Embed Size (px)
Citation preview
29/10/2014
1
Internacjonalizacja jako narzędzie wspierające jakość kształcenia
Mobilność studentów i uznawalność akademicka w Erasmusie + wciąż wyzwaniem dla polskich uczelni?
dr inż. Tomasz Saryusz-Wolski Politechnika Łódzka Centrum Kształcenia Międzynarodowego – IFE Ekspert ds. Ram Kwalifikacji w Instytucie Badań Edukacyjnych
„Karta Erasmusa dla szkolnictwa wyższego gwarancją wysokiej jakości mobilności studentów i pracowników?”
Warszawa, 23 października 2014 r.
Próba odpowiedzi na pytania
• Jak rozumieć internacjonalizację kształcenia ?
• Co kryje się pod pojęciem jakości kształcenia ? – punkt widzenia KRK/ZSK
• Jak wykorzystać program Erasmus + dla podnoszenia jakości „kwalifikacji nadanej” ?
• Na czym polega wysoka jakość ? – mobilności kadry
– mobilności studentów
• Dlaczego warto aplikować o ECTS/DS Label?
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 2
29/10/2014
2
Internacjonalizacja (umiędzynarodowienie) kształcenia Cel sam w sobie czy narzędzie realizacji innych celów?
• Na ogół jest traktowany jako cel sam w sobie – Uczelnia stawia sobie za cel umiędzynarodowienie procesu
kształcenia – Internacjonalizacja jest często utożsamiana z
• mobilnością studentów i pracowników (in i out) • przyjmowaniem studentów zagranicznych na cały program studiów • zatrudnianiem kadry z doświadczeniem międzynarodowym
• Jest narzędziem służącym do realizacji strategicznych celów rozwojowych – Uczelni – Kraju – Unii Europejskiej – ……..
Np. • The Higher Education Modernisation Agenda • Sprostanie wyzwaniom przewidywanych zmian • ………..
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 3
The Higher Education Modernisation Agenda Szkolnictwo wyższe w Europie – plan modernizacji
CO DOKŁADNIE MA SIĘ ZMIENIĆ? *
Kraje UE będą ze sobą ściśle współpracować, dążąc do tego, aby:
• większa grupa młodych osób miała możliwość podjęcia – i ukończenia – studiów
• uniwersytety i inne instytucje szkolnictwa wyższego oferowały lepszy program studiów – bardziej atrakcyjny dla studentów i lepiej odpowiadający potrzebom społeczeństwa i przedsiębiorstw
• do 2020 r. wszyscy młodzi Europejczycy na pewnym etapie nauki mieli możliwość studiowania lub szkolenia się za granicą
• instytucje szkolnictwa wyższego stały się motorem większej innowacyjności.
* http://ec.europa.eu/education/higher-education/agenda_en.htm 23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 4
29/10/2014
3
Nadchodzi lawina…
Liczba studentów ↑
Koszty/nakłady ↓ Jakość ↑
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 5
16 styczeń 2014 roku
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 6
29/10/2014
4
Wykorzystanie „Erasmus+’a”
• Pełne wykorzystanie możliwości jakie daje program „Erasmus +” to – Wykorzystanie programu do realizacji strategii rozwoju
uczelni (kształcenie i nie tylko)
• Sukces w wykorzystaniu programu Erasmus+ zależy od – Wpisania swoich działań w strategię rozwoju i cele
definiowane przez „sponsora” – Unię Europejską – Zapisanie tego w Erasmus Charter -THE EUROPEAN
POLICY STATEMENT
– Aplikowania o działania zdecentralizowane i projekty centralne
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 7
Reasumując
• Proponuję „internacjonalizację” traktować jako narzędzie
• „Erasmus+” jako program pozwalający realizować cela strategiczne uczelni we współpracy międzynarodowej
Dygresja Budżet „Erasmus +” w części przeznaczonej na mobilność kadry to często najwyższa kwota przeznaczana na kształcenie i szkolenie pracowników w uczelni ( w zakresie
kształcenia) 23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 8
29/10/2014
5
Jakość kształcenia Jakość kwalifikacji „nadanej osobie”
• Zwykle „mówi się” o
– Jakości nauczania
– Jakości kształcenia
• Podejście zgodne z Polską Ramą Kwalifikacji
– Musimy dążyć aby jakość kwalifikacji nadawanej absolwentom była odpowiednio wysoka.
