İŞYERİ HEKİMLERİ İÇİN YENİ İŞ SAĞLIĞI VE İŞ

GÜVENLİĞİ KANUNU EĞİTİM SEMİNERLERİ

SEMİNER 5

“6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNU VE MESLEK HASTALIKLARI

İşçi Sağlığı Ve İşyeri Hekimliği Komisyonu

MESLEK HASTALIKLARI TANI SÜRECİ

Dr. Ayşe ÖZTÜRK İSGÜM İZMİR

Sunum Planı • Meslek hastalıklarından korunma ilkeleri• Ülkemizde Meslek hastalıkları ile ilgili veriler • İşyerinde işe giriş ve periodik muayeneler sırasında

meslek hastalıklarına tanısına ilişkin gözönüne alınması gereken ilkeler

• Bir olgu• Meslek hastalıklarına ilişkin yasal düzenlemeler ve tanı

süreci• Sonuç• Çözüm önerileri

II. İKİNCİL KORUMA(SEKONDER KORUMA)

IZLEME YASAL YAKLASIM

III. ÜÇÜNCÜL KORUMA

(TERSIYER KORUMA)

I. BİRİNCİL KORUMA(PRIMER KORUMA)

Meslek Hastalıklarından Korunma

I. Birincil KorumaI. Birincil Koruma

Teknik ÖnlemlerTeknik Önlemler

İşyeri üretim ve planlaması

Risk faktörlerinin belirlenmesi, tanımlanması (işyeri ortam

analizleri)

Risk faktörlerinin kontrolü (değiştirilmesi, azaltılması, yok

edilmesi)Kaynakta kontrol

Etkenin kişiye ulaşmasının engellenmesi

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)

I. Birincil KorumaI. Birincil Koruma

Tıbbi ÖnlemlerTıbbi Önlemler

İşe giriş muayeneleri

Uygun işe yerleştirme

Bağışıklama

Sağlık Eğitimi

Genel Hijyen Koşullarının Sağlanması

Yeterli ve Dengeli Beslenmenin Sağlanması

http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/ShowProperty/WLP%20Repository/csgb/dosyalar/kitap/kitap03_6331

SGK Verilerine Göre TürkiyeSGK Verilerine Göre Türkiye’’de de Yıllara Göre Meslek Hastalıkları Sayısı Yıllara Göre Meslek Hastalıkları Sayısı

Yeni oluşan meslek hastalıkları vakaları / Yeni oluşan meslek hastalıkları vakaları / 100000 (WHO-2009) 100000 (WHO-2009)

Kaynak: WHO/Europe, European HFA Database, January 2009

TR

EU

TİSH Çerçevesi İçerisinde Etkinliklerin Akış Şeması

İşe giriş yada periyodik muayene öncesi

• İşyeri durum saptama formu

• İş Akış şeması

• Çalışma ortamı ölçümleri

-Ortam ölçümleri

-Kişisel maruz kalım değerleri

• Malzeme güvenlik bilgi formları

• Risk değerlendirme sonuçları

Meslek Meslek HHastalığıastalığı Tanısı Tanısı

I- Öykü ve Fizik Muayene II- Laboratuar incelemeleri III- İşyeri ortam ölçümleri

I + II --- Klinik tanı III --- Meslek ile ilişkisi I+II+III --- Meslek Hastalığı Tanısı

I. Öykü ve Fizik MuayeneI. Öykü ve Fizik Muayene 1.1. Öykü almaÖykü alma

Ayrıntılı meslek öyküsü,Ayrıntılı meslek öyküsü, Semptomlar, Belirtilerin zamanla ilişkisi, Benzeri yakınmaları olan Işçilerin varlığı, İş dışı etkilenmeler...vb.”

2.2. Fizik muayeneFizik muayene Bulgular

II.II. Laboratuar Laboratuar İİncelemelerincelemeleri

1. Radyoloji X-ray, ultrasound, Bilgisayarlı Tomografi (CT), ...

2. Biyokimya: Asetil Kolin esteraz,…3. Tam Kan Sayımı4. İdrar Tetkikleri5. Toksikoloji

1. Etyolojik ajanın kendisi: Kanda kurşun,…2. Etyolojik ajanın metaboliti: İdrarda Fenol, İdrarda hippürik

asit, ...6. Patoloji

biyopsi; deri, akciğer, karaciğer, ...

