inside ASSIST 2.indd

áºº¤Ñ´¡ÃÍ§»ÃÐÊº¡ÒÃ³�¡ÒÃ´×èÁÊØÃÒ ÊÙººØËÃÕè áÅÐãªŒÊÒÃàÊ¾μÔ´ ¤Ù‹Á×Íà¾×èÍãªŒã¹Ê¶Ò¹¾ÂÒºÒÅ»°ÁÀÙÁÔ

Ê¹ÑºÊ¹Ø¹â´Â á¼¹§Ò¹ÇÔªÒ¡ÒÃÊÒÃàÊ¾μÔ´ªØÁª¹

ตพมพโดยองคการอนามยโลกในป ค.ศ. 2010 ภายใตชอเรอง

The Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test (ASSIST) : Manual for use in primary care

© องคการอนามยโลก ค.ศ. 2010

ผอำนวยการองคการอนามยโลกไดมอบลขสทธการแปลและเผยแพรในฉบบภาษาไทย โดยแผนงาน พฒนาระบบการดแลผมปญหาการดมสรา (ผรส.) เปนผรบผดชอบฉบบภาษาไทยแตเพยงผเดยว (Agreement No: TR/11/022)

แบบคดกรองประสบการณการดมสรา สบบหร และใชสารเสพตด คมอเพอใชในสถานพยาบาลปฐมภม

ISBN : 978-974-296-760-4

© แผนงานการพฒนาระบบการดแลผมปญหาการดมสรา พ.ศ. 2554

แปลและเรยบเรยงโดย รองศาสตราจารยแพทยหญง ดร.สาวตร อษณางคกรชย รองศาสตราจารยแพทยหญง สวรรณา อรณพงคไพศาล แพทยหญงพนธนภา กตตรตนไพบลย

สนบสนนโดย สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข แผนงานการพฒนาระบบการดแลผมปญหาการดมสรา (ผรส.) แผนงานวชาการสารเสพตดชมชน

พมพ เผยแพร และสงวนลขสทธโดย แผนงานวชาการสารเสพตดชมชน กลมทปรกษากรมสขภาพจต ชน 3 อาคาร 1 กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข ถนนตวานนท อำเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000 โทรศพท 0 2590 8043, 08 1287 9202 โทรสาร 0 2149 5539 www.i-mapthailand.org

พมพครงท 1 : พฤศจกายน 2554 จำนวน : 84 หนา จำนวนทพมพ : 5,000 เลม ออกแบบ/พมพท : บรษท คณาไทย จำกด โทรศพท/โทรสาร 0 2921 6528

เอกสารนเผยแพรเปนเอกสารสาธารณะ ไมอนญาตใหจดเกบ ถายทอด ไมวาดวยรปแบบหรอวธการใดๆ ดวยกระบวนการทางอเลกทรอนกส การถายภาพ การบนทก การสำเนา หรอวธการอนใดเพอวตถประสงคทางการคา หนวยงานหรอบคคลทมความสนใจ สามารถตดตอขอรบการสนบสนนเอกสารไดทแผนงาน ผรส. โทรศพท 0 5328 0228 ตอ 60918, 60527 โทรสาร 0 5327 3201 หรอแผนงานวชาการสารเสพตดชมชน โทรศพท 0 2590 8043, 08 1287 9202 โทรสาร 0 2149 5539 หรอดาวนโหลดขอมลไดท www.i-mapthailand.org

คมอนพฒนาขนภายใตกรอบโครงการ WHO ASSIST ดวยการประสานงาน สนบสนนและเผยแพรโดย Management of Substance Abuse, Department of Mental Health and Substance Abuse องคการอนามยโลก คมอนเขยนโดย R. Humeniuk, S. Henry-Edwards, R. Ali, V. Poznyak และ M. Monteiro การทดลองใชคมอฉบบรางอยภายใตกรอบโครงการ WHO ASSIST ระยะ 3 ดวยความชวยเหลออยางดจากทมผเชยวชาญ ไดแก Thomas Babor (USA), Michael Farrell (UK), Maria Lucia Formigoni (Brazil), Roseli Boerngen de Lacerda (Brazil), Walter Ling (USA), John Marsden (UK), Jose Martinez-Raga (Spain), Bonnie McRee (USA), David Newcombe (Australia), Hemraj Pal (India), Sara Simon (USA), Janice Vendetti (USA) การจดเตรยมคมอฉบบรางทดลองใชและการพฒนาตอเนองประสานงานโดย Vladimir Poznyak และ Maristela Monteiro จากฝายสขภาพจตและยาเสพตด องคการอนามยโลก และ Rachel Humeniuk และ Robert Ali จาก Drug and Alcohol Services South Australia, WHO Collaborating Centre for Research in the Treatment of Drug and Alcohol Problems (Australia) การปรบปรงคมอฉบบรางทดลองใชจดทำโดย Robert Ali และ Sonali Meena (Australia) ดวยความชวยเหลออยางดจากคณะกรรมการทปรกษาโครงการ WHO ASSIST และผเชยวชาญอนๆ ไดแก Thomas Babor (USA), Carina Ferreira-Borges (WHO AFRO), Alexandra Fleischmann

(WHO), Maria Lucia Formigoni (Brazil), Walter Ling (USA), Hem Raj Pal (India), Rick Rawson (USA) คมอฉบบสมบรณและการผลตไดรบการประสานงานจาก Vladimir Poznyak (WHO) ดวยความชวยเหลอจาก Rachel Humeniuk, Sonali Meena and Lidia Segura (Spain) การสนบสนน ดานบรหารจดการโดย Tess Narciso and Mylene Schreiber

¡Ôμμ Ô¡ÃÃÁ»ÃÐ¡ÒÈ

ขอมลเพอการคนควา (ตนฉบบภาษาองกฤษ) Humeniuk RE, Henry-Edwards S, Ali RL, Poznyak V and Monteiro M (2010). The Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test (ASSIST): manual for use in primary care. Geneva, World Health Organization. เอกสารทใชประกอบกน (ตนฉบบภาษาองกฤษ) Humeniuk RE, Henry-Edwards S, Ali RL, Poznyak V and Monteiro M (2010). The ASSIST-linked brief intervention for hazardous and harmful substance use: manual for use in primary care. Geneva, World Health Organization. Humeniuk RE, Henry-Edwards S, Ali RL and Meena S (2010). Self-help strategies for cutting down or stopping substance use: a guide. Geneva, World Health Organization. การพฒนาและการผลตคมอน และการนำไปใชไดรบทนสนบสนนจาก Australian Commonwealth, Department of Health and Aging และ Government of Valencia, Spain

1. วตถประสงคของคมอ ...................................................................................................... 1

2. ASSIST คออะไร ............................................................................................................ 2

3. การพฒนาแบบคดกรอง ASSIST และการบาบดแบบสนตามผลคดกรอง ASSIST .............. 4

4. เหตผลในการคดกรองการใชสารเสพตด ........................................................................... 6

5. ใครทสามารถใชแบบคดกรอง ASSIST ............................................................................. 7

6. ผรบบรการประเภทใดควรไดรบการคดกรอง ..................................................................... 8

7. ปญหาทเกยวของกบการใชสารเสพตด ............................................................................. 9

8. ปญหาจาเพาะทางสขภาพจากสารเสพตดแตละชนด ......................................................... 11

9. การคานงถงผรบบรการเมอใชแบบคดกรอง ASSIST ......................................................... 19

10. การแนะนาแบบคดกรอง ASSIST .................................................................................... 20

11. ตวอยางการปฏบตทดในการใชแบบคดกรอง ASSIST ....................................................... 22

12. วธการใชแบบคดกรอง ASSIST ........................................................................................ 24

13. การใหคะแนนในแบบคดกรอง ASSIST ............................................................................ 32

14. การแปลผลคาคะแนน ASSIST ........................................................................................ 34

15. การเชอมโยงคาคะแนน ASSIST กบการรกษา .................................................................. 35

16. วธการนาการคดกรอง ASSIST เขาสงานประจา ............................................................... 37

17. ขอแนะนาภาคผนวก ....................................................................................................... 42

ÊÒÃºÑÞ

ภาคผนวก

ภาคผนวก A แบบคดกรองประสบการณการดมสรา สบบหร และใชสารเสพตด ...................... 44

(ASSIST V3.1)

ภาคผนวก B บตรคาตอบของผรบบรการ แบบคดกรอง ASSIST V3.1 .................................. 54

ภาคผนวก C บตรรายงานผลแบบคดกรอง ASSIST V3.0 ..................................................... 55

ภาคผนวก D บตรความเสยงจากการใชสารเสพตดแบบฉด-ขอมลสาหรบผรบบรการ ................. 62

ภาคผนวก E การแปลและการปรบเขากบภาษาและวฒนธรรมทองถนแหลงขอมล .................. 64

สาหรบบคลากรทางการแพทยและนกวจย

ภาคผนวก F เฉลยคาตอบสาหรบแบบทดสอบดวยตนเองในบทท 11 ................................... 65

ภาคผนวก G บทพดกรณศกษาผรบบรการ 2 ราย (ชอ Chloe และ Dave) .............................. 66

บทพดกรณศกษาผรบบรการชอ Chloe คาตอบสาหรบการเลนบทบาทสมมตแบบค ................ 67

บทพดกรณศกษาผรบบรการชอ Dave คาตอบสาหรบการเลนบทบาทสมมตแบบค .................. 72

บรรณานกรม ....................................................................................................................... 77

ÇÑμ¶Ø»ÃÐÊ§¤�¢Í§¤Ù‹Á×ÍPurpose of the manual

คมอนใชรวมกบ “การบำบดแบบสนตามผล คดกรอง ASSIST สำหรบการใชสารเสพตดแบบเสยงและแบบอนตราย: คมอเพอใชในสถานพยาบาลปฐมภม”1 และองตาม “แบบคดกรอง ASSIST: แนวทางการใชสำหรบสถานพยาบาลปฐมภม” ฉบบราง 1.1 เพอการทดลองใช2

คมอนมเปาหมายเพอแนะนำใหผอานรจกแบบคดกรอง ASSIST และบรรยายวธการใชแบบคดกรอง ASSIST ในสถานพยาบาล โดยเฉพาะสถานพยาบาลปฐมภมทอยในชมชน เพอคนหา ผทใชสารเสพตดแบบเสยงหรอแบบอนตราย แลวใหการบำบดแบบสน (หรอสงตอ) ตามความเหมาะสม

à¹×ÍËÒ¢Í§¤Ù‹Á×Í »ÃÐ¡Íº´ŒÇÂ

l เหตผลในการทำการคดกรองปญหาการ ดมสราและใชสารเสพตดและใหการบำบดแบบสน

l ปญหาทเกยวของกบการใชสารเสพตด l การพฒนาและตรวจสอบความเทยงตรง

(validation) ของแบบคดกรอง ASSIST l วธการใชแบบคดกรอง ASSIST (การใช

การใหคะแนน และการแปลผล) l หลกของการบำบดเสรมสรางแรงจงใจ

เพอเสรมกระบวนการถามเกยวกบการใชสารเสพตด

l วธการนำการคดกรองดวย ASSIST เขาสงานประจำ

¢ŒÍÁÙÅà¾ÔÁàμÔÁã¹ÀÒ¤¼¹Ç¡

l ภาคผนวก A เปนตวแบบขอคำถาม ASSIST l ภาคผนวก B เปนบตรคำตอบ ASSIST

สำหรบผรบบรการ l ภาคผนวก C เปนบตรรายงานผล ASSIST

เพอแจงขอมลกลบใหผรบบรการ l ภาคผนวก D เปนขอมลความเสยงจากการ

ใชสารเสพตดแบบฉดสำหรบผรบบรการ l ภาคผนวก E เปนขอมลการปรบปรง

แบบคดกรอง ASSIST ในการนำมาใชในทๆ ตางภาษาและวฒนธรรม รวมถงบรบทของทองถน

l ภาคผนวก F เปนการเฉลยคำตอบชดแบบทดสอบดวยตนเองในบทท 11 หวขอเรอง “ตวอยางการปฏบตทดในการใชแบบคดกรอง ASSIST”

l ภาคผนวก G บทพดกรณศกษาผรบบรการ 2 ราย (ชอ Chloe และ Dave) ตวอยางสำหรบฝกปฏบตโดยการเลนบทบาทสมมต

คมอทใชประกอบคอ “การบำบดแบบสนตามผลคดกรองสำหรบการใชสารเสพตดแบบเสยงหรอแบบอนตราย: คมอเพอใชในสถานพยาบาลปฐมภม”1 จะชวยอธบายวธการเชอมโยงการใชแบบคดกรอง ASSIST กบการบำบดแบบสน เ พอชวยใหผ รบบรการลดหรอหยดการใช สารเสพตด

1.11. วตถประสงคของคมอ

ASSIST ¤×ÍÍÐäÃWhat is ASSIST?

แบบคดกรองประสบการณการดมสรา สบบหร และใชสารเสพตด หรอ ASSIST เปนเครองมอคดกรองแบบสนทไดรบการพฒนาภายใตการสนบสนนจากองคการอนามยโลก โดยทมงานนกวจยและแพทยดานสารเสพตดจากนานาประเทศเพอตอบสนองตอปญหาสาธารณสขอนเปนผลกระทบจากการใชสารเสพตดทออกฤทธตอจตประสาทซงระบาดไปทวโลก3, 4, 5 แบบคดกรองนไดออกแบบมาเพอใชในสถานพยาบาลปฐมภม ทซงผใชสารเสพตดแบบเสยงหรอแบบอนตรายมกถกมองขาม ไมไดรบการดแลรกษาจนกระทงสขภาพทรดโทรม

แบบคดกรอง ASSIST (ฉบบ 3.1) ประกอบดวย 8 ขอคำถาม โดยใหบคลากรสขภาพ เปน ผสอบถามผมารบบรการ แลวบนทกผล ใชเวลาประมาณ 5-10 นาท นอกจากนแบบคดกรอง ASSIST ไดพฒนาใหใชไดในวฒนธรรมทแตกตาง สามารถคดกรองผใชสารเสพตดดงตอไปน

l ผลตภณฑยาสบ l เครองดมแอลกอฮอลหรอสรา

l กญชา l โคเคน l สารกระตนประสาทกลมแอมเฟตามน l ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ l สารหลอนประสาท l สารระเหย l สารกลมฝน l สารเสพตดอนๆ

รายชอชนดสารเสพตด ทจดในกลมเหลาน หมายรวมถงสารเสพตด ทใชชอแฝง อนๆ ดรายละเอยดในกรอบท 3

แบบคดกรอง ASSIST สามารถบอกคาคะแนนความเสยงจากการใชสารเสพตดแตละชนด ซงนำมาใชเรมตนพดคยกบผรบบรการ เกยวกบการใชสารเสพตด (ใหการบำบดแบบสน) คาคะแนนทไดในสารเสพตดแตละชนด จะจดอยเปนกลมเสยงตามลำดบ ตงแตระดบความเสยงตำ ปานกลาง หรอสง ซงสามารถกำหนดวธการรกษาทเหมาะสมตามระดบความเสยง เชน ไมตองรกษาหรอใหการบำบดแบบสน หรอสงตอผเชยวชาญเพอการประเมนและบำบดรกษา เปนตน

แบบคดกรอง ASSIST ชวยใหไดขอมลจาก ผรบบรการเกยวกบการใชสารเสพตดในชวงชวต ทผานมา รวมทงการใชสารเสพตดและปญหา ทเกยวของในระยะ 3 เดอนทผานมา นอกจากนยงสามารถแสดงใหเหนชวงตางๆ ของปญหา ทสมพนธกบการใชสารเสพตดไดแก อาการพษเฉยบพลน หรอเมาสารเสพตด การใชเปนประจำ

การเสพตด การใชแบบเสยงสง หรอการใชสารเสพตดแบบฉด

áºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST

»ÃÐ¡Íº´ŒÇÂ¤Ó¶ÒÁ´Ñ§μ‹Íä»¹Õ

คำถามท 1 (Q1) ถามเกยวกบชนดของ สารเสพตดทผ รบบรการเคยใชในชวงชวต ทผานมา

2.2 แบบคดกรองประสบการณการดมสรา สบบหร และใชสารเสพตด

คำถามท 2 (Q2) ถามเกยวกบความถของการใชสารเสพตดในชวง 3 เดอนทผานมา ซงจะบงชถงความสมพนธระหวางสารเสพตดกบปญหาสขภาพในปจจบน

คำถามท 3 (Q3) ถามเกยวกบความถของประสบการณความตองการหรอความอยากเสพสารเสพตดอยางรนแรงในชวง 3 เดอนทผานมา

คำถามท 4 (Q4) ถามเกยวกบความถของปญหาสขภาพ ปญหาสงคม ปญหาทางกฎหมาย หรอปญหาการเงนทสมพนธกบการใชสารเสพตด ในชวง 3 เดอนทผานมา

คำถามท 5 (Q5) ถามเกยวกบความถของการใชสารเสพตดจนสงผลกระทบตอบทบาทหนาทความรบผดชอบในชวง 3 เดอนทผานมา

คำถามท 6 (Q6) ถามเกยวกบการทมใคร บางคนไดแสดงความเปนหวงการใชสารเสพตดของผรบบรการ และเกดขนในชวงนหรอไม

คำถามท 7 (Q7) ถามถงความพยายามทผรบบรการจะลดหรอหยดใชสารเสพตดแตไมสำเรจ และเกดขนในชวงนหรอไม

คำถามท 8 (Q8) ถามถงประสบการณใชสารเสพตดแบบฉดของทผรบบรการ และเกดขน ในชวงนหรอไม

แบบคดกรอง ASSIST (ฉบบ 3.1) สามารถหาอานไดในภาคผนวก A และขอมลเพมเตม เกยวกบวธการใชแบบคดกรองนรวมทงวธการถามแตละคำถาม สามารถอานไดจากบทท 12 หวขอเรอง “วธการใชแบบคดกรอง ASSIST” สวนบทพดกรณศกษา 2 รายซงใชสำหรบฝกปฏบตแบบเลนบทบาทสมมต อยในภาคผนวก G

จากคำถามทงหมด 8 ขอ ชวยชใหเหนระดบ ความเสยงทสมพนธกบการใชสารเสพตดของผรบบรการ วาเปนการใชสารเสพตดแบบเสยง และมโอกาสทจะเกดอนตราย (ในปจจบนหรอในอนาคต) หากยงคงใชสารเสพตดเชนนตอไป คาคะแนน ASSIST ทอยในชวงกลางๆ เปนการบงชวามการใชสารเสพตดแบบเสยงหรอแบบอนตราย (‘เสยงปานกลาง’) ยงคะแนนสงขน กยงบงชวามการเสพตด (‘เสยงสง’) คำถามทบงชวามการตดสารเสพตดหรอความเสยงสงคอคำถามท 3 เกยวกบการใชซำๆ คำถามท 7 เกยวกบความพยายามลดหรอหยดใชแตไม สำเรจ และคำถามท 8 เกยวกบการใชสาร เสพตดแบบฉด

การใหคะแนน สามารถรวมคะแนนสำหรบคำถามท 2 ถง 7 สวนคำถามท 8 ไมนำมารวม เพราะการฉดสารเสพตดจดเปนความเสยงสงทมความสมพนธกบความเสยงตอการใชยาเกนขนาด การตดสารเสพตด การตดเชอทางกระแสเลอด การตดเชอไวรสเอดส ไวรสตบอกเสบชนดซ และมปญหาแทรกซอนอนๆ อกมาก ถาผรบบรการมการฉดสารเสพตดบอยครง ในชวง 3 เดอน ทผานมา จำเปนตองสงตอใหผ เชยวชาญ ประเมนและบำบดรกษา ขอมลเพมเตมสามารถหาอานไดจากบทท 14 และ 15 ในคมอน

32. ASSIST คออะไร

¡ÒÃ¾Ñ²¹Òáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSISTáÅÐ¡ÒÃºíÒºÑ´áººÊÑé¹μÒÁ¼Å¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSISTDevelopment of the ASSIST and linked brief intervention

การพฒนาแบบคดกรอง ASSIST เรมตนมาจากงานดงเดมขององคการอนามยโลก ในการคดกรองปญหาการดมสราและการบำบดแบบสนผานการพฒนาและตรวจสอบความเทยงตรง และสนบสนนใหใชแบบคดกรองปญหาการดมสรา6, 7, 8 ความสำเรจของโครงการ AUDIT ในการสงเสรมการคดกรองปญหาการดมสราและการบำบดแบบสน และประสทธผลในการลดปญหาทเกดจากการดมสราในสถานพยาบาลปฐมภม ทำใหเกดแรงกระตนในการขยายการคดกรองและการบำบดแบบสนใหครอบคลมปญหาการใชสารเสพตดอนๆ และวธการดงกลาวใชเปนตนแบบของโครงการ WHO ASSIST9

ขอจำกดของการใชแบบคดกรองทมอยในสถานพยาบาลปฐมภม ไดมการสรปประเดนโดย McPherson and Hersh (2000)10 และ Babor (2005)11 เครองมอคดกรองทมอยแลวหลายตว เชน Addiction Severity Index (ASI)12 และ expanded Substance Abuse Module of the Composite International Diagnostic Interview (CIDI-SAM)13 แมวาจะครอบคลมแตตองใชเวลามากเกนไปทจะนำมาใชในสถานพยาบาลปฐมภม ในขณะทเครองมอทสนกวา เชน CAGE Adapted to Include Drugs (CAGE-AID)14 กมงเนนพฤตกรรมตดสารเสพตด แตไมสามารถคนหา ผใชสารเสพตดแบบเสยงหรอแบบอนตรายได นอกจากนแบบคดกรองทใชการตอบดวยตนเอง ยงมขอจำกดมากเมอใชในทตางวฒนธรรม สวนมาก เครองมอคดกรองดงกลาวพฒนาจากประเทศสหรฐอเมรกา และไมมการศกษาถง ความไว ความจำเพาะเมอใชในทตางวฒนธรรม

และยงไมมการทดสอบหาความเทยงตรงอยางกวางขวาง

ในป ค.ศ. 1997 องคการอนามยโลกไดพฒนา แบบคดกรอง ASSIST ขนเพอ

l ใหใชไดรวดเรวกวาแบบทดสอบเพอการวนจฉยการใชสารเสพตด และความผดปกตจากการใชสารเสพตดทมอยเดม

l คดกรองปญหาการใชสารเสพตดหรอสารออกฤทธตอจตประสาททกชนด ไมเพยงแตสราหรอยาสบเทานน

l สามารถใชไดในสถานพยาบาลปฐมภม l ใชกบตางวฒนธรรมได l สามารถเชอมโยงไดงายกบการบำบดแบบสน

แบบคดกรอง ASSIST ไดผานการพฒนามา 3 ระยะ เพอทดสอบความเทยงและความตรงของเครองมอนในนานาประเทศ และสามารถเชอมโยงกบการบำบดแบบสนได

ระยะท 1 (Phase I) ของโครงการ WHO ASSIST ดำเนนการในชวงป ค.ศ. 1997 และ ค.ศ. 19983 โดยมการพฒนาแบบคดกรอง ASSIST (ฉบบราง 1.0) แบบสอบถามมทงหมด 12 ขอ และประเมนคาความเทยง และความเปนไปไดของขอคำถามโดยการวจย test-retest reliability ในสบพนทในประเทศออสเตรเลย บราซล อนเดย ไอรแลนด อสราเอล เขตแดนปาเลสไตน เปอรโตรโก สหราชอาณาจกร และซมบบเวย โดยเลอกพนทเพอใหมนใจวาผเขารวมวจยมความหลากหลายทางวฒนธรรมและมลกษณะการใชสารเสพตดแตกตางกน ผลการวจยพบวา


แบบคดกรอง ASSIST มคาความเทยงทดและมความเปนไปไดสง จากนนไดมการปรบปรงใหเหลอเพยง 8 ขอ (ฉบบราง 2.0) ตามผลสะทอนขอคดเหนจากผเขารวมการวจย เพอใหขอคำถามแตละขอในแบบคดกรองนนสามารถใชและเขาใจไดงายขน

ระยะท 2 (Phase II) ไดมการวจยระหวางประเทศเพอยนยนความเทยงตรงของแบบ คดกรอง ASSIST ในสถานพยาบาลปฐมภมและสถานบำบดสารเสพตดทหลากหลาย เพอวดความตรงเชงโครงสราง และความตรงตามเกณฑในสงทตองการวด โดยทำการวจยในชวงป ค.ศ. 2000-2002 และดำเนนการในเจดพนท ในประเทศออสเตรเลย บราซล อนเดย ไทย สหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา และซมบบเว กลมตวอยางของการวจยมาจากทงสถานพยาบาลปฐมภมและสถานบำบดสราและสารเสพตด เพอใหแนใจวาเปนตวแทนทดของผทใชสารเสพตดในหลากหลายลกษณะและมขนาดกลมตวอยางเพยงพอ ผลการวจยแสดงใหเหนวาแบบคดกรอง ASSIST มความตรงตามเกณฑ เมอเทยบกบเครองมอวดมาตรฐาน มความตรงเชงโครงสราง มความตรงเชงการทำนาย และความตรงในการจำแนก รวมถงมจดตดบอกระดบความรนแรงของความเสยง ตงแต ‘เสยงตำ ’ ‘เสยงปานกลาง’ และ ‘เสยงสง’3, 15, 16 ในทสดแบบ คดกรอง ASSIST ฉบบ 3.1 ไดปรบปรงลาสดเพอใชทางคลนกในสถานพยาบาลและสถานสงเคราะห ในขณะทแบบคดกรอง ASSIST ฉบบ 3.0 แนะนำใหใชสำหรบงานวจย การศกษานำรองททำในชวงเวลาเดยวกน โดยอาสาสมครจากสถานพยาบาลปฐมภม ผลวจยพบวา สามารถลดการใชสารเสพตดไดหากใหรวมกบการบำบดแบบสนตามคาคะแนนทไดจากแบบคดกรอง ASSIST

