24
INTERNAL NEWSLETTER U NHLANGULANA 2016

INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

I N T E R N A LN E W S L E T T E RU N H L A N G U L A N A 2 0 1 6

Page 2: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

contents01 UNGQONGQOSHE UBONGIWE SITHOLE-MOLOI (PROFILE) 04

02 UNGQONGQOSHE SITHOLE-MOLOI 05 UHLANGANE NABAPHATHI ABAPHEZULU

03 EZOKUXHUMANA 07

04 EZOMLANDO OXOXWAYO 08

05 AMABOMBO ALIBHEKISE E-NEW YORK KU-DKT RAJ 10 GOVENDER NGENHLOSO YOKUYOKWENZA UCWANINGO

06 MIND YOUR LANGUAGE 12

07 DEPARTMENT WRAP 15

08 NORTHERN REGION 17

09 EASTERN REGION 19

10 SOUTHERN REGION 20

11 WESTERN REGION 22

Page 3: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando
Page 4: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

01

4

UNgqongqoshe uBongiwe Sithole-Moloi (profile)UNgqongqoshe Wezobuciko Namasiko KwaZulu-Natali, uNkk Bongiwe Sithole-Moloi, ongowesibili ezinganeni zakwabo eziyisikhombisa, wazalelwa eQhudeni eNyakatho yesiFundazwe. Wafika eMbali eMgungundlovu eneminyaka emibili ubudala, waqala imfundo yakhe yamabanga aphansi eMthethomusha Primary, waphothula uMatikuletsheni eSiphesihle High School eNtshangwe endaweni engaphandle nje kancane kweTheku. Phakathi konyaka we-1990 kanye nowe-1992 wasebenza ehhovisi lobubhalane le-ANC lapho ayesebenza khona ngezezimali. Ngonyaka we-1993 waqala wenza izifundo zomthetho eNyuvesi yaseKapa, wathatha izifundo ngokusho kwakhe athi zamcija wakwazi ukufaka isandla ekwakhiweni kweNingizimu Afrika entsha ebuswa ngokwentando yabantu. Lezi zifundo zazibandakanya i-Political ne-Social Science, i-Public Administration kanye ne- Local Government Administration. Ngonyaka we-1996 wasebenza ePhalamende ehhovisi likaSotshwebhu Omkhulu we-ANC ngaphambi kokuba ayosebenza oPhikweni Lwezokuxhumana ngowe-1998. Ngonyaka wezi-2000, uNgqongqoshe Sithole-Moloi waba yiMeya yesiFunda saseMgungundlovu lapho athola khona imibiko kwaMcwaningi Mabhuku engenagcobho iminyaka eyisishiyagalombili. Wabe eseba yinhloko yophiko olwalusanda kusungulwa olwalubhekele imibango yamakhosi ngaphansi koMnyango Wezokubusa Ngokubambisana kanye Nezindaba Zomdabu. UNgqongqoshe Sithole-Moloi emva kwalokho wabe eseqokelwa ukuba nguSihlalo Wekomidi Lephalamende Elibhekele Izindaba Zasendlunkulu. Mhla ziyi-7 kuNhlangulana wezi-2016 wabe eseqokelwa ukuba nguNgqongqoshe Wezobuciko, Amasiko, Ezemidlalo Nezokungcebeleka esiFundazweni.

Page 5: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

02

5

UNgqongqoshe Sithole-Moloi uhlangane nabaPhathi AbaphezuluUNgqongqoshe Wezobuciko, Amasiko, Ezemidlalo kanye Nezokungcebeleka osanda kuqokwa, uNkk. Bongiwe Sithole-Moloi usanda kuhlangana nabaphathi abaphezulu e-Skinner Camp. Ukhuthaze izimenenja ukuba zibe ngabaholi abayisibonelo nokuthi ziqhubeke nokusebenza ukuze kufezekiswe okuhlosiwe njengalokhu kubekwe oHlelweni Lukazwelonke Lwezentuthuko, eNkulumweni yesiFundazwe kanye nokusemibhalweni yangaphakathi yamasu okusebenza. UNgqongqoshe ukhumbuze labo ababekhona emhlanganweni ukuthi iqhaza loMnyango wukwelekelela ekushintsheni impilo yabantu balesi sifundazwe. Wagcizelela isidingo sokuhlonipha abaphethe kanye nokugcina uzinzo ukuze uMnyango ukwazi ukunikezela ngezidingo ezanele.