• A jak to zrobić i jak może nam pomóc w tym „internacjonalizacja”
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 9
„Kwalifikacja”- definicja*
„Qualification” means a formal outcome of an assessment and validation process which is
obtained when a competent body determines that an individual has achieved learning
outcomes to given standards; „kwalifikacja” oznacza formalny wynik procesu
oceny i walidacji uzyskany w sytuacji, w której właściwy organ stwierdza, że dana
osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodne z określonymi standardami
*THE EUROPEAN QUALIFICATIONS FRAMEWORK FOR LIFELONG LEARNING (EQF) 23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 10
29/10/2014
6
Jakość kwalifikacji
(nadanej osobie)
A. Jakość kwalifikacji
zdefiniowanej
- kwalifikacja „dobrze
pomyślana”: adekwatna
do potrzeb, aktualna,
realna
- kwalifikacja dobrze
opisana
Jakość uczenia się
B. Jakość walidacji
(z uwzględnieniem różnych
ścieżek dojścia do
kwalifikacji)
- adekwatność procesu walidacji (do
charakteru danej kwalifikacji)
- kompletność procesu walidacji
- skuteczność zapewniania jakości na
każdym etapie procesu (ludzie,
miejsca, sposoby działania, metody,
narzędzia)
Źródło: Raport Referencyjny – Instytut Badań Edukacyjnych
Jak wykorzystać internacjonalizację dla rozwoju (poprawy) jakości kwalifikacji nadawanych
uczącym się - studentom ?
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 12
29/10/2014
7
Jakość kwalifikacji zdefiniowanej
• Wspólne opracowanie programów kształcenia prowadzące do „wspólnych dyplomów”
• Wspólnie opracowane ścieżki kształcenia prowadzącej do podwójnego dyplomu
• Analiza kompetencji studentów podobnych programów studiów w czasie mobilności „IN” – Słabe i mocne strony – Analiza przyczyn
• Praca ze studentami zagranicznymi w czasie wyjazdów naszej kadry
• Wspólnie prowadzone prace dyplomowe • Wspólnie prowadzone egzaminy dyplomowe
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 13
Jakość procesu walidacji w tym weryfikacji efektów kształcenia
• Dopuszczenie do wspólnego egzaminowanie kadry z uczelni zagranicznych
• Poznanie metod weryfikacji i procesu walidacji efektów uczenia się uzyskanych poza systemem formalnym
• Porównanie metod weryfikacji dla zbliżonych efektów kształcenia
• Powiązanie kryteriów weryfikacji z efektami kształcenia
• Podejmowanie decyzji walidacyjnych
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 14
29/10/2014
8
Wniosek
• Każda mobilność kadry akademickiej i administracyjnej powinna mieć wyznaczone cele i zadania a instytucja do której realizowana jest mobilność powinna być dokładnie dobrana
• Wyniki mobilności, efekty poszczególnych wyjazdów/przyjazdów powinny być zbierane i odpowiednio wykorzystywane
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 15
Jakość kwalifikacji
(nadanej osobie)
A. Jakość kwalifikacji
zdefiniowanej
- kwalifikacja „dobrze
pomyślana”: adekwatna
do potrzeb, aktualna,
realna
- kwalifikacja dobrze
opisana
Jakość uczenia się
B. Jakość walidacji
(z uwzględnieniem różnych
ścieżek dojścia do
kwalifikacji)
- adekwatność procesu walidacji (do
charakteru danej kwalifikacji)
- kompletność procesu walidacji
- skuteczność zapewniania jakości na
każdym etapie procesu (ludzie,
miejsca, sposoby działania, metody,
narzędzia)
Źródło: Raport Referencyjny – Instytut Badań Edukacyjnych
29/10/2014
9
Jakość uczenia się wspieranego przez nauczyciela
• Włączenie kadry akademickiej przyjeżdżającej do prowadzenia zajęć dydaktycznych jest wyśmienitą okazją do poznania „innych” metod kształcenia – Krótkie interwencje z kilku, kilkunastoma godzinami zajęć,
dokładnie przygotowane i najlepiej zakończone weryfikacją uzyskanych efektów kształcenia
• Wymiana kadry w celu wspólnie prowadzonych modułów np. „European Project Semester”
• Mobilność studentów – Jakość mobilności – Wykorzystanie mobilności dla rozwoju kompetencji
społecznych (zwykle nie odnajdują odzwierciedlenia w punktach ECTS)
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 17
Dwa aspekty jakości mobilności studentów
• Jakość organizacji mobilności – Administracyjna obsługa mobilności
• Przekaz informacji, pomoc w organizacji pobytu itd.
