İş Yeri Temizliği ve

Düzeni

Doç. Dr. Duygu ÖZEL DEMİRALP

İSİG ZORUNLU EĞİTİMLERİ16 saat / yıl / çalışan

1. Genel konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler Çalışanların yasal hak ve

sorumlulukları İşyeri temizliği ve düzeni İş kazası ve meslek hastalığından

doğan hukuki sonuçlar

3. Teknik konular

• Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri

• Elle kaldırma ve taşıma

• Parlama, patlama, yangından korunma

• İş ekipmanlarının güvenli kullanımı

• Ekranlı araçlarla çalışma

• Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri

• İş kazalarının sebepleri ve korunma

• Güvenlik ve sağlık işaretleri

• Kişisel koruyucu donanım kullanımı

• İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü

• Tahliye ve kurtarma

2. Sağlık konuları• Meslek hastalıklarının sebepleri• Hastalıktan korunma prensipleri ve

korunma tekniklerinin uygulanması• Biyolojik ve psikososyal risk

etmenleri• İlkyardım

3

İŞYERİNDE TERTİP, DÜZEN, TEMİZLİK

Seiri (sınıfla: Tertip-yapılanma), Seiton (sistemleştir: Düzen),

Seiso (süpür: Temizlik), Seiketsu (standardlaştır: Sebat-

süreklilik), Shitsuke (sürdür: Disiplin-özen)

4

İŞYERİNDE TERTİP, DÜZEN, TEMİZLİK

5S’in amacı israfta, iş kazasında, arızada, hurdada, setupta, gecikmede, şikayette sıfır

noktasına ulaşmaktır

5

5S’İN ÖNEMİ İşyeri ortamının iyileştirilmesinde

birincil öneme sahiptir. İşletmede yapılan diğer iyileştirme

çalışmalarına temel oluşturur. Bir grup TOYOTA mühendisi, kendilerine

kablo donanımları yapmak için başvuran bir işletmeyi ziyarete giderler. Toplantı başlamadan önce Japon mühendislerden biri ellerini yıkamak için tuvalete gider ve döndüğünde toplantı yöneticisine sorar:

- “ Tuvalette kırık bir cam vardı. O camın kırık olması mı gerekiyor?”

Fabrika Yöneticisi;

- “Tabii ki kırık olması gerekmiyor, ancak tamir fırsatı bulamadık. ” diye yanıtlar.

Güvenlik

verimlilik

6

DAĞINIKLIK VERİMLİLİK KAYBIDIR

Telefonu nereye

koymuştum Tertipli işyerindeVerimlilik artarKusurlar azalırTermine uyulurİş güvenliği

sağlanır.

7

TEMİZLİK STRESİ VE GERİLİMİ ALIR

Hastaneler de insanlar gibi temizliğe ihtiyaç duyarlar. Sağlık hizmeti verilen hastanelerin SAĞLIKLI olması gerekir.

Ohh…Ne kadar rahat ettim. Bir de çevrem

böyle temiz olsa.

8

DİSİPLİN ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMEK DEMEKTİRDüzenin kurulması ilk basamaktır, kararlı olmak sonuca götürür.

Yerlerinize marş marş..

9

5 S ADIMLARI

TERTİP

DİSİPLİN

SEBATTEM

İZLİK

DÜZEN

10

TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİĞE KARŞI BAZI İTİRAZLAR

Tertip ve düzen yeni bir şey değil !

Temizlersin gene kirlenir !Tertip ve düzenle üretimi

artıramazsın !Daha önce de böyle bir şey

uygulamıştık .Yıllar önce uygun bir düzen

kuruldu !Bu işlere ayıracak vaktimiz yok

!Bize neden gereksin ki?

11

TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİKLE FİRMANIN SAĞLAYACAĞI YARARLAR

Sıfır hazırlık süresiSıfır hata, yüksek kaliteSıfır atık, düşük maliyetSıfır gecikme, zamanında müdahaleSıfır yaralanma, iş güvenliğiSıfır yanlış, donanım verimliliğiSıfır şikayet, güven ve itibar

EŞYA VE YÜZEY TEMİZLİĞİNDE BEZ, KOVA VE ELDİVENLERİN KULLANIM ALANLARINA GÖRE RENKLERİ

BEZ RENGİ KULLANIM ALANI KOVA RENGİ ELDİVEN TÜRÜ

MAVİMasa, etejer, hasta yatak ve karyolası, cam önü, kapı kolları, sedye,

tekerlekli sandalye, tıbbi cihazlar, acil arabası, tedavi arabası, çamaşır arabası

MAVİ PLASTİK

YEŞİL Tüm ıslak alanlar, banyo, duş, fayans, lavabo, çöp YEŞİL PLASTİK

SARI Koridor, banko, doktor, hemşire, tedavi odaları, telefon, ilaç dolapları, buzdolabı SARI PLASTİK

PEMBEWC, Klozet, sifon tankı, kan ve kan ürünleri temas etmiş yerler, enfekte

hasta odası (izolasyon odası) hasta kan alma koltukları, pnömatik sistemler

KIRMIZI PLASTİK

BEYAZ Mutfak, yemekhane BEYAZ LATEKS

NOT: * Her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp eller yıkanmalı, *Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, asansör düğmeleri vb. yüzeylere temas edilmemelidir.*Acil, anjio, çamaşırhane, endoskopi birimleri bez renklerini plandaki gibi kullanacaktır.* Sterilizasyon hizmeti olan birimlerdeki hasta bakım alanlarında bez renkleri Merkezi Sterilizasyon Ünitesi tarafından belirlenir.KLOZET VE TUVALET TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN FIRÇALAR KESİNLİKLE ZEMİN VE DUVARLARIN TEMİZLİĞİNDE KULLANILMAMALIDIR.

13

Üçüncü sınıf bir iş yerinde;Çalışanlar yere çöp atar, kimse o

çöpü yerden alıp çöp kutusuna koymaz.

İkinci sınıf bir iş yerinde;Çalışanlar yere çöp atarlar, ama

o çöpü yerden alıp çöp kutusuna koyanlar da vardır.

Birinci sınıf iş yerinde;Kimse yere çöp atmaz, Ama

yerde kim çöp görürse o çöpü yerden alır ve çöp kutusuna atar.

Amaç: Hastane ortamından kaynaklanabilecek

infeksiyonları önlemek, Hasta, hasta yakını ve hastane çalışanları için

sağlıklı bir ortam oluşturmak, Temizlik kurallarını belirlemek ve temizliğin

doğru ve etkin yapılmasını sağlamak, Hastanemizdeki bölümlerin risk durumlarına

göre sınıflandırılması

Not:Hastanemizde tüm temizlik kuralları ve yapılış

şekilleri hastane temizlik planında belirlenmiştir.

Temel İlkelerTüy bırakmayan temizlik bezleri tercih

edilmelidir,bez ve kova renkleri kullanım alanına göre belirlenmelidir.

Kirli bezle temizliğe devam edilmemeli, sık bez değiştirilmelidir.

Kirlenen bezler sıcak su ve deterjanla yıkanıp kurutulduktan sonra kullanılmalıdır.

Toz alma dışında her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp el hijyeni sağlanmalıdır.

Ellerinde yara, çizik, vb. bulunan temizlik personeli toz alma işlemi sırasında steril olmayan temiz eldiven giymelidir.

Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, vb. yüzeylere temas edilmemelidir.

Tuvalet temizliği için kullanılan eldivenler ve malzemeler diğer alanların temizliğinde kesinlikle kullanılmamalıdır

Mop Seçimi ve Kullanımı

Mop Tipi Kullanım Amacı

Mavi mop Kuru süpürme

Beyaz mop Nemli silme ve bakım

Saçaklı mop Islak silme

Genel ilkelerKirli mop ile temizlik yapılmamalı, kirlenen

moplar sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutularak saklanmalıdır.

Gün sonunda tüm moplar mutlaka sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutularak saklanmalıdır.

Saçaklı mop kullanımında zemin ıslak

bırakılmamalı, kurulama işlemi yapılmalı ve kirlenme, kayma ve düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır.

Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı

Paspas ilk kez kullanılıyor ise sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanarak havlarından arındırılmalıdır.

Paspaslama için kullanılacak su ılık

olmalıdır.

Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı

MAVİ kova temiz suyun, KIRMIZI kova kirli suyun simgesidir.

Presten akan kirli su her zaman kırmızı kovaya akacağı için pres mutlaka kırmızı kovaya takılı olmalıdır.

Pres asla mavi kovaya takılmaz.

Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı

Gün içinde kullanılan tüm paspaslar, gün sonunda sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanıma sokulmalıdır.

Kirli mop ile temizlik yapılmamalı,kirlenen moplar sıcak su ve deterjanla çamaşır makinesinde yıkanıp kurutularak saklanmalıdır.

Islak paspasla silinen alanlar kuru mop ile hemen kurulanmalı, paspaslama işlemi sırasında kirlenme, kayma ve düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır.

Genel ilkelerKat arabasında gerekli tüm temizlik

malzemelerinin bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir (kuru temizlik mopları ve dispenser’ları, sıvı deterjan, ovma amaçlı temizlik maddesi, yeterli miktarda temiz sarı, kırmızı ve mavi temizlik bezleri, tuvalet fırçası, çekçek, faraş, kova, eldiven vb.).

Eksik malzeme varsa temizliğe başlamadan önce tamamlanmalıdır.

Genel ilkelerOdadaki (banyo/tuvalet dahil) çöp

kovalarının içinde bulunan çöp poşetleri oda dışına çıkarılarak ağzı bağlandıktan sonra servise ait büyük çöp bidonuna taşınmalıdır.

Çöp kovası kirlenmiş ise yıkanarak temizlenmeli ve kurulanmalıdır.

Oda temizliği toz kalkmayacak şekilde yapılmalıdır.

Temizlik her zaman temiz alandan kirli alana doğru yapılmalıdır.

Genel ilkelerOda zemini çekçek ve faraş ile kaba

kirlerden arındırılmalı, kesinlikle fırça veya süpürge kullanılmamalıdır.

Odadaki tüm yüzeylerin (pencere önleri, radyatörler, yemek masası, etajer, vb.) tozu alınmalıdır.Bunun için uygun renkli bez kullanılmalı.

Oda zemini temiz alandan başlayarak yatak altları dahil olacak şekilde kapıya doğru paspaslanmalı.

Genel ilkelerKan ve vücut sıvıları ile kirlenme olmadığı

sürece temizlik su ve sıvı deterjanla yapılmalıdır

.Kapı kolları sıvı deterjanla yıkanmış bez ile

silinmeli ve kurulanmalıdır.

Banyo ve tuvaletlerin temizliği en sona bırakılır.

Kirli mop kat arabasındaki kirli bölümüne konulur ve temiz bir mopla banyo/tuvalet zeminindeki atıklar uzaklaştırılır.

Genel ilkelerDuş ve küvet temizliğinden önce fayanslar, ardından

musluk, duş teknesi ve duşa kabin veya duş perdesi sıvı deterjan veya ovma maddesi ile silinmelidir.

Lavabo ve kenarları su ve sıvı deterjan veya ovma maddesi ile temizlenir.

Aynı bez yıkandıktan sonra lavabo arkasındaki duvar silinir.

Lavabo aynası mavi bez kullanılarak cam temizleme maddesi ile silinmelidir.

Silinen tüm yüzeyler önce durulanıp ardından kurulanmalı kesinlikle ıslak bırakılmamalıdır.

Genel ilkelerOda/Ofis temizliği tamamlandıktan sonra çekçek ve

faraş ile koridorda bulunan kaba kirler uzaklaştırılır.

Tüm eşyaların (sekreter masası, oturma grubu, duvar bandı, tablolar, vb.) tozu alınır, su ve sıvı deterjan ile zemin paspaslanır ve kurulanır.

Koridor temizliğinde hasta odası ve ofislerde kullanılandan farklı paspas ve kuru mop kullanılmalıdır.

