• Kup książkę• Poleć książkę • Oceń książkę

• Księgarnia internetowa• Lubię to! » Nasza społeczność

Tytuł oryginału: Investing with Volume Analysis: Identify, Follow, and Profit from Trends

Tłumaczenie: Przemysław Janicki

Projekt okładki: Studio Gravite / OlsztynObarek, Pokoński, Pazdrijowski, Zaprucki

ISBN: 978-83-246-3646-4

Authorized translation from the English language edition, entitled: Investing with Volume Analysis:Identify, Follow, and Profit from Trends, ISBN 0137085508, by Buff Pelz Dormeier,published by Pearson Education, Inc, publishing as Financial Times Prentice Hall,Copyright © 2011 by Pearson Education, Inc.

All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means,electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage retrievalsystem, without permission from Pearson Education Inc.

Polish language edition published by Helion S.A.Copyright © 2012.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszejpublikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innympowoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymiich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacjebyły kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie,ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor orazWydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkodywynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock Images LLC.

Drogi Czytelniku!Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adreshttp://onepress.pl/user/opinie/inwanaMożesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

Wydawnictwo HELIONul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICEtel. 32 231 22 19, 32 230 98 63e-mail: onepress@onepress.plWWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Printed in Poland.

http://onepress.pl/page354U~rt/inwanahttp://onepress.pl/page354U~rf/inwanahttp://onepress.pl/page354U~ro/inwanahttp://onepress.pl/page354U~/http://ebookpoint.pl/r/JH8P6

Spis tre�ci

S�owo wst�pne ............................................................................ 11 Podzi�kowania ............................................................................ 13 O autorze .................................................................................... 15 Wprowadzenie ............................................................................ 17

Rozdzia� 1: Dwa spojrzenia na analiz� rynku ................................................ 23Budujemy solidne fundamenty .......................................................................23Dwa uprawnione podej�cia .............................................................................24Podej�cie fundamentalne ................................................................................26Podej�cie techniczne .......................................................................................27Porównanie analizy fundamentalnej i analizy technicznej .............................28

Rozdzia� 2: Historia analizy technicznej ........................................................ 31Pierwsze w historii zlecenie — zrealizuj (w ca�o�ci) b�d� anuluj ...................31Wykresy babiloskie .......................................................................................32Pierwsze rynki europejskie ..............................................................................33Techniki samurajskie ......................................................................................33Pierwsze wzmianki o analizie rynku w Ameryce .............................................34Korzenie — Charles H. Dow ..........................................................................34P�dy — William Peter Hamilton i pozostali zwolennicy teorii Dowa ...........35P�czkuj�cy praktycy ........................................................................................35Wzrost fundamentów ......................................................................................37Badania na wspó�czesnych rynkach efektywnych ..........................................39Porównanie epok ............................................................................................41Chc� by� dobrze zrozumiany — teoria Dowa znów na czasie ........................42

Rozdzia� 3: Analiza cenowa ........................................................................... 45Rynek wyznacza odpowiedni� cen� ................................................................46Podstawowy element sk�adowy wykresu .........................................................46Analiza wolumenu: znacz�cy krok naprzód ....................................................48

Rozdzia� 4: Analiza wolumenu ...................................................................... 51Wolumen ........................................................................................................51Terminologia zwi�zana z analiz� wolumenu ...................................................52Wolumen jako element analizy rynku ............................................................52Wolumen weryfikuje (potwierdza) ceny .........................................................53Wolumen zapewnia p�ynno�� .........................................................................53Wolumen wa�y informacje posiadane przez rynek .........................................54Wolumen ujawnia rzeczywiste przekonania uczestników rynku ....................54

6 INWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Wolumen wyra�a zainteresowanie i entuzjazm rynku ....................................55Wolumen �wiadczy o ró�norodno�ci opinii ....................................................55Wolumen jest paliwem nap�dzaj�cym rynek .................................................55Wolumen odkrywa tajemnice rynku ..............................................................56Wolumen jako przyczyna ................................................................................56Wolumen daje pocz�tek dynamice cen ..........................................................56

Rozdzia� 5: Wolumen — si�a rynku .............................................................. 57Wolumen jako si�a rynku ................................................................................57Wolumen jako wska�nik wyprzedzaj�cy ceny .................................................57Wolumen jako wyk�adnik ceny ......................................................................58B = S = T .......................................................................................................59Analiza wolumenu — wykorzystaj dost�pn� Ci moc .....................................61Opór i wsparcie ...............................................................................................61Trend i linie trendu ........................................................................................61Obiekt wprawiony w ruch porusza si� tym ruchem,

chyba �e zostanie z niego wytr�cony ............................................................64Si�a = masa × przyspieszenie .........................................................................64Ka�da akcja wywo�uje przeciwnie skierowan� reakcj� ...................................67Zastosowanie zasad dynamiki Newtona w analizie wolumenu ......................68