ระยะท 3 (Phase III) ไดมการศกษาวจย เชงทดลองแบบสมเลอก เพอประเมนประสทธผลของการบำบดแบบสนตามคาคะแนนของแบบคดกรอง ASSIST ในความเสยงระดบปานกลางของกญชา โคเคน สารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามนหรอสารกลมฝน5 อาสาสมครคดเลอกมาจากสถานพยาบาลปฐมภม และมคาคะแนนความเสยงระดบปานกลางของสารเสพตดอยางนอยหนงชนด งานวจยนดำเนนการ ในชวงป ค.ศ. 2003-2007 ในสพนทในประเทศออสเตรเลย บราซล อนเดย และสหรฐอเมรกา การบำบดแบบสนใชเวลา 5-15 นาท โดยใชหลกการ FRAMES17 รวมกบเทคนคการบำบดเพอ เสรมสรางแรงจงใจ18 โดยมงเนนการแจงขอมลกลบรายบคคลตามคาคะแนน ASSIST และใหขอมลความเสยงจากการใชสารเสพตด โดยใชบตรรายงานผลคะแนน ASSIST (ดภาคผนวก C) การบำบดแบบสนจะไดรบการเสรมดวยคมอการดแลตวเองใหกลบไปอานทบาน19 ผลการศกษาพบวา อาสาสมครทมการใชสารเสพตดทผดกฎหมายทไดรบการบำบดแบบสนมคาคะแนน ASSIST ลดลงอยางมนยสำคญทางสถตในชวงตดตามผล 3 เดอน เมอเปรยบเทยบกบกลมควบคม ซงไมไดรบการบำบดแบบสน นอกจากนอาสาสมครมากกวารอยละ 80 รายงานวาไดพยายามลดการใชสารเสพตดลงหลงไดรบการบำบดแบบสน และใหขอคดเหนวาไดรบผลดจากการบำบดแบบสน

ขอมลวธการเชอมโยงการบำบดแบบสนโดยใชคาคะแนน ASSIST สามารถหาอานไดใน การบำบดแบบสนตามผลคดกรอง ASSIST สำหรบการ ใชสารเสพตดแบบเสยงและแบบอนตราย: คมอเพอใชในสถานพยาบาลปฐมภม1

53. การพฒนาแบบคดกรอง ASSIST และการบำบดแบบสนตามผลคดกรอง ASSIST

ทเกดจากผตดสารเสพตด21, 22 ดวยเหตนแบบคดกรอง ASSIST ไดออกแบบมาโดยเฉพาะเพอทจะคนหาและใหการชวยเหลอผใชสารเสพตดแบบเสยงอนจะกอใหเกดอนตราย รวมถงเสยงตอการตดสารเสพตดในอนาคต

การคดกรองมวตถประสงคเพอคนหาปญหาทางสขภาพ หรอปจจยเสยงตงแตแรกเรมกอน ทจะเกดโรครายแรงหรอมปญหาอนๆ ตามมา ซงจดเปนสวนหนงของกจกรรมปองกนในสถานพยาบาลปฐมภม23, 24 องคการอนามยโลกไดระบเกณฑในการตดสนใจวาภาวะโรคทางกายใด ควรไดรบการคดกรอง (ดในกรอบท 1)

การใชสารเสพตดหรอสารทออกฤทธ ตอ จตประสาทแบบเสยง หรอแบบอนตรายตางมลกษณะตรงตามเกณฑทงหมดทกลาวมาน และการตรวจคดกรองปญหาการใชสารเสพตดนนถอไดวาเปนการขยายความครอบคลมการตรวจคดกรองตางๆ ทมอยแลวในสถานพยาบาลปฐมภม

ภาระทางสาธารณสขทสำคญจากการใชสาร ออกฤทธตอจตประสาทนนพบไดทวโลก ผลการประมาณการในป ค.ศ. 2004 ชใหเหนวา ยาสบ สรา และสารเสพตดทผดกฎหมายเปนเหตของการเสยชวตถงรอยละ 8.7, 3.8 และ 0.4 ของการเสยชวตทงหมดตามลำดบ และทำใหเกดความสญเสยสขภาวะ (DALY) รอยละ 3.7, 4.5 และ 0.9 ตามลำดบ จากรายงาน Global Health Risk ป ค.ศ. 2009 โดยองคการอนามยโลก ระบวาการใชสารเสพตดอยใน 20 ปจจยเสยงแรกของการเสยชวตและทพพลภาพของคนทวโลก20 นอกจากน การดมสราหรอใชสารเสพตดแบบเสยงหรอแบบอนตราย กเปนปจจยเสยงตอปญหามากมายทงดานสงคม การเงน กฎหมาย และความสมพนธทงตอตวผใชเองและครอบครว ทงนทวโลกประชากรมแนวโนมทจะใชสารเสพตดหลายตวเพมขน ไมวาจะใชพรอมกนหรอใช แยกกนตางเวลา ลวนทำใหเพมความเสยงใหสงยงขน

การใชสารเสพตดและความเสยงมความตอเนองกนจากความเสยงตำ (ใชสารเปนครงคราวหรอไมมปญหา) ไปถงความเสยงปานกลาง (ใชประจำมากขน) จนถงความเสยงสง (ใชแบบเสยงสงบอยครง) แพทยสามารถวนจฉยคนหากลมความเสยงสงหรอผตดสารเสพตดไดงายกวากลมทมความเสยงตำถงปานกลาง แมวาการตดสารเสพตด มความสมพนธกบภาระโรคอยางชดเจน แตกมหลกฐานสนบสนนวามภาระทางสาธารณสขทเกดจากผใชสารเสพตดทไมตด แตใชแบบอนตรายหรอใชแบบเสยง อาจจะสงมากกวาภาระโรค

àËμØ¼Åã¹¡ÒÃ¤Ñ´¡ÃÍ§¡ÒÃãªŒÊÒÃàÊ¾μÔ´Rationale for screening for substance use4.

กรอบท 1 : เกณฑในการตรวจคดกรอง

• ภาวะนนจะตองเปนปญหาสำคญและ สงผลกระทบตอสขภาพและความอยดมสข ของบคคลและชมชน

• มการรกษาหรอการบำบดทเปนทยอมรบได ใหแกผรบบรการทตรวจพบ

• การตรวจพบและบำบดตงแตในชวงแรกชวยใหเกดผลลพธทดกวาการรกษาในภายหลง

• มการตรวจคดกรองทเหมาะสม และเปนทยอมรบของผรบบรการ

• การตรวจคดกรองจะตองมคาใชจายทเหมาะสม

6 แบบคดกรองประสบการณการดมสรา สบบหร และใชสารเสพตด

ã¤Ã·ÕèÊÒÁÒÃ¶ãªŒáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSISTWho can use the ASSIST?

แบบคดกรอง ASSIST ไดรบการออกแบบมาเพอบคลากรสขภาพในสถานพยาบาลปฐมภม แตกพบวามประโยชนตอบคลากรหนวยบรการประชาชนอนๆ ทปฏบตงานกบผใชสารเสพตดแบบอนตรายหรอแบบเสยง หรอบคลากร ททำงานกบผทใชสารเสพตดทอาจจะนำไปสความเสยงอนตราย หมายรวมถง บคลากรสขภาพในชมชน บคลากรสขภาพจต พยาบาล นกสงคมสงเคราะห แพทย หรอแพทยเวชปฏบตทวไป นกจตวทยา ผดแลเยาวชน ผประกอบอาชพแพทยแผนโบราณ จตแพทย สต-นรแพทย พยาบาลผดงครรภ ผใหคำปรกษา และเจาหนาทฝายทนฑสถานบำบดหรอสถานพนจ และบคลากรททำงานดานการบำบดรกษา ผใชสารเสพตดหรอดมสรา ในคมอนจะใชคำแทนเรยกกลมบคคลทงหมดนวา “บคลากรสขภาพ”

บคลากรสขภาพปฐมภมมโอกาสในการคดกรองบคคลตางๆ ในประเดนปญหาดานวถชวตทวไป โดยเปนสวนหนงของการใหบรการสขภาพ รวมทงเปนผไดรบความไววางใจและเปนแหลงขอมลทเชอถอได ในประเทศทพฒนาแลว ประชาชนถงรอยละ 85 จะไดพบกบบคลากรสขภาพปฐมภมอยางนอยปละครง ผรบบรการทมปญหาเกยวกบการใชสารทออกฤทธตอจตประสาทกจะมแนวโนมทจะเขารบบรการบอยครงขน การตรวจคดกรองในสถานพยาบาลปฐมภมจงอาจเพม

โอกาสในการคนพบผทใชสารเสพตดทอาจไมถงขนเสพตดแตใชแบบเสยงหรอแบบอนตราย ซงเปนกลมทมแนวโนมทจะตอบสนองตอการบำบดไดด ปญหาสขภาพหลายอยางทพบบอยในสถานพยาบาลปฐมภมอาจแยลงไดจากการใชสารออกฤทธตอจตประสาท ดงนนการตรวจคดกรองจ ง เปน โอกาส ทจะใหความร แก ผรบบรการเกยวกบความเสยงจากการดมสราหรอใชสารเสพตด มหลกฐานพบวาหากบคลากรส ขภาพปฐมภมสอบถามเ กยวกบการใช สารเสพตดในลกษณะทเปนปจจยเสยงหนงแลว ผรบบรการจะมความเตมใจทจะพดคยเกยวกบปญหาการใชสารเสพตดของตนมากขน และคำนงถงการเปลยนแปลงพฤตกรรมการใช สารเสพตดของตน

คนสวนมากสามารถตอบแบบคดกรอง ASSIST ใหเสรจไดภายในเวลาหาถงสบนาท และสามารถนำไปรวมเปนสวนหนงของการใหคำปรกษาตามปกตได นอกจากนอาจนำไปใชโดยเจาหนาทอน ในระหวางทผรบบรการกำลงรอพบบคลากรสขภาพ ในอนาคตมความเปนไปไดทจะใหผรบบรการตอบแบบคดกรอง ASSIST ดวยตวเองในรปแบบอเลกทรอนกส แตถงขณะนแบบ คดกรอง ASSIST ยงไมไดทำการทดสอบความเทยงตรงของการตอบคำถามดวยตวเอง

5.75. ใครทสามารถใชแบบคดกรอง ASSIST

แบบคดกรอง ASSIST สามารถนำมาใชไดหลายวธเพอประเมนการใชสารเสพตดของผรบบรการ โดยหากจะใหดทสด ผรบบรการทกคนควรไดรบการตรวจคดกรองการใชสารเสพตดทกป โดยเปนสวนหนงของโปรแกรมคดกรองและสงเสรมสขภาพของสถานพยาบาลปฐมภม ซงเปนจดสำคญทผรบบรการในสดสวนคอนขางสงมโอกาสทจะเปนผใชสารเสพตด เมอเทยบกบสวนอนๆ ทเหลอในชมชน ตวอยางเชน ในสถานบรการสขภาพของมหาวทยาลย คลนกกามโรคในพนททมผขายบรการทางเพศสง สถานบรการสขภาพจต เรอนจำ และสถานพยาบาลปฐมภมในพนทอนๆ ทมความชกของการใชสารเสพตดสง (ดในกรอบ ท 2) หากบคลากรสขภาพตรวจคดกรองเฉพาะผทตนคดวานาจะมปญหาการใชสารเสพตด กจะทำใหพลาดการคนพบผรบบรการทมการใชสารเสพตดแบบเสยงหรอแบบอนตราย แนวทางการจดตงโปรแกรมตรวจคดกรองในสถานบรการสขภาพอยในดานทายของคมอน

การใชสารเสพตดมกเรมขนในชวงวยรน และจดไดวาเปนชวงหลกสำคญของปญหาการใช สารเสพตด จงเปนชวงวยทเหมาะสมทจะเรม คดกรองผรบบรการ อายทเหมาะสมตอการเรมตรวจคดกรองเปนประจำ จะแตกตางกนไปตามความชกในพนท และลกษณะการใชสารเสพตด นอกจากนบคลากรสขภาพจะตองทราบถงอายขนตำทมสทธตามกฎหมายในการยนยอมใหทำการคดกรองและขอกำหนดตามกฎหมาย ในการตรวจคดกรองและการบำบดกลมเดก ทอายตำกวานน

อยางไรกตาม ตองทราบวาจนถงขณะนแบบ คดกรอง ASSIST ไดทำการทดสอบความเทยงตรงเฉพาะในกลมประชากรผใหญ (อาย 18-60 ป) เทานน แมวาจะสามารถใชตางวฒนธรรม และอาจใชไดในเดกวยรน แตวธการและเนอหาของแบบคดกรองรวมทงจดตดวาเปนกลมเสยงตำ ปานกลาง สง อาจไมเหมาะสมสำหรบกลมวยรน ตวอยางเชน ผใหญทดมสราเปนประจำสปดาหละครงอาจจดอยในระดบเสยงตำ แตในเดกวยรนทดมเทากน อาจมความเสยงตอสขภาพและสงคมมากกวา แมวา คาคะแนนจะอยในกลมระดบความเสยงตำกตาม

¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃ»ÃÐàÀ·ã´ ¤ÇÃä ŒÃÑº¡ÒÃ¤Ñ´¡ÃÍ§Which clients should be screened?6.

กรอบท 2 : ใครควรรบการตรวจคดกรอง

• หากจะใหดทสด ควรคดกรองผรบบรการ ทกคนในโปรแกรมคดกรองเพอสงเสรมสขภาพ โดยเรมจากชวงวยรนเปนตนไป

• สถานพยาบาลปฐมภม และสถานบรการสขภาพอนๆ อาทเชน สถานบรการสขภาพของมหาวทยาลย คลนกกามโรค หนวยบรการ สขภาพในพนททมผขายบรการทางเพศสง และสถานบรการสขภาพจต จะมโอกาสพบผใชสารเสพตดในสดสวนสง

• ผรบบรการทมอาการนำทบงวาอาจเกยวของ กบการใชสารเสพตด

• นกโทษใหมโดยเฉพาะผทมคดเกยวของกบ สารเสพตดa

• ผรบบรการทหากใชสารเสพตดแลว อาการจะทรดลง

• สตรมครรภb

a ตวอยางคดทเกยวของกบสารเสพตด เชน คายา ขบรถขณะมนเมา กอความรนแรงขณะมนเมา ขโมยเงนเพอไปซอ สารเสพตด เปนตน

b แมวาหญงตงครรภเปนกลมเสยงสง แตแบบคดกรอง ASSIST ยงไมไดทำการทดสอบความเทยงตรงอยางเปนทางการในกลมประชากรน


แบบคดกรอง ASSIST เปนแบบคดกรอง ชนดแรกทครอบคลมสารออกฤทธตอจตประสาททกชนด ซงรวมถงสรา บหร และสารเสพตด ผดกฎหมาย และสามารถชวยใหบคลากรสขภาพ คนหาระดบความเสยงของสารเสพตดแตละชนดในผรบบรการ นอกจากการใชสารเสพตด จะสมพนธกบปญหาสขภาพกายและจตแลว การดมสราหรอใชสารเสพตดแบบเสยงหรอแบบอนตรายเปนเหตใหเกดปญหาสงคมอยางชดเจน เชน ปญหาครอบครว เพอนฝง ปญหากฎหมาย ปญหาการงานหรอการเรยน และปญหาการเงน เปนตน

บคลากรสขภาพควรตระหนกวา มเหตผลสนบสนนมากมายใหคนใชสารเสพตด คน สวนใหญจะใชสารเสพตดเพราะทำใหผใชเกดความสขและผลทพงปรารถนา ในขณะทคนอนอาจใชเพอลดการเจบปวดทงทางกายหรอทางจตใจ การใชสารเสพตดอาจเพอวตถประสงค อนๆ เชน ผใชสารกระตนประสาทอาจใชสารเพอเพมสมรรถภาพการทำงาน ทำงานไดนานเพราะไมงวงหรอชวยลดนำหนก อยางไรกตามปญหาการใชสารเสพตดอาจเกดจากผลจากการมนเมาเฉยบพลน การใชสารเปนประจำ หรอจากการเสพตด หรออาจเกดจากปญหาทงหมด ดงนนแบบคดกรอง ASSIST ไดรบการออกแบบมาเพอคนหาปญหาทเกดจากลกษณะการใช สารเสพตดทกรปแบบทกลาวมา

¡ÒÃÁÖ¹àÁÒà©ÕÂº¾ÅÑ¹

(Acute intoxication)

ปญหาทเกดจากการมนเมาเฉยบพลน สามารถเกดขนไดแมใชสารเสพตดเพยงครงเดยว และอาจรวมถง

l พษจากสารเสพตด เชน การเดนเซ อาเจยน เปนไข และสบสน

l การใชสารเสพตดเกนขนาด และไมรสกตว l เกดอบตเหตหรอการบาดเจบ l กาวราวและรนแรง l การมเพศสมพนธโดยไมไดต งใจ และ

พฤตกรรมทางเพศทไมปลอดภย l มพฤตกรรมทคาดเดาไมได

¡ÒÃãªŒÊÒÃà»š¹»ÃÐ¨Ó (Regular use)

ปญหาหลากหลาย อาจเกดขนไดจากการ ใชสารเสพตดเปนประจำ นบตงแตปญหา ทางรางกาย ไปจนถงปญหาทางจตใจและปญหาสงคม ปญหาทอาจเกดจากการใชสารเสพตดเปนประจำ อาทเชน

l ปญหาสขภาพกายและสขภาพจตบางชนด l ภาวะดอหรอทนตอสารเสพตด l วตกกงวล ซมเศรา อารมณแปรปรวน

หงดหงดงาย l ปญหาการนอนหลบ

l ปญหาการเงน l ปญหาอาชญากรรม l ปญหาความสมพนธ l ปญหาในการทำงานหรอการเรยน l ปญหาดานความจำ สมาธ และการเรยนร

»˜ÞËÒ·Õèà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº¡ÒÃãªŒÊÒÃàÊ¾μÔ´Problems related to substance use7.

97. ปญหาทเกยวของกบการใชสารเสพตด

¡ÒÃãªŒáººμÔ´ (Dependent use)

ปญหาทเกดขนจากการตดสารเสพตด คลายกบการใชสารเสพตดประจำแตมความรนแรงมากกวา ผตดสารเสพตดจะใชสารเสพตดบอยครงและปรมาณสงกวาทเคยใชกอนหนาน ปญหาตางๆ ทพบไดแก

l ภาวะดอหรอทนตอสารเสพตดอยางชดเจน l ปญหาสขภาพกายและสขภาพจตรนแรง l มความบกพรองการทำหนาทในชวตประจำวน

มากขน l มความอยากและตองการอยางรนแรง

ในการใชสารเสพตด l ไมสามารถทำงานในบทบาททรบผดชอบ

ตามปกต l กอคดอาชญากรรม l สนสดความสมพนธ l ไมสามารถหยดใชสารทงทเกดปญหา l เกดอาการขาดสารเสพตดหรออาการถอนพษ

เมอหยดหรอลดการใชสารเสพตด l ยงคงใชสารเสพตดอยางตอเนองแมวาจะ

กอใหเกดปญหาตางๆ

อาการขาดสารเสพตดจะแตกตางกนขนกบชนดของสารเสพตดทใช แตโดยทวไปจะมความอยาก

(มความตองการอยางรนแรงทจะใชสารทออกฤทธตอจตประสาท หรอตองการผลของสารเสพตดนน) วตกกงวล หงดหงด ระบบทางเดนอาหารปนปวน และปญหาการนอนหลบ สารเสพตดบางตวมอาการขาดสารเสพตดรนแรงกวาสารเสพตดชนดอน ตวอยางเชน อาการขาดสรา หรอขาดยากลอมประสาทชนด benzodiazepine หรอขาดสารกลมฝน อาจจำเปนตองรบการรกษา ในขณะทอาการขาดสารเสพตดบางชนดทไมม

ภาวะแทรกซอน สามารถดแลดวยวธประคบ ประคองได ถาผรบบรการนาสงสยวาจะมอาการขาดสารเสพตด การใชแบบคดกรอง ASSIST อาจไมเหมาะในขณะนน การตรวจสอบความรนแรงและความเสยงของการขาดสารเสพตด ควรไดรบการสงตอไปยงสถานพยาบาลทมการประเมนทางคลนกอยางละเอยดและสามารถใหการดแลรกษาไดหากจำเปน

¤ÇÒÁàÊÕÂ§¨Ò¡¡ÒÃãªŒÊÒÃàÊ¾μÔ´

áºº©Õ´

การฉดสารเสพตดชนดใดๆ กตาม เปนปจจยเสยงสงทสำคญ อาจกอใหเกดปญหาดานสขภาพอยางรายแรง อาทเชน

l ภาวะเสพตด l การใชสารเกนขนาด l มอาการโรคจต l เสนเลอดดำลบ l เกดการตดเชอ l เฉพาะท l เปนฝ และแผลลก l ทงระบบ l ตดเชอไวรสเอดส (HIV) l ตดเชอโรคตบอกเสบบ และซ

แหลงขอมลสำหรบบคลากรสขภาพทจะใหกบผรบบรการเปนบตรความเสยงการใชสารเสพตดแบบฉด (ดในภาคผนวก D) ผทกำลงใชสารเสพตดแบบฉดทกคน ควรไดรบคำแนะนำถงความเสยงจากพฤตกรรมฉดสารเสพตดโดยใชบตรน รวมถงการสอบถามถงพฤตกรรมการฉดและแนะนำใหมการตรวจหาเชอไวรสเอดส และไวรสตบอกเสบ


ในบทน จะกลาวถงขอมลโดยรวมของปญหาจำเพาะทางสขภาพและปญหาอนๆ ทเกดจากการใชสารเสพตดแตละชนด ตารางแสดง รายละเอยดความเสยงตอสขภาพทเกดจากการ ใชสารเสพตด นำมาจากบตรรายงานคะแนน ASSIST (ดภาคผนวก C) ทใชแจงขอมลกลบใหแกผรบบรการ ซงเปนสวนหนงของการบำบด แบบสน บคลากรสขภาพทใชแบบคดกรอง ASSIST จำเปนอยางยงทจะตองมความรเกยวกบผลกระทบของสารเสพตดแตละชนดตอสขภาพ สงคม กฎหมาย และการเงน เพราะความร ดงกลาวจะมประโยชนเมอถามคำถามขอ 4 (Q4) ของ ASSIST ซงถามเกยวกบปญหาสขภาพ สงคม กฎหมาย และการเงน และเมอนำมาใชรวมกบการบำบดแบบสน

ขณะทความเสยงสขภาพจากการใชสารเสพตดจะเปนเนอหาหลกทจะกลาวในทน ปญหาอนๆ ทเกดจากการใชสารเสพตดเชน ปญหาสงคม กฎหมาย การเงน กมผลกระทบตอผรบบรการอยางมากเชนกน ตวอยางเชน การกออาชญากรรมจากเหตการใชสารเสพตดของผตองโทษ ในเรอนจำ หรอผลกระทบตอสงคมและครอบครว จากเหตการใชสารเสพตดตอการรบบรการสขภาพของครอบครวและเดก บคลากรสขภาพทจะใชแบบคดกรอง ASSIST และใหการบำบดแบบสนตามผลคดกรอง จงควรตระหนกถงผลกระทบของการใชสารเสพตดทจะเกดกบกลมผรบบรการทงหมด และใหไดรบการคดกรอง ASSIST และการบำบดแบบทเชอมโยงกบผลคดกรองดงกลาวตามความเหมาะสม

¼ÅÔμÀÑ³±�ÂÒÊÙº (Tobacco products)

การใชยาสบทำใหเกดปญหาสาธารณสขทสำคญและเปนเหตนำของการเสยชวตจากการใชสารออกฤทธตอจตประสาททวโลก การสบบหรหรอผลตภณฑยาสบเปนปจจยเสยงตอปญหาสขภาพระยะยาวหลายอยางและเพมความรนแรงและภาวะแทรกซอนในหลายปญหาสขภาพ อาทเชน ความดนโลหตสง โรคเบาหวาน และโรคหอบหด เดกทสมผสผสบบหรจดเปนผสบมอสอง จะมความเสยงสงตอปญหาสขภาพ เชน การตดเชอในระบบทางเดนหายใจ โรคภมแพและโรคหอบหด ในสตรมครรภทสบบหรจะมความเสยงสงในการแทง การคลอดกอนกำหนด ทารกทนำหนกแรกคลอดตำ แมวาคนสวนใหญใชผลตภณฑยาสบดวยวธอนๆ นอกจากการสบ เชน การเคยวหรอการดมกสามารถเพมความเสยงในการเกดโรคได ทายสดผไดรบควนบหรทแมไมไดสบเอง (ผสบมอสอง) กเพมความเสยงตอปญหาสขภาพไดเชนกน

»ÞËÒ íÒà¾ÒÐ·Ò§ÊØ¢ÀÒ¾¨Ò¡ÊÒÃàÊ¾μÔ áμ‹ÅÐª¹ÔSpecifi c health problems from individual substances8.