Page 6: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

EThekwini Information Session & Buhlebuyeza Career Exhibition

Page 7: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

03 Ezokuxhumana

7

Isigcawu sokunikezela ngolwazi esisingathwe eThekwini kanye noMbukiso Wemisebenzi Engafundelwa waseBuhlebuyeza UPhiko Lwezokuxhumana luhlele ngempumelelo isigcawu sokunikezela ngolwazi eHholo Ledolobha laseThekwini kanjalo nombukiso wemisebenzi engafundelwa eBuhlebuyeza Secondary School, eGreytown mhla zingama-23 kuNhlaba namhla lulu-1 kuNhlangulana ngokulandelana. Zombili lezi zithangami zavula ithuba lokuxoxisana nentsha kanye nokwedlulisela ulwazi olusemqoka kuyo kanye nasemphakathini ngobubanzi. SIBONGA KAKHULU oPhikweni Lwemitapo Yolwazi, olweziNqolobane Ezilondoloza Imibhalo Yomlando Eyigugu, i-HRMD kanye nolweZigcinamagugu ngokuhlala ziyingxenye yalezi zinhlelo zomphakathi. Abanye esiyaye sisebenzisane nabo abangaphandle kulo mbukiso wemisebenzi engafundelwa babandakanya i-KZN Sharks Board, i-Central Applications Office, uMgeni Water kanye neMinyango yesifundazwe owezeMfundo nowezeMpilo. Sizobonana kolandelayo – mhla zingama-29 kuNhlangulana wezi-2016, kuMasipala waseMthonjaneni!

Page 8: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

04 EzoMlando Oxoxwayo

8

umklamo obhekele udlame lwezepolitiki lwaseMpumalanga kanye nomhlangano wokucobelelana ngolwazi obizwa nge-Zulu 200 Mhla zingama-28 kuya kuma-29 kuMbasa wezi-2016, uPhikwana olubhekele ezoMlando Oxoxwayo ngaphansi koPhiko Lwezemisebenzi Yezinqolobane Zokulondoloza Imilando Ebhaliwe eMgungundlovu lusingathe umhlangano wezinsuku ezimbili wokucobelelana ngolwazi eNqolobaneni eseThekwini kanti nabaseNqolobaneni yasoLundi kanye nowayemele uphiko lwezokuxhumana baba yingxenye yalo mhlangano. Lo mhlangano wawuphethwe ngesinono nguMnu. Ntuthuko Khuzwayo kanye noMnu. Muzi M Hadebe, oyiSekela leMenenja ophikwaneni olubhekele ezoMlando Oxoxwayo. Isiqubulo salo mhlangano sasithi: Two Centuries of KwaZulu-Natal Heritage: from the rise of King Shaka to Constitutional Democracy, okunguhumusheka ngokuthi “Amakhulu Amabili eminyaka Yamagugu aKwaZulu-Natali: kusukela enkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. Inhloso yalo mhlangano wokucobelelana ngolwazi kwakuwuhlanganisa izincwajana ezimbili; enye ngeyomklamo obhekele udlame lwezepolitiki lwaseMpumalanga kanye nenye ekhuluma nge- Zulu 200. Usuku lokuqala lwalo mhlangano lwalugxile kakhulu ekwabelaneni kanye nasekuhlanganiseni amakhanda mayelana nomhlangano wokucobelelana ngolwazi ozoba khona omaqondana nomklamo waseMpumalanga-Hammarsdale. Isizathu sokuhlanganisa le ncwajana nge- Hammarsdale kwabe kungukubheka inqubekela phambili esibe khona kulo mklamo kanye nalokho okuhlaluke ukuthi lusasilele emuva. Okumqoka ngokubamba lo mhlangano wokucobelelana ngolwazi ozoba khona nge-Mpumalanga- Hammarsdale wukuqinisekisa uhlelo lokuqokelela ulwazi ngokuthi kwenziwe inhlolovo. Enye inhloso yalo mhlangano wukuthi kuphothulwe ngendlela efanele umklamo ukuze kudlulelwe kwezinye izindawo nazo ezakhahlamezeka ngenkathi yodlame lwezepolitiki njengalokhu kwakuvele kuhleliwe (okuyilezi, eNatali eMaphakathi, oGwini oluseNingizimu kanye nasoGwini oluseNyakatho).

Page 9: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

9

EzoMlando Oxoxwayo ziqhubeka...