Rozdzia� 6: Jak czyta� rynek niczym ksi��k� ................................................. 69Czytanie z ta�my ..............................................................................................70Jak odczytywa� litery alfabetu rynkowego ......................................................70Oto rynek — pozwól, �e Ci go przedstawi� ....................................................71Strach i chciwo�� ............................................................................................72Wolumen: narz�dzie do rozszyfrowywania rynku ...........................................73Analizujemy ceny i wolumen s�upek po s�upku ..............................................74Cztery przypadki w analizie cen zamkni�cia w powi�zaniu z wolumenem .........74S�upek cenowy stanowi DNA rynku ..............................................................75Wolumen jako RNA rynku ............................................................................76Analiza VSA (badanie relacji mi�dzy wolumenem

a zakresem zmienno�ci ceny) .......................................................................77Deprecjacja waloru przy wysokim wolumenie ................................................80Ruchy cen przy niskim wolumenie obrotów ...................................................82

Rozdzia� 7: Wolumen w analizie trendów ..................................................... 89Identyfikacja trendów .....................................................................................89Trendy: zdania wypowiadane przez rynek ......................................................90Wykre�lamy linie trendu .................................................................................90Ocena fazy trendu g�ównego przy wykorzystaniu analizy wolumenu .............93Cztery przypadki w analizie trendu .................................................................94Regu�y i prawa wolumenu: �amiemy kod zaprzeczaj�cy .................................99Trendy sezonowe na wykresie wolumenu .....................................................106

SPIS TRE�CI 7

Rozdzia� 8: Wolumen w analizie formacji ................................................... 109Formacje: instrumenty opisu wydarze na rynku .........................................109Formacje podstawowe: interakcja dwóch trendów g�ównych ......................110Flagi i chor�giewki typowe dla rynku byka ...................................................124

Rozdzia� 9: Ró�ne miary wolumenu ............................................................ 127Siedem klas wska�ników cenowych ..............................................................129Optymalizacja: ostrze�enie ............................................................................131

Rozdzia� 10: Czyste wska�niki wolumenu ..................................................... 133Wolumen ......................................................................................................133�rednie krocz�ce w analizie wolumenu ........................................................135Oscylatory wolumenu ...................................................................................135Wst�gi wolumenowe .....................................................................................136Wska�nik akumulacji wolumenu ..................................................................136Wolumen na wykresie cenowym ..................................................................137Wykresy cenowo-wolumenowe Crockera ....................................................138

Rozdzia� 11: Wska�niki akumulacji wolumenuoparte na mi�dzysesyjnej zmianie ceny ..................................... 143Równowaga wolumenu (OBV) ....................................................................144Cenowy trend wolumenu ..............................................................................146Oscylatory wolumenu dla danych interday ..................................................146

Rozdzia� 12: Wska�niki akumulacji wolumenuoparte na jednosesyjnych zmianach ceny .................................. 149Jednosesyjny indeks intensywno�ci

(wska�nik akumulacji/dystrybucji) ..................................................... 150Wska�nik zmian akumulacji/dystrybucji Williamsa ....................................151Wska�nik akumulacji/dystrybucji Williamsa ................................................151Oscylatory wolumenu dla danych intraday ..................................................152

Rozdzia� 13: Wska�niki wolumenu wsparte analiz� zakresu cenowego ......... 157Indeks urynkowienia .....................................................................................158Wykresy ekwiwolumenowe ...........................................................................159Swoboda ruchu .............................................................................................161

Rozdzia� 14: Akumulacja cen oparta na danychna temat wolumenu obrotów .................................................... 163Dodatnie i ujemne indeksy wolumenu .........................................................163

Rozdzia� 15: Wska�niki wolumenu dla danych szybkozmiennych ................. 167�rednia cena wa�ona wolumenem ................................................................167Indeks przep�ywów/wolumen kroku notowania ...........................................168

8 INWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Rozdzia� 16: Wska�niki cenowe wa�one wolumenem ................................... 173Indeks przep�ywów pieni��nych ....................................................................173�rednie krocz�ce wa�one wolumenem .........................................................175Wa�ony wolumenem wska�nik MACD .......................................................184Wska�nik natarcia trendu .............................................................................186

