35
19 Ekim 2007 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 1 IST 027065 RIDE Yol Haritası III http://www.srdc.metu.edu.tr/webpage/proje cts/ride/ eSağlık Sistemlerinin Birlikte Çalışabilirliği için bir Yol Haritası (A Roadmap for Interoperability of eHealth Systems in Support of COM 356 with Special Emphasis on Semantic Interoperability)

IST 027065 RIDE Yol Haritas ı III srdctu.tr/webpage/projects/ride

  • Upload
    zan

  • View
    25

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

IST 027065 RIDE Yol Haritas ı III http://www.srdc.metu.edu.tr/webpage/projects/ride/. eSağlık Sistemlerinin Birlikte Çalışabilirliği için bir Yol Haritası ( A Roadmap for Interoperability of eHealth Systems in Support of COM 356 with Special Emphasis on Semantic Interoperability ). - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

19 Ekim 2007 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 1

IST 027065 RIDE Yol Haritası III

http://www.srdc.metu.edu.tr/webpage/projects/ride/

eSağlık Sistemlerinin Birlikte Çalışabilirliği için bir Yol Haritası

(A Roadmap for Interoperability of eHealth Systems in Support of COM 356 with Special Emphasis on Semantic

Interoperability)

Page 2: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 2

Ana Çizelge RIDE Projesinin Amaçları RIDE Projesinin Amaçları Doğrultusunda Bir Senaryo Projenin Amaçlarına Ulaşması için Belirlenen İşlevsellikler Mevcut Durum: AB Ülkelerinde ve AB’ye Aday Ülkelerde Hastalar,

Sağlık Uzmanları ve Sağlık Sağlayıcıları için Kimlik Belirleme Mevcut Durum: AB Ülkelerinde ve AB’ye Aday Ülkelerde Elektronik

Sağlık Kayıtları (Electronic Healthcare Record), Minimum Veri Seti (Emergency Dataset) ve Medikal öz Geçmiş (Patient Summary)

Mevcut Aşılması Gereken Güçlükler Girişimler:

eSağlık Birlikte İşlerlik üzerine Avrupa Komisyonunun hazırladığı Öneri Taslağı Rekabet Edebilirlik ve Yenilikçilik Programı (Competitiveness and Innovation

framework Program - CIP) Bilgi ve İletişim Teknolojileri Politikaları Destek Programı (ICT Policy Support Programme) Pilot A

Mevcut Trendler RIDE Yol Haritasında devam eden Çalışmalar Yayım III (Son

sürüm)

Page 3: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 3

Projenin Amaçları eSağlık Sistemlerinin Birlikte İşlerliği için

olan bu projenin sağladıkları şöyledir: Bu alanda gerçekleştirilecek faaliyetler için tavsiyeler ve Avrupa seviyesinde birlikte işlerlik için hazırlayıcı

faaliyetler eHealth Communication COM 356’nın faaliyet

planında öngörülen gelecek faaliyetlere zemin hazırlamak

eSağlık Birlikte İşlerlik üzerine Avrupa Komisyonunun hazırladığı Öneri Taslağıyla (European Commission’s Draft Recommendation of the on eHealth Interoperability) ortak konuları vurgulamak

Page 4: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 4

ÜYE DEVLET B

Mary Brown

SağlıkUzmanıKayıt

Düzenleyicisi

SağlıkUzmanıKayıt

Düzenleyicisi

Kimlik Denetimi (Authenticate)

Yerel Sistem

Üye Devlet E Doküman Kayıt

Servisi

Üye Devlet D Doküman Kayıt Servisi

Üye Devlet C

Doküman Kayıt Servisi

Doküman Referansı

EvrakSeçme

Yerel VeriKayıt Düzenleyicisi A

Yerel VeriKayıt Düzenleyicisi A

SağlıkSağlayıcısı

Kayıt Düzenleyicisi

Üye Devlet B Doküman Kayıt Servisi (Locator Service)

Üye Devlet A Doküman Kayıt Servisi

Medikal Öz Geçmişi (Medical Summary)

Talebi

Dr. Can Deniz

Page 5: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 5

AB Ülkeleri ve AB’ye Aday Ülkeler Arasında EHR Birlikte İşlerliğinin Sağlanması için