Osukwini lwesibili lwalo mhlangano wokucobelelana ngolwazi kwagxilwa ku-Zulu 200. Inhloso yalolu hlelo kwabe kungukuhlonza izikhathi ezisemqoka ezenzeka kusukela ngesikhathi sowe-1816 kuze kube yimanje. Isigaba sokuqala sasigxile ekubhekeni isikhathi ngaphambi kokufika kwabaMhlophe; lokhu kwakuhlanganisa udaba lokuqinisekisa ukuthi ukudla kukhona okwanele ngesikhathi abantu abakhele indawo babanda khona ngamandla, ukwehlukaniswa kwemisebenzi phakathi kwabesilisa nabesifazane, iqhaza labesifazane ohlelweni lwezepolitiki kwaZulu, ukubuthwa kwemibutho yezempi kwaZulu kanye nokubaluleka kwezinkomo empilweni yamaZulu. Kuhloswe ukuthi kukhiqizwe incwajana ngeSilo ngasinye samaZulu kugxilwe ezingxenye umbusi ngamunye aphumelela kuzo kanye nalezo angaphumelelanga kuzo. Inhloso wukuthi kuvezwe isithombe esibanzi mayelana nokuthi abantu ababephila kule ndawo esiyaziwa ngeKwaZulu-Natali (KZN) sebethuthukile nokuthi yiziphi izinto ezibe nomthelela esimweni sempilo yabo kwezomnotho, kwezenhlalo kanye nezepolitiki.

Page 10: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

05 Amabombo alibhekise e-New York ku-Dkt Raj Govender ngenhloso yokuyokwenza uCwaningo

10

UMqondisi Wezobuciko Namasiko esiFundeni esiseNingizimu u-Dkt. Raj Govender uqokelwe umklomelo obizwa nge-Fellowship Archive Research Award. Ungomunye wabayisithupha abahlomule ngalo mklomelo abaqokwe ezingxenyeni ezahlukene zomhlaba. Lo mklomelo onikezelwa yi-Ford Foundation uzomnika ithuba lokuya e-New York ngoNtulikazi wanonyaka (2016) ayokwenza khona ucwaningo enyuvesi yodumo i-Columbia University. Okuzotholakala kulolo cwaningo kuzokwethulwa engqungqutheleni ezoba seNyuvesi yase-Columbia mhla ziyisi-8 kuMandulo wezi-2016. IMitapo Yolwazi yaseNyuvesi yase-Columbia ingeminye yemihlanu evelele ezinhlelweni zocwaningo emkhakheni wezemfundo eMelika eseNtshonalanga. Izincwadi enazo zevile emiqulwini eyizigidi eziyi-13, ama-journal nama-serial evile e-160 000 ngokunjalo nezinsizakusebenza ezisebenzisa ugesi, okubhaliwe, izincwadi eziyimvelakancane (rare books), ama-microform, amabalazwe kanye nemisebenzi edwetshiwe yaqoshwa kanye nethi ilalelwe ibe ibukwa.Le mitapo yolwazi iqashe abasebenzi abakufundele lokhu abangaphezu kwama-400 kanye nabasebenzi abelekelelayo kanti yamukela izivakashi ezingaphezu kuka-4.7 million njalo ngonyaka. I-website yale mitapo yolwazi ethi: library.columbia.edu, yiyona ndlela yokufinyelela emisebenzini ayenzayo kanye nezinsizakusebenza zayo. Emhlanganweni wokubekana esithombeni abeMitapo Yolwazi yeNyuvesi yase-Columbia bamemezela ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando kumakhompyutha olwaziwa nge- Ford International Fellowships Program (IFP) Digital Archive. Le ndlela yokufinyelela olwazini ngekhompyutha kwenza kube lula ukufinyelela emshikashikeni wokugcinwa kwamarekhodi kumakhompyutha oqhutshwa yi-Ford Foundation. Ngonyaka wezi-2001 i-Ford Foundation yanikela ngesamba sika- $420 million esizobhekelela iminyaka eyi-12 yokwethula uhlelo olusha lokubambisana kwabaholi bezobulungiswa emphakathini kubantu abakhele amazwe omhlaba abangenamandla okuzenzela abase-Asia, e-Africa, e-Latin America, e-Middle East nase-Russia. Ikakhulu kuqondwe abaholi abasemazingeni aphansi kanye nabaqambi abasemphakathini, i-IFP yayigxile ekubandakanyeni indlela yezemfundo ephakeme ebeka phambili ukubophezela komphakathi kunokulandela indlela ejwayelekile yokuqoka abantu.

Page 11: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

11

EzoMlando Oxoxwayo ziqhubeka...

