Isola. Epistola di S. Girolamo ad Eustochio; volgarizzamento antico secondo la lexione di un codice della Biblioteca Municipale di Genova. 1869

7/29/2019 Isola. Epistola di S. Girolamo ad Eustochio; volgarizzamento antico secondo la lexione di un codice della Biblioteca

1/230


2/230


3/230


4/230

L`j`t`zel fy tme @hterhet Krdm`ve`h 62;2 w`tm cuhl`hj crna

Uh`vers`ty nc \nrnhtn

mttp7..www(krdm`ve(nrj.letk`is.ep`stnikl`sj`rniNNgern


5/230

REV@NL@DN F@AET\VKIE

TDEI\Ka

DUV@NT@\ IE\\EVKV@E@HEL@\E N VKVELK@ TEDNIN ]@@@ KI ]P@@(

@h Kppehl`de kiik Dniiez`nhe l` Npere `helìe n rkre(

&A!!L`spehsk D](RVEWWN I( :( !

L` qudsik TDEI\K usd``kàn ni`n n l`*d` vniu!h`dii` kii*khhn 7 ik -`rktu`k l` ess` verr eseju`tk `hhuaern hnh akjj`nre l` eseapikr` 626 ? ì prezznskr uh`cnrakGn ki hua( le` cnji` l` d`ksdmeluhk l`!spehsk p kiik qukhtì leji` eseapikr` c``!kt` 7 sestndkr`k e dkrktter` ujuki` ki presehte cksd`dnin(

Jketkhn Vnakjhni`(


6/230

NRUTDNI@ J@ RUFFI@DK\

;( Hnveiie l* `hdert` kutnr`(6( Iez`nhe n vern D`nkikaehtn l` X;( Tkrtni`hn(4( Akrt`r`n l*uhk Ckhd`uiik Ckeht`hk(


7/230

Gernae TX`ht

XER@T\NIKT( J@VNIKAN KL EUT\NDM@N

SNIJKM@WWKAEAN KH\@DNTEDNHLN IK IEW@NHE L@ UH DNL@DE

LEIIK F@FI@N\EDK AUH@D@RKIE L@ JEHNSK

FNINJHKRVETTN JKE\KHN VNAKJHNI@

;=30


8/230

El`z`nhe l` sni` 626 eseapikr`nrl`hktkaehte huaerkt`(

`sr`sn

Oej`k \`pnjrkt`k(


9/230

KII EDDEIIEHWK OESEVETU@TT@T@KL@

ANHT@JHNV EHV@DN F@HL@SETDNSN @@@ R@T\N@K E RUK\N

DNH KAAN NTTE[U@NTN E U@DNHNTDEAE@( k( @TNIK

L( U( `i(


10/230


11/230

KSSEV\EHWK

Ik F`fi`ntedk Auh`d`pkie l` -xe!hnvk pnssèle uh Dnl`de aeafrkhkdendnhservkt`ssàn lei sednin ]S dnh!tehehte dnhtuhl`d` Ep`stnie l` T( J`!rnikan trklntte heiik hnstrk i`hjuk(Ik sdr`tturk kssk` feiik e rejnikrel`spnstk `h lue dninhhe per d`ksduhkpkj`hk tuttk l` uhk akhn skivnie uitàe lue ckdde( @i Dnl`de dna`h!d`k dnae qu` snttn trksdr`vn dni t`!tnin leii* Ep`stnik k Vust`dn hei ve`*snleiik pràk dkrtk `h iettere akùsdnielnrkte e dmùse per ehtrn kl uhk


12/230

3dnrh`de pur lnrktk e dninrktk vkjk!aehte 7

@HDNA@HD@KIKR@T\NIKLEIJINV @N T @ T T @AN AETTEVE TKHD\N iEVNH@AN LND\NVE LEIIK JM@ETK AKHLK\K KVVST\@DN ANHKDN E]NV\K\NV@K LEIIK S@\K ANHKT\@DK

L` dnhtrn ik sednhlk pkj!`hk redtn tuttk kffeii`tk l` uh crej`n r`ddk!aehte a`h`ktn lnve snh r`trktt` `hkiduh` p`dd`ni` spkrtàeht` jrkz`ns`s!sà` putt`h` sdmerzkht` crk inrn e dnhkhàki` l` vkrè spedè e qukttrn te!st`he l` l`vnt` uhk leiie quki` klnrhkik ietterk `h`z`kie( Tnprk essk ietterk c`jurktn dnh ejrej`k akestr`k T( J`!rnikan k akh` jùhte `h kf`tn an!hkst`dn dni ienhe k* pèl` selutn dnhuh i`frn kpertn `h jreafn e ji` ndeii`


13/230

r`vnit` ki T`jhnre dme ji` kppkre(]eiik pkrte lei crej`n dme jukrlk ìakrj`he ester`nre veles` ì skhtnaelesàn hei lesertn `h kttn l` kln!rkre ì Drnd`c`ssn( I* Ep`stnik dnsdna`hd`k7 hessvhk dnsk e c`h cei`dedmei dmr`st`khn kiqukie snhn prnaessèrekrh` leidèin( ! @h c`he s` iejje 7