Rozdzia� 17: Wska�nik potwierdzaj�cy cena – wolumen ............................... 197Obliczenia .....................................................................................................198Jak stosowa� wska�nik VPCI ........................................................................200Praktyczne zastosowanie VPCI .....................................................................205Badanie empiryczne ......................................................................................209Pozosta�e zastosowania wska�nika: porównanie VPCI

z innymi wska�nikami wykorzystywanymi w analizie wolumenu ..............213Pozosta�e zastosowania ..................................................................................218Wykaz wska�ników wolumenu .....................................................................219

Rozdzia� 18: Kompendium wska�ników szeroko�ci rynku ............................ 223Statystyki rynkowe (szeroko�ci rynku) .........................................................223Statystyki szeroko�ci rynku: �ród�o informacji rynkowych ...........................224Uwaga, roboty drogowe! Pu�apki miar szeroko�ci rynku ..............................228Wska�niki oparte na miarach szeroko�ci rynku ...........................................232Dodatni i ujemny indeks wolumenu .............................................................233Indeks Armsa/TRIN .....................................................................................234Oscylator McClellanów ................................................................................236

Rozdzia� 19: Wprowadzamy wolumen wa�ony kapitalizacj� .......................... 241Czas, by zwi�kszy� warto�� miary wolumenu ................................................241Tradycyjny wolumen: zerwanie relacji mi�dzy cen� a wolumenem .............242Co si� dzieje w czasach kryzysów ..................................................................244Alternatywne metody analizowania wolumenu indeksu ..............................245Wolumen wa�ony kapitalizacj� ....................................................................246Porównanie miar zwyk�ego wolumenu

oraz wolumenu wa�onego kapitalizacj� .....................................................247B�yskawiczny kryzys: wolumen wa�ony kapitalizacj� w akcji .......................249Wolumen wa�ony kapitalizacj�:

nowe spojrzenie na wska�niki szeroko�ci rynku .........................................251

Rozdzia� 20: Ryzykowny biznes ..................................................................... 255Najlepszym atakiem jest obrona ...................................................................255Najlepsze i najgorsze dni ...............................................................................257Strategia „kupuj i miej nadziej�” ..................................................................259Dynamiczna alokacja aktywów .....................................................................261Zarz�dzanie ryzykiem ....................................................................................264System AVSL ................................................................................................266Najlepsze b��dy to te, których do�wiadczyli�my ...........................................269

SPIS TRE�CI 9

Rozdzia� 21: Zbieramy wszystko w ca�o��:strategie dyktowane wolumenem .............................................. 271Stosowanie strategii opartych na wolumenie ...............................................272Rozumienie rynku: popyt i poda� .................................................................272Budujemy system pozycjonowania dla poszczególnych akcji .......................280Cztery fazy analizy wolumenu .......................................................................281

Rozdzia� 22: Wspó�czesne wyzwania analizy wolumenu ................................ 291Jak zmienia� si� wolumen obrotów ...............................................................292Porównanie ró�nych epok w rozwoju rynków ..............................................302Wp�yw zmian w strukturze rynku na analiz� wolumenu ..............................309Wiarygodno�� danych na temat wolumenu .................................................310

Bibliografia ............................................................................... 313

Skorowidz ................................................................................. 327

50 INWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

4Analiza wolumenu

„Wolumen jest jak para w kotle, dzi�ki której parowóz mo�e dowie�� poci�g do miejscaprzeznaczenia”.— Joseph Granville

WolumenKa�dy inwestor wie, która informacja ma najbardziej kluczowe znaczenie, je�li chodzi o akcje— ich cena. Ju� w pierwszych dniach swojej przygody z gie�d� jest on uczony, by kupowa� tanioi sprzedawa� drogo. Wieczorne skróty wiadomo�ci podaj� warto�ci g�ównych indeksów niczymwyniki jakich� wa�nych gonitw czy zawodów sportowych, tak �e wielu ludzi niejako naturalnie,bez chwili g��bszej refleksji wierzy w to, �e zamkni�cie sesji powy�ej ceny otwarcia jest zawszeinformacj� pozytywn�, podczas gdy zakoczenie sesji na minusie oznacza zawsze co� z�ego. Niezmienia to jednak faktu, �e znajomo�� dziennych wyników sesji nie czyni Ci� w praktyce anitroch� m�drzejszym w zakresie podejmowania decyzji inwestycyjnych.