Okwakucatshangwa ukuthi, uma unezinsiza ezifanele, abantu bomphakathi abangabodwa abaqhamuka emiphakathini eyayincisheke amathuba bangaphumelela ezifundweni ezenziwa umuntu eseneziqu futhi bangaletha uguquko emphakathini uma sebebuyela emakhaya. Ngaphezu kobuholi bezemfundo, ababambe iqhaza baqokwa ngokwemiphakathi abaqhamuka kuyo engenawo amathuba enele okuthola imfundo ephakeme, okungabesifazane, abomdabu kanye nabahIala ezindaweni zasemakhaya. Ekupheleni kwezifundo zayo zeminyaka eyishumi, uhlelo lwe-IFP lwesekwe ngabantu abayizi-4,300. Ukukhuthaza ukuzihlanganisa nezinhlelo ezisemqoka ze-Ford IFP Archive, i-Columbia ikhiphe imiklomelo yocwaningo kubafundi abayisithupha bezikhungo ezahlukene emhlabeni: okuyilaba abalandelayo;

• Tran Nu Mai Thy (Endicott College), A study of IFP Vietnam Alumni • Budi Waluyo (Lehigh University), “Measuring National Community Development Returns from International Scholarship Programs” • Wim de Jong (Radboud University Nijmegen, Netherlands), “Philanthropy, Community and Democracy. The Ford Foundation’s Domestic and Foreign Education Programs, 1949-2016” • Funmi Para-Mallam (National Institute for Policy & Strategic Studies, Nigeria), “Tackling Gender-Based Violence in Select African Countries” • Rajendran Thangavelu Govender (KwaZulu-Natal Department of Arts and Culture, South Africa) “From Dark to Enlightened Continent—An Analytical Study of the Research of the Ford Foundation IFP Africa Alumni from 2001 to 2013” • Nagah Hassan Ismail, “Promoting Social Justice in Egypt: the Impact of the Ford IFP”.

Page 12: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

06 Mind Your Language!

12

Lo mbhalo ongezansi uhlanganiswe nguMnu Kobus Engelbrecht oyi- Chief Language Practitioner (English-Afrikaans) oPhikweni Lwezilimi, ngaphansi koMnyango Wezobuciko Namasiko KwaZulu-Natali.

(Ngenxa yokuthi lokhu akubhalile kusebenza olimini lwesiNgisi angeke kwahunyushelwa esiZulwini ukuze kunikeze umqondo oyiwona). Guidance On Using Bullets And Numbers In Lists

Bullet lists are useful for stipulating or arranging specific elements without attaching any order of importance to the items listed. Use only one type of bullet throughout the document, preferably the simple black dot (as used below). Use a colon to introduce a list only if a full sentence or clause precedes the colon. Such a sentence or clause would typically end with “the following:” or “as follows:” Use full stops for bulleted complete sentences that follow an introductory sentence.The Chief Directorate: Human Resources wishes to report the following achievements:

Page 13: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

13

Mind Your Language! continued...

• Three staff members delivered papers at conferences.• Five staff members served on national task teams.• A total of 13 staff members attended a course on project management.Note: The introductory sentence ends with a colon and each of the bulleted items begins with a capital letter and ends with a full stop. Do not use full stops in bulleted incomplete sentences or lists of items:As a public servant you have to do the following:• Treat fellow workers with respect• Work hard• Be honest at all times The following characteristics are admirable:• Humility• Self-control• Goodness• Patience• Friendliness If the introductory phrase or clause and the listed items are meant to be read as one complete sentence, semicolons should be used to separate bullets, with terminal punctuation at the end of the last bullet.Punctuate lists by

Page 14: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

14

Mind Your Language! continued...

• placing a semicolon after each item;• placing a semicolon after the second-to-last item; and• concluding with a full stop.

LANGUAGE TIPS:

Above-mentioned is hyphenated, whereas undermentioned is not. Use above or below instead, and you will not become confused about the hyphenation! Examples:The above corporate messages are for your attention. The table below sets out the projected costs and target dates for completion. The phrases “a lot of” and “lots of” are informal and should be avoided in business writing. Try using “often”, “many”, “much” or “a great deal” instead in line with the context. Examples: I have seen him a lot of times at soccer matches.

- I have often seen him at soccer matches.There were lots of people at the event - There were many people at the event. - Many people attended the event.