Gerekeli İşlevsellikler Bu işlevselliği gerçekleştirmek için üye devletlerin aşağıdaki

servisleri sağlamaları gerekmektedir: Doküman Kayıt Servisi (Locator Service) Hasta Kimlik Belirleme Servisi (Patient Identification Service) Denetim Kaydı Servisleri (Audit Services) Uzman Kimlik Yönetim Sistemleri(Professional Identity Service) Sağlayıcı Kimlik Yönetim Sistemleri (Provider Identity Service)

Bu servislerin bir çok önde gelen farklı standardlarla ve girişimlerle nasıl geliştirilebileneceği hazırlanan RIDE Yol Haritası II’de sunulmuştur. IHE Entegrasyon Profilleri (IHE Integration Profiles) CEN TC251 prEN 13606 HL7 versiyon 3 and Klinik Belge Mimarisi (Clinical Document

Architecture - CDA)

Page 6: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 6

Hastaneler, Klinikler,vs

Bireysel Sağlık

SağlayıcılarıBölgeselSağlık

Organizasyonları

SağlıkUzmanı

Kayıt Düzenleyicisi

SağlıkSağlayıcısı

Kayıt Düzenleyicisi

HastaKimlikKayıt

Düzenleyicisi

DokümanKayıt

Servisi

DenetimKaydıServisi

UzmanKimlik Yönetim

Servisi

Sağlayıcı Kimlik Yönetim

Servisi

Üye Devletler

Sağlık AğıArayüzü

Üye DevletlerSağlık Ağı

AvrupaSağlık Ağı

Üye DevletlerSağlık

AğıÜye Devletler

SağlıkAğı

Üye DevletlerSağlık

AğıÜye DevletlerSağlık Ağı

Avrupa Sağlık Ağı

Page 7: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 7

Mevcut Durum Neredeyse üye devletler tümü ya Ulusal Sağlık

Ağlarını (National Health Networks) kullanma ya da geliştirme aşamasındadır

Bazen, bu ulusal ağlar daha küçük Bölgesel veya Organizasyonel Sağlık Ağlarının birleşmesiyle oluşmaktadır

Avrupa Birliği EHR Birlikte İşlerlik Ağı, bu ağları kullanacaktır: Bu ağlar, birbirlerine asıl kaydın bulunmasını sağlayan belirleyici bilgilerin tutulduğu dizinler yardımıyla bağlanabilir

Page 8: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 8

AB’de ve AB’ye Aday ülkelerde Hastalar, Sağlık Uzmanları ve Sağlık Sağlayıcıları için Kimlik Belirleme Avusturya

Hastaların kimliklerini belirlemek için “e-kart” kullanılmakta (8 milyon sigortalı vatandaş)

Sağlık Uzmanlarının (healthcare professionals) kimliklerini belirlemek için “e-kart” kullanılmakta (12000 pratisyen hekim- general practitioners)

2006’da başlayan yeni eSağlık girişimler doğrultusunda, hastaların kimliklerinin belirlenmesi Master Hasta Indeksiyle (master patient index - MPI) yapılmakta

EVGA (Avusturya’daki sağlık sağlayıcıları için elektronik dizin) geliştirilecek

Belçika Hem e-ID Kart hem de Ulusal Sosyal Güvenlik Kartı (National Social

Security card) kullanılmakta (e-ID kartın yayılması 2009’un sonundan önce bitecek)

Estonya Hastaların ve Uzmanların kimliklerinin belirlenmesi ve bunların

yetkilendirilmesi benzer yöntemlerle her vatandaşa verilen ID kartlar üzerinden yapılmakta

Page 9: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 9

AB’de ve AB’ye Aday ülkelerde Hastalar, Sağlık Uzmanları ve Sağlık Sağlayıcıları için Kimlik Belirleme Fransa

Hasta kimliklerinin belirlenmesi için Sesam-Vitale Kart kullanılmakta

CPS (Carte de Professionnel de Santé) Kart ise sağlık uzmanlarına ait olup, sağlık uzmanlarının kimliklerini belirlemede kullanımakta

