Embed Size (px)
Citation preview
www.irrawaddy.org/bur1
csif:rdkif|kuQpdk:óSifh axG\mav:yg:
tifwmAsL:
a':atmifqef;pk-unf tif;pdefaxmifydkŒI w&m;pGJcH&
oef;acgifxuf nOfhreufawmhwJh niSufuav;awG
aygufuGJr+tEktvS
yavmifawmifwef;udkyg &kdufcwfoGm;r,fh t0ga&mifqdk;aq;
rvSawmhonfhrdef;rvSuGsef;
ႏစပတတစႀကမထတေဝသည
apmifh&OD;rnfh 'Drdkua&pD a&-unfwayguf
od-um;rif;pD&ifcsuf ,rrif;tcuf
tazav#mufwJhvrf;ay:u orD;
a&ul;csefyD,H r0if&
ယခလဆနးက ၎၏ ေနအမသ႔ တတတဆတ ၀ငေရာကလာေသာအေမရကနလမး ဂြန ၀လ ယကေထာ ဆသအမႈႏငပတသကၿပး စစအစးရက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား တရားစြဆခၿပးေနာက အငးစနေထာင ပရ၀ဏ အတြငးရ သးသန႔ဧညေဂဟာတြင ထနး သမးထားေၾကာငး ေရ႕ေနႀကးဥးၾကည၀ငးက ေျပာသည။
အမႈႏငပတသကၿပး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား တရားရငဆငရနေမလ ၁၈ ရကေန႔သ႔ ရကခနး သတမတထားေၾကာငး သရသည။
ေရ႕ေနႀကးဥးၾကည၀ငးက “ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက အငးစနေထာငပရ၀ဏအတြငးမာရတ ေထာငအာဏာပငေတြ ညလာခတ႔ အစညး
ကစး၊ သနးထကဥး
a':pk t,lcH y,fcscH&
xdkif; = rav;&Sm; e,fpyfrSm jrefrmawGa&mif;pm;cHae&
ig;ydrSmvnf; qdk;aq;awGŒ
typf&yftzGJŒrsm; e,fjcm;apmifhwyftjzpftoGifajymif;rnf
ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ပထမအႀကမ အကယခပကခရစဥက ၿခ၀ငးအတြငး စာဖတေနစဥ (Photo: Steve McCurry)
www.irrawaddy.org/bur2 www.irrawaddy.org/bur2
အေ၀းတ႔ လာတကရင ေနတ အေဆာကအဥးမာ ထားတယ” ဟဧရာ၀တသ႔ ေျပာသည။ အာဏာပငမားက ေမလ ၁၄ ရက နနကပငးတြင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား အငးစန အကဥးေထာငသ႔ ေခၚ ေဆာင၍ အမႈရငဆငရန ရကခနးေပး စစဥလကျခငးျဖစေၾကာငး AFP သတငးတစရပတြင ေဖာျပထားသည။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ႏင အတေန အမးသမး တ႔က ပဒမ၂၂ ျဖင တရားစြဆလကၿပျဖစ ေၾကာငးလညး ေရ႕ေန ဥးလမးျမငက သတငးေထာကမားသ႔ ေျပာဆခသည။
အေမရကနလမး ဂြ န ၀လ ယကေထာ (Mr. John William Yettaw)သည အငးလားကနေစာငးရ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ေနအမသ႔ေရကး၍သြားေရာကကာ ေမလ ၃ ရက မ ၅ ရကေန႔အထ ၃ ရကၾကာေနထငခၿပး ေမလ ၆ ရကေန႔တြင အငးလားကနအတြငး၌ ၎အားေတြ႕ရရသျဖင ဖမးဆးခေၾကာငး ေမလ ၇ ရကေန႔ထတ စစအစးရ သတငးစာမား၌ ေဖာျပခသည။
ေမလ ၁၄ ရကေန႔ထတ သတငးစာမားတြငလညး ဂြန ၀လ ယကေထာအား အေမရကနသ႐းမ ဒတယ အတြငး၀န (ေကာငစစ၀န) Mr. Colin P. Furst ႏင အဖြ႕က ရနကနၿမ႕ရ ေအာငသေျပရပသာ၌ ေကာငစစဆငရာ ေတြ႕ဆမႈ ျပလပခေၾကာငးႏင ဂြ န ၀လ ယကေထာ၏ ကယေရးအကဥးတ႔က ေဖာျပထားသည။
NLD ျပနၾကားေရးအဖြ႕၀ငတစဥးျဖစသည ဥးဟသာျမငက စစအစးရအေနျဖင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား ျပနလႊတရန ေမာလငမထားေသာလညး ယခကသ႔ ႐းတင တရားစြဆမည အစအစဥအထ ျဖစလာမညဟ ထငမထားေၾကာငး ေျပာဆသည။
အာဏာပငမားက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအပါအ၀င အတေနေသာအမးသမးတ႔က ပဒမ ၂၂ /၁၀၉ ျဖင တရားစြဆထားေၾကာငး သရရ
သည။ အဆပါ စြဆထားသည ပဒမမားသည ျပစမႈထငရားပါက ေထာငဒဏ ၃ ႏစမ ၅ အထ သ႔မဟတ ေငြဒဏ ကပ ၅၀၀၀ ကခ ႏငဖြယရေၾကာငး ေရ႕ေနမား ေျပာျပခကအရ သရသည။
ေဒၚေအာငဆနးစၾကညကမ မမတြငအျပစမရဟ ယၾကညထားေၾကာငး၎ႏင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညတ႔ ေမလ ၁၄ ရကေန႔ နနကက ေတြ႕ဆရာ၌ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညသည ကနးမာေရးႏင စတဓာတႀကခင ေကာငးမြနေၾကာငး ဥးၾကည၀ငးက ေျပာသည။
ဥးၾကည၀ငးက “ကေနာက သ႔ကအားေပးရမာ၊ သက ကေနာက ျပနၿပး အားေပးေနတယ”ဟ ဆသည။
ဂြ န ၀လ ယကေထာ (Mr. John William Yettaw) ကလညး ေမလ၁၄ ရကေန႔က ရးထတခေၾကာငး သရ ရသည။
အငးစနေထာငအနး သတငးလကယေသာ သတငးေထာကမားအား ကယေရးအကဥး ေတာငးဆျခငး ဓာတပရကယျခငးမား ခရေၾကာငး၊ျပညတြငးသတငးဂာနယ အယဒတာမားကလညး မမတကရ သတငးေထာကမားက သတငးမလကရနႏင အကယ၍ ျပနာေပၚပါက မမျပနာ မမေျဖရငးရန ညြနၾကားထားသညဟ သရသည။
ယမနႏစကလညး ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ေနအမအတြငးသ႔ ႏငငျခားသားတစဥးက လၿခေရးတပဖြ႔ဝငမား က လာဘေငြေပးၿပးဝငေရာကရနႀကးစားခသျဖင မသားစဆရာ၀န ေဒါကတာတငမး ဝငးက အာဏာပငမား ထတင ၾကားခဖးေၾကာငး၊ သ႔ရာတြင သက ဆငရာအာဏာပငမားက မညသ႔မအေရးမယခေၾကာငး NLD က ေျပာသည။ NLD အဖြ႔၀ငမားအဆအရ ေရကး၀ငေရာကလာေသာ ဂၽြန၀လ ယကေထာက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက လကမခဘႏငလႊတ ခေၾကာငး၊ သ႔ရာတြင ၎က အလြနပငပနးေနသျဖင ေခတနားခခြင
ေတာငးၿပး တစည တညးခသြားခေၾကာငး သရသည။
ဂၽြန ၀လ ယကေထာႏငပတသကၿပး အာဏာပငမားက ေလလာသရထားၿပးျဖစရာ လၿခေရးတငးကပထားသည ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ေနအမၿခ၀ငးအတြငးသ႔ ေရကး ၀ငေရာကသြားႏငသညအေပၚ ေလလာသမားအေနျဖင ေမးခြနးထတစရာျဖစေနသည။ ယခကသ႔ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား တရားစြဆရန ျပငဆငေနသညသတငးၾကားရသညအတြက ရနကနၿမ႕ခမားအၾကား အအားသင ေဒါသ ထြကမႈမား ျဖစေပၚလကရသည။
ၿပးခသည ရကမားအတြငး ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ကနးမာေရးခၽြတယြငးသည သတငးမား ထြကေပၚခကာ သ၏ မသားစ ဆရာဝနေဒါကတာတငမးဝငး ကလညး ေမလ ၇ ရကညတြင အာဏာပင တ႔က ဖမးဆးခၿပး မညသညေနရာတြင ခပေႏာငထားသညက မသရေသးပါ။ ေဒါကတာတငမးဝငး ထနးသမးခရၿပး ေနာကတေန႔တြင သတငးတပဖြ႔က ၎၏ အမသ႔ သြားေရာကၿပး အကႌအ၀တ အစားႏင ဘာသာေရးစာအပမား ယေဆာငခသညဟ အဖြ႔ခ ပ ေျပာခြငရပဂၢလ ဥးဟသာျမငက ေျပာျပသည။ ထအခကက ၾကညျခငးျဖငေဒါကတာ တငမးဝငးသည ယခ ရကပငးအတြငး ျပနလည လြတ ေျမာကလာဖြယ မရဟ ဥးဟသာျမငက သးသပသည။
ေမလ ၈ ရကေန႕တြင အမးသမးဆရာ၀န ေဒါကတာ ၿပးမအ က ေဒၚေအာငဆနးစၾကညထ သြားေရာက ေဆးကသခြင ေပးခသည။
ေဒၚေအာငဆနးစၾကညသည ၂၀၀၃ ခႏစ ေမလတြင ျဖစပြားခေသာဒပယငးအၾကမးဖကတကခကမႈ အၿပးမ စတင၍ ေနအမအကယ ခပျဖင အထနးသမးခေနရသညမာ ၆ ႏစ ျပညေတာမည ျဖစသည။၁၉၈၉ ခႏစမ စတငေရတြကပါက ေနအမ အကယခပဘ၀ျဖင ေနရခန စစေပါငး ၁၃ ႏစ ရၿပ ျဖစသည။ ။
www.irrawaddy.org/bur3 www.irrawaddy.org/bur3
ရနကနၿမ႕ ဗလခ ပေအာငဆနးလမးမန႔ ပနးဆးတနး ခးေကာတတားေဘးမာရတ ေရႊဂန ရပရငရေရ႕မာ ရပရငၾကညမယသေတြ၊ လမး သြားလမးလာေတြ၊ ေစးသညေတြန႔ ရႈပယကခတေနပါတယ။
ဒကေန႔ဟာ တနဂၤေႏြေန႔ ျဖစတာေၾကာင ေရႊဂန ရပရငရမာ ျပေနတအႏၵယ ေဘာလ၀ဒ ရပရငဇာတကားက ၾကညဖ႔ လကမတ၀ယသ
ေတြ၊ ရပရငရထ၀ငဖ႔ ေစာငဆငးေနတသေတြ ခါတငးထက မားျပားၿပးလအပႀကးက ရာဂဏနးေကာ အေရအတြက ရပါတယ။
လအပၾကးထမာ အျဖေရာင တရပအကၤ ၊ အျပာႏေရာင ဂငးစကတတက ၀တဆငထားၿပး ဆပငကပ၀န႔ အသက၂၀ ေကာအရြယ မနးကေလးငယတစဥးလညး ပါ၀ငပါတယ။ မတကပ ခပပါးပါး လမး
ေအာငသကဝငး
အလျပငဆင ျဖစေသာလညး တကယလးအေၾကာေျပေစႏငသည အႏပခနးတခ႕၏ နနက ၃ နာရ ျမငကြငး (ဓာတပ - Patrick Brown / Panos)
ျခယထားတ သမက အျဖဘကသနး အသားအေရရၿပး သမရ႕ မကလးေတြက လအပႀကးထ စကၾကညရငး မရပမနား လႈပရားေနပါတယ။ သမပစက ေပာကဆးသြားတ လတစဥးက သႀကးမႀကးရာေဖြေနတ ပစပါပ။ သမရပရည အလႀကး မဟတေပမယ သာမနၾကညေပာရႈေပာ ရပဆငး ရပကာမးက ပငဆငထားတာပါ။
တကယေတာ သမဟာ ရပရငၾကညမယ သတစေယာက မဟတ သလ၊ လေပာကလ႔ ရာေနတာလညး မဟတပါဘး။ အမနတကယ သမရာေနတာကေတာ တခဏတာ အေပာလခငတ ေဖာကသည အမးသားေတြပါပ။
သမနာမညက ငယေထြး (ေခၚ) ငယေလး ျဖစၿပး ဗလခ ပေအာငဆနးလမးမတေလာကက ရပရငရေအာကေတြမာ လႈပရားကကစားေန တ ျပညတနဆာမေလးတစဥးပါ။
“တစေလာ ၃၀၀၀ ပါ ကႀကး။ တစနာရဆရင ငယေလးက ၅၀၀၀ပေပးပါ”လ႔ သမက ကေနာက ခပခၽြခၽြ အသန႔ ေျပာတယ။ သမရ႕အၾကညေတြက ရငခနစရာေကာငးသလ အသကလညး ေယာကားသားတစဥးအတြက လငစတ ႏးၾကြေစမာ အေသအခာပါပ။ သမ ေျပာတ ေစးႏႈနးက အရငတခါ ကေနာေရာကခစဥတနးက (ညေမႊးပနးေဆာငးပါး ေရးခစဥက တစေလာ ၄၅၀၀ ကပ) ထက အေတာကသကသာေနပါတယ။ သမန႔ ကေနာ ေစးစကား သေဘာတညၿပး ခတ ေနာကမာေတာ ကေနာတ႔ ၂ ဥး ရနကနၿမ႕ ဗလဆြနပကလမးထက အေအးခနး တညးခရပသာတစခဆ ဥးတညသြားၾကပါတယ။
အခနက ေန႔လယ ၁၂ နာရ ၃၀ ေကာ။ အထပျမင တကႀကးတစခရ႕ ပထမထပက တညးခခနး ဖြငထားတ တကခနးက ကေနာေရာကေတာ တညးခခနး၀နထမးေတြက သမက အားရ၀မးသာ ႀကဆၾကတယ။ သမ ေနာကက လကလာတ ကေနာကလညး မသမသာ
www.irrawaddy.org/bur4 www.irrawaddy.org/bur4
လမးအကခတၾကတယ။ သမကေတာ ေအာငႏငသႀကးတစေယာကလ ၿပးေပာလ႔။
“ငယေလးကေတာ ဒေန႔ ေစးဥးေပါကသြားၿပ” လ႔ ရယကကန႔ တညးခခနး၀နထမး အမးသားႀကး တစဥးရ႕ လမးေအာေျပာသက ကယကယေလာငေလာင ထြကေပၚလာတယ။ သမက ဒတညးခခနးက လႊတထားတ ျပညတနဆာလား၊ ဒါမမဟတ ဒတညးခခနးမာ သမေဖာကသညေတြန႔ အၿမလာေနတာလား စတ ေမးခြနးေပါငးေျမာကျမားစြာ ကေနာအေတြးထ ေမးေနမတယ။ ေသခာတာ တစခကေတာသမဟာ တညးခခနး၀နထမးေတြန႔ ေဆြမးသားခငးပမာ အလြန ရငးႏးလြနးလတယ ဆတာပါပ။
တစနာရစာ တညးခဖ႔ အခနးခ ၂၀၀၀ ရငးေပးၿပးခနမာ တညးခခနး၀နထမး အမးသားက ကေနာလကထက ေသးငယတ အထပေလးတစထပ အတငး ထးထညေပးတယ။ ေရႊ၀ါေရာငရတ ဒအထပေလးကအေသအခာၾကညလကေတာ အေဖာ ကြနဒျဖစေနတာက သလကရတယ။ အဒေနာက တညးခခနး ၀နထမးအမးသားက ကေနာက စပၿဖးၿဖးမကႏာန႔ စကားတစခြနး လမးေျပာပါတယ။
“လတာရရင အခနးထကေန ဘလတး ေခၚလကပါ။ ဘယာ၊ ေဆးလပ၊ေရသန႔ဘး၊ ႀကကတာ ၀ယခငးလ႔ ရတယ”
ေပာပါးခငတ အမးသားေတြအတြက တညးခခနးရ႕၀နေဆာငမႈ ေတြက ဟာကြကမရ အလြန စနစကလြနးလသလ တညးခသအေပၚ အစစအရာရာ ဂရစကမႈကလညး ခးကးစရာ ေကာငးလပါတယ။
“ဘာေၾကာငမနး မသဘး။ ေဖာကသည ရာရတာ အေတာခကလာ တယ။ အရငဆ တေန႔ ေဖာကသည ၇ ဥး၊ ၈ ဥး အနညးဆး ရေပမယခေနာကပငးေတာ တေန႔ ေဖာကသည ၁ ဥး၊ ၂ ဥး ေလာကပရတယ”
ေရပနးအစားဆး ႏကကလပမား
ထမ တစချဖစသည BME
entertainment center အတြငး
ျမငကြငး (ဓာတပ - Patrick
Brown / Panos)
လ႔ ငယေလးက ကေနာက ရငးျပတယ။
သမန႔အတ အလပလပေနတ မနးကေလး အေတာမားမားလညး ၂၀၀၈ ခႏစ ႏ၀ငဘာ လလယေလာကကစလ႔ ေဖာကသည ရားလာတအတြက ေစးေမးတ ေဖာကသညတငးက အလြတမေပးဘ ညႏႈငးေစးႏႈနးန႔ အလပျဖစေအာင လပေဆာငရတယလ႔ သမကေျပာတယ။
“အရငတနးက ပမန၀ငေငြခညးပ တေန႔ ႏစေသာငးန႔ သးေသာငးၾကားရတယ။ ဒႏစ မနတငးတကၿပးကတညးက ၀ငေငြကလာတာ၊ ႏ၀ငဘာလေလာကကစၿပး အလပ အေတာပါးသြားတယ။ အခေတာ ေဖာကသညရတ ရကလညး ရတယ။ မရတ ရကလညး ရတယ။ တခါတေလ ထမငးဖး ၂၀၀၀ ေလာက ရလညး မနညးဘးဆၿပး အလပ မျဖစျဖစေအာင လပရတယ”လ႔ ငယေလးက ဆတယ။
