Innhald Årsskrift 1987 - orskog.historielag.org · Akslevoll, v/Ingrid Tøsse 3 Gausneset, v/Liva Gillebo 11 Johannesplassen, v/Sverre Hatlen 19 ... Mannen bak Ørskog kommunevåpen,

Innhald Årsskrift 1987

Artikkel Side

Føreord 3

Utdrag frå "Historisk-Antiquariske Optegnelser over Ørskog Herred" av Peder Fylling

4

"Skogens Ruin og Ødeleggelse" av Tore P. Gjære 9

Tankar omkring eit arveskifte frå 1740 - åra, av Tore P. Gjære 16

Frå Sersjantgarden på Giskemo, av Peter Klokkehaug 23

Om bjørn og ulv, av Peter Klokkehaug 23

Barndomsminne frå Ørskog, fortalt av Petter Abelseth 25

Ørskogvika i dette århundre, av Per Kåre Lukkedal 29

Lov for Ørskog Historielag 43

Medlemsliste 1986 44


Artikkel Side

Føreord 3

Utdrag frå "Historisk-Antiquariske Optegnelser over Ørskog Herred" av Peder Fylling

4

Jo-Berte - 85 år - minnest farne tider, v/Magnhild Schmidiger 9

Om kjøpmenn, bakarar, skomakarar og litt til frå tida før 1900 og framover, fortalt av Nils Andersen v/Bjarne Bårdsgjære

14

Artikkel Side

Losje "Vakså" gjennom 50 år, 1900 - 1950, av Knut L. Sæther 20

Trollkjerring og svartekunster, v/Magnhild Schmidiger 28

"Contrabog 1874". Litt om bergverksdrift i Vetafjellet, av Tore P. Gjære

29

Ørskogvika i dette århundre, av Per Kåre Lukkedal 36


Artikkel Side

Føreord 3

Ørskogfossen kraftlag, av Per Kåre Lukkedal 5

Sengevev i Ørskog, av Kari Johnsen Kvernberg 13

Om hjortejakt i krigsåra - og seinare, av Bjarne Bårdsgjære 18

"Family of Kristen Vestre", av Tore P. Gjære 23

Utdrag av "Historisk-Antiquariske Optegnelser over Ørskoug Herred", av Peder Fylling

