KONTROLLI I INFEKSIONEVE

OBJEKTIVAT•Faktoret qe ndikojne ne perhapjen e infeksionit•Burimet dhe rruget e infeksionit•Parimet e higjienes•Politikat e kontrollimit te infeksioneve intraspitalore dhe parandalimi i tyre•Veprimi duke perdorur metoden aseptike ne kontekstin klinik•Rendesia dhe menyrat e pastrimit te mjedisit spitalor

INFEKSIONI

• Qka quajme infeksion?• Infeksion quhet shuma e ndryshimeve qe ndodhin ne

organizem si pasoje e hyrjes,shumimit dhe veprimit demtues te mikrobeve patogjene ne organizem,pamvarsisht nga ajo se a çfaqet semundja apo jo.

• Infeksioni eshte nje forme bashkjetese midis mikro dhe makroorganizmit,por kjo eshte nje bashkejetese armiqesore,nje forme antagonizmi.Pra,mikrobi jeton si parazit ne kurriz te njeriut dhe organizmi e lufton ate.

ELEMENTET E INFEKSIONIT

• Mikrobi patogjen• Hyrje e mikrobit ne organizem• Kushte te veqanta te ambientit

FAKTORET PREDISPONUES DHE IMUNIZUES

• Keta faktore ndahen ne:• Faktoret e mbrendshem (endogjen): • konstitucional• racore• te moshes• gjinise.

• Faktoret e jashtem (ekzogjen)• Ushqyerja• Gjendjet morboze kronike (diabeti)• Bronkitet kronike• Mjekimi me disa medikamente(citostatiket)• Lodhja etj.

IMUNITETI NDAJ SEMUNDJES

• Natyral• I fituar• Ai( i fituari) mund te jete:• Aktiv dhe• Pasiv

MENYRAT E PERHAPJES SE INFEKSIONIT

• Menyra horizontale• Menyra vertikale

RRUGET E PERHAPJES• Nga kontakti me:• gjak,• qelb,• sekrete tjeta trupore,• Uji,• ajri,• ushqimi,• plaga,• Instumentet• ,pajisjet,• vektoret.

PORTA HYRESE • mund te jet:• kanilla,• kateteri,• dreni,• plaga,• lekura, • mukoza,• fistula,• rruget e frymemarjes,• rruget e tretjes etj

QKA JANEINFEKSIONET INTRASPITALORE?

• Jane ato infeksione qe pacienti i fiton mbrenda 72 oreve pas hospitalizimit ose intervenimeve.

• A jane rezistent puntoret shendetesor ne keto infeksione, dhe si i marrin ato?

CILAT JANE BAKTERET ME TE ZAKONSHME NE SPITAL?

• Jane ato baktere qe normalisht jetojne ne zorre dhe lekure pa shkaktuar ndonje dem,por qe mund te shkaktojne probleme nese depertojne diku tjeter.

2 NDERHYRJET PER PARANDALIMIN E INFEKSIONEVE

• 1 Ne planin organizativ:• kki• reduktimi i qendrimit ne spital• kontrolli i personave qe jane te

demtuar ,djegur,shpuar,plagosur_aplikimi i vaksinave

• sistemi i percjelljes dhe denoncimi i infeksioneve spitalore.

• 2Ne planin e praktikes klinike• Kontroll mbi perdorimin e antibiotikeve sipas

protokoleve racionale kontrolli mbi antibiotiket rezistence

• Racionalizim i perdorimit te gjakut dhe hemoderivateve etj.

NDERHYRJET NE AMBIENT

• Percaktimi dhe verifikimi periodik i protokoleve te dezinfektimit dhe sterilizimit te materialeve

• Kontrolli i menyres se grumbullimit,larjes dhe dezinfektimit te qarqafeve

• Kontrolli i mbeturinave te ngurta sidomos atyre te rrezikshme

• Infrastruktura e kanalizimeve te ujerave te zeza• Kontrolli i kuzhinave ku pergaditet ushqimi dhe

mjeteve te shperndarjes se ushqimit• Kontolli i menyres se ruajtjes dhe perdorimit te

dezinfektanteve,cilesia e tyre ,blerja• Kontrolli i cilesise se ajrit

TIPET E IZOLIMIT

• Izolimi mbrojtjes(kujdesi per njerzit me imunitet te ulet)

• Izolimi i burimit(izolimi i pacientit te infektuar)

• Si arrihet kjo?• Mund te arrihet nga:• repartet e semundjeve infektive• parimet e pergjithshme mbi izolimin• rekomandimet per larjen e duarve• rekomandimet per veshjen mbrojtese• marrja e masave• komunikimi

CILAT JANE KATEGORITE E IZOLIMIT?

• Izolimi i paster -mbrojtja nga infeksioni• Izolimi absolut• Izolimi i kontaktit• Izolimi nga kontaktet fekale• Izolimi nga kontaktet me gjak• Izolimi i pacienteve me djegie

PARANDALIMI I PERHAPJES

• Menaxhimi i rrezikut eshte i bazuar ne nje strategji te gjithanshme per parandalim, e cila perfshin:

• Standarde vazhdimisht te larta dhe te sigurta te praktikes ne pune

• Adoptimin e paralajmerimeve te pergjithshme• Perdorimi i paisjeve mbrojtese ne pune• Vaksinimi aktiv i personave qe rrezikohen• Regjistrimi i te dhenave per ndjekjen e

mevonshme

SECILI SPITAL DUHET TE KETE KKI (komitetin per kontollin e infeksionit)

• Kush e perben nje KKI?• Se paku nje mjek dhe • Nje infermiere• Nje perfaqesues i administrates(anetar jo i

perhershem)

CILAT JANE AKTIVITETET E KKI?