Oczywi�cie cena ma znaczenie. Jest to fakt, który trudno by�oby podwa�y�. Nie mo�emy jednakzapomina�, �e ca�y czas mamy do czynienia z… rynkiem. Znajomo�� kocowego efektu transakcjizawartych w ci�gu danego dnia czy tygodnia gie�dowego pozwoli Ci si� zorientowa�, co w tym czasiezasz�o na parkiecie, ale niekoniecznie dlaczego lub te� — co mo�e bardziej istotne — w jakisposób do tego dosz�o. Wyobra� sobie parking przed jakim� centrum handlowym. Czy wszystkiemiejsca parkingowe s� zaj�te, czy mo�e po�owa z nich jest wolna? Czy dzi� jest sobota, czy dzie ro-boczy? Ilu ludzi odwiedza sklepy czy spo�ywa obiad w znajduj�cej si� w obiekcie restauracji? Pomi-jaj�c ju� to, co te� ci wszyscy ludzie kupuj� oraz jak wiele pieni�dzy na to wydaj�, tym, co ma naj-wi�ksze znaczenie dla inwestorów, którzy sfinansowali budow� tego centrum handlowego, jestsamo to, �e klienci ci po prostu do niego zagl�daj� i korzystaj� z jego oferty. To jest w�a�nie co�,co mo�na by okre�li� w sposób naturalny jako wolumen.

Obserwacja wolumenu dla dowolnego waloru czy indeksu znajduje si� w zasi�gu mo�liwo�cika�dego inwestora. Jednak�e w�a�ciwe zrozumienie i interpretacja jego wskaza jest ju� pewn�sztuk� — umiej�tno�ci�, któr� nie ka�dy inwestor w dostatecznym stopniu posiad�. Dlatego te�w tej ksi��ce staram si� przedstawi� w sposób klarowny i przyst�pny najwa�niejsze koncepcjesk�adaj�ce si� na analiz� wolumenu oraz omawiam narz�dzia, które pozwol� Ci lepiej zrozumie�,czym jest wolumen i w jaki sposób mo�esz wykorzysta� ró�ne jego wska�niki do podejmowanialepszych, bardziej przemy�lanych i �wiadomych decyzji.

52 INWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Terminologia zwi�zana z analiz� wolumenuZacznijmy od wprowadzenia i zdefiniowania kilku podstawowych poj��. Wolumen (ang. volu-me) to ogólne s�owo-klucz okre�laj�ce ilo�� okre�lonego waloru (np. akcji danej spó�ki, kon-traktów towarowych, opcji itd.), jaka zosta�a wymieniona pomi�dzy kupuj�cymi i sprzedaj�-cymi. Du�a warto�� wolumenu oznacza, �e znaczna liczba instrumentów, którymi obrót odbywasi� na danym rynku, zmieni�a w�a�ciciela. Je�li za� wolumen jest niski, nowego nabywc� znalaz�omniej instrumentów okre�lonego rodzaju.

Na wolumen mo�emy spojrze� z kilku punktów widzenia, dlatego te� zdefiniujemy kilka jegorodzajów (odmian):

� Wolumen rynkowy (zwany równie� wolumenem obrotu) (ang. market volume, tradingvolume) — liczba walorów b�d�cych przedmiotem wymiany (mi�dzy kupuj�cymii sprzedaj�cymi) w okre�lonym przedziale czasu, zwykle w ci�gu jednego dnia.

� Wolumen ca�kowity (lub wolumen gie�dowy) (ang. total volume, exchange volume)— odnosi si� do ca�kowitej liczby papierów warto�ciowych (akcji), które by�y przedmiotemhandlu na parkiecie (np. na gie�dzie New York Stock Exchange).

� Wolumen indeksu (ang. index volume) — skumulowana warto�� (suma) wolumenuwszystkich papierów warto�ciowych spó�ek wchodz�cych w sk�ad indeksu gie�dowego,takiego jak Dow Jones, S&P 500 czy WIG20.

� Ca�kowita liczba transakcji (ang. total trades) — liczba wszystkich transakcji, które zosta�yzawarte na danej sesji.

� Warto�� obrotu (ang. dollar volume) — warto�� w dolarach wszystkich akcji, które zmieni�yw�a�ciciela na danej sesji1.

� Wolumen akcji w wolnym obrocie (ang. free float) — liczba akcji znajduj�ca si�w posiadaniu uczestników rynku, która mo�e by� przedmiotem wolnej wymiany.

� Przeci�tny wolumen (zwany tak�e typowym wolumenem) (ang. average volume, typicalvolume) — wyznaczany jest jako �rednia ruchoma wolumenów zarejestrowanych w ró�nychmomentach czasu w celu wyg�adzenia �cie�ki zmian wolumenu w wybranym okresie.Pozwala uzyska� bardziej reprezentatywny obraz typowego wolumenu w danym czasie.Dzi�ki niemu analitycy techniczni mog� szybko zorientowa� si�, czy bie��cy wolumensi� zmniejszy�, czy zwi�kszy� w porównaniu do przesz�o�ci. Wracaj�c na chwil� do analogiiz centrum handlowym — pozwoli on znale�� odpowied� na pytanie, czy w ten weekendjest ono cz��ciej odwiedzane przez klientów w porównaniu ze wszystkimi weekendamina przestrzeni ostatniego roku, czy mo�e jednak rzadziej.

Wolumen jako element analizy rynkuObserwacja handlu gie�dowego dostarcza tylko dwóch rodzajów informacji — o cenie oraz jejniedocenianym kuzynie — wolumenie. Wolumen, by� mo�e najbardziej niedoceniany elementca�ej uk�adanki, tworzy najbardziej chyba podatny grunt dla analizy technicznej. Bieg�o�� w anali-

1 Na rynkach lokalnych stosowane s� odpowiedniki w walucie lokalnej, np. wolumen z�otowy — przyp. t�um.

ROZDZIA� 4. � ANALIZA WOLUMENU 53

zie wolumenu to w�ród uczestników rynków cecha raczej rzadka. Jednak�e solidne jej opanowaniei w�a�ciwe zrozumienie pozwala praktykom rynkowym znacznie g��biej wnikn�� w mechanik� rynku.

Benjamin Graham, ojciec strategii inwestowania na podstawie warto�ci i mentor WarrenaBuffetta, porównywa� cz�sto rynek do maszynki do g�osowania. Je�li zgodzimy si� z t� analogi�,wówczas wolumen mogliby�my przyrówna� do urny, do której trafiaj� g�osy. Stanowi on bo-wiem najbardziej autentyczn� ilustracj� mocy, jaka tkwi w si�ach poda�y i popytu na rynku.

Wolumen mo�na postrzega� jako narz�dzie weryfikacji (potwierdzania) cen rynkowych, �ród�op�ynno�ci, miernik wagi (znaczenia) informacji posiadanych przez rynek, �ród�o informacji o rze-czywistych intencjach uczestników rynku, dowód na ró�norodno�� opinii panuj�cych w�ród inwe-storów, paliwo nap�dzaj�ce rynek, sposób na odkrycie tajemnic rynku czy te� pierwotne �ród�odynamiki cen. Je�li zgadzasz si� z opini�, �e ka�da z tego rodzaju informacji mo�e mie� istotneznaczenie dla trafno�ci decyzji inwestycyjnych, analiza wolumenu b�dzie tym, czemu powinie-ne� po�wi�ci� znacznie wi�cej uwagi, ni� zwyk�e� to robi� do tej pory.

Wolumen weryfikuje (potwierdza) cenyWolumen odgrywa kluczow� rol� w analizie papierów warto�ciowych. Pozwala odpowiedzie�na pozornie proste pytanie: „Jak du�o?”. Jak ju� wiemy, wolumen mówi nam o tym, jak wielesztuk danego waloru by�o przedmiotem obrotu (wymiany) w okre�lonym czasie. Kluczowe jest tujednak zrozumienie pewnego faktu — im wi�cej papierów zmienia swojego w�a�ciciela po okre-�lonej cenie, tym wi�ksze oparcie w wolumenie znajduje ów poziom ceny. W j�zyku Grahama,znacznie wi�cej inwestorów „g�osuje” za t� cen� w danym momencie czasu.

Na zasadzie analogii powinni�my zak�ada�, �e ni�szy wolumen jest wyrazem dok�adnie od-wrotnej sytuacji. Je�li znacznie mniejsza rzesza inwestorów decyduje si� przeprowadzi� transakcj�przy danym poziomie ceny, w znacznie mniejszym stopniu mo�emy mie� pewno�� co do jegozasadno�ci.

Za�ó�my na chwil�, �e wszed�e� na portal aukcyjny z zamiarem kupna okre�lonej rzeczy.Szybko przekona�e� si�, �e oferuje j� tylko jeden sprzedawca. Jak bardzo b�dziesz ufa� w to, �e��dana przez niego cena jest miarodajna czy te� „uczciwa”? Najprawdopodobniej nie bardzo.Je�li jednak ten sam towar znalaz�by� w ofercie znacznie wi�kszej liczby sprzedawców, którzyw przesz�o�ci sprzedali ju� dziesi�tki tysi�cy sztuk tego towaru po bardzo zbli�onej do bie��cejcenie, najprawdopodobniej bez wi�kszych oporów b�dziesz sk�onny uzna�, �e cena ta stanowidobre przybli�enie rzeczywistej warto�ci poszukiwanej przez Ciebie rzeczy.

Dok�adnie ta sama zasada znajduje zastosowanie w przypadku wolumenu obrotu. Im wi�cejosób uczestniczy w kszta�towaniu bie��cej ceny rynkowej waloru, tym bardziej wydaje si� onauzasadniona. Mo�na wi�c powiedzie�, �e z punktu widzenia analityka technicznego wolumenjest narz�dziem s�u��cym do potwierdzenia jako�ci procesów cenotwórczych na rynku.

Wolumen zapewnia p�ynno��Przywo�any wy�ej przyk�ad aukcji pozwala nam poczyni� jeszcze jedn� do�� istotn� obserwacj�.Za�ó�my na chwil�, �e swoj� ofert� na portalu aukcyjnym umie�ci� tylko jeden sprzedawca, przyczym nie spotyka si� ona z zainteresowaniem kupuj�cych. Popyt na dany towar zamar�. Zadajmysobie w tej sytuacji pytanie, jakie jest prawdopodobiestwo tego, �e w stosunkowo krótkim czasie

54 INWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

uda mu si� up�ynni� oferowany towar (czyli sprzeda� go za gotówk�) po cenie nieodbiegaj�cejznacznie od ��danej obecnie? W swojej ksi��ce zatytu�owanej Mind over Market Eric Jones orazJames i Robert Daltonowie odpowiadaj� na to pytanie w ten oto sposób: „Wolumen jest naj-prawdziwszym i najbardziej wiarygodnym indykatorem zdolno�ci rynku do u�atwiania i zwi�ksza-nia efektywno�ci obrotu… Rynek, który nie ma wbudowanych mechanizmów usprawniaj�cychobrót, nie ma szans na przetrwanie”.

Kiedy wolumen jest niski, szanse na to, �e w stosunkowo krótkim czasie uda si� sprzeda� okre-�lon� ilo�� waloru po ��danej cenie s� raczej niewielkie. Odwrotnie ma si� sytuacja wówczas, gdywolumen jest wysoki, kiedy to znaczna liczba transakcji zawierana jest przy stosunkowo w�skimprzedziale waha ceny. Wysoce prawdopodobne staje si� wówczas szybkie up�ynnienie du�ej licz-by papierów po cenie nieró�ni�cej si� znacz�co od tej, po której zosta�y zakupione. Wysoki wo-lumen pozwala wnioskowa� o du�ej p�ynno�ci, kiedy to wymiana papieru na gotówk� po cenierynkowej jest �atwa.

Wolumen way informacjeposiadane przez rynekWolumen nie tylko uwiarygadnia ceny, ale stanowi równie� istotny element procesu ich formo-wania. Z chwil� opublikowania nowych informacji wolumen staje si� swego rodzaju indykatoremszybko�ci ich przyswajania przez uczestników rynku. Poprzez obserwowanie zmian w wolumeniew chwil� po opublikowaniu danych analityk techniczny jest w stanie oszacowa� tempo, z jakimnowe informacje docieraj� do inwestorów.

W ten oto sposób wolumen staje si� swoist� miar� istotno�ci informacji dopiero co podanychdo wiadomo�ci publicznej. Zwi�kszone zainteresowanie tymi informacjami przek�ada si� nawzrost wolumenu. Je�eli za� informacje te nie maj� du�ego znaczenia dla uczestników rynku, niewp�yn� na widoczne zwi�kszenie wolumenu.

Wolumen ujawniarzeczywiste przekonania uczestników rynkuInformacje o liczbie (wolumenie) walorów, które by�y przedmiotem wymiany w okre�lonym cza-sie, odkrywaj� rzeczywiste przekonania i intencje uczestników rynku. Za�ó�my na przyk�ad, �edosz�y Ci� s�uchy, i� pewien dobrze znany inwestor dokona� zakupu znacznej liczby akcji pewnejspó�ki. Jaka b�dzie Twoja reakcja na tak� informacj�? Najprawdopodobniej pójdziesz w jego�lady i zakupisz — dajmy na to — tysi�c sztuk tego samego waloru.

