Internationale contracten onder invloed

van Anglo-Amerikaans recht

Coen E. Drion Kasteel Waardenburg

8 juni 2015

OPZET • Toenemende invloed Anglo-Amerikaanse contracten

• Veel voorkomende clausules (boiler plates)

• Anglo-Amerikaans (contracten)recht in kort bestek

• Uitleg (historie, vergelijking, actuele jurisprudentie)

• Engelstalige contracten naar Nederlands recht

• Een beter gebruik van modelclausules in (internationale) contracten

Engels als lingua èn ius franca • Engelse taal in opmars, ook in nationale verhoudingen

Eigen begrippenkader en problemen • Waarom zo dik? • Waarom geen exoneratie van IPR’S en

personenschade, waarom LD, waarom entire agreement, waarom material breach, enz.

Entire Agreement Clause • This Agreement completely and exclusively states the agreement of the

parties regarding its subject matter. It supersedes, and its terms govern, all

prior proposals, agreements, or other communications between the

parties, oral or written, regarding such subject matter. This Agreement

shall not be modified except by a subsequently dated written amendment

or appendix signed on behalf of XXXXX and Distributor by their duly

authorised representatives and any provision of an order purporting to

supplement or vary the provisions hereof shall be void.

Headings

• The clause headings appearing in this Agreement are inserted only as a matter of convenience and in no way define, limit, construe or describe the scope or extent of such clause or in any way affect such clause.

Notification Clause • All notices or reports permitted or required under this Agreement shall be

in writing and shall be by personal delivery, registered mail, with notice of

receipt, or by reputable international courier service. Notice shall be

deemed to have been given upon personal delivery, on the date shown on

the receipt for registered mail or on the date of delivery shown in the

business records of the international courier service. The addresses for

service shall be those appearing in this Agreement or as subsequently

notified by the parties from time to time.

Severability Clause • In the event that any provision of this Agreement shall

be unenforceable or invalid under any applicable law or be so held by applicable court decision, such unenforceability or invalidity shall not render this Agreement unenforceable, or invalid as a whole, and, in such event, any such provision shall be changed and interpreted so as to best accomplish the objectives of such unenforceable or invalid provision within the limits of applicable law or applicable court decisions.

Retention of Title; Force Majeure • Distributor shall not at any stage have title to the physical property or the

Intellectual Property in the Software Products.

• Neither party shall be liable hereunder by reason of any failure or delay in the

performance of its obligations hereunder (except for the payment of money) on

account of strikes, shortages, riots, insurrection, fires, flood, storm, explosions,

acts of God, war, governmental action, labour conditions, earthquakes, material

shortages or any other cause which is beyond the reasonable control of such party.

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (1)

• Een plonsje in de geschiedenis • King Henry II (1154 – 1189) • Centralisatie rechtspraak (justices in eyre; assizes;

Courts of Assizes - 1971) • Writ (bevel tot voldoening tenzij verantwoording

bij koninklijke rechter plus jury) door Lord Chancellor; van open naar gesloten

• Jury

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (2)

• Vanaf 1215 centrale Court of Common Pleas, Court of the King’s Bench, Court of the Exchequer

• Law of Tenure

• Geen goederenrecht (wel “bezit”, property)

• Common law and equity (Chancery als wetgever en rechter; geen jury)

• Equity follows the law; equity prevails over the law

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (3)

• Rond 1876 Judicature Acts • “For the love of God and by way of charity” • Canonieke oorsprong natuurrecht • Statutory law • Bentham case (1634): parlement soeverein • Interpretation en construction (“we are seeking not what

Parliament meant but the true meaning of what they said”; Lord Reid in Black-Clawson v. Papierwerke (1975))

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (4)

• Mischief rule • Wetenschap geen echte rechtsbron • Precedents (stare decisis) • Role of facts; bottom-up, bij ons top-down; art of distinguishing • Yearbooks (law french; 1272 – 1535), Dyer Reports (1585), Law

Reports • Blackstone: “the evidence of what is the common law” • Eén uitspraak is nog geen custom of the court • 1898 - 1966: stare decisis bij House of Lords (sinds 1 oktober 2009

UK Supreme Court)

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (5)

• Calvin’s case (common law respecteert eerder recht)

• Privy Council

• July, 4, 1776

• Meeste staten accepteren Engels recht van vóór independence

• 1937 (Swift v. Tyson naar Erie Railroad C. v. Tompkins) Federal Supreme Court verwerpt federal common law

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (6)

• Contractenrecht

• Writ of covenant (was algemene contractsactie, doch werd al snel beperkt tot deeds, contracts under seal, formal contracts; niet simple contracts)

• Writ of debt voor simple contracts (eedhelpers; precies bedrag; wantrouwen mondelinge afspraken)

• Bijzondere vorm van writ of trespass: assumpsit

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (7)

• Delictuele herkomst • Geen nakoming; aanvankelijk ook alleen voor misfeasance en niet

voor non-feasance • Breach of promise in Pykering v. Thurgoode (1532) erkend als bron

(door King’s Bench niet door Common Pleas)

• Slade’s case (Exchequer Chamber, 1602): “First, that every contract executory implies

in itself a promise or assumpsit. Secondly, that although an action of debt lies upon such a contract to recover the

duty, the plaintiff may nevertheless have an action on the case upon the assumpsit.”

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (8)

• Geen pacta sunt servanda; individuele promises • Consideration (quid pro quo) and agreements to agree • Maximes:

– 1. The consideration must not be past. – 2. The consideration must be sufficient but need not be

adequate. – 3. The consideration must move from the promisee. – 4. An existing public duty will not amount to valid

consideration. – 5. An existing contractual duty will not amount to valid

consideration (third party contract may suffice, however). – 6. Part payment of a debt is not valid consideration for a

promise to forego the balance.

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (9)

• Common Law: no Pre-Contractual Liability • Equity: Promissory Estoppel

– Promise (clear and unambiguous) reasonably expected to induce action or forbearance

– Detrimental Reliance (actual action or forbearance) – Change of Position – Detriment may only be avoided through enforcement of the

promise • UK: Lord Denning in Central London Property Trust v. High Trees

[1947] KB 130, confirmed in House of Lords Tool Metal Manufacturing v. Tungsten [1955] 1 WLR 761

• US: § 90 of the Restatement Contracts (Second)

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (10)

• Warranties, conditions and efforts • Remedies • Damages (Hadley v. Baxendale, 1854, The Heron II,

1969): type of damage which, at time of contracting, is within reasonable contemplation of parties as probable result of breach

• Direct: imputed knowledge of reasonable person; indirect: actual communicated knowledge

• Penalties and liquidated damages (specific exclusions)

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (11)

• Parol evidence and plain meaning • Clear words principle (Jose v MacSalvors Plant Hire Ltd, [2009] EWCA Civ 1329) • Business common sense; (Rainy Sky S.A. and others v Kookmin Bank, [2011] UKSC 50) • Bargain (VS), abstractieprincipe (UK), vgl. stipulatio, vgl. HR-zaken over notariële akten • High Court of London, Justice Leggatt, 1 February 2013, Yam Seng Pte Limited v

International Trade Corporation Limited, [2013] EWHC 111 (QB) • Force majeure and hardship • Default and material breach • Specific performance • Termination • Fraudulent misrepresentation (EDS v. BSkyB [2010] EWHC 86, High Court TCC); do not

accept “warrants and represents” (inducement) • Bewijsregels; entire agreement clauses; discovery

Een korte verkenning van Anglo-Amerikaans recht (12)

• Squatters case

• Market fair case

• Bank guarantees

• Photo Productions v. Securicor

• (Pennzoil / Getty Oil)

Uitleg • Historisch perspectief • Rechtsvergelijkend perspectief • Van Common Law en Civil Law • Principles en DCFR • Weens Koopverdrag • Haviltex en wat daarop is gevolgd • Discussiepunten

Historisch perspectief • Oud BW • Titel II: Van verbindtenissen die uit contract of overeenkomst geboren

worden • Vierde Afdeling: Van de uitlegging der overeenkomsten • NB: Derde Afdeling: Van het gevolg der overeenkomsten • Hierin de artikelen 1374 en 1375 (de goede trouw) • Groot dogmatisch debat over mogelijkheid van uitleg te goeder trouw

Uitleg-artikelen Oud BW • 1378 Indien de bewoordingen eener overeenkomst duidelijk zijn, mag men daarvan door uitlegging niet afwijken

(932)

• 1379 Indien de bewoordingen eener overeenkomst voor onderscheiden uitleggingen vatbaar zijn, moet men

veeleer nagaan welke de bedoeling der handelende partijen geweest zij, dan zich aan den letterlijken zin der

woorden binden (933)

• 1380 Indien een beding voor tweederlei zin vatbaar is, moet men het veeleer opvatten in den zin waarin hetzelve

van eenige uitwerking kan zijn, dan in dien waarin het geen het minste gevolg zoude kunnen hebben (934)

Uitleg-artikelen Oud BW

• 1381 De bewoordingen voor tweederlei zin vatbaar, moeten opgevat worden in den zin die met den aard van de overeenkomst het meest overeenstemt (934)

• 1382 Hetgeen dubbelzinnig is moet uitgelegd worden naar hetgeen gebruikelijk is in het land of op de plaats, alwaar de overeenkomst is aangegaan

• 1383 Bestendig gebruikelijke bedingen worden geacht stilzwijgend in de overeenkomst te zijn begrepen, schoon dezelve daarbij niet zijn uitgedrukt

Uitleg-artikelen Oud BW • 1384 Alle bedingen, in eene overeenkomst gemaakt, moeten in derzelver verband genomen, en het

eene door het andere uitgelegd worden; ieder derzelve moet in den zin worden opgevat welken het

geheel beloop der overeenkomst medebrengt

• 1385 In geval van twijfel, wordt eene overeenkomst uitgelegd ten nadeele van dengenen die iets

bedongen, en ten voordele van hem die zich verbonden heeft

• 1386 Hoe algemeen ook de bewoordingen zijn waarin eene overeenkomst aangegaan is, omvat

dezelve echter alleen die zaken waaromtrent het blijkt dat partijen voornemens waren te handelen

Uitleg-artikelen Oud BW • 1387 Indien men in eene overeenkomst een geval heeft uitgedrukt,

om de verbindtenis duidelijk te maken, wordt men niet geacht daardoor te hebben willen inkorten, en beperken de naar regten verbindende kracht, welke de overeenkomst in de niet-uitgedrukte gevallen heeft

• In het Nieuw BW geen enkel artikel over uitleg (maar 6:248 en 3:35) • Reden: overbodig en door algemeenheid onjuist • HR: geen rechtsregels, maar vingerwijzingen voor de rechter (HR 28

juni 1946, NJ 1946/ 524) • In België en Frankrijk nog steeds rechtsregels

Van Common Law en Civil Law • Common Law

• Delictuele herkomst contractenrecht

• Geen pacta sunt servanda, maar afdwingbaarheid individuele promises

• Consideration

• US: bargain

• UK: principle of abstraction

• Parol Evidence en Plain Meaning Rule

Principles en DCFR • Partijbedoelingen centraal • Zoals door wederpartij in redelijkheid mocht worden begrepen • Zo nodig: objectieve maatman (art. 5:101 PECL • Art. 5:102 PECL • Omstandigheden (onderhandelingen) • Gedragingen • Aard en doel overeenkomst • Gebruiken tussen partijen, in sector en in het algemeen • Redelijkheid en billijkheid

Principles en DCFR • Art. 5:103-107 PECL • Voorrang onderhandeld beding • In het licht gehele overeenkomst • Geldigheid boven ongeldigheid • Oorspronkelijke taal bij meer versies • Uitlegbedingen en contractsvrijheid: maar altijd redelijkheid en

billijkheid (dwingend recht) • Art. 4.1-4.7 Unidroit soortgelijke regels • DCFR idem in art. II.-8:101-107

Weens Koopverdrag • Art. 8 WKV • Bedoeling • Voor zover wederpartij ervan wist of moest weten • Redelijke, vergelijkbare maatman • Alle omstandigheden, waaronder onderhandelingen en gebruiken

(zie ook art. 9) • Afwijken mag, maar merger clause of entire agreement clause is

niet genoeg • Uitlegbeding moet uitgelegd, mede op basis van onderhandelingen

Discussiepunten • Doet de Hoge Raad het goed of fout bij zijn

uitlegjurisprudentie?

