IZVEŠTAJ REVIZIJE PERFORMANSE · obezbeđivanje gradilišta, stvaranje i upravljanje baze podataka, administraciju i održavanje, kao i za praćenje i izveštavanje. Obrada ove teme

Dokumenat. Br: 21.6; 22x9-2015-17-08

IZVEŠTAJ REVIZIJE PERFORMANSE

EFEKTIVNOST POSEBNIH PROGRAMA STANOVANJA

Priština, oktobar 2018

2

Generalni Revizor Republike Kosovo je najviša institucija ekonomske i finansijske

kontrole, koji prema Ustavu i zakonima zemlje uživa funkcionalnu, finansijsku i

operativnu nezavisnost.

Nacionalna Kancelarija Revizije obavlja revizije regularnosti i performanse i za

svoj rad odgovara Skupštini Kosova.

Naša misija je da doprinesemo zdravom finansijskom upravljanju u javnoj upravi.

Mi obavljamo revizije u skladu sa međunarodno priznatim standardima revizije

na javnom sektoru i sa najboljim evropskim praksama.

Izveštaji Nacionalne Kancelarije Revizije na direktan način promovišu

odgovornost pošto oni pružaju održivu osnovu za zahtevanje odgovornosti od

strane menadžera svake budžetske organizacije. Tako mi povećavamo poverenje

o potrošnji javnih fondova i odigravamo aktivnu ulogu u obezbeđivanju interesa

poreskih platiša i ostalih interesnih strana u povećanju javne odgovornosti.

Revizija performanse preduzete od strane Nacionalne Kancelarije Revizije su

individualni, objektivni i pouzdani pregledi, koji ocenjuju delovanja vlade,

sisteme, operacije, programe, aktivnosti ili organizacije koje funkcionišu u skladu

sa načelima ekonomičnosti1 , efikasnosti2, efektivnosti3 i dali ima prostora za

poboljšanje.

Generalni Revizor je odlučio u vezi sadržaja ovog izveštaja “Efektivnost posebnih

programa stanovanja” u konsultaciji sa Pomoćnikom Generalnog Revizora Vlora

Spanca, koja je nadgledala reviziju.

Tim koji je obavio ovaj izveštaj:

Myrvete Gashi, Drejtor i Auditimit

Myrvete Gashi, direktor za reviziju

Fikret Ibrahimi, vođa tima

Ardiana Miftari Član tima

NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - Adresa: Naselje Arberia, St. Ahmet Krasniqi 210, 10000 Priština, Kosovo

Tel: +381 (0) 38 60 60 04/1011

http://zka-rks.org

1 Ekonomičnost –Princip ekonomije znači minimiziranje troškova resursa. Korišćeni resursi moraju biti na raspolaganju

blagovremeno, u odgovarajućoj količini i kvaliteti i po najpovoljnijoj ceni 2 Efikasnost-Princip efikasnosti znači maksimalno iskorišćenje dostupnih resursa. Odnosi se na vrstu između uključenih

resursa i rezultata datog u pogledu količine, kvalitete i vremena

3 Efektnost-Princip efektnosti podrazumeva postizanje unapred utvrđenih ciljeva i postizanje očekivanih rezultata

http://zka-rks.org/

ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE

3

TABELA E PËRMBAJTJES

Rezime ............................................................................................................................................ 5

1 Uvod ....................................................................................................................................... 7

2 Opis sistema i relevantni akteri .......................................................................................... 9

Nalazi............................................................................................................................................ 11

3 Performansa posebnih programa stanovanja ................................................................. 11

4 Implementacija programa za stanovanje......................................................................... 22

5 Ne konsistentna primena propisa .................................................................................... 28

6 Zaključci ............................................................................................................................... 32

7 Preporuke............................................................................................................................. 37

Dodatak 1. Kriterijumi revizije, metodologiju, opseg i ograničenja .................................... 40

Dodatak 2. Sistem PPS zasnovan na trenutnom okviru........................................................ 45

Dodatak 3. Podaci o broju slučajeva / porodice kojima je potrebna PPS-a ....................... 48

Dodatak 4. Status trogodišnjeg programa stanovanja u opštinama po kategorijama ...... 49

Dodatak 5. AI Nr._21_2010 za određivanje prednosti prioriteta – PPS .............................. 50


4

Lista skraćenica

SJV Stanovi u javnom vlasništvu

EPLjP Evropska povelja o ljudskim pravima

EKLjP Evropske konvencije o ljudskim pravima

MŽSPP Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja

MRSZ Ministarstvo rada i socijalne zaštite

PPS Poseban program za stanovanje

AU Administrativno uputstvo

NKR Nacionalna kancelarija revizije


5

Rezime

Nacionalna kancelarija revizije je ispitala performansu posebnih stanovanja. Cilj ovih programa je

da obezbedi stanovanje za sve građane koji imaju potrebu za socijalno stanovanje. Program se

upravlja od strane Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja, kao i od opština.

Poseban program stanovanja ne posluje zadovoljavajuće. Većina onih koji imaju potrebu za

socijalnim stanovanjem nisu uspeli iskoristiti ovu priliku, a malo je učinjeno da se značajno poboljša

ova situacija. Na osnovu informacija koje su dostupne samo trećini onih koji su tražili pomoć za

stanovanje je pružena podrška. Između ostalog, tu je i veliki broj građana kojima je potrebna pomoć

za socijalno stanovanje, ali oni nemaju saznanja da mogu da koriste ovo pravo, a tu su i drugi koji

ne mogu imati koristi od ove pomoći zbog kompleksnog administrativnog procesa . Kao rezultat ne

dobijanja podrške od ovog programa stanovanja, mnogi građani će i dalje živeti u opasnim

objektima ili nesposobnim za stanovanje.

Postoji nekoliko razloga zašto je ovaj program ne radi dobro.

Prvo, program se ne finansira dovoljno a raspoloživi resursi nisu efektivno dodeljeni. Uspeh

programa u velikoj meri zavisi od izgradnji novih (i skupih) stanova. Shodno tome, teško je za

opštine da generišu dovoljno sredstava da ispune sve stambene potrebe. Osim toga, raspoloživi

resursi se ne dele dosledno građanima kojima su najpotrebniji, a tu su i slučajevi kada građani koji

ne uživaju ova prava a žive u stanovima namenjenim za ovaj program. Alternativna rešenja kao što

je korišćenje zemljišta u vlasništvu opštine zarad povećanja stambenog fonda posvećenog

socijalnom stanovanju se retko koriste, a to bi bilo od pomoći opštinama da povećaju svoje stambeni

fond.

Drugo, performansa i prakse među opštinama se značajno razlikuju, a na drugoj strani

komplikovani državi kriteriji se ne primenjuju dosledno, što dovodi do čestih nepravilnosti i

neželjenih rezultata. Postizanje rezultata se ometa od strane različitih lokalnih ambicija i propisa

(npr. Administrativne procedure, dokumentacija i kontrola). To znači da će se građani sa sličnim

potrebama tretirati drugačije. Pomoć u okviru ovog programa se može tražiti samo na lokalnom

nivou i to samo ako podnosilac zahteva može dokazati prebivalište, u suprotnom on/ona ne uživa

pravo na pomoć. Stanovi namenjeni za ovaj program se uglavnom izgrađeni u urbanim sredinama,

a samim tim i aplikanti koji žive u ruralnim predelima imaju male šanse da dobiju kuću u predelima

gde žive.

Treće, postoje nedostaci u pogledu sistema informisanja, praćenja i inspekcije. Vlada i opštine

nisu razvile sistem za identifikaciju potreba za socijalno stanovanje i stoga nema tačnih podataka o

broju onih kojima je potreban ovaj program. Nedostatak redovnog procesa nadzora, inspekcije i

izveštavanja još više otežava planiranje i donošenje odluka. Informiranje građana o programima

stanovanja je vrlo slabo. Postoje građani koji zbog lošeg zdravstvenog stanja ili socio-ekonomskog

statusa ne mogu biti obavešteni, ili da se podnesu zahtev opštini za socijalno stanovanje.


6

Preporučujemo Ministarstvu životne sredine i prostornog planiranja da uzme u obzir sledeće:

Da na osnovu nalaza ovog izveštaja, razmotrite i poboljšate trenutni program i način njegove

implementacije. Da razvijete relevantne i merljive ciljeve, pojednostavite kriterijume da definišete

raspodelu odgovornosti između centralnih i lokalnih vlasti i da uspostavite mere kako bi se

obezbedilo posebni programi stanovanja rade efikasno, dosledno i efikasno s naglaskom da:

Su identifikovane sve potrebe za socijalno stanovanje i da opštine redovno izveštavaju, o

tome kako su uspeli da ostvare ciljeve kako bi se zadovoljile potrebe. Da razvijete kapacitete

i da procenite efikasnost programa i razmenu znanja.

Da državni kriterijumi za socijalno stanovanje budu stalno usklađeni i da razvijete

adekvatan sistem za inspekciju i nadzor lokalnih praksi.

Preporučujemo opštinama da uzmu u obzir:

Da traže načine za poboljšanje performanse, a obrate posebnu pažnju:

Stvaranju načina za identifikovanje građana sa visokim prioritetom potrebe za socijalnim

stanovanjem i da pokušaju da pronađu pristupačna i neposredni rešenja za njih.

Obezbeđivanju povećanja korišćenje alternativnih izvora koji bi mogli da pomognu

opštinama u povećanju sredstava za stanovanje i da koriste ova sredstva za rešavanje

stambenih potreba.

Pri izradi programa stanovanja uzimaju u obzir građane koji žive u urbanim i ruralnim

predelima.

Poboljšanje sistema nadzora, dokumentovanja, kontrole i izveštavanja. Da se obrati posebna pažnja:

Uspostavljanju procesa inspekcije i izveštavanja preko kojih se može dokumentovati

rezultati i da posluže kao osnova za planiranje i donošenje odluka u budućnosti.

Da redovno pruže informacije Ministarstvu životne sredine i prostornog planiranja u vezi

sa potrebom i zadovoljavanjem potreba za socijalno stanovanje.

Stvaranju procesa koji obezbeđuje da samo oni koji imaju pravo na socijalno stanovanje žive

u stanovima u okviru Posebnih programa stanovanja.

Odgovor strana koje su bile uključene u reviziji

Opštine Đakovica, Mitrovica i Uroševac su se složile sa nalazima i preporukama revizije. Dok nismo

dobili odgovore od: Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja, opštine Priština i Obilić ́.

Ova revizija performanse je kao uzorak revizije imala pet od 38 opština na Kosovu, a zaključci i

preporuke se mogu se primeniti i na druge opštine koje nisu bile direktno uključene u ovoj reviziji

i koje poboljšavaju efektivnost Posebnih programa stanovanja. Podstičemo institucije uključene u

ovoj reviziji i sve opštine da ulažu sve napore da adresiraju date preporuke.


7

1 Uvod

Posebni programi stanovanja (u daljnjem tekstu: PPS) podrazumevaju adekvatno i ekonomski

pristupačno stanovanje za porodice ili pojedince koji nemaju ekonomsko stanje priuštiti sebi ponude

slobodnog tržišta stanova i potrebna im je državna pomoć. Pravo na stanovanje podrazumeva pravo

na korišćenje prostora na putu ka ukupnom razvoju društva, što znači, razvoj životnog standarda.

Pravo na stanovanje je jedno od osnovnih ljudskih prava zagarantovanih Ustavom Republike

Kosovo, Međunarodnom konvencijom o ljudskim pravima (MKLjP) i Evropskom poveljom o

ljudskim pravima (SPLjP). Kao socijalna pitanja i pitanja strateškog planiranja u zemlji, rešavanje

stambenog pitanja na odgovarajući način obezbeđuje održivi društveni i ekonomski razvoj.

Poteškoće su povezane nakon rata kada je uništeno oko 1/3 stambenih kuća. Rat na Kosovu je

mnogo pogoršao stambena pitanja za mnoge porodice. Na osnovu domaćih i međunarodnih

podataka, broj oštećenih kuća je oko 120,000, a 45,000 ih je potpuno uništeno, a nakon rata na Kosovu

bilo je mnogobrojnih aktivnosti donatora koji su obnovili oko 60,000 stambenih kuća4.

Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja (u daljnjem tekstu: MŽSPP), kao glavni akter

za PPS, je odgovorno za predlaganje, izradu, odobravanje i obezbeđivanje implementacije politika

- strategija i zakona, za praćenje i izveštavanje o ovim programima. Opštine su odgovorne za

identifikovanje stambenih potrebe po svojim sredinama, za razvoj programa za stanovanje,

obezbeđivanje gradilišta, stvaranje i upravljanje baze podataka, administraciju i održavanje, kao i

za praćenje i izveštavanje.

Obrada ove teme revizije je važna, jer je osiguranje stanovanja za sve stanovnike je visokog javnog

interesa i šireg društvenog uticaja. Na osnovu zahteva koji su podneti po opštinama i sažetih u

izveštajima Odeljenja za stanovanje i izgradnju pri MŽSPP, stambena situacija je ozbiljna, jer postoji

veliki broj porodica koja nisu rešila stambeno pitanje. Situacija stanovanja na Kosovu je izazov koji

je prenosi iz prethodnih razdoblja i zahtevi za stanovanje su u stalnom porastu. Osim rastućeg

trenda, društveno-ekonomske promene takođe imaju značajan uticaj na povećanje potražnje za

stanovanje na Kosovu.

4 Koncept dokument MŽSPP o socijalnom stanovanju 2015. strana 3


8

1.1 Cilj i pitanja revizije

Cilj NKR-a je da se proceni da li su centralne i lokalne vlasti efektivno upravljale i ostvarile

očekivane rezultate PPS za porodice u potrebi. U tom kontekstu, razmotrili smo da li su MŽSPP,

opština i druge relevantne institucije koordinirali aktivnosti između njih, implementirale programe

na osnovu raspoloživih resursa, i da li su uspostavile mehanizme izveštavanja i pracenje kako bi se

obezbedilo da program ostvaruje željene rezultate.

Glavna pitanja revizije su:

Da li se PPS-upravlja na odgovarajući način; i

Da li se optimalno koriste resursi za upravljanje PPS-a.

Delokrug ove revizije obuhvata period 2015-2017, uključujući planiranje, koordinaciju, praćenje i

izveštavanje u vezi sa PPS. Predmet ove revizije od strane centralnog nivoa vlade je MŽSPP kao

nosilac procesa PPS. Na nivou lokalne samouprave je pet (5) opština koje su poslužile kao slučajevi

za ilustraciju kako se ovim programima upravlja na lokalnom nivou. Opštine koje su revidirane su:

Obilić, Đakovica, Uroševac, Mitrovica i Priština.

Naše procedure uključuje pregled aktivnosti koje se odnose na posebne programe stanovanja do

one mere u kojoj se smatra potrebnim za efikasno obavljanje revizije. Nalazi revizije se ne trebaju

smatrati da predstavljaju jednu sveobuhvatnu izjavu svih slabosti koje postoje ili svih poboljšanja

koja se mogu primeniti na sisteme i procedure.

Detaljna metodologija revizije koja je korišćena tokom ove revizije, kriterijumi revizije, delokrug i

ograničenja prikazane su u dodatku ovog izveštaja (Dodatak 1).


9

2 Opis sistema i relevantni akteri

Ovaj program za socijalno stanovanje počeo je u 2010, kao nastavak prethodnih aktivnosti MŽSPP

koji se odnose na socijalno stanovanje a započeli su u 2002. Cilj ovog programa stanovanja je da se

pozabavi stambenim pitanjima zasnovanim na stambenim politikama ciljajući na stvaranje uslova

za adekvatan i održiv stambeni sistem kako bi se olakšalo rešavanje problema stanovanja za građane

koji nemaju ekonomski kapacitet za rešavanje ovog problema u skladu sa tržišnim načelima. Prema

ovom programu, obezbeđivanje stanovanja se obavlja preko finansiranja stanovanje pod zakupom,

gde se uključuju:

Stanove izgrađeni od strane opštine, vlade i donatora koji se izdaju pod zakup;

Postojeće stanova u vlasništvu fizičkih ili pravnih lica, koja se može iznajmiti za porodice

koje koriste bonus stanovanja;

Druge stanove u vlasništvu opštine, koji se mogu prilagoditi za korišćenje posebnih

programa stanovanja5.

MŽSPP treba da uspostavi mehanizme saradnje između odgovornih aktera, na osnovu

funkcionalnih sistema, transparentnost i odgovornost, koordinirajući svoje aktivnosti sa

institucijama koje sprovode PPS-a. Drugi odgovorni akteri koji se dovode u direktnoj vezi sa PPS-a

su opštine, odnosno opštinske službe koje su odgovorne za ovaj proces.

Posebno poglavlje o tome kako je ovaj sistem regulisan trenutnim okvirom prikazano je u dodatku

ovog izveštaja (Dodatak 2).

2.1 Dužnosti i odgovornosti MŽSPP

MŽSPP kao glavni akter odgovoran za PPS-a u centralnom nivou vlasti je odgovorno za

koordinaciju i pripremu stručnog rada za izradu zakona i administrativnih uputstava. Odeljenje za

prostorno planiranje, građevinarstvo i stanovanje (OPPGS) je direktno odgovorno za pripremu i

sprovođenje pravnog okvira za stanovanje. Ministarstvo je izradilo Zakon o finansiranju posebnih

programa za stanovanje (Zakon br. 03 / L-164) i šest administrativnih uputstava, koja određuju

pravila i procedure za rešavanje stambenog pitanja. Ministarstvo se koordiniše sa različitim

akterima javnih institucija, donatora, investitora i nevladinih organizacija za finansiranje PPS-a.

Osim toga, podržava opštine u ispunjavanju obaveza koje proizilaze iz zakona koji su na snazi u

oblasti stanovanja, izrađuje i prati primenu minimalnih standarda stanovanja. MŽSPP je odgovorno

za razvoj tro (3) godišnje nacionalne strategije stanovanja na osnovu tro (3) godišnje opštinske

planove stanovanja.

5 Zakon br. 03 / L-164 Član 15: Opštinske vlasti, uz odobrenje Skupštine opštine može dozvoliti bonuse za stanovanje

delimično pokrivaju troškove najma, kako bi se tržište iznajmljivanja stanova za obitelji koje ispunjavaju navedene uslove članom 4. i 5. ovog zakona.


10

2.2 Dužnosti i odgovornosti lokalne uprave

Opština je glavni akter u upravljanju programa stanovanja, dok se u praksi, u okviru opštinske

uprave odgovornost za PVB se prenosi opštinskim Direkcijama nadležnim za socijalnu zaštitu.

Odgovornosti opštine se trebaju vršiti, organizovati i rukovoditi u potpunom skladu sa zakonima

koji uređuju odgovornosti opštine, Zakonom o lokalnoj samoupravi, propisima i procedure o radu

u skladu sa Statutom opštine odobrenim od strane Skupštine opštine.

Neki od dužnosti i odgovornosti opština u odnosu na BDP-a su:

Identifikovanja potreba za stanovanje;

Razvoj tro (3) godišnjih programa za stanovanje;

Pružanje zemljišta za izgradnju;

Staranje i administriranje bazom podataka;

Upravljanje i održavanje stanova; i

Izveštavanje MŽSPP.

Opštine imaju svoje odgovornosti za inspekciju i implementaciju programa stanovanja u zavisnosti

na osnovu uputstava ili propisa. Komisiju za vrednovanje prijava za socijalno stanovanje imenuje

Predsednik opštine, koja vrednuje dokumentaciju dostavljenu od strane podnosioca aplikacija i

proverava njihovu stambenu situacije tokom terenskih poseta. Nakon izbora kandidata, na

opštinskim oglasnim tablama se objavljuju preliminarne liste korisnika uključujući i listu kandidata

koji nisu imali koristi od ovog programa, kako bi se nezadovoljnim strankama omogućilo da se žale.

Komisija za vrednovanje i selekciju izveštava direktno Predsedniku opštine o procesu selekcije

korisnika. Dosijei korisnika treba da sadrže dokumente koji dokazuju socio-ekonomski status

korisnika.


11

Nalazi

Ovo poglavlje pokriva nalaze revizije u vezi sa glavnim razlozima koji su doveli do niže efektivnosti

i efikasnosti PPS-a. Nalazi se zasnivaju na pregledu i analizama relevantnih dokumenata dobijenih

od revidiranih entiteta, sa razgovora sa menadžerima procesa i sa analize propisa, planova i

direktiva.

3 Performansa posebnih programa stanovanja

Prema MŽSPP, dve trećine (ili 70%) kandidata za PPS-a u poslednjih 15 godina nisu imali koristi od

ovog programa. U istom periodu su izvršene preko 3.600 aplikacije i više od 20 miliona evra su

namenjena za 1,178 stanova (51 kolektivnih stambenih zgrada), vidite Dodatak 4. Kao rezultat toga,

opštine nisu odredile prioritete za ispunjavanje hitnih potreba za stanovanje, npr tražeći troškovno-

isplativa rešenja ili pak nisu bili u stanju da povećaju fond socijalnog stanovanja.

Vremenom se broj zahteva za PPS-a povećava i postaje sve teže i skuplje za opštine da ispune sve

zahteve. U isto vreme, ne svi oni koji u skladu sa državnim kriterijima imaju potrebu za PPS, će

imati koristi od programa.

3.1 Efikasnost znatno varira od jedne do druge opštine

Opštine su ključni akteri u identifikovanje potreba za stanovanje, projektovanje, finansiranje i

implementaciju programa stanovanja. Neke opštine su efikasnije od drugih u procesu PPS, kao što

se može videti iz tabele 1 ispod.

Tabela 1: Broj potreba i pružanje usluga u PPS u pet revidiranih opština

Opština Ukupan broj

zahteva za PPS

Broj nerešenih zahteva na osnovu opštinskih

spiskova

Br. Trenutnih korisnika

% realizacije programa

Obilić 302 243 59 20

Đakovica 272 178 94 35

Mitrovica 98 75 23 24

Uroševac 308 218 90 29

Priština 558 360 198 36

Izvor: Podaci koje je prikupio direktor na osnovu informacija i dokumenata dobili

Broj zahteva za PPS-a može biti čak i veći od broja koji je prikazan na tabeli 1. Ta razlika se može

uglavnom pojaviti jer su podaci koji su predstavljeni uglavnom prikupljeni tokom procesa aplikacije

u prošlosti, ali i zbog činjenice da postoji kontinuiran proces identifikacije potreba za PPS. Na tabeli

1, sumiramo podatke iz svih revidiranih opština gde su se pojavile potrebe za PPS na osnovu

aplikacija i spiskova korisnika.


12

Grafikon 1: Procenat realizacije i zahtevi koji su na čekanju za PPS

Izvor: Podaci prikupljeni od strane NKR na osnovu dobijenih informacija i dokumenata

Grafikon 1 prikazuje razlike u performansama između revidiranih opština u kojima se vidi da je u nekim opštinama bilo realizacije oko 35%, dok ima i drugih sa realizacijom manje od 20%. Nivo

efikasnosti u celom našem uzorku revizije bio je oko 30%6, iako vrlo nizak, u nekim opštinama je performansa bolja nego u drugim. Ovaj nivo realizacije programa s manje od trećine zadovoljavanja potreba može se smatrati preniskim kako bi se zadovoljile potrebe za socijalno stanovanje, dok će 70% ljudi u potrebi morati pričekati na spiskovima čekanja dok opštine budu imale resurse da im

pomognu da oni reše problem stanovanja.

Opština Obilić je pokrila sa manje od 20% potreba za socijalnim stanovanjem preko smeštaja

59 porodica, ali taj broj predstavlja samo stanovnike sela Plemetina, što je ujedno bila

posebna investicija centralne vlade u 2006. To dokazuje da ova opština nije uložila napore

da smesti ovu kategoriju građana a ukupno 243 ostalih potencijalnih aplikacija koj e su

socijalni slučajevi koje treba uzeti u obzir su na spiskovima čekanja.

Broj od 94 korisnika ili oko 35% od ukupnih potreba opštine Đakovica čini 48 porodica

smeštenih u stambenim zgradama namenjenim za PPS-a i 46 korisnika u procesu smeštaja.

Prema spiskovima opština ima još 178 aplikanata na spisku čekanja dok se ne pronađe

rešenje.

Opština Mitrovica je smestila 23 korisnika ispunjavajući tako oko 23% od ukupnih potreba

za PPS, a ukupno 75 zahteva, odnosno oko 77% su na spisku čekanja dok se ne pronađe

rešenje. Prema spisku ukupnog broja potreba za PPS je 98.

Opština Uroševac je zadovoljiti potrebe 90 korisnika ili oko 29% od registrovanih zahteva,

38 ih je u procesu smeštaja, i spisak od 218 zahteva za socijalno stanovanje ostaje nerešen do

pronalaženja rešenja.

Broj od 198 korisnika, odnosno oko 35% od ukupnog broja zahteva u opštini Priština

predstavlja 98 porodica smeštenih u stambenim zgradama koje su namenjene za PPS-a. U

toku je smeštaj oko 100 trenutnih korisnika, dok je 360 zahteva na spisku čekanja dok se ne

pronađe rešenje.

6 Ovaj nivo ispunjenja potreba izračunava se uključujući aktuelni proces dodele stanova u Prištini za izbor 100 novih

korisnika, Uroševac 38 novih korisnika i Đakovica 46 novih korisnika.

80%

20%

ObilićTë pa-realizuara

Të realizuara

65%

35%

ĐakovicaTë pa-realizuara

Të realizuara

77%

23%

MitrovicaTë pa-realizuara

Të realizuara

71%

29%

UroševacTë pa-realizuara

Të realizuara

65%

35%

PrištinaTë pa-realizuara

Të realizuara


13

U revidiranim uzorcima utvrdili smo da se na osnovu izdvojenog i potrošenog budžeta za potrebe

socijalnog stanovanja i planova da ispuni ovaj zahtev, vlasti ne čine velike napore da preduzme

akciju bez obzira na veliki broj zahteva i ciljeva, te oni ne izveštavaju o postignutim rezultatima.

3.2 Podrška za stanovanje se ne pruža svim građanima u potrebi,

a potražnja za stanovanja raste

S obzirom da je veliki broj zahteva za socijalno stanovanje ostao nerešen a osim što se ne smanjuje,

broj zahteva za PPS je u stalnom porastu. Kao rezultat povećanja broja zahteva za PPS, kandidati su

ponekad primorani da čekaju dugo kako bi se njihovi zahtevi uzeli u obzir. Iako mnogi od tih

aplikanata imaju malo šansi da će imati koristi od ovih programa zbog ograničenih finansijskih

sredstava7 i ograničenog broja stambenih mesta koja su namenjena za tu svrhu.

U pet revidiranih opština postoji niz zahteva za PPS-a od 1.519 porodica, gde 462 porodica već

smešteno i 1,057 porodica nisu još uspele da reše svoje stambeno pitanje, ili oko 70% njih će morati

čekati dok vlasti ne nađu rešenje za njihov stambeni problem.

Godišnji izveštaji institucija odgovornih za PPS-a pokazuju da je u prošlosti malo učinjeno u smislu

ispunjavanja zahteva za PPS-a. Ni opštinski strateški planova kao ključne institucije koje su

odgovorne za stanovanje, niti njihovi operativni planovi ne pokazuju bilo kakve akcije ili plan za

efikasno upravljanje ovim problemom u ovim izveštaja i nisu navedene napomene o ispunjavanju

potreba PPS. Tokom razgovora sa odgovornim službenicima odabranih opština procenjeno je da

vlasti nemaju određenu strategiju delovanja ili akcioni plan za rešavanje ovog društvenog problema

ili kako da tretiraju slabu performansu dugog spiska čekanja za PPS.

7 Analizom izdvojenog budžeta i strateških planova opština primećeno je da nisu preduzeti koraci u pravcu

prikupljanja sredstava za stanovanje.


14

3.3 Samo nekoliko opština je koristilo alternativne načine za

prikupljanje sredstava za stanovanje

Lokalna samouprava je odgovorna za osiguravanje građevinskih lokacija i za njihovo opremanje sa

odgovarajućom infrastrukturom za stvaranje mogućnosti za izgradnju stanova. U principu, vlasti

nisu stvorile toliko mogućnosti za alternativne načine korišćenja svojih resursa za povećanje fonda

stanovanja. Identifikacija zemljišta u vlasništvu opštine može se koristiti u svrhu izgradnje

stambenih zgrada i opremanja ovog zemljišta sa relevantnom infrastrukturom u cilju pomoći u

realizaciji PPS. Ovaj oblik može pomoći opštinama da iskoriste svoju ne-finansijsku imovinu za

povećanje njihovog fonda stanovanja i da koriste ta sredstva da reše svoje potrebe stanovanja.

Opštine nisu učinile mnogo napora da identifikuju zemljišta8 i druge ne-finansijske imovine koje se

mogu koristiti u svrhu izgradnje stambenih objekata koji će pomoći u realizaciji PPS. U jednom

slučaju, Uroševac je povećao svoj fond stanovanja na osnovu sporazuma potpisanog sa privatnim

građevinskim firmama da izgrade objekte na opštinskom zemljištu davanjem određenog broja

stanova kao kompenzaciju za dato zemljište.

Opština Đakovica je identifikovala 1319 stanova u javnom vlasništvu (u daljnjem tekstu: SJV) koji se

koristi od strane korisnika koji nemaju ugovor o zakupu sa opštinom i ne plaćaju zakupninu. Proces

identifikovanja ovih stambenih imovina još nije dovršen, iako je opštinski odbor na čijem je čelu

bivši politički savetnik predsednika opštine izvršio jedan proces identifikacije, ali još nije objavio

konačne rezultate.

Uroševac je takođe, identifikovao određeni broj stanov u javnom vlasništvu koji se koriste od strane

korisnika koji nemaju ugovor o zakupu sa opštinom.

Opština Mitrovica je u 2010 godini izdala opštinsko zemljište jednom izvođaču po određenoj ceni

zakupa, gde je deo ugovora bio i zalaženje za izgradnju deset (10) kuća do 2012 godine namenjenih

za potrebe socijalnog stanovanja. Opština Mitrovica nije priložila nikakvu dokumentaciju da dokaže

da su ove socijalne kuću i vrednosti 161,000€ izgrađene. Jedini dokumenti koji su nam priloženi bili

su ugovori o zakupu opštinskog zemljišta iz 2010 godine i pismeno obaveštenje koje je poslato

izvođaču u 2013 godini kako bi im stavilo do znanja da nije ispunio ugovorne obaveze koje su

trebale biti završene do 2012 godine. Opštinske vlasti su tokom razgovora revizije rekli da ova

odredba ugovora ispunjena, iako oni nisu dostavili dokaze da su ove kuće izgrađene od izvođača

radova u okviru sporazuma. Kao posledica ne izgradnje ovih kuće prema sporazumu, 10 ugroženih

porodica nisu bili u stanju da reše svoje stambeno pitanje i dalje žive u neadekvatnim stambenim

uslovima. Štaviše zakupac i dalje koristi javnu imovinu bez ispunjavanja obaveza. Opštinska

inicijativa je bila dobra, međutim realizacije ovog ugovora nije uspela da se sprovede u skladu sa

sporazumom.

8 Izveštaj revizije NKR finansijskih izveštaja opštine Obilić 2016 je utvrdio da Opština nije registrovala sva zemljišta u

vlasništvu opštine. Izveštaj revizije NKR finansijskih izveštaja opštine Mitrovica nije u potpunosti registrovala imovine, zemljišta i objekta

u svom vlasništvu. 9 Informacije dobijene tokom razgovora sa Komisijom za identifikaciju stanovanje u javnom vlasništvu (SJV) u opštini

Đakovica.


15

Izdavanje pod zakupom stanova u javnom vlasništvu strankama koji imaju veće prihode od

granice propisane uredbom

Tokom ispitivanja prihoda korisnika PPS utvrdili smo da postoji veliki broj ljudi koji primaju veće

plate od 300€, što je maksimalna granica propisana zakonom za PPS-a, koja se smatra dovoljnim

prihodima za pokrivanje tržišnih cena komercijalnih stanova (Tabela 2). Pored korisnika PPS ,

opštine Mitrovice i Priština imaju spisak stanara određenog broja korisnika SJV koji nisu uključeni

u PPS-u. U opštini Mitrovice i Priština i dalje boravi veliki broj građana koji su dobili smeštaj

stanovima u javnom vlasništvu u suprotnosti sa PPS koji su jedini programi koji regulišu Dobijanje

stanovanja u stanovima u javnom vlasništvu.

U svim revidiranim opštinama, odgovorni opštinski zvaničnici su nas obavestili da imaju fond

stanova koji su prema važećem zakonu u vlasništvo opštine i treba da se koristi za smeštaj socijalno

ugroženih porodica10,ali se neki od tih stanova koriste o strane službenika javnih institucija. Opštine

su izdale ove SJV drugim socijalnim kategorijama zasnivajući njihove na Zakon o lokalnoj

samoupravi i Zakon o davanju na korišćenje i razmenu nepokretne opštinske imovine. Prema ovom

zakonu iznajmljivanje nepokretne imovine opština treba da se zasniva na ovim osnovnim načelima:

načelo zaštite javnog interesa i osiguranje; načelo zaštite i povećanja vrednosti opštinske javne

imovine; načelo zaštite karakteristike i jedinstvene vrednosti imovine i načela zaštite životne

sredine. Revidirane opštine nisu priložile dokaze koji bi dokazali da su ova načela korišćena u

slučaju izdavanja ovih SJV ovim korisnicima.

Tabela 2: Broj korisnika PPS sa platom> 300€ i broj korisnika stanovanja – odvojeno od PPS

Opština Aktuelni broj korisnika11 Korisnici koji primaju platu > 300 €

Obilić 59 5

Đakovica 48 3

Mitrovica 23 3

Uroševac 52 7

Priština 98 12

Izvor: Sažeti podaci od strane NKR na osnovu dobijenih informacija i dokumenata

Tokom analiziranja korisnika PPS uvideli smo da postoji određeni broj korisnika PPS koji zarađuju

više od 300€ iz javnih institucija. Tabela 2 prikazuje broj korisnika PPS u pet od revidiranih Opština

i broj identifikovanih korisnika koji zarađuju više od 300€ od strane javnih institucija u ovim

opštinama je 30. Nedostatak tačnih spiskova12 opštinske imovine izazvao je poteškoće u

10 Zakon br. 03 / L-164 [izgrađen od strane međunarodnih humanitarnih organizacija pre 1999. stanovima i stanova

izgrađenih od strane državnih institucija i donatora nakon 1999. godine su komunalne imovine].

11 Broj korisnika u tabeli su samo trenutni stanovnici osim korisnika iz prošle proces selekcije koji nije završen u vreme revizije.

12Revizija Izveštaj NAO 2.016 finansijskih izveštaja Opštine Priština; NKR Izveštaj o reviziji za 2015. godinu finansijskih izveštaja Uroševac; NKR Izveštaj o reviziji za 2016. finansijske izveštaje Đakovice; Revizija Izveštaj NKR 2016 finansijske izveštaje Mitrovice.


16

identifikovanju svih korisnika PPS u drugim revidiranim opštinama. Nijedna opština ne obavlj a

nadzor i kontrolu ugovora koji se odnose na ekonomsku situaciju korisnika.

3.4 Opštine ne daju prioritet hitnim zahtevima za socijalno

stanovanje

Apliciranje za socijalno stanovanje građana u potrebi treba biti kontinuiran proces, koji će poslužiti

kao osnova za planiranje potrebnih resursa za budućnost, kako bi se zadovoljile te potrebe. Tokom

ovog procesa vlasti mogu identifikovati najhitnije zahteve za socijalno stanovanje i ono što im

omogućava da preduzmu akciju na osnovu hitnosti slučaja.

Foto 1. Stambena zgrada PPS-a u Mitrovici kao i barake "DES"13 nekoliko porodica koje žive u blizini stambene zgrade u ovoj opštini

Izvor: Fotografije su obavljene tokom revizije na terenu u Mitrovici, februar 2018

U opštini Mitrovica ima osam porodica sa 31 članom koji su smešteni u barakama "DES", koja se

smatraju objektima koji ne ispunjavaju minimalne uslove stanovanja (Foto 1). Četiri slike iznad

prikazuju naseljene barake u kojima osam porodica sa 31 članova 14 žive u neadekvatnim i pre

opasnim zgradama za stanovanje. Dve druge slike pokazuju stambenu zgradu dizajniranu za

socijalno stanovanje u opštini Mitrovice. Ovo je samo jedan primer koji pokazuje neprikladne i

opasne objekte koji se koriste za odražavanje, i to ne znači da nema drugih sličnih slučajeva u

drugim opštinama na Kosovu.

U regionu Mitrovice, vlasti su pronašle situaciju koja zahteva hitnu reakciju selu Stari Trg, gde je

jedan broj porodica živeo u izuzetno opasnoj zgradi15 u blizini rudnika Trepča (Foto 2). Fotografija

13 DES je ime od strane opštine Mitrovica koristi za jednu od naselja 14 Trogodišnji program stambenog zbrinjavanja opštine Mitrovica 15 Ove zgrade ne ispunjavaju minimalne zahteve života i zbog toga hitne centralne vlade institucije f inansiraju hitno

izgradnju stambene zgrade za ove porodice


17

je izrađen od posete tokom revizije koja predstavlja barake – opasne zgrade u kojima ljudi građani

i neki pogled novoizgrađenih stanova u njihovoj blizini, posvećen njima.

Foto 2. Stambene zgrade za PPS Stari Trg u blizini rudnika Trepča - Mitrovica

Izvor: Fotografije snimljene tokom revizijskih ispitivanja Stari Trg, Mitrovica Februar 2018

Sredstva za izgradnju stambene zgrade izdvojena su od centralne institucija Vlade namenjena za

smeštaj građana koji žive u zgradi koja je identifikovana kao pre opasna za stanovanje, u selo Stari

Trg. Ovi završeni stanovi su u iščekivanju opštinskih administrativnih procedura za smeštaj ovih

korisnika.

U trogodišnjem programu stanovanja, opštine treba da odražavaju broj zahteva za socijalno

stanovanje po kategorijama. U praksi se zahtevi za socijalno stanovanje upisuju na licu mesta (ad-

hoc), samo kada ima poziva da se prijave, u situacijama u kojima su pojedine opštine same izgradile

stanove za tu svrhu. Kao takav, proces koji je uspostavljen za identifikovanje PPS ne garantuje da

se identifikuju sve potrebe, pogotovo ako uzmemo u obzir pojedince koji, zbog ozbiljnog

zdravstvenog ili socio-ekonomskih stanja se smatra da ne mogu imati priliku da se na vreme od

strane medija ili opštinskih poziva, niti su u mogućnosti da se prijave za PPS. Od ukupnog broja

zahteva za socijalno stanovanje otkrili smo da se samo broj završenih aplikacija za socijalno

stanovanje uzima u obzir u spiskovima potrebe za stanovanje. Iako se smatra da svi aplikanti žive

u lošim uslovima stanovanja, ne postoji razlika između kandidata za socijalno stanovanje i hitnije

potražnje koji zahtevaju hitna rešenja. Aktuelno rešenje za najhitnije potrebe za socijalno stanovanje

je plaćanje zakupnine za period od šest meseci sa budžeta opštinskih subvencija ako postoji dovoljan

budžet, što je proces privremene pomoći na licu mesta i ne garantuje da će se sve hitne potrebe

ispuniti na vreme.


18

Centralne i lokalne vlasti nemaju planova ili nemaju poseban budžet za rešavanje hitnih potreba

PPS-a. Osim toga, ne postoji razmena informacija između lokalnih ili drugih relevantnih centralnih

institucija16 o identifikovanju hitnih potreba i međusobne provere informacija između institucija

koje se bave socijalnim pitanjima.

3.5 Nepravilnosti u procesu odabira korisnika

Svrha PPS-ve je stvaranje uslova za održivo stanovanje za građane koji nisu u dobrom ekonomskom

stanju da se nose sa tržišnim cenama za stanovanje. Potražnja za socijalno stanovanje je mnogo veća

od pomoći koja se može pružiti od strane vlasti za ovu svrhu. Zbog nedostatka sredstava da se suoče

sa ovim potrebama za socijalnim stanovanjem u ovom trenutku, očekuje se da se najhitniji slučajevi

rešavaju preko programa stanovanja. Većina opština su primenile dodatne kriterijume koji mogu

ostaviti mnogo ljudi u teškoj društveno-ekonomske situaciji, bez pomoći za stanovanje, dok su

ostale socijalne kategorije su dobili smeštaj iz javnih institucija, iako na osnovu zakona ne uživaju

pravo na takvu naknadu.

U pozivu za aplikacije u Uroševcu, za 52 korisnika samo 7 (sedam) su identifikovana da spadaju

među socijalnoj kategoriji. Broj na spisku čekanja, ako uzmemo u obzir aplikacije koje su primljene

za PPS u Uroševcu u 2017. bio je 218. Opština Uroševac nije izdvojila budžet za ovu namenu za

naredne godine.

Iz postojećih ugovora za socijalno stanovanje u opštini Priština smo da je samo 48 od 98 korisnika

sa socijalnih kategorija. Pored ovog broja, opština Priština je 2016. i 2017. godine, objavila poziv za

podnošenje aplikacija za fond od 100 stanova na raspolaganju, novogradnja. Ovom prilikom je

izdala 50 ugovora za socijalne slučajeve od ukupno 331 aplikanata, i 50 drugih ugovora za ostale

socijalne grupe kao što su veterani, porodice palih boraca od 129 zahteva iz ostalih kategorije.

16 MŽSPP radi razmene informacija o uslovima života u institucijama koje mogu imati informacije o ljudima koji žive u

vrlo lošim uslovima, a posebno sa Ministarstvom rada i socijalne zaštite - MRSZ koje ima pravo upravljanja socijalnom pomoći.


19

Grafikon 2: Opština Priština - Korisnici socijalne kategorije / korisnici PPS drugih socijalnih

kategorija

Izvor: Sažeti podaci od NKR na osnovu pribavljene dokumentacije, februar 2018

Grafikon 2 prikazuje postotak korisnika sa socijalnih kategorija i u odnosu na postotak korisnika

PPS-a od drugih socijalnih kategorija. U ovom pozivu za apliciranje za stanove namenjene za

veterane, porodice palih boraca i druge kategorije, proces vrednovanja nije bio sa istim

kriterijumima kao u procesu selekcije socijalnih slučajeva, dok je 50 aplikanata dobilo ugovore o

iznajmljivanju. Osim toga, opština je u 2011 godini stvorila interni propis da izdaju stanove

veteranima, porodicama palih boraca, iako osnovni propis na snazi reguliše ovu kategoriju da imaju

korist od programa stanovanja. Osnovna uredba koja određuje prioritet rangiranje ima šest

kriterijuma, a jedan od tih šest kriterijuma je za ovu socijalnu kategoriju i nagrađuje ih sa dodatnim

bodovima u procesu bodovanja kriterijuma.

Opština Priština, Uroševac i Đakovica su imale jedan proces poziva za apliciranje za protekle dve

godina. Na osnovu razgovora sa relevantnim službenicima obavešteni smo da su mnogi aplikanti

diskvalifikovani iz procesa odabira zbog neispunjavanja nekih osnovnih administrativnih

kriterijuma. Komisija za vrednovanje i selekciju je sprovela posete na terenu kako bi proverila i

životne uslove kandidata. Članovi komisije su obavešteni da je jedan od kriterijuma koji su uticali

na diskvalifikaciju kandidata i dokaz prebivališta za određeni period, kao što je određeno internim

pravilima opštine, kao u slučaju Prištine ili Uroševca.

49%51%

Korisnici PPS od Opštine Priština

Përfituesit nga ketagoria socialePërfituesit nga ketagoritë tjera sociale


20

3.6 Ugovora o zakupu sa dužim trajanjem od one koja je

propisana u propisima

Osnovna pravila za utvrđivanje reda prvenstva za kategorije porodica koja mogu imati koristi od

PPS, definišu ugovore za iznajmljivanje stanova i treba da bude u trajanju od jedne (1) godine, uz

mogućnost ponovnog produženja ugovora nakon ponovne relevantne procene.

Ugovori o zakupu za socijalno stanovanje u opštini Obilić, Đakovica i Mitrovica su potpisani na

neodređeno vreme, dok stanovnici imati pravo na socijalno stanovanje. Ovi ugovori o zakupu kojim

se uređuje treba preispitati društveno-ekonomske situacije korisnika porodice svake dve godine da

se nastavi/završi ugovor za korišćenje stana. Internom pravilniku u Uroševcu predviđeno je da

ugovori o zakupu bi trebao biti za tri godine, s opcijom nove obnove nakon procesa ponovnog

vrednovanja. Tokom revizije, Uroševac nije dao datoteke prethodnih korisnika ugovora

onemogućava nas da procenu prethodnog zakupa, dok je trenutni izbor korisnika je u toku, a

revizori su bili u stanju da proceni samo datoteke aplikacije. Ugovora o zakupu u opštini Priština

potpisan sa dva različita vremenska perioda, u zavisnosti od vremena kada je potpisan ugovor.

Ugovori izdatih u 2016. za zakup stanova za socijalno stanovanje svrhe su potpisani na rok od tri

godine, a ugovori izdaje u 2011. za zakup stanova za potrebe socijalno stanovanje su potpisani na

rok od deset godina.

Nijedna od revidiranih opština nisu primenile bilo koji oblik re-evaluacije socio-ekonomskog

statusa korisničkih porodica. Nijedan od dosijea zakupa revidiranih opština ne sadrži dokumente

za dokazivanje re-evaluacije ekonomske situacije porodica, što je regulisano ugovorom o zakupu.

3.7 Nedovoljno dokumentovanje za dokazivanje podobnosti

kvalifikacije korisnici posebnih programa stanovanja

Prema sadašnjem sistemu, kada je objavljuje poziv za apliciranje za PPS od strane opštine,

obaveštenje predviđa odgovarajuće dokumente za aplikaciju koji dokazuju socio-ekonomsku

situaciju aplikanata. Ova dokumenta se prosleđuju nadležnoj opštinskoj komisiji imenovane za

evaluaciju i odabir. Ova komisija treba proceniti stambeni status porodice, da proveri socio-

ekonomsku situacija i podatke kandidata tokom terenskih poseta. Dosijei korisnika socijalnih

stanova treba da dokazu kvalifikovanje za ove programe preko provere socio-ekonomskog stanja

porodice. Ovi dosijei moraju uključivati lična dokumenta aplikanata, lična dokumenta članova

porodice, dokumentaciju o prihodima korisnika, plate, biznis ili socijalnu pomoć, dokumente koji

svedoče o zdravstvenoj nesposobnosti (po potrebi) i druga dokumenta koji dokazuju podobnost

korisnika. Tokom revizije je uočeno da dosijei korisnika ne ukazuju jasno hitnu potrebu za PPS.

Opštine Obilić, Đakovica i Prištine su arhivirale dosijee sa dokumentima korisnika programa

stanovanja.

Opština Uroševac nema odgovarajući sistem za arhiviranje dosijea o PPS, dok je sa poslednjeg

procesa raspodele stanova sva dokumenta se održavaju u posedu komisije za procenu i odabir


21

tehničkih radnika u kancelariji Skupštine opštine. Odeljenje za socijalni rad ili pravna kancelarija u

opštini nisu imale informaciju da ti dosijei postoje. Dosijei korisnika uz dokumentuju njihovog

socio-ekonomskog statusa takođe sadrže i dokumente kojim se potvrđuje da podnosilac ne poseduje

nikakvu imovinu, kriterijum koji je u suprotnosti sa zakonom o PPS. Opština Uroševac nema

dostupne dosijee korisnika ili dosijee aplikacija koje su odbijene tokom prethodnih procesa

raspodele PPS-a.

Dosijei korisnika u opštini Mitrovica su nepotpuni jer sadrže samo ugovor između korisnika i

opštine, i ti dosijei ne sadrže ostala prateća dokumenta koji dokazuju socio-ekonomsku situaciju

korisnika. Na osnovu ugovora o zakupu između stranaka, ponovna evaluacija socio-ekonomske

situacije se treba izvršiti na svake dve godine, ali ovi dosijei ne sadrže nikakav dokument

dokazivanja re-evaluacije ekonomske situacije porodica, koja je regulisana ugovorom o zakupu.


22

4 Implementacija programa za stanovanje

Lokalne vlasti na Kosovu je odgovorna za identifikaciju potreba za stanovanje, razvoj programa

stambenog zbrinjavanja, upravljanja rezidencijinih programa na lokalnom nivou, uključujući i

evaluaciju i odabir kandidata. Opštine nemaju konstantan sistem identifikacije socijalnih slučajeva

koji traže rešenja za problem stanovanja. Čitav proces identifikovanja i evaluacije građana u nevolji

stanovanja vrši se preko poziva za podnošenje aplikacija. Međutim, čak i nakon poziva za

apliciranje, proces evaluacije i odabira korisnika vrši se sa zakašnjenjem, uključujući i kašnjenja duže

od godinu dana.

4.1 Dug proces za izbor i evaluaciju aplikanata

U periodu 2015-2017, tri od pet revidiranih opština imale su aktivnosti za dodelu PPS-a. Tokom

ispitivanja smo primetili da je proces evaluacije aplikacija i odabira korisnika veoma dug (Tabela 3).

Tabela 3: Vreme odabira vreme i broj aplikanata / korisnika PPS

Opština Rok za

aplikaciju Trajanje procesa

odabira Br.

aplikanata Br. Odabranim

korisnika

Đakovica 1 mesec 8 mesec 220 42

Uroševac 1 mesec 12 mesec 256 37

Priština PPS 1 mesec 10 mesec 331 50

Priština (ne PPS) 1 mesec 5 mesec 129 50

Ukupan 939 183

Izvor: Podaci su sažeti od NKR na osnovu dobijenih informacija i dokumenata

Komisija za evaluaciju i odabir za vrednovanje aplikacija za socijalno stanovanje u Uroševcu je

odabrala 37 korisnika iz 256 aplikanata, ostavljajući prazan jedan od stanova na raspolaganju.

Potpisivanje ugovora sa ovim korisnicima u Uroševcu je privremeno obustavljen od strane opštine

zbog brojnih pritužbi i dok se ovo pitanje ne reši od strane lokalnog suda. Komisija za evaluaciju i

odabir za vrednovanje aplikacija za socijalno stanovanje u Đakovici je odabrao 42 korisnika iz 220

aplikanata, ostavljajući praznim četiri (4) stanov na raspolaganju bez odabira korisnika, uzimajući

u obzir da mogu postojati žalbe. Proces potpisivanja ugovora sa korisnicima u Đakovici je

privremeno obustavljen od strane opštine s obzirom da su dodeljeni stanovi okupirani od strane

nekih trećih strana koji ne oslobađaju ove stanove.

Postupci za ocenjivanje aplikacija evaluacije i selekcije opštine Priština komisije je trajao 10 meseci

PPS i kandidati koji nisu deo ovog programa imao pet meseci od datuma zatvaranja konkursa.

Postupak za ocenjivanje aplikacija koje je Komisija imenovana u opštini Uroševac je trajao 12 meseci,

a na području opštine Đakovica osam meseci.


23

4.2 Nema integrisanog procesa nadzora, kontrole i evaluacije

Proces praćenja, kontrole i evaluacije PPS su neki od ključnih funkcija centralne i lokalne vlasti.

MŽSPP kao glavni akter odgovoran za posebne programe stanovanja treba da predloži, razvije,

usvaja i obezbeđuje sprovođenje politika - strategija i zakona, kao i praćenje i izveštavanje o ovim

programima. Pored implementacije ovih procesa opštine moraju sprovesti i funkciju inspekcije.

Foto 3. Stambena zgrada PPS u Plemetinu - opština Obilić

Izvor: Fotografije snimljene tokom revizije na terenu u opštini Obilić, Decembar 2017

Na fotografiji iznad pokazuje dve stambene zgrade u Plemetinu u opštini Obilić od kojih su

dizajnirani i koriste za socijalno stanovanje (Foto 3). Ove slike predstavljaju loše održavanje

okruženja u području tih stanova, a jedna od slika izgoreli krov u jednoj od zgrada, što pokazuje

nedostatak zaštite od strane vlasti, gde zbog toga oštećenja, bilo curenja voda koja je onemogućila

korišćenje stanova u potkrovlju.

Ad-hoc komisija opštine Obilić je izvršila kontrolu stanovanja u 2016. za socijalno stanovanje u

Plemetinu i našla je kako sledi:

Ovi stanovi i njihovi stanovnici nikada nisu prati opštine ili MŽSPP, jer izgradnja ovih

stambenih objekata u 2006. godini;

Od 60 stanova 59 su u upotrebi, od kojih 37 koriste porodice koja su imala rešenje od gradnje

ovih objekata, od kojih su tri naseljena novih stanovnika na osnovu odluke predsednika

opštine, a 19 ih je bilo to se koristi od strane obitelji, bez bilo kakve odluke ili potpisati

ugovor. Odluke gradonačelnika za novi stanovnici su uzeti bez procenu kriterijuma

primenjuje na osnovu BDP-a;


24

Utvrđeno je da su uslovi života u tim stambenim zgradama nisu dobri i zbog krova uništen

u požaru pre nekoliko meseci, jedan od stanova se ne može koristiti, a takođe u drugoj kući

imao curenja vode sa krova, da a uočeno je od terenskih poseta tokom revizije.

Službenik socijalne zaštite opštine Đakovica je izvršio kontrolu stanova namenjenih za socijalno

stanovanje u 2018 i ustanovili su da ovi objekti nisu u dobrom tehničkom stanju. Od 94 se stanova

koji su korišćeni za socijalno stanovanje, stanovnici 33 stanova su se promenili, a opština nije

završila postupak vrednovanja novih korisnika.

Foto 4. Stambeni objekat za PPS u Đakovici

Izvor: Slike su snimljene tokom revizijskog ispitivanja na terenu u opštini Đakovica, januar 2018

Gornja slika prikazuje dve stambene zgrade u opštini Đakovica koji su namenjene za socijalno

stanovanje (Foto 4). U jednoj od slika se pokazuje da je izolacija u jednom od zidova gotovo u

potpunosti uništena, a opština nije preduzela nikakve mere za pravilno održavanje zgrade.

Opština i MŽSPP nisu bili efikasni kako bi se obezbedilo pravilno praćenje procesa PPS, ili

postignuti napredak. Nedostatak procesa verifikacije podataka dobijenih iz opština i nedostatak

inspekcijskog nadzora na terenu izlaže MŽSPP sa značajnim poteškoćama tokom procesa praćenja.

Sam proces pracenje od strane MŽSPP se vrši putem izveštaja koji su primljeni od opštine, ali nema

verifikacije, ili bilo koji savet u vezi potpunosti i tačnosti izveštaja opština. U praksi je bilo nekoliko

praćenja uglavnom o fizičkim uslovima stanova određenih za PPS koji se uglavnom obavlja na licu

mesta. Postojeći izveštaji ne pružaju informacije o identifikovanju potreba za PPS i ne daju

informacije o promenama u društveno-ekonomskoj situaciji porodica koje su dobile iznajmljene

stanove na osnovu PPS-a. Od 38 opština, samo jedna opština17 je izveštavala o implementaciji PPS,

ali to nije bilo sveobuhvatno i ne sadrži informacije koje se sprovodi PPS.

Nedostatak redovnog procesa monitoringa, kontrole i evaluacije stanovnika u apartmanima

namenjena za socijalno stanovanje stvara poteškoće da pruži informacije o upotrebi tih stanova. S

17 Opština Klina


25

druge strane, ne postoje informacije o socio-ekonomske situacije korisnika i uslova života u tim

zgradama.

Ugovora o zakupu se ne prate

Korisnici socijalno stanovanje kroz PPS se ne prate u odnosu na revalorizacije njihove socio-

ekonomske situacije nakon što je odobren zakup.

U svih pet opština revidirane nismo pronašli nikakve uplate stanara stanova. Osim toga, nijedna od

revidiranih opština ne snima ovih potraživanja na njihove financijske evidencije niti identifikovan

kao nenaplaćenih dugova. Potpuno odsustvo finansijskog upravljanja zakupa uz prikupljanje

sredstava za održavanje kolektivnih stambenih zgrada namenjena za socijalno stanovanje i otežava

kontrolu ove javne imovine.

Osim najma za stan nismo pronašli nikakve uplate od strane zakupca poslovne zgrade nalazi se u

stambenim zgradama namenjen PPS. Opština Mitrovica nikada nije dobila uplate od stanara

poslovnog prostora nalazi se u stambenim zgradama namenjen PVB, iako zabeležen u računima

potraživanja.

Opštine koje su vlasnici poslovnih prostora nalazi u posvećen zgrade u PPS-u nisu napravili mnogo

napora da u zakup svim poslovnim prostorijama čiji prihodi bi osigurati sredstva za pokrivanje

troškova administracije, održavanje, amortizacija, popravci redovno i investiciono ovih objekata.

Osim toga, nijedan od revidiranih opština nije uspostavila postupke ili smernice o tome kako

upravljati prihoda od apartmana namenjena za PPS ili poslovni prostor koji se nalazi u zgradama

namenjen PPS.


26

4.3 Nema funkcionalnog upravljanja informacijama o potrebama

stanovanja i fondova stanovanja

Proces za PPS-a treba biti organizovana na nivou opština lokalne samouprave i MŽSPP

nacionalnom nivou vlasti na osnovu informacija dobijenih od opština na osnovu internog sistema

za praćenje i izveštavanje te bi takođe trebala imati plan integracije ovih sistema. MŽSPP je

ugovorila razvoj elektronske baze podataka koji će omogućiti upravljanje podataka potrebnih za

PPS, uključujući i lakše i pravovremeno praćenje od strane centralne vlade. Ova baza podataka

sadrži modul koji će omogućiti razmjenu informacija s drugim institucijama, za koje se smatra

relevantnim i koji se odnose na bolje upravljanje PPS, posebno razmjene informacija sa MRSZ.

Tabela 4: Broj zahteva za PPS-a u pet revidiranih opština

Opština 1. Potrebe na osnovu PPS-a 2. Potrebe- na osnovu

revizijskih dokaza Razlika (2-1)

Obilić 150 240 90

Đakovica 1.265 300 (965)

Mitrovica 150 363 213

Uroševac 143 260 117

Priština 9818 460 362

Ukupno 1,806 1,623 (183)

Izvor: Pregled podataka iz CAO na osnovu informacija i pribavljene dokumentacije

Opštine razvijaju svoje programe stanovanja za svoje građane, a ovi programi se osvajaju od strane

odgovarajućih skupština opština, i naknadne strategije za stanovanje, budžetski planovi treba da

podrže realizaciju ovih programa. U praksi, potražnja za socijalnim stanovanjem je mnogo veća od

ponude koji se mogu ponuditi od strane vlasti. Vlada nema strateški plan o tome kako da ispuni

ovu veliku potražnju i da smesti sve građane kojima je potrebna PPS-a. Trogodišnji program

stanovanja služi kao dokument koji opisuje problem stanovanja u celini na području dotične

opštinske odgovornosti, kao i broj zahteva u toj opštini na osnovu aplikacija, ili ponekad sadrži

sažetak aplikacija za poslednjih 15 godina. Ovi program stanovanja nisu u skladu sa strateškim

planovima opština ili u skladu sa operativnim planovima i budžetom. Nedostatak koherentnih i

sveobuhvatnih programa, uključujući i program resursa i plan za rešavanje stambenih problema

čini nemoguće znati pravi namere odgovarajućih institucija.

Razlike u broju potreba unutar jedne opštine su rezultat ne primenjivanja konzistentnog i

integrisanog sistema u svim opštinama u vezi sa identifikacijom, obradom i izveštavanjem zahteva

za PPS. MŽSPP nije uspostavilo funkcionalno upravljanje informacijama koje će obezbediti

pouzdane podatke o stambenim potrebama, stambenom fond (stanovima na raspolaganju koji bi se

mogli koristiti za socijalne potrebe), broj smeštenih porodica, područja zemljište koja bi se mogle

18 Program stanovanja Priština još nije završen i u pripremnoj je fazi.


27

koristiti za izgradnju stambenih objekata, kao i druge relevantne informacije. Potrebe za socijalnim

stanovanjem se identifikuju samo kada ima poziva za aplikacije i kada se aplikanti smatraju

kvalifikovanim za PPS samo ako je njihova aplikacija podneta na vreme i ako je kompletirana sa

svim potrebnim dokumentima. Podaci koji su prikazani u trenutnom programu stanovanja nisu u

potpunosti u skladu sa informacijama prikupljenim u primeni procesa i drugih izveštaja opština.

Opštine Obilić i Mitrovica nisu imale neki procesa raspodele stanova preko PPS-a u posljednjih

nekoliko godina. Opština Obilić je u aktuelnom PPS prikazala broj od 150 zahteva, a na osnovu

opštinskih evidencija koje smo dobili tokom revizije ima 240 slučajeva kojima je potrebna pomoć

institucija da reše stambeno pitanje. Opština Đakovica na osnovu dokaza revizije ima 300 zahteva

za PPS-a, ali je u trogodišnjim programima stanovanja koje je podnela MŽSPP prikazala broj od

1,165 aplikacija koje su u stvari bile zbir svih aplikacija u poslednjih 15 godina. Od trogodišnjeg

programa stanovanja Opštine Mitrovica koji je podnet MŽSPP primećujemo da ova opština ima 150

zahteva za PPS. Na osnovu jednog spiska za socijalno stanovanje u opštini Mitrovica za period 2014-

2016 primećeno je da je potražnja značajno opala od 2014 u odnosu na 139 aplikacija u 2015. godini

bilo je 88 aplikacija i 58 aplikacija u 2016. godini. Vlasti u Mitrovici ne mogu dati objašnjenje zašto

postoji tako značajni pad u aplikacijama za socijalno stanovanje, dok u ovom periodu nijedan od

kandidata za socijalno stanovanje nije smešten uz pomoć opštine. Na osnovu dokaza revizije u

opštini Uroševac je bilo 260 slučajeva u potrebi za PPS-a, dok je u programima za stanovanje

prikazan broj od 143 aplikacija.

Opština Priština je prikazala dva spiska sa 96 korisnika, dok je u poslednjem postupku raspodele

stanova imala 460 kandidata. U izveštajima opštine o ovoj kategoriji ima broj od 48 korisnika iz

kategorije socijalnih slučajeva i 50 korisnika iz kategorije veterana, što čini ukupno 98 stanova.

U tom smislu, NKR je sprovela elektronsku anketu jednog broja opština koje predstavljaju oko

polovine ukupnog broja opština na Kosovu (Dodatak 3). Na osnovu sprovedene ankete i na osnovu

informacija prikupljenih tokom revizije i ponovne provere najnovijih kandidata za PPS, prilikom

re-evaluacije programa za stanovanje primećeno je da postoji razlika u broju aplikanata stvarajući

sumnje o stvarnom broju potreba za PPS (Tabela 4).


28

5 Ne konsistentna primena propisa

Opštine su dužne da svake godine izveštavaju o postignutim rezultatima. Samo jedna opština je

izvestila o statusu PPS-a, iako njihov izveštaj ne ispunjava minimalne zahteve izveštavanja, a ostale

opštine nisu izveštavale. Pitanje socijalnog stanovanja je problem koji se pojavljuje već niz godina

unazad, a ne postoji nacionalna strategija za rešavanje ovog problema. Nedostatak nacionalne

strategije koja se odnosi na zahteve i sredstva za socijalno stanovanje otežava rešavanje ovog

problema i pronalaženje stabilnog rešenja.

Tabela 5: Status pripreme "programa stanovanja" od strane opština

Status PPS Opštine Br.

Trogodišnji PPS

odobren od strane Skupštine opštine

Kamenica, Uroševac, Gračanica, Orahovac, Klina,

Podujevo, Elez Han, Štrpce, Đakovica, Vitina, Lipljan, Obilić, Vučitrn, Štimlje, Mališevo i Mitrovica.

16

Opština u procesu izrade PPS

Peć, Novo Brdo, Dečane, Ranilug, Gnjilane, Kosovo Polje - i Prištine.

7

Opštine koje nisu počeli pripreme PPS-a

Glogovac, Dragaš, Istok, Kačanik, Leposavić, Prizren, Srbica, Suva Reka, Zubin Potok, Zvečan, Junik, Mamuša, Parteš, Klokot i Severna Mitrovica.

15

Ukupno 38

Izvor: Sažeti podaci iz NKR dobijeni od strane MŽSPP, decembar 2017

Neadekvatan proces planiranja, uzimajući u obzir potrebe i resurse koji su raspoloživi za PPB, stvara

poteškoće u postizanju najboljih rezultata i stvara odstupanja od planova. Na osnovu Zakona koji

su na snazi, opštine su dužne da razviju trogodišnje opštinske planove za stanovanje koji

predstavljaju potreba za socijalnim stanovanjem. Postojeći trogodišnji planovi stanovanja nisu

integrisani u sveobuhvatnom dokumentu za celu zemlju, za rešavanje problema u celost i. Samo

četiri od 38 opština su osnovale sektor za stambena pitanja koji će biti odgovoran za upravljanje

ovim programima, kao i koordinaciju između opštinskih službi. 16 od 38 opština su izradile

programe za stanovanje, 15 nisu izradile, dok je još sedam opština su u procesu izrade njihovih

planova za stanovanje (Tabela 5).


29

5.1 Propisi ne adresiraju efikasno ključna pitanja o PPS

Zakon o finansiranju PPS (Zakon br. 03/L-164) pruža osnovu za stambeni sektor, koji je dopunjen

sa šest (6) AU koja regulišu procedure i pravila, kriterijume i nadležna tela za sprovođenje tih

programa. Zakon o PPS i UA predviđaju široka ovlašćenja za lokalnu samoupravu u identifikaciji,

planiranju, izvršenju i praćenju PPS-a, a na osnovu nadležnosti po kojima deluju opštine. Neke

opštine su razvile svoje unutrašnje propise koji definiraju procedure za upravljanje PPS. Tokom

revizije utvrdili smo da je nekoliko odredbi nacionalnih i lokalnih propisa stvorilo nesigurnost i

zbunjenost među vladinim institucijama koje primenjuju PPS.

Uredba koja je na snazi i koja određuje prednost prioriteta ne definira hitne prioritete za građane

koji žive u opasnim objektima ili prioritete za građane sa ograničenim zdravstvenim sposobnostima,

a koji maju potrebu za stalnom brigom od druge osobe. Kriterijumi koji određuju redosled prioriteta

u vezi sa finansijskim prihodima za porodicu nisu razmotrene u skladu sa stopom inflacije u

zemlji19. Sadašnji sistem vrednovanja koji određuje bodove u procesu rangiranja zasnovan na

osnovu primanja aplikanata prema porodicama stvara nedostatak za porodice koja imaju više

članova porodice, ali sa manje primanja po članu porodice. Sadašnji sistem evaluacije ne množi

bodova za porodice prema više od jednog člana porodice sa ograničenim zdravstvenim

sposobnostima čuvar koji stvara nedostatke za obitelj jedinice s više od jednog člana porodice sa

ograničenim zdravstvenim sposobnostima. Sadašnji sistem vrednovanja za porodice koje imaju

siroče pod nadzorom stvara nedostatak za porodice s više od jednog siroče pod brigu. Sistem

bodovanja je zasnovan na dob članova porodice podnosioca predstavke u starosnoj grupi

izračunavanjem bodova za starosnoj grupi stvara nedostatak za porodice s više od jednog člana

porodice u istoj starosnoj grupi. Postavljanje određene dobi u obe grupe postigao20 u okviru sistema

evaluacije mogao stvoriti zabunu među Komisije za ocenjivanje o tome da dele boda podnosiocima

do različitih kandidata za iste dobi može imati različite tačke procene.

Stanovi koji se koristi za socijalno stanovanje koji se uglavnom nalaze u urbanim sredinama nude

samo mogućnost za kolektivno stanovanje u urbanim sredinama, a ne uzimaju u obzir društveno-

ekonomske i kulturne razlike različitih regiona na Kosovu. Posebno postoji nedostatak pažnje za

ljude koji žive u ruralnim sredinama, dok je većina stanovništva Kosova živi u tim sredinama

(61,7%)21 gde oni obavljaju svoje poljoprivredne aktivnosti kao sredstvo da se obezbedi dobrobit

porodice. PPS ne pruža priliku građanima u potrebi koji žive u ruralnim sredinama da oni reše svoje

stambeno pitanje u sredinama u kojima oni žive, gde će imati priliku da nastave sa svojim

aktivnostima u poljoprivredi. Pružanje stanovanja za ovu kategoriju građana u urbanim stambenim

sredinama neće značiti rešavanje pitanja stanovanja, ali s druge strane, teško ostvarivanje radne

aktivnosti, čime se obezbeđuje dobrobit porodice.

19 Na osnovu statističkih podataka Svetske banke o pokazateljima inflacije na bazi, stopa inflacije u zemlji za periodu od

propisu bio je oko 3% https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.DEFL.KD.ZG?locations=XK 20 AU br 21/2010 za određivanje prioriteta kako se postavlja kao 18 godina od kriterija starosti u dva seta bodovanja

(Prilog 5). 21 Kosovska Agencija za Statistike – ASK, Popis na Kosovu –Urbano stanovništvo (2011), strana 20

https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.DEFL.KD.ZG?locations=XK


30

5.2 Neodgovarajući kriterijumi postavljeni od lokalnih vlasti

Opštine su odredili kriterijume kvalifikovanja za posebne programe stanovanja, od kojih su neki

definisani u unutrašnjim pravilnicima i neki drugi su navedeni u pozivu za aplikacije. Proces

objavljivanja, evaluacije i ugovaranje za socijalno stanovanje u većini slučajeva razvijen je mnogo

godina ranije ove revizije, dok je veoma mali broj poziva za apliciranje objavljen u skorije vreme.

Unutrašnji propisi opštine Uroševac i Priština određuju da su kvalifikovani kandidati glava

porodice koji lično ili članovi njihovih porodica ne poseduje kuću, stan ili drugu imovinu. Razlike

u kriterijuma za PPS su odredbe koje prevladavaju osnovnu Uredbu koja pruža kvalifikovanje za

aplikante koji poseduju nepokretnu imovinu, ali sa specifičnim kriterijumima.

Kriterijumi opština i osnovna uredba za određivanje prvenstva prioriteta ograničava mogućnost

kvalifikacija za PPS za one koji žive na području opštine. Ovo ograničenje se smatra da stvara

poteškoće za aplikante koji su se preselili iz jedne opštine u drugu, ali i stvara poteškoće za aplikante

koji iznajmljuju stanove u drugoj opštini i aplikante koji imaju poteškoća da dobiju dokumenta za

dokazivanje prebivališta na području opštine u pitanju.

Osnovna uredba za utvrđivanje prvenstva prioriteta za kategorije porodica koja mogu imati koristi

od PPS kaže da se ugovor o zakupu stanova treba obaviti za period od jedne (1) godine, uz

mogućnost produženja. Unutrašnja pravila u opštini Uroševac i Priština određuju trajanje zakupa

za period od deset (10) godina, uz mogućnost produženja. Iako opštine Mitrovica, Đakovica i Obilić

nisu uspostavile unutrašnja pravila, period ugovora o zakupu u ovim opštinama je na neodređeno

vreme.

Prema osnovnim uredbama koje su na snazi, aplikanti moraju dokazati prebivalište u toj opštini bi

se ispitala njihova kvalifikacija za PPS-a, ne odredivši neki poseban vremenski period prebivališta.

Unutrašnja uredba opštine Uroševac kaže da bi aplikanti trebali dokazati period boravka u opštini

od 1995. godine, kako bi se uzeti u obzir za kvalifikaciju u PPS-u, dok je opština Priština odredila

period od najmanje 10 godina boravka da bi se razmotrila kvalifikacija za PPS.

Unutrašnja uredba opštine Priština i Uroševac kaže se žalbe za odbijene aplikacije za PPS moraju

podneti Komisiji za žalbe u određenim opštinama. Prema AU 22/2010 protiv odluke Komisije za

procenu i selekciju, oštećeni se može žaliti u roku od 30 dana pri MŽSPP.

5.3 Neodgovarajući sastav komisija za procenu i selekciju

AU br. 22/2010 o postupcima koristi od PPS kaže da Predsednik opštine odlučuje o sastavu komisije

za procenu i selekciju sa tri (3) do pet (5) članova. AU ne uređuje sastav komisije za procenu i

selekciju stvarajući tako zabunu oko toga da li članovi Skupštine opštine mogu biti i članovi komisije

za procenu i selekciju.

Neke opštine su imenovale predstavnike boračkih organizacija, pripadnike organizacije bivših

političkih zatvorenika, kao članove komisije za procenu i selekciju za PPS-u, dok su mnogi

kandidata za ovaj program članovi porodice ovih socijalnih kategorija.


31

Opština Uroševac je 2015. godine imenovala Komisiju za procenu i selekciju za procenu aplikacija

za PPS na čijem je čelu bio član lokalne skupštine. Ova opština je u 2012. Godini imenovala 11

članova Komisije za procenu i selekciju aplikacija za PPS koji se sastoji od jednog (1) opštinskog

službenika, pet članova Skupštine opštine i pet drugih predstavnika veterana. Tokom ovog procesa

procene aplikacija u 2014. godini, samo sedam (7) od 52 korisnika su odabrani sa redova socijalnih

kategorija. Opština Priština je imenovala komisiju za procenu i selekciju aplikacija za PPS u 2012.

godini, koja u svom sastavu uglavnom ima članove Skupštine opštine. Komisija za procenu i

selekciju aplikacija za PPS poziva za apliciranje iz 2017. godine bila je sastavljena od opštinskih

službenika i niko od članova Skupštine opštine nije bio.

Imenovanje više od pet članova komisije za procenu i selekciju nije u skladu sa AU o

postupcima koristi od PPS22.

Mešanje nadležnosti između zakonodavnih i izvršnih organa u institucijama lokalne

samouprave za procenu aplikacija stvara konfuziju između zakonodavne i izvršne vlasti.

Stvaranje Komisije za procenu i selekciju aplikacija sastavljene od članova određenoj

društvenoj grupi predstavlja prednost ove grupe naspram drugih društvenih grupa koje se

mogu osećati nedovoljno zastupljeni i jednaki u datom procesu procene.

22AU br. 22/2010 u korist procedure PVB u stavu 1 člana 5, reguliše Predsednik opštine odlučuje o sastavu komisi je, a

prema istom članu u stavu 2, napomenuti da je Komisija se sastoji od tri (3) do pet ( 5) članova.


32

6 Zaključci

Vlada nije uspela stvoriti održive mehanizme koji bi pomogli u realizaciji, koordinaciji i praćenju

Posebnog programa za stanovanje. Ovaj model koji je primenjen za izgradnju stambenih objekata u

javnom vlasništvu, uglavnom u urbanim sredinama kao rešenje za socijalno stanovanje smatra se

da nije najbolje rešenje za problem stanovanja za većinu potreba socijalnog stanovanja na Kosovu.

Ovaj sistem nije bio u stanju da uspostavi osnovu za povećanje resursa niti stvoriti osnovu za

odgovarajuću koordinaciju, kako bi se ispunio društveni cilj stambenog zbrinjavanja za porodice u

potrebi, to više daje prostor za zloupotrebe raspoloživih sredstava, koja su ionako mala u odnosu

na potrebe.

Izgradnjom objekata u javnom vlasništvu iz manjkavog državnog budžeta kao jedini izvor za

povećanje sredstava za stanove koji se koriste za socijalno stanovanje smatra se vrlo skupim

modelom, ali i teškim za upravljanje od strane vlasti. Osim što ne pruža sredstva za smeštaj porodica

u potrebi, ovaj programa nudi samo prilika za kolektivno stanovanje u urbanim sredinama, ne

uzimajući u obzir društveno-ekonomske i kulturne razlike različitih regiona na Kosovu. Program

ne pružaju mogućnosti za porodice koje žive u ruralnim sredinama i porodice koje su vlasnici

zemljišta, bez obzira na činjenicu da većina stanovništva Kosova živi u ruralnim sredinama gde

ostvaruju razne poljoprivredne aktivnosti kao sredstvo da se obezbedi dobrobit porodice.

Posebni program za stanovanje ne radi ispravno

Kao rezultat velikog broj aplikacija za PPS, aplikanti su primorani da čekaju dugo vremena, kako bi

se razmotrila njihova aplikacija, iako mnogi od ovih aplikanata imaju malo šansi da će imati koristi

od ovih programa zbog ograničenja finansijskih sredstava i ograničenih finansijskih sredstava za

stanovanje namenjenih za tu svrhu. Uprkos činjenici da je veliki broj aplikacija za PPS ostaju

nerešen, nisu preduzete mere za poboljšanje uslova života i kao rezultat toga mnoge porodice će

nastaviti da žive u neadekvatnim objektima. Uzimajući u obzir raspoloživa sredstva i nedostatak

odgovarajućih planova i na osnovu analize PPS, teško je imati precizne procene za postizanje ciljeva

i ispunjenje ciljeva tih programa, iako je evidentno da postoji premalo rezultata o procesu u celini.

Poređenjem broja aplikacija iz registara opština preko elektronske ankete koju je izvršila NKR

(Dodatak 3) uočili smo da ne odgovara broju aplikacija koje su prikazale opštine, a u nekim

slučajevima je razlika dva puta veća od broja u sažetim podacima iz MŽSPP, što otežava pravilno

adresiranje ovog pitanja.

Performanse program stanovanja je vrlo niska s obzirom da smo u revidiranom uzorku našli nivo

implementacije od oko 30% trenutnih aplikacija. Neke opštine su postigle bolju implementaciju sa

oko 35% trenutnih aplikacija, dok postoje i druge opštine sa oko 20% implementacije. Dok je

značajan broj aplikacija za socijalno stanovanje ostao ne tretiran zbog lošeg sistema identifikacije i

implementacije aplikacija za socijalno stanovanje, ima ozbiljnih problema za rešavanje loših

rezultata, a to stvara prepreke vlastima za planiranje i izvršenje odgovarajućih programa za

socijalno stanovanje.


33

Zakonom je propisano da vlasti trebaju osigurati gradilišta i izgradnju i da ova gradilišta opreme

adekvatnom infrastrukturom za stvaranje mogućnosti za stambenu izgradnju od donatora ili

investitora. Samo nekoliko opština su prijavile ove alternativne načine korišćenja ne-finansijskih

sredstava opštine za povećanje sredstava za stambeno zbrinjavanje23 i da se na taj način pomogne u

rešavanju potreba za socijalno stanovanje.

Opština Mitrovica nije sprovela ugovor na 10 godina za zakup opštinskog zemljišta koji predviđa

izgradnju stambenih kuća namenjenih za socijalno stanovanje. Kao rezultat ne praćenje realizacije

ovog ugovora, deset (10) socijalne porodice nisu mogle da dobiju stanovanje. Rok za izgradnju pet

od tih kuća je bio 2011. godine, a pet drugih su od 2012. Osim pismenog upozorenje koje je postalo

ugovornoj strani za nepoštovanje odredbi ugovora iz maja 2013. godine, ne postoji nikakva

dokumentovana akcija opštine Mitrovica u vezi sa ovim ugovorom, a izvođač radova i dalje koriste

opštinsko zemljište.

Ne postoji sistem koji se primenjuje da bi se pružilo stanovanje građanima koji žive u hitnoj potrebi

i ne postoji uspostavljen sistem za identifikovanje hitne potrebe ili koji se trudi da pronađe rešenje

za njih. Postoji zabrinutost i za građane koji žive u opasnim stambenim zgradama koji se zbog

njihovih ozbiljnih zdravstvenih ili socio-ekonomskih stanja smatraju da ne mogu na vreme da budu

obavešteni od strane medija ili u objava u opštini, niti mogu da se prijave za PPS. Za građane u

hitnoj potrebi za socijalno stanovanje uzimaju se kratkoročne mere plaćanja zakupnine za određeni

broj njih preko budžeta koji je namenjen za subvencije. Ne postoji pouzdan sistem za određivanje

prioriteta hitnih potreba za socijalno stanovanje, što bi imalo za posledicu da će mnogi

građani/porodice i dalje živeti u neprikladnim ili opasnim objektima. Opštine upravljaju

programima stanovanja po potrebi (ad-hoc) upisujući zahteve za ovaj program samo kada ima

poziva za apliciranje i smeštaj građana u stanju socijalne potrebe stanovanja i to samo kada su

dostupni stanovi u javnom vlasništvu.

Selekcija korisnika drugih društvenih grupa koje ne spadaju u socijalnu kategoriju nije samo kršenje

zakona24, ali, ova povreda uzrokuje mnoge građane koji imaju veću potrebu za socijalno stanovanje

ostaju bez adekvatnog stanovanja ili i dalje žive u opasnim objektima. Ne primenjivanje prioriteta

prilikom iznajmljivanje SJV stvara poteškoće za pravilno i koherentno brigu za porodice kojima je

potrebna institucionalna podrška za adekvatno stanovanje. Diskvalifikacija kandidata za socijalno

stanovanje, zbog propusta nekih administrativnih dokumenata kao dokaz o prebivalištu na

području opštine ili drugih administrativnih razloga, predstavlja poteškoće za građane s ozbiljnim

socio-ekonomskim problemima. Kriterijumi dokazivanja perioda boravka u opštini smatraju se vrlo

teškim za dokazivanje s obzirom da su mnogi ljudi su se preselili iz jednog regiona u drugi i mogu

živeti kao podstanari ili žive kod svojih rođaka. Ovaj kriterijum ograničava mogućnosti za građane

koji žive u malim opštinama da koristi PPS-a s obzirom na činjenicu da ove opštine uglavnom imaju

manji budžet.

23Opština Uroševac je potpisala sporazum sa građevinskim firmama za izgradnju stambenog na opštinskom zemljištu

uzimanjem broj stanova kao kompenzaciju. Mitrovica je zakup opštinskog zemljišta za izvođača radova koji je pored zakupa za izgradnju 10 društvenih kuće.

24Zakon br. 03 / L-164 o finansiranju posebnih programa za stanovanje.


34

Opštine koje imaju mnogobrojne SJV koji se koriste od strane korisnika koji nemaju ugovor o

zakupu s opštinom gde sve opštine imaju mnoge nerešene slučajeve za socijalno stanovanje stvara

prepreke za ove lokalne institucije da koriste sve svoje stambene fondove za svrhe socijalnog

stanovanja. Tokom revizije, neke baze podataka se ponovo proverene da bi se došlo do zaključka

da jedan broj trenutnih korisnika nemaju pravo na zakup SJV. Ukoliko bi se ova ponovna provera

proširila i u bazama podataka drugih opština mogla bi naći i druge korisnike koji nemaju pravo da

iznajmljuju SJV u revidiranim opštinama i može biti slučaj i u drugim opštinama koje nisu

revidirane. Iznajmljivanje SJV namenjenih za socijalno stanovanje i drugih društvenih grupa koje

imaju veće prihode i smatraju se u stanju da se nose sa stanovanjem prema tržišnim cenama,

ograničava sredstva za rešavanje stambenog problema za mnoge ljude koji ne mogu priuštiti tržišne

cene za stanovanje.

Nedostatak odgovarajućeg sistema arhiviranja za korisnike i za dobijene aplikante stvara poteškoće

za opštine, ali i za druge organe u budućem upravljanju. Vođenje evidencije o korisnicima socijalnog

stanovanja u neprikladnim mestima i nepotpune datoteke koje ne dokazuju jasno na odgovarajuće

kvalifikacije i prateća dokumenta koji dokazuju socio-ekonomski status stvara poteškoće za buduće

praćenje i verifikaciju prava korisnika za kvalifikacije.

Ugovori za socijalno stanovanje na osnovu važećih propisi mora biti u trajanju od jedne godine, iako

su u praksi trenutni ugovori za period od 10 godina ili duži rok. S obzirom da su šanse za promene

u društveno-ekonomskom statusu korisnika utvrđenih važećim propisima za period od jedne

godine teške, revizija je zaključila da treba analizirati davanje stalnog zakupa, uzimajući u obzir

verovatnost promene u socio-ekonomskom pogledu korisnika.

Primena različitih kriterijuma od strane lokalnih vlasti od kriterijuma centralne vlade i primena

različitih kriterijuma između opština stvara poteškoće za aplikante za socijalno stanovanje.

Kriterijum prebivališta na duži vremenski period na području opštine smatra se teškim

kriterijumom koji treba da dokažu brojni aplikanti. Dokazivanje dugoročnog prebivališta smatra se

teškim za mnoge građane koji su se preselili iz jednog regiona u drugi koji ili iznajmljuju stanove ili

žive sa rođacima zbog činjenice da oni možda nisu promenili svoja lična dokumenta. Kriterijum

prebivališta na teritoriji opštine se takođe smatra da ograničava mogućnosti za građane koji žive u

malim opštinama da iskoriste PPS-a s obzirom na to da su ove opštine imaju manji budžet. Ovi

kriterijumi pružaju više mogućnosti za građane koji žive u velikim opštinama koje imaju velike

budžete.

Program stanovanja se ne sprovodi od strane lokalnih vlasti, prema određenoj svrhi

Neadekvatan proces planiranja i nedostatak nacionalnog stambenog programa koji se bavi pitanjem

socijalnog stanovanja u većem obimu, otežava rešavanje ovog delikatnog pitanja na Kosovu. Veoma

je potrebno analizirati prioritete, praznine, potrebe za promenom i analiziranje mogućnost i za

poboljšanje usluga koje se nude.

Potražnja za stanovima PPS-a i dalje je veći nego što sadašnje vlasti predstavljaju ili koji planiraju

da tretiraju. Smeštaj svih porodica kojima je potrebna PPS-a može biti stalni izazov u budućnosti,

ali ovi trenutni planovi nemaju određene ciljane objektive. Dugotrajni proces procene i selekcije


35

korisnika za socijalno stanovanje, kao i veoma dug proces potpisivanja ugovora uticalo je time da

mnogi slobodni stanovi ostaju neiskorišteni u procesu selekcije, a kandidati će i dalje živeti u

neprikladnim ili opasnim zgradama. Proces nije efikasan s obzirom da su mnogi ljudi u potrebi

ostali bez pomoći za stanovanje. Nije efektivan i zbog činjenice da su opštine Đakovica i Uroševac

izabrali manji broj korisnika po broju dostupnih stanova pod pretpostavkom da se mogu pojaviti

žalbe koje mogu dovesti do zloupotrebe tih sredstava. Odabir korisnika za socijalno stanovanje iz

opština koje nemaju pristup stanovima namenjenim za tu svrhu, i bez dobijanja sudske odluke o

statusu ovih stanova, oduzima vreme opštinama i stvara pravne poteškoće tokom procesa, dok se

aplikanti u potrebi za socijalnim stanovanjem ne može biti usluženi na vreme.

MŽSPP kao glavna institucija zadužena za vođenje PPS nije primenila integrisane mehanizme

izveštavanja preko kojih bi se dokumentovali rezultati te bi poslužili kao osnova za planiranje i

donošenje odluka u budućnosti. Postojeći mehanizmi koji su stvoreni od strane MŽSPP otežavaju

praćenje napretka opština za smanjenje broj slučajeva u potrebi za PPS-a, i nisu pogodne za buduće

planiranje ovih programa. Nedostatak funkcionalnog informacionog sistema je sprečilo institucije

da pravovremeno i precizno identifikuju potrebe i sredstva za socijalno stanovanje sredstva kako bi

ispunile ove zahteve, što stvara dodatne poteškoće u praćenje, kontroli i izveštavanju. Nedostatak

adekvatnih informacija za PPS donosi do nepravilnog odlučivanja, povećava rizik od

neispunjavanja zahteva kada se za to ukaže potreba i smanjuje transparentnost i odgovornost. Ne

razvijanje odgovarajuće procesa praćenja, kontrole i evaluacije stvara poteškoće za vladu u

centralnom i lokalnom nivou kako bi efektivno planirali i izvršili efikasan proces PPS. Pristup i

sljedivost vladinih informacija o PPS za krajnje korisnike je prilično teško, što čini teškim i da se zna

koji su bili ciljevi i koji je napredak u celom ovom procesu.

Nijedna opština nije pratila korisnike u vezi sa re-evaluacijom njihove socio-ekonomske situacije,

još od kada su im dati ugovori o zakupu. Ova socio-ekonomska re-evaluacija se reguliše ugovorima

korisnika, osim u situacijama kada je zakup odobren odlukom opštine. Ne praćenje ovih ugovora

može dovesti u situacije u kojoj porodice mogu poboljšati svoj socio-ekonomski status, ali i dalje

žive u stanovima namenjen za PPS-a, i ne oslobađaju takve stanove za druge porodice kojima su

potrebni ovi stanovi.

Nekonzistentna primena propisa

Primenjeni proces procene i selekcije aplikacije korisnika se pokazalo da traje predugo, a odlikuju

brojne nepravilnosti u svim fazama. Svaki od postupaka koje primenjuje opština odlikuje

nepravilnosti, uključujući trenutni zakup stanova namenjenih za socijalno stanovanje i drugih

socijalnih kategorija. Nedostatak rešavanja stambenog pitanja ostalih socijalnih kategorija, kao što

su veterani, porodice palih boraca, bivših političkih zatvorenika i drugih ne-socijalnih kategorija

stvara probleme vlastima, posebno onim opštinama koje imaju nedovoljno sredstava za stanovanje

kako bi rešila pitanja drugih ne-socijalnih kategorija.

Primena sistema procene sa bodovima (Dodatak 5) gde se ne uređuju slučajevi sa prioritetom za

građane koji žive u opasnim zgradama i ljudi sa ozbiljnim zdravstvenim problemima, koji nemaju

odgovarajuće stanovanje, predstavlja mogućnosti za ugrožavanje zdravlja tih građana. Sistem

procene sa tačke koje ne daju prioritet porodicama koje žive zajedno sa članovima porodice kojima


36

je potrebna intenzivna nega, zbog ozbiljnih zdravstvenih invaliditeta, stvara nedostatak za ove

porodice koji ne mogu biti konkurentni kao drugi aplikanti, uzimajući u obzir dodatne troškove za

lekove i druge specifične potrebe koje se odnose na ovu grupu društva.

Sistem koji se primenjuje u nekim opštinama da množi bodove za svakog člana porodice i nekoliko

opština bodovanje ne uzimajući u obzir broj članova porodice stvara nejasnoće ovog sistema

procene. Isti problem je prilikom obračuna poena za članove porodice na osnovu starosti članova

porodice podnosioca aplikacije u starosnoj grupi, što stvara nedostatak za porodice s više od jednog

člana u istoj starosnoj grupi. Postavljanje određenog starosnog doba u dve grupe unutar sistema

procene, kao što su doba od 18 godina rezultira davanjem različitog broja bodova za isto starosno

doba, dok ovaj kriterijum u okviru osnovnih pravila stvara nesigurnost i stvara konfuziju između

Komisije za procenu i selekciju. Sistem koji daje bodove aplikantima za socijalno stanovanje na

osnovu prihoda kandidata u porodici/pojedinačnim članovima porodice stvara nedostatak za

porodice sa više članova porodice, u isto vreme znači manje obračunati prihodi po članu porodice.

Bodovi koji se daju prema sistemu bodovanja za porodice koje su pod starateljstvom članova

porodice sa invaliditetom i ozbiljne zdravstvene probleme kao što je definisano propisom stvara

nedostatak za porodice s više od jednog člana porodice sa ozbiljnim zdravstvenim problemima i

ista stvar se događa sa porodicama koje se brinu za više od jednog siročeta.

Ne razmatranje kriterijuma finansijskih ograničenja navedenih u uredbama negativno utiče na

porodice/osobe koje žive sa primanjima do 300€, uzimajući u obzir trenutnu vrednost novca i

promene u stopi inflacije i drugih socio-ekonomskih faktora. Potpisani ugovori za zakup stanova iz

PPS-a za dugo stvaraju prepreke u procesu inspekcije i nadzora, a posebno stvaraju prepreke kada

korisnici u periodu zakupnine mogu promeniti svoju socio-ekonomsku situaciju, dok opštine može

ponovo izdati te stanove u zakup drugim porodicama u potrebi.

Žalbeni postupak za ne dobijanje PPS-a u nekim opštinama prevladava osnovnu uredbu AU

22/2010 o žalbenom postupku nezadovoljnih stranaka, što je proces koji je fokusiran na MŽSPP.

Komisije za procenu i selekciju sastavljene od više od pet članova su u suprotnosti sa AU. 22/2010

o procedurama korišćenja PPS-a, dok imenovanje članova Skupštine opštine u ovim Komisijama

može biti praćeno mešanjem nadležnosti između zakonodavne i izvršne vlasti.


37

7 Preporuke

Preporuke date u nastavku imaju za cilj da se obezbede da odgovorni subjekti, odnosno MŽSPP i

opštine sprovedu efikasne prakse zasnovane na solidnom upravljanju i funkcionisanju PPS.

Preporučujemo Vladi Kosova:

Da ispita da li je sadašnji sistem za socijalno stanovanje pogodan da efikasno ispuni sve zahteve

socijalnog stanovanja i da li deluje tako da obezbeđuje uspostavljanje funkcionalnog sistema za

stanovanje građana u stanju potrebe za socijalnim stanovanjem.

Da na osnovu prethodnih iskustava, uključujući i uočene nedostatke u dizajnu i implementaciji

odgovarajućeg sistema i daje rezultate u socijalnim stanovima, da uvidi potrebu za imenu propisa

kako bi se omogućio smeštaj građana ljudi u potrebi socijalnog stanovanja.

Da pojasni lanac odgovornosti za razvoj i implementaciju PPS-a. Zatim, da uputi nadležne institucije

uz podršku imenovanog organa Vlade koji je odgovoran za celi program, da razjasne dešavanja i

način boljeg upravljanja.

Preporučujemo Ministarstvu životne sredine i prostornog planiranja:

Razvoj nacionalne program stanovanja za rešavanje problema stanovanja sa efektivnim,

merljivim, realnim i strateškim ciljevima, koji se odnose na rad svih centralnih i lokalnih

institucija koje su odgovorne za PPS.

Da preduzme korake kako bi se obezbedilo stvaranje realnog plan i funkcionalnog sistema

za socijalno stanovanje, koji se primenjuje na isti način u svim regionima i opštinama,

efektivan i efikasan za smeštaj svih građana u stanju potrebe za socijalnim stanovanjem.

Da pomogne opštinama u vezi sa korišćenjem njihove imovine, što može pomoći da se

poveća njihov stambeni fond i da se ta sredstva koriste u rešavanju zahteva stanovanja.

Da obezbedi primenu istih kriterijuma u svim opštinama, sistem koji omogućuje da se

najhitnije potrebe tretira prvo i pomaže u popunjavanju i u drugim opštinama, ako postoji

finansiranje za stanovanje.

Da redovno prati rad opština, kao i za praćenje procesa i prakse koje se primenjuju kako bi

se obezbedila efikasan proces procene i selekcije, izbegavajući oštre kriterijume, i da samo

kvalifikovani aplikanti imaju koristi od programa stanovanja.

Da ispita ograničenja kvalifikacija za prebivalište u dotičnoj opštini, s obzirom da male

opštine mogu imati mali budžet da se nose s problemom stanovanja i u tom pogledu

porodice u potrebi za PPS u malim opštinama mogu imati malo ili nimalo mogućnosti rešiti

svoje stambeno pitanje.

Da izradi uputstva i da uspostavi sveobuhvatan, integrisan i koherentan proces praćenja,

kontrole, procene i izveštavanja.


38

Da obezbedi uspostavljanje funkcionalnog sistema za upravljanje informacijama, koji će

pružiti informacije o stambenim potrebama, stambenom fondu (stanovima iz stambenog

fonda koji će se koristiti za socijalno stanovanje), broj smeštenih porodica, površine zemljišta

koja se mogu koristiti za izgradnju stambenih objekata, kao i druge relevantne informacije

koje će pomoći u planiranju i donošenju odluka u budućnosti.

Da uspostavi sistem saradnje koja pruža koherentne i sveobuhvatne razmene informacija s

drugim akterima, kao što su Ministarstvo rada i socijalne zaštite (MRSZ) u vezi razmene

informacija o potrebama stanovanja. Ove informacije trebaju uključiti porodica koje, se s

obzirom na njihovu ozbiljnu socio-ekonomsku situaciju, smatraju da nemaju pristup

informacijama iz medija ili u u objavama u opštini.

Da obezbedi da su opštine identifikovale i uključile stanova koji su izgrađeni od strane

međunarodnih humanitarnih organizacija pre 1999. godine i stanove koji su izgrađeni od

strane državnih institucija i donatora nakon 1999. godine, što može povećati broj stanova na

raspolaganju za posebne programe stanovanja, i tako pružati više domova za više

pojedinaca/porodica u potrebi.