– Merytoryczna obsługa mobilności • Doradztwo merytoryczne w wyborze uczelni, uzgodnienia
programu, uznawanie osiągnięć itd.
• Korzyści, efekty jakie przynosi mobilność – Korzyści z punktu widzenia studentów
– Korzyści z punktu realizacji strategii rozwoju kształcenia w uczelni
23/10/2014 18 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
29/10/2014
10
Mobilność studentów
• Trzy etapy rozwoju mobilności studenckiej w Europie
1. „Mobility for mobility” – mobilność dla samej mobilności
2. „Mobility for credits” – mobilność dla uzyskania punktów ECTS (uznawanych lub nie)
3. „Mobility for learning (outcomes)” – mobilność dla uzyskania kompetencji (często wykraczających poza możliwe do
uzyskania w uczelni macierzystej)
23/10/2014 19 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
Podejście wymagane w ramach programu Erasmus +
„Mobility for mobility”
• Daje ogromne korzyści studentom – Akceptacja dla odmiennych kultur, doświadczenie w
komunikacji międzykulturowej
– Przygotowanie do mobilności w życiu zawodowym
– Poprawa komunikacji w języku obcym
– …………
– Często pierwszy okres samodzielnego życia poza „hotelem Mama”
• Dziś to jest za mało choć nadal bardzo aktualne i ważne
23/10/2014 20 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
29/10/2014
11
„Mobility for credits”
• Daje studentom wszelkie korzyści wynikające „mobility for mobility” plus: – Zwiększa intensywność pracy w czasie mobilności
– Uczy dokonywać świadomych wyborów związanych z nauką, ścieżką kształcenia
– Nie przedłuża okresu studiów
• Pozwala lepiej osiągnąć cele mobilności ale: – Często „credits” są przypadkowe – nie podnoszą
jakości nadawanej kwalifikacji
– Nie jest to pełne wykorzystanie narzędzia mobilności
23/10/2014 21 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
„Mobility for learning (outcomes)”
• Daje wszystko to co „mobility for mobility” i „mobility for credits” plus – Pozwala na przenoszenie zagranicznych doświadczeń
w ramach kształcenia, • modernizację procesu dydaktycznego (i nie tylko
dydaktycznego) • Rozwój kompetencji dydaktycznych kadry
– Podnosi kompetencje, efekty uczenia się studentów – Zwiększa zatrudnialność absolwentów
• Polskie prawo, Rozporządzenie MNiSzW wymaga „mobility for learning outcomes”
23/10/2014 22 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
29/10/2014
12
Dobre i złe praktyki mobilności studentów
Wspólne omówienie praktyk stosowanych przez uczelnie polskie i
zagraniczne Nie ma zasadniczych różnic!