“၀ငေငြက ပမန မရေတာဘး။ ဒေန႔ တစေသာငးေကာေလာက ရေပမယ မနကျဖန ရခငမရတာ။ ေငြမရဘ အမျပနသြားရတ ရကေတြကမားတယ”လ႔ ငယေလးရ႕ သငယခငး သဇာဆတ အသက၂၅ ႏစေကာရ မနးကေလးကလညး ဆပါတယ။ သဇာက ၀ငေငြပမန မရ တအတြက စား၀တေနေရး ခကခလြနးလ႔ အဆမတန အတးႏႈနးန႔ေငြေခးရတယလ႔လညး ေျပာပါတယ။
“ပနးဆးတနး ခးေကာတတားေအာကက ကြမးယာဆငဖြငတ အမးသမးႀကးတစဥးဆကေန တစသနးက အတးႏႈနး သးေသာငးႏႈနး ေခးရတယ။ ၁၅ ရကအတြငး တေန႔ နညးနညး အရစက ျပနဆပ ရတာ။ ငယေလးက တစလတစခါ ပမန ပငနယဆလင ထးတယ၊ အေၾကာေဆး သြငးတယ။ ဒါေပမယ ခေနာကပငး ေဆးဖးမရလ႔ ေဆးခနးေတာင မသြားျဖစေတာဘး”လ႔ ငယေလးက ကေနာက
www.irrawaddy.org/bur5 www.irrawaddy.org/bur5
ေသေသခာခာ ရငးျပတယ။ ဒလ ေဖာကသည ရားပါးလာရတာ ဟာ လေတြဆမာ ၀ငေငြနညးလာတာေၾကာငလ႔ ထငတအေၾကာငး၊ဒါေပမယ ဘာေၾကာင ၀ငေငြနညးသြားရသလ ဆတာကေတာ သမသတ အေၾကာငး သဇာကလညး ေျပာပါတယ။
ကမၻာလး ဆငရာ ေငြေၾကးျပနာေၾကာင စးပြားေရး ကပတညးၿပးလေတြ ၀ငေငြနညးလာတယ ဆတာက သမတ႔ သရနားလညျခငး မရၾကပါဘး။ ကမၻာစးပြားေရး အကပအတညးေၾကာင ရနကနၿမ႕ ေတာက ျပညတနဆာေတြ ၀ငေငြရလမး ခကလာသလ လငေဖာေျဖေရးလပငနးေတြန႔ စးပြားရာေနတ ညကလပ၊ တညးခခနး၊ ကာရာအေကဆငန႔ အႏပခနးေတြလညး စးပြားေရး ကဆငးေနတယ လ႔ ရနကနစးပြားေရး အသငးအ၀နးက စစမးသရရပါတယ။
“တညးခခနးေတြ ေတာေတာမားမား သပအလပ မျဖစၾကဘး။ ညစဥအခနးျပည ဧညသညရတ တညးခခနးေတြလညး ခ ေျခာကတး ေျခာကကပပ။ စေန၊ တနဂၤေႏြလ ရကမး ဆတာ ရသမ အခနးေတြျပညၿပး တညးခမယ ဧညသညေတြ တနးစေနရမာ။ ခေတာ လးလးကလမရဘး”လ႔ မရမးကနးၿမ႕နယ ရစမငလမးဆအနးမာ တညးခခနးဖြငလစထားတ အသက ၄၀ ေကာအရြယ စးပြားေရးသမားတစဥးကေျပာတယ။ အခနးေပါငး၂၀ ေကာရတ သ႔ရ႕တညးခခနးက စးပြားေရးေကာငးစဥကာလက ေန႔စဥ ကပ၂ သနးန႔ ၅ သနးအၾကား ၀ငေငြရခေပမယ အခအခါမာေတာ ရစေသာငးန႔ တစသနးအၾကားသာ ၀ငေငြရေတာတယလ႔ သက ဆတယ။
တညးခခနးေတြအျပင ကာရာအေကဆငေတြမာလညး စးပြားေရး အလြနအမငး ကဆငးေနတအတြက ကာရာအေကဆငေတြမာ အလပလပတ မနးကေလး အေရအတြကေတြ ေလာခေနတယ လ႔ သရပါတယ။
“၀ငေငြ နညးသြားတယ။ နာဂစ မတငမက ဆငမာ တေန႔က ၈ သနးဖးေလာက ၀ငေငြရတယ။ လကရမာေတာ တေန႔ တစသနးေလာကပအလပျဖစတယ။ ဒါေတာင ပမနမရဘး”လ႔ လႈငၿမ႕နယ သမငးလမးဆအနးမာ ဖြငလစထားတ 258 ကာရာအေက ဆင၀နထမးတစဥးက ေျပာပါတယ။
ကာရာအေက သခငးဆႏငတ အခနးကယ ၉ ခနးရၿပး အလပလပတ မနးကေလး ၂၀ ေကာ အပါအ၀င ၀နထမးေပါငး ၃၀ ေကာရတ အတြက လစဥ ၀နထမးလစာ အသးစရတႀကးေနလ႔ လပငနးက ေလာခသြားဖ႔ ရတယလ႔ 258 ကာရာအေက ဆငပငရငန႔ နးစပသတစဥးက ေျပာတယ။ ရနကန ၀နးကငမာ ရတ ကာရာအေကဆင အေတာမားမားကလညး 258 ကာရာအေက ဆငလ အေျခအေနမးၾကေတြ႕ေနရတယလ႔ သရရပါတယ။
ဒါအျပင အႏပခနးေတြလညး ကာရာအေကဆငေတြလ အေျခအေနမးၾကေတြ႕ေနရတယလ႔ ရနကန လမးမေတာျမ႕နယ ၀ါးတနးလမးမာ ရတ အႏပခနးေတြမာ အလပလပတ အမးသမးေတြကေျပာျပပါတယ။
“အႏပခနးက သြားၾကတာက ကားပြစားေတြ အမားစေလ။ အခကားအေရာငးအ၀ယကလညး လး၀လး၀ မျဖစေတာ ကားပြစား ေတြလညး အႏပခနး မေျပာန႔ ထမငးဖးန႔ လကဖကရညဖးေတာင အႏငႏငပ”လ႔ ဟသာ၀တ ကားပြစားတနးက အသက ၄၃ ႏစအရြယကားပြစားတစဥးက ဆပါတယ။
အႏပခနးမာ အလပလပတ အမးသမးတစဥးအေနန႔ အလပေကာငးစဥကာလက တစလ၀ငေငြ ၂ သနး နးပါး ရေပမယ အခေတာ ရစေသာငးေလာကပ ရၾကေတာတယလ႔ အႏပခနး အလပသမေတြကေျပာတယ။ ရနကနၿမ႕ရ႕ နာမညေကာ ညကလပေတြျဖစတ ဒဂၿမ႕နယ အတြငးက ပငအးနးယားန႔ သမႀကးေစးအနးက ညကလပ
သမရ႕ အၾကညေတြက ရငခနစရာေကာငးသလ အသကလညး ေယာကားသားတစဥးအတြက လငစတ ႏးၾကြေစမာ အေသအခာပါပ။ သမေျပာတ ေစးႏႈနးက
အရငတခါ ကေနာ ေရာကခစဥတနးကထက အေတာက သကသာေနပါတယ။ သမန႔ ကေနာ ေစးစကား
သေဘာတညၿပးခတ ေနာကမာေတာ...
ေတြမာလညး လနညးပါးေနတယလ႔ အဒမာ အလပလပတ လငယအမးသား ၀နထမးေတြက ဆၾကပါတယ။
“အရငတနးကဆ ကလပက ဆငးလာတ ေကာငမေလးေတြက တကစ ငားစးတယ။ တကစခအျပင မန႔ဖးဆၿပး ေပးေလရတယ။ ခေတာ ကားငားမယ လလညးမရ။ ငားျပနေတာလညး ေစးဆစ ေနတာန႔ အလပမျဖစေတာဘး။ လး၀ အဆငမေျပဘး”ဟ ပငအးနးယား ကလပေရ႕မာ ညပငး တကစဂတထးတ ယာဥေမာငးတစဥးက ေျပာတယ။
ရနကနျမ႕က တညးခခနးေတြ၊ ကာရာအေက ဆငေတြ၊ အႏပခနးေတြအမားစကေတာ ေစးႏႈနးေလာချပး ေဖာကသညမားလာေအာင လပျခငးအားျဖင စးပြားပကကပက ေကာလႊားၾကမယလ႔ ဆၾကပါတယ။
ရနကနၿမ႕လယ ရပရငရေတြမာ သြားလာကကစားေနတ ငယေလးကေတာ
“ကယန႔ တခါေတြ႕ၿပးတသတငး ေနာကတစႀကမ ကယဆျပနမလာဘ မေနႏငေအာင ၀နေဆာငမႈေပးမယဆရင ေဖာကသည မရားႏငေတာဘး” လ႔ သမရ႕ အစအစဥက ေျပာျပသြားပါတယ။ ။
www.irrawaddy.org/bur6 www.irrawaddy.org/bur6
ေကာစြာမး
“Turning Point” (ဓာတပ - ကစး/ဧရာဝတ)
ျမနမာျပညက သ သယေဆာငလာသမကေတာ ေသနတေတြန႔ စစလကနကပစၥညးေတြခညးပါပ။ ဒါေပမယ အဒ လကနကေတြကလ႔အသကက တကယ မေသေစႏငပါဘး။ ၿပးေတာ အေရာငအေသြးေတြ စလငလ႔ ေနပါေသးတယ။
သ႔ လကနကေတြန႔ တကခကေခမႈနးလတ ရနသေတြက စစသားေတြန႔ ဖြ႕စညးထားတ စစတပႀကးေတာ မဟတပါဘး။ သ႔ရနသေတြက နယခ႕စနစ၊ နညးပညာ ေခတေနာကကမႈ၊ ကမၻာလဥးေရ အလြနအမငး ေပါကကြမႈ၊ ေရသန႔ရားပါးမႈ၊ ၾကကငကတပေကြးေရာဂါ စတျပနာေတြပ ျဖစေနပါတယ။
သ႔ရ႕ “လကနကေတြ” က ထငးႏငင ခငးမငၿမ႕က သဝဏၰဘမ ပနးချပခနးမာ ခငးကငး ျပသထားပါတယ။ သ ဆတာကေတာပနးခစမငးပါ။ အဒျပခနးမာ ျပသခသမ ပနးခဆရာေတြထမာေတာ သက “လကနက” စးရးက ပထမဆး ခငးကငးျပသသ ျဖစတအတြကထးျခားပါတယ။
ယတလြန (ဆာရယာယလစဇင) ပနးခေတြက ဆြတ ကမၻာေပၚကတျခားပနးခဆရာေတြလပ ပနးခ စမငးဟာလညး သ႔ပနးခကားေတြက အေတြးအေခၚအယအဆေတြန႔ ဖနတး ျခယမႈနးထားတအတြက ပနးခကား ၾကညသတငးအတြက ခငခနေတြးေခၚ ခစားဖ႔ အခန အနညးန႔အမား လအပပါလမမယ။
မၾကာေသးခငက ကငးပခတ သ႔ပနးချပပြ ဖြငပြေန႔က Turning
Point လ႔ အမညေပးထားတ ပနးခကားကၾကညၿပး ပရသတထက အသေတြ ထြကေပၚလာခပါတယ။
“ကေနာအထငေျပာရရငေတာ ဒပနးခကားက စစပေဒသရာဇစနစကျပခငတာျဖစမယ” လ႔ ပရသတထက အသတစသ ထြကလာခတယ။ အဒပနးခကားထမာ ပေဒသရာဇေခတ စစဝတစ ဝတထားတ ေရးေခတ စစသားတစေယာကက ဓား၊ လ လကနကေတြအစား အခေခတ ေသနတတစလကက ကငထားတာ ေတြ႕ရပါတယ။
ဒါေပမယ ပနးခစမငးကေတာ သဆြခတ ဒပနးခကားရ႕ အနကက ျပနလည ရငးျပခပါတယ။
“ေရးေခတက ကေနာတ႔ရ႕ ဘရငေတြက လကနကပစၥညး ေခတမမမျပညစလ႔ ကလန လကေအာကခဘဝက ေရာကခရတယ။ အဒ အခနမာသာ ေခတမတးတကခမယဆရင တပါးကၽြနျဖစခမာ မဟတ
ဘးလ႔ ကေနာေျပာခငတာပါ” လ႔ သက ဆပါတယ။
ဒါေပမယ ျမနမာႏငငက စစစေရးအရာရေတြကေတာ ဒပနးခကား က အဓပၸာယတစမးန႔ ျမငပရတယ။ ပနးခစမငးရ႕ ရနကနျပပြမာ ဒပနးခကားက ျပသဖ႔ မသငေလာဘးဆၿပး သတ႔က ပတပငခပါတယ။
အသက ၅၈ ႏစရၿပျဖစတ ပနးခစမငးဟာ ပနးခပညာက ဥးဘလေလး၊ဥးလြနးကြယ စတ ျမနမာ ပနးခဆရာႀကးေတြဆက နညးနာခ၊ သငယခတာျဖစပါတယ။ ၁၉၆၉ ခႏစက စတငၿပး အႏပညာေလာက ထမာ ေျခခခတ သဟာ “လကနက” စးရးက ၁၉၇၄ ခႏစမာ စတငေရးဆြခၿပး အဒစးရးရ႕ ပထမဆး ပနးခကားကေတာ “အခစႏင စစ” ျဖစပါတယ။
“ဘာေၾကာငလဆေတာ အခစဆတာလညး စစပြတစမးပ မဟတ လား” လ႔ ပနးခဆရာက ၿပးၿပးေျပာတယ။
“Attraction” (ဓာတပ - ကစး/ဧရာဝတ)
www.irrawaddy.org/bur7 www.irrawaddy.org/bur7
ပနးခစမငးဟာ လကနကေတြန႔ပတသကလ႔ ပနးခကားေပါငး ၂၄ ကားထ ဆြၿပးခေပမယ ခငးမငၿမ႕က ပနးချပခနးရ႕ ေနရာအခက အခေၾကာင ၁၆ ကားပ ခတဆြျပသႏငခပါတယ။
၁၉၈၀ ေကာကာလေတြက ေဖာကလနကၽြနးအေရးအခငးေၾကာင ျဖစပြားခတ ၿဗတနန႔ အာဂငတးနား စစပြကလညး ပနးခစမငး အတြက လကနကစးရးေရးဆြဖ႔ တြနးအားတစချဖစခတယလ႔ ဆပါတယ။ သဟာ ႏငငတကာအေရးကစၥေတြန႔ ပဋပကၡေတြ၊ စစေရးစစရာ ကစၥေတြက စတဝငစားသ ျဖစပါတယ။
Turning Point ရ႕ ေဘးမာ ခတဆြထားတ ပနးခကားရ႕ အမည ကေတာ Attraction ျဖစပါတယ။ ေသနတေျပာငးဝကေန ႏႈတခမးနတစေတာင ထြကေပၚေနၿပး ေဘးပတပတလညမာ ရရေတာကေန ေအာင ဆးေဆးေတြဆးထားတ ရမၼကျပငးထနတ ႏႈတခမးေတြ၊ ျခယသထားတ မကလးေတြန႔ အမးသမးသး အလျပငပစၥညးမးစ ဝနးရထားပါတယ။ ပနးခဆရာကေတာ ဒါေတြဟာ “မာယာလကနကေတြေပါ” လ႔ ေျပာပါတယ။
ပနးခစမငးရ႕ Equal Reaction ဆတ ပနးခကားထမာေတာ ဗဒၶရ႕“က၊ က၏အကး” ဆတ ေဟာၾကားခကတစခက ေတြ႕ျမငလကရ ပါတယ။ ေျပာငးႏစဘကပါတ ေသနတတစလကက ပနးခကားထမာေနရာယေနပါတယ။ အဒေသနတက ပစလကရင ပစသကပါ ထမနမယဆတသေဘာ၊ ပစသရ႕ဘကမာပါ ေျပာငးဝတစခက ရေနတယ။ေကာငးတာလပရင ေကာငးတက၊ မေကာငးတာျပမရင မေကာငးတက ခစားရမယ ဆတ ဗဒၶရ႕ တရားေတာက ေဖာကးတ ပနးခကားလ႔ ဆရမာပါ။
စတတနလႈပဖ႔ ေကာငးတ ပနးခကားတစခပကလညး ေတြ႕လကရတယ။ အဒါကေတာ Explosion လ႔ အမညေပးထားပါတယ။ အဒ
ကားမာေတာ လကပစဗးႀကးတစခထ သေႏၶသားေလာငးပတစပ ပါရၿပး ေနာကခကေတာ မးေတာကမးလေတြက အလညးညးန႔ ေတာကေလာငေနပါတယ။ ကမၻာလဥးေရ သနး ၆ ေထာငေကာေနၿပ၊ ထနးခပသငၿပ ဆတာက ပနးခကားက ျပသေနတယ။ ကမၻာေပၚမာ လဥးေရေပါကကြမႈႀကး ေၾကာကခမနးလလ ျဖစေနတယ ဆတအခကက ပနးခဆရာက ေျပာခငတယထငပါတယ။
တျခားပနးခကားတစခပထမာေတာ ေရးေဟာငး ေသနတတစလကရ႕ထပမာ ကေလာငသြားတစခ ေပၚထြကေနတာေတြ႕ရပါတယ။ ကားရ႕အမညက Weapon of Art – 1 ျဖစပါတယ။ “ဓားသြားထကကေလာငသြားထကတယ” ဆတ စကားအတငး အႏပညာ၊ စာေပ၊သတငး မဒယာေတြဟာ ေသနတတစလကလပ ထေရာကမႈ အား ေကာငးတယလ႔ ဆလေနပရပါတယ။
ေလာကနတ ပနးခကားေရ႕တြင ေတြ႔ရသည ပနးခစမငး (ဓာတပ - ကစး/ဧရာဝတ)
သ႔ ပနးခကားေတြရ႕ တနဖးက ေဒၚလာ ၄၀၀၀ ဝနးကင ဆေပမယပနးခဆရာက ေငြေၾကးအတြက ေရးေနျခငး မဟတပါဘး။ သပနးခဆြခတ ႏစေပါငး ၃၀ ေကာအတြငး ပနးခကား ရာန႔ခ ေရးခေပမယ၁၀ ကားေတာင မေရာငးခရဘးလ႔ သရပါတယ။ သဆြခငတာက သာ ေရးဆြေနခတာ ျဖစပါတယ။ သ႔ ပနးခကားေတြကလညး တစဥးခငးစရ႕ အမေတြမာ ခတဆြထားတာထက ျပတကေတြမာပ ျပသ ထားတာက ပ သငေတာမယထငပါတယ။
“ကေနာကေတာ ကေနာယၾကညတ အႏပညာကပ လပေနမာပ။ ကေနာဆြခငတာေတြပ ဆြေနမာ” လ႔ ပနးခဆရာက သ႔ ယၾကည ခကက ေျပာပါတယ။
ေနာကဆးမာေတာ ပနးခဆရာက Lokanat ဆတ ပနးခကားေရ႕မာရပလကၿပး “ဒပနးခကားကေတာ ကေနာအႀကကဆးပ” လ႔ ေျပာပါတယ။ ေလာကနတဆတာက ၿငမးခမးေရးရ႕ သေကၤတတစခပါပ။ဒ႑ာရထမာ ရးပႀကးန႔ ဆငပႀကးတ႔က တမညြန႔ေတြ ခးစားၾကရငး ေကာငးကငတကပြ ျဖစၾကေတာ ၿငမးခမးေရးရဖ႔အတြက ေလာက နတက ၾကားဝငျဖနေျဖေပးခတာပါ။
ပနးခစမငးရ႕ “ေလာကနတ” ပနးခကားထမာ ေခတသစလကနကေတြ၊ တကေလယာဥေတြ ဝပေနတၾကားထ ေလာကနတ႐ပတက ထညသြငးေရးဆြထားတာ ေတြ႕ရပါတယ။
ဒေန႔ ပဋပကၡေတြန႔ စစပြေတြ သပမားေနတ ကမၻာႀကးဆက ၿငမးခမးေရးေတြ ေဆာငၾကဥးလာေစဖ႔ ပနးခစမငးရ႕ ေလာကနတကၾကား ဝင ေဆာငရြကေပးေတာမယဆတ သေဘာလ႔ ထငရပါတယ။ ။
ေကာစြာမးေရးသည Explosive Art from Burma က ဆေလာေအာင
ျပနလညေရးသားသည။
www.irrawaddy.org/bur8 www.irrawaddy.org/bur8
ကြမးၿခကနးရ နာဂစ ဒကၡသည တအမစ တစ (ဓာတပ - ၾကညေဝ)
တေပါငးေလျပညန႕အတ သႀကၤနအႀက မးဖြဖြေလးေတြဟာတေအာငး(တအာငး)-ပေလာငလမးေတြ အတြက ကကသေရ မဂၤလာေတြကႏစစဥသယလာစၿမပါ။ ျမနမာျပညသတရပလး အႀကကကထတ လပေပးတ ေရႊဖမးလြတ လကဖကရာသ မဟတလား။