28

Minnesteinen ved Ørskog kyrkje, av Rolv Amdam 33

Kontrakt for oppførelse af Hotell Søholt, Ørskog 37

Ei gamal skillingsvise, av Sverre Hatlen 41

Prolog til Gjert Hatlen, av Sverre Hatlen 43



Artikkel Side

Forord 2

Ein prosesjonsstav frå Ørskog, av Edvard Molvær 3

Altertavla i gamle Ørskog kyrkje, av Edvard Molvær 12

Ørskog kyrkje - Storfjordkatedralen - 120 år, av Rolv Amdam 18

Ørskog kyrkje - 100 år, av Lauritz Nielsen 20

Prestar, kapellanar, kyrkjeverge, klokkarar 26

Program ved vigsle av Ørskog kyrkje 1873, av Rolv Amdam 28

Kyrkjevegar i Ørskog i farne tider og litt til, av Bjarne Bårdsgjære

32

Turiststedet Sjøholt skal omgjøres til.., av Andreas Emblem 37

Utskrift frå møteprotokollen til Vagsvik Samtaleforening, av Nils Amdam

41

Pålinsen, av Tore P. Gjære 45

Grytalisætra i Vaksvik, av Sverre R. Hatlen 49

Årsmelding Ørskog Historielag 54


Jubileusskriftet Ørskog kommune 1837 - 1937, rettingar 56

Utvandringa til Amerika 58


Artikkel Side

Føreord 3

Lokomobilen, v/Magnhild Schmidiger 5

Industri på Tøsse, v/Magnhild Schmidiger og Bjarne Bårdsgjære

10

Fuglejakt i 1930-åra, v/Magnhild Schmidiger og Bjarne Bårdsgjære

12

Kolvingsbrua over Løkelva, v/Rolv Amdam 15

Utskrift frå møteprotokollen til Vaksvik samtaleforening, v/Nils I. Amdam

17

Et forhistorisk kvalfund på Amdam i Ørskog 23

Geologiske krefter på Amdam, v/Rolv Amdam 25

Grytavatnet og Monssteinen, v/Sverre Hatlen 30

Geologisk rapport, Ørskog kommune, v/Hallvar Eide 35

Årsmelding for Ørskog Historielag 1993 44

Grytalisætra i Vaksvik, av Sverre R. Hatlen 49

Årsmelding Ørskog Historielag 54

Medlemslista for Ørskog Historielag 1993 45

Utvandringa til Amerika 46


Artikkel Side

Forord 2

Akslevoll, v/Ingrid Tøsse 3

Gausneset, v/Liva Gillebo 11

Johannesplassen, v/Sverre Hatlen 19

Haugplassen, fortalt av Peter Klokkehaug 23

Utskrift frå møteprotokollen til Vaksvik samtaleforening, v/Nils I. Amdam

25

Rettingar og tillegg til Historielagsskriftet "Krig okkupasjon fred", v/Rolv Amdam