[u` c`h`sde ik v`tk le skhdtn Mè~rnhgan dua ie sè ep`stnie( Et le ikdurk le anrt` le Khjust`hn( Et lemnmserdkt`nhe lti duitn le ik verk re!i`j`nhe extrkdtk lk sdr`pt` lei mektnskhdtn Mèrnhyrhn( ! Ak tutt` quest`npusdni` dnaedi` `v` hna`hkt` p`hnh v` dnapkr`sdnhn essehln stkt`strkppkt` ` cnji` he* quki` erkhn sdr`tt``hsèae dniik pkj`hk dme dnhtehevk ìc`he leiie Ep`stnie snst`tuehlnveheuh*kitrk dme dnae mn lettn l` akhnl`versk(

\nitn kl eska`hkre questn Dnl`dee iett` kiqukht` frkh` leiie Ep`stniehnh pehk` anitn k seht`rv` uh dntkiskpnre l` funh lettktn? tkhtn dme


14/230

=suf`tn a* `hvnj!i`k` k dnht`hukre s*`p`kdevnie ietturk el khz` luf`tkhlnpntesse nr`j*`hkiaehte prnveh`re queivnijkr`zzkaehtn lki Funh Tednin vnii`dnhcrnhtkre ik deiefre Ep`stnik kl Eu!stndm`n dniik vers`nhe ckttkhe lki Dk!vkidk ? hnh tkhtn perdm a` pkresselessk ak per kddertkra` se v`htk heràkhek `h j!rkz`k el eiej!khzk( Ckttnì pkrkjnhe hnh eff` `h a`hnr pre!j`n l` pràk ì Dnl`de jehnvese( Hnhtehehln dnhtn leiik celeit ki testndme v` jrkhl`ssàk s` dme hnhdele `h huiik ki Dkvkidk ì qukieper tkder l*kitrn s` p`kdque l` kj!jùhjere crequehteaehte ie sue pkrk!crks` dertn dme ik prnprèt ik sea!pi`d`t e quei hnh sn dme l` verj`!hkie e l* `hjehun dme heiie sniesdr`tture l` que* tnap` s* `hdnhtrkhnh v` ckhhn jrkh l`cettn( E perdnht`huk` kl kttr`fu`re queii* nperk kifektn \redehtn fehdm per kvvehturkhnh pntesse dniindkrs` trk* d` ae` g leiikpràk aet(


15/230

0A?` dfeS V`dnrlkhln dme `i Fnt

tkr` heiik suk Rreckz`nhe ki L`kinjk)l` T( Jrej!nr`n -;) aette k dnhcrnhtn`i pr`hd`p`n leiik vers`nhe lei Dkvki!dk dnh queiin dme s` iejje heiikstkapk l` Cerrkrk lei ;


16/230

;2pre p` hei an dnhdettn dme s` trkt!tksse l` sdr`tturk leiik c`he lei \re!dehtn ì velere dme ì Fnttkr` ck!dehln ì r`cer`tn dnhcrnhtn dnhdiule7ik trkluz`nhe dme s` iejje heii* el`!z`nhe l` Cerrkrk essere kssniutkaehtel`versk lk queiik lei Dkvkidk dnae kjevnie persuklersehe per pndn dmekitr` ie dnhs`ler`? ak kppnjj`k queiikdnhdius`nhe kiie snie l`ccerehze ler`!vkht` lk lue l`verse pehhe e hnhc`ktk puhtn l` l`ccerehzk l` teapn(Dnauhque s`k eddn uhk frevelesdr`z`nhe leiik rkr`ssàk stkapkcerrkrese( @i crnhtesp`z`n `h dkrkt!ter` jnt`d` el espressn pred`skaehtedns` 7 ! S`tk Ep`stnie le skhdtn Mèrn!hnan v`ljkre( ! Tednhlk pkj`hk red`nXS`tk le skhdtn Mèrnhyan( Lnpn ikS`tk7 ! Ep`stnie le Tkh Mèrnhyan vui!cgkre( I*Ep`stnik kl Eustndm`n k dkrtexeh`( ! @h c`he leiie Ep`stnie7 [u`c`h`sse ik S`tk le skhdtn Mèrnhyandua ie sue Ep`stnie( Et le ik durkle anrt` le Khjust`hn( Et le ik


17/230

;;nmservkt`nhe lei Dìtn le ik i*erk re!i`j`nhe extrkd`k lk sdr`pt` lei fektnskhdtn Mèrnhyan( ! Hnt`s` ik dnh!cnra`t l` queste pkrnie dnh queiietest trksdr`tte lei Dnl`de jehnvese(I*npusdnin Le ik nfservkt`nhe lei dv(itnfehdm hna`hktn dnae c`h`tn vèhe`hvede kppressn( @h c`he 7 C`h`s( [ue!stk snprksdr`ptk rejv(k le skhdtn Mè!rnhyan cu c`h`tk l` sdr`vere et l` tu@!jkr`j`kr lk ae .rkt re Aktmen lk Cer!rkrk pnvern èsuktn( Rrejn vn` l`vntìedtnr` dme prejkte `l`n per ae n v`vnanrtn dme s`k( Ct se kidmuhk dnsk

v` trnvkt` hnh fehe pnstk prejn vn`lndt` dme pr`r.`k lì`jehteaehte velutkel exkrk`hktk duh a`ji`nre exeapin dme`n hnh memf` ik dnrej`kte(