Wysyłanie studentów – „home institution”
dotyczy zarówno uczelni polskich jak i zagranicznych
• Złe praktyki
– Brak dbałości o sprawdzenie efektów kształcenia i wymagań wstępnych przedmiotów wpisywanych w LA, niedostosowanie przedmiotów do programu kształcenia w uczelni macierzystej
– Wysyłanie studentów bez znajomości języka w którym prowadzone są przedmioty wpisane w LA
– Brak uznawania uzyskanych osiągnięć bez powtórnego egzaminowania
– Wysyłanie studentów na projekty, prace indywidualne
– Wysyłanie studentów dużymi i jednorodnymi grupami
23/10/2014 24 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
29/10/2014
13
Wysyłanie studentów – „home institution”
dotyczy zarówno uczelni polskich jak i zagranicznych
• Dobre praktyki
– Wspólne uzgodnienie programu kształcenia w czasie mobilności dla każdego studenta • Możliwe chyba tylko przy podwójnym lub wspólnym dyplomie
– Takie skojarzenie mobilności studentów i pracowników, że możliwe jest wspólne prowadzenie zajęć dla wymienianych studentów i wspólne egzaminowanie • Daje to bardzo dobre warunki do rozwoju kształcenia w obu
współpracujących uczelniach
23/10/2014 25 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
Przyjmowanie studentów „host institution”
dotyczy zarówno uczelni polskich jak i zagranicznych
• Złe praktyki – Brak najmniejszego zainteresowania co robi student w czasie pobytu w
naszej uczelni, przyzwolenie na nieuczęszczanie na zajęcia – Przyjmowanie studentów na przedmioty prowadzone w języku nie
znanym studentowi. – Przyjmowanie studentów (jedynie) na projekty indywidualne – Akceptowanie studentów z niewielką liczbą ECTS wpisaną do LA – (nie
usprawiedliwia tego akceptacja uczelni wysyłającej) – Ulgowe traktowanie studentów zagranicznych w czasie egzaminowania
(i nie tylko) – zaliczanie bez efektów uczenia się – Traktowanie studenta jako „kłopotliwego” niezajmowanie się nim i
zaliczenie bez jakiegokolwiek sprawdzenia efektów uczenia się – Stosowanie zastępczych metod kształcenia (podawanie literatury do
przeczytania bez jakichkolwiek konsultacji) – Rozbieżności pomiędzy zapisami w katalogu ECTS a rzeczywistością
23/10/2014 26 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
29/10/2014
14
Przyjmowanie studentów „host institution”
dotyczy zarówno uczelni polskich jak i zagranicznych
• Dobre praktyki – Szeroka oferta przedmiotów prowadzonych w językach
znanych studentom przyjeżdżającym – W przypadku braku takiej oferty organizacja specjalnych
programów semestralnych dla studentów zagranicznych i własnych. Przykładem jest „European Project Semester”
– Selekcja merytoryczna studentów zgłaszających się na przyjazd, w tym domaganie się indywidualnego potwierdzenia kompetencji językowych
– Przemieszanie studentów zagranicznych w grupach z studentami miejscowymi. Również bardzo istotne w projektach grupowych
– Domaganie się wyboru przedmiotów zapewniających osiągnięcie minimalnego limitu punktów ECTS a następnie egzekwowanie tego
23/10/2014 27 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
Bardzo dobre praktyki
• Połączenie wymiany studentów z współpraca naukową, udziałem w międzynarodowych projektach badawczych
• Organizacja wspólnych programów kształcenia niezależnie od tego czy prowadzą do wspólnego czy podwójnego dyplomu
• Opracowanie ścieżki kształcenia prowadzącej do wspólnego/podwójnego dyplomu wykorzystującej programy prowadzone dla większej liczby studentów
• Wspólne dyplomowanie przez dwóch promotorów i wspólny egzamin dyplomowy
23/10/2014 28 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
29/10/2014
15
Możliwe postawy studentów a jakość mobilności
• Oczekiwanie „taryfy ulgowej”, przekonywanie do „mobilności dla mobilności”. Powoływanie się na politykę własnej uczelni i innych uczelni w Polsce.
• Rozczarowanie studentów zagranicznych „ulgowym traktowaniem i specjalnymi warunkami zaliczeń”
• Zażalenia studentów polskich w stosunku do ulgowego traktowania studentów Erasmusa
23/10/2014 29 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
Próba podsumowania „jakości mobilności studentów”
• Mobilność studentów to wyzwanie zarówno dla nich samych jak i dla uczelni
• Zapewnienie jakości mobilności wymaga znaczącego wysiłku uczelni i umieszczenia mobilności wysoko na liście priorytetów
• Mobilność studencka przynosi korzyści nie tylko studentom i przyszłym pracodawcom – ma istotne znaczenie dla rozwoju uczelni
23/10/2014 30 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
29/10/2014
16
Aplikacja o ECTS i DS Label
• Bardzo znaczny wysiłek kadry akademickiej i administracyjnej
• Efekt – piękna statuetka, niewielki znaczek, uroczystość wręczenia
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 31
Czy warto?
• Czy warto aplikować? – Przygotowanie uczelni do aplikacji o ECTS/DS Label
ma ogromne znaczenia dla jakości mobilności
– Otwiera mniej znanym uczelniom drogę do wymiany studentów z prestiżowymi uczelniami zagranicznymi
• Czy warto kontynuować projekt w ramach ERASMUS+ ?
Ja jestem za TAK
23/10/2014 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI 32
29/10/2014
17
Dziękuję za uwagę i zapraszam do dyskusji
23/10/2014 33 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI
