| 1

Maak onsoverbodig

Steun de plannen van het Zuiden en maak ons overbodig.be

Jaarverslag 2011

2 | | 3

In 2011 vierde Broederlijk Delen zijn vijftigste verjaardag. We mochten dus terugblikken op vijftig jaar strijd tegen armoede en onrecht. We stonden vooral stil bij de essentie van ons werk: solidair zijn met de mensen uit het Zuiden en samen met hen bouwen aan een rechtvaardigere wereld.

Met de uitdagende campagne ‘Maak ons overbodig!’ spoorden we onze vrijwilligers en het brede publiek aan om na te denken over ‘efficiënte’ ontwikkelingssamenwerking. Door de eigen initiatieven van de plaatselijke bevolking te steunen, maakt Broederlijk Delen de mensen zelfredzaam en zichzelf op termijn overbodig. Om daarna weer andere groepen mensen te steunen en onszelf alweer overbodig te maken, tot we helemaal nergens meer nodig zijn. Dat is spijtig genoeg nog lang niet aan de orde, maar bij ons werk in het Zuiden streven we deze droom wel na.

De Haguruka-groepen in Burundi illustreerden onze filo-sofie. Kleine boeren kozen ervoor om hun afhankelijkheid van voedselhulp op te geven en met onze steun hun akkers opnieuw te gaan bewerken. Met succes. Ze verbouwen nu hun eigen voedsel en hebben binnenkort onze hulp niet meer nodig.

In het kader van ons jubileum stonden enkele feestelijke activiteiten op het programma. Een tentoonstelling met

KADOC-KULeuven gaf een overzicht van alle campagne-affiches sinds onze oprichting in 1961. Daarnaast organi-seerden we een debat over ontwikkelingssamenwerking in Leuven en op 30 april nodigden we onze vrijwilligers en sympathisanten uit voor een verjaardagsfeest in Antwer-pen, want samen met hen werken we aan de realisatie van de doelstellingen van Broederlijk Delen. Dank aan alle mensen die op een of andere manier meewerken met Broeder-lijk Delen. Zij zijn niet overbodig, maar broodnodig.

In 2011 brak de financieel-economische crisis in alle hevig-heid opnieuw uit. Ook wij waren daarvoor niet immuun. Omwille van een tekort dat structureel dreigde te worden, moesten we een noodzakelijke herstructurering doorvoe-ren.

In dit jaarverslag brengen wij je het verhaal van 2011 met teksten, maar vooral met veel beelden. Dit is het tweede jaarverslag van Broederlijk Delen volgens het Global Repor-ting Initiative (GRI).

Wij wensen je veel leesplezier en hopen dat je samen met ons wil meebouwen aan een rechtvaardigere wereld. Want daarvoor doen we het.

Thérèse Coens, voorzitterLieve Herijgers, directeur

voorwoordDe missie van Broederlijk Delen

Broederlijk Delen is een niet-gouvernementele organisatie gespecialiseerd in ontwikkelingssamen-werking. Vanuit een christelijke inspiratie nemen we autonoom initiatieven om wereldwijd armoede,

onrecht en discriminatie te bestrijden en rechtvaardige politieke, sociale en economische structuren tot stand te brengen. In Vlaanderen profileren we ons als een open vrijwilligersbeweging die het brede

publiek sensibiliseert rond noord-zuidthema’s en met fondsenwervende acties oproept tot concrete solida-riteit. Onze financiële middelen zijn in de eerste plaats bestemd voor het Zuiden, waar we initiatieven onder-

steunen die groepen mensen ter plaatse zelf opstarten in hun strijd tegen armoede en onrecht. Dat is onze typische manier van werken: we zetten zelf geen projecten op, maar ondersteunen de eigen plannen van de plaatselijke bevolking. Zo zijn de projecten het best gedragen en bieden ze de beste garantie op blijvende verandering. We geven niet alleen financiële steun, maar zorgen er ook voor dat mensen hun plannen mogen uitvoeren, door acties te voeren tegen internationale politieke oorzaken van armoede. Ook stimuleren we uitwisseling van ervaringen, zowel tussen Noord en Zuid als tussen partnerorganisaties onderling. In 2011 ondersteunden we 190 part-nerorganisaties in twintig landen van het Zuiden.

verklaring duurzaamheid

Broederlijk Delen streeft naar duurzame ontwikkeling en rechtvaar-digheid in het Zuiden. Toch staan we niet altijd stil bij de impact van onze activiteiten op sociaal, ecologisch en maatschappelijk vlak. Daarom hebben we beslist om vanaf 2010 onze jaarverslagen conform het modulaire rapporteringssysteem GRI (Global Reporting Initia-tive) te maken. Daardoor rapporteren we sinds toen ook over milieu, werkomstandigheden en maatschappelijke verwezenlijkingen. Omdat het nog maar het tweede jaar is dat we zo werken, streven we niveau C (het startniveau) na.

Maar het mag natuurlijk niet enkel bij meten en communiceren blij-ven. Op termijn willen we een beleid dat verbetering nastreeft. Ook is het onze bedoeling om een EFQM-certificaat te halen, een kwaliteits-certificaat gebaseerd op negen aandachtsgebieden, met ‘duurzaamheid van de organisatie’ als transversaal element.

Lieve Herijgers, directeur

Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel, lieve.herijgers@broederlijkdelen.be, tel. 02 213 04 42

CoLofon

Hoofdredactie Karel CeuleTekstcorrectie Marieke BastiaensRedactie Karel Ceule, Jo Dalemans, Lieve Herijgers, Hilde Demoor, Willy Dries, Elsie Gilis, Suzy SerneelsFoto’s Adalah, Barnum, Chris Cobbaut, Thomas Craenen, Jan Debonnet, Thomas De Boever, Elsie Gilis, Kristof Ghyselinck, Ivan Put, Wim Schalenbourg, Suzy Serneels, Gert Steenssens/EsperanzaProxima, Xander Stockmans, Lut Vandamme, Sara Van den Eynde, Liesbet Van Huffelen, Frank Vermeulen, Markee, Fotoarchief Broederlijk DelenGrafische vormgeving Liesbet Van HuffelenDrukwerk ImpressaVerantwoordelijke uitgever Lieve Herijgers, Huidevettersstraat 165, 1000 BrusselWettelijk depotnummer D/2012/5.556/1

inHoudSTafeL

De missie van Broederlijk Delen 2

Voorwoord 3

2011 in beeld 4

Broederlijk Delen herstructureert 18

Organogram 19

Partnerorganisaties en 20

coöperanten in 2011

Algemene info GRI 22

Sociale indicatoren 24

Milieu-indicatoren 27

2011 in cijfers 29

Hoeveel investeert Broederlijk

Delen in elk continent? 35

Toelichting projecten 2011 36

GRI-tabel 37

Verslag van de Commissaris 38

Adressen 40

2011 in beeld

| 54 |

Burundi stond centraal in de campagne 2011. We lie-ten zien hoe mensen er hun inkomens verhogen door geiten te kweken en de teelt van gewassen als koffie, bananen en maniok te verbeteren. Daardoor kunnen ze nu drie maaltijden per dag eten in plaats van één, en kunnen hun kinderen naar school. ©Thomas De Boever

Haguruka! sta op!

2011 was een bijzonder jaar voor Broederlijk Delen: we vierden onze vijftigste verjaardag. In 1961 werd de organisatie opgericht naar aanleiding van een hon-gersnood in Congo. Sindsdien is er veel veranderd aan onze werking, maar het doel bleef hetzelfde: armoede en onrecht de wereld uit helpen.

vijftig jaar geleden

We lanceerden de campagne met een ludieke persac-tie. We ensceneerden een totale uitverkoop van ons kantoormateriaal op de rommelmarkt van het Brus-selse Vossenplein, wegens niet meer nodig. Maaike Cafmeyer, onze eerste ambassadrice, werkte de hele campagne lang mee waar nodig, vrijwillig en erg ge-engageerd. ©Ivan Put

ambassadrice verkoopt uit

Tot we overbodig zijn...

Met de campagne ‘Maak ons overbodig!’ maakten we duidelijk hoe wij ontwikkelingswerk zien. We steunen de eigen initiatieven van groepen mensen in het Zui-den tot zij alleen verder kunnen. Eens niet meer no-dig, richten we ons op andere groepen mensen. En wie weet worden we zo ooit ... helemaal overbodig.

2011 in beeld

Onze vijftigste verjaardag was de ideale gelegenheid om onze vele vrijwilligers en sympathisanten eens ex-tra in de bloemetjes te zetten. Schitterend weer, prach-tige muziek, spetterende activiteiten en enthousiaste deelnemers. Dat waren de ingrediënten van de vrijwil-ligersdag op 30 april. ©Liesbet Van Huffelen

Feest in antwerpen

| 7

2011 in beeld

6 |

2011 in beeld

‘Haguruka!’ was een kreet die tijdens de campagne luid weerklonk in de basisscholen. ‘Sta op én doe mee’ bleef niet in dovemansoren. Honderden scholen zetten hun beste beentje voor, vertelden het verhaal van Honnête en Gisèle en steunden de projecten in Burundi. ©Thomas De Boever

www.broederlijkdelen.be VASTENCAMPAGNE 2011

Haguruka!(=‘STA OP’ in een taal uit Burundi)(= in een taal uit Burundi)

STA OP én DOE MEE!