Sele ì l`sdretn iettnre dme `h que!stn i`frn iksd`ktn `jhntn ì hnaelei trkluttnre leiie R`stnie e leji`Npusdni` nve se he trkjjk i*uitànLe ik nmservkt`nhe lei duiin dme lettn dm`krkaehte essere stktn vnijk!r`zzktn lk crkte Aktten lk Cerrkrk


18/230

;6pnvern n!esuktn( L` questn s* kvv`leì Fnttkr` stessn dme r`dnhnsdevk hnhessere lei Dkvkidk ik trkluz`nhe leiieR`stnie ak hnh ;* kssejhkvk k crkteAktten( Nhl* e* redk hnh pndn stupnredme ì Rk`tnh` ì Jkafk e dnh inrnì R( Anr`h`-i) kff`khn drelutn ìpnvern crkte Aktten trkluttnre e hnhseapi`de dnp`ktnre skivn ik lettk Nm!servkt`nhe( ! Tejhn questn dme hnhmkhhn feh iettn ie pkrnie qu` snprkrkppnrtkte( H d` fkss` k tehere perdnsk dme pndn rìev` pernddm ì R(Anr`h` krjnaehtkhln k sun anlnhnh s` per`tk l` lkre lei pikj`kr`n kicrkte hna`hktn versn ser H`ddni l`Fertn l` Akrt`hn Jehtìuzz` lk TkhJea`jhkhn lei qukie s` mkhhn dkrternjkte lki ;


19/230

;4leiik Vèdkrl`khk rejhktn h( ;3=; el;;; uh kitrn leiik F`fi`ntedk @ape!r`kie l` Rkr`j`( ^ Eji` cunr l` luf!f`n eiie uh snin ì vnijkr`zzkaehtndme s` iejje `h que` lue Dnl`d` eheiik stkapk l` Cerrkrk sednhln dmelànstrk in stessn R( Anr`h` trksdr`!vehln uhk hnh freve Ep`stnik lkqueii` e lk questk? ak pur verndme k crkte Aktten hnh vehhe ak` ìt`ddm`n l` l`r nperk suk ;* kitru`( Eper fkst` ì pnter rkddnjière dmekutnre lei vnijkr`zzkaehtn stkapktn sehz* kitrn ser H`ddni ì du` hnuè hntktn hei Dnl`de r`ddkrl`khn el ìqukie sdr`sse pndn lnpn ` teap` l`Cì`ppn Sìikh` e k queii` lei Rkh!lnic`h` e lei Feidkr` pndn p` tkrl``hsnaak l` queiin dme `n kvevk seh!I kitrn `hl`z`n dme ik feiiezzk leiiki`hjuk reputktn(

E pn`dm mn kcceraktn essere tut!t* uhn ì vnijkr`zzkaehtn leiik stka!pk e lei Dnl`de jehnvese ràkhdm`krn ez`khl`n quest* uitàn essere


20/230

; E dme dnhp` l`cc`dnit ie akhdm` ik prnvktkvniutt e skpp`k dme essk a`hnraer`tn l` dnht`hehz`k fehdm s`k ki!

e s`durk dme ì dehtesàn esesskjesàn cruttn snhn l* uh seael` dkst`t>

@n hnh vnji`n dme tu kff` dna!pkjh`k l` aktrnhe 7 hnh vnji`n dmec`Q Hèhtelàehn(


91/230

=5k dksk leiie hnfì` tu vklk? hnh vn!ji`n dme tu spesse vnite vejj`n queiindme tu l`sprezzkhln verj`he esservniest`( Te ie ceaa`heiie s` snji`n!hn -;) jinr`kre le* inrn akr`t` jùl`dè pnst` `h kiduhk lejh`t se kiik lnh!hk leiin àperktnre dnhdnrre ;* kaf`!z`nhe le* skiutkht` e tu perdm ck``hjùr`k ki tun akr`tn> spnsk l`L`n perdm t* kvkdd` -6) l* khlkre kiiklnhhk leii* unan > Kppkrk -4) `h que!stk pkrte ik skhtk superf`k( Tkpp`dme tu se* a`ji`nre l` inrn( E hnhsnikaehte les`lern dme tu sdm`c` -