She achieved a lot in the last year. - She achieved much/a great deal in the last year.The spelling “programme” is used for a list or details of activities planned for an event, whereas the spelling “program” is used when referring to computer software. Examples:A programme and map were included in the invitation to the launch of the multipurpose centre.Many staff members have been trained to use the new software programs. QUOTEPractice, practice, practice writing. Writing is a craft that requires both talent and acquired skills. You learn by doing, by making mistakes and then seeing where you went wrong. Jeffrey A. Carver

Page 15: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

07 EzoMnyango

15

UNgqongqoshe Wezobuciko Namasiko KwaZulu-Natali, uBongiwe Sithole-Moloi, esikhundleni sakhe sokuba ngushampeni wasesiFundeni sasoThungulu, ukhanyise isihlonti seNkululeko eHholo kwaSokhulu kuMasipala waseMfolozi kanjalo nakumasipala wesiFunda sasoThungulu mhla ziyi-17 kuNhlangulana. UNgqongqoshe Sithole-Moloi wayephelezelwa yiMeya yesiFunda uThungulu uThembeka Mchunu, iMeya kaMasipala wendawo yaseMfolozi uSmangaliso Mgenge kanye noSomlomo u-Alice Mthembu. UNgqongqoshe khona manjalo wahlangana naMakhosi kanye nabo bonke ubuholi bomdabu basoThungulu. Mhla ziyi-11 uNgqongqoshe Sithole-Moloi ekanye noMengameli uJacob Zuma kanye nezinye izicukuthwane babe yingxenye yamakhulu-khulu abazili ababezimazise inkonzo yokufihla uXolile Buthelezi waseNkandla obecula neqembu iZingane Zoma. UNgqongqoshe ngayizolo wedlulisela izincwadi zemitapo yolwazi, izinsiza kufunda kanye nezimpahla zezemidlalo kubafundi baseVuna High School KwaNongoma. Ngenyanga kaNhlaba nekaNhlangulana wezi-2016 uMnyango ngokubambisana noMasipala waseThekwini usingathe umhlangano wokucobelelana ngolwazi owaziwa nge-16 Photographs 16 workshop. Lo mklamo obhekelele intsha wawugxile kakhulu ekufundiseni ngombukiso wezithombe i-Proudly KZN owawukhonjiswe e-Durban Art Gallery phakathi kwenyanga kaNdasa noNhlangulana. Lolu qeqesho olwaba yimpumelelo lwaluhlose abathwebulizithombe asebethe thuthu kanye nasebevelele, kugxilwe kakhulu emibukisweni yezithombe ezixoxa indaba. Kulo mhlangano kwaqokwa izithombe eziyi-16 ukuze ziyophrintwa.

Page 16: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

16

EzoMnyango ziqhubeka...

UMnyango Wezobuciko Namasiko KwaZulu-Natali utuse umbhali wamafilimu wasogwini oluseningizimu uSenzo Zindela ngokuqhakambisa isifundazwe asibeke ezingeni lamazwe omhlaba ngesikhathi kuneDili Lamafilimu e-France elaziwa nge- Cannes Film Festival. UZindela ungumsunguli wo-Gu Film Festival esanda kuzuza umklomelo wokuvelela ngeqhaza lawo ekuthuthukiseni isifundazwe emcimbini wokuklomelisa kwezamafilimu obizwa nge- South African Film and Television Awards. Mhla ziyi-13 kuNhlaba eMgungundlovu kwethulwe iSifundo sokuqala saMinyaka yonke ngeziNqolobane Ezilondoloza Imibhalo Yomlando Ebhaliwe. Ujaji wasenkantolo ephakeme osethathe umhlalaphansi u-Chris Nicholson wethule inkulumo yosuku kulo mcimbi owawunesiqubulo esithi: “Archives for the Protection of Human Rights, Transparency and Good Governance”, okuhumusheka ngokuthi “iziNqolobane Zokulondolozwa Kokuvikeleka Kwamalungelo Abantu, ukuBeka Izinto Obala kanye Nokubusa Okuhle”. Ehholo Lomphakathi KwaHlanganani, esiKhaleni kuMasipala wesiFunda uThungulu kuye kwasingathwa izigcawu zokunikezela ngolwazi ezazihambisana noMncintiswano Wokuvundulula Amakhono we-Music House KZN obizwa ngeSicija Amakhono.IsiFunda esiseNyakatho:

