IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA @IVOTNATA SREDINA · na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga nema izgradeni objekti. Spored dobienite podatoci od komunalnite pretprijatija

IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA

@IVOTNATA SREDINA

ZA

LOKALNA URBANISTI^KA PLANSKA DOKUMENTACIJA ZA IZGRADBA NA

STOPANSKI KOMPLEKS SO NAMENA G2-LESNA I NEZAGADUVA^KA INDUSTRIJA (FARMA ZA

KOKO[KI) NA KP 1820, KO KORO[I[TA XEPIN, OP[TINA STRUGA

N A C R T I Z V E [ T A J

Noemvri, 2018 godina

2

So cel navremeno da se sogledaat eventualnite vlijanija vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto, kako i socio - ekonomskite aspekti od realizacija na LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga, soglasno ~len 65, stav 2 od Zakonot za

ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18), postoi obvrska za sproveduvawe na Strategiska ocena na vlijanieto na planskiot dokument vrz ìvotnata sredina.

Izve{tajot za Strategiska ocena e potpi{an od Ekspert za Strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina (videno od Kopija na potvrda, dadeno vo prilog). Gorenavedeniot izve{taj za strategiska ocena na ìvotnata sredina soglasno ~len 66 stav (5) od Zakonot za ìvotna sredina e potpi{an od lice koe e vklu~eno vo listata na eksperti za strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina koja ja vodi Ministerstvototo za ìvotna sredina i prostorno planirawe. Kako dokaz za istoto vo prilog na izve{tajot e dadena kopija na Potvrdata so broj 07-10997/2 od 26.12.2012 godina dadena od strana na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe.

KD Enviro Resursi, DOO

Upravitel

Emil Stojanovski

3

4

Sodrìna:

Voved .............................................................................................. 6

1. Celi na Planskiot dokument ................................................... 9

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina ................................ 11

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena ........................... 13

1.3 Upotrebena metodologija ......................................................... 15

1.4 Zakonodavna ramka ..................................................................... 17

1.5 Institucionalna ramka ............................................................ 18

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena na

ìvotnata sredina ...................................................................... 20

1.7 Rezime ............................................................................................ 21

2. Pregled na planskiot dokument .............................................. 22

2.1 Osnovi na Planskiot dokument ............................................... 23

2.2 Planski opfat ............................................................................. 23

2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba ................................. 23

2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto ............................. .......... 24

3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za

izgradba na komunalna i soobra}ajna infrastruktura...... 25

3.1 Komunalna infrastruktura ..................................................... 25

4. 4.1

Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so ìvotnata sredina ...................................................................... Karakteristiki na prostorot .................................................

27

27

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost ............................................................ 27

4.1.2 Reqefni uslovi, naklon i ekspozicija na terenot ............ 28

4.1.3 Seizmolo{ki karakteristiki na terenot............................. 29

4.1.4 Hidrotehni~ka struktura ......................................................... 30

4.1.5 Klimatski i mikroklimatski uslovi na regionot.............. 31

4.1.6 Naselenie ...................................................................................... 33

4.1.7 Stopanstvo .................................................................................... 34

4.1.8 Hidrotehni~ka infrastruktura .............................................. 34

4.1.9 Kulturno nasledstvo ................................................................... 35

4.2 Opis na sega{nata sostojba so ìvotna sredina vo planskiot opfat ...............................................................................................

37

4.3 Sega{na sostojba so ìvotnata sredina vo i okolu planskiot opfat ..........................................................................

40

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument ....... 42

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa ............. 43

7. Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata sredina ...........................................................................................

44

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe

na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od

implementacija na planskiot dokument ................................ 50

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina ......... 60

5

10. Netehni~ko rezime ..................................................................... 62

11. Prilozi ......................................................................................... 67

Dodatok ........................................................................................... 70

Koristena literatura ................................................................. 73

6

Voved Cel na LUPD za izgradba na stopanski kompleks (farma za koko{ki),

na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga e gradba so namena G2 - Lesna i nezagaduva~ka industrija.

Podatocite koi se sobiraat zaradi potrebata od podgotovka na planskiot dokument, me|u koi, informacii za sostojbata so po~vata, vozduhot, vodata i klimatskite faktori na analiziranoto podra~je, sostojbata so naselenieto i socio-ekonomskite sostojbi, sluàt kako osnova za postavuvawe na nekolku alternativi za realizacija na planskite re{enija. So rana identifikacija na potencijalnite problemi koi bi se sozdale pri realizacija na sekoe od alternativnite re{enija se pravi optimalen izbor na najpovolnata alternativa koja }e ima minimalno negativno vlijanie vrz naselenieto zasegnato od realizacijata na planskiot dokument, minimalno negativno vlijanie vrz ìvotnata sredina i e istovremeno ekonomski najisplatliva.

Ocenata na vlijanieto na opredeleni strategii, planovi i programi vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto e postapka so koja se procenuvaat vlijanijata vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto od sproveduvaweto na predloènite planski dokumenti, so cel potencijalnite negativni vlijanija da bidat zemeni vo predvid u{te vo najranata faza na donesuvaweto na odluki povrzani so planiraweto na prostorot.

Sproveduvaweto na Strategiskata ocena na vlijanijata na planskiot dokument vrz ìvotnata sredina obezbeduva kreirawe na merki za za{tita na ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto vo procesot na podgotvuvawe i donesuvawe na planskite dokumenti preku ekspertska procenka i vklu~uvawe na javnosta pred donesuvawe na istite, a so cel donesuvawe na odr`livi planski re{enija.

Podgotovkata na planskiot dokument gi definira i jasno gi utvrduva osnovnite, a so tek na vreme i realnite celi i pravci vo domenot na zemjodelstvoto, {umarstvoto, energetikata, industrijata, turizmot, upravuvawe so otpadot, upravuvawe so vodite, prostornoto i urbanisti~ko planirawe i koristewe na zemji{teto, kako i Nacionalniot akcionen plan za ìvotna sredina i lokalnite akcioni planovi za ìvotna sredina koi ja nalaga potrebata soglasno ~len 65 od Zakonot za ìvotna sredina od sproveduvawe na Strategiskata ocena na vlijanieto na ìvotnata sredina na ovie planski i programski re{enija i celi.

Strategiskata ocena na na vlijanieto na ìvotnata sredina se sostoi od nekolku fazi na planirawe:

– proverka; – opredeluvawe na opfat; – osnovni podatoci na ìvotnata sredina;

– ocena; – podgotovka na izve{tajot za ìvotna sredina; – konsultacija so zasegnatata javnost; – prifa}awe na strategijata, planot ili programata i

7

– monitoring.

Pri opredeluvawe na obemot i detalnosta na informaciite vo Izve{tajot za ìvotna sredina, op{tina Struga e dol`na da pobara mislewe od organite koi se zasegnati od realizacija na planskiot dokument. Isto taka, spored Arhuskata Konvencija i Uredbata za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i drugi akti, kako i planovi i programi

od oblasta na ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08 i 45/11) ~len 8, op{tina Struga e dol`na da go vklu~i u~estvototo na javnosta preku:

– }e treba da se utvrdi dinamikata i rokovite {to }e bidat realni za efikasno u~estvo na zasegnata javnost;

– nacrt-pravilata }e treba da bidat javno raspolo`livi, i – na javnosta }e treba da i se ovozmoì da dade komentar.

Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe jasno gi definira osnovnite, a so vreme i ostvarlivite celi i pravci na razvojot, osobeno vo pogled na neophodnite kvalitativni strukturni promeni i za niv relevantni i adaptibilni re{enija i opcii. Neposrednata povrzanost i me|usebnata uslovenost pome|u planskiot opfat i vlijanieto na ìvotnata sredina nametnuva ednovremen, integralen tretman na prostorot i definirawe na dolgoro~na strategija za ureduvawe, opremuvawe i koristewe na prostorot i efikasna za{tita na ìvotnata sredina, prirodata i kulturno-istoriskoto nasledstvo vo regionot.

8

Posebno vnimanie e posveteno na karakteristikite na koristewe na zemji{teto. Pravnata i administrativna ramka, koja gi opfa}a osnovnite zakoni, strate{ki planovi i standardi na ìvotnata sredina, kako i procedurite za Strategiska ocena na ìvotna sredina obraboteni se vo posebno poglavje od ovoj Izve{taj.

Analizata na alternativite koi se opfateni so ovoj izve{taj ukaùva na potrebata od neminovno sproveduvawe na Strategiskata ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina vo procesot na planirawe zaradi pravilna i poefikasna izbrana alternativa. O~ekuvanite rezultati vrz ìvotnata sredina, preporakite i merkite za namaluvawe na vlijanijata, kako i planot za monitoring se prikaàni i objasneti vo posebni segmenti od ovoj Izve{taj.

9

1. Celi na planskiot dokument

Predmetniot planski opfat se nao|a vo op{tina Struga, na katastarska parcela 1820 KO Koro{i{ta Xepin, so direkten pristap od severozapadna strana od lokalen pat koj gi povrzuva selo Livada i selo Koro{i{ta.

Planskiot opfat na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin e na rastojanie od 1000 m isto~no od selo Livada i 600m zapadno od Koro{i{ta.

Predmetniot planski opfat dosega ne bil opfaten so vaè~ki urbanisti~ki plan, urbanisti~ko-planska dokumentacija ili op{t akt i za istoto e proiznesena op{tina Struga.

Zaradi toa, a soglasno ~len 25 od Zakonot za prostorno i

urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16 i 64/18), za sogleduvawe na planskite mo`nosti za planirawe na prostorot, pred izrabotkata na planskata programa obezbedeni se uslovi za planirawe na prostorot.

Zaklu~nite sogleduvawa vo planskata dokumentacija se od dobienite

Uslovi za planirawe na prostorot za izrabotka na LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-lesna i nezagaduva~ka industrija, farma za koko{ki na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga, izraboteni od

Agencijata za prostorno planirawe so tehni~ki broj Y47414 od mart 2015 godina i (izdadeno Re{enie od Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe so br. UP1 15-2734/2 od 01.04.2015 godina).

Granicite na planskiot opfat se sledni:

Na severozapad granicata pominuva pokraj postojniot lokalen pat do KP 2178;

10

Na severoistok granicata pominuva pokraj KP 1820 i od gorna strana se sosedni KP 1760, 1759, 1758, 1757, 1756, 1821;

Na jugoistok granicata KP 1820 grani~i so KP 1955;

Na jugozapad granicata na KP 1820 grani~i so sosednata KP 1819. Prostorot vo ramkite na planskiot opfat ne e izgraden, se nao|a na

ramen teren, so pristapen pat od severzapadna strana. Povr{inata vo opi{anite granici na planskiot opfat iznesuva 0.648 ha.

Vo ramki na planskiot opfat na LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-lesna i nezagaduva~ka industrija, farma za koko{ki na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga nema izgradeni objekti.

Spored dobienite podatoci od komunalnite pretprijatija i nadle`ni institucii preku barawe na podatoci i informacii, vo neposredna blizina na predmetniot planski opfat nema postojna izgradena komunalna infrastruktura.

Spored podatoci dobieni preku dopis od Ministerstvo za kultura - Uprava za za{tita za kulturno nasledstvo i NU Zavod za za{tita na spomenicite i kulturata i Muzej - Ohrid, na predvideniot opfat za Lokalna urbanisti~ka planska dokumentacija za izgradba na stopanski kompleks so namena G2 - lesna i nezagaduva~ka industrija, farma za koko{ki na KP 1820, KO Koro{i{ta, op{tina Struga, nema poznati ili evidentirani spomenici na kulturata ili arheolo{ki lokaliteti, no bidej}i planskiot opfat se

nao|a vo blizina na evidentiran arheolo{ki lokalitet „Rasnica” naselba od docnoanti~ko vreme (EMB 4-828-024/139 END) i se nao|a vo prostorot za{titen kako svetsko prirodno i kulturno nasledstvo vo Ohridskiot region, potrebno e da se po~ituvaat odredbite soglasno Zakonot za upravuvawe so Svetskoto prirodno i kulturno nasledstvo vo Ohridskiot

region („Sl. Vesnik na RM” br. 75/10). Spored dobieniot Odgovor za barawe za podatoci za TK instalacii,

od Agencijata za elektronski telekomunikacii, zavedeni so br. 1404-1722/2 od 31.05.2018, na predmetnata lokacija AEK nema podatoci za izgradeni javni elektronski komunikaciski mreì i sistemi.

Od EVN Makedonija AD Skopje, dobiena e Potvrda za podzemni i nadzemni instalacii na distributivnata mreà i objekt, zavedena so br. 14-2330/2 od 23.05.2018 godina, kade stoi deka spored dokumentacijata so koja raspolaga, vo predmetniot planski opfat nema instalacii koi se evidentirani vo nivnata tehni~ka dokumentacija.

Vo Izvestuvaweto od GA-MA AD Skopje, navedeno e deka na predmetniot planski opfat nema trasa na planiran i izveden gasovod.

Vo Izvestuvaweto od MJP Proakva, zavedeno so br. 03-1032/2 od 31.09.2018 godina, navedeno e deka na predmetniot planski opfat MJP Proakva ne stopanisuva so vodovodna i kanalizaciona mreà.

Od AD Mepso se dobieni Podatoci za postojni i planirani elektro energetski objekti, zavedeni so br. 02-3436/1 od 30.05.2018 godina, kade stoi deka postojnite i planiranite elektronergetski objekti ne se vrkstuvaat so predmetniot planski opfat.

11

Vo postojna sostojba, snimena vo Geodetskiot elaborat za aùrirana geodetska podloga, vo opfatot na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, nema evidentirani izgradeni objekti, kako i soglasno Imotniot list broj 100054 (izdadeni od AKN pod br.1105-2375/2018 od 27-02-2018 godina).

Od ovlasten gradeèn inspektor od op{tina Struga, dobien e grafi~ki prilog vo koj stoi deka ne se vodi postapka (za utvrduvawe na praven status na bespravno izgradeni objekti). Spored toa se konstatira deka na predmetnata lokacija nema objekti na koi im e utvrden praven status soglasno Zakonot za postapuvawe so bespravni izgradeni objekti.

Analiza na mo`nostite za prostoren razvoj Predmetniot planski opfat ne e izgraden, ne e opremen so komunalna

infrastrukutra i ima delumno realizirana uli~na mreà. Po analizata na postojnata sostojba, prostornite uslovi, kako i

potrebite i barawata na investitorite, proizlezena e mo`nost za planirawe na prostorot i realizacija na LUPD so namena G2 - Lesna i nezagaduva~ka industrija, koja treba da se dviì vo nasoka na racionalno iskoristuvawe na grade`noto zemji{te i definirawe urbanisti~ki parametri soglasno postojnata zakonska i podzakonska regulativa.

Iskoristuvaweto na konfiguracijata na terenot i drugite prirodni faktori, kako i vklopuvaweto na planiranite objekti vo toj ambient davaat mo`nost za pozitivno vlijanie vrz prostorniot razvoj na toj del od op{tina Struga, preku podobruvawe na lokalniot ekonomski razvoj so privlekuvawe na pogolem broj na posetiteli i otvorawe mo`nost za novi mesta za vrabotuvawe.

Izgradbata na gradbi so namena G2 - Lesna i nezagaduva~ka industrija }e predizvika pozitivni impulsi i efekti vrz celoto neposredno okruùvawe i od aspekt na povisoka organizacija i uredenost na prostorot, infrastrukturna opremenost, kako i maksimalno po~ituvawe na normativite i standardite za za{tita na ìvotnata sredina.

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina

Za{titata na ìvotnata sredina podrazbira mnoèstvo na razli~ni postapki i merki koi go spre~uvaat zagrozuvaweto na ìvotnata sredina. Pod za{tita na ìvotnata sredina se podrazbira ne samo za{tita na ~ovekot tuku i za{tita na bilnata vegetacija i ìvotinskiot svet. Celite na za{titata na ìvotnata sredina se za{tita na zdravjeto na lu|eto, kvalitetot na ekosistemite, za{tita na rastitelniot i ìvotinskiot svet i kulturni dobra ~ij tvorec e ~ovekot, za~uvuvawe na ramnoteàta i ekolo{kata stabilnost na prirodata, racionalno i adekvatno koristewe na prirodnite resursi.

Deklaracijata za ìvotnata sredina e donesena na Svetskata konferencija na Obedinetite dràvi vo 1972 godina. Stokholmskata konferencija za ~ovekovata sredina, odràna 1972 godina ja razbudila svesta i go ozna~ila po~etokot na ekolo{kata era i istovremeno ja

12

inicirala Pariskata konvencija na Pretsedateli na Dràvi i Vladi na zemjite od Evropskata ekonomska zaednica, odràna istata godina. Vo usvoenata deklaracija kako osnovna cel na ekolo{kiot razvoj se naveduva smaluvawe na rizikot vo pogled na uslovite na ìvot, podobruvawe na kvalitetot na ìveewe i da se vo ostvaruvawe na ovie celi posebno vnimanie obrati na za{titata na ìvotnata sredina. Spored toa, Evropskoto zakonodavstvo koe go ima usvoeno Sovetot na Evropskite ekonomski zaednici se naglasi garancijata na pravoto na sekoj gra|anin na ~ista i zdrava ìvotna sredina.

Vo tekot na 1992 godina vo sila stapi Bazelskata Konvencija, ~ija {to cel e smaluvawe na supstanciite odredeni kako opasen otpad. Vo Maj 2004 godina stapi vo sila i Stokholmskata konvencija za perzistentni organski zagaduva~i, so koi gi definira 12 ekstremno otrovni organski zagaduva~i, baraj}i nivna redukcija ili nivno celosno eliminirawe.

Me|unarodnata pravna za{tita na ìvotnata sredina se sveduva vo najgolem del na me|unarodno - pravna akcija protiv zagaduvaweto. Sepak, me|unarodnata regulativa vo oblasta na ìvotnata sredina seu{te ne dostignala na nivo koj bi ovozmoìl miren ìvot na site ìvi su{testva na na{ata planeta. Se donesuvaat razni protokoli, konvencii, deklaracii i dr.

Republika Makedonija, vo ramkite na evrointegraciskite procesi vo ìvotnata sredina ima potpi{ano golem broj na me|unarodni konvencii, bilateralni dogovori i protokoli i koi zaedno so nacionalnite propisi ja so~inuvaat pravnata ramka koja go ureduvaat upravuvaweto so mediumite na ìvotnata sredina. Vo procesot na aproksimacijata na EU zakonodavstvo od oblasta na ìvotnata sredina preku transponirawe Republika Makedonija gi ima doneseno slednite zakoni:

Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18);

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 92/07, 35/10, 47/11, 100/12, 163/13, 10/15 i 146/15);

Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 107/07, 102/08, 143/08, 124/10, 51/11, 123/12, 163/13, 51/15, 146/15, 156/15, 192/15 i 39/16);

Zakon za upravuvawe i pakuvawe i otpad od pakuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 161/09, 17/11, 47/11, 136/11, 6/12, 39/12, 163/13, 146/15 i 39/16);

Zakon za upravuvawe so baterii i akumulatori i otpadni baterii i akumulatori („Sl. Vesnik na RM” br. 140/10, 47/11 i 148/11);

Zakon za elektri~na i elektronska oprema i otpadna elektri~na i

elektronska oprema („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/11 i 6/12);

Zakon za za{tita od bu~avata vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na

RM” br. 79/07, 124/10, 47/11, 163/13 i 146/15);

Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 164/15 i 63/16) i dr.

13

Procesot na usoglasuvawe so zakonodavstvoto na EU i vo sega{no vreme e vo tek, posebno vo tehni~kite barawa dadeni vo aneksite na EU Direktivite. Listata na relevantni zakoni i relevantni EU Direktivi i me|unarodni dogovori se dadeni vo to~kata 11 od ovoj Izve{taj. Site obvrski {to proizleguvaat od ovie zakonski i nacionalni strate{ki dokumenti, bea analizirani i zemeni vo predvid pri definirawe na osnovnite celi za za{tita na ìvotnata sredina vo planskiot opfat pri izgotvuvawe na ovoj Izve{taj.

Kako generalni celi utvrdeni po ovie zna~ajni osnovi se slednite: - Obezbeduvawe na preventivni merki na za{tita na vodnite resursi-

podzemnite vodi od mo`nite zagaduva~ki emisii na materii od realizirawe na planskiot opfat;

- Iskoristuvawe na solarnata energija - kako ~ista energija, preku implementirawe na konceptot po~ista sredina;

- Vospostavuvawe na permanenten monitoring na kvalitetot na vodata, po~vata i vozduhot;

- Zbogatuvawe na {umskiot fond preku zasaduvawe na pojas od soodvetni drvni rastenija;

- Vospostavuvawe na permanentna sorabotka vo sledeweto na sostojbite vo oblasta na kvalitetot na vodata, po~vata i drugite mediumi vo ìvotnata sredina od strana na lokalnite i Republi~kite zdrastveni institucii od aspekt na so~uvuvawe na zdravjeto na naselenieto;

- Vklu~uvawe na javnosta vo procesot na monitorirawe na sostojbite i donesuvawe na odluki za mediumite vo ìvotnata sredina;

- Vospostavuvawe na baza na podatoci za sostojbata vo sekoj medium vo ìvotnata sredina po principot (dviè~ka sila-pritisok-sostojba na ìvotnata sredina-vlijanie-odgovor) na lokalno i regionalno nivo. Vo ovoj proces se predlaga pocelosno implementirawe na gore

navedenite celi preku realizirawe sistem na predlog merki za za{tita, odbegnuvawe, namaluvawe, neutralizirawe ili kompenzacija na negativnite vlijanija od realizacija na predvidenite sodrìni soglasno urbanisti~kiot plan. Za taa cel vo ponatamo{niot tekst na sodrìnata na ovoj dokument se predlagaat:

Tehni~ki merki koi treba da se prevzemat za vreme na sproveduvawe na planot;

Preporaki za podgotvuvawe, donesuvawe i dopolnuvawe na planovite i programite vo ramkite na sproveduvaweto na zakonskite obvrski vo ìvotnata sredina.

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena

Specifi~nite celi na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina se definirani soglasno nacionalnata i me|unarodnata legislativa i se prikaàni preku statusot na biolo{ka raznovidnost, naselenieto, zdravjeto na lu|eto, materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo i predelot:

14

Realizacijata na planskoto re{enie da obezbedi za{tita na ìvotnata sredina, podobruvawe na ekonomskite uslovi i zgolemuvawe na ìvotniot standard na naselenieto;

Pravilno upravuvawe so prostorot zaradi odrùvawe na vidoviot biodiverzitet na flora i fauna i za{tita na zasegnatite, retki i endemi~ni vidovi;

Obezbeduvawe na za{titno zelenilo vo opfatot, so formirawe na hortikulturni nasadi;

Podobruvawe na kvalitetot na vozduhot;

Za~uvuvawe na kvalitetot na vodata;

Integrirano upravuvawe so otpadot preku iscrpuvawe na site mo`nosti za negovo iskoristuvawe kako sekundarna surovina i odloùvawe na inertniot otpad na deponija;

Minimizirawe na pojavite od nesre}i i havarii;

Za~uvuvawe na kulturnoto nasledstvo;

Za~uvuvawe na karakteristikite na predelot i ìvotnata sredina. Site aktivnosti vo prostorot treba da se usoglasat so nasokite na

Prostorniot plan na dràvata, osobeno zna~itelnite i onie koi se odnesuvaat na planiraweto i izgradbata na;

dràvni infrastrukturni sistemi (pati{ta, èleznici, vozdu{en soobra}aj, telekomunikacii);

energetski sistemi, energovodi i pogolemi vodostopanski sistemi;

grade`ni objekti va`ni za Dràvata;

stopanskite kompleksi i onie koi se odnesuvaat na pogolemi koncentracii (slobodni ekonomski zoni);

kapacitetite za koristewe na prirodnite resursi. Prostornite planovi na regionite i podra~jata od poseben interes i

urbanisti~kite planovi i proekti se usoglasuvaat so Prostorniot plan na Republikata, osobeno vo odnos na slednite elementi:

namenata i koristeweto na povr{inite;

mreàta na infrastruktura;

mreàta na naselbi;

za{titata na ìvotnata sredina. Nasokite na Prostorniot plan na Republikata vo odnos na namenata i

koristeweto na povr{inite se odnesuvaat na zalo`bata pri izrabotkata na urbanisti~kite planovi i proekti, povr{inite za site urbani sodrìni treba da se baraat isklu~ivo na povr{ini od poslabi bonitetni klasi (nad

IV kategorija). Posebni merki i aktivnosti za ostvaruvawe na racionalnoto

koristewe i za{tita na prostorot, kako i posebni interesi na prostorniot razvoj se: 1. Obezbeduvawe na sproveduvawe na postojnite zakoni i propisi so koi se za{tituva prostorot, resursite i nacionalnoto bogatstvo i se organizira i ureduva prostorot so cel za vkupen razvoj.

15

2. Racionalno koristewe na podra~jata za gradba i nivno pro{iruvawe ili formiraweto na novi vrz baza na kriteriumite za izgotvuvawe na soodvetna planska dokumentacija. 3. Nasokite i kriteriumite za ureduvawe na prostorot nadvor od grade`nite podra~ja treba da se utvrdat so pomo{ na stru~ni osnovi i upatstvata od resorite na zemjodelstvoto, vodostopanstvoto, {umarstvoto i za{titata na ìvotnata sredina. 4. Sozdavawe na uslovi za locirawe na mali stopanski edinici.

Celite na ovoj planski dokument se kompatibilni so celite na slednite strate{ki dokumenti: Upravuvawe so otpad;

Urban razvoj i prostorno planirawe. Za{tita na biodiverzitetot;

Upravuvawe i koristewe na prirodnite resursi;

Da se za~uva biolo{kata ramnoteà na ekosistemite;

Podigawe na ekolo{ka svest;

Primena na alternativi (obnovlivi izvori na energija). Programa za razvoj na jugozapaden planski region 2010-2015 godina. Glavna strate{ka cel na programata za razvoj na Jugozapaden planski region za periodot 2010-2015 godina e:

Konkurenten planski region vo nacionalni i me|unarodni ramki {to se karakterizira so brz, dinami~en i odr`liv razvoj. Planskata dokumentacija e vo soglasnost, isto taka so:

Nacionalna strategija za razvojot na turizmot 2009 - 2013 godina (Vlada na R. Makedonija, 2009 godina);

Nacionalna strategija za upravuvawe so otpad na Republika Makedonija (2008 - 2020 godina). Implementacijata na planskata dokumentacija }e bide vo korelacija

so lokalnite, regionalnite, nacionalnite i me|unarodni dokumenti so cel da bidat postignati celite i nivnite barawa.

1.3 Upotrebena metodologija

Pri podgotovkata na Izve{tajot za Strategiska ocena se kreira{e metodologija kompatibilna na karakteristikite na prostorot opfaten so planskiot dokument, planskata zada~a, dostapnite strategii i dokumenti.

Pri sproveduvawe na postapkata etapno bea prevzemeni slednite ~ekori:

– Primarno bea definirani celite za za{tita na ìvotnata sredina utvrdeni vo strate{kite dokumenti na lokalno, nacionalno i me|unarodno nivo;

– Se ostvari sredba so pretstavnik na izrabotuva~ot na planskiot dokument i se realizira razgovor za celite na investicionite aktivnosti i sodrìnite koi }e bidat opfateni vo prostorot i nivnata razmestenost;

16

– Se napravi prvi~en uvid na sega{nite sostojbi vo ìvotnata sredina vo analiziraniot planski opfat, negovata okolina i po{iroko;

– Podetalno se prou~ija sodrìnite {to se predvideni da se lociraat vo planskiot opfat, urbanisti~kiot proekt, kako i prostornata dokumentacija, namenata i kategorijata na zemji{teto;

– Detalno se razgledaa tehni~kite re{enija predvideni za realizacija na proektnata zada~a;

– Uvid na postojnata realizirana urbanisti~ka sostojba na podra~jeto definirano so planskiot opfat (bespravna gradba, soobra}aen pristap i sl.);

– Sogleduvawe na mo`nite negativni vlijanija po ìvotnata sredina od realizacija na sodrìnite predvideni so urbanisti~kiot proekt;

– Nadminuvawe na negativnite vlijanija po ìvotnata sredina od realizacija na sodrìnite predvideni so urbanisti~kiot proekt;

– Predlagawe na preventivni i korektivni merki za ublaùvawe od negativnite vlijanija po ìvotnata sredina;

– Vklu~uvawe i zapoznavawe na site zainteresirani strani vo procesot na izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na sostojbite vo ìvotnata sredina so realizacija na planot.

17

Pri izgotvuvawe na planskiot dokument koristena e stru~na literatura od ovaa oblast, EU Direktivite, nacionalnite strate{ki dokumenti, relevantna zakonska regulativa, me|unarodni dogovori, prostorni i urbanisti~ki planovi i drugi relevanti za izrabotka na dokumentot.

1.4 Zakonodavna ramka

Izve{tajot za Strategiska ocena na ìvotnata sredina za LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga e izraboten soglasno postojnata zakonska regulativa vo ìvotnata sredina i prirodata vo Republika Makedonija: Zakon za @ivotna sredina Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18).

Strategiska ocena na ìvotnata sredina

1. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno

vlijanie vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 114/07);

2. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07); 3. Uredba za strategiite i programite, vklu~uvaj}i gi i promenite na

tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se sproveduva postapka za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata sredina i vrz

ìvotot i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07 i 45/11); 4. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i

drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08 i 45/11); 5. Pravilnik za formata, sodrìnata i obrazecot na Odlukata za

sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe na strategiska ocena i na formularite za potrebata od sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe

na strategiska ocena („Sl. Vesnik na RM” br. 122/11). Za{tita na prirodata Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 146/15 i 63/16).

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 92/07, 35/10, 47/11 i 100/12-pre~isten tekst, 10/15 i 146/15).

18

Zakon za urbano zelenilo („Sl. Vesnik na RM” br. 11/18).

Upravuvawe so otpadot Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 107/07, 102/08, 143/08, 124/10, 51/11, 123/12, 147/13, 163/13, 51/15, 146/15, 192/15 i 39/16).

Za{tita od bu~ava Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 79/07, 124/10, 47/11, 163/13 i 146/15). Zakon za voda Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/2011, 44/12, 23/13, 163/13, 180/14, 146/15 i 52/16).

Nacionalna strategija za upravuvawe so otpad (2008-2020) Nacionalen plan za upravuvawe so otpad (2009-2015) Zakonot za upravuvawe so svetskoto prirodno i kulturno nasledstvo vo Ohridskiot region („Sl. Vesnik na RM” br. 75/10).

Zakon za za{tita na Ohridskoto Ezero („Sl. Vesnik na RM” br. 45/77).

Dosie za nominacija na Ohridskoto kulturno-istorisko i prirodno nasledstvo na Listata na UNESKO (1980).

Zakon za za{tita i spasuvawe Zakon za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04, 49/04, 86/08, 124/10, 18/11, 41/14 i 146/15).

Prostorno planirawe Prostoren plan na Republika Makedonija („Sl. Vesnik na RM” br. 39/04). Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16 i 64/18).

Pravilnik za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl.

Vesnik na RM” br. 142/2015, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16 , 33/17 i 86/18).

Pravilnik za pobliska sodrìna, razmer i na~in na grafi~ka obrabotka na urbanisti~ki planovi („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15).

1.5 Institucionalna ramka

Zakonot za organizacija i rabota na organite na dràvnata uprava

(„Sl. Vesnik na RM” br. 58/00, 44/02, 82/08, 167/10 i 51/11) gi definira slednite nadle`nosti na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe:

19

sledeweto na sostojbata na ìvotnata sredina;

za{titata na vodite, po~vata, florata, faunata, vozduhot i ozonskata obvivka od zagaduvawe;

za{titata od bu~ava, radijacija, za{titata na biodiverzitetot, geodiverzitetot, nacionalnite parkovi i za{titenite oblasti;

restavracijata na zagadenite delovi od ìvotnata sredina;

predlagaweto merki za tretman na cvrst otpad;

prostornoto planirawe;

prostorniot informativen sistem;

nadzorot od negova nadle`nost i

vr{i i drugi raboti utvrdeni so zakon. Zakonot za organizacija i rabota na organite na dràvnata uprava vo

ova nasoka na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe mu dava klu~na uloga, vo procesot na kreirawe na politikata za za{tita na ìvotnata sredina.

Odredeni nadle`nosti vo upravuvaweto so ìvotnata sredina imaat i drugi organi na dràvnata uprava i lokalnata samouprava kako {to se:

Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo;

Ministerstvo za transport i vrski;

Institutot za javno zdravje;

Ministerstvo za zdravstvo;

Hidrometerolo{ki Zavod, i

Edinicite na lokalnata samouprava. Zna~ajna uloga vo procesot na donesuvaweto na zakonite od oblasta na

ìvotnata sredina ima i Sobraniskata komisija za transport vrski i ekologija.

Vo procesot na Strategiska ocena na ìvotnata sredina, Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe ima odredeni nadle`nosti propi{ani so Zakonot za ìvotnata sredina, kako {to se:

podgotovka na re{enie vo onie slu~ai vo koi ne se soglasuva so odlukata za sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe na SOV@S ili so opredeleniot obem na SOV@S vo odlukata;

podgotovka na re{enie za soodvetnosta na izve{tajot na SOV@S za planskiot dokument, i

vospostavuvawe i aùrirawe na listata na eksperti za SOV@S. Organi na dràvnata uprava/edinicite na lokalna samouprava koi gi

podgotvuvaat-usvojuvaat planskite dokumenti soglasno Zakonot za ìvotnata sredina imaat obvrska za:

podgotovka na izve{tajot za SOV@S;

objavuvawe na informacii za otpo~nuvaweto na podgotvuvaweto na planskite dokumenti i za u~estvo na javnosta vo procesot na konsultacii;

objavuvawe na informacii za nacrt planskiot dokument koj se podgotvuva i za predlog izve{tajot za SOV@S;

20

podgotovka na izve{tajot od konsultacijata so javnosta vrz osnova na dobienite komentari i mislewa od javnite konsultacii;

kompletirawe na izve{tajot za SOV@S i na planskite dokumenti so dobieni mislewa i komentari, i

monitoring na vlijanijata od implementacijata na planskiot dokument i vo slu~aj na negativni efekti i informirawe na M@SPP.

Vo ovoj proces Ministerstvoto za nadvore{ni raboti e odgovorno za

sproveduvawe na prekugrani~ni konsultacii za SOV@S vo odnos na dostavuvawe na izvestuvawe do sosednata dràva, koja moè da bide zasegnata od podgotovkata na planskiot dokument ili koga Republika Makedonija moè da bide zasegnata od podgotovka na planski dokument vo sosedna dràva.

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za strategiska ocena na ìvotnata sredina

Sproveduvaweto na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina e

interaktiven proces koj treba da se sprovede paralelno so razvojot na planot ili programata. Strategiskata ocena na ìvotnata sredina e proces za da se osigura deka zna~itelen efekt vrz ìvotnata sredina {to proizleguvaat od politiki, planovi i programi se identifikuvaat,

21

ocenuvaat i namaluvaat. Vaèn instrument za da im se pomogne vo postignuvawe na odr`liv razvoj i kreirawe na politikata e Strategiskata ocena na ìvotnata sredina. Posebni beneficii vo Strategiskata ocena vklu~uvaat:

– Poddr{ka na odr`liviot razvoj; – Da se podobrat dokazite kako dobra osnova za strate{kite odluki; – Da se konsultiraat site zainteresirani strani vo procesot na

izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na sostojbite vo ìvotnata sredina so realizacija na planot;

– Da se naso~at na drugi procesi, kako {to se vlijanieto vrz ìvotnata sredina na ocenkite vrz oddelni razvojni proekti.

Strategiskata ocena sledej}i gi odredbite za sodrìnata na ovoj Izve{taj, gi obrabotuva slednite sodrìni:

– Karakteristiki na ìvotnata sredina vo oblastite koi bi bile zna~itelno zasegnati;

– Problemi od oblastite koi se od posebno zna~ewe za ìvotnata sredina, a osobeno od aspekt na za{tita na divite ptici i habitatite;

– Celite na za{tita na ìvotnata sredina, odredeni na nacionalno ili me|unarodno nivo, koi se relevantni za planskiot dokument i na~inot na koj ovie celi i site aspekti na ìvotnata sredina se zemeni vo predvid za vreme na nivnite podgotovki;

– Verojatnite zna~ajni vlijanija vrz ìvotnata sredina vo celina, vklu~itelno i vrz biodiverzitetot, zdravjeto na lu|eto, florata, faunata, vodata, vozduhot, po~vata, klimatskite faktori, kulturnoto nasledstvo, pejsaòt i materijalnite pridobivki. Ovie vlijanija vklu~uvaat sekundarni, kratkoro~ni, dolgoro~ni, trajni i privremeno pozitivni i negativni efekti;

– Rezime/kratok pregled na pri~inite na alternativite, opis za toa kako e napravena procenkata, vklu~uvaj}i gi site pote{kotii (kako {to se

tehni~kite nedostatoci ili nedostigot na know-how) do koi se do{lo pri sobiraweto na potrebnite informacii;

– Opis na predvidenite merki koi se odnesuvaat na monitoringot vo soglasnost so zakonskite obvrski;

– Ne-tehni~ko rezime na informaciite dadeni vo soglasnost so barawata navedeni vo prethodnite to~ki.

1.7 Rezime Re{enijata koi proizlegoa od strategiskata ocena na vlijanieto na

planskiot dokument LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga, vrz ìvotnata sredina, }e treba da se vnesat vo planskata dokumentacija, zaradi {to istata e prifatliva za implementacija.

22

2. Pregled na planskiot dokument Osnovi na planskiot dokument

Osnovna cel na ovaa LUPD za izgradba na stopanski kompleks so

namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga e preku:

racionalno koristewe na zemji{teto;

maksimalno vklopuvawe na objektite i infrastrukturata so terenot;

po~ituvawe i valorizacija na kulturnoto i graditelskoto nasledstvo;

po~ituvawe i za{tita na pravoto na ~ovekot na rabota;

po~ituvawe i nadgraduvawe na pejsa`nite vrednosti;

oformuvawe kulturen pejsa`;

vgraduvawe kompatibilni nameni na grupata na klasa na namena;

podignuvawe humanosta vo prostorot i nepre~eno dvièwe na hendikepiranite lica;

vgraduvawe na merki za za{tita na prirodata i ìvotnata sredina;

vgraduvawe merki za za{tita i spasuvawe;

po~ituvawe na zakonskite propisi, standardi i normativi vo planiraweto.

Ova e vo soglasnost so ~len 4, od Zakonot za prostorno i urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16 i 64/18), vo koj e utvrdeno deka so prostornoto i urbanisti~koto planirawe se odreduvaat osnovnite na~ela vo procesot na planirawe i ureduvawe na

23

prostorot, od koi prvite dve se ramnomeren prostoren razvoj i racionalno ureduvawe i koristewe na prostorot.


planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16 i 64/18), vo koj e utvrdeno deka so prostornoto i urbanisti~koto planirawe se odreduvaat osnovnite na~ela vo procesot na planirawe i ureduvawe na prostorot, od koi prvite dve se ramnomeren prostoren razvoj i racionalno ureduvawe i koristewe na prostorot;

Isto taka, soglasno ~len 3 od Pravilnikot za standardi i normativi

za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18) e utvrdeno deka so standardite i normativite za urbanisti~ko planirawe se obezbeduva:

Zgolemuvawe na stepenot na humanost na ìveeweto i podobruvawe na uslovite za rabota so planski odredbi koi voveduvaat povisoki standardi vo odnos na postojnata sostojba ili vo odnos na prethodniot urbanisti~ki plan i urbanisti~ko-planska dokumentacija;

Harmonizacija na prostorot so planski odredbi za za{tita na domuvaweto i dejnostite od javen interes so sozdavawe podra~ja so ista namena na zemji{teto ili podra~ja so me{ani kompatibilni nameni na zemji{teto;

Ureduvawe i humanizacija na prostorot so planski odredbi koi }e ja {titat i stimuliraat privatnata sopstvenost i slobodnoto pretpriema{tvo na na~in koj nema da go povredi ili stesni javniot interes;

Sukcesivno zgolemuvawe na ste~enite prava po osnov na sopstvenosta na grade`noto zemji{te, ureduvaweto na zemji{teto i pravata na gradewe, osven ako toa ne e sprotivno na javniot interes;

Zgolemuvawe na vrednosta na zemji{teto, nedvi`ninite i site drugi prostorni resursi so planski odredbi.

2.1 Planski opfat 2.1.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba

Granicite na planskiot opfat se sledni:

Na severozapad granicata pominuva pokraj postojniot lokalen pat do KP 2178.

Na severoistok granicata pominuva pokraj KP 1820 i od gorna strana se sosedni KP 1760, 1759, 1758, 1757, 1756, 1821.

Na jugoistok granicata KP 1820 grani~i so KP 1955.



24

2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto

Vo LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga predvideni se slednite grupi na nameni, soglasno ^len 28 od Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/2015, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16 , 33/17 i 86/18):

G-PROIZVODSTVO, DISTRIBUCIJA I SERVISI G2-lesna i nezagaduva~ka industrija, vo koja vleguvaat site vidovi proizvodstvo koi ne pobaruvaat mnogu energija, ne sozdavaat golem promet na surovini, materijali i soobra}aj i ne proizveduvaat {tetni emanacii.

Grade`na parcela 1 Na grade`nata parcela 1 e predvidena povr{ina za gradba na objekt so

klasa na namena G2-lesna i nezagaduva~ka industrija, so povr{ina za gradewe od 3803.00 m2 i bruto razviena povr{ina od 7606.00 m2. Planiraniot objekt ima katnost od P+1, a maksimalnata visina na horizontalen venec iznesuva 9.0m. Procentot na izgradenost iznesuva 58.70%, a koeficient na iskoristenost 1.17. Planiraniot procent na zelenilo vo grade`na parcela iznesuva 20.01%.

Klasata na namena G2 - lesna i nezagaduva~ka industrija korespondira so kompatibilni klasi na namena na osnovnata kpasa na namena kako {to se:

B1 - mali komercijalni i delovni nameni, so maksimalen dozvolen procent na u~estvo vo osnovnata klasa na namena od 30%;

G3 - servisi so maksimalen dozvolen procent na u~estvo vo osnovnata klasa na namena od 30%.

G4 - stovari{ta so maksimalen dozvolen procent na u~estvo vo osnovnata klasa na namena od 30%. Maksimalniot dozvolen procent na u~estvo na zbirot na

kompatabilni klasi na nameni vo odnos na osnovnata klasa na namena iznesuva 49%.

25

3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za izgradba na komunalna i soobra}ajna infrastruktura

3.1 Komunalna infrastruktura

Pristapot do grade`nata parcela e preku postoen lokalen pat so {irina na kolovoz od 4.70 m.

Parkiraweto e re{eno vo ramkite na grade`nite parceli, a potrebniot broj na parking mesta e utvrden spored ~len 59 od Pravilnik za

standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18), i toa:

G2 - Lesna i nezagaduva~ka industrija. Potrebniot broj parking mesta se utvrduva so proektna dokumentacija

vo zavisnost od potrebite za gradbata i specifi~nite uslovi koi proizleguvaat od nejzinata namena.

Vo ramkite na planskiot opfat i negovata neposredna okolina nema postojna izvedenata vodovodna, fekalna i atmosferska mreà.

Planirana e vodovodna mreà so minimalni dimenzii na cevki F150 koi treba da se izvedat soglasno vaè~kata regulativa, kako i izgradba na separaten sistem na kanalizacija, odnosno izgradba na posebna fekalna i atmosferska kanalizaciona mreà. Koli~inata na otpadnite vodi }e se presmetuva kako 80% od upotrebenata voda zgolemena za 20% od infiltracija na podzemni vodi. Kanalizacionata mreà }e se sostoi od armirano-betonski kanalizacioni cevki so minimalen profil F250 mm i armirano-betonski revizioni {ahti. Atmosferskata mreà e predvidena da se izvede so profil od F300.

Do realizacija na istite se planira za grade`nata parcela da se obezbedi voda od sopstveni izvori, odnosno bunar, koj e lociran vo severoisto~niot del na parcelata na visinska kota od 713.1 mnv, dodeka fekakalnata kanalizacija e re{ena so postavuvawe na septi~ka jama vo jugoisto~niot del na grade`na parcela, odnosno na visinska kota od 712.5 m nmv. Atmosferskite vodi treba da se odvedat do najbliskiot postoe~ki recipient vo zavisnost od padot na terenot.

Na teritorija na KO Koro{i{ta i po{iroko, snabduvaweto so voda ne e pod nadle`nost na JP Proakva-Struga, odnosno ne stopanisuva na predmetnata KO. Snabduvaweto e so individualna privatna mreà od postoen izvor za voda od kade se snabduvaat doma}instvata.

Za predmetniot planski opfat za izrabotka na LUPD, od EVN Elektrodistribucija Skopje, KEC Struga preku dopis e dadeno izvestuvawe deka nema postojni instalacii vo neposredna blizina na predmetniot planski opfat.

Kablovskoto napojuvawe so srednonaponska i niskonaponska el. mreà }e se opredeli vo ponatamo{niot tek na razrabotka na tehni~kata dokumentacija, odnosno so izrabotka na urbanisti~ki proekti i idejni i

26

glavni proekti za elektri~na mreà od strana na stru~nite slu`bi na JP Elektrostopanstvo na R. Makedonija, KEC Struga.

Za definirawe na potrebniot broj na telefonski priklu~oci, od prvostepeno zna~ewe e namenata na objektot. Dimenzioniraweto na telefonskata mreà treba da se izvede spored povr{inata na objektite, nivnata funkcija, broj na vraboteni i korisnici i sl.

Novopredvidenite koridori i trasi na telekomunikaciskite vodovi se predvideni da se vodat podzemno, pod trotoarskite povr{ini. Po dolìnata na trasite na kablite, na mestata kade {to e predvideno razgranuvawe na mreàta, potrebno e da se obezbedi prostor za montaà na telefonski ormari so dimenzii 0,4h0,6h0,9 m i manipulativen prostor okolu ormarite so dimenzii 1h1,5 m.

Spored podatoci dobieni od AEK i Makedonski Telekom AD Skopje nema evidentirani postojnata telokomunikaciski mreì i objekti.

27

4. Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so ìvotnata sredina

4.1 Karakteristiki na prostorot

Na krajniot jugo-zapad od Republika Makedonija se protega Ohridsko-Stru{kata kotlina, smestena pome|u planinite Jablanica, Beli~ka Planina i Mokra na zapad; Gali~ica, Petrina, Pla}enska i Ilienska Planina na istok; Stogovo i nejziniot ogranok Karaorman na sever i rid~estiot predel Gora na jug. Kotlinata zafa}a povr{ina od 103.407 ha. Struga se nao|a na 698 m nadmorska viso~ina.

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost

Iako, opkolena so visoki planini, Struga, odnosno Ohridsko-Stru{kata kotlina e dobro povrzana so sosednite oblasti i voedno dobro pristapna.

Od Skopje do Struga moè da se pristigne preku Ki~evo i preku Bitola - Resen - Ohrid na severo-zapad soobra}ajno povrzana so Debarskata Kotlina. Na zapad preku prevalecot ]afasan i dolinata na [kumba e povrzana so Albanija. Vo blizina na op{tina Struga se nao|a i Internacionalen aerodrom.

Struga se nao|a vo jugo-zapadniot del na Republika Makedonija i e povrzana so soobra}ajniot sistem na dràvata preku razvien sistem na patni

28

mreì. Op{tinata e povrzana so patnite pravci prema vnatre{nosta so Ohrid, Debar i kon R. Albanija grani~niot premin ]afasan. Site selski naselbi se povrzani so gradot, pogolemiot del se so asfaltirani lokalni pati{ta, a ostanatite se neasfaltirani zemjeni pati{ta (Malesija i Drimkol). Grade`nite zafati se izvedeni pred podolg vremenski period i istite se so nedovolna {irina na kolovozot i vo golema mera o{teteni.

4.1.2 Reqefni uslovi, naklon i ekspozicija na terenot

Smestena e vo podno`jeto na planinata Jablanica, vo Ohridsko-Stru{kata kotlina, na severniot breg od Ohridskoto Ezero, neposredno na mestoto kade se izliva rekata Crn Drim od Ohridskoto ezero. Se smeta deka u{te od staro vreme postoela mala naselba pod imeto Enhalon, od staro gr~kiot zbor {to vo prevod zna~i jagula. Podocna naselbata go dobiva imeto Struga, {to zna~i re~en rakav, pritoka i toa na mesto za ribolov.

Stru{kata op{tina zafa}a povr{ina od 5073 ha ili 1/3 od vkupnata bregova linija na ezeroto t.e. polovina od vkupnata povr{ina na kotlinata. Na ovaa povr{ina se nao|a gradot Struga i 50 naseleni mesta (Misle{evo, Draslajca, Moroi{ta, Loàni, Bixevo, Vrani{ta, Dolna Belica, Zagra~ani, Kali{ta, Mali Vlaj, Radoli{ta, Rado`da, Frangovo, [um, Oktisi, Vi{ni, Gorna Belica, Drenok, Modri~, Globo~ica, Lukovo, Nerezi, Bezevo, Jablanica, Lakaica, Priskup{tina, Burinec, Zb`di, Lokov, Prisovjani, R'ànovo, Selci, Br~evo, Bogojci, Toska, Delogo`di, Koro{i{ta, Livada, Mislode`da, NovoSelo, Poum, Xepin, Borovec, Labuni{ta, Podgorci, Ta{maruni{ta, Vele{ta, Gorno Tate{i, Dolno Tate{i, Dobovjani).

29

Ohridskoto podra~je ja preìvealo ezerskata faza. Ezerskiot basen vo namalen obem se zadràl i do deneska. Iako so splasnuvaweto ezeroto e dosta namaleno se u{te e vo poln ìvot. Pri~ina za toa e toneweto na grebenot {to prodolùva i deneska, a so {to moè da se objasni golemata dlabo~ina na ezeroto (286 m) poradi {to e edno od najdlabokite ezera vo Evropa.

Reqefnite karakteristiki vlijaat vrz teritorijalniot raspored na naselbite, sodrìnite i dejnostite vo niv, proektiraweto na soobra}ajnicite, rasporedot na pejsaòt, razmestenosta na rastitelnite zaednici, pa zatoa pri planiraweto na prostorot treba da se ima predvid zna~eweto na reqefot vo celina.

4.1.3 Seizmolo{ki karakteristiki na terenot

Teritorijata na Stru{ko-Ohridskiot region po svoite seizmi~ki geolo{ki i inènersko geolo{ki svojstva e dosta heterogena. Taa se nao|a vo zonata na aktivno dejstvo na zemjotresi. Krajbre`niot prostor na Ohridskata kotlina e vo sostav na seizmi~ka aktivnost na regionalniot rased na zapadnata padina na Gali~ica, kako i na seizmi~ki dejstva od lokalnite i podale~nite epicentralni àri{ta (Prespa, Bitola, Ki~evo, Elbasan - Libra`di, Berti, Kor~a i dr.) koi imaat vlijanie na ovoj prostor, so intenzitet na zemjotresi od 7-9° po MCS skala. Krajbre`niot prostor e seizmi~ki najaktiven vo ju`niot del, a oslabuva kon sever. Maksimalniot intenzitet iznesuva 9° za jugozapadniot i 8° po MCS za isto~niot i

30

severoisto~niot del. Vo sklop na ovoj seizmi~ki region zonata na ezeroto se karakterizira so pojava na silni i slabi zemjotresi so sopstveno lokalno àri{te.

Spored izvr{enite presmetki i makro seizmi~kata reonizacija se pretpostavuva deka vo ovoj prostor mo`ni se zemjotresi so maksimalen intenzitet od 10° vo jugoisto~niot i 9° po MCS skalata vo isto~niot i severoisto~niot krajbreèn del, poradi {to se prepora~uva pri planiraweto na grade`nite aktivnosti da se predvidi soodvetna seizmi~ka za{tita.

4.1.4 Hidrotehni~ka struktura

Na teritorijata na Ohridsko- Stru{kata kotlina se sre}avaat pove}e vidovi vodi. Edni se podzemni vodi, izvori i vrutoci, drugi prote~ni vodi, a treti prirodni (tektonski i ledni~ki) i ve{ta~ki ezera.

Ohridskoto Ezero e smesteno vo Ohridskata kotlina me|u varovitata Gali~ica na istok i Jablani~ka i Mokra Planina na zapad. Dene{noto nivo na ezeroto se nao|a na 695 nadmorska viso~ina, odnosno ponisko od prvobitnoto za 265 metri. Ezeroto ima izdolèna forma. Najdolgo e vo pravec sever - jug, od Struga do Sv. Naum. Okolu 40% od povr{inata na dnoto na ezeroto se nao|a pod 200 m dlabo~ina.

Ezeroto se snabduva so voda preku podzemnite kanali niz Gali~ica od vodite na Prespansko Ezero. Najbrojnite i najbogatite izvori (okolu 80 izvori) se nao|at me|u Sv. Naum R. Makedonija i Tu{emi{ta, R. Albanija, na dolìna od 5 km.

31

Vo basenot na Ohridskoto Ezero ima okolu 50 milijardi m3 voda, a ezeroto ima povr{ina od 348 km2.

Rekata Crn Drim e edinstveniot istek na Ezeroto. Crn Drim e regulator na nivoto na vodata vo ezeroto. Vo dolinata na Ohridsko Ezero ima dve ve{ta~ki ezera: Globo~ica i Debarsko ezero.

Od drugite hidrografski resursi pogolemo zna~ewe imaat: Crn Drim, Sateska, Globo~i~koto Ezero, Glacijalnite ezera na planinata Jablanica, Gorno Beli~kite i Vev~anskite izvori i vreloto [um.

4.1.5 Klimatski i mikroklimatski uslovi na regionot

Spored geografskata polo`ba na Struga, klimata, odnosno temperaturite, moème slobodno da kaème deka Struga ima suptropska klima, no vlijanije ima so svoite vozdu{ni strui i kontinetalnata klima.

Zaokruèna so planinski predeli na zapad se nao|a Jablanica, na severo-istok Karaorman i na jugo-istok Gali~ica, kako i otvorenosta na Stru{koto Pole po dolinata na rekata Crni Drim i Sateska kon sever, uslovile poniski godi{ni temperaturi.

Maksimalnite vozdu{ni temperaturi vo mesecite juli i avgust moàt da variraat od 280C - 330C. Vo letnata sezona, odnosno mesecite juli i avgust, temperaturata na vodata moè da dostigne duri 26,40C.

Prose~niot broj na denovi so letna temperatura na vozduhot povisoka od 25 stepeni i na povr{inskiot del na vodata od ezeroto od 20 stepeni, iznesuva od 73-78 denovi, so najgolem intenzitet vo juli i avgust. Vo zimskiot period od godinata sredno mese~nite temperaturi se nad nulata.

32

Vo planiskite delovi nad 1600 mnv temperaturite poniski od 0 stepeni zapo~nuvaat od dekemvri do krajot na mart.

Insolacijata vo Struga i stru{kiot region e mo{ne visoka. Vo razli~nite godi{ni periodi Struga ima razli~en son~ev sjaj. Taka na primer, od mesec dekemvri do mesec avgust son~eviot sjaj e podolg, a obratno e od mesec avgust do mesec dekemvri. Vo mesecite juli i avgust prose~nata insolacija stignuva od 10 do 12 ~asa, so {to pozitivno vlijae vo op{tata klima na gradot Struga. Statisti~kite podatoci pokaùvat deka vo Struga i stru{kata kotlina obla~nosta e najgolema vo dekemvri i iznesuva do 7,2 ~asa, a najmala vo avgust koga se spu{ta 1,4 ~asa. Vrneìte od do`d vo Stru{kata kotlina se siroma{ni. Prose~nata koli~ina na do`d iznesuva 600-700 mm, a na okolnite planini dostignuva od 2000-2500 mm do`d. Toj primer e planinata Jablanica. Vo stru{kata kotlina godi{no ima 96 vrne`livi denovi vo godinata, so minimum na letnite meseci.

Geografskata polo`ba na Struga, otvorenosta na stru{kata kotlina, planinite okolu gradot kako i blizinata na ezeroto, ovozmoùvaat vo Struga da duva vetar od site strani. Vetrovite se delat na postojani i lokalni. Vo postojanite vetrovi spa|aat vetrovite {to doa|aat od jug i od sever. Vetrovite od sever obi~no doa|aat po dolinata od rekata Crn Drim i nosat sveìna, gi ima niz celiot period na godinata, no naj~esto vo zima. Ju`niot veter duva obi~no vo mart i april, a poretko vo maj. Ju`niot veter e pogoden za lov na jagula, pla{ici, grunec. Lokalnite vetrovi se proizvod na neednakvoto zagrevawe na kopnoto i ezerskata vodena masa. Karakteristi~en veter za Ohridskoto Ezero e veterot Strmec. Doa|a od

33

okolnite planini i zatoa e studen, duva preku cela no} do izgrejsonce so tivok veter i poln bran.

Analizata na klimatskite scenarija pokaùva deka srednogodi{nata temperaturata vo ovaa refugijalna zona za 50 godini }e se poka~i vo prosek za 2,0oC. Pri toa zimskite temperaturi }e se zgolemat re~isi isto kako prosekot (2,0 za 50 godini), {to vaì i za letnite sezoni. Godi{nite sumi na vrneì }e se namalat za 3% (50 godini). Pri toa vrneìte }e se namalat samo vo tek na letnata, proletnata i esenskata sezona, dodeka zimskite vrneì }e se zgolemat. Vrneìte vo jugozapadniot region nema da se namalat zna~itelno kako vo centralnite i ju`nite delovi na Makedonija. Ovoj region se karakterizira i so najmali temperaturni promeni vo odnos na cela Makedonija, {to ukaùva na zna~eweto na ezerata vo regulirawe na temperaturata vo regionot.

Klimatskite priliki, poradi prisustvoto na Ohridskoto i Prespanskoto Ezero, kako i klisurata na Crn Drim se prili~no konstantni. Pod vlijanie na regionalnite klimatski promeni vo Ohridskoprespanskata refugijalna zona }e nastanat zna~itelni promeni vo vertikalniot gradient na faunata so razli~na biogeografska pripadnost. Pri toa, najgolemi pomestuvawa se o~ekuvaat vo odnos na mediteranskata fauna, koja }e izvr{i silen prodor na terenite so pomala nadmorska viso~ina.

4.1.6 Naselenie

Spored podatocite od Popisot na naselenie sproveden 2002 godina, vo op{tina Struga imalo 63376 ìteli. Stapkata na natalitetot vo 2004 godina e 10,2% (na 1000 ìteli), a stapkata na op{tiot mortalitet iznesuva 7,5% (na 1000 ìteli). Stapkata na smrtnost kaj doen~iwata iznesuva 10,6‰ promili. Prirodniot prirast vo brojka e 101, vo promili e 2,7. So ovie podatoci op{tinata e pod prosekot na Republikata.

Migracionoto saldo vo 2004 godina e 6. Priotoa, kako doseleni se registrirani vkupno 223 lica, od koi 152 se doseleni gra|ani vo ramki na RM. Karakteristi~no e deka od vkupno otselenite gra|ani najgolem broj (113) se od ènski pol, a naj~estite pri~ini za preseluvawe se sklu~uvaweto brak.

34

Strukturata po pol za op{tina Struga e 31743 (50%) èni i 31633 (50%) maì.

Prose~nata starost na naselenieto, spored Popisot od 2002 godina, iznesuva 33,1 godini. U~estvoto na mlado naselenie do 20 godi{na vozrast iznesuva 36,2%, najgolemo u~estvo vo vkupnoto naselenie ima naselenieto so starost pod 40 godini 67,2%, dodeka procentot na naselenie nad 60 godini e 11.7%.

4.1.7 Stopanstvo

Spored poslednite lokalni statistiki op{tina Struga vo 1995 godina u~estvuvala vo op{testveniot proizvod na Republikata so 1,4%, dodeka po ìtel ostvaruvala 43,5% od prosekot na Republikata. Zna~i, vo po~etokot na devedesetite godini od minatiot vek (po~etniot period na tranzicijata) strukturata na ekonomijata bila sledna: industrijata i rudarstvoto 46%, zemjodelstvoto i ribarstvoto so 18%, grade`ni{tvoto so 2,7%, trgovijata so 14,8%, ugostitelstvoto i turizmot so 7,1%, zanaet~istvoto i li~nite uslugi so 2,2%, stanbeno-komunalnata dejnost so 4, 4%, zdravstvoto i socijalnata za{tita so 1, 5 i site ostanati oblasti so 3, 3%. Denes, vo nedostig na lokalni ekonomski statistiki, grubi ocenki moàt da se pravat samo vrz osnova na komparacii na osnovnite ekonomski pokazateli vo odnos na nacionalnata ekonomija i regionot na koj pripa|a op{tinata. Taka, prose~nata stapka na rast na BDP za periodot 1998-2002 godina za Republikata iznesuva samo 5,2%, a za regionot vo koj pripa|a op{tinata (Jugo-zapaden region) rastot iznesuva samo 2,8%. Isto taka, za regionot, BDP po ìtel iznesuva 4192 amerikanski dolari i kako takov e ponizok od prosekot na zemjata za 39%, {to e osobeno zna~ajno prose~nata godi{na stapka na dodadena vrednost od nefinansiskiot sektor vo periodot 1998-2002 godina e negativna i iznesuva1,1% vo sporedba so republi~kiot prosek od 3%.

Poegzaktni analizi za lokalnata ekonomija moàt da se vr{at samo vrz baza na podatocite za brojot na delovnite subjekti spored vidot i sektorite na dejnost i spored podatocite za vrabotenosta vo op{tinata.

4.1.8 Hidrotehni~ka infrastruktura

Na teritorijata na op{tina Struga ima edna HEC Globo~ica koja e sostaven del na Akcionersko Dru{tvo za proizvodstvo na elektri~na energija vo dràvna sopstvenost Elektrani na Makedonija Skopje.

Osnovna dejnost na podru`nicata e proizvodstvo na elektri~na energija. HEC Globo~ica e izgradena vo periodot 1961-1965 godina i gi koristi vodite od slivot na rekata Crn Drim preku akumulacijata Globo~ica. Ma{inskata zgrada vo koja se smesteni agregatite, komandnata prostorija, pomo{nite pogoni i razvodnite postrojki se nao|a na okolu 30 km od Struga.

35

Vodosnabduvawe

Vodosnabduvaweto na gra|anite na op{tina Struga, odveduvaweto na urbanite i industriskite vodi i pre~istuvawe na tie vodi vo pre~istitelna stanica za otpadni vodi gi vr{i me|u-op{tinskoto Javno Pretprijatie Proakva.

Vkupnata dolìna na vodovodnata mreà iznesuva 120.000 m i 8 rezervoari so vkupna zapremnina od 2.210 m3.

Snabduvaweto so voda se vr{i so zafa}awe na pove}e izvori smesteni vo pazuvite na planinata Jablanica. Ovie izvori raspolagaat so zdrava i kvalitetna voda za piewe.

Za sanitarnata ispravnost na vodata se griì ekipa na Proakva koja vr{i permanentna dezinfekcija na vodata so gasovit i te~en hlor.

Kontrola na ispravnosta na vodata za piewe vr{i Republi~kiot zavod za zdravstvena za{tita od Ohrid.

4.1.9 Kulturno nasledstvo

Kako najzna~ajni vo grupata na antropogenite turisti~ki motivi se kulturno-istoriskite turisti~ki motivi. Za kulturnata istorija na Struga i Stru{ko se sretnuvaat tragi u{te od neolitot. Otkrienite arteofakti vo krajbeìeto na rekata Drim i na samoto krajbreìe na ezeroto, pokaùvat deka od neolit navamu Struga bila naselba.

Od podocne`niot period, za gr~ko-rimskata epoha podatocite pokaùvat deka vo Struga i Stru{ko se razvivalo intenziven kulturen ìvot odbeleàn so ostatoci na delovi od poznatata Rimska trgovska komunikacija Via Ignacija.

Od ranohristijanskiot period od posebno zna~awe se bazilikite vo s. Radoli{ta i s. Oktisi, a od predrimskiot period nekropolata vo s. Delogo`da.

Interesni i dosta retki se i pe{terskite crkvi koi gi ima vo Stru{kiot region.

Kulturniot ìvot koi se odvival vo turskiot period isto taka ostavil svoi tragi vo Struga i Stru{ko. Vo Struga ima islamski svetovni i religiozni arhitektonski gradbi, izgradeni za vreme na Otomanskata Imperija vo Makedonija.

Vo grupata na kulturno - istoriski motivi pokraj spomenative, treba da se spomenat i spomenicite na kulturata i spomen obele`jata, instituciite od oblasta na kulturata, muzeite, galeriite, kulturnite manifestacii, literaturnite, muzi~kite i umetni~kite tvorbi.

Pri Centarot za kultura Bra}a Miladinovci vo Struga raboti i Narodnata Biblioteka Bra}a Miladinovci.

Zna~ajni kulturni institucii se Spomen ku}ata na Bra}ata Miladinovci, Umetni~kata galerija na Vangel Koxoman, Prirodno Nau~niot Muzej Dr. Nikola Nezlobinski.

Najpoznata manifestacija e Svetskiot festival Stru{ki Ve~eri na poezijata koj tradicionalno se odrùva sekoja godina od 25-29 avgust.

36

Negovite po~etoci se od 1961 godina po povod 100 godi{ninata od smrtta na Bra}ata Miladinovci koga e izdaden i nivniot Zbornik.

Od ostanatite kulturni manifestacii pozna~ajni se: Stru{ka Muzi~ka esen, Revija na narodni nosii, Kengejeho, Gocevi denovi, Makedonski Duhovni Konaci koi tradicionalno se odrùvaat sekoja godina.

Na prostorot na Ohridsko - prespanskiot region vkupniot broj na dosegaza{titeni nedvi`ni dobra, odnosno dobra so za{titen status na kulturnonasledstvo iznesuva 237, od koi najgolem broj se objekti od starogradska arhitektura 133. Soglasno Zakonot za za{tita kulturnoto

nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 115/07, 18/11, 148/11, 23/13, 137/13, 164/13, 38/14, 44/14, 199/14, 104/15, 154/15, 192/15, 39/16 i 11/18), vidovi na nedvi`no kulturno nasledstvo se: spomenici, spomeni~ki celini i kulturni predeli. Zna~aen del od nedvi`noto kulturno nasledstvo (okolu 45%), se nao|a vo ruralnite naselbi i ridsko-planinskite podra~ja, koi se celosno ili delumno napu{teni, {to zna~itelno ja uslo`nuva nivnata za{tita i koristewe.

Podra~jeto koe e predmet na analiza pripa|a na Ohridskiot region i spored Prostorniot plan na Ohridsko - prespanskiot region, vrz baza na za{titno-konzervatorski osnovi, utvrdeno e zna~ajno kulturno nasledstvo:

KO Koro{i{ta-Geramidnica, naselba od docnoanti~kovreme, se nao|a na granicata me|u atarite na selata Xepin i Koro{i{ta; Glavina, srednovekovna crkva i nekropola, se nao|a vo seloto; Grobi{ta-îflik, naselba i nekropola od docnoanti~ko vreme, se nao|a na okolu 500-800 m od seloto, pod porane{niot kamenolom; Kale, utvrdena naselba od èlezno i docnoanti~ko vreme i sreden vek, se nao|a na okolu 1,5 km severoisto~no od seloto; Latinska Crkva, sakralen objekt od docnoanti~ko vreme, se nao|a na okolu 1 km ju`no od seloto; Rasnica, naselba od docnoanti`ko vreme, se nao|a ju`no od lokalitetot îflik i Latinska Crkva; [arkuecka, srednovekovna crkva i nekropola, se nao|a na okolu 500 m isto~no od seloto;

37

[ekeimi, srednovekovna crkva, se nao|a na severnata strana na seloto.

4.2 Opis na sega{nata sostojba so ìvotnata sredina vo planskiot opfat

Osnoven preduslov za identifikacija na problemite so ìvotnata sredina i postavuvawe na strate{ki celi za nadminuvawe i unapreduvawe na istite e identifikacijata i ocenata na sega{nata sostojba so mediumi na ìvotnata sredina (vozduh, voda, otpad, po~va, biodiverzitet, bu~ava), kako i so koristeweto na zemji{teto i prirodnite resursi vo op{tinata.

So ogled na toa {to vo planiraniot prostor do sega ne se vr{eni merewa, sledewa i istraùvawa na osnovnite vitalni komponenti vozduhot, vodata, tloto, bu~avata i tvrdiot otpadok, poremetuvawata vo ekosistemot vo celost ne moàt da se otkrijat, a ocenkata za sostojbite proizleguva isklu~ivo od dejstuvaweto na ~ovekot i negovite aktivnosti vo ovoj prostor.

Kvalitet na vozduhot

Kvalitetot na vozduhot e eden od pova`nite ~initeli na koi treba da se vnimava pri planirawe na prostorot zaradi spre~uvawe na degradacija na istiot so implementacija na planskiot dokument. Sanitarnata sostojba na vozduhot ne e naru{ena bidej}i vo analiziraniot prostor ne postojat izraziti zagaduva~i.

Sepak, pri analiza na sostojbata na kvalitetot na vozduhot vo op{tina Struga zemeni se vo predvid raspolo`livite podatoci za potro{uva~kata na energija vo industrijata, doma}instvata, javnite i komercijalnite objekti, sostojbata na soobra}ajot - zastarenosta na vozniot park, avionskiot soobra}aj, podatocite od nacionalnata mreà za sledewe na kvalitetot na vozduhot, vlijanieto vrz ~ovekovoto zdravje i merkite {to se prevzemaat za namaluvawe na zagaduvawata.

I pokraj toa {to konstatiranata sostojba so kvalitetot na vozduhot e na zadovolitelno nivo, sepak e potrebno postoewe na monitoring stanici, locirani na teritorijata na op{tinata za sledewe na emisiite od zagaduva~ki materii vo vozduhot, so {to navremeno bi se reagiralo dokolku dojde do zgolemuvawe na nivnite koncentracii nad dozvolenoto, a vo soglasnost so sodvetniot i potencijalen industriski razvoj i zgolemuvawe na avionskiot soobra}aj vo op{tinata vo slednite godini.

Zagaduvaweto na vozduhot doa|a kako rezultat na emisii na zagaduva~ki supstancii od stacionarnite i mobilnite izvori, preku odvivawe na hemisko-tehnolo{kite procesi, bio-hemiskite procesi i procesite na sogoruvawe na gorivata. Distribucija na zagaduva~kite supstancii vo okolinata i pojava na zgolemuvawe na nivnata koncentracija so tek na vreme vo vozduhot i vlijanieto na kvalitetot na vozduhot vrz ìviot svet se isto taka va`ni ~initeli vo odreduvaweto na sostojbata na kvalitetot na vozduhot.

38

Vo sega{ni uslovi, osnovni zagaduva~i se: zastareniot vozen park na naselenieto i pravnite subjekti vo op{tinata, kako i zagaduvaweto od koristewe na naftata, nejzinite derivati i drvoto kako energetski resursi vo doma}instvoto.

Imaj}i gi vo predvid brojot, tipot i kapacitetot na zastapenata industrija i drugite delovni subjekti vo op{tina Struga, kako i brojot na vozila i intenzitetot na patniot i avionskiot soobra}aj, kako i upotrebata na naftata, nejzinite derivati kako energetski resursi, generalno moè da se kaè deka aerozagaduvaweto e vo ramki na dozvolenite koncentracii na zagaduva~ki supstancii vo vozduhot.

Kvalitet na vodite

Vodosnabduvaweto na gra|anite na op{tina Struga, odveduvaweto na urbanite i industriskite vodi i pre~istuvawe na tie vodi vo pre~istitelna stanica za otpadni vodi gi vr{i me|u-op{tinskoto Javno Pretprijatie Proakva. Vkupnata dolìna na vodovodnata mreà iznesuva 120.000 m i 8 rezervoari so vkupna zapremnina od 2.210 m3. MJP Proakva im ispora~ala na gra|anite na op{tina Struga 1 569 212 m3 voda i toa na pretprijatija 413296 m3, a na doma}instvata 1155916 m3. Snabduvaweto so voda se vr{i so zafa}awe na pove}e izvori smesteni vo pazuvite na planinata Jablanica. Ovie izvori raspolagaat so zdrava i kvalitetna voda za piewe. Za sanitarnata ispravnost na vodata se griì ekipa na Proakva koja vr{i permanentna dezinfekcija na vodata so gasovit i te~en hlor. Kontrola na ispravnosta na vodata za piewe vr{i Republi~kiot zavod za zdravstvena za{tita od Ohrid.

Otpadnite vodi koi se sozdavaat vo doma}instvata i industrijata so sekundarni kanalizacioni mreì se ispu{taat vo primarniot kolektor i doa|aat vo pre~istitelna stanica za otpadni vodi kade se pro~istuvaat do odreden stepen i se ispu{taat vo rekata Crn Drim. Na podra~jeto na op{tina Struga ima edna zbirna pre~istitelna stanica i {est pumpni stanici vo vkupna mreà od 14 km. So kolektorskiot sistem ne e pokrien samo potegot od naselbata Elen Kamen do selo Rado`da. Zbirnata pre~istitelna stanicata moè da prifati i opsluì 40 000 m3 voda na den. So primarniot kolektor vo pre~istitelnata stanica za otpadni vodi se transportiraat 941566 m3 otpadni vodi godi{no. Kvalitetot na ispu{tenite vodi se sledi vo laboratorija smestena na pre~istitelnata stanica i odgovara na standardite propi{ani od Evropskata Unija za kvalitet na pre~isteni otpadni vodi koi se ispu{taaat vo prirodni vodoteci. Vkupnata dolìna na kanalizacionata mreà iznesuva 1.268.553 m3. So kanalizacija se odveduvaat 872950 m3 godi{no ili 55,6% od plasiranata voda i toa na pretprijatija 297562 m3, a na doma}instvata 575389 m3.

Otpad

Otpadot od op{tina Struga organizirano se podiga od slu`bite na JP Komunalno. Vo selskite naselbi otpadot samoinicijativno se odlaga pri {to se sozdavaat divi deponii. Op{tina Struga nema postojana deponija

39

kade bi se deponiral otpadot. Postoi samo privremena deponija koja se nao|a vo neposredna blizina na gradot. Privremenata deponija ne gi zadovoluva elementarnite sanitarni standardni propisi. Deponijata ja nema potrebnata infrastruktura (voda, elektri~na energija) i nema sredstva za dezinfekcija i jama za uginati ìvotni. Industriskiot i medicinskiot otpad isto taka se deponira vo privremenata deponija. Otpadot nema nikakov tehni~ki tretman tuku samo se nivelizira i zatrupuva so zemja i pesok.

Rastitelen i ìvotinski svet

Na podra~jeto na op{tina Struga, {umskiot fond e zastapen na relativno golemi povr{ini. Vkupnata drvna masa na {umite vo op{tina Struga se procenuva na 1.962160 m3, so vkupen godi{en prirast od 38947 m3. JP Makedonski [umi-[S Jablanica stopanisuva so vkupno povr{ina od 23787 ha, od koi 21511 ha ili okolu 90,5% se nao|aat vo dràvna sopstvenost, dodeka 2276 ha ili 9,5% se vo privatna sopstvenost. Vo odnos na kvalitetot, okolu 30,4% od {umite so koi stopanisuva [S Jablanica-Struga se visokosteblesti, a 69,9% se niskosteblesti. Spored namenata 100% od {umite se od stopanski karakter.

Ohridskoto Ezero pretstavuva golem potencijal za razvoj na ribolovot vo op{tinata, no nekontroliraniot lov vo minatoto dovede do drasti~no namaluvawa na ribniot fond od beli ribi (pastrmka, belvica) i jagula koi pretstavuvaat glaven ulov od ezeroto. Vo sila e zabrana za lov na ovie ribi, no i pokraj zabranata ovie ribi se lovat od ezeroto. Brojot na registrirani ribolovci iznesuva okolu 30, no brojot na lica koi lovat riba bez dozvola e mnogu pogolem. Rekata Sateska postojano donesuva mil i naslagi koi se taloàt i gi zagrozuvaat mrestili{tata od pastrmkata na Stru{kiot del na ezeroto so {to pridonesuva za nejzino povlekuvawe i is~eznuvawe od ovoj del na Ezeroto. Pokraj pastrmkata vo ezeroto egzistiraat krapot, pla{icata, mrenkata, klenot, grunecot, skobusot i dr. Vo op{tina Struga funkcionira i ve{ta~ko mrestili{te za pastrmka koe se na|a vo seloto [um. Za ribolovot karakteristi~ni se i regionite po tekot na rekata Crni Drim i Globo~i~koto Ezero. Na teritorija od op{tina Struga ima so 4 lovi{ta koi se protegaat na povr{ina od okolu 35000 ha. Dive~ koj naj~esto se sre}ava e divata sviwa i preletniot dive~, a isto taka ima i me~ka, srna i ris koi seza{titeni so zakon i se zabraneti za lov. Vo ramkite na lovi{tata funkcionira i reprocentar koj e solidna baza za obnova na lovniot fond. Stopanisuvaweto na lovi{tata e dadeno pod koncesija.

Kako rezultat na fluktuaciite na nivoto na vodata, moè da se vidat samo fragmenti od flotantnata makrofitska vegetacija. Sepak, negativnite posledici po biodiverzitetot vo ezeroto, a osobeno vo okolnite blata i mo~uri{ta se antropogeno predizvikani. Taka na primer, za vreme na golemata su{a, Ohridskoto Ezero ne pokaà zna~aen pad, a nivoto kako Prespanskoto i Dojranskoto. Naprotiv, blatata se melioriraat

40

ili uni{tuvaat za izgradba na naselbi ili turisti~ki objekti od strana na ~ovekot.

Bu~ava

Vo Stru{kiot region izvorite na sozdavawe na bu~ava ne se od takov vid da ovoj problem vo ìvotnata sredina pretstavuva zna~itelna zakana za zdravjeto na lu|eto.

Problemot na bu~avata na prostorot na op{tinata ne e izrazito prisuten, osven za vreme na turisti~kata sezona.

Do sega ne e napravena analiza na vlijanieto na bu~avata vrz ìvotnata sredina vo op{tina Struga i ne se vospostaveni indikatori za sledewe na istata zaradi {to i ne moè da se napravi analiza na trendot na promeni vo izminatiot period.

Bu~avata proizleguva od urbanite aktivnosti i toa:

– Soobra}aj; – Proizvodni i delovni procesi;

– Bu~ava od enterierno poteklo (stambeni zgradi, trgovsko delovni centri i sl).

Bu~avata ne prestavuva seriozen problem vo op{tinata.

4.3 Sega{ni problemi so ìvotnata sredina vo i okolu planskiot opfat

Problemite so ìvotnata sredina vo op{tina Struga i predmetniot opfat, bea identifikuvani preku analiza na postoe~kata sostojba so ìvotnata sredina kade se evidentirani klu~nite problemi i predloèni se merki vo oblik na Akcionen plan za nivno nadminuvawe.

Najosetlivi elementi na ìvotnata sredina vo predmetniot opfat (Elementi na SO@S)

Vodi Vozduh Otpad Klimatski

faktori Naselenie

Materijalni dobra

Problemite so generirawe na otpadot se razgleduvaat kako vlijanie vrz povr{inskite i podzemnite vodi, vlijanie na zagaduvaweto na po~vite i indirektno kako vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot i po~vite i sozdavaweto na stakleni~ki gasovi (klimatski promeni).

Vrz osnova na evidentirawe na najosetlivite elementi na ìvotnata sredina vo planskiot opfat koi se narekuvaat i elementi na Strategiska ocena na ìvotnata sredina (Elementi na SO@S) se vospostavuvaat celi na strategiska ocena na ìvotna sredina (Celi na SO@S) i se definirani mo`ni indikatori za sekoja cel.

Vo procesot na Strategiska ocena na vlijanie na planskiot dokument vrz ìvotnata sredina va`no e da se vidi kako, na koj na~in, so koja ja~ina i

41

intenzitet celite na planskiot dokument vlijaat vrz celite na SO@S so cel da se predvidat merki za spre~uvawe na vlijanijata i da se predloì soodveten plan za monitoring na indikatorite za sekoja cel na SO@S.

Na slednata tabela se prikaàni sega{nite problemi so elementite na ìvotnata sredina: Elementi na Strategiskata ocena na ìvotna sredina

Problem

Relevantno opften

problem

Vozduh

Naru{en kvalitet na vozduhot od postoewe na intenzivna emisija od upotreba na drva i nafta kako agens za zatopluvawe, zgolemen soobra}aj

h

Ne koristewe na obnovlivi izvori na energija

h

Voda

Naru{en kvalitet na podzemnite vodi od postoewe na septi~ki jami

h

Nedovolno planirawe na promenite vo namenata na zemji{teto

h

Otpad Postoewe na divi deponii h

Po~va

Naru{en kvalitet na po~vata kako rezultat za istaloùvawe na aerosedimenti

h

Degradacija na po~vite h

Predel Degradirani predeli h

Naselenie Pojava na migracija h

Nevrabotenost h

Klimatski faktori

Koristewe na ogrevno drvo za zatopluvawe Ne koristewe na obnovlivi izvori na energija

h h

42

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument Pri podgotovka na planskata dokumentacija za LUPD za izgradba na

stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga, se razgleduva opcijata bez da se sprovede planska aktivnost, odnosno rabotite da ostanat vo prvobitnata polo`ba.

Vo konkretniov slu~aj dokolku ovoj plan ne se sprovede, se o~ekuvaat slednive posledici:

Pojava na nekompatibilni dejnosti;

Zemji{teto i ponatamu }e ostane zemji{te so pomala ekonomska vrednost;

Ograni~en razvoj na op{tinata;

Nekontrolirana izgradba na bespravni objekti;

Naru{uvawe na kvalitetot na mediumite vo ìvotnata sredina;

Intenzivno zagaduvawe so otpadni materii (cvrst, komunalen i drugi vidovi otpad) i sozadvawe na divi deponii;

Intenzivno zagaduvawe na podzemnite vodi i po~vata;

Namaleni prihodi vo op{tinskiot buxet;

Otsustvo na finansiski investirawa {to bi se dovelo do slab ekonomski razvoj na stopanstvoto;

Porast na migracija;

Namalen ìvoten standard;

Nerealizacijata na planskiot opfat }e se ispu{ti mo`nosta od idni potencijalni investicii za ekonomski-odr`liv razvoj. Dokolku ne se realiziraat predvidenite re{enija vo ramki na

planskiot opfat }e se ispu{ti mo`nosta za ekonomski-odr`liv razvoj.

43

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa Realizacijata na LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena

G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga e od osobeno zna~ewe za realizirawe namenski sodrìni i funkcionalna operacionalizacija za razvoj na planskiot opfat i op{tinata.

So izrabotkata na planskite re{enija od Urbanisti~kata planska dokumentacija prostorot dobiva nova mo`nost za urbanisti~ka razrabotka i realizacija.

Pri podgotovkata na planskoto re{enie e razgleduvana alternativata za nesproveduvawe na planskoto re{enie so {to sostojbata vo ìvotnata sredina bi ostanala pod vlijanie samo na prirodnite faktori. Vo ovoj slu~aj se o~ekuva momentalnata sostojba na terenot voop{to da ne se promeni, a ekonomskata pasivnost i ponatamu da prodolì.

Vo slu~aj na nerealizirawe na planskiot opfat se o~ekuva da:

Socijalno-ekonomskiot status na naselenieto }e inicira pogolema stagnacija;

Prodolùvawe na trendot migracija;

Nevrabotenosta nema da se namali;

Namaluvawe na vrednosta na zemji{teto;

Uzurpacija na prostorot so divogradbi i drugi neplanski i nekompatibilni sodrìni;

Neplansko i neorganizirano ureduvawe na prostorot so {to negativno }e se odrazi vrz mediumite vo ìvotnata sredina;

Iskoristuvawe na slobodni zemjodelski povr{ini. Vo slu~aj na realizirawe na planskiot opfat se o~ekuvaat nekolku

pozitivni aspekti: - Povolna geografska polo`ba; - Dobri mikroklimatski uslovi; - Odli~na dispozicija vo odnos na soobra}ajnata povrzanost; - Obezbeduvawe na novi vrabotuvawa; - Zajaknuvawe na mo`nostite za odr`liv ekonomski i socijalen

razvoj na regionot; - Zapirawe na ekonomskata migracija; - Razvoj na lokalnata samouprava preku pla}awe na danoci,

komunalii i drugi dava~ki; - Zgolemuvawe na vrednosta na zemji{teto; - So predvidenite sodrìni }e ovozmoì ostvaruvawe na

funkcii so direktni ili indirektni ekonomski efekti.

44

7. Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata sredina

Implementacijata na planskite re{enija od LUPD za izgradba na

stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga, moè da ima negativno, odnosno pozitivno vlijanie vrz ìvotnata sredina. Izve{tajot za Strategiska ocena gi zema vo predvid vlijanijata vrz vodata, vozduhot i po~vata, biodiverzitetot, predelite i nivnite pejza`ni vrednosti, prirodnoto i kulturnoto nasledstvo, kako i vlijanijata vrz socio-ekonomskata sostojba i zdravjeto na lu|eto vo op{tina Struga.

Izve{tajot za Сtrategiska ocena ne vklu~uva detalna analiza na poedine~nite razvojni proekti, tuku gi analizira vlijanijata vrz mediumite i oblastite vo ìvotnata sredina vo po{irok kontekst. Vo Izve{tajot e napravena procenka na potencijalnite vlijanija vrz ìvotnata sredina i socio-ekonomskite aspekti, dodeka, vo podocne`nite fazi, preku Studiite za ocena na vlijanie vrz ìvotnata sredina ili Elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina, koi proizleguvaat kako zakonska obvrska na osnova na ukaànite potencijalni negativni vlijanija se pravat detalni analizi i preporaki.

Soglasno Zakonot za ìvotna sredina i Uredbata za opredeluvawe na kriteriumite vrz osnova na koi se utvrduva potrebata za sproveduvawe na postapkata za ocenka na vlijanijata vrz ìvotnata sredina potrebno e da se utvrdi potreba za sprovrduvawe na postapka za ocenka na vlijanieto na proektot vrz ìvotnata sredina. Potrebata od ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina ja donesuva Organot na dràvnata uprava nadleèn za rabotite od oblasta na ìvotnata sredina. Soglasno Zakonot za ìvotna sredina, kako i Zakonot za za{tita na prirodata, pravnite ili fizi~kite lica koj vr{at dejnosti ili aktivnosti koi ne spa|aat vo proektite za koi se sproveduva postapka za ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina se dol`ni da izgotvat Elaborat za za{tita na ìvotnata sredina, so cel da se oceni vlijanieto na dejnostite ili aktivnostite vrz ìvotnata sredina, pred da zapo~nat so sproveduvawe na proektot i istiot da go dostavat do organot nadleèn za odobruvawe na sproveduvaweto na proektot.

Vlijanie vrz demografskiot faktor

Realizacijata na planot }e pretstavuva pozitiven stimul za demografskiot razvoj. Isto taka, }e ima pozitivni vlijanija na dolgoro~na osnova i na zgolemuvawe na natalitetot, kako u{te eden pozitiven element na demografskiot razvoj. Ova od pri~ina {to investicionite vloùvawa za realizacija na ovaa planska sodrìna }e zna~i otvorawe na novi rabotni mesta i zgolemuvawe na ìvotniot standard i kvalitetot na ìveewe.

45

Vlijanie vrz ~ovekovoto zdravje

Zaradi namenata na objektite predvideni za izgradba nadvor od zonata na domuvawe i individualnite stambeni objekti ne se o~ekuva istiot da predizvika negativni vlijanija vrz zdravjeto na lokalnoto naselenie. Emisijata na pra{ina i izduvni gasovi od motornite vozila i te{kata mehanizacija }e se poka~at dokolku ima izveduvawe na grade`ni aktivnosti.

Obezbeduvaweto na parkovsko i za{titno zelenilo i ostanato hortikulturno ureduvawe na prostorot }e bide vo funkcija na podobruvawe na zdravjeto na lu|eto {to e opfateno i so planskata sodrìna vo planskiot opfat kade }e se implementira planot.

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz ~ovekovoto zdravje }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na studiite za Ocenka za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina {to se zakonska obvrska.

Vlijanie vrz socio-ekonomskata sostojba

Implementacijata na planskite re{enija definirani so ovoj plan }e ima pozitivno vlijanie vrz socio-ekonomskiot razvoj na op{tinata, otvarawe na novi rabotni mesta, zgolemuvawe na stapkata na ekonomski rast, stimulirawe na razvojot na ostanatite dejnosti, proektiraweto, komunalnite dejnosti, grade`ni{tvoto, trgovijata, podobruvawe na na~inot na ìvot, zgolemuvawe na prihodite na lokalnata samouprava, podobruvawe na komunalnata infrastruktura i uredenost na prostorot i sl.

Vlijanie vrz kvalitetot na ambientniot vozduh

Odredeni kratkoro~ni vlijanija vrz kvalitetot na vozduhot se o~ekuvaat vo vreme na gradba-izvedbata na zemjeni i grade`ni raboti pri {to se o~ekuva pojava na pra{ina, kako fugitivna emisija na najsitni ~esti~ki na pra{ina i pesok.

Vo vreme na grade`nata faza treba da se o~ekuvaat, pred se:

Povremeno zagaduvawe na vozduhot od mestata na izvedba na grade`nite aktivnosti, od grade`nite materijali koi }e se koristat i od vidot na transportot na grade`nite materijali;

Celata grade`na mehanizacija za vreme na podgotovkata na terenot }e ima negativno vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot;

Glaven zagaduva~ na vozduhot za vreme na grade`nite aktivnosti }e bide pra{inata predizvikana od kopawe, nabivawe na tloto, odnosno zemjenite raboti. Eventualnite vlijanija od ovoj vid }e bidat detalno analizirani pri

izrabotkata na studiite za ocenka za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina od site aspekti na ìvotnata

46

sredina, {to e i zakonska obvrska, koja treba da se realizira vo fazata na dobivawe na odobrenieto za gradba.

Vlijanie vrz klimatski promeni

So ogled na lokacijata na koja se predviduva realizacijata na ovaa planska sodrìna ne se o~ekuva deka }e ima klimatski promeni.

Postoi opcija od iskoristuvawe na obnovlivi izvori na energija, solarnata energija kako energetski resurs koi bi gi koristele objektite.

Vlijanie predizvikano od zgolemena bu~ava

Vo faza na implementacija na planiranite aktivnosti za infrastrukturno opremuvawe na planskiot opfat i izgradba na infrastrukturnata mreà treba da se o~ekuva zgolemena bu~ava. Kako izvori na bu~ava }e se javi grade`nata mehanizacija.

Na opfatot vo ovaa faza ne se predvideni sodrìni koi bi moèle da bidat izvori na {tetna bu~ava.

Dokolku pri implementacija na planskiot opfat se primenat

merkite definirani soglasno Сtrategiskata ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina od sekoja posebna aktivnost }e se namalat o~ekuvanite efekti od zgolemena bu~ava i }e se svedat na dozvolenite nivoa, vo soglasnost so Zakonot za bu~ava.

Vlijanie od vibracii

Pri izvedba na grade`nite aktivnosti moè da se o~ekuvaat vibracii, no toa }e bidat so ograni~en intenzitet i vremetraewe.

Vlijanie vrz kvalitetot na vodite

Ako nepravilno se upravuva so otpadnite vodi moè negativno da vlijaat vrz povr{inskite i podzemnite vodi i da go zagrozat kvalitetot na okolnoto zemji{te. Planskite re{enija za komunalnata infrastrukturna mreà i odveduvaweto na fekalnite i atmosferskite vodi od objektite nema da dozvolat istite nekontrolirano da se ispu{taat, odnosno istite }e se tretiraat vo ovoj planski opfat.

Naru{uvaweto na kvalitetot na vodite moè da bide rezultat od nepravilno upravuvawe so otpadot. Vlijanijata vrz vodite vo operativnata faza se ocenuvaat kako mo`ni negativni vlijanija.

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz kvalitetot na vodite }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na studiite za ocenka za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za

47

za{tita na ìvotnata sredina {to se zakonska obvrska i vo taa nasoka }e se predvidat posebni merki soglasno zakonskata regulativa.

Vlijanie vrz po~vata

So implementacija na ovoj plan }e se ostvari racionalno koristewe na zemji{teto, odnosno celokupnata povr{ina }e se osmisli so namenska sodrìna koja }e rezultira so ve}e spomenatite pridobivki. Eventualnite vlijanija vrz po~vata moè da proizlezat od nesoodvetno upravuvawe so

отпадните vodi, generiraniot otpad, izduvnite gasovi od prevoznite sredstva i sl.

Zna~ajni vlijanija vrz po~vata ne se o~ekuvaat, bidej}i vo Planot za izgradba }e se predvidat merki i re{enija za komunalnata infrastrukturna mreà, upravuvawe so otpadnite vodi i otpadot koj }e se generira vo objektite. Indirektno, negativno vlijanie na po~vata kako rezultat na izduvnite gasovi od vozilata i emisiite od planiraniot opfat vo planskiot opfat se procenuvaat kako ne mnogu zna~ajni so ogled na predvidenite za{titni zeleni zoni i prirodata na predvidenite objekti.

Vlijanie vrz predelot

Pri izgradba na objektite moè da se predizvikaat negativni vlijanija vrz predelot kako rezultat na iskopuvaweto na zemji{teto i deponiraweto na vi{okot zemja na nesoodvetni lokacii. Vakvite vlijanija se o~ekuva da se tretiraat kako negativni vlijanija so ograni~en intenzitet i vremetraewe.

Vlijanie vrz kulturnoto nasledstvo

Kulturnoto nasledstvo na regionot e simbioza na neprocenlivi materijalni i duhovni vrednosti vo edna urbanisti~ko-arhitektonska celina so~inuvaj}i neraskinlivo edinstvo na tradicionalni i umetni~ki vrednosti i knièvni, dokumentacioni fondovi, po~nuvaj}i od praistorijata do denes.

Dokolku pri realizacija na zemjanite aktivnosti na teren se naide na arheolo{ko nao|ali{te, treba da se postapi soglasno odredbite od ~len 65

od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 115/07, 18/11, 148/11, 23/13, 137/13, 164/13, 38/14, 44/14, 199/14, 104/15, 154/15, 192/15, 39/16 i 11/18).

48

Vlijanie vrz biodiverzitetot (flora i fauna)

Od oblasta na za{tita na prirodata, urbanisti~kata dokumentacija treba da e usoglasena so Prostorniot plan na Republika Makedonija i Prostorniot plan na Ohridsko-prespanski region, kako i Zakonot za za{tita na Ohridskoto, Prespanskoto i Dojranskoto Ezero, Zakonot za upravuvawe so svetskoto kulturno nasledstvo vo Ohridskiot region i odredbite na Konvencijata na UNESKO, Zakonot za za{tita na prirodata, na toj na~in, {to vrz osnova na reìmite na za{tita, se organizirani aktivnostite za razrabotka na planskata dokumentacija i izgradba na gradbi, koi }e se usoglasat so barawata koi gi postavuva odr`livoto koristewe na prirodata i sovremeniot tretman na za{tita.

Potencijalni vlijanija moàt da se javat kako rezultat na prekumernata urbanizacija, lo{ata komunalna infrasturktura, nesoodvetnoto deponirawe na otpadni materii i sl. Na po{irokoto podra~je ne stanuva zbor za endemi~ni i retki vidovi biodiverzitet, t.e. ne pretstavuva naru{uvawe na biodiverzitetot.

Vlijanie vrz materijalnite dobra

Implementacijata na planot }e ja zgolemi ekonomskata vrednost na zemji{teto vo planskiot opfat i po{iroko.

Vlijanie po odnos na generirawe na otpad

Pri realizacijata na planiranata investicija vo planskiot opfat za o~ekuvawe e generirawe na gradeèn i zemjen otpad i toa pri izveduvaweto na dovod na elektri~na energija, kanalizaciona mreà i vodosnabduvawe. So planskiot dokument treba da bide predvideno otpadot pri gradbata da se sobira i prevzema od strana na javnoto komunalno pretprijatie ili drug praven subjekt.

Primarnata selekcija na otpadot treba da se predvidi kako kontinuirana aktivnost.

Ova }e bide predmet vo ponatamo{nite fazi i prevzemawe na soodvetni merki preku izrabotka na studii ili elaborati za za{tita na ìvotnata sredina.

Vlijanie od nesre}i i havarii

Mo`ni nesre}i i havarii koi bi nastanale od implementacijata na ovoj planski opfat e pojava na poàr, elementarni nepogodi i drugi havarii. Za analiziraniot planskiot opfat se razraboteni merki za

49

za{tita na ~ovekot, materijalnite dobra i ìvotnata sredina od prirodnite katastrofi.

Za uspe{no funkcionirawe na za{titata od nesre}i i havarii predvideni se merki za za{tita od poàri, odnosno objektite da bide pristapni za poàrnite vozila, a {irinata na pristapot ne smee da bide pomala od propi{anata so {to }e se ovozmoùva lesna podgotovka i stavawe vo dejstvo na potrebnata oprema za borba protiv poàrot i spasuvawe na lu|eto.

Planiraweto i izrabotkata na tehni~kata dokumentacija treba da e vo soglasnost so Zakonot za za{tita na poàr.

Detalnata analiza na ovie vlijanija }e bide so Studiite ili Elaboratite soglasno Zakonot i se obvrska da se izgotvat vo podocne`nite fazi na realizacija na investicijata.

50

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od implementacijata na planskiot dokument

So Zakonot na ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18 ) kako i ostanatite zakoni i podzakonski akti vo oblasta na za{tita na ìvotnata sredina se uredeni pravata i dol`nostite na Republika Makedonija i na op{tina Struga, kako i pravata i dol`nostite na pravnite i fizi~kite lica, vo obezbeduvaweto uslovi za za{tita i za unapreduvawe na ìvotnata sredina, zaradi ostvaruvawe na pravoto na gra|anite na zdrava i ìvotna sredina.

Ovoj Izve{taj, koj se bazira na relevantni podatoci od Prostorniot plan na Republika Makedonija, Nacionalniot Ekolo{ki Akcionen Plan, sektorskite studii, za odredeni oblasti, kako i podatoci utvrdeni na samiot opfat, predviduva i merki za za{tita na ìvotnata sredina od vlijanijata koi se o~ekuva da proizlezat od implementacijata na re{enijata utvrdeni so planskata dokumentacija.

Za realizacija na sistemot za za{tita na ìvotnata sredina potrebno e da se po~ituva:

– Selektirano i organizirano deponirawe na otpadot vo lokalnata deponija;

– Ozelenuvawe na dvornite povr{ini; – Za~uvuvawe na ambientalnite i estetskite potencijali na prostorot; – Izgradba na sovremena infrastruktura; – Zagaduva~ot e dolèn da gi nadomesti tro{ocite za otstranuvawe na

opasnosta od zagaduvawe na ìvotnata sredina, da gi podnese tro{ocite za sanacija, kako i da ja stavi vo funkcija ìvotnata sredina vo sostojba kako pred o{tetuvaweto;

– Dosledno sproveduvawe na planot. Vo pogled na ozelenuvaweto, da se planiraat soodvetni profili na

drvoredi pokraj objektite. Izborot na zelenilo treba da se usoglasi so uslovite za za{tita i negova namena. Dispozicijata na visokite drvja da bide usoglasena so trasite na podzemnite instalacii, dodeka izborot na vidot na ozelenuvaweto da bide vo soglasnost so uslovite vo rabotnata sredina, odnosno sposobnosta na pove}e apsorpcija na {tetni gasovi i koi nemaat poseben tretman za odrùvawe. Soglasno Zakonot za urbano zelenilo, procentualnata zastapenost na zelenata povr{ina da se definira so Pravilnikot za standard ii normativi za urbanisti~ko planirawe zavisno od lokacijata, namenata i goleminata na grade`nata parcela.

Dokolku vodosnabduvaweto so voda }e se vr{i od podzemen bunar, pred izvedbata potrebno e da se napravat hidrogeolo{ki istra`ni i probno eksploatacioni raboti so koi }e se utvrdi izda{nosta i kapacitetot na bunarot. Isto taka, da se napravat ispituvawa so koi }e se utvrdi i

51

kvalitetot na vodata, odnosno dali fizi~ko-hemiskite i bakteriolo{ki karakteristiki na vodata }e odgovaraat za soodvetnata namena.

Vo zonata na bunarot se zabranuva servisirawe na motorni vozila, pasewe na stoka, zakopuvawe na umreni ìvotni, skladirawe na otpad, ispu{tawe na materii koi po svojot sostav se opasni i {tetni, upotreba na agrohemiski sredstva, izgradba na septi~ki jami, kopawe na kanali, izveduvawe na zemjeni raboti i sl. Pri locirawe na bunarot da se po~ituva Zakonot za voda za odreduvawe na za{titni zoni na bunarot.

Predmetnata lokacija se nao|a vo opfatot na prostorot za{titen kako svetsko prirodno i kulturno nasledstvo, zaradi {to e potrebno da se po~itvaat odredbite soglasno Zakonot za upravuvawe so svetskoto prirodno

i kulturno nasledstvo vo Ohridskiot region („Sl. Vesnik na RMˮ br. 75/10), kako i odredbite na Konvencijata na UNESKO i dokumentite doneseni od organite na ovaa Konvencija.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz demografskiot faktor

Implementacijata na planskiot dokument pozitivno }e vlijae na demografskiot razvoj i zatoa ne se prepora~uvaat merki za za{tita.

Realizacija na planskata dokumentacija }e vlijae vo nasoka na namaluvawe na ekonomskata migracija na lokalnoto naselenie i }e pretstavuva pozitiven stimul za demografskiot razvoj kako i zgolemuvawe na natalitetot na dolgoro~na osnova. Investicionite vloùvawa za realizacija na ovaa planska sodrìna }e zna~at zgolemuvawe na ìvotniot standard i kvalitetot na ìveeweto, kako i privlekuvawe na novi investicii od strana na biznis sektorot.

Spored toa, moè da se kaè, deka implementacijata na planot }e ima pozitivni dolgoro~ni vlijanija vrz razvojot na demografskite karakteristiki na op{tina Struga i po{iroko.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ~ovekovoto zdravje

Integralnata realizacija na predloènite merki vo site fazi na investicioniot ciklus e vo nasoka na namaluvawe na mo`nite negativni vlijanija vrz ìvotnata sredina koi moè na direkten ili indirekten na~in da se reflektiraat vrz zdravjeto na lu|eto. Cvrstiot otpad {to bi se javil vo ramkite na planiraniot opfat e potencijalna opasnost. Zatoa se predlaga (integrirano upravuvawe), organizirano sobirawe i transportirawe do mestoto nameneto za otpad. Kanalizacionata otpadna voda potrebno e soodvetno da se postapuva soglasno planskata dokumentacija. Doslednoto sproveduvawe na planskite re{enija, }e dovede do direktna za{tita na ~ovekovoto zdravje. Primenata na site merki }e ovozmoì eliminirawe na eventualnite negativni vlijanija vrz ìvotnata sredina koi moè da se reflektiraat na direkten ili indirekten na~in vrz zdravjeto na ~ovekot.

52

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz socio-ekonomskata sostojba

Realizacijata na planskiot dokument pozitivno }e vlijae na socio-ekonomskata sostojba na naselenieto, }e go podobri kvalitetot na ìveeweto i }e go zgolemi standardot na naselenieto. So planskiot prostor }e se zgolemi ekonomskiot rast i }e se namali brojot na nevraboteni vo regionot.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ambientniot vozduh Vozduhot e eden od osnovnite elementi za ~ista i zdrava ìvotna

sredina, pa za negov kvalitet neophodno e site zagaduva~i, odnosno site objekti koi ispu{taat {tetni materii da koristat uredi za pre~istuvawe.

Pri proektirawe i realizacija na planot potrebno e da se primenat sovremeni tehniki koi go za{tituvaat vozduhot od zagaduvawe. Objektite od aspekt na ekolo{ka za{tita ne smeeat da ja naru{at postojnata ekolo{ka ramnoteà i istite e potrebno da bidat izvedeni soglasno site standardi i normativi od vakov vid.

Vo sega{nata sostojba kako zagaduva~i na vozduhot se javuvaat izduvnite gasovi od vozilata. Se pretpostavuva deka zagaduvaweto {to }e bide predizvikano od na~inot na greeweto na objektite, nema da pretstavuva zagriùva~ka opasnost po zagaduvaweto na ìvotnata sredina.

Za namaluvawe na vlijanijata vrz kvalitetot na ambientniot vozduh od implementacijata na LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga se predlagaat slednite merki:

Koristewe na obnovlivi izvori na energija kako energetski resursi koi {to se vo direktna nasoka na podobruvawe na kvalitetot na ambientniot vozduh;

Koristewe na sovremeni transportni sredstva i mehanizacija pri vr{ewe na grade`nite raboti, soglasno standardite na EU;

Izbegnuvawe na koristeweto na drvata i fosilnite goriva kako energetski resurs;

Koristewe na mali kotli za zagrevawe so najsovremeni gorilnici i upotreba na gorivo so mala sodrìna na sulfur, koristewe na elektri~na energija kako energens za zatopluvawe pri {to nema da ima nikakvi zagaduva~ki emisii, ili sozdavawe mo`nost za iskoristuvawe na obnovlivi izvori na energija;

Podigawe na zeleni zoni na nisko i visoko zelenilo okolu grani~nata linija na planskiot opfat;

Pri planiraweto i izgradbata na objektite prioritet da se dava na najdobro dostapnite tehniki i instalacii;

Postavuvawe na soodvetni filtri za ventilirawe na vnatre{nosta na objektite;

53

Za podobruvawe na kvalitetot na vozduhot vo opfatot, na site slobodni povr{ini da se predvidat zeleni povr{ini, odnosno da se predvidi formirawe na pojasi so za{titno zelenilo, nisko i sredno, so dolg vegetaciski period se so cel nivno funkcionalno razvivawe kako i dodatno namaluvawe na eventualnoto aerozagaduvaweto.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz klimatskite promeni

So ogled na lokacijata na koja se predviduva realizacijata na ovaa planska sodrìna ne se o~ekuva deka }e ima naru{uvawe na kvalitetot na vozduhot na mikro plan i po{irokiot region ili klimatski promeni. Merkite za namaluvawe na vlijanijata se primena na dejnosti so primena na sovremeni tehniki i instalacii, upotreba na obnovlivi izvori na energija, upotreba na ekolo{ki goriva za prevoznite sredstva, podigawe na za{titni zeleni pojasi vo i okolu krugot na opfatot.

- Merki za za{tita od bu~ava Pra{aweto za namaluvawe na problemite so bu~avata treba da se

re{ava so obezbeduvawe na linearno zelenilo. Isto taka, vo opfatot da se predvidat za{titni zeleni pojasi i formirawe na hortikulturni nasadi za dodatno smaluvawe na aerozagaduvaweto i bu~avata.

Pri planiraweto na objektite e potrebno da se predviduvaat tehnologii i tehniki koi }e doprinesuvaat za redukcija na zagaduvaweto so bu~ava i doveduvawe na istoto vo zakonski dozvolenite parametri.

Dokolku vo vremeto na implementacija na planot se uvidi potreba od voveduvawe na dopolnitelni merki na za{tita od bu~ava, istite }e se sprovedat.

- Merki za namluvawe na vlijanijata od vibracii

Implementacijata na planskata dokumentacija nema da predizvika zna~itelni vibracii poradi {to nema da se vovedat posebni merki.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata

Erozijata na podlogata e priroden proces, koj {to egzistira niz geoistorijata i najgolem osvrt se dava na t.n. zabrzana erozija, kade {to intenzitetot na normalnata (geolo{ka) erozija e nekolku pati zgolemen poradi humanite aktivnosti. Erozijata na po~vata e ozna~ena kako najzna~aen, najopasen i najra{iren tip na degradacija na po~vata i e limitira~ki faktor za odr`livo koristewe na zemji{teto. Po~vata moè da bide erodirana poradi dejstvo na veter i voda. Ovoj izve{taj ne e vo mo`nost da dade detali za protiverozivnite i protivporojnite merki za sodrìnata vo opfatot. Detalniot obem na merki i aktivnosti, nivnata precizna lokacija i povr{inska postavenost vo prostorot, }e bidat

54

definirani so osnovni-izvedbeni proekti, vrz osnova na detalni geodetski, geotehni~ki i drugi terenski snimawa i prospekcii.

Za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata se predlagaat slednite elementi:

- pred zapo~nuvawe na investicijata, investitorot da organizira sobirawe na grade`niot otpad, negovo deponirawe ili iskoristuvawe vo investicionite aktivnosti;

- integrirano upravuvawe so komunalniot otpad i negova selekcija; - redovno servisirawe na septi~kata jama.

Za ~ista i nezagadena po~va treba da se obezbedi pogolema kontrola pri upotrebata na materijalite i surovinite koi }e se koristat vo prometot i raboteweto vo objektite. Doslednata primena na planskite re{enija od strana na investitorot }e bide dovolna garancija za eventualnite vlijanija (zagaduvawe i erozija) da bidat svedeni na minimum.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata

Za{titata na prirodata se ureduva preku za{tita na biolo{kata i

predelskata raznovidnost i za{tita na prirodnoto nasledstvo, vo za{titeni podra~ja, nadvor od za{titeni podra~ja kako i za{tita na prirodnite retkosti.

Vo sovremenoto planirawe na prostorot, merkite i aktivnostite za za{titata na prirodata se naso~eni kon aktivno ureduvawe i za{tita na prirodata i sredinata vo koja ~ovekot ìvee i raboti.

Na prostorot nema evidentirano prirodno nasledstvo, odnosno planskiot opfat ne se nao|a vo prostor so posebni prirodni vrednosti koi podleàt na poseben reìm na za{tita utvrden vo Zakonot za za{tita na

prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 146/15 i 63/16).

Predmetnata lokacija se nao|a vo opfatot na prostorot za{titen kako svetsko prirodno i kulturno nasledstvo vo Ohridskiot region, zaradi {to e potrebno da se po~ituvaat odredbite soglasno Zakonot za upravuvawe

so svetskoto prirodno i kulturno nasledstvo vo Ohridskiot region („Sl.

Vesnik na RM” br. 75/10), kako i odredbite na Konvencijata na UNESKO i dokumentite doneseni od organite na ovaa Konvenicija.

Dokolku pri izrabotka na lokalnata urbanisti~ka planska dokumentacija ili pri ureduvawe na prostorot se dojde do odredeni novi soznanija za prirodno nasledstvo koe bi moèlo da bide zagrozeno so urbanizacijata na ovoj prostor, potrebno e da se predvidat merki za za{tita na prirodnoto nasledstvo:

Utvrduvawe na granicite i ozna~uvawe na site objekti koi bi moèle da bidat predloèni i proglaseni kako prirodno nasledstvo;

Zabrana za vr{ewe na kakvi bilo stopanski aktivnosti koi ne se vo soglasnost so celite i merkite za za{tita utvrdeni so pravniot akt za proglasuvawe prirodnoto dobro ili Prostorniot plan za podra~je so specijalna namena;

55

Magistralnata i ostanatata infrastruktura (nadzemna i podzemna) da se vodi nadvor od objektite so prirodni vrednosti, a pri pomali zafati potrebno e nejzino estetsko vklopuvawe vo prirodniot pejza`;

Vospostavuvawe na monitoring, permanentna kontrola i nadzor na objektite so prirodni vrednosti i prezemawe na stru~ni i upravni postapki za sanirawe na negativnite pojavi;

Vospostavuvawe na stru~na sorabotka so soodvetni institucii vo okruùvaweto;

Po~ituvawe na na~elata za za{tita na prirodata soglasno Zakonot za

za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RMˮ br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 146/15 i 63/16). Dokolku pri izrabotka na planskata dokumentacija od ponisko nivo

se dojde do odredeni novi soznanija za prirodno nasledstvo koe moè da bide zagrozeno so realizacija na planot, potrebno e da se prevzemat merki za za{tita soglasno so Zakon za za{tita na prirodata.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz predelot

Implementacijata na planot }e ima pozitivno vlijanie na predelot, }e deluva kako edna osmislena urbanizirana celina vo koja pokraj objektite treba da se predvidat zeleni povr{ini so hortikulturno ureduvawe.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz materijalnite dobra

Pri sproveduvawe na strategija za organizacija i koristewe na prostorot za ekonomski aktivnosti, re{enijata vo prostorot treba da ovozmoàt pogolema atraktivnost, za{tita na prirodnite i sozdadenite resursi i bogatstva, soobra}ajno i informati~ko povrzuvawe, lokaciska fleksibilnost i po~ituvawe na objektivnite faktori na razvojot. Implementacijata na planskiot dokument ima pozitivno vlijanie vrz materijalnite dobra i zatoa ne se prepora~uvaat merki.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kulturnoto nasledstvo

Soglasno Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 115/07, 18/11, 148/11, 23/13, 137/13, 164/13, 38/14, 44/14, 199/14, 104/15, 154/15, 192/15, 39/16 i 11/18) vo prostornite i urbanisti~ki planovi, vrz osnova na dokumentacijata za nedvi`noto kulturno nasledstvo, zadolìtelno se utvrduvaat planski merki za za{tita na spomenicite na kulturata, kako i nasoki za opredeluvawe na reìmot na nivnata za{tita.

Dokolku pri izveduvawe na zemjanite raboti, a zaradi izgradba na predvidenite sodrìni vo opfatot, se naide na arheolo{ki artefakti, odnosno dojde do otkrivawe na materijalni ostatoci so kulturno-istoriska vrednost, potrebno e vedna{ da se zapre so otpo~natite grade`ni aktivnosti i da se izvesti nadle`nata institucija za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

56

Bidej}i predmetot se odnesuva na podra~je za{titeno od UNESKO, vgraduvaweto soodveten reìm za za{tita na nedvi`noto kulturno nasledstvo vo prostoren i urbanisti~ki plan se vr{i spored za{titno-konzervatorski osnovi za kulturno nasledstvo.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od upravuvawe so otpad So planskata dokumentacija treba da bide predvideno selektirawe na

otpadot. Za sobirawe na cvrstiot otpad treba da se postavat kontejneri za otpad, da se opredelat punktovi za sobirawe na otpadot i poplo~eni mesta za postavuvawe na kontejnerite. Ostanatiot otpad, organizirano }e se sobira i }e se odloùva na deponija.

Soglasno Zakonot za upravuvawe so otpad („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 107/07, 102/08, 143/08, 124/10, 51/11, 123/12, 147/13, 163/13, 51/15, 146/15, 192/15 i 39/16), sozdava~ite na otpad se dol`ni vo najgolema mo`na mera, da go izbegnat sozdavaweto na otpad i da gi namalat {tetnite vlijanija na otpadot vrz ìvotnata sredina, ìvotot i zdravjeto na lu|eto. Sozdava~ot i/ili poseduva~ot na otpadni materii i emisii gi snosi site tro{oci za sanacija na eventualno predizvikanite naru{uvawa vo ìvotnata sredina.

Po zavr{uvaweto na grade`nite aktivnosti potrebno e da se proceni mo`nosta za povtorno iskoristuvawe na otstranetata po~va od terenot pri izveduvawe na zemjanite raboti, a so cel da se izbegnat dopolnitelnite ekonomski tro{oci zaradi potrebata od nejzina dislokacija. Isto taka, po zavr{uvawe na grade`nite aktivnosti potrebno e da se obezbedi vegetaciski pokriva~ na po~vata okolu novoizgradenite sodrìni.

Vo operativna faza, }e se sozdava otpad koj moè da bide od ìvotinsko poteklo, pri uginuvawe na nekoe od mali piliwa, hartija, otpad od ~istewe na prostoriite od objektot, komunalen otpad od vrabotenite, kako i arpa koja se postila dolu na povr{inata. Ovaa arpa }e se sobira ra~no pri {to istata moè da se koristi kako |ubrivo i }e se sobira vo vre}i i prodava kako |ubrivo.

Drug otpad ne se o~ekuva da se sozdade.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kvalitetot na povr{inskite i podzemnite vodi

Pri realizacijata na planot da se vnimava da ne dojde do

iskoristuvawe na zemji{teto na na~in i obem so koj bi se zagrozile negovite prirodni vrednosti, kvalitetot i koli~inata i reìmot na povr{inskite i eventualno prisutnite podzemni vodi. Pri realizacija na aktivnostite na teren da se izbegne gubewe, modifikacija i fragmentacija na prirodnite ìveali{ta i prekumerno iskoristuvawe na biolo{kite resursi, so cel da se namalat ili celosno eliminiraat negativnite posledici vrz stabilnosta na ekosistemite.

57

Sekoj subjekt e dolèn vo tekot na svoite aktivnosti da prevzema merki so koi }e se spre~i zagaduvaweto na vodite i da izbegnuva aktivnosti koi bi predizvikale rizici i negativni efekti vrz ìvotnata sredina.

Pri realizacija na predvidenite aktivnosti na teren da se vnimava da ne dojde do iskoristuvawe na zemji{teto na na~in i obem so koj bi se zagrozile negovite prirodni vrednosti, kvalitetot na povr{inskite i podzemnite vodi;

Potencijalnata erozija na zemji{teto treba da se spre~i so {to e mo`no pobrzo zavr{uvawe na zemjenite raboti i iskopuvawa i nivno prekrivawe so vegetacija. Merkite za kontrola na erozivnite procesi za vreme na izgradbata vklu~uvaat primena na ograduvawata na nagibite;

Pred po~etokot na bilo kakvi grade`ni raboti neophodno e proektirawe i izgradba na vodovodna i kanalizaciona mreà;

Kanalizacioniot sistem da bide re{en po separaciski sistem (da bide odvoeno odveduvaweto na fekalni i atmosferski vodi);

Redovno servisirawe na septi~kata jama;

Soodvetno upravuvawe so otpadot;

Zapazuvawe na celite na ìvotnata sredina i po~ituvawe na postavenite standardi.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od nesre}i i havarii

Za namaluvawe na mo`nite vlijanija predizvikani od nesre}i i havarii se prepora~uva implementacija na merkite dadeni vo planskata dokumentacija, vo fazata na izgradba, {to }e ovozmoàt minimizirawe na eventualnite pojavi za nesre}i i havarii vo operativnata faza.

- Merki za za{tita i spasuvawe

Prostorot koj e predmet na analiza se nao|a vo region so visok stepen na opasnost od voeni razurnuvawa, {to nametnuva potreba od primena na soodvetni merki za za{tita, odnosno zadolìtelna primena na normativno-pravna regulativa, so koja se uredeni postapkite, uslovite i barawata za postignuvawe na tehni~ki konzistenten i ekonomski odr`liv stepen na za{tita. Zaradi mo`nite direktni voeni vozdu{ni udari na infrastrukturnata mreà i gradbite, i nivno o{tetuvawe, planskiot koncept i predvidenata uli~na mreà so svoite patni planirani elementi, nejzinata postavka, naklonite i {iro~inite na profilite, ovozmoùvaat nepre~ena intervencija zaradi brza i nepre~ena evakuacija na lu|eto, brz pristap na ekipite za spasuvawe i nivnite specijalni vozila, so cel {tetite da se svedat na minimum a posledicite da bidat brzo sanirani. Drugite elementi za za{tita od voeni razurnuvawa, da se utvrdat so osnovniot plan, posebno za sekoja gradba.

58

- Merki za za{tita od poàr

Zaradi navremena za{tita od poàr potrebno e da se obezbedi dovolno prostor so cel da se obezbedi brz i nepre~en pristap vo uslovi na poàr. So soobra}ajnoto re{enie vo planskata dokumentacija e predvideno re{enie koe vo uslovi na poàr obezbeduva pristap na protivpoàrno vozilo od pove}e strani.

Vo gradot Struga koj }e go opsluùva kompleksot so protivpoàrna za{tita, ima protivpoàrna ednica, koja e opremena so protivpoàrni vozila i so obu~eni lica za dejstvuvawe vo slu~aj na poàr, vo sklop na servisnite dejnosti. Vo ponatamo{nata razrabotka na planot, potrebno e da se utvrdi gromobranska instalacija so cel da nema pojava na zgolemeno poàrno optovaruvawe. Drugite elementi za protivpoàrna za{tita }e se utvrdat so posebniot elaborat za protivpoàrna za{tita kako sostaven del na Osnovniot proekt.

Pri podgotovkata na planskata dokumentacija po~ituvani se propi{anite merki za za{tita od poàri, soglasno Zakonot za za{tita i

spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04, 49/04, 86/08, 124/10, 18/11, 41/14, 129/15, 71/16 i 106/16) i Zakonot za poàrnikarstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 81/07, 55/13, 158/14, 193/15 i 39/16), kako i Pravilnikot za su{tinskite

barawa za za{tita od poàr na grade`nite objekti („Sl. Vesnik na RM” br. 94/09), Pravilnikot za tehni~kite notmativi za hidrantska mreà za gasewe

na poàri („Sl. Vesnik na RM” br. 31/06) i drugi pozitivni propisi so koi e regulirana ovaa problematika.

- Merki za za{tita od prirodni katastrofi Za{titata od urnatini kako preventivna merka se utvrduva vo

urbanisti~kite planovi vo tekot na planiraweto na prostorot. Pri podgotovka na planskite re{enija vo LUPD e napravena procenka na utvrdeniot stepen na urnatini, nivniot odnos prema slobodnite povr{ini i stepenot na proodnost na ulicite, vrz osnova na {to e izraboteno i planskoto re{enie. Vo slu~aj na eventualni razurnuvawa, planiranite re{enija na uli~nata mreà predvideni so planskata dokumentacija obezbeduvaat brza i nepre~ena evakuacija na lu|eto, brz pristap na ekipite za spasuvawe i nivnite specijalni vozila, nepre~ena intervencija vo krugot na katastrofata, a se so cel {tetite i eventualnite posledici da bidat svedeni na minimum.

Kako posebna merka za za{tita od silni vetrovi pretstavuva izborot na vegetacijata.

Spored postojnite analizi i dobienite rezultati za seizmi~nost na mesnoto podra~je spored o~ekuvanite zemjotresi vo idnina, osnoven stepen

na seizmi~ki itenzitet vo podra~jeto iznesuva 8° po MCS. Definiraweto na seizmi~ki hazard vsu{ost pretstavuva definirawe na ekonomsko-tehni~ki kriteriumi za prifatlivo nivo na bezbedenost na grade`nata konstrukcija za razli~ni materijali na objektite. Za da se izbegne seizmi~kiot hazard

59

potrebno e gradbata da se gradi spored parametrite i kriteriumite za aseizmi~ka gradba, so pomala koli~ina na gradeèn materijal i relativno pomali teìni. Drugite elementi za za{tita od zemjotresi, kako prirodna katastrofa, da se utvrdat so posebniot elaborat za aseizmi~na gradba vo delot na statikata i dinami~ka analiza na gradbite, kako sostaven del na Osnovniot plan.

- Merki za za{tita od tehnolo{ki katastrofi Zaradi za{tita od tehnolo{ki katastrofi potrebno e stru~no

rakuvawe so site uredi. Infrastrukturnite vodovi vo redovni uslovi ne predizvikuvaat {tetni vlijanija bidej}i pretstavuvaat podzemni instalacii. Slu~ajnite incidenti moè da se identifikuvaat kako incidenti so o{tetuvawa na infrastrukturnite vodovi vo slu~aj na intervencija ili mehani~ki o{tetuvawa. Ovie incidenti nemaat bitno vlijanie vrz okolinata, bidej}i mo`na e brza reakcija i zapirawe na te~eweto voda preku ventilski uredi. Mo`na e brza sanacija i na vod vo koj se vodat otpadnite vodi. Infrastrukturnite vodovi se vodat na propi{ani sigurnosni rastojanija vo jasno definiran infrastrukturen koridor, taka da mo`nite o{tetuvawa se svedeni na minimum. Istite mora da se postavat soglasno tehni~kite normativi i standardi koi }e ja obezbedat nivnata sigurnost, bezbednost i dolgotrajnost vo eksplotacijata, rakuvaweto i odrùvaweto.

60

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina Za izrabotka na efektiven plan za upravuvawe, neophodno e najnapred

da se sprovede ocena na statusot na site prirodni vrednosti vklu~uvaj}i go i zdravjeto na ~ovekot. Vo sledniot ~ekor se opredeluvaat celi i prioriteti za upravuvawe. Dali prevzemenite merki i aktivnosti gi davaat posakuvanite rezultati se utvrduva preku kontinuiran monitoring. Podatocite od monitoringot }e bidat osnova za izrabotka na sledniot plan za upravuvawe. Spored toa, monitoringot e sostaven del od kru`niot proces na planirawe na upravuvaweto.

Pri sproveduvawe na planskite re{enija se vospostavuva monitoring, so cel da se utvrdi trendot na promeni vo ìvotnata sredina predizvikani od realizacija na donesenite planski re{enija. Planot za monitoring na sostojbite vo ìvotnata sredina ima za cel da dade informacii povrzani so:

Kvalitetot na ìvot i ìvotniot standard na lokalnoto naselenie;

Sostojbata vo ìvotnata sredina preku eventualni promeni vo kvalitetot na vozduhot, vodite i po~vata od sproveduvaweto na planskite re{enija;

Odloùvawe na otpadot na deponija, reciklirawe na istiot i/ili stepenot na negovo iskoristuvawe kako sekundarna surovina;

Za{tita na endemi~nite i retki vidovi prisutni na analiziranoto podra~je;

Stepenot na sproveduvawe na predvidenite merki za za{tita na prirodnoto nasledstvo i

Efikasnosta na predvidenite merki vo slu~aj na prirodni nepogodi i havarii.

Sledeweto na trendot na promeni vo ìvotnata sredina i efikasnosta vo sproveduvaweto na predvidenite merki za za{tita sluì kako osnova za eliminacija ili minimizirawe na negativnite vlijanija od sproveduvaweto na planskite re{enija vo idnina.

Nau~nite istraùvawa vo ovaa problematika imaat za cel da gi opi{at procesite koi se odvivaat vo ekosistemite, interakcijata pome|u komponentite na ekosistemot i nivnoto odnesuvawe vo uslovi na nadvore{ni vlijanija. Prou~uvaweto na procesite vo ìvotnata sredina se sproveduva preku posledovatelni merewa na prethodno utvrdeni indikatori kako pokazateli na promenite vo ekosistemot. Analizata na podatocite sluì kako osnova za utvrduvawe na trendot na promeni i kreirawe na poefikasni merki za ublaùvawe ili namaluvawe na vlijanijata.

So sekoj predlog merki za za{titata na ìvotnata sredina potrebno e da se izgotvi plan za monitoring na predloènite merki i monitoring na ìvotnata sredina. Vo sovremenoto planirawe na prostorot, za{titata na ìvotnata sredina i prirodata se ostvaruva preku kreirawe na planski re{enija koi sodràt merki za za{tita na mediumite i oblastite vo

61

ìvotnata sredina, prirodnoto nasledstvo, predelskata i biolo{kata raznovidnost, so cel navremeno da se namalat site potencijalni negativni vlijanija od sproveduvaweto na planot. Dopolnitelno na toa, se predviduvaat i merki za eliminirawe na posledicite vrz ìvotnata sredina vo uslovi na prirodni nepogodi ili havarija i vra}awe na ìvotnata sredina vo prvobitnata sostojba.

Dokolku pri izrabotkata na urbanisti~ko planskata dokumentacija ili pri ureduvawe na prostorot se dojde do odredeni novi soznanija za prirodno nasledstvo koe bi moèlo da bide zagrozeno so urbanizacijata na ovoj prostor, potrebno e da se prezemat merki za za{tita soglasno Zakonot.

Planot na monitoring predviduva sledewe na slednite parametri vo ìvotnata sredina:

– Sledewe na kvalitetot i kvantitetot na vodite; – Sledewe na kvalitetot na vozduhot; – Sledewe na kvalitetot na po~vata;

– Sledewe na bu~avata. So ovoj plan }e se ovozmoì:

Potvrda deka dogovorenite uslovi pri odobruvawe na proektot se soodvetno sprovedeni;

Upravuvawe so nepredvideni vlijanija i promeni;

Potvrda deka vlijanijata vrz mediumite na ìvotnata sredina se vo ramkite na predvideni ili dozvoleni grani~ni vrednosti;

Potvrda deka so primena na merkite se vr{i za{tita na ìvotnata sredina, odnosno namaluvawe na negativnite vlijanija.

62

10. Netehni~ko rezime Vo Strategiskata ocena za ìvotna sredina zemeni se detali od

planot, programite i strategiite, kako i informaciite koi se utvrdeni pri izgotvuvaweto, a se od osobeno zna~ewe za mo`nite vlijanija za ìvotnata sredina.

Izve{tajot na ovoj planski dokument gi opfa}a podatocite za:

Postojnata sostojba na planskiot opfat;

Potencijalnite vlijanija vrz naselenieto, zdravjeto na lu|eto, florata, faunata, po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo i dr.

Merkite za za{tita i namaluvawe na vlijanijata;

Kratok pregled za pri~inite vrz osnova na koj se odvivaat alternativite;

Sostojbata na ìvotnata sredina bez implementacijata na planot;

Plan za monitoring na ìvotnata sredina. Osnovna cel na ovaa LUPD za izgradba na stopanski kompleks so

namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga e preku:

racionalno koristewe na zemji{teto;

maksimalno vklopuvawe na objektite i infrastrukturata so terenot;

po~ituvawe i valorizacija na kulturnoto i graditelskoto nasledstvo;

po~ituvawe i za{tita na pravoto na ~ovekot na rabota;

po~ituvawe i nadgraduvawe na pejsa`nite vrednosti;

oformuvawe kulturen pejsa`;

vgraduvawe kompatibilni nameni na grupata na klasa na namena;

podignuvawe humanosta vo prostorot i nepre~eno dvièwe na hendikepiranite lica;

vgraduvawe na merki za za{tita na prirodata i ìvotnata sredina;

vgraduvawe merki za za{tita i spasuvawe;

po~ituvawe na zakonskite propisi, standardi i normativi vo planiraweto. Ova e vo soglasnost so ~len 4, od Zakonot za prostorno i urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16 i 64/18), vo koj e utvrdeno deka so prostornoto i urbanisti~koto planirawe se odreduvaat osnovnite na~ela vo procesot na planirawe i ureduvawe na prostorot, od koi prvite dve se ramnomeren prostoren razvoj i racionalno ureduvawe i koristewe na prostorot.


planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16 i 64/18), vo koj e utvrdeno deka so prostornoto i urbanisti~koto planirawe se odreduvaat osnovnite na~ela vo procesot na planirawe i ureduvawe na

63

prostorot, od koi prvite dve se ramnomeren prostoren razvoj i racionalno ureduvawe i koristewe na prostorot;

Isto taka, soglasno ~len 3 od Pravilnikot za standardi i normativi

za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18) e utvrdeno deka so standardite i normativite za urbanisti~ko planirawe se obezbeduva:

Zgolemuvawe na stepenot na humanost na ìveeweto i podobruvawe na uslovite za rabota so planski odredbi koi voveduvaat povisoki standardi vo odnos na postojnata sostojba ili vo odnos na prethodniot urbanisti~ki plan i urbanisti~ko-planska dokumentacija;

Harmonizacija na prostorot so planski odredbi za za{tita na domuvaweto i dejnostite od javen interes so sozdavawe podra~ja so ista namena na zemji{teto ili podra~ja so me{ani kompatibilni nameni na zemji{teto;

Ureduvawe i humanizacija na prostorot so planski odredbi koi }e ja {titat i stimuliraat privatnata sopstvenost i slobodnoto pretpriema{tvo na na~in koj nema da go povredi ili stesni javniot interes;

Sukcesivno zgolemuvawe na ste~enite prava po osnov na sopstvenosta na grade`noto zemji{te, ureduvaweto na zemji{teto i pravata na gradewe, osven ako toa ne e sprotivno na javniot interes;

Zgolemuvawe na vrednosta na zemji{teto, nedvi`ninite i site drugi prostorni resursi so planski odredbi. Granicite na planskiot opfat se sledni:

Na severozapad granicata pominuva pokraj postojniot lokalen pat do KP 2178.

Na severoistok granicata pominuva pokraj KP 1820 i od gorna strana se sosedni KP 1760, 1759, 1758, 1757, 1756, 1821.

Na jugoistok granicata KP 1820 grani~i so KP 1955.



Vo LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga predvideni se slednite grupi na nameni, soglasno ^len 28 od Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/2015, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16 , 33/17 i 86/18):

G-PROIZVODSTVO, DISTRIBUCIJA I SERVISI G2-lesna i nezagaduva~ka industrija, vo koja vleguvaat site vidovi proizvodstvo koi ne pobaruvaat mnogu energija, ne sozdavaat golem promet na surovini, materijali i soobra}aj i ne proizveduvaat {tetni emanacii.

Na grade`nata parcela 1 e predvidena povr{ina za gradba na objekt so klasa na namena G2-lesna i nezagaduva~ka industrija, so povr{ina za

64

gradewe od 3803.00 m2 i bruto razviena povr{ina od 7606.00 m2. Planiraniot objekt ima katnost od P+1, a maksimalnata visina na horizontalen venec iznesuva 9.0m. Procentot na izgradenost iznesuva 58.70%, a koeficient na iskoristenost 1.17. Planiraniot procent na zelenilo vo grade`na parcela iznesuva 20.01%.

Klasata na namena G2 - lesna i nezagaduva~ka industrija korespondira so kompatibilni klasi na namena na osnovnata kpasa na namena kako {to se:

B1 - mali komercijalni i delovni nameni, so maksimalen dozvolen procent na u~estvo vo osnovnata klasa na namena od 30%;

G3 - servisi so maksimalen dozvolen procent na u~estvo vo osnovnata klasa na namena od 30%.

G4 - stovari{ta so maksimalen dozvolen procent na u~estvo vo osnovnata klasa na namena od 30%. Maksimalniot dozvolen procent na u~estvo na zbirot na

kompatabilni klasi na nameni vo odnos na osnovnata klasa na namena iznesuva 49%.

Pristapot do grade`nata parcela e preku postoen lokalen pat so {irina na kolovoz od 4.70 m.

Parkiraweto e re{eno vo ramkite na grade`nite parceli, a potrebniot broj na parking mesta e utvrden spored ~len 59 od Pravilnik za

standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18), i toa:

G2 - Lesna i nezagaduva~ka industrija. Potrebniot broj parking mesta se utvrduva so proektna dokumentacija

vo zavisnost od potrebite za gradbata i specifi~nite uslovi koi proizleguvaat od nejzinata namena.

Vo ramkite na planskiot opfat i negovata neposredna okolina nema postojna izvedenata vodovodna, fekalna i atmosferska mreà.

Planirana e vodovodna mreà so minimalni dimenzii na cevki F150 koi treba da se izvedat soglasno vaè~kata regulativa, kako i izgradba na separaten sistem na kanalizacija, odnosno izgradba na posebna fekalna i atmosferska kanalizaciona mreà. Koli~inata na otpadnite vodi }e se presmetuva kako 80% od upotrebenata voda zgolemena za 20% od infiltracija na podzemni vodi. Kanalizacionata mreà }e se sostoi od armirano-betonski kanalizacioni cevki so minimalen profil F250 mm i armirano-betonski revizioni {ahti. Atmosferskata mreà e predvidena da se izvede so profil od F300.

Do realizacija na istite se planira za grade`nata parcela da se obezbedi voda od sopstveni izvori, odnosno bunar, koj e lociran vo severoisto~niot del na parcelata na visinska kota od 713.1 mnv, dodeka fekakalnata kanalizacija e re{ena so postavuvawe na septi~ka jama vo jugoisto~niot del na grade`na parcela, odnosno na visinska kota od 712.5 m nmv. Atmosferskite vodi treba da se odvedat do najbliskiot postoe~ki recipient vo zavisnost od padot na terenot.

Na teritorija na KO Koro{i{ta i po{iroko, snabduvaweto so voda ne e pod nadle`nost na JP Proakva-Struga, odnosno ne stopanisuva na

65

predmetnata KO. Snabduvaweto e so individualna privatna mreà od postoen izvor za voda od kade se snabduvaat doma}instvata.

Za predmetniot planski opfat za izrabotka na LUPD, od EVN Elektrodistribucija Skopje, KEC Struga preku dopis e dadeno izvestuvawe deka nema postojni instalacii vo neposredna blizina na predmetniot planski opfat.

Kablovskoto napojuvawe so srednonaponska i niskonaponska el. mreà }e se opredeli vo ponatamo{niot tek na razrabotka na tehni~kata dokumentacija, odnosno so izrabotka na urbanisti~ki proekti i idejni i glavni proekti za elektri~na mreà od strana na stru~nite slu`bi na JP Elektrostopanstvo na R. Makedonija, KEC Struga.

Za definirawe na potrebniot broj na telefonski priklu~oci, od prvostepeno zna~ewe e namenata na objektot. Dimenzioniraweto na telefonskata mreà treba da se izvede spored povr{inata na objektite, nivnata funkcija, broj na vraboteni i korisnici i sl.

Novopredvidenite koridori i trasi na telekomunikaciskite vodovi se predvideni da se vodat podzemno, pod trotoarskite povr{ini. Po dolìnata na trasite na kablite, na mestata kade {to e predvideno razgranuvawe na mreàta, potrebno e da se obezbedi prostor za montaà na telefonski ormari so dimenzii 0,4h0,6h0,9 m i manipulativen prostor okolu ormarite so dimenzii 1h1,5 m.

Spored podatoci dobieni od AEK i Makedonski Telekom AD Skopje nema evidentirani postojnata telokomunikaciski mreì i objekti.

Za realizacija na sistemot za za{tita na ìvotnata sredina potrebno e da se po~ituva:

– Selektirano i organizirano deponirawe na otpadot vo lokalnata deponija;

– Ozelenuvawe na dvornite povr{ini; – Za~uvuvawe na ambientalnite i estetskite potencijali na prostorot;

– Izgradba na sovremena infrastruktura; – Zagaduva~ot e dolèn da gi nadomesti tro{ocite za otstranuvawe na

opasnosta od zagaduvawe na ìvotnata sredina, da gi podnese tro{ocite za sanacija, kako i da ja stavi vo funkcija ìvotnata sredina vo sostojba kako pred o{tetuvaweto;

– Dosledno sproveduvawe na planot. Vo pogled na ozelenuvaweto, da se planiraat soodvetni profili na

drvoredi pokraj objektite. Izborot na zelenilo treba da se usoglasi so uslovite za za{tita i negova namena. Dispozicijata na visokite drvja da bide usoglasena so trasite na podzemnite instalacii, dodeka izborot na vidot na ozelenuvaweto da bide vo soglasnost so uslovite vo rabotnata sredina, odnosno sposobnosta na pove}e apsorpcija na {tetni gasovi i koi nemaat poseben tretman za odrùvawe. Soglasno Zakonot za urbano zelenilo, procentualnata zastapenost na zelenata povr{ina da se definira so Pravilnikot za standard ii normativi za urbanisti~ko planirawe zavisno od lokacijata, namenata i goleminata na grade`nata parcela.

66

Dokolku vodosnabduvaweto so voda }e se vr{i od podzemen bunar, pred izvedbata potrebno e da se napravat hidrogeolo{ki istra`ni i probno eksploatacioni raboti so koi }e se utvrdi izda{nosta i kapacitetot na bunarot. Isto taka, da se napravat ispituvawa so koi }e se utvrdi i kvalitetot na vodata, odnosno dali fizi~ko-hemiskite i bakteriolo{ki karakteristiki na vodata }e odgovaraat za soodvetnata namena.

Vo zonata na bunarot se zabranuva servisirawe na motorni vozila, pasewe na stoka, zakopuvawe na umreni ìvotni, skladirawe na otpad, ispu{tawe na materii koi po svojot sostav se opasni i {tetni, upotreba na agrohemiski sredstva, izgradba na septi~ki jami, kopawe na kanali, izveduvawe na zemjeni raboti i sl. Pri locirawe na bunarot da se po~ituva Zakonot za voda za odreduvawe na za{titni zoni na bunarot.

Predmetnata lokacija se nao|a vo opfatot na prostorot za{titen kako svetsko prirodno i kulturno nasledstvo, zaradi {to e potrebno da se po~itvaat odredbite soglasno Zakonot za upravuvawe so svetskoto prirodno

i kulturno nasledstvo vo Ohridskiot region („Sl. Vesnik na RMˮ br. 75/10), kako i odredbite na Konvencijata na UNESKO i dokumentite doneseni od organite na ovaa Konvencija.

Koga stanuva zbor za monitoring za ìvotnata sredina se dava mo`nost za ispituvawe, ocenuvawe i sistemsko nabquduvawe na zagaduvaweto i sostojbata na mediumite vo ìvotnata sredina kako i identifikacija i registracija na izvorite na zagaduvawe. Planot na monitoringot pretstavuva alka pome|u site vklu~eni strani i pretstavuva osnova za nadle`nite institucii vo koj }e go kontroliraat procesot na sproveduvawe na zakonskata regulativa i da donesuvaat odluki.

Najgolem benefit vo sproveduvaweto na strategiskata ocena na ìvotnata sredina e vo vklu~uvawe na aspektite od poleto na socijalata, ekonomijata i ìvotnata sredina, me|usebnata sorabotka, razvoj na regionalnite celi i celite za odr`liv razvoj i za{tita na ìvotnata sredina i lu|eto.

67

11. Prilozi

Lista na nacionalna zakonska regulativa

1. Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18);

2. Uredba za opredeluvawe na proektite i za kriteriumite vrz osnova na koi se utvrduva potrebata za sproveduvawe na postapkata za ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 74/05);

3. Pravilnik za sodrìnata na barawata {to treba da gi ispolnuva studijata za ocena na vlijanieto na proektot vrz ìvotnata sredina

(„Sl. Vesnik na RM” br. 33/06); 4. Uredba za strategiite, planovite i programite, vklu~uvaj}i gi i

promenite na tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se sproveduva postapkata za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata

sredina i vrz ìvotot i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07);

5. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07); 6. Pravilnik za vospostavuvawe na listata na eksperti za SO@S,

procedurata za sproveduvawe na ispitot za eksperti za SO@S, vospostavuvawe komisijata za ocenka na znaeweto na ekspertite za

SO@S („Sl. Vesnik na RM” br. 129/07); 7. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite

dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno

vlijanie vrz ìvotnata sredina i vrz zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 144/07);

8. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08); 9. Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM”

br. 199/14, 44/15 i 193/15);

10. Zakonot za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 92/07, 35/10, 47/11 i 100/12-pre~isten tekst, 10/15 i 146/15);

11. Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/11, 44/12, 23/13, 163/13, 180/14, 146/15 i 52/16);

12. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99); 13. Uredba za kategorizacija na vodotecite, ezerata, akumulaciite i

podzemnite vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99 i 71/99);

14. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99); 15. Zakon za otpad („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 107/07, 102/08,

143/08, 124/10, 51/11, 123/12, 147/13, 163/13, 51/15, 146/15, 192/15 i 39/16);

16. Lista na otpadi („Sl. Vesnik na RM” br. 100/05);

68

17. Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 79/07, 124/10, 47/11, 163/13 i 146/15);

18. Odluka za utvrduvawe vo koi slu~ai i pod koi uslovi se smeta deka e

naru{en mirot na gra|anite od {tetna bu~ava („Sl. Vesnik na RM” br. 64/93);

19. Zakon za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 115/07, 18/11, 148/11, 23/13, 137/13, 164/13, 38/14, 44/14, 199/14, 104/15, 154/15, 192/15, 39/16 i 11/18);

20. Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 146/15 i 63/16);

21. Zakon za za{tita na rastenijata („Sl. Vesnik na RM” br. 25/98; izmeni 06/00);

22. Zakon za bezbednost i zdravje pri rabota („Sl. Vesnik na RM” br. 92/07, 136/11, 23/13 i 25/13).

Lista na relevantni EU direktivi

Direktivi na EU opfateni vo Nacionalna strategija za aproksimacija vo ìvotnata sredina (2008). Relevantni se i nivnite izmeni i dopolnuvawa:

1. Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES) 2. Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES),

dopolneta so Regulativata (ES) 1882/2003 3. Direktiva za ozon vo ambientniot vozduh 2002/3/ES 4. Direktiva za informirawe na korisnici (1999/94/ES) dopolneta so

Direktivata 2003/73/ES 5. Ramkovna Direktiva za voda (2006/60/ES) dopolneta so Odlukata

2455/2001/ES 6. Direktiva za urbani otpadni vodi (91/271/EES) dopolneta so

Direktivata 98/15/ES i Regulativata (ES) 1882/2003 7. Direktiva za voda za piewe (98/83/ES) dopolneta so Regulativata (ES)

1882/2003 8. Direktiva za povr{inska voda za apstrakcija (75/440/ES) dopolneta

so Direktivite 79/869/EES i 91/692 EES (}e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2006/60/ES) od 22.12.2007

9. Direktiva za ispu{tawe na opasni supstancii vo vodite (76/464/EES) dopolneta so Direktivata (91/692/EES i 2000/60/ES) e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od 22.12.2007, osven ~len 6, koj be{e otpovikan na 22.12.2000.

10. Direktiva za merewe na kvalitetot na vodata za piewe (79/869/EES) dopolneta so Direktivite 81/855/EES, 91/692/EES, i Regulativata (ES) 807/2003 }e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od 22.12.2007)

11. Direktiva za podzemni vodi (80/68/EES) dopolneta so Direktivata 91/692/EES

69

12. Direktiva za Strate{ka ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES) 13. Direktiva za pristap na informacii za ìvotnata sredina

(2003/4/ES)

70

DODATOK

Celi Predmet Monitoring SO@S Indikatori Izvori na verifikacija

Naselenie

Podobruvawe na kvalitetot na ìvot, podobruvawe na zdravjeto na lu|eto i zgolemuvawe na ìvotniot standard; broj na novo otvoreni rabotni mesta.

-Monitoring na mediumite vo ìvotnata sredina (op{tina Struga);

-Sledewe na sostojbata na zdravjeto na naselenieto (op{tina Struga);

-Sledewe na stapkata na vrabotenost (op{tina Struga);

-Sledewe na buxetot vo Op{tinata

-Namalena siroma{tija;

-% na prirast na naselenieto;

-Namalena migracija;

-Zgolemuvawe na vrabotenosta.

-Redovni izve{tai za monitoring od M@SPP;

-Izve{tai od Ministerstvo za zdrastvo;

-Finansiski izve{tai;

-Statisti~ki izve{tai;

-Lokalna samouprava na op{tina Struga.

Kvalitet na vozduh

Podobruvawe na kvalitetot na vozduhot; % na obnovlivi izvori na energija;

-Monitoring na emisii od izvori (vozila i doma}instva) op{tina Struga;

-Monitoring na ambientalen vozduh (op{tina Struga).

-Sostojba na kvalitet na ambienten vozduh;

-Broj na objekti koi koristat drug vid alternativna energija.

-Redovni izve{tai od monitoring na M@SPP;

-Redovni izve{tai od drugi nadle`ni institucii.

Povr{inski vodi, podzemni vodi i kvalitet na po~va

Za{tita i podobruvawe na kvalitetot na vodata i po~vata

-Monitoring na otpadnite vodi, pred nivno ispu{tawe vo recipient;

-Monitoring na merkite dadeni za namaluvawe na vlijanijata (op{tina Struga);

-Tretman na sanitarni otpadni vodi;

-Koli~ina na otpad {to se reciklira;

-Koli~ina na otpad koj se nosi na deponija.

-Redovni izve{tai od monitoring na M@SPP

-Redovni izve{tai od drugi nadle`ni institucii.

72

Soodvetno upravuvawe so otpadot

Upravuvawe so otpad

Kvalitet na po~va

-Monitoring vrz sistemot za integralno upravuvawe so otpadot (op{tina Struga).

-namalen % na generiran otpad;

-Koli~ini na deponiran otpad;

-Koli~ini na sozdaden otpad.

-Redovni izve{tai od monitoring na M@SPP;

-Komunalnoto pretprijatie koe upravuva so otpadot.

Bu~ava Namaluvawe na bu~avata -Implementacija na merki za namaluvawe na bu~avata.

-Monitoring na sproveduvawe na bu~avata definirani vo Elaboratite, Studiite i sl. za za{tita na ìvotnata sredina.

-Op{tina Struga.

Minimizirawe na pojavite od nesre}i i havarii

Site mediumi od ìvotnata sredina

-Stepen na implementacija na preporakite za za{tita od nesre}i i havarii.

-Monitoring na sproveduvawe na za{titata definirani vo Elaboratite, Studiite za za{tita na ìvotnata sredina ili PPZ Elaboratite.

-Izve{taj za realizacija na planska dokumentacija;

-Op{tina Struga.

Materijalni dobra Za{tita na materijalnite dobra

-Op{tina Struga. % na bespravno izgradeni objekti vo odnos na izgradenite.

-Op{tina Struga.

KORISTENA LITERATURA

Prostoren plan na Republika Makedonija, 2004;

Planska dokumentacija za LUPD za izgradba na stopanski kompleks so namena G2-Lesna i nezagaduva~ka industrija (farma za koko{ki), na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga;

Pregled na za{titeni podra~ja vo RM (2008) i Izve{taj na me|unaroden konsultant za za{titeni podra~ja vo ramki na UNDP/GEF/M@SSP proektot: Zajaknuvawe na ekolo{kata, institucionalnata i finansiskata odr`livost na sistemot na za{titeni podra~ja vo Makedonija;

Nacionalna strategija za odr`liv razvoj, 2009;

Vtor Nacionalen izve{taj za klimatski promeni, 2008

Vtor Nacionalen Ekolo{ki akcionen plan na RM, 2006

Nacionalna strategija za biolo{ka raznovidnost, 2004;

Strategija za upravuvawe so otpad vo RM 2008-2020;

Nacionalna transportna strategija za patniot prevoz, 2007-2017;

Strategija za demografski razvoj na RM 2008-2015;

Nacionalna programa za usvojuvawe na pravoto na EU (NPPA II, 2007);

Nacionalna strategija za monitoring na ìvotnata sredina, 2004;

Strategija za upravuvawe so ìvotnata sredina, 2005;

Strategija za podigawe na javnata svest vo ìvotnata sredina, 2005;

Strategija i akcionen plan za implementacija na Arhuskata konvencija, 2005;

Nacionalen zdrastveno-ekolo{ki akcionen plan (NZEAP), 1999;

Ramkovna direktiva za voda (2000/60/ES);

Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES);

Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES);

Ramkovna direktiva za bu~ava (2002/49/ES);

Direktiva za strategiska ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES);

EU [estiot Akcionen Plan za ìvotna sredina (2001/42/ES);

Dostapni iskustva i praktiki.

Documents

IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA @IVOTNATA SREDINA · na KP 1820, KO Koro{i{ta Xepin, op{tina Struga nema izgradeni objekti. Spored dobienite podatoci od komunalnite pretprijatija