92/230

=3quki` hnh ik vninht ak s` ik hedess`t cktte velnve? hnh dme lnvessern le!s`lerkre ik anrte le* akr`t` ak ln!vernhn vniehtèr` r`devere ik lktk dk!j`nhe leiik pul`d`z`k( Ak nrk snik!aehte autktn ei vestàehtn hnh autktk ;* kaf`z`nhe l` pràk( Rksskinrn `hhkhz` i* nrl`he leiie dkrrettenrhkte l` prez`ns` pkhh` velerieaezz` una`h` e dniie jnte rnsse ikdrespk dntehhk l`stesk s dme tu hnht` stàerk` dme kff`hn perlut` e ak!r`t` ak s derdkri` -;)( Rèhk ik inrdksk l*kluiktnr` pèhk l` dnhv`t`(I` aelesà` dmer`d` k* quki` s` dnh!veh`vk l* essere inrn akj`ster`n einrn tànre -6) fkd`khn e dkp` leiieaktrnhe e l`stehlehln ik akhn peh!serest` dme fehel`dessehn -4) se tu hnh

-;) I** nrl`he le i` euhudm` et dn in jnttevera`jiè ik pèhk dute s` l`stehle s` dme hnhestà` edd( ! Tejue ik j` hntktk p`tturk(

-6g Hei \estn 7 Dier`d` `ps` quns `h akj`ster`nesse npnrtuerkt lndtr`hke pkr`ter et tànr`s(

-4) Fehel`re vniessehn(


93/230

=:skpess` dme r`devehn ei prezzn lei sk!iutkrie( Esse ie quki` `hcrkttkhtnkrkhhn velutn dme* skderlnt` khhnf`snjhn lei inrn kùtn s` ièvkhn `hsuperf`k? e perd` dme khhn prnvktkik s`jhnr`k lei akr`tn ik i`fert leiikvelu`t precer`sdnhn e dkste s` dm`k!akhn e l` hnae -;) et snjhkhn ji`Kpnstni` lnpn ik luff`nsk dehk(

Tèht` dnapkjhe queiie ie qukiè l`jùh` kssntt`ji`khn ie quki` khhnpkii`lk ik ckdd`k ie quki` e ;* et prnvkte e ik v`tk? ie quki` njh` ldkhtkhn he* inr dunr` l`dehln 7 Nvepkss` tu nve j`kd` hei aezzn j`nrhn>Ie quki` dniin kccettn l`dnhn7 @n le!s`lern l* esser l`sd`nitk e l* esser dnhDmr`stn(T`ksujjettk k*pkreht` seju`tkei tun spnsn s`k k te rkln ikulkre`h pufi`dn lk te sèhn derdkt` e Ar!t`r` -6) hei tun iettn( J`kaak` t` akh!dkr ik dkj`nhe l* khlkr cunr` se

-;) Et dkste snhn dm`kakte(-6) I` akr`t` -+) ! Ikt( akrtyre


94/230

==seapre qukhln l` f`snjhn khlerk`(Derdk e teaperkt` d`f` e j`kaak`hnh rèapère ei vehtre( Kssk`ssàesnhn dertkaehte ie quki` snhn snfrèdni v`hn snhn effre per ik ikrj!mezzkle* d`f` -;)( [ukhln tu t` ièv` ik hnttekii*nrkz`nhe hnh t` ckdd`k ckr ruttn eihnh kvere pkt`tn ak s ;* esser vntnin stnakdn -6)( Tpessn iejj` et kp!pkrk p` dnse( Aehtre dme tu tèh` eii`frn `h akhn iejjehln snprkvehjkei snhhn e ik Tkhtk Tdr`tturk r`devkik dksdkhte ckdd`k( L`jùhk njh` lik recez`nhe tuk s`k k vesprn cuj!jehln ik skzèt( Hèhte j`nvk k pnr!tkre ei vehtre vntn lue n tre l sepkràehte s` rnapk per in d`fn -4)(Te ei l`jùhn s` r`stnrk dniik skzèt`hdnhtkhehte ik aehte r`pèhk khhe!jiètt`sde -


95/230

=0herk sp`he l` i`f`l`h` Te tu kiduhkvnitk seht`rk` ;* unan tun l` cunr` -;)snsp`rkre ki c`nre leiik j`nvkhezzk er`devutn ei d`fn essehln tu hei iet!t`dd`unin dnapnstk -6) ik lnide pnapkleiik i`f`l`he t` dnaanver prehlein sduln leiik Cele hei qukie s` speh!jkhn r kccndkte skette lei l`kvnin( Edunr` l` tutt` ji` kluikht` snhn dnaeuh cnrhn ? ak tu kddnapkjhktk dniievest`j`e l` Dmr`stn et `htehtk k* sun`seranh` l`rk` 7 Nr hnh erk ei dunrhnstrn krlehte heiik v`k qukhln d`kpr`vk ie Tdr`tture> E queiin kitrnlettn leiik Tdr`tturk7 Ei tun seranhe kddesn -4) e in tun servn ;* kaktn(Akikjevnie -


96/230

02dkrhe s`k v`htn -;) lkiin kanre leiinsp`r`tn e eiie *; les`ler`n leiik dkrhes`k spehtn -6) lki les`ler`n leiin sp`!r`tn e d` dme se sdeak -4) l* kiduhn k`r kitrn dresde( Dme p`> Teapreauit`pi`dkhln l`rk` 7 Tnprk `i iettna`n derdk` queiin dme mk kaktn i*kh`!ak a`k( Anrt`c`dkte l`sse ;* Kpn!stnin ie aeafrk vnstre dme snhnsnprk ik terrk( Nhle essn -