Almanya Elektronik Sağlık Kartı çıkarmak için çalışmalar sürmekte (eGK,

'Gesundheitskarte') İrlanda

Ulusal Sağlık Bilgi Stratejisi (The National Health Information Strategy - NHIS) sağlık servislerinde kullanılmak üzere evrensel hasta tanımlayıcısı olarak Kişisel Genel Servis Numarasını (the Personal Public Service Number - PPSN) tanımladı. (uygulanması işlem aşamasında)

Page 10: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 10

AB’de ve AB’ye Aday ülkelerde Hasta, Sağlık Uzmanları ve Sağlayıcıları için Kimlik Belirleme Hollanda

Hastaların kimlikleri Vatandaşlık Servis Numarası (Citizen Service Number - BSN) ile belirlenmekte

UZI (Unique Healthcare Practitioner Identification) sistemi pratisyen hekimlerin (healthcare practitioners) ve enstitülerin kimliklerinin belirlenmesi ve denetlenmesi için sunulmakta

Slovenya Vatandaşlar, Sağlık Sigorta Kartları (Health Insurance

Card - HIC) kullanırken klinik personelleri Sağlık Uzman Kartlarını (Health Professional Cards - HPC) kullanmakta

İspanya Her bölge kişisel sağlık kartı şeklinde kendi hasta

kimlikleyicisine (patient identifier) sahip

Page 11: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 11

AB’de ve AB’ye Aday ülkelerde Hastalar, Sağlık Uzmanları ve Sağlık Sağlayıcıları için Kimlik Belirleme Türkiye

Kişiye özel vatandaşlık numarası (T.C. Kimlik no) Kişiye özel vatandaşlık numarasına dayalı Sağlık Uzmanı

Kayıt Düzenleyicisi İngiltere

Hastalar, Pratisyen hekimler (healthcare practitioner) ve enstitüler için kimlik belirlemede SPINE servisleri kullanılır.

SPINE’nın bileşenlerinden biri, Kişisel Demografik Servisidir. (Personal Demographics Services - PDS). PDS, NHS hasta demografiklerinin asıl tanımlayıcı kaynağıdır.

Page 12: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 12

Avrupa Birliğini Kapsayacak Bir Uygulamada Yardımcı Olabilecek İyi Nitelikler Kimlik belirleme mekanizmaları ulusal düzeyde hastaların

kimliklerini belirleyebiliyor mu? Kimlik Belirleme Kayıt Düzenleyicileri (identity registy) katılımcılar

(sağlık enstitüleri, sigorta şirketleri gibi) tarafından kolayca erişilebilir mi?

Kapsama yüzdesi nedir? Her vatandaş/uzman/enstitü bir kimlik belirleyiciye sahip mi?

Mekanizma akıllı kartları (smart cards) içeriyor mu?Eğer öyleyse: Kartlar ve okuma mekanizmaları PIN kodu gibi yeterli güvenlik/kişisel

gizlilik (security/privacy) ölçütleri sağlıyor mu? İçerilen biginin kapsamı nedir? Sadece demografik veri (yönetimsel amaçla) mi içeriyor? Yoksa acil

durumlar için hasta öz geçmişi (patient summary), hastanın alerjileri veya reçeteleri gibi daha fazla bilgi mi içeriyor?

Hem uzmanlar hem de bilgilendirilmek isteyen vatandaş için yeterli sayıda kart okuyucu/yazıcı mevcut mu? (örneğin kamu bilgi standları gibi)

Page 13: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 13

AB Ülkelerinde ve AB’ye Aday Ülkelerde Elektronik Sağlık Kayıtları, Minimum Veri Seti ve Medikal Öz Geçmiş Avusturya

ELGA EHR paylaşım mimarisi HL7 RIM ve CDA dokümanın veri modeli ve yapısı için

aday olarak belirlendi ve IHE XDS (PCC - patient Care Coordination de dahil olmak üzere) doküman alışveriş standardı olarak tercih edildi.

Belçika Medikal öz geçmiş (patient summary) için bir mesaj

formatı üzerinde anlaşıldı ve Belçika’da uygulandı. 2006’dan beri, EHR sistemlerinin Kmehr uyumlu mesaj

üretim ve entegrasyon kapasitesi, yıllık sertifikasyon prosedürü için tamamlanması gereken bir kriteridir.