Da prati usklađenost svih propisa na lokalnom nivou sa centralnim propisima u vezi sa

kriterijumima, potpisanim ugovorima, kvalifikovanju aplikanata i pregled važećih propisa:

a) Da odredi kriterijume za hitne slučajeve za utvrđivanje hitnih prioriteta za

porodice/osobe sa ozbiljnim zdravstvenim problemima i njihovim porodicama/osobe

koje žive u opasnim objektima;

b) Da uspostavi sistem redovnog pregleda propisa za utvrđivanje reda prvenstva,

pogotovo finansijske kriterijume koji se odnose na usklađivanje finansijskih ograničenja

u skladu sa stopom inflacije;

c) Da jasno definiše sistem kriterijuma bodovanog vrednovanja za porodice koje brinu za

više od jednog člana porodice sa zdravstvenim problemima; za porodice s različitim

brojem članova porodice, kao i porodice s više od jednog siročeta pod staranjem; za

članove porodice aplikanata za stanovanje na osnovu starosnog doba, kao i da bi se

izbegle nejasnoće o proceni starosnog doba članova porodice od 18 godina;

d) Da razmotri kriterijume za vreme trajanja prebivališta na području opštine, uzimajući u

obzir poteškoće sa stanovanje građana u stanju potrebe za socijalnim stanovanje u

manjim opštinama, koje imaju manji budžet.

Preporučujemo Predsednicima opština:

Da deluju da obezbede izradu realnih planova ž i funkcionalnog sistema za socijalno

stanovanje, efikasnog i delotvornog za smeštaj svih građana kojima je potreban smeštaj za

socijalno stanovanje u okviru svoje opštine.

Da razmotre tekuće programe stanovanja i da eliminišu postojeće nepravilnosti, uključujući

i izdavanje postojećih stambenih objekata namenjenih za socijalno stanovanje i drugih

socijalnih kategorija.


39

Da Opština Mitrovica u vezi sa ugovorom za izgradnju socijalnih kuća deluje na osnovu

potpisanog ugovora, kako bi se obezbedila izgradnja ovih kuća od strane izvođača radova

po ugovoru.

Da obezbede uspostavljanje koherentnog procesa identifikacije potreba za socijalno

stanovanje, bez obzira na to da li zahtev za PPS ili ne tretiranje slučajeva kada njihovo stanje

ozbiljnije zdravstvene ili društveno-ekonomske situacije takvo da onemogućuje njihovo

obaveštavanje o procesima opštine.

Da se obezbede da se najhitnije potrebe identifikovani i da se one tretiraju pravovremeno i

na koherentan način, što znači da se prioritet daje najhitnijim potrebama.

Da se obezbedi primena jednakih kriterijuma za sve kandidate u proces procene i selekcije

korisnika, izbegavanjem strogih kriterijuma i da se samo kvalifikovani aplikanti da imaju

koristi od programa stanovanja.

Da obezbede uspostavljanje redovnog i sveobuhvatnog proces kontrole trenutnih korisnika

PPS, koji će pomoći u identifikaciji korisnika koji imaju veće prihode, a oni koji su poboljšali

svoju socio-ekonomsku situaciju, a koriste stanove koji se mogu ponovo izdati drugim

građanima u potrebi;

Da obezbede uspostavljanje sistema za praćenje i arhiviranje datoteka korisnika i odbijenih

korisnika, što će omogućiti lakše praćenje korisnika.

Da obezbede da svi korisnici dobiju ugovor o zakupu, kojima se određuju sve odredbe,

uključujući i trajanje zakupa na osnovu analize učinjene o vremenskoj predviđanju promena

socio-ekonomskog statusa korisnika.

Da uspostave efikasan proces tokova za procenu prijava i selekciju korisnika koji zaobilazi

birokratiju i obezbeđuje brzo i pravilno donošenje odluka.

Da uvedu mehanizme inspekcije putem kojih će biti dokumentirani rezultati i da će poslužiti

kao osnova za planiranje i donošenje odluka u budućnosti. Ovaj mehanizam bi trebalo biti

direktno vezane za praćenje, izveštavanje i kontrola celokupnog procesa implementacije

PPS-a od strane centralne vlade, kako bi se omogućilo opšte primene i primeniti sankcije gde

je to potrebno;

Da stanovi koji su trenutno uzeti pod zakup od strane korisnika koji mogu priuštiti tržišne

cene, isprazne i da se oni daju na korišćenje najhitnijim zahtevima;

Da se obezbedi puno poštovanje svih propisa i uredbi na lokalnom nivou u odnosu na

osnovnu uredbu vezanu za kriterijume, potpisane ugovore i kvalifikaciju aplikanata.


40

Dodatak 1. Kriterijumi revizije, metodologiju, opseg i ograničenja

Kriterijumi revizije

Svrha finansira PPS je stvaranje održivih uslova za život porodica ili pojedinaca koji nisu ekonomski

sposobni priuštiti stanovanje na slobodnom tržištu. Mi ćemo oceniti ako se odgovorne interesne

strane uključene u ovom procesu obezbedile da se plan, koordinacija, izveštavanje i nadzor u

odnosu na PPS obavlja na vreme i na odgovarajući način.

Kriterijumi revizije u ovoj reviziji proističu i nacionalnog zakonodavstva i najboljih praksi za

efikasno upravljanje PPS-a.

Da bi potvrditi to, uspostavili smo sledeće kriterijume:

Propis, planovi i uputsva i uputstva za PPS treba da bude sveobuhvatan, uzimajući u obzir

ciljeve ovih programa. Vrlo je važno da uloge i odgovornosti svih uključenih strana budu

jasno definisane, i koje su njihova prava i odgovornosti.

Pravnu osnovu ili kriterijume za PPS, uključujući: Zakon o finansiranju PPS-a,

administrativna uputstva (u daljem tekstu AU) koje izdaje Ministarstvo za sprovođenje ovih

zakona. Zakonske i podzakonske akte koje izdaje opština za administraciju i upravljanja

PPS.

Za realno planiranje, važno je da se ispitaju raspoloživi resursi, npr informacije o stanovanju

i aplikacija dostupnih na PPS25. Odstupanja od planova ili loša performansa su dobro

analizirana i preduzete su odgovarajuće mere za adresiranje tih odstupanja.

Sveobuhvatno i usklađeno praćenje, kontrola i redovne evaluacije, znače da se aktivnosti

redovno prate26; Aktivnosti se kontrolišu dok se rezultati upoređuju sa planovima u skladu

sa okolnostima a procena je dizajnirana kako treba.

Pravilno izrađeno i sprovedeno izveštavanje treba da bude redovno i sveobuhvatno, svih

strana uključenih u performansi PPS27. Izveštavanje i praćenje odgovornih aktera treba

uskladiti, da postoje uputstva/pravila izveštavanja.

Postizanje najbolje vrednost za novac u PPS-u od strane lokalnih vlasti podrazumeva

pravovremenu i odgovarajuću implementaciju od strane lokalne vlasti kao što je

predviđeno.

Efikasna implementacija PPS za najhitnije slučajeve znači da su sve hitne potrebe uslužene

na vreme. Pravovremene pružanje usluga znači da pružite dom sa sve aplikante kojima je

hitno potreban dom.

25Zakon br. 03 / L-164 o Finansiranju posebnih programa stanovanja, poglavlje 3. 26Zakon br. 03 / L-164 o Finansiranju posebnih programa stanovanja, član 27 i 28. 27Zakon br. 03 / L-164 o Finansiranju posebnih programa stanovanja, stav 25, član 1.2.


41

Metodologija revizije

Prilagođavanje revizije da odgovori na konkretna pitanja, da li PPS ispravno izvršena je na osnovu

cilj postizanje ciljeva ove revizije. Kako bi se osiguralo da su informacije i analize koje proizlaze iz

ove revizije, smatrali smo korisnim da se fokusiramo na zadacima i izborima koji su uključeni u

stvaranju dobrog dizajna revizije koji će dovesti do rešavanje mogućih nedostataka.

Naš pristup revizije PPS-a koristi različite tehnike za pribavljanje dokaza i sigurnost revizije,

razgovor sa relevantnim službenicima, analizu relevantnih dokumenata i procenu rizika za

program stanovanja.

1.1 Da li su politika, planovi i uputstva dobro zasnovana i realna?

Analiza regulatornog okvira, relevantnih planova i direktiva iz MŽSPP (Vlada) i na nivou

lokalne samouprave (opština) kojima se uređuju PPS-a;

Proučavanje relevantnih statistika, protokola i drugih relevantnih dokumenata od strane

nadležnih organa uključenih u PPS-u;

Razgovor sa odgovornim službenicima u MŽSPP i odabranim opštinama o statusu završetka

i usklađenosti zakonodavnog okvira ako je jasno, dobro osnovano i realno.

1.2 Da li su sistemi pracenje, kontrole i procena i izveštavanje o rezultatima dizajnirani i

izvršavani kako treba?

Analiza drugih relevantnih izveštaja i dokumenata MŽSPP u vezi sa aspektima pracenje

PPS, načinu vrednovanja i izveštavanja podataka, učestalost izveštavanja, rezultati

izveštavanja i potpunost ovih izveštaja. Analiziranje da li nadležni organi provode

aktivnosti i merenje rezultata u odnosu na potrebe i ciljeva i izveštavanje o postignutim

rezultatima;

Procena da li se sprovode odgovarajući mehanizme za praćenje, kontrolu, procenu i

izveštavanje o BDP-a;

Razgovore sa zvaničnicima iz MŽSPP nadležnih organa i nadležnim službama u odabranim

opštinama.

1.3 Da li su preduzme odgovarajuće radnje za adresiranje loše performanse ili odstupanja od

planova i ciljeva?

Analiziranje da li je MŽSPP izvršilo procenu potreba PPS u koordinaciji s lokalnim vlastima;

Analiziranje performanse svih strana uključenih u PPS-a i odstupanja od planova i ciljeva

PPS-a;

Analiziranje radnji koje su preduzete zbog loših rezultata i identifikacija mogućih

odstupanja od planova i ciljeva PPS-a.


42

2.1 Da li se programi lokalnih vlasti sprovode kao što je predviđeno u PPS-u?

Procene da li nadzor od strane nadležnih organa konzistentan i koordiniran u pogledu

implementacije PPS kao što je predviđeno u opštem programu PPS-a;

Anketiranje lokalnih zvaničnika zaduženih u odabranim opštinama u pogledu komunalne

delatnosti, strategija i planova za rešavanje problema PPS-a;

Analiza lokalnih akcionih planova PPS-a (ako su ti planovi već usvojeni od opština) i

analiziranje ovih planova ako su u skladu sa važećim zakonima PPS-a. Analiza izveštaja o

implementaciji akcionih planova za PPS-a i i njihovo izveštavanje Ministarstvu; i

Fizički pregled izabranog uzorka stambenih zgrada namenjenih za stanovanje PPS.

2.2 Da li programi efektivno služe najhitnijim potrebama?

Procena da li se identifikacija najhitnijih potreba vrši na osnovu relevantnih informacija, tj.

registara u opštini navodeći socijalnu situaciju, inspekcije na licu mesta;

Analiza dosijea korisnika da li one sadrže dokumente koji dokazuju hitnu potrebu za PPS;

Procena da li je postavljen prednost prioriteta za kategorije porodica koja može imati koristi

od PPS-a;

Analiziranje da li su najhitnije potrebe najpre uslužene na efikasan način; i

Analiziranje da li su potpisni sporazumi su transparentni, konkurentni i na osnovu

definisanih kriterijuma.

Studijske posete slučajeva na lokalne tela samouprave

Mi smo slučajno izabrali pet lokalnih vlasti metodom uzorkovanja da je težinski veći broj objekata

u PPS-u, najveći broj zahteva za PPS, najbolja praksa se primenjuje za povećanje opštinskog

stambenog fonda. Izvršili smo reviziju opštini Obilić, Đakovica, Mitrovica, Uroševac i Prištine. U

svakom od ovih lokalnih vlasti sproveli smo polu-strukturirani intervjui sa viših donosilaca odluka

u opštini odgovornost za PVB-ve proces. Primena otvorenih pitanja nam je omogućilo širu raspravu

omogućava ispitanik da iznese svoje stavove. Osim toga obavili smo polu-strukturirani intervjui sa

javnim službenicima odgovoran za upravljanje PPS. U svakoj od polu-strukturiranih intervjua,

napravili smo otvorena pitanja i fokusirao se na: lokalna iskustva u identifikovanju slučajeva

potrebe za PPS-a; lokalne mere da odgovori na PPS potrebe; Lokalni angažman u saradnji sa drugim

državnim organima. Pored analitičkih analiza ispitali smo dokumentarni dokazi koje opštine, svoje

strateške planove za PPS-a i njegove trenutne planove da se bavi PPS-a.


43

Intervjui sa vladinim službenicima

Obavili smo polu-strukturirana intervju sa zvaničnicima Odeljenja za stanovanje - MŽSPP, koje je

odgovorno za planiranje, koordinaciju i praćenje procesa PPS, s naglaskom na razumevanje: Ciljeva

odeljenja za PPS-a i kako je izvršeno praćenje rezultata naspram tih ciljeva; pristup podršci PPS i

kakav to uticaj imao; koordinaciju, usmeravanje, savetovan je i druge podrške koja je data lokalnim

vlastima; praćenje i izveštavanje; planove odeljenja da se prikupe podaci i podrška opštinama za

bolje upravljanje PPS-a. Ispitali smo dokumente koji se odnose na PPS, praćenje ciljeva, aktivnosti

radeći sa opštinama i evaluacije. Takođe smo obavili polu-strukturirane intervjue sa zvaničnicima

u Ministarstvu rada i socijalne zaštite, u nastavku (MRSZ) da shvatimo njihovu uključenost i njihove

perspektivu u međuvladinom radu kako bi smo pronašli bolje preporuke.

Delokrug i ograničenja ove revizije

Odeljenje za revizije performanse u okviru NKR, je pokrenulo reviziju PPS-a. Ovom revizijom

imamo za cilj da pružimo relevantne preporuke centralnim i lokalnim nivoima vlasti i drugim

odgovornim strana, kako bi se poboljšao svoj pristup u odnosu na PPS.

Ova revizija će obuhvatiti period 2015-2017, uključujući planiranje, koordinaciju, praćenje i

izveštavanje o selekciji novih korisnika za PPS, a spiskovi svih sadašnjih korisnici će biti pregledani

o prihvatljivosti koristi PPS-a, nakon stupanja na snagu novog zakona u 2010. godini predmet ove

revizije od strane centralnog nivoa vlade će biti MŽSPP kao nosilac procesa PPS-a. Da bi odgovorili

na pitanja naše revizije, mi ćemo razmotriti upravljanje od strane Odeljenja za stanovanje MŽSPP,

Direkcije za socijalnu zaštitu koje posluju u okviru opština. Od razine lokalne samouprave pet (5)

opština će poslužiti kao studije slučaja na osnovu osetljivosti, na jvećem broju zahteva i objekata za

PPS-a na osnovu najbolje prakse. Ovih pet opština su izabrane za ilustraciju kako se program

upravlja na lokalnom nivou. Oni će takođe da ilustriraju rezultate ovih programa stanovanja, ovi

izabrani slučajevi će biti dovoljni za potrebe ove revizije.

Opština Obilić, s obzirom na osetljivost stanovanja određene grupe stanovnika u Plemetinu;

Opština Đakovica, ima najveći broj zahteva za PPS;

Opština Priština, ima najveći broj objekata za PPS;

Opština Mitrovica, na osnovu broja zahteva i stambenih jedinica; i

Opština Uroševac, s obzirom na dobru praksu koji je primenila preko davanja opštinskog

zemljišta investitoru za izgradnju stambene zgrade, pod uslovom da opština dobije nekoliko

stanova koji će povećati stambeni fonda opštine.

Mi nismo razmotrili individualno kvalifikovanje korisnika procesa 2016/2017, u opštini Uroševac

koja je izdala 38 stanova s obzirom na to da još nisu potpisani pojedinačni ugovori sa korisnicima, s

obzirom na pritužbe nezadovoljnih aplikanata da dovede stvar u postupku suda i zbog činjenice da

su izdati stanovi ilegalno okupirani od drugih nepoznatih ljudi.


44

Nismo pregledali pojedinačno kvalifikovanje za 100 korisnika 2016/2017, poziva za apliciranje u

opštini Priština zbog činjenice da proces nije završen u vreme revizije i pojedinačni ugovori sa

korisnicima još nisu potpisani.

Mi nismo razmotrili individualno kvalifikovanje 46 korisnika procesa 2016/2017, poziva za

apliciranje u opštini Đakovica jer pojedinačni ugovori sa korisnicima još nisu potpisani, posto su

izdati stanovi ilegalno okupirani od strane drugih nepoznatih građana.


45

Dodatak 2. Sistem PPS zasnovan na trenutnom okviru

Prije 2010. godine, kada je uveden zakon o PPS-u, socijalno stanovanje je ciljalo obezbeđivanje

domova za porodice u potrebi preko izgradnje kolektivnih stambenih objekata. Do tada je vlada uz

pomoć raznih donatora izgradila devet stambenih objekata u različitim gradovima širom Kosova.

U mnogim slučajevima su izgrađene kuće za porodice u potrebi, što je proces koji još uvek traje u

opštinama gde opštine mogu obezbediti budžet za tu svrhu ili kada donatori pokazuju interes za

ulaganje svojih sredstava u sličnim projektima. Ovaj proces finansiranja improvizacija socijalno

stanovanje je stvorila konfuziju između centralne i lokalne samouprave u razvoju stambene politike.

Zakon br. 03 / L-164 o finansiranju PPS, ima za cilj stvaranje uslova za održivo stanovanje za

porodice ili pojedince koji nemaju ekonomski kapacitet da priušte stanovanje na slobodnom tržištu

i način osiguranja i korišćenje sredstava u PPS-u s razvojem. Na osnovu ovog zakona, stanovanje se

ostvaruje preko dva programa:

1. Program stanovanja sa neprofitnim iznajmljivanje u zgradama koje su izgrađene od opština,

vlade ili donatora;

2. Program sa bonusom stanovanja u kojim slučajevima opština finansira polovinu tržišne cene

stanovanja u privatnom vlasništvu.

MŽSPP treba uspostaviti mehanizme saradnje između odgovorne aktere, na osnovu funkcionalnih

sistema, transparentnost i odgovornost, koordinirajući svoje aktivnosti u implementaciji

institucijama i PPS-a. Ostali akteri odgovorni su direktno povezani sa BDP-a od opština, odnosno

opštinskih službi su odgovorni za ovaj proces.

Dužnosti i odgovornosti MŽSPP

Mandat MŽSPP od svog osnivanja 2002 godine je da uređuju stambeni prostor na Kosovu. Odeljenje

za prostorno uređenje, građevinarstvo i stanovanje (OPUGS) je direktno odgovorno za pripremu i

sprovođenje pravnog okvira za stanovanje. MŽSPP kao glavni akter odgovoran za PPS-a u okviru

nivoa centralne vlade koje razvija politike i mere za implementaciju ovih politika, strategija,

programa i projekata. Osim toga, MŽSPP obavlja i druge poslove koje direktno utiču na stvaranje

uslova i mehanizama kako bi se obezbedilo odgovarajuće i održivo stanovanje. MŽSPP treba pratiti

i analizirati stanje oblasti u okviru svojih nadležnosti, da priprema i predlaže strateške programe i

mere za poboljšanje stanja u oblasti stanovanja i stara se o realizaciji programa i mera.

MŽSPP je odgovorno za razvoj trogodišnje (3) strategije stanovanja na osnovu trogodišnjig (3)

opštinskih programa stanovanja, osigurati da se ova strategija odnosi na stanovanje kao društveni

problem ili problem strateškog planiranja kako bi se obezbedio održivi razvoj socio-ekonomskog

razvoja. U tom smislu MŽSPP planira budžet za podršku godišnjih programa stanovanja i baza

podataka na centralnom nivou, na osnovu podataka iz opština.


46

Trenutni programi koji se mogu koristiti za PPS:

1. Program neprofitnog zakupa – primenjuje se za stanove izgrađene od strane opštine, vlade

i donatora, i

2. Program sa bonusom stanovanja - primenjuje se kada Opština finansira polovinu zakupnine

u postojećim stanovima u vlasništvu fizičkih ili pravnih lica.

Ministarstvo kontroliše i prati razvoj i sprovođenje tro (3) godišnjih programa za stanovanje koji će

biti razvijeni od strane opština. Ove kontrole se trebaju izvršiti preko saradnje sa opštinskim

inspekcijama za praćenje sprovođenja PPS.

Dužnosti i odgovornosti lokalne samouprave

Opština je glavni akter u dizajnu, finansiranje i realizaciju programa stanovanja. Odgovornosti

opštine se trebaju vršiti, organizovati i upravljati u potpunom skladu sa zakonima koji uređuju

odgovornosti opštine, Zakonom o lokalnoj samoupravi, Propisima i operativnim procedurama u

skladu sa Statutom opštine odobrenim od strane Skupštine opštine. Zakon o finansiranju PPS -a i

usvojeni propisi daju široka ovlašćenja opštinama u identifikaciji, planiranju, izvršenju i praćenju

PPS-a. U praksi, u okviru opštinske uprave, odgovornost za PPS poverena je Direkcijama za

zdravstvo i opštinskim centrima za socijalni rad. Prema važećim propisima, opštine treba da imaju

sektor za stanovanje koji će koordinisati svoje programe sa centralnom vladom i izveštavaće o

napretku programa stanovanja

Kategorije i porodice mogu imati koristi od PPS su porodice koje:

1. Nemaju stan ili kuću u individualnom vlasništvu;

2. Ostale bez krova nad glavom, kao rezultat oštećenja tokom rata na Kosovu; i

3. Poseduju stambeni prostor koji je ispod normalnih uslova stanovanja utvrđenih za ove

socijalne kategorije.

Prema postojećim odredbama stanovi koji se trebaju koristiti za PPS su:

Stanovi koji su izgrađeni pre marta 1999 godine, finansiran od strane međunarodnih

humanitarnih organizacija u cilju smeštaja izbeglica, koji su stanovi prešle u vlasništvo

opština i stanovi koji su izgrađeni od državnih institucija nakon 1999 godine sa j avnim

sredstvima ili od donatora u svrhu socijalnog stanovanja;

Postojeći stanovi u vlasništvu fizičkih ili pravnih lica, koji se mogu iznajmiti za porodice koje

poseduju bonus stanovanja;

Ostali stanovi u vlasništvu opštine, koji se mogu prilagoditi za korišćenje na osnovu PPS-a.

Lokalna samouprava je odgovorna za identifikovanje potreba za stanovanje na celoj teritoriji i za

upravljanje tim potrebama te da na osnovu tih informacija i projekte za razvoj tro (3) godišnjih

programa stanovanja, na osnovu finansijskih sredstava i pružanje zemljišta i infrastrukture za

izgradnju. Tro (3) godišnji programi stanovanja su sistem izveštavanja koja sadrži statistiku,


47

procenu stanja programa stanovanja u okviru regiona opštine, na osnovu praćenja. Cilj trogodišnjeg

programa je da se utvrdi vrsta programa koji će se smatrati kako bi se rešilo pitanje održivog

stanovanja, na osnovu stvarnog stanja i zahteva za održivo stanovanje. Prepoznavanje potreba i

vrste programa stanovanja i stambenog fonda (stanove u vlasništvu opštine koji se prema propisima

moraju koristiti za PPS-a) i korišćenje ovih stanova u PPS-u. Obezbeđivanje gradilišta i opremanje

ovih gradilišta s odgovarajućom infrastrukturom, u cilju stvaranja mogućnosti za stambenu

izgradnju iz vlastitih sredstava kada raspoloživa sredstava ili upotrebom ove infrastrukture za

pronalaženje donatora ili investitora, čija se sredstva se mogu koristiti za povećanje stambenog

fonda na osnovu važećih propisa. Opštine su takođe odgovorne za stvaranje i upravljanje bazom

podataka porodica koje su korisnici PPS-a, kao i upravljanje i održavanje stanova. Opštine imaju

odgovornost za inspekciju i sprovođenje PPS-a u zavisnosti od uputstava ili propisa, kao i

propisanih kriterijuma.

Relevantni dokumenti

Spisak glavnih zakona i propisa kojima se uređuje PPS-a:

Zakon br. 03/L-164 o Finansiranju posebnih programa za stanovanje;

Zakon br. 03/03/ L-40 o Lokalnoj samoupravi;

Zakon br. 03/L-226 o Davanju na korišćenje i razmenu nepokretne imovine opštine;

AU 18/2010 - o Sadržaju ugovora za neprofitno iznajmljivanje stana;

AU br. 19/2010 o sadržaj stambenog bonusa;

AU br. 21/2010 za utvrđivanje redosleda i prioriteta kategorija porodica koje mogu imati

koristi od posebnih programa stanovanja;

AU br. 22/2010 o Postupcima koristi od posebnih programa stanovanja;

AU br. 23/2010 o Postupcima za proglašenje posebnih programa stanovanja;

AU br. 24/2010 o Minimalne stopama stanovanja od Posebnih programa stanovanja


48

Dodatak 3. Podaci o broju slučajeva / porodice kojima je potrebna PPS-a

Br. Opštine Slučajevi kojima je

potreban PPS-a?

Slučajevi u

krajnjem siromaštvu?

Slučajevima za koje je

potrebna program socijalnog stanovanja?

Slučajevi koji su

imali koristi od PPS-a?

Izgradnja kolektivnih zgrada

po opštinama

Da li opština ima

posebna sredstva za izgradnju stanova

1 Dragaš N / A 2014 = 410; 2015 =

339 2016 = 377 Nema zahteva N / A Nijedna Ne

2 Junik N / A 2014 = 4; 2015 = 3

2016 = 2 Ne Nijedna Nijedna Ne

3 Istok 2014 = 48; 2015 = 52 2016 = 65

2014 = 650; 2015 = 5.982.016 = 554

Više od 20 porodica 2014 = 6; 2015 = 82016 = 8 + 4

2006 = 1 zgrada sa 22 stanova Planirano 150,000 € pojedinačnih kuća

4 Elez Han 2014- 2016 = 42 Slučajeva

6 porodica N / A 2014 - 2016 = 11 Slučajeva

Nijedna Ne

5 Mamuša Ne 2014 = 30; 2015 = 322 016 = 25

Nema zahteva Nijedna Nijedna Ne

6 Vitina Ne N / A N / A Nijedna Nijedna Ne

7 Podujevo 2014 = 236; 2015 = 1.112.016 = 12

2014 = 1085; 2015 = 10012016 = 1004

Za odlučivanje = 10 porodica žive u kontejnerima

2014 = 402 015 = 202 016 = 10

60 kuća i dogovor za izgradnju 30 kuća

Ne

8 Orahovac 2014- 2016 = 21 Slučajeva

Ukupan broj = 700 2014 - 2016 = 45 predmeta 2016 = 1 U izgradnji do 2018. godine 100.000 € za naredne dve godine

9 Štimlje N / A N / A N / A N / A N / A N / A

10 Štrpce 2014- 2016 = 3 Slučaja 17 96 Nijedna Nijedna Ne

11 Zvečan 2014-2016 = 25 76 15 6 Nijedna Ne

12 Uroševac 2014- 2016 = 314 1050 224 2015 = 52 4 predmeti koncesija izgradnje Ne

13 Kosovo

Polje 2014 = 13; 2015 = 192 016 = 30

2014 = 8; 2015 = 122 016 = 18

32 2014 = 4; 2015 = 82016 = 12

1999 = 58 stanova Da

14 Klina 2014 = 60; 2015 = 57 2016 = 53

2014 = 1000; 2015 = 1000; 2016 = 1000.

2014 = 60; 2015 = 572 016 = 53 Nijedna 2005 = 3; 2006 = 12010 = 1 Ne

15 Mitrovica 2014- 2016 = 484 zahtjeva

2014 = 1724; 2015 = 1.904; 2016 = 2098

2014- 2016 = 484 slučajeva Nijedna Nijedna Ne

Izvor: Podaci prikupljeni iz istraživanja sa 15 opština na Kosovu, koju je sprovela NKR, oktobar 2017


49

Dodatak 4. Status trogodišnjeg programa stanovanja u opštinama po

kategorijama

Br. Opština

Opštinski

programi stanovanja

Broj zahteva po kategorijama

Socijalni

slučajevi

Za zajednicu

RAE

Porodica palih

boraca, ratnih vojnih invalida i mučenika

Repatrirani

1 Kamenica 2013-2015 33 20 3 6

2 Uroševac 2014-2016 143 1 162 5

3 Gračanica 2014-2016 246 4

4 Klina 2013-2016 120 46 21 6

5 Podujevo 2015-2017 64 5 15 37

6 Elez Han 2014-2016 19 12 1

7 Štrpce 2014-2016 423 8 45

8 Đakovica 2014-2016 1265 2256 964

9 Orahovac 2014-2016 160 26 848 103

10

11 Lipljan

2013-2015

2017-2020

Obilić 2015-2017 150 150 21

12 Vučitrn 2015-2017 76 4 122

13 Štimlje 2017-2019 5 176 5

14 Mitrovica 2016-2019 150 23 183

15 Mališevo 2017-2020 1 25

16 Peć 2017-2020 111 128

17 Vitina

18 Kosovo

Polje 2017-2020 20 6 5

19 Novo Brdo 2017-2020 30 8 19

20 Dečane Na čekanju

21 Ranilug 2017-2020 20 4 15

22 Gnjilane 2017-2020 573 21

23 Priština Na čekanju

Ukupno 3652 444 4820 1339

Izvor: Sažeti podaci dobijeni iz MŽSPP, decembar 2017


50

Dodatak 5. AI Nr._21_2010 za određivanje prednosti prioriteta – PPS

Br. TABELA VREDNOVANA PREMA KRITERIJUMU PREDNOSTI

bo

ov

aa

I

ST

AT

US

ST

AN

OV

AN

JA

1.1 Porodica koje žive u opasnim objektima ili nesposobnim za stanovanje 10

1.2 Porodica koje žive u zgradama koje su pod minimalne stope stanovanja 8

1.3 Porodica koje žive u tuđim objektima 6

1.4 Porodice koje žive na tržištu zakupa za više od 5 godina 4

II

VIS

INA

PR

IHO

DA

2.1 Porodice sa primanjima iznad minimalnog praga do 150 € 10

2.2 Porodice sa primanjima od 150-250 € 8

2.3 Porodice sa primanjima od 250-300 € 6

2.4 Porodice ispod minimalne granice prihoda utvrđenih u skladu sa članom

6. Zakona, uz subvenciju opština 10

III

ZD

RA

VS

TV

EN

O S

TA

NJE

3.1 Porodice sa brigom o pojedincima, decom sa stalnim zdravstvenim poremećajima

8

3.2

Teškim hroničnim bolestima se smatraju: maligne bolesti, ozbiljne bolesti u krvi, dijabetes težih slučajeva u krvi, dijabetes u težim slučajevima sa

insulinom, teškim hroničnim rezultat bolesti za dijalizu bubrega i nakon transplantacije bubrega, teški oblici astma, neodređene hronične bolesti

pluća, tuberkuloza, skleroza, bolesti imunog sistema, teški oblici

metaboličkih poremećaja, epilepsija, druge teške srčane bolesti i neuroza

6

IV

INV

AL

IDN

OS

T

4.1 Invalid sa više od 80% od čije telesne povrede vam je potrebna njega i

pomoć drugog lica 10

4.2 lnvalid sa 7l% do 80% telesnog oštećenja 9

4.3 lnvalid sa 61% do 61% telesnog oštećenja 8

4.4 Invalid sa 51% do 60% telesnog oštećenja 7





V

ST

RU

KT

UR

E

PO

RO

DIC

E 5.1 0-5 godina starosti koji potrebna briga 8

5.2 Između 6-18 godina starosti, koji su u obrazovanju 6

5.3 Između 18-25 godina starosti, koji su u obrazovanju 4

5.4 Stariji od 65 godina 3

VI

6.1 Porodice heroja 10

6.2 Na čelu sa jednim rediteljem 9

6.3 Porodica koja brine o siročadi 8

Ukupno:

Documents

IZVEŠTAJ REVIZIJE PERFORMANSE · obezbeđivanje gradilišta, stvaranje i upravljanje baze podataka, administraciju i održavanje, kao i za praćenje i izveštavanje. Obrada ove teme