Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Integracja Systemów Informatycznych
Modelowanie procesów biznesowych za pomocą BPMN
Zanim zaczniemy cokolwiek integrować
Pojęcia podstawowe• Notacja to określony zestaw symboli oraz zasad
ich użycia, służący wizualizacji przebiegu procesu i związanych z nim elementów.
• Modelowanie procesów biznesowych to transformacja wiedzy o funkcjonowaniu wybranego przedsiębiorstwa w modele odwzorowujące procesy w nim realizowane za pomocą wybranej notacji.
Nosowski A., Modelowanie procesów - wyzwania, zasady, pułapki
Czym jest proces?• Proces to ustrukturyzowane i mierzalne działania zaprojektowane do
produkcji określonego produktu dla szczególnego klienta lub rynku [Davenport].
• Proces to ciąg powiązanych ze sobą działań, prowadzących do przekształcenia wszelkich nakładów w produkt pracy [Managenelli, Klein].
• Proces to łańcuch działań zmierzających do wytworzenia wartości odpowiadających wymaganiom klientów [MülIer, Rupper].
• Proces jest sekwencją czynności wykonywanych w celu otrzymania określonego efektu finalnego [Armisted, Rowland].
• Proces to powiązana grupa zadań, których wspólny rezultat stanowi wartość dla klienta [Hammer].
Dwa najważniejsze pytania
• Co?
• Po co?
Cele modelowania procesów
• Walidacja - ustalenia zgodności modelu z rzeczywistością
• Weryfikacja - ustalenie poprawności modelu
• Czy w przepływie pracy mogą wystąpić zakleszczenia? • Czy działa poprawnie w konkretnych przypadkach? Jak
obsługiwane są sytuacje wyjątkowe?• Czy dla wszystkich przypadków wystąpienia procesów
zostaną zakończone? • Czy jest możliwa zmiana kolejności wykonywania zadań? • Jakie są obszary uprawnień i odpowiedzialności?
Cele modelowania procesów
• Analiza wydajności ilościowego ustalenia jakości • Jak wiele wystąpień procesu można zrealizować w jednostce
czasu?
• Jaki jest średni czas wykonania wystąpienia procesu?
• Ile zasobów jest potrzebnych do wykonania procesu?
• Implementacja - budowa systemu informatycznego, który będzie realizował, zarządzał i monitorował przebieg procesów
• Identyfikacja możliwej automatyzacji
Identyfikacja procesów
• Identyfikacja procesów może być realizowana za pomocą dwóch podejść:
• Top-down
• Bottom-up
Identyfikacja bottom-up• Podejście bottom-up umożliwia bardziej
szczegółową identyfikację czynności w procesie oraz kosztów ich realizacji.
• Wymaga większego zaangażowania zasobów w analizę procesów, zwiększa czas i koszty analizy.
• Analiza procesów od szczegółu do ogółu w mniejszym stopniu angażuje kadrę kierowniczą w modelowanie procesów.
Identyfikacja top-down• Podejście top-down koncentruje się w większym stopniu
na samych procesach, a nie na czynnościach w realizowanych w procesie.
• W rezultacie na etapie analizy nie jest możliwe dokładne oszacowanie kosztów procesów. Podejście to odznacza się mniejszym zaangażowaniem zasobów.
• Zaangażowanie kadry zarządzającej jest większe niż w przypadku analizy bottom-up. Skutkuje to pełniejszym powiązaniem analizy procesów ze strategią przedsiębiorstwa
Zasady tworzenia modeli procesów
• Każdy proces ma swój początek i koniec – wyodrębnienie procesu i ustalenie jego granic
• W każdym procesie jest przetwarzany (wytwarzany) jeden obiekt – przedmiot procesu
• Dla każdego procesu powinien zostać określony jego właściciel – osoba odpowiedzialna za proces
• Działania nie tworzące wartości powinny być z procesu eliminowane
Różne notacje• Business Process Model and Notation (BPMN)
• Business Process Execution Language (BPEL)
• Yet Another Workflow Language (YAWL)
• Architecture of Integrated Information Systems (ARIS)
• Web Services Choreography Description Language (WS-CDL)
• XML Process Definition Language (XPDL)
• Java Process Definition Language (JBPM)
Różne notacje • Event-driven process chain (EPC)
• UML
• diagram aktywności
• diagram sekwencji
• diagram przypadków użycia
• Własne oznaczenia
UML - diagram aktywnościnazwa
aktywnościAktywność czynność wykonywana w danym momencie
przejście sterowaniaprzejście obiektu
romb rozdzielający (if-else)
sztabka synchronizująca (fork, join)
aktywność początkowa aktywność końcowa
PrzykładPodanie danych
uwierzytelniajacych
Weryfikacja danych
Odmowa dostępu
Pobieranie danychy
Rejestracja zdarzenia
Wprowadzenie ekspertyzy do systemu
zapisanie ekspertyzy
rejestracja zdarzenia
wylogowanie
BPMN
• Business Process Modeling Notation
• Graficzne narzędzie dedykowane do modelowania procesów biznesowych.