97/230

0;hnddm`k e snaa` -;? làeht`dktk làkhj`kre ei a`n pkhe( Lkiik vnde leia`n p`khtn s* kddnstktn ;* nssn a`nkiik a`k dkrhe(

T`k tu uhk d`dkik leiie hntt` ikvknjh` hntte ei tun iettn fkjhk dniieikjràe ei tun iettn vejm`k -6) elnvehtk dnae pksserk heiik sni`tul`heièvkt` su `h sp`r`tn skitk hei sehsn(Fehel n khàk a`k ei T`jhnre -4)e hnh t` làeht`dkre l` tutte ie sueretr`fuz`nh` ei qukie s` pnrtk feh`!jhkaehte dnh tutte ie tue `h`qu`t -


98/230

06ei pkhe et aesdniktn dni p`khtn eia`n fere> -;) Nr hnh lk p`khjeree lk jeaere qukhln ei serpehte uhkkitrk vnitk dnhv`tk kji` ìi`d`t` d`f`>[ukhln a* dkdd`ktn lei pkrkl`snleiik verj`h`t a` vunie vest`re l`jnhheiie -6) l` peii` ie quki` Ei`k r`!tnrhkhln ki pkrkl`sn j`tt `h terrk&>Dme `n k ckre dniik vniutt ik qukie`h frève teapn per`sde> Dme `n kckre dnh questn lnide e anrt`cerndkhtn leiie Terehe> -4) @n hnh vnji`ndme tu t` snttnaettk k queiik seh!tehz`k ik qukie lktk dnhtrn kii*un!an lkahktn d`n 7 lnhhk tu pkr!tur`rk` he* lninr` e heiie khjnsdèet kii*unan skr ik tuk dnhvers`nhe --6) Sestàehte( ! Jnhhdik mk heiik hnstrki`hjuk ì sehsn jeher`dn l` veste tnhkdk(-4) T`rehe(-


99/230

04Dmr`stn per akr`tn( Et kiin strean lettn 7 \u anrrk` l` anrte( [uestn ei c`he lei aktrành`n( Ei a`n prn!pns`tn sehzk sessn -;)( Kff`hs` ieakr`tkte ei teapn inrn e *; t`tnin

perd` dme ik verj`h`t `h Akr`k kDmr`stn dnhsedrktk -6)(

-;) Akie r el`z( l` Cerrkrk 7 c`he tnjièh!lnin cnrse ki Dkvkidk ak ì ikt`hn mk s`he sexudnae vunie ì dnhtestn(

-6) S`rj`h`t lk ae `h Akr`k et `h Dmr`stn dnhsedrktk( ! Hei Dnl`de7 Kmm`hs` ie akr`tkteei teapn inrn perd` dme ei t`tnin leiik verXc`h`t `hAkr`k k Dmr`s tn dnhskdrktn( Mn dnrrettn dni!r kùtn lei ikt`hn 7 Mkfekht huptke suua teapuset t`tuiua( A`m` v`rj`h`tks `h Akr`k lel`dktur etDmr`stn


100/230

Dkp`tnin S@(Dnae s` sdusk dme hnh letrkjje ki

aktrành`n ak `hhkhz` pnhe ikv`rj`h`t(

L`r cnrse qukiduhn7 K* tu krl`rel` f`ksàkre ie hnzze -;) ie quki` snhnfehelette lki T`jhnre> Hnh k l`rakie leiie hnzze qukhln k queiie `hhkhz` pnstk -6) ik v`rj`h`t( Hessu!hn dfe kssà`ji` ei akie ki fehe -4)(E jinr``hs` ie akr`tkte -


101/230

05Dresdete e auit`pi`dkte e rèapèteik terrk( Dresdk e auit`pi`di``s` dniu`dme lefme rèapère ik terrk7 ik sdmè!rk tuk he* dèi` -;)( Dresdete e aui!t`pi`dktev`( [uestk iejj!e eccettn lnpnik dkdd`ktk lei pkrkl`sn e lnpn ikhul`t e lnpn ie cnjiè lei c`dn s`!jh`c`dkht` ik rnjhk leiie hnzze -6)(Akr`t`s` dnie` et kaanji`s` -4) dniuèi qukie hei sulnre leiik ckdd`k akh!j`k ei sun pkhe ki qukie ik terrkjeranji`k tr`fni` ki qukie ;* erfesnhn kccnjkte lkiie sp`he -


102/230

03 lk kstehere ie akh` lk kffrkdd`kree teapn l` j`ttkre ie pètre e teapnlk rkddnjière( Lk pn` `h quk dmeleiie lurezze -;) leiie hkz`nh` snhnjeherkt` e c`jiùni` l*Kfrkka dn!a`hd`krnhn k esser vnite ie skhte pè!tre snprk ik terrk( Rksskhn v`k ie tea!peste l` questn anhln e snhn vnit`dnh deier`t ; 6) l` runte hei dkrrn l`L`n( Dud`hn ie jnhheiie dninrn dmekhhn perlutk ik j*nhheiik -4) l` snprksehzk dnsturk -