Page 17: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

08 IsiFunda esiseNyakatho

17

IsiFunda saseMkhanyakude

Ukuqalisa kokusebenza kwezinhlelo zokungenelela ezithuthukisa imikhakha yezobuciko ukuze ibe yizimboni ezisimeme sekwenze okukhulu lapha esifundeni esisenyakatho. Ngokwenza isiVumelwano Sokusebenzisana noMnyango Wezokuhlunyeleliswa Kwezimilo maqondana nokuqalisa kwezinhlelo zokuvuselelwa izimilo, ihhovisi lesifunda selibe nomhlangano odonse izinsuku ezinhlanu wokucobelelana ngolwazi maqondana ne-silk screening kanye nokupenda owawenzelwe iziboshwa ezingama-25 zaseJele laseNgwavuma kusukela mhla ziyi-16 kuya zingama-20 kuNhlaba wezi-2016. Lezi zinhlelo kuhloswe ngazo ukuhlomisa iziboshwa ngamakhono e-silk screening printing ukuze zikwazi ukuziphilisa ngezobuciko uma sezephumile ejele. Okunye okuyingxenye yalokhu kusebenzisana wukuqhakanjiswa kobudlelwane bokusebenzisana kweminyango kahulumeni kanye nokuzama ukunqanda ukuphindwaphindwa kwezinhlelo, ikakhulu ngakwezezimali.

Kuphinde kwabanjwa isithangami sengxoxo yomphakathi kulesi sifunda esuselwe ezinqumeni ezathathwa eNgqungqutheleni yesifundazwe maqondana nokuHlalisana Kahle Komphakathi. Ezintweni ezazidingidwa kubalwa nezindlela zokungenelela kanye nezithinta i- Africa Agenda 2063. INgqungquthela Yezobuciko Kwezemfundo yabanjelwa kuso lesi sifunda lapho izikole okulingwa ngazo ezingamashumi ayisithupha (60) nazo zaziyingxenye yale ngqungquthela. Kwasungulwa amakhomishini aholwa ngu-Dkt. Ntaka, u-GT Maravotsanga (baseNyuvesi yaseZululand) kanye nowe-Visual Arts uMnu. BF Nkosi (woMnyango Wezemfundo).

Page 18: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

18

IsiFunda esiseNyakatho siqhubeka...

IsiFunda saseZululand

Okuyingxenye ye-MOA ephakathi kwe-KZN DAC kanye Nowezokuhlunyeleliswa Kwezimilo, kwaqeqeshwa iziboshwa emsebenzini wezandla othinta izikhumba, ilala kanye nobuciko bokulingisa nokucula. Mhla zingama-20 kuNhlaba wezi-2016, amaJele elase-Vryheid nelaseNcome akhangisa ngemisebenzi yawo yezandla okwakhombisa ukuthi impela kusetshenziwe. Ababemele uMnyango Kazwelonke Wezokuhlunyeleliswa Kwezimilo, abesiGcinamagugu saseNcome kanye naboMnyango Wezobuciko Namasiko bawethamela lo mbukiso. Ngenyanga kaNhlangulana uMnyango uzosingatha uhlelo lokuqeqesha maqondana namakhono kwezamabhizinisi kanye namalungelo obunikazi (copyright) okunguqhubeka nokwelekelela iziboshwa. IsiFunda saseZululand sibe nochungechunge lweMihlangano maqondana neMiklamo Yokwabelana kanye Nokuxoxisana Nezithangami komasipala bendawo abayisihlanu. Omasipala bendawo nabo emiklamweni yabo basebenzisana noMnyango Wezobuciko Namasiko okwenze ukuba kube nesivumelwano sokusebenzisana, njengalokhu kuye kwasingathwa ngokuhlanganyela umbukiso kwaNongoma mhla zingama-22-23 kuNhlangulana wezi-2016. Omasipala bendawo bayithokozela impela le mihlangano yokucobelelana ngolwazi. Kule kwata entsha isiFunda saseZululand sihlobise inqwaba yama-war rooms ngenhloso yokuwenza akhange (oPhongolo, oNdini, EbaQulusini nakwaNongoma). KuNhlaba nje uwodwa kuhlotshiswe ama-War room ayisithupha (6). Isisusa sokwenza lo msebenzi yingenxa yokuthi amalungu esishayamthetho sesifundazwe azohambela kulezi zindawo kanti futhi lawa ma-war rooms azongenela umqhudelwano wesifunda wokuqokwa kwaleyo esebenza ngokuvelele.