Özetlenmiş Elektronik Sağlık Kaydı (The Summarized Electronic Health Record - SUMEHR), başka bir Kmehr ‘mesajı’, minimum veri kümesi olarak kullanılmakta

Page 14: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 14

AB Ülkelerinde ve AB’ye Aday Ülkelerde Elektronik Sağlık Kayıtları, Minimum Veri Seti ve Medikal Öz Geçmiş Çek Cumhuriyeti

Hasta Sağlık Bilgi Sistemine İntenet Erişimi, (Internet Access to Patient Healthcare Information System - IZIP) Elektronik Sağlık Kayıtlarına internetten erişimi sağlar

Sistem ülke çapında çalışmaktadır ve sadece EHR paylaşımını sağlamakla kalmayıp eReçete (ePrescription) işlevselliklerin de içermeyi hedeflemektedir

IZIP sistemi World Summit Award 2005’de dünyadaki en iyi beş eSağlık projelerinden biri olarak ödüllendirilmiştir

Aynı yıl, IZIP dünyadaki en iyi 12 EIPA (European Institute of Public Administration) eServis projelerinden biri olarak seçilmiştir

Page 15: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 15

AB Ülkelerinde ve AB’ye Aday Ülkelerde Elektronik Sağlık Kayıtları, Minimum Veri Seti ve Medikal Öz Geçmiş Danimarka

BEHR, EHR sistemleri içinde ve EHR sistemleriyle diğer informasyonal sistemler arasında iletişim için ortak yapıdır.

SNOMED-CT Danimarka diline çevriliyor ve genellikle kullanılan yerel terimlerle eşleniyor.

Fransa Dossier Médical Personnel (DMP) (Kişisel Sağlık Kaydı) Birlikte işlerlik çerçevesinin aşağıdakilere bağlı olması

planlanıyor ADAE (Elektronik İdarenin Gelişmesi İçin Temsil Yetkisi – Agency

for the development of the electronic Administration), AFNOR (Association Française de Normalisation), Edisanté, HL7 France IHE.

Page 16: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 16

AB Ülkelerinde ve AB’ye Aday Ülkelerde Elektronik Sağlık Kayıtları, Minimum Veri Seti ve Medikal Öz Geçmiş Almanya (Almanya eSağlık Stratejisi)

Vatandaş tarafından yönetilen Kişisel Elektronik Sağlık Kaydı (Personal Electronic Health Record - PEHR)

Hollanda Aşamalı yaklaşım

Elektronik İlaç Kayıdı (Electronic Medication Record - EMD) başlaması ve

Elektronik Pratisyen Hekim Kaydı (General Practitioner’s Record - WDH)

Pilot alanlar 1,000 sağlık sağlayıcısını ve 2 milyon dosyayı kapsıyor

Page 17: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 17

AB Ülkelerinde ve AB’ye Aday Ülkelerde Elektronik Sağlık Kayıtları, Minimum Veri Seti ve Medikal Öz Geçmiş Norveç

Ulusal Elektronik Hasta Kaydı (EPR) standardı Tüm pratisyen hekimler (general practioners), özel uzmanlar

(private specialists) ve yaklaşık hastanelerin %97’si tamamen işleyen EPR sistemlerine sahip.

Şu anda tüm pratisyen hekimler, tanıları, sesleri, görüntüleri, videoları kaydedebilir ve bunları Norveç Ulusal Sağlık ağı üzerinden bir uzmana transfer edebilir durumdadır.

İspanya Nerdeyse her bölge kendine ait EHR şemasına sahip, DICOM, HL7, IHE birkaç bölge (Galicia, Andalucia, Extremadura,

etc.) de kullanılıyor ICD9 ve ICD10 bölgesel EHR sistemlerinde en çok kullanılan

sınıflandırmalardandır. İspanya Ulusal Sağlık Sisteminin (Spanish National Health

System- SNS) amaçlarından birisi Dijital Klinik Geçmiş(Digital Clinical History - HCD) kayıtlarını tutmaktır.

Page 18: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 18

Türkiye Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS), Türkiye Sağlık alt yapısının

bir parçasıdır ve doktorlar tarafından yaratılan sağlık servis kayıtlarının saklamasını ve Sağlık Bakanlığının Elektronik Sağlık Kaydı(EHR) sistemine ve ikinci basamak sağlık hizmetlerine HL7 v3 mesajlarıyla transfer edebilmesini sağlamaktadır.

EEHR Standard: HL7 CDA R2 Minimum Veri Seti Veri Sözlüğü (Data Dictionary) Kodlama Setleri (BUT ve ICD 10)

İngiltere Özet Bakım Kaydı (Summary Care Record) tek, merkezi ulusal

veri tabanı olan SPINE’de tutulmaktadır. Detaylı Bakım Kaydı (Detailed Care Record) değişik bir çok

yerden ihtiyaç anında otomatik olarak bir araya getirilip oluşturulmaktadır.

Kağıt üzerindeki kayıtlar dijital hale getirilecektir. (50 milyondan daha fazla kayıt)

AB Ülkelerinde ve AB’ye Aday Ülkelerde Elektronik Sağlık Kayıtları, Minimum Veri Seti ve Medikal Öz Geçmiş

Page 19: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 19

Avrupa Birliğini Kapsayacak Bir Uygulamada Yardımcı Olabilecek İyi Nitelikler Sistemler yaygın olarak sağlıkla ilgili insanlar ve

organizasyonlar tarafından kullanılıyor mu? Kayıtlar uluslararası kabul görmüş standartlara mı

dayanıyor? Sistem tamamıyla dijital kayıtların avantajlarını

sağlıyor mu yoksa hala kağıt üzerindeki kayıtlar da nüsha olarak olsa bile mevcut mu?

EHR altyapısı merkezi mi dağıtılmış mı? Ulusal altyapı kolayca ölçeklendirilebilir ve

genişletilebilir mi? Mesajlaşma altyapısı eldeki mevcut güvenli ulusal

sağlık altyapısını kullanabiliyor mu?

Page 20: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 20

Çözüm Bekleyen Noktalar …

EHR içeriği için standartlar Meta veri ve terminolojiler için standartlar Hasta kimlik belirleyicilerinin nasıl eşleneceği Denetim Kayıtları için standartlar Güven zincirini başarmak Klinisyenlerin kimliklerini ve rollerini belirlemede

kulanılacak standartlar Sağlık sağlayıcılarının kimlik denetimleri Hasta Onay formu için standartlar Hasta Onayları için dijital imza

Page 21: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 21

Girişimler eSağlık Birlikte İşlerlik üzerine Avrupa Komisyonunun hazırladığı

Öneri Taslağı(http://ec.europa.eu/information_ society/newsroom/f/document.cfm?action=display&doc_id=369)

Rekabet Edebilirlik ve Yenilikçilik Programı (Competitiveness and Innovation framework Program - CIP) Bilgi ve İletişim Teknolojileri Politikaları Destek Programı (ICT Policy Support Programme) Pilot A 3.1: EU çapında sürekliliği sağlamak için eSağlık servislerinin

uygulanması: medikal öz geçmiş (patient's summary) ve eReçete (ePrescription) Pilot A

Katılımcı üye devletler arasında çözüm ilk önce gerçekleştirilmeli, test edilmeli ve çalışır hale getirilmelidir.

Öneri aynı zamanda tüm katılımcı üye devletleri test gözlem ve geçerlilik aktivitelerine katmayı ve daha sonra bu devletlerin uygulamayı kopyalamalarını sağlamayı hedeflemelidir.

Page 22: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 22

Mevcut Trendler: Amerika Sağlık Bilgi Toplumu (American Health Information Community - AHIC) Çabaları Sağlık Kayıtları nasıl dijital ve birlikte işlerliğe uygun hale

getirilebilir? Bu kayıtların güvenlik ve gizlilikleri nasıl sağlanmalıdır? AHIC bu amaçlar ışığında üç alan belirlemiştir:

Elektronik Hasta Kayıtlarının Alış verişi(Electronic Health Record Exchange)

Kullanıcıların Kendi Kayıtlarına ulaşımının sağlanması (Consumer Empowerment)

Hastalık Yayılma Bilgilerinin Takibi (Biosurveillance) “Healthcare Information Technology Standards Panel”

(HITSP) (Sağlık Bilgi Teknolojileri Standartları Paneli)bu alanlarda aşağıdaki raporları hazırlamıştır: Kullanım senaryoları- Mart 19, 2006 Standartlardaki açıklar ve örtüşmelerin belirlenmesi (Gap

Analysis)- Mayıs 30, 2006 Kullanılması planlanan standartların listesi - Haziran 29, 2006 Uygulama Geliştirme Talimatnamesi – Eylül 29, 2006

Page 23: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 23

Page 24: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 24

Taşıma Protokollerindeki Mevcut Trendler Web Servislere doğru bir eğilim var

HL7 v3 standartı: Taşıma Spesifikasyonu– Web Services Profile, Release 2

IHE İşlemleri (IHE Transactions) için Web Servis

Page 25: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 25

Son RIDE Yol Haritası RIDE yol haritası çıkarma sürecindeki son durak Son RIDE Yol Haritası (RIDE Roadmap III) şu anda

geliştirilmektedir RIDE Yol Haritasının III’ün temel amacı sadece

teknik bir çözüm sunmak değil bir strateji yaratmaktır

Bu amaçla RIDE Yol Haritasının III, üye devletlere yardımcı araçlar sağlamak amacıyla eSağlık Birlikte İşlerlik üzerine Avrupa Komisyonunun hazırladığı Taslak Tavsiyelerden elde edilen ve yol haritası çıkarma sürecinden edinilen bilgi birikimi ve deneyimlerle bir sinerji yaratır

Page 26: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 26

Son RIDE Yol Haritası Kavramsal olarak yüksek seviyede başlar, ve gerekli

birlikte işlerlik gereksimleri üzerinde durur.

Beş ana gereksinim:1. Organizasyonel Çerçeve (Organizational Framework)2. Politik ve Yasal Çerçeve (Political and Legal Framework)3. Ekonomik Çerçeve (Economic Framework)4. Mimari Birlikte İşlerlik (Architectural Interoperability)5. Görüntüleme ve Değerlendirme (Monitoring and Evaluation)

Bu gereksinimler içinde, olası çözümler tartışılacak ve ilkeler ilgili kuruluşlara sunulacaktır.

Page 27: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 27

Mimari Birlikte İşlerlik İlkelerinden Alıntı Katılımcıların önceki işbirliği çalışmalarını ve

yatırımlarını değerlendir: “sök ve değiştir” stratejisinden sakmak, önceki çabalarının farkında olmak ve katılımını güvence altına almak

“ince” bir mimari kullan: Avrupa Sağlık Ağı (The European Healthcare Network - EHN), minimum standartlar ve minimum temel servisler kümesini içermeli.

Gelecek için Mimari: Olası gelecek servisleri için modüler bir yapı barındırmak; “uyumlu ek”e (plug-in) baz alt yapi

Sağlayıcı ve teknoloji tarafsızlık: Herhangi bir ağın katılımcıları herhangi bir sağlayıcıya, sağlayıclar kümesine ya da teknoloji çeşitlerine bağımlı olmalıdır

Page 28: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 28

Mimari Birlikte İşlerlik İlkelerinden Alıntı (Devam) Modüler Servise Dayalı Mimari: EHN mimarisinin açık,

ölçeklenebilir ve modüler olması gereklidir. Böylece mimarinin bileşenleri periyodik olarak teknoloji geliştikçe yenilenebilir.

Koordine PHRler ve EHRler: “vatandaşların kendi sağlık kayıtlarını yönetmeye aktif olarak katılımı ve kendi sağlık bilgilerine kolay ulaşılabilir bir formatta sahip olmanın faydalarını kazanması”

Aşamalı Yerleştirme (deployment): Avrupa çapında sağlık bilgi değişim alt yapısını kurmak tek aşamada yapılabilecek bir aktivite değildir. Geliştirilen pilotlar büyürken (fiziksel kapsamda) ve gelişirken

(artan fonksiyonaliteler) aşamalı bir süreç yerleştirme (deployment) için gereklidir.

Üye devletler arasında pilotlar zorunludur. (ICT PSP)

Page 29: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 29

Teknik Detaylara Geçiş Bu ilkeler daha sonra Avrupa düzeyinde bilgi

değişimine elverişli eSağlık Birlikte işlerliğini sağlamak amacıyla temel set (core set) ve ilave set (additional set) fonksiyonları sağlayan teknik birlikte işlerlik çerçevesine aktarılmıştır.

Teknik detaylar 4 ana başlık altında sunulur: Mimari Modeller İçerik Birlikte İşlerliği Klinik Yol, Yönergeler, Karar Destek Mekanizmaları, iş

Akışları Servisler ve Nitelikler

Page 30: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 30

Servisler ve Nitelikler Bölgesel, Ulusal ve Avrupa seviyesinde tavsiye edilen

işlevsellikler1. Kimlik Belirleme Yönetim Servisleri (Identity Management Services)2. Veri Servisleri (Data Services)3. PHR Servisleri 4. Gözetleme ve Değerlendirme Servisleri (Monitoring and Evaluation

Services)5. Yönetim Servisleri (Management Services)6. Kişisel Gizlilik/Güvenlik Nitelikleri

Her bir grup için: Kullanım Durumları, (use case) İçerilen servisler, Örnekleyen senaryolar Gerekli güvenlik/kişisel gizlilik NitelikleriÜye devletler içinde ve arasında tanımlanmıştır.

Page 31: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 31

Servisler ve Nitelikler 1. Kimlik Belirleme Yönetim Servisleri (Identity Management

Services) Hasta Kimlik Belirleme Servisleri (Patient Identity Services) Hasta Kimlik Eşleme Servisleri (Patient Identity Matching Services) Kullanıcı Kimlik Yönetim Servisleri (User Identity Management Services)

2. Veri Servisleri (Data Services) Dokuman Kayıt Servisi(Record Locator Services) Veri Çekme Servisleri (Retrieval Services) Abone Servisleri (Subsciber services) Yayımcı Servisleri (Publisher Services) Veri Yöneltme Servisleri (Data Routing Services) Dönüşüm Servisleri (Transformation Services) İçerik Onaylama Servisleri (Content Validation Services) EHR Servisleri

Page 32: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 32

Servisler ve Nitelikler 3. PHR Servisleri

Klinik Bilgilere ve Denetim Kayıtlarına (Audit Logs) Hasta Erişimi

PHRlerin sürekliliğini sağlamak Onay Yönetim Servisleri (Consent Management Services)

4. Görüntüleme ve Değerlendirme Servisleri Takma isimlendirme ve yeniden kimlik belirleme servisleri

(Pseudonymization and Re-Identification Service) İkinci kullanım için veri sağlama Bilgilendirme Servisleri

5. Yönetim Servisleri Katılımcı Organizasyonlar için kayıt düzenleyiciler (Registry) Sağlık Sağlayıcılar için kayıt düzenleyiciler

Page 33: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 33

Servisler ve Nitelikler 6. Kişisel Gizlilik/Güvenlik Nitelikleri

Denetim Kayıtları Tutma (Audit logging) Kişi Doğrulama (Person Authentication) Sistem Doğrulama (System Authentication) Yetkilendirme (Authorization) Veri Bütünlüğü Kontrolü (Data Integrity

Checking) Hata İşleme (Error Handling) Güvenli Taşıma (Secure Transport) İnkar edememe (Non-Repudiation)

Page 34: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

RIDE Consortium 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 34

Sonuç Amaçlar:

Avrupa’da eSağlık alanındaki gelecek hareketler için zemin hazırlamak

Üye ve aday devletlere yardımcı bir araç sağlamak

Son RIDE yol haritası bu yılın sonunda hazır olacaktır

RIDE Projesinin Çıktı Dokümanları herkese açık olarak aşağıdaki bağlantıda mevcuttur: http://www.srdc.metu.edu.tr/webpage/projects/ride/

Page 35: IST 027065  RIDE Yol Haritas ı  III  srdctu.tr/webpage/projects/ride

19 Ekim 2007 2. e-Sağlık Kongresi, Antalya 35

İlginiz İçin Teşekkürler

[email protected]