ความเสยงจากการใชผลตภณฑยาสบ ไดแก แกกอนวยอนควร ผวหนงเหยวยน

สขภาพไมแขงแรง หายชาเวลาเปนหวด

ตดเชอของทางเดนหายใจ และหอบหด

ความดนโลหตสง เบาหวาน

แทงบตร คลอดกอนกำหนด และทารกมนำหนกตวแรกคลอดตำในมารดาทสบบหรระหวางตงครรภ

โรคไต

โรคทางเดนหายใจอดตน เรอรง ถงลมโปงพอง

โรคหวใจและหลอดเลอด เสนเลอดในสมองแตก

มะเรงปอด กระเพาะปสสาวะ เตานม ปาก ลำคอ และหลอดอาหาร

118. ปญหาจำเพาะทางสขภาพจากสารเสพตดแตละชนด

รนแรง จดเปนภาวะฉกเฉนทางการแพทย อาการขาดสรา ไดแก อาการสน เหงอออกมาก ว ต กก ง ว ล คล น ไ ส อา เ จ ยน ท อ ง เ ส ย นอนไมหลบ ปวดศรษะ ความดนโลหตสง ประสาทหลอน ขอมลเพมเตมเกยวกบผลของสรา และระดบความเสยงจากการดมสราหาอานไดจากบทความของ Babor et al. 20017

à¤Ã×Í§´×ÁáÍÅ¡ÍÎÍÅ�ËÃ×ÍÊØÃÒ

การดมสรา เปนปจจยเสยงตอปญหาสขภาพหลายอยาง และการดมสราแบบอนตราย เปนสาเหตสำคญของการเกดความเจบปวยทพพลภาพ หรอเสยชวตกอนวยอนควร ปญหาสงคมทพบไดบอยในผทดมแบบเสยงหรอแบบอนตราย และผตดสรา ไดแก สมพนธภาพ ในครอบครวแตกราว เสยเพอน เสยการเรยนหรอเสยงาน มเพยงบางกลมประชากร (ชายวยเกน 45 ป หรอหญงวยหมดประจำเดอน ) ทพบวาการดมสราปรมาณเลกนอยมผลดตอสขภาพบางดาน (แตเปนการศกษาในประเทศ ทมรายไดสง) เชน ลดความเสยงตอการเกด โรคหวใจในชวงวยกลางคนเปนตนไป ความเสยงระดบตำทสดคอการดมสราในปรมาณแอลกอฮอลเฉลย 10 กรมตอวนในผชาย และนอยกวา 10 กรมตอวนในผหญง (ตวอยางเชน เบยร 1 กระปองมแอลกอฮอล 13 กรม ไวนปรมาตร 100 ซซ มแอลกอฮอลประมาณ 9.5 กรม สรากลนหรอเหลาขาว 40 ดกร ปรมาตร 35 ซซ มแอลกอฮอล 11 กรม) อยางไรกดสตรมครรภ หากดมสราจะเพมความเสยงตอทารกในครรภ เชน ทารกพการตงแตกำเนด มปญหาพฤตกรรมและการเรยนร การพฒนาสมองบกพรอง เปนตน การดมสราเปนประจำทำใหเกดการดอทนตอแอลกอฮอล และเกดภาวะเสพตด และผตดสราอาจเกดอาการขาดสราเมอหยดหรอลดการดมสราลงได การเกดภาวะขาดสราแบบเพอคลง

ความเสยงจากการดมสราเกนระดบ ไดแก

เมาคาง พฤตกรรมกาวราวรนแรง อบตเหต และบาดเจบ คลนไสอาเจยน

สมรรถภาพทางเพศลดลง แกกอนวยอนควร

ปญหาการยอยอาหาร แผลในกระเพาะอาหาร ตบออนอกเสบ ความดนโลหตสง

วตกกงวลและซมเศรา ปญหาสมพนธภาพ ปญหาการเงนและการงาน

หลงลมงาย แกไขปญหาไดไมด

ความพการแตกำเนดและสมองถกทำลาย ในทารกทมารดาดมสราระหวางตงครรภ

สมองเสอมถาวร ทำใหความจำเสอม สตปญญาเสอมลง และการรบรเวลา สถานท บคคลผดปกต

เสนเลอดในสมองแตก กลามเนอ และเซลลประสาทถกทำลาย

โรคตบ และโรคของตบออน

มะเรงของปาก ลำคอ และเตานม

ฆาตวตาย


¡ÑÞªÒ (Cannabis)

กญชาเปนสารเสพตดผดกฎหมายท ใชกน อยางแพรหลายทสดทวโลก แมวาอาจเกดการใชเกนขนาดหรอเกดพษจากกญชาได แตโอกาสเกดการเสยชวตจากการมนเมากญชาเพยงอยางเดยวเปนไปไดนอย แตหากใชกญชารวมกบ สารเสพตดอนสามารถทำใหเกดพษเกนขนาดและเสยชวตได อยางไรกตามการใชกญชานนสมพนธกบผลเสยตอสขภาพหลายประการ การใชกญชาในสตรมครรภ มผลกระทบตอมารดาและทารกพอๆ กบการสบบหร และยงเพม ความรนแรงและความเสยงตอภาวะแทรกซอนตางๆ เชน ความดนโลหตสง โรคหวใจ โรคทางเดนหายใจ และโรคมะเรงบางชนด

ความเสยงจากการใชโคเคน ไดแก

นอนหลบยาก หวใจเตนเรว ปวดศรษะ นำหนกตวลดลง

เหนบชา เจบแปลบๆ ตามตว ผวหนงเหนอะหนะ มรอยแผลเกาหรอจกตามผวหนง

อบตเหตและบาดเจบ ปญหาการเงน

ความคดแบบไมมเหตผล

อารมณขนๆ ลงๆ วตกกงวล ซมเศรา หรอครนเครงมากเกนไป

หวาดระแวง คดแบบไรเหตผล หลงลมงาย

พฤตกรรมกาวราว รนแรง

อาการวกลจรต หลงจากใชปรมาณมากนานๆ

ตายอยางฉบพลนจากโรคหวใจและหลอดเลอด

ความเสยงจากการใชกญชา ไดแก

ปญหาดานสมาธ และแรงจงใจในการทำ สงตางๆ

วตกกงวล หวาดระแวง หวนวตก ซมเศรา

ความจำและความสามารถในการแกไข ปญหาลดลง

ความดนโลหตสง

หอบหด หลอดลมในปอดอกเสบ

อาการวกลจรต และเปนโรคจตในผทมประวต เคยเปนโรคจตเภทมากอน หรอมบคคล ในครอบครวเปนโรคจตเภท

โรคหวใจ และโรคทางเดนหายใจอดตน เรอรง

มะเรงของทางเดนหายใจสวนบนและคอ

â¤à¤¹ (Cocaine)

โคเคนเปนสารกระตนประสาทและการใชโคเคนทำใหเกดปญหาสขภาพกายและสขภาพจต หลายอยาง ความเสยงสำคญจากพษแทรกซอนและเสยชวตเฉยบพลน มกเกดจากผลของโคเคนตอระบบหวใจและหลอดเลอด การใชโคเคนสมพนธกบพฤตกรรมเสยง ซงรวมถงความเสยงในการใชสารเสพตดแบบฉดและการมเพศสมพนธอยางไมปลอดภย ทำใหทงผใชและคนอนมความเสยงอยางมากในการสมผสโรคตดตอทาง เพศสมพนธและไวรสทตดตอทางเลอด โคเคนออกฤทธ รวดเรวและหมดฤทธ เรวเชนกน เปนเหตใหผใชมแนวโนมใชซำหลายครงใน คราวเดยว นอกจากนโคเคนยงทำใหเกดความอยากเสพทรนแรงแมวาจะใชเพยงไมกครง และนำไปสการเสพตดโคเคนอยางรนแรง


ÊÒÃ¡ÃÐμØŒ¹»ÃÐÊÒ·¡ÅØ‹ÁáÍÁà¿μÒÁÕ¹

(Amphetamine Type Stimulants ËÃ×Í ATS)

สารกระตนประสาทกลมแอมเฟตามน หมายถง สารแอมเฟตามน สารเดกซแอมเฟตามน (dexamphetamine) เมทแอมเฟตามน หรอยาบา (methamphetamine) และยาอ (ecstasy or MDMA) สารในกลมนแมจะมผลบางอยางคลายคลงกบโคเคนแตมคณสมบตทางเภสชวทยาทแตกตาง สามารถทำใหเกดปญหาสขภาพกายและสขภาพจตไดหลากหลาย มหลกฐานเพมขนเรอยๆ วา ATS บางชนดทำลายเซลลสมอง ยงไปกวานนเมอใชไปนานๆ ในปรมาณสงจะเปนปจจยเสยงตอภาวะทพโภชนาการ จนอาจนำไปสการทำลายเซลลสมองอยางถาวร นอกจากน ยงพบปญหาสงคมไดบอยครงจากการใชแอมเฟตามนเปนประจำ ยกตวอยางเชน ปญหาสมพนธภาพ ปญหาการเงน ปญหาการทำงานและการเรยน การใช ATS เปนประจำทำใหเกดอารมณแปรปรวนและในผใชบางรายพบวามปญหาสขภาพจตแยลง เชน ซมเศรา หงดหงดงายตลอดเวลา

ความเสยงจากการใชสารกระตนประสาทกลมแอมเฟตามน ไดแก นอนหลบยาก เบออาหาร และนำหนกตวลดลง รางกายแหงขาดนำ ตดเชองาย กรามขบแนน ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ อารมณขนๆ ลงๆ วตกกงวล ซมเศรา กระวนกระวาย ครนเครงมาก หวนวตก สน หวใจเตนไมสมำเสมอ หายใจตดขด สมาธไมด หลงลมงาย พฤตกรรมกาวราวรนแรง หวาดระแวง วกลจรตหลงจากใชปรมาณมากนานๆ เซลลสมองถกทำลายอยางถาวร ตบถกทำลาย เลอดออกในสมอง ตายฉบพลนจากความผดปกตของหวใจ และหลอดเลอด

ÊÒÃÃÐàËÂ (Inhalants)

สารระเหย ครอบคลมตวทำละลายชนดไอระเหยทงหมดทสามารถสดดม หรอสดหายใจเขาไป ไดทงๆ ทสารเสพตดเหลานอาจมฤทธทางเภสชวทยาทแตกตางกน สารระเหยทนยมใชมากทสด ไดแก นำมนเบนซน สารทำละลาย กาว สเปรย แลคเกอรทมสวนผสมของเบนซน กาว และสทนเนอรทมโทลอน ในบางชมชน อาจใช Amyl nitrite และ nitrous oxide วธการใชทพบบอยทสดคอการสดดมจากภาชนะโดยตรง แตบางคนอาจสดดมผานถงพลาสตก

ฤทธในระยะสน เชน คลนไส อาเจยน ปวดศรษะ และทองเสย ถาใชปรมาณสงจะเกดอาการ พดไมชด เสยการรบรเวลา สถานท บคคล สบสน หลงผด ออนแรง สน ปวดศรษะและเหน ภาพหลอนได การใชในปรมาณสงมากๆ สามารถทำใหหมดสต และเสยชวตไดจากหวใจลมเหลว

โดยทวไปสารระเหยมแนวโนมทจะใชในเยาวชนเพราะอยากทดลอง เนองจากเปนสงทหาซองาย แตการใชอาจไมตอเนองเปนเวลานาน อยางไรกตามมบางกลมทยงคงใชสารระเหยตอจนถงเปนผใหญ บางครงใชสารระเหยทดแทนชวคราวกรณหาสารเสพตดอนไมได รวมถงม แรงกดดนทางวฒนธรรมอนๆ สารระเหยไมมแนวโนมทจะทำใหเสพตดรนแรงนนหมายความวาผใชสารระเหยมโอกาสตดไดนอยกวาสารเสพตดชนดอน อยางไรกตามการใชสารระเหยม ผลกระทบรนแรงทงแบบเฉยบพลนและเรอรง


ความเสยงจากการใชสารระเหย ไดแก

อาการคลายเปนหวด ไซนสอกเสบ เลอดกำเดาไหล

คลนไสอาเจยน อาหารไมยอย แผลในกระเพาะอาหาร ทองเสย

วงเวยนและประสาทหลอน ตาพรามว งวงซม การรบรเวลา สถานท บคคลเสยไป

ปวดศรษะ อบตเหตและบาดเจบ มพฤตกรรมอนตรายและคาดเดาไมได

การประสานเคลอนไหวลำบาก การตอบสนองชา ออกซเจนไปเลยงสวนตางๆ ของรางกายนอย

ความจำเสอม งง สบสน ซมเศรา กาวราว เหนอยเพลยอยางรนแรง

ภาวะเพออยางรนแรง ชก หมดสต อวยวะถกทำลาย (หวใจ ปอด ตบ ไต)

ตายจากหวใจวาย

ÂÒ¡Å‹ÍÁ»ÃÐÊÒ·áÅÐÂÒ¹Í¹ËÅÑº

(Sedatives and sleeping pills)

ยากลอมประสาทและยานอนหลบ หมายรวมถง ยากลมเบนโซไดอะซปน และสารอนทเกยวของ แตไมใช neuroleptics ยาในกลมนเปนยาทใชตามใบสงแพทย แตสามารถทำใหเกดปญหากบผใชไดหากใชบอยหรอใชปรมาณมากกวา ทแพทยสง โดยทวไปแบบคดกรอง ASSIST ใชบนทกปญหาทเกดจากการใชนอกเหนอจากใบสงแพทย สวนใหญยาเบนโซไดอะซปน สงจายเพอรกษาปญหานอนไมหลบ รกษาโรควตกกงวล หรอความผดปกตทางอารมณ ใชในชวงผาตด ใชรกษาอาการขาดสารเสพตด บางชนด รกษาอาการชก และปวดกลามเนอ ตวอยางยากลอมประสาทและยานอนหลบ ไดแก diazepam, temazepam, alprazolam,

clonazepam, f lunitrazepam, zolpidem, midazolam และ phenobarbital เปนตน ยงมรายชอยาอกมากมายทไมอาจกลาวไดหมดในทน รายชอดงกลาวเปนเพยงชอสามญ บคลากรสขภาพทใชแบบคดกรอง ASSIST จำเปนตองรจกและคนเคยกบชอทางการคาของยากลอมประสาทและยานอนหลบในประเทศของตน

ภาวะดอยาและภาวะเสพตดยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ อาจเกดขนไดหลงจากใชยา กลมนไปไมนาน และอาการขาดยาสามารถเกดไดรนแรง อาทเชน วตกกงวลมาก ตนตระหนก นอนไมหลบ ซมเศรา ปวดศรษะ เหงอออก เปนไข คลนไส อาเจยน และชก

ยาเบนโซไดอะซปน ไมคอยเปนสาเหตการ เสยชวตจากการใชยานเกนขนาดเพยงอยางเดยว อยางไรกตาม หากใชยานรวมกบสารเสพตดอน เชน สรา พาราเซทตามอล ยาตานเศรา หรอ สารกลมฝนจะทำใหมความเสยงจากการใชยาเกนขนาด หรอเสยชวตไดมากขน

ความเสยงจากการใชยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ ไดแก

งวงซม มนงง สบสน

ไมคอยมสมาธ หลงลมงาย

คลนไส ปวดศรษะ เดนเซ

ปญหาการนอนหลบ

วตกกงวล ซมเศรา

ดอยาและตดยาไดงายแมใชในชวงเวลาสนๆ

อาการขาดยาอยางรนแรง

ใชยาเกนขนาดและตายได หากใชรวมกบ เครองดมแอลกอฮอล สารกลมฝนหรอ ยากดประสาทอนๆ


ÊÒÃËÅÍ¹»ÃÐÊÒ· (Hallucinogens)

สารหลอนประสาท หมายถง lysergic acid diethylamide (LSD), psilocybin และ psilocin (เปนเชอราทมฤทธตอจตประสาท; psychoactive fungi), ketamine, phencyclidine (PCP) และ mescaline สารเสพตดกลมนมผลกระทบตอการรบรความจรงของผใช โดยเกดการบดเบอนหนงในประสาทสมผสทงหา (การมองเหน การไดยน การดมกลน การรบรส การสมผส) ทำใหเกดอาการประสาทหลอน นอกจากนสารดงกลาวยงมผลทำใหบดเบอนกระบวนการความคดและการเรยนรจดจำ การรบรเรองเวลา การตระหนกรตนเอง และอารมณ สารหลอนประสาททเกดจากธรรมชาต ไดแก psychoactive fungi และ mescaline สารหลอนประสาทสงเคราะหไดแก lysergic acid diethylamide (LSD), ketamine และ phencyclidine (PCP) โดย ketamine เคยใชเปนยาสลบสำหรบการผาตด แตปจจบนเลกใชแลวถกถอนทะเบยนออกจากเวชปฏบตในหลายประเทศ เนองจากทำใหผปวยฝนราย ผลกระทบของสารหลอนประสาทนนไมสามารถคาดเดาได และอาจแตกตางกนไปในผใชแตละราย หรอ ในแตละโอกาส ในระยะยาว การใชสารหลอนประสาทอาจทำใหอาการเจบปวยทางจตแยลง เชน โรคจตเภท ผใชสารหลอนประสาทอาจเหนภาพยอนหลง เกดซำๆ กลบมาเกดขนอก จากผลของการใชสารหลอนประสาทในครงกอนๆ

สารหลอนประสาทไมคอยมฤทธเสพตดรนแรงนนหมายถงผใชไมคอยเกดการเสพตดแตมกใชเพราะอยากทดลองและใชเปนครงคราวมากกวาใชซำๆ

ความเสยงจากการใชยาหลอนประสาท ไดแก

ประสาทหลอนทางตา ห สมผส และกลน และมพฤตกรรมทคาดเดาไมได

นอนหลบยาก

คลนไส อาเจยน

หวใจเตนแรง ความดนโลหตสง

อารมณขนๆ ลงๆ

วตกกงวล หวนวตก หวาดระแวง

ความรสกนกคดเกาๆ ยอนคนกลบมา

อาการทางจตแยลง เชน โรคจตเภทรนแรง มากขน


ÊÒÃ¡ÅØ‹Á½ �›¹ (Opioids)

สารกลมฝนเปนสารกดประสาทสวนกลาง มทงทขายอยในตลาดมด เชน เฮโรอนและฝน และทนำมาใชเปนยาแกปวดโดยใบสงแพทย ทงการใชสารกลมฝนในตลาดมด หรอนอกเหนอใบสงแพทย ทำใหเกดปญหามากมาย โดยเฉพาะการใชแบบฉดหรอสบทสามารถกอใหเกดปญหากบผใชไดหลายระดบ การใชสารกลมฝนตามใบสงแพทยนกเกดปญหาไดเชนกนถาผปวยใชบอยและปรมาณมากเกนกวากำหนด โดยทวไปแบบคดกรอง ASSIST ใชบนทกรายงานปญหาการใชทนอกเหนอจากคำสงแพทย ยากลมฝน ทสงจายโดยแพทย ไดแก morphine, codeine, methadone, buprenorphine, pethidine (meperidine), dextropropoxyphene และ oxycodone ยงมรายชอยาอกมากมายทไมอาจกลาวไดหมดในทน รายชอดงกลาวเปนชอสามญ บคลากรสขภาพทใชแบบคดกรอง ASSIST จำเปนตองรจกและคนเคยกบชอทางการคาของสารกลมฝนในประเทศของตนสารกลมฝนสามารถใชแบบฉด (เขากลามเนอหรอเขาเสนเลอดดำ เชน เฮโรอน) ใชแบบสบ (เชน เฮโรอนและฝน) ใชแบบกน หรออมใตลน หรอเหนบทางทวาร (ยากลมฝนทผลตจากบรษทยา ) ผใชเฮโรอนแบบฉด ทำใหสารเขาสรางกาย อยางรวดเรว เกดผลเฉยบพลน ซงอาจทำใหเกนขนาดได (อาจเสยชวตหรอไมเสยชวต) โดยเฉพาะอยางยงหากใชรวมกบสารเสพตดอน เชน สราหรอเบนโซไดอะซปน

ความเสยงจากการใชสารกลมฝน ไดแก

คน คลนไส อาเจยน

งวงซม ทองผก ฟนผ ประจำเดอนไมสมำเสมอ

ไมคอยมสมาธ และหลงลมงาย

ซมเศรา ความตองการทางเพศ และสมรรถภาพทางเพศลดลง

ปญหาการเงนและการละเมดกฎหมาย

ปญหาสมพนธภาพ

ปญหาความมนคงในการทำงาน และชวตครอบครว

ดอยาและตดยา มอาการขาดยารนแรง

ใชยาเกนขนาดและตายจากการหายใจลมเหลว


ÊÒÃàÊ¾μÔ´Í×¹æ (Other drugs)

สารเสพตดอนๆ หมายถงสารเสพตดทไมไดจดอยในกลมสารออกฤทธตอจตประสาทในทางเภสชศาสตร ตวอยางเชน gamma hydroxybutyrate(GHB), ‘designer’ drugs, kava, datura, khat, nutmeg และรวมถง caffeine ยงมสารอนๆ อกมากมายในแตละประเทศซงไมอาจจดอยในกลมสารเสพตดทไดกลาวไว ใหจดใสไวใน สารเสพตดอนๆ

GHB “Fantasy” สงเคราะหครงแรกเพอใชเปนยาสลบและตอมามการใชอยางแพรหลายเปนยาชวยใหสนกสนาน มฤทธคลายสรา และนำมาใชเปนอาหารเสรมเพอรกษารปทรงมจำหนายในทองตลาด อยางไรกตาม GHB ไดถกยกเลกใชเปนยาสลบแลวในหลายประเทศเนองจากมความเสยงตอการนำไปใชในทางทผด รายงานวาสารนทำใหเกดอาการชกได นอกจากนยงมความเสยงตอการใชเกนขนาดเมอเทยบกบสารอน เพราะขนาดยาททำใหเกดฤทธเคลมสขนนใกลเคยงปรมาณทเกนขนาด เนองจากสารนออกฤทธรวดเรวและมคณสมบตทำใหงวงซมและลมได GHB ถกกลาวหาวาเปนสารใชสำหรบการขมขนเพอนสาว โดยแอบใสในเครองดม

การใช GHB ระยะยาวอาจทำใหเกดความ ดอทนภาวะเสพตด และเกดอาการขาดสารเสพตดคลายกบอาการขาดสราหรอเบนโซไดอะซปน กลาวคอมอาการวตกกงวล นอนไมหลบ สน เหงอออกมาก กระวนกระวาย ไมอยนง สบสนและอาการโรคจต

Kava เปนสารประกอบทสกดมาจากรากไมของตนไมขนาดเลกชอ Piper methysticum มปลกตามหมเกาะแปซฟกหลายแหง คนพนเมอง ในหมเกาะเหลานใชมาหลายรอยป สำหรบงานเฉลมฉลอง พธทางศาสนา ใชเปนยา และใชเพอเขาสงคม ใชในลกษณะของเครองดม โดยนำรากมาบด (วธดงเดมใชวธเคยว) คนเปนนำและกรองเปน khaki grey liquid ซงมรสชาต แยมาก

ฤทธของ Kava ทำใหเกดอาการมนชาและเสยวแปลบๆ ในปาก อาการเคลมสขเลกนอย คลายกงวล รสกผอนคลาย ประสาทสมผสไวมากขน และเพมความอยากเขาสงคม เมอใชปรมาณมากขนจะเกดอาการงวงนอน การทรงตวประสานงานของกลามเนอเสยไป

เมอใชระยะยาวจะมผลตอระบบทางเดนอาหารเลกนอย เหนภาพผดเพยน ผวหนงแหงเปนสะเกดผนคนตามหลงมอ หลงเทา คาง กลางหลง และตนแขน

ใบกระทอม (Khat) เปนใบและยอดออนของตนไมชอ Catha edulis เปนพชพนเมองเกดในเขตรอนแถวแอฟรกาตะวนออก (East Africa) และแถบอาหรบ (Arabian Peninsula) ใบกระทอม มสารกระตนคลายแอมเฟตามน ทำใหเกด อารมณราเรง สนก ไมอยากอาหาร หากใชระยะยาวจะทำใหเกดความผดปกตของระบบทางเดนอาหารระบบหวใจและหลอดเลอด และฟนผ


¡ÒÃ¤íÒ¹Ö§¶Ö§¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃàÁ×èÍãªŒáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSISTConsidering the client when administering the ASSIST

แบบคดกรอง ASSIST สามารถนำมาใชแยกตางหาก หรอใชรวมกบแบบสอบถามอนๆ เพอเปนสวนหนงของการสอบถามประวตสขภาพทวไป แบบสอบถามวถชวต การประเมนความเสยง หรอเปนสวนหนงในประวตความเจบปวยกได

ผรบบรการมกยนยอมใหตรวจคดกรองและใหคำตอบทถกตองตามคำถามตางๆ ทเกยวกบการใชสารเสพตด เมอบคลากรสขภาพ :

l แสดงใหเหนวาตนกำลงรบฟงผรบบรการอย l มทาทเปนมตรและไมตดสนถกผด l แสดงความไวและเขาใจเหนใจผรบบรการ l ใหขอมลเกยวกบการตรวจคดกรอง l อธบายถงเหตผลในการถามการใชสารเสพตด l ใหการรบรองวาคำตอบของผรบบรการนน