ဒါေပမယ ဒႏစ တေပါငးေလျပညန႔အတ သႀကၤနမးဥးေတြမကခငမာပေလာငလမးေတြရ႕ အရႈကက ၿခခတကခက ထးႏကလကတာ ကေတာ လကဖကမာ လက အႏရာယျဖစေစႏငတ အဝါေရာငဆး ေဆး Auramine O အသးျပထားတာေၾကာင စားသးရနမသငဘ ဆးေဆးပါ လကဖကေတြအားလး ဖကဆးပစရမယ ဆတ မတလ၁၂ ရကေန႔က နအဖ စစအစးရရ႕ အစားအေသာကန႔ ေဆးဝါးကြပကေရးဌာန FDA က ထတျပနလကတ အမဂၤလာသတငးပါပ။
လကဖကတစခတညးက မခစားေသာကေနၾကတ ပေလာငလမး လကဖကေတာငသေတြ ဘယလလပၾကမလ။ စားသးသေတြ လကဖကအေပၚ ယၾကညမႈကဆငးသြားမယဆရင …။
ပေလာငေတာငပငးေဒသကလာၿပး ေႏြအပဒဏေရာငရငး လကဖကခးၿပး ၀ငေငြရာလ႔ရတ လကဖကရာသက မးေခါငေရရား အညာေဒသက ရးသားတ ဗမာလမးေတြကေရာ မခလ႔ရပါဥးမလား။ ၿပးေတာ လကဖကက ဘးဘြားစဥဆကကတညးက ႏစေပါငးမားစြာ ႏစႏစၿခကၿခကန႔ ရးရာအစားအစာအျဖစ စားေသာကလာၾကတ ကေနာတ႔ျမနမာျပညသလထတရပလး လကဖကက အႏရာယကငးကငးန႔ စားေသာကႏငေအာင ဘယလ ဆကလပၾကမလ။
ဘနးေကာ(လကဖကေျမ)
ျမနမာႏငငမ လကဖကဆငတစဆင (ဓာတပ - Robin Thom)
၀သမေလာဘသားေတြက လက အႏရာယျဖစေစႏငတ အဝါေရာငဆးေဆး တကယသးၾကတာက မသလ႔ လကဖကႀကကသေတြႏစရညလမားစားသးၿပး ကနးမာေရး တကယထခက သြားမယ ဆရင …။
လကဖကစားသးလ႔ တကယကနးမာေရးထခကသြားတ စားသးသေတြဟာ ရးသားတ လကဖကေတာငသေတြက အႏရာယျဖစေစႏငတ အဝါေရာငဆးေဆးက ေငြအကနအကခၿပး မသးပါဘးဆတာကမသရႏငဘးဆရင … ။
တေပါငးလဆနးအစကေန တနခးလအကနထဟာ ေရႊဖမးလြတ လကဖကရာသပါ။ တေအာငးလ႔ သတ႔ကယသတ႔ ခယထားၾကတ ပေလာငလမးေတြအတြက အလပအငမတနရႈပတ ကာလျဖစသလတႏစလးစားေသာကဖ႔အတြက ရကသတပတ ၆ ပတခန႔ အျပငးအထန ရနးကနလႈပရားရတရာသပါ။ ေခတကာလေကာငးတနးက ဆရင ဒလကဖကရာသတစခတညးန႔ ပေလာငေတြ ဆနေရစပါး ႏစပတလညေအာင လလယ စားသးႏငေလာကတအထ အကးျပခတာပါ။ နာမညႀကးလကဖကစ အဓကထြကရာေဒသက ပေလာင ေတာငပငးနယ နမဆနၿမ႕နယတေၾကာ ဇယနးႀကး၊ ကယားလမး၊ ဘရားႀကးအစရတ ပေလာငရြာေတြပါ။ ေဒသခေျမသားကက သဆနတေျမ၀ါ သားျဖစၿပး လကဖကစ အရသာေကာငးေကာငးထြကဖ႔ ဖနတးထားသလပါ။
နာမညႀကး ေရႊဖဥးလကဖကေျခာက အခေျခာကေတြကေတာပေလာငေတာငပငး နမဆနၿမ႕နယျဖစတ ေတာငေကာ၊ ကြမဟယ၊ၿမ႕သစ၊ နမေတြ အစရတ အနကေရာင ခသားဆနေျမျဖစတ
www.irrawaddy.org/bur9 www.irrawaddy.org/bur9
ပေလာငေတာငတနးေတြကေန ျမနမာတျပညလးက အရညအေသြးျမငမားတ လကဖကေျခာကေတြ အခေျခာကေတြ ထတလပေပး ေနတာျဖစပါတယ။
လကဖကေျခာကမာ ထပတနးျဖစတ ၿမ႕သစေကးရြာလေဒသေတြ ကလကဖကစ ထတမယဆရင ဇယနးႀကး လကဖကစက နညးနညးေလးမ မယဥႏငသလ၊ လကဖကစ ဘရငျဖစတ ဇယနးႀကးေျမက ေန ထြကတ လကဖကက လကဖကေျခာကအျဖစ ထတမယဆရင လညး လကဖကေျခာကအရငသခငျဖစတ ၿမ႕သစ၊ ေတာငေကာ တ႕လရြာက လကဖကေျခာကရ႕ အဆငး၊ အန႕အရသာ၊ အရည အေသြးက လး၀ မႏငမာမဟတပါဘး။
ဆန၊ ဆန႕အျခားထြကကနေတြမထြကတ လဥးေရအနညးဆး ၅ သနးေလာကရတ ပေလာငေဒသဟာ လကဖကတစခတညးက အဓက မခအားထားၾကရပါတယ။ လကဖကအထြကေကာငးၿပး ေစးကြကေကာငးတအခနဆရင ပေလာငလမးေတြ စးပြားေရး ေခာငလညၾကၿပး အလအတနးေတြ မားမားလပႏငၾကပါတယ။ ပေလာငမသားစေတြရ႕ လမႈေရး၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး အစစအရာရာအားလးဟာ လကဖကထြကကနကပ မခေျဖရငးၾကရ ပါတယ။
လကဖကအေရာငဆးေဆး …၊ ဒါက ဘယသေတြစသးခတာလ…။
အစပငးမာေျပာခတ လကဖကလပငနးန႔ နာမညႀကးၾကတ ေဒသေတြမာ လကဖကထြကကနေတြက ဘာအေရာငမ ဆးစရာမလပါဘး။ ဇယနးႀကးကထြကတ လကဖကစဆရင အေရာငက နဂစမးႏေရာငန႕ အ၀ါေရာငသမးၿပး လန႔ခ ေျမကငးမာ သပထားၿပးၿပဆရင စားရတာ အငမတနဆမၿပး လာထမာ အရသာစြကနေစပါတယ။ ေနပပမာ အလပလပလ႔ ေမာပနးတအခနမာ အဒလကဖကသားက
စားၿပး အရသာခလကတယဆရငပ အေမာေျပၿပး ေခါငးထ ၾကညလငလနးဆနးလာေစပါတယ။
သတငးေတြမာၾကားရသလပါပ လကဖကသားက ကငရန႕လကဖားေလးေတြ၀ါသြားမယဆရငေတာ ဆးေဆးသးတာ ေသခာပါတယ။ ဒါေပမယ ဆးေဆးက အစားအေသာကမာထညတ ဆးေဆးဆရငေတာ ေဘးဥပါဒက FDA ေၾကညာသလမး မမားႏငပါဘး။ အရညအေသြးနမတေဒသ သ႕မဟတ ရြကႏအဆငက မေအာငမခးႏငလ႔ရြကၾကမးေတြကပ ခးလကရတ လကဖကမးဆရငေတာ ၀သမေလာဘတကတ စးပြားေရးလပငနးရငေတြက ေရာငးပနးလေအာငနာမညႀကးထပစလ ေစးေကာငးရေအာင ၀ယယစားသးသအႀကကအေရာငတငၾကတာပါ။
အ၀တ၊ ခည၊ သားေရေတြမာ သးတ အ၀ါေရာငဆးေဆးသးရင လကဖကသားမာ ၾကာၾကာ စြထငေစတာေၾကာင သးၾကတာျဖစႏငပါတယ။ အစားအေသာကမာသးရမယ လကဖကဆးေဆး ကေတာအဒေလာကထ အေရာငၾကာရညမစြပါ။ လကဖကသားက ကငေပမယလကေျခာကသြားရင အ၀ါေရာငမစြနးပါဘး။ အေရာငကးလြယတ အျဖေရာငအ၀တစလမးက လကဖကသားန႕ထေတြ႕ၿပး ေျခာကသြားလ႕အ၀ါရငေရာငစြနးထငခမယဆရင အဒလကဖကဟာ ဆးေဆး သးတာ မဟတပါဘး။ လကဖကအဆအႏစရ႕ နဂအေရာငကက
၀ါကငကငန႔ အနေရာငနညးနညးသမးေနတတတာပါ။
လကဖကထြကတ ပငရငးပေလာငေဒသကေန လကဖကေတာငသေတြက ေစးႀကးတ လကဖကဆးေဆးေတြက ၀ယၿပး အေရာငမတငၾကပါဘး။ လကဖကအေရာငတငတ ဆးေဆးဟာ အစားအေသာကမာ သးတဆးေဆးျဖစၿပး အဝါေရာငဆးေဆး Auramine O န႔ ေဘးထြကဆးကးမတပါဘး။ လကဖကေတြက အဓကအေရာငတငၾကတာက ၀သမေလာဘသားေတြ ေျခခငးလမတ ေကာကမ၊ မႏေလး တ႕မာရတ လပငနးရငေတြရ႕ လကဖကစ ပြရ၊ ကမၸဏေတြပါပ။
လကဖကေျခာကဆရငလညး ၿခရငေတာငသေတြကယတင အေရာငတငတာ မရသေလာက ရားပါတယ။ အေစာပငးကေျပာတ နာမညႀကးလကဖကေျခာကန႕ အခေျခာကထြကတေဒသက လကဖကေျခာကေတြဆရင ဘာအေရာငတငစရာမ မလဘ အေရာငတက ေနၿပးသားပါ။ လကဖကေျခာကမာလညး ထပစ၊ စက န႔ ေရာငးတမး(ၾကမး) ဆၿပး အမားအားျဖင ၃ မး ခြထားပါတယ။
ထပစက အေရာငနကေမာငၿပး လကဖကထပဖးအႏပငးေလးေတြ က အျဖေရာငေဖြးေဖြးန႕ လကေနတတပါတယ။ စကန႕ ေရာငးတမးကေတာ ရြကၾကမးေတြျဖစတအတြက အ၀ါေရာငအရြကေတြ ေရာေနတာေတြ႕ႏငပါတယ။ စက န႕အၾကမးကေတာ အမားျပညသေတြ ေဖာေဖာသသသးတ လကဖကရညဆငေတြန႕ အေျခချပညသေတြအဓက သးၾကပါတယ။ ထပစေတြကေတာ လကထအသငးအ၀ငးန႕ အေကာငးႀကကသေတြ လကစြေပါ။
အရညအေသြးညတ အျခားေဒသကထြကတ လကဖကေျခာကေတြက အေရာငသပမနကဘ အနဘက ပသမးပါတယ။ အဒါေတြန႕ လကဖကအၾကမးေျခာကေတြက ၀သမေလာဘသားေတြက ထပစန႕ေရာၿပး ေစးေကာငးရႏငဖ႕အတြက အမညးေရာငဆးေဆးေတြ
လကဖကထြကတ ပငရငးပေလာငေဒသကေန လကဖကေတာငသေတြက ေစးႀကးတ လကဖက
ဆးေဆးေတြက ၀ယၿပး အေရာငမတငၾကပါဘး။ လက ဖကအေရာငတငတ ဆးေဆးဟာ အစားအေသာကမာ သးတဆးေဆးျဖစၿပး အဝါေရာငဆးေဆး Auramine O
န႔ ေဘးထြကဆးကးမတပါဘး...
www.irrawaddy.org/bur10 www.irrawaddy.org/bur10
တခ႕သးတတၾကတယ။ မေကာငးပါဘး။
ဖနခြကထ၊ လကဖကေျခာကအးထ လကဖကေျခာကခပလကတ ေနာကပငးမာ ေရေႏြးေအးသြားမယ (သ႔) အခနနညးနညးၾကာသြားမယဆရင အဒဖနခြက၊ အး၊ ဓာတဗးေတြမာ နရငရငအေရာငေတြ တငကနရစေနတတပါတယ။ အဒလျဖစတာဟာ လကဖကေျခာက
ေတာငေပၚ လကဖကစကခငးတစခတြင လကဖကခးေနသတစဥး
ဆးေဆးပါ လကဖကေတြက ၀ယေလာငထားတကနသည ပြရေတြကေတာ လကေတြ႕ခကခငး
အရႈးန႔ရငဆငရမာပါ။ ဒါေပမယ ေရရညအနာဂတမာ တကယဒကၡေရာကမာကေတာ အျပစမ
လကဖကေတာငသေတြပါ...
စစရ႕ နဂအေရာင အဆအႏစေတြပါ။ စးရမစရာမလပါ။ စတခစြာ သးစြႏငပါတယ။ ဒါေပမယ လကဖကေျခာကခပထားတခြကထ အးထမာ အဆေတြလ သကတေရာင ေ၀ေနမယ၊ လကဖကရညအေရာငက အန (သ႔) အ၀ါေရာငမသမးဘ မညးေနမယဆရငေတာ အဒလကဖကေျခာကက မသးသငပါဘး။ အေရာငဆးထားတာပါ။
အမနအတငးဆရရင လကရအစးရရ႕ညဖငးမႈေၾကာင စးပြားေရး ကပတညးမႈေတြ ဆကတကဆသလ ျဖစလာတအတြက လကဖကအစေရာ အေျခာကပါ ဆးေဆးသးတ ရာခငႏႈနးရ႕ ၅ ရာခငႏႈနး ေလာကဟာ ဆငးရကပတညးတ လကဖကေတာငသေတြသးတာလ႔ ေကာကခကဆြႏငပါတယ။
စစအစးရသတငးစာကေန မစားသးသငတ လကဖကစာရငးေတြက ေၾကညာၿပးတေနာကပငး သတငးေနာကဆကတြ အကးဆကက ဆကတကခရမယသေတြက ဘယသေတြလ။ ဆးေဆးပါ လကဖကေတြက ၀ယေလာငထားတကနသည ပြရေတြကေတာ လကေတြ႕ခကခငး အရႈးန႔ရငဆငရမာပါ။ ဒါေပမယ ေရရညအနာဂတမာတကယ ဒကၡေရာကမာကေတာ အျပစမ လကဖကေတာငသေတြပါ။
ဒလေၾကညာၿပးရငေတာ ဥပေဒအတငး ကငတြယအေကာငအထညေဖာဖ႕လေနၿပ။ ဒါေပမယ စစအစးရမာ ေဆာငရြကႏငမယ နညးလမးအဂၤါအစတအပငး Mechanisms ေတြ အေတာ အားနညးေနပါေသးတယ။ ဆးေဆး Auramine O အသးျပမႈ ရမရ စစေဆးႏင တေနရာက ရနကနမာဌာနတစခပ ရတယလ႔ သရပါတယ။
ဒါဆရင ဘယအခနထ လကဖကေတြ မေရာငးဘထားရမလ။ အမားျပညသေတြက လကဖကက ဘယအခနထ ေစာငၿပးမ စတခလကခ ၀ယစားႏငမာလ။ လကဖကရာသသစကလညး စေနပါၿပ။ တားျမစထားတ စာရငးမာ မပါတ အမတတဆပေတြ
ေရာ စားသးဖ႔ ဘယေလာကထ အႏရာယကငးပါသလ။ ဆးေဆးမပါဘးလ႔ အာမခႏငသလား။
ျမနမာျပညမာ ျပနာကစၥရပ တခခေပၚတငး မန႔လးစကကပ ဆသလ ေနာကဆး အျပစရတသကေတာ မားယြငးစြာအပခပေနတအာဏာရငေတြပါ။ တကယဆရင ဒျပနာက အမားျပညသ ကနးမာေရးအတြက ဥးစားေပး ကာကြယရငး၊ လကဖကတစခကပ မခရပ တညတ လကဖကေတာငသေတြရ႕ဘ၀ကလညး စာနာမယဆရင လြတလပတ အေရးေပၚစစမးေရးေကာမရငေတြ အေသအခာဖြ႕ၿပး ကငတြယေျဖရငးသငပါတယ။ လကဖကေတာငသေတြ ကနသညပြရ ကမၸဏေတြကလညး သကဆငရာန႔ အျပညအ၀ ပးေပါငးေျဖရငးသငပါတယ။ နဂကတညးက ျမနမာျပညမာ လြတလပတ အသငးအဖြ႕အျဖစ လကဖကကနသညမားအသငး ဒါမမဟတ လကဖကအရညအေသြး ထနးသမးေရးအစအဖြ႕ေတြ ဖြ႕ႏငမယ၊ ဒါေတြကႀကးၾကပ ထနးသမးမယႏငဆရင ဒလ ျဖစလာဥးမလား။ လကဖကျပနာတစခတညးမကဘ အျခားအစားအေသာကေတြအတြကပါ စဥးစားဖ႔လပါတယ။
နမဆနၿမ႕မာရတ လကဖကႀကးၾကပေရးေကာမတဆတာကလညးျပညသပငသမးထားတ တပမေတာအခေျခာက စကရမႉး ဗလႀကး သနးထြနးန႔ အခ႕ကနသညေတြက လက၀ါးႀကးအပထားၿပး လကဖကေတာငသေတြန႔ စားသးသေတြအတြက အကာအကြယေပးဖ႕ဆတာ
www.irrawaddy.org/bur11 www.irrawaddy.org/bur11
ထက သတ႕လအပသလ လကဖကေစးက ထနးညႇကစားႏငဖ႕ ဖြ႕စညးထားတာပါ။
သတငးဌာန တစခမာပါတ FDA ဥက႒ ေဒါကတာေကာလငး ေျပာၾကားရငးလငးခကေတြကလညး ကယျပညသလထအေပၚ တာ၀နမလြနးရာ ကေနမလားဘ။ လက အႏရာယ ျဖစေစႏငတအတြက စားသးရန မသငတ ဆးေဆးပါ လကဖကစာရငးေတြက သတငးစာမာ ေၾကညာလကတာကေတာ ကငတြယပ နညးလမး တခခလြေနတယလ႔ ျမငမပါတယ။ ျပညသလထရ႕ ကနးမာေရးက တကယကာကြယခငလ႔ အႏရာယျဖစေစမယ အစားအေသာကစာရငးက လသရငၾကား ေၾကညာမယဆရင ဥးဆး လပငနးရငေတြက ေခၚယအသေပးညႇႏႈငးၿပးမ ကငတြယလပေဆာငတာမးဆရင လပငနးရငေရာစားသးသအတြကပါ ပအကးမရႏငဘးလား။ ျပနာေျဖရငးဖ႔ပ ေကာငးတအေျဖန႕မနးစပႏငဘးလား။ အခလ ၿခခတကခကတ နညးန႔ သတငးစာထ ေကာကကာငငကာထညလကတာဟာ DueProcess of Law ဆတ မတတ လပထးလပနညး အဆငဆငေတြန႔အေတာေလးကငးေ၀းေနသလပါပ။
ဒါေၾကာင လကဖကက ရးရာဓေလထးတမးစဥလာအေနန႔ စားသးေနၾကတ ျမနမာျပညတရပလးက မဘျပညသေတြ၊ လကဖကလပ ငနးက မခစားေသာကေနရတ ၅ သနးအထကမာရတ ပေလာင မဘျပညသေတြ၊ လကဖကက တနညးနညးန႔မခေနတ အနညးဆးတစသနးေကာရတ အညာေဒသက ဗမာလမးေတြအတြက ဘယ လ လပေပးၾကမလ …။
ေဘးဥပါဒကငးတ လကဖကေကာငးေကာငးစားခငၾကတယဆ ရငေတာ …။ ။
ၾကညေဝ
ဒေရေတာေတြရရင ဘယလမနတငးမးလာလာ ျမစ၀ကၽြနးေပၚေဒသေတြက ပစရာမလဘး၊ ခလ လေတြ
သနးန႔ ခၿပး ေသကနတယဆတာ ဒေရေတာေတြ ျပနးတးကနလ႔၊ အဒါက သတျပသငတယ။ အဒေဒသမာ ပစြနကနေတြ ခေပးတာမးမလပသငဘး။ အစးရအေနန႔
ေဒသခေတြအတြက ထညစဥးစားေပးရမယ...
လြနခေသာ ၁၀ ႏစခန႔က သစရပ၀ါးရပတ႔ျဖင စျပညစမးလနးခ ေသာ မနးမလကၽြနးသည ယခေတာ ေျပာငးလခၿပ။ စျပညျခငးကငးမကာ အစာေသာ မနးမတစေယာက၏ အသြငသဏၭာနျဖစလကရေသာ မနးမလကၽြနးသည မတမႏငဖြယမရ ေပ။ မးေလာငထားေသာ ဒေရေတာမား၊ ၿပလ ပကစးခေသာ ေၾကာင တ၀ကတပကသာ ကနေတာေသာ သစပငမားႏင ရပပကဆငးပကရလေပသည။ ကနစ၊ လမ၊ ကမၺလာ၊ မဒမ၊ ျဗး၊ သငေပါငး စသျဖင အပငမးစေပါကေရာကေသာ ထေတာသ႔ ယခငေရာကစဥက ေတာႀကးကၾကညရသညမာ ဘယနညးႏငမ ကနႏငစရာမရဟ ထငစရာ ၾကားကြကလပေနရာဟ၍ မရေလာကေအာင သစပငမးစ ေပါကေရာကေနခေသာေတာျဖစသည။ ကနစ၊ ျဗး ကသ႔ေသာ အပငႀကးမားကေမာၾကညလင ေကာငးကငက မေတြ႕ႏငေအာငပင မးထားသညမာအမတစအမထ ေရာကေနသလပင။ ထ႔ျပင လမ၊ မဒမ၊ သငေပါငးစေသာ အပငတ႔မာလညး ေအာကပငးတြင ထထပစြာေပါကေနခၿပး ခႏြယပတေပါငးတ႔က ေမြ႕ရာသဖြယ ျဖစေနသညအထ ေတာႀကးၿပး ဒေရေတာမား ေပါမားခေသာ မနးမလကၽြနးျဖစသည။ ထေတာသည ေဘးမေတာဟ ဆေသာလညး ထေတာမ မဒမတငမား၊ အျခားသစပငမားက ထငးအျဖစ ခးခတၾကသမားရသည။ ဘကေလး မးေသြးကသ႔ နာမညႀကး မးေသြးမားရရရန မနးမလ
ကၽြနးမ သစပငမားသာမက၊ ကၽြနးညႀကးမ သစပငတ႔ကလညး ထကသ႔ပင ခးခတခၾကကာ မးေသြဖမားဆသ႔ ေလမားျဖင အေခါကေခါကအခါခါ သယပ႕ခၾကသည။ သ႔ေသာလညး ေပါမားစြာ ေပါကေရာကလကရေသာ ပမာဏႏင ႏႈငးယဥပါက နညးပါးလသည အတြက ေတာသည မပကစးခရပါ။
ထကၽြနးႏငအနးပတ၀နးကငမ သဘာ၀ သယဇာတ ေပါမားေသာဒေရေတာမားအား ေမြးျမေရးလပငနးရငမားက မကစကခသညအတြက၂၀၀၀ ျပညႏစမစၿပး ဒေရေတာမားက ခတပစကာ ပစြန ေမြးျမေရးကနမား ျပလပခၾကသည။ ေမြးျမေရးလပငနးရငမား ေသာကေသာကလ ျမတခၾကသညမာ စတငႏငခေၾကာငး ယဇနပစြနေမြးျမေရးစခနး တာ၀နခတစဥး၏ ေျပာျပခကအရ သခရသည။
မနးမလကၽြနးတ၀ကမ ဒေရေတာအားလးနးပါး ပစြနကနေတြ ျဖစ ခေသာလညး မနးမလကြနးသည ေဘးမေတာ ျဖစေသာေၾကာင
www.irrawaddy.org/bur12 www.irrawaddy.org/bur12
ထေဘးရနမ ကငးလြတခြငရခသည။ ထ႔ေၾကာင ဒေရေတာသည ေဒသခမားအတြက စးပြားျဖစေစခၿပး ဒေရႏင ဆားငနေရ တ႔၏ဒဏမ ကာကြယေပးႏငသလ၊ မေကာငး၊ ေမာက၊ ဆတ၊ ငက၊ရဥ႕စေသာ သကရသတ၀ါမား၏ မခရာလညး ျဖစခသည။ ထ႔ျပငထကြနးေပၚတြင ေမာကတရာ ဘရားႏင နတကြနးမားရေသာ ေၾကာင ေဒသခမားမာ နတႀကးေသာ၊ အမား မလပ၀ေသာ၊ ဆေတာငး တငတညလ႔ရေသာ ကၽြနးတစကၽြနးအျဖစလညး အေလးထားခၾကသညက ေတြ႕ျမငခရသည။ ေဒသခတ႔၏ အယအဆအရ ေလာဘႀကးသ၊ ကၽြနးပငက မယၾကညသမား မေကာငးဆြခရသညဟ ယၾကညထားၾကေသာေၾကာင ေတာရသစခတသမားမားသည အမားအယြငးမရေအာငေနၾကသည။ အေပါ အေလး သြားေသာ ကစၥကပင မလပၾကဟ သရသည။ ထ႔ေၾကာင သစခတေနစဥ မေကာငးမား ေတြ႕ေသာလညး ေဘးမျဖစခၾကသလ မေကာငးမားကလညး အႏရာယမျပဘ ေနထငခၾက ေၾကာငး ေျပာဆၾကသမားလညးရသည။
အနးပငေပါငး ၇ ေသာငးကေန ၁ သနး ၀နးကငၾကားမာ ပကစးသြားခတယလ႔ စာရငးေကာကလ႔ရတယ။
ကေနာတ႔ ပငေရ ၃ ေသာငးဆတာ ပကစးသြားတ ပမာဏန႔စာရငေတာ နညးပါတယ...
၂၀၀၈ ခႏစ ေမလ ၂ ရကေန႕က တကခတခေသာ နာဂစမနတငးသည ျမစေဘး ေခာငးေဘးရ ေကးရြာမားအားလးက ဖကဆးပစ ခၿပး လအေျမာကအျမား ေသေၾကေပာကဆးေစခေသာလညး ထ မနးမလကၽြနးေပၚမ သကရမားကမ မဖကဆးႏငခေၾကာငး သရရသည။ “အဒညက ကေနာတ႔ လငမယားက မနးမလကၽြနးထသြားၿပး ထငးခးခတေနလ႔ အသကရငခတာ။ ဒေရေတာေတြန႔ သစပငႀကးေတြရ တယ၊ မနတငးဒဏက ခရေပမယ လေသေလာကေအာငေတာ မဟတခဘးေပါ။ ကေနာတ႔တငမကဘး အဒေန႔ မနးမလကၽြနးေရာကေနတသေတြ တစေယာကမ မေသဘး။ အၾသစရာပ” ဟ လမအပ ေလးေကးရြာမ ရြာသားတစဥးက ေျပာသည။ ထကၽြနးေပၚမ အပငႀကးမားသညသာ ပကစးေနသညက ေတြ႕ျမင ရၿပး ဒေရေတာပငငယမားမာမ အပကအစးမရခဟ အဆပါ ရြာသားက ဆသည။ “ဒေရေတာ ၿခေတြက အဒတနးက မပကစးဘး။ ဘာမ မျဖစဘး။ဒါေပမယ အဒၿခေပၚေတြမာ လေသေကာငေတြ ခတေနတာ၊ အနားက ရြာေတြက ေသသမလေတြ အားလးက ဒေရေတာေပၚက လာစၿပေနၾကတာ ဆေတာ စစတပက မးေသနတေတြန႔ အဒအေလာငးေတြက ပစေတာ အေလာငးေတြေရာ သစပငေတြေရာ မးေလာငၿပးကၽြနးက ခလ မးေလာငရာေတြန႔ ကၽြနးျဖစသြားတာ”ဟ နာဂစမန တငးအၿပး ၁၀ ရကခန႔အၾကာ စစတပမ fire gun မားျဖင အေလာငးမားအား မးရႈ႕ဖကဆးသညက ေတြ႕ျမငခရေသာ ပဒေကာ ရြာသားတစဥးက ေျပာျပသည။ သစပငမားစြာတ႔သည မးေလာငသည ဒဏေၾကာင ယခအခါ မးရႈ႕ၿပးလယကြငးကသ႔ ျဖစေနသညက ေတြ႕ခရသည။ ယခငက ထေတာ
အတြငး အေျမာကအျမား ေနထငခၾကေသာ မေကာငး၊ ေမာက၊ဆတ၊ ငက၊ ရဥ စေသာ သတ၀ါမားသညလညး မညသ႔ျဖစကနၾကၿပ မသေတာေခ။ အနးပတ၀နးကငမာပင ရေနသညက မေတြ႕ခရ။ “မေကာငးေတြလညး ေျပာငးကနတယလ႔ၾကားတယ၊ နာဂစတနးကလေသေကာငေတြက စားခရေတာ ခဆ လသားစားတေကာငေတြျဖစကနၿပ။ ကေနာတ႔ရြာက ေမာငသနးက ဆစစေလာငးေခာငး
မာ ပကခေနတာ၊ အဒါ သ႔က မေကာငး ၀ငဆြသြားတယ။ ၿပးေတာငယသရြာက ကေလးတစေယာကကလညး ေလပမာ သ႔ဟာသထငေနတာက မေကာငးက အၿမးန႔ပတခလကၿပး ေရထဆြတာ၊ခထ ရြာမာေျပာလ႔က မဆးေတာဘး တေလာ အလေတြ ၾကားရေတာရြာသားေတြ ေၾကာကေနၾကတယ”ဟ မနးမလကၽြနးႏင ၁ နာရ ေကာေကာ စကေလျဖင သြားရေသာ ဆစစေလာငးေကးရြာမ ရြာသားတစဥးက ေျပာသည။ မနးမလကၽြနးေပၚတြင မေကာငးေမြးျမေရးစခနးရၿပး အနးတ၀ကတြင ေဘးမေပးထားေသာ မေကာငး တစေထာင၀နးကငခန႔ရ ေၾကာငး မနးမလကၽြနးမ သစေတာ ၀နထမးတစဥး၏ ေျပာျပခက အရ သရသည။ “ဟးအရငက ဒကၽြနးနားကလာၿပး သစခတတသေတြက ဆြတာမးဆတာေတာင ေတာေတာရားတယ။ အဆြခရရငလညး ဒက လေတြယေန႔ ေတြ႕ျမငရေသာ မနးမလကြနး (ဓာတပ - ၾကညေဝ)
www.irrawaddy.org/bur13 www.irrawaddy.org/bur13
က နတရကတာပလ႔ ေျပာၾကတယ။ မေကာငးက ဘယသကမအျပစမတငၾကဘး။ နာဂစ ၿပးစတနးကေတာ မေကာငးဆြတယ ဆတာ မၾကားေသးဘး။ ေနာကပငးမ ဟကေန ၾကားရ၊ ဒကေနၾကားရ ျဖစလာတာ၊ ကေနာတ႔ မကျမငမဟတေတာ အေသအခာ မေျပာႏငဘး” ဟ ၄ငးက ေျပာသည။ “ဒေရေတာေတြရရင ဘယလမနတငးမးလာလာ ျမစ၀ကၽြနးေပၚေဒသေတြက ပစရာမလဘး၊ ခလ လေတြ သနးန႔ ခၿပး ေသကနတယဆတာ ဒေရေတာေတြ ျပနးတးကနလ႔၊ အဒါက သတျပသငတယ။
အဒေဒသမာ ပစြနကနေတြ ခေပးတာမးမလပသငဘး။ အစးရအေနန႔ ေဒသခေတြအတြက ထညစဥးစားေပးရမယ” ဟ ရနကနၿမ႕မ သဘာ၀ပတ၀နးကငထနးသမးေရး ပညာရငတစဥးက သးသပသည။ ၂၀၀၆ ခႏစက စၿပး ရာသဥတ သသာစြာ ေျပာငးလလာချခငးသညသစေတာျပနးတးမႈမားေၾကာင ျဖစေၾကာငး၊ ျမနမာႏငငတြင ယခင၁၉၉၀ ျပညႏစႏင ႏႈငးယဥပါက သစေတာျပနးတးမႈာ ပမ မားျပားလာေၾကာငး၊ ထ႔ေၾကာင ႏငငအတြငး ရာသဥတေဖာကျပနမႈမား ျဖစလာျခငးျဖစေၾကာငး၊ ၂၀၀၆ ခႏစတြင ေလဆငႏာေမာငးတက
ခတမႈမာ တႏငငလးအတငးအတာအရ ၆ ႀကမျဖစပြားခၿပး၂၀၀၇ ခႏစတြင ေလဆငႏာေမာငးတကခတမႈ ၁၆ ႀကမ၊ မးႀကးပစ၍ ေသဆးခသ လေပါငး ၂၀၀ ေကာရေၾကာငး၊ ၂၀၀၈ ခႏစတြငလညးမနတငး ျပငးျပငးထနထန၀ငေရာကျခငး ျဖစပြားခေၾကာငး စသညအေၾကာငးရငးတြင သစပငသစေတာ ျပနးတးျခငးကသာ အဓကျဖစေၾကာငး၊ ယခ အလြနအမငး ပျပငးေနျခငးမာလညး နာဂစေၾကာငသစေတာသစပငမား ပကစးသြားျခငးေၾကာငျဖစေၾကာငး သက ေျပာဆသည။ နာဂစမနတငးေၾကာင ဒေရေတာ ဟတတာ ၃၇၈၀၀ ေကာပကစးခၿပး သဘာ၀ သစေတာ ၁၆၁၈၀၀ ဟတတာ ပကစးခေၾကာငးPost Nargis Joint Assessment PONJA တြင ထတျပနေၾကညာ ထားသည။ ယခအခါ မနတငးသင ဧရာ၀တတငးတြင ဒေရေတာ ဟတတာ ၇၅၀ ထပမစကပးရန အစအစဥရေၾကာငး၊ ၂၀၀၉ ခႏစတြင စတငစကပးသည ၅ ႏစတာ စမကနးျဖစေၾကာငး သစေတာႏငသဘာဝပတဝနးကင ထနးသမးေရးအဖြ႕(Freda) ၏ တာ၀နရသ တစဥးထမ သရရသည။ ထ႔ျပင နာဂစမနတငးဒဏသင ဧရာ၀တတငး ၅ ၿမ႕နယအတြငး ယအနဒပ က ကြမးပင၊ အနးပင ၃ ေသာငးေကာ စကပးေပးမည ဟ ၾကားသရသည။
“အနးပငေပါငး ၇ ေသာငးကေန ၁ သနး ၀နးကငၾကားမာ ပကစးသြားခတယလ႔ စာရငးေကာကလ႔ရတယ။ ကေနာတ႔ ပငေရ ၃ေသာငးဆတာ ပကစးသြားတ ပမာဏန႔စာရငေတာ နညးပါတယ” ဟ ယအနဒပမ ၀နထမးတစဥးက ေျပာျပသည။ ၄ငးတ႔က ပကစးခေသာ ဒေရေတာမား၊ သးပငမားက ျပနလညအစားထး စကပးရန စစဥလကရေသာလညး အစးရအေနျဖင စတ၀ငစားပမရေၾကာငး
အဆပါ ၀နထမးက ေျပာဆသည။ နာဂစမနတငးေၾကာင ဒေရေတာမားေပၚတြငထားရေသာ ေဒသခမား၏ သေဘာထားမား ေျပာငးလခၿပး ေဒသခတ႔၏ အလပအကငတခ႕လညး ေျပာငးလသြားခသည။ “နာဂစမတငခငက ဘကေလးၿမ႕ေပၚက ထငးပ႔တအလပကပ လပခတာ၊ နာဂစတကေတာ ကေနာက မနးမလကၽြနးေပၚမာပ သစခးခတေနလ႔ အသကရငကနခတာ။ ဒအပငေတြေၾကာင ကေနာအသကရငခရတယ ဆတာက သၿပ။ ေနာက ဒက ကယဆယေရးလာတ သေတြကလညး ဒေရေတာေတြအေၾကာငး ေျပာျပေတာ ကေနာသစခတတအလပ မလပခငေလာကေအာင စတေျပာငးသြားတယ။ အဒါ အခ ကေနာ ေရလပငနးပ ျပနလပေနတယ” ဟ လမအပေလး ရြာသားက ေျပာသည။ ထ လမအပေလး ေကးရြာသည လဥးေရ ၇၀၀ ေကာ ရခေသာရြာျဖစၿပး နာဂစမနတငးေၾကာင လေပါငး ၅၀၀ ေကာ ေသဆးခရကာ လ ၁၀၀ ေကာသာ အသကရငကနရစခေသာ ေကးရြာျဖစသည။ သအပါအ၀င အျခားေသာ ထငးခတသမားတခ႕တ႔လညး ဒေရ ေတာမ မဒမတင ဘယေလာက ေစးေကာငးေကာငး မခတရန စတပငးျဖတထားၾကေၾကာငး၊ ဒေရေတာ ျပနလာစကမညဟ ဆခေသာ အဖြ႕မားကလညး ကည စကပးေပးမညျဖစေၾကာငး၊ ဒေရေတာက မနးမလကၽြနးတစကၽြနးတညးတြငသာမက သတ႔ေကးရြာပတ၀နးကငမားတြငပါ စကပးေပးပါဟ ေတာငးဆလ ေၾကာငး ေျပာျပခသည။ ။
အသကရငကနခတာ။ ဒအပငေတြေၾကာင ကေနာအသကရငခရတယ ဆတာက သၿပ။
ေနာက ဒက ကယဆယေရးလာတသေတြကလညး ဒေရေတာေတြအေၾကာငး ေျပာျပေတာ ကေနာ သစခတတအလပ မလပခငေလာကေအာင
စတေျပာငးသြားတယ...