• Standard BPMN został opracowany przez Business Process Management Initiative (BPMI), która w połączyła się z Object Management Group (OMG)
BPMN - krótko i na temat
• Pierwsza wersja w 2004
• Aktualną wersją jest 2.0.2 (styczeń 2014)
• Jednoznaczna notacja skoncentrowana na definiowaniu procesów i komunikatów wymienianych w trakcie ich działania
BPMN vs UML• Jeden diagram
• BPMN jest dedykowany do budowania modeli procesów biznesowych
• BPMN pozwala lepiej uwidocznić logikę procesu biznesowego
• UML jest dedykowany do obiektowego modelowania systemów informatycznych
Fragment procesu obsługi wniosku kredytowego
Podstawowe elementyElementy aktywne procesów • Zdarzenia • Działania
Przepływy • Bramki • Przepływ pracy • Przepływ komunikatu • Powiązanie/asocjacja
Wykonawcy zadań • Jednostki organizacyjne
(pule) • Jednostki składowe
(tory)
Artefakty• Dane • Grupy • Adnotacje
CO?
JAK?
KTO?
CZYM?
BPMN - podstawowe symbole
Zdarzenia
początek
zdarzenie pośrednie
koniec
Zdarzenia szczegółowelink
kompensacja
anulowanie
wiadomość
wyjątek
licznik czasu
reguła
Różne zdarzenia początkowe
Zdarzenia pośrednie
Działania
Podprocesy
Typy podprocesów
• podproces z wewnętrzną pętlą • wiele-wystąpień podprocesu • podproces typu ad-hoc • podproces kompensacyjny•
Podstawowe działania• service – zadanie realizowane jako usługa systemu
• receive – oczekiwanie na komunikat
• send – wysłanie komunikatu
• user – zadanie wykonywane przez człowieka
• manual – zadanie wykonywane ręcznie
• script – zadanie zautomatyzowane
• reference – odwołanie do już zdefiniowanych zadań
Zdarzenie krawędziowe• Oznaczają bezpośrednie następstwo w wyniku
pewnego działania
• Mogą być rozumiane jako wyzwalacze lub wyjątki
Transakcje
• Działania oznaczone podwójna linią
• Wykorzystują kompensację
Bramki
• Bramki (ang. gateways) w notacji BPMN służą do prezentowania logiki przepływów w procesach biznesowych.
• Bramki przekładając je na języki programowania są wyrażeniami sterującymi
BramkiXOR (oparty o dane)
XOR (oparty o zdarzenia)
OR
bramka złożona
rozgałęzienie (AND)
Bramka wykluczająca• Bramka wykluczająca jest operatorem
umożliwiającym wybór tylko jednej z wielu ścieżek.
• W przełożeniu na operatory logiczne bramka wykluczająca reprezentuje operator XOR
Bramka wykluczająca• W notacji BPMN bramka symbolizuje wyłącznie
rozgałęzienie, natomiast wyrażenia warunkowe określone są na wyjściach z bramki.
Bramka niewykluczająca
• Bramka niewykluczająca stosowana jeśli możliwe jest jednoczesne wybranie kilku ścieżek rozgałęzienia
• Uruchamiana jest każda ścieżka dla której warunek jest prawdziwy.
Bramka niewykluczająca
Bramka równoległa• Stosowana gdy należy zrównoleglić czynności
realizowane w procesie.
• Nie oznacza to, że czynności będą realizowane jednocześnie równoległość w BPMN należy traktować jako niezależność.
• Bramkę równoległą stosuje się do synchronizacji niezależnych fragmentów procesu.
Bramka równoległa
Bramka zdarzeniowa
Bramka złożona
Pule i tory• Pula w notacji BMPN reprezentuje uczestników
procesu.
• Między uczestnikami (pulami) nigdy nie ma przepływów sekwencji — mogą występować przepływy komunikatów.
Fragment procesu obsługi wniosku kredytowego
Pule i tory• Pule mogą być podzielone na tory w celu
uszczegółowienia uczestników procesu i wskazania które czynności są realizowane przez którego uczestnika
Elementy dodatkowe
Obiekty danych
Choreografia
• Dotychczas prezentowane modele procesów opisywały jakie czynności wykonują uczestnicy procesu biznesowego.
• Choreografia natomiast opisuje tylko interakcje zachodzące między uczestnikami
Choreografia Business Process BPMN 2.0 Business Process View
«Poo
l» A
«Poo
l» B
Wysłaniezamówienia
Zamówienie
Odebraniezamówienia
Choreography BPMN 2.0 Choreography View
Przekazanie zamówienia
A
B
Zamówienie Business Process BPMN 2.0 Business Process View
«Poo
l» A
«Poo
l» B
Wysłaniezamówienia
Zamówienie
Odebraniezamówienia
Choreography BPMN 2.0 Choreography View
Przekazanie zamówienia
A
B
Zamówienie
Choreografia Business Process BPMN 2.0 Business Process View
«Poo
l» A
«Poo
l» B
Wysłaniezamówienia
Zamówienie
Odebraniezamówienia
Wysłaniepotwierdzenia
Potwierdzenie
Odebraniepotwierdzenia
Choreography BPMN 2.0 Choreography View
Przekazanie zamówienia
A
B
Zamówienie
Potwierdzenie zamówienia
Co dalej?
Pytania?