• Hoe om te gaan met uitlegbedingen?

• Hoe om te gaan met boiler plates?

• Wat zou je in de praktijk moeten doen met al die Principles, het DCFR en GEKR

• Wat zou je in de praktijk moeten doen met het Weens Koopverdrag?

Uitleg(sub)regels Hoge Raad • Art. 1378-1387 BW (oud) • Het moederarrest: HR 13-3-1981, AG4158 (Ermes/Haviltex) • Geobjectiveerd subjectieve uitleg, niet taalkundig • CAO-norm: HR 17-9-1993, ZC1059 (Gerritse/HAS) • HR 20-2-2004, AO1427 (DSM/Fox) • HR 19-1-2007, AZ3178 (PontMeyer) • HR 19-10-2007, BA7024 (Vodafone/ETC) • HR 5-4-2013, BY8101 (Lundiform/Mexx) • HR 20-9-2013, CA0727 (Gem. Rotterdam/Eneco c.s.) • HR 22 oktober 2010, BM8933 (Lisser/Kamsteeg) • HR 1 november 2013, 2013:1078 (De Prinsenwerf) • HR 14 februari 2014, 2014:337 (Bakermans c.s./Mitros) • HR 7 februari 2014, 2014:260 (Afvalzorg/Slotereind) • HR 21 maart 2014, 2014:682 (Coface/Intergamma) • HR 16 januari 2015, ECLI:NL:HR:2015:83 (TVM Zakelijk) • HR 13 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:600 (ABN AMRO/Rabobank c.s.) • HR 24 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:1125 (Forfarmers/Doens)

Uitlegregels Hoge Raad • Verrassingsuitleg: HR 21-6-1996, ZC2107 (Van Genk/De Wild), HR 5-

9-2008, BD2984 en HR 9-5-2008, BC1255 • Uitleg in relatie tot derden • HR 20-5-1994, ZC1366 (DE NEGENDE VAN OMA, of

Körmeling/Vlaardingen) • HR 9-9-2005, AT8969 (Bruil/Bruil Beheer) • HR 1-10-2004, AO9496 (Taxicentrale Middelburg) • HR 19-4-2013, BY3123 (Alheembouw). • Voorlopige conclusies • Consequenties voor de praktijk van procederen en draften

Vuistregels uitleg • Subjectief boven objectief

• Taalkeuze schept risico

• Rechtskeuze boven taalkeuze

• Kennis schept risico

• Afzien van bijstand schept risico

• Model schept risico

Contracten

• Terminologie als probleem

• Regelend recht als probleem

• Definities als oplossing

• Verplichtingen en definities

• Rol overwegingen

• Externe bewijsbronnen

Inzet van internationale (model)regels • European Principles • Unidroit • Common Frame of Reference, 28-ste kooprecht • Weens Koopverdrag • Internationaal Privaatrecht • Rome I en II en onderhandelingen • Bevoegdheid (EEX-Vo) • Arbitrage als oplossing

Internationaal contracteren • Reguleer het onderhandelingsproces • Subject to contract and board approval • Contract management en wijziging • Betaling, LC’s, (bank)garanties • Rechtskeuze • Geschilbeslechting • Varianten

Modelclausules

• Limitation of liability; alternatives • Force majeure • Termination • Efforts and warranties revisited • Exclusive remedy • Boiler plates (entire agreement, conversie, notices, no agency,

interpretation, jurisdiction, choice of law) • De bewijsovereenkomst • De severability clause: een verstandige bepaling?

Bedankt voor uw aandacht.