www.irrawaddy.org/bur14
ol@tawG;ol@t rif
ႏငငတကာႏင ျပညတြငးျပညပအတကအခမားက ေတာငးဆေနသည သ၏ လမးျပေျမပတြင အားလးၿခင ပါဝငႏငေစေရးအတြက ျပျပငရန စတမဝငစားသကသ႔ အေျခခ
ဥပေဒသစက ျပနလည ျဖညစြကေရးသားေရးဆသည အခကကလညး အနညးငယမစတကးထ ထညပမရေပ
ယေန႔အခနတြင ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊ၏ စတထ၌ မညသညအရာမားစဥးစားေနသညက သရလလင သ၏ ေနာကဆးမန႔ခြနးက ျပနဖတ ၾကညဖ႔ အႀကျပလသည။
သ၏ ႏစပတလည မန႔ခြနးထ၌ မညသည အသစအဆနးတစခမ မပါ ေသာျငားလညး တငးျပည ဒမကေရစ ေဖာေဆာငေရး ေႏးေကြးမည ဆသညအခကကေတာ အဓကထား ေျပာၾကားသြားတာ ေတြ႕ရသည။
သ႔မန႔ခြနး အစတအပငးတခ႕က ျပနလည ဖတၾကညမညဆလင -
“ယေန႔ ျမနမာႏငငရ႕ ဒမကေရစဟာ ပးေထာငဆအဆငသာ ရေသးၿပးစတရညရညန႔ ဆကလက ျပစေစာငေရာကဖ႔ လဥးမာျဖစပါတယ။ ခေရတြငးတး ခေရၾကညေသာကလ႔ မရႏငတာက နားလညၿပး တျဖညးျဖညး ရငကကလာေအာင ေအးခမးတညၿငမစြာ ဝငးဝနးတညေဆာကသြားၾကရမာ ျဖစပါတယ” ဟ၍ ေတြ႕ရေပလမမည။
အလြနစတပကစရာ ေကာငးလေပသည။ ခလ အဓပၸာယကငးမလေသာစကားလးမားက လြနခသည ႏစေပါငး ၂၀ အတြငး ဘယႏစႀကမ ဘယႏစခါ ၾကားၿပးၿပလဟ ေမးခြနးထတစရာရသည။ သ႔ မန႔ခြနးက ၾကားၿပးခနတြင ျမနမာတခ႕က “ဗလခပမႉးႀကးက ဘယလေျမမးမာ ေရတြငးက သြားတးေနလ႔ ဒေလာကၾကာေနပါလမ” ဟ၍ ေလာငေျပာင ေျပာဆ ေနၾကသည။
ေသခာသညကေတာ ဒမကေရစလလားသည ျမနမာလမးမားအေနျဖငဒမကေရစစနစက ကငသးသည လ႔အဖြ႕အစညးဆက ျပနသြားဖ႔ အသငျဖစေနေၾကာငး ႀကမဖနမားစြာ ျပခၿပး ျဖစေသာလညး ဗလခပမႉးႀကးကယတင ဒမကေရစစနစအတြက အသငမျဖစေသးဘး ဆသညက ျပေနသညႏင တသည။
တခနတညးတြင ႏငငတကာႏင ျပညတြငးျပညပအတကအခမားက ေတာငးဆေနသည သ၏ လမးျပေျမပတြင အားလးၿခင ပါဝငႏငေစေရးအတြက ျပျပငရန စတမဝငစားသကသ႔ အေျခခဥပေဒသစက ျပနလညျဖညစြကေရးသားေရးဆသည အခကကလညး အနညးငယမ စတကးထထညပမရေပ။
၆၄ ႏစေျမာက တပမေတာေန႔ အခမးအနားတြင ေျပာၾကားခသည မန႔ခြနးတြင ဗလခပမႉးႀကးက လထဆႏၵခယပြျဖင အတညျပခသညအေျခခဥပေဒက ဖကလဖကဆး မလပၾကရနႏင ေနာငႏစကငးပမည
ေအာငေဇာဧရာဝတ e-ဂာနယ က Irrawaddy Publishing Group
က ထတေဝသည။ ၁၉၉၃ ခႏစမစတင၍ ျပညပအေျခစက
ျမနမာ သတငးစာဆရာမားက ျမနမာျပညႏင အေရ႕ေတာင
အာရ ႏငငမား၏ ႏငငေရး၊ စးပြားေရး၊ လမႈေရး၊ ယဥ
ေကးမႈ၊ အႏပညာ သတငးမား ေဖာျပေရးသားထားသည
ဧရာဝတမဂၢဇငးက လစဥထတေဝလက ရသည။
ဧရာဝတ အငတာနက စာမကႏာမားက
http://www.irrawaddy.org/bur/ ႏင
http://www.irrawaddy.org တ႔တြငဖတရႈႏငပါသည။
စာမကစၥႏင ေပးစာမားအတြက အယဒတာႏင
ဆကသြယလပါက [email protected] ႏင
[email protected] သ႔ အးေမးလ ေပးပ႔
ႏငပါသည။
ဆကသြယရနလပစာ - The Irrawaddy, P.O. Box
242, CMU Post Office, Chiang Mai 50202,
Thailand
www.irrawaddy.org/bur15
ေရြးေကာကပြတြင ပါဝငမညသမားက ပဂၢလေရးတကခကမႈမား မလပၾကရန ေျပာၾကားခေၾကာငး ေတြ႕ရသည။
“ပါတစညး႐းေရးက ေဆာငရြကရာမာ ဆပမႈကလႈ႕ေဆာဖနတးျခငးမျပဖ႔၊ ပဂၢ လေရးတကခကမႈ၊ ပါတခငး ပတခတမႈေတြကေရာငရားၿပး အခငးခငး သညးခခြငလႊတ နားလညေပးျခငးအားျဖငကြျပားျခားနားမႈမားအၾကားမာ စညးလးညညြတၾကဖ႔ သငေၾကာငး အလဥးသငလ႔ ေမတာရပခလပါတယ။ ယခလ ရငကကတပါတစညး႐းမႈေတြ က လကနာကငသး ထနးသမးေဆာငရြကမယသ မနသမက အစးရကေစာငေရာကသြားမာ ျဖစတယ” ဟ သက ေျပာၾကားခသည။
ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊကေတာ သ႔ လမးျပေျမပအတငး ျဖစေျမာက
ေအာင ဆကသြားေပလမမည။ ျမနမာျပညသမားႏင စစတပတြငးကတပမေတာသားတခ႕အပါအဝင အမားစက သ႔လမးျပေျမပကလကမခသညတငေအာင ဆကလက အေကာငအထညေဖာ သြားမည ဆသညက ျမငေတြ႕ေနရသည။
ေနျပညေတာ စစအစးရသတငးရပကြက၏ အဆအရ ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊႏင ထပပငးေခါငးေဆာငမားသည ဤလမးျပေျမပႏင၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြကစၥက တပမေတာတြငး လကခယၾကည ေအာင နားခရာ၌ တခါတရ အခကအခမား ေတြ႕ႀကရသညဟ ၾကားသရသည။
တခ႕ ဝါရင စစဘကဆငရာ အရာရမားက ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အပါအဝငအတကအခေခါငးေဆာငမားႏင စကားေျပာဆ ေဆြးေႏြးေစခငၾကသညဟ သရသည။ ထ႔အျပင ေရြးေကာကပြႏင ပတသက၍ တပမေတာအတြငး သေဘာထားကြလြမႈမား ရေနသညဟလညး ၾကားရသည။ သ႔ေသာလညး ေခါငးမာသည ဗလခပမႉးႀကးကေတာ သ႔လမးကသာ သ ဆက ေလာကရနအားသန ေနပ ရသည။ အမနတကယဆရလင လမးျပေျမပ ဆသညမာ ဗလခပမႉးႀကး၏ ပဂၢလေရးထြကေပါက တစခသာျဖစသည။
သ၏ ေနာကဆးေနဝငခနက စတေအးသကသာစြာျဖင စစတပထမ သ႔အ႐ကအရာ ဆကခမညသ၊ ေနာကတကမည
အစးရ အစရသတ႔၏ တနျပနလကစားေျခမႈမပါဘ ၿငမးၿငမးခမးခမးအဆးသတသြားေစရန သက လမးျပေျမပက ထြကေပါကအျဖစအသးခေနျခငးသာျဖစသည။
ေနျပညေတာ အစးရဝနထမးမား၏ အဆအရ ဗလခပမႉးႀကးႏငသ႔မသားစသည ျမနမာျပညတြင လမနးအမားဆး၊ လႀကကအနညးဆး ဆသညက သကယတင သေနသညဟသရ၏။ ထ႔အျပင ျပညပအေျခစက ႏငငေရးအဖြ႕အစညးမားကလညး ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊ၏ စစအစးရသည ဖႏပမႈမား၏ ထပေခါင၊ စနမနာ တငထကသမားျဖစေၾကာငးက ေအာငေအာငျမငျမင ပေဖာေပးခၾကသည။
ထ႔ေၾကာငလညး ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက ျပညတြငးျပညပမ သႏငပတသကသမ သတငးမား၊ သ႔အေပၚ ေဝဖနခကမားက အၿမတမးေစာငၾကည နားေထာငေလရသည။ ယခအခနတြင ဗလခပမႉးႀကးအေနျဖင မနေရ႕၌ ရပၾကညလကမညဆပါက အလြနထတလန႔ တနလႈပသြားေပလမမည။ ဇာတတသားစားေသာ စစအာဏာရင မား၏ လမးအတငး ေနာကဆးတြင အကဥးသမားဘဝျဖင နဂးခပေတာမည ဆသညက သမသဘ ေနမညမဟတ။
၂၀၀၂ ခႏစက ေနအမအကဥးက ခခရေသာ ဗလခပႀကးေနဝငး ကသ႔ နဂးခပ ကၾကမၼာမးက သ ရငဆငႏင လမမညမဟတ ဆသညကေတာ ေသခာလေပသည။ ထကသ႔ေသာ ေဘးအႏရာယဆးမားက ေရာငရားခငသညအတြက ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊႊက ႏငင တကာႏင အတကအခမားက အေလာေပးေလမလား ဟ၍ ေမးခြနးထတစရာ ရေနျပနသည။
ထအခကသညလညး မျဖစႏငလပါ။
ကမၻာကလသမဂၢ အေထြေထြအတြငးေရးမႉးခပ မစၥတာဘနကမြနး
www.irrawaddy.org/bur16
ေနျပညေတာ အစးရဝနထမးမား၏ အဆအရ ဗလခပမႉးႀကးႏင သ႔မသားစသည ျမနမာျပညတြင လမနးအမားဆး၊ လႀကကအနညးဆး ဆသညက
သကယတင သေနသညဟသရ၏။ ထ႔အျပင ျပညပအေျခစက ႏငငေရးအဖြ႕အစညးမားကလညး
ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊ၏ စစအစးရသည ဖႏပမႈမား၏ ထပေခါင၊ စနမနာ တငထကသမားျဖစေၾကာငးက
ေအာငေအာငျမငျမင ပေဖာေပးခၾကသည။
အာရေဒသသ႔ မၾကာေသးမက လာေရာကစဥ ဗလခပမႉးႀကးကသ႔က ျမနမာျပညသ႔ ဝငရန ႀကဆမႈမျပႏငချခငးက ၾကညျခငးျဖငသႏငပါသည။ ထအခကက ဗလခပမႉးႀကးအေနျဖင အေပးအယ လပရမညက စတမဝငစားသတစဥးျဖစေၾကာငး ျပညႊနေန၏။
ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊႏင နးစပသည ေနျပညေတာအရာရ အသငးအဝနးတ႔ကမ သ႔အေနျဖင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အပါအဝင ႏငငေရးအကဥးသားမားက ေရြးေကာကပြမတငခင လႊတေပးရန စဥးစားေနေသာလညး ေလာေလာဆယ လႊတေပးလကပါက သ႔တညၿမေရးအတြက အႏရာယရေၾကာငး သရ၍ တြကဆေနျခငး ျဖစသညဟ ဆၾကသည။
ရနသ႔ေျခလမးက အၿမတြကဆေနသည စတဓာတစစဆငေရး အရာရေဟာငးတစဥးျဖစခဖးသ ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊအေနျဖင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ျပနလႊတျခငးျဖင ႏငငတကာ၏ ခးကးမႈက ရယကာ သ႔အတြက ေဘးမကငးႏငသညအလပက လပလမမည မဟတေၾကာငး ေလာငးေၾကးထပ ေျပာႏငသည။
တပတအတြငး ျပညတြငး၊ ျပညပမာ ျဖစပကခသမ ျမနမာႏငငဆငရာ ႏငငေရး၊ စးပြားေရး၊ လမႈေရး၊ ယဥေကးမႈ၊ အႏပညာ စတ အေၾကာငးအရာေတြက မတညတ အျမငေတြန႔ ေထာငေပါငးစကေန လြတလြတလပလပ ေဆြးေႏြး တငဆကထားတ စကားဝငးက ဧရာဝတ အငတာနကစာမကႏာတြင နားဆငပါ။
ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဘကကေတာ စးပြားေရးပတဆ႔ထားသည ကစၥရပမားအား ေဆြးေႏြးရန အသငျဖစေနသညက ဆကသြယေရးဝနႀကး ဥးေအာငၾကညမတဆင ေျပာခၿပး ျဖစသည။
ထကသ႔ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးရန စဥးစားရသညကပင ဗလခပမႉးႀကးအတြက ၾကမၼာဆးမား၊ အကသလမားႏင ေနာကဆးေနဝငခန အေၾကာငး ေျပာဆရသကသ႔ ျဖစေနေသာေၾကာင ေျခာကျခားစရာေကာငးမညမာ ဧကနမလြပင။
သႏင သ၏ေနာကလက အေစအပါးတစကေတာ ဘယေတာမ မၿပးစးႏငသည တြငးႀကးက ေရၾကညမရေသး ဟ ဆကာ တသကလးတးျပေနပါလမမည။ ထသ႔ လပေဆာငေနမသာ သ႔လၿခေရးအတြကစတခရသညအေနအထား ရေနမည မဟတပါလား။
သ႔ေသာလညး ျမနမာျပညသလထကေတာ ေရၾကညတေပါက ေသာကသးရဖ႔ ဆာေလာငေနသညမာ ၾကာလၿပ ျဖစသည။ ထ႔ျပငစစတပထမ တပမေတာသားမားသညလညး လထ ေအာႏလးနာ လၿပျဖစေသာ ထ စစအစးရက ထမးပးထားရသညမာ ပငပနးေနၾကၿပျဖစသည။
ျပညသလထက အခနအကန႔အသတမရ ေစာငဆငးခငး၍ မျဖစ ႏငေၾကာငးက ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊအေနျဖင အေႏးႏငအျမန ဆသလ သရလာပါလမမည။ ။
ေအာငေဇာ ေရးသားေသာ Than Shwe’s Empty Well က ဆေလာေအာင
ဘာသာျပနဆထားသည။
www.irrawaddy.org/bur17
ကစး၊ ဇာနညဝငး
အတကအခ အမးသား ဒမကေရစအဖြ႕ခပ (NLD) ေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား စစအစးရက ဆကလက ထနးသမးထားျခငးသည ျပ႒ာနးထားသည ဥပေဒစညးမဥးမားက ကယတင ခး ေဖာကေနျခငးျဖစေၾကာငး ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးလႈပရားသမားႏင ေရ႕ေနႀကး ဥးၾကညဝငးက ေျပာဆလကသည။
ေဒၚေအာငဆနးစၾကည လြတေျမာကေရးအတြက တငျပေတာငးဆထားေသာ အယခလႊာအား ပယလကေၾကာငး ေမလ ၁ ရကေန႔တြငစစအစးရအာဏာပငမားက စာျဖင တရားဝင အေၾကာငးျပနခၿပး ေနာက ယငးကသ႔ ထတေဖာေျပာဆၾကျခငးျဖစသည။ “စာက ဘယလေရးထားလ ဆေတာ အယခစစစေရးအဖြ႕ ဖြ႕တယတ။ဒါေတြက လပထးလပနညးတ႔ ဘာ နညးဥပေဒတ႔ ဘာမမပါဘး။ စစစေရးအဖြ႕က အားလးစစစၿပးေတာ အႀကေပးတယတ။ အဒအႀကေပးခကအေပၚမာ အေျခခၿပးေတာ အစးရအဖြ႕က ဥပေဒန႔အည ခငလေသာ သကေသအေထာကအထား မရ၍ ပယတယတ။အဓက အခကက အဒါပ” ဟ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ အကး ေဆာငေရ႕ေနႀကး ဥးၾကညဝငးက ေျပာျပသည။
အယခလႊာပယသညစာက စစအစးရကယစား ဗလမႉးႀကးသန႔ရငး က လကမတထး အေၾကာငးျပနျခငး ျဖစၿပး သတငးတပဖြ႕မ ဆကသြယသညအတြက ၎၏ တြဖကေရ႕ေန ကလမးျမငက ေမလ ၁ ရကေန႔တြင ေနျပညေတာသ႔ သြားေရာက ယခရျခငးျဖစေၾကာငး၊ ေခၚယၾကားနာျခငးမရဘ တဖကသတဆးျဖတျခငးျဖစ၍ လပထး လပနညးႏင မညေၾကာငး ဥးၾကည၀ငးက ဆသည။