จะไดรบการเกบเปนความลบ

อาจเกดประโยชนอยางมากทจะอธบายวาใหกระบวนการตรวจคดกรองการใชสารเสพตดและปญหาทเกยวของนนคลายคลงกบการตรวจ คดกรองอนๆ เชน การวดความดนโลหต หรอการถามเรองอาหารการกนและการออกกำลงกาย

การเชอมโยงการคดกรองเขากบอาการนำของผรบบรการทมความเกยวของกนจะชวยให ผรบบรการเหนความเชอมโยงระหวางการใชสารเสพตดของตนและสขภาพของตน และยอมรบการตรวจคดกรองดวยแบบคดกรอง ASSIST มากยงขน

การปองกนความเปนสวนตวของผรบบรการและรบรองวาคำตอบทใหจะเปนความลบ เปนสงทสำคญอยางยง โดยเฉพาะคำถามทเกยวกบ

การใชสารเสพตด เนองจากการใชสารเสพตด บางชนดถอวาเปนการกระทำผดกฎหมายอาชญากรรมหรออยางนอยกผดกฎหมายในประเทศสวนใหญ ในทำนองเดยวกนผใชสารเสพตด มโอกาสถกมองในแงลบและถกเลอกปฏบต ขอมลสวนบคคลทไดจากผรบบรการจะตองไมเปดเผยไมวาผใดหรอกลมคนใดโดยไมไดรบความยนยอมจากผรบบรการ การทำใหผรบบรการมนใจในการรกษาความลบโดยสมภาษณในสถานทเปนสวนตว เกบเอกสารคำตอบ ASSIST ไวในทมดชดปลอดภย หากผรบบรการมนใจวาขอมลจะถกเกบเปนความลบจะชวยใหผรบบรการบอกขอมลทถกตองเกยวกบการใชสารเสพตดของตน อยางไรกตามในหลายประเทศมขอจำกดเกยวกบชนดของขอมลทสามารถเกบรกษาเปนความลบ ตวอยางเชน หลายประเทศตองเปดเผยขอมลถาผรบบรการเปดเผยวาตวเองกำลงมแผนการ หรอกำลงคดทำรายตนเองหรอคนอนหรอเดก

บคลากรสขภาพจำเปนตองเลอกสภาพการณ ทเหมาะสมทสดในการทำแบบคดกรอง ASSIST และควรยดหยนและไวตอการตอบสนองความตองการของผรบบรการ ถาผรบบรการตกอยในภาวะมนเมาสารเสพตด หรอจำเปนตองไดรบการรกษาในภาวะฉกเฉน หรออยในภาวะทไมสบาย หรอมความเจบปวด ควรจะรอจนกวาสภาวะทางรางกายคงทและรสกสบายตวกอนทจะสอบถามดวยแบบคดกรอง ASSIST ดงนนโปรดใชการตดสนใจทางคลนกของทานวาเวลาใดเหมาะสมทสดทจะพดคยถงแบบคดกรอง ASSIST ในผรบบรการแตละคน

9.199. การคำนงถงผรบบรการเมอใชแบบคดกรอง ASSIST

¡ÒÃá¹Ð¹íÒáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSISTThe ASSIST introduction

แบบคดกรอง ASSIST มาพรอมชดคำแนะนำ (ดขางลาง) ขอความนสามารถอานใหผรบบรการฟง หรอบคลากรสขภาพถอดความออกมา โดย บคลากรสขภาพตอง

l ใหบตรคำตอบแกผรบบรการ (1 หนา) l อธบายรายการสารเสพตดและคำทนยมใช

เรยก (ดในกรอบท 3) l อธบายคำถามทครอบคลมในชวง 3 เดอน

ทผานมา/ชวงชวต (ดในกรอบท 4) l อธบายวาเปนคำถามเกยวกบการใชยา

ทนอกเหนอจากใบสงแพทยเทานน l อธบายประเดนการรกษาความลบ

ระหวางทแนะนำ บคลากรสขภาพควรระบใหชดเจนวาสารเสพตดตวใดบางทจะถามในการสมภาษณครงน และมนใจวาใชชอเรยกสารเสพตดนนๆ ตามชอทผรบบรการคนเคย บตรคำตอบ จะมรายการชนดสารเสพตดทแบบคดกรอง ASSIST ครอบคลม พรอมดวยรายการชอ สารเสพตดทเกยวของแตละประเภท (ดในกรอบ ท 3) นอกจากนยงมตวเลอกความถสำหรบตอบแตละคำถาม (ดในกรอบท 4) โดยชอสารเสพตด ในบตรนนจะเปนชอเรยกทใชกนบอยทสดในประเทศทจะทำการทดสอบแบบคดกรอง ASSIST แตบคลากรสขภาพควรใชชอเรยกทเหมาะสมทสดทางวฒนธรรมในทองถนของตน

ตวอยางคำแนะนำ

“คณอาจไดรบสารเสพตดเหลานบางชนดโดยแพทยสงให (เชน ยากลอมประสาท และยาแกปวด) ในการสมภาษณน เราจะไมรวมถงยาตางๆ ทคณไดรบจากแพทย อยางไรกตามถาคณใชยาดงกลาวดวยเหตผลอนนอกเหนอจากนแพทยสง หรอใชบอยกวา หรอปรมาณมากกวาทแพทยสง กรณาแจงใหทราบดวย”

“คำถามเหลานจะรวมถงการใชสารเสพตดทผดกฎหมายของคณ โปรดมนใจวาเราจะเกบขอมลเกยวกบ การใชสารเสพตดของคณเปนความลบทสด”

10.

ในผรบบรการทการใชสารเสพตดเปนขอหามตามกฎหมาย วฒนธรรม หรอศาสนา บคลากรสขภาพจำเปนตองมความรถงขอหามดงกลาวและสงเสรมใหผรบบรการตอบตามความเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมทกระทำจรง ยกตวอยางเชน

“ดฉน/ผมเขาใจวาคนอนอาจคดวาคณไมควรดมสราหรอใชสารเสพตดโดยเดดขาด แตเปนเรองสำคญมากในการประเมนสขภาพของคณทจะทราบวาแทจรงแลวเปนอยางไร”

ถงขณะนแบบคดกรอง ASSIST ผานการทดสอบความตรงใหใชไดโดยการสมภาษณเทานน ยงตองการการวจยเพมเตมเพอแสดงวามความเหมาะทจะใชตอบคำถามดวยตนเองหรอไม อยางไรกดการสมภาษณมขอด คอสามารถใชไดกบผรบบรการทอานออกเขยนไดเพยงเลกนอย บคลากรสขภาพสามารถอธบายคำถามตางๆ ทไมเขาใจ และถามคำถามตรวจสอบ เพอให ผปวยชแจงคำตอบทขดแยงกนเองหรอไมสมบรณ

ตวอยางคำแนะนำ

“คำถามตอไปนเกยวกบประสบการณการดมสรา สบบหร และใชสารเสพตดอนๆ ตลอดชวตของคณ และภายใน 3 เดอนทผานมา สารเสพตดเหลาน อาจใชโดยวธการสบ กลน สดดม หายใจ หรอฉด (แสดงบตรคำตอบ)”


กรอบท 3 : รายการประเภทสารเสพตดในบตรคำตอบของผรบบรการ

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ)

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน)

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ)

d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ)

e. สารกระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ยาลดความอวน ฯลฯ)

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ)

g. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลม ฯลฯ)

h. สารหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ)

i. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ)

j. สารเสพตดอนๆ ระบ.................................................

กรอบท 4 : ตวเลอกความถสำหรบตอบแตละคำถามในบตรคำตอบของผรบบรการ

บตรคำตอบ ในชวง 3 เดอนทผานมา (คำถามขอท 2 ถง 5)

บตรคำตอบ ในชวงชวต (คำถามขอท 6 ถง 8)

l ไมเคย : ไมไดใชเลยในชวง 3 เดอนทผานมา l ไมเคยเกดขนเลยในชวต

l ครงสองครง : ใช 1-2 ครงในชวง 3 เดอน ทผานมา

l เคย และเกดขนภายใน 3 เดอนทผานมา

l ทกเดอน : ใชเฉลย 1-3 ครงตอเดอน ในชวง 3 เดอนทผานมา

l เคย แตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน

l ทกสปดาห : ใช 1-4 ครงตอสปดาห ในชวง 3 เดอนทผานมา

l ทกวนหรอเกอบทกวน : ใช 5-7 วนตอสปดาห ในชวง 3 เดอนทผานมา

2110. การแนะนำแบบคดกรอง ASSIST

μÑÇÍÂ‹Ò§¡ÒÃ»¯ÔºÑμÔ·Õè´Õã¹¡ÒÃãªŒáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSISTGood practice in ASSIST questionnaire administration

แนวทางปฏบตสำหรบบคลากรสขภาพเพอใหมนใจวาใหคะแนนผรบบรการไดอยางถกตองและผรบบรการเขาใจในขอคำถาม รายละเอยดมดงน

l ถอแบบสอบถามเอาไว เพอไมใหผ รบบรการเหนสงททานกำลงเขยน ไมเชนนนอาจมผลตอการตอบคำถามของผรบบรการ

l ทกคำตอบจากทกคำถามเกยวกบสารเสพตด ทกชนดทใช ตองวงกลมไว แมวาจะเปน คำตอบทไดคาคะแนนเปนศนย หรอคำตอบเปนลบทงหมด ไมเชนนนอาจสงผลทำใหการใหคาคะแนนไมถกตอง

l โปรดจำไววา ทานอาจจำเปนตองปรบคำพดในบางคำถามกบผรบบรการบางคน

l ทานอาจจำเปนตองยกตวอยางในบางคำถาม (เชน คำถามท 4)

l สรางภาพในใจของทานเกยวกบการใช สารเสพตดของผรบบรการและปญหาทเกยวของ เมอผรบบรการตอบแตละขอตามลำดบ (โดยเฉพาะคำถามท 2 ทระบความถของการใชสารในชวง 3 เดอนทผานมา) คำตอบของผรบบรการทดไมสอดคลองกบความถการใชหรอรปแบบการใชสารเสพตด ควรมคำถามเพมเตมเพอใหแนใจวาทานไดอธบายขอคำถามเพยงพอและผรบบรการเขาใจคำถามอยางชดเจน

เปนเรองสำคญอยางยง ทบคลากรสขภาพจะตองเขาใจวธการใหคะแนนของแบบคดกรอง ASSIST ในคำตอบแตละขอคำถามกอนทจะนำไปใชครงแรก ถาคำตอบของผรบบรการไมไดลง

คำตอบอยางเหมาะสมกจะเกดความผดพลาดในคาคะแนนรวมสดทาย นำไปสการแจงขอมลกลบแกผรบบรการไมถกตอง และใหการบำบดทไมตรงตามปญหา ดงทแสดงในกรอบท 4 คำถามขอท 2 ถง 5 ถามถงความถของเหตการณทเกดขนในชวง 3 เดอนทผานมา สงสำคญคอ

l ชวงเวลา 3 เดอนทผานมา เทากบ ชวงเวลา 12 สปดาหทผานมา และเทากบ 90 วน ทผานมา

ตวอยางคำถามท 2 ถามวา “มบอยครงเพยงใด ทคณเคยใชสารเสพตดในชวง 3 เดอนทผานมา” คำตอบเกยวกบความถของการใช มดงน

l ไมเคย หมายถง ไมไดใชสารเสพตดเลย ในชวง 3 เดอนทผานมา (คาคะแนน = 0)

l ครงสองครง หมายถง เคยใชเพยง 1-2 ครงในชวง 3 เดอนทผานมา (คาคะแนน = 2)

l ทกเดอน หมายถง เคยใชเฉลย 1-3 ครงตอเดอน ในชวง 3 เดอนทผานมา ผลคอใช 3-9 ครงในชวง 3 เดอนทผานมา (คาคะแนน = 3)

l ทกสปดาห หมายถงเคยใช 1-4 ครงตอ สปดาหในชวง 3 เดอนทผานมา (คาคะแนน = 4)

l ทกวนหรอเกอบทกวน หมายถง เคยใชสารเสพตดเฉลย 5-7 วนตอสปดาหในชวง 3 เดอนทผานมา (คาคะแนน = 6)


แบบทดสอบดวยตนเอง : ทานจะใหคาคะแนนเทาไร จากคำตอบทไดจากคำถามท 2 ดงตอไปน

คาคะแนน

1. คนทใชเฮโรอน สองครงในชวง 3 เดอนทผานมา

2. คนทดมสราทกวนตอสปดาหยกเวนวนจนทรในชวง 3 เดอนทผานมา

3. คนทสบกญชา 3-4 ครงตอสปดาหในชวง 3 เดอนทผานมา

4. คนทใชโคเคน หนงครงใน 2 สปดาห

5. คนทสบบหรทกวน แตเพงหยดสบมา 6 สปดาหทผานมา

6. คนทใชยาบา 3 ครงในชวง 3 เดอนทผานมา

ดเฉลยคำตอบทถกตอง ทภาคผนวก F

2311. ตวอยางการปฏบตทดในการใชแบบคดกรอง ASSIST

ÇÔ¸Õ¡ÒÃãªŒáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSISTHow to administer the ASSIST questionnaire

แบบสอบถาม ASSIST มทงตวอยางคำตอบ และคำสงเปนแนวทางใหแกผสมภาษณในขณะททำการสมภาษณ โดยคำสงบางอยางจะชวยใหผสมภาษณสามารถขามคำถามบางขอในผรบบรการบางคนได เพอใหการสมภาษณสนลง สวนคำสงอนๆ จะเตอนผสมภาษณใหตรวจสอบหารายละเอยดเพมเตมเพอใหไดคำตอบทแมนยำ และถงแมวาจะยดหยนไดบางในการถามคำถาม แตกตองถามคำถามทเกยวของทงหมดทกขอ และบนทกคำตอบ

ÀÒ¾·Õ 1 ¡ÒÃãªŒáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST

คำถามขอท 1 และ 2 เปนคำถามคดกรอง ซงหมายถงเปนตวกำหนดวาสารเสพตดชนดใดทควรจะถามในขอคำถามถดไป

ภาพท 1 แสดงผงไหลโดยทวไปของการใชแบบคดกรอง ASSIST

คำถามท 1 จบการสมภาษณ คดคะแนน

คำถามท 2

คำถามท 3, 4 และ 5

หากตอบวา หากตอบวา ““เคยเคย”” ใชสารเสพตดใดๆ ใชสารเสพตดใดๆ

หากตอบวา “เคย” หากตอบวา “เคย” ใชสารเสพตดใดๆ ใชสารเสพตดใดๆ

หากตอบวา หากตอบวา “ไมเคย” ทกขอ “ไมเคย” ทกขอ

หากตอบวา หากตอบวา “ไมเคย” ทกขอ “ไมเคย” ทกขอ

* คำถามท 6 และ 7 ถามเกยวกบสารเสพตดทงหมดทเคยใชในชวงชวตทผานมาตามคำตอบจากคำถามท 1

12.

คำถามท 6*, 7* และ 8


คำถามท 1 ในชวตของคณ คณเคยใชสารเสพตดตอไปนหรอไม (การใชนอกเหนอจากแพทยสง)

(คำตอบ 2 ตวเลอก คอ เคย หรอไมเคย)

คำถามท 1 ถามเกยวกบการใชสารเสพตดตลอดชวงชวตทผานมา ซงไดแก สารเสพตดทงหลายทผรบบรการเคยใช แมวาจะเคยใชเพยงครงเดยว วธทดควรเรมตนสนทนากบผรบบรการถงการใชสารเสพตดทไมลกลำความเปนสวนตวมากเกนไป ควรถามประวตเกยวกบการใชสารเสพตดโดยยอ แตผรบบรการทกคนควรถกถามคำถามนสำหรบการใชสารเสพตดทกตวทอยในรายการทระบไว

คำถามท 1 จดเปนคำถามคดกรอง ซงหมายความวาคำตอบทไดรบจะเปนตวตดสนในการถามคำถามขอถดไปของสารเสพตดชนดนนๆ หากผรบบรการตอบวา “ไมเคย” ตอสารเสพตดทกชนดในคำถามท 1 ผสมภาษณควรถามคำถามตรวจสอบเพมเตมวา “ไมเคยเลยแมกระทงตอนทคณยงเรยนหนงสออยหรอ?” หากคำตอบยงเปน “ไมเคย” กบสารเสพตดทกชนด กใหหยดการสมภาษณ แตถาหากผรบบรการตอบวา “ไมเคย” เฉพาะสารเสพตดชนดใดชนดหนง (ตวอยาง เชน สารระเหย) ผสมภาษณกไมควรทจะถามเกยวกบสารเสพตดนนอก (เชน สารระเหย) ในการสมภาษณตอ

สงทพงจดจำไวเมอถามคำถามท 1 มดงน

l ขณะทคณกำลงถามกลมสารเสพตดแตละชนด คณควรใหผรบบรการทราบวาสารเสพตดกลมนนมอะไรบาง (อาท เชน สารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามน หมายถง amphetamine, meth, speed และ ecstacy) และชออนๆ ทคนในพนทนยมใชเรยกรวมทงคำแสลง

l ควรวงกลมรอบคำตอบวา “ไมเคย” หรอ “เคย” สำหรบสารเสพตดแตละชนด

l ใชชอเรยกสารเสพตดเปนชอเดยวกนกบทผรบบรการใชเรยก ตลอดการสมภาษณ

l ใหยกตวอยางเกยวกบสารเสพตดอนๆ ไดแก GHB, kava, datura, ใบกระทอม

l ลงบนทกชอสารเสพตดอนๆ ในชองวางทกำหนด

l หากสารเสพตดใดตอบวาไมเคยใช ไมตองถามซำอกตลอดการสมภาษณ (คำตอบสำหรบสารเสพตดดงกลาวนจะเปน “ไมเคย”)

l โปรดจำไววา คำถามท 1 ไมมคาคะแนน

คำถามท 2 ในชวงสามเดอนทผานมา คณใชสารเสพตดทกลาวถงบอยเพยงไร

(คำตอบม 5 ตวเลอก คอ ไมเคย ครงสองครง ทกเดอน ทกสปดาห ทกวนหรอเกอบทกวน)

หากผรบบรการตอบวา “เคย” ในคำถามขอท 1 สำหรบสารเสพตดใดๆ กตามใหถามคำถาม ท 2 ตอ ซงจะถามเกยวกบการใชสารเสพตด ในสามเดอนทผานมา คำถามท 2 ถามเฉพาะสารเสพตดทเคยใช (ตามคำถามท 1) เทานน คำถามท 2 กเปนคำถามคดกรองเชนกน นนหมายความวาคำตอบทไดจะเปนตวกำหนดวาจะถามคำถามท 3, 4 และ 5 ตอหรอไม หากผรบบรการตอบวา “ไมเคย” ตอสารเสพตดทกตว ในคำถามท 2 น ใหขามไปถามคำถามท 6 ซงเปนคำถามในชวงชวตทผานมา หากผรบบรการตอบวาเคยใชสารเสพตดใดๆ ในสามเดอน ทผานมาใหถามคำถามท 3, 4 และ 5 สำหรบสารเสพตดแตละชนดทเคยใช

2512. วธการใชแบบคดกรอง ASSIST


l ถามเฉพาะสารเสพตดทผรบบรการรายงาน วาเคยใชในชวงชวตทผานมา (ตามคำถามท 1)

l วงกลมรอบคำตอบทกขอ รวมถงตวเลอก “0” ซงหมายถงไมเคยใชเลย หรอไมไดใช ในชวง 3 เดอนทผานมา

l อาจจำเปนตองยำเตอนผรบบรการอกครงถงชอทใชเรยกสารเสพตดหรอชอในตลาดมด

l โปรดจำนยามของตวเลอก สำหรบความถ ของการใชสารเสพตดในชวง 3 เดอนทผานมา (เชน ไมเคย ครงสองครง ทกเดอน ทกสปดาห ทกวนหรอเกอบทกวน)

l ถาผรบบรการไมสามารถตอบตามตวเลอก ขางตน ผสมภาษณอาจใชวธคำนวณความถของการใชสารเสพตดจากขอมลทผรบบรการใหมา (ตวอยางเชน ผรบบรการแจงวา สบกญชาสองสปดาหตอครง ทานสามารถแปลความหมายใหมและใหคาคะแนนวา “ทกเดอน” เปนตน)

l สารเสพตดทกชนดทเคยใชในชวง 3 เดอน ทผานมาจะถามตอในคำถามท 3, 4 และ 5

คำถามท 3 ในชวงสามเดอนทผานมา คณรสกอยากทจะใชสารเสพตดทกลาวมาอยางรนแรงบอยเพยงไร


คำถามท 3 ถามถงการใชสารเสพตดแบบ เสยงสง หรอใชแบบเสพตด เมอผรบบรการเรมใชสารเสพตดดวยความถเพมขน หรอเกดปญหา ทเกดจากการใชสารเสพตดในอดตทผานมา

และมความตองการหรอความอยากใชสารเสพตดอยางรนแรง อาการดงกลาวแสดงถงความอยากยา หรอชวตแขวนอยกบสารเสพตด ซงแสดงวาเกดภาวะเสพตดขนแลว สงสำคญคอคำถามนไมมลงคำตอบสำหรบความตองการเลกนอย หรอเปนครงคราวชวงสนๆ หรอมความอยากใชตามโอกาส (ตวอยางเชน มคนมาเสนอสารเสพตดใหแลว ผรบบรการจงเกดความอยากใช ทงๆ ทกอนหนานไมมความอยาก) ผรบบรการทเสพสารเสพตดไมทกคนทจะมความอยากเสพ อยางรนแรง

การใหคาคะแนนสงสำหรบคำถามท 3 โดยทวไปจะตองมอาการดงตอไปน

l ใชสารเสพตดบอยครง (ปกตสปดาหละครงหรอมากกวา) และ/หรอ

l เคยมปญหาจากการใชสารเสพตด และ/หรอ l ชนดของสารเสพตดทใช (ความตองการใช

สารเสพตดจะสมพนธกบชนดของสารเสพตดททำใหเกดการเสพแบบอนตรายหรอแบบตดไดงาย ตวอยางเชน โคเคนสามารถทำใหเกดความอยากเสพอยางรนแรงหลงจาก ใชไมกครง ขณะทคนดมสราเกอบทกวน อาจไมเกดความอยากสราในชวงทหยดดม)

และ/หรอ l ใชสารเสพตดแบบฉด

จากประเดนขางตน จะชวยในการใหคาคะแนนสำหรบคำถามท 3 อยางไรกตามผสมภาษณควรใชการตดสนใจทางคลนกดวย เนองจาก ผรบบรการบางรายอาจมประสบการณทแตกตางไป



l ถามเฉพาะสารเสพตดทผรบบรการใชในสามเดอนทผานมา (ตามคำถามท 2) ผรบบรการบางคนอาจมความอยากอยางรนแรงแตไมไดใชสารดงกลาวในชวง 3 เดอนทผานมาและจะไมไดรบการลงคำตอบใน ASSIST ตวอยางเชน คนทเลกสบบหรมาได 5 เดอนแตยงคงมความอยากสบบหรมาก จะไมไดรบการลงคำตอบลงในคำถามท 3 เพราะเขาไมไดสบบหรในชวง 3 เดอนทผานมา

l เพอชวยใหผรบบรการเขาใจคำถาม การใชสารเสพตดทกวนอาจใชเปนตวเทยบเคยงกบความอยากใชสารเสพตด ตวอยางเชน คนทสบบหรทกวน นาจะมความอยากสบบหรอยางรนแรง คำถามทสามารถใชถามผรบบรการคอ “เมอเทยบกบประสบการณความอยากสบบหรของคณ ในชวง 3 เดอนท ผานมา มบอยครงเพยงใดทคณมประสบการณ คลายกนกบความอยากดมสราหรอสบกญชา เปนตน..?”

คำถามท 4 ในชวงสามเดอนทผานมา การใชสารเสพตดทกลาวมาทำใหเกดปญหาทางสขภาพ ครอบครว สงคม กฎหมาย หรอ การเงนกบคณบอยเพยงไร


คำถามท 4 ในแบบคดกรอง ASSIST มวตถประสงคเพอคนหาวาสารเสพตดทผรบบรการใชกอใหเกดปญหาและเกดความถบอยครง เพยงไรในชวง 3 เดอนทผานมา (ตามคำถามท 2) ผรบบรการจำนวนมากอาจไมไดตระหนกถงปญหาจากการใชสารเสพตดของตนโดยเฉพาะ

อยางยงในปญหาสขภาพ และสงนเปนสวนทบคลากรสขภาพจะชวยใหผรบบรการเชอมโยงเรองทงสองเขาดวยกน และอาจเปนครงแรก ทผรบบรการไดรบรจรงๆ และพดออกมาถง ผลกระทบโดยตรงของการใชสารเสพตดทมตอตวเองดวยความชวยเหลอของบคลากรสขภาพ

ดวยเหตนจะเปนการดถาผรบบรการไดรบ คำอธบายตวอยางทแสดงถงปญหาสขภาพ สงคม กฎหมาย และการเงน เพราะถาไมมกรณตวอยางหรอคำอธบายเกยวกบคำถามขอนจะทำให คำตอบทไดนอยกวาความเปนจรง และคาคะแนนทไดทงหมดของ ASSIST ผดพลาดไป ขอมลเพมเตมเกยวกบปญหาจากการใชสารเสพตดแตละชนดอยในบตรรายงานผล ASSIST หรอ อยในบทท 8 ของคมอน ขอสำคญคอบคลากรสขภาพควรทราบถงปญหาทพบบอยทสดจากการใชสารเสพตดแตละชนดและยกตวอยางใหผรบบรการได

ตวอยางเชน

ผรบบรการทใชยาสบ ทานอาจจะถามวา “ในชวงสามเดอนทผานมา มบอยครงเพยงใดทคณสบบหรแลวเกดปญหาสขภาพ ปญหาสงคม ปญหาทางกฎหมาย หรอปญหาการเงน ยกตวอยางเชน มอาการหายใจไมสะดวก หรอสขภาพไมแขงแรงเหมอนเดม เวลาปวยเปนไขตดเชอแลวหายยาก หรอมปญหาการเงนเพราะหาเงนไมพอใชเนองจากใชเงนไปกบการซอบหรมาสบ.....?”