Campagne 2011 - Affi che vrij van zegel - V.U. Pol D

e Greve, H

uidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Gedrukt op O

ffset FSC-papier.

Affiche campagne LO 2011.indd 1 21/10/10 13:23

Basisscholen staan op en doen mee

Om tijdens de campagne een zo ruim mogelijk publiek te bereiken, moeten we in de pers komen. Daarom or-ganiseerden we een reis naar Burundi met journalisten van Klasse, Het Nieuwsblad, de VRT en Radio 1. Ook verscheen de bijlage ‘Broederlijk Delen, 50 jaar ont-wikkelingssamenwerking’ in De Standaard en zagen zo’n 1.112.290 mensen onze tv-spot. ©Ivan Put

In de pers

In het kader van sociaal engagement heeft communi-catiebureau Markee van 2007 tot 2011 gratis gewerkt voor Broederlijk Delen. Het ontwierp de campag-neconcepten, schreef de tv-spots en adviseerde ons op het vlak van communicatie. We bedanken Markee van harte voor de fijne samenwerking. ©Markee

Communicatiebureau Markee

Op ons verjaardagsfeest in Antwerpen verplaatsten 167 jongeren zich in de huid van een koffieboer tijdens een megastadsspel. Met allerlei groepsopdrachten, zo-als geitenspelen of een levende kickertafel, bewezen ze dat ze voldoende talent hadden om Haguruka-boer te worden. ©Jan Debonnet

Hoe word ik Haguruka-boer?

Meer dan vijftig bekende Vlamingen boden vrijwillig aan om één of andere ervaring te delen met de hoog-ste bieder op onze online veiling. Zo organiseerde me-diafiguur Julien Vrebos een wandeling door Brussel. In totaal bracht de veiling 20.953 euro op. Toppers waren ‘Deel de werkvloer met Roos’ met 1.151 euro en ‘Deel je moedergeluk met Lieve Blancquaert’ met 956 euro. ©Elsie Gilis

Wie biedt het meest?

21 Zuidprikgroepen op secundaire scholen prikten

Vlaanderen wakker met creatieve acties. Zo organi-

seerde de school Barnum een Afrikaanse voetbalmatch

tegen bekende Vlamingen onder luid gejoel van 700

supporters. Haar leerlingen waren dan ook de terechte

winnaars van de wedstrijd Zuidprik 2011. ©Barnum

secundaire scholen prikken wakker

| 9

2011 in beeld2011 in beeld

8 |

In 2011 kon Broederlijk Delen weer massaal rekenen op jouw steun. Maar liefst 25.484 mensen schonken een gift aan onze organisatie. Groot of klein, elk be-drag was welkom. Jammer genoeg waren onze schen-kers minder talrijk dan het jaar voordien. Het aantal daalde met 12%.

Jouw steun telt, bedankt!

Van 4 tot 9 juli kampeerden 148 jongeren op de Hoge Rielen te Lichtaart. Ze maakten er kennis met de cam-pagne 2012 over de mijnbouwproblematiek in Latijns-Amerika. Stevige debatten, geschifte activiteiten en een heuse carnaval zorgden voor een onvergetelijke week.

You ♥ oil?

In de kerstvakantie trokken zestien jongeren uit vier scholen op inleefreis naar Peru. Ze leerden er het da-gelijkse leven van de Peruanen kennen. Ook zagen ze, in het kader van de campagne 2012, welke vernieti-gende impact mijnbouw er heeft op mens en natuur. ©Chris Cobbaut

Peru door andere ogen

Neen, we hebben Verdraaid in 2011 niet op 90° ge-wassen zodat hij gekrompen is. Wel besloten we na een grondige evaluatie dat het tijdschrift ook wat klei-ner kon. Een besparing van papier … en van geld dat we nu ergens anders kunnen inzetten.

verdraaid gekrompen?Tien medewerkers van Burundese partnerorganisaties kwamen gedurende drie weken naar Vlaanderen. Ze verbleven in gastgemeenschappen en maakten kennis met onze cultuur en manier van leven. Daarnaast ver-telden ze de Vlamingen over hun verbeten strijd voor betere landbouw in Burundi. ©Liesbet Van Huffelen

getuigen maken kennis met vlaanderen

Stripfiguur Nero zette zijn schouders onder de Koffie-stop. Op 1.905 plaatsen organiseerden mensen deze actie, goed voor een opbrengst van 257.075 euro. De geestelijke vader van Nero, Marc Sleen, was present op de Koffiestops aan het Nerocafé in Hoeilaart en in zijn eigen Marc Sleen Museum. ©Ivan Put

Koffie drinken met een stripfiguur

2011

25.484 schenkersschenkers

2011 in beeld

| 1110 |

2011 in beeld

Via de Collibri Foundation for Education ontvingen we van Colruyt Group bijna 70.000 euro. Sinds 2011 werkt Broederlijk Delen ook samen met VDK Spaarbank als partner van de Wereldspaarrekening, en met Triodos Bank. Voor elke spaarder die er een rekening opende, ontvingen we een bijdrage.

steun van bedrijven

Traditiegetrouw nam Broederlijk Delen deel aan de 20 km door Brussel. We vormden een team met de hippe stadszender FM Brussel, die zorgde voor livemuziek bij de ‘warming up’ en de ‘cooling down’. Elke deelnemer engageerde zich om minimaal 100 euro in te zamelen, met als resultaat 16.144 euro. ©Sara Van den Eynde

Dwars door Brussel

48 mensen doorkruisten ons land op de fiets met

Dwars door België. Ook Kristien Maes van Ketnet en

wielergrootheid Edwig Van Hooydonck waren van de

partij. Ondanks het slechte weer was de ambiance fan-

tastisch, en ook de opbrengst mocht er zijn: 49.568

euro. ©Ivan Put

Dwars door de regen

Dertig sportievelingen doorkruisten Burkina Faso op de mountainbike bij tropische temperaturen. Ze zamelden samen 67.822 euro in voor onze partnerorganisaties in Burkina Faso. Een fantastisch resultaat!©Frank Vermeulen

Dwars door de hitte

Onze tweede campagne rond legaten en testamenten op Seniorennet, een website voor actieve vijftigplus-sers, is zeer goed verlopen. 305 bezoekers vroegen onze informatiebrochure over testamenten en legaten aan. Dat is ruim driemaal meer dan de aanvragen die we normaal jaarlijks ontvangen.

Broederlijk Delen op seniorennet

Vele steden en gemeenten in Vlaanderen steunen onze werking. Om onze vrijwilligers in de gemeenten administratief bij te staan bij het indienen van subsi-dieaanvragen, hebben we bij Broederlijk Delen natio-naal een vaste vrijwilliger. Jan de Bruijn zorgt voor de noodzakelijke feedback en de dankbrieven.

steun van steden en gemeenten

| 13

2011 in beeld

12 |

2011 in beeld

De Burundese Haguruka-boeren van de campagne 2011 bouwen verder aan hun toekomst. Deze boer heeft net een kleinschalig timmerbedrijfje opgestart. Dankzij de spaaractiviteiten van zijn Haguruka-groep, begeleid door onze partnerorganisatie ADISCO, ver-kreeg hij voldoende startkapitaal. ©Wim Schalenbourg

Burundese boer timmert aan toekomst

Met de campagne 2010 ‘Nomineer Samuel voor de Nobelprijs voor Duurzame Ontwikkeling’ brachten we de negatieve impact van de klimaatopwarming in beeld. Dankzij jouw steun hebben Samuel en zijn dorpsgenoten nu een waterbassin om hun vele akkers te irrigeren, en werken ze aan een toegangsweg naar het dorp.

Bolivia, één jaar later

In het kader van de Arabische protesten brachten we de situaties in Libië, Egypte en Syrië in de media en probeerden we de mensen erover te sensibiliseren. In maart publiceerden we er een dossier over en brach-ten we een standpunt uit over de militaire interventie in Libië. ©Xander Stockmans

Protesten in het Midden-Oosten

Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen organi-

seerden samen met MO*magazine en Bana Leuven

het paneldebat ‘(On)zin van verkiezingen in Congo’.

De avond werd afgesloten met een oproep van een

Congolese vrouwenactiviste om de weg naar demo-

cratisering te blijven steunen, ook na de verkiezingen.

‘(On)zin van verkiezingen in Congo’

We grepen meerdere gelegenheden aan om investe-ringen in duurzame landbouw te eisen, zoals de G20 landbouwtop of de jaarlijkse vergadering van het Co-mité voor Voedselzekerheid van de FAO. Samen met ons internationaal lobbynetwerk Cidse vroegen we ook meer aandacht voor te sterk fluctuerende voed-selprijzen. ©Thomas De Boever

Investeer in duurzame landbouw

| 15

2011 in beeld

14 |

2011 in beeld

Door ongezond eten en landbouwproblemen lijdt een groot deel van de Nicaraguaanse bevolking aan ernsti-ge ondervoeding. Daarom leren onze partnerorganisa-ties vrouwen zelf groenten en fruit kweken en bieden ze hen kookworkshops aan, waardoor ze meer variatie kunnen brengen in hun menu.

leren koken tegen de honger

Een Quechuagemeenschap in Omacha (Cusco), be-werkt een akker volgens de oude tradities. Gesteund door onze partnerorganisatie Cedep Ayllu bestrijden de inheemsen erosie en verhogen ze hun weerbaarheid tegen droogte, klimaatverandering en snelle uitbrei-ding van mijnbouw. ©Thomas Craenen

Duurzame landbouw in Peru

Broederlijk Delen nodigde zeven partnerorganisaties uit om deel te nemen aan het Wereld Sociaal Forum in Dakar, Senegal. Samen met andere organisaties riepen ze op om een einde te maken aan ‘landgrab’, dat er vooral in Afrika voor zorgt dat grote groepen familiale landbouwers hun toegang tot grond verliezen. ©Jo Dalemans

Wereld sociaal Forum in Dakar

In december kwamen onze steunpunten uit Afrika sa-men in Senegal. Hier luisteren ze naar Mariam, die uit-legt hoe ze met een kleine lening nieuwe activiteiten kon starten en haar inkomen kon verhogen. Met de informatie die ze krijgen, kunnen de steunpunten aan de slag in hun eigen regio. ©Suzy Serneels

steunpunten in afrika komen samen

In Colombia werkte onze partnerorganisatie CENSAT Agua Viva mee aan de mobilisatie van meer dan 30.000 mensen tegen een gepland Canadees mijn-bouwproject dat een groot risico inhield voor het eco-systeem en de waterbronnen van 2 miljoen inwoners. Resultaat: het Colombiaanse Ministerie van Milieu trok de vergunning in. ©Gert Steenssens/EsperanzaProxima.net

Protesteren tegen mijnbouw

Op 24 en 25 november organiseerde Broederlijk Delen

samen met het netwerk van ngo’s Agri-Pro Focus een

forum in Fort Portal, Oeganda. Banken, microfinancie-

ringsinstellingen en spaar- en kredietcoöperaties dis-

cussieerden met boeren over de dienstverlening voor

landbouwkredieten in de Rwenzori-regio. ©Lut Vandamme

Partnerorganisaties leren van elkaar

| 17

2011 in beeld2011 in beeld

16 |

De bedoeïenen vormen een sterk gediscrimineerde minderheid in Israël. Hun dorpen moeten plaats rui-men voor grote projecten. Maar onze partnerorgani-satie ADALAH verdedigt hun rechten. In 2011 herriep het Hooggerechtshof de orders tot afbraak van alle 51 huizen in het dorp Alsira. Een belangrijk precedent! ©Adalah

recht op land en water

Onze partnerorganisatie INADES Formation Burundi begeleidt koffie- en theeproducenten, en imkers die zich verenigen in coöperaties. De organisatie helpt beginnende honingbedrijfjes om de productie en de kwaliteit van hun honing te verbeteren en hun product gezamenlijk te verkopen. ©Wim Schalenbourg

INaDes begeleidt coöperaties

Dankzij de begeleiding van onze nieuwe partnerorga-nisatie Agrécol konden de boeren van het Senegalese dorp Talègne overschakelen op organische groente-teelt. Met succes. De biologische uien brengen veel meer op omdat ze langer bewaren, en ook de rode pepertjes liggen prima in de markt. ©Suzy Serneels

Organische groenteteelt

Onze partnerorganisatie PASUD helpt boeren in de Oegandese Langoregio om spaar- en kredietgroepjes op te richten. De man op de foto toont trots de fiets-taxi die hij kocht met een kleine lening van de groep. Dankzij dit vervoermiddel verdient hij een aardig cent-je bij. ©Suzy Serneels

een eigen transportbedrijfje

De vrouwen van een onderzoeksgroep van onze part-nerorganisatie Diobass in Burkina Faso tonen trots hun certificaat ‘Eerste prijs voor innovatie’ voor een middel tegen parasieten bij kippen op basis van kruiden. Het middel werd door de universiteit op effectiviteit getest en goed bevonden. ©Suzy Serneels

eerste prijs voor innovatie

18 | | 19

Organogram 2011

Broederlijk Delen heeft twee hoofddoelstellingen. Ener-zijds ondersteunen we de eigen initiatieven van groepen mensen in het Zuiden in hun strijd tegen armoede en on-recht. Politiek lobbywerk hoort daar ook bij. Daarmee pro-beren we scheefgegroeide financiële en politieke structuren recht te trekken, zodat de mensen in het Zuiden hun strijd niet alleen kunnen, maar ook mogen leveren. Anderzijds bouwen we aan een brede solidariteitsbeweging in Vlaan-deren.

Financieel gezond blijven

Tot 2008 stegen onze inkomsten. Sindsdien begonnen we minder giften en schenkingen te ontvangen. Tegelijk wa-ren de uitgaven voor het Zuiden en onze personeelskosten toegenomen. Omdat we een financieel gezonde organisatie waren, hadden we de nodige buffers om de daling op te vangen. Alleen boden zij onvoldoende soelaas in moeilijke tijden van financiële crisis. Daarom begonnen we in 2011 met een herstructurering.

geen kwantiteit maar kwaliteit

Door te herstructureren wilden we het huidige financiële tekort opvangen, structurele tekorten vermijden en nieuwe investeringen voor de toekomst mogelijk maken. Alleen zo garanderen we een dynamische organisatie, ook nog in de

volgende jaren. De ondersteuning van onze partnerorgani-saties in het Zuiden werd teruggebracht tot iets onder het niveau van 2009. De werkingskosten voor onze sensibili-satie- en lobbyacties bevroren we op het niveau van 2011. Ook de personeelskost werd verlaagd. In totaal gaat het om een structurele besparing van ongeveer 1,7 miljoen euro.

Nieuw organogram

De herstructurering betekende een nieuw organogram. Daarbij keken we hoe we efficiënter kunnen werken en welke functies we minimaal nodig hebben om onze twee hoofddoelstellingen te realiseren. Sommige bestaande functies verdwenen, maar er kwamen er ook nieuwe bij. We wilden onder andere meer inzetten op fondsenwerving en communicatie, personeels- en kwaliteitsbeleid. Enkele mensen kregen een nieuwe functie binnen de organisatie. Andere moesten jammer genoeg afvloeien. Ze kregen daar-bij extra begeleiding en een pakket sociale maatregelen.

De herstructurering werd voorbereid in 2011. De concrete werking startte in 2012. We zijn ervan overtuigd dat ze de werking van Broederlijk Delen op termijn zal verstevigen en de solidariteitsbeweging in een veranderende wereld een nieuw elan zal geven.

Broederlijk Delen herstructureert Algemene Vergadering

Raad van Bestuur

DirecteurCommissie EducatieCommissie

Partnerwerking

Cel PolitiekDirectiesecretariaat

Coördinatie KomyunitiPersoneelsdienst

Dienst Communicatie en Fondsenwerving

Dienst Logistiek en Financies

Dienst Campagne en Educatie

Dienst Partnerwerking

Regionale diensten

HasseltGentAntwerpen Mechelen/Brussel Roeselare

Directeur

Dienst Internationale Programma’s Dienst Noord

Dienst Beleid van Algemene Zaken

Algemene Vergadering

Raad van Bestuur Adviescommissies

Regionale diensten

HasseltGentAntwerpen Mechelen/Brussel Roeselare

Organogram 2012Door de herstructurering voorbereid in 2011, is vanaf 1 januari 2012 een nieuw organogram in werking getreden. Dit is de hoofdindeling. Een meer gedetailleerde versie zal opgenomen worden in het jaarverslag 2012.

©Kristof Ghyselinck

20 | | 21

ATLANTISCHE OCEAANSTILLE OCEAAN INDISCHE OCEAAN

Guatemala •

Honduras •

Nicaragua •

Colombia •

Ecuador •

Peru •

Bolivia •

Senegal •

Burkina Faso •

Kameroen •

Congo DR •

• Zuid-Afrika

• Oeganda

• Rwanda

• Burundi

• India

• Palestina/Israël

• Cambodja

• Filippijnen

België •

• Haïti

| 2120 |

Partnerorganisaties en coöperant en in 2011

Partnerorganisaties Coöperanten Steunpunten

laTIJNs-aMerIKa 101 15 6

Bolivia 18 3 1Colombia 19 1 1ecuador 3 - -Guatemala 11 2 1Haïti 17 5 1 Honduras 3 - -nicaragua 8 2 1Peru 17 - 1inter-amerikaans 5 2 -

Partnerorganisaties Coöperanten Steunpunten

aFrIKa 59 15 5

Burkina faso 7 2 1Burundi 6 2 1Congo dR 11 3 1Kameroen 3 2 -oeganda 12 2 1Rwanda 4 2 -Senegal 10 1 1Zuid-afrika 4 1 -inter-afrikaans 2 - -

Partnerorganisaties Coöperanten Steunpunten

azIë 21 - 1

Cambodja 5 - -filippijnen 2 - -india 4 - 1Palestina/israël 10 - -

Partnerorganisaties Coöperanten Steunpunten

INTerCONTINeNTaal 9 - -

Totaal aantal coöperanten: 41 (30 + 11 steunpunten)Totaal aantal partnerorganisaties: 190

* Het steunpunt in india is een lokale medewerker.