7. Fizyolojik değerlendirmeler

Odyogram, SFT, EMG, ...

8. Endoskopik muayeneler

Bronkoskopi, ...

III. İşyeri ortam ölçümleriIII. İşyeri ortam ölçümleri

• Gürültü düzeyi, dB• Sıcaklık, hava akım hızı, nem düzeyi, ...• Ortamda kurşun düzeyi (mg/m3)• Ortamda civa düzeyi (mg/m3)• Tozun türü ve yoğunluğu (mg/m3)• İyonizan radyasyon düzeyi; Bq., rad, ...

• ““Hastalığın nedeni olan faktör Hastalığın nedeni olan faktör işyerinde var mı?işyerinde var mı?

• İşyerindeki düzeyi izin verilen İşyerindeki düzeyi izin verilen sınırların üzerinde mi?sınırların üzerinde mi?””

BİR OLGU

• İşyeri: A fabrikası , Temizlik ve kozmetik ürünleri üretmekte 200 çalışanı , bir işyeri hekimi ve bir İş Güvenliği uzmanı bulunmaktadır.

• Çalışanın öyküsü :Bir laboratuar teknikeri olarak çalışan Sevgi Sezen halsizlik yorgunluk ve sık sık hasta olma yakınması ile gittiği bir Üniversite hastanesinden Trombositopeni (tanı kodu:esansiyel trombositopeni ), Portal ven trombozu , myelofibrozis tanısı almış ve tedavi görmektedir.

• Tesadüfen iş dışında karşılaştığı bir işyeri hekimi bu hastalığının nedeninin çalışma ortamında karşılaştığı kimyasal maddeler olabileceğini söylüyor.

• Sevgi Sezen bu raporu işyeri hekimine göstererek diğer işyeri hekiminin kendisine söylediklerini anlatıyor.

Çalışanın iş öyküsü

• 3-Sevgi Sezen 5 yıldır temizlik ve kozmetik maddeler üretiminde çalışmakta

• 2-bundan önce 3 yıl sabun üretimi yapana bir fabrikada

• 1- önce 3 yıl kozmetik maddeler üretimi yapan bir fabrikada çalışmıştır.

Çalışma ortamı

• Yoğun bir üretim faliyeti nedeniyle fazla mesai yapmakta özellikle çalıştığı ortamda kimyasalların buharına maruz kaldığını ifade etmektedir.

• Özellikle yaz aylarında klimanın zaman zaman yetersiz kaldığını , verilen eldivenlerin periyodik olarak değiştirilmediğini, ve asitlerin ellerini yaktığını söylemektedir.

• Çalıştıkları bölümde kimyasalların ölçümlerinin yapılmadığını ifade etmiştir.

• Şu anda çalıştığı bölümde en fazla hidrojen klorürü ve nitrik asit buharına maruz kaldığını ifade etmiştir.

İşe giriş ve periyodik muayene

• Kendisinin işe giriş muayenelerini daha önce sağlık ocağının yaptığını fakat yeni giren işçilerin işe girişlerini işyeri hekiminin yaptığını söylemektedir.

• Ayrıca aynı lab.da bir arkadaşının özellikle temzlik mad. Parfü vb bir kimyasal madde koyduğu zamanlarda burun kanaması olduğunu .

• Ayrıca diğer bir çalışanında nefes almada zorluklar yaşadığını ifade etmektedir.Kendisine de her yıl AKC muayenesi yapıldığını ifade etmektedir.

Meslek hastalıkları ile ilgili yasa ve yönetmelikler ve tanı süreci

İlgili kanun ve yönetmelikler

5510 sayılı Sosyal sigortalar ve Genel Sağlık sigortası Kanunu Resmi Gazete Tarihi: 11.10.2008 Resmi Gazete Sayısı: 27021

ÇALIŞMA GÜCÜ VE MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYBI ORANI TESPİT İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ

• Sağlık Kurulu Raporlarının Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar

 

• Sağlık hizmeti sunucuları

• MADDE 5 – (1) Sigortalı ve hak sahiplerinin çalışma gücü kaybı oranları ile Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların iş kazası sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranları tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye;

• a) Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri,

• b) Devlet üniversitesi hastaneleri,

• c) Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı asker hastaneleri,

• ç) Sigortalıların ikamet ettikleri illerde (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen hastanelerin bulunmaması durumunda Sağlık Bakanlığı tam teşekküllü hastaneleri,

• yetkilidir.