ผรบบรการทดมสรา ทานอาจจะถามวา “ในชวงสามเดอนทผานมา มบอยครงเพยงใดทคณดมสราแลวเกดปญหาสขภาพ ปญหาสงคม ปญหาทางกฎหมาย หรอปญหาการเงน


ยกตวอยางเชน มอาการเมาคาง อาเจยน ปวดทอง นอนไมหลบ มเรองทะเลาะเบาะแวงกบคนอน เมาแลวขบรถ หรอทำอะไรไปเวลาเมาแลวมาเสยใจภายหลง..?”

ผรบบรการทใชกญชา ทานอาจจะถามวา “ในชวงสามเดอนทผานมา มบอยครงเพยงใดทคณสบกญชาแลวเกดปญหาสขภาพ ปญหาสงคม ปญหาทางกฎหมาย หรอปญหาการเงน ยกตวอยางเชน หลงลมงาย สมาธไมด ขาดแรงจงใจ มปญหาทบถม รสกเศราหรอวตกกงวล..?”

ผรบบรการทใชสารกระตนกลมแอมเฟตามน ทานอาจจะถามวา “ในชวงสามเดอนทผานมา มบอยครงเพยงใดทคณใชสารกระตนกลมแอมเฟตามน แลวเกดปญหาสขภาพ ปญหาสงคม ปญหาทางกฎหมาย หรอปญหาการเงน ยกตวอยางเชน รสกแยมากหลงใช ซมเศรา วตกกงวล และหงดหงดงายในวนทใช หรอ วนหลงจากนนรสกโกรธ กาวราว หรอตงเครยด มอาการปวดศรษะ นอนไมหลบ มปญหาฟนสกจากการกดฟน..?”

ปญหาบางอยางทพบบอยในหนวยงานของทานอาจไมไดกลาวไวขางตน ยกตวอยางเชน ผลกระทบจากการกออาชญากรรม จากเหตการใชสารเสพตดของผตองโทษในคก ผลกระทบตอสงคมและครอบครวจากเหตการใชสารเสพตดทมตอบรการสขภาพของครอบครวและเดก บคลากรสขภาพทใช ASSIST และใหการบำบดแบบสนตามผล ASSIST ควรตระหนกถงปญหาทพบบอยในการใชสารเสพตดของกลมผรบบรการ และนำมาเปนตวอยางเมอถามคำถามท 4 ของ ASSIST

คำถามท 5 ในชวงสามเดอนทผานมา คณไมสามารถทำกจกรรมทคณควรจะทำไดตามปกตเนองจากคณใชสารเสพตดทกลาวมาบอยเพยงไร


คำถามท 5 ตองการถามถงสารเสพตดทใชในชวง 3 เดอนทผานมาเทานน (ตามคำถามท 2) คำถามนออกแบบมาเพอคนหาวาการใช สารเสพตดทำใหเกดปญหารบกวนตอการทำกจกรรมหรอบทบาททตองรบผดชอบ โดยอาจไดรบจากผลทตามมาหรอเปนผลกระทบโดยตรงจากความบกพรองตอบทบาทหนาทอาจเปนเพราะเมาสารเสพตด หรอรอใหสรางเมาหรอใชเวลาในการเสาะแสวงหาสารเสพตดมาใช (ตวอยางเชน นงคอยผขายสารเสพตดเปนชวโมงและพลาดการนดหมายหรอกจกรรมทผรบบรการคาดวาจะตองเขารวม) ทานอาจจำเปนตอง ยกตวอยางความบกพรองตอบทบาททตองรบผดชอบ

ตวอยางความบกพรองในบทบาทหนาทรบผดชอบจากการใชสารเสพตดทพบบอยไดแก

l ขาดงานและไมไดรบเงนคาจาง หรอมปญหา กบนายจาง มปญหาในการจางงานตอประสทธภาพการทำงานแยลง ทอดทงงาน ตกงาน

l ขาดเรยน (ในโรงเรยน วทยาลย หรอมหาวทยาลย ) และผลการเรยนตกตำ สอบตกหรอทำไดไมด ตกซำชนหรอถกไลออก


พอแม ลก หมอ นายจาง คร เปนตน) เคยแสดงความกงวลเกยวกบการใชสารเสพตดของ ผรบบรการ

ทานอาจจำเปนตองพลกแบบสอบถามไปหนากอนๆ เพอดวามสารเสพตดชนดใดบางทเคยใชในชวงชวตทผานมา ในการทำครงแรกๆ อาจจะดเหมอนยงยากและไมสะดวก อยางไร กตามบคลากรสขภาพสวนใหญ มกจะคนเคยหลงจากการใชแบบคดกรอง ASSIST ไมกครง

การทมคนเพงแสดงความกงวลและตกเตอน เกยวกบการใชสารเสพตดของผรบบรการในชวง 3 เดอนทผานมา จะมคาคะแนนสงกวาการทมคนเคยแสดงความกงวลนานกวา 3 เดอนแลวอยางไรกตาม แมวาการแสดงความกงวลดงกลาวเกดขนมานานหลายปใหลงคำตอบวา “เคยแตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน”

การแสดงความกงวลหมายรวมถง การพดคยถามไถ คอนแคะ แนะนำ ตกเตอนเปนหวง วตกกงวล โกรธ โดยบคคลอนตอผรบบรการ

คำถามท 7 คณเคยพยายามหยดหรอลดการใชสารเสพตดทกลาวมานนใหนอยลงแตทำไมสำเรจหรอไม?

(คำตอบม 3 ตวเลอก คอ ไมเคย เคยและ เกดขนภายใน 3 เดอนทผานมา เคยแตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน)

คำถามขอนถามถงสารเสพตดทกชนด ทตอบวาเคยใชในชวงชวตทผานมาจากคำถามท 1 ไมเฉพาะเพยงสารเสพตดทใช ในชวง 3 เดอนทผานมา

l การทำหนาทในครอบครวบกพรอง ความสมพนธในครอบครวไมด ทอดทงการดแลบตรหลาน ละทงการทำงานบานหรอดแลคาใชจายในครอบครว มปญหาสมพนธภาพกบคสมรส สมาชกในครอบครวหรอเพอน พลาดการเขารวมกจกรรมสำคญของครอบครว

คำถามขอท 5 จะไมรวมถงผลตภณฑยาสบ เพราะโดยทวไป การใชยาสบไมมผลรบกวน ตอการทำกจกรรมหรอบทบาททตองรบผดชอบ

เปนทนาสงเกตคนบางคนทตดสารเสพตดรนแรงอาจไมมผลรบกวนตอการทำกจกรรมหรอบทบาททตองรบผดชอบ เพราะตวเองไมมงานทำ ไมมบาน ไมมครอบครว ไมมคนตองชวยเหลอสนบสนน เปนตน ทงนเนองจากการใชสารเสพตดอยางหนกและตอเนองมาตลอด ในกรณนแทนทจะลงคำตอบวา “ไมเคย” ใหยกตวอยางกจกรรมหรอบทบาททรบผดชอบพนฐาน เชน ทำความสะอาดบาน หาอาหารรบประทาน ไปพบแพทยหรอหนวยงานสงคมสงเคราะห ตามนด เปนตน หรอปรบคำถามใหมเปน เชน “ถาหากคณตองมบทบาทหนาทรบผดชอบ เชน ไปทำงาน หรอดแลครอบครวของคณ คณสามารถทำกจกรรมหรอทำหนาทดงกลาวไดหรอไม”

คำถามท 6 เพอนฝง ญาตคณ หรอคนอนเคยแสดงความกงวลหรอตกเ ตอนคณ เกยวกบการใชสารเสพตดของคณหรอไม

(คำตอบม 3 ตวเลอก คอ ไมเคย เคยและเกดขนภายใน 3 เดอนทผานมา เคยแตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน)

คำถามนออกแบบมาเพอคนหาวามคนอน (เชน คนในครอบครว เพอนฝง แฟน สามภรรยา


คำถามขอนถามถงสารเสพตดทกชนดทตอบวาเคยใชในชวงชวตทผานมาจากคำถามท 1 ไมเฉพาะเพยงสารเสพตดทใชในชวง 3 เดอนทผานมา

คำถามท 7 เปนตวบงชวามการใชแบบตดหรอเสยงสง คำถามนออกแบบมาเพอคนหาการสญเสยความสามารถในการควบคมการใชสารเสพตดของผรบบรการ ในชวงชวตทผานมา ภาวะตดสารเสพตดเปนความผดปกตเรอรงทกำเรบซำได คนสวนใหญทตดสารเสพตดไดพยายามลดหรอหยดใชสารเสพตดมาแลวหลายครง กวาจะสามารถเลกไดสำเรจจรง คำถามนตรวจสอบความพยายามอยางจรงจงในการลดหรอหยดใชสารเสพตดไมใชเพยงแคคดจะลด หรอพยายามครงๆ กลางๆ ผรบบรการทมกจะไดคาคะแนนในคำถามขอนจะใชสารเสพตดบอยครง เชน สปดาหละครงหรอมากกวา และ/หรอในปรมาณสง (เชน ดมสราแบบเมาหวรานำ)

การสญเสยความสามารถในการควบคม สะทอนใหเหนถงความพยายามทลมเหลวในการควบคมเพอทจะลดหรอเลกใชสารเสพตด สำหรบคำถามขอนความพยายามทจะลดการใชสารเสพตดทไมสำเรจในชวง 3 เดอนทผานมา จะไดคาคะแนนสงสดในขอนและเปนปญหาจากการใชสารเสพตดทเกดขนในชวงน

หากผรบบรการไดพยายามลดการใชสารเสพตดแตไมสำเรจมานานกวา 3 เดอน จะไดคาคะแนนลดลง และบงชวาผรบบรการมปญหาจากการใชสารเสพตดทเกดขนในอดต ผรบบรการกลมนถอวาเปนผมความเสยงสงตอการกลบไปมปญหาอกหรอเสยงตอการตดสารเสพตด มากกวา ผเรมใชทยงไมเกดปญหามากอน แมวาความพยายามลดการใชสารเสพตดแตไมสำเรจเกดมาหลายปแลว ใหลงคำตอบวา “เคยแตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน”

ขอสำคญอกประการหนง คอ ความพยายาม ททำสำเรจจะไมถกลงคะแนน หากผรบบรการพยายามทจะลดการใชสารเสพตดมาแลวหลายครง แลวสดทายทำไดสำเรจ ใหบคลากรสขภาพลงคำตอบครงสดทายทความพยายามนนทำไมสำเรจ ตวอยางเชน ผรบบรการสามารถหยดสบบหรไดสำเรจมา 3 เดอนแลว แตกอนหนานความพยายามหลายครงลมเหลว ใหลงคำตอบวา “เคยแตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน”

ทานอาจจำเปนตองพลกแบบสอบถามไปหนากอนๆ เพอดวามสารเสพตดชนดใดบางทเคยใชในชวงชวตทผานมา

ผรบบรการอาจไดคะแนนเปน 0 (“ไมเคย”) ในขอคำถามนดวยเหตผล 3 ประการคอ

l ไมจำเปนตองลดการใช เชน ใชเพยงเลกนอย l ผใชแลวมความสข เชน ยงไมตองการทจะ

ลดการใช l ผใชไดพยายามหยดใชครงแรกแลวทำได

สำเรจ

ทายทสด เนองดวยขอคำถามนมหลายแนวคดบคลากรสขภาพอาจใชตวชวย โดยแตกขอคำถามนเปน 3 สวน ไดแก

l คณเคยพยายามลดการสบบหรลงบางหรอไม (“เคย” หรอ “ไมเคย”)


l คณทำไดสำเรจหรอไม (‘เคย’ หรอ ‘ไมเคย’) l ครงสดทายทคณไดพยายามแลวแตกไม

สำเรจ เกดขนเมอไร (‘ไมเคย’ หรอ ‘เคย’ ภายใน 3 เดอนน หรอ ‘เคย’ กอน 3 เดอนน)

คำถามท 8 คณเคยใชสารเสพตดใดๆ โดยการฉดหรอไม?

(คำตอบม 3 ตวเลอกคอ ไมเคย เคยและเกดขนภายใน 3 เดอนทผานมา เคยแตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน)

คำถามน เปนตวบงชอยางมากวาเปนการใชแบบตดหรอเสยงสง คำถามนออกแบบมาเพอคนหา ผใชสารเสพตดแบบฉดในชวงชวตทผานมาหรอในชวงน ผรบบรการทหนมาใชสารเสพตดชนดฉด มแนวโนมทจะเปน หรอกำลงจะเปนผตด สารเสพตด ขนกบความถของการใช การฉด สารเสพตดอาจทำใหเกดอนตรายเพมขน ทงการเสพเกนขนาดจนเสยชวต หรอไมเสยชวตกตาม (โดยเฉพาะกลมฝน) และยงเสยงตอการเกดโรคจต (โดยเฉพาะสารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามน) นอกจากนการฉดสารเสพตด ยงเสยงตอการตดเชอไวรสทตดตอทางเลอด อกดวย

แมวาคำตอบจากขอท 8 ไมไดนำไปนบคะแนน แตการฉดสารเสพตดโดยเฉพาะในชวงน บงชวาผรบบรการจำเปนตองไดรบการประเมนอยางละเอยดและสงตอไปรกษายงสถานบำบดรกษาเฉพาะทางดานสารเสพตด

ถาผรบบรการใชสารเสพตดชนดฉดในชวง 3 เดอนทผานมา ทานควรจะดำเนนการดงตอไปน

l ใหขอมลตามบตรความเสยงการใชสารเสพตดแบบฉด (ภาคผนวก D) รวมถงวธการฉดอยางปลอดภย

l แนะนำผรบบรการใหตรวจเลอดหาเชอไวรส HIV และตบอกเสบบ และซ

l ตรวจสอบความถและรปแบบการฉดสารเสพตด ในชวง 3 เดอนทผานมาของสารเสพตด ทใชบอยทสด รปแบบการฉดสารเสพตด จะชวยใหตดสนวาผรบบรการจำเปนตอง สงตอไปยงสถานบำบดรกษาเฉพาะทางดานสารเสพตดหรอไม

สารเสพตดทนยมใชฉดสวนใหญ ไดแก สาร กลมฝน สารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามน โคเคน และยานอนหลบ เชน เบนโซไดอะซปน รปแบบการฉดสารกลมฝนอาจแตกตางจากรปแบบการฉดสารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามนและโคเคน ในขณะทผฉดสารเสพตดกลมฝนมกใชอยางสมำเสมอแตผฉดสารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามนมกใชเปนชวงๆ หรอใชแบบสนๆ กลาวคออาจฉดชวงละ 2-3 วนแลวหยดไป 2-3 วน หรอเปนสปดาหหรอเปนเดอนกอน

ทจะกลบไปฉดครงใหม

ตามกฎทวไป ถาผรบบรการฉดสารเสพตดโดยเฉลยมากกวา 4 ครงตอเดอนในชวง 3 เดอนทผานมา จำเปนตองสงตอไปรกษาในสถาน บำบดรกษาเฉพาะทางดานสารเสพตด


¡ÒÃãËŒ¤Ðá¹¹ã¹áºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST Scoring of the questionnaire

คำถามแตละขอในแบบคดกรอง ASSIST จะมชดคำตอบใหเลอก และคำตอบแตละขอจากขอท 2 ถง 7 จะมคะแนนเปนตวเลข ผสมภาษณเพยงวงกลมรอบตวเลขคะแนน ทตรงกบคำตอบของผปวยสำหรบแตละคำถาม เมอสมภาษณเสรจ ใหบวกคะแนนตงแตขอท 2 ถง 7 ในสารเสพตดแตละชนด เขาดวยกน (ยาสบ สรา กญชา โคเคน สารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามน สารระเหย ยากลอมประสาทและยานอนหลบ สารหลอนประสาท กลมฝน และสารอนๆ) เพอใหไดคะแนนความเสยง ASSIST ของสารเสพตดแตละชนด (ดตวอยางในกรอบท 5) ในแบบรายงานผลคาคะแนนนจะบงถงสาร เสพตดแตละชนด

กรอบท 5 : ตวอยางการคำนวณคะแนน ความเสยง ASSIST สำหรบการใชกญชา*

ผรบบรการไดใหคำตอบตอไปนในแบบคดกรอง ASSIST สำหรบการใชกญชา

Q2c สปดาหละครง คะแนน = 4

Q3c 1-2 ครง คะแนน = 3

Q4c เดอนละครง คะแนน = 5

Q5c 1-2 ครง คะแนน = 5

Q6c ใช แตไมไดเกดขนในชวง สามเดอนทผานมา

คะแนน = 3

Q7c ไมเคยเลย คะแนน = 0

คะแนนรวม ความเสยงจากการใชกญชา คะแนนรวม = 20

* สารเสพตดชนดอนๆ ทใชในชวง 3 เดอน ทผานมาใชวธคำนวณคะแนนแบบเดยวกน ยกเวน บหรซงไมมคะแนนสำหรบคำถามท 5

13.เพอใหงายในการใหคะแนนความเสยงสำหรบสารเสพตดแตละชนดในคมอน ตามแบบคดกรอง ASSIST ผรบบรการแตละคนจะมคะแนนความเสยงจากสารเสพตด 10 ชนด นนคอ

a คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบยาสบ (คาคะแนนระหวาง 0-31)

b คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบสรา (คาคะแนนระหวาง 0-39)

c คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบกญชา (คาคะแนนระหวาง 0-39)

d คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบโคเคน (คาคะแนนระหวาง 0-39)

e คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบสารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามน (คาคะแนนระหวาง 0-39)

f คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบสารระเหย (คาคะแนนระหวาง 0-39)

g คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบ ย า กล อ มป ร ะ ส าทแล ะย านอนหล บ (คาคะแนนระหวาง 0-39)

h คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบสารหลอนประสาท (คาคะแนนระหวาง 0-39)

I คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบสาร กลมฝน (คาคะแนนระหวาง 0-39)

j คะแนนความเสยง ASSIST สำหรบสารเสพตดชนดอนๆ (คาคะแนนระหวาง 0-39)


คาคะแนนเหลาน สามารถบนทกลงในแผนหนาสดทายของแบบคดกรอง ASSIST และเกบผลแบบคดกรอง ASSIST ตามความเหมาะสม ผรบบรการจะไมเหนแบบคดกรอง ASSIST แตจะไดรบบตรรายงานผล ASSIST ทบนทก คาคะแนนของตน และไดรบการบอกผลไปพรอมกบการบำบดแบบสน

âÍ¡ÒÊã¹¡ÒÃ½ƒ¡»¯ÔºÑμÔ

เพอชวยในการเรยนรวธการใชแบบคดกรอง ASSIST และการใหคาคะแนน จะมตวอยาง ฝกปฏบต กรณศกษา 2 ราย (“Dave” และ “Chloe”) สามารถอานไดใน ภาคผนวก G ซงไดออกแบบใหใชเปนการแสดงบทบาทสมมตสำหรบใหผเรยนจบค โดยทตวอยางภาคปฏบตประกอบดวยบทสนทนาของกรณศกษาทง 2 รายในการตอบคำถาม ASSIST ผเรยนคนทหนงเลนบทเปนผรบบรการและอานบทสนทนานน (คำตอคำ) ผเรยนอกคนหนงทเปนคเลนบทเปนบคลากรสขภาพและใชแบบคดกรอง ASSIST ทยงไมมคำตอบ และทำการบนทกคำตอบการใหคะแนนเปนไปตามคำตอบทไดรบในแตละขอ (คำตอบทถกตองอยในบทสนทนาของผรบบรการ)บทสนทนาไมควรทจะปรบเปลยนหรอดดแปลงเสรมแตงโดยผเลนบทบาทสมมตเปนผรบบรการ เพราะจะทำใหคำตอบทไดไมตรงกบคาคะแนนทถกตอง

บทสนทนาดงกลาวนออกแบบมาโดยเฉพาะเพอชวยใหบคลากรสขภาพเรยนรขอผดพลาด ทพบไดบอยและประเดนทละเอยดออนในการใชแบบคดกรอง ASSIST กอนนำไปใชกบ ผรบบรการจรงๆ อยางเชน

l การใหคำแนะนำเบองตน l การถามคำถามแตละขอตามลำดบ รวมถง

การยกตวอยางหรอถอยคำบอกคำตอบ

l การบนทกรายงานคำตอบของผรบบรการอยางถกตองเหมาะสม

l การเรยนรคำตอบทเปนความถของการใชสารเสพตด

l การใชคำถามเพมเตมเพอตรวจสอบใหชดเจนสำหรบสารเสพตดชนดตางๆ

l การรวมคาคะแนนของสารเสพตดแตละชนดและบนทกลงในตารางทอยหนาสดทาย

l การใชทกษะการสมภาษณเพอสรางแรงจงใจในการถามคำถาม

3313. การใหคะแนนในแบบคดกรอง ASSIST

¡ÒÃá»Å¼Å¤‹Ò¤Ðá¹¹ ASSISTInterpretation of ASSIST scores

กรอบท 6 : คะแนนของสารเสพตดแตละชนด มความหมายอยางไร?

สรา สารเสพตดอนๆทงหมด

เสยงตำ 0-10 0-3

เสยงปานกลาง 11-26 4-26

เสยงสง 27+ 27+

แบบคดกรอง ASSIST กำหนดคาคะแนนความเสยงสำหรบสารเสพตดแตละตว ซงใชเปน จดเรมตนในการพดคย (ใหการบำบดแบบสน) กบผรบบรการเรองการใชสารเสพตด คาคะแนนของสารเสพตดแตละชนด จดแบงกลมเปน 3 ระดบความเสยง คอ เสยงตำ เสยงปานกลาง เสยงสง ซงเปนตวกำหนดแนวทางการดแลรกษาอยางเหมาะสมในแตละระดบ (เชน ไมตองรกษา ใหการบำบดแบบสน หรอสงตอพบผเชยวชาญเพอการประเมนและรกษาตามลำดบความเสยง) ดตามกรอบท 6 ขางลางน

แมวาแบบคดกรอง ASSIST จะบงถงระดบความเสยงของการใชสารเสพตด แตกควรทราบวา ขอจำกดในการประเมนความเสยงจากการใชแบบคดกรอง ASSIST เชนเดยวกบเครองมอวดทางจตวทยาอนๆ โดยปญหาทเกดจากสารเสพตดมหลายมต และมหลายปจจยทสามารถปรบเปลยนความเสยงทจะเกดผลเสยตอสขภาพ จากการใชสารเสพตด อาทเชน ประวตการ มปญหาการใชสารเสพตดในครอบครว การม โรคจตเวชรวม อาย เพศ สถานะทางเศรษฐกจและสงคม ฯลฯ บคลากรสขภาพจงควรคำนงถงปจจยเหลานในการประเมนความเสยงทแทจรงในผรบบรการแตละราย

14.ÃÐ´Ñº¤ÇÒÁàÊÕÂ§μÓ (Lower risk)

ผรบบรการทมคาคะแนนรวมจากแบบคดกรอง ASSIST เทากบ 3 หรอนอยกวา (คะแนนเทากบ 10 หรอนอยกวาสำหรบสรา) จดวามความ เสยงตำตอการเกดปญหาจากการใชสารเสพตด แมวาจะใชสารเสพตดเปนครงคราว แตในขณะนยงไมเกดปญหาใดๆ จากการใชสารเสพตด และ มความเสยงตำทจะเกดปญหาสขภาพจากการใชสารเสพตดในอนาคต หากยงคงใชสารเสพตดในลกษณะดงกลาวตอไป

ÃÐ´Ñº¤ÇÒÁàÊÕÂ§»Ò¹¡ÅÒ§

(Moderate risk)

ผรบบรการทมคาคะแนนรวมระหวาง 4-26 (หรอ 11-26 คะแนนสำหรบสรา) จดวามความเสยงปานกลางตอสขภาพและปญหาอนๆ และอาจจะเรมมปญหาบางอยางเกดขนแลว การใชสารเสพตดอยางตอเนองลกษณะเชนนจะกอใหเกดปญหาสขภาพและปญหาอนๆ ในอนาคต รวมถงเสยงตอการเสพตด ความเสยงจะเพมขนมาก ในผทเคยมประวตปญหาจากการใชสารเสพตดหรอเคยตดสารเสพตดมากอน

ÃÐ´Ñº¤ÇÒÁàÊÕÂ§ÊÙ§ (High risk)

คาคะแนน 27 หรอมากกวาสำหรบสารเสพตดใดๆ เปนตวบงชวาผรบบรการมความเสยงสงตอการเสพตดหรอตดสารเสพตดแลวหรอกำลงประสบปญหาสขภาพ สงคม การเงน กฎหมาย และความสมพนธจากการใชสารเสพตดของตนเองอย นอกจากนผรบบรการทใชสารเสพตดแบบฉด ในชวง 3 เดอนทผานมา โดยใชเฉลยมากกวา 4 ครงตอเดอนจดวามระดบความเสยงสง


¡ÒÃàª×èÍÁâÂ§¤‹Ò¤Ðá¹¹ ASSIST ¡Ñº¡ÒÃÃÑ¡ÉÒLinking ASSIST scores with treatment

ผสมภาษณจะกรอกบตรรายงานผล ASSIST หลงเสรจสนการสมภาษณ และใชบตรนเพอแจงผลใหกบผรบบรการแตละรายวามความเสยงจากการใชสารเสพตดในระดบใด วธทดในการเรมตนใหการบำบดแบบสน โดยการเรมถามผรบบรการวา “คณสนใจจะทราบคาคะแนนจากการตอบขอคำถามของคณหรอไม” บตรรายงานผล ASSIST หนาแรกเปนชองวางใหใสคะแนนสำหรบสารเสพตดแตละชนด สวนหนาอนๆ ทเหลอรายงานระดบความเสยงและปญหาทอาจเกดขนจากสารเสพตดทงหมด โดยทำเครองหมาย ลงในชองวางทเกยวของ (“ตำ” “ปานกลาง” “สง”) ตวอยางบตรรายงานอยในภาคผนวก C

บคลากรสขภาพสามารถใชบตรรายงานนในชวงการใหคำปรกษา เพอแจงผลการคดกรองและมอบใหผรบบรการนำกลบบานเพอใชเตอนใจในสงทไดพดคยกน

ÃÐ´Ñº¤ÇÒÁàÊÕÂ§μÓ

ผรบบรการทมระดบความเสยงตำ ควรไดรบ

การดแลรกษาตามปกต และควรไดรบการรายงานผลคาคะแนนทได หากมเวลาผรบบรการทอยในระดบความเสยงตำ หรอไมใชสารเสพตดเลย ควรไดรบการสนบสนนใหปฏบตตวเชนนตอไป สำหรบผรบบรการทมคะแนน ASSIST บงชวาอยในระดบความเสยงตำทจะเกดอนตรายจากการใชสารเสพตดทกชนด การดแลเพยงเทานนกเพยงพอแลว

ÃÐ´Ñº¤ÇÒÁàÊÕÂ§»Ò¹¡ÅÒ§

ผรบบรการทมความเสยงปานกลาง ควรไดรบการบำบดแบบสนนาน 3-15 นาท การบำบดแบบสนประกอบดวย การแจงขอมลกลบโดยใชบตรรายงานผล ASSIST (ดภาคผนวก C) รวมกบใชเทคนคการสมภาษณเพอสรางแรงจงใจอยางงาย การบำบดแบบสนตามผลคดกรอง ASSIST พบวามประสทธผลชวยใหผใชสารเสพตดสามารถลดการใชสารเสพตดไดอยางชดเจน5 ขอมลเพมเตมเกยวกบการใหการบำบดแบบสน อยางงาย สามารถคนหาอานไดจากคมอประกอบเรอง “การบำบดแบบสนตามผลคดกรอง ASSISTสำหรบการใชสารเสพตดแบบเสยงและแบบอนตราย: คมอเพอใชในสถานพยาบาลปฐมภม1” ผรบบรการทไดรบการบำบดแบบสนควรไดรบหนงสอคมอการดแลตวเองเพอลดหรอหยด สารเสพตด บตรรายงานผล ASSIST และขอมลความเสยงจากการใชสารเสพตดแตละชนด (ทเหมาะสมสำหรบประเทศและหนวยงานของตน) โดยใหผรบบรการนำกลบบาน

ถาผรบบรการมการใชสารเสพตดแบบฉดในชวง 3 เดอนทผานมา แมวาจะใชเพยงครงเดยว ควรใหบตรขอมลความเสยงจากการใชสารเสพตดแบบฉด (ดภาคผนวก D) ซงเปนบตรหนาเดยวทใหขอมลและแจงขอมลกลบเฉพาะรายทใชสารเสพตดแบบฉด ขอมลนนรวมถงความเสยงและปญหาจากการใชสารเสพตดแบบฉด และขอมลการปฏบตเพอลดความเสยงจากการใชสารเสพตดแบบฉด บตรรายงานนใชรวมกบการใหการบำบดแบบสน โดยใหคำแนะนำและขอมล พรอมทงใหผรบบรการนำกลบบานเพอใชเตอนใจในสงทไดพดคยกน นอกจากนผรบบรการควรไดรบการสงตวไปคลนกเพอตรวจเลอดหาเชอไวรส HIV และตบอกเสบบ และซ

15.3515. การเชอมโยงคาคะแนน ASSIST กบการรกษา

ÃÐ´Ñº¤ÇÒÁàÊÕÂ§ÊÙ§

การบำบดแบบสนควรจะใหในผทมความเสยงสงดวย อยางไรกตามการบำบดแบบสนมกจะไมเหมาะทจะเปนวธการรกษาชนดเดยว (stand- alone treatment) ในผทมความเสยงสง การบำบดแบบสนในบรบทเชนนเปนเพยงการสนบสนนใหผรบบรการทมระดบความเสยงสงไดเขาใจรายละเอยดของกระบวนการประเมนและการรกษาเฉพาะทางโดยผเชยวชาญดานการบำบดสารเสพตดอยางเหมาะสม อาจใหขอมลโดย บคลากรสขภาพหรอโดยหนวยบรการบำบดรกษาสราและยาเสพตดเฉพาะทางถาหากมหนวยงานดงกลาวอย และผรบบรการสามารถเขารบบรการไดในระยะเวลาอนเหมาะสม

หากมหนวยงานบำบดรกษาเฉพาะทาง บคลากรควรตระหนกถงขนตอนการนดหมายและระบบสงตอรวมถงควรอยาวนาน ทงน หากสถานบำบดเฉพาะทางสารเสพตดไมสามารถเขารบบรการไดโดยงาย กควรพยายามอยางเตมททจะบำบดรกษาผรบบรการดงกลาวภายในสถานพยาบาลปฐมภมนนๆ

ผรบบรการทใชสารเสพตดแบบฉดบอยครง ควรไดรบบตรขอมลความเสยงจากการใชสารเสพตดแบบฉด (ดภาคผนวก D) เพอใหขอมลและ คำแนะนำเกยวกบการใชเขมฉดยา โดยถอเปนสวนหนงของการบำบดแบบสนและสงตอเพอรบการประเมนทางคลนกอยางละเอยดและรกษาในสถานบำบดรกษาสารเสพตดเฉพาะทาง

¢ŒÍÂ¡àÇŒ¹

ในบางครง ผรบบรการไมไดใชสารเสพตด ในชวง 3 เดอนทผานมา แตไดคาคะแนนเทากบ 6 ซงตามทฤษฎจดอยในกลมทมระดบความเสยงปานกลาง สถานการณดงกลาวนเกดไดหากผรบบรการหยดใชสารเสพตดแลวในชวงน แตเคยมปญหาเกดขนจากการใชสารเสพตดในอดต และไดคะแนน 3 ในขอคำถามท 6 และ 7 (ตอบวา “เคย แตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน”) ผรบบรการกลมนควรไดรบการแสดงความชนชมยนด และขอใหหยดใชสารเสพตดไดอยางตอเนอง ผรบบรการกลมนไมจำเปนตองใหการบำบดเตมรปแบบ แตควรแจงขอมลคาคะแนนกลบและอธบายวาพวกเขาอย ในระดบความเ สยงปานกลางและอาจเพมความเสยงขนเนองจากเคยมปญหาจากการใชสารเสพตดมากอน และควรจะตองเฝาระวงตอไป


ÇÔ¸Õ¡ÒÃ¹íÒ¡ÒÃ¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST à¢ŒÒÊÙ‹§Ò¹»ÃÐ¨íÒHow to include screening with the ASSISTin every day practice

กจกรรมคดกรอง เชน การวดความดนโลหต การตรวจมะเรงปากมดลก การวดระดบไขมน ในเลอด การตดตามวดความสงและนำหนก ของเดก การตรวจสขภาพทวไป รวมถงการสอบถามถงสวสดการสงคมเปนสวนหนงของการปฏบตงานคดกรองของสถานพยาบาลปฐมภมตางๆ อยแลว การตรวจคดกรองปญหาจากการใชสารเสพตดและใหการดแลรกษา ผรบบรการอยางเหมาะสมนนไดรบการยอมรบวาเปนสวนสำคญของการปฏบตงานพยาบาลปฐมภมทดเชนกน22, 23

ในการจดใหมโปรแกรมการตรวจคดกรองรวมกบการบำบดแบบสนในหนวยงานนน จำเปนตองไดรบขอตกลงรวมกนของฝายบรการและเจาหนาทและทมเทในสประเดนหลก ไดแก

l การวางแผน l การอบรม l การกำกบดแล l การใหขอมลยอนกลบ

¡ÒÃÇÒ§á¼¹ (Planning)

การวางแผนเปนสงจำเปนในการออกแบบ โปรแกรมตรวจคดกรอง และใหมนใจวากระบวนการตางๆ นนเขากบสภาพการณเฉพาะของสถานพยาบาลปฐมภมนนๆ ตามหลกแลว เจาหนาททงหมดของสถานพยาบาลปฐมภมควรมสวนรวมในการวางแผนโปรแกรมดงกลาว เจาหนาททมสวนรวมในการวางแผนจะมแนวโนมทจะเขาใจถงเหตผลของโปรแกรม มความรสก

เปนเจาของและมความกระตอรอรนในการรวมดำเนนงาน เขาใจบทบาทของตนในโปรแกรม และมความมงมนตงใจทมเททำงานใหลลวง ไดจรง เจาหนาททแมมภมหลงแตกตางกน และมบทบาทรวมถ งประสบการณท ต า ง กน จะสามารถรวมงานกนไดเพอคนหาวามโอกาสเกดปญหาใดบาง และชวยกนหาทางเอาชนะปญหานนๆ ได

ทงน ควรแตงตงเจาหนาทคนใดคนหนงใหเปน ผประสานงาน ASSIST โดยเจาหนาทคนนจะเปนผรบผดชอบใหเจาหนาททงหมดเขาใจบทบาทและความรบผดชอบของตน และใหงานทงหมดไดรบการดแลจนเสรจลลวง

แผนการปฏบตงานควรมความชดเจนและ ตอบสนองตอประเดนทงหมดในการดำเนนงานโปรแกรมการตรวจคดกรองดวย ASSIST ในสถานพยาบาลนนๆ ตวอยางคำถามในการวางแผนงานมรายละเอยดในกรอบท 7

16.3716. วธการนำการคดกรอง ASSIST เขาสงานประจำ

กรอบท 7 : คำถามในการดำเนนงาน

l จะตรวจคดกรองผรบบรการประเภทใด

l ความชกและประเภทสารเสพตดทใชในพนทคออะไร

l จะคนหาตวผรบบรการทจำเปนตองตรวจ คดกรองไดอยางไร

l จะตองตรวจคดกรองผรบบรการบอยครง เพยงไร

l ใครจะเปนผทำแบบคดกรอง ASSIST และใหการบำบดแบบสน

l ผรบบรการทมาสถานพยาบาลจะไดรบการตรวจคดกรอง ASSIST ตอนไหน

l จะดำเนนการตดตามผลอะไรบาง

l จะเกบรายงานบนทกผลการตรวจคดกรอง และผลการตดตามผปวยอยางไร

l จะสำเนาชดแบบคดกรอง ASSIST และเอกสารขอมลตางๆ รวมถงการเกบรกษา และการจดการอยางไร

l จะมตารางนดตดตามผลอยางไร

l จะแจงผรบบรการเกยวกบโปรแกรม การตรวจคดกรองดวย ASSIST อยางไร

l จะใหเจาหนาทคนใดมสวนรวมในโปรแกรม ดงกลาว เจาหนาทเหลานจะมบทบาทอะไรบาง

l สถานพยาบาลมแหลงทรพยากรและกระบวนการอะไรบางทจะชวยจดการ โปรแกรมการตรวจคดกรองดงกลาว

การวางแผนควรทำอยางครบวงจรและใหมนใจวาการตรวจคดกรองทำในเวลาทเหมาะสมเปนระบบ และมประสทธผล แตกควรมความยดหยนเพอใหบคลากรสขภาพสามารถใชโอกาสในการตรวจคดกรองดวย ASSIST ไดอยางเตมท แผนทพฒนาขนควรคำนงถงความชกและชนดสารเสพตดทนยมใช ในพนทและกลมผ รบบรการของ สถานพยาบาลปฐมภม ตวอยางเชน บางพนทสารเสพตดแบบฉดพบไดบอย ดงนนสถานพยาบาลนนกควรมการตรวจหาเชอโรคทตดตอทางเพศสมพนธไวพรอม และใหขอมลเกยวกบการปฏบตตวเพอลดความเสยงจากการใชสารเสพตด แบบฉด สวนในพนททสารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามนมการใชแพรหลาย สถานพยาบาลนนกควรมขอมลเกยวกบปญหาสขภาพจต ทเกยวของกบการใชสารกระตนประสาทชนดแอมเฟตามน และจดใหสามารถเขาถงบรการสขภาพจตไดงายขนดวย

มหลกฐานยนยนชดเจนวามหลายยทธศาสตร ในการดำเนนงานโปรแกรมการปองกนและตรวจคดกรองในสถานพยาบาลปฐมภมทมประสทธผล ยกตวอยางเชน

l การใชหองรอตรวจในการชกนำใหผรบบรการ

คดถงการใชสารเสพตดของตนเองโดยจด l โปสเตอรและสอแสดงเกยวกบความเสยง

และปญหาทเกยวของกบสารเสพตด l ป ายประกาศแสดงข อม ล เก ย วก บ

โปรแกรมนอยางเปนระบบ l จดหมายขาวของสถานพยาบาล l แผนพบขอมลทเกยวของ และเอกสาร

ใหความรแกผรบบรการ


l การมใบสรปสขภาพของผรบบรการในแฟมประวต เพอใหมการสรปในเรอง

l ความตองการทางสขภาพใดๆ เปนพเศษ l ผรบบรการไดรบการตรวจคดกรองดวย

ASSIST แลวหรอยง l คาคะแนน ASSIST และสถานะความ

เสยงทางสขภาพ l การบำบดตางๆ ททำไปแลว

l ผรบบรการจะตองไดรบการตรวจคดกรอง ครงตอไปเมอใด

l การตดปายแผนสตกเกอรลงบนแฟมประวตผรบบรการเพอใหระบไดในทนทวาไดรบการตรวจคดกรองแลวหรอยง และไดรบการตรวจคดกรองเมอใด

l ดำเนนระบบการเตอน โดยสามารถใชการเตอนเพอการ

l เชอชวนผรบบรการใหเขารวมโปรแกรม การตรวจคดกรอง

l เตอนใหบคลากรสขภาพทำการตรวจ คดกรองดวย ASSIST เมอผรบบรการ มาพบ

l เชอชวนผรบบรการใหมาตดตามครง ตอไป หากจำเปน (เตอนความจำ)

l เตอนบคลากรสขภาพและผรบบรการ วาจะมการตรวจคดกรองซำอกครงหนง เมอใด

หากมทรพยากรเพยงพอ การใชระบบสารสนเทศคอมพวเตอรจะสามารถชวยจดการโปรแกรมการตรวจคดกรองไดเปนอยางด

¡ÒÃÍºÃÁ (Training)

การอบรมเจาหนาททกคนทเกยวของกบโปรแกรมการตรวจคดกรองเปนสงจำเปนในการทำใหโปรแกรมนนมประสทธภาพ โดยการอบรมนนควรมเนอหาครอบคลมถง

l การอานคมอท เกยวของกบการใชแบบ คดกรอง ASSIST และการบำบดแบบสน

l ทำไมโปรแกรมการตรวจคดกรองและการบำบดแบบสนตามผลคดกรองจงมความสำคญ

l ขนตอนกระบวนการดำเนนงาน l บทบาทและหนาทของเจาหนาทโปรแกรม

การตรวจคดกรอง และโปรแกรมนจะเขาไปอยรวมกบงานอนๆ ทมอยแลวไดอยางไร

l วธการตรวจคดกรองดวย ASSIST และ การคำนวณคาคะแนน ASSIST

l กระบวนการบำบดแบบสนตามผลคดกรอง ASSIST ทำอยางไร

l วธการดำเนนการตดตามผล และชวยเหลอผรบบรการในระดบความเสยงตางๆ

การอบรมทมประสทธผลนนจะชวยใหเจาหนาทสามารถเปดใจรวมอภปรายถงบทบาทและหนาทของตน และทศนคตตอการตรวจคดกรองและ

ใหการบำบดแตเนนๆ สำหรบผใชสารเสพตดแบบเสยงและแบบอนตราย ควรมโอกาสใหฝกโดยเลนบทบาทสมมต พรอมกบการใหคำแนะนำเกยวกบการฝกการตรวจคดกรองดวย ASSIST รวมกบการบำบดแบบสนและกจกรรมตดตามผล*

3916. วธการนำการคดกรอง ASSIST เขาสงานประจำ

Management of Substance Abuse, Department of Mental Health and Substance Abuse World Health Organization 20 Avenue Appia 1211 Geneva 27, Switzerland

Telephone: +41 22 791 3494 Fax: +41 22 791 4851 E-mail: [email protected] Website: www.who.int/substance_abuse/ activities/assist/en

* คมอและเอกสารประกอบการฝกอบรมมหลายภาษานอกเหนอจากภาษาองกฤษสามารถคนหาไดจาก WHO ASSIST website, http://www.who.int/substance_abuse/activities/assist/en/

¡ÒÃ¡Ó¡Ñº´ÙáÅ (Monitoring)

การกำกบดแลของโปรแกรมการตรวจคดกรอง ASSIST อยางสมำเสมอ เปนสงสำคญเนองจากจะชวยแกปญหาในการปฏบตงานใดๆ ทเกดขน และวดความสำเรจของโปรแกรมโดยมวธการตางๆ กน การวดความสำเรจของโปรแกรม การตรวจคดกรอง ดงน

l จำนวนผรบบรการทไดรบการตรวจคดกรองเปรยบเทยบกบจำนวนผรบบรการทควรไดรบการตรวจคดกรองตามนโยบายของโปรแกรม ซงสามารถนำมาคำนวณเปนรอยละของ ความสำเรจของการตรวจคดกรอง

l รอยละของผรบบรการทไดรบการตรวจ คดกรองและมคะแนน ASSIST ในระดบความเสยงปานกลางถงเสยงสง สามารถคำนวณไดในสารเสพตดแตละชนด

l สดสวนของผรบบรการทไดรบการบำบดแบบสนอยางเหมาะสมตามคาคะแนน ASSIST ของตน (การใหขอมลและแจง ผลกลบการบำบดแบบสน หรอการบำบดรกษาทเขมขนยงขน)

ประโยชนทสำคญอนหนงของการคดกรอง ในสถานพยาบาลปฐมภมคอ สามารถตดตาม

ผรบบรการไดในระยะยาว เปนมมมองทสำคญสำหรบการคดกรองทจะตดตามรายทพบวามปญหาแลวตรวจสอบวาตอบสนองตอการบำบดรกษาอยางไร ควรใหการตรวจคดกรองทกป ผรบบรการทไดรบการคดกรองเมอ 12 เดอน ทแลวและผรบบรการทไดคาคะแนน ASSIST ในระดบความเสยงปานกลางตอการเกดปญหาจากสารเสพตดควรไดรบการตรวจคดกรองดวย ASSIST ซำอกครง เพอสำรวจวามการปรบเปลยน

สำหรบขอมลเอกสารการฝกอบรม และเจาหนาทชวยฝกอบรม กรณาตดตอกบองคการอนามยโลก ตามทอยดงน


พฤตกรรมการใชสารเสพตดของตนหรอไม ในทำนองเดยวกน ผรบบรการทไดรบการคดกรองแลวเมอ 12 เดอนทแลวและพบวามความเสยงสง ควรไดรบการตรวจคดกรองดวย ASSIST ซำ อกครง เพอสำรวจการตอบสนองตอการประเมนและบำบดแบบสน

กจกรรมกำกบดแลไมสามารถดำเนนการไดถาปราศจากผรบบรการและการบนทกผลโปรแกรม ทด สงสำคญคอตองมนใจวารายละเอยดของการคดกรองและตดตามผลการรกษาไดถกบนทกไวในรายงานของผรบบรการ ซงสามารถใชปายแผนสตกเกอรพเศษหรอแผนสรปรายงานสขภาพ อกทางหนงทเปนประโยชนมากหากบรการ ทสถานพยาบาลปฐมภมมการลงทะเบยนกลางสำหรบผรบบรการทเขารวมโปรแกรมการ คดกรองและมผประสานงาน ASSIST เปนผรบผดชอบโดยตรงเพอใหมนใจวาบนทกรายงานไดเกบรกษาไวอยางเหมาะสม

¡ÒÃãËŒ¢ŒÍÁÙÅÊÐ·ŒÍ¹¡ÅÑº

(Feedback)

การแจงผลการกำกบดแลใหเจาหนาททมสวนรวมทงหลายทราบบอยๆ เปนสงทจำเปนในการ

พฒนาโปรแกรมอยางตอเนอง การใหขอมลสะทอนกลบ ยงชวยทำใหเจาหนาทคงความทมเทตอการทำงาน

การรบขอมลสะทอนกลบจากเจาหนาทกม ความสำคญเชนกน เนองจากจะไดขอมลวากระบวนการดำเนนการควรทำอยางไร และชวยคนหาปญหาและพฒนาแนวทางแกไขปญหาได

การเขยนรายงานและการอภปรายเกยวกบ โปรแกรมตรวจคดกรองดวย ASSIST เปนประจำในการประชมของเจาหนาทจะชวยใหมโอกาสทงใหและดำเนนการกบขอมลยอนกลบ

4116. วธการนำการคดกรอง ASSIST เขาสงานประจำ

¢ŒÍá¹Ð¹íÒÀÒ¤¼¹Ç¡Guide to appendices

ภาคผนวกทแนบมากบคมอน ประกอบดวยเอกสารสำหรบทงบคลากรสขภาพและผรบบรการ เอกสารเหลานสามารถสำเนาเอกสารและใชไดอยางอสระโดยตองใชตามคำแนะนำทเขยนไวในคมอน

ÀÒ¤¼¹Ç¡ A

áºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST V3.1

แบบคดกรอง ASSIST V3.1 เปนแบบสอบถามสามารถถายสำเนาเพอนำมาใชซำไดในสถานบรการปฐมภมหรอสถานพยาบาลทอนๆ

ÀÒ¤¼¹Ç¡ B

ºÑμÃ¤ÓμÍº¢Í§¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃáºº¤Ñ´¡ÃÍ§

ASSIST V3.1

บตรคำตอบของผรบบรการมหนงหนาควร ใหผรบบรการไวขณะทำการตอบแบบคดกรอง ASSIST เพอชวยใหมการตอบคำถาม บตรคำตอบนสามารถถายสำเนาได

ÀÒ¤¼¹Ç¡ C.

ºÑμÃÃÒÂ§Ò¹¼Åáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST V3.1

บตรรายงานผลของแบบคดกรอง ASSIST น บคลากรสขภาพควรลงผลคำตอบใหสมบรณ เพอนำมาใชสำหรบการแจงขอมลกลบและใหคำแนะนำแกผรบบรการเกยวกบสารเสพตด ทใช นอกจากนควรมอบบตรรายงานผลนใหผรบบรการนำกลบไปบานดวย ดานหนาสามารถเหนคาคะแนน ASSIST ของสารเสพตดแตละชนดและระดบความเสยงพรอมทงปญหาสขภาพโดยเฉพาะและปญหาอนๆ ทเกยวของกบการ

ใชสารเสพตดอยตรงหนา บคลากรสขภาพควรใชบตรรายงานผลรวมกบการบำบดแบบสน

ÀÒ¤¼¹Ç¡ D

ºÑμÃ¤ÇÒÁàÊÕÂ§¨Ò¡¡ÒÃãªŒÊÒÃàÊ¾μÔ áºº©Õ

¢ŒÍÁÙÅÊÓËÃÑº¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃ

เปนกระดาษหนาเดยวทใหขอมลความเสยงจากการใชสารเสพตดแบบฉด นำไปใชรวมกบการบำบดแบบสน บตรความเสยงนสามารถถายสำเนาไดเพอนำไปใชในสถานพยาบาลอนๆ หรอใหผรบบรการทมการใชสารเสพตดแบบฉดในชวง 3 เดอนทผานมา

ผรบบรการทใชสารเสพตดแบบฉดทมความเสยงสง (คอมการฉดยาตงแต 4 ครงขนไปตอเดอนในชวง 3 เดอนทผานมา) บตรความเสยงนอาจชวยไดแตจะตองไดรบการรกษาทเขมขนกวาน

ÀÒ¤¼¹Ç¡ E

¡ÒÃá»ÅáÅÐ¡ÒÃ»ÃÑºà¢ŒÒ¡ÑºÀÒÉÒ

áÅÐÇÑ²¹¸ÃÃÁ·ŒÍ§¶Ô¹ áËÅ‹§¢ŒÍÁÙÅ

ÊÓËÃÑººØ¤ÅÒ¡Ã·Ò§¡ÒÃá¾·Â �áÅÐ¹Ñ¡ÇÔ¨ÑÂ

ชดขอมลทงหลายในคมอนมแนวทางสำหรบแบบคดกรอง ASSIST และเอกสารทเกยวของจะตองไดรบการแปล ASSIST บางฉบบสามารถสบคนไดท Website (http://www.who.int/substance_abuse/activit ies/assist/en/ ) ซงมหลายภาษานอกเหนอจากภาษาองกฤษ โปรดตดตอองคการอนามยโลก เพอขอรบการสนบสนนและลงทะเบยนหากทานวางแผนทจะแปลเอกสารตางๆ ของชดคมอ ASSIST เปนภาษาของทานตามทอยดงน


ÀÒ¤¼¹Ç¡ F

à©ÅÂ¤ÓμÍºÊÓËÃÑºáºº·´ÊÍº´ŒÇÂμ¹àÍ§

ã¹º··Õ 11

เปนคำตอบสำหรบแบบทดสอบดวยตนเอง ในบทท 11 เกยวกบ “ตวอยางการปฏบตทดในการใชแบบคดกรอง ASSIST”

ÀÒ¤¼¹Ç¡ G

º·¾Ù´¡Ã³ÕÈÖ¡ÉÒ¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃ 2 ÃÒÂ

(ª×Í Chloe áÅÐ Dave)

บทพดกรณศกษาผรบบรการ 2 ราย (ชอ Chloe และ Dave) เพอนำไปใชเลนบทบาทสมมตสำหรบสองคน (คนหนงสวมบทบาทเปนบคลากรสขภาพ และอกคนสวมบทบาทเปนผรบบรการ) เพอทจะฝกปฏบตสำหรบการใชแบบคดกรอง ASSIST และวธการใหคะแนนอยางถกตองกอนทจะนำไปใชจรง


Telephone: +41 22 791 3494 Fax: +41 22 791 4851 E-mail: [email protected] Website: www.who.int/substance_abuse/activities/assist/en/

4317. ขอแนะนำภาคผนวก

ÀÒ¤¼¹Ç¡ Aáºº¤Ñ´¡ÃÍ§»ÃÐÊº¡ÒÃ³�¡ÒÃ´×èÁÊØÃÒ ÊÙººØËÃÕè áÅÐãªŒÊÒÃàÊ¾μÔ´(ASSIST V3.1)

ชอผรบบรการ เลขทประจำตว

ชอหนวยบรการ

ชอผสมภาษณ วนทสมภาษณ

¢ŒÍá¹Ð¹Ó (¡ÃØ³ÒÍ‹Ò¹ãËŒ¼ÙŒ»†ÇÂ¿˜§)

• คำถามตอไปนเกยวกบประสบการณของคณในการใชเครองดมแอลกอฮอล ผลตภณฑยาสบ และสารเสพตดชนดอนๆ ตลอดชวตของคณและภายในสามเดอนทผานมา สารเสพตดเหลานอาจจะใชโดยการสบ กลน นด สดดม ฉด หรอกนเปนยาเมดกได (แสดงบตรคำตอบ)

• คณอาจไดรบสารเสพตดเหลานบางชนดโดยแพทยสงให (เชน ยากลอมประสาท ยาแกปวด) ในการสมภาษณครงน เราจะไมรวมถงยาตางๆ ทคณไดรบจากแพทย อยางไรกตาม ถาคณใชยาเหลานดวยเหตผลอนนอกเหนอจากทแพทยสง หรอใชบอยกวาหรอปรมาณมากกวาทแพทยสง กรณาแจงใหผม/ดฉนทราบดวย

• คำถามเหลานจะรวมถงการใชสารเสพตดทผดกฎหมายของคณ โปรดมนใจวา เราจะเกบขอมลทเกยวกบการใชสารเสพตดของคณเปนความลบทสด

หมายเหต: กอนถามคำถาม ใหบตรคำตอบ ASSIST แกผปวย


คำถามท 1 (โปรดกาคำตอบในชองของสารเสพตดแตละชนด)

ในชวตของคณ คณเคยใชสารเสพตดตอไปนหรอไม (การใชนอกเหนอจากแพทยสง)

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) ไมเคย เคย

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) ไมเคย เคย

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) ไมเคย เคย

d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) ไมเคย เคย

e. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ยาลดความอวน ฯลฯ)

ไมเคย เคย

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) ไมเคย เคย


ไมเคย เคย

h. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) ไมเคย เคย

i. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) ไมเคย เคย

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ............................................................................. ไมเคย เคย

ถามเพมเตมหากทกขอตอบวา ไมเคย: “ไมเคยเลยแมกระทงตอนทคณ ยงเรยนหนงสออยหรอ”

ถาตอบ “ไมเคย” ทกขอ จบการสมภาษณ ถาตอบ “เคย” ขอใดขอหนง ถามคำถามท 2 ตอสำหรบสารเสพตดแตละชนดทเคยใช

45ภาคผนวก A l แบบคดกรองประสบการณการดมสรา สบบหร และใชสารเสพตด ASSIST V3.1


ในชวงสามเดอนทผานมา คณใชสาร.......... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง) บอยเพยงไร

ไม เคย

1-2 ครง

ทก เดอน

ทก สปดาห

เกอบ ทกวน

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) 0 2 3 4 6

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) 0 2 3 4 6

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) 0 2 3 4 6

d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 0 2 3 4 6


0 2 3 4 6

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 0 2 3 4 6


0 2 3 4 6

h. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ)

0 2 3 4 6


0 2 3 4 6

j. สารเสพตดอนๆ ระบ .............................................. 0 2 3 4 6

ถาตอบ “ไมเคย” ใชสารทกตวในคำถามท 2 ใหขามไปคำถามท 6

ถาเคยใชสารเสพตดชนดใดชนดหนงในสามเดอนทผานมา ใหถามคำถามท 3, 4 และ 5

สำหรบสารเสพตดแตละชนดทเคยใชไป



ในชวงสามเดอนทผานมา คณเคยรสกอยากทจะใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) อยางรนแรง บอยเพยงไร

ไม เคย

1-2 ครง

ทก เดอน








0 3 4 5 6



0 3 4 5 6


0 3 4 5 6


0 3 4 5 6

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ................................................. 0 3 4 5 6



ในชวงสามเดอนทผานมา การใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ทำใหเกดปญหาสขภาพ ครอบครว สงคม กฎหมาย หรอการเงนกบคณบอยเพยงไร

ไม เคย

1-2 ครง

ทก เดอน








0 4 5 6 7



0 4 5 6 7


0 4 5 6 7


0 4 5 6 7

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ............................................. 0 4 5 6 7



ในชวงสามเดอนทผานมา คณไมสามารถทำกจกรรม ทคณควรจะทำไดตามปกตเนองจากคณใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) บอยเพยงไร

ไม เคย

1-2 ครง

ทก เดอน








0 5 6 7 8



0 5 6 7 8


0 5 6 7 8


0 5 6 7 8

j. สารเสพตดอนๆ ระบ .............................................. 0 5 6 7 8

ถามคำถามท 6 และ 7 สำหรบสารเสพตดทกชนดทเคยใช

(สารเสพตดทตอบวา “เคย” ใชในคำถามท 1)



เพอนฝง ญาต หรอคนอนเคยแสดงความกงวล หรอตกเตอนคณเกยวกบการใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ของคณหรอไม

ไมเคย เคย, ภายใน 3 เดอนน

เคย, กอน 3 เดอนน

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) 0 6 3

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) 0 6 3

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) 0 6 3

d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 0 6 3


0 6 3

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 0 6 3


0 6 3


0 6 3


0 6 3

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ............................................... 0 6 3





คณเคยพยายามหยดหรอใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ใหนอยลงแตทำไมสำเรจ หรอไม



a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) 0 6 3

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) 0 6 3

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) 0 6 3

d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 0 6 3


0 6 3

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 0 6 3


0 6 3


0 6 3


0 6 3

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ............................................ 0 6 3




ขอความสำคญ

ควรถามผปวยทเคยฉดสารเสพตดในชวงสามเดอนทผานมาเกยวกบรปแบบของการฉดในชวงเวลาน เพอประเมนระดบความเสยงและระยะเวลาทดทสดสำหรบการบำบดรกษา

รปแบบของการฉดยา แนวทางการบำบด

ใหการบำบดแบบสน และใหบตร “ความเสยงทเกดจากการใชสารเสพตดแบบฉด”

ประเมนเพมเตมและใหการบำบดรกษา แบบเขมขนมากขน


คณเคยใชสารเสพตดใดๆ โดยการฉดหรอไม (การใชนอกเหนอจากแพทยสง)



(โปรดกาทคำตอบ)

โดยเฉลย 4 วนหรอนอยกวานน ตอเดอน ภายใน 3 เดอนทผานมา

โดยเฉลยมากกวา 4 วนตอเดอน ภายใน 3 เดอนทผานมา

ÇÔ¸Õ¡ÒÃ¤Ó¹Ç³¤Ðá¹¹¤ÇÒÁà¡ÕÂÇ¢ŒÍ§¡ÑºÊÒÃàÊ¾μÔ´à©¾ÒÐª¹Ô´

สำหรบสารเสพตดแตละชนด (ระบเปน a. ถง j.) รวมคะแนนทไดจากคำถามท 2 ถง 7 เขาดวยกน ไมตองรวมคะแนนทไดจากคำถามท 1 หรอคำถามท 8 ตวอยางเชน คะแนนของกญชาตองคำนวณจาก Q2c + Q3c + Q4c + Q5c + Q6c + Q7c

หมายเหต Q5 สำหรบยาสบไมมคะแนน ดงนนจงคำนวณโดย Q2a + Q3a + Q4a + Q6a + Q7a


ÇÔ Õ¡ÒÃ´ÙáÅª‹ÇÂàËÅ×Í ¡ÓË¹´μÒÁ¤Ðá¹¹ÊÒÃàÊ¾μÔ áμ‹ÅÐª¹Ô

บนทกคะแนน สารเสพตด แตละชนด

ไมตองให การบำบด

ใหการบำบด แบบสน

ใหการบำบด ทเขมขนมากขน

a. ผลตภณฑยาสบ 0-3 4-26 27+

b. เครองดมแอลกอฮอล 0-10 11-26 27+

c. กญชา 0-3 4-26 27+

d. โคเคน 0-3 4-26 27+

e. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน 0-3 4-26 27+

f. สารระเหย 0-3 4-26 27+

g. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ 0-3 4-26 27+

h. ยาหลอนประสาท 0-3 4-26 27+

i. สารกลมฝน 0-3 4-26 27+

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ............. 0-3 4-26 27+

ใชบตรรายงานผล ASSIST เพอใหการบำบดแบบสน

53ภาคผนวก A l แบบคดกรอง ASSIST V3.1

ÀÒ¤¼¹Ç¡ BºÑμÃ¤íÒμÍº¢Í§¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃ áºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST V3.1

บตรคำตอบเกยวกบสารเสพตด




d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ)






j. สารเสพตดอนๆ ระบ ........................................................................

บตรคำตอบเกยวกบความถของการใชสารสำหรบตอบแตละคำถาม

บตรคำตอบ ในชวง 3 เดอน (คำถามขอท 2 ถง 5)

บตรคำตอบ ในชวงชวต (คำถามขอท 6 ถง 8)

l ไมเคย : ไมไดใชเลยในชวง 3 เดอนทผานมา l ครงสองครง : ใช 1-2 ครงในชวง 3 เดอนทผานมา l ทกเดอน : ใชเฉลย 1-3 ครงตอเดอน

ในชวง 3 เดอนทผานมา l ทกสปดาห : ใช 1-4 ครงตอสปดาห

ในชวง 3 เดอนทผานมา l ทกวนหรอเกอบทกวน : ใช 5-7 วนตอสปดาห

ในชวง 3 เดอนทผานมา

l ไมเคยเกดขนเลยในชวต

l เคย และเกดขนภายใน 3 เดอนทผานมา

l เคย แตเกดขนกอนหนา 3 เดอนน


ÀÒ¤¼¹Ç¡ CºÑμÃÃÒÂ§Ò¹¼Åáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST V3.0

ชอ

สารเสพตด คะแนน ระดบความเสยง


0-3 4-26 27+

ตำ ปานกลาง

สง


0-10 11-26 27+


สง


0-3 4-26 27+


สง

d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 0-3 4-26 27+


สง


0-3 4-26 27+


สง


0-3 4-26 27+


สง


0-3 4-26 27+


สง


0-3 4-26 27+


สง


0-3 4-26 27+


สง

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ..................................... 0-3 4-26 27+


สง

วนททดสอบ

คะแนนความเกยวของกบสารเสพตดรายชนด

55ภาคผนวก C l บตรรายงานผลแบบคดกรอง ASSIST V3.0

¤Ðá¹¹¢Í§¤Ø³ËÁÒÂ¤ÇÒÁÇ‹ÒÍÂ‹Ò§äÃ

ตำ หมายถง คณมความเสยงตำทจะมปญหาสขภาพ และปญหาอนๆ ถาคณยงใชสารเสพตด ในลกษณะทคณกำลงใชอยในปจจบน

ปานกลาง หมายถง คณมความเสยงปานกลางทจะมปญหาสขภาพ และปญหาอนๆ ถาคณยงใชสารเสพตดในลกษณะทคณกำลงใชอยในปจจบน

สง หมายถง คณมความเสยงสงทจะมปญหารายแรง (เชน ปญหาสขภาพ สงคม การเงน กฎหมาย สมพนธภาพ) ถาคณยงใชสารเสพตดในลกษณะทคณกำลงใชอยในปจจบนและ มโอกาสมากทคณจะตดสารเสพตด


¤Ø³ÃÙŒÊÖ¡¡Ñ§ÇÅ¡Ñº¡ÒÃãªŒÊÒÃàÊ¾μÔ´¢Í§¤Ø³ËÃ×ÍäÁ‹

A. ยาสบ/บหร

ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตำ ปานกลาง สง

การสบบหรเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

แกกอนวยอนควร ผวหนงเหยวยน

สขภาพไมแขงแรง หายชาเวลาเปนหวด

ตดเชอของทางเดนหายใจ และหอบหด

ความดนโลหตสง เบาหวาน

แทงบตร คลอดกอนกำหนด และทารกมนำหนกตวแรกคลอดตำในมารดาทสบบหร ระหวางตงครรภ

โรคไต

โรคทางเดนหายใจอดตนเรอรง ถงลมโปงพอง

โรคหวใจและหลอดเลอด เสนเลอดในสมองแตก

มะเรงปอด กระเพาะปสสาวะ เตานม ปาก ลำคอ และหลอดอาหาร

B. เครองดมแอลกอฮอล/สรา


การดมสราเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

เมาคาง พฤตกรรมกาวราวรนแรง อบตเหตและบาดเจบ คลนไสอาเจยน

สมรรถภาพทางเพศลดลง แกกอนวยอนควร

ปญหาการยอยอาหาร แผลในกระเพาะอาหาร ตบออนอกเสบ ความดนโลหตสง

วตกกงวลและซมเศรา ปญหาสมพนธภาพ ปญหาการเงนและการงาน

หลงลมงาย แกไขปญหาไดไมด

ความพการแตกำเนดและสมองถกทำลายในทารกทมารดาดมสราระหวางตงครรภ

สมองเสอมถาวร ทำใหความจำเสอม สตปญญาเสอมลง และการรบรเวลา สถานท บคคลผดปกต

เสนเลอดในสมองแตก กลามเนอและเซลลประสาทถกทำลาย

โรคตบ และโรคของตบออน

มะเรงของปาก ลำคอ และเตานม

ฆาตวตาย


C. กญชา


การใชกญชาเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

ปญหาดานสมาธ และแรงจงใจในการทำสงตางๆ

วตกกงวล หวาดระแวง หวนวตก ซมเศรา

ความจำและความสามารถในการแกไขปญหาลดลง

ความดนโลหตสง

หอบหด หลอดลมในปอดอกเสบ

อาการวกลจรต และเปนโรคจตในผทมประวตเคยเปนโรคจตเภทมากอน หรอมบคคลในครอบครวเปนโรคจตเภท

โรคหวใจ และโรคทางเดนหายใจอดตนเรอรง

มะเรงของทางเดนหายใจสวนบนและคอ

D. โคเคน


การใชโคเคนเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

นอนหลบยาก หวใจเตนเรว ปวดศรษะ นำหนกตวลดลง

เหนบชา เจบแปลบๆ ตามตว ผวหนงเหนอะหนะ มรอยแผลเกาหรอจกตามผวหนง

อบตเหตและบาดเจบ ปญหาการเงน

ความคดแบบไมมเหตผล

อารมณขนๆ ลงๆ วตกกงวล ซมเศรา หรอครนเครงมากเกนไป

หวาดระแวง คดแบบไรเหตผล หลงลมงาย

พฤตกรรมกาวราว รนแรง

อาการวกลจรต หลงจากใชปรมาณมากนานๆ

ตายอยางฉบพลนจากโรคหวใจและหลอดเลอด


E. สารกลมแอมเฟตามน/ยาบา


การใชแอมเฟตามนเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

นอนหลบยาก เบออาหาร และนำหนกตวลดลง รางกายแหงขาดนำ ตดเชองาย

กรามขบแนน ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ

อารมณขนๆ ลงๆ วตกกงวล ซมเศรา กระวนกระวาย ครนเครงมาก หวนวตก

สน หวใจเตนไมสมำเสมอ หายใจตดขด

สมาธไมด หลงลมงาย

พฤตกรรมกาวราวรนแรง หวาดระแวง

วกลจรตหลงจากใชปรมาณมากนานๆ

เซลลสมองถกทำลายอยางถาวร

ตบถกทำลาย เลอดออกในสมอง ตายฉบพลนจากความผดปกตของหวใจและหลอดเลอด

F. สารระเหย


การใชสารระเหยเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

อาการคลายเปนหวด ไซนสอกเสบ เลอดกำเดาไหล

คลนไสอาเจยน อาหารไมยอย แผลในกระเพาะอาหาร ทองเสย

วงเวยนและประสาทหลอน ตาพรามว งวงซม การรบรเวลา สถานท บคคลเสยไป

ปวดศรษะ อบตเหตและบาดเจบ มพฤตกรรมอนตรายและคาดเดาไมได

การประสานเคลอนไหวลำบาก การตอบสนองชา ออกซเจนไปเลยงสวนตางๆ ของรางกายนอย

ความจำเสอม งง สบสน ซมเศรา กาวราว เหนอยเพลยอยางรนแรง

ภาวะเพออยางรนแรง ชก หมดสต อวยวะถกทำลาย (หวใจ ปอด ตบ ไต)

ตายจากหวใจวาย


G. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (การใชนอกเหนอจากทแพทยสง)


การใชยากลอมประสาทเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

งวงซม มนงง สบสน

ไมคอยมสมาธ หลงลมงาย

คลนไส ปวดศรษะ เดนเซ

ปญหาการนอนหลบ

วตกกงวล ซมเศรา

ดอยาและตดยาไดงายแมใชในชวงเวลาสนๆ

อาการขาดยาอยางรนแรง

ใชยาเกนขนาดและตายได หากใชรวมกบเครองดมแอลกอฮอล สารกลมฝน หรอยากดประสาทอนๆ

H. ยาหลอนประสาท


การใชยาหลอนประสาทเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

ประสาทหลอนทางตา ห สมผส และกลน และมพฤตกรรมทคาดเดาไมได

นอนหลบยาก

คลนไส อาเจยน

หวใจเตนเรว ความดนโลหตสง

อารมณขนๆ ลงๆ

วตกกงวล หวนวตก หวาดระแวง

ความรสกนกคดเกาๆ ยอนคนกลบมา

อาการทางจตแยลง เชน โรคจตเภทรนแรงมากขน


I. สารกลมฝน


การใชสารกลมฝนเปนประจำจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

คน คลนไส อาเจยน

งวงซม ทองผก ฟนผ ประจำเดอนไมสมำเสมอ

ไมคอยมสมาธ และหลงลมงาย

ซมเศรา ความตองการทางเพศและสมรรถภาพทางเพศลดลง

ปญหาการเงนและการละเมดกฎหมาย

ปญหาสมพนธภาพ

ปญหาความมนคงในการทำงาน และชวตครอบครว

ดอยาและตดยา มอาการขาดยารนแรง

ใชยาเกนขนาดและตายจากการหายใจลมเหลว


ÀÒ¤¼¹Ç¡ DºÑμÃ¤ÇÒÁàÊÕèÂ§¨Ò¡¡ÒÃãªŒÊÒÃàÊ¾μÔ´áºº©Õ´-¢ŒÍÁÙÅÊíÒËÃÑº¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃ

¡ÒÃ©Õ ÊÒÃàÊ¾μÔ ª¹Ô ã´æ ¡μÒÁ à»š¹¡ÒÃ

à¾ÔÁ¤ÇÒÁàÊÕÂ§ÍÂ‹Ò§ÊÙ§

อนตรายจากการฉดสารเสพตดสามารถเกดไดจาก :

l ตวสารเสพตดเอง l ผทฉดสารเสพตด จะมความเสยงทจะ

เกดภาวะเสพตด l การฉดสารกระตนประสาท เชน

แอมเฟตามน (ยาบา) หรอโคเคน จะเพม ความเสยงของโรคจต

l การฉดเฮโรอนหรอยากลอมประสาท อน จะมความเสยงทจะใชยาเกนขนาด

l พฤตกรรมการฉด l การฉดอาจทำลายผวหนงและเสนเลอดดำ

และตดเชอได l การฉดทำใหเกดแผลเปน ฟกชำ บวม

เปนฝ และแผลลก l การฉดเปนเหตใหเสนเลอดดำมขนาด

เลกลงหรอลบ l ถาฉดเขาเสนเลอดบรเวณลำคอสามารถ

ทำใหเกดเสนเลอดในสมองอดตนเกด อมพาตได

l การใชอปกรณสำหรบการฉดยารวมกน l ถาทานใชอปกรณสำหรบการฉดยา

รวมกน (เชน เขมฉดยา กระบอกฉดยา ชอน ตวกรอง เปนตน) ทานมโอกาสแพร เชอโรคไวรสทตดตอทางเลอด อาทเชน โรคตบอกเสบบ และซ และโรคเอดส (HIV)

¡ÒÃäÁ‹©Õ´ÊÒÃàÊ¾μÔ´

¨ÐÅ´¤ÇÒÁàÊÕÂ§¢ŒÒ§μŒ¹ä´Œ

แตถาทานยงคงใชการฉด ทานควรทจะปฏบตดงน

l ใชอปกรณสำหรบการฉดยาทสะอาดอยเสมอ (เชน เขมฉดยา กระบอกฉดยา ชอน ตวกรอง เปนตน)

l ไมใชเขมและกระบอกฉดยาซำ ใหใชของใหมเสมอ

l ไมใชอปกรณสำหรบการฉดยารวมกนกบผอน l ทำความสะอาดพนททเตรยมยาฉด l ลางมอทงสองขางใหสะอาด l ทำความสะอาดผวหนงบรเวณทฉด l ตำแหนงทฉดยาควรเปลยนตำแหนงทกครง l ฉดยาอยางชาๆ l ทงเขมและกระบอกฉดยาทใชแลวลงใน

ภาชนะทเปนกลองแขงและนำไปทำลายในทๆ ปลอดภย

l ถาทานฉดสารกระตนประสาท เชน แอมเฟตามน (ยาบา) หรอโคเคน ทานควรปฏบตตามขอแนะนำตอไปนจะชวยลดความเสยงตอการเกดโรคจต :

l หลกเลยงการฉดพรอมกบการสบ l หลกเลยงการใชเปนประจำทกวน l ถาทานฉดยากดประสาท เชน เฮโรอน ทาน

ควรปฏบตตามขอแนะนำตอไปนจะชวยลดความเสยงตอการใชยาเกนขนาด


l หลกเลยงการใชยาอนรวมดวยในวน เดยวกน โดยเฉพาะยานอนหลบ หรอ เครองดมแอลกอฮอล

l ใชปรมาณเลกนอยและตองมการทดสอบ ความบรสทธกอนเสมอ

l มคนอยดวยเวลาททานกำลงฉดยา l หลกเลยงการฉดยาในสถานทไมมใครชวย

หากเกดการใชยาเกนขนาด

l จดจำหมายเลขโทรศพทของหนวยรถ พยาบาลฉกเฉนไว

63ภาคผนวก D l บตรความเสยงจากการใชสารเสพตดแบบฉด-ขอมลสำหรบผรบบรการ

ÀÒ¤¼¹Ç¡ E¡ÒÃá»ÅáÅÐ¡ÒÃ»ÃÑºà¢ŒÒ¡ÑºÀÒÉÒáÅÐÇÑ²¹¸ÃÃÁ·ŒÍ§¶Ôè¹áËÅ‹§¢ŒÍÁÙÅÊíÒËÃÑººØ¤ÅÒ¡Ã·Ò§¡ÒÃá¾·Â �áÅÐ¹Ñ¡ÇÔ¨ÑÂ

แบบคดกรอง ASSIST คำแนะนำ แผนภาพแสดงสารเสพตด แผนบตรคำตอบ และคมอเอกสารทเกยวของ จำเปนตองมการแปลเปนภาษาทองถนสำหรบใชในแตละประเทศหรอแตละภมภาค การแปลจากภาษาองกฤษควรแปลใหตรงความหมายเดมใหมากทสดเทาทเปนไปได เพอใหคงความสมบรณของเครองมอและเนอหาทงหมด อยางไรกตามบางภาษาและวฒนธรรมทองถน เนอหาของ ASSIST บางอยางอาจไมสามารถแปลตามตวอกษรโดยตรงไดเนองจากมปจจยทางสงคมวฒนธรรมทแตกตาง จงจำเปนตองนำมาพจารณาและปรบใหสอดคลองกบทองถนนน โดยเพมคำอธบายความหมาย โดยเฉพาะชอสารเสพตดอาจปรบคำทใชเรยกในพนทนนๆ ในทำนองเดยวกนกบคำวา หนงดมมาตรฐานอาจจะมความหมายแตกตางกน ในแตละประเทศ