103/230

0:Et kdd` dme tu skpp` essere ikverj`h`t pr`ak e ie hnzze pn` lnpn

ei peddktn -;) ik verj`he dkrhe hksdeleiie hnzze rehlehln hei cruttn queiindme kvevk heiik rkl`de perlutn( Usd`rik verjk leiik rkl`de l` iesse e sk!i`r ei c`nre leiik suk rkl`de -6)( Ikverjk ik aklre lei T`jhnre sea!pi`de purk s`hderk hnh kddnstkh!lns` k ie` hessuhn seae lki l` cunr`e per ;* uh`nhe l` L`n cednhlk -4) 7 inc`nre leiik verjk Dmr`stn c`nre leidkapn e j`ji`n leiie vkii`(! Dme p`>Et `h kitrn iunjn prel`dktn -


104/230

0=Ie akh` dertkaehte s* `htehlehni*npere leiie hnzze sednhln diè ki!trnve lettn7 Ik suk akhn s`h`strksnttn ei a`n dkpn e ik suk akhnlestrk a*kffrkdder( Heiik vninht -;)lei quki sehsn s` dnhcnrak khdnrkqueiin dme ji` khàki` e quki` k luek lue snhn aess` lk Hn heii* krdk

snhn `hanhl` ? e *; huaern l`sujuk!ie -6) anhln( Nhle k An`s et kJes -4) s` dnakhlk dme dn* pèl``jhul` vklkhn heiik skhtk terrk? e i`l`sdepni` snhn akhlkt` kiik prel`dk!z`nhe lei skhtn -


105/230

00dme hnh pntevk kvere ei T`jhnre queiindme k* serv` kvevk vètktn( @n ik`ln -;)ie hnzze ik`ln ei akr`tkjj`n akperd` i` ik`ln perdm a` jeherkhnverj`h` e perd` dme `n tnijn ik rnskleiie sp`he ;* nrn leiik terrk leiikdnhdk ik perik -6)( Nr krer tuttn ei l`dniu` dme krk e hnh s` rkiiejmerlei cruttn leiik ckt`dk suk>Ak cnrse l`de ik tuk aklre 7 R`snhn nhnrkte ie hnzze qukhln ikverj`he dme he hksde p` kaktk -4)(aklre perdm ` tu `hv`l`k kiiktuk c`jiùnik ik qukie hulr`tk leitun iktte hulr`tk hei tun dnrpndresdùtk - \u ikdnhservkst` verj`he -5) dnh pèt dnh!t`huk et nrk t` slejh` perdm hnh

-;) Ikuln(-6) Aktrành`n perdm k ae jeherkhn ieverj`h`? `n dnijn ik rnsk leiie sp`he ;& nrn leiik

tetrk leiik dnhdm`ji`k ik perik( ! Dnhdk lkiikt`hn(-`g) [ukhln queiin dme lk queiie hksde

p` kaktn(-


106/230

;22 vniutn esser anjiè lei dkvkièreXak s lei re> Jrkhle fehec`d`n t* prestktn qukhln tu dna`hd`kst` kessere sunderk l` L`n( ! I* Kpnstninl`sse7 @n hnh leiie verj`h` dnakh!lkaehtn lki T`jhnre -;)( Rerdm>Rerd` diè hnh effe dnakhlkaehtnk esser verj`he ak cu l` prnpr`k vn!inht( E hnh s` vnji`nhn ul`r dninrne quki` vkhhn c`hjehln dme kvesseanjiè -6)? qukhln l`dehln e persuk!lehln leiik dnht`hehz`k `hcer` -4) ikdkst`t per ik suk sequeik -


107/230

;2;Kpnstni` l` aehkre kttnrhn ie anji`>Rerdm kluhque hnh leiik verj`h`tdnakhlkaehtn lei T`jhnre> -;)( Rer!d` dme l` akjj`nre aer`tn queiindme hnhe hedess`tktn ak s vninh!tkr`kaehte nccertn 7 perd` dme se ikverj`h`t cusse stktk dnakhlktk pk!revk -6) dme ie hnzze cussehn stkteievkte v`k( E lur`ssàk dnsk erk dnh!trn k ik hkturk dnstr`jhere e r`dmè!lere lkji` una`h` ik v`tk leji` kjhniè lkahkre per uh entki anln -4)queiin dme drektn( Kitrk cei`d`t cuheiik kht`dk iejje( [u`v` s` l`de7Fektn dniu` dme `h T`nh seae elnaest`d` `h Jeruskiea( E7 Akiklettkik sterìe ik qukie hnh pkrtur`r( E7I` tun` c`jiùni` snhn dnae uhk aesskhunvk leji` ui`v` -


108/230

;26tuk aehsk e heiik retr`fuz`nhe leiier`ddmezze -;) e hnh skr `hceran heiiesdm`ktte tue -6)( Ki presehte s` l`deleji` euhudm` 7 Hnh t` pehskre l*es!sere iejhn kr`ln? tu ` `h iunjn le`c`jiùni` e leiie c`jiùnie tue seap`!terhn iunjn `h dèin _4Y Nrk snhn fe!helett` e pnver` e snhn pnst` `hhkhz`k Ikzzern r`ddn heiik pnrpnrk -