အေရးယထားသညကာလမာ ဥပေဒႏင ညမည၊ အတေန ေဒၚခငခင၀ငး သားအမ အေနျဖင တားဆးမန႔ အကး၀င မ၀င၊ ကနးမာေရးႏင ပတသက၍ မသားစဆရာ၀နႏင ပမနေဆးစစခြင၊ ေရ႕ေန ဥး ၾကည၀ငးအတြက လကေထာကေရ႕ေန ထပမငားရမးျခငး စသည အခကမား ပါ၀ငသည။
ေဒၚေအာငဆနးစၾကညသည ၂၀၀၃ ခႏစ ေမလတြင ျဖစပြားခေသာဒပယငးအၾကမးဖကတကခကမႈ အၿပးမ စတင၍ ေနအမအကယ ခပျဖင အထနးသမးခေနရသညမာ ၅ ႏစ ေကာၿပ ျဖစသည။ ၁၉၈၉ ခႏစမ စတငေရတြကပါက ေနအမ အကယခပဘ၀ျဖင ေနရခန စစေပါငး ၁၃ ႏစ ရၿပ ျဖစသည။
တခနတညးမာပင အငးလားကနေစာငးရ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ၏ ေနအမသ႔ ေရကး၍ သြားေရာကၿပး ၃ ရကၾကာ ေနထငခသ အေမရကနႏငငသား တစဥးက ဖမးဆးထားသညဟ ေမလ ၇ ရက ေန႔ထတ ျမနမာအလငးသတငးစာ၌ ေရးသားထားသည။ အဆပါ ပဂၢလသည John William Yeattaw ဆသ ျဖစၿပး ေမလ၃ ရကညမ ေမလ ၅ ရကညအထ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ အမတြင
ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ အယခလႊာက ယခကသ႔ ပယခလကျခငးသည စစအစးရအေနျဖင ဥပေဒ စညးမဥးမားက ဥေပကၡာျပလက ျခငးျဖစသညဟ ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားအား ေစာငၾကညေလလာေနေသာ စငၿပငအာဆယအဖြ႕ မ ဒကဘ စတးဟတက ေျပာဆသည။
“စစအစးရက ကယျပ႒ာနးထားတ ဥပေဒ စညးကမးေတြက ကယ တငဂ႐မစကဘးဆတာ ရငးရငးလငးလငး ျပလကတာပ”ဟ ၎ကေျပာသည။
တ႐တႏငငအပါအဝင ႏငငတကာက မညမပင ဖအားေပးသည ျဖစေစ စစအစးရအေနျဖင ဒမကေရစသ႔ ျပျပငေျပာငးလမႈမား ျပလပရန မျမငေၾကာငး၊ ကမၻာကလသမဂၢႏင ႏငငတကာအသငးအ ဝငးမ သတမနေရးအရ ျမနမာစစအစးရက အျပညအဝ ဖအားေပးရနလေနဆျဖစေၾကာငး၊ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အပါအဝင ႏငငေရး အကဥးသားအားလး လြတေျမာကေရးအတြကလညး ႏငငတကာ အသငးအဝငးႏင ကလသမဂၢက ေဆာင႐ြကရန လအပေၾကာငး ၎က ဆကလကေျပာဆခသည။
ထငးႏငငအေျခစက ႏငငေရးအကဥးသားမား ကညေစာငေရာက ေရးအသငး(AAPP) တြဖက အတြငးေရးမႉး ဥးဘၾကညကလညး ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ အယခလႊာပယခမႈႏင ပတသကၿပး ျမနမာႏငင၏ လကရကငသးေနေသာ စညးမဥးဥပေဒမားသည စစအာ ဏာပငမား အကးစးပြားအတြကသာျဖစသညဟ ေျပာဆခသည။
ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ေနအမအကယခပႏငပတသကေသာ အယခလႊာက ၂၀၀၈ ခႏစ ေအာကတဘာလ ၉ ရကေန႔တြင ေနျပညေတာသ႔ တငသြငးချခငးျဖစၿပး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက သ႔က ပဒမ ၁၀(ခ) အရ အေရးယထားသညမာ ဥပေဒႏင ညမည၊
www.irrawaddy.org/bur18
အသက ၂၇ ႏစအရြယ ကဝဏၰသည မေလးရားႏငငရ ေဆာကလပေရးလပငနးခြငတစခတြင စား၀တေနေရးအတြက ရနးကနေနရေသာျမနမာ ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားတစဥးျဖစသည။
သနးထကဥး
ေနထငခေၾကာငး၊ ေမလ ၆ ရကေန႔ နနကတြင အငးလားကနအ တြငး ေတြ႔ရသျဖင ဖမးဆးခေၾကာငး သတငးစာက ဆသည။
ရနကနၿမ႕ အေမရကနသရး ေျပာခြငရ ပဂၢလ Richard Mei ကမ အဆပါ အေမရကန ႏငငသား ဖမးဆးခရျခငးႏင ပတသကၿပး စစမးဆျဖစသညဟ ေအပသတငးဌာနသ႔ ေျပာျပခသည။
“အာဏာပငေတြက သရးကေတာ အေၾကာငး မၾကားေသးပါဘး၊ ဒကစၥန႔ ပတသကၿပး ကေနာတ႔ ဘာမ မသေသးပါဘး” ဟ Rich-ard Mei က ေျပာသည။
အဆပါပဂၢလ ဖမးဆးခရၿပးေနာက ေဒၚစအမေရ႕ရ တကသလရပ သာလမးက ပတထားသညဟ မကျမငသကေသမားက ဧရာဝတသ႔ ေျပာသည။ ယခငက ထလမးက ခရးသညတင ဘတစကားမားဝငေရာကခြင မရေသာလညး ကယပငကားမားက ျဖတသနးခြင ျပခသည။ ။
လြနခသညႏစ ႏ၀ငဘာလ ၁၅ ရကေန႔က အလပခြငသ႔ ရကားတစစးေရာကရလာကာ ရ ၂ ဥး၏ ဖမးဆးမႈကခခရၿပး မေလးရားႏငငရ ဗဒါဗဒါ ရစခနးတြင ထနးသမးခခရသည။ ၁၃ ရကအၾကာတြင တရားရးတစခသ႔ ေရာကရကာ ေထာငဒဏ၂ လႏင ႀကမဒဏတစခက အမန႔ခမတခခရသည။ ေထာငဒဏႏင ႀကမဒဏမား ခမတခရၿပး လြတရကျပညေသာလညး ၂၀၀၉ ခႏစ ဇနန၀ါရလဆနးပငးတြင မေလးရား လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးက က၀ဏၰအပါအ၀င လ ၆၀ ခန႔ကလေမာငခပြစားမားရရာ ထငး - မေလးရား နယစပ ဂနဂလး အရပရေနအမတစခတြင ထပမဖမးဆးခပေႏာငခသည။
ဂနဂလးေဒသသ႔ ေရာကသညႏင လပြစားမားက ၎တ႔ေတာငးေသာေငြက မေပးပါက ေရာငးစားမညဟ ၿခမးေျခာကခရေၾကာငးလညး က၀ဏၰက ေျပာသည။
“သတ႔က ကေနာက မေလးရားေငြ ၂၃၀၀ ေတာငးတယ။ မေပးႏင လ႔ကေတာ တေနကန ႏပစကေနတာပ။ ၿပးေတာ မေပးႏငရင ထငးဘကကမးက ေခၚသြားၿပးေတာ ငါးဖမးသမားေလေတြဆ သြားေရာငးလကတာပ”
က၀ဏၰ သည မေလးရား လ၀ငမႈႀကးၾကပေရး တာ၀နရသမားက လကနကးေနသညအဖြ႕မားထသ႔ ေရာငးစားခရသတစဥး ျဖစသည။
“ကေနာတ႔က ဖမးထားတ အမကေန ထြကေျပးၾကတယ။ သပမၾကာလကဘး ရန႔ တးတာပ။ ရန႔ လကနကးေနတသေတြက သေနၾက တယ” ဟလညး ၎က ေျပာသည။
၎သည အေမရကန ႏငငျခားဆကဆေရးဆငရာ အထကလႊတ ေတာ ေကာမတ၏ ဧၿပလ ၃ ရကေန႔က ထတျပနေသာ ျမနမာႏငင
သား လကနကးခရသမား အေၾကာငး “Trafficking and Extortionof Burmese Migrants in Malaysia and Southern Thailand” အစရငခစာထတြင ပါဝငသမားအား ကယစားျပသလညးျဖစသည။အစရငခစာသည ထငးႏငငေတာငပငးႏင မေလးရားနယစပတ႔တြင၂၀၀၇ ႏင ၂၀၀၈ ခႏစအတြငး ျမနမာႏငငသား ေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပ သမားမား လကနကးခရမႈ၊ ၿခမးေျခာကေငြညႇစခရမႈမားႏင ပတသက၍ ကယတငႀကေတြ႕ခသမားက အေျခခ ထတျပနထားျခငးျဖစသည။
မေလးရားနယစပတေၾကာရ လကနကးခရသ ျမနမာအမးသမး အမားစမာ လကနကးသမား၏ လငပငးဆငရာ ေစာကားခရေၾကာငးလညး အဆပါ အစရငခစာ၌ ေဖာျပထားသည။
“နယစပက ျပနပ႔ခရတ မနးကေလးငယငယေတြဆရင လငပငးဆငရာ ေစာကားခရတာေတြရတယ။ သတ႔ ေယာကားေတြ ေရ႕မာက လကနကးတ လေတြက ေစာကားတာေတြ ရခတယ။ တခ႕ မနးကေလးေတြဆရငလညး လငေဖာေျဖေရးလပငနးေတြက ေရာငးစားခၾကရတယ” ဟ အလပသမား အခြငအေရးအဖြ႕တြင လပကငေနသတစဥး၏ ေျပာၾကားခကကလညး အစရငခစာ၌ ေဖာျပထားသည။
Tenaganita အလပသမား အခြငအေရးအဖြ႕မ အမႈေဆာင ဒါ႐ကတာအရန ဖာနနဒဇ ကလညး ယခကသ႔ ျမနမာႏငငသားမားက လသးကနပစၥညးမားပမာ ၿခမးေျခာက ေရာငးခေနမႈမားက အခနၾကာျမငစြာကပင ႐ႈတခကန႔ကြကေနခေၾကာငး၊ တာ၀နရသမားကေတာငးဆခေသာလညး အေရးယေဆာငရြကျခငး မရေၾကာငး ၿပးခသည ဇနနဝါရလအတြငးက IPS သတငးဌာနသ႔ ေျပာဆခသည။
မေလးရားနယစပ လကနကးမႈႏင ပတသကၿပး ျမနမာႏငငသား မားအား လကနကးေနျခငးအေပၚ လး၀ကန႔ကြကေၾကာငးႏင တရား
www.irrawaddy.org/bur19
ေအာငသကဝငး
ျမနမာလမးတ႔ ႏစၿခကစြာ စားသးေလရသည စမးစားငါးပႏင ငါးပေထာငးမားတြင ေဘးအႏရာယ ျဖစေစႏငေသာ ဆးေဆး (Rho-damine B) မား ပါ၀ငေနသျဖင ေရာငးဝယ စားသးျခငး မျပရန ကနးမာေရး၀နႀကးဌာနက ထတျပနတားျမစထားေသာလညး ဆကလကေရာငးဝယစားသးေနဆျဖစေၾကာငး သရသည။
ျပညတြငး၌ ေရာငးခေနေသာ ငါးပလပငနး ၃၇ မးမ ငါးပမားက ဗဟ အစားအေသာကႏင ကနးမာေရး၀နႀကးဌာနက ဓာတခြခနး မားတြင စစေဆးခရာ ငါးပလပငနး ၃၂ ခမ ငါးပအမးအစား ၇၉ မး၌ ၎ဆးေဆး ပါ၀ငေၾကာငး ေတြ႕ရရ၍ အစးရသတငးစာမား၌ ေမလ ၁ ရကေန႔က ထတျပန ေၾကညာထားသည။
ရနကနၿမ႕၏ အေျခခ လတနးစားမား ေနထငရာ လႈငသာယာ၊ ေရႊ
ရနကနၿမ႔ရ ေစးတစခမ ငါးပႏင မးဖေခာငသး စားေသာကကနမား
ေရာငးခရာျမငကြငး
ဥပေဒေဘာငအတြငးမ တကဖကသြားမညျဖစေၾကာငး မေလးရားႏငငအေျခစက ျမနမာႏငင အလပသမားအခြငအေရး ကာကြယ ေစာငေရာကေရး ေကာမတ (BWRPC) ကလညး ဧၿပလ၂၄ ရကေန႔တြင ထတျပန ေၾကညာထားသည။
“လကနကးေနတလေတြထမာ မေလးရားအစးရရ႕အကငပက အာဏာပငတခ႕ ပါတဟာက ခငလတ အေထာကအထားေတြကေနာတ႔ရ႕လကထမာရေနၿပး အခ တရားစြဖ႔လပေနတယ” ဟ လညး BWRPC မ တြဖက အတြငးေရးမး ကေကာထးေအာငက ဧရာ၀တသ႔ ေျပာဆခသည။ အေထာကအထားမားအေပၚ အေျခခ၍ မေလးရားႏငငရ အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးမား (NGO) ႏင ပးေပါငး၍ မၾကာမရကပငးအတြငး တရားစြဆ ေဖာထတသြား မညဟ ၎က ဆသည။
အဆပါ သတငးႏငပတသကၿပး မေလးရား၀နႀကးခပ နာဂစရာဇာတကလညး “ကေနာတ႔ သငေတာတ အေရးယ ေဆာငရြကမႈေတြက လပမာပါ။ မေလးရားေျမေပၚမာ လကနကးမႈေတြလပတာက လကမခႏငပါဘး။ ဒါေပမယ ကေနာတ႔ေတြ အေရးယေဆာငရြကမႈေတြအ တြက အခကအလက လပါေသးတယ”ဟ ေျပာဆေၾကာငး ေအပ သတငးတစပဒ၌ ေဖာျပထားသည။
BWRPC ၏ စာရငးျပစထားခကအရ အလပသမားတစဥးလင မေလးရားေငြ ၂၅၀၀ မ ၂၈၀၀ အထ လကနကးေနသမားက ေပးရၿပးလကနကးခရသ စစေပါငး ၃၀၀ ခန႔ ရေၾကာငး သရသည။ BWRPCအဖြ႔အစညးက ၂၀၀၆ ခႏစတြင စတငထေထာငခသည။ ။
ျပညသာ၊ ၀ါးတရာ အပါအ၀င ဆငေျခဖးၿမ႕နယမားမ ေဆာကလပေရးလပသား၊ ေစးသညမားႏင ကပနး အလပသမား ၇၀ က ဧရာ၀တကေတြ႕ဆေမးျမနးခရာ ၎တ႔အေနျဖင ဆးေဆးပါ ငါးပမားက ဆက လက စားသးေနဆ ျဖစသညဟ ေျပာဆၾကသည။
“မနက အလပသြားၿပ ဆတာန႔ ထမငးခငက ငါးပေထာငးေလးန႔ ထညသြား။ ဘာဟငးမ ထညစရာ မလဘး။ စမးစားငါးပမရရင ထမငးစားလ႔ မ၀ငဘး။ ဆးေဆးပါတယ ေျပာလညး ကယ၀ငေငြန႔ ဟငး ေကာငး စားႏငဖ႔ဆတာ မလြယဘး” ဟ လႈငသာယာၿမ႕နယမ အသက၂၈ ႏစအရြယ ေဆာကလပေရး ပနးရနလပသားတစဥး က ေျပာသည။
ေစးကြကတြငး အသငစားသးႏငေသာ ေငြကပ ၁၀၀ တန မငငါးပေထာငး ဘးမားႏင မငငါးပ အစမးမားသည အေျခခ ဆငးရသားလတနးစားမား အဓက စားသးေနၾကသည ဟငးလာတစချဖစေနဆျဖစၿပး ေငြအကနအကသကသာသည ဟငးတစခြကျဖစသညဟ လညး ဒဂၿမ႕သစေျမာကပငး ၅၀ ေကြ႕အနး အေျခခစားေသာက ကန လကားအေရာငးဆငရငတစဥးက ဆသည။
“ဆငးရသားက မငငါးပေထာငးက ဟငးလလပစားတာ။ ဆးေဆးပါတယ ေျပာလညး သတ႔၀ငေငြန႔က မငငါးပ မပါရင ထမငးမၿမနႏင တ အေျခအေန။ ကေနာဆငမာ အေရာငးရဆးက မငငါးပေထာငး ဘးေလးေတြ” ဟ အဆပါဆငရငက ေျပာသည။
မငငါးပတြင အသးျပသည အနေရာငဆးေဆး (Rhodamine B) သညခည၊ သးေမြး၊ ပးထည၊ စက၊ သားေရမားက အေရာငဆးေသာ ဓာတပစၥညးျဖစၿပး ေရာဂါပးရာေဖြရာတြင အသးျပသည ဓာတခြခနးသး ဆးေဆးလညးျဖစေၾကာငး၊ မလ အညေရာငရေသာ ငါးပမားကပနးေရာငအျဖစ အျမငလေစရန ယငးဆးေဆးက အသးျပျခငးျဖစၿပး
www.irrawaddy.org/bur20
စစအစးရႏင အပစအခတရပစထားေသာ တရတ - ျမနမာ နယစပတငးရငးသား လကနကကင တပဖြ႔မားက ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြအၿပးတြင နယျခားေစာငတပဖြ႔မားအျဖစ အသြငေျပာငးေရးအတြက အ သြငကးေျပာငးေရး လပငနးေကာမတ ၃ ခ ဖြ႔စညးရန စစအစးရက ကမးလမးထားေၾကာငး သရသည။
အဆပါ ဖြ႔စညးပတြင အသြငကးေျပာငးေရး မ၀ါဒေကာမတ၊ အသြငကးေျပာငးေရး လပငနးေကာမတ၊ အသြငကးေျပာငးေရး တငးအဆငလပငနးေကာမတတ႔ ပါ၀ငသညဟ တရတနယစပ သတငးရပကြကက ေျပာသည။ အသြငကးေျပာငးေရး လပငနးမားႏငပတသကၿပး စစအစးရဘကမ တပမေတာကာကြယေရး ဥးစးခပ ဥက႒၊ ဒတယ တပမေတာ ကာကြယေရးဥးစးခပ ဒဥက႒၊ ညႏႈငးကြပကေရးမး
သနးထကဥး