การแปลควรทำทงสองทาง คอใชผเชยวชาญ ดานภาษาทงสองภาษา คอองกฤษ และภาษาถน โดยน าจะให ผ เ ช ยวชาญด านส ขภาพท มประสบการณในการสมภาษณมากอน สำหรบแบบคดกรอง ASSIST เอง การแปลควรตองมการทบทวนจากการประชมกลมผเชยวชาญทงสองภาษา เพอใหมนใจวาแบบคดกรองนไมกำกวมมความชดเจน การแปลกลบเปนภาษาองกฤษควรทจะดำเนนการโดยผแปลซ งม ภาษาหลกเปนภาษาองกฤษ และแปลอยางเปน

อสระ เพอใหมนใจวาไมมความหมายใดๆ ตกหลนไประหวางกระบวนการแปล วธการแปลทเขมงวดนเปนสงสำคญมากสำหรบเครองมอแบบคดกรอง ASSIST เพอใหมนใจวาขอมลทไดสามารถเปรยบเทยบกนระหวางสถานททนำเครองมอนไปใชทวโลก

การแปลคมอและเอกสารทเกยวของน อาจจำเปนตองทำแตกระบวนการแปลไมจำเปนตองเขมงวดเทาการแปลแบบคดกรอง ASSIST ดงกลาวขางตนแตควรทจะมการประชมกลมผเชยวชาญทงสองภาษาดวย

กอนทจะมการแปลชดเครองมอ ASSIST และเอกสารทเกยวของเปนภาษาอนๆ ผทสนใจควรทจะปรกษาองคการอนามยโลก เกยวกบวธการทตองทำตามขนตอนและสงทชวยการแปลอนๆ ใหไดงาย สามารถตดตอองคการอนามยโลกไดท:


Telephone: +41 22 791 3494 Fax: +41 22 791 4851 E-mail: [email protected] Website: www.who.int/substance_abuse/activities/assist/


ÀÒ¤¼¹Ç¡ Fà©ÅÂ¤íÒμÍºÊíÒËÃÑºáºº·´ÊÍº´ŒÇÂμ¹àÍ§ã¹º··Õè 11

à»š¹¤ÓμÍºÊÓËÃÑºáºº·´ÊÍº´ŒÇÂμ¹àÍ§ã¹º··Õ 11 à¡ÕÂÇ¡Ñº

“μÑÇÍÂ‹Ò§¡ÒÃ»¯ÔºÑμÔ·Õ´Õã¹¡ÒÃãªŒáºº¤Ñ´¡ÃÍ§ ASSIST”

แบบทดสอบดวยตนเองสำหรบคำถามท 2 ของ ASSIST

เฉลยคำตอบ

1. คนทใชเฮโรอน สองครงในชวง 3 เดอนทผานมา ครงสองครง : ใช 1-2 ครงในชวง 3 เดอนทผานมา = 2

2. คนทดมสราทกวนตอสปดาห ยกเวนวนจนทรในชวง 3 เดอนทผานมา

ทกวนหรอเกอบทกวน : ใช 5-7 วนตอสปดาห = 6

3. คนทสบกญชา 3-4 ครงตอสปดาห ในชวง 3 เดอนทผานมา

ทกสปดาห : ใช 1-4 ครงตอสปดาห = 4

4. คนทใชโคเคน หนงครงใน 2 สปดาห ทกเดอน : ใชเฉลย 1-3 ครงตอเดอน = 3

5. คนทสบบหรทกวน แตเพงหยดสบมา 6 สปดาหทผานมา

ทกสปดาห : ใช 1-4 ครงตอสปดาห = 4

6. คนทใชยาบา 3 ครง ในชวง 3 เดอนทผานมา ทกเดอน : ใชเฉลย 1-3 ครงตอเดอน = 3

65ภาคผนวก F l เฉลยคำตอบสำหรบแบบทดสอบดวยตนเองในบทท 11

ÀÒ¤¼¹Ç¡ Gº·¾Ù´¡Ã³ÕÈÖ¡ÉÒ¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃ 2 ÃÒÂ (ª×èÍ Chloe áÅÐ Dave)

¤Óá¹Ð¹ÓÊÓËÃÑºàÅ‹¹º·ºÒ·ÊÁÁμÔ

ÊÓËÃÑºÊÍ§¤¹

การฝกคเลนบทบาทสมมตเพอทจะชวยใหทานฝกปฏบตสำหรบการใชแบบคดกรอง ASSIST ไดอยางถกตองเปนกจกรรมทชวยใหทานเขาใจสงตางๆ คลายกบผรบบรการ ซงตองตอบ แบบคดกรอง ASSIST ททานใชสอบถาม ทงสองคนจำเปนตองทำกจกรรมรวมกน โดยคนหนง สวมบทบาทเปนบคลากรสขภาพมหนาทสมภาษณ และอกคนสวมบทบาทเปนผรบบรการ ทานจำเปนตองใชแบบสอบถาม ASSIST 3.1 และบตรคำตอบของ ASSIST นำมาใชรวมกบกจกรรมน

คนสมภาษณ ตองใชแบบสอบถาม ASSIST ทยงไมมคำตอบ (ซงเปนแบบสอบถาม ASSIST ทยงไมไดใช) เพอทจะลงบนทกตามทผรบบรการตอบคำถาม คำแนะนำเกยวกบ ASSIST ทอยดานหนาของแบบสอบถาม ASSIST นน

ผสมภาษณควรอานหรอแปลความหมาย ซงเปนสวนหนงของการเลนบทบาทสมมตดวย ในขณะเดยวกนบตรคำตอบของ ASSIST ควรใหไวกบผรบบรการเชนกน

คนทเลนบทบาทเปนผรบบรการควรอานบทตามเอกสารตนฉบบ เพอตอบคำถามผสมภาษณ เอกสารตนฉบบตองถกอานตามทเขยนไวโดยไมมการเปลยนแปลงใดๆ เนองจากอาจสงผลใหการลงคำตอบทกำหนดไวคลาดเคลอน และทำใหผสมภาษณใหคาคะแนนผดพลาดได

ผสมภาษณจะสมภาษณตามแบบสอบถาม ASSIST แลวคำนวณคาคะแนนทไดตอนทายสดและบนทกลงในชองวางทอยหนาสดทายของแบบสอบถาม ASSIST 3.1 คาคะแนนทไดจากการสมภาษณควรนำไปเปรยบเทยบกบคาคะแนนทเปนคำตอบทถกตองซงเขยนไวในหนาสดทายของบทเอกสารตนฉบบน ถาคาคะแนนมความแตกตาง ควรมการอภปรายและแกปญหา รวมกนระหวางคเลนบทบาทสมมต จนกวา ผสมภาษณจะใหคาคะแนนสดทายตรงกบ คาคะแนนทใหไวในบทเอกสารตนฉบบ

บนทกสำหรบคนทเลนบทบาทเปนผรบบรการ

บางคำตอบของทานอาจมวงเลบลอมรอบ (ตวอยางคำถามขอ 2d) นนหมายความวาผสมภาษณ ไมควรถามคำถามนกบทานเนองจากถกคดกรองออกไปแลว คำตอบทถกเขยนไวในวงเลบ อาจยงคงมใหไวสำหรบผสมภาษณซงตามไปพรอมกบขอมลสะทอนกลบเพอทจะเตอนใหเขารวาเขาไมจำเปนตองถามคำถามนกบทานอก


º·¾Ù´¡Ã³ÕÈÖ¡ÉÒ¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃª×èÍ Chloe ¤ÓμÍºÊÓËÃÑº¡ÒÃàÅ‹¹º·ºÒ·ÊÁÁμÔáºº¤Ù‹


a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) เคยใช

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) เคยใช

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) เคยใช

d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) ไมเคยใช


เคยใช

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) เคยใช


เคยใช

h. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) ไมเคยใช

i. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) ไมเคยใช

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ....................................................................................... ไมเคยใช

คำถามท 2 ในชวงสามเดอนทผานมา คณใชสาร.... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง) บอยเพยงไร

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) ทกวน

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) ทกวน

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) 1-2 ครง



สปดาหละครง

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) เคยใช ไนตรส 2 ครง


ไมไดใชในชวง 3 เดอนทแลว



j. สารเสพตดอนๆ ระบ ......................................................................... ไมเคยใช

67บทพดกรณศกษาผรบบรการชอ Chloe คำตอบสำหรบการเลนบทบาทสมมตแบบค

คำถามท 3 ในชวงสามเดอนทผานมา คณเคยรสกอยากทจะใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) อยางรนแรง บอยเพยงไร


b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) มความอยากดมแตไมมากอาจบอกไดวาไมไดใชในชวง 3 เดอนทแลว

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) ไมเคยม



คดวามความอยากใชสปดอยางมาก 1-2 ครง ในชวง 3 เดอนทแลว

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) ไมเคยม





ไมเคยใช

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ......................................................... ไมเคยใช

คำถามท 4 ในชวงสามเดอนทผานมา การใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ทำใหเกดปญหาสขภาพ ครอบครว สงคม กฎหมาย หรอการเงนกบคณบอยเพยงไร


1-2 ครงในชวง 3 เดอนทแลว สงเกตวามอาการหายใจไมสะดวกหลงจากออกกำลงกายและ คดวาอาจเปนผลจากการสบบหร

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) เคยมอาการเมาคางแยมาก เฉลย 2 สปดาห ตอครงในชวง 3 เดอนทแลว

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) ไมม



ทำใหไมมเงนใช 2 ครงในชวง 3 เดอนทแลว เพราะไปซอสปดมาใชและเกดปญหาดานชำระหน

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) ไมม







j. สารเสพตดอนๆ ระบ ...................................... ไมเคยใช


คำถามท 5 ในชวงสามเดอนทผานมา คณไมสามารถทำกจกรรมทคณควรจะทำไดตามปกตเนองจากคณใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) บอยเพยงไร

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) ไมเคย

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) ไมเคย

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) ไมเคยใช

d. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) ไมเคย


ไมเคย

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) ไมไดใชในชวง 3 เดอนทแลว





j. สารเสพตดอนๆ ระบ ................................................................

คำถามท 6 เพอนฝง ญาต หรอคนอนเคยแสดงความกงวลหรอตกเตอนคณเกยวกบการใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ของคณหรอไม

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) เคย หมอแนะนำใหหยดสบตงแตปทแลว แตยงเลกไมได

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) เคย แตไมไดใชในชวง 3 เดอนน

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) ไมม



เคย แฟนใชเมอเดอนทแลว

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) ไมม


เคย แตไมไดใชในชวง 3 เดอนน





j. สารเสพตดอนๆ ระบ ........................................... ไมเคยใช


คำถามท 7 คณเคยพยายามหยดหรอลดการใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ใหนอยลงแตทำไมสำเรจ หรอไม

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) เคย, ในสามเดอนทผานมา แตไมสำเรจ

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) ไมเคยพยายาม

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) ไมเคย



ไมเคย

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) ไมเคย


เคยใชวาเลยมจำนวนมาก และตองพยายามลดลง แตทำไดสำเรจเปนครงแรก



j. สารเสพตดอนๆ ระบ ...................................................................... ไมเคยใช


คณเคยใชสารเสพตดใดๆ โดยการฉดหรอไม (การใชนอกเหนอจากแพทยสง) ไมเคย


ไมตองให การบำบด

ใหการ บำบด แบบสน

ใหการ บำบดท เขมขน มากขน

a. ผลตภณฑยาสบ 25 0-3 4-26 27+

b. เครองดมแอลกอฮอล 14 0-10 11-26 27+

c. กญชา 2 0-3 4-26 27+

d. โคเคน 0 0-3 4-26 27+

e. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน 17 0-3 4-26 27+

f. สารระเหย 2 0-3 4-26 27+

g. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ 3 0-3 4-26 27+

h. ยาหลอนประสาท 0 0-3 4-26 27+

i. สารกลมฝน 0 0-3 4-26 27+

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ....................... 0 0-3 4-26 27+

ประเภทของการบำบดจะถกกำหนดโดยคะแนนความเกยวของกบสารเสพตดแตละชนด


¤‹Ò¤Ðá¹¹¢Í§ Chloe ã¹º·ºÒ·ÊÁÁμÔ

คำถาม ท 1







คะแนน รวม

a. ผลตภณฑยาสบ เคยใช ทกวน 6

ทกวน 6

บางครง 4

NA ใช/ไม ใน 3 เดอน

3

ใช ใน 3 เดอน

6

25

b. เครองดมแอลกอฮอล

เคยใช ทกวน 6

ไม 0


ไม 0

ใช/ไม ใน 3 เดอน

3

ไม 0

14

c. กญชา เคยใช บางครง 2

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

2

d. โคเคน ไมเคย ใช

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0

e. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน

เคยใช บางครง 4



ไม 0


6

ไม 0

17

f. สารระเหย เคยใช บางครง 2

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

2

g. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ

เคยใช ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0


3

ไม 0

3

h. ยาหลอนประสาท ไมเคย ใช

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0

i. สารกลมฝน ไมเคย ใช

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ..................

ไมเคย ใช

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0

บนทกขอความสำคญ

“ใช/ไมใน 3 เดอน” หมายถง “ใช แตไมเกดขนในชวง 3 เดอนทผานมา” (คะแนนเทากบ 3) “บางครง” หมายถง “หนงหรอสองครง” “ใชใน 3 เดอน” หมายถง “ใช และเกดขนในชวง 3 เดอนทผานมา” (คะแนนเทากบ 6) คำถามท 1 และ 8 ไมนำมาคดคาคะแนน


º·¾Ù´¡Ã³ÕÈÖ¡ÉÒ¼ÙŒÃÑººÃÔ¡ÒÃª×èÍ Dave¤ÓμÍºÊÓËÃÑº¡ÒÃàÅ‹¹º·ºÒ·ÊÁÁμÔáºº¤Ù‹


a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) เคยใช

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) เคยใช

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) เคยใช


e. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ยาลดความอวน ฯลฯ) เคยใช

f. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) ไมเคยใช

g. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลม ฯลฯ) ไมเคยใช

h. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) เคยใช

i. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) เคยใช

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ......................................................................... เคยใช kava

คำถามท 2 ในชวงสามเดอนทผานมา คณใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง) บอยเพยงไร


b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) 1-2 ครง

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) คอนขางมากทกวน








เคยใช 2 ครงในชวง 3 เดอนทแลว


เคยตดเฮโรอนและพยายามลดลงหลายครงและสามารถหยดใชมาได 3 ปทแลว และไมไดใชสารกลมฝนใดๆ ในชวง 3 เดอนทแลว

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ........................................... เคยลองใชครงเดยว เมอหลายปกอน แลวไมเคยใชอก


คำถามท 3 ในชวงสามเดอนทผานมา คณเคยรสกอยากทจะใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) อยางรนแรง บอยเพยงไร


b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) ไมม

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) ทกวน



ไมใชในชวง 3 เดอนทแลว




h. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) ไมม

i. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) ไมใชในชวง 3 เดอนทแลว

j. สารเสพตดอนๆ ระบ .................................................................... ไมใชในชวง 3 เดอนทแลว

คำถามท 4 ในชวงสามเดอนทผานมา การใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ทำใหเกดปญหาสขภาพ ครอบครว สงคม กฎหมาย หรอการเงนกบคณบอยเพยงไร

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) ตนเชามาแลวไอมากๆ 1-2 ครง ตอสปดาห เปนมาเกอบ 2 ปแลว


c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) เดอนทแลวถกตำรวจจบขอหามกญชา ไวครอบครองแตกไมมปญหาอะไร








ไมม



j. สารเสพตดอนๆ ระบ ............................................. ไมไดใชในชวง 3 เดอนทแลว

73บทพดกรณศกษาผรบบรการชอ Dave คำตอบสำหรบการเลนบทบาทสมมตแบบค

คำถามท 5 ในชวงสามเดอนทผานมา คณไมสามารถทำกจกรรมทคณควรจะทำไดตามปกตเนองจากคณใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) บอยเพยงไร



c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) 2 เดอนทแลว ฉนลมไป รวมงานสำคญของครอบครว เพราะมวสบกญชาตลอดทงวน ครอบครวโกรธฉนเรองนมาก










j. สารเสพตดอนๆ ระบ ....................................................... ไมใชในชวง 3 เดอนทแลว

คำถามท 6 เพอนฝง ญาต หรอคนอนเคยแสดงความกงวลหรอตกเตอนคณเกยวกบการใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ของคณหรอไม

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) เคย แตไมใชในชวง 3 เดอนทผานมา


c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) เคย เมอ 6 เดอนทแลว



ไมม





i. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) เคยม แตหลายปมาแลว

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ...................................................................... ไมม


คำถามท 7 คณเคยพยายามหยดหรอลดการใชสาร... (สารชนดทหนง สารชนดทสอง ฯลฯ) ใหนอยลงแตทำไมสำเรจ หรอไม

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) เคย, พยายามเมอเดอนทแลว แตไมสำเรจ

b. เครองดมแอลกอฮอล (สรา เบยร ไวน) ไมเคยตองทำ

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นำกญชา ฯลฯ) ไมเคยพยายามทจะหยดใช



ไมเคยมปญหา




h. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) ไมเคยตองทำ


เคย แตไมใช ในชวง 3 เดอนทผานมา

j. สารเสพตดอนๆ ระบ .......................................................... ใชเพยงครงเดยว แลวไมเคยใช อกเลย


คณเคยใชสารเสพตดใดๆ โดยการฉดหรอไม (การใชนอกเหนอจากแพทยสง) ไมเคย


ไมตองรบ การบำบด

ใหการบำบด แบบสน

ใหการบำบดทเขมขนมากขน

a. ผลตภณฑยาสบ 27 0-3 4-26 27+

b. เครองดมแอลกอฮอล 2 0-10 11-26 27+

c. กญชา 24 0-3 4-26 27+

d. โคเคน 0 0-3 4-26 27+


0 0-3 4-26 27+

f. สารระเหย 0 0-3 4-26 27+


0 0-3 4-26 27+

h. ยาหลอนประสาท 2 0-3 4-26 27+

i. สารกลมฝน 6 0-3 4-26 27+

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ....... 0 0-3 4-26 27+

ประเภทของการบำบดจะถกกำหนด โดยคะแนนความเกยวของกบสารเสพตดแตละชนด

75บทพดกรณศกษาผรบบรการชอ Dave คำตอบสำหรบการเลนบทบาทสมมตแบบค

¤‹Ò¤Ðá¹¹¢Í§ Dave ã¹º·ºÒ·ÊÁÁμÔ








คะแนนรวม

a. ผลตภณฑยาสบ เคยใช ทกวน 6

ทกวน 6


6

NA ใช/ไม ใน 3 เดอน

3


6

27

b. เครองดมแอลกอฮอล

เคยใช บางครง 2

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

2

c. กญชา เคยใช ทกวน 6

ทกวน 6




3

ไม 0

24

d. โคเคน ไมเคย ใช

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0



ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0

f. สารระเหย ไมเคย ใช

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0


ไมเคย ใช

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0

h. ยาหลอนประสาท เคยใช บางครง 2

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

2

i. สารกลมฝน เคยใช ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0


3


3

6

j. สารเสพตดอนๆ ระบ ................


ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

ไม 0

0

บนทกขอความสำคญ

“ใช/ไม ใน 3 เดอน” หมายถง “ใช แตไมเกดขนในชวง 3 เดอนทผานมา” (คะแนนเทากบ 3) “บางครง” หมายถง “หนงหรอสองครง” “ใช ใน 3 เดอน” หมายถง “ใช และเกดขนในชวง 3 เดอนทผานมา” (คะแนนเทากบ 6) คำถามท 1 และ 8 ไมนำมาคดคาคะแนน


1 Humeniuk RE, Henry-Edwards S, Ali RL, Poznyak V and Monteiro M (2010). The ASSIST-linked brief intervention for hazardous and harmful substance use: manual for use in primary care. Geneva, World Health Organization.

2 Henry-Edwards S, Humeniuk RE, Ali RL, Poznyak V & Monteiro M (2003). The Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test (ASSIST): Guidelines for use in Primary Care. Draft Version 1.1 for Field Testing. Geneva, World Health Organization.

3 WHO ASSIST Working Group (2002). The Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test (ASSIST): Development, Reliability and Feasibility. Addiction, 97:1183-1194.

4 Humeniuk RE, Ali RA, Babor TF, Farrell M, Formigoni ML, Jittiwutikarn J, Boerngen de Larcerda R, Ling W, Marsden J, Monteiro M, Nhiwhatiwa S, Pal H, Poznyak V and Simon S (2008). Validation of the Alcohol Smoking and Substance Involvement Screening Test (ASSIST). Addiction, 103(6):1039-1047.

5 Humeniuk RE, Dennington V and Ali RL (2008). The effectiveness of a Brief Interventionfor i l l icit drugs l inked to the ASSIST Screening Test in Primary Health Care settings: A Technical Report of Phase III Findings of the WHO ASSIST Randomised Controlled Trial. Geneva, World Health Organization.

ºÃÃ³Ò¹Ø¡ÃÁ

6 Babor T, de la Fuente J, Saunders J and Grant M (1989). AUDIT, The Alcohol Use Disorders Identification Test: Guidelines for use in primary health care. Geneva, World Health Organization (WHO/MNH/DAT 89.4).

7 Babor T, Higgins Biddle J, Saunders J and Monteiro M (2001). AUDIT The Alcohol Use Disorders Identification Test. Guidelines for use in primary care. 2nd ed. Geneva, World Health Organization (WHO/MSD/MSB/01.6).

8 Babor TF and Higgins-Biddle JC (2001). Brief Intervention for Hazardous and Harmful Drinking: A Manual for use in Primary Care. Geneva, World Health Organization (WHO/MSD/MSB/01.6b).

9 WHO Brief Intervention Study Group (1996). A randomised cross-national clinical trial of brief interventions with heavy drinkers. American Journal of Public Health, 86 (7):948-955.

10 McPherson TL and Hersh RK (2000). Brief substance use screening instruments for primary care settings: A review. J Subst Abuse Treat, 18:193-202.

11 Babor TF and Kadden RK (2005). Screening and Interventions for Alcohol and Drug Problems in Medical Settings: What Works? J Trauma, 59 (Suppl): 80-87.

12 McLellan A, Luborsky L, Cacciola J and Griffith JE (1985). New data from the Addiction Severity Index: Reliability and validity in three centres, J Nerv Ment Dis, 173:412-423.

77บรรณานกรม

13 World Health Organization (2002). The World Health Report 2002. Reducing Risks, promoting healthy life. Geneva, WHO.

14 Brown RL and Rounds LA (1995). Conjoint screening questionnaires for alcohol and other drug abuse: criterion validity in a primary care practice. WMJ, 94:135-140.

15 Humeniuk R (2006). Validation of the alcohol, smoking and substance involvement screening test (ASSIST) and pilot brief intervention: A technical report of phase II findings of the WHO ASSIST Project.Geneva, World Health Organization.

16 Newcombe D, Humeniuk RE and Ali, RL (2005). Validation of the World Health Organization alcohol smoking and substance involvement screening test (ASSIST): Phase II study. Report from the Australian site. Drug and Alcohol Review, 24(3):217-226.

17 Bien TH, Miller WR and Tonigan S (1993). Brief intervention for alcohol problems: A review. Addiction, 88:315-336.

18 Mi l ler W and Rol ln ick S (2002). Motivational Interviewing. 2nd ed. New York and London, Guilford Press.

19 Humeniuk RE, Henry-Edwards S and Ali RL (2003). Self-help Strategies for Cutting Down or Stopping Substance Use: A guide. Draft Version 1.1 for Field Testing. Geneva, World Health Organization.

20 World Health Organization (2009). Global health Risks. Geneva, WHO.

21 Institute of Medicine (1990). Broadening the base of treatment for alcohol problems. Washington DC, National Academic Press.

22 Skinner HA (1987). Early detection of alcohol & drug problems-why? Australian Drug & Alcohol Review, 6:293-301.

23 Royal Austral ian Col lege of General Practitioners (1998). Putting prevention into practice. A guide for the implementation of prevention in the general practice setting. 1st ed. Melbourne, RACGP.

24 Royal Austral ian Col lege of General Practitioners (2002). Guidelines for preventive activities in general practice. 2nd ed. Melbourne, RACGP.

25 Humeniuk RE, Henry-Edwards S, Ali RL and Meena S (2010). Self-help strategies for cutting down or stopping substance use: a guide . Geneva, World Health Organization.


Documents

inside ASSIST 2.indd