109/230

;24Dmèsk s` ikaehtk -;)( Ak k pndn kpndn dresdehln ik f`klk ei aèt`tnre akhlktn( Serj`he cu Ei`k? verj`heEi`sen? verj`h` curnhn anit` c`jiùni`le* prncet`( K Jerea`k lettn7 E tuskht`c`dktn hei vehtre hnh prehlerkànjiè( Essehln pressn ik dktt`v`tle* jùle` vètktn k Jerea`k l`prehler anjiè( [uei aelesàn pkriki*Kpnstnin dnh kitre pkrnie l`dehln7@n a` stàn questn esser fehe per ik`hstkhte hedess`tkle7 perd` dme fehe kii* unan dns` essere( ! Dme que!stk hedess`t -6) ik qukie tniie v`kik iet`z`k leiie hnzze> Ei teapn kffrev`ktn kdd` dme dninrn dme khhnlnhhe sèhn dns dnae se hnhi*kvesse!hn(Hkfudmnlnhnsnr lkppressn ans!sns` -4) quks` dme dnae uhn i`nhe leij`kdd`n sun -


110/230

;2 Et `hs`hn k nvekhhn k serv`re e p`ddni`h` e quki` eiprncetk p`khjk l`dehln7 Ik i`hjuklei ikttkhte s` dnhj`uhse kiik ak!sdeiik suk per ik sete -6)( E pkrvni` -4)lnakhlkrnhn ei pkhe e hnh erk dm`in spezzksse inrn(

\rnvkvks` kluhque dnae hn` kf!f`ka lettn snikaehte heji` una`h` -


111/230

;25a`he perd` diè `hdna`hd` lkiikceaa`hk( Tuf`tn dme *; c`jiùnin l`L`n ehtr snprk ik terrk nrl`h ks hunvk cka`j!i`k kdd` dme essehlnklnrktn lkji` khjei` `h dèin kvessekhdnrk ji` khjei` `h terrk( Kiinrk ikdnhtehehte iul`t tkji` ei dkpn k Nin!cerhe? kiinrk Kakh ei qukie `hter!pretktn `h`qu`t krsn dni sun ae!lesàn cundn? kiinrk ikdnf e J`nvkhh`kffkhlnhktn ei pklre ik rete ik hk!v`deiik seju`tkrnhn ei Tkivklnre kf!fkhlnhkhln pkràehte ;* kccettn leiskhjue e iejka` lei seduin e ikdurk leiik dksk? kiinrk pràèrkaeh!te -;) s* ul`tn 7 Dm` vunie veh`re lnpnae khhejm` s aelesàn -6) e tnijkik drnde suk e seju`t` ae( Rerd`dme hessuhn dkvkièr` -4) vk dniik sukanjiè kiik fkttkji`k( Hnhe per!aessn ki l`sdepnin fehdm in les`ler`

-;) Rràkaehte(-6) Ikt(7 kfhejet seaet`psua( @i Sndkfnikr`n

redk uh es( lei Feidkr`dme `h tuttn questn stessn(-4) Tnilktn(


112/230

;23l*khlkre kiik sepniturk lei pklre -;)(Ie vnip` khhn ik cnssk e ji` uddeji`lei dèin khhn e h`l` ak ei c`jiùninleiin unan hnh nve redi`h` ei dkpnsun ? kdd` dme tu hnh cnrse t` dnh!tr`st` se khjnsd`nskaehte -6) stkrk`(Dm` sehzk anjiè snii`d`tn l`queiie dnse dme snhn lei T`jhnre e dn!ae p`kdd`k k L`n ? ak dm` dniik an!jiè snii`d`tn l` queiie dnse dmesnhn lei anhln e dnae p`kdd`k kiikanjiè(! L`v`sk ik lnhhk -4) e ikverj`he( [ueiik dme hnh akr`tktkik qukie pehsk queiie dnse ie quki`snhn lei T`jhnre kdd` dme s`k skhtklei dnrpn e leiin sp`r`tn7 queiik dme akr`tktk pehsk queiie dnse dmesnhn lei anhln e dnae p`kdd`k kiakr`tn(

-;) Lei pklre( ! K dniu` dme prnaette dmeseju`tn kreffe ei T`jhnre lnvuhque khlksse ledtn7 Ie vnipe khhn edd( ! -Ie pkrnie qu` kjjùhtehnh snhn hei testn)(

-6) Tedretkaehte( ! Ikt( khjuste( -4G Tnprk7 ik lnhhk s` iejje hei dnl`de7 d`nakr`tktk(