22 | | 23

zijn aangesteld voor een termijn van vier jaar, volgens de bepalingen van het huishoudelijk reglement. De AV kiest de leden van de RvB, bepaalt onder andere de algemene politiek van de vereniging, keurt de jaarrekeningen en de begroting goed en geeft kwijting aan de bestuurders voor het gevoerde beleid. Ze komt tweemaal per jaar samen. De RvB komt maandelijks samen, behalve in de zomer-maanden. Hij neemt in uitvoering van artikel 22 van de statuten de nodige initiatieven om de beleidslijnen van de organisatie te bepalen. Hij is verantwoordelijk voor het personeelsbeleid, het financieel beleid en het beleid op vlak van communicatie, educatie, partnerwerking, fondsenwer-ving en politiek werk. Dit gebeurt in een goede samenwerking met de bestaande beleidscommissies, respectievelijk de commissie Educatie en de commissie Partnerwerking, die door de AV zijn be-noemd en die aangevuld worden met enkele bestuurders. Het beleid dat door de RvB, de commissies en de AV is uit-getekend, wordt door het directieteam en de staf geïmple-menteerd. De voorzitter zit zowel de AV als de RvB voor. Het Vademecum legt de visie en de werkprocedures voor alle medewerkers vast.

4.2. Rol van de voorzitter De voorzitter van de vzw is een onafhankelijke en onbezol-digde vrijwilliger die geen mandaat heeft binnen de opera-tionele werking van de organisatie. Hij heeft een mandaat van vier jaar dat één keer hernieuwbaar is (zie organogram pg. 19).

4.3. aantal onafhankelijken en/of niet-leidinggevenden Voor de AV zijn 94 mandaten beschikbaar (75 ingevuld in 2011), van wie tien ook werknemer van Broederlijk Delen zijn, en van wie vijf een leidinggevende rol vervullen. In de RvB zetelen maximum negen leden (7 in 2011). Ze zijn al-len onafhankelijk en onbezoldigd. Geen van hen heeft een leidinggevende functie binnen de organisatie.

4.4. aanbevelingsmogelijkheden/medezeggenschap De medewerkers van Broederlijk Delen hebben medezeg-genschap via:- de diensthoofden en de directeur - de dienstvergaderingen- de personeelsdienst- de vertegenwoordigers van de diensten in de AV

- de jaarlijkse personeelsvergaderingen- de syndicale delegatie en het Comité voor Preventie en

Bescherming op het Werk (CPBW)

4.14. overzicht relevante belanghebbenden De institutionele en medefinanciers (zie lijst pg. 36), de organisaties die gratis kennis en expertise leveren, onze schenkers, onze vrijwilligers, onze medewerkers en onze partnerorganisaties in het Zuiden.

4.15. inventarisatie/selectie belanghebbenden Het proces om te bepalen welke groepen belanghebbenden wij selecteren (zie 4.14.), werd in het directieteam vastge-legd (communicatie- en fondsenwervingsplan) en bekrach-tigd door de RvB.

5. Maatschappelijke prestatie-indicator

Standpunten betreffende publiek beleid en deelname aan de ontwikkeling ervan, evenals lobbyen. Zie pg. 12, 14, 15 en 17. Een greep uit de opiniestukken die verschenen in de pers en op websites:- 19.01.2011 > Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaande-

ren veroordelen herziening Congolese kieswet.- 11.02.2011 > Wie wordt de dupe van het Europese

grondstoffenbeleid? - 23.03.2011 > Kanttekeningen bij de militaire interven-

tie in Libië.- 09.04.2011 > Wat nu met het Goldstone-rapport?- 20.05.2011 > Speech Obama is bittere pil voor Israël.- 07.06.2011 > België moet Ecuador helpen om olie in de

grond te laten.- 23.06.2011 > G20 actieplan gaat niet over de oorzaken

van honger.- 12.07.2011 > Een jaar later: Chebeya is dood, zijn idee-

en leven!- 15.10.2011 > 44 miljoen meer hongerige magen door

stijgende voedselprijzen!

1. visie en strategie

1.1. Verklaring duurzaamheid: zie pg. 2.

2. Organisatieprofiel

2.1. tot en met 2.8. Zie GRI-tabel op pg. 37.

2.9. Significante veranderingen tijdens verslagronde Einde mei vond een directeurswissel plaats. Lieve Herijgers was enkele maanden directeur ad interim, maar op 28 sep-tember bevestigde de Raad van Bestuur haar aanstelling als directeur. Op 26 november verkoos de Algemene Vergade-ring ook een nieuwe voorzitter, ad interim.Daarnaast waren er enkele significante veranderingen aan de inrichting van onze gebouwen. Zo werden de kantoren van de diensten Politiek, Communicatie en Fondsenwer-ving volledig gerenoveerd. Bijzondere aandacht ging daar-bij naar akoestiek, energie en duurzaamheid.

2.10. onderscheidingen tijdens verslagronde Er zijn geen onderscheidingen voor 2011.

3. verslagparameters

3.1. Verslagperiode Dit jaarverslag betreft de periode van 1/01/2011 tot 31/12/2011.

3.2. datum meest recente verslag Het vorige jaarverslag werd gepubliceerd in juni 2011.

3.3. Periodiciteit verslaggeving Broederlijk Delen publiceert elk jaar een jaarverslag in de maand juni.

3.4. Contactpunt Lieve Herijgers, directeur: zie pg. 2.

3.5. Proces voor bepaling inhoud verslag De afdeling Communicatie bezorgt het directieteam een voorstel van de inhoud. Net als in 2010 hanteren we het GRI-kader.

3.6. afbakening verslag Het milieurapport beperkt zich tot Broederlijk Delen na-tionaal en zijn werknemers. Het maatschappelijk rapport betreft alle medewerkers van Broederlijk Delen.

3.7. Specifieke beperkingen in de reikwijdte van het verslag De lokale verplaatsingen van de werknemers en coöperan-ten in het Zuiden werden niet opgenomen, wel hun inter-nationale verplaatsingen.

3.8. Basis die vergelijkbaarheid beïnvloedt Doordat we voor de tweede keer met het GRI werken, kunnen we vergelijken met vorig jaar.

3.9. Berekeningsgrondlagen Voor de berekening van onze nationale CO

2-uitstoot heb-

ben we gebruik gemaakt van de ECOLIFE-module die in opdracht van de Bond Beter Leefmilieu (BBL) werd ont-wikkeld. Voor de berekening van de CO

2-emissie voor vluchten is

de methode van CompenCO2 gebruikt, die strengere cri-teria hanteert dan meer commerciële methodes.

3.10. Gevolgen van eventuele herformulering Niet van toepassing.

3.11. Significante veranderingen Geen significante verandering t.o.v. vorige verslagperiode qua meetmethoden.

3.12. overzichtstabel GRI-overzichtstabel met overzicht van de behandelde in-dicatoren: pg. 37.

4. Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid

4.1. Bestuursstructuur Broederlijk Delen is een vzw met als hoogste gezag de Algemene Vergadering (AV). Ze bestaat uit: a) personen voorgedragen door de Raad van Bestuur (RvB) op voorstel van instanties als de bisschoppen, de pastorale raden en verschillende gefedereerde organisaties; b) personen voor-gedragen door de regionale werkgroepen en de RvB. Zij

algemene info grI

24 | | 25

PersoneelsbezettingOp 31 december 2011 waren 26 voltijdse en 46 deeltijdse medewerkers ingeschreven in het personeelsregister in Bel-gië, wat een voltijds equivalent (VTE) betekende van 58,6.Gemiddeld stelde Broederlijk Delen in 2011 29,1 voltijdse en 46,1 deeltijdse medewerkers tewerk, of 61,3 VTE.

Dit is een significante daling in vergelijking met de te-werkstellingscijfers van 2010 (35 voltijdse en 47 deeltijdse medewerkers op 31/12/2010 of gemiddeld 33,9 voltijdse en 46,5 deeltijdse medewerkers). Ze is vooral te verklaren doordat een aantal vacatures niet werden ingevuld in 2011 en door de herstructurering beslist werd om tijdelijk geen vacatures uit te schrijven.

In het Zuiden werden daarbovenop 12 steunpunten en 29 coöperanten tewerkgesteld. Ook dit laatste cijfer is een da-ling tegenover 2010.

Daarnaast deed Broederlijk Delen systematisch een beroep op vrijwilligers. Naast de regionale vrijwilligers waren er 13 vrijwilligers actief op het nationaal secretariaat. 4 personen gingen met een vrijwilligersstatuut naar het Zuiden.

Selectie en aanwervingIn 2011 werden 16 vacatures uitgeschreven:- 5 vacatures in Vlaanderen, waarvan 3 voor het nationaal

secretariaat en 2 voor de regionale diensten.- 6 vacatures voor coöperanten.- 3 vacatures voor steunpunten.- 2 vacatures voor vrijwilligers, waarvan 1 voor het Zui-

den.

2 vacatures voor coöperanten werden niet ingevuld. Ook de vrijwilliger voor het nationaal secretariaat werd niet ge-vonden.

Het is moeilijk om kandidaten aan te trekken voor bepaal-de regio’s in het Zuiden. Voor de nationale vacatures ver-loopt het invullen van deeltijdse vacatures vaak moeizaam, zeker als het tewerkstellingspercentage te laag is.

la2 Personeelsverloop

Eind 2011 werden in het kader van de herstructurering 8 contracten beëindigd. Bij drie contracten ging het om een ontslag met het oog op brugpensioen.

Daarnaast werden in de loop van het jaar nog 29 contrac-ten stopgezet, waarvan 14 nationaal en 15 in het Zuiden.

Van de 15 in het Zuiden kwamen 2 coöperanten vervroegd terug en werd de samenwerking met 1 steunpunt met een contract van onbepaalde duur stopgezet. De overige 12 waren tijdelijke contracten met coöperanten, die afliepen.

Bij de 14 contracten in België waren 4 contracten van be-paalde duur die eindigden en 1 detacheringsopdracht die werd stopgezet. Omwille van de herstructurering bekeken we telkens of we meteen een vacature uitschreven, of dat we dat uitstelden tot een later tijdstip. Bij de contracten van onbepaalde duur ging 1 persoon op brugpensioen en dienden 8 mensen hun ontslag in, waarvan 1 tijdens de proefperiode.

Tijdens de zomer werden 3 jobstudenten ingeschakeld in de organisatie. Zij worden hier voor de volledigheid ver-meld, maar werden verder niet opgenomen in de cijfers.

la7 Werkverlet

VerzuimAfwezigheden wegens ziekte worden precies bijgehou-den voor de nationale medewerkers, maar niet altijd even nauwlettend voor de medewerkers in het Zuiden. De cij-fers hebben bijgevolg enkel betrekking op de medewerkers in België.

In 2011 werden in totaal 93.095 uren gepresteerd en wer-den 2.178 ziekte-uren geregistreerd, ofwel 2,34%. Eén werknemer was 51 dagen in ziekteverlof wegens een ope-ratie. Indien we deze uit het totaal halen, komen we aan

sociale indicatoren

la1 Personeelsbestand (situatie op 31/12/2011)

nationaal Secretariaat in Brussel directeur: Lieve Herijgers.directieteam: Lieve Herijgers, Raf Stassen. Personeelsdienst: Lilia Campos Mesquita, Els Van Ach-ter, Anne Pauwels, Elsie Gilis.Cel Politiek: Deborah Casalin, Jo Dalemans, Brigitte Herremans, Nadia Nsayi.dienst educatie: Kathleen Haesen, Anje Snauwaert, Peter Ketelers, Karel Malfliet, Terri Grootjans, Lieve Herijgers, Jan Wijnants.dienst Communicatie & fondsenwerving: Leen Mer-tens, Marieke Bastiaens, Marc Vertommen, Silvia Schoup-pe, Liesbet Van Huffelen, Sara Van den Eynde, Gert-Jan Bakx, Veerle Borremans, Karel Ceule, Maaike Spanhove.dienst Logistiek & financiën: Greet De Wulf, Sam-son Ifemah, Willy Dries, Annemie De Schrijver, Karel Duchesne, Henrieta José, Geert Perdieus, Isabel Quispe Ramos, Marc Snellings, Chris Vandergoten, Vincent De Keersmaeker, Hilde Demoor, Justin Madugba, Barry Ou-mar, Shalini Pannekoek, Stefan Wynen, Nicole Kabeya Muadi, Stefanie Lammens.dienst Partnerwerking: Rhoddy Petit, Greet Schau-mans, Willy Dries, Mia Lootens, Mieke Berghmans, Hel-een Dewanckele, Linda D’Halluin, Frank Van Wielenda-ele, Els Lauriks, Patricia Verbauwhede, Thomas Craenen, Carine Dewilde, Eline Ghysels, Wim Schalenbourg, Suzy Serneels, Raf Stassen, Dirk Willems.algemene diensten: Lieve De Smet, Jef Demolder.

Regionale secretariatenantwerpen: Karen Janssen, Joke Janssens.Hasselt: Anita Jame, Myriam Philippens, Hugo Keunen.Gent: Carine Fock, Frank Lavens, Sari Stoops.Roeselare: Mieke Casteleyn, André Devos.Mechelen: Marijn Loozen, Katrien Spruyt.

Steunpunten in het ZuidenStefaan Calmeyn (Burundi), Ralph Hoetmer (Peru), Ari-anne Idzenga (Burkina Faso), Frans Kenis (Oeganda), Su-zanne Kruyt (Bolivia), Gerrit Matton (Haïti), Emmanuel Raison (Colombia), Parfait Saka (Congo), Katelijne Sue-tens (Senegal), Gert Vanhecken (Nicaragua), Eva Vanneste (Guatemala).

0

20

40

60

80

100gemiddeld deeltijds

gemiddeld voltijds

gemiddeld aantal

j.2011j.2010j.2009j.2008j.2007

26 | | 27

zorg dragen voor het milieu

Broederlijk Delen heeft als doel duurzame ontwikkeling in het Zuiden tot stand te brengen. Ook de strijd tegen klimaat-verandering hoort daarbij. We realiseren dit met politiek werk en sensibiliseringsacties in het Noorden, en door partner-organisaties te ondersteunen in het Zuiden.

Daarnaast willen we zelf onze verantwoordelijkheid nemen en streven we ernaar om onze ecologische voetafdruk te verklei-nen. In het Zuiden klagen we immers milieuvervuiling aan, net als de vernietigende gevolgen ervan voor mens en natuur. Het is dan ook logisch dat we zelf de uitdaging aangaan: practice what you preach. Daarom is het belangrijk dat we stilstaan bij de impact van onze eigen activiteiten. Werken we op een duurzame manier? Hebben we genoeg aandacht voor milieu?

In dit deel van het jaarverslag rapporteren we voor het tweede opeenvolgende jaar over een aantal indicatoren van onze ecologische voetafdruk, als onderdeel van de GRI-rapportering (zie pg. 2). De komende jaren zullen we over onderstaande indicatoren blijven rapporteren, zodat verbeteringen (of verslechteringen) meetbaar worden. Deze rapportering volgt een opgelegd schema met een aantal gekozen indicatoren dat in de toekomst nog uitgebreid kan worden.

eN1 Totale hoeveelheid gebruikte materialen in gewicht of volume 2010 2011

Verbruik van toners 27 kg 19 kg

Verbruik van papier (intern) 2.474 kg 1.280 kg

Verbruik van papier voor drukwerk (extern) 28.669 kg 27.312,20 kg

90% van ons papier voor intern gebruik is recyclagepapier. De rest is chloorvrij (ECF). Al het printwerk gebeurt standaard dubbelzijdig. Voor extern drukwerk vragen we steeds offertes bij drukkerijen met aandacht voor ecologie en duurzaamheid. Alle drukwerk wordt uitgevoerd op FSC-papier.

eN3 direct energieverbruik door primaire energiebron 2010 2011

Verbruik stookolie 18.981 liter 13.672 liter

Verbruik gas 334,37 m3 (3444,01 kWh) 332,18 m3 (3421,45 kWh)

We trachten het energieverbruik van onze organisatie terug te dringen met structurele maatregelen. Zeker bij verbouwin-gen houden we er rekening mee (dubbel glas, isolatie, efficiënte verlichting,...). Daarnaast sensibiliseren we onze medewer-kers over het thema.

eN4 indirect energieverbruik door primaire energiebron 2010 2011

Elektriciteit 84.948 kWh 85.533 kWh We vervangen onze oude computerschermen door zuinigere flatscreens. We installeren efficiënte verlichtingssystemen. Enkel in de serverruimte is er noodgedwongen airconditioning.

eN8 Totale wateronttrekking per bron 2010 2011

Totaal waterverbruik 628,69 m³ 1.069,5 m³

Al onze WC’s hebben spaarknoppen. De vaat gebeurt met een vaatwasmachine. Toch hebben we in 2011 een aanzienlijk hoger verbruik dan in 2010. We zoeken uit wat hier de oorzaak van is.

Milieu-indicatoren

1.796 uren (of 1,93% kortstondig ziekteverzuim). Ten opzichte van 2010 (1,39%) is dit een stijging, maar dat jaar lag het verzuimcijfer opvallend laag. In België lag het gemiddelde kortstondige ziekteverzuim op 2,44%.

Er waren 2 arbeidsongevallen, beide onderweg van of naar het werk. 1 ongeval leidde tot afwezigheid.

Verlof en andere afwezighedenIn 2011 werden 822,5 dagen wettelijke vakantie en 68 da-gen onbetaald verlof genomen, en 197,5 dagen moeder-schaps- of geboorteverlof.

Net als voorgaande jaren is de belangrijkste reden voor af-wezigheid het volledige of gedeeltelijke tijdskrediet. Hier-voor werden 779 dagen opgenomen, in totaal 6.361,30 uren.

la9 afspraken over arbeidsomstandig-heden vastgelegd met vakbonden

CPBWVolgende thema’s werden behandeld binnen het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk:- verlenging cao brugpensioen 58+.- afsluiten bedrijfs-cao in het kader van herstructurering.- herinrichting bureaus dienst Communicatie en Fond-

senwerving.- aankoop nieuwe beeldschermen.- bedrijfsbezoeken Mechelen en Antwerpen.- voorbereiding sociale verkiezingen 2012. - voorbereiding enquête psychosociale aspecten op de

werkvloer.

la13 samenstelling naar geslacht en leeftijdscategorie

Genderevenwicht Als we alle werknemers en coöperanten optellen, werkten er in 2011 133 verschillende personen voor Broederlijk Delen, waaronder 73 vrouwen en 60 mannen.

Als we de medewerkers in België en het Zuiden opsplitsen zien we, net als voorgaande jaren, een groot verschil tussen beide groepen. Terwijl in België 54 van de 87 werknemers vrouwelijk zijn (62%), zijn er dat in het Zuiden slechts 19 van de 46 (of 41%).

De salarisgelijkheid tussen mannen en vrouwen is 100%. Medewerkers in eenzelfde functie ontvangen hetzelfde loon en dezelfde voordelen. Tussen voltijdse en deeltijdse medewerkers maken we evenmin een onderscheid.

LeeftijdsopbouwDe gemiddelde leeftijd van de medewerkers was 41,48 jaar: 39,26 jaar bij de vrouwelijke en 43,71 jaar bij de man-nelijke collega’s. Dit gemiddelde was quasi gelijk voor het personeel nationaal en in het Zuiden.

In bijgevoegd kader geven we de verdeling per leeftijdsca-tegorie en geslacht weer.

0

5

10

15

20

25vrouwen

mannen

60+50-59j.40-49j.30-39j.20-29j.

28 | | 29

2011 in cijferseN16 Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen1

2010 kg Co2

2011 kg Co2

Gas 3.444,01 kWh 747,35 3.421,45 kWh 742,45

Elektriciteit 84.948 kWh 64.050,79 85.533 kWh 64.491,88

Stookolie 18.981 liter 55.709,24 13.672 liter 40.127,32

eN17 andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen2 2010 kg Co2

2011 kg Co2

Nationale verplaatsingen

Woon-werkverkeer:

- openbaar vervoer 90.796,79 83.813,60

- fiets 502,06 609,54

- auto 20.986,73 17.289,90

Dienstverkeer:

- openbaar vervoer 5.352,88 3.074,35

- auto 12.305,25 19.251,95

Internationaal dienstverkeer

- vliegtuig 641.300,00 647.262,60

eN29 Milieugevolgen van het vervoer van personeelsleden 2010 2011

Nationale verplaatsingen

Woon-werkverkeer:

- openbaar vervoer 961.538 km 887.586 km

- fiets 35.897,5 km 43.582 km

- auto 71.145 km 58.613 km

Dienstverkeer:

- openbaar vervoer 56.687 km 32.557 km

- auto 41.714,8 km 65.264 km

Internationaal dienstverkeer

- vliegtuig 1.959.569 km 1.910.333 km

Medewerkers krijgen een fietsvergoeding die hoger ligt dan het wettelijk vastgestelde minimum. We hebben een derdebeta-lersregeling voor openbaar vervoer. Daardoor pendelen bijna al onze medewerkers dagelijks met het openbaar vervoer naar kantoor. Voor verplaatsingen in Brussel hebben we een aantal bedrijfsfietsen ter beschikking.

Door de aard van onze activiteiten in Vlaanderen, met regionale werkingen, zijn autoverplaatsingen in veel gevallen niet te vermijden (locaties niet altijd bereikbaar met openbaar vervoer, vergaderingen ’s avonds,...). Gelet op onze hoofddoelstel-ling, duurzame ontwikkeling in het Zuiden realiseren, zijn ook intercontinentale vliegtuigreizen onontbeerlijk. Toch den-ken we hierover na en zoeken we uit hoe we hier efficiënter mee kunnen omgaan. Een beleid hierover wordt ontwikkeld.

Beleid

Door onze prestaties op milieugebied systematisch te meten kunnen we de effecten van onze ecologische inspanningen op een betrouwbare manier opvolgen en eventueel bijsturen. Uiteraard is het niet voldoende om milieuprestaties alleen maar te meten. Om er ook een beleid aan te koppelen, hebben we in onze organisatie de werkgroep ‘Groen Beleid’ opgericht. Deze werkgroep kende een kleine onderbreking in zijn werking in 2011, maar wordt heropgestart in 2012.

1 de omrekening van EN3 + EN4 (in aantal ton CO2).

2 de omrekening van EN29 (in aantal ton CO2).

30 | | 31

31.12.2011 31.12.2010

vasTe aCTIva 1.783.004 1.782.097

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Software 55.009 9.536

MATERIËLE VASTE ACTIVA 1.029.240 1.083.796 Terreinen en gebouwen in volle eigendom 792.731 852.501 Overige terreinen en gebouwen 113.783 110.843 Overig vast actief in volle eigendom 122.726 120.452

FINANCIËLE VASTE ACTIVA 698.755 688.765 Deelneming in Oikocredit.be 344.150 340.550 Aandelen vnl. Oikocredit.nl 354.605 348.215

vlOTTeNDe aCTIva 7.392.106 8.058.288

VORDERINGEN + 1 JAAR 54.591 81.768

VOORRADEN 16.545 7.314

VORDERINGEN MAXIMUM 1 JAAR 418.971 633.626 Handelsvorderingen 254.429 243.900 Te ontvangen subsidies 73.001 129.375 Voorschotten, overige vorderingen 91.541 260.351

GELDBELEGGINGEN 5.961.148 6.526.178

LIQUIDE MIDDELEN 446.329 410.784OVERLOPENDE REKENINGEN 494.522 398.618

TOTaal aCTIva 9.175.110 9.840.385

Bal

ans

activ

a

31.12.2011 31.12.2010

eIgeN verMOgeN 3.540.349 5.165.407

FONDSEN VAN DE VERENIGING 1.159.013 1.159.013HERWAARDERINGSMEERWAARDEN 29.387 29.387

BESTEMDE FONDSEN 2.351.949 3.977.007 Sociaal voorzieningsfonds 993.245 993.245 Partnerwerking 540.000 540.000 Investeringsfonds 250.000 250.000 Fonds financiële stabiliteit 453.613 1.366.315 Werkingsfonds strategisch plan 0 686.266 Overige bestemde fondsen 115.091 141.181

OVERGEDRAGEN RESULTAAT 0 0

vOOrzIeNINgeN 1.669.367 763.817

VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN Pensioenen 148.270 158.350 Voorziening voor herstructurering 925.000 0 Overige risico’s 224.467 224.467

VOORZIENINGEN VOOR SCHENKINGEN MET TERUGNAMERECHT 371.630 381.000

sCHUlDeN 3.965.394 3.911.161

SCHULDEN OP MEER DAN 1 JAAR 0 0

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE 1 JAAR 3.865.318 3.842.200 Handelsschulden 263.972 326.916 Bezoldigingen en sociale lasten 281.832 312.064 Rekening-courant Welzijnszorg 72.920 79.233 Schulden vanuit partnerwerking: Projecten partnerorganisaties, nog uit te betalen 1.206.951 1.624.260 Verbintenissen t.o.v. partnerorganisaties 76.761 91.018 Verbintenissen eigen bijdrage subsidiedossiers 1.216.712 1.155.385 Te veel ontvangen subsidies, schuld t.o.v. overheden 734.311 248.896 Overige schulden 11.859 4.428

OVERLOPENDE REKENINGEN 100.076 68.961

TOTaal PassIva 9.175.110 9.840.385

Bal

ans

pass

iva

32 | | 33

2011 2010

FONDseNWervINg 40,8% 41,6%

Persoonlijke giften, schenkingen en legaten 4.509.169 4.980.435Collectes 1.040.374 1.227.249Provincies, gemeenten 239.638 234.002Legaten 108.637 233.420Fondsenwervingsmodellen 15.590 22.011Totaal 5.913.408 6.697.117ParTNerWerKINg 42,4% 43,2%Terugnemingen eigen projecten 24.830 26.264Consortium HAITI LAVI 12-12 0 578.545Subsidies: DGD-projecten - Belgisch Overlevingsfonds 560.830 322.203 DGD-programma partnerfinanciering 3.117.974 3.059.236 DGD-programma partnerdialoog 140.239 171.858 DGD-programma personele samenwerking 1.423.975 1.740.599 EC-projecten 182.746 355.974 Subsidies DGD en EC voor evaluatie- en beheerskosten 681.908 699.987Dienstverlening, regularisaties 18.042 6.029Totaal 6.150.544 6.960.695

eDUCaTIe 8,3% 7,2%

Subsidies DGD-programma 770.245 718.766Subsidies overige 93.715 91.936Verkoop campagnepublicaties en -materialen 185.063 217.692Activiteiten, exposures, vorming en dienstverlening 151.553 126.470Totaal 1.200.576 1.154.864

POlITIeK WerK eN COMMUNICaTIe 2,4% 2,3%

Subsidies DGD-programma 303.825 271.054Tussenkomst derden studiewerk 3.503 93.054Promotie-activiteiten en verkoop materialen 34.716 10.324Totaal 342.044 374.432

algeMeNe OrgaNIsaTIe 6,1% 5,7%

Recuperatie algemene werkings- en personeelskosten 656.300 693.011Financiële opbrengsten 235.901 223.512Totaal 892.201 916.523

TOTaal vaN De INKOMsTeN 14.498.773 16.103.631

NegaTIeF resUlTaaT 1.625.057 1.364.649

TOTaal 16.123.830 17.468.280

Inko

mst

en Uitg

aven

2011 2010

ParTNerWerKINg 66,3% 73,2%Eigen projecten - algemeen 2.934.683 4.511.142Belgisch Overlevingsfonds 638.990 352.136DGD-programma - partnerfinanciering 3.897.467 3.826.264DGD-programma - partnerdialoog 175.299 214.823DGD-programma - personele samenwerking 1.613.867 1.977.780EC-projecten 215.509 530.447Vooziening eigen bijdrage jaar +1 61.328 43.224Dienstverlening en regularisaties 2.181 5.358Voorzieningen voor risico’s -6.570 95.000Evaluatie- en werkingskosten 298.540 262.799Personeelskosten 849.191 971.274Totaal 10.680.485 12.790.247

eDUCaTIe 8,9% 8,7%Campagne: aanmaak publicaties en materialen, diverse 159.197 189.587Campagne: activiteiten en politieke actie 36.782 9.739Exposures, uitwisseling en nieuwe vormen van inzet 95.801 73.978Jongerenwerking 40.649 40.540Ondersteuning werking regionale diensten 204.733 216.114Algemene werkingskosten, evaluatie programma 89.680 119.727Personeelskosten (inclusief 5 regionale diensten) 805.049 868.430Totaal 1.431.891 1.518.115

COMMUNICaTIe 2,6% 2,4%Campagne: affiches, pers en media 101.693 81.119Communicatiemiddelen en -beleid 69.966 68.087Algemene werkingskosten, evaluatie programma 40.719 41.877Personeelskosten 214.641 217.916Totaal 427.019 408.999

POlITIeK WerK 2,2% 2,5%Politiek studiewerk, initiatieven, missies, conferenties, publicaties

11.050 12.772

Samenwerkingsverbanden 60.755 143.741Algemene werkingskosten, evaluatie programma 48.954 69.895Personeelskosten 227.744 215.407Totaal 348.503 441.815

FONDseNWervINg 4,3% 4,5%Campagnematerialen en inserts 138.814 165.061Publicaties en mailings 146.220 186.469Algemene werkingskosten 62.856 68.167Personeelskosten 345.816 367.119Totaal 693.706 786.816

algeMeeN BeHeer, FINaNCIes, lOgIsTIeK 9,7% 8,7%Algemene werkingskosten 305.255 267.978Personeelskosten 1.262.671 1.254.310Totaal 1.567.926 1.522.288

6%UITzONDerlIJKe HersTrUCTUrerINgsKOsT 974.300 0

TOTaal vaN De UITgaveN 16.123.830 17.468.280

TOTaal 16.123.830 17.468.280

34 | | 35

amerikaEigen middelen 1.611.354 euroMedefinanciering 1.837.662 euroTotaal 3.449.016 euroAantal projecten 101

afrikaEigen middelen 1.353.073 euroMedefinanciering 1.692.987 euroTotaal 3.046.060 euroAantal projecten 59

aziëEigen middelen 684.883 euroMedefinanciering 165.531 euroTotaal 850.414 euroAantal projecten 21

InternationaalEigen middelen 132.500 euroMedefinanciering nihilTotaal 132.500 euro Aantal projecten 9

TotaalEigen middelen 3.781.811 euroMedefinanciering 3.696.180 euroTotaal 7.477.992 euroAantal projecten 190

Een gedetailleerd overzicht van alle partnerorganisaties vind je op www.broederlijkdelen.be/waarwerkenwe

financieel was 2011 voor Broederlijk delen een beslissend jaar. om op termijn financieel gezond te blijven moesten we voldoende groei in de inkomsten realiseren. Maar ondanks alle inspanningen van onze vele vrijwilligers en het personeel daalden de inkomsten aanzienlijk.

Bijsturen

De voorbije drie jaren werden met verlies afgesloten. Dit was gedeeltelijk de toepassing van een bewuste strategie. De reserves opgebouwd in de jaren 2002 tot en met 2007 lieten ons toe negatief te begroten en extra middelen te gebruiken om onze doelstellingen te realiseren en onze werking te vernieuwen. Het daarvoor aangelegde strategi-sche werkingsfonds is nu helemaal benut. Een begroting in evenwicht voor 2012 was dus een noodzaak.De nodige groei in de inkomsten om het niveau aan uitga-ven van de voorbije jaren te blijven verantwoorden, kwam er niet. Integendeel, de giften stagneerden en bereikten in 2011 zelfs het laagste niveau van de voorbije tien jaar. De subsidies namen toe, maar die verschaffen niet altijd zeker-heid.Om het hoofd te bieden aan deze financiële moeilijkhe-den, begonnen we in 2011 met een proces van besparen en herstructureren (zie ook pg.18).

De balans

Het balanstotaal is 9.175.110,46 euro. Het eigen vermogen daalt van 5.165.406 euro eind 2010 naar 3.540.349 euro eind 2011, ten gevolge van het ver-lies dat werd teruggenomen uit de bestemde fondsen. Als

risicomarge voor uitzonderlijke gebeurtenissen willen we minstens 25% van onze uitgaven van het volgende jaar kunnen financieren met dit eigen vermogen. Eind 2011 was dat 23,9%. Dankzij de bijsturing van onze uitgaven voor 2012 bleven we dus dicht bij onze norm.Onze geldbeleggingen bleven voorlopig hoog omdat de kosten gepaard met de herstructurering grotendeels be-gin 2012 betaald werden, en omdat we ook nog heel wat schulden hadden.

De resultatenrekening

We sloten 2011 af met een negatief resultaat van -1.625.057,44 euro. Een belangrijk element hierbij was de herstructureringskost van 974.000 euro die we eenmalig moesten dragen.Onze uitgaven bedroegen 16.123.830 euro. Een daling te-genover 2010 met 1,3 miljoen euro. In 2010 gaven we 1 miljoen euro extra uit als steun aan onze partners in Haïti, naar aanleiding van de aardbeving. 80% van onze uitgaven gingen naar onze doelstellingen, 14% naar algemene werking en fondsenwerving en 6% naar de herstructurering.De inkomsten bedroegen 14.498.773 euro, een daling met 1,6 miljoen euro. 54% daarvan waren overheidsinkom-sten. Die daalden licht, vooral omdat we minder coöpe-ranten uitzonden. 39% waren giften van onze schenkers. Het is hier dat we een belangrijke daling kennen, maar 5,7 miljoen euro blijft een belangrijk bedrag van vrijwillige bijdragen vanuit onze achterban.

Een meer gedetailleerd verslag over de cijfers kan je verkrij-gen op aanvraag bij Hilde Demoor, hilde.demoor@broeder-lijkdelen.be.

De cijfers 2011

Hoeveel investeert Broederlijk Delen in elk continent?

42,4% - 6.150.544 euroFo

nd

sen

wer

ving

Partnerwerkin

g

Educatie

8,3%2,46,2%

40, 8

% -

5.91

3.40

8 eu

ro

Politiek en communicatie

Algemene organisatie

Totaal inkomsten14.498.773 euro

jaar 2011

Herstructurering

EducatieFondsenwerving

Alg

emee

n beh

eer

66,3% - 10.680.4

85 e

uro

8,9%6%

4,3

9,7%

Totaal uitgaven16.123.830 euro

jaar 2011

Partnerw

erkin

g

Politiek werk en comm

unicatie

2,2

36 | | 37

We steunden 132 projecten enkel met eigen middelen uit giften met 2.932.738 euro.We steunden 58 projecten in medefinanciering met de overheid met 849.073 euro aan eigen middelen, aange-vuld met 3.696.181 euro aan overheidsfondsen.

voor de medefinanciering deden we een beroep op volgende overheden:

federale overheid: directie-Generaal ontwikkelingssamenwerking - dGdIn het kader van het Komyuniti-programma 2011-2013 ontvingen we steun voor partnerfinanciering, personele sa-menwerking en educatie. De bijdrage voor partnerfinanciering bedroeg 3.094.238 euro. DGD financierde 80% van het totaalbedrag. € 141.633 euro wordt pas in 2012 besteed. Daarnaast ont-vingen we 140.239 euro voor activiteiten rond partnerdia-loog, uitwisseling en beleidssystematisatie en 23.735 euro voor extra werkingskosten voor coöperanten.

Voor de Synergie-projecten ontvingen we 219.311 euro van DGD voor 2 projecten in Haïti, 185.721 euro voor een project in Senegal en 34.633 euro voor een project in Peru.

Het Belgische Overlevingsfonds (BOF) financierde het vijfde werkingsjaar van een partnerorganisatie in Rwanda met 121.164 euro, inclusief de inzet van 1 coöperant.

europese Commissie (eC) financierde drie projecten:1 project in Senegal met 81.367 euro, 1 in Peru met € 62.863 euro en 1 in Kameroen met 38.517 euro.

andere donoren die een bijdrage lever-den aan projectfinancieringen

Projectsteun van provincies• West-Vlaanderen:10.000euro• Oost-Vlaanderen:19.462euro• Limburg:21.600euro• Antwerpen:5.000euro• Vlaams-Brabant:14.502euro

Steden en gemeentenWe ontvingen steun van Aalst, Aartselaar, Affligem, Alsem-berg, Antwerpen (Stad), Arendonk, Beringen, Boechout, Boortmeerbeek, Bronta (Breendonk/Puurs), De Pinte,

Dessel, Destelbergen Dilbeek, Eeklo, Grimbergen, Grob-bendonk, Halle (Brabant), Herent, Herentals, Herk-de-Stad, Heusden-Zolder, Hoeilaart, Holsbeek, Izegem/Kachtem, Kapelle-op-den-Bos, Kampenhout, Lille, Lint, Lommel, Londerzeel, Maasmechelen, Malle, Merelbeke, Mol, Mortsel, Nijlen, Olen, Oud-Heverlee (Vaalbeek), Overpelt, Ranst, Riemst, Rotselaar, Schilde, Tervuren, Vil-voorde, Vorselaar, Wevelgem, Wijnegem, Wommelgem, Zoersel en Zottegem.

Voor de regionale diensten: steden Hasselt en Gent.

andere organisaties• 11.11.11: 223.975 euro voor het totale programma

partnerfinanciering.• CV Luthema: 75.000 euro voor partnerwerk in het

noorden van Burkina Faso.• TalithaKoum:10.000eurovooreenpartnerorganisatie

in Guatemala.• CollibriFoundationforEducation:69.000eurovoor3

partnerorganisaties in Burundi en 1 in Peru.• FondsVerschueren:8.000eurovooreenpartnerorgani-

satie in Peru.

Ook voor andere activiteiten deed Broederlijk Delen een beroep op DGD:• Uitzenden van 30 coöperanten en 11 coöperanten-

steunpunten: 1.590.731 euro, exclusief omkaderings-kosten. 88% van die kosten werd door DGD gesubsidi-eerd.

• UitzendenvanstagiairsenvrijwilligersnaarhetZuiden:16.282 euro.

• Educatie: Broederlijk Delen ontving van DGD1.074.070 euro voor campagnewerk, studiewerk en ani-matie en vorming.

Ten slotte konden we rekenen op de steun van:• DeVlaamseGemeenschap:72.000eurovooronzejon-

gerenwerking Zuidprik.• 10.000 euro van Vlaams-Brabant en 8.067 euro van

West-Vlaanderen voor onze werking in deze provincies.• HetVenturePhilantropyFund:40.000eurovoordebe-

geleiding van het strategische reflectie- en veranderings-proces van Broederlijk Delen.

• VDKSpaarbank:11.970euroalscommissieenrentebe-stemming van haar klanten.

Toelichting projecten 2011Broederlijk delen steunde 190 projecten in 20 landen met 7.477.992 euro

grI-tabel

Visie en strategie pg. 1.1. Verklaring duurzaamheid 2

organisatieprofiel

2.1. Naam organisatie 2, 40

2.2. Voornaamste producten en/of

diensten 1, 4-17, 20-21

2.3. Organisatiestructuur 19

2.4. Locatie van hoofdkantoor 40

2.5. Landen actief 20-21

2.6. Rechtsvorm 22

2.7. Afzetmarkten 20-21

2.8. Omvang/kerncijfers 25, 30-33

2.9. Significante veranderingen tijdens verslagronde 22

2.10. Onderscheidingen tijdens verslagronde 22

Verslagparameters

3.1. Verslagperiode 22

3.2. Datum meest recente verslag 22

3.3. Periodiciteit verslaggeving 22

3.4. Contactpunt 2

3.5. Proces voor bepaling inhoud verslag 22

3.6. Afbakening verslag 22

3.7. Specifieke beperkingen reikwijdte verslag 22

3.8. Basis die vergelijkbaarheid beïnvloedt 22

3.9. Berekeningsgrondlagen 22

3.10. Gevolgen van eventuele herformulering 22

3.11. Significante veranderingen 22

3.12. GRI-overzichtstabel 37

Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid4.1. Bestuursstructuur 22, 23

4.2. Rol van de voorzitter 23

4.3. Aantal onafhankelijken en/of

niet-leidinggevenden 23

4.4. Aanbevelingsmogelijkheden/medezeggenschap 23

4.14. Overzicht relevante belanghebbenden 23

4.15. Inventarisatie/selectie belanghebbenden 23

Prestatie-indicatoren pg.Economie

EC1 Directe economische waarden/omzet 30-39

EC4 Significante financiële steun

van overheid 32, 36

Milieu

EN1 Totale hoeveelheid gebruikte materialen 27

EN3 Direct energieverbruik door primaire

energiebron 27

EN4 Indirect energieverbruik door primaire

energiebron 27

EN8 Totale wateronttrekking per bron 27

EN16 Totale directe en indirecte emissie van

broeikasgassen 28

EN17 Andere relevante indirecte emissie van

broeikasgassen 28

EN29 Milieugevolgen van het vervoer van

personeelsleden 28

Sociaal

LA1 Personeelsbestand 24

LA2 Personeelsverloop 25

LA7 Werkverlet 25

LA9 Afspraken over arbeidsomstandigheden

vastgelegd met vakbonden 26

LA13 Samenstelling naar geslacht en

leefstijdscategorie 26

Maatschappelijk

SO5 Deelname aan standpuntbepaling, publiek

beleid en lobbying 12-15, 17, 23

| 3938 |

Keurmerk voor Broederlijk Delen Broederlijk Delen draagt het kwaliteitskeurmerk van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF). Het keurmerk garandeert een eerlijke communicatie met de schenkers en een volledig transparante boekhouding.

Fiscale erkenning voor Broederlijk DelenBroederlijk Delen heeft een erkenning voor het uitreiken van fiscale attesten, waarmee de schenker belastingvrijstelling krijgt. Het Ministerie van Financiën controleert ons grondig op het naleven van de regelgeving rond inkomstenbelasting. Het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking controleert of ons werk wel ontwikkelingsrelevant is.

Beschermde naamDe naam Broederlijk Delen, de slogan ‘Omdat het Zuiden plannen heeft’ en ons logo zijn gedeponeerd. Zo willen we vermijden dat onze naam, onze slogan of ons logo (on)bewust gebruikt worden voor zaken die niets met onze organisatie te maken hebben. Voor meer informatie: Karel Ceule, karel.ceule@broederlijkdelen.be, tel. 02 213 04 35.

adressen regionale dienstenantwerpen Rolwagenstraat 37, 2018 Antwerpen, tel. 03 217 24 90, antwerpen@bdwzz.be

Limburg Tulpinstraat 75, 3500 Hasselt, tel. 011 24 90 20, hasselt@bdwzz.be

oost-Vlaanderen Sint-Salvatorstraat 30, 9000 Gent, tel. 09 269 23 40, gent@bdwzz.be

Vlaams-Brabant/Mechelen/Brussel Varkensstraat 6, 2800 Mechelen, tel. 015 29 84 58, mechelen@bdwzz.beHuidevettersstraat 165, 1000 Brussel, tel. 02 213 04 73, bdwzz.brussel@broederlijkdelen.be

West-Vlaanderen Sint-Jorisstraat 13, 8800 Roeselare, tel. 051 26 08 08, roeselare@bdwzz.be

nationaal secretariaat Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel, tel. 02 502 57 00, info@broederlijkdelen.be

www.broederlijkdelen.be • www.facebook.be/broederlijkdelen • twitter: @broederlijkdele