• (2) (Değişik:RG-22/1/2011-27823) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranları tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye, Sağlık Bakanlığı meslek hastalıkları hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri ve Devlet üniversitesi hastaneleri yetkilidir.

Hastaneler meslek hastalığı ile ilgili olarak düzenledikleri sağlık kurulu raporlarında artık,

hastalığın mesleki olup olmadığına dair tespite yer verebilecekler!!!!

SGK Müfettişi

Sigortalının işyerinde çalışma şartları,

işveren ve sigortalının sorumluluğu

diğer konulardaki inceleme ve soruşturmalar Kurum müfettişleri ve denetmenleri tarafından yapılmakta,

Sosyal Güvenlik Merkezi

*Hastalığın meslek hastalığı olup olmadığı,

*meslekte kazanma gücü kaybı oranı (sürekli iş göremezlik derecesi)

*sürekli iş göremezlik geliri almakta iken vefat eden sigortalının ölümünün meslek hastalığı sonucu olup olmadığı konularındaki tespit ve nihai karar işlemleri

Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü (Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi) Kurum sağlık kurulu tarafından yerine getirilmektedir

Sağlık bakanlığı(genelge )

• Sayı : B.10.0 TSH 0.30.00.01-150150 13.06.2011

• Konu : Meslek Hastalıkları

• Aile Hekimleri, Devlet Hastaneleri ve Eğitim ve Araştırma Hastaneleri tarafından kullanılan yazılım sistemlerine “Meslek Hastalığı Tanı Kodları” nın entegrasyonu yapılarak Ek-1 de belirtilen iş akış şeması örneğine uygun olarak bilgilerin ekrana gelmesi sağlanacaktır

• Bu kapsamda, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından yazılım sistemlerine belirtilen işlemlerin entegrasyonunun 31.07.2011 tarihine kadar yaptırılması gerekmektedir.

Kurum sağlık kurulları (SGK)2011 -2012 YILI İSTATİSTİKLERİ

MESLEK HASTALIKLARI

DOSYA SAYISI

Sayı %

MESLEK HAS

Sayı %

MES HAS. SAYILMAYANSayı %

ARA KARAR

Sayı %

DİĞER

Sayı %

2011 3322 100 1757 52.9 517 15.6 960 28.9 88 2.6

2012(1-9)

2089 100 1124 53.8 355 17 610 29.2

SONUÇ 1. Basamakta

• Meslek hastalıkları tanısının işyerinde konulmasına ilişkin hekimlerin yaşadığı işini kaybetme endişesi.ve yasal sorumluluğunu yerine getiremediği için ceza??

• İşe giriş ve periyodik muayeneleri yaparken

zaman baskısı

laboratuar incelemeler( akredite kurum, maliyet)

• Meslek hastalıkları rehberlerinin yetersizliği

2. 3. basamakta

• Yetkilendirilmiş hastanelerde yöneticilerin meslek hastalıkları ile ilgili bilgi ve farkındalıklarının yetersizliği

• Hekimlerdeki performans baskısı

• 2 ve 3 basamakta meslek hastalıkları ile ilişkili uzmanlıklarda hekimlerin bilgi ve farkındalıklarının yetersizliği

• Yetkilendirilmiş hastanelerde meslek hastalık tanı süreçleri konusunda yapılanma ve sistem oluşturulma konusunda yaşanan eksiklikler.

Çözüm önerileri • İşe giriş ve periyodik muayeneleri yapan, laboratuar incelemelerini

yerine getiren akredite kuruluşların yaygınlaşması

• Üniversite ve Sağlık bakanlığı eğitim araştırma hastanelerinde Meslekle ilişkili uzmanlık(gögüs, KBB, Dermatoloji, nöroloji, ortopedi, toksikoloji ) tarafından ilgili alanlarda tanı algoritması ve standartlala ilgili çalışmaların yapılması

• Meslek hastalıkları listesinin güncellenmesi ????

• Ülkemizin koşullarına ve gereklerine uygun tanı rehberlerinin oluşturulması ….

• 2 ve 3. basamakta hekimlere yönelik farkındalık eğitimleri verilmesi???

• 2. ve 3. basamakta meslek hastalıkları kurulları ve meslek hastalıkları polikliniklerinin kurulması

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER ..

ayseozturk258@gmail.com