113/230

;2:[ukhte aniestè kff`hn ie akr`!tkte e l` qukhte snU`d`tul`h` sèh

iejkte a` pehsn dme freveaehte s`kdm`kr`tn `h quei i`frn ei qukie dna!pnheaan -;) dnhtrn k Eiv`l`n Leiikperpetuk v`rj````t leiik Fektk Akr`k(Ki presehte repi`dkre queiin aeles`!an dnsk iuhj!k e se kl kiduh p`kdepu ktt`jhere -6) l` queiik cnhtkheiik(Ak kdd` dme `h tuttn hnh pk`k dme`n kff`k iksd`ktn `hlrètn i*Kpnstnind` dnakhlk dme hn` seapre nr`kane dm` hei aktrành`n -4) pkjk ei le!f`tn hnh pu -


114/230

;2=fuikz`nhe l` dkrhe( E hei pr`hdp`nlei i`feiin -;) `n prelettn dme leiiekhjustè leiie hnzze ki tuttn hèhtesnh per l`re n pndme dnse( Et ki pre!sehte queiie aelesàe dnse kaan!h`sdn? dme se t` p`kde skpere l` qukhteaniestè ik verj`he s`k i`ferk kqukhte ik akr`tktk s`k kstrettk iejj`ji` kitr` i`feii` l` \ertuii`khn dmesdr`ve ki sun ka`dn cìnsncn Leiik Ser!j`h`t e in ejrej`n vniuae l` fektnD`pr`khn e l` pkpk Lkaksn snprkquestk dnsk queiin dme dnapunse `hprnsk et `h vers`? e lei hnstrn Ka!frunj`n r nperette ie quki` hnveiik!hkehte -6) sdr`tte kiik snreiik heiiequki` tkhtn einqu`n spkrse dme d` dmek ik`le -4) leiie verj`h` s* kppkrtèhekff` derdn trnvktn `hvest`jktn -


115/230

;20nccer`kan ik verj`h`tak dnhserv`kan(Hnh fkstk skpere queiin dme fehese p` kttehtkaehte hnh s` jukrl`queiin dme eiettn? perd` dme queiin l` j`ul`d`n questn l` ckt`dk equeiin dnaauhe dnh p` -;) questndnh pndm` l`dehln ik Tdr`tturk7 Dm`perseverer `hs`hn heiik c`he dnstu`skr skivn( E7 Anit` snhn dm`kakt` akpndm` eiett`(

-;) Dnh auit`(


116/230

Dkp`tnin S@@(Dnae ie anstrk ik suk l`jh`t e `t`!

ludeik kl kvers` `h r`verehzk e fehjukrlkrs`(

Kluhque `n test`c`dn l`hkhz` kL`n et k Dmr`stn Jes e l`hkhz`k` sun` khjei` eiett` dme tu kff`jukrl`k l` queiie dnse diè tu ` dn!a`hd`kte kdd` -;) em* ei skdrkr`n l`L`n kiduhn prnckhn hnh r`sjukrl`(Nz`k tnddkhln ;* krdk lei testkaehtnik qukie hnh erk i`d`tn l` tnddkre l`

-;) I` vks` lei teap`n i` quki` dnhdelutnk velere k sni` skderlnt` tu hnh prnludì` ckdì!aehte `h pufi`dn k d` dme &; skdrkr`n edd( ! -Edns p` sàìe ki testnQ(


117/230

@i`suf`tkhk anrte j*`ttktn per terrk(H dertkaehte vksn l* nrn h l* kr!jehtn -;) tkhtn cu dkrn k L`n qukhtncu ei teap`n lei dnrpn v`rj`hkie( !I* nafrk khl `hhkhz` -6 nrk ikver`t( \u dertkaehte pkri` dnh sea!pi`d`t e tu p`kdevnie hnh l`sprej`khdnrk i` `hdnjh`t` -4?( Ak kitreaeht`vejj`nhn ji` nddm` `apul`d` e quki`hnh skhhn dnhs`lerkre ik feiiezzk lei!i*kh`ak ak s le* dnrp`( Ezedm`k an!strk ei tesnrn l` L`n kji` Kss`r``7 akji` Kss`r`` v`lehn -


118/230

;;6v`vkhle e trk ie jrejj` leiie dnh!duf`he -;)( Fkilksskr fevve heiie juk!stkle perd` dme ik pkiak le` v`!z`` -6) l` dnrrnapere ;* nheste dnse(Hnh ledi`hkre ei tun nreddi``n heiiedktt`ve pkrnie -4)( Tpesse vnite dninrne quki` pkrikhn kiduhk dnsk sdnhve!hevnie -


119/230

;;4Eddn ik verk kLdìik l` Dmr`stn eddntuttk seapi`d`t -iY hnh dnae queiikksprk snzzk rus``dkhk terr`fìe -6?e ik qukie perd` cnrse akr`tn hnh pntutn trnvkre( xTn` s`kan dnhlntt`lk uhn hkturkie akie( Kj!i` kluiktnr`hnstr` hn` ckvnrejj`kan vniehtèr` 7e fehdm hn` r`spnhl`kan essere `h!lejh` et *; dkiln rnssnre -4) kppkr`sdkhei vnitn hèhteaehn -


120/230

;;

Documents

Isola. Epistola di S. Girolamo ad Eustochio; volgarizzamento antico secondo la lexione di un codice della Biblioteca Municipale di Genova. 1869