បណតា� ញយ�វជនកមព��ជាCambodian Youth Network

Contact: 017 990 689 / 016 930 558 / 015 545 336E-mail : contact@cyncambodia.orgWebsite : www.cyncambodia.orgFacebook : www.fb.com/cambodian.youth.network

វគគ�បណតះ�� �បណតា� ល

ការបរើ�ប���ស�បណតា� ញសងគ�មព បរើ��មព��អភ!វឌឍ#វ $សាលភាពព(ត*មានបរើ,កមព��ជា

មព-លដឋា/ ន�គគ0�អ��នបរើ1�បរើណតះត

បរើ2លប3ណតះងគ

�0ងគព�ការកបរើក�តបរើ4�ងគនៃន អ��នបរើ1�បរើណតះត �0ងគព�គគ�ណតះសមព�ត�! ន!ងគគគ�ណតះវ$បត�!របស�អ��នបរើ1�បរើណតះត �0ងគព� វ $1�ភា6 ប�បរើ7កាន�អ��នបរើ1�បរើណតះត

១. �បវត�!នៃន អ��នបរើ1�បរើណតះត

បរើ,ក9�ងគឆនា9 3 ១៩៦៩ �កស=ងគការពារជាត!របស�សហរ�/អាបរើមពរ $ក �នអន�ញញាB តឲយD អ9ក�សាវ�ជាវវ $ទយាFសា�ស� ន!ងគប�គគ�ល!ក

បរើGធាអាចបរើ1J�ទយា3នាក�ទយា3នងគផនែM9កវ $ទយាFសា�ស�ក9�ងគបរើពលមានអាសន9 ផនែ�លគគបរើ�មាងគបរើនា�មានបរើNO �ថា ARPANET

បរើហ�យ�តQវ�នបរើគគបន�អភ!វឌឍ#នRរហ-ត�ល�ទយាសវតDទយា� ៩០ បរើ�កាយមពកបរើគគផលាU ស�ប�-របរើNO �ជា Internet ទយានV0មពន!ងគការរក

បរើW�ញ World Wide Web (www) ។ សពVនៃYZបរើន� Internet មព!នស[!តបរើ�កាមពការ�គគប��គគងគរបស�អងគ�ការ

ណតាមព=យ ផនែតវាជាបណតា] ញក�3ពD-ទយា(រផនែ�លតភា6 ប�29 ទយា-ទា3ងគព!ភពបរើ_ក បរើ1J�ទយា3នាក�ទយា3នងគផលាU ស�ប�-រ29 Gងគឆនាប�រហ(ស។

ព(ត*មានបផនែន[មព៖ http://www.computerhistory.org/internet_history

២. បរើត�អJ�បរើ7ជាអ��នបរើ1�បរើណតះត

Internet �នមពកព�ពាកD Inter-Network មានន(យថា ការ�បមព-លM��3ក�3ពD-ទយា(រជាបរើ�ច�ន តភា6 ប�

29 ខវាJ ត� ផនែdJងគ ពាស បរើពញ ព!ភពបរើ_កស�មាប�បរើ1J�ទយា3នាក�ទយា3នងគ ន!ងគព(ត*មាន ។ តាមព រយg អ��ន1hណតះ! ត

អ9ក បរើ�ប� អាច បរើMi� ឯកសារបរើប�ក ត3បន� បណតា] ញ បរើMkងគៗ បរើMi� អ��ផនែមពល ន!ងគ ផនែសJងគរក ព(ត*មាន ឬ ឯកសារ

បរើMkងគៗ ផនែ�ល មាន បរើ, បរើល� ព!ភព បរើ_ក ។

១. គគ�ណតះសមព�ត�! អ��មែ��ល ៖ បរើសវាអ��ផនែមពល ក3ព�ងគមានសកា� ន�ពល ក9�ងគការទយា3នាក�ទយា3នងគ29 ជាMU-វការ ឬបរើ��មព��ស=រស�dទយា�ក�គគnសារ ឬមព!ត�ភ(�ក។

គគ�ណតះសមព�ត�! មពFoងគបរើទយាpត គគh ឥតគគ!តនៃYU ក9�ងគការបរើ�ប���ស� បរើប�បរើ�បpបបរើ1pបជាមព=យន0ងគ ទយា-រស(ពV ហវាJ ក� ន!ងគបរើMi�រស3ប��តតាមព

នៃ�បយRន�។

បរពភព�ត�មានដ�ស��មែ ៖ �បភពព(ត*មាន គគhជាការM�ល��sស3ខវាន�ប3M�តមព=យ ផនែ�លM�ល�Mល�បបរើGជនs13 �ល�

មពន�សkជាត!�គគប�29 ។ តាមពរយg មាស��នផនែសJងគរក �-ចជា google, yahoo គគhជាបរើសវាកមពOស�មាប�អ9ក បរើ��មព��ផនែសJងគរក

�បភពព(ត*មានទា3ងគបរើនា�បរើហ�យ ។

ការទ�នាក�ទ�នង ឆា�រហ�ស៖ បរើន�កsជាវ$1�មព=យ �sស3ខវាន�ផនែ�រ �នM�ល�លទយាtភាព �ល�អ9ក ក9�ងគការទយា3នាក�ទយា3នងគ ជាមព=យន0ងគ

មពន�សkមា9 ក�បរើMkងគបរើទយាpត ផនែ�លរស�បរើ7ទយា�កផនែនUងគមព=យ បរើMkងគបរើទយាpត។

១. គគ�ណតះសមព�ត�! (ត)

ការ ក� ន!៖ ឧសvហRកមពO កមពvន�បរើ,បរើល�អ��នបរើ1�បរើណតះត ព!តជាបរើពញន!យមពខវាU 3ងគណតាស� ជាព!បរើសស ការបរើលងគបរើហ�មពបរើល�អ��នបរើ1�បរើណតះត ទាញយកបទយាចបរើ�មពpងគ

វ wបរើ�អ- ជាបរើ��មព។

ការ ទ"ញ ឥវា&ន� តា� អ��នធ)ណ" ត៖ ការបរើ1J�អាជ�វកមពO បរើល�អ��នបរើ1�បរើណតះត អាចរក��ក�ច3ណតះ- ល�ន Gងគងាយ �ល�មាy ស�អាជ�វក មពO ន!ងគងាយ�សnលMងគផនែ�រ �ល�

អត!Y!ជន ក9�ងគការផនែសJងគរក ទយា3ន!ញរបស�dU=ន ចងគ��ន បរើ,ន0ងគកផនែនUងគ ។

ការ រៀរ,ន តា� អ��នធ)ណ" ត៖ ផនែវបសាយជាបរើ�ច�ន �នបរើ��រត=នាទយា�ស3ខវាន�ស�មាប� ផនែចករzផនែលកច3បរើណតះ��0ងគ បរើដឋាយផនែ4កបរើ,តាមព�គគh�សា[នអប�រz មព=យច3ន=ន�ន

បបរើងគ{�តផនែវបសាយ ស�មាប� អ9កបរើរpនអាចទាញយកឯកសារ បរើMi�រឯកសារ បរើ7�គគ0�សា[ នអប�រz ជាព!បរើសស គគhបបរើងគ{�តការ�បលងគបរើ,បរើល�អ��នបរើ1�បរើណតះត ផលាV ល�ផនែតមព�ងគ

បរើដឋាយស!សkអាចអងគ��យ�បលងគបរើ,MV�របស�dU=ន�ន ។

ការផស.ព/ផស យ៖ វាព!តជាទយា-ល3ទយា-_យ ខវាU 3ងគណតាស� បរើដឋាយបរើ�ជ�សយកការMkពJMvយ ព(ត*មានណតាមព=យ តាមពរយgអ��នបរើ1�បរើណតះត បរើ7កាន�មពន�សkជាបរើ�ច�នបរើ,

បរើល�សាកលបរើ_ក�ន�0ងគ អ3ព�ព(ត*មាន របស�អ9ក។

២. គគ�ណតះវ$បត�!