30

Alf Eide sin tale ved Fredsbautaen 32

Nytt frå styret i Ørskog Historielag, v/Asgeir Dragesæt 34

Paktarhuset og vognhuset, v/Asgeir Dragesæt 38

Frå restaureringa av turbinen i Ørskogfossen kraftverk 40

Lokomobilhuset ferdig i juni 1995 41


Artikkel Side

Seterdrift sett i historisk samanheng, av Helge Hatlen 3

Sæterdrifta i Vaksvikbygda, av Helge Hatlen 4

Hjellesætra, av Lovise Vaksvik 10

Artikkel Side

Vestresætra, av Ivar Vestre 12

Skarbøsætra, av Klara Harstad 14

Høgsætra, av Nils I. Amdam

Frå sæterlivet på Høgsætra frå 1930-åra, av Marte Amdam Haugen

19

Lisetsætra, sæterdrift og utslåttar, av Jarle Skuseth 21

Kvanndalen, av John Klokkehaug 27

Haugsætra, av Tore P. Gjære 32

"Eg tok til å gå på sætra då eg var tolv år", av Rolv Amdam 35

Sjøholtsætra, fortalt av Severin Sjøholt 41

Sjøholtsætra, av Bjarne Sjøholt 43

Minne frå Sjøholtsætra, fortalt av Lovise Muri Ness 49

"Baselin", av Liva Gillebo 52

Liasætra, av Gerhard Lid 54

Brautesætra og Haugstølen 57

Om Svartløken, av Lars Tøsse 58

Intervju med Kåre Gausnes 78

Årsmelding 79

Medlemsliste 81


Artikkel Side

Ørskog kyrkje 125 år, av Lars Tøsse 3

Ein dobbel arv, av Øystein Kjølberg 28

Preikesundag, av Sigurd Muri 29

På kyrkjeveg, av Sigurd Muri 31

Kyrkjevegar i farne tider og litt til, av Bjarne Bårdsgjære 32

Kyrkjebåten, av Reidun Klock Tjervåg 35

"Bort om fjorden", av Reidun Klock Tjervåg 36

Paktarbustaden på Ørskog prestegard, av Asgeir Dragesæt 46

Ørskog Kyrkjekor, av Lars Tøsse 51

Glimt frå kyrkjeliv i eldre tid, av Peter Klokkehaug 53

Syn og segn frå Solnørdal, av Petter O. Solnørdal 59

Minner frå Ørskog gamle kyrkje, av Rolf Skarbøe 61

Stillingar i Ørskog kyrkje dei siste 125 år 63

Årsmelding, styre og utval og medlemsliste 67-71

Oversyn over andre artiklar om Ørskog kyrkje 69

Program i jubileumsåret 84


Artikkel Side

Jørund Smed, dikt av Reidun Klock Tjervåg 5

Kunstnarsmeden i Ørskog, av Bjørn Steinar Skarbø 6

Figurar, av Reidun Klock Tjervåg 14

Lysestakane, av Karin Årdal 26

Nøkkelkunsten, av Randi Sylte 34

Oversikt over smikunsten, av Helge Hatlen 38

Årsmelding 44

Styre og utval i Ørskog Historielag 47

Medlemsliste 48

Oversikt over tidlegare årsskrift 67


Artikkel Side

Forord, skriftstyret 4

Skulen i Ørskog, av Ragnar Bakken 5

"Det var ein gong...", frå boka av Einar Næss 6

Nasjonal og lokal skulehistorie - 260 år, av Ragnar Bakken 7

Steinholt skule, av Ragnar Bakken 22

Sivert P. Muri, av Ragnar Bakken 25

Jakob Grønningsæter, av Ragnar Bakken 27

Artikkel Side

Karl Hatlen, av Ragnar Bakken 28

Peter A. Ødegård, av Ragnar Bakken 30

Vaksvik skule - O.B.Lyshol, Ludvik A. Sollid, av Helge Hatlen 31

Skarbø skule, av Bjørn Steinar Skarbø 35

Karl Skuseth, av Bjørn Steinar Skarbø 43

Ingvald Gausnes, av Bjørn Steinar Skarbø 44

Braute skule, av Karin Årdal 45

Abelset skule, av Karin Årdal 47

Skulane bortom fjorden - Ramstaddal, Søvikdal, Furstranda,av R.K.Tjervåg

49

Sjøholt skule, av Ragnar Bakken 51

Mindor Rørstad, av Ragnar Bakken 55

Marta Engeset Hansen, av Asbjørg Rørstad 56

Asbjørg Rørstad, av Ragnar Bakken 57

Asgeir Dragesæt, av Ragnar Bakken 58

Hans L. Sjøholt, av Ragnar Bakken 59

Samla oversyn for Ørskog kommune, av Ragnar Bakken 60

Framhaldskulen i Ørskog, av Bjørn Steinar Skarbø 63

Haukås skule og Ørskog vaksenopplæring, av Asvor G. Klokkehaug

65

"Amt-skoler i alle amt", av Sivert Stavdal 67

Artikkel Side

Sunnmøre fylkesskule 1938 - 1951, av Helge Hatlen 68

Ørskog interkommunale realskule 1951 - 1974, av Håkon Almestad

70

Sivert Stavdal opna skulevegen for landsens ungdom, av A.C.O, smp.

73

Avskjedsintervju med Thorvald Sjøholtstrand, av Knut Reite, smp.

