Upload
dangcong
View
212
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
jHjidhl;aj wOHhkhjHjidhl;aj wOHhkhjHjidhl;aj wOHhkhjHjidhl;aj wOHhkhjHjidhl;aj wOHhkh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh
10 fYa%Ksh
^2015 j¾Ifha isg ls%hd;aul lrkq ,efí&^2015 j¾Ifha isg ls%hd;aul lrkq ,efí&^2015 j¾Ifha isg ls%hd;aul lrkq ,efí&^2015 j¾Ifha isg ls%hd;aul lrkq ,efí&^2015 j¾Ifha isg ls%hd;aul lrkq ,efí&
jdKsc jdKsc jdKsc jdKsc jdKsc fomd¾;fïka;=j
cd;sl wOHdmk wdh;kh
Y%S ,xldj
Web:www.nie.lk
Email: info@nie.
jHjidhl;aj wOHhkhjHjidhl;aj wOHhkhjHjidhl;aj wOHhkhjHjidhl;aj wOHhkhjHjidhl;aj wOHhkh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh
10 fYa%Ksh
jdKsc jdKsc jdKsc jdKsc jdKsc fomd¾;fïka;=j
cd;sl wOHdmk wdh;kh
Y%S ,xldj
i
jHdjidhl;aj wOHhkhjHdjidhl;aj wOHhkhjHdjidhl;aj wOHhkhjHdjidhl;aj wOHhkhjHdjidhl;aj wOHhkh
.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh.=re ud¾f.damfoaYh
10 fY%aKsh
m%:u uqøKh 2014
cd;sl wOHDmk wdh;kh
ISBN
jdKsc fomd¾;fïka;=j"
úoHd yd ;dlaIK mSGh"
cd;sl wOHdmk wdh;kh'
ii
iii
wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvhwOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvhwOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvhwOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvhwOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvh
cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj u.ska ks¾foaY lrk ,o cd;sl uÜgfï ksmqK;d ixj¾OkhlsÍfï uQ,sl wruqK iys;j tjlg mej;s wka;¾.;h mokï jq wOHdmkh fjkqjg j¾Iwglska hq;= pl%hlska iukaú; kj ksmqK;d mdol úIhud,dfjys m<uq wÈhr" j¾I 2007 §YS% ,xldfõ oaú;SSshsl wOHdmk fCIa;%hg y÷kajd fok ,§'
kj úIhud,d pl%fha fojk wÈhr 2015 j¾Ifha § m<uqjk" yhjk iy oyjk fYa%Ks i|ydy÷kajd§u l< hq;=j ;sfí' fï i|yd m¾fhaIKj,ska wkdjrKh jq lreKq o wOHdmkhms<sn|j wjOdkh fhduq lrk úúO md¾Yjhkaf.a fhdackdjka o mokï fldg f.k úIhks¾foaY ;d¾lSlrKh lsÍfï ls%hdj,shla cd;sl wOHdmk wdh;kh úiska y÷kajd fokq,eîh' fuu ;d¾lSlrK ls%hdj,sfha § ish¨u úIhhkaf.a ksmqK;d uÜgï" mokï uÜgfïisg Wiia uÜgu olajd l%udkql+,j f.dv ke.Su i|yd my< isg by<g .uka lrk isriaixl,kh Ndú;d lrk ,§' úúO úIhhkays § tlu úIh lreKq kej; kej; bÈßm;aùuyels;dla wju lsÍu" jeä nr megùï j,ska hqla; úIh wka;¾.;hka wvq lsÍu" iyls%hd;aul l< yels YsIH ñ;=re úIhud,djla ieliSu i|yd ;sria ixl,kh Ndú;d lrwe;'
.=re Nj;=ka i|yd mdvï ie,iqï lsÍu" b.ekaùu" ls%hdldrlï lrf.k hEu" uekSï ydwe.hSï hkd § wxYhka i|yd wjYHjkakd jq ud¾f.damfoaYhka ,nd§fï wruqKska fuu kj.=re ud¾f.damfoaYh y÷kajd § we;' mx;s ldurh ;=< § jvd;a M,odhS .=rejrfhl= f,ilghq;= lsÍug fuu ud¾f.damfoaYhka WmldÍ jkq we;' isiqkaf.a ksmqK;djhka j¾OkhlsÍu i|yd .=Kd;aul fhojqï yd ls%hdldrlï f;dard .ekSug .=rejrekag wjYH ksoyifuu.ska ,nd § ;sfí' tfukau ks¾foaYs; mdG .%ka:j, we;=<;a jk úIh lreKq ms<sn|jjeä nr ;eîula fuu .=re ud¾f.damfoaYj, wka;¾.; fkdfõ' tuksid fuu .=reud¾f.damfoaYh jvd;a M,odhSùug kï wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j úiska ilid we;swod< mdG .%ka: iuÕ iu.dój Ndú;d lsÍu w;HjYH fõ' ;d¾lSlrKh lrk ,o úIhks¾foaY" kj .=re ud¾f.damfoaY yd w¨;ska ixj¾Okh lr we;s mdG .%ka:j, uq,sl wruqKqjkafka .=re flakaøSh wOHdmk rgdfjka isiq flakaøSh wOHdmk rgdjla yd jvd;als%hdldrlï u; mokï jq wOHdmk rgdjlg fjkiaùu ;=<ska jev f,dalhg wjYH jkakdjq ksmqK;d yd l=i,;djkaf.ka hqla; udkj iïm;la njg YsIH m%cdj ixj¾Okh lsÍuh'
fuu .=re ud¾f.damfoaYh iïmdokh lsÍfï § cd;sl wOHdmk wdh;kfha Ydia;S%h lghq;=uKav,h o wdh;kfha iNdj o kka whqßka odhl;ajh ,nd ÿka ish¨u iïm;aodhlhska ydwksl=;a md¾Yjhkaf.a buy;a lemùu we.ehSug o fuh wjia:djla lr .kq leue;af;ñ'
wOHlaI ckrd,acd;sl wOHdmk wdh;kh
iv
ksfhdacH wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvhksfhdacH wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvhksfhdacH wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvhksfhdacH wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvhksfhdacH wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvh
w;S;fha isgu wOHdmkh ksrka;rfhka fjkiaùï j,g Ndckh fjñka bÈßhg .uka lrñka ;snqKs'uE; hq.fha fuu fjkiaùu ±ä f,i iS>% ù we;' bf.kqï l%ufõoj, fuka u ;dlaIKsl fuj,ïNdú;h w;ska yd ±kqu W;amdokh iïnkaOfhka o .; jq oYl fol ;=< úYd, msì§ula olakg ,enqKs'fï wkqj cd;sl wOHdmk wdh;kh o 2015g wod< wOHdmk m%;sixialrK i|yd wm%udoj iqÿiq mshjr.ksñka isà' f.da,Shj isÿjk fjkialï .ek fyd¢ka wOHhkh lr foaYSh wjYH;d wkqj wkqj¾;khg,lalr YsIH flakaøSh bf.kqï-b.ekaùï m%fõYh mdol lr .ksñka kj úIhud,dj ie,iqï lr mdi,amoaO;sfha kshuqjka f,i fiajh lrk .=re Nj;=ka jk Tn fj; fuu .=re ud¾f.damfoaYh mqo lrkafkab;d i;=áks'
fujeks kj u. fmkaùfï WmfoaYk ix.%yhla Tn fj; ,ndfokafka ta u.ska Tng jvd fyd|odhl;ajhla ,ndÈh yelsfõh hk úYajdih ksid h'
fuu WmfoaYk ix.%yh mka;s ldur bf.kqï-b.ekaùï ls%hdj,sfha § Tng uy`.= w;aje,la jkjdg lsisuielhla ke;' tfiau fuh o Wmfhda.S lr .ksñka ld,Sk iïm;a øjH Ndú;fhka jvd;a ixj¾Okd;aulm%fõYhla Tiafia mka;s ldurh yiqrejd .ekSug Tng ksoyi we;'
Tn fj; ,ndfok fuu .=re ud¾f.damfoaYh uekúka wOHhkh lr jvd ks¾udKYS,s ore mrmqrla ìyslr YS% ,xldj wd¾Ól yd iudÔh w;ska bÈßhg f.k hdug lemùfuka hq;=j lghq;= lrkq we;ehs uuúYajdi lrñ'
fuu .=re ud¾f.damfoaYh ks¾udKh jqfha fuu úIh flaIa;%hg wod< .=re Nj;=ka yd iïm;a mqoa.,hska/ilf.a fkdmiqng W;aidyh yd lemùu ksid h'
wOHdmk moaO;sfha ixj¾Okh Wfoid ksu jq fuu ld¾hh ud b;du;a Wiia f,i w.h lrk w;r fï
i|yd lemù ls%hd l< Tn ieug uf.a f.!rjdkaú; ia;=;sh msß kuñ'
tï't*a'tia'mS' chj¾OkksfhdacH wOHlaI ckrd,a^úoHd yd ;dlaIK mSGh&
WmWmWmWmWmfoaYl;ajh yd wkque;shfoaYl;ajh yd wkque;shfoaYl;ajh yd wkque;shfoaYl;ajh yd wkque;shfoaYl;ajh yd wkque;sh ( Ydia;S%Sh lghq;= uKaav,h
cd;sl wOHdmk wdh;kh'
úIh iïnkaëlrKhúIh iïnkaëlrKhúIh iïnkaëlrKhúIh iïnkaëlrKhúIh iïnkaëlrKh ( ví'tï'ta'î' úfÊiqßh
fcHIaG lÓldpd¾h
- jdKsc fomd¾;fïka;=j"
cd;sl wOHdmk wdh;kh'
f,aLl uKaav,hf,aLl uKaav,hf,aLl uKaav,hf,aLl uKaav,hf,aLl uKaav,h ((((( wyHka;r odhl;ajhwyHka;r odhl;ajhwyHka;r odhl;ajhwyHka;r odhl;ajhwyHka;r odhl;ajh
ví'tï'ta'î' úfÊiqßh
fcHIaG lÓldpd¾h
tï'ta'whs'mS' fmf¾rd
fcHIaG lÓldpd¾h
fla' m%ndyrka
lÓldpd¾h
tia'wd¾' r;akÔj
iyldr lÓldpd¾h"
ndysr odhl;ajhndysr odhl;ajhndysr odhl;ajhndysr odhl;ajhndysr odhl;ajh (
kS,ukS fukaäia
^ysgmq & fcHIaG lÓldpd¾h
YS% ,xld újD; úYaj úoHd,h
ã'tia' rdcmlaI
YS%',x'úÿy,am;s fiajh
i$n,$ Wv.u u'ú' n,xf.dv
isßud kdkdhlaldr - .=re WmfoaYl
l,dm wOHdmk ld¾hd,h - jrldfmd,
ta'tÉ'tï' nqydß - .=re WmfoaYl
iS'tï'tia' kjdia - .=re WmfoaYl - bínd.uqj
NdId ixialrKhNdId ixialrKhNdId ixialrKhNdId ixialrKhNdId ixialrKh ((((( tï'ví'ù' m%ikak úfÊj¾Ok
YS% ,x ' .=re fiajh
nm$fyda$uq,af,a.u u'ú' - fydaud.u
v
.=re w;afmd; mrsYS,kh lsrSu i|yd Wmfoia.=re w;afmd; mrsYS,kh lsrSu i|yd Wmfoia.=re w;afmd; mrsYS,kh lsrSu i|yd Wmfoia.=re w;afmd; mrsYS,kh lsrSu i|yd Wmfoia.=re w;afmd; mrsYS,kh lsrSu i|yd Wmfoia
jHdjidhl;aj wOHhk úIhh j¾I 2007 § ls%hd;aul lrk ,o úIhud,d m%;sixialrKh hgf;aYS% ,xldfõ mdi,a moaO;sfha fcHIaG oaù;Shsl uÜgfï 10 yd 11 fY%aKs i|yd y÷kajd fokq ,enq kj;uúIhhla úh' jHdjidhl;aj wOHdmkh mdi,aj, ls%hd;aul ùu kj iyyY%lfha f.da,Sh m%jK;djlaf,i ye¢kaúh yelsh' jHdjidhl;aj l=i,;dj mqoa.,hka ;=< we;s yd f.dv ke.sh yelss b;d jákdby< uÜgfï l=i,;djls' jHdjidhl;ajh mqoa.,hka ys;k wdldrh yd ta wkqj ls%hdlrk wdldrhms<sn| fohla fõ' fï ksid jHdjidhl;aj wOHdmkh u.ska mqoa.,hka ;=, Ñka;k úma,jhla we;sfldg Tjqka úYd, wdl,amuh fjkilg Ndckh l< yelsh' ta wkqj Tjqka rgl iudÔh yd wd¾Ólm%;s,dN w;alr §u i|yd odhl lr .; yelsh' fuys § jHdjidhl;aj .=re N+ñldjg úYd, j.lSulamejf¾' isiqkag jHdjidhl;aj wOHdmkh ,nd §fï § .=rejre iïm%odhsl .=re N+ñldfjka ñ§ug;a "isiqka ilS%h bf.kqï ,nkakka msßila njg m;a lsÍug;a isÿfõ' yeu úgu .fõIKd;aul ydúuiqïiys; bf.kqï m%fõYhla wkq.ukh lrñka ls%hdldrlï u; mokï j mdvï ie,iqï lr.ekSug .=rejre iqodkï ù jeo.;ah' .=re ud¾f.damfoaYh ;=< úIh ks¾foaYfha iEu ksmqK;duÜgulgu wod< j bf.kqï - b.ekaSï ls%hdj,sh i|yd ls%hdldrlï fhdackd lr ;sfí' tu ls%hdldrlïms<sn| j wOdkh fhduq fldg wfmalaIs; bf.kqï M, ,Õd lr .kakd wdldrhg mdvï ie,iqï lr.ekSu flf¾ fhduq ùu jeo.;a fõ' Bg wu;r jYfhka fuys fhdað; ls%hdldrlï u; muKla fkd?§.=rejrekag yqremqreÿ ls%hdldrlï yd l%uYs,am fhdod .ekSu o uekú' flfia jqj o jHdjidhl;ajwOHdmkh ,nk isiqka 10 yd 11 fY%aKs wod< mdGud,dj wjidkfha Tjqka ;==< jHdjidhl;ajhms<sn| we,aula we;s ù jHdjidhlhska f,i is;k msßila njg m;aù u wfmalaId flf¾'
hqfrdamd fldñiug wh;a iEu rglu mdfya m%d:ñl wjOdfha isg u jHdjidhl;aj wOHdmkhls%hd;aul fõ' tu fldñiu úiska m%ldYs; "jHdjidhl;aj wOHdmkh - .=rejreka i|yd jqud¾f.damfoaYh" u.ska hfula jHdjidhl;aj .=rejrfhla jkafka flfiao @ hkak oelaùfï §my; i|yka wjYH;d ms<sn| j wjOdkh fhduq lr we;' fï ms<sn| j Tn o wjOdkh fhduq lsÍujeo.;a fõ'
* jHdidhl;aj wOHmkh yqfola jHdmdrhla lr f.k hkafka flfiao @ hkakg jvd jeä fohls' th jHdjidhl;aj wdl,am l=i,;d yd oekqu ixj¾Okh lr .kafka flfiao hkak ms<sn|j fohla fõ' fláfhka olajkjd kï th woyia ls%hdldÍ njg m;alr .ekSug yelshdj ,nd §uh'
* .=rejre ;uka jHdjidhlhska njg m;a fkdù jHdjidhlhska njg m;ajkafka flfiaoehs b.ekaúh fkdyelsh'
* isiqka ;=< ks¾udKYS,s;ajh yd kfjda;amdokh m%o¾Ykh ùu i|yd isiqka ilS%h l%ufõoj, fho ùug yels jHdjidhl;aj ksmqK;d wjYH flf¾'
* jHdjidhl;aj ksmqK;d yd l=i,;d w;am;a lr .; yels õkfka m%dfhda.sl yd ienE Ôjk ksmqK;d Tiafia muKs'
vi
* ish¨u úIhhka Tiafia fukau fjku jq úIhhka u.ska o jHdjidhl;aj l=i,;d ,nd Èh yelsh'
* jHdjidhl;ajh iud.ï ;=< fukau rdcH wdh;k ;=< o Ndú;hg .efkk neúka jHjidhl;aj wOHdmkfha § jHdjidhlhska fukau wNHka;ßl jHdjidhlhska flf¾ o wjOdkh fhduq l< hq;=h'
* jHdjidhl;aj wOHdmkh ieneúkau .%yKh lr .ekSu i|yd wOHdmkfha iEu uÜghul§ u jHdjidhl;ajhg wod<j bf.kqï M, ;lafiarelrK l%u yd ;;a;aj wdrlaIK ls%hdmámdá ixj¾Okh lsÍug wjYH fõ' fïjd ie,iqï l< hq;af;a .=rejreka ;=< jHdjidhl;aj oekqu" l=i,;d yd wdl,am i;= lr .ekSug Wmldr jk wdldrfhks'
bf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,sfha § jHdjidhl;aj wOHhkhg wod< fm<fmdf;a ta ta ksmqK;dj,gwod< mdvïj, wka;¾.;h ms<sn|j ukd jegySula ,nd .ekSu jeo.;ah' ta wkqj fuu .=re w;afmd;giu.dój fm<fmd; o mßyrKh lrñka bf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,sh ie,iqï lr .; hq;= fõ'
úIh iudfhdaclúIh iudfhdaclúIh iudfhdaclúIh iudfhdaclúIh iudfhdacl
vii
mgqk msgq wxlh
wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKjqvh
iyldr wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsjqvh
úIhud,d lugqj
.=re w;afmd; mßYS,kh lsÍu i|yd Wmfoia
úIh ks¾foaYfha wka;¾.;h
bf.kqï - b.ekaùï l%shdj,sh ioyd Wmfoia 1 - 50
iii
iv
vi
viii
v
ix
úIh ks¾foaYfha wka;¾.;húIh ks¾foaYfha wka;¾.;húIh ks¾foaYfha wka;¾.;húIh ks¾foaYfha wka;¾.;húIh ks¾foaYfha wka;¾.;h
ix
ye¢kaùu
jHjidhl;aj wOHdmkfha iuia; wruqK jkafka jHjidhl;aj wdldrhlska yeisÍu i|yd YsIHhkag
oekqu" wdl,am yd l=i,;d ,nd§uh' jHjidhl;aj wOHhk úIhh" fcHIaG oaù;shsl uÜgfï 10 iy 11
fYa%Ksj, isiqkag bf.k .ekSu i|yd f;dard.; yels úIhhla fõ' fuu úIhh 2007 j¾Ifha § YS% ,xldfõ
ls%hd;aul lrk ,o wOHdmk m%;sixialrKfha § fcHIaG oaù;Shsl úIhud,dfõ 10 iy 11 fYa%Ks i|yd
y÷kajd fokq ,enQ kj;u úIhhla fõ' jHjidhl;aj wOHhkh úIhh bf.k .ekSfuka wOHdmkh ;=<ska
j¾Okh lsÍug wfmalaId lrk fmdÿ ksmqK;djka jk fm!reI;aj j¾Okhg wod< ksmqK;d iy jev
f,dalhg iQodkïùfï ksmqK;d uekúka idlaId;a lr .ekSug isiqkag wjia:dj ,efí' jHjidhl;aj wOHdmkh
hdjÔj wOHdmkhls' tfukau jHjidhl;aj wOHdmkh 21 jk ishjfia f,dalfha kj/,a,ls' fï jk úg;a
hqfrdamd fldñiug we;=<;a rgj, iEu rglau mdfya isiqkag m%:ñl wOHdmkfha isg u jHjidhl;aj
wOHdmkh ,nd §u msKsi m%;sm;a;suh jYfhka ;SrK f.k ls%hd;aul fjñka mj;S' fuu úIhh bf.k
.ekSug ie,eiaùfuka 21 jk ishjfia t<fUk f.da,Sh wNsfhda.j,g uqyqK §u i|yd isiqka iQodkï l<
yelsfõ'
fuu úIhfha wdrïNl wjia:dj f,i oelaúh yelafla Y%S ,xldfõ lksIaG oaú;shsl úIh ud,dfõ 6-9
fYa%Ks olajd ls%hd;aul jk m%dfhda.sl yd ;dlaIK úIhhhs' tu úIhhka bf.k .kakd isiqka yg jHjidhl;ajh
ms<sn| mokï wjfndaOhla ,efnk w;r tu isiqkag 10 iy 11 fYa%Ksj, § jHjidhl;aj wOHkh úIhh
Tiafia ;jÿrg;a iajlSh oekqu" wdl,am yd l=i,;d jHdma; lr .ekSug bvm%ia;dj ,efí' bka wk;=rej
Wiia fm< jHdmdr wOHhkh úIhh bf.k .ekSfï § jHjidhl;ajh ms<sn| j ;jÿrg;a wOHhkh lsÍug
wjia:dj i,id ;sfí' tu isiqka Wiia wOHdmkhg msúiSfï § úYaj úoHd,j, o fï i|yd bv m%ia;d ;sfí'
2007 j¾Ifha § ls%hd;aul lrk ,o jHjidhl;aj wOHhkh úIhh mka;s ldurh ;=< ls%hd;aul ùu
ms<sn| j isÿ lrk ,o m¾fhaIK u.ska wkdjrKh jQ f;dr;=re o lafIa;%fhka ,nd .;a w;a±lSï o
ie,ls,a,g .ksñka mej;s fuu úIhh isiqkag b;d ms%hckl úIhhla njg m;a lsÍu i|yd fujr hï hï
fjkialïj,g Ndckh fldg úIhh kùlrKhlg n÷ka lrk ,§' m%Odk jYfhka úIh ikaOdrfha .eUqr
;jÿrg;a wvq lrk ,o w;r" jvd;a ;d¾lsl whqßka ksmqK;d yd WmksmqK;d fm<.iajd thg WÑ; whqßka
úIh ikaOdrh ixúOdkh lr ;sfí' jHdjidhl;ajh bf.k .ekSu mqoa.,hkag yd rglg fl;rï
m%fhdackj;a jqj;a" 10 fY%aKshg we;=<;ajk isiqka f;dard .ekSu idfmalaI jYfhka wvq uÜgul mj;S' tfia
fyhska fuu úIhh f;dard .ekSug bv m%ia;d ,nd§u wOHdmk n,Orhkaf.a o" .=rejrekaf.a o j.lSula
fldg ie,lSug yelsfõ' ta wkqj fuu úIhh f;dard .ekSu i|yd isiqka Wkkaÿ lsÍug úIh b.ekaùu
i|yd .=rejre Wkkaÿ lsÍug;a jdKsc úoHd wOHlaIjre" úIh ixj¾Ok wOHlaIjre" úÿy,am;sjre yd
wxYNdr .=rejre mshjr .ekSu ldf,daÑ; ls%hdjla fõ'
x
cd;sl fmdÿ wruqKq
I udkj wNsudkhg .re lsrSfï ixl,amhla u; msysgd Y%S ,dxlsl nyqúO iudcfha ixialD;sl úúO;ajh wjfndaO lr .ksñka cd;sl taldnoaO;dj" cd;sl Rcq .=Kh" cd;sl iu.sh" tluq;=lu iy iduh m%j¾Okh lsÍu ;=<ska cd;sh f.dv ke`.Su iy Y%S ,dxlSh wkkH;dj ;yjqre lsÍu
II fjkia jk f,dalhl wNsfhda.hkag m%;spdr olajk w;r cd;sl Wreufha udye.s odhdohka y`ÿkd .ekSu iy ixrlaIKh lsÍu
III udkj whs;sjdislï .re lsÍu" hq;=lï yd j.lSï ms<sn`o oekqj;a ùu" yDohdx.u ne`§ulska hq;=j tlsfkld flfrys ie,ls,su;a ùu hk.=Kdx. m%j¾Okh lsÍug bjy,a jk iudc idOdrK;aj iïu;hka iy m%cd;ka;%sl Ôjk rgdjla .eí jQ mßirhla ks¾udK lsÍu iy mj;ajd f.k hdug iydh ùu
IV mqoa.,hskaf.a udkisl yd YdÍßl iqj iïm;a iy udkj w.hkag .re lsÍu u; mokï jQ ;sridr Ôjk l%uhla m%j¾Okh lsÍu
V iqiudys; jQ iunr fm!reIhla i`oyd ks¾udmK yelshdj" wdrïNl Yla;sh úpdrYS,S Ñka;kh" j.lSu yd j.ùu we;=`M fjk;a Okd;aul wx. ,laIK ixj¾Okh lsÍu
VI mqoa.,hdf.a iy cd;sfha Ôj.=Kh jeäÈhqKq flfrk iy Y%S ,xldfõ wd¾Ól ixj¾Okh i`oyd odhl jk M,odhs ld¾hhka i`oyd wOHdmk ;=<ska udkj iïm;a ixj¾Okh lsÍu
VII YS>%fhka fjkia jk f,dalhla ;=< isÿ jk fjkialï wkqj yev.eiaùug yd tajd md,kh lr .ekSug mqoa.,hska iqodkï lsÍu iy ixlS¾K yd wkfmalaIs; wjia:djkag id¾:l j uqyqK §fï yelshdj j¾Okh lsÍu
VIII cd;Hka;r m%cdj w;r f.!rjkSh ia:dkhla ysñ lr .ekSug odhl jk hqla;sh iudk;ajh iy wfkHdakH .re;ajh u; mokï jQ wdl,am yd l=i,;d fmdaIKh lsÍu
cd;sl wOHdmk fldñIka iNdfõ jd¾;dj ^2003 foieïn¾&
xi
fmdÿ ksmqK;d iuQy
wOHdmkh ;=<ska j¾Okh flfrk my; oelafjk uQ,sl ksmqK;d by; i|yka cd;sl
wruqKq uqÿkam;a lr .ekSug odhl jkq we;'
i& ikaksfõok ksmqK;d
idlaIr;dj" ixLHd ms<sn| oekqu" rEml Ndú;h iy f;dr;=re ;dlaIKh m%ùK;ajh hk wkqldKav
y;rla u; ikaksfõok ksmqK;d mokï fõ'
idlaIr;dj ( idjOdkj weyqïlka §u" meyeÈ,s j l;d lsÍu" f;areï .ekSu i|yd lshùu" ksjerÈ
j iy ksrjq,a j ,sùu' M,odhS whqßka woyia yqjudre lr .ekSu'
ixLHd ms<sn| oekqu ( NdKav" wjldYh yd ld,h" .Kka lsÍu" .Kkh iy ñkqï i|yd l%udkql+,
b,lalï Ndú;h'
rEml Ndú;h ( f¾Ld iy wdlD;s Ndú;fhka woyia ms<sìUq lsÍu iy f¾Ld" wdlD;s iy j¾K
.,mñka úia;r" Wmfoia yd woyia m%ldYkh yd jd¾;d lsÍu'
f;dr;=re ;dlaIK m%ùK;ajh( mß.Kl oekqu iy bf.kSfï § o fiajd mßY%hka ;=< § o fm!oa.,sl
ðú;fha § o f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh Wmfhda.S lr .ekSu'
ii& fm!reI;aj j¾Okh wod< ksmqK;d
- ks¾udKYS,S nj" wmidÍ Ñka;kh" wdrïNl Yla;sh" ;SrK .ekSu" .eg¨ ksrdlrKh lsÍu"
úpdrYS,S yd ú.%d;aul Ñka;kh" lKavdhï ye`.Sfuka lghq;= lsÍu" mqoa.,dka;r in|;d"
kj fidhd .ekSï iy .fõIKh jeks j¾.Sh l=i,;d
- Rcq .=Kh" bjid ord isàfï Yla;sh iy udkj wNsudkhg .re lsÍu jeks w.hhka'
- Ñ;a;fõ.S nqoaêh'
iii& mßirhg wod< ksmqK;dfuu ksmqK;d idudðl" ffcj iy fN!;sl mßirhkag wod< fõ'
iudc mßirh ( cd;sl Wreuhka ms<sn| wjfndaOh" nyqjd¾.sl iudchl idudðlhka ùuyd iïnkaO ixfõ§;dj yd l=i,;d" idOdrK hqla;sh ms<sn| ye`.Su"iudc iïnkaO;d" mqoa.,sl p¾hdj" idudkH yd ffk;sl iïm%odhhka"whs;sjdislï" j.lSï" hq;=lï iy ne£ï'
ffcj mßirh ( iÔù f,dalh" ck;dj iy ffcj moaO;sh" .iaje,a" jkdka;r" uqyqÿ"c,h" jd;h iy Ôjh- Ydl" i;a;aj yd ñksia Ôú;hg iïnkaO jQwjfndaOh" ixfõ§ nj yd l=i,;d'
fN!;sl mßirh ( wjldYh" Yla;sh" bkaOk" øjH" NdKav iy ñksia Ôú;hg tajdfha we;siïnkaO;dj" wdydr" we÷ï" ksjdi" fi!LH" iqj myiqj" kskao" ksial,xlh"úfõlh" wmøjH iy u<my lsÍu hkdÈh yd iïnkaO jQ wjfndaOh"ixfõ§;dj yd l=i,;dj' bf.kSu" jev lsÍu iy Ôj;a ùu i|yd fuj,ïiy ;dlaIKh m%fhdackhg .ekSfï l=i,;d fuys wvx.= fõ'
xii
iv& jev f,dalhg iqodkï ùfï ksmqK;dwd¾Ól ixj¾Okhg odhl ùu';u jD;a;Sh ,eÈhd iy wNsfhda.;d y÷kd .ekSu'yelshdjkag iß,k whqßka /lshdjla f;dard .ekSu iy jdisodhl yd ;sridr Ôjfkdamdhl ksr;ùu'hk yelshdjka Wmßu lsÍug yd Odß;dj jeä lsÍug wod< fiajd kshqla;sh yd iïnkaO l=i,;d'
^v& wd.u iy wdpdr O¾uhkag wod< ksmqK;dmqoa.hkag ;u ffoksl Ôú;fha § wdpdrO¾u" iodpdrd;aul yd wd.udkql+, yeisÍï rgdjkagwkq.; fjñka jvd;a WÑ; foa f;dard thg iß,k fia lghq;= lsÍu i|yd w.hhka Wlyd .ekSuyd iaùhlrKh'
^vi& l%Svdj iy úfõlh m%fhdackhg .ekSfï ksmqK;dfi!kao¾hh" idys;Hh" fi,a,ï lsÍu" l%Svd yd u,, l%Svd" úfkdaodxY yd fjk;a ks¾udKd;aulÔjk rgdjka ;=<ska m%ldY jk úfkdaoh" i;=g" wdfõ. iy tjka udkqIsl w;aoelSï'
vii& —bf.kSug bf.kSu˜ ms<sn| ksmqK;dYS>%fhka fjkia jk" ixlS¾K yd tlsfkld u; hefmk f,dalhl mßj¾;k l%shdj,shla yrydfjkiaùï yiqrejd .ekSfï § yd Bg ixfõ§ j yd id¾:l j m%;spdr oelaùu;a iajdëkj bf.k.ekSu;a i|yd mqoa.,hska yg Yla;sh ,nd§u'
xiii
úIhh wruqKq
01' jHjidhl;ajhg wod< uQ,sl ixl,am yd ksmqK;d ms<sn| j oekqj;aNdjh ,nd§u'
02' jHdmdr lghq;=j, iajNdjh yd jHdmdrj, wd¾Ól yd iudÔh wjYH;dj ms<sn| uQ,sl
wjfndaOhla ,nd§u'
03' jHjidhl;ajh flf¾ we,aula we;sù tys ienE ls%hdldßlhl= lrùu'
04' iudcfha ljr fyda mqoa., N+ñldjl id¾:l f,i lghq;= lsÍfï yelshdj ,nd§u i|yd
jHjidhl;aj ksmqK;d w;am;a lr§u'
05' jHjidhl;aj wOHdmk lafIa;%fha jeäÿr wOHhk lghq;=j, yd jD;a;shl kshe,Su i|yd
wjYH flfrk mokï oekqula ,nd§u'
06' iunr fm!reIhlska yd by< ld¾h idOkhlska hq;a mqoa.,fhl= njg m;a lsÍu'
07' .;sl jHdmdr mßirhg WÑ; f,i wkqj¾;kh fjñka id¾:l jHjidhlfhl= jYfhka
lghq;= lsÍfï yelshdj ,nd§u'
08' jHdmdr lsÍu i|yd id¾:l m%fõYhla ,nd§u yd /lshd ks¾udKh lrk mqoa.,hl=
ìyslsÍu'
09' foaYSh iïm;a Ndú;fhka YS% ,xld wd¾Ól ixj¾Okhg by< tl;= l< jákdlula ,nd
fok mqoa.,fhl= ìyslsÍu'
10' wd¾Ól yd iudchSh jYfhka by< m%;s,dN N=la;s ú¢k wd;au wNsudkfhka hq;a
mqoa.,fhl= ìyslsÍu'
xiv
;lafiarelrKh yd we.hSu
mdi,a uÜgu
jHjidhl;ajh b;d m%dfhda.sl iudchSh úoHd úIhhls' tu úIhfha bf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,sh
yels ;rï YsIH flakaøShj ls%hd;aul lsÍug wfmalaId lrk w;r" thg WÑ; ;lafiarelrK jevms<sfj<la
mdi, u.ska ie,iqï l< hq;= fõ' tys § bf.kqï- b.ekaùï ls%hdj,shg iu.dó j ;lafiarelrKh o
isÿ l< hq;= w;r" mdi, mokï lr.;a we.hSï jevms<sfj< hgf;a (SBA) we.hSï WmlrK ks¾udKh
lsÍfï § WÑ; ks¾Kdhl f.dvkÕd f.k ;lafiarelrKh isÿ l< yels h' fuu úIhh i|yd ie,iqï
lrk ,o .=re ud¾f.damfoaY ix.%yfha fhdað; ls%hdldrlïj, wfmalaIs; bf.kqï M, uefkk
wdldrhg ;lafiarelrKh o" we.hSu o isÿ ùu wfmalaId flf¾' j¾I wjidk jdr mÍlaIK i|yd
m%Yak m;% ms<sfh, lsÍfï § my; i|yka m%Yak m;% wdlD;sh yd jHQyh wkq.ukh flf¾ hehs
wfmalaId flf¾'
jHjidhl;aj wOHhkh m;%h I iy m;%h II jYfhka meh 3 la ;=< ms<s;=re iemhsh hq;= m%Yak m;%
folls'
10 fYa%Ksh
m;%h I - - - - - ksmqK;d 4 olajd wdjrKh jk mßÈ nyqjrK m%Yak 25 lska iukaú; m%Yak m;%hls'
,l+Kq 25 x 2 = 50
m;%h II - - - - - ksmqK;d 4 olajd wdjrKh jk mßÈ jHQy.; m%Yak 6 lska iukaú; fõ' isiqka m%Yak 5
lg ms<s;=re iemhsh hq;= h'
,l+Kq 10 x 5 = 50
11 fYa%Ksh
m;%h I - - - - - iuia; úIh ks¾foaYhu wdjrKh jk mßÈ ms<sfh, lrk ,o jdia;úl j¾.fha
^nyqjrK m%Yak iy flá ms<s;=re m%Yak& m%Yak 40 lska iukaú; m%Yak m;%hls' ,l=Kq 40 ls'
m;%h II - - - - - iuia; úIh ks¾foaYhu wdjrKh jk mßÈ ms<sfh, lrk ,o jHQy.; rpkd ffY,sfha
m%Yakj,ska iukaú; m%Yak 7 ls' isiqka m%Yak 5 lg muKla ms<s;=re iemhsh hq;= fõ' tla m%Yakhlg
,l=Kq 12 ne.sks' m%Yak 05 g ,l=Kq 60ls'
m%Yak m;% 1 iy 11 i|yd uq`M ld,h meh 3 ls' uq`M ,l=Kq m%udKh 100 ls'
II jk m%Yak m;%fha jHQy.; m%Yak ilia lsÍfï § yels iEu wjia:djl § u isoaê mokï lrf.k
m%Yak ks¾udKh lsÍug fhdackd flf¾' m%Yak m;%fha iEu m%Yakhla u wfmalaIs; bf.kqï M,
idOkh jk whqßka ks¾udKh lsÍu wfmalaIs; h'
x.v
bf.kqï M,
� jHjidhl;ajh ms<sn| j iajlSh woyi
m%ldY lrhs'
� jHjidhl;aj ixl,amh yd ne÷Kq uQ,sl
mo <sys,a niska meyeÈ,s lrhs'
� fiiq iïm;aj,g idfmalaIj
jHjidhl;ajfhys iqúfYaI;ajh
idlÉPd lrhs'
� jHdmdrj, iajNdjh idlÉPd lrhs'
� jHdmdßlhd yd jHjidhlhd w;r
iudklï o fjkialï ii|hs'
� jHjidhlhska j¾. ksoiqka olajñka
meyeÈ,s lrhs'
wka;¾.;h ld,Éfþold,Éfþold,Éfþold,Éfþold,Éfþo
1'1 jHjidhl;aj ixl,amh
ú.%y lrhs'
1'2 jHjidhl;ajh yd
jHdmdr w;r
wfkHdakH
iïnkaO;dj úuihs
� jHjidhl;ajh
� jHjidhl;ajh ye|skaùu
� jHjidhl;ajh yd ne¢ uQ,sl
ixl,am ye¢kaùu -
ks¾udKYS,S;ajh"
kfjda;amdok nj" wjodkï oeÍu
� udkj iïm;la f,i
jHjidhl;ajfha iqúfYaI;ajh yd
jeo.;alu
� jHjidhl;ajh yd jHdmdr w;r
wfkHdakH iïnkaO;dj
� jHdmdr yd jHdmdßlhd ye¢kaùu
� jHjidhlhd yd jHdmdßlhd w;r
iudk;d
• jHdmdßlhd yd jHjidhlhd
w;r fjki
• jHjidhlhskaf.a úúO me;slv
(Various dimension of entrepre
neurs)
� jHdmdr jHjidhlhska
� iudchSh jHjidhlhska
� wNHka;ßl jHjidhlhska
30
09
7'0 fhdað; ksmqK;d" ksmqK;d uÜgï" úIh wka;¾.;h" bf.kqï M, yd ld,Éfþo - 10 fYa%Ksh
ksmqK;d uÜgu
11111 jHjidhl;ajhjHjidhl;ajhjHjidhl;ajhjHjidhl;ajhjHjidhl;ajh
yd tysyd tysyd tysyd tysyd tys
jeo.;alujeo.;alujeo.;alujeo.;alujeo.;alu
wjfndaO fldgwjfndaO fldgwjfndaO fldgwjfndaO fldgwjfndaO fldg
f.kf.kf.kf.kf.k
jHjidhlfhl=jHjidhlfhl=jHjidhlfhl=jHjidhlfhl=jHjidhlfhl=
ùfï we,auùfï we,auùfï we,auùfï we,auùfï we,au
m%o¾Ykh lrhs'm%o¾Ykh lrhs'm%o¾Ykh lrhs'm%o¾Ykh lrhs'm%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;dj
06
xvi
bf.kqï M,
� fok ,o mqoa., .;s,laIK w;=frka
jHjidhlhkag iqúfYaI jQ .;s,laIK
fjka fldg olajhs'
� jHjidhl;aj .;s,laIK iajlSh
.;s,laIK iuÕ .<mñka ;ud ;=<
mj;akd jHjidhl;aj .;s,laIK
biau;= fldg olajhs'
� fok ,o jHjidhl;aj .;s,laIK ú.%y
lrhs'
wka;¾.;h ld,Éfþo
1'3 jHjidhlhskaf.a
iqúfYaI .;s,CIK
úu¾Ykh lrhs'
� jHjidhlhskaf.a iqúfYaI .;s,laIK
� ks¾udKYS,S nj Creativity
� kfjda;amdok nj -
Innovativeness
� wjodkï Ndr .ekSu - Risktaking
� oelaula iys; nj -Visionary
� mßir ixfõ§ nj yd wjia:d y÷kd
.ekSu - Environmental sensitivity and
Recognition of opportunities.
� iqNjd§ ùu - Optimistic
� wiSre wruqKq bgqlr .ekSu flf¾
keUqrej - Achievement orientation
� iajlSh id¾:l;ajh ;ud wkqj
;SrKh jk nj ms<sn| úYajdih
- Internal locus of control
� iajdëk;ajh - Autonomy
� kuHYS,S;ajh - Flexbility
� oeä wdYdj - Passion
� wdrïNkh - Initiative
09
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu
xvii
bf.kqï M,
� lsishï mqoa.,fhla jHjidhlfhl=
ùfuka Tyqg w;aú¢h yels iqúfYaI
m%;s,dN idlÉPd lrhs'
� we;eï mqoa.,hska Ôjfkdamdhla f,i
/lshdjla f;dard .ekSug fhduq fkdù
jHdmdr lsÍu i|yd fhduqùug fya;=
bÈßm;a lrhs'
� foaYSh wd¾Ól ixj¾Okh i|yd
jHjidhlhska odhl jk whqre fmkajd
fohs'
ksmqK;d uÜgu wka;¾.;hld,Éfþo
� jHjidhlhskaf.a idudkH .;s,laIK
ksoiqka (
lemùu Dedicatio
idudkH jegySu Common sense
iajhx fm<Uùu Self motivation
wd;au úYajdih Self confidence
f;dr;=re fidhd ne,Su
Information seeking
� jHjidhl;ajfha m%;s,dN
� jHjidhlhdg ,efnk m%;s,dN
� iajlSh ffojh ;SrKh ùu'
� ld¾hhkays úúO;ajhla we;sùu
� mQ¾K úNjH;d idOkh lr.;
yelsùu
� iajhxfmdaIs; nj
� j¾Okh i|yd mqoa.,hkag Wmßu
wjldY ,eîu'
� wdl¾YKSh ,dNhla bmhSu
� iudc iqNidOkh i|yd odhl
úh yelsùu
� ksoyi iy b;d by< wd;au
mßmQ¾K;ajhlg m;aùu
1'4 jHjidhl;ajfha m%;s,dN
úuihs'
06
ksmqK;dj
xviii
bf.kqï M,wka;¾.;h ld,Éfþo
� jHjidhl;ajfhka foaYSh wd¾Ólhlg,efnk m%;s,dN� /lshd W;amdokh� iïm;a Wmßu f,i Wmfhdackh
lsÍu� mqoa.,hkaf.a Ôjk ;;a;ajh
Wiia ùu� m%dfoaYSh ixj¾Okh� kfjda;amdok ;=<ska kj NdKav yd
fiajd y÷kajd§u� wdodhu fn§hdfï úIu;dj wvqùu� úfoaY úksuh bmhSu� iaffjrS yd ksjy,a wd¾:slhla
yd cd;shla ks¾udKh ùu
� l=vd mßudK jHdmdr� l=vd jHdmdr ye¢kaùu� l=vd jHdmdr yd jHjidhl;ajh
w;r iïnkaO;dj� Y%S ,xldfõ wd¾:sl ixj¾Okfhys,d
l=vd mßudK jHdmdrj, jeo.;alu� l=vd jHdmdrj, Yla;Ska yd iSud� l=vd jHdmdr wid¾:lùug
n,mdk fya;=
� l=vd jHdmdr id¾:l lr .ekSu
i|yd .; yels ls%hdud¾.
2'1 jHjidhl;ajh yd
l=vd mßudK jHdmdr
w;r we;s in|;dj
wkdjrKh lrhs'
� l=vd mßudK jHdmdrj,
.;s,laIK meyeÈ,s lrhs'
� YS% ,xldj jeks wd¾Ólhlg l=vd
mßudK jHdmdr m%fhdackj;a
jk wkaou fmkajd fohs'
� l=vd mßudK jHdmdr
wid¾:lùug ;=vqfok idOl
msgqoelSu i|yd fhdackd bÈßm;a
lrhs'
06
16
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu
2' l=vd mßudK2' l=vd mßudK2' l=vd mßudK2' l=vd mßudK2' l=vd mßudKjHdmdrhljHdmdrhljHdmdrhljHdmdrhljHdmdrhljHdjidhlhl=jHdjidhlhl=jHdjidhlhl=jHdjidhlhl=jHdjidhlhl=úiska bgq lrkúiska bgq lrkúiska bgq lrkúiska bgq lrkúiska bgq lrkN+ñldN+ñldN+ñldN+ñldN+ñld úu¾YKhúu¾YKhúu¾YKhúu¾YKhúu¾YKhlrhs'lrhs'lrhs'lrhs'lrhs'
xix
bf.kqï M,
� jHjidhlfhla iajlSh jHdmdrh ;=< bgq
lrk m%Odk N+ñld meyeÈ,s lrhs'
� jHdmdrhla ;=< jHjidhlhl=f.a
N+ñldj,g wod< ld¾hhka i|yd ksoiqka
olajhs'
� jHjidhlfhl=f.a tla tla N+ñld
jHdmdrhl id¾:l;ajhg n,mdk whqre
idlÉPd lrhs'
� l<ukdlrK yd kdhl;aj N+ñld
uekúka bgqlsÍu i|yd jHjidhlhl=g
;sìh hq;= uQ,sl l=i,;d olajhs'
� fok ,o l<ukdlrK yd kdhl;aj
l=i,;d ¨yqäka meyeÈ,s lrhs'
� l<ukdlrK yd kdhl;aj l=i,;d
jHdmdrhl id¾:l;ajhg fya;= jk
wkaou fmkajd fohs'
wka;¾.;h ld,Éfþo
� l=vd mßudK jHdmdrhla ;=<
jHjidhlfhl=f.a m%Odk N+ñld
� ye¢kaùu
� m%Odk N+ñld
� whs;slre
� kdhlhd
� l<ukdlre
� by; N+ñldj,g wod< ld¾hhka
� l<ukdlrK yd kdhl;aj N+ñld
id¾:lj bgq lsÍu i|y jHjidhlhl=g
;sìh hq;= uQ,sl l=i,;d
� ye¢kaùu
� ;dlaIKsl
� udkj
� ixl,amkd;aul
� lKavdhula iuÕ lghq;= lsÍu
� ikaksfõokh
� WmfoaYkh
� wdo¾Yu;aj lghq;= lsÍu
� lKavdhu ksfhdackh lsÍu
2'2 l=vd mßudK
jHdmdrhla ;=<
jHjidhlhl= bgq
lrk m%Odk
N+ñld wOHhkh lrhs'
2'3 l=vd mßudK
jHdmdrhla
id¾:lj mj;ajdf.k
hdu i|yd
jHjidhlhl= úiska
j¾Okh lr .; hq;=
l<ukdlrK yd
kdhl;aj l=i,;d
wkdjrKh lrhs'
05
05
ksmqK;d uÜgu ksmqK;dj
xx
bf.kqï M,
� jHdmdr mßirh meyeÈ,s lrhs'
� jHjidhlhl= jYfhka jHdmdr
mßirh .ek ie,ls,su;a ùfï
jeo.;alu idlÉPd lrhs'
� wOHhkfha myiqj i|yd jHdmdr
mßirh fldgia lrhs'
� jHdmdrhl wNHka;r mßirh ksoiqka
iys;j meyeÈ,s lrhs'
� jHdmdrhl wNHka;r mßirfha y\qkd
.kakd Yla;Ska we.hSulg ,la lrhs'
� jHdmdr wNHka;r mßirfhka y÷kd
.kakd ÿ¾j,;dj,g ms<shï fhdackd
lrhs'
� jHmdrhl ndysr mßirh ksoiqka iys;j
meyeÈ,s lrhs'
� jHdmdrhl ndysr mßirfhka y÷kd
.kakd wjia:d we.hSulg ,la lrhs'
� jHdmrhl ndysr mrirfha y÷kd .kakd
;¾ckj,g ms<shï fhdackd lrhs'
wka;¾.;h ld,Éfþo
� jHdmdr mßirh� ye¢kaùu
� jHdmdr mßirh
wOHhkfha jeo.;alu
� jHdmdr mßirh j¾. lsÍu'
� wNHka;r mßirh
� ndysr mßirh
� wNHka;r mßirh yd tysn,mEu
� wNHka;r mßirh yd tys
idOl
� wNHka;r mrsir idOl
;+<ska u;=jk Yla;Ska yd
oq¾j,;d
� ndysr mßirh yd tys n,mEu � ndysr mßirh yd tys idOl
� ndysr mrsir idOl ;=<ska
u;=jk wjia:d yd ;¾ck
3'1 jHdmdr mßir
wOHhkh i|yd
jHdmdr mßir idOl
fjka fjkaj úuihs'
3'2 jHdmdr wNHka;r
mßir n,fõ.j,
ls%hdldÍ;ajh
ú.%y lrhs'
3'3 jHdmdr ndysr mßir
n,fõ.j,
ls%hdldÍ;ajh
ú.%y lrhs'
20
02
06
06
3'3'3'3'3' jHjidhlhl=jHjidhlhl=jHjidhlhl=jHjidhlhl=jHjidhlhl=
f,i jHdmdrf,i jHdmdrf,i jHdmdrf,i jHdmdrf,i jHdmdr
mßirhmßirhmßirhmßirhmßirh
úYaf,aIKhúYaf,aIKhúYaf,aIKhúYaf,aIKhúYaf,aIKh
lrhs'lrhs'lrhs'lrhs'lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu
xxi
bf.kqï M,
••••• YS% ,xld wd¾Ólfha m%Odk jHdmdr
wxY ksoiqka iys; j meyeÈ,s lrhs'
••••• jHdmdr i|yd m%fhdackhg .; yels
YS% ,xldfõ iq,N iïm;a i|yd
ksoiqka olajhs'
••••• jHjidhlhl= jYfhka jHdmdr mßir
m%jK;d ms<sn|j ie,ls,su;a ùfï
jeo.;alu idlÉPd lrhs'
••••• mqoa.,hl= jHdmdrhla wdrïN lsÍug
fmr .; hq;= jeo.;a ;SrKidlÉPd
lrhs'
••••• mqoa.,fhl= jHdmdrhla wdrïN lsÍfï
§ u;= úh yels .eg`Mj,g úi÷ï
fhdackd lrhs'
••••• jHdmdrhla wdrïN lsÍfï § u;=úh
yels .eg`Mj,g fok ,o f;dr;=re
mokï lrf.k m%Yia: úi÷ï
fhdackd lrhs'
wka;¾.;h ld,Éfþo
� Y%S ,xld wd¾Ólfha iajNdjh
••••• Y%S ,xldfõ wd¾Ólfha m%Odk
jHdmdr$ ksIamdok wxY
••••• m%d:ñl
••••• oaú;Shsl
••••• ;D;Shsl
••••• Y%S ,xldfõ iq,N iïm;a
••••• mßir m%jK;d
� jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr .;
hq;= jeo.;a ;SrK
� jHdmdrh i|yd mQ¾K jYfhka
lemùu'
� jHdmdrhg mokï jk NdKavh
fyda fiajdj
� fjf<|fmd<
� ;r.ldÍ;ajh
� bmhSfï m%udKj;a nj
� m%d.aOkh imhd .ekSu
� ;ksj fyda yjq,aj wdrïN lsÍu
� ia:dkh f;dard .ekSu
3'4 jHjidhlfhl=
jYfhka Y%S ,xldfõ
wd¾Ólh ms<snoj
.fõIKh lrhs'
4'1 jHdmdrhla wdrïN
lsÍug fmr .; hq;=
;SrK wkdjrKh lrhs'
06
24
04
ksmqK;d uÜgu ksmqK;dj
4'4'4'4'4' fhda.Hhfhda.Hhfhda.Hhfhda.Hhfhda.Hh
jHdmdrhlajHdmdrhlajHdmdrhlajHdmdrhlajHdmdrhla
wdrïN lsÍfïwdrïN lsÍfïwdrïN lsÍfïwdrïN lsÍfïwdrïN lsÍfï
mQ¾j iQodkumQ¾j iQodkumQ¾j iQodkumQ¾j iQodkumQ¾j iQodku
m%o¾Ykh lrhs'm%o¾Ykh lrhs'm%o¾Ykh lrhs'm%o¾Ykh lrhs'm%o¾Ykh lrhs'
xxii
bf.kqï M,
••••• jHjidhlhl=g jHdmdrhla wdrïNlsÍfï § fjf<|m<g m%fõY úh yelsúl,am wdldr olajhs'
••••• jHjidhlhl=g fjf<|fmd<lgm%fõY úh yels úl,am wdldrj,mj;akd jdis yd iSud idlÉPd lrhs'
••••• kj jHdmdrhla wdrïN lsÍfï §fjf<|m<g msúiSu i|ydjHjidhlhl=g .; yels Wmdhud¾.meyeÈ,s lrhs'
••••• jHdmdr woyia ksoiqka iys;j meyeÈ,slrhs'
••••• jHjidhlhl=g fyd| jHdmdr woyiljeo.;alu fya;= iys;j meyeÈ,s lrhs'
••••• jHdmdr woyia cks; lr.; yelsuq,dY% i|yd ksoiqka olajhs'
••••• jHdmdr woyi yd jHdmdr wjia:djw;r fjki meyeÈ,s lrhs'
••••• fyd| jHdmdr wjia:djla ;lafiarelsÍu i|yd Ndú; l< yels ks¾Kdhlolajhs'
••••• kj ksIamdÈ;hlg kS;Hdkql+,/ljrKh i,id .ekSu i|yd .;yels ls%hdud¾. fmkajd fohs'
wka;¾.;h ld,Éfþo
4'2 kj jHdmdrhla wdrïNlsÍfï § fjf<|fmd<gmsúish yels úl,am l%uyd Wmdhud¾. úuihs'
4'3 jHdmdrhla i|yd jHdmdrwoyila f;darhs'
4'4 jHdmdr wjia:djlfhda.H;dj ;lafiarelrhs'
••••• kj jHdmdrhla wdrïN lsÍfï §fjf<|m<g msúish yels úl,am l%u••••• mj;sk fjf<|fmd<lg mj;sk
NdKav fyda fiajd••••• mj;sk fjf<|fmd<lg kj
NdKav fyda fiajd••••• kj fjf<|fmd<lg mj;sk
NdKav fyda fiajd••••• kj fjf<|fmd<lg kj
NdKav fyda fiajd••••• kj jHdmdrhla i|yd msúiqï Wmdh
ud¾.••••• iqúfYaIs; NdKavhla$fiajdjla••••• ksIamdÈ; m%fNaokh••••• fjf<|fmd< ysoei••••• kfjda;amdokh
••••• jHdmdr woyila f;aÍu'� jHdmdr woyia ixl,amh� fyd| jHdmdr woyil jeo.;alu� jHdmdr woyia uQ,dY%
� jHdmdr woyia jHdmdr wjia:djla njgm;a lr .ekSu
� jHdmdr wjia:dj ye¢kaùu� jHdmdr woyia yd wjia:d w;r
fjki� fyd| jHdmdr wjia:djl ,laIK� fyd| jHdmdr wjia:djla f;dard
.ekSu� f;dard.;a jHdmdr woyi i|yd
kS;Hdkql+, /ljrKh ,nd .ekSu
10
05
05
90
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu
xxiii
1
New- 14-6-4
bf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,shbf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,shbf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,shbf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,shbf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,shi|yd Wmfoiai|yd Wmfoiai|yd Wmfoiai|yd Wmfoiai|yd Wmfoia
2
New- 14-6-4
ksmqK;dj 1 ( jHjidhl;ajh yd tys jeo.;alu wjfndaO fldg f.k
jHjidhlfhla ùfï we,au m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 1'1 ( jHjidhl;aj ixl,amh ú.%y lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 09
bf.kqï M,bf.kqï M,bf.kqï M,bf.kqï M,bf.kqï M, (((((
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
• jHjidhl;ajh ms<sn`o iajlSh woyi m%ldY lsÍug'
• jHjidhl;aj ixl,amh yd ne`ÿKq my; i|yka uQ,sl mo ,sys,a niska meyeÈ,s lsÍug
• ks¾udKYS,s;ajh'
• kfjda;amdokh'
• wjodkï ndr .ekSu '
• fiiq ksIamdok iïm;aj,g idfmalaIj jHjidhl;ajfhys iqúfYaI;ajh idlÉPd
lsÍug'
mdvï ie,iqu i|yd Wmfoiamdvï ie,iqu i|yd Wmfoiamdvï ie,iqu i|yd Wmfoiamdvï ie,iqu i|yd Wmfoiamdvï ie,iqu i|yd Wmfoia
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o" ta yd iïnkaO j
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o" ukd jegySula ,nd.kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flf¾ wjOdkh fhduq lrkak'
• jHdjidhl;ajfha úldYkh ¨yçka meyeÈ,s lr" jHdjidhl;ajh ms<sn| úoaj;=ka
bÈßm;a lr we;s u; lsysmhla bosßm;a lrkak' tys§ jHdjidhl;ajh ms<sn| kQ;k
w¾:l:k bÈßm;a lr tajd ú.%y lrkak'
• weuqKqqu 1'1'1 ys i|yka ls%hdldrlfuys isiqka ksr; lrjkak'
• fuys § Tn yd isiqka okakd jHjidhlhl= ksoiqka f,i f.k Tjqkaf.a ksIamdos;j,
iajNdjh" Tjqkaf.a kj ksIamdos; " jHdmdrfha we;s ù we;s ÈhqKqj ms<sn`o j § we;s úIh
ks¾foaYfha wka;¾.; lreKq u;= jk whqßka idlÉPdjla fufyhjkak'
• wjia:djla ;sfíkï" id¾:l jHjidhlfhl= f.kajd Tyq fuf;la wd .uka uÕ
ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lsÍug bv i,iajkak'
• jHjidhl;ajh ms<sn`o § we;s u; meyeÈ,s lsÍfï § tu u; i|yd mokï jk lreKq
;yjqre lrkak'
• l=vd jHdmdr jYfhka mj;ajd f.k hk jHjidhlhska o" l=vd jHdmdr f,i wdrïN
lr miq j úYd, f,i ÈhqKq ù we;s jHjidhlhska o" wka;¾ cd;sl f,i jHdmdr lghq;=
lrk jHjidhlhska o isák nj;a" i|yka lr Tjqkaf.a kj ksmehqï wod< lr .ksñka
idlÉPdj fmdaIKh lrkak'
• jHjidhl;aj ixl,amh yd neÿKq uQ,sl mo ms<sn`o mdvfï § m%fõYh i`oyd my; i|yka
;s;a kjh hd lsÍfï l%shdldrlu bÈßm;a lrkak'
3
New- 14-6-4
'
• ks¾udKYS,S j is;Sfuka by; ls%hdldrlu ksjerÈ j l< yels nj mjikak' wk;=rej
jHjidhl;ajh yd ne¢ uq,sl ixl,am jk ks¾udKYS,s;ajh" kfjda;amdokh yd wjodkïne¢ uq,sl ixl,am jk ks¾udKYS,s;ajh" kfjda;amdokh yd wjodkïne¢ uq,sl ixl,am jk ks¾udKYS,s;ajh" kfjda;amdokh yd wjodkïne¢ uq,sl ixl,am jk ks¾udKYS,s;ajh" kfjda;amdokh yd wjodkïne¢ uq,sl ixl,am jk ks¾udKYS,s;ajh" kfjda;amdokh yd wjodkï
Ndr .ekSu Ndr .ekSu Ndr .ekSu Ndr .ekSu Ndr .ekSu hk ixl,am y÷kajd fokak' tlsfkl ixl,am w;r mj;akd wka;¾
iïnkaO;dj fmkajd fokak' ks¾udKYS,s;ajh ms<sn| meyeÈ,s lsÍfï § ks¾udKYS,s;ajhg
ndOdldÍ jk idOl ms<sn| j o" ks¾udKYS,s;ajh j¾Okh lr.; yels wdldrh ms<sn| j o
ksoiqka bÈßm;a lrkak' kfjda;amdokh i`oyd wjYH N+ñh" Y%uh" m%d.aOkh hk iïm;a
;snqK;a jHjidhlhska odhl fkdù ksmehqï ìys fkdjk nj fmkajd fokak' ta wkqj
jHjidhlhskaf.a jeo.;alu ;yjqre lrkak'
• ksmqK;d uÜgu wjidkfha fojrK iajNdjfha m%Yak 10 la muK ms<sfh, lr isiqka
,jd wNHdi lrjkak'
kso(
1' ksIamdok iïm;a w;r jvd jeo.;a iïm; jkafka jHjidhl;ajhhs' ^i;Hhs$wi;Hhs&
2' " jHjidhl;ajh" mqoa.,hka ;=< mj;sk Wiia fm!reI .=Khls' i;Hhs$wi;Hhs&
3' jHjidhl;ajh mqoa.,hka ;=< j¾Okh ù we;af;a b;d uE;l§ h' ^i;Hhs$wi;Hhs&
;s;a 09 lvodishl ,shd .ekSug i,iajd th ir, f¾Ld y;rla ^04& la muKla
Wmfhda.S lrf.k" fláld,hla ;=< §^úkdä 2 l § muK & mEk fkdTijd hd lrk f,i
isiqkag okajkak' th id¾:l j ksu l< isiqkaf.ka flfkl= bÈßhg le|jd yqKq mqjrefõ
i|yka ;s;a kjh hd lrk wdldrh wdo¾Ykh lrkak'
A
N+ñh --------------
Y%uh --------------
m%d.aOkh --------------
jHdjidhl;ajh --------------
B
"A" ,ehsia;=fõ jpkj,g .e,fmk fhÿï " B " ,ehsia;=fjka f;dard tajdfha wxl
ysia;ek u; ,shkak'
4' wuqøjH
5' fjkila we;s lsÍu
6' c,h
7' uyd ud¾.
8' úÿy,am;s
9' r:jdyk
10' NdKav$ fiajdj,g jákdlula ,nd§u
1' .KldêldÍjrhd2' hkaf;%damlrK yd fuj,ï3' kfjda;amdok ìyslsÍu
• • •
• • •
• • •
>• • •
• • •
• • •
• by;
4
New- 14-6-4
• Y%S ,xld jHjidhl;aj iïudk ,nd.;a jHjidhlhska ms<sn`o f;dr;=re /ia lrjkak
;lafiarelrK yd we.ehSï ks¾Kdhl (
• ks¾udKYS,s;ajh" kfjda;amdokh yd wjodkï ±Íu hk uQ,sl mo we;=<;a j jHjidhl;ajh
ixl,amh meyeÈ,s lrhs'
• jHjidhl;aj ixl,amh yd neÈ my; i`oyka uQ,sl moj, w¾:h ir< j meyeÈ,s
lrhs'
i ks¾udKYS,s;ajh
ii kfjda;amdok nj
iii wjodkï ±Íu
• N+ñh" Y%uh" m%d.aOkh hk iïm;aj,g jvd jHjidhl;aj ixl,amh fjkiajk
wdldrh;a tu iïm;a ksIamdokh i`oyd Ndú; lsÍug jHjidhla;jh w;HjYH nj;a
;yjqre lrhs'
ì%iag,aafndaâ fyda äuhs fld<hl mqoa.,hl=f.a rEmhla we| tys my; i|yka wjhj kï
lrkak'
1' wei 2' fud<h 3' lk 4' kdih 5' fn,a, 6' yoj;
7' lg 8' w;a 9' w;a weÕs,s 10' mdo 11' md weÕs,s 12' fld÷ kdráh
Ñ;%h mka;shg bÈßm;a lr tu rEmfha i|yka tlsfkl wjhj mqoa.,hl=g m%fhdackj;a
jkafka ukaoehs isiqkaf.ka úuikak' isiq m%;spdr yqKq mqjrefõ i|yka lrkak' wk;=rej
tu wjhj jHdjidhlhl= m%fhdackhg .kakd wdldrh my; i|yka f;dr;=re mokï
lrf.k idlÉPdjla fufyhjkak' fuys§ jhdjidhlhd idudkH mqoa.,fhl=g jvd
iqúfYaIS pß;hla nj ;yjqre lsßu wjYH fõ'
.=Kd;aul fhojqï' .=Kd;aul fhojqï' .=Kd;aul fhojqï' .=Kd;aul fhojqï' .=Kd;aul fhojqï'
• 10 fY%aKsh fm<fmd;' 1 mßÉfþoh
• weuqKqu 1'1'1 ys we;=<;a ls%hdldrlu'
uq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,am
• jHdjidhl;ajh'
• ks¾udKYS,ss;ajh'
• kfjda;amdokh'
• wjodkï oeÍu'
• ksIamdok iïm;a'
5
New- 14-6-4
01' wei - jHdmdr wjia:d .fõIKhg yd oelaula we;slr .ekSu i|yd'
02' fud,h - ks¾udKd;aul woyia ckkh lsßu i|yd'
03' lk - oekqu iy m<mqreoao we;s whf.a Wmfoiaj,g weyqïlka §u
i|yd'
04' kdih - mßirfha we;sjk fjkiaùï wd.%yKh lsÍu i|yd'
05' fn,a, - wjodkï ord .ekSu i|yd'
06' yoj; - lemùu" oeä W;aiyjka;nj yd wruqKq bgqjk úg we;sjk
wNsudkh ú|ord .ekSu i|yd
07' lg - M,odhS ikaksfõokhla mj;ajd .ekSu i|yd'
08' w;a - id¾:l;ajhg Wrfok lKavdhï idudðlhska je<|.ekSu i|yd
'09' w;a weÕs,s - w;ajer§ï $wid¾:l;ajhkaj,ska ,o bf.kqï wjia:d .Kkh
lsÍu i|yd'
10' mdo - we;sjk ndod u.yer hdu i|yd'
11' md weÕs,s - ÿIalr iy wjodkï ud¾.j, weúohdu i|yd'
12' fld÷ kdráh - wd;au úYajdih we;sj bÈßhg hdu i|yd '
6
New- 14-6-4
ksmqK;dj 1'0 ( jHjidhl;ajh yd tys jeo.;alu wjfndaO fldg f.k
jHjidhlfhl= ùfï we,au m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 1'2 ( jHjidhl;ajh yd jHdmdr w;r wfkHdakh iïnkaO;dj úuihs'
ld,Éfþo .Kk ( 06
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
• jHdmdrj, iajNdjh idlÉPd lsÍug'
• jHjidhlhd yd jHdmdßlhd w;r iudklï bÈßm;a lsÍug'
• jHmdßlhd yd jHjidhlhd w;r fjkialï bÈßm;a lsÍug'
• jHjidhlhska j¾. ksoiqka olajñka meyeÈ,s lsÍug'
mdvï ie,iqu i|yd Wmfoia
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flf¾ wjOdkh fhduq lrkak'
• " jHdmdr hkq l=ula ±hs " úuiñka nqoaê l,ïNkhla u.ska isiq m%;spdr ,nd .kak
^úkdä 05 la m%udKj;a h&'
• isiq m%;spdr ie,ls,a,g .ksñka jHdmdr ixl,amh yd jHdmdrj, .;s ,CIK ms<sn`o
ye|skaùula lrkak'
• jHdmdßlhd yd jHjidhlhd w;r fjkialï meyeÈ,s lsÍfï § weuqKqu 1'2'1 ys we;=<;a
iïuqL idlÉPdj m%fhdackhg .kak ' fuys § udOHfõÈhd" pß;a yd úYaj hk pß; 3
i`oyd isiqka ;sfofkl= f;dard f.k N+ñld rx.khla $ iïuqL idlÉPdjla weiqßka th
mx;shg bÈßm;a l< yels h' bka wk;=rej jHjidhlhd yd jHdmdßlhd hk pß;
foflys fjkialï yd iudklï wkdjrKh lrkak'
• jHdmdr jHdjidhlhska " iudchSh jHdjidhlhska yd wdNHka;ßl jHdjidhlhska
i|yd ksoiqka olajkak'
• isiqka okakd jHdmdßlhl= fyda jHdjidhlhl= ms<sn| my; i|yka f;dr;=re /ia lr
bÈßm;a lsÍug Wmfoia ,nd fokak' tys §"
• jHdjidhlhska$ jHdmdßlhska 5 fofkl= y÷kd .ekSu'
• Tjqkaf.a jHdmdrj, kï yd Tjqka jHdmdßlfhla o jHdjidhlfhla o hkak fya;=
iys; j úksYaph lsÍu' ta i|yd my; i|yka j.=j m%fhdackhg .kak'
10 fY%aKsh fm<fmd;'
7
New- 14-6-4
jHdmdrfha ku whs;slre jHjidhlfhlao tfia ;SrKh
jHdmdßlfhla o lsÍug fya;=j
1'
2'
3'
4'
5'
jHdmdßlhd
jHdmdßlhd
jHdmdßlhd
jHdmdßlhd
jHdmdßlhd
jHdjidhlhd
jHdjidhlhd
jHdjidhlhd
jHdjidhlhd
jHdjidhlhd
my; j.=fõ i|yka m%ldY isiqkag bÈßm;a lr ta ta m%ldYj, i|yka mqoa.,hd
jHdmdßlfhlao @ jHdjidhlfhlao hkak ;SrKh lr ta ta m%ldY bÈßfha wod< ia:dkfha
zz PZZ ,l=K fh§ug Wmfoia fokak' wk;=rej ta ta mqoa.,hd jHdjidhlhl= f,i
ie,lSug fyda fkdie,lSug fya;= idlÉPd lrkak'
01' ksu,a mßirfha we;s jk fjkiaùïj,g m%;spdr
olajñka" m%;s,dN w;alr .kshs'
02' mì,siaf.a jHdmdrh wo;a tod mßÈ u h'
03' úmq,fiak úÿy,am;sjrhd jeiShdug wdikak j ;snQ
mdi,la ckm%sh mdi,la njg m;a lf<a h'
04' ì,af.aÜia mß.Kl jHdmdr lafIa;%fha oejeka;fhls'
05' iqj`o ú,jqka yd wdf,amk j¾. is,a,r fj<`odfï fhfok
úu,fiak" iajlSh NdKav f.kaf.g f.dia
úlsKSfï jev ms<sfj<lska b;d id¾:l m%;sM,
,enQfjls'
06' fudag¾ r: wu;r fldgia úl=Kk chfiak" Tyqf.a
jHdmdrh wdikakfha wdrïN lsÍug hk tjeks u
jHdmdrhla i`oyd ks;r ndOd lrhs'
07' .;a Kh f.jd .ekSug fkdyels j" rEmfiak ;u
jHdmdrh jid ±ó h'
08' wl¾ukH j mej;s rcfha frday,la" ienE iqjfi;
i,ik frday,a mßY%hla njg mßj¾;kh lsÍug tys
kj wOHCIjrhd iu;a ù we;'
09' chfiak Tyqg ysñ ;S%frdao r: lsysmhla k.rfha l=,shg ÿjjhs'
10' frdâßf.da iajlSh j.d lghq;= i|yd ldnksl
fmdfydr Ndú;hg udreùfuka by< m%;s,dN w;alr .kshs'
8
New- 14-6-4
;lafiarelrK yd we.hsï ks¾Kdhl (
• jHdmdrj, .;s ,CIK we;=<;a jk mßÈ jHdmdr ixl,amh meyeÈ,s lrhs'
• jHdmdßlhd yd jHjidhlhd w;r mj;sk iudk ,CIK bÈßm;a lrhs'
• jHjidhlhd;a jHdmdßlhd;a hk fofokdf.a fjkialï ixikaokd;aul j olajhs'
• jHdmdr jHjidhlhska" iudchSh jHjidhlhska yd wNHka;ßl jHjidhlhska i`oyd
ksoiqk ne.ska olajhs'
• weuqKqu 1'2'1 g wod< udOH idlÉPdfõ msgm;a ;=kla'
mßÉfþoh 2
.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï
10 fY%aKsfha fm< fmd;•
uq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,am
• wjYH;d yd jqjukd
• jHdmdr
• jHdmdßlhd yd jHdjidhlhd
• jHdmdr jHdjidhlhska
• iudchSh jHdjidhlhska
• wNHka;ßl jHdjidhlhska
9
New- 14-6-4
weuqKqu 1'2'1
udOH idlÉPdj
my; ±lafjkafka zz Business ZZ rEmjdyskS jev igyfka udOHdfõÈfhl= ±kg jHdmdr
lghq;=j, fhfok m%isoaO mqoa.,hska fofofkl= iu`. l< iïuqL idlÉPdjl f;dr;=re h'
udOHfõÈhd ( Tnf.a jHdmdr lghq;= .ek fláfhka mejiqjfyd;a'
pß;a ( uf.a mshd lrf.k wd jHdmdrh uu;a lr f.k hkjd' uu taflka
iEySulg m;a fjkjd' uf.a mshd biair m%foaYfha ckm%sh jHdmdßlfhla
úYaj ( fï jHdmdrh wfma iShf.ka ;d;a;g wd tlla ' fofokd u lf<a hlv
yd jdfka WmlrK yok jev m<la' uu wo uq`M;ekaf.ghs f.dúm,ghs
´k lrk WmlrK fndfyduhla yo, fjf<|fmd<g imhkjd'
udOHfõÈhd ( ±ka fï m%foaYfha w¨;a jHdmdr fndfyduhla wdrïN fj,d fkao@
ta .ek Tn fudkjdo ys;kafka'
pß;a ( tal kï .eg¨jla ;ud' ta;a fu;kg u mqreÿ jQ .kqfokqlrefjda
bkakjdfka ta wh uf.;a tlal .kqfokq lrkjd'
úYaj ( tal fndfydu fyd`o fohla' fï m%foaYhg tk .kqfokqlrefjda jeä
Wkdu uf. jHdmdrhg;a ta wh tkjd' Tjqka wdl¾IKh lr .ekSug
uu ±k .kak ´k'
udOHfõÈhd ( Tfí wkd.; ie,iqï fudkjdo @
pß;a ( jHdmdrh fï úÈhg u lrf.k hkjd' jeä fjkialï lrkak
.sfhd;a fudkjd fjhso lshkak neyefka' uf.ka miafi uf.a
orefjd fï jHdmdrh ÈhqKq lrf.k hdú'
úYaj ( fu;ku /f`okak woyila keye' rfÜ f;dfÜ isÿjk foa n,,d
jHdmdrh ta wkqj ÈhqKq lr .kak jev ms<sfj<la ;shkjd'
udOHfõÈhd ( biair jf.a fkfjhs' wo msgrgj,a iuÕ lrk .kqfokq by<
.syska' ta .ek Tn fudlo ys;kafk'
pß;a ( msgrg NdKavj, ku ú;rhs' Bg jeäh fyd| foaj,a ,xldfõ
ksmojkjd' mdßfNda.slfhda ñ, wvq kï .kakjd'
úYaj ( f,dalfha fudkjo fjkafk lsh,d oekf.k bkak ´k'
mdßfNda.slfhda wo nqoaêu;a' wefÕa .y, úl=Kkak neye' Tjqkag
wjYH foa fokak wms oek .kak ´k'
10
New- 14-6-4
újD; wkaO
ieÕjqkq fkdokakd
OpenBlind
Hidden Unknown
wka wh okakd
wka wh fkdokakd
;ud okakd ;uka fkdokakd
ksmqK;dj 1'0 ( jHjidhl;ajh yd tys jeo.;alu wjfndaO fldg f.k
jHjidhlhl= ùfï we,au m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 1'3 ( jHjidhlhskaf.a iqúfYaIS .;s ,CIK úu¾Ykh lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 09
bf.kqïM, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq " isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
• fok ,o .;s ,CIK w;=ßka jHjidhlhskag iqúfYaIS jQ .;s ,CIK fjka fldg
oelaùug'
• jHjidhl;aj .;s ,CIK iajlSh .;s ,CIK iu`. .,mñka ;ud ;=< mj;akd
jHjidhl;aj .;s ,CIK biau;= lr oelaùug'
• fok ,o jHjidhl;aj .;s ,CIK ú.%y lsÍug'
mdvï ie,iqu i|yd Wmfoia
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
• fuu ksmqK;d uÜgug wod< j bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh i`oyd l%Svdjla fhdackd
flf¾' tu l%Svdjg yd mdvug msúiSu i|yd my; ±lafjk zzfcdaydß ljqMj ixl,amhZZ
mx;shg bÈßm;a lrkak'
• fï i|yd YsIHfhl= mka;sh bÈßhg le|jkak' bka miqj tu YsIHhd ms<sn|j f;dr;=re
wfkla isiqkaf.ka úuikak' ,efnk f;dr;=re wkqj fcdaydß ljqMj iïmq¾K lrkak'
fcdaydß ljq`Mj
11
New- 14-6-4
• " fkdokakd" fldgi wvq ùu jvd jeo.;a nj ;yjqre lrkak'
• tfiau ;uka ;=< we;s Yla;Ska iy ÿ¾j,;d wkdjrKh lr .ekSfï jeo.;alu o
fmkajd fokak'
my; i|yka l%Svdj i`oyd § we;s Wmfoia ukdj wOHhkh lrkak'
l%Svdj .ek iudf,dapkhla lsÍu i`oyd tl <Õ ld,Éfþo folla fhdod .ekSu
wjYH fõ'
l%Svdj lsÍfuka miq tla tla jHjidhl;aj .;s ,CIKh meyeÈ,s lrkak'
jHjidhl;aj .;s ,CIK wkdjrKh lr .ekSfï l%Svdj i|yd Wmfoia ( jHjidhl;aj .;s ,CIK wkdjrKh lr .ekSfï l%Svdj i|yd Wmfoia ( jHjidhl;aj .;s ,CIK wkdjrKh lr .ekSfï l%Svdj i|yd Wmfoia ( jHjidhl;aj .;s ,CIK wkdjrKh lr .ekSfï l%Svdj i|yd Wmfoia ( jHjidhl;aj .;s ,CIK wkdjrKh lr .ekSfï l%Svdj i|yd Wmfoia (
• mka;sh lKavdhï follg fyda jeä .Kklg fjka lrkak'
• lKavdhïj,g mqj;am;a lvodis ;=k ne.ska ,nd fokak'
• iqÿiq ia:dkhla f;dard f.k my; rEm igyfka mßÈ fmÜáhla
^fi' ó 30 muK È." fi'ó' 20 muKla m<," fi'ó' 10 muK Wi& ;nd t;eka isg
iudk mr;rhlska ^mshjrla" folla muK jk& 1" 2" 3" 4 5" 6" wd§ f,i udhsï
,l=Kq lrkak'
6 5 4 3 2 1
• ,nd ÿka lvodisj,ska .=<ss ilia lr .ekSug Wmfoia fokak'
• lKavdhfï tla tla idudcslhd idod.;a lvodis .=<ss ,l=Kq lrk ,o
udhsïj,ska leu;s ia:dkhl isg fmÜáh ;=<g m;s; jkfia ouk f,ig Wmfoia
fokak'
• id¾:l m;s; lsÍula i|yd lS%vd l< ia:dkhg ysñ wxlh ,l=Kq f,i ysñ fõ'
• lS%vdjg jg ;=kls' tla idudðlfhl=g tla jghl § wjia:d ;=k ne.ska ,efí'
• m<uq jgfha § ksoyia j l%Svd lsÍug i,iajkak' fojk jgfha § ,l=Kq ,nd .ekSug
ndOd jk mßÈ wka whg Wml%u fh§ug yels nj o" ;=kajk jgfha § wid¾:l
W;aidyhka i`oyd lS%vd l< ia:dkfha wod< ,l=K wvq lrk nj o" tla tla ;rÕ
jdrh wdrïNfha § ±kqï fokak'
• .=rejrhd m<uq j l%Svdj wdo¾Ykh lr fmkajkak' wk;=rej iEu lKavdhulg u
fmryqrejla i`oyd wjia:djla ,nd fokak'
• lS%vdj lrk w;r;=r lKavdhï ,nd .kakd ,l=Kq yqKq $ iqÿ mqjrejl igyka lrkak'
• § we;s l%Svdj lrk w;r;=r l%Svd lrk isiqkaf.a yeisÍï fyd`Èka ksÍCIKh lr" tajd
u;l ;nd f.k l%shdldrlu iudf,dapk wjia:dfõ tu ksÍCIK jHjidhl;aj
.;s,CIK iu. ii`oñka bÈßm;a lrkak'
10
2030
•
•
•
•
12
New- 14-6-4
• ,l=Kq ,nd .ekSfï rgdj" isiqkaf.a yeisÍï" yd l%Svd ú,dYh úYaf,aIKh lsÍu fuys
we;s b;d jeo.;a fldgila fõ'
• l%Svdj lrk w;r;=r" isiqkag fmfkk fia ,l=Kq §u isÿ l< hq;= w;r ta i`oyd l%Svdjg
iyNd.s fkdjk isiqka fhdod.; yels h'
• lS%vdj b;d ;r`.ldÍ whqßka mj;ajd f.k hdug W;aidy lrkak'
• ta ta lKavdhï yd lKavdhï ;=< idudðlhka ,nd .kakd ,l=Kq ie,ls,a,g f.k
ksmqK;d uÜgug wod< wka;¾.; úIh lreKq u;= lr olajñka jHjidhl;aj
.;s,CIK meyeÈ,s lrkak'
• ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjikaùfuka wk;=rej"
01' weuqKqu 1'3'1 ys we;=<;a iajhx jHjidhl;aj .;s,CIK we.hSfï m%Yakdj,sh
isiqkag ,nd § ^Pdhd msgm;a$ ,shd .ekSug ie,eiaùu& ñks;a;= 05 la muK ld,hla
;=< ms<s;=re ,nd.kak' m%Yakdj,shg ms<s;=re iemhSfï § b;du;a wjxl ùug o
ksjeßÈ ms<s;=re " Tõ " fyda " ke;" úh yels nj o mjikak'
02' weuqKqu 1'3'1 we;=<;a ta ta m%Yakh u.ska uekSug wfmalaId lrk jHdjidhl;aj
.;s,laIK yd wfmalaIs; m%;spdr my; i|yka mßÈ fõ' we;eï isiqka i;= j
tjeks .;s,laIK fkdue;s kï wOHdmkh" mqyqKqj yd w;aoelSï u.ska tajd ÈhqKq
lr.; yels nj ;yjqre lrkak'
03' weuqKqu 1'3'1 i|yd úh yels ms<s;=re yd ta wkqj fy<sorõ jk jHdjidhl;aj .;s
,laIK my; oelafõ'
m%Yak wxlh úh hq;= ms<s;=r jHjidhl;aj .;s,CIK
1 Tõ - wLKav W;aidyh
2 Tõ - ord .ekSfï Yla;sh3 ke; - wd;au úYajdih4 Tõ - f;dr;=re fidhd ne,Su5 Tõ - kdhl;ajh6 Tõ - iqNjd§ùu7 ke; - wNsfhda. Ndr .ekSu8 ke; - kfjda;amdok nj9 ke; - wjodkï Ndr .ekSu10 Tõ - kuHYS,S nj11 Tõ - ks¾udKYS,S;ajh12 ke; - wiSre wruqKq bgqlr .ekSug we;s keUqrej13 ke; - wNHka;r md,k m:h ^;ud úiska ;udj
md,kh flfrk nj ms<sn`o úiajdih&
14 Tõ - mßir ixfõ§ nj
15 Tõ - ±lau
13
New- 14-6-4
01' l=uk ndOl meñKsho" uf.a wruqKq bgq
lr .ekSu w;afkdyßñ' Tõ$ke;
02' ug ´kEu fohla ord .ekSfï yelshdj ;sfí ' Tõ$ke;
03' uf.a ±ä wfmalaId bgq fkdjQ l< uu wffO¾hg m;afjñ Tõ$ke;
04' hï ld¾hhla wdrïN lsÍug fmr uu ta ms<sn`o j
fndfyda f;dr;=re fidhd n,ñ' Tõ$ke;
05' uf.a woyiaj,g ug wka wh tl`. lrjd .; yelshs' Tõ$ke;
06' ud W;aidy lrk lghq;a;la id¾:l fõ hhs
±äfia úYajdi lrñ' Tõ$ke;
07' wiSre ld¾hhka lsÍug uu W;aidy fkdlrñ ' Tõ$ke;
08' .eg¨j,g kj wdldrhl úi÷ï fidhkjdg jvd
mj;sk úi÷ulska iEySulg m;afjñ' Tõ$ke;
09' w¨;a foa lsÍug f.dia wmyiq;djg m;a ùug
jvd mj;sk fohla lsÍu hym;a hhs is;ñ' Tõ$ke;
10' wjYH wjia:dj, § uu uf.a ;SrK fjkia lr
.ekSug miqng fkdfjñ' Tõ$ke;
11' fndfyda wjia:dj, uu w¨;a fohla lsÍug
leue;a; olajñ' Tõ$ke;
12' id¾:l fõ hhs is;k foa muKla lsÍug uu leue;a;la
olajñ' Tõ$ke;
13' uf.a fndfyda lghq;= id¾:l jkafka jdikdj ksid hhs
uu úYajdi lrñ' Tõ$ke;
14' mßirfha isÿjk fjkiaùï ms<sn`oj uu ks;r úuis,su;a fjñ' Tõ$ke;
15' wkd.;fha ljqreka úh yels oehs meyeÈ,s b,lalhla ug ;sfí' Tõ$ke;
jHjidhl;aj .;s,CIK we.hSfï m%Yakdj,sh
uq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,am
• jHdjidhlhskaf.a iqúfYaI .;s,laIK'
.=Kd;aul fhojqï'.=Kd;aul fhojqï'.=Kd;aul fhojqï'.=Kd;aul fhojqï'.=Kd;aul fhojqï'
• 10 fY%aKsh fm<fmd;' 1 mßÉfþoh
• weuqKqu 1'3'1 ys we;=<;a lS%vdjg wjYH øjH'
;lafiarelrK yd we.hï ks¾Kdhl (
• isiqka ;uka ;=< ;sfnk jHjidhl;aj .;s,CIK m%ldY lrhs'
• mqoa.,hkaf.a idudkH fm!reI .;s ,CIK o jHjidhl;aj .;s,CIK o
ñY% j ÿkaúg tajdhska jHjidhl;aj .;s,CIK fjka fldg olajhs'
• fok ,o jHjidhl;aj .;s,CIKj, f;areu meyeÈ,s lrhs'
jHdjidhlhskaf.a idudkH .;s,laIK' •
^weuqKqu 1'3'1&
14
New- 14-6-4
ksmqK;dj 1 ( jHjidhl;ajh yd tys jeo.;alu wjfndaO fldgf.k
jHjidhlhl=ùfï we,au m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;dj 1 ( jHdjidhl;ajh yd tys jeo.;alu wjfndaO fldgf.k
jHdjidhlhl=ùfï we,au m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 1'4 ( jHjidhl;ajfha m%;s,dN úuihs'
ld,Éfþo .Kk ( 06
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
• lsishï mqoa.,fhl= jHjidhlfhl= ùfuka Tyqg w;aú¢h yels iqúfYaI m%;s,dN idlÉPd
lsrSug'
• we;eï mqoa.,hska Ôjfkdamdhla f,i /lshdjla f;dard .ekSug fhduq fkdù jHdmdr
lsÍu i`oyd fhduq ùug fya;= bÈßm;a lsrSug'
• foaYSh wd¾Ól ixj¾Okh i`oyd jHjidhlhska odhl jk whqre fmkajd oSug'
• mqoa.,fhla jHjidhlfhla ùfuka ,nk m%;s,dN yd fiajd kshqla;slfhla ùfuka
,efnk m%;s,dN ieie|Sug'
mdvï ie,iqu i`oyd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flf¾ wjOdkh fhduq lrkak'
• fuu ksmqK;d uÜgu hgf;a m%:u mdvug msúiSfuys § " isiqka bf.k .ekSfukaisiqka bf.k .ekSfukaisiqka bf.k .ekSfukaisiqka bf.k .ekSfukaisiqka bf.k .ekSfuka
wk;=rej wkd.;fha ljfrl= ùug wfmalaId lrkafka ±hwk;=rej wkd.;fha ljfrl= ùug wfmalaId lrkafka ±hwk;=rej wkd.;fha ljfrl= ùug wfmalaId lrkafka ±hwk;=rej wkd.;fha ljfrl= ùug wfmalaId lrkafka ±hwk;=rej wkd.;fha ljfrl= ùug wfmalaId lrkafka ±hs " úuiñka nqoaê
l,ïNkh lrkak'
• /lshd lsÍug leue;a;la /lshd lsÍug leue;a;la /lshd lsÍug leue;a;la /lshd lsÍug leue;a;la /lshd lsÍug leue;a;la olajk isiqka tla lKavdhulg o iajlShiajlShiajlShiajlShiajlSh
lghq;a;l fh§ug lghq;a;l fh§ug lghq;a;l fh§ug lghq;a;l fh§ug lghq;a;l fh§ug leue;a;la olajk isiqka ;j;a lKavdhulg o fjka fldg" tu
f;dard .ekSug fya;= ta ta lKavdhïj, isiqkaf.ka úuid lreKq wkdjrKh lr .kak'
• weuqKqu 1'4'1 ys we;=<;a isisrf.a jHdmdrhisisrf.a jHdmdrhisisrf.a jHdmdrhisisrf.a jHdmdrhisisrf.a jHdmdrh ms<sn`o isoaêh isiq lKavdhïj,g ,nd §
.fõIKhl fhdojkak'
• .fõIKh i`oyd my; i`oyka ud;Dld lKavdhïj,g ,nd § f;dr;=re /ia lrkak'
1' jHdmdrfhka isisrg ,efnk m%;s,dN
• tu lreKq o wod< lr .ksñka jHjidhl;ajfhka ,efnk m%;s,dN ms<sn`o wjfndaOh
,nd fokak'
• jHjidhl;ajfhka foaYSh wd¾Ólhg ,efnk m%;s,dN ms<sn| j oekqj;a lsÍfï §
m%YaklrKh" foaYk yd idlÉPd l%uh wkq.ukh l< yels h' tys § jHdjidhlhska
jHdmdr wdrïN lsÍu yd jeäÈhqKq lr .ekSu ksid ,nk m%fhdack ms<sn| j isiqkaf.ka
úuiñka yd m%Yak lrñka idlÉPdjla fufyhjd wod< úIh lreKq u;= lr .kak' tys
§ ksoiqka bÈßm;a lsÍu o wfmalaId flf¾'
wk;=rej
2' jHdmdrfhka rgg ,efnk m%;s,dN
15
New- 14-6-4
wod< jk wdldrh i|yka lrkak' fuh flaj, fyda lKavdhï ls%hdldrlula f,i mejßh
yelsh'
fiajd jHjidhlhd
kshqla;slhd
• bmhqu ms<sn`o wjodku
• wdodhfï yeisÍu
• iajlSh ;SrK l%shd;aul lsÍfï yelshdj
• wjYH flfrk wOHdmkh yd fjk;a iqÿiqlï
• ksoyi yd iajdëk nj
• iajlSh úNj;d $ yelshdj,ska m< m%fhdack
.ekSu
• iajlSh Y%uh fhoúh yels ld,h
^jhia ld,h yd Èkl ld,h&
• kshe,S isák lghq;=j, taldldÍ nj fyda
úúO;ajh
• idfmalaI jYfhka Ôjk;;a;ajh $uÜgu
• iudchSh ms<s.ekSu
fuu wNHdih we.hSulg ,la lr m%;sfmdaIK ,nd fokak'
;lafiarelrK yd we.ehSï ks¾Kdhl (
• hï wfhla jHdjidhlfhla ùfuka Tyqg u w;ajk m%;s,dN 05 la m%ldY lrhs'
• mqoa.,hka jHdmdr lsÍu i|yd fhduqjk idOl 05 la m%ldY lrhs'
• jHjidhl;ajfhka wd¾Ólhg w;ajk m%;s,dN 06 la meyeÈ,s lrhs'
• mqoa.,fhla /lshd,dNsfhla ùfuka yd jHdjidhlfhla ùfuka ,efnk m%;s,dN
ikaikaokh lrhs'
weuqKqu - 1'4'1
.=Kd;aul fhojqï ' .=Kd;aul fhojqï ' .=Kd;aul fhojqï ' .=Kd;aul fhojqï ' .=Kd;aul fhojqï '
• 10 fY%aKsh fm<fmd;' 3 mßÉfþoh
weuqKqu 1'3'1 g wod< j m%udKj;a msgm;a'
uq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,am
• jHdjidhl;ajfhka mqoa.,hkag ,efnk m%;s,dN
•
m%;s,dN i|yd i,ld n,k idOl
16
New- 14-6-4
isisrf.a jHdmdrh
isirf.a jhi wjqreÿ 40 ls' Tyq ud;r mÈxÑj isà' isisr ud;rg meñfKk úg Tyq
isáfha ;reK úfha h' Tyqf.a mshd fiajh lf<a wdmk Yd,jl wrlaleñhl= f,i h'
mdif,ka bj;a ùfuka miq Tyq ld¾ñl wdh;khlg we;=<;a j" oE wjqreÿ we`ÿï ueiSfï
mdGud,djla yeoEÍ h' mdGud,dj wjika lsÍfuka miq ud;r m%foaYfha msysá w`ÿï uik
wdh;khl fiajhg ne÷fka h'
Tyq tu wdh;kfha wjqreÿ folla fiajh fldg w;aoelSï ,nd .ekSfuka miq
;udf.a u jHdmdrhla wdrïN lsÍug ;SrKh lf<a h' jHdmdrh i`oyd jdKsc nexl=jlska
Kh uqo,la ,nd f.k" Tyqf.a b;=reïj,g wu;r j th jHdmdrhg fhdojk ,§'
;u lghq;=j,g myiq jQ fyhska Tyqf.a ksji wi, msysá fjf<o uOHia:dkhl
ldurhla isisr l=,shg .;af;a h ' Tyq uyk ueIska y;rla yd frÈ ñ, § f.k" wk;=rej
we`ÿï lemSu iy ueiSu i`oyd olaI we`ÿï uikakka y;r fofkl= n`ojd .kakd ,§' uQ,sl
jYfhka Tyq .jqï" l,siï iy lñi ksIamdokh lf<a h' mdßfNda.slhska yg meñK
ñ,§ .eksu i`oyd Tyq ;u ksIamdok fjf<`oif,a m%o¾Ykh lrk ,§' miqj ks, we`ÿï
iemhSu i`oyd weKjqï isisr Ndr .kakd ,§' fuu weKjqï iïmQ¾K lr .ekSu i`oyd Tyqg
olaI mQ¾Kld,Sk fiajlhska mia fofkl= iy w¾Old,Sk fiajlhska fofofkl= wjYH
úh' Tyqg ;j;a jeämqr uyk ueIska ;=kla ñ,§ .ekSug o isÿ úh' isisrg tu weKjqï
iïmQ¾K lsßug yels jQ w;r" Tyqf.a mdßfNda.slhka ksIamdok ms<sn`oj i;=gg o m;a úh'
Tyqf.a jHdmdrh mq`M,a úu;a iu`. u Tyqg jeä bvlv m%udKhla wjYH jQ fyhska k.rfha
m%isoaO ia:dkhl msysá úYd, f.dvke.s,a,la Tyq fï i`oyd ñ, § .kakd ,§' Tyq wdh;k
folla i`oyd wLKav j ks, we`ÿï iemhq w;r u" fjk;a mdßfNda.slhka yg úlsKSu i`oyd
o we`ÿï ks¾udKh lrk ,§' fï wjia:dfõ § Tyqg jHdmdrfha uqo,a mßyrKh yd .kqfokq
jd¾;dj, jev lghq;= lsÍu i`oyd .sKqï ,smslrefjla iy Tyqf.a jHdmdßl lghq;= i`oyd
iydhlfhl= fiajhg n`ojd .ekSug isÿ úh'
Tyqf.a ksIamdok foaYsh mdßfNda.slhska w;r iy úfoaYsh fjf<`o fmd< mdßfNda.slhska
w;r m%isoaO lsÍu i`oyd isisr úiska fld<U m%foaYfha m%o¾Ykhla ixúOdkh lrk
,§' uq,a m%o¾Yk fol wjidk ùu;a iu`.u wi,ajeis tla rglg Tyqf.a ksIamdok
wmkhkh lsÍu i`oyd Tyqg wjia:dj ,enqKs'
17
New- 14-6-4
isisr Tyqf.a mdßfNda.slhskayg ys;j;a h' Tyqf.a wjxlNdjh ksid mdßfNda.slhska Tyqg
we¨ï lrhs' Tyqf.a fiajlhska o Tyqg we¨ï lrk w;r" Tjqyq mlaImd;S j iy fiajhg lem
ù jev lr;s' Tyqf.a fiajlhskaf.a mia fofkla jir oyhlg jvd fuu jHdmdrfhys
fiajh lr we;' Tyqf.a fiajlfhda iy mdßfNda.slfhda Tyqj zz*eIkaZZ hk wkaj¾: kdufhka
wu;;s' Tyq tu kduhg leu;s ksid th ms<sf.k we;' isisr Tyqf.a fiajlhska yg fyd`o
jegqmla f.jhs' Tyq Tjqka fjkqfjka rlaIK l%uhla o ixúOdkh lr we;' Tjqkaf.a udisl
jegqmg wu;r j .uka úhoï i`oyd §ukdjla o f.jkq ,efí' Tyqf.a fiajlhka yg
/lshdfõ Wiiaùï ,nd §ug o Tyq lghq;= lr we;'
úfYaI Wmfoia
• jHjidhl;aj m%;s,dN ms<sn`oj isiqka ±kqj;a lsÍu i|yd iïm;a odhlhka o fhdojd .;
yels h' ta wkqj Tjqkaf.a foaYkhlg ijka §ug i,iajd wod< úIh lreKq u;= lr
.ekSfï l%shdldrlul fhoùug o yels h'
18
New- 14-6-4
ksmqK;dj 2 ( l=vd mßudK jHdmdrhl jHjidhlfhl= úiska bgq lrk N+ñld
úu¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 2'1 ( jHjidhl;ajh yd l=vd mßudK jHdmdr w;r we;s in`o;dj
wkdjrKh lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 06
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
• l=vd mßudK jHdmdrj, .;s,CIK meyeÈ,s lsÍug'
• Y%S ,xldj jeks wd¾Ólhlg l=vd mßudK jHdmdr m%fhdackj;a jk wkaou
fmkajd §ug'
• l=vd mßudK jHdmdr wid¾:l ùug ;=vq fok lreKq msgq ±lSu i|yd fhdackd
bÈßm;a lsÍug'
mdvï ie,iqu i`oyd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
• m%foaYfha we;s l=vd jHdmdr wdh;k ksoiqka f,i bÈßm;a fldg tajdfha we;s
fmdÿ ,CIK fudkjd ±hs wiñka nqoaê l,ïnkhl isiqka fhdojkak'
• isiq m%;spdr ie,ls,a,g f.k l=vd jHdmdr yd tajdfha ,CIK u;= jkfia
idlÉPdjla fufyhjkak'
• l=vd jHdmdr iïnkaOfhka wdh;k fyda mqoa.,hka ±lajQ ks¾jpk folla mx;shg
bÈßm;a lrkak'
• bka miqj foaYk yd idlÉPd l%uh Ndú; lrñka wod< úIh lreKq meyeÈ,s
lsßug lghq;= lrkak'
• yelskï m%foaYfha id¾:l j mj;sk jHdmdr wdh;khla fj; ksÍCIK pdßldjl
fh§ my; lreKqj,g wod< f;dr;=re wkdjrKh lrkak'
• jHdmdrfha wdrïNl wjêh yd jHdmdrfha j¾;udk ;;a;ajh'
• tu jHdmdrfha .;s,laIK'
• isiqka y`ÿkd .kakd" jHdmdrfha Yla;Ska yd ÿ¾j,;d'
• jHdmdrh ;jÿrg;a j¾Okh lr .ekSu i`oyd isiqkaf.a fhdackd'
19
New- 14-6-4
• ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjidkfha § isiqka my; l%shdldrlïj, fhdojkak'
• mka;sfha isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhïj,g fnokak'
• my; ±lafjk ud;Dld l=im;a we§fuka ta ta lKavdhïj,g mjrkak'
i Y%S ,xldjg l=vd mßudK jHdmdrj, we;s jeo.;alu'
ii l=vd mßudK jHdmdrj, Yla;Ska yd iSud'
iii l=vd mßudK jHdmdr id¾:l lr .ekSug fhdackd'
• my; ±lafjk fldkafoais hgf;a ±kqu ñkqu ;r`.hla mj;ajkak'
• m%:ufhka wxl i ud;Dldj ,enqKq lKavdhug Tjqka y÷kd.;a tla ms<s;=rla
bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd fokak ^ld,h ;;amr 30 hs&'
• tu lKavdhfuka bÈßm;a jk wfhla ud;Dldjg wod< ms<s;=rla ÿkafka kï
,l=Kq 10 la msßkukak'
• kshñ; ld,h ;=< tu lKavdhfuka ms<s;=rla fkd,efí kï tu wjia:dj fiiq
lKavdhulg ,nd fokak' tu lKavdhfuka ,nd fok ms<s;=rla i`oyd ,l=Kq
05 ,nd fokak'
• fiiq ud;Dld i|yd o by; ms<sfj, wkq.ukh lrkak'
• fuf,i jrlg tla ms<s;=r ne.ska ,nd .ksñka jg myla ;rÕh mj;ajkak'
• bf.k .;a úIh lreKq ;jÿrg;a ;yjqre lr .ekSu i`oyd my; i|yka l%shdldrlïj,
isiqka fhoùug fhdackd flf¾'
",xld ud;dj fmdaIKh lrk l=vd jHdmdr " jeks wdl¾IkSh ud;Dldjla Tiafia
• rpkdjla ks¾udKh lsßug fyda
• l:djla meje;aùug wjia:dj ,nd fokak'
• jHdmdßlhka fjkqfjka m< lrk fyda mdie,a i`.rdjlg bÈßm;a lrk
,smshla ke;fyd;a
• mdi,a ì;a;s mqj;a m;g ,smshla ilia lrjkak'
fuu ksmqK;d uÜgfï úIh lreKq wdjrKh lrñka fojrK j¾.fha m%Yak 10 la muK
we;=<;a ,ehsia;=jla mka;shg bÈßm;a lr m%;spdr ,nd .kak'
ksoiqka
• ´kEu wd¾Ólhl jvd jeo.;a jHdmdr wxYh jkafka l=vd mßudK jHdmdr fõ'
^i;Hhhs$wi;Hhhs&
l=vd mßudK jHdmdr y`ÿkajkq ,nkafka wdfhdackh lr
we;s m%d.aOk jákdlu mokï lr f.k h' ^i;Hhhs$wi;Hhhs&
• fndfyda id¾:l jHjidhlhkaf.a uQ,drïNh l=vd mßudK jHdmdrhls'
^i;Hhhs$wi;Hhhs&
• fjf<`ofmd< wjldY l=vd mßudK jHdmdßlhkag msúiSu i`oyd
bv m%ia:d Wodlrhs' ^i;Hhhs$wi;Hhhs&
• kfjda;amdokj,ska jeä m%;sY;hla ìysjkafka l=vd jHdmdr j,ska h'
^i;Hhhs$wi;Hhhs&
•
20
New- 14-6-4
;lafiarelrK yd we.ehSï ks¾Kdhl
• l=vd mßudK jHdmdrj, ±lsh yels ,CIK 06 la m%ldY lrhs'
• l=vd mßudK jHdmdr u.ska Y%S ,xldjg ,efnk m%;s,dN 06 la olajhs'
• l=vd mßudK jHdmdr wid¾:l ùug n,mdk fya;= 05 la i`oyka lrhs'
• l=vd mßudK jHdmdr wid¾:l ùug ;=vq fok lreKq j<ld .ekSug .; yels
l%shdud¾. fhdackd lrhs'
.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï 10 fY%aKsh fm< fmd; - 4 mßÉfþoh
l=vd mßudK jHdmdr ms<sn| ks¾jpk
uq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,am
l=vd mßudK jHdmdrj,ska ,efnk m%;s,dNl=vd mßudK jHdmdrj, ÿ¾j,;d
•
•
•
•
•
l=vd mßudK jHdmdr
21
New- 14-6-4
ksmqK;dj 2 ( l=vd mßudK jHdmdrhl jHjidhlfhl= úiska bgq lrk N+ñld
úu¾YKh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 2'2 ( l=vd mßudK jHdmdrhla l=< jHjidhlfhl= bgq lrk m%Odk
N+ñld wOHhkh lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 05
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
• jHjidhlfhla iajlSh jHdmdrh ;=< bgq lrk m%Odk N+ñld meyeÈ,s lsÍug'
• jHdmdrhla ;=< jHjidhlfhl=f.a fok ,o N+ñldjl ld¾hhka oelaùug'
• jHjdidhlfhl=f.a tla tla N+ñld jHdmdr id¾:l;ajhg n,mdk whqre idlÉPd lsÍug'
mdvï ie,iu i|yd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
• fuu ksmqK;d uÜgfï m%:u mdvug msúiSu i|yd isxyhd" ldka;dj yd ovhlalre (Lion,
Lady, Hunter) lS%vdj fhdod.; yels h' tla tla pß;h u.ska úúO N+ñld rÕ olajk nj
lS%vdj u.ska isiqkag ta;a;= .ekaúh yels h' ^Wmfoia i|yd weuqKqu 2'2'1 n,kak'&
• my; i|yka wdldrfha ls%hdldrlula u.ska l<ukdlrK yd kdhl;aj N+ñldjg wh;a
ld¾hhka wkdjrKh lr .ekSu i|yd isiqka fhduq l< yels h'
mka;sfha isiqka lKavdhï follg fnod my; ud;Dld fol lKavdhï folg ,nd
fokak'
1. úÿy,am;s;=udf.a l<ukdlrK N+ñldj
• ;u mdif,a úÿy,am;s;=udf.a$;=ñhf.a ld¾hhka wOHhkh fldg lKavdhug ,enqKq
ud;Dldjg wod< j ld¾hhka ,ehsia;=.; lsÍug lKavdhug Wmfoia fokak'
• isiqka wkdjrKh lr .;a f;dr;=re" iuia; mka;shg ks¾udKd;aul j bÈßm;a lsÍu i|yd
s isiqka iQodkï lrjkak' lKavdhï wkdjrK mka;shg bÈßm;a lsÍfuka wk;=rej
isiqkaf.ka ixj¾Okd;aul woyia úuikak' isiqkaf.ka wkdjrKh jQ f;dr;=re o"
wod< úIh lreKq o ie,ls,a,g f.k mdvu meyeÈ,s lrkak' ksmqK;d uÜgug wod<
mdvïj,ska wk;=rej my; oelafjk ls%hdldrlïj, isiqka ksr; lrjkak'
•
2. úÿy,am;s;=udf.a kdhl;aj N+ñldj
22
New- 14-6-4
^1& my; oelafjkafka l=vd mßudK jHdmdßlfhl=f.a jHdmdrh ;=< isÿ jq ls%hdldrlï
,ehsia;=jls' ta ta ld¾hh jHjidhlhl=f.a ljr N+ñldjg wh;a o hkak ;SrKh
fldg N+ñldjg wod< ;Srefõ" PPPPP" ,l=K fhdokak'
'
^2& YS% ,xldfõ y÷kd.;a fyd| kdhlfhla ms<sn| j idlÉPdjlg Ndckh fldg
Tyq $weh fyd| kdhlfhla f,i ie,lSug fya;= wkdjrKh lr .ekSfï ls%hdldrlul
isiqka fhoùug fhdackd flf¾'
uq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,am
jHdjidhlhdf.a m%Odk N+ñld
jHdjidhlhl=f.a m%Odk N+ñldj,g wod, ld¾hhka
.=Kd;aul fojqï.=Kd;aul fojqï.=Kd;aul fojqï.=Kd;aul fojqï.=Kd;aul fojqï
10 fY%aKsh fm<fmd; - 4 mßÉfþoh
;lafiarelrK yd we.hï ks¾Kdhl
• jHjidhlfhla l=vd mßudK jHdmdrhl bgq lrk m%Odk N+ñld kï lr tu
N+ñld w;r we;s wfkHdakH iïnkaO;dj meyeÈ,s lrhs'
l=vdmßudK jHdmdrhla ;=< jHjidhlhl=f.a fok ,o N+ñldjla meyeÈ,s lrhs'
jHdmdrhl jHjidhl;aj N+ñld jHdmdrfha id¾:l;ajhg ;=vq fok wkaou
fmkajd fohs'
jHdmdßlhdf.a ld¾hhka
1' fiajlhka fofofkl=g jev fnod §u'
2' kj fldgila jHdmdrhg tl;= lsÍu'
3' ksjdvq fkd,nd jev lrk whg osß §ukdjla §u'
4' re' 50000 l uqo,la jHdmdrhg fhoùu'
5' ndysr wdh;k iuÕ in|;d cd,hla f.dvk.d .ekSu'
6' mdvq ,nk jHdmdr wxYhla jid oeóug ;SrKh lsÍu'
7' m%udo ù meñKs fiajlhkag wjjdo lsÍu'
8' jHdmdrfha úl=Kqï jeä lr .ekSu i|yd m%pdrK
jevigykla Èh;a lsÍu'
9' jHdmdrfha bÈß lghq;= ms<sn| j fiajlhka oekqj;a
lsÍu'
10' fiajlhkag wdo¾Yhla jk mßÈ ls%hd lsÍu'
11' øjH wmf;a hdu je<elaùug lghq;= lsÍu'
12' iajlSh ld¾hhkaj, ksr; lrùu i|yd fiajlhka
fufyhùu'
whs;slre
l<uk
dlre
kdh
lhd
•
•
•
•
•
23
New- 14-6-4
• pß;j, ,laIK
1' isxyhd ovhlalreg nhhs'
2' ovhlalre ldka;djg nhhs'
3' ldka;dj isxyhdg nhhs'
• ;Srl jYfhka .=rejrhd ls%hd lrhs' Tyq rx.kfha id¾:l wid¾:l nj ms<sn| lreKq
/ia lr úksYaph lrhs'
• isxyhd" ldka;dj yd ovhlalre w;r we;s iïnkaO;dj .,d hk wdldrh my; rEmigyfka
oelafõ'
• by; pß; i|yd isiq lKavdhï folla f;dard lKavdhï A yd B jYfhka kï
lrkak'
• tu lKavdhï Tjqkaf.a pß; ksrEmK wNskfhka oela úh hq;= njg isiqkag Wmfoia
fokak' fuys § .=rejrhdf.a ix{dfjka miq lKavdhïj, ish¨fokd u pß;h tljr
rÕ oelaúh hq;= nj meyeÈ,s lrkak'
• rÕ oelaùug fmr iEu wjia:djl § u iQodkï ùu i|yd iq`M ld,hla ,nd fokak'
weuqKqu 2'2'1
N+ñld rx.kh
• pß;
1' isxyhd
2' ovhlalre
3' ldka;dj
isxyhd
ldka;djovhlalre
24
New- 14-6-4
Wmfoia • isxyhd f.drjk yd fr!ø iajrEmh oelaùu" ovhlalreg nh nj yd ldka;djg
ìh ke;s nj wNskfhka oelaùu'
• ovhlalre ;=jlal=j fyda ÿkq B;, udkk wdldrh" ldka;djg nh nj yd
isxyhdg ìh ke;s nj wNskfhka oelaùu'
• ldka;dj kdß ,d,s;Hfhka isák wdldrh" ovhlalreg ìh ke;s nj yd isxyhdg
ìh nj wNskfhka oelaùu'
• ch.%dyS lKavdhï f;aÍu
• tla lKavdhula isxyhd f,i wNskfhka rÕ olajk úg wfkla lKavdhu
ovhlalre f,i wNsrEmkfha fhÿkfyd;a ovhlalref.a lKavdhu ch.%yKh
lrhs'
tla lKavdhula isxyhd f,i wNskfhka rÕ olajk úg wfkla lKavdhu
ldka;dj f,i wNsrEmkfha fhÿkfyd;a isxyhdf.a lKavdhu ch.%yKh lrhs'
tla lKavdhula ldka;dj f,i wNskfhka rÕ olajk úg wfkla lKavdhu
ovhlalre f,i wNsrEmkfha fhÿkfyd;a ldka;dj ch.%yKh lrhs'
• ix{d lsÍfuka wk;=rej id¾:l pß;h rÕ oelajQ lKavdhug ,l=Kq msßkukak'
• hï wjia:djl lKavdhï fol u tlu pß;h ksrEmKh lf<a kï ,l=Kq
,nd fkd§ iu ;;a;ajfha isák nj okajkak'
• jg ;=kla muK rx.kfha fhdojkak'
•
•
25
New- 14-6-4
ksmqK;dj 2 ( l=vd mrsudK jHdmdrhl jHjidhlhl= úiska bgq lrk N+ñld
úu¾Ykh lrhs
ksmqK;d uÜgu 2'3 ( l=vd mßudK jHdmdrhla id¾:lj mj;ajdf.k hdu i|yd
jHjidhlhl= j¾Okh lr .; hq;= kdhl;ajh yd l<ukdldß;aj
l=i,;d wkdjrKh lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 05
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
• kdhl;aj yd l<ukdlrK N+ñld uekúka bgq lsßu i`oyd jHjidhlfhl=g
;sìh hq;= uQ,sl l=i,;d oelaùug'
• fok ,o kdhl;aj yd l<ukdlrK l=i,;d ¨yq`äka meyeÈ,s lsÍug'
• kdhl;aj yd l<ukdlrK l=i,;d l=vd jHdmdrhl id¾:l;ajhg fya;=jk
wkaou fmkajd §ug'
mdvï ie,iqu i`oyd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn|j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my;
i|yka Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
mdvug m%fõY ùfï § zzjgql=re`M rxpqjZZ ms<sn`o w;S; fn!oaO l:dj isiqkag bÈßm;a
lr" kdhl;ajhg .re fkdlsÍu" iduqysl;ajh yd iu.sh fkdue;sùu" ksid jeoaodf.a
±,g fldgq ù jgq l=re`M rxpqjg úkdYh f.k ÿka wdldrh meyeÈ,s lrkak' tfia
ke;fyd;a ta yd iïnkaO Tn okakd isoaêhla bosrsm;a lrkak'
fuu ksmqK;d uÜgug wod< úIh lreKq bÈßm;a lsÍu i`oyd weuqKqu 2'3'1 § we;s
zzj.=frka tf;r ùfï l%SvdjZZ fhdackd flf¾'
l%Svdj i`oyd È we;s Wmfoia fyd`Èka wOHhkh lrkak'
lS%vdj i|yd wdikak ld,fþo folla fhdod .kak'
lS%vdj w;r;=r ta ta lKavdhïj, yeisÍï yd isiqkaf.a .;s,laIK ksÍlaIKh lr tu
f;dr;=re wod< lr f.k § we;s úIh lreKq úYaf,aIKh lrkak'
weuqKqu 2'3'2 ys we;=<;a isiqkaf.a kdhl;aj .=Kdx. ;lafiare lrk m;s%ldj tla
tla isiqjdg ,nd § Tjqka ,nd.;a ,l=Kq wkqj we.ehSula lrkak' fï i|yd úkdä
05 l muK ld,hla iEfya'
kdhl;aj yd l<ukdlrK l=i,;d u;= lr .; yels yd ld,Éfþo foll muK
ld,hla ;=< l< yels Tn fyd¢ka okakd lS%vdjla Ndú; lsÍug o yels h'
•
•
•
•
•
•
•
26
New- 14-6-4
;lafiarelrK yd we.ehï ks¾Kdhl ;lafiarelrK yd we.ehï ks¾Kdhl ;lafiarelrK yd we.ehï ks¾Kdhl ;lafiarelrK yd we.ehï ks¾Kdhl ;lafiarelrK yd we.ehï ks¾Kdhl (
• l=vd mßudK jHdmdrhla id¾:l j mj;ajdf.k hdu i|yd jHdjidhlhl= i;= úh
hq;= kdhl;aj yd l<ukdlrK l=i,;d i|yka lrhs'
• fok ,o kdhl;aj yd l<ukdlrK l=i,;dj, w¾:h ¨yqäka meyeÈ,s lrhs'
• kdhl;aj yd l<ukdlrK l=i,;d l=vd jHdmdrhl id¾:l;ajh fya;= jk wdldrh
fmkajd fohs'
weuqKqu 2'3'1
" j.=frka tf;r ùfï j.=frka tf;r ùfï j.=frka tf;r ùfï j.=frka tf;r ùfï j.=frka tf;r ùfï " lS%vdj i|yd Wmfoia ( lS%vdj i|yd Wmfoia ( lS%vdj i|yd Wmfoia ( lS%vdj i|yd Wmfoia ( lS%vdj i|yd Wmfoia (
• ;r.h i|yd mka;s ldurfhka neyer mdif,a$ñÿf,a $msÜgksfha ia:dkhla f;dard
.kak' ógr 8 l muK ÿr m%foaYhla uv j.=re iys; m%foaYh hehs Wml,amkh lrkak'
• my; i|yka mßÈ l,ams; uv j.=f¾ A "B "C " wd§ jYfhka ux ;Sre ,l=Kq lrkak'
.=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï
10 fY%aKsh fm< fmd; - 4 mßÉfþoh
weuqKqu 2'3'1 ys fhdað; l%Svdjg wjYH øjH'
weuqKqu 2'3'2 ys m%udKj;a msgm;a
uq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,am
;dlaIKsl l=i,;d
ikaksfõok l=i,;d
udkj l=i,;d
ixl,amkd;aul l=i,;d
lKavdhula iu. lghq;= lsÍfï l=i,;d
WmfoaYk l=i,;d
wdo¾Yu;aj lghq;= lsÍfï l=i,;d
lKavdhu ksfhdackh lsÍfï l=i,;d
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
A
B
C
>
>
>
> ----------------------------------------------
------------------- ---------------------------
----------------------------------------------
----------------------------------------------
----------------------------------------------
>
>
27
New- 14-6-4
• lKavdhfï isák isiqka .Kkg jvd tlla jeä jkfia lKavdhug md r`ojk
,nd fokak' (12''X8'' muK m%udKfha ldâfndaâ len,s md r`ojk fia Ndú; lrkak&'
• tu md r|jk Ndú; fldg isiq lKavdhïj,g uv j.=r ;rKh lsÍug we;s nj
mjikak'
• ;r`.h ksÍCIKh lsÍu i`oyd lKavdhulska tla wfhl= fyda fofofkl= muK f;dard
f.k Tjqka m%;súreoaO lKavdhïj,g fhduq lrkak'
• § we;s fldkafoaisj,g wkqj ;r`.h isÿ jk nj ksÍCIKh lsÍu Tjqkaf.a j.lSu nj
mjikak'
• B;,j,ska ±lafjk ÈYdjg" isiq lKavdhfï ish¨ u fokd wdrïNl m%foaYfha isg
wjidk m%foaYh olajd .uka l< hq;= h'
• uv j.=frka tf.dvùfï § my; fldkafoais wkq.ukh l< hq;= njg Wmfoia
fokak'
• md r`ojk u;ska muKla tf.dv úh hq;= h'
• iEuúg u lKavdhfï lsishï fyda idudðlfhl=f.a iam¾Yhla ^w;$mh& md
r`ojk u; ;sìh hq;= h'
• iam¾Yhla fkdue;s md r`ojk wef;d;a tajd ufâ .s,S w;=reoyka fõ' ^ta
wkqj iam¾Yhla fkdue;s md r`ojkhla we;s úg jyd u th ksÍCIKlhska
úiska wdmiq .; hq;= h&'
• tfia md r|jk wdrlaId lr .ekSug fkdyels jqjfyd;a jv j.=r ;rKh
lsrSu b;d o ÿIalr fõ'
• oS we;s md r|jk muKla Ndú; lrñka j.=r ;rKh l< hq;= h'
• ch.%yKh i|yd lKavdhfï ish,q u fokd uv j.=r ;rKh l< hq;= h'
• wjidkhg tf.dv jkakd b;srs md r|jk o /f.k hd hq;= h'
• kshñ; ld,h ;=< uv j.=frka tf;r úh hq;= h'
• isiqka fo;=ka fofkl= iyNd.S lrjd f.k lS%vdj wdo¾Ykh lr fmkajkak'
• iEu lKavdhulg u iyNd.S ùug iy uv j.=r ;rKh lsÍug ñks;a;= 20 l muK
ld,hla ,nd fokak'
• lKavdhï tljr ls%hdldrlfuys fhdojkak'
28
New- 14-6-4
weuqKqu 2'3'2
my; i|yka m%Yakdj,shg " Tõ" " ke;" ms<s;=re ,nd .ksñka isiqkaf.a kdhl;aj l=i,;d
;lafiare lrkak'
kdhl;aj .=Kdx.kdhl;aj .=Kdx.kdhl;aj .=Kdx.kdhl;aj .=Kdx.kdhl;aj .=Kdx.
03' uf.a b,lal imqrd .ekSu i`oyd ksrka;r j Wmfoia m;ñ' '''''''''''''''
04' mj;akd ;;ajh fjkila lsßug uu leue;a;la olajñ' '''''''''''''''
05' .eg¨jla we;s úg laIKsl ms<s;=rla ,nd fkd§ .eg¨j '''''''''''''''
fyd`Èka jgyd .ekSug W;aidy .ksñ'
06' wruqKq <`.d lr .ekSu i`oyd iqmqreÿ p¾hdjka fjkia lr .ekSug uu ''''''''''''''''
leu;s h'
07' mrdchka bÈßfha wjia:dfjdaÑ; j miqnEug uu iQodkï h' '''''''''''''''''
08' b;d Ndr¥r j.lSï meñK l< tajd lKavdhfï iqÿiq idudðlhkag mjrñ' ''''''''''''''''
09' lghq;= lsÍfï § uf.a Wmßu Yla;sh ms<sn`o j úYajdi lrñ' ''''''''''''''''
10' uu ch.%yKh muKla w.h lrk w;r mrdchka wi;=fgka m%;slafIam lrñ' ''''''''''''''''
11' uf.a iyDohkag .eg¨ yd ;¾ck meñKs úg tajd úiod .ekSug Tjqkag
Woú lrñ' ''''''''''''''''
12' wruqKq ,`.d lr .ekSfï § fm!oa.,sl W;aidyhg jvd iduQysl W;aidyh
.ek úYajdi lrñ' ''''''''''''''''
1" 3" 9' 10" ms<s;=re zzke;ZZ i`oyd tl ,l=K ne.ska ,l=Kq 05
2" 4" 5" 6" 7" 8" 11" 12 ms<s;=re zzTõZZ i`oyd ,l=K ne.ska ,l=Kq 07
01' ud ls%hd lrkafka b;d ÿr oelaula we;s j fkdj uOHia: ÿr oelaula iys;j h' '''''''''''''''
02' mqoa.,hkaf.ka t,a,jk n,mEï yd mSvk ord .ekSug ug yelshdjla ;sfí' '''''''''''''''
12
29
New- 14-6-4
ksmqK;dj 3 ( jHjidhlfhl= f,i jHdmdr mßirh úYaf,aIKh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 3'1 ( jHdmdr mßirh wOHhkh i|yd jHdmdr mßir idOl fjka fjka j
úuihs'
ld,Éfþo .Kk ( 02
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yelss h'
� jHdmdr mßirh meyeÈ,s lsÍug'
� jHjidhlhl= jYfhka jHdmdr mßirh .ek ie,ls,su;aùfï jeo.;alu idlÉPd
lsÍug'
� jHdmdr mßirfha Wmfldgia iys; j jHdmdr mßirh j¾. lsÍug'
mdvï ie,iu i|yd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flf¾ wjOdkh fhduq lrkak'
� mdi, wdh;khla f,i ksoiqklg f.k tys fufyhqï lghq;=j,g n,mEï we;s
lrk idOl isiqkaf.ka úuid nqoaê l,ïnkhl fhfokak'
� isiq m%;spdr ie,ls,a,g f.k jHdmdr mßirh ms<sn| meyeÈ,s lsÍug m%fõY úh
yels h'
� mßirfhka we;s lrk n,mEï ms<sn| j wjfndaOhla ,nd§u i|yd ˜ ne¨ka msmsrùu˜
l%Svdfõ isiqka fhoúh yelshs'
� tu lS%vdj i|yd Wmfoia
� isiqka lKavdhï follg fjka lrkak'
� isiqka ixLHdjg wkqj j¾K follska ne¨ka imhd .kak'
� idudkH m%udKhg mqïnk ,o ne¨khla ne.ska tla tla isiqjdf.a w;l .eg .id
.ekSug i,iajkak'
� iajlSh lKavdhfï ne¨ka wdrlaId lrf.k fiiq lKavdhfï ne¨k msmsrùu
i|yd lsishï ix{djlska miq wjia:dj ,nd fokak'
� lsishï bvlv iSudjla ;=< ^kso¾Yk ( mka;s ldurh& lS%vdfõ fhdojkak'
^fiiq mka;sj, lghq;=j,g ndOd fkdùug j.n,d .kak'&
� lS%vdfjka wk;=rej mßirfhka we;s lrk n,mEu ms<sn| idlÉPd fldg wjfndaOhla
,nd fokak'
� mßirfha we;sjk n,mEïj, iajNdjh yd m%udKh wkqj isiqka iajlSh ;SrK yd
Wmdhud¾. ls%hd;aul l< wdldrh o oekqj;a lrkak'
30
New- 14-6-4
� Tn mdif,a idudkH ffoksl lghq;= flfrys n,mEï we;s lrk idOl we;=<;a
,ehsia;=jla ms<sfh, lrjkak'
� mdif,a lghq;= flfrys ys;lr fyda wys;lr f,i n,mEï we;s lrk isÿùï ms<sn|
f;dr;=re úÿy,am;sjrhdg ,efnk ud¾. we;=<;a ,ehsia;=jla ms<sfh, lrjkak'
;lafiarelrK yd we.hSu ks¾Kdhl (
• jHdmdr mßirh ksjerÈ j y÷kajhs'
• jHdmdr mßirffha fjkiaùï fya;= fldgf.k u;=jk Yla;Ska" ÿ¾j,;d"
wjia:d yd ;¾ck meyeÈ,s lrhs'
• jHdmdr mßirh wNHka;r iy ndysr jYfhka j¾. fldg tu mßirh iukaú; jk
fldgia kï lrhs'
uq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,am
jHdmdr mßirh
wNHka;r mßirh
ndysr mßirh
fhdað; lS%vdj i|yd m%udKj;a ne¨k
.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï
10 fY%aKsh fm<fmd; - 5 mßÉfþoh•
•
•
•
•
31
New- 14-6-4
ksmqK;dj 3 ( jHjidhlfhl= f,i jHdmdr mßirh úYaf,aIKh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 3'2 ( jHdmdr wNHka;r mßir n,fõ.j, ls%hdldß;ajh ú.%y lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 06
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,w;alr .; yels h'
� jHdmdrhl wNHka;r mßirh ksoiqka iys; j meyeÈ,s lsÍug'
� jHdmdrhl wNHka;r mßirfha y÷kd .kakd Yla;Ska we.hSulg ,la lsÍug'
� jHdmdr wNHka;r mßirfhka y÷kd .kakd ÿ¾j,;dj,g ms<shï fhdackd lsÍug'
mdvï ie,iqu i|yd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaO j
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
� fuu mdvug msúiSula jYfhka Tn mdif,a wNHka;r mßirh yd iïnkaO n,fõ.
^idOl& ,ehsia;= .; lrjkak'
� my; oelafjk jHdmdr yd iïnkaO m%ldYk lshjd" fldgqj ;=< we;s ksjerÈ ms<s;=r
f;dard —P˜ ,l=K fh§ug i,iajkak'
m%ldYk
fiajlhskaf.a jevg meñKSu wúêu;a h'
mdßfNda.slhkag myiq ;ekl jHdmdrh
msysgqjd we;'
jHdmdrhg NdKav imhk whg f.ùï lsÍu
m%udo fõ'
.kqfokqlrejka jHdmdrhg kej; kej;
meñfKa'
l<ukdlre Wmßu udkj ys;jd§ j lghq;=
lrhs'
. =Kd;aul NdKav idOdrK ñ,lg
iemhSfï yelshdj ,eì we;'
NdKavj, ñ, .Kka by< hdu ksid
jHdmdrfha úl=Kqïj, wvqùula olakg we;'
whs;slre ,dNhg u uq,a ;ek § ls%hd lrhs'
fiajlhka jHdmdrhg oeä ,eÈlula olajhs'
whs;slre iajlSh ;SrK fjkia lr fkd.kS'
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Yla;shl
s
ÿ¾j,
;djl
s
lsj fk
dyel
32
New- 14-6-4
� weuqKqu 3'2'1 we;=<;a iuord jHdmdrfha isoaêh isiqka lKavdhï lr ,nd § th wOHhkh
lsÍug i,iajd tu jHdmdrh yd ne¢ md¾Yaj yd ta ta md¾Yaj ;=< y÷kd .; yels
Yla;Ska yd ÿ¾j,;d wkdjrKh lr .ekSfï ls%hdldrlul fhdojkak' ke;fyd;a
fuu jHdmdr isoaêh lshjk úg fojrlaj;a ijka§ug i,iajd ls%hdldrlfï
fhoùug o yels h'
;lafiarelrK yd we.hSï ks¾Kdhl (
� fiajlhka" whs;slrejka wd§ md¾Yaj ksoiqka jYfhka bÈßm;a lr wNHka;r mßirh
meyeÈ,s lrhs'
� wNHka;r mßirfha n,fõ. wdYs%; Yla;Ska i|yd ksoiqka olajhs'
� wNHka;r mßirfha n,fõ. wdYs%; ÿ¾j,;d ,ehsia;= .; lrhs'
� wNHka;r mßirfha ÿ¾j,;d msgqoelSu i|yd iqÿiq fhdackd bÈßm;a lrhs'
iuord jHdmdrh
iuordiuordiuordiuordiuord jHdmdrh ksjilg wjYH fndfyda foa ñ,§ .ekSug yels" fldÜgdj" relau,a.u
msysá iqúYd, is,a,r fjf<| jHdmdrhls' iuord iuord iuord iuord iuord hkq jHdmdrfha j;auka whs;slref.a
uj h' lsisÿ oekaùul iuord hk ku ke;;a iuord lfâ hk ku wjg m%foaYj,
o m%isoaO h' wo jHdmdrfha l<ukdlre fuka fiajh lrkafka iuordiuordiuordiuordiuord úiska iajlSh
fjf<|if,a fiajhg fhdojd .;a lu,a kï l=vd fld¨.eghd h' Tyq jHdmdrfha iEu
ld¾hhla u fidhd n,d lghq;= lrk w;r" kqmqreÿ .kqfokqlrefjda Tyq jHdmdrfha
whs;slre úh yels hhs wkqudk lr;s' merKs .kqfokqlrejkaf.a ¥ orejka" uqKqnqrka
wd§ka o fuu jHdmdrh iuÕ .kqfokq lrkq fmfka' Tjqka fjk;a fjf<|i<lg
f.dvjkafka iuord iuord iuord iuord iuord fjf<|ief<a fkdue;s fohla ñ,§ .ekSug hhs lSu
w;sYfhdala;shla fkdfõ' Wiia u ;;a;ajfha NdKav idOdrK ñ,lg iemhSu tod isg
u fuu jHddmdrfha .=Kdx.hls' fuh w¨hu újD; lrk iy fndfyda ? fndaù jid ouk
ksjdvqjla fkdue;s m%foaYfha we;s tl u fjf<|i<hs' fiajlhka o jHdmdrfha fuu
meje;aug yqre ù we;s w;r tfia yqreùug wmyiq kjl fiajlhska fkdfnda Èklska u
Tjqka úiska u iajlSh fiajh wjika lr .ks;s' fuu jHdmdrfha ma,diaála NdKav úl=Kk
wxYh i|yd lu,a úiska y÷kajd ÿka 3 la re' 200$- ixl,amh ksid tu NdKavj, wf,úh
fnfyúka jeä úh' tfy;a mdßfNda.sl NdKav fjf<| wxYh iajhx fiajd wxYhla f,i
mj;ajd f.k hdu" úYd, f;d. ñ,§ .;a .kqfokqlrejkaf.a NdKav Tjqkaf.a ksfjiaj,g
m%jdykh lr §u yd ÿrl:k u.ska weKjqï ,ndf.k tajd iemhSu jeks kj;djkaa y÷kajd
§ug wjYH;dj we;;a whs;slre tjeks foaj,aj,g jeä ukdmhla fkdoelaùu lu,af.a is;a
;ejq,g fya;=jla ù we;s nj Tyqf.a l;d nyska f;areï .; yels h' jHdmdrfha ÈhqKqj
;ukaf.a o ÈhqKqj hehs jHdmdrh iïnkaO iEu fokd is;;s'
.=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï 10 fY%aKsh fm< fmd; - 5 mßÉfþoh
weuqKqqu 3'2'1 ys m%udKj;a msgm;a
uq,sl joka$ixl,am uq,sl joka$ixl,am uq,sl joka$ixl,am uq,sl joka$ixl,am uq,sl joka$ixl,am wNHka;r mßir n,fõ.
Yla;Ska" ÿ¾j,;d
•
•
•
•
weuqKqu 3'2'1
33
New- 14-6-4
ksmqK;dj 3 ( jHjidhlfhl= f,i jHdmdr mßirh úYaf,aIKh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 3'3 ( jHdmdr ndysr mßir n,fõ.j, ls%hdldß;ajh ú.%y lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 06
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
� jHdmdrhl ndysr mßirh ksoiqka iys; j meyeÈ,s lsÍug'
� jHdmdrhl ndysr mßirfhka y÷kd .kakd wjia:d we.hSulg ,la lsÍug'
� jHdmdrhl ndysr mßirfha y÷kd .kakd ;¾ckj,g ms<shï fhdackd lsÍug'
mdvï ie,iqu i|yd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
� mdi, ksoiqka jYfhka f.k mdif,a wruqKq bgqlr .ekSu i|yd lrkq ,nk fufyhqï
lghq;= fudkjd oehs isiqkaf.ka úuid nqoaê l,ïNk wNHdihl fhfokak' ta i|yd
úkdä 05 l muK ld,hla m%udKj;a h'
� my; i|yka lS%vdj u.ska wruqKq bgqlr .ekSfï § ndysßka n,mEï t,a, jk wdldrh
ms<sn| j wjfndaOhla ,nd Èh yels h' fï i|yd Wmßu jYfhka úkdä 10 la iEfya'
� mka;s ldur ;=< úkdähla ;=< § bgq lr .ekSug wfmalaId lrk ld¾hhla
isiqkaf.ka úuikak'
� tu ld¾hh bgqlr .ekSfï § mßirfhka ndOd t,a, úh yels nj oekqj;a
fldg f;dard .;a isiqka lsysmfofkl= tfia ndOd lsÍu i|yd fiiq whg
fkdoefkk fia fhdojkak'
� bÈßm;a jk isiqka kï lrñka Tjqkaf.a wruqKq bgqlr .ekSug wjia:dj ,nd
fokak'
� lsishï ix{djlska miq tlS wruqKq bgqlr .ekSug fhduq lrjkak'
� mdi, hï hï wruqKq $ b,lal bgqlr .ekSu i|yd tys lghq;= fufyhjk wdh;khla
nj;a ie,iqï lr we;s mßÈ b,lal <Õd lr .ekSfï § ndysr n,mEï t,a, jk nj;a
meyeÈ,s lr" tu n,meïj,g iqÿiq m%;spdr olajñka wruqKq <Õd lr .ekSug isÿjk
nj;a ksoiqka weiqßka meyeÈ,s lrñka wfmalaIs; úIh lreKq bÈßm;a lrkak'
�
� olajd we;s tla tla mßir n,fõ. ms<sn| j úIh lreKq bÈßm;a lsÍfï § yels ;rï
fhda.H ksoiqka f.k yer olajkak'
� ndysr mßir idOlj, n,mEï ksid we;s jk ;¾ck yd wjia:d i|yd ksoiqka
f.k yer olajñka isiqkaf.ka o tjeks ;¾ck yd wjia:d .ek úuikak'
� fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvïj,ska wk;=rej isiqka my; i|yka ls%hdldrlfuys
fhdojkak'
34
New- 14-6-4
mßir n,fõ.
mßir n,fõ.j,
n,mEï
wdkhkh lrk NdKav
i|yd nÿ wh lsÍu'
ck.ykfha ia;S%" mqreI ixhq;sh
fjkiaùu'
hï hï NdKav i|yd m%ñ;s kshu
lsÍu'
wka;¾cd;sl m%ñ;s iys; NdKav
muKla úfoaY rgj,a úiska ñ,§
.ekSu'
m%Odk rgj,a folla w;r oreKq
hqO WKqiqula mek ke.Su'
iQ¾h ;dm n,Yla;sfhka ls%hd
lrk hka;% iQ;% y÷kajd§u'
by< wiajkq i|yd merKs l%u
Ys,am w;ayod ne,Su'
W;=f¾ hqoaOh ksid .ïìï w;yer
meñKs msßia kej; mÈxÑhg hdu'
b.ekaùï yd bf.kqï udOHhla
f,i cx.u ÿrl:k Ndú;hg
.ekSu'
wd¾
Ól
mßir
n,fõ.
;dl
aIK
sl mßir
n,fõ.
m%cd m
ßir n
,fõ.
iajNdú
l
mßir
n,fõ.
foaY
md,
k
yd ffk
;sl
mßir
n,fõ.
f.da,
Sh m
ßirh
n,fõ.
^1& my; i|yka j.=fõ olajd we;s mßir n,fõ.j, n,mEu ljr mßir n,fõ.hlg
wod< fõoehs ;SrKh fldg Bg wod< fldgqj ;=< " P" ,l=K fh§ug Wmfoia
fokak'
35
New- 14-6-4
by; olajd we;s mßÈ mßir n,mEï iys; ,ehsia;=jla isiqka ,jd ms<sfh, lrjkak' fuh
lKavdhï ls%hdldrlula f,i mjrkak' tla lKavdhula ms<sfh, l< ,ehsia;=j fjk;a
lKavdhulg fhduqfldg ,l=Kq lrjkak'
Tn úiska hï hï mßir n,fõ.j, n,mEï jrlg tl ne.ska i|yka lrkak'
tu n,mEï wkqj we;s úh yels ;¾ckhla fyda wjia:djla i|yka lsÍug isiqkag
wjia:dj ,nd fokak' fok ,o ksjerÈ ms<s;=re i|yd ,l=Kq 01ne.ska ,nd fokak' th
;r.hla f,i meje;aúh yels h' fuu ;r.h flaj, fyda lKavdhï jYfhka isÿ l<
yels h'
;lafiarelrK yd we.hSï ks¾Kdhl (
• ndysr mßir n,fõ. ksoiqka jYfhka olajhs'
• ndysr mßirh úYaf,aIKh lrk úg oelsh yels jHdmdr wjia:dj,ska m%uqL;ajhla
Èh yels wjia:d y÷kd .kshs'
• ndysr mßir n,fõ.j,ska t,a, úh yels ;¾ck m%ldY lrhs'
• ndysr mßir n,fõ.j,ska t,a, úh yels ;¾ckj,g ms<shï fhdackd lrhsa'
.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï 10 fY%aKsh fm<fmd; - 5 mßÉfþoh
uq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,am ndysr mßirfha n,fõ. wjia:d" ;¾ck
•
•
•
•
•
36
New- 14-6-4
ksmqK;dj 3 ( jHdjidhlhl= f,i jHdmdr mßirh úYaf,aIKh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 3'4 ( jHdjidhlhl= jYfhka YS% ,xldfõ wd¾Ólh ms<sn| j .fõIKh
lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 06
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
• YS% ,xld wd¾Ólfha m%Odk jHdmdr wxY ksoiqka iys; j meyeÈ,s lsÍug'
• jHdmdr i|yd m%fhdackhg .; yels YS% ,xldfõ iq,n iïm;aj,g ksoiqka oelaùug'
• jHjidhlhl= jYfhka jHdmdr mßir m%jK;d ms<sn| j ie,ls,su;aùfï jeo.;alu
idlÉPd lsÍug'
mdvï ie,iqu i|yd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
• fuu ksmqK;d uÜgug wod< j m%:u mdvug m%fõYùu i|yd YS% ,xldfõ iq,n iïm;a
fudkjd o@ hk m%Yakh isiqkag fhduq fldg ms<s;=re m%ldY lsÍug i,iajkak' tu ms<s;=re
yqKq mqjrefõ ,shkak' fï i|yd úkdä 05 l muK ld,hla .kak' jeä u ms<s;=re ÿka isiqka
Wmia:ïNkh lrkak'
• wk;=rej YS% ,xldfõ ft;sydisl jákdlu yd YS% ,xldfõ iïm;a ms<sn| j flá
idlÉPdjla fufyjkak' tu idlÉPdfjka miq isiqka lKavdhï 03 lg lKavdhï lr
weuqKqu 3'4' 1 ys i|yka is;shï ,nd § my; i|yka Wmfoia u; isiqka .fõIKhl
fhdojkak' ^tla lKavdhulg tla is;shuls'&
• is;shïj, olakg ,efnk iïm;a kï fldg ,ehsia;= .; lrjkak'
• is;shïj, i|yka fkdjk fjk;a iïm;a 10 la ,ehsia;= .; lrjkak'
• tu iïm;a lsishï j¾.SlrKhla hgf;a j¾. lsÍug i,iajkak'
• ta ta iïm;a fhdod f.k oekg lrk jHdmdr 10la yd oekg fkdue;s tfy;a
wkd.;fha § ìysúh yels jHmdr 05 la ,sùug Wmfoia fokak'
37
New- 14-6-4
ksmqK;d uÜgug wod< mdvïj,ska wk;=rej my; i|yka ls%hdldrlu ,nd fokak'
1' Tn m%foaYfha we;s iïm;a y÷kdf.k my; i|yka YS¾I hgf;a ,ehsia;= .; lrùu'
i. N+ñh wdYs%; iajNdúl iïm;a
ii. ñksid úiska ks¾udKh lrk ,o iïm;a
2' by; ta ta iïm;a wdYs%; j oekg ìysù we;s l¾udka;$ jHdmdr kï lsÍu
3' oekg ìysù ke;s tfy;a ta ta iïm;a weiqßka wkd.;fha § ìysúh yels jHdmdr ,ehsia;= .;
lsÍug fhduq lsÍu'
;lafiarelrK we.ehSï ks¾Kdhl (;lafiarelrK we.ehSï ks¾Kdhl (;lafiarelrK we.ehSï ks¾Kdhl (;lafiarelrK we.ehSï ks¾Kdhl (;lafiarelrK we.ehSï ks¾Kdhl (
• m%Odk jHdmdr wxY ksoiqka iys; j meyeÈ,s lrhs'
• YS% ,xldfõ iq,n j we;s iïm;a i|yd ksoiqka bÈßm;a lrhs'
• mßir m%jK;d ms<sn| j úuis,su;a ùfï jeo.;alu ilÉPd lrhs'
uq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,amuq,sl joka$ixl,am m%d:ñl ksIamdok wxYh
.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï 10 fY%aKshg fm<fmd; - 5 mßÉfÉoh
• weuqKqu 3'4'1 ys we;s YS% ,xldfõ is;shï
oaù;Shsl ksIamdok wxYh
;D;Shsl ksIamdok wxYh •
•
•
•
41
New- 14-6-4
ksmqK;dj 4 ( fhda.H jHdmdrhla wdrïN lsÍfï mQ¾j iQodku m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 4'1 ( jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr .; hq;= jeo.;a ;SrK wkdjrKh
lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 04
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
mdvï ie,iqu i|yd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wkqj m%:u mdvug msúiSfï § my; § we;s ixLHdf,aLkh
bÈßm;a lr nqoaê l,ïnk wNHdihl ksr; lrjkak'
wdrïN lrk jHdmdrj, id¾:l yd wid¾:l ùu ms<sn|j f;dr;=re
mj;ajdf.khdu jeiShdu
1 jk j¾Ih wjidkfha 85] 15]
2 jk j¾Ih wjidkfha 65] 35]
3 jk j¾Ih wjidkfha 60] 40]
4 jk j¾Ih wjidkfha 55] 45]
5 jk j¾Ih wjidkfha 45] 55]
6 jk j¾Ih wjidkfha 38] 62]
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flf¾ wjOdkh fhduq lrkak'
•
^uq,dY%h( sam.tingleff.com)
jHdmdrhla wdrïN lsÍug wfmalaId lrk mqoa.,hl= jHdmdrh wdrïN lsÍug fmr .; hq;= jeo.;a ;SrK idlÉPd lsÍug'
jHdmdrhla wdrïN lsÍfï § .; hq;= ;SrKj, iajNdjh wkdjrKh lsÍug'
mqoa.,hl= jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr .; hq;= ;SrK" m%uqL;dj wkqj f;aÍug'
�
�
•
42
New- 14-6-4
• by; m%ia;drh yd ixLHd f;dr;=re bÈßm;a lr wdrïN lrk jHdmdrj,g fujeks
brKula Wodùug n,mE yels fya;= idlÉPd lrkak'
• NdKav yd fiajd ixl,am yd fjf<|fmd< ixl,am bÈßm;a lsÍfï § ta i|yd ksoiqka
imhkak'
kso¾Yk ( úúO m%udKfha yd j¾.fha hq;a ysi mSrk mkd bÈßm;a fldg tajdhska mqoa.,hkaf.a
• ljr wjYH;d jqjukd imqr,kafka o hkak;a" ta ta mkd i|yd jk mdßfNda.slhka
• ljqreka o hkak;a úuish yels h'
• mka;sfha isiqka ,jd ^flaj,$lKavdhï jYfhka& NdKav o fiajd o we;=<;a
,ehsia;=jla ^whs;u 10 la muK& my; i|yka wdlD;shg wkqj ms<sfh, lr
f;dr;=re ,nd .kak'
wjYH;d yd jqjukd w;r fjkialï o" NdKav yd fiajd w;r fjkialï o wjYH kï
kej; u;la l< yels h'
;r.h" bmhSu" m%d.aOkh imhd .ekSu" jHdmdr ;ksj fyda yjq,aj wdrïN lsÍu wd§
ixl,am o m%dfhda.sl ksoiqka imhñka tajdfha w¾:h ;yjqre lrkak'
my; i|yka .fõIK ls%hdldrlfï ksr; lrùfuka fuu ksmqK;d uÜgug wod<
úIh lreKq wkdjrKh lr .; yels h' fï i|yd isiqka lKavdhï lr tu lKavdhu
wkd.;fha jHdmdrhla wdrïN lsÍug iqodkï jkafka hehs Wml,amkh lsÍug i,iajd
my; i|yka m%Yakj,g ms<s;=re iemhSu i|yd ls%hdlrlu ie,iqï lrkak'
kso( 1 lKavdhu - NdKav 2 lKavdhu - fiajdj
• jHdmdrh u.ska iemhSug wfmalaIs; NdKav fyda fiajdj l=ula o@
• tlS NdKav fyda fiajdj ljqreka i|yd ljr wjYH;djka yd jqjukdjka
imqrd,Su i|yd o@
• tlS NdKavh fyda fiajdj i|yd oekg isák ;r.lrejka ljqreka o@
• wfmalaIs; jHdmdr i|yd wjYH m%d.aOkh $ uqo,a imhd .kafka flfia o@
• tu jHdmdrh msysgqjkafka fldfya o@
• Tn jHdmdrfha lghq;=j, mq¾K jYfhka kshef,kafka o@" ta flfia o@
lKavdhïj, wkdjrK bÈßm;a lsÍug i,iajd tu f;dr;=re o mokï lrf.k
úIh lreKq ms<sn| wjfndaOh ,nd fokak' fï i|yd foaYk yd idlÉPd l%uh"
m%YaklrK l%uh wkq.ukh l< yels h'
bgq lrkwjYH;dj$jqjukdj
mdßfNda.slhd$
fjf<|fmd<
NdKavh fyda
fiajdj
•
•
43
New- 14-6-4
ksmqK;d uÜgug wod< mdvï ksuùfuka wk;=rej my; i|yka ls%hdlrlïj, isiqka ksr;
lrjkak'
^1& mqoa.,fhl=g iajlSh Ôjk meje;au i|yd my; i|yka wjia:d foflka tlla f;dard
.ekSug isÿù we;' tu f;dard .ekSu yd iïnkaO ;SrK yd mokï jk lreKq wkdjrKh
lr .efkk wdldrfha wNHdihl ksr; lrjkak' ke;fyd;a isiqka lKavdhï follg
fnod ixjdohla f.dvk.kak'
(1) /lshdjla lsÍu (2) jHdmdrhla wdrïN lsÍu
^2& jHdmdrhla wdrïN lsÍu i|yd m%d.aOkh imhd .; yels my; i|yka ud¾.j,
mj;akd jdis yd wjdis ,sùug i,iajkak'
i. iajlSh j;alula úlsKSu' iii. nexl= Kh ,nd .ekSu
ii. kEoEhka $ ys;ñ;=rkaf.ka b,a,d .ekSu iv. Wlia Kh
;lafiarelrK yd we.hSï ks¾Kdhl (
• jHdmdrhla wdrïN lsÍug wfmalaId lrkafkl= Bg fmr .; hq;= jeo.;a ;SrK 5 la
m%ldY lrhs '
• jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr .; hq;= ;SrK fmkajd fohs'
• jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr .; hq;= ;SrK jeo.;alu wkqj fm<.iajhs'
• jHdmdrhla wdrïN lsÍu i|yd ia:dkhla f;dard .ekSfï § ie,ls,su;a úh hq;= idOl
meyeÈ,s lrhs'
.=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï 10 fY%aKsh fm<fmd; - 6 mßÉfþoh m%ia;drfhys msgm;la
uq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,am jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr .;hq;= ;SrK'
•
•
•
44
New- 14-6-4
ksmqK;dj 4 ( fhda.H jHdmdrhla wdrïN lsÍfï mq¾j iQodku m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 4'2 ( kj jHdmdrhla wdrïN lsÍfï § fjf<|fmd<g msúish yels úl,am
l%u yd Wmdh ud¾. úuihs'
ld,Éfþo .Kk ( 05
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
� jHjidhlhl=g jHdmdrhla wdrïN lsÍu i|yd fjf<|fmd<g m%fõY úh yels úl,am
wdldr oelaùug'
� jHjidhlhl=g jHdmdrhla wdrïN lsÍu i|yd m%fõY úh yels úl,am wdldrj,
mj;akd jdis yd wjdis fmkajd §ug'
� kj jHdmdrhla wdrïN lsÍu i|yd msúiSfï § jHjidhlhl=g wkq.ukh l< yels
Wmdh ud¾. meyeÈ,s lsÍug'
mdvï ie,iqu i|yd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn|j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
fuu ksmqK;d uÜgu hgf;a m%:u mdvug msúiSfï § fuys my; i|yka j.=j bÈßm;a
lrkak'
NdKavhla fyda fiajdjla ksoiqka jYhka f.k isiq woyia úuid m%YaklrKh Tiafia
ixjdohla f.dvk.kak'
mj;sk NdKavh $ mj;sk kj fjf<|fmd<
fiajdj fjf<|fmd<
kj NdKavh$ fiajdj kj fjf<|fmd< mj;sk fjf<|fmd<
• ixjdofhka wk;=rej mka;sfha isiqka lKavdhï 4 lg fnod my; i|yka fhdað;
ls%hdldrlu i|yd isiqkag ld¾h mjrkak'
^1& my; i|yka ud;Dld lKavdhïj,g ,nd fokak'
1' mj;sk fjf<|fmd<lg mj;akd NdKavhla fyda fiajdjla bÈßm;a lsÍu'
2' mj;sk fjf<|fmd<lg kj NdKavhla fyda fiajdjla bÈßm;a lsÍu'
3' kj fjf<|fmd<lg kj NdKavhla fyda fiajdjla bÈßm;a lsÍu'
4' kj fjf<|fmd<lg mj;akd NdKavhla fyda fiajdjla bÈßm;a lsÍu
•
•
ggggg
ggggg
45
New- 14-6-4
• lKavdhug ,enqK ud;Dldj meyeÈ,s lr .ekSu i|yd idlÉPdjla meje;aùug Wmfoia
,nd § tu ud;Dldjg wod< j my; i|yka f;dr;=re bÈßm;a lsÍug i,iajkak'
• Tnf.a fjf<|fmd< l=ula o@ tys mdßfNda.slhka ljq o@
• Tjqkaf.a .;s,laIK ^jhi" ia;S% mqreI nj" ñ,§ .ekSfï rgdj& ljf¾ o@
• Tjqka i|yd bÈßm;a lsÍug wfmalaId lrk NdKavh fyda fiajdj l=ula o@
• tu NdKavh fyda fiajdj u.ska wfmalaIs; mdßfNda.slhskaf.a ljr wjYH;dj
yd jqjukdj imqrd,kafka o@
isiqkaf.a wkdjrK bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd § tu wkdjrK ie,ls,a,g f.k
§ we;s úIh lreKq meyeÈ,s lrkak'
kj jHdmdrhla wdrïN lsÍfï § jHjidhlhl=g fjf<|fmd<lg m%úIag úh yels
my; i|yka úl,am l%uj, mj;akd jdis yd wjdis ,shd olajkak'
i mj;akd fjf<|fmd<lg mj;akd NdKavhla fyda fiajdjla bÈßm;a lsÍu'
ii. mj;akd fjf<|fmd<lg kj NdKavhla fyda fiajdjla bÈßm;a lsÍu'
iii. kj fjf<|fmd<lg kj NdKavhla fyda fiajdjla bÈßm;a lsÍu'
iv. kj fjf<|fmd<lg mj;akd NdKavhla fyda fiajdjka bÈßm;a lsÍu
by; i|yka tla tla wjia:dj i|yd tla ksoiqkla ne.ska bÈßm;a lsÍug isiqka
Wkkaÿ lrkak' fuh flaj, fyda lKavdhï mejreula jYfhka o ,nd Èh yels h'
;lafiarelrK yd we.hSu ks¾Kdhl (
• jHdmdrhla wdrïN lrk úg fjf<|fmd<lg msúish yels úl,am l%u olajhs'
• fjf<|fmd<lg msúish yels úl,am l%uj, mj;akd jdis yd wjdis fmkajd fohs'
• jHdmdrhla wdrïN lrk úg wkq.ukh l< yels iqÿiq Wmdh ud¾.h fya;= iys; j
meyeÈ,s lrhs'
uq,sl joka $ixl,am uq,sl joka $ixl,am uq,sl joka $ixl,am uq,sl joka $ixl,am uq,sl joka $ixl,am fj<| fmd<lg msúish yels úl,am l%u kj fj<|fmd< yd mj;sk fj<|fmd<
.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï 10 fY%aKsh fm<fmd; - 6 mßÉfþoh•
•
•
•
•
•
46
New- 14-6-4
ksmqK;dj 4 ( fhda.H jHdmdrhla wdrïN lsÍfï mQ¾j iQodku m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 4'3 ( jHdmdrhla i|yd jHdmdr woyila f;darhs'
ld,Éfþo .Kk ( 05
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr.; yels h'
� jHdmdr woyia ksoiqka iys; j meyeÈ,s lsÍug'
� jHdmdrhlg fyd| jHdmdr woyil jeo.;alu fya;= iys; j meyeÈ,s lsÍug'
� jHdmdr woyia cks; lr .; yels uQ,dY% i|yd ksoiqka olaùug'
mdvï ie,iqu i`oyd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my;
i|yka Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
• mßirfha we;sjk fjkiaùï ie,ls,a,g f.k kj jHdmdrhla wdrïN lsÍu i\yd
fhda.H ks¾udKYS,S woyia bÈßm;alsÍug isiqkag wjia:dj ,nd § nqoaê l,ïnk
wNHdihl fhfokak' bÈßm;a lrk iEu woyila u ms<s.kak' tajd yqKq mqjrefjys
i|yka lrkak'
• nqoaê l,ïnkh lKavdhï ls%hdldrlula f,i o isÿ l< yelshs' tys§ isiqka
lKavdhï lr" jHdmdr woyia ckkh lsÍug lKavdhug mjrkak' f;dard.;a
kdhlhl= u.ska lKavdhfï jHdmdr woyia iuia; mka;shg bÈßm;a lsÍug wjia:dj
,nd fokak' wk;=rej isiqka my; i|yka lKavdhï ls%hdldrlfï fhdojkak'
• fï i|yd úkdä 20 la muK iEfya'
I. lKavdhu
• ;uka jvd;a we¨ïlrk foaj,a$ úfkdaodxY 5 la i|yka lrkak'
• tu we¨ï lrk foaj,a $úfkdaodxY weiqßka jHdmdr woyia 5 la ckkh lrjkak'
• lKavdhu idlÉPd fldg kj jHdmdrhla i|yd iqÿiq tla jHdmdr woyila f;dard
mka;shg bÈßm;a lrjkak'
• f;dard.;a jHdmdr woyi tfia f;aÍug fya;= ,nd .kak'II. lKavdhu
• m%pdrK oekaùï we;=<;a m;a;r msgqjla ,nd fokak'
• tu m%pdrK oekaùï wOHhkh lr kj jHdmdrhla i|yd iqÿiq jHdmdr woyia 5la
ckkh lrjkak'
• lKavdhu idlÉPd fldg kj jHdmdrhla i|yd iqÿiq tla jHdmdr woyila f;dard
mka;shg bÈßm;a lrjkak'
f;dard.;a jHdmdr woyi tfia f;aÍug fya;= ,nd .kak'•
47
New- 14-6-4
III.lKavdhu
• mqoa.,sl l=i,;d yd w;aoelSï$ m,mqreÿ 5 la ,sùug i,iajkak'
• tu l=i,;d yd m,mqreÿ wkqj kj jHdmdrhla i|yd iqÿiq jk jHdmdr woyia 5 la
ckkh lrjkak'
• lKavdhu idlÉPd fldg" iqÿiq jHdmdr woyila f;dard iuia; mka;shg bÈßm;a
lrjkak'
• f;dard.;a tu woyi tfia f;aÍug fya;= ,nd .kak'
isiqkaf.a bÈßm;a lsÍïj,ska wk;=rej § we;s úIh lreKq ms<sn| j wjfndaOh ,nd
fokak' fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvïj,ska wk;=rej my; i|yka mejreï
isiqkag ,nd§ug fhdackd flf¾'
• iEu isiqjl= ,jd u jHdmdr woyia 5 la ne.ska ,sùu'
• tu tla tla jHdmdr woyfiys iqúfYaIS;ajh m%ldY lsÍu
• wju f,i isiqka ;=kafofkl= ne.skaj;a lKavdhï idod ta isiqka ;sfokd w;r"
Tjqfkdjqkaf.a jHdmdr woyia yqjudre lr f.k wOHhkh lsÍug i,iajd" tlS
f;dr;=re iuia; mka;shg ,nd§ug ie,eiaùu'
;lafiarelrK yd we.hï ks¾Kdhl (
• jHdmdr woyia i|yd fhda.H ksoiqka 5la olajhs'
• fyd| jHdmdr woyil wjYH;dj yd jeo.;alu iúia;r j meyeÈ,s lrhs'
• jHdmdr woyia ckkh lr .; yels uQ,dY% i|yd ksoiqka bÈßm;a lrhs'
•
jHdmdr woyia jHdmdr woyia uq,dY%
.=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï .=Kd;aul fhojqï
10 fY%aKsh fmd<fmd; - 7 mßÉfþohm%pdrK oekaùï we;=<;a m;a;r msgqjla•
•
•
•
uq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,amuq,sl joka $ixl,am
III.lKavdhu
48
New- 14-6-4
ksmqK;dj 4 ( fhda.H jHdmdrhla wdrïN lsÍfï mQ¾j iQodku m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 4'4 ( jHdmdr wjia:djl fhda.H;dj ;lafiare lrhs'
ld,Éfþo .Kk ( 10
bf.kqï M, (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< mdvï wjika ùfuka miq isiqkag my; i|yka bf.kqï M,
w;alr .; yels h'
� jHdmdr woyia yd jHdmdr wjia:dj w;r fjki meyeÈ,s lsÍug'
� fyd| jHdmdr wjia:djla ;lafiare lsÍu i|yd Ndú; l< yels ks¾Kdhl oelaùug'
� kj ksIamdÈ;hlg kS;Hdkql+, /ljrKh i,id .ekSu i|yd .; yels ls%hdud¾.
fmkajd Èug'
mdvï ie,iqu i`oyd Wmfoia (
fuu ksmqK;d uÜgug wod< j úIh ks¾foaYfha we;s úIh wka;¾.;h o ta yd iïnkaOj
fm<fmdf;ys wvx.= úIh lreKq ms<sn| j o ukd jegySula ,nd .kak' wk;=rej my; i|yka
Wmfoia flfrys wjOdkh fhduq lrkak'
fuu ksmqK;d uÜgug wkqj m<uq mdvug m%fõYùfï § fndakslafll= fyda we÷ï me,÷ï
ke;s& fndakskafll=f.a mska;+rhla mka;shg bÈßm;a lr tu fndakslald fjkqfjka
jHjidhlhl=g l< yels foaj,a úuiñka nqoaê l,ïnk wNHdihl ksr; lrjkak'
isiqka bÈaßm;a lrk ish¨ u woyia jHdmdr woyia f,i ie,lsh yels nj ;yjqre lrkak'
iEu jHdmdr woyila u jHdmdrhla wdrïN lsÍu i|yd fhda.H fkdjk fyhska jdKscuh
jYfhka id¾:l lr.; yels jHdmdr woyila f;dard .; hq;= nj;a ta i|yd jHdmdr
woyia we.hSulg ,la l< hq;= nj;a wjfndaO lr § my; i|yka Wmfoia wkqj isiqka
lKavdhï jYfhka ls%hdldrlfuys ksr; l< yels h' lKavdhï lsÍug isiqka m%udKj;a
fkdfõ kï tla tla isiqjd ld¾hfhys ksr; lrúh yels h'
1 jk wÈhr - id¾j úYaf,aIKh1 jk wÈhr - id¾j úYaf,aIKh1 jk wÈhr - id¾j úYaf,aIKh1 jk wÈhr - id¾j úYaf,aIKh1 jk wÈhr - id¾j úYaf,aIKh
• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï lrkak'
• lKavdhu úiska wdrïN lsÍu i|yd iqÿiq jHdmdr woyia yels ;rï ckkh fldg tajd
,shd .ekSug i,iajkak'
• ;ukaf.a idudkH wjfndaOhidudkH wjfndaOhidudkH wjfndaOhidudkH wjfndaOhidudkH wjfndaOh wkqj jHdmdrhla lsÍug iqÿiq hehs wkqudk l< yels
woyia 10 la f;dard .ekSug Wmfoia fokak'
1111111111 jk wÈhr - iQlaIau úYaf,aIKhjk wÈhr - iQlaIau úYaf,aIKhjk wÈhr - iQlaIau úYaf,aIKhjk wÈhr - iQlaIau úYaf,aIKhjk wÈhr - iQlaIau úYaf,aIKh
• 1 jk wÈhf¾ isiq lKavdhu u f;dard .kak' fmr wÈhf¾ jHdmdr woyia w;=frka
jvd;a fhda.H hehs ks.ukh lrk ,o jHdmdr woyia muKla f;dard .ekSug
Wmfoia fokak'
• my; i|yka wdlD;sfha oelafjk ks¾Kdhlj,g wkqj 0-10 olajd mrdihl ,l=Kq
,nd§ug Wmfoia fokak' tu ks¾Kdhlj, ilH;dj jeä kï by< ,l=Kla o
ilH;dj wvq kï my< ,l=Kla o msßkukak'
•
49
New- 14-6-4
III jk wÈhr (SWOT) úYaf,aIKh
• Yla;Ska" ÿ¾j,;d" wjia:d yd ;¾ck ms<sn| j ksoiqka iys; j meyeÈ,s lr § ta
ms<sn| j ukd wjfndaOhla ,nd fokak'
• by; wÈhf¾ isiq lKavdhu u fhdod .kak'
• II jk wÈhf¾ we.hSfuka jeä u ,l=Kq ,nd.;a jHdmdr woyia ;=kla muKla f;dard
.ekSug Wmfoia fokak'
• fmr mßÈ u 0-10 olajd mrdihl ,l=Kq my; oelafjk wdlD;sfha oelafjk
ks¾Kdhlj,g wkqj ,nd§ug Wmfoia fokak'
fjf<|fmd<
$ b,au wf,ú l
r .
ekSfï
yel
shdj
&
wjYH fl
frk
Y%uh imhd
.ek
Sfï
yel
shdj
wjYH f
lfrk
wuqøj
H
imhd .ek
Sfï
yel
shdj
wjYH f
lfrk
;dl
aIK
yd
Wml
rK
imhd .ek
Sfï y
elshd
;r.hg u
qyqK
§fï y
elshdj
m%d.
aOk
h i
mhd .ek
Sfï y
elshdj
rcfha È
ß.ek
aùï ;
sîu
iajl
Sh o
ekqu" l
=i,;d" m
<mqreo
ao"we,
au w
dÈh
we.hSu i|yd
Ndú; lrk
ks¾Kdhl
jHdmdr woyi
1'
2'
uqM
,l=Kq
ixLHdj
jHdmdr woyijHdmdr woyijHdmdr woyijHdmdr woyijHdmdr woyi Yla;SkaYla;SkaYla;SkaYla;SkaYla;Ska oq¾aj,;doq¾aj,;doq¾aj,;doq¾aj,;doq¾aj,;d wjia:dwjia:dwjia:dwjia:dwjia:d ;¾ck;¾ck;¾ck;¾ck;¾ck
uququququq¿¿¿¿¿,l=Kq,l=Kq,l=Kq,l=Kq,l=Kq
1'
2'
3'
W O TS
50
New- 14-6-4
fuys§ jeäu ,l=Kq ysñlr f.k we;s woyi jHdmdrh i|yd f;dard .efka'
ksmqK;d uÜgug wod< mdvï ksuùfuka wk;=rej my; i|yka ls%hdldrlfuys isiqka
ksr; lsÍug fhdackd flf¾'
jHdmdr woyia w;=ßka jHdmdr wjia:djla lr.; yels fhda.H woyila f;aÍu olajd jQ
mshjr wkq.ukh lrñka jHdmdr wjia:djla ;SrKh lsÍu i|yd jQ flaj, mejreula
fhdackd flf¾' tys§ my; Wmfoia isiqkag ,nd fokak' fï i|yd m%udKj;a ld,hla ,nd
fokak'
I mshjr
jHdmdr woyia yels ;rï ckkh lr iajlSh wjfndaO yd jegySu wkqj ie,ls,a,g
f.k tajdhska iqÿiq jHdmdr woyia 10 la f;aÍu
II mshjr
tu jHdmdr woyia 10 iQlaIau úYaf,aIKh i|yd Ndú; lrk ,o idOl ie,ls,a,g
f.k ,l=Kq 0-10 olajd mrdihl ,l=Kq ,nd foñka jeäu ,l=Kq ,nd.;a woyia 03 la
f;aÍu'
III mshjr
tu jHdmdr woyia 03 SWOT úYaf,aIKhlg Ndckh lr jHdmdr wjia:djla lr .;
yels iqÿiq u jHdmdr woyi f;aÍu
;lafiarelrK yd we.hSï ks¾Kdhl (
• iEu jHdmdr woyila u fyd| jHdmdr wjia:djla fkdjk nj ks.ukh lrhs'
• úêu;a l%ufõohla wkq.ukh lrñka jHdmdr wjia:djla lr .; yels jHdmdr
woyila f;darhs'
• jHdmdr wjia:djla lr .;a jHdmdr woyig kS;Hdkql+, /ljrK i,id .;
yels wdldrh meyeÈ,s lrhs'
.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï.=Kd;aul fhojqï
10 fY%aKshg fm<fmd;
wdlD;sj, msgm;a
uq,sl joka $ ixl,amuq,sl joka $ ixl,amuq,sl joka $ ixl,amuq,sl joka $ ixl,amuq,sl joka $ ixl,am jHdmdr wjia:d
id¾j úYaf,aIKh
iqlaIu úYaf,aIKh
Y ÿ w ; ^ & úYaf,aIKh
fmagkaÜ n,m;%h
nqoaê l,ïNkh i|yd wjYH øjH
•
•
•
SWOT
•
•
- 7 mßÉfþoh•
•
•
•
•
•