ឆល2ងរៀ�រៀ3គ ៖ អ9កបរើ�ប���ស�អ��នបរើ1�បរើណតះត ផនែតងគផនែតទយាទយា=លរងគន-វ ការញា3ញ�ព� ស3ណតាក�ពព=ក បរើមពបរើ}គគអ��នបរើ1�បរើណតះត មពកបរើល�

មាស��នក�3ពD-ទយា(ររបស�អ9ក។ បរើមពបរើ}គគបរើល�អ��នបរើ1�បរើណតះត ព!តជាព!�ក ក9�ងគការស32ល�ខវាU 3ងគណតាស� វាអាចបរើ1J�សកមពOភាពភាU មពៗ

បរើ,បរើពលផនែ�លអ9ក ច�ចច3បរើល�ត3ណតះភា6 ប� របស�វា។

ល5ចព�ត�មានផទា8 ល�ខល25នរស�អ:ក៖ �បស!នបរើប�អ9ក បរើ�ប���ស�បរើសវា ទយា!ញលក� បរើល�អ��នបរើ1�បរើណតះត បណតា� ញព(ត*មានសងគ�មព

ឬបរើសវាបរើMkងគៗ វាអាចន0ងគ�បឈមព ន0ងគការល=យយកព(ត*មាន របស�អ9កណតាស� �-ចជា បរើNO � អាសយដឋា/ ន បរើលdកាត

ជាបរើ��មព។ អ9កផនែ�លល=ចទយា!ន9ន(យរបស� អ9ក ទា3ងគបរើនា�អាចយក អJ�ផនែ�លព=កបរើគគយក�ន បរើ7បរើ�ប���ស�ស�មាប��បបរើGជនR

របស�ព=កបរើគគ ។

២. គគ�ណតះវ$បត�! (ត)

ទ"ដ;ភាព អាសអាភាស ៖ ច3ណតះ� ចបរើន�អាចជា គគ�ណតះវ$បត�!�s13របស�អ��នបរើ1�បរើណតះត។ ផនែវបសាយ ជាបរើ�ច�នអាចបរើអាយអ9កទាញ

យក រ -បភាព វ wបរើ�អ- អាសអាភាស�នបរើដឋាយបរើសរw ផនែ�លវា ន0ងគជ�ឥទយាt!ពលអា�កក��ល� យ�វវ (យ ន!ងគសងគ�មព។

បាត�ង�ទ�នាក�ទ�នង៖ បរើដឋាយសារអ��នបរើ1�បរើណតះតM�ល�បរើសវាកមពO គគ=របរើអាយចាប�អារមពOណតះR ជាបរើ�ច�ន ផនែ�លជាបរើហត� បរើ1J�បរើអាយ

�ត�បងគ�ទយា3នាក�ទយា3នងគផលាV ល�ជាមព=យសងគ�មពខវាងគបរើ��។ ឧទាហរណតះs ៖ មពន�សkជាបរើ�ច�ន អាចជ=បទយា3នាក�ទយា3នងគជាមព=យមព!ត�ភ(�ក

ឬ�គគnសារ បរើល�អ��នបរើ1�បរើណតះតជាងគ ជ=បមព�dផលាV ល�។ បរើកOងគៗច-លច!ត�បរើលងគបរើហ�មពអនឡាញ ជាងគបរើលងគបរើ��របរើលងគជាមព=យ�គគnសារ។

៤. បរើ��មព��បរើ�ប���ស� អ��នបរើ1�បរើណតះត បរើត��តQវការអJ�dU�?

១. Devices: (ទយា-រស(ពV ឬក�3ពD-ទយា(រ) ៖ គគhជាសមា� រg ឬជាមពបរើ1F�យស3ខវាន� ផនែ�លអាចM�ល�លទយាtភាព

�ល�បរើយ�ងគក9�ងគការបរើ�ប���ស�អ��នបរើ1�បរើណតះត ។

២. Internet Connection: (Modem, Internet Service Network, ISP) ៖

គគhជាលទយាtភាពទយា�ព�រ ផនែ�លM�ល�ការតភា6 ប� ឧបករណតះR បរើអ4!ច�តQន!ចរបស�អ9ក បរើ7កាន�អ��នបរើ1�បរើណតះត ។

៣. Internet Browser: (IE, Google Chrome, Firefox, Opera...) ៖ គគhជាកមពOវ $1�

ផនែ�ល មានត=នាទយា�បងា� ញ បរើគគហទយា3ព(រ ផនែ�លអ9កចងគ�ទយាសkនា តាមពរយgការបញចy-ល អាស(យដឋា/ នផនែវប

សាយ។

ស3ណតះ= រ