75

Hagebrukskursa på Amdam, av Rolv Amdam 77

Sunnmøre Husmorskule, av Randi B. Sylte 89

Vænleik i skulen, utdrag, av Karl Rogne 97


Styre og utval i Ørskog Historielag år 2000 101

Medlemsliste Ørskog Historielag år 2000 102


Artikkel Side

Byfolk på landet i fredstid og krigstid 3

Feriekolonien Veslestua 5

Barndomsminner fra Vaksvika 24

Sommerminner fra Prestegården 25

Drømme på vår jord 26

Solnørdalen - et fristed fra krigen 34

Artikkel Side

Krigsevakuert til Solnørdalen 36

Familien Karlstad fra Mehamn 37

Feriefolk på Knutplassen 42

Sjøholt Misjonssambandsforening 100 år 44

Håkon Almestad, rektor ved Ørskog realskule 1960 - 74 47

Medlemmar i Ørskog Historielag 51

Årsmelding for Årskog Historielag år 2000 52

Tillitsvalde i Ørskog Historielag 2001 55


Artikkel Side

Forord 4

Haukåsen gjennom 400 år 5

Dei arkeologiske utgravingane på Lånamarka 26

Korleis Ørskogbunaden vart til 32

Lars Stenholt 40

Gjære-Johannes 47

Karl Hatlen si dagbok frå krigsåra 49

Med "Talatrosten" på songarfest i 1946 55

Utdrag frå Ørskogposten 58

Artikkel Side


Medlemmer i Ørskog Historielag 2002 64


Artikkel Side

Forord

Søster Johanne, av Jorunn Solnørdal Myren 5

Skiftande syn på psykisk utviklingshemma, av Lars Tore Nerbøvik

9

Bestemor si lesebok, av Harald Hatlen 13

Historisk-Antiquariske Optegnelser, av Peder Fylling 15

Om jorddyrkaren Steina-Knut, av Paul Tenfjord 20

Den sunnmørske festbunaden, av Turid Leikanger 22

BUL Fylking, av Bjørn Steinar Skarbø 27

Ørskog Sparebank anno 1928 31

Tale på songarfest i 1956, av Karl Hatlen 33

Ørskogposten, av Tore S. Gjære 36

Biletgalleri frå fotosamlinga til Ørskog Historielag 41

Artikkel Side

Årsmelding for Ørskog Historielag 46

Medlemsliste for Ørskog Historielag 49


Artikkel Side

Forord 4

Løklibakken, av Ola Rotnes 5

Nokre ord om tidleg jarnframstilling på Ørskogfjellet, av Ole Tveiten

38

Jernbaneplanar på våre kantar for hundre år sidan, av Tore Gjære

43

Julebrev frå Bergljot Lyshol, av Gunnveig Sollid Skilbrei 48

Oppvaskmaskina, referat i Bygdebladet 52

Perler frå fotoarkivet 53

www.orskog.historielag.org av Øyvind Lillevik Gjære 60


Medlemsliste for Ørskog Historielag 65


Artikkel Side

Forord 4

Med "Oskar-Hans" på prøveboring på Liafjellet, av Rolv Amdam

5

Langelina. Første småbåthamna på Sjøholt, av Reidun Klock Tjervåg

9

Kvennhus i Ørskog, av Rolv Amdam 15

Grensa over Ørskogfjellet, av Tore Gjære 23

Oppretting av landeveg mellom Ørskog og Borgund, av Ole Øystein Nybø

29

Hesteskyss i gamle Ørskog, av Grete Olaug Sjøholt 34

Frå dampbåtens barndom på våre kantar, av Johan Kaare Tenfjord

43

Glaskunstnaren Jørgen Skaare, av Ottar Nevstad 47

Musikkskule på Amdam, av Reidun Klock Tjervåg 51

Ørskogbygdarar og andre på Romsdals Amts Landbruksskole, av Tore Gjære

54

Sundhetskommisjonen i Ørskog, av Ole Øystein Nybø 59

Har du lyst til å bli medlem i historielaget? 64





Artikkel Side

Forord 4

Sjøholt hotell - frå gjennomtrekk til flau vind, av Ingvild Hansen Nystad

5

Men no gjeng hotelldirektøren i kjeledress, av Ingvild Hansen Nystad

18

Mannen bak Ørskog kommunevåpen, av Ragnar Bakken 21

Store Tore Bjørnevig, av Ole Øystein Nybø 34

Om pelsdyrnæringa i Ørskog, av Bjørn Steinar Skarbø 36

Første ørskogbygderen på sykkel over Ørskogfjellet, av Einar A. Løvoll

45

Nyseterstova på Ørskogfjellet, av Einar A. Løvoll 47

Stodderkongen Alexander Pedersen, av Ole Øystein Nybø 51

To eksempel på lokal diktarkunst 56

Ein kanal ved Svartløken, av Bjørn Steinar Skarbø 59

Klokkarar i Ørskog i 141 år, av Thor Willy Strømme 65

Haukås som grannegard, av John Klokkehaug 71

Den gamle prestegård, av Ole Rikard Høisæther 74

Hendt i Ørskog i 2006 79



Artikkel Side



Artikkel Side

Forord 4

Byfolk på landet, av Egil Røssaak 5

Alkoholhistoria i Noreg, av Øyvin Danielsen 23

Barnelosjen Waksaa Von, av Solfrid Viset 30

Kanalbyggjaren på Valbø,Ole Gabriel Valbø, av Jarle Erstad og Bjørn Steinar Skarbø