Za�ó�my teraz, �e po pewnym czasie dowiedzia�e� si�, i� inwestor ten zakupi� jedynie 100sztuk akcji tej�e spó�ki. Zapewne zgodzisz si� ze mn�, �e ta dodatkowa informacja do�� istotniezmieni�aby Twoje przekonanie co do sensowno�ci inwestowania w te w�a�nie walory. Oczeki-wa�e� raczej, �e tak bogaty i uznany inwestor zakupi co najmniej milion akcji — oczywi�ciegdyby dzia�a� on w pe�ni przekonany o s�uszno�ci swej decyzji.

ROZDZIA� 4. � ANALIZA WOLUMENU 55

Wolumen wyraa zainteresowaniei entuzjazm rynkuWolumen rynkowy mo�na interpretowa� w kategoriach pewnej sumy kapita�u, która szukaswojego miejsca na rynku. Na dobr� spraw� istniej� tylko dwa powody, dla których posiadaczewolnych �rodków decyduj� si� je zainwestowa�. Jednym z nich jest ch�� wykorzystania nada-rzaj�cej si� wyj�tkowej okazji do zysku. Drugim z tych powodów jest d��enie do redukcji ryzyka,jakie wi��e si� z zaj�ciem potencjalnie niew�a�ciwej pozycji. Rosn�cy wolumen jest po�rednimdowodem na to, �e inwestorzy, reprezentuj�cy b�d� to stron� popytow�, b�d� poda�ow� rynku,widz� sens w ulokowaniu swoich �rodków na okre�lonym rynku czy w jego segmencie (a tak�ew konkretnym walorze). Malej�cy wolumen ka�e s�dzi�, �e znacznie mniej inwestorów postrzegaokre�lon� inwestycj� jako dobr� lokat� kapita�u. Ich mniejszy entuzjazm przek�ada si� na decyzje— zamiast inwestowa�, wol� poczeka� na dalszy rozwój sytuacji, pozostaj�c poza rynkiem.

Wolumen �wiadczy o rónorodno�ci opiniiWolumen mo�e stanowi� dodatkowe kryterium decyzyjne dla uwa�nego obserwatora, w sytu-acji gdy na rynku dominuj� skrajnie ró�ne, a nierzadko sprzeczne opinie. Bardzo cz�sto informacjei komentarze w mediach czy te� plotki przekazywane tzw. poczt� pantoflow� sk�aniaj� inwesto-rów do zaj�cia okre�lonej pozycji, nawet je�li s� one tylko lu�no zwi�zane z faktami (a nawet gdyw ogóle nie znajduj� one potwierdzenia w faktach). Zwi�kszona aktywno�� inwestorów, znajduj�caswoje odzwierciedlenie w rosn�cym wolumenie, stanowi empiryczny dowód na to, �e tego ro-dzaju — cz�sto rozbie�ne — opinie s� obecne na rynku, przy czym ka�da ze stron okopuje si� naw�asnej pozycji. Im wi�ksza jest owa rozbie�no�� opinii, tym wi�kszy zysk ka�da ze stron ma za-miar zrealizowa� na zajmowanej przez siebie pozycji. Znaczna rozbie�no�� opinii znajduje swojeodzwierciedlenie w rosn�cym wolumenie — pokazuje on, �e zarówno byki, jak i nied�wiedziezajmuj� swoje pozycje w oczekiwaniu na zysk. To samo rozumowanie prowadzi nas do wniosku,�e niski wolumen mo�e z kolei oznacza� osi�gni�cie konsensusu mi�dzy stron� poda�ow� i popytow�rynku — bie��ca cena rynkowa staje si� istotnie cen� równowagi („w�a�ciw�” cen� w danej chwili).

Wolumen jest paliwem nap�dzaj�cym rynekKa�dy silnik, je�li ma wykona� okre�lon� prac�, musi zosta� zasilony w odpowiednie paliwo. Ta-kiego w�a�nie paliwa dla rynków finansowych dostarczaj� inwestorzy zg�aszaj�cy popyt na notowanena rynku instrumenty b�d� oferuj�cy ich poda�. Wolumen — jak ju� wiemy — stanowi za� miar�ca�kowitej poda�y albo popytu, jaki w okre�lonym czasie zg�aszaj� uczestnicy rynku. Wolumenmo�na wi�c postrzega� jako paliwo, które nadaje rynkom dynamik� i wprawia je w ruch. Znanyinwestor Billy Williams wyrazi� t� my�l nast�puj�cymi s�owami: „Wolumen jest w rzeczy samejmotorem wprawiaj�cym w ruch rynki akcji. Kiedy statek kosmiczny wyrusza w swoj� podró� w prze-strze kosmiczn�, wi�ksza cz��� paliwa znajduj�cego si� w jego zbiornikach zu�ywana jest napokonanie si�y grawitacji Ziemi. Jest to konieczne do wyzwolenia tej wybuchowej energii, która mawynie�� statek w przestrze kosmiczn�. Ale gdy cel ten zostanie ju� osi�gni�ty i statek oderwie si�od Ziemi, niewielka cz��� paliwa pozosta�a w zbiornikach wystarcza do tego, by móg� on kontynu-owa� swoj� misj�. Wolumen jest dla akcji tym, czym paliwo rakietowe dla statku kosmicznego”.