ထဆးေဆးပါ ငါးပ စားသးပါက အစာအမ အလမးေၾကာငး ေရာင ရမးျခငး၊ ပ႕အနျခငး၊ ဥးေႏာက အာရေၾကာ ထငးမႈငးျခငး စေသာ လတတေလာ ဆးကးမားခရၿပး ေရရညတြင ကငဆာေရာဂါ ျဖစပြားေစသညဟ အစးရပင သတငးစာမားတြင ေဖာျပခသည။
Rhodamine B ဆးေဆးပါ ငါးပႏင ငါးပေထာငးမားက ေရာငး၀ယေဖာကကားလင အမးသား အစားအစာ ဥပေဒ ပဒမ ၂၈ (က) အရ ေထာငဒဏ ၃ ႏစ အထျဖစေစ၊ ေငြဒဏ ကပ ၃၀၀၀၀ ျဖစေစ၊ဒဏေငြ ႏစရပစလးျဖစေစ ခမတ အေရးယမညဟ ေၾကညာထား ေသာလညး ရနကနၿမ႕၏အဓက စားေသာကကနစည ေစးကြကႀကး
ျဖစသည ဘရငေနာငႏင သရမဂၤလာေစးတြင မငငါးပမား ေရာငး၀ယေဖာကကားလက ရဆျဖစသည။
ကနးမာေရး၀နႀကးဌာနက အနေရာငဆးေဆး ပါ၀ငေသာ မငငါးပတဆပႏင ေရာငးခသည ပြရနာမည စစေပါငး ၃၂ မးက အမည မားႏငတကြ ေဖာျပ၍ ေရာငး၀ယခြင ပတပငထားေသာလညး ပြရအမညမေပါက၊ တဆပမကပသည မငငါးပအမားအျပား ေစးကြကတြင ေရာငး၀ယေဖာကကားလက ရသညဟလညး သရရသည။
ငါးပမားတြင ဆးေဆးပါျခငးသည ကနၾကမးငါးပ အဆငတြငပင
ဆးေဆးမား ထညသြငးျခငးျဖစၿပး ျမစ၀ကၽြနးေပၚ၊ တနသာၤရတငး အပါအ၀င ငါးပထတလပရာ ေဒသမားတြင ဆးေဆးက တြငတြင ကယကယ အသးျပၾကေၾကာငးလညး သတငးရရသည။
ျမနမာႏငငတြင မငငါးပႏင လကဖက၌သာ မဟတဘ ကနးမာေရးႏင မညညႊတေသာ အစားအစာ အမားအျပား ဆကလက ကနရေနဆျဖစၿပး စစအစးရအေနျဖင ယခထက ပမေသာ စစေဆးအေရးယမႈမား ျပလပသငသညဟ လႈငၿမ႕နယ ေဒသႏရ ကနးမာေရးအဖြ႕မ ကနးမာေရး ၀နထမးတစဥးႏင ျပညတြငး သတငးဂာနယ တစခမ သတငးေထာကတစဥးက သးသပေျပာဆခသည။ ။
(ၾကညး/ေရ/ေလ) အဖြ႔၀င၊ ႏငငေတာ၀နႀကးခပ၊ အတြငးေရးမး (၁)၊ႏငငေတာ ေအးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႔ၿဖးေရးေကာငစ၀င အဖြ႔၀ငမား၊တပမေတာ စစဘကဆငရာ လၿခေရးအရာရခပ အတြငးေရးမးႏင ညႊနၾကားေရးမး၊ ျပညသ႔စစႏင နယျခားတပမား ညႊနၾကားေရးမးရးတြဖကအတြငးေရးမးမား ပါ၀ငဖြ႔စညးမညဟ ဆသည။
ယငးဖြ႔စညးပတြင နယျခားေစာငတပ တစတပတြင အရာရအဆင၁၈ ဥးႏင အျခားအဆင ၃၀၈ ဥး စစေပါငး ၃၂၆ ဥးတ႔ပါ၀ငမညျဖစၿပး အပခပမႈ၊ တပေရး၊ တပေထာက စသည အေရးႀကးသည ေနရာမားႏင ႐းတာဝနမား၌ နအဖ စစတပမ အရာရ ၃၀ ခန႔ ပါ၀ငမည ျဖစေၾကာငးလညး သရရသည။
အဆပါ တပဖြ႔မားအား ေနရာခထားေရးႏငပတသကၿပး ေနာကပငးတြငညႏႈငးျဖစၿပး နယျခားေစာင တပမားအေနျဖင ကယနယေျမအတြငး၌သာ တာ၀နထမးေဆာငရမည ျဖစသည။ ထအျပင ဧၿပလ၂၈ ရကေန႔၌ စစအစးရ တာ၀နရသမားက ကခငလြတေျမာကေရးတပမေတာ (KIA)၊ ကခငဒမကေရစသစ တပမေတာ (NDA-K)၊
ကးကန႔တပဖြ႔၊ ရမးျပညတပမေတာ (ေျမာကပငး) (SSA-N)၊ ဝ ျပညေသြးစညးညညြတေရးပါတ (UWSP) အစရသည လကနကကငတပဖြ႔မားအား ယငးကစၥရပအတြက ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးခေၾကာငး သရသည။
ေတြ႕ဆမႈ၌ လကနကကင တငးရငးသားတပဖြ႔ေပါငးစက တစရကတညးျဖင နအဖ တာ၀နရသမားက လခြ၍ ေတြ႔ဆခၾကၿပး ကခငျပညနယ ျမစႀကးနားၿမ႕ရ ေျမာကပငးတငး စစဌာနခပ တငးမႉး ဗလမးခပစး၀ငး၊ အေရ႕ေျမာကတငးစစဌာနခပ တငးမး ဗလခပ ေအာငသနးထြဋ၊ ေလာကကငေဒသ ကြပကမႈစစဌာနခပ ဒကစ မႉး ဗလမးခပ၀ငးေမာင၊ စစဘကဆငရာလၿခေရး အရာရခပ ဒ ဗလခပႀကး ရျမင တ႔ပါ၀ငေၾကာငး သရသည။
စစအစးရ လကထကအတြငး ဝ ႏင ကးကန႔ တပဖြ႔မား ၿငမးခမးေရးယၿပးေနာက လကနကကငအဖြ႔ ၁ဝ ဖြ႔ထကမနညး ၿငမးခမးေရးယခၾကသည။ ၁၉၈၉ မ ၁၉၉၅ အတြငး အပစအခတ ရပစခသည လကနကကငအဖြ႔ စစေပါငး ၁၇ ဖြ႔ရသညဟ စစအစးရ၏ ထတျပနခက မားက ဆသည။ ။
www.irrawaddy.org/bur21
ရနကနသားတာေတ
ဥး႐ကၡစးေရာကေတာ အခနလြနေနေသာလညး အခမးအနား မစေသး။ ခနးမထ ကမနးကတနး ဝငၿပး ေတြ႕ရာေနရာမာ ထငလကရာ အသကႀကးႀကး နတအမယအတစပါး ေဘးတြငထငမလကသား ျဖစေနသည။
႐ကၡစး။ ။ ဟင .. အေမဂမးပါလား။ မကႏာလညး မေကာငးဘး။ ဘာျဖစလ႔လ။
အေမဂမး။ ။ ဟတတယ။ ကပ ခ နာမညေျပာငးေတာမလ႔။
႐ကၡစး။ ။ ဟင .. ဒနာမညက အေမဂမးန႔ ဒေလာကလက ဖကတဟာ ..။ ဘာလ႔ ေျပာငးမာလ။
အေမဂမး။ ။ ဟ .. ငါက ၾကမးလ႔ ရမးလ႔ အေမဂမးဆတ နာမညယထားတာေလ .. ။ ခ ငါမႏငတ အေမကြင ဆတာေပၚေနၿပတ။ ခကပဒးႀကး ကေတာေပါ ..။ အဒါ ငါနာမညကအေမေပာ ဆၿပး ျပနေျပာငးမလ႔ လာေျပာတာ။ ေအာငမယေလးကကတကခါးရ႕ .. ကပေတာ ဘဝဆးပါၿပ။ ဂမးေလးေတာ ဘဝပကပါၿပ။ တသကလး ၾကမးခရမးခသမ .. ကပထကသာတသက ေနရာဖယေပးရေတာမယေတာ .. အေဟာ .. အေဟာ။
“စကတညးက ယဥသက ျဖစေနၿပ” ဟေတြးရငး ဥး႐ကၡစး.. ေနရာ ေရႊ႕လကသည။ သေရႊ႕လကသညခ ေဘးမာ ဗကပ နကား နတတစပါး ထငေနသည။ တကယလးလညး ဝါထန ေန၏။
နတသဘင အစညးအေဝးက အခနနးကပေနၿပ ..။ ဥး႐ကၡစး အသညးအသန ေျပးသြားရသည။ ဆေစးကေပမယ ကားခေတြက ေစးမကေတာ တကစမစးႏင ဘတစကားန႔ပ ျဖစသလသြားလကရသည။ ကငးပရာေနရာက ေနျပညေတာ ၾကတေျပးႏငတညတည အထက နတျပညေျခာကထပက ဆအးနား နတဘနတနနးမာ .. ။ ဒငခ ရငးလငး ေျဖၾကားမညသက ခကပဒးႀကး၏ကယေစာငနတ.. ။ နတတ႔ဥေသာင သၾကားမငးကနာၾကားမည ..။ ေမးမည ေျပာမညသမားက ျမနမာနတေပါငးစ…။
www.irrawaddy.org/bur22
ဟ .. ငါက ၾကမးလ႔ ရမးလ႔ အေမဂမးဆတ နာမညယထားတာေလ .. ။ ခ ငါမႏငတ အေမကြ င ဆတာ ေပၚေနၿပတ။ ခကပဒးႀကး ကေတာေပါ ..။ အဒါငါနာမညက အေမေပာ
ဆၿပး ျပနေျပာငးမလ႔ လာေျပာတာ။
႐ကၡစး။ ။ ဒက ေနာငႀကးက ျမငဖးသလပဗ။ ကယေရာင ကယဝါကလညး ေတာကပလကတာ။ ေနာငႀကးက ဘယသ လဟင .. (ေမးရငး မကစက သ႔လကထမာ အရကပလငးက ေတြ႕လကမ မတမသြားသည) ဟင .. ကႀကးေကာ .. တ႔ ကႀကးေကာ မဟတလား။
ကႀကးေကာ။ ။ ေအ .. ဟတတယ။ မငးက ဘယသတနး။ ဘယသျဖစျဖစ ဂရမစကဘးကြာ။
႐ကၡစး။ ။ ကေနာ .. ကေနာက ခငးမင႐ကၡစးပါ။ ကႀကးေကာအသားေလးေတြ ဝါဝငးေနတာပ .. ဘယ လးရငး လမးလဟင။
ကႀကးေကာ။ ။ ေဟ .. အဒါ လးရငးလမးလ႔မဟတဘးဟ။ ျမနမာျပညမာ အရကတေတြေပါလ႔ ကႀကးေကာတ႔ အသညး ေရာဂါ ရေနတာဟ။
ဥး႐ကၡစး။ ။ ခငဗာ .. ဒါဆ ဘလား .. စလား။
ကႀကးေကာ။ ။ ေနာကဆးေပၚ အသညးေရာဂါ ဘအးဒစေဟ သၿပလား။ ေတာေတာလာရညတနတ။ အသညးေရာငၿပးအသားဝါေနတာကမား ကယေရာငကယဝါ ေတာကပသေလးဘာေလးန႔ .. တးလကတေကာငကြာ။
ဥး႐ကၡစး။ ။ (ေလေပာေလးႏင) ဒါဆ ႐းရာမပက ထနးရညေလးပခပါလားဗာ ။
ကႀကးေကာ။ ။ ဟ .. သနးေရႊဆတေကာင လကထကမာ ထနးရညေတာင မစစေတာဘး ..။ ခ ကပက အတေတြပ ဆကေနလ႔ အသညးေရာဂါ ရေနပါတယဆမ .. ။ ဒါေၾကာင ဟအေကာင ငေရႊ႕ပေအက ကြနပလနး တကဖ႔လာတာ .. ။အေရးထ ႐ကၡစးဆတေကာင ေသာကစကား လာရညေနတယ။
ကႀကးေကာက ဘေတာလကရာ ဥး႐ကၡစးနညးနညး လန႔သြားသည။ နတသဘင ဆေတာ ဖးရႈပႏင ကြကစတကလညး ေခၚလာလ႔မရ။ အားငယလာသည။ အစညးအေဝးကလညး မစႏငေသး။ သၾကားမငး မေရာကေသးဘး ၾကားသည။ ခဏေနေတာ သၾကားမငး ေခၽြးသတရႊရႊႏင ေရာကလာၿပး .. သထငရမညခမာ ဝငထငလကသည။
သၾကားမငး။ ။ ကပနညးနညး ေနာကကသြားတအတြက နတအေပါငးက ေတာငးပနပါတယ။ ကပမာလညး ကပအေရးန႔ ကပ ဒကၡေရာကေနလ႔ ..။ ဟ ေျမာကကရးယားဆတ အေကာငေတြ ပစလႊတလကတ ဒးကညက ကပေကာကဖာ က အဖားလာခတသြားတာေလ .. အဒါ သဇတာတ႔က မေနရ လ႔တ .. သတ႔ကပါ တပါတညး ေခၚခရတယ .. ကငးကငး .. စလ႔ရၿပ စၾကေတာ။
သၾကားမငးက စခငးလကသညႏင အလြနေျပာခငဆခငေနသ ေတာငႀကး ဘးဘးႀကး ထငရာက ထလကသည။ေတာငႀကးဘးဘးႀကး။ ။ ဒလပါ .. ကပ တသကလး လပ ကငစားေသာကလာတ လကဖကေတြက ခမ ရမယရာၿပး ဟ
ပတသညပတန႔ လပေနပါတယ။ အဒါ ဘယလျဖစတာလ သခငတယ။
ေတာငႀကးဘးဘးႀကး စကားက ေဘးက ကးၿမ႕ရငႏင အေမ ပလယဥတ႔က ေထာကခသည။
ကးၿမ႕ရင။ ။ ဟတပါတယ ရငးပါ။ ဒကစၥအေရးႀကးတယ။ ကပတ႔က တသကလး လကဖက စားလာတာ။ လကဖကမ မစားရရင ဘာသြားစားရမာလ။ သမားလ အရကလညး ေသာကတာမဟတ။
ကႀကးေကာ။ ။ ေဟ .. ဒလကစၥမးရလား..၊ ေျပာခင ကယ ကစၥကယေျပာၾကေဟေနာ .. သမားက လာေစာငးမေျပာန႔။ ကႀကးေကာတ တေကာတညးရတယကြ။ တ႔က လကဖကန႔မျမညးဘး ၾကကန႔ပျမညးတယ .. ၾကကေၾကာ .. ၾကကေၾကာ..။
ကႀကးေကာက သ႔ကေစာငးေျပာသညထငၿပး ထၾကမးေနေသာ ေၾကာင သၾကားမငး၏ ပေအ မာတလက ၿငမၿငမေနေပးဖ႔ ေတာငးပနေနရသည။
www.irrawaddy.org/bur23
ဟ .. သနးေရႊဆတေကာင လကထကမာ ထနးရညေတာင မစစေတာဘး ..။ ခ ကပက အတေတြပ ဆကေနလ႔ အသညးေရာဂါ ရေန ပါတယဆမ .. ။ ဒါေၾကာင ဟအေကာင ငေရႊ႕
ပေအက ကြနပလနး တကဖ႔လာတာ ..
ခကပပေအ။ ။ ဟာ .. ဒါက ဒလရပါတယ။ ဒကစၥက ခကပဒးႀကး တကယမသတာပါ။ အႏစ ၂၀ ေလာက အပေပာေနတကနးမာေရးဝနႀကးက ခမ လန႔ႏးၿပး လပမလပရာ ထလပတာပါ။ သလညး ေရြးေကာကပြဝငမာ ဆေတာ .. အလပလပေၾကာငးျပခငတာန႔ ဝငရမးတသေဘာပါပ။ စားၾကပါ .. ဆကစားၾက.. ဘာမမျဖစဘး စတခ။
ခကပဒးႀကး၏ ကယေစာငနတက သြားကေလးၿဖးကာ ထရငးသည။ ထစဥ အေပါကဝမ ဆဆညညအသမား ထြကေပၚလာသည။ အေပါကေစာငနတသားက ခကခငးဝငခြငမေပး။ အျပငတြင ေရာကေနသတစဥးက ဥး႐ကၡစးက ေတြ႕ကာ “ခငးမင ႐ကၡစးေရ .. လပဥးဟ .. ။ ငါတ႔က နာဂစ႐ကၡစးေတြ။ အထ ဝငခြငရေအာင ေျပာေပးဥး” ဟ လမးေအာသည။ ဥး႐ကၡစးက အေပါကေစာငနတႏင ညႇေပးလကမ အဆငေျပသြားသည။
နာဂစ႐ကၡစး။ ။ သၾကားမငးႀကး ခငဗာ။ ကေနာတ႔အားလးကနာဂစမနတငးေၾကာင လသြားတသစပငေတြက ႐ကၡစးေတြပါ။ခ နတဒကၡသညစခနးတစခမာ ေနေနရပါတယ။ ကေနာတ႔
သစပငေတြအားလး မရေတာ ကေနာတ႔ ေတြလညး နာဂစ႐ကၡစးေတြ ျဖစကနပါတယ။ အဒါ သစပင တစပငစ ျပနေပး ေစခငပါတယ။
သၾကားမငး။ ။ အငး .. ဒါေတာ ဟတတယ .. ကယေစာင နတႀကး။ အဒါ ဘယလလပမာလ။
ခကပပေအ။ ။ ဘယလမ လပလ႔မရဘးေလ။ နာဂစသစပငေတြအားလး ပနးပထ ေရာငးၿပး ဗလခပကေတာေတြအတြကရနဘးေငြ .. အ .. ဟဒငးေပါဗာ။ ဘယလကထကမာမ မျဖစဖးခတ နာဂစ၊ ခကပဒးႀကးရ႕ လကထကမ ထးထးျခားျခား ျဖစတာဆေတာ အမတတရအေနန႔ လပထားသငတယ မဟတလား။
သၾကားမငး။ ။ ဒါဆ တျခားေတာ ေျပာငးေပးလကေလ.. ။
ခကပပေအ။ ။ အ .. အဒါကလညး ေတဇတ႔ခတတာ ကနသေလာကျဖစေနလ႔ အဒေတာက ႐ကၡစးေတြအတြကေတာင တနဖးနညးသစပင စကေပးရဥးမာ ..။ ဒလလပပါလား ဒ႐ကၡစးေတြကေတာ ေလာေလာဆယမာ ဒကၡသညစခနးတခခမာေန..။ ၿပးရင.. အေနာကႏငငတခခက ထြက .. ဟမာ ႏငငသားခယ..ခထက ဆရေလး ဘာေလး လပတာ သငထားၾကေပါ။
ဥး႐ကၡစး။ ။ (အေတြးထမ) ငါပါ ေရာၿပး ဆရလပရမယ သေဘာရတယ .. ခပေဝးေဝးေရာငေနမ ..။
ဥး႐ကၡစး ထငေနရာက အသာထၿပး ေနရာေရႊ႕ဖ႔ျပငရာ ေဘးကရပခပဆငဆင နတႏစပါးေရ႕မ ကြယသလ ျဖစသြားသျဖင တစဥးက ဥး႐ကၡစးက တြနးဖယလကသည။
ဥး႐ကၡစး။ ။ ဟာ ဗတအတ (8) န႔ ဗတႏငး (9) ညေနာင ပါလား။
ညေနာငႏစပါး။ ။ ဘာဗ .. ဗတဝန႔ ဗတတ လပပါ.. ခငဗားက ေရ႕ကလညးကြယေသး .. နာမညလညး ဖကေသးတယ။
ဥး႐ကၡစး။ ။ ခငဗားတ႔ တရပေတြမာ ထးထားတာပ ၾကညဥးေလ။ ဝ လးႀကးတင ဆတာ အဂၤလပလ အတပဟာ။ တဝမးပကေထာငလကရင ႏငး ျဖစတာပ .. ဒါေၾကာင ဗတအတန႔ ဗတႏငးလ႔ ေခၚတာ။
ဗတဝ။ ။ အငး မဆးဘး။ ခငဗား ဒလ လရာဆြေတြးတတပန႔ျမနမာျပညမာ စာေပစစစေရး ညႊနမႉး လပသငတယ သလား။
ဥး႐ကၡစး။ ။ မျဖစပါဘးဗာ ..။ ကေနာက အယဒတာခပေတြေပးစာကမးစာ စားခငတာ မဟတဘးဗ။ အမတလပၿပးေရြးေကာကပြဝငမလား စဥးစားေနတာ ဟဟ။ ဒါန႔ ခငဗားတ႔ ႏစေယာကက ဘာျဖစၾကျပနတာလ။