• Sigurimi i mjedisit dhe pajisjeve qe i mundesojne personelit mbajtjen e praktikave adekuate te kontrollit te infeksioneve

• Perpilimi i protokoleve dhe udhezimeve per procedurat dhe praktikat qe perdoren ne institucionet shendetesore

• Zbatimi praktik i standardeve te perpiluara

• Krijimi i nje sistemi per mbikqyrje me qellim te identifikimit te problemeve ne njesi te ndryshme.

• Perpilimi i programeve per perdorim korrekt te antibiotikeve dhe angazhimi ne zbatimin e programeve te tilla.

• Pergaditja e rekomandimeve per pastrim, dezinfektim e dekontaminim dhe angazhimi ne permbushjen e plote te ketyre rekomandimeve.

TE PERGJITHSHME

• Percaktimi i infeksioneve• Politika per sallen e operacionit• Njesia e kujdesit intenziv• Njesia e djegieve• Teknikat aseptike• Perdorimi i katetereve urinar• Dezinfektimi dhe sterilizimi• Menaxhimi i hedhurinave etj

PERSONELI

• Perkrahja e antareve te ekipit• Percjellja e kurseve trajnuese• Takimet profesionale

MONITORIMI / RAPORTIMI

• Blerja• Koordinimi laboratorik• Informimi• Hulumtimet e epidemise• Inspektimi i objektit

CILAT JANE ROLET E ANTAREVE TE KKI

• Roli i mjekut (farmacistit) dhe i nfermieres :• Perdorimin e antibiotikeve, dezinfektanteve• Monitorimi i politikes• Asistimi mbi implementimin• Kosto e shpenzimeve per antibiotik dhe mjete

dezinfktuese

• Roli i adminstratorit:• Vijimin e kki• Aprovimin dhe implementimin e politikes• Kerkesat mbi financimin e kki

QKA NENKUPTOJNE POLITIKAT?

• Politikat nenkuptojne kursin e veprimit te cilin duhet te adaptoje secili i punesuar pasi te drejtohet nga kki.

• NE QKA ORIENTOHEN KETO POLITIKA?• Politikat orientohen ne minimizimin e

intervenimeve,tekniken e perpikte aseptike si dhe ne perdorimin e arsyeshem te antibiotikeve.

CILAT JANE MASAT E KONTROLLIT TE INFEKSIONEVE?

• Higjiena dhe larja e duarve• Perdorimi i dorezave• Perdorimi I maskave• Asgjesimi i mjeteve te mprehta• Vendosja dhe administrimii sistemit i.v• Kujdesi ndaj plageve• Kujdesi ndaj drenave• Kateterizimi dhe kujdesi ndaj katetereve• Asgjesimi i mbeturinave.

3 PERMIRSIMI I PRAKTIKAVE TE HIGJIENES SE DUARVE

• Objektivat:• Pse duhet pastruar duart• Pengesat rreth larjes se shpesht te duarve• Si vjen deri te kontaminimi i duarve• Rekomandimet per higjienen e duarve

• Pse larja e duarve eshte e rendesishme?• Shumica e infeksioneve spitalore barten nga

njeri pacient te tjetri permes duarve te personelit

• Larja e duarve para dhe pas kontaktit me pacient parandalon infeksionet ne qendra spitalore.

• A ezvoglon larja e duarve me te vertet bartjen e infeksionit?

• PO.• 91% e stafit e dine rendesine e larjes se

duarve• 34% e zbatojne kete ne praktike.

• Personeli gjate punes mund te marr 100-1000 bakterie kur;

• Vendos pacientin ne shtrat• Bene matjen e T.A• Prek duart e pacientit• Rrotullon pacientin ne shtrat• Prek nderresat e shtratit te pacientit• Prek paisjet anesore te shtratit,tavolinat etj

KUR DUHET LARE DUART?

• Pas kontektit me lengje trupore,me gjak dhe material proteinik

• Para dhe pas perdorimit te pajisjeve invazive• Para dhe pas kontaktit te drejtperdrejte me pacient• Para venies se dorezave sterile• Pas heqjes se dorzave• Pas matjes se shenjave vitale• Pas perdorimit te toaletit• Pas fshirjes se hundeve• Para ngrenies• Para pergaditjes se ushqimit.

SI LAHEN DUART?(teknika e drejte e larjes)

KUJDESI PER DUART

• Te sigurohen kremra dhe losione te pershtatshme per stafin

• Personeli me probleme dermatologjike te konsultohet me dermatologun

• Personeli me duar ne gjendje kritike nuk mund te punoj detyrat vijuese:

• Maternitet-lindje dhe kujdes per te posalindurit• Pergaditjen e ushqimit per foshnja ose nena• Kryerjen e procedurave klinike ne njesi intenzive

apo ne repart akut(ortopedi,kirurgji,gjinekologji)• Te punoj si pjese e ekipit ne sallen e operacionit.

PERGJEGJESITE ADMINISTRATIVE

• Drejtuesit e repartit:sigurimin e mjedisit dhe kushteve per higjiene korrekte te duarve per personelin

• Personeli:per shkallen e permbushjes se protokoleve per higjienen e duarve.

Emine Zeqiri