Page 19: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

09 IsiFunda esiseMpumalanga

19

Ingxenye eseNyakatho neseNingizimu yeTheku yabamba umhlangano nomama bezintombi e-BAT Centre mhla ziyi-11 kuNhlaba. Uhlelo lomhlangano kwabe kungukudingida kabanzi udaba lokuvuselelwa kwezimilo. Lo mhlangano waba yimpumelelo futhi kwaba yithuba elihle lokuxhumana kulabo ababewuthamele.

Mhla zingama-27 i-Addington Primary School isingathe umcimbi wokugubha uSuku Lwe-Africa ngaphansi kwesigubulo esithi:“Celebrating the diversity of Africa through performing art items such as cultural dances, poetry and storytelling and musical performance”, okuhumusheka ngokuthi, “Sigubha ukwehlukahlukana kwe-Afrika ngobuciko bokulingisa nokucula, ingoma yesintu, izinkondlo kanye nokuxoxa izindaba.

Mhla zingama-28 ihhovisi lesifunda lisingathe umhlangano wokuxoxisana e-Durban Music School lapho kuqeqeshwe othisha nabafundi maqondana namasu okubhidisa ikhwaya. E-Durban Music School mhla zingama-21 kwahlungwa amakhwaya kanti amakhwaya aba yingxenye yalokhu kwabe kwangawaseThekwini namaphethelo.

Page 20: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

10 IsiFunda esiseNingizimu

20

Isivivane sikaShaka esiseMthwalume

Ihhovisi lesifunda liqinise ubudlelwano balo nababambiqhaza bakaMasipala waseMzumbe ngesikhathi kunomkhosi weSivivane sikaShaka sanonyaka owawubanjelwe eMthwalume mhla ziyisi-7 kuNhlaba. Umcimbi wawuthanyelwe nguMntwana uMbonisi kanye noMntwana uNhlanganiso Zulu ababemele iNgonyama uGoodwill Zwelithini. ISivivane sikaShaka yisizinda ngokomlando okuhlalukayo ukuthi yilapho amabutho kaZulu ayenkanisa khona ngesikhathi iSilo uShaka Zulu sisemkhankasweni wokuqoqa wonke amaZulu ayebaleke ngesikhathi sokubusa kwakhe.

ISilo uShaka kanye namabutho aso babeka iqoqo lamatshe ngaphambi kwenkambu okuwuphawu lohambo lwabo abaluthatha ngenyanga kaNhlaba we-1828, ukuze izizukulwane ezilandelayo zazi. Umcimbi wokubungaza wasungulwa ngonyaka wezi-2012 emva kweminyaka emithathu kwenziwa ucwaningo olwenziwa nguMasipala Wendawo yaseMzumbe (okuyiwona mvusi wenyamazane). Lo mcimbi uvuselelwa ngokuthi kwenziwe i-time travel, okuwuhlelo lapho abayingxenye becwaninga baphinde babe yingxenye yempilo eyenzeka ngesinye isikhathi somlando ukuze bafunde ngabo nangomphakathi wabo. Izinhlosongqangi Ukukhuthaza amagugu kanye nokuvakashelwa kwezindawo ezisemakhayaUkukhumbula umkhankaso weSilo uShaka kanye namabutho akhe.Ukwenza ngcono iqophelo eliphezulu lamava ekufundeni.Ukuveza umlando, umsuka wesikhathi esedlule kanye nokuhlonzwa kwendawo.

Page 21: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

21

IsiFunda esiseNingizimu siqhubeka...

Ukuhlotshiswa kwama-War Room e-OSS e-Richmond

Ngenyanga kaNhlaba ihhovisi lesifunda liqhubeke nokusebenzisa amakhono amaciko endawo ukuhlobisa ngenhloso yokuwenza akhange ama-war room akuWadi 2 no-3 kuMasipala waseRichmond esiFundeni saseMgungundlovu. I-DAC ibhekele ukupendwa kufakwe izimpawu kuma-war room kusetshenziswa amaciko adwebayo, ngaleyo ndlela kwakheke amathuba omsebenzi kumaciko angasebenzi.

Izingxoxo Zomphakathi waseMgungundlovu e-Winston Churchill

Mhla zingama-26 kuNhlaba isiFunda saseMgungundlovu sisingathe izingxoxo zomphakathi e-Winston Churchill. Lo mklamo uyingxenye yezinhlelo zoMnyango ezibhekele ukuhlalisana okuhle kwemiphakathi, lapho abantu bezinhlanga namasiko ehlukene behlangana khona ukuxoxisana bafinyelele ekuboneni ngaso linye ezindabeni ezibandakanya ukucwasana ngokobuhlanga kanye nokucwaswa kwabantu bokufika.