ဗတ။ ။ ဟာဗာ .. ကပတ႔ဟာကပတ႔ ေဖာငန႔ေမာလာ
www.irrawaddy.org/bur24
တာက ႐ဟငဂာပါဆၿပး အတငး ဓာတပေတြ႐က .. သတငး ေတြလပလ႔ဗ ႕ .. ။ ေမာတာေတာင ေအးေအးေဆးေဆး မေမာရဘး။ ၿပးေတာ ကပတ႔က ဘဂၤလားေဒရ သြားခငးလ သြားခငး..ျမနမာျပည ျပနခငးလခငးန႔ ..။ အဒါလာတငတာ။ ခ အလည မကေသးလ႔ ေစာငေနတာဗ။
ထစဥအလညကသည အနေရာငဝတစႏငတစဥး ႐တတရကထရပလကရာ ဗတဝက အလန႔တၾကားႏင “ဟာ .. ထငးက အနေရာငဝတ ယဒဒ ကယစားလယ ထငတယဟ .. အဒါ ဆရငေတာ ေၾကာကတယ” ဟ ထေအာသည။
ဥး႐ကၡစး။ ။ မဟတပါဘးဟ .. ေဇာဂပါ။
ေဇာဂ။ ။ သၾကားမငးႀကး ခငဗာ .. ။ ကေနာခ ေဆးရာရတာအခကအချဖစေနပါတယ။ ရသမသစေတာလညး ျပနးတာေရာခတတာေရာကနၿပ။ ခ ေဇာဂ ေတာေျပာငးရမလျဖစေနၿပ။ ႐ကၡစးေတြန႔ ဒကၡသညစခနး သြားေနရေကာငး မလားမသဘး။ရသမ ႀကတေရာငးေတာလညး တငးရငးေဆးဝါး မတပမတငလ႔ တ။ အမယမငး ေဇာဂ ေသခငတယ၊ ေဇာဂေသခငတယ သလား။ သေယာငမယေလးေတြ ရေနလ႔ေနာ .. ဟငး ..။
ေဇာဂက ေျပာရငးဆရငး ငခငးခလကသျဖင သၾကားမငးဘာလပရမနးမသျဖစကာ ေခါငးကတေနစဥ ေနာကတစေယာကေနရာမထျပနသည။ ဒတခါ ထလကသက ပပၸားမယေတာႀကးျဖစသည။ ပပၸားမယေတာႀကး ေျပာမလ႔ ပါးစပျပငေနတနး
မႏေလးကပါ အတငးဝငေျပာဖ႔ လပသည။ ပပၸားေတာငမႀကး တြင လမးေဖာကသညကစၥ မယေတာႀကး မေကနပ .. ၊ မႏေလးကလညး ဘဥ ေစးႀကးသညကစၥ တငသည။ သၾကားမငးအေတာေလး စတရႈပေနပရသည။ သ႔ေရ႕က စားပြက “ဘနး” ခနေနေအာင ထလကသည။
သၾကားမငး။ ။ က က .. သနးေရႊရ႕ ကယေစာငနတေရ .. မငအေကာငကေတာ လေတြတငမကဘး နတေလာကကပါ ရႈပေနၿပ။ ဘယသ႔လကထကမာမ သ႔လကထကေလာက ကစၥမမားဘး .. က .. ရႈပတယ။ အဒ ခကပဒးႀကးက ငရျပညသာ ပ႔လကေတာ ..။
ထစဥ တေနရာမ “ဝနး” ခန အသႀကးေပၚထြကလာသည။ ယမမငးႀကး ထရပလကျခငးျဖစသည။
ယမမငးႀကး။ ။ သၾကားမငးႀကးခငဗာ .. ေကးဇးျပၿပး အဒ ပဂၢလက ငရျပည မပ႔လကပါန႔ …။
သၾကားမငး။ ။ ေဟ .. ဘာလ႔လ။ သ႔ကေၾကာဖ႔ ဆမ ေလာကမာ စးလ႔လား။ ဆ ပါမစ ထပခေပးမယေလ။
ယမမငးႀကး။ ။ မဟတဘး .. မဟတဘး .. ေၾကာကလ႔ဗ..။ေတာၾကာ ကပငရျပညက အာဏာ လာသမးရင ဘယလ လပမလ။ ေတာၿပ ျပနမယ .. အားလး တာတာ။
ေျပာေျပာဆဆ ယမမငးႀကး ထြကေျပးသြားသည။ တကေရာကလာေသာ နတအေပါငးတ႔ မေကနပၾက။ ေျဖရငး မေပးႏငေသာသၾကားမငးက စတဆးေနၾကသည။ ထစဥ အေျခအေနမဟန မနးသသည သဇတာတ႔အဖြ႕က သၾကားမငးက ေနာကေဖး ေပါကက လာေခၚသည။
သဇတာ။ ။ ေမာငေတာ .. ေမာငေတာ .. လာလာ။ ဒ ေနာကေဖးေပါကက ထြက။ ဘာမစတမညစန႔ ဘနကမြနးတ႔ ဂနဘာရတ႔ေတာင ရငးႏငတာမဟတဘး…။ ေနာက သ႔ဟာသေျပလညသြားလမမယ။
သၾကားမငး။ ။ အငး .. ဒေနရာမာေတာ ေရးနညးအတငး မနးမစကား နားေထာငတာ ေကာငးပါတယေလ။
သၾကားမငးထြကသြားေတာ ခကပဒးႀကးပေအဆ ဖနးဝငလာသည။ ျမနမာဆကသြယေရးက ဖနးဆေတာ လငးက ခနးမထမာမမ .. ၊ အျပငထြကေျပာရသည။
ခကပပေအက “ဟယလ .. ဟယလ .. ဟလ .. ဟတက လာၿပ လာၿပ .. ခလာၿပ .. အားလး အဆငေျပတယ .. ဟတၿပ..ဘာမမပန႔ .. အားလးေအးေဆး .. အေကေနာ” ဟ၍ ဖနးကျပနေျဖရငး ႐းခငေယာငေဆာငကာ လစထြကသြားေသာေၾကာင ခနးမထတြင ေဒါကနေနေသာနတအေပါငးႏင ကၽြႏပတ႔၏ဇာတလကႀကး ဥး႐ကၡစးသာ ေယာငခာခာ ကနခေလ ေတာသည။ ။
www.irrawaddy.org/bur25
ဘဝမာ အေဖဆတာက ဘယအခနမာ မတမတရရ စသခပါသလ။
သမးအေဖက သမး ၅ လ အရြယကတညးက ၁၉၈၈ အေရးအခငးေၾကာငဆၿပးေတာ ေထာင ၈ ႏစ ကသြားတယ။ သမးဘဝမာ အေဖက ၄ ႏစ အရြယကမ ပထမဆး ျပနေတြ႔ရတာရင။ ဒၾကားထမာေတာသမးအေမက ဓာတပျပၿပး “ဒါ နငအေဖ။ ဒယဒလ႔ေခၚ” ဆၿပးအၿမ တမးသငေပးလ႔သာ သမးရ႕ ႏလးသားထမာ ဒါ အေဖဆၿပးေတာ သခရတာ။ မကႏာခငးဆင ေတြ႔ရတာေတာ သမး ၄ ႏစ ကမ။ အဒါကလညး အေဖက သတငၾကားထမာ ဆေတာ သမးတ႔ႏစေယာကက လကေခာငးေလးေတြ ထတာကလြရင အေဖက သမးက ဖကလ႔မရခဘး။ အေဖကလညး သမးက ဖကလ႔ မရခဘး။ သမး ၈ ႏစ အရြယကမ အေဖက အေသအခာ ျပနေတြ႔ရတာပါရင။
အေဖက ႏငငေရးသမားဆတာ ဘယအခနမာ စ သတာလ။
၄ ႏစသမးအရြယတနးက အေမက အငးစနေထာငက ေခၚသြားတနး
ကေတာ အေဖက ေတြ႔မယဆတာပ သတယ။ ဒလေနရာမးက သြားရမယလ႔ မေမာလငခဘး။ အရမးက ထးဆနးေနတယ။ ဒါေပ မယလညး အေမရငးျပတာေတြ အားလးသခရၿပးတ ေနာကပငး သမး အေဖက အရမးေလးစားတယ။ ဘဝက ေပးဆပၿပးလပခတ အေဖကသနားတယ။
ေထာငက ထြကလာတေနာကပငး အေဖက ႏငငေရးက ဆကလပတယ။ ၂၀၀၄ ခႏစမာ ႏငငေရး အကဥးသားေတြ ထြကလာတအခနဆေတာ “ ၈၈ မးဆက ေကာငးသားအပစ” ဆၿပး ျပနဖြ႔ၿပးေတာ လပတယ။ အဒအခနမာလညး သမးအေဖ ဘယအခန လာဖမးခ ထမလ ဆၿပးေတာ စတပခရတယ။
၂၀၀၅ ခႏစမာ ဆယတနးစာေမးပြေအာငေတာ တကသလတကဖ႔ ေလာကတယ။ ဒါေပမယ သမးလခငတ ဘာသာရပက မရခဘး။ဆေတာ သမးအေဖန႔ သမးမသားစက သမးပညာေရး ေကာငးစားဖ႔အတြက ဆၿပး ႏငငျခားမာ ပညာသငဖ႔ လႊတခတယ။ သမးအေဖက
ေနာကဆးအႀကမန႔ ျမငခရတာ လြနခတ ၂ ႏစကေပါ။ လနဒန ေရာကလာတအထ အေဖႏငငေရး ဆကလပေနတယ ဆတာက သတယ။
အေဖ ျပနအဖမးခထတ ၂၀၀၇၊ ၾသဂတလ ၂၂ ရကေန႔ မနကမာအေဖန႔ စကားေျပာလကရတယ။ အေဖလပေနတာ အဆငေျပရ႕ လား … ။ အေဖလပေနတာေတြက သမး အရမးအားကတယ။ လေတြ အမားႀကး အေဖတ႔အဖြ႔က အားေပးတယ .. ။ ဒါေပမယ နညနညးေတာ ဂ႐စကဥး လ႔ ေျပာေတာ အေဖကျပနေျပာတယ “ငါတ႔ႏငငေတာႀကး ေျပာငးလဖ႔ နးလာပါၿပ၊ ဘာမမျဖစပါဘး” တ။ ညလညး ေရာကေရာ သမးက လေတြက ဖနးဆကတယ နငအေဖ ပါသြားၿပ ဆၿပးေတာ။
မယႏငဘး။ သမးျပနေျပာတယ “မဟတပါဘး ဒေန႔မနကပ ဖနးေျပာလကရေသးတယ” လ႔။ ဒါေပမယ ၾကားလကတ အခနမာေတာ ဘာလပရမနးက မသဘး။ အရမးက shock ျဖစၿပးေတာ ေတာေတာ
မေဝႏငးပြငသန သည လကရ လြငေကာေထာင၌ အကဥးခခေန ရေသာ ၈၈ မးဆက ေကာငးသားေခါငးေဆာင ဥးျမေအး၏ သမးႀကးျဖစၿပး ၿဗတနႏငင လနဒနၿမ႕တြင စးပြားေရးပညာ သငယလက ရသည။ အသက ၂၀ ရ မေဝႏငးပြငသနသည လနဒန အေျခစက “ျမနမာအေရး လႈပရားမႈအဖြ႕” (Burma Campaign UK) ၌ လႈပရားမႈတာဝနခတစဥးအျဖစ ေဆာငရြက လကရၿပး ဖခငျဖစသ ဥးျမေအး အပါအဝင ႏငငေရးအကဥးသားမား လြတေျမာကေရးအတြက တတပတအား ပါဝငေဆာင ရြကေနသလညး ျဖစသည။ ဥးျမေအးမာ ၂၀၀၇ ခႏစ ၾသဂတလက ေလာငစာဆေစးႏႈနးမား တးျမႇငမႈ ေၾကာင ၿငမးခမးစြာ ဆႏၵျပခသျဖင ဥးမငးကႏင၊ ဥးကကႀကးတ႔ အပါအဝင အျခား ၈၈ မးဆက ေကာငးသားေခါငးေဆာငမားႏင အတ အဖမး ခခရၿပး အဖမးခရစဥ ဇနးသညႏင သမး ၂ ဥး ကနရစခသည။ ႏငငေရးအကဥးသားမား လြတေျမာကေရး လႈပရားမႈႏင ပတသက၍ မေဝႏငးပြငသနက ဧရာဝတက ဆကသြယေမးျမနးခ ပါသည။
(ဓာတပ - မဇၥမ)
www.irrawaddy.org/bur26
က စတမေကာငးျဖစသြားတယ။ ဒါေပမယလညး ေမာလငခၿပးသား။အေဖကလညး ေမာလငထားဖ႔ ေျပာခတယ။ ဒါေၾကာင ကယဟာ ကယ စတကျပနတငးၿပး ကယလပစရာရတာ ဆကလပႏငတယ။
သမးက ၂၀၀၆ ခႏစ ႏဝငဘာလမာ ရနကနကေန လနဒန ေရာက ပါတယ။ သမးအေဖက အခ ေလာေလာဆယ ေထာငထမာ ၆၅ ႏစကခေနရတယ ဆေတာ သမးအေဖလြတေျမာကဖ႔ အပါအဝင တျခားႏငငေရး အကဥးသားေတြ အားလးလြတေျမာကဖ႔က သမးတတႏငသေလာက တစတတပငး ပါဝငကည ေဆာငရြကေနပါတယ။ ကယကယက တာဝနေပးထားတာကေတာ သမးအေဖ လြတေျမာကဖ႔န႔ ျမနမာႏငငသားအားလး လြတေျမာကဖ႔ပါ။
ႏငငေရးအကဥးသား အားလးလြတေျမာကေရး လကမတထးလႈပ ရားမႈ လပမယ ဆတ အေပၚမာေရာ ဘာမား ေျပာခငပါသလ။
သမးအေနန႔ကေတာ လတငးက ဒႏငငေရးအကဥးသား လြတေျမာကဖ႔အတြက တတႏငသမ တစတတပငး ပါဝငေဆာငရြကေနတာ ေတြ႔ေတာ အရမးဝမးသာတယ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည တခါကေျပာခသလ “ႏငငေတာ ေျပာငးလမႈက လခငတယဆရင ႏငငေရးသမား အားလးက အရငလႊတေပးမ ရမယ။ ႏငငေရးသမား အားလးလြတေျမာကမသာ ႏငငေတာေျပာငးလမႈရ႕ အဆင ၁ ဆတာ ျဖစလာမယ” ဆတ အတငးပ။ အဒါေၾကာငလညး ႏငငေရးအကဥးသား အားလး ႏပစကညႇဥးပနး ခေနရတာက လြတေျမာကၿပး သတ႔ဘဝရ႕ ယၾကညခကေတြက ေဆာငရြကလ႔ရေအာင သမးတ႔လညး ကညေဆာငရြကေပးေနတာ ျဖစပါတယရင။
ျမနမာျပညမာ လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကခေနရတယ ဆတာက ဘယလ နားလညခလ။
သမးဘဝမာ အေဖ ဘာလ႔ ႏငငေရးလပတယ ဆတာရယ၊ အေဖ
ႏငငေရး လပရတာဟာ သမးတ႔ ျမနမာလမးေတြ ႏပစကညႇဥးပနးခေနရလ႔ ဆတာရယ၊ ဒအစးရက ဘယေလာကထ ရကစကတယဆတာရယက သခတယ။ ၿပးေတာ ဥးမငးကႏင၊ ဥးၿပးခ၊ ဥးကက ႀကး တ႔ရ႕ စကားေတြအရ သတ႔လခငတာ လ႔အခြငအေရး၊ ဒမက ေရစ အေလာကက သမးသခတယ။ ဒါေပမယ လ႔အခြငအေရး ဆ တာက ကယတငမခစားခရေတာ ဘာက ဆလခငမနး မသခဘး။
ဒႏငင ေရာကလာတခါကေတာ လ႔အခြငအေရး ဆတာက ျမငလကရတယ။ လ႔အခြငအေရးဆတာ လတငးန႔ဆငတယဆတာ သလာ တယ။ ဥပမာ - ဒက ေကာငးသားေတြဆရင ကယသငခငတာ သငခြငရတယ။ ေကာငးသားဆတာ အသစအဆနးေတြက ေလလာခငတယ၊ ကယယၾကညရာက လပခငတယ။ ဒါေပမယ ရနကနမာ ေကာငးသားဆတာက ေကာငးဝငးထ ဝငလကတာန႔ တကယ ေထာငအေသးေလးထ ဝငလကရသလပ။ စာၾကညတကမာ ဘာမမရဘး၊ စာသငခနးေတြဆ ပစၥညး အလအေလာကမရဘး။ ကြနပ တာလညး မရဘး။
ျမနမာႏငငသားေတြက ေထာငထမာ ေနရမ အကဥးသား မဟတဘး။ျမနမာႏငငထမာ ေနရတာကက ေထာငကေနသလပ။ ဥပမာ - သတ႔ဖတခငတ စာအပ၊ သတ႔သးခငတ အငတာနက၊ သတ႔ ယ ၾကညရာေတြ ဘယလမ လပလ႔မရဘး။ ျမနမာႏငငသားေတြက အကဥးေထာင ကေနသလ ျဖစေနတယ။ လ႔အခြငအေရးဆတာ ျမနမာႏငငမာ လးဝ မရတအတြက သမး ၾကားဖးခေပမယလညး မခစားခရေတာ အဒအရသာက မသခဘး။
အေဖက ႏငငေရးသမားတစေယာကဆေတာ အထကတနး ေကာငးသား ဘဝမာ သငယခငး အေပါငးအသငးေတြက ခြျခားဆကဆတာမး ရလား။ ဘယလ ျဖတသနးခလ။
ေကာငးသား ဘဝမာတနးက သမးရ႕ အေဖက ႏငငေရးသမား ဆ
တာက မသၾကဘး။ ဘာျဖစလ႔လ ဆေတာ သမးအေနန႔လညး ထတေျပာလ႔မရဘး။ ငယငယတနးကေတာ သငယခငးေတြက ႏငငေရးအကဥးသား ဆတာက နားမလညဘး။ ႀကးလာလ႔ ရငးျပေတာလညး သတ႔က လကမခခငဘး။ လကမခဘးဆတာ “နငက ေတာ ငါနားလညတယ။ နငအေဖကလညး ငါေလးစားပါတယ။ ဒါေပမယ ငါတ႔ကေတာ မေျပာပါန႔။ ငါတ႔ မဘေတြမာလညး စးပြားေရးက ရေသးတယ။ ငါတ႔ ဒါေတြ ဝငမပါခငဘး၊ ဒကၡေရာကလမမယ ဆတာမး သတ႔က တားဆးေတာ ကယမာက သငယခငးဆ တာက ေဘာင အကန႔အသတန႔ပ စကားေျပာရတယ။ သမးမာ တကယသငယခငးလ႔ ေျပာလ႔ရတာက အေဖရမယ၊ ဥးမငးကႏင၊ ဥးၿပးခ၊ ဥးကကႀကး သတ႔ေတြပ။ သတ႔အားလးဆက ေနၿပး သမး ဗဟသတေတြရတယ။ စကားေျပာေဖာ ရခတာဆလ႔ သတ႔ အဖြ႔ပ ရခတယရင။
သတ႔ မရတ အခနမာေတာ အမမာ အေမန႔ေနတယ။ စာၾကညခနၾကညတယ။ အျပငလညး သပမထြကျဖစဘး။ သမးတစေယာက တညး စာေရးၿပး ေဆာတယ။ သမးငယဘဝမာလညး သငယခငး အမားႀကးေတာ မရခဘး။
တျခား ဘာေတြမား ေျပာစရာ ရေသးလ။
အေဖ လြတေျမာကေရး အတြကေရာ အားလးလြတေျမာကေရး အတြကပါ တတႏငသေလာက သမး ႀကးစားလပေနပါတယ။ သမးဘယေတာမ အေလာမေပးဘး။ သမး ေျပာခငတာကေတာ ဗဒၶဘရား ေဟာခသလပ အရာအားလးဟာ တေနရာတညးမာ ေတာ မတညၿမေနဘး။ အားလးကေတာ ေျပာငးလသြားရမာပ။ ေျပာငးလသြားတ အခနကရင သမးတ႔ေတြက ေပာေပာ႐ႊင႐ႊငန႔ေနရမယ။ အဒအခါကရင ခရတသေတြက ခရမာပ။ လတစေယာကဟာ အျမငမာ အၿမတမးေတာ ရပေနရမာမဟတဘး ဆတာပ သမးေျပာခငပါတယ။ ။