34

Militærmusikar og fotograf Ole Egge, av Gunnar Iversen 42

Rasmus Johan Storvik, av Rolv Amdam 52

Ein kikk bak disken i ei krambu, av Tore Gjære 67

Noteringsbok for Martinus Bårdsgjerde, av Tore Gjære 75

Hans O. Sjøholt (d.e.) 75 år.Intervju i Sunnmøre Arbeideravis 86

Om å skrive bankbok, av Rolv Rørhus 89

Meir liv i smia, av Tore Gjære 92

Viktige hendingar i Ørskog i 2007 95



Artikkel Side



Artikkel Side

Forord 4

Krigsdrama ved Akslevollvatnet, av Jens Viset 5

Flyslepp i Vaksvikfjella, av Jens Viset 9

Lensmann Tandstad til storaksjon mot vaksvikjentene, av Jens Viset

11

Dreiv båtrute på Storfjorden, av Jens Viset 13

Mjølketransport og hattekjøp, av Reidun Klock Tjervåg 15

Valgermo kraftverk, - Peter Klokkehaug i samtale med Karl Georg Kirkreit

18

Song og musikkliv i Ørskog frå gammalt av - Samtale med Peder Lande ved Karl Georg Kirkreit

22

Å leve med ein tuberkulosesjuk i familien - intervju med Kaspara Gjerde, av Bjørn Steinar Skarbø

27

Litt om første gongen Henrik Ibsen var på våre trakter, av Einar Landmark

29

Biskop Claus Pavels på visitas i 1820, av Ole Øystein Nybø 37

Sjøholt indremisjon 120 år, av Kolbjørn Gjære 41

Henrik Wergeland sine forfedrar i Ørskog, av Einar Landmark 48

Artikkel Side

Då Amalie Sofie og Henrik Wergeland kunne blitt ørskogbygdarar, av Paul Tenfjord

50

Ei bryllaupsgåve i 1750, av Einar Landmark 54

Tre dikt av Klara Harstad 57

Hendingar i Ørskog i 2008 62





Artikkel Side

Forord 4

Malmgruvene i Vetafjellet, av Ove Eide 6

Berit Stavseng - målar og grafikar - eit lite kunstnarportrett, ved Karl Georg Kirkreit

30

Knut Kråkevik: Frå kunstmålar til litterær biletkunstnar, intervju ved Karl Georg Kirkreit

34

Veterinærhistorikk, av Løve Vebenstad Loe 41

Då Hans Myklebust og Elias Verpesdal omkom 22.februar 1863, av Rolv Amdam

46

Artikkel Side

Tante Ingeborg i Amerika, av Rolv Amdam 50

Eit 100-års trafikkminne, av Einar Landmark 55

Garn- og tauborke, av Rolv Amdam 57

Høgde- og rundmåling av hest, av Rolv Amdam 58

Lampeglas, av Rolv Amdam 59

Litt om Akslevollen, av Hans Henrik Daa-Qvale 60

Sollied, Strømme og Stene: Slektsforskarar frå Ørskog, av Einar Landmark

65

Trelastnæringa på Sunnmøre på 1600-talet, av Øyvind Grimstad Gryt

75

EIFA - eit lokalt industrieventyr, Bjarne Eide intervjua av Karl Georg Kirkreit

80

Braute Grendahus, av Jorun Solnørdal Myren 84

Kvar stod slaget i Hiorungavaag?, av Einar Landmark 89

Hendingar gjennom året 2009 112

Gamle bilete frå Ørskog 117




Artikkel Side

Forord 5

Ørskog Historielag 25 år, Ragnar Bakken 6

Møbelpioner Bjarne Hansen, Einar Landmark 26

Kvernhuset i Wensellelva opna, Einar Landmark 40

Eit låveprosjekt, Tine Qvale 44

Folkehøgskulebygget som flytte frå Skodje til Ørskog, Einar Landmark

51

Hus og omnar frå keltisk jarnalder, Trond Eilev Linge 54

Arkeologiske utgravinger på boligtomten høsten 2008, Eldbjørg Haugton

61

Langskipsøya i historisk perspektiv, Rolv Amdam 63

Minner frå Langskipsøya, Gudbjørg Stige 68

Ei røvarhistorie om Isachsønene og Christian Lindberg, Ole Øystein Nybø

71

Kvarts- og feltspatgruvene i Ørskog, Ove Eide 77

Arbeidsleir Nr.25, Tore Gjære 85

Ørskog Vidaregåande skule, Ragnar Bakken 88

Sætreminne, Turid Valbø Haddal 100

Likt og ulikt frå ei prestekiste, Øystein Kjølberg 103

Steinholtbrua - eit 100-årsjubileum, Ove Eide 107

Tau,Kåre Gausnes 109

Målar-Ole på Målarplassen, Magnhild Eide 111

Artikkel Side

Om skogbruk i gamle dagar, Karl Georg Kirkreit 112

Perler frå fotoarkivet, Ole Øystein Nybø 116

Hendingar i Ørskog 2010, Bjørn Steinar Skarbø 122




Artikkel Side

Forord 5

Ørskogkoret 1911 - 2011, av Pål Viset 6

Multikunstnaren Jens Synnes, av Reidun Klock Tjervåg 29

Olav Oksvik. Litt om mannen og politikaren, av Andreas Bachmann

36

Ei vandring i Sjøholt sentrum, av Tore Gjære 46

Talatrosten. Nokre utdrag frå Ørskog blandakor sitt årsskrift om laust og fast frå Ørskogbygda

58

Ørskog Kino gjennom 65 år, av Sigmund Braute 61

Hans L. Sjøholt. Minne frå siste verdskrig - og noko attåt, av Ragnar Bakken

84

Skolestmaskina på Valgermo, av Oddny-Lise Nakken 94

Artikkel Side

Sementsteinproduksjon i Einagarden. Petter Sjøholt i samtale med Karl Georg Kirkreit

96

Fyring med skogsflis, av Jarle Erstad 100

Richard og Richard, av Reidun Klock Tjervåg 102

Satellittklipp, av Reidun Klock Tjervåg 105

Når nok var nok, av Bjørn Steinar Skarbø 104

Kyrkjegardar og kyrkjegardsstell, av Rolv Amdam 105

Utviding av Ørskog kyrkjegard, av Ester Walgermo 115

Friderik Octavius Barnholt. Premierløytnant som bygde hus på Apalset i 1825, av Ole Øystein Nybø og Einar Landmark

118

Restaurering av høyløe på Gamle Lisetsætra, av Asgeir Kvernberg og kulturvernarane i 6. og 7. klasse ved Skarbø skule

130

Perler frå fotoarkivet, Ole Øystein Nybø 132

Hendingar 2011 139

Årsmelding for Ørskog Historielag år 2010 148

Medlemmer 2011 158


Artikkel Side

Forord 5

Olaus Abelseth si forteljing om Titanic-forliset i 1912, av Einar Landmark

6

Korleis det kom kyrkje på Leikong, av Arnljot Grimstad. Innleiing ved Reidun Klock Tjervåg

17

Ho Gerda og 17.mai, av Reidun Klock Tjervåg 25

Vassverkutbygging i Ørskog, av Odd Saure 28

Skal vegen gå gjennom Sjøholt eller Solnørdalen, av Ole Øystein Nybø

45

Stenebuda på Sjøholt 1940 - 1970, av Randi Stene Tomak 49

Fyrste jentene i guttemusikken, av Torill Klock Sandnes 53

200-årsjubileet for "Syndmøre Practiske Landhusholdningsselskab", av Rolv Amdam

56

Fyrste traktorane i Ørskog, av Kolbjørn Gjære 73

Mekanisering i Pettergarden på Viset, av Pål Viset 78

Vegen mellom Vaksvik og Dyrkorn, av Bjørn Steinar Skarbø 81

Eit par gode historier, av Reidun Klock Tjervåg 88

Perler frå fotoarkivet, av Ole Øystein Nybø 90

Viktige hendingar i Ørskog i 2012, av Bjørn Steinar Skarbø, Bygdebladet

98


Artikkel Side

Minneord om Svein Stene, av Kjell Opsal, Bygdebladet 118

Medlemmer 2012 120


Artikkel Side

Forord 5

Føregangskvinner i Ørskog, av Reidun Klock Tjervåg 6

Ivar Aasen På Solnør, av Anders Aanes 21

Sikring av gruvesjakta i Lidafjellet, av Ove Eide 31

Ørskog Vassverk gjennom 50 år, av Tore Gjære 39

Gullsmad Rye og ei tavle frå Øvste Hatlen, av Einar Landmark 55

Tomren Konfeksjon i 40 år, av Norunn Tomren 59

Johan Listhaug. Fangstmann på Aust-Grønland, av Einar Landmark

63

Dødssynda på Nedrevoll i 1732, av Ole Øystein Nybø 71

Snikkar-Ole, av Turid Valbø Haddal 75

Haukås. Eit historisk tilbakeblikk, av Eldbjørg Braute 77

"Smyrna" - Sjøholt Kunstindustri, av Turid Valbø Haddal 88

Artikkel Side

Sabelen i Einagarden, av Einar Landmark 92

Bibliotekgrunnleggaren Peter Olaus Strømme, av Einar Landmark

97

"en liden Æske, hvorudi en Tordensten", av Einar Landmark 108

Gamal bibel i Abelseth-slekta, av Einar Landmark 112

"Elden melder", av Einar Landmark 113

Nokre utspel frå Øystein Eide, av Reidun Klock Tjervåg 114


Viktige hendingar i Ørskog siste året 126




Artikkel Side

Forord 9

40 års notat i Storvika. Aprikos bløming og fruktutvikling. Av Rolv Amdam

11

Historieskrivar og historieforteljar. Av Rolv Petter Amdam 18

Oversyn over kulturhistorisk skriftleg arbeid frå Rolv Amdam 22

Sjøholt telegraf- og rikstelefonstasjon. Ein kvinnearbeidsplass i 96 år. Av Karin Årdal

29

Artikkel Side

Ein kunstnar i bygda. Portrett av Liv Dysthe Sønderland. Av Øyvin Danielsen

36

Nicolai Wergeland: Framståande eidsvollsmann med morfar frå Ørskog. Av Einar Landmark

44

74 år gamle minne ved Inge Osvik 100

«Kranfartøy II» ved Oscarsborg. Av Inge Osvik 101

Ørskog kommune: Ei reise gjennom 200 år med skiftande «ektefellar». Av Ragnar Bakken

110

Minne um dei ørskogmenn som i 1807-1814 vakta Noregs fridom. Av Tore Gjære

131

Ole Lukkedal, radio og sykkelforretning. Av Karin Årdal 140

Oddmund Aurdal installasjonsfirma. Av Karin Årdal 144

Løa på Langskipsøya. Av Ove Eide 145

Prologforfattar Klara Harstad. Av Bjørn Steinar Skarbø 149

Maskinveita opp i Gjære. Av Tore Gjære 158

Elling Olsen Valbø. Eidsvollsmannen frå Ørskog. Av Harald Kjølås

161

Opphavet til Wensell-slekta på Sjøholt. Av Einar Landmark 169

Handelsreisande-fartøyet «Stordalen». Av Karin Årdal 183

Nyopning av Postvegen i Réset på Ørskogfjellet. Av Tore Gjære

184

Bakar-Ludvig. Storskøyeren på Sjøholt. Intervju i Sunnmørsposten

188


Artikkel Side

Til Ole Øystein. Av Reidun Klock Tjervåg 196

Hendingar i året som har gått. Av Bjørn Steinar Skarbø 198



Innhaldsliste KRIG OKKUPASJON FRED (1995)

Artikkel Side

Føreord 1

Mobilisering og krig 2

Mobiliseringsordren som Fredrik Viseth venta på 3

Oppsetninga av Møre infanteriregiment nr.11 4

KRIGSDAGANE

Det var gutane frå IR 11 5

Dei som deltok i krigen 1940 - 1945 6

Fram, fram gutter 7

Krigsdeltakarane 8

Frå Ole J. Amdam si dagbok 17

Minner frå krigen og kampane, v/Malfin Eide 19

Artikkel Side

Med krigen i første linje, v/Jens Amdam og Bjarne Brandal 22

Eit særskilt og rikt minne, v/Tryggve Tøsse 24

Nora Tomren, einaste kvinnelege krigsdeltakar 25

Tunge tak og stunder for sanitetsfolka, v/Pål Viset 26

Stor velvilje med mat og seng på gardane, v/Petter Abelseth 28

"Snøen var både seng og kampplass", v/Alf Eide 29

Minne frå krig og heimkome, v/Paul Klock og Petter Solnørdal 31

Ein skuleelev var med i krigen, v/Per Oskar Hatlen 34

Arne Eide fange i Sachsenhausen 37

Med 2000kg gull bak i lastekassa 38

Dei som omkom under krigen 39

UNDER OKKUPASJONEN

Minner frå krigsvåren 1940, v/Severin Sjøholt 40

Nedskyting av tysk bombefly på Apalset 41

Bombing av Sjøholt sentrum, v/Ole Ringset 42

Han Buda-Lars i Vaksvika, v/Torleiv Vaksvik 43

Retningslinjer om hvordan man forholder seg 45

Dagleg liv under okkupasjonen 46

Då alle i kommunen fekk bot 47

Om rasjonering, v/Malfin Eide 50

Artikkel Side

Litt om dei mange påbod under okkupasjonen 52

Under tysk jernhæl, v/Sverre R. Hatlen 56

"Sanct Svithun". Krigsforliset for 50 år sidan, v/Per Oskar Hatlen

60

Borgarvakt 62

Olav Oksvik si rømingsferd 63

Ole Andreas Lukkedal sat 20 månader i tysk fangenskap, v/Per K.Lukkedal

66

Rekvirerte hestar, syklar og bilar 68

Radioapparat og illegale aviser 69

Tyske krigsobjekt i kommunen 70

Kulturliv under okkupasjonen 72

Flyet, v/Sigurd Muri. Tysketiden, v/Thea Muri 73

På husmorskule under krigen, v/Asbjørg Rørstad 75

Minner frå krigstida, v/Martha Sollid (f. Muri) 77

Industrien og servicenæringa 78

Knott, v/Sigurd Muri 79

FRIGJERING OG FRED

Fred 80

Då freden kom til Sjøholt 81

Freden vart feira over heile landet 82

Artikkel Side

Heimestyrkane i Ørskog 83

Documents

Innhald Årsskrift 1987 - orskog.historielag.org · Akslevoll, v/Ingrid Tøsse 3 Gausneset, v/Liva Gillebo 11 Johannesplassen, v/Sverre Hatlen 19 ... Mannen bak Ørskog kommunevåpen,