Eksitus veya taburcu olan ya da başka bir servise devrolan hastanın ardından hasta bakım alanı için günlük temizlik işleminin tüm basamakları uygulanmadan yeni hasta kabul edilmez.

Ameliyathane dışındaki yüksek riskli alanlarda [Yoğun Bakım Üniteleri (YBÜ), hemodiyaliz, izolasyon odaları, nötropenik hasta odaları, vb.] günlük temizliğe ek olarak yerler ve elle sık teması olan tüm yüzeyler (etejer, monitör ve ventilatör yüzeyleri, yemek masası, desk, musluk başı, kapı kolu, yatak kenarları, vb.) dezenfekte edilir.

Temizlik + dezenfeksiyon işlemi sabah saatlerinde bir kez yapılır, her kirlenme olduğunda ve her hasta değişiminde tekrarlanır.

Genel ilkelerYüksek riskli alanlar için kullanılan tüm temizlik

bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.) odaya özel olmalıdır.

Su ve deterjanla temizlik yapılan alanlarda her üç odada bir temizlik solüsyonu değiştirilmelidir. Yoğun kirlenme meydana gelmişse daha sık solüsyon değişimi yapılmalıdır.

Tüm temizlik bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.)

kirlendikçe değiştirilmeli, kirli bezle temizlik işlemine devam edilmemelidir.

Kirlenen temizlik bezleri bekletilmeden çamaşır makinesinde sıcak su (>60C) ile yıkanarak kurutulmalıdır.

Hastane Ortamında Bulunan Diğer Yüzeylerin Periyodik Temizliği

Risk Düzeyi Hastane Bölümü Uygun Temizlik

Yüksek riskli alanlar

Ameliyathane, yoğun bakım üniteleri, hemodiyaliz, infeksiyon kontrol komitesi tarafından belirlenen özel alanlar (allojeneik/otolog kemik iliği nakli yapılan hastaların odaları, solid organ nakli yapılan hastaların odaları, nötropenik hasta odaları, izolasyon odaları, otopsi salonu, vb.)

Temizlik + dezenfeksiyon

Orta riskli alanlar

Laboratuvarlar, hasta odaları (banyo ve tuvaletler dahil), mutfak

Temizlik*

Düşük riskli alanlar

Hemşire, doktor odaları (banyo ve tuvaletler dahil), ofisler, kafeterya, koridorlar ve depolar

Temizlik*

*Yüzeylerin vücut sıvı ve salgıları ile kirlenmesi durumunda temizliğe ek olarak dezenfeksiyon sağlanmalı

Malzeme/Yüzey Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek?

SedyeTekerlekli sandalyeAcil arabasıÇamaşır arabasıSerum askıları

Günde en az bir kez ve kirlendikçe

Su ve deterjanla silinmeli

MobilyalarGünde bir kezAyda bir kez

Toz almaSu ve deterjanla

silinmeli

Camlar Haftada bir kez Cam temizleme maddesi ile silme ve kurulama

Perdeler Haftada bir kez Kirlendikçe

Kuru vakumYıkama

Duvarlar Gerekli görüldükçe Su ve uygun deterjanla silinmeli

Tavanlar Ayda iki kez Kuru vakum

Malzeme/Yüzey Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek?

Tavan lambaları Haftada bir kezAyda bir kez

Toz almaNemli bezle silme

Radyatörler Günde bir kezHaftada bir kez

Toz almaFırçalama

Ahşap bölgeler Günde bir kez Toz alma

Zemin Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla silinmeli

Halı Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla silinmeli

Baca kapaklarıHavalandırma boşlukları

Ayda bir kez Mekanik temizlik ve kuru vakum uygulama

Teras ve çatı Haftada bir kez Süpürme ve yıkama

Gerekli görülen durumlarda periyot beklenmeden temizlik yapılır.

Yüzeylerde kan ve vücut sıvıları ile kirlenme var ise temizliğe ek olarak dezenfeksiyon yapılır.

Kirli çamaşır arabaları günde en az bir kez temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.

38

Teşekkürler