21
JAARVERSLAG 2016

jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

vv

vv

jaarverslag 2016

Page 2: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Voorwoord 5

Verslag van toezichthouders over kalenderjaar 2016 6

1. Bestuur 7

2. Onderwijs en Kwaliteit 8

3. Identiteit 10

4. Organisatie 11

5. Personeel 12

6. Jaarverslag 2016 GMR 17

Beheer en Financiën 18

Beatrixschool 24

Constantijnschool 26

Elimschool 28

Johan Frisoschool 30

Julianaschool 32

Wilhelminaschool 34

Willem Alexanderschool 36

Bijlagen 38

van Broekhuizenstraat 4

7461 VW Rijssen

www.beatrixschoolrijssen.nl

Braakmansdijk 7

7462 LX Rijssen

www.constantijnschool.net

Molenstraat 3

7462 TK Rijssen

www.elimschoolrijssen.nl

Joh. Vermeerstraat 8

7462 BN Rijssen

www.jfschool.nl

De Stroekeld 139

7463 CB Rijssen

Roerdomp 24

7462 XC Rijssen

www.julianaschool.net

Bevervoorde 17

7462 AA Rijssen

www.wilhelminaschool-rijssen.nl

Koninginneweg 44A

7462 HN Rijssen

www.waschool.nl

Inhoud

Jaarverslag 2016 3

Page 3: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Voor u ligt het bestuursverslag 2016. Als bevoegd

gezag leggen wij hiermee verantwoording af aan

het ministerie van OCW (verticale verantwoording)

en de leden van onze vereniging en onze

stakeholders (horizontale verantwoording).

In het bestuursverslag wordt per beleidsterrein

verslag gedaan van de ontwikkelingen en behaalde

resultaten binnen de vereniging.

Door de bijdrage van de GMR en de individuele

scholen krijgt u eveneens een beeld van de

belangrijkste aandachtspunten en doelstellingen

binnen de verschillende geledingen.

Wij vertrouwen erop u zo een goed beeld te geven

van het functioneren van de vereniging.

PCPO ligt op koers: ambitieus geven we antwoord

op wet- en regelgeving en spelen we in op

maatschappelijke ontwikkelingen

Bij alle ontwikkelingen en veranderingen vragen wij

ons telkens af hoe deze kunnen bijdragen aan de

realisering van de missie van onze vereniging, zoals

deze is verwoord in het strategisch beleidsplan

(2015–2019):

‘Ieder kind centraal met het Woord van God als basis.’

Wij wensen u veel leesplezier.

Ieder kind centraalmet het Woord van God als basis

E.I.F. Nawijn, directeur-bestuurder

voorwoord

4 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 5

Page 4: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Verslag Van de toezichthouders oVer kalenderjaar 2016

Het bestuur van PCPO Rijssen heeft in de

verslagperiode zeven keer vergaderd. Naast

regulier toezicht zijn o.a. de volgende onderwerpen

specifiek aan de orde geweest:

• Identiteit:onsnieuwebeleidendetoetsingaan

de praktijk;

• GovernanceModel:uitwerkingwaarde

gedreven toezicht;

• Onderwijskwaliteit:watismerkbaarenwat

is meetbaar?

• Huisvestinginmeerjarenperspectief:prognose

daling aantal leerlingen.

We zijn als PCPO onderweg in een beleidsperiode

waarvoor het strategisch beleidsplan (SBP) 2015-

2019 de basis vormt. Er wordt gekoerst op de

(deel-)plannen op de verschillende domeinen als

Onderwijs, Financiën, Personeel en Organisatie,

Huisvesting, Identiteit. De afgelopen verslagperiode

was dan ook een vervolg op de voorgaande

periode met weinig majeure afwijkingen voor wat

betreft beleid.

De investeringen van afgelopen jaren in een

verbetering van de financiële planning & control

hebben een sterk verbeterde (meerjaren) financiële

rapportage opgeleverd. De meerjarenbegroting en

de daaraan gekoppelde prognose van het aantal

leerlingen laten een daling zien vanaf het schooljaar

2017-2018. Dit zou mogelijk consequenties kunnen

hebben voor de bedrijfsvoering vanaf 2018-

2019. Het is echter nog te onvoorspelbaar om

daar nu verder op in te gaan; dit is een belangrijk

aandachtspunt van het bestuur voor de

komende periode.

Door de resultaten van het afgelopen jaar is de

financiële positie van PCPO verbeterd. Eén en

ander komt tot uitdrukking in verbeterde ratio’s

als de kapitalisatiefactor, de liquiditeit en het

weerstandsvermogen (zie hiervoor ook pagina 19

van het verslag).

Er is een vernieuwd waarde gedreven governance

model in werking getreden met als uitgangspunt

vertrouwen op basis van professionaliteit. Daarbij

wordt er gestuurd op vooraf vastgestelde ‘hard

controls’ en een aantal ‘soft controls’ waarbij er

ruimte is voor zowel de directeur bestuurder in

het afleggen van verantwoording als ook voor de

toezichthoudende bestuurders om zelf invulling te

geven aan het vragen om verantwoording.

Ook in 2016 hebben we Gods Zegen mogen

ervaren in het werken in en voor het Protestants

Christelijk Primair Onderwijs in Rijssen

Het bestuur waardeert de inzet van de

directeur-bestuurder, de bovenschoolse staf, de

schooldirecteuren en alle personeelsleden van

PCPO en wenst hen ook in het nieuwe verslagjaar

Gods zegen toe.

Namens de toezichthouders,

A.J. Koedijk, voorzitter

Bestuursinformatie

De vereniging voor Protestants Christelijk Primair

Onderwijs te Rijssen heeft 6 basisscholen en 1

school voor speciaal basisonderwijs met in totaal

ruim 1900 leerlingen. Het bestuur vergaderde in

het verslagjaar naast de ALV 7 keer, inclusief een

themabijeenkomst over identiteit.

Een aantal opvallende zaken:

• Dedalingvanhetleerlingenaantalzetnudoor.

Gecombineerd met het verwachte natuurlijk

verloop is dit de eerste jaren nog geen groot

probleem. Vanaf 2020 zullen maatregelen

genomen moeten worden die nu al moeten

worden voorbereid.

• Devisienotahuisvestingisopgesteld.Verdere

besprekingen met gemeente en andere

schoolbesturen vanaf 2017 zal verdere

duidelijkheid brengen over de toekomst van

onze schoolgebouwen. Renovatie, ook voor

ons van belang, wordt de nieuwe schoolstrijd

genoemd i.v.m. moeilijke overeenstemming

tussen gemeenten en schoolbesturen.

• HetEigenRisicodragerschaplijkteengoede

keus te zijn geweest: ons ziekteverzuim blijft

onverminderd laag.

• DeWWZblijkt,metuitzonderingvaneen

griepgolf, redelijk te bewaken. Als veel

schoolbesturen echter tegelijk een beroep doen

op de invalpool in de regio wordt het lastig

invallers te vinden. Er lijkt zich een toenemende

krapte op de arbeidsmarkt af te tekenen.

• Metdetotstandkomingvanhetkadergood

governance is een basis gelegd voor gesprekken

op alle niveaus over onderwijskwaliteit.

Ook is hiermee een duidelijke verbinding te

maken tussen toezicht houden, besturen en

leidinggeven.

• Inhetafgelopenverslagjaarishetnieuwe

identiteitsbeleid van onze vereniging op

verschillende momenten aan de orde geweest.

Uit de gesprekken over de toepassing van dit

beleid in de alledaagse praktijk is ons vertrouwen

in de kern van ons nieuwe beleid versterkt,

namelijk om vanuit de liefde van God voor ons

altijd met elkaar in gesprek blijven.

• Onzesamenwerkingmetchristelijkeopvang

De Kindertuin is uitgebreid. Vanaf volgend

verslagjaar is er ook kinderopvang in de

Johan Frisoschool.

• Erkomensteedsmeerkinderennaarde

tussenschoolse opvang. Voor met name de

Julianaschool gaf dit in het verslagjaar de nodige

problemen. Door de inzet van bijvoorbeeld

onderwijsassistenten kon de ergste nood

worden gelenigd.

Bestuurssamenstelling 2016, na alV 22 juni 2016:

A.J. Koedijk, voorzitter

G. Kippers - ten Bolscher

G.T. Prins

D. Scheppink-Baan

G. Tijhof

J. ter Weel

E.I.F. Nawijn, directeur-bestuurder

1 bestuur

6 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 7

Page 5: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

toegankelijkheid en toelatingsBeleid

Wij hanteren een open toelatingsbeleid. Dit

betekent in de praktijk dat iedere leerling

wordt toegelaten, mits de ouders/verzorgers de

grondslag van onze vereniging accepteren en van

harte achter ons identiteitsbeleid staan.

onderwijsresultaten

Opbrengstgericht Werken (OGW)

Opbrengstgericht werken is erop gericht om de

onderwijskwaliteit te verbeteren. We hebben

het afgelopen jaar de tussenopbrengsten en de

eindopbrengsten geanalyseerd. Dit gebeurt door

de scholen. Er is twee keer per jaar een expliciet

OGW gesprek over deze analyse. In Ultimview van

Parnassys monitoren we de opbrengsten van

onze scholen.

De schoolanalyses worden opgebouwd vanuit

de groepen en de vaardigheidsscores van de

leerlingen. Op basis van de analyse wordt een

actieplan opgesteld. De kern van opbrengstgericht

werken is dat de leerkrachten het onderwijs

aanpassen aan de hand van meetbare resultaten.

Tijdens de OGW gesprekken wordt er bovenschools

meegekeken naar de (kwaliteit van de) analyses

en de actieplannen. We kijken of we voldoen

aan de basiseisen en of er kansen zijn waarbij de

verschillende scholen elkaar kunnen ondersteunen.

Die ondersteuning is het afgelopen jaar o.a.

gegeven bij de eindtoets en bij het vakgebied

begrijpend lezen. Naar het oordeel van de inspectie

voldoen we aan alle basiseisen.

In het verslagjaar hebben we ons uitgebreid

georiënteerd op het veranderende toezicht van de

inspectie. Het komende jaar gaan we het nieuwe

inspectiekader invoeren en uitwerken.

Passend onderwijs

Twente Noord groeit verder!

Vanaf schooljaar 2016/2017 is de samenwerking

met afdeling Vriezenveen gestart. De

middelen van beide afdelingen worden daarbij

samengevoegd en geprioriteerd ingezet. Dat

betekent meer en meer vanuit de ambities van

swv 23.01, waarbij de deelnemende besturen

binnen een afdeling eigen keuzes maken, en deze

dan ook zelf financieren.

In de klassen neemt de ondersteuningsbehoefte

ondertussen toe. Knelpunten komen in de loop

van het schooljaar met name in de onderbouw

sterker dan voorheen naar voren. Deze trend

betekent dat niet alle middelen bij voorbaat

kunnen worden ingezet, maar dat geld

gereserveerd moet worden om later in te kunnen

zetten. De grenzen van passend onderwijs komen

voor het personeel in zicht.

samenwerking met Viaa in scoPe

De samenwerking in de praktijk!

Nu de subsidie is afgelopen, zal in de praktijk

blijken of onze samenwerking echt vanuit

visie gedragen wordt. De schoolopleiders zijn

belangrijke schakels tussen de hogeschool en

onze opleidingsscholen: studenten en beginnende

leerkrachten worden goed begeleid. Er worden

op thema’s kenniskringen ingericht. Studenten

leveren door onderzoek zo een bijdrage aan

verbetering van de onderwijskwaliteit.

De maatschappelijke ontwikkelingen en de

strategische doelen van PCPO zouden bij de

hogeschool nog meer kunnen leiden tot bijstelling

van het curriculum en frequenter bezoek van

docenten van Viaa aan de praktijk.

Voor een goede kruisbestuiving tussen

opleidingsinstituut en opleidingsscholen is

een groter aantal studenten dat kiest voor de

Pabo eigenlijk een must. Dat laat zich moeilijk

afdwingen: met name jongens kiezen nog te

weinig voor een baan in het onderwijs. Daarnaast

is de drempel om tot de opleiding toegelaten te

worden, verhoogd. De kans op uitval is daarmee

wel gereduceerd, maar we zullen samen met de

hogeschool moeten zoeken naar mogelijkheden

om de verbeterde opleidingsstructuur in onze

scholen tot zijn recht te laten komen. Door

politieke keuzes, kan natuurlijk het imago van

werken in het onderwijs ook

worden verbeterd.

kwaliteitszorg

In gesprek vanuit verdiend vertrouwen

Binnen de bestuurlijke kaders geven de scholen

invulling aan het begrip onderwijskwaliteit.

Naast meetbare resultaten op cognitief gebied

betreft het dan ook minder meetbare, maar zeker

zichtbare resultaten op ander gebied, bijvoorbeeld

creatief en sociaal-emotioneel. Door telkens weer

met elkaar te bespreken of de gestelde doelen uit

het jaarplan worden gehaald, blijft onderwijs op

de agenda. Daarbij wordt binnen de vereniging

in toenemende mate over de schoolmuren

heen gekeken: intern begeleiders, maar ook

leerkrachten en directies zoeken bij elkaar naar

good practices. Integraal, onderdeel van Parnassys,

kan daarbij als instrument sterk worden ingezet

om meningen te peilen en te komen

tot verbeteringen.

Onze vereniging heeft zich aangesloten bij

de Stichting Geschillen Commissies Bijzonder

Onderwijs (GCBO) en hanteert een vastgestelde

klachtenregeling, die uitgebreid in de

schoolgidsen wordt toegelicht.

2. onderwIjs & kwalIteIt

8 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 9

Page 6: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

In de loop van 2016 zijn veel indringende

gesprekken gevoerd over ons identiteitsbeleid

en in het bijzonder de verbindende paragraaf en

het stappenplan huwelijk en samenwonen. Naar

de toekomst toe zijn er vragen over het beleid en

de beleving en interpretatie ervan bij ouders en

personeel. Laten we ons identiteitsbeleid en de

praktijk daarom op de agenda houden en in en met

alle geledingen erover spreken.

De samenwerking met het VO is in 2016 verder

verkend, door samen met CSG Reggesteyn en De

Passie als leidinggevenden bij elkaar te komen.

Wij hebben vastgesteld dat er veel meer is dat

ons bindt, dat verdere uitwerking verdient. Vanaf

schooljaar 2017/2018 zal De Passie meedoen in

de commissie scholen en kerken (CSK) en in de

themaweek(commissie).

3. IdentIteIt 4. organIsatIe

algemene ledenvergadering

gemeenschahappelijkemedezeggenschapsraad

schooldirecteuren

Teamleden

stafkantoor

Medezeggensschapsraad

Bestuur•ToezichthoudendBestuur•Directeurbestuurder

kader good goVernance (net als dit verslag op de site van PCPO beschikbaar)

Dit kader was gereed aan het einde van het

verslagjaar, iets later dan gepland. Het bevat als

eerste de onderbouwing van de bestuurlijke

visie op toezichthouden: de toezichthouders

willen naar meer waarden gedreven toezicht.

De directeur-bestuurder heeft daarbij de

beschikking over een duidelijk kader waarin de

strategische doelstellingen worden verbonden

met meetbare en merkbare indicatoren, als

basis voor gesprekken met de directies. Daarbij

worden de rapportages van de bestuurder aan

de toezichthouders volgens een format ingericht,

zodat ze in historisch perspectief kunnen

worden geplaatst.

Niet alleen wordt zo maximaal naar

verantwoording en transparantie gestreefd,

maar wordt ook gestimuleerd het niet bij mooie

woorden te laten (vanuit een wellicht te globale en

te vage lange termijn planning).

oVerleg met de gemeente

De inbreng van onze vereniging is stevig

verankerd. Op alle drie inhoudelijke commissies,

te weten de werkgroepen huisvesting, primair

en voortgezet onderwijs en onderwijskansen

leveren wij de voorzitter. Daarnaast zijn we

bestuurlijk vertegenwoordigd in het overleg met

de wethouder voor onderwijs. De thema’s in 2016

waren harmonisatie van het peuterspeelzaalwerk

en de kinderopvang en het onderwerp renovatie.

Het laatste werd in de pers landelijk als de nieuwe

schoolstrijd weergegeven: wet- en regelgeving

laten blijkbaar te wensen over, als het gaat om de

aanpak van schoolgebouwen die na ruim 40 jaar

aan vernieuwing of een opknapbeurt toe zijn.

10 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 11

Page 7: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

kengetallen

wet werk en zekerheid en eigen risicodragerschaP VerVangingen

2016 stond voor een groot gedeelte in het teken

van een belangrijke wetswijziging, namelijk de

Wet Werk en Zekerheid. Landelijk is deze wet

vanaf 1 juli 2015 in werking getreden, voor het

basisonderwijs is dit per 1 juli 2016 gebeurd.

Deze wet betekent een grote verandering voor

de manier waarop PCPO Rijssen invallers kan

inzetten. Invalleerkrachten mogen 6 keer een

contract krijgen om in te vallen, daarna mogen zij

zes maanden niet bij ons schoolbestuur werken om

verplichtingen te voorkomen.

Vanaf 1 januari 2016 is PCPO Rijssen

Eigenrisicodrager voor vervangingen geworden. Dit

betekent dat we niet meer te maken hebben met

een forse premie die we aan het Vervangingsfonds

betalen en ook niet met de strikte regels van

het Vervangingsfonds om voor declaratie in

aanmerking te komen.

We hebben 8 medewerkers aangenomen in

de invalpool: 6 leerkrachten voor wtf. 0,5 en 2

onderwijsassistenten voor wtf. 0,25. Met ingang

van 1 juni 2016 worden de vervangingen door

Mobiliteitscentrum ObT gecoördineerd. Wanneer er

geen invalpooler beschikbaar is, zorgt ObT voor een

externe invaller.

Dit laatste is punt van zorg omdat het regelmatig

voorkomt dat er geen externe invaller beschikbaar is.

ziekteVerzuim en VerVangingsfonds

Binnen PCPO Rijssen wordt er een ziekte- en

verzuimbeleid gehanteerd. Dit beleid is eind 2015

geëvalueerd en voldoet.

Het verzuimpercentage van PCPO Rijssen over 2016

is gedaald t.o.v. het verzuimpercentage van 2015.

Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage over

2016 kwam uit op 3,61%, ruim onder het landelijk

gemiddelde in het primair onderwijs dat boven de

6% ligt. Ook met een laag ziekteverzuim moeten

we blijvend aandacht hebben voor preventie en

begeleiding van zieke medewerkers.

uitkeringen na ontslag

Het stafbureau bewaakt zorgvuldig het ontstaan

en eventueel voorkomen van verplichtingen aan

gewezen personeelsleden, in samenwerking met

onderwijsbureau Akorda in Zwolle. Soms wordt

daarbij een klein financieel risico aanvaard, hetgeen

zou kunnen leiden tot een uitkering voor korte duur

ten laste van het schoolbestuur.

cao en 40-urige werkweek

Wij hebben in 2015 een nieuw beleidsstuk Taakbeleid

opgesteld waarin een aantal kaders zijn gesteld als

handvat voor de scholen en medewerkers.

De 40-urige werkweek zoals omschreven in de cao

is hierin meegenomen. Het beleid biedt ruimte om

maatwerk op school toe te passen en om zoveel

mogelijk een hoge werkdruk te voorkomen. In

2016 is dit beleidsstuk en de toepassing op scholen

geëvalueerd en is afgesproken dit te continueren.

Professionalisering

PCPO Rijssen hecht veel waarde aan de

professionalisering van het (toekomstig) personeel.

Het Samen Opleiden neemt de afgelopen jaren een

steeds grotere rol in. Bij het Samen Opleiden wordt

er van uit gegaan dat zowel de Hogeschool (VIAA) als

de basisschool de verantwoording nemen m.b.t. het

opleiden van het toekomstig personeel.

Bij dit werkplekleren wordt er vanuit gegaan dat de

toekomstige leerkrachten tijdens hun studie 40% van

de tijd op de basisschool werkzaam zijn (opgeleid

worden). Door de praktijk en theorie goed op elkaar

af te stemmen ontstaat er een krachtige

werkplek-leeromgeving.

Naast de bovenstaande ontwikkeling is er nog een

tweede ontwikkeling m.b.t. het professionaliseren

van de (startende) leerkrachten; de zgn. inductiefase.

Leerkrachten die net van de PABO afkomen zijn

start-bekwaam. Basis- en vakbekwaamheid vereisen

ervaring. Goede begeleiding in het begin van

een carrière versnelt de ontwikkeling, zorgt voor

beter onderwijs en minder uitval van startende

leerkrachten.

In 2016 hebben de schoolopleiders bij diverse

startende leerkrachten een assessment afgenomen,

ook is er een bijeenkomst geweest met de startende

leerkrachten om ervaringen te delen.

Verder zijn er in 2016, naast de teamscholingen

en individuele scholingen van medewerkers, ook

scholingen ‘’in huis’’ gehaald. Dit betekent dat er

medewerkers van verschillende scholen (en ook van

schoolverenigingen in de regio) dezelfde scholing

hebben gevolgd. Voorbeelden hiervan zijn de

gymopleiding (voor leerkrachten) en In relatie staan

tot de omgeving (voor schoolleiders).

5. personeel

PCPO rijssen                                      09/10    10/11 11/12 12/13 14/15 15/16 16/17

Aantal personeelsleden (incl. OOP) 208 204 198 219 217 212 199

Aantal parttimers < 0,8 95 92 66,1 65,7 64,4 67,5 69,4

Aantal fte’s leidinggevende taken                                     9,8 8,8 9,0 9,2 10,8 9,8 10,4

Aantal fte’s schaal LA                                      95,6 93,0 67,6 60,2 56,9 40,4 37,7

Aantal fte’s schaal LB                                      9,2 9,3 32,4 47,6 46,0 53,1 51,3

Aantal fte’s schaal LC           0,0 0,0 0,9 2,0 1,0 1,9 1,9

Aantal fte’s ondersteunend personeel 14,5 14,6 16,0 19,0 19,0 17,3 18,2

12 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 13

Page 8: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

sociaal jaarVerslag

InleidingDeze paragraaf bevat het sociaal jaarverslag van

PCPO Rijssen over het kalenderjaar 2016. In dit

verslag staat de visie op personeelsbeleid van

PCPO Rijssen beschreven en wordt het gevoerde

personeelsbeleid op beknopte wijze geëvalueerd.

visie op personeelsbeleid• Voortdurende professionele ontwikkeling is

vanzelfsprekend, op weg naar een lerende

organisatie: via feedback, peer review, observatie

instrumenten, gesprekkencyclus en het leraren-

en schoolleidersregister wordt die ontwikkeling

gevolgd, zodat de kwaliteit van ons personeel

blijvend wordt geborgd.

• Startende leraren dienen intensiever te

worden begeleid, zodat zij hun vaardig- en

bekwaamheden sneller ontwikkelen en zij met

plezier voor het vak blijven kiezen.

Met opleidingsscholen- waaronder een

academische basisschool- zal de realisatie van

een onderzoekende cultuur een impuls krijgen.

Door praktijkgericht en (wetenschappelijk)

onderzoek binnen onze scholen door studenten

en leraren wordt de onderwijspraktijk van

binnenuit getoetst en vernieuwd.

• Naast het belang van kwalitatief goede leraren

voor de ontwikkeling van leerlingen, is het

belang van kwalitatief goede schoolleiders

voor de schoolontwikkeling even groot. Naast

een goede registratie van hun vaardigheden

en bekwaamheden in het schoolleidersregister

is het de komende jaren belangrijk de verdere

professionalisering van schoolleiders goed te

begeleiden, te stimuleren en in samenhang met

de professionalisering van het bestuur (en staf )

te bezien.

• Persoonlijke ontwikkeling vraagt een uitdagende

functie en werkplek die bij de fase van die

ontwikkeling past. Vanuit die ontwikkeling is

mobiliteit een mogelijkheid, naar een andere

school, maar ook naar ‘buiten het onderwijs’ en

andersom: van buiten naar binnen.

• Voor kinderen is het wenselijk een groter

aantal mannelijke identificatiefiguren in school

te zien. Wij willen aan de basis bevorderen

dat een groter aantal mannen kiest voor de

opleiding tot leerkracht. Bij de invulling van

managementfuncties is een evenwichtige

mannelijke en vrouwelijke inbreng een

aandachtspunt. Evenwichtige opbouw

vanuit leeftijdsfasen, ervaring, opleiding-

en functieniveau is uitgangspunt voor het

benoemings- en mobiliteitsbeleid.

• De nieuwe CAO benadrukt en faciliteert

duurzame inzetbaarheid. Hoewel de uitwerking

van de cao grotendeels in schooljaar 2014/2015

heeft plaatsgevonden, zal ook nog in deze

beleidsplanperiode veel aandacht zijn voor

de cultuuromslag: we werken langer door

en ook de ouder wordende leerkracht werkt

enthousiast en stevig aan zijn professionalisering

(doelgroepenbeleid).

Bron: Strategisch beleid 2015-2019

PersoneelsbeleidDe kwaliteit van het onderwijs is afhankelijk van

de inzet en vaardigheden van alle medewerkers

van PCPO Rijssen, waarbij de kwaliteit van de leraar

van doorslaggevend belang is. Een stimulerende

werkomgeving waar professionele ontwikkeling

prioriteit heeft, draagt bij aan de kwaliteit van

leraren. Diversiteit in het onderwijsteam helpt bij

het maximaal benutten van de capaciteiten en

kwaliteiten van teamleden. Dat vraagt het nodige

van directeuren, maar ook van het schoolbestuur in

het kader van personeelsbeleid.

Hiernaast staat het beleid van PCPO weergegeven.

Onderdeel Personeelsbeleid Stand van zaken en evaluatie

Uitgangspunten Personeelsbeleid

De visie op personeel en personeelsbeleid is vastgelegd. Deze visie is opgenomen in het Strategisch beleid 2015-2019.Evaluatie 2016: de uitgangspunten zijn vastgelegd en voldoet .

Formatieplan Per schooljaar wordt er een meerjaren formatieplan opgesteld, waarin personele inkomsten en uitgaven worden uitgewerkt.Evaluatie 2016: het bestuursformatieplan werd geactualiseerd.

Functieboek Alle functies zijn beschreven en gewaardeerd.Evaluatie 2016: Eind 2012 werd het functieboek geactualiseerd, dit voldoet.

Functiemix Vanaf 2015 wordt er gestuurd op schoolontwikkeling.Evaluatie 2016: sturen op schoolontwikkeling wordt gecontinueerd.

Mobiliteitsbeleid Dit beschrijft hoe wordt omgegaan met vrijwillige en verplichte overplaatsingen.Evaluatie 2016: in 2016 is het mobiliteitsbeleid geëvalueerd. In 2017 willen we meeloopdagen op andere scholen aanbieden.

Taakbeleid Dit beschrijft de inzet van personeel en verdeling van werkzaamheden.Evaluatie 2016: Is in 2015 geactualiseerd en in 2016 geëvalueerd. Voldoet op dit moment.

Werving en selectie De wijze waarop de werving en selectie plaatsvindt, is hierin uitgewerkt.Evaluatie 2016: er moet nog een bijstelling plaatsvinden> hangt samen met de voortgang iden-titeitsontwikkeling.

Scholing Hierbij gaat het om scholing en professionalisering en welke afspraken er zijn.Evaluatie 2016: professionaliseringsbeleid is er. Naast individuele en teamscholing is er ook meer aandacht voor collectiviteiten en is er een toename zichtbaar van integratie tussen scholen.

Gesprekkencyclus De werkwijze en formulieren m.b.t. (formele) gesprekken die er worden gehouden.Evaluatie 2016: in 2016 is er een pilot gestart met 2 verschillende digitale functionerings- en beoordelingssystemen. In mei 2017 wordt dit geëvalueerd en een keuze gemaakt.

Pop en bekwaamheid De wijze waarop ontwikkeling plaatsvindt en wordt geadministreerdEvaluatie 2016: geen aanpassingen geweest. De POP kan geïntegreerd worden in de digitale gesprekkencyclus.

Beloningsbeleid Hierbij gaat het om de toekenning van (extra) beloningen en evt. toelagen.Evaluatie 2016: In 2016 is een kader mbt. beloningsdifferentiatie vastgesteld. Hier is in 2016 geen gebruik van gemaakt.

Organogram Een model van de aansturing van de vereniging, in schema weergegeven.Evaluatie 2016: het organogram voldoet.

Arbo- en veiligheid De wijze waarop de arbo- en veiligheid wordt beschreven en uitgevoerd.Evaluatie 2016: Evaluatie van het basisdocument Sociaal Veiligheidsplan en de bijlage is ge-agendeerd voor schooljaar 2016/2017. Dit loopt volgens schema.

Verzuimbeleid Het beperken van het verzuim en de wijze waarop wordt omgegaan met verzuim.Evaluatie 2016: dit beleid voldoet.

Werkgelegenheids-beleid Formalisering van de keuze voor dit beleid.Evaluatie 2016: algemene uitgangspunten zijn helder.

Doelgroepenbeleid De wijze waarop de organisatie omgaat met o.a. startende leerkrachten etc.Evaluatie 2016: dit beleid is in 2015 herschreven en voldoet.

Verklaring gedrag Afspraken m.b.t. de aanvraag en aanwezigheid verklaring omtrent gedragEvaluatie 2016: Is in 2016 aangepast.

14 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 15

Page 9: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Namens de GMR,

Harmina Manenschijn

secretaris

Naast (verplicht) beleid, hanteert de vereniging ook

het volgende personeelsbeleid:

• Beleidbijincidenten(geactualiseerdin2012)

• Reiskostenvergoeding(geactualiseerdin2012)

• Beleidonvoldoendefunctioneren

(opgesteld in 2012)

• Attentieregelingenjubilea

• Doelgroepenbeleid(oa.beleidomvang

deeltijdbaan, startende leerkrachten en invallers)

BeleidsplanningJaarlijks wordt er, als bijlage van het

bovenschoolsjaarplan, een beleidsplanning

opgesteld waarin wordt aangegeven welke

beleidsdocumenten worden geëvalueerd of

worden opgesteld. Verwezen wordt naar het

bovenschoolsjaarplan 2016-2017.

Wettelijke verplichtingen Volgens de Wet op het Primair Onderwijs dient het

sociaal jaarverslag een aantal items te bevatten.

Deze items worden hieronder weergegeven:

• Taakbelasting

Het taakbelastingbeleid is onderdeel van het

totale personeelsbeleid in het algemeen en het

taakbeleid in het bijzonder. Het doel hiervan is

ieder teamlid in de schoolorganisatie zo goed

mogelijk te laten functioneren. Specifieke

informatie hierover is te vinden in het taakbeleid.

Het taakbeleid is in 2015 herzien, in 2016

geëvalueerd en is ingericht op de

40-urige werkweek.

• Doelgroepenbeleid

Bij het doelgroepenbeleid gaat het om beleid dat

specifiek gericht is op bepaalde doelgroepen.

Hierbij wordt gedacht aan beleid voor

bijvoorbeeld parttimers, stagiairs en startend

personeel. In 2015 is het beleid voor startende

leerkrachten geactualiseerd.

• Incidentelebeloningen

In 2016 is er een kader vastgesteld rond

beloningsdifferentiatie. Er kan aan een

medewerker een extra beloning worden

toegekend, wanneer de vergoeding van de

inlenende of subsidiërende partij deze extra

beloning dekt. In 2016 zijn er geen incidentele

beloningen betaald.

• Hetgebruikvanuitzendarbeid

Incidenteel wordt iemand ingehuurd. In de

praktijk gaat het hierbij om de (tijdelijke)

invulling of versterking van het bestuur en

het management. In 2016 is er geen gebruik

gemaakt van de extra externe inzet op het

verenigingskantoor.

• Ziekteverzuim

Het verzuimpercentage over geheel 2016

was 3,61%, dit is een stuk onder het landelijk

gemiddelde van boven de 6%.

• Risicoinventarisatieenevaluatie

Per school werd in 2016 een ‘risico inventarisatie

en evaluatie’ (RIE) afgenomen, door een extern

bureau. Op basis van de resultaten stelt iedere

school een ‘plan van aanpak’ op. Dit plan van

aanpak wordt per school geëvalueerd. Samen

met het arbo- en veiligheidsbeleid wordt op

deze manier voldaan aan de wettelijke eisen. In

2018/2019 wordt er op alle scholen opnieuw een

RIE uitgevoerd.

De GMR heeft de belangrijkste zaken van 2016

beschreven in het jaarverslag. Dit verslag is

heel kort een samenvatting van het jaarverslag.

Als GMR handelen we vanuit de missie van de

schoolvereniging: Ieder kind staat centraal en wij

hebben Gods Woord als basis.

Als het gaat om Passend Onderwijs staat zeker het

kind centraal. Maar dit vraagt wel het nodige van

de leerkracht. Professionalisering is hierbij zeer

belangrijk, maar ook de faciliteiten moeten hierop

afgestemd zijn. Door maatschappelijke en politieke

ontwikkelingen schuurt dit wel met elkaar.

Bijvoorbeeld als het gaat om huisvesting; biedt

dan elke school de mogelijkheid om op de diverse

onderwijsbehoeften in te spelen? Hebben we als

PCPO wel voor élk kind een plek binnen Rijssen?

De daling van het leerlingen aantal, maakt dat er

minder inkomsten zijn. Hierdoor zullen ook keuzes

moeten worden gemaakt. Belangrijk is dan om

tijdens het bespreken van de formatie te kijken naar

mogelijkheden. Waar liggen kansen om toch goed

onderwijs te blijven bieden?

De Wet Werk en Zekerheid zorgt er mede voor dat

het moeilijker is om goede en voldoende invallers

voor de klas te krijgen die ook passen bij de

identiteit van onze schoolvereniging.

Identiteit is wat ons allen bindt en dat staat of

valt met het handelen van ons allemaal. Voor het

onderwijzend personeel geldt dat zij bovendien

een voorbeeldfunctie hebben. Dit jaar is gebleken

dat de impact op de hele vereniging erg groot is als

blijkt dat de handel en wandel van personeelsleden

duidelijk niet in overeenstemming is met de

normen en waarden van onze vereniging.

2016 was een jaar met zowel negatieve maar ook

zeker positieve ontwikkelingen.

We mogen vol vertrouwen vooruit kijken: we zijn

een schoolvereniging waar kinderen centraal staan

en het personeel in hun ontwikkeling verbonden

is met en afgestemd op de ontwikkelingen van de

school waar ze werken.

6.jaarverslag 2016 gMr

school: Ouder: Personeel:

Beatrixschool Corrie Markvoort

Constantijnschool Davien Mons Annie Hoekstra

Elimschool Henri ter Maat Henriët Stenekes

Johan-Frisoschool Henri Grolleman Anton Janssen

Julianaschool John Doornhegge Harmina Manenschijn

Wilhelminaschool Rianne Harbers Maria Korpershoek

Willem-Alexanderschool Mark Kamans Elisabeth Nijsink

Huidige samenstelling GMR:

16 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 17

Page 10: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Balans31-12-2016 31-12-2015 31-12-2015 31-12-2014

EUR EUR EUR EUR

Eigen vermogen 3.030.709 2.731.544

Vaste activa 2.595.998 2.652.075 Voorzieningen 91.509 84.049

Vlottende activa1.501.148 1.035.185

Kortlopende

schulden974.928 871.667

Balanstotaal 4.097.146 3.687.260 4.097.146 3.687.260

algemeen

Het eindresultaat over 2016 bedroeg € 299.165,-

positief. In vergelijking met het verwachte

begrotingsresultaat ad. € 38.454,- positief is dat een

positief verschil van ruim

€ 260.000 euro. Dit verschil t.o.v. de begroting

kan hoofdzakelijk worden verklaard door hogere

vergoedingen voor personeel en lagere kosten voor

afschrijvingen, onderhoud en energie.

Hieronder volgen de staat van baten en lasten, een

verkorte balans en kengetallen.

De kapitalisatiefactor geeft inzicht in welk

percentage van het kapitaal niet of inefficiënt

benut wordt. De commissie Don heeft voor het

PO een bovengrens aangegeven variërend van

35 tot 60%, waarbij 35% voor grote instellingen

(met meer dan 8 mln jaarlijkse baten) geldt en 60%

voor kleine instellingen (d.w.z. instellingen met

jaarlijkse baten tot 5 mln).

De solvabiliteit is de mate waarin de organisatie

op lange termijn aan haar verplichtingen kan vol-

doen. Een hoge solvabiliteit (theoretisch maximaal

100%) betekent relatief veel eigen vermogen en

relatief weinig vreemd vermogen. Voorzieningen

worden hier bij het eigen vermogen opgeteld

omdat ze, hoewel tot het vreemd vermogen be-

horend, deels een dusdanig “vast” karakter hebben

dat ze zonder risico aangewend kunnen worden

om aan langere-termijn-verplichtingen te voldoen.

De te hanteren ondergrens voor dit kengetal be-

draagt 30%; algemeen beoordeelt men voor het

PO een solvabiliteit tussen 40% en 60% als goed.

beheer & fInancIën

Werkelijk

2016

Begroting

2016

Werkelijk

2015

EUR EUR EUR

Baten

Bijdrage OC en W 9.991.878 9.814.977 9.623.373

Overige overheidsbijdragen 135.123 39.500 38.453

Overige baten 185.959 64.710 204.950

Totaal baten 10.312.960 9.919.187 9.866.776

lastenPersonele lasten 8.370.689 8.419.158 8.455.043

Afschrijvingen 318.130 329.352 291.049

Huisvestingslasten 346.029 365.055 312.760

Overige lasten 984.409 779.167 829.290

 

Totaal lasten 10.019.257 9.892.733 9.888.142

saldo baten en lasten 293.703 26.454 -21.366

Financiële baten en lasten 5.462 12.000 22.370

resultaat 299.165 38.454 1.004

Buitengewoon resultaat 0 0 0

Totaal resultaat 299.165 38.454 1.004

financiële kengetallen

31-12- 2016 2015

Kapitalisatiefactor 1 = (balanstotaal - boekwaarde gebouwen en 27% 24%

terreinen) / totaal baten (incl. financiële -)

Kapitalisatiefactor 2 = als boven, maar exclusief private middelen 23% 20%

Solvabiliteit 1 = (eigen vermogen + voorzieningen) / balanstotaal 76% 76%

Solvabiliteit 2 = eigen vermogen / balanstotaal 74% 74%

Rentabiliteit = resultaat / totaal baten (incl. financiële baten -) 2,9% 0%

Liquiditeit = vlottende activa / vlottende passiva (current ratio) 1,54 1,19

Liquiditeit = (vlottende activa - voorraden) / vlottende passiva 1,54 1,19

(quick ratio)

Weerstandsvermogen = (eigen vermogen - materiële vaste activa) 0,06 0,04

/ bijdrage OC en W

Aantal leerlingen per 1 oktober 1930 1977

Eigen vermogen per leerling € 1.570 1.382

Bijdrage OC en W per leerling € 5.177 4.868

Personele lasten per leerling € 4.337 4.277

18 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 19

Page 11: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

De rentabiliteit geeft het rendement aan, ofwel de

opbrengst in verhouding tot de investering.

Een rentabiliteit tussen 0 en 5% wordt in orde

geacht (beoordelingskader van de commissie Don ).

De liquiditeit is de mate waarin de organisatie op

korte termijn aan haar verplichtingen kan

voldoen. De commissie Don geeft voor de

liquiditeit een ondergrens aan van 0,5 en een

bovengrens van 1,5.

Het weerstandsvermogen is het vermogen om ook

in ongunstige tijden de activiteiten voort te zetten.

Afhankelijk van het risicoprofiel van de organisatie, zou

dit kengetal tussen 5 en 20 % moeten liggen.

Begroting 2017 en Verder

Vanaf schooljaar 2016/2017 is het percentage

personele inzet als onderdeel van de

totale middelen teruggebracht van ruim 87%

naar de landelijke benchmark van 82%. Dit is

noodzakelijk vanuit de ambitie de kwaliteit

van onze schoolgebouwen te verhogen. De

begroting 2017 sluit nu ruim 94.000 euro positief,

dat is voldoende voor de ambities t.a.v. onze

schoolgebouwen. In meerjarenperspectief t/m 2019

zal er met name vanaf 2019 het nodige moeten

gebeuren om te voorkomen dat de personele

lasten te hoog worden in relatie tot de inkomsten

op grond van het (dalend) aantal leerlingen.

Landelijk is er veel discussie tussen gemeenten en

schoolbesturen over de bekostiging van renovaties.

De staatssecretaris heeft een wetsvoorstel

aangekondigd over dit onderwerp. Vanuit het

advies van de VO en de PO Raad, alsook van de VNG

wordt het advies gegeven alvast in de geest van

dit wetsvoorstel met elkaar te spreken, waarbij de

gemeente haar verantwoordelijkheid zal dienen te

nemen, samen met de schoolbesturen.

Voor de Elim- en de Johan Frisoschool is renovatie

aangevraagd bij de gemeente. Kalenderjaar 2017

worden deze aanvragen inhoudelijk behandeld.

treasury

Dit statuut is aan de hand van een nieuwe

landelijke modelregeling opnieuw vastgesteld.

In het verslagjaar zijn de vrijgevallen en overtollige

liquide middelen op advies van de bank niet

herbelegd. In de loop van 2017 zal een deel van

de liquide middelen weer worden belegd, vanuit

hoger verwacht rendement dan in 2016.

De liquiditeit is derhalve ruim boven de vereiste

normen gebleven. De treasuryfunctie is v.w.b.

toevoegingen en onttrekkingen aan de Rabo

spaarrekening aan Akorda gemandateerd, i.v.m. een

doelmatig beheer van de middelen op de rekening-

courant en het iets hogere rendement op

deze spaarrekening.

continuïteitsParagraaf

Voor de vereiste cijfers m.b.t. de verdeling van

het personeel in de functies onderwijsgevend,

onderwijsondersteunend en directie verwijzen wij

naar het hoofdstuk Personeel.

IHP: geld sparen t.b.v. renovaties en vernieuwbouw;

EV positie versterken

Vanwege de strategische uitgangspunten dient de

komende jaren te worden gespaard om renovatie

(Johan Friso, Elim) en eigen bijdragen bij (ver)

nieuwbouw Wilhelmina te financieren.

De visienota huisvesting zal in 2017 met de

gemeente en de andere schoolbesturen in de

gemeente worden besproken en leiden tot een

Integraal HuisvestingsPlan.

IKC vraagt om integraliteit en samenwerking met medegebruikers en gemeenteDe verwachte leegstand in de periode 2016-2020

heeft inderdaad geleid tot het voornemen van

De Kindertuin om in het gebouw van de Johan

Frisoschool in twee leegstaande lokalen met

kinderopvang te beginnen, vanaf 2017.

vorming bestemmingsreserve passend onderwijs: inzet zware zorgmiddelenHet resultaat over 2016 maakt het gelukkig

mogelijk deze reserve te vormen. Voor schooljaar

2016/2017 was een klein bedrag achter de hand

gehouden maar het lijkt verstandig de reserve

wat groter in omvang te maken, gezien de

gesignaleerde knelpunten.

vorming reserve i.v.m. erDOok vanuit het resultaat 2016 wordt een reserve

ERD gevormd, die kan dienen als een vorm van

verzekering maar ook om evt. extra inzet te plegen

t.b.v. noodzakelijke vervangingen.

Financiële inspectie De inspectie signaleerde voorjaar 2016 vanuit

het negatieve resultaat over 2014 dat er wellicht

risico’s waren die wij ons niet bewust waren.

Vanuit het onderzoek is vastgesteld dat wij onze

risico’s voldoende hebben onderkend. D.m.v. een

sluitend meerjaren-perspectief willen wij ook de

komende jaren onze ambities t.a.v. kwaliteit van

onderwijs, personeel en gebouwen waarmaken.

De (financiële) inspectie verleende ons dan ook het

basisarrangement. Het meerjarenperspectief zal de

komende periode nog nader worden onderzocht,

omdat wij krimp verwachten en wij door ons

werkgelegenheidsbeleid niet op korte termijn

personeel kunnen ontslaan.

20 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 21

Page 12: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

toekomstParagraaf

In de kritische bedrijfsprocessen is voldoende

sprake van risicobeperkende maatregelen: • Bijdeopstellingvandebegroting,het

bestuursverslag en het bestuursformatieplan

wordt gewerkt met actielijsten en SLA’s die

ervoor zorgdragen dat afspraken tijdig

worden nagekomen.

• T.a.v.taken,verantwoordelijkhedenen

bevoegdheden is m.b.t. de governance en

de financiële administratie voldoende

beschreven van wie wat wanneer

wordt verwacht.

• T.a.v.decyclusvanplanning&controlisde

afgelopen jaren enige vooruitgang geboekt,

de monitoring is nu voldoende; bijvoorbeeld

t.a.v. liquiditeit en bewaking begroting zijn eind

2015 stappen gezet, die in 2016 verder

zijn uitgebouwd. Veranderingen in de

samenwerking met externe partijen (Viaa,

swv 23.01 Passend Onderwijs) brengen ook

veranderingen in de geldstromen. Hier

wordt steeds meer tijdig op geanticipeerd. De

kwaliteit van de managementrapportages

met bijbehorende forecast wint

daarbij aan kracht.

• Devastgesteldemeerjarenbegroting2016

t/m 2019 maakt een duidelijke sturing

mogelijk op de uitgangspunten waarmee

dit document is vastgesteld; dit kader zal

jaarlijks worden bijgesteld: jaar eraf, jaar erbij

zodat de uitgangspunten steeds actueel blijven.

Belangrijkste risico’s:

• ERD:tegenvallendekosten;hiervooriseen

vangnetverzekering af te sluiten

• Ontoereikendemiddelenbijambitieuzebouw-

en renovatieagenda; dit risico kan afgewenteld

worden op de aannemer

• Onvoldoendemiddelent.b.v.verlagingwerkdruk;

door nauwkeurig de vinger aan de pols te

houden gaan we pro-actief te werk

• Invoeringschoolmodel:financiëlegevolgen

teveel verwijzingen naar SO; deze verwijzingen

worden zoveel mogelijk voorkomen door

vroegtijdige signalering en opvang en

begeleiding op de reguliere basisschool

of SBO de Elim

• TehoogverwijzingspercentageSBOa.g.v.externe

en directe verwijzingen: hierdoor te weinig lichte

zorgmiddelen voor regulier onderwijs. Dit blijft

een sterk aandachtspunt, maar kan ook een

bewuste keus zijn in het belang van het kind.

• Tenslotte:hetgrootsterisicovooronzeorganisatie

is onvoldoende bekwaam personeel: de afgelopen

twee jaar is sterk ingestoken op pro-activiteit en

preventie. Professionalisering is het belangrijkste

actiepunt uit het bestuursakkoord, dat wij

hebben overgenomen in ons SBP. Het (verplichte)

observatie instrument voor in de klas zal het risico

op personeel dat in de praktijk tekortschiet verder

verkleinen. Dit instrument bewijst zijn waarde.

Daarnaast volgen velen (extra) opleidingen, zelfs op

masterniveau naast het bestaande arbeidscontract.

22 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 23

Page 13: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Nieuwe rapportenNa lang en intensief overleg binnen de

rapportcommissie, was het in februari

2016 zover: de nieuwe rapporten werden

meegegeven aan de kinderen! In de

midden- en bovenbouw zijn er weer

meer cijfers te vinden op het rapport en

er is meer ruimte en aandacht voor de

persoonlijke ontwikkeling van de leerling.

OnderbouwdVoor de kinderen in groep 1 en 2 zijn

‘tante Truus’, ‘Arie de letterkanarie’ en

‘Hak en Plak’ inmiddels bekende figuren

geworden. Deze handpoppen zijn een

belangrijk onderdeel van de methode

Onderbouwd, waar de groepen 1 en

2 mee zijn gaan werken. Met behulp

van ontwikkelingsmateriaal wordt er

iedere week een taal- of rekendoel

centraal gesteld. In de lessen wordt,

met behulp van handpoppen, het doel

klassikaal behandeld en daarnaast

gaan de kinderen in kleine groepjes

met het ontwikkelingsmateriaal aan de

slag. Via een online registratiesysteem

wordt bijgehouden op welk niveau

(Niet, Functioneel of Streef ) de kinderen

het spel, en dus het taal- of rekendoel,

beheersen. Daarnaast geeft het systeem

aan welke kinderen extra hulp of extra

verrijking nodig hebben en op welke

manier dit aangeboden moet worden.

veilig leren lezenIn groep 3 zijn we na de zomervakantie

gestart met de KIM-versie van Veilig Leren

Lezen. Nieuwe materialen met een frisse

uitstraling, magnetische letterdozen

en de letter als uitgangspunt. Er is veel

aandacht voor de risicolezers, maar ook

voor de vlotte lezers en alle vorderingen

worden digitaal bijgehouden in de

‘digiregie’. Zowel de leerkrachten als de

kinderen van groep 3 zijn erg blij met

deze nieuwe methode!

jubileumIn september werd het 25-jarig jubileum

van juf Annette Schellevis gevierd. De

aankomst van juf in een ‘motor-met-

zijspan’ was een mooi begin van een

feestelijke dag voor de juf en ‘haar’

groep 3.

Projectweek ‘kunst’Na de herfstvakantie stond de hele

Beatrixschool een week lang in het teken

van ‘kunst’. Via het project ‘de kunstweken’

werden Mondriaan, Keith Haring, Vincent

van Gogh en Picasso gekoppeld aan

een groep.

Ook maakten de kinderen natuurlijk

zelf een prachtig kunstwerk in dezelfde

stijl als de kunstenaar van hun groep.

Het project werd afgesloten met een

feestelijke avond waarbij iedereen

welkom was om de gemaakte

kunstwerken te bekijken, mee te doen

met verschillende activiteiten en mee te

bieden bij de ‘activiteiten-veiling’.

Bijzondere afsluitingDe laatste schoolweek van het jaar 2016

was voor de Beatrixschool een heel

bijzondere week. Tijdens de kerstviering

in Sion mochten we ademloos kijken naar

de Zandkunstenaar, die het kerstverhaal

met zandschilderijen tot leven bracht.

Een dag later namen we afscheid van

juf Barbara Benjamins, die na 36 jaar in

het onderwijs met pensioen is gegaan.

Het was een mooie feestdag voor alle

kinderen van de school, in het bijzonder

voor de kinderen van groep 4, maar het

meest voor juf Benjamins zelf.

Beatrixschool

van Broekhuizenstraat 4

7461 VW Rijssen

www.beatrixschoolrijssen.nl

Jaarverslag 2016 25

Page 14: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

ChromebooksRuim een jaar werken we er nu mee….

chromebooks

En we blijven enthousiast. Zelfs zo

enthousiast dat we besloten hebben

om met de hele school een actieweek te

organiseren om meer chromebooks aan te

kunnen schaffen.

Sinds enkele maanden werken zelfs

de kleuters met deze devices. Het

chromebook heeft snel een plek

veroverd binnen de Constantijnschool.

Elke bouwvergadering bespreken de

leerkrachten het gebruik en wordt er een

nieuwe vaardigheid aangeboden die

in de klas weer ingezet kan worden. Zo

heeft de software van Prowise de unieke

mogelijkheid om het digibordscherm te

delen met de leerlingen, die hetzelfde

scherm op het chromebook te zien krijgen.

De leerlingen kunnen dit scherm bewerken

en het resultaat weer terugsturen

naar het digibord. En dit geeft enorme

mogelijkheden! Interactiever kan het niet!

NsCCTDe Constantijnschool wil garant staan

voor hoogwaardig onderwijs. Dat

betekent dat wij voortdurend op zoek

zijn naar verbeteringen in de wijze

waarop wij dat onderwijs proberen te

verzorgen. Deze verbeteringen moeten

in lijn staan met actuele en toekomstige

ontwikkelingen in het onderwijs.

De diversiteit van kinderen binnen onze

scholen wordt steeds groter. Passend

Onderwijs vraagt van scholen om zoveel

mogelijk tegemoet te komen aan de

onderwijsbehoeften van alle kinderen.

Om dat te kunnen bieden missen we

nog belangrijke gegevens. Zo meten we

met toetsen bijvoorbeeld wel wat een

kind kan en weet (op het moment van

afname), maar we weten niet goed wat

het kind aan zou moeten kunnen op het

moment van afname. Niet alle kinderen

hebben dezelfde cognitieve capaciteiten.

Daarom hebben we de Niet Schoolse

Cognitieve Capaciteiten Test (NSCCT)

ingevoerd. Deze test brengt in kaart wat

de cognitieve capaciteiten van een kind

zijn: het leerpotentieel. Deze test wordt

klassikaal afgenomen. De test helpt de

leerkrachten het leerstofaanbod nog

beter op de kinderen af te stemmen.

De toets zal structureel ingezet worden in

de groepen 4 en 6.

schoolbuurtpleinEr zijn dit jaar, vanuit de Groene

samenwerking, een paar mooie

projectdoelstellingen gerealiseerd.

Eén daarvan is het realiseren van ons

buurtplein. Het schoolplein is nu voor

iedereen toegankelijk van 07.00 tot 20.30

uur. Hier wordt veel gebruik van gemaakt.

Uit onderzoek blijkt overduidelijk dat

buitenspelen niet alleen belangrijk is voor

de gezondheid en het welzijn van de

kinderen, maar ook voor het leefklimaat

in de buurt. Buitenspelen is verder van

belang voor de sociale, cognitieve en

motorische ontwikkeling van de kinderen.

Ook het vergroenen van het plein hebben

wij voortgezet. Groene schoolpleinen

worden opvallend beter beoordeeld

dan grijze schoolpleinen. Een natuurlijke

speelomgeving stimuleert tot meer

gevarieerd en creatief speelgedrag.

Onderzoeken en studies tonen aan dat

ruzies verminderen als er een grotere

diversiteit aan speelmogelijkheden is. Een

uitdagende en grensverleggende speel-

en leeromgeving, biedt rust en leerlingen

hebben meer energie voor de lessen.

Een andere doelstelling die

gerealiseerd is, is de oprichting van de

buurtcommissie. Zij gaan de spil vormen

m.b.t. diverse activiteiten op en rondom

het buurtplein. In eerste instantie

organiseren zij de bekende burendagen

in september van het Oranjefonds. Ook

dit jaar was dit weer een geweldig succes.

De deelname groeit en de belangstelling

ook.

constantijnschool

Braakmansdijk 7

7462 LX Rijssen

www.constantijnschool.net

Jaarverslag 2016 27

Page 15: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

elimschool

Molenstraat 3

7462 TK Rijssen

www.elimschoolrijssen.nl

WPC Binnen PCPO wordt er samengewerkt

met Scope (PABO VIAA). Hierdoor is er

ook nauwe samenwerking tussen de VIAA

en de Elimschool. Om studenten goed

te kunnen begeleiden, om als school te

leren van stagiaires en om samen een

onderzoekende cultuur vorm te geven, is

het team van de Elimschool gestart met de

scholing ‘Werkplekcoach’. We oefenen in het

voeren van reflectiegesprekken met elkaar

en met stagiaires en leren zo om dieper

in gesprek te komen en onderliggende

motieven en drijfveren te ontdekken.

Om stagiaires bekend te maken met

het SBO, hebben we afgelopen jaar in

samenwerking met de VIAA twee SBO-

studiedagen georganiseerd over wat

het SBO inhoudt en hoe we speciaal

basisonderwijs op de Elimschool

vormgeven. Deze studiedagen zijn heel

positief ontvangen en meerdere VIAA-

studenten hebben hierna een stageplek op

onze school gekregen. Deze studiedagen

worden nu jaarlijks aangeboden.

schoolpleinOp 17 juni 2016 is het vernieuwde

schoolplein feestelijk geopend.

Het plein is nu uitdagend en vol

beweegmogelijkheden voor zowel de

onder- als de bovenbouwleerlingen.

Op het plein is onder andere een groot

klimrek, een vogelnestschommel en een

pannakooi (voetbalplek) gerealiseerd. Het

plein heet nu het ‘meester Kreugerplein’

en is hiermee vernoemd naar directeur

Wim Kreuger die na ruim 25 jaar op de

Elimschool afscheid nam van de school

en het onderwijs.

Coöperatief lerenOp de Elimschool maken we veel

gebruik van coöperatief leren, of ook wel

samenwerkend leren. Bij coöperatief leren

gaat het om de samenwerking tussen

leerlingen. Hiervoor worden coöperatieve

werkvormen ingezet, waarbij leerlingen

in tweetallen of groepjes werken. De

leerlingen discussiëren samen over

de leerstof, ze geven elkaar uitleg en

informatie en vullen elkaar aan. Zij zoeken

samen naar een oplossing en helpen

elkaar. Coöperatief leren stimuleert de

betrokkenheid en een actieve houding

van de leerlingen. Coöperatief leren

bevordert ook de sociale vaardigheden

van leerlingen.

Als team hebben we in 2016 de scholing

over coöperatief leren afgerond. Binnen

het team sturen 2 leerkrachten het

coöperatief leren aan, door tijdens

vergaderingen nieuwe ideeën te delen en

steeds nieuwe werkvormen in te plannen.

Jaarverslag 2016 29

Page 16: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Professionele leergemeenschapWe hebben een vervolg gegeven aan

het doel om te groeien naar een meer

professionele leergemeenschap (PLG).

Belemmerende en stimulerende factoren

zijn in beeld gebracht, er is gesproken over

begripsverheldering en beeldvorming

rondom samenwerken in een PLG en

genoemde actuele ontwikkelthema’s op

basis van de uitgangspunten PLG zijn

praktisch uitgewerkt. N.a.v. de gesprekken

is o.a. de vergaderstructuur aangepast. We

vergaderen wat minder, maar wel wat langer.

Alle teamleden zijn op deze vergaderingen

aanwezig, zodat allen mee kunnen praten

over de verschillende onderwerpen en hun

mening kunnen geven en op deze manier de

besluitvorming effectiever wordt. Vanaf de

zomer van 2016 worden we begeleid m.b.t.

dit onderwerp door mw Anje de Vries van

het bureau Meesterschap uit Assen. Tal van

onderwerpen passeren de revue door het

toepassen van de methodiek van denken,

delen en uitwisselen.

OpleidingsschoolHet gehele team heeft de werkplekcoach

training (WPC) gevolgd o.l.v. een trainer van

de Educatieve Academie VIAA uit Zwolle.

Er was speciale aandacht voor het geven

en ontvangen van professionele feedback

en zelf reflecterend vermogen. Tijdens

de training werd de theorie in de praktijk

geoefend. D.m.v. een 360graden feedback

werd de ontwikkeling tot WPC-er in beeld

gebracht. D.m.v. een opgenomen gesprek

op video moest ieder aantonen een goed

reflectiegesprek te kunnen voeren. Alle

teamleden hebben de training met goed

gevolg afgerond en zijn nu gekwalificeerde

werkplekcoaches. We zijn weer een stap

dichterbij ons doel om een volwaardige

opleidingsschool te worden.

OnderbouwdOnze kleuterbouwleerkrachten zijn

enthousiast aan het werk gegaan met de

methode Onderbouwd. Het is een methode

bestaande uit tastbare, kleutereigen

materialen waarmee kinderen handelend

kunnen leren. Het pakket is gebaseerd op

de kern- en beheersingsdoelen voor groep

1-2. Bij de implementatie van de methode

horen een drietal cursussen en deze zijn

samen met de kleuterbouwcollega’s

van de Beatrixschool gevolgd. Met

Onderbouwd online wordt het kind

dagelijks gevolgd in zijn/haar ontwikkeling.

De observaties worden online vastgelegd.

Automatisch worden groepsoverzichten,

handelingsplannen en rapportages

gegenereerd.

Integraal KindcentrumIn het najaar heeft er een verbouwing

plaatsgevonden binnen de school. Twee

lokalen zijn geschikt gemaakt voor peuter-

en kinderopvang van de Kindertuin. Ook is

er een buitenspeelplein gerealiseerd. Vanaf

het begin zijn er veel kinderen aangemeld

en de ouders van deze kinderen zijn

enthousiast over de mogelijkheid van

opvang binnen het schoolgebouw.

Af en toe hebben de leidsters van de

Kindertuin en de kleuterbouwleerkrachten

overleg met elkaar en de ambitie is

om ook onderwijsinhoudelijk steeds

meer met elkaar te gaan samenwerken.

De ontwikkeling tot een integraal

kindcentrum is hiermee ingezet.

johan frisoschool

Joh. Vermeerstraat 8

7462 BN Rijssen

www.jfschool.nl

Jaarverslag 2016 31

Page 17: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Co-teaching Het afgelopen jaar is er op onze school

met verschillende vormen van co-teaching

gewerkt. Co-teaching wil zeggen dat

er binnen een klas twee professionals

(leerkracht/onderwijsassistent/student)

aanwezig zijn, die in gelijke mate

verantwoordelijk zijn voor het lesgeven

aan alle leerlingen, om zoveel mogelijk

leerlingen de doelstellingen van een les te

laten halen.

Tijdens de lessen onderzoekend leren bij

wetenschap en techniek is de vorm ‘one

teach, one assistent’ toegepast. Door de

subsidie die we hadden, konden we een

gespecialiseerde leerkracht wetenschap

en techniek inzetten, die samen met de

leerkracht (assistent) les gaf.

Door te werken met verschillende vormen

van co-teaching krijgen kinderen meer

aandacht en les op hun niveau. De

leerkrachten kunnen de kinderen gerichter

helpen, instrueren en laten reflecteren op

eigen werk. Een goede leerzame ervaring

waar we mee verder gaan door te co-

teachen waar het kan!

Onderzoekend en ontwerpend lerenHet onderzoekend en ontwerpend leren

heeft in 2016 een belangrijke rol gespeeld

in het onderwijs op de Julianaschool.

Doordat er een innovatiesubsidie van

KWTO was binnengehaald was het mogelijk

om co-teachers in te zetten bij de lessen

waarin onderzoekend en ontwerpend

leren centraal stond. De specialisten

wereldoriëntatie/techniek hebben de rol

van co-teachers vervuld. Tijdens de lessen

onderzoekend en ontwerpend leren zijn de

leerlingen betekenisvol, doelgericht, actief

en creatief bezig. Het enthousiasme tijdens

deze lessen is zowel bij de leerlingen als

de leerkrachten groot. De leerkrachten

hebben onder begeleiding van de co-

teachers kunnen ontdekken hoe ze het

onderzoekend en ontwerpend leren vorm

kunnen geven.

studiereizenIn 2016 hebben er een aantal studiereizen

plaatsgevonden. Als personeel willen we

voortdurend blijven ontwikkelen. Het

is goed om rondom een thema je eigen

onderwijspraktijk regelmatig tegen het licht

te houden.

In januari heeft onze ICT-er de Bett-beurs

in Londen bezocht. Daar heeft hij zich

georiënteerd op en laten voorlichten over

de nieuwe ontwikkelingen op ICT-gebied

voor het onderwijs.

Een ander thema is Passend Onderwijs.

Zeven collega’s van onze school zijn een

week samen met twee collega’s van de

Kinderopvang “de Kindertuin” naar Den

Haag geweest. Ze bezochten daar een

project van Samen10plus in de Haagse

Schilderswijk.

Ook zijn er collega’s naar Engeland (Londen)

en Finland geweest. Zij bezochten daar

scholen in het kader van Passend Onderwijs.

In het Britse en Finse onderwijssysteem

gaan de meeste kinderen naar de reguliere

basisschool. Hoe lukt het hen om de meeste

kinderen met Special Needs (specifieke

onderwijsbehoeften) op te vangen in het

reguliere onderwijs.?

In navolging op vorig jaar zijn opnieuw

zes collega’s van onze school naar Amerika

geweest om daar verder te leren met

betrekking tot onze opleidingsschool

(Professional Development school). Daar

gaat het om de samenwerking met de

Universiteiten, co-teaching, de inzet

en ontwikkeling van studenten en de

onderzoekende houding van leerkrachten

en kinderen.

Onze ervaring is dat het enorm inspirerend

is voor leerkrachten om buiten onze eigen

grenzen te kijken. Ook merken we in alle

contacten dat er door collega’s veel van onze

ervaring en expertise geleerd kan worden.

De bekostiging vond plaats vanuit subsidies

en beschikbare nascholingsgelden.

julianaschool

De Stroekeld 139

7463 CB Rijssen

Roerdomp 24

7462 XC Rijssen

www.julianaschool.net

Jaarverslag 2016 33

Page 18: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

wilhelminaschool

Bevervoorde 17

7462 AA Rijssen

www.wilhelminaschool-rijssen.nl

WPC trainingWe maken deel uit van het

samenwerkingsverband ‘Scope’. Dit is een

samenwerkingsverband van Hogeschool

Viaa en een aantal basisscholen. We

geven samen vorm aan de begeleiding en

beoordeling van studenten. Een student

is gedurende zo’n 40% van het leertraject

op de basisschool en dat betekent dat

een groot deel van het leren van de

student in krachtige, betekenisvolle

leersituaties kan plaatsvinden.

Werkplekcoaches (begeleiders en

medebeoordelaars van studenten) spelen

een belangrijke rol bij het leerproces van

studenten.

Om deze rol goed in te kunnen nemen,

heeft het hele team hiervoor een cursus

bij de Viaa gevolgd. We hebben vooral

geleerd om een onderzoekende en

reflectieve houding te ontwikkelen naar

onszelf, naar collega’s en naar studenten.

ICTInmiddels zijn er 3 groepen voorzien van

een HD digibord. Deze borden werken

d.m.v. led verlichting en hebben een

grote helderheid en lichtopbrengst.

Daarnaast zijn ze ook een stuk zuiniger

in energieverbruik en hoeven er geen

lampen meer vervangen te worden.

Tevens hebben we 32 Chromebooks

aangeschaft, zodat we met een hele

groep leerlingen digitaal aan de slag

kunnen gaan.

Bezoek inspectieOp 9 februari heeft de inspecteur een

bezoek gebracht aan onze school.

Hieronder volgt een samenvatting van de

belangrijkste oordelen:

• Opbrengstenliggenophetniveaudat

mag worden verwacht.

• Hetteamisopeenbreedterreinactief

met het verbeteren van de kwaliteit

van onderwijs.

• Deschoolwerktgerichtenheel

concreet aan een stimulerend

schoolklimaat.

• Erisdaadwerkelijksprakevaneen

veilige en respectvolle omgeving voor

leerlingen en leraren.

• Deontwikkelingvandeleerlingen

is op een breed terrein in beeld; de

kwaliteit van de analyses en de daarop

gebaseerde conclusies is

een verbeterpunt.

• Deschoolheefteenrealistischen

onderbouwd beeld van de

eigen kwaliteit.

De inspectie handhaaft het

basisarrangement.

Opknappen lokalenDe vaderwerkgroep heeft zich

ingespannen om samen met een aantal

ouders de lokalen een opknapbeurt te

geven. Alles ziet er weer schoon

en fris uit.

aanschaf methode spellingDe opbrengsten van spelling bleven

al een aantal jaren achter bij de

verwachtingen. Uiteindelijk hebben

we besloten om met ingang van het

schooljaar 2016-2017 met een nieuwe

methode te gaan werken: Taal actief.

Deze methode bestaat uit 2 leerlijnen:

onveranderlijke woorden (38 categorieën)

en werkwoorden (10 categorieën). In

elke basisweek biedt Taal Actief een

nieuwe spellingscategorie aan. De eerste

ervaringen zijn positief.

Jaarverslag 2016 35

Page 19: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

willem alexanderschool

Koninginneweg 44A

7462 HN Rijssen

www.waschool.nl

sWPBsWe zijn op de Willem Alexanderschool

gestart met SWPBS (Schoolwide

Positive Behavior Support). Dit is een

preventieve aanpak van gedrag, voor

alle leerlingen van de school. Het gedrag

dat we de kinderen aanleren baseren

we op 3 belangrijke kernwaarden die

we zelf hebben gekozen op basis van

onze missie en visie. Onze kernwaarden

zijn: betrouwbaar, veilig en

verantwoordelijk.

Vanuit deze kernwaarden hebben

we positieve gedragsverwachtingen

geformuleerd. Deze hebben we zichtbaar,

in en rondom de school opgehangen.

Zo kunnen we elkaar, kinderen,

leerlingen, ouders en leerkrachten, er

aan herinneren. Het geheel heeft een

geweldige positieve uitwerking op de

omgang met elkaar.

In ons team hebben zich twee

leerkrachten gespecialiseerd in SWPBS. Ze

hebben hiervoor een opleiding gevolgd

bij PI Research uit Amsterdam.

Meer informatie is ook te verkrijgen via de

website: www.swpbs.nl.

Nieuwe methode voor taal: staalWe werken sinds september 2016 met

een nieuwe eigentijdse taalmethode.

We hebben deze methode gekozen in

samenwerking met ouders en leerlingen.

Deze nieuwe methode helpt ons onder

andere goed bij het aanleren van de

vaardigheden die passen bij deze tijd. Er is

ook extra aandacht voor het ontwikkelen

van de woordenschat. Daarnaast

kunnen we heerlijk interactief lesgeven.

De aanpak bij spelling is ook volledig

vernieuwd. We werken nu volgens de

beproefde spellingsmethodiek van

José Schraven. We verwachten dat de

opbrengsten van ons taalonderwijs

omhoog gaan.

Conferentie kernreflectie Als opleidingsschool van Scope hebben

we afgelopen jaar meegewerkt aan het

eerste symposium over kernreflectie

in het basisonderwijs. Bij kernreflectie

spreken we de kernkwaliteiten aan,

werken we aan onze idealen en maken

we gebruik van het denken – voelen

– willen en doen. De conferentie werd

georganiseerd door VIAA (Hogeschool

Zwolle). Wij verzorgden de workshops

over “Ouderbetrokkenheid” en

“kernreflectie in de onderbouw”. We

kijken terug op een geweldige ervaring

waarin we mooie dingen konden delen

en leren.

Jaarverslag 2016 37

Page 20: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

bIjlagen

Bijlage 2

https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/

staat-van-het-onderwijs

38 PCPO Rijssen Jaarverslag 2016 39

Page 21: jaarverslag 2016 - PCPO › image › catalog › documenten... · Gods zegen toe. Namens de toezichthouders, A.J. Koedijk, voorzitter Bestuursinformatie ... afdwingen: met name jongens

Het jaarverslag 2016

is een uitgave van PCPO Rijssen

vereniging PCPO

0548 - 51 38 13

[email protected]

www.pcporijssen.nl

Postadres

Postbus 47

7460 AA Rijssen

Ontwerp

Rocketboys

Fotografie

Studio81

Scholen