I-Royal Show yowezi-2016

Ku-Royal Show yowezi-2016 eMgungundlovu noPhiko lwezokuXhumana eMnyangweni Wezobuciko Namasiko alisalanga ngaphandle njengalokhu nalo kade limise itafula elikhangayo ebeliqukethe amabhukwana namapheshana anolwazi, lapho izivakashi ezaziqhamuka zinhlangothi zonke zathola khona ithuba lokuxoxisana neminyango ehlukene. Umnyango ukhangise ngezinhlelo zawo kanye nokubaluleka kokusebenzisa izakhiwo zawo okuyiziGcinamagugu, iMitapo Yolwazi kanye Nokuthuthukiswa Kwezobuciko. Izivakashi eziningi ezibandakanya abafundi bezikole ezahlukene banxusa umnyango ukuba ubahambele ezindaweni zabo ukuze ubafundise uphinde ubanike ulwazi ngezimpawu zesizwe nokubaluleka kokulondolozwa kwemibhalo yomlando eyigugu.

Page 22: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

11 IsiFunda esiseNtshonalanga

22

Ihhovisi lesifunda linikeze amaciko asangamavukana ithuba lokukhangisa ngamakhono awo ngokuthi livule uhlelo lwe-open mic. IsiFunda sasoThukela siqale inyanga yokubungaza i-Afrika ngokuthi libe nohlelo ngaphandle kwe-Siege Museum lapho kwakugqame khona ukuhaywa kwezinkondlo, i-hip hop, umculo wokholo, umaskandi kanye nezinkulumo ezikhuthazayo. Umyalezo owawedluliswa yiwo wonke amaciko kwabe kungukubaluleka kokuzigqaja ngokuba ngum-Afrika. Inkundla yayivumela amaciko ukuthi azimakethe emphakathini nakulabo abangahle babe ngabaxhasi.

Mhla ziyi-19 kuNhlaba wezi-2016 abasebenzi boMnyango kanye nabasebenzi bakaMasipala waseLadysmith bahole umviliyelo ngesikhathi kugujwa uSuku Lomhlaba Wonke Lwezigcinamagugu. Abafundi bezikole ezahlukene nabo baba yingxenye yalo mcimbi owawuse- Ladysmith Siege Museum. Isiqubulo sonyaka wezi-2016 sasithi: Museums and Cultural Landscapes, highlighting the role of museums in raising public awareness about the need for a society that is less wasteful, more cooperative and that uses resources in a way that respects living systems, okuhumusheka ngokuthi, “iZigcinamagugu kanye Nomumo Wezamasiko, uqhakambisa iqhaza lezigcinamagugu ekuqwashiseni ngesidingo sokuba nomphakathi ongamoshi, ongene kakhulu ekusebenzisaneni futhi osebenzisa izinsizakusebenza ngendlela ehlonipha izinhlelo zokuphila”.

Mhla zingama-20 kuNhlaba wezi-2016 isiFunda saseMajuba sibe nemicimbi waso owawandulela ukubungazwa koSuku lwe-Afrika e-Danhasuer lapho kwakumenywe khona izikole ezibalelwa kweziyisikhombisa ukuba zibe yingxenye ohlelweni losuku. Isikole ngasinye saziqokela izwe elithile sabe sesenza isethulo ngalelo zwe esiliqokile. Sekugoqwa imigubho, isiFunda saseMzinyathi sibe nohlelo lwe-open mic eGreytown. Amaciko ayeqhamuka ngaphesheya eMvoti ayephume ngobuningi ukuzozibambela leli thuba.

Page 23: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando
Page 24: INTERNAL - ||KZN DAC|Department of Arts and Culture|| · PDF fileenkathini yokubusa kweSilo uShaka kuya enkathini yoMbuso Wentando Yabantu. ... ukwethulwa kohlelo lokulondoloza umlando

Editorial TeamEditorNoloyiso Mbalane

Contributors:Gugu Xaba | Lungi Chili | Wandile Nkala | Zama Ntombela Nomonde Maboea | Kobus Engelbrecht | Talent ButheleziSthembiso Shangase | Banothile Zungu Tebogo Mohlakane-Mafereka

Follow us on:twitter: @artkznfacebook: department of arts & culture kzninstagram: arts kzn

Design and Layout:Siyabonga Kweyama | Sihle Shange

wishes the Muslim community a blessed

KwaZulu-Natal Arts and Culture MEC Bongiwe Sithole-Moloi