56 INWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Wolumen odkrywa tajemnice rynkuJe�li cena stanowi form� prawdy, wolumen jest tym, co nadaje jej klauzul� bycia godnym za-ufania. Du�e instytucje pragn� przeprowadza� swoje transakcje kupna czy sprzeda�y papierówwarto�ciowych w ciszy, bez wzbudzania zainteresowania ze strony pozosta�ych uczestnikówrynku. Jednak�e w praktyce jest to prawie niemo�liwe. Musz� wi�c ostro�nie wybiera� papierywarto�ciowe do swoich portfeli inwestycyjnych, unikaj�c inwestowania w te walory, którychceny s� wra�liwe na wolumen obrotu (jak w przypadku akcji ma�o p�ynnych spó�ek). Decyduj�csi� na kupno b�d� sprzeda� takich papierów, du�a instytucja musi zachowa� szczególn� ostro�-no��. Je�li bowiem nieopatrznie zdradzi swe zamiary, pozostali inwestorzy mog� wykona� ma-newr wyprzedzaj�cy, tzn. przeprowadzi� wcze�niej transakcj� kupna lub sprzeda�y, próbuj�cwykorzysta� wiedz� o znacznej transakcji, jaka za chwil� ma by� przeprowadzona i mo�e wp�yn��na cen� („p�yn�c na fali”).

Jednym ze sposobów na „ukrycie” tego rodzaju transakcji jest kupno po cenie natychmia-stowego zakupu (ang. bid) b�d� sprzeda� po cenie natychmiastowej sprzeda�y (ang. offer). Jednakw ramach analizy wolumenu potrafimy radzi� sobie i z tego rodzaju unikiem. Ka�da transakcjaznajduje swoje odzwierciedlenie w oficjalnych statystykach gie�dowych. Znaczny wzrost wolumenujest czytelnym sygna�em tego, �e jaka� du�a instytucja wesz�a do gry — nawet je�li poziom cenyniekoniecznie na to wskazuje (nie zmieni� si� istotnie).

Wolumen jako przyczynaRichard Wyckoff, guru gie�dowy z pierwszej po�owy XX w., zdefiniowa� w�asne prawa inwestowa-nia. Jednym z owych praw, które maj� szczególne znaczenie z naszego punktu widzenia, by�o too przyczynie i skutku (ang. law of cause and effect). Prawo to stanowi, �e zakres ruchu cenowegojest wprost proporcjonalny do skali przyczyn, jakie leg�y u jego podstaw. Dla osób zajmuj�cychsi� analiz� wolumenu wyp�ywa st�d wniosek, �e przyczyn� zmian ceny danego waloru stanowiró�nica mi�dzy liczb� jego sztuk oferowanych do sprzeda�y a liczb� sztuk, na które zg�aszany jestaktualnie popyt.

Wolumen daje pocz�tek dynamice cenWolumen rynkowy to miara, której wzrost prowadzi zwykle do przyspieszenia ruchu kierunkowegocen. Charles Dow, za�o�yciel „The Wall Street Journal” i twórca s�ynnych indeksów nazwanychjego imieniem, wierzy�, �e wysoki wolumen jest indykatorem bardziej „prawid�owych” cen, a w efekciesam staje si� czym�, co wyznacza ceny. Mówi�c w skrócie, Dow przeczuwa�, �e znacz�cy wzrostwolumenu poprzedza cz�sto równie istotne co do warto�ci bezwzgl�dnej ruchy cen. Od mo-mentu sformu�owania tej hipotezy ponad sto lat temu znalaz�a ona swoje potwierdzenie w ol-brzymiej liczbie bada empirycznych.

http://program-partnerski.helion.pl/page354U~/

Przycisk1: Przycisk2: