JUGOPETROL AD KOTOR KONSOLIDOVANI · PDF fileJugopetrol AD Kotor (u daljem tekstu “Matično Društvo”) osnovan je 1947. kao državno preduzeće na ... (Službeni list RCG 44/07

JUGOPETROL AD KOTOR

KONSOLIDOVANI FINANSIJSKI ISKAZI I I IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA ZA GODINU ZAVRŠENU 31. DECEMBRA 2013.

SADRŽAJ

Opšte informacije

Izvještaj nezavisnog revizora

Iskaz o finansijskoj poziciji / Bilans stanja /

Iskaz o ukupnom rezultatu / Bilans uspjeha /

Iskaz o promjenama na kapitalu

Iskaz o tokovima gotovine

Statistički aneks

Napomene uz finansisjke iskaze

1 Opšte informacije ..................................................................................................................................... 3

2 Pregled značajnih računovodstvenih politika.............................................................................................. 3

3 Upravljanje finansijskim rizikom .............................................................................................................. 11

4 Ključne računovodstvene procjene i prosuđivanja ................................................................................... 12

5 Korigovanje finansijskih izvještaja iz ranijeg perioda ................................................................................ 14

6 Informacije o segmentima ...................................................................................................................... 15

7 Nematerijalna ulaganja .......................................................................................................................... 16

8 Nekretnine, postrojenja i oprema ............................................................................................................ 17

9 Dugoročna finansijska sredstva .............................................................................................................. 18

10 Ostala dugoročna finansijska sredstva .................................................................................................... 18

11 Finansijski instrumenti po kategorijama .................................................................................................. 19

12 Zalihe .................................................................................................................................................... 19

13 Potraživanja po osnovu prodaje i ostala potraživanja ............................................................................... 20

14 Kratkorocni finansijski plasmani .............................................................................................................. 21

15 Gotovina i gotovinski ekvivalenti ............................................................................................................. 22

16 Porez na dodatu vrijednost i aktivna vremenska razgranicenja ................................................................. 22

17 Kapital i rezerve ..................................................................................................................................... 23

18 Dugoročna rezervisanja .......................................................................................................................... 25

19 Obaveze prema dobavljačima i ostale obaveze ........................................................................................ 26

20 Obaveze po osnovu poreza na dodatu vrijednost i ostalih javnih prihoda ................................................. 26

21 Poslovni prihodi...................................................................................................................................... 26

22 Ostali poslovni prihodi ............................................................................................................................ 26

23 Poslovni rashodi ..................................................................................................................................... 26

24 Ostali poslovni rashodi ........................................................................................................................... 27

25 Finansijski prihodi .................................................................................................................................. 27

26 Finansijski rashodi .................................................................................................................................. 27

27 Ostali prihodi ......................................................................................................................................... 28

28 Ostali rashodi ......................................................................................................................................... 28

29 Troškovi zarada i ostali licni rashodi ........................................................................................................ 28

30 Tekući i odloženi porezi .......................................................................................................................... 29

31 Zarada po akciji ..................................................................................................................................... 30

32 Transakcije sa povezanim pravnim licima ................................................................................................ 30

33 Potencijalne i preuzete obaveze .............................................................................................................. 32

34 Dogadjaji nakon datuma bilansa stanja ................................................................................................... 33

JUGOPETROL AD KOTOR Napomene uz konsolidovane finansijske iskaze za godinu završenu 31. decembra 2013. (Svi iznosi su izraženi u EUR, osim ako nije drugačije naznačeno)

2

Odbor Direktora U periodu od 01.01.2013-31.12.2013. 1. Petros Karalis - predsjednik 2. Vuk Rajkovic - član 3. Dragan Radusinovic - član 4. Stamatia Psyllaki - član 5. Konstantinos Karachalios - član 6. Victor Papakonstantinou - član 7. Matthaios Matthaiou – član Sjedište Grupe Mata Petrovića 2 85330 Kotor Crna Gora Advokat Raičević Radovan Mata Petrovića 2 85330 Kotor Crna Gora Banke Crnogorska Komercijalna Banka Hipotekarna Banka A.D. Podgorica NLB Montenegro Banka Prva banka Crne Gore (Nikšićka Banka) Podgorička Banka (Societe General) Unicredit Banka AD Banja Luka Revizor PricewaterhouseCoopers doo Rimski trg 50 81000 Podgorica Crna Gora


3

1 Opšte informacije Jugopetrol AD Kotor (u daljem tekstu “Matično Društvo”) osnovan je 1947. kao državno preduzeće na osnovu odluke Vlade Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije. Sjedište Matičnog Društva je u Kotoru, Trg Mata Petrovića broj 2. Na dan 1. januara 1996. godine, kao rezultat vlasničke transformacije, Matično Društvo je preregistrovano u akcionarsko društvo, pod sadašnjim imenom. U oktobru 2002. godine, Hellenic Petroleum International S.A. je kupio 54.4% akcijskog kapitala Matičnog Društva od Vlade Republike Crne Gore i određenih Vladinih agencija. Matično Društvo je trenutno glavni snabdijevač naftnim proizvodima u Republici Crnoj Gori. Njegove glavne aktivnosti su veleprodaja naftnih proizvoda preko skladišnih kapaciteta u Baru i aerodromskih punionica u Tivtu i Podgorici, kao i maloprodaja i distribucija naftnih proizvoda preko 38 benzinskih stanica i 3 pumpne stanice za jahte i čamce. Matično Društvo ima 100% učešće u zavisnom društvu Jugopetrol Trebinje d.o.o. („JPT“ ili „Subsidijar“) koje je osnovano 2003. godine u Trebinju, Bosna i Hercegovina. Jugopetrol d.o.o. Trbinje, obavljajući djelatnost preko tri benzinske stanice u bosni i Hercegovini nije uspjelo da ostvari očekivane rezultate i Matično Društvo je ponudilo benzinske stanice firmi Oktan-promet d.o.o. Bijeljina (Kupac), društvu koja posluje sa mrežom benzinskih stanica u Bosni i Hercegovini. Kupac je kupio benzinske stanice (kao objekte) za iznos od EUR 500 hiljada. Dogovoreno je da preuzme radnike u prodaji i distribuciji (tako da se njima neće morati isplatiti otpremnina) dok će se samo administrativni radnici (tri radnika) morati nadoknaditi isplatom otpremnina. U toku marta mjeseca Kupac je kupio zalihe goriva, ulja i dodatnog asortimana a takodje je dogovoreno da pomogne u naplati potraživanja. Zatvaranje Subsidijara će biti nastavljeno u toku 2014. godine i JPT će postojati do okončanja svih pravnih radnji koje se trebaju preduzeti u cilju njegovog zatvaranja. Na dan 31. decembra 2013. godine, Jugopetrol AD Kotor i Jugopetrol Trebinje d.o.o. (u daljem tekstu “Grupa”) ima 212 radnika (Jugopetrol AD Kotor ima 212 dok Jugopetrol Trebinje d.o.o. nema zaposlenih radnika). U 2012 Grupa je brojala 270 radnika. Akcijama Matičnog Društva se trguje na Montenegroberzi.

2 Pregled značajnih računovodstvenih polityka

Osnovne racunovodstvene politike primjenje za sastavljanje ovih konsolidovanih finansijskih izvjestasa su opisane u daljeme tekstu. Ove politike su konzistento primenjivane u svim predstavljenim godinama, osim tamo gdje je drugacije naglaseno.

2.1 Osnova za sastavljanje konsolidovanih finansijskih izvještaja

Grupa je sastavila ove finansijske iskaze u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Crne Gore (“Službeni list RCG”, broj 69/05 i “Službeni list CG”, broj 80/08 i “Službeni list CG”, broj 32/11), koji zahtijeva da finansijski iskazi budu pripremljeni u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja (MSFI), koje je proglasio IASB i usvojio i objavio nadležni organ koji je od odgovarajućeg organa Međunarodne federacije računovođa (IFAC) dobio pravo na prevod i objavljivanje.

Grupa je pripremila ove finsnijske iskaze u skladu sa Pravilnikom o sadržini i formi obrazaca finansijskih iskaza za privredna društva i druga pravna lica, izdatog od strane Instituta sertifikovanih računovodja Crne Gore na osnovu člana 1 Uredbe o povjeravanju poslova organa državne uprave nadležnog za poslove računovodstva i revizije (Službeni list RCG 44/07 i Službeni list RCG 33/10). Ovi finansijski izveštaji odstupaju od MSFI u sljedećem:

• Grupa je ove finansijske iskaze sastavila u formatu koji nije u skladu sa zahtevima MRS 1 – “Prikazivanje finansijskih izveštaja“ i MRS 7 - "Izvještaj o tokovima gotovine".

• Sastavljanje finansijskih izvještaja zahtijeva primjenu izvjesnih ključnih računovodstvenih procijena. Ono, takođe, zahtijeva da rukovodstvo koristi svoje prosuđivanje u primeni računovodstvenih politika Grupe. Oblasti koje zahtijevaju prosuđivanje većeg stepena ili veće složenosti, odnosno oblasti u kojima pretpostavke i procjene imaju materijalni značaj za finansijske izvještaje obelodanjeni su u Napomeni 4.

Grupa priprema finansijske iskaze po principu stalnosti poslovanja.


4

2.1.1 Promjene računovodstvenih politika i objelodanjivanja

a) Novi i dopunjeni standardi usvojeni od strane Grupe

U daljem tekstu navedeni su standardi koji su prvi put primenjeni od strane Društva u finansijskim izveštajima za godinu koja počine na dan ili nakon 1. januara 2013. godine i koji materijalno značajno utiču na Društvo:

Izmene i dopune MRS 19, 'Primanja zaposlenih' izvršene su juna 2011. godine. Promene u računovodstvenim politikama Društva odnose se na to da se: bez odlaganja priznaju svi troškovi minulog rada; kao i da se troškovi kamate i očekivani prinos na sredstva plana zamene neto kamatom koja se obračunava korišćenjem diskontne stope na neto obavezu (sredstvo) po osnovu definisanih primanja. Za efekat izmena i dopuna na finansijske izveštaje videti napomenu 23. Izmene i dopune MSFI 7, 'Finansijski instrumenti: Obelodanjivanje' odnose se na prebijanje sredstava i obaveza. Ova dopuna zahteva nova obelodanjivanja radi jednostavnijeg upoređivanja pravnih lica koja sastavljaju finansijske izveštaje u skladu sa MSFI sa pravnim licima koja sastavljaju finansijske izveštaje u skladu sa US GAAP. MSFI 10, 'Konsolidovani finansijski izveštaji’ oslanja se na postojeće principe i prepoznaje kriterijum kontrole kao ključni faktor u definisanju da li izveštaje privrednog društva koji je deo grupe treba uključiti u konsolidovane finansijske izveštaje matičnog društva. Standard pruža dodatne smernice kako bi pomogao u utvrđivanju kontrole u situaciji kada je njeno utvrđivanje otežano. MSFI 11, 'Zajednički aranžmani' bavi se pravima i obavezama ugovornih strana, a ne na pravnim oblikom aranžmana. Postoje dve vrste aranžmana: zajednička poslovanja i zajednički poduhvati. Zajednička poslovanja nastaju kada investitori imaju pravo na sredstva i obaveze po osnovu obaveze iz aranžmana. Učesnik u zejedničkom poslovanju računovodstveno obuhvata svoj udeo u sredstvima, obavezama, prihodima i rashodima. Zajednički poduhvati nastaju kada investitori imaju pravo na neto sredstva aranžmana; zajednički poduhvati se računovodstveno obuhvataju u skladu sa računovodstvenom metodom udela. Proporcionalna konsolidacija zajedničkih aranžmana više nije dopuštena. MSFI 12, ‘Obelodanjivanje učešća u drugim pravnim licima’ uključuje zahteve za obelodanjivanje svih oblika učešća u drugim pravnim licima, uključujući učešća u zajedničkim aranžmanima, pridruženim društvima, strukturiranim entitetima i drugim društvima za posebne namene. MSFI 13, 'Odmeravanje fer vrednosti', ima za cilj da poveća doslednost i smanji stepen složenosti obezbeđivanjem precizne definicije fer vrednosti, kao i jedinstvenog izvora za odmeravanje fer vrednosti i jedinstvenih zahteva za obelodanjivanje u svim MSFI. Zahtevi, koji su u velikoj meri usaglašeni sa zahtevima MSFI i US-GAAP, ne proširuju upotrebu računovodstva fer vrednosti već daju smernice u pogledu njegove primene onda kada se primena računovodstva fer vrednosti zahteva ili, pak, kada se dopušta u skladu sa ostalim standardima u okviru MSFI. MRS 27 (revidiran 2011), ‘Pojedinačni finansijski izveštaji’ sadrži odredbe koje se odnose na pojedinačne finansijske izveštaje preostale nakon što su odredbe MRS 27 kojima se uređuje pitanje kontrole uključene u novi IFRS 10. IFRIC 20, ‘Troškovi odlaganja rudarskog otpada nastalog aktivnostima površinske eksploatacije’ ustanovljava način računovodstvenog obuhvatanja troškova uklanjanja dodatnog otpada nastalog aktivnostima površinske eksploatacije. Tumačenje standarda može zahtevati od društava za eksploataciju i preradu minerala, koje svoje izveštaje pripremaju u skladu sa MSFI, da izvrše otpis postojećih sredstava nastalih aktivnostima odlaganja rudarskog otpada na teret neraspoređene dobiti, ako pomenuta sredstva nije moguće pripisati prepoznatljivoj komponenti neke rude. Izmene i dopune MRS 36, 'Umanjenje vrednosti imovine', odnose se na obelodanjivanje nadoknadivih iznosa nefinansijske imovine. Ovim izmenama i dopunama ukinuta su određena obelodanjivanja nadoknadivih iznosa JGG koja su bila inkorporirana u MRS 36 kad je objavljen MSFI 13.

2.2 Izvještavanje o segmentima

O operativnim segmentima se izvještava na način uskladjen sa internim izvještavanjem koje se sastavlja za potrebe glavnog donosioca odluka. Glavni donosioc odluka, koji je odgovoran za alokaciju resursa i ocjenu performansi operativnih segmenata je identifikovan kao Upravni odbor koji donosi strateške odluke. Prilikom izvještavanja rukovodstvo kao operativne segmente posmatra veleprodaju i maloprodaju. U veleprodaji i maloprodaji prihodi se ostavruju prodajom nafte i naftnih derivata. Pored prodaje naftnih derivata na maloprodajnim objektima Grupa ostvaruje prihode prodajom robe tzv. dodatnog asortimana u mini marketima na benzinskim stanicama.


5

2.3 Preračunavanje stranih valuta

(a) Funkcionalna i valuta prikazivanja Stavke uključene u finansijske izvještaje Grupe se odmjeravaju koristeći valutu primarnog privrednog okruženja u kom Grupa posluje (“funkcionalna valuta”). Finansijski izvještaji su iskazani u eurima, koji je funkcionalna i valuta prikazivanja Grupe.

(b) Transakcije i stanja Transakcije u stranoj valuti se preračunavaju u funkcionalnu valutu primjenom deviznih kurseva važećih na dan transakcije. Pozitivne i negativne kursne razlike nastale iz izmirenja takvih transakcija i iz preračuna monetarnih sredstava i obaveza izraženih u stranim valutama na kraju godine, priznaju se u bilansu uspijeha.

2.4 Nematerijalna ulaganja

Licence Stečene licence računarskih softvera kapitalizuju se u iznosu troškova nastalih u sticanju i stavljanju u upotrebu softvera. Ovi troškovi se amortizuju tokom njihovog procenjenog vijeka upotrebe (ne prelazi 5 godina). Kompjuterski softver Izdaci vezani za razvoj ili održavanje kompjuterskih softverskih programa priznaju se kao trošak u periodu kada nastanu. Izdaci direktno povezani sa identifikovanim i unikatnim softverskim proizvodima koje kontroliše Grupa i koji će vjerovatno generisati ekonomsku korist veću od troškova duže od godinu dana, priznaju se kao nematerijalna ulaganja, ukoliko su ispunjeni uslovi za priznavanje. Direktno pripisivi troškovi kapitalisani kao deo softverskog proizvoda obuhvataju troškove radne snage tima koji je razvio softver, kao i odgovarajući dio pripadajućih režijskih troškova. Ostali troškovi razvoja koji ne ispunjavaju navedene kriterijume priznaju se kao trošak u periodu u kome nastanu. Izdaci za razvoj koji su prvobitno priznati kao troškovi ne mogu se priznati kao sredstvo u narednom periodu. Troškovi razvoja računarskog softvera priznati kao sredstvo amortizuju se tokom njihovog procenjenog korisnog veka upotrebe, a koji nije duži od tri godine. Pravo na korišćenje zemljišta Pravo na korišćenje zemljišta se iskazuje po nabavnoj vrednosti i ne amortizuje se, uzimajući u obzir da Grupa očekuje konačan prenos vlasništva.

2.5 Nekretnine, postrojenja i oprema Nekretnine, postrojenja i oprema iskazuju se po nabavnoj vrijednosti umanjenoj za kumuliranu ispravku vrijednosti i rezervisanje po osnovu umanjenja vrijednosti. Naknadni troškovi se uključuju u nabavnu vrijednost sredstva ili se priznaju kao posebno sredstvo, u zavisnosti od toga šta je primjenljivo, samo kada postoji vjerovatnoća da će Grupa u budućnosti imati ekonomsku korist od tog sredstva i ako se njegova vrijednost može pouzdano utvrditi. Knjigovodstvena vrijednost zamjenjenog sredstva se isknjižava. Svi drugi troškovi tekućeg održavanja terete bilans uspijeha perioda u kome su nastali.


6

Zemljište se ne amortizuje. Amortizacija drugih sredstava se obračunava primjenom linearne i degresivne metode kako bi se raspodijelila njihova nabavna do rezidualne vrijednosti tokom procijenjenog vijeka trajanja sredstava, kao što slijedi: Zgrade i postrojenja 5% Mašine i oprema 5-15% Kancelarijski namještaj i oprema 20-30%

Proporcionalna metoda se koristi za obračun amortizacije građevinskih objekata. Za ostala sredstva koristi se degresivna metoda. Rezidualna vrijednost i korisni vijek upotrebe sredstva se revidiraju, i po potrebi koriguju, na datum svakog bilansa stanja.

Knjigovodstvena vrijednost sredstva svodi se odmah na njegovu nadoknadivu vrijednost, ukoliko je knjigovodstvena vrijednost veća od njegove procijenjene nadoknadive vrijednosti (Napomena 2.7). Dobici i gubici po osnovu otuđenja sredstva utvrđuju se kao razlika između novčanog priliva i knjigovodstvene vrijednosti i iskazuju se u bilansu uspijeha u okviru Ostalih prihoda/(rashoda) (Napomene27 i 28).

2.6 Investicione nekretnine

Investiciona nekretnina je nekretnina (zemlja,zgrada ili oboje) koja se drži radi ostvarivanja prihoda od zakupa ili uvećanja kapitala ili zbog jednog i drugog. Investiciona nekretnina se početno priznaje po nabavnoj vrijednosti uvećanoj za troškove transakcije Investicione nekretnine se iskazuju po nabavnoj vrednosti umanjenoj za akumuliranu ispravku vrednosti i rezervisanje za umanjenje vrednosti, ako je potrebno. Ako postoje bilo kakve indicije, da je došlo do umanjenja vrednosti investicione nekretnine, Grupa procenjuje nadoknadivu vrednost kao veću od upotrebne vrednosti i fer vrednosti umanjene za troškove prodaje. Knjigovodstvena vrednost investicione nekretnine se otpisuje do njene nadoknadive vrednosti kroz bilans uspeha. Gubitak zbog umanjenja vrednosti priznat u prethodnim godinama se stornira ukoliko je bilo naknadne promene u pretpostavkama korišćenim u utvrđivanju nadoknadive vrijednosti sredstva. Naknadni izdaci se kapitalizuju samo kada je vjerovatno da će buduće ekonomske koristi povezane sa tim izdacima pripasti Grupi i da može pouzdano da se izmeri. Svi ostali troškovi tekućeg održavanja terete troškove perioda u kome nastanu. Kada investicionu nekretninu koristi njen vlasnik, ona se reklasifikuje na nekretnine, postrojenja i opremu, i njena knjigovodstvena vrednost na dan reklasifikacije postaje njena zatečena vrednost koja će se nadalje amortizovati.

2.7 Umanjenje vrijednosti nefinansijskih sredstava

Sredstva sa neograničenim korisnim vekom upotrebe ne podležu amortizaciji i testiraju se na umanjenje vrednosti jednom godišnje. Za postrojenja, objekte i opremu, testiranje na umanjenje njihove vrijednosti vrši se kada događaji ili izmjenjene okolnosti ukažu da knjigovodstvena vrijednost možda neće biti nadoknadiva. Gubitak zbog umanjenja vrijednosti se priznaje u visini iznosa za koji je knjigovodstvena vrijednost sredstva veća od njegove nadoknadive vrijednosti. Nadoknadiva vrijednost je veća vrijednost izmedju neto prodajne vrijednosti i vrijednosti sredstava u upotrebi. Za svrhu procjene umanjenja vrijednosti, sredstva se grupišu na najnižim nivoima na kojima mogu da se utvrde odvojeni prepoznatljivi novčani tokovi (jedinice koje generišu gotovinu), kao što su benzinske stanice pojedinačno i instalacije. Knjigovodstvena vrijednost se svodi se na nadoknadivu vrijednost, a razlika se priznaje kao trošak (gubitak zbog umanjenja vrijednosti) u bilansu uspjeha. Gubitak zbog umanjenja vrijednosti utvrđen prethodnih godina se stornira ukoliko su se okolnosti koje su uticale na umanjenje vrijednosti promijenile.

2.8 Finansijska sredstva

Grupa klasifikuje svoja finansijska sredstva u sledećim kategorijama: zajmovi i potraživanja, ulaganja u povezana pravna lica, zajednička ulaganja i finansijska sredstva raspoloživa za prodaju. Klasifikacija zavisi od namjene za koju su finansijska sredstva nabavljena. Prilikom početnog priznavanja Menadžment


7

odlučujeo kategoriji kojoj sredstvo pripada a na dan izvještavanja ponovno procjenjuje svoju odluku o razvrstavanju finansijskih sredstava. Klasifikacija

(a) Zajmovi i potraživanja Zajmovi i potraživanja predstavljaju nederivatna finansijska sredstva sa fiksnim ili utvrdivim rokovima plaćanja koja se ne kotiraju ni na jednom aktivnom tržištu. Uključuju se u tekuća sredstva, osim ukoliko su im rokovi dospeća duži od 12 meseci nakon datuma bilansa stanja. U tom slučaju se klasifikuju kao dugoročna sredstva.

(b) Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju predstavljaju nederivatna sredstva koja su svrstana u ovu kategoriju ili nisu klasifikovana ni u jednu drugu kategoriju. Uključuju se u dugoročna sredstva, osim ukoliko rukovodstvo ima nameru da ulaganja otuđi u roku od 12 meseci od datuma bilansa stanja. Priznavanje i merenje Redovna kupovina i prodaja ulaganja se priznaje na datum trgovanja - datum kada se Grupa obavezala da će kupiti ili prodati sredstvo. Ulaganja se inicijalno priznaju po fer vrijednosti uvećanoj za transakcione troškove. Zajmovi i potraživanja se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti korišćenjem metode efektivne kamatne stope. Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju se nakon inicijalnog priznavanja, iskazuju po fer vrijednosti.

Promene u fer vrijednosti monetarnih i nemonetarnih hartija od vrijednosti koje su klasifikovane kao raspoložive za prodaju priznaju se u kapitalu. Fer vrijednosti navedenih sredstava su zasnovane na trenutnim cijenama ponude. Kada su hartije od vrijednosti klasifikovane kao hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju prodate ili kada su obezvrijeđene, kumulirane korekcije fer vrijednosti priznate u kapitalu uključuju se u bilans uspijeha kao „dobici ili gubici od ulaganja u hartije od vrijednosti“. Kamata na hartije od vrednosti raspoložive za prodaju obračunata metodom efektivne kamatne stope priznaje se u bilansu uspeha kao deo ostalih prihoda. Dividende na hartije od vrednosti raspoložive za prodaju se priznaju u bilansu uspeha kao deo „ostalih prihoda“ kada se utvrdi pravo Grupe na naplatu. Umanjenje vrijednosti finansijskih sredstava Na svaki datum bilansa stanja Grupa procenjuje da li postoji objektivan dokaz da je umanjena vrijednost nekog finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava. Finansijsko sredstvo ili grupa finansijskih sredstava je obezvrijeđeno i gubici po osnovu obezvrijeđenja nastaju samo ako postoji objektivan dokaz o obezvrijeđenju kao rezultat jednog ili više događaja koji su nastali nakon početnog priznavanja sredstava (“nastanak gubitka”) i kada taj nastanak gubitka (odnosno nastanci gubitaka) utiče na procijenjene buduće novčane tokove finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava koji mogu biti pouzdano procjenjeni. Kriterijumi koje Grupa koristi da odredi da li postoji objektivan dokaz o gubitku usled umanjenja vrijednosti uključuju:

• Značajne finansijske teškoće emitenta ili dužnika; • Kršenje ugovora, kao što je kašnjenje u plaćanju ili neplaćanje kamate ili glavnice; • Grupa, iz ekonomskih ili pravnih razloga koji se odnose na finansijske teškoće zajmoprimca,

odobri zajmoprimcu garancije/povlastice koje inače ne bi odobrila; • Verovatnoća stečaja ili druge finansijske reorganizacije dužnika; • Nestanak aktivnog finansijskog tržišta za to finansijsko sredstvo zbog finansijskih poteškoća; ili

dostupni podaci koji ukazuju da postoji merljivo smanjenje u predviđenim budućim tokovima gotovine iz portfelja finansijskih sredstava nakon njihovog inicijalnog priznavanja, iako se pomenuto smanjenje još uvek ne može povezati sa pojedinačnim finansijskim sredstvima iz portfelja, uključujući:

(i) Nepovoljna promena kreditne sposobnosti dužnika; i (ii) Nacionalne ili lokalne ekonomske prilike koje su uzajamno povezane sa kašnjenjem u

naplati potraživanja iz portfelja.


8

Iznos gubitka se odmerava kao razlika između knjigovodstvene vrijednosti sredstva i sadašnje vrijednost procenjenih budućih tokova gotovine (isključujući buduće kreditne gubitke koji nisu nastali) diskontovanih po prvobitnoj efektivnoj kamatnoj stopi za to finansijsko sredstvo. Iznos knjigovodstvene vrednosti sredstva se umanjuje i iznos gubitka se priznaje u bilansu uspeha. Ako kredit ima varijabilnu kamatnu stopu, diskontna stopa za odmeravanje svakog gubitka zbog umanjenja vrednosti je trenutna kamatna stopa utvrđena ugovorom. Grupa može da odmerava umanjenje vrednosti na osnovu fer vrednosti finansijskog instrumenta korišćenjem tržišnih cena koje su dostupne javnosti.

Ako se u narednom periodu iznos gubitka zbog umanjenja vrednosti smanji i to smanjenje se može objektivno pripisati nekom događaju nastalom nakon priznavanja obezvrijeđenja (npr. poboljšanju kreditne sposobnosti dužnika), ukidanje prethodno priznatog gubitka po osnovu umanjenja vrednosti priznaje se u bilansu uspeha. U slučaju ulaganja klasifikovanih kao raspoloživa za prodaju, značajan ili dugotrajan pad fer vrijednosti vrijednosnog papira ispod nabavne vrijednosti je takođe dokaz da je vrijednost imovine umanjena. Ako postoji takav dokaz za finansijsku imovinu raspoloživu za prodaju, kumulativni gubitak - meren kao razlika između nabavne vrednosti i sadašnje fer vriednosti, umanjene za prethodno priznate gubitke od po toj finansijskoj imovini u računu dobiti i gubitka - uklanja se iz kapitala i priznaje u računu dobiti i gubitka. Gubici od umanjenja vrednosti priznati u računu dobiti i gubitka na vlasničkim instrumentima ne ukidaju se kroz račun dobiti i gubitka. Ako se u narednom razdoblju, fer vrednost dužničkih instrumenata klasifikovanih kao raspoloživi za prodaju, poveća i povećanje se može objektivno povezati s događajem nakon priznavanja umanjenja vrednosti u računu dobiti i gubitka, gubitak od umanjenja vrednosti se ukida kroz račun dobiti I gubitka.

2.9 Zalihe

Zalihe se vrijednuju po nabavnoj vrijednosti ili po neto prodajnoj vrednosti u zavisnosti od toga koja je niža. Cijena koštanja se utvrđuje metodom ponderisanog prosjeka. Nabavna cijena nafte i drugih proizvoda uključuje uvozne cijene uvećane za druge troškove dovodjenja zaliha na njihovu trenutnu lokaciju i u trenutno stanje, kao što su trasportni, troškovi osiguranja, uvoznih dažbina i slični.

Knjigovodstvena vrijednost zaliha robe se koriguje na kraju svakog mjeseca/kvartala po osnovu viškova/(manjkova) utvrdjenih popisom zaliha na instalacijiama (mjesečno) i u maloprodajnim objektima (kvartalno). Viškovi/(manjkovi) se vrijednosno iskazuju u okviru ostalih prihoda/(troškova) u bilansu uspjeha. Zalihe uključuju date avanse dobavljačima za robu.

2.10 Potraživanja po osnovu prodaje i druga potraživanja

Potraživanja od kupaca su iznosi koje duguju kupci za prodatu robu ili izvršene usluge u okviru redovnog ciklusa poslovanja. Ukoliko se očekuje da potraživanja budu naplaćena u roku od godinu dana ili kraćem (ili u okviru redovnog ciklusa poslovanja ako je duži), potraživanja od kupaca se klasifikuju kao kratkoročna. U suprotnom, potraživanja od kupaca se iskazuju kao dugoročna. Potraživanja od kupaca se inicijalno priznaju po fer vrijednosti, a naknadno se odmjeravaju po amortizovanoj vrijednosti, primjenom metode efektivne kamatne stope, umanjenoj za rezervisanja po osnovu umanjenja vrijednosti. Rezervisanje za umanjenje vrijednosti potraživanja se utvrđuje kada postoji objektivan dokaz da Grupa neće biti u stanju da naplati sve iznose koje potražuje na osnovu prvobitnih uslova potraživanja. Značajne finansijske poteškoće kupca, verovatnoća da će kupac biti likvidiran ili finansijski reorganizovan, propust ili kašnjenje u izvršenju plaćanja se smatraju indikatorima da je vrijednost potraživanja umanjena. Iznos rezervisanja predstavlja razliku između knjigovodstvene vrijednosti potraživanja i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih novčanih tokova diskontovanih prvobitnom efektivnom kamatnom stopom. Knjigovodstvena vrijednost potraživanja umanjuje se preko ispravke vrijednosti, a iznos umanjenja se priznaje u bilansu uspijeha u okviru pozicije „ostali troškovi“ (Napomena 28). Kada je potraživanje nenaplativo, otpisuje se na teret ispravke vrijednosti potraživanja. Naknadna naplata iznosa koji je prethodno bio otpisan, iskazuje se u bilansu uspijeha u okviru pozicije „ostali prihodi“ (Napomena 27).


9

2.11 Gotovina i gotovinski ekvivalenti

Gotovina i gotovinski ekvivalenti obuhvataju: novac u blagajni i depozite po viđenju kod banaka.

2.12 Osnovni kapital a) Akcijski kapital Obične akcije se klasifikuju kao kapital. b) Statutarne rezerve Statutarne rezerve su formirane na osnovu odluka Upravnog odbora i Skupštine akcionara, iz raspodele dobiti (5% kompanijskog dobitka nakon oporezivanja). Ova raspodjela je radjena u periodu od 2001. do 2003. godine, na osnovu odredbi prethodnog Zakona o preduzećima, iz 1996, koji više nije na snazi, i novim Zakonom o privrednim društvima ne propisuje se obaveza izdvajanja u obavezne rezerve.

Grupa, na osnovu odluke Skupštine akcionara, a u skladu sa Kolektivnim Ugovorom, izdvaja, po potrebi, dio iz nerasporedenog dobitka u stambeni fond. Ovaj fond služi za finansiranje stambenih potreba zaposlenih i pokrivanje ostalih troškova nastalih u vezi sa tim.

c) Revalorizacione rezerve

Revalorizacione rezerve se formiraju iz povećanja vrednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju u odnosu na njihovu dotadašnju knjigovodstvenu vrednost.

2.13 Rezervisanja

Rezervisanja se priznaju kada Grupa ima postojeću zakonsku ili ugovornu obavezu koja je rezultat prošlih događaja, kada je u većoj mjeri vjerovatnije nego što to nije da će podmirenje obaveze iziskivati odliv sredstava kada se može pouzdano proceniti iznos obaveze. Rezervisanja obuhvataju isplate zbog raskida radnog odnosa sa radnicima. Rezervisanja se ne priznaju za buduće poslovne gubitke. Rezervisanje se odmjerava po sadašnjoj vrijednosti izdatka potrebnog za izmirenje obaveze, primjenom diskontne stope prije poreza koja odražava tekuću tržišnu procjenu vrijednosti za novac i rizike povezane sa obavezom.

2.14 Obaveze prema dobavljačima

Obaveze prema dobavljačima su obaveze plaćanja dobavljaču za preuzetu robu ili primljene usluge u redovnom toku poslovanja. Obaveze prema dobavljačima se klasifikuju kao tekuće ukoliko dospevaju za plaćanje u roku od 1 godine.

2.15 Primanja zaposlenih

Obaveze za penzije Grupa izdvaja doprinose u državne penzione fondove na obaveznoj osnovi. Kada su doprinosi uplaćeni, Grupa nema dalju obavezu plaćanja doprinosa. Doprinosi se priznaju kao troškovi primanja zaposlenih onda kada dospiju za plaćanje. Više plaćeni doprinosi se priznaju kao sredstvo u iznosu koji je moguće refundirati ili u iznosu za koji se smanjuje buduće plaćanje obaveza (napomena 29). Grupa obezbjeđuje jubilarne nagrade i primanja nakon penzionisanja. Pravo na ove naknade je obično uslovljeno ostajanjem zaposlenog lica u službi do starosne granice određene za penzionisanje i do ostvarenja minimalnog radnog staža. Očekivani troškovi za pomenute naknade se akumuliraju tokom perioda trajanja zaposlenja. Definisana penziona obaveza se procjenjuje na godišnjem nivou od strane nezavisnih, kvalifikovanih aktuara, primjenom metode projektovane kreditne jedinice. Sadašnja vrijednost obaveze po osnovu definisanih primanja utvrđuje se diskontovanjem očekivanih budućih gotovinskih isplata primenom kamatnih stopa visokokvalitetnih obveznica koje su iskazane u valuti u kojoj će obaveze


10

za penzije biti plaćene i koje imaju rok dospjeća koji približno odgovara rokovima dospjeća obaveze za penzije. Aktuarski dobici i gubici koji proističu iz iskustvenih korekcija i promena u aktuarskim pretpostavkama priznaju se u bilansu uspjeha u periodu u kom nastanu (napomena 18).

Otpremnine

Otpremnine se isplaćuju pri raskidu radnog odnosa prije datuma redovnog penzionisanja, ili kada zaposleni prihvati sporazumni raskid radnog odnosa kao višak radne snage u zamjenu za otpremninu. Grupa priznaje otpremninu pri raskidu radnog odnosa kada je evidentno obavezno da: ili raskine radni odnos sa zaposlenim, u skladu sa usvojenim planom, bez mogućnosti odustajanja ili da obezbjedi otpremninu za prestanak radnog odnosa kao rezultat ponude u nameri da se podstakne dobrovoljni raskid radnog odnosa u cilju smanjenja broja zaposlenih. Otpremnine koje dospjevaju u razdoblju dužem od 12 meseci nakon datuma bilansa stanja svode se na sadašnju vrijednost.

2.16 Porez na dobit i odloženo oporezivanje

Troškovi poreza za period uključuju tekući i odloženi porez. Poreska obaveza se priznaje u bilansu uspeha, izuzev iznosa koji se odnosi na stavke direktno priznate u kapitalu, u kom slučaju se i poreska obaveza priznaje u kapitalu Tekući porez na dobit se obračunava na datum bilansa stanja na osnovu Crnogorskog Poreskog Zakona („Službeni List Republike Crne Gore“, br. 80/04), primjenom poreske stope od 9%. Odloženi porez na dobit se ukalkulisava u punom iznosu, korišćenjem metode obaveza, za privremene razlike koje nastanu između poreske osnovice sredstava i obaveza i njihovih knjigovodstvenih iznosa u finansijskim izvještajima. Međutim, ukoliko odloženi porez na dobit, pod uslovom da nije računovodstveno obuhvaćen, proistekne iz inicijalnog priznavanja sredstva ili obaveze u nekoj drugoj transakciji osim poslovne kombinacije koja u trenutku transakcije ne utiče ni na računovodstvenu ni na oporezivu dobit ili gubitak, tada se on računovodstveno ne obuhvata. Odloženi porez na dobit se odmjerava prema poreskim stopama (i zakonu) koje su na snazi do datuma bilansa stanja i za koje se očekuje da će biti primjenjene u periodu u kome će se odložena poreska sredstva realizovati ili odložene poreske obaveze izmiriti. Odloženo poresko sredstvo se priznaje do iznosa za koji je verovatno da će buduća dobit za oporezivanje biti raspoloživa i da će se privremene razlike izmiriti na teret te dobiti. Odložena poreska sredstva i obeveze se „prebijaju“ kada postoji zakonski osnov da se „prebiju“ tekuća poreska sredstva sa tekućim poreskim obavezama i kada se odložena poreska sredstva i obaveze odnose na porez na dobit koji propisuje isti poreski organ jednom ili većem broju poreskih obveznika i kada postoji namera da se računi izmire na neto osnovi.

2.17 Priznavanje prihoda Prihod uključuje fer vrijednost primljenog iznosa ili potraživanja po osnovu prodaje roba i usluga u toku normalnog poslovanja Grupe. Prihod se iskazuje bez PDV-a, povraćaja robe, rabata i popusta. Grupa priznaje prihod kada se iznos prihoda može pouzdano izmjeriti, kada je verovatno da će u budućnosti Grupa imati ekonomske koristi i kada su ispunjeni posebni kriterijumi za svaku od aktivnosti Grupe kao što je u daljem tekstu opisano. Iznos prihoda se ne smatra pouzdano mjerljivim sve dok se ne riješe sve potencijalne obaveze koje mogu nastati u vezi sa prodajom. Svoje procene Grupa zasniva na rezultatima iz prethodnog poslovanja, uzimajući u obzir tip kupca, vrstu transakcije i specifičnosti svakog posla.


11

Prihod od prodaje - veleprodaja Grupa prodaje proizvode od nafte na tržištu veleprodaje. Prihod od prodate robe se priznaje kada Grupa isporuči proizvode veletrgovcu, kada veletrgovac ima puno pravo raspolaganja kanalima prodaje i utvrđivanja prodajnih cijena proizvoda, i kada ne postoji bilo kakva neispunjena obaveza koja bi mogla da utiče na prihvatanje proizvoda od strane veletrgovca. Isporuka se nije dogodila sve dok se roba ne isporuči na naznačeno mesto, dok se rizik zastarjevanja i gubitka ne prenese na veletrgovca, i sve dok ili veletrgovac ne prihvati proizvode u skladu sa kupoprodajnim ugovorom, ili ne isteknu rokovi za prihvatanje robe, ili dok Grupa ne bude imalo objektivne dokaze da su svi kriterijumi za prihvatanje robe ispunjeni.

Prihod od prodaje - maloprodaja

Prihod od prodaje robe se priznaje kada Grupa proda proizvod kupcu. U maloprodaji se obično roba plaća gotovinom ili kreditnom karticom.

Prihod od prodaje usluga

Prihod od izdavanja skladišnog prostora se priznaje za period u kom su usluge pružene, koristeći pravolinijsku osnovu kod roka ugovora.

Prihod od kamata Prihod od kamata se priznaje na vremenski proporcionalnoj osnovi primjenom metode efektivne kamatne stope. U slučaju umanjenja vrijednosti potraživanja, Grupa umanjuje knjigovodstvenu vrijednost potraživanja do nadoknadivog iznosa, koji predstavlja procjenjeni budući novčani tok diskontovan po prvobitnoj efektivnoj kamatnoj stopi finansijskog instrumenta, i nastavlja da prikazuje promene diskonta kao prihod od kamate. Prihod od kamate na zajmove čija je vrijednost umanjena utvrđuje se primenom metode prvobitne efektivne kamatne stope.

2.18 Zakupi Računovodstveno obuhvatanje kod zakupodavca

Kada je sredstvo dato u operativni zakup, to sredstvo se iskazuje u bilansu stanja zavisno od vrste sredstva. Prihod od zakupnine priznaje se na proporcionalnoj osnovi tokom perioda trajanja zakupa.

2.19 Raspodela dividendi Raspodela dividendi akcionarima Grupe se priznaje kao obaveza u periodu u kojem su akcionari Grupe odobrili dividende.

3 Upravljanje finansijskim rizikom

3.1 Faktori finansijskog rizika Poslovanje Grupe je izloženo različitim finansijskim rizicima: tržišni rizik (koji obuhvata valutni rizik, rizik kamatne stope i rizik cijena), kreditni rizik, rizik likvidnosti i rizik tokova gotovine.Upravljanje rizicima u Grupi je usmjereno na nastojanje da se u situaciji nepredvidivosti finansijskih tržišta potencijalni negativni uticaji na finansijsko poslovanje Grupe svedu na minimum tretirajući posebno svaku klasu rizika.. Upravljanje rizicima obavlja rukovodstvo Grupe u sklopu politika odobrenih od strane matične kompanije. Rukovodstvo identifikuje i procjenjuje finansijske rizike i definiše načine zaštite od rizika tijesno sarađujući sa poslovnim jedinicama Grupe. Odbor Direktora donosi, u pisanoj formi, osnovna pravila za sveukupno upravljanje rizicima, kao i politike, takođe u pisanoj formi, koje obuhvataju posebne oblasti kao što su devizni rizik, rizik kamatne stope, kreditni rizik i plasman viška likvidnih sredstava.

(a) Tržišni rizik

(i) Valutni rizik Grupa posluje i prodaje uglavnom u Crnoj Gori i susjednim zemljama. Grupa je izložena valutnom


12

riziku prilikom nabavki i prodaje i u pogledu kratkoročnih obaveza. Grupa nije ustanovila politiku za upravljanje rizikom od promene kursa stranih valuta u odnosu na njenu funkcionalnu valutu.

(ii) Rizik promjena cijena Grupa je izložena riziku od promjena cijena nafte. Velikim dijelom ovu izloženost Grupa amortizuje prenošenjem rasta cijena na kupce.

(iii) Gotovinski tok i rizik kamatne stope

Grupa nema značajniju kamatonosnu imovinu i novčani tokovi su u velikoj meri nezavisni od promena tržišnih kamatnih stopa. Izloženost Grupe tržišnom riziku od promene kamatnih stopa odnosi se prije svega na njegove kratkoročne investicije u gotovinu i gotovinske ekvivalente, i sastoje se uglavnom od kratkoročnih bankarskih depozita i državnih obveznica, kako bi se obezbedila likvidnost.

(b) Kreditni rizik. Grupa nema značajne koncentracije kreditnog rizika. Grupa ima utvrđena pravila kako bi obezbedilo da se prodaja proizvoda na veliko obavlja kupcima koji imaju odgovarajuću kreditnu istoriju. Prodaja trgovcima na malo obavlja se gotovinski ili putem kreditnih kartica. Grupa ima politike kojima se ograničava izloženost kreditnom riziku prema svakoj pojedinoj finansijskoj instituciji. Kreditni rizik nastaje: kod gotovine i gotovinskih ekvivalenata, depozita u bankama, iz izloženosti riziku u trgovini na veliko i malo, uključujući nenaplaćena potraživanja i preuzete obaveze. Za kontrolu rizika vrši se procijena kvaliteta njihove kreditne sposobnosti, uzimajući u obzir finansijsko stanje kupca, godišnji promet, stanja krajem godine, rokove plaćanja, iskustva iz prošlosti i druge faktore. Iskorišćavanje kreditnih limita redovno se prati.

(c) Rizik likvidnosti Oprezno upravljanje rizikom likvidnosti podrazumjeva održavanje dovoljnog iznosa gotovine i hartija od vrijednosti kojima se trguje, kao i obezbjeđenje adekvatnih izvora finansiranja preko odgovarajućeg iznosa kreditnih obaveza i mogućnost da se izravna pozicija na tržištu.

3.2 Upravljanje rizikom kapitala

Cilj upravljanja kapitalom je da Grupa zadrži sposobnost da nastavi da posluje u neograničenom periodu u predvidljivoj budućnosti, kako bi akcionarima obezbjedilo povraćaj (profit), a ostalim interesnim stranama povoljnosti, i da bi očuvalo optimalnu strukturu kapitala sa ciljem da smanji troškove kapitala. Da bi očuvala odnosno korigovala strukturu kapitala, Grupa može da izvrši korekciju isplata dividendi akcionarima, vrati kapital akcionarima, izda nove akcije, ili, pak, može da proda sredstva kako bi smanjila dugovanje. Grupa, kao i ostale Grupe koje posluju unutar iste dijelatnosti, prati kapital na osnovu koeficijenta zaduženosti (gearing ratio). U 2012. i 2013. Grupa nije koristila nikakve pozajmice od banaka. Ukupni kapital se dobija kada se na kapital, iskazan u bilansu stanja, doda neto dugovanje.

3.3 Procjena fer vrijednosti Fer vrijednost finansijskih instrumenata kojima se trguje na aktivnom tržištu (hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju) zasniva se na kotiranim tržišnim cijenama na dan bilansa stanja. Pretpostavlja se da nominalna vrijednost, umanjena za gubitke zbog umanjenja vrijednosti potraživanja i obaveza, približno odražava njihovu fer vrijednost.

4 Ključne računovodstvene procjene i prosuđivanja

Računovodstvene procjene i prosuđivanja se kontinuirano vrijednuju i zasnivaju se na istorijskom iskustvu i drugim faktorima, uključujući očekivanja budućih događaja za koje se vjeruje da će u datim okolnostima biti razumna.


13

4.1 Ključne računovodstvene procjene i pretpostavke

Grupa pravi procjene i pretpostavke koje se odnose na budućnost. Računovodstvene procjene će, po definiciji, rijetko biti jednake ostvarenim rezultatima. O procjenama i pretpostavkama koje sadrže rizik da će prouzrokovati materijalno značajne korekcije knjigovodstvenih vrijednosti sredstava i obaveza u toku naredne finansijske godine biće riječi u daljem tekstu. a) Vijek upotrebe nekretnina, postrojenja i opreme

Grupa utvrđuje procijenjeni vijek upotrebe i sa njim povezanu stopu otpisa za svoje nekretnine, postrojenja i opremu. Rukovodstvo će uvećati trošak otpisa tamo gdje se vijek trajanja sredstva promjeni u odnosu na prethodno procijenjeni, ili će otpisati tehnički zastarjela ili ne-strateška sredstva koja su napuštena ili prodata. b) Ostale šeme davanja zaposlenima Sadašnja vrijednost obaveza zavisi od više faktora koji su određeni na aktuarskim osnovama koristeći brojne pretpostavke. Pretpostavke korišćene za određenje neto troška (prihoda) za ostala davanja zaposlenima uključuju očekivanu diskontnu stopu. Bilo kakve promjene u ovim pretpostavkama će se odraziti na knjigovodstvenu vrijednost ovih obaveza. Grupa određuje odgovarajuću diskontnu stopu na kraju svake godine. Ovo je kamatna stopa koja treba da bude korišćena prilikom određivanja sadašnje vrijednosti procijenjenih budućih odliva gotovine koji će biti potrebni za izmirenje ovih obaveza. Pri određivanju odgovarajuće diskontne stope, Grupa uzima u obzir kamatne stope visokokvalitetnih komercijalnih zapisa denominiranih u valuti u kojoj će davanja biti isplaćena i sa rokovima dospijeća približnim rokovima odnosnih obaveza. Ostale ključne pretpostavke obaveza za ostala davanja zaposlenima su zasnovane dijelom na trenutnim tržišnim uslovima.

c) Poresko zakonodavstvo

Porez na dodatu vrijednost Rukovodstvo Grupe pretpostavlja da će svi povraćaji PDV-a biti primljeni u roku od jedne godine, osim ukoliko je izvršeno posebno rezervisanje za umanjenje vrijednosti. d) Sudski sporovi

Kao što je objelodanjeno u Napomeni br. 33, Grupa je uključena u nekoliko sudskih sporova u kojima nije moguće procijeniti krajnji ishod. Grupa formira nivo rezervisanja za sudske sporove u skladu sa sugestijama internog i eksternog pravnog savjetnika.

4.2 Ključna prosuđivanja u primjeni računovodstvenih politika

a) Umanjenje vrijednosti osnovnih sredstava

Grupa testira umanjenje vrijednosti osnovnih sredstava bar jednom godišnje. Nadoknadive vrijednosti jedinica koje generišu gotovinu su odredjene na osnovu proračuna vrijednosti u upotrebi. Ovi proračuni zahtijevaju upotrebu procijena zasnovanih na istorijskim podacima korigovanim za projektovane promene tržišnih uslova.

b) Umanjenje vrijednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju Grupa se rukovodi smjernicama MRS 39 da odredi kada je vrijednost finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju umanjena. Ovo određivanje zahtijeva značajno prosuđivanje. Prilikom prosuđivanja, Grupa, među ostalim faktorima, procjenjuje: trajanje i obim do kojeg je fer vrijednost ulaganja manja od nabavne vrijednosti ulaganja; finansijsko stanje primaoca ulaganja i izgledi za okončanje posla u skoroj budućnosti, uključujući faktore kao što su učinak industrije i sektora, promjene u tehnologiji i tokove gotovine iz poslovanja i finansiranja.


14

c) Pogoršavanje ekonomskih uslova

Pogoršavanje uslova poslovanja za kupce može takodje imati uticaj na prognoze tokova gotovine od strane menadžmenta i procjene obezvrijedjenja finansijskih i nefinansijskih sredstava. Do mjere u kojoj je informacija raspoloživa, menadžment je pravilno primjenio revidirane procjene očekivanih budućih tokova gotovine u procjenjivanju obezvrijedjenosti sredstava.

5 Korigovanje finansijskih izvještaja iz ranijeg perioda

a) Korekcija greške iz ranijeg perioda

U finansijskim iskazima sa stanjem na dan 31.12.2012. godine ulaganje u zavisno pravno lice je bilo obezvrijedjeno. Iznos ulaganja u pojedinačnim finansijskim iskazima je otpisan u iznosu od EUR 3.492.556. U cilju da se prikaže gubitak po osnovu obezvrijedjenja u konsolidovanim finansijskim iskazima, Grupa je greškom proknjižila isti iznos i teretila „Ostale rashode“ i odobrila „Nerasporedjenu dobit“. Rashod po osnovu obezvrijedjenja koji je trebao biti proknjižen iznosi EUR 1.427.135. Greška je ispravljena korigovanjem uporednih iznosa. Efekat i priroda ovog korigovanja je prikazana u daljem tekstu. b) Promjena računovodstvene politike

Izmjene MRS 19 – Primanja zaposlenih (izdat u junu 2011, u primjeni počev od 01.01.2013) su dovele do značajnih promjena u priznavanju i mjerenju planova penzionih primanja i objelodanjivanja primanja zaposlenih. Standard zahtijeva priznavanje svih promjena u neto obavezama (sredstvima) definisanih primanja na sledeći način: (i) trošak usluga i neto kamate u bilansu uspjeha; i (ii) ponovno odmjeravanje u drugim stavkama rezultata povezanim sa kapitalom. Grupa je priznala iznos ponovnog odmjeravanja u preko nerasporedjene dobiti tekuće godine. Retroaktivna primjena standarda nije imala značajnog uticaja na bilans stanja i na drugim stavkama rezultata povezanim sa kapitalom. Efekat retroaktivne primjene je uključen u nerasporedjenu dobit tekućeg perioda. Ponovno odmjeravanje primanja zaposlenih u skladu sa revidiranim MRS 19, za periode prije 2013, iznosi EUR 167.229 (EUR 183.859 umanjeno za odloženi porez EUR 16.560). Efekat gore navedenih korigovanja na Iskaz o finansijskoj poziciji/Bilans stanja/ na 31/12/2012:

Pozicija u Finansijskim iskazima

31 decembar 2012 prije korekcije

Efekat korekcije prethodnih perioda

31 Decembar 2012 nakon korekcije

Nekretnine postrojenja i oprema (Napomena 8)

43.726.935 1.427.135 42.299.799

Nerasporedjena dobit (Napomena 17)

17.979.935 1.427.135 16.552.800

Efekat gore navedenih korigovanja na Iskaz o ukupnom rezultatu/Bilans uspjeha/ na 31/12/2012:

Pozicija u Finansijskim iskazima

31 decembar 2012 prije korekcije

Efekat korekcije prethodnih perioda

31 Decembar 2012 nakon korekcije

Ostali rashodi (Napomena 28)

5.058.772 2.065.421 2.993.351


15

6 Informacije o segmentima

Operativni segmenti se definišu na osnovu mesečnih poslovnih rezultata sastavljenih od strane generalnog direktora, borda direktora i Hellenic Petroleum SA generalnog direktorata za internacionalne aktivnosti koji se podrazumevaju kao glavni donosioci poslovnih odluka. Rukovodstvo posmatra poslovanje sa perspektive proizvodnje i distribucije. Perspektiva proizvodnog kanala prihoda od prodaje benzinskih proizvoda i prihoda od prodaje ne-benzinske robe prodate na benzinskim stanicama. Sa perspektive kanala distribucije, rukovodstvo razdvaja maloprodajne i veleprodajne segmente. Ostali prihodi (od usluga, od naplate potraživanja i sl) nisu uključeni u navedene segmente, s obzirom da se oni ne izvještavaju kao takvi, i oni su prikazani u koloni "ostali prihodi" u sledećoj tabeli:

2013 2012 2013 2012 2013 2012 maloprodaja veleprodaja ostali prihodi Prihodi od prodaje 93.651.143 102.489.078 89.405.288 98.145.137 2.883.885 1.456.166 Nabavna vrijednost prodate robe

78.240.017 85.507.625

83.836.424 91.661.104 0 0

Bruto profit 15.411.126 16.981.453

5.568.864 6.484.033 2.883.885 1.456.166

2013 2012 Prihodi od prodaje robe na domaćem tržištu 152.289.016 163,795,321 Prodaja goriva 143.344.964 155,331,720

Prodaja plina 798.509 705,719

Prodaja ulja 529.797 599,036

Prodaja ostale robe 7.571.480 7,108,947

Prihodi od usluga 44.267 49,900

Prihodi od prodaje (goriva) na inostranim tržištima 30.767.414 36,838,894


16

7 Nematerijalna ulaganja

Softver i Licence

Pravo na korišćenje zemljišta

Investicije u toku Total

Godina završena na dan 31. decembra 2012.

Početno stanje neotpisane vrednosti

392.624

4.852.604

1.895 5.247.122

Povećanja 179 - 134.515 134.694

Amortizacija (30.725) - (30.725) Neotpisana vrednost na dan 31. decembra 2012.

362.078

4.852.604

136.410 5.351.092

- Na dan 31. decembra 2012. -

Nabavna vrednost 743.198 4.852.604 136.410 5.732.212 Kumulirani otpis vrednosti i umanjenje vrednosti

(381.120)

- (381.120)

Neotpisana vrednost 362.078 4.852.604 136.410 5.351.092

Godina završena na dan 31. decembra 2013.

Početno stanje neotpisane vrednosti 362.078 4.852.604 136.410 5.351.092

Povećanja - - 303.498 303.498 Prenos sa sredstava u pripremi 434.013 - (434.013) -

Ostali prenosi - - (4.000) (4.000) Kumulirani otpis vrijednosti i umanjenje vrednosti (141.099) - - (141.099) Neotpisana vrednost na dan 31. decembra 2013. 654.992 4.852.604 1.895 5.509.491 Na dan 31. decembra 2013.

Nabavna vrednost 1.177.210 4.852.604 1.895 6.031.709 Kumulirani otpis vrednosti i umanjenje vrednosti (522.218) - - (522.218)

Neotpisana vrednost 654.992 4.852.604 1.895 5.509.491

Pravo na korišćenje zemljišta na instalacijama u Baru, Kotoru i Tivtu je regulisano „Zakonom o zaštiti područja morskog dobra“ iz 1992. godine. Ove parcele su stečene putem kupovine krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih godina 20. veka i usled tada važećih zakonskih propisa (javna svojina), Kompanija nije mogla biti registrovana kao vlasnik zemljišta. Stoga su parcele registrovane kao javno vlasništvo sa dodeljenim pravom koriščenja zemljišta kompaniji Jugopetrol A.D. Kotor. Pravo na korišćenje zemljišta se tretira kao nematerijalno ulaganje.


17

8 Nekretnine, postrojenja i oprema

Gradjevinsko zemljiste Zgrade Oprema

Investicije u toku Ukupno

Godina zavrsena 31. decembra 2012.

Početno stanje neotpisane vrijednosti 21.348.684 16.870.825 5.911.855 826.800 44.958.164

Povećanja 198.243 93 2.179.767 2.378.103

Prenos sa NPO u pripremi 646.881 533.149 (1.180.030) -

Otuđenja (171.323) (120.089) (652.082) (3.325) (946.819) Obetvrijedjenje ulaganja u zavisno pravno lice (224.578) (835.798) (366.759) - (1.427.135)

Amortizacija (1.923.436) (619.229) - (2.542.665)

Neotpisana vrijednost 21.151.026 14.638.383 4.807.027 1.823.212 42.419.648 Na dan 31. decembra 2012.-korekcija,napomena 5

Nabavna vrijednost 21.151.026 54.966.221 23.655.428 1.823.212 101.595.887 Kumulirana ispravka vrijednosti - (40.327.838) (18.848.401) - (59.176.239)

Neotpisana vrijednost 21.151.026 14.638.383 4.807.027 1.823.212 42.419.648 Godina zavrsena 31. decembra 2013. Početno stanje neotpisane vrijednosti 21.151.026 14.638.383 4.807.027 1.823.212 42.419.648

Povećanja 101.885 584.079 685.964

Prenos sa NPO u pripremi 657.391 1.127.138 (1.784.529) -

Otuđenja (373.593) (319.183) (49.394) - (742.170)

Amortizacija (1.867.419) (1.146.349) (3.013.767)

Neotpisana vrijednost 20.879.318 13.109.172 4.738.423 622.762 39.349.675 Na dan 31. decembra 2013.

Nabavna vrijednost 20.879.317 54.885.446 24.220.925 622.762 100.608.450 Kumulirana ispravka vrijednosti (41.776.272) (19.482.503) (61.258.775)

Neotpisana vrijednost 20.879.317 13.109.174 4.738.422 622.762 39.349.675


18

9 Dugoročna finansijska sredstva

a) Investicije

2013 2012 Zajednička ulaganja 2.350 2,349 Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju 980.244 1,160,572 Ukupno 982.594 1,162,921 b) Finansijska sredstva raspoloziva za prodaju

Promjene u vrijednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju su bile kao što sledi:

2013 2012 Stanje 1. Januara 1.160.572 1,298,619 Smanjenje vrednosti tokom godine (180.328) (73,862) Prodaja hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju - (64,185) Stanje 31. Decembra 980.244 1,160,572 10 Ostala dugoročna finansijska sredstva

Ostala dugoročna sredstva uključuju:

2013 2012 Unaprijed plaćene beneficije zaposlenima 717.509 813,769 Fer vrijednost stambenih kredita 1.057.757 1,192,177 Ukupno ostala dugorocna sredstva 1.775.266 2,005,946

Promene na računima su kao što slijedi:

2013 2012 Na dan 1. Januara 2.005.946 1,977,818 Dodijeljeni krediti - 289,215 Otplate (231.206) (239,545) Direktan otpis nenaplativnih potraživanja (12.404) - Manje: dio koji dospijeva za otplatu u narednoj godini 12.930 (21,542) Na dan 31. Decembar 1.775.266 2,005,946

Stambeni krediti su dati na period od 5 do 20 godina sa kamatnom stopom koja je niža: EURIBOR minus 2% ili 2%. Grupa je u većini slučajeva osigurala da te kredite hipotekom a plaćanja se odvijaju kroz odbitke od plata. EURIBOR koji se uzima je godišnja stopa i kao takav predstavlja fluktuirajuću kamatnu stopu. Ročnost potraživanja za stambene kredite je kao što slijedi:

2013 2012 Preko 1 godine 1.775.266 2,005,946

Do 1 godine 224.701 237,631

Ukupno 1.999.967 2,243,577


20

13 Potraživanja po osnovu prodaje i ostala potraživanja 2013 2012 Potraživanja od kupaca 14.389.225 17,087,014

Minus: Ispravka vrijednosti potraživanja od kupaca (2.848.735) (2,931,556)

Potraživanja od kupaca - neto 11.540.490 14,155,458 2013 2012

Potraživanja od kupaca u zemlji 12.575.906 14,945,734 Potraživanja od kupaca u inostranstvu 1.813.319 2,141,280 Potraživanja od povezanih pravnih lica - - Ukupno potraživanja od kupaca 14.389.225 17,087,014 Potrazivanja za preplaceni PDV i carinu 150.696 148,207 Potraživanja od vladinih agencija 39.756 28,685 Potraivanja za depozite – tenderi i aukcije 24.770 24,770 Unaprijed plaćeni troškovi 13.602 38,171 Potraživanja od zaposlenih 29.688 22,257 Ostala potraživanja 132.279 158,659 Potraživanja od osiguravajućih društava 5.183 7,136 Ukupno ostala potraživanja 395.974 427,885 Ukupno potraživanja 14.785.199 17,514,899 Ispravka potrazivanja od kupaca u zemlji (2.627.151) (2,667,776) Ispravka potrazivanja od kupaca u inostranstvu (221.584) (263,780) Rezervisanja za umanjenja vrijednosti (2.848.735) (2,931,556)

Potraživanja, neto 11.936.464 14,583,343

Promjene na računu ispravke vrijednosti potraživanja su kao što slijedi:

2013 2012 Stanje 1. Januara 2.931.556 2,963,351 Ispravka vrednosti u toku godine (Napomena 9) 617.875 348,441 Naplaćena otpisana potraživanja (Napomena 7) (385.177) (270,278) Direktan otpis potrazivanja (315.519) (109,958) Stanje 31. decembra 2.848.735 2,931,556

Ispravka vrijednosti spornih potraživanja je iskazana u okviru „ostalih troškova“ a naplaćena otpisana potraživanja u okviru „ostalih prihoda“ (Napomene 27 i 28). EUR 53.080 predstavlja direktan otpis potraživanja koji zajedno sa EUR 617.016 po osnovu indirektnog otpisa čine total ispravke potraživanja od kupaca u iznosu od EUR 670.096 (Napomena 28). Razlika do EUR 682.500 predstavlja direktan otpis potraživanja po osnovu stambenih kredita u iznosu od EUR 12.404. Maksimalna izloženost kreditnom riziku na dan izveštavanja je fer vrijednost svake pojedinačne kategorije gore navedenih potraživanja. Sva potraživanja su vrednovana u EUR na 31 decembar 2013 i 2012. U toku 2013. godine, postignuto je vansudsko poravnanje sa Montenegro Bonusom, za potraživanja koja datiraju iz 2006. godine, koja su bila predmet sudkih sporova i izvršenja u priodu od 2009. do 2013. godine, dva puta u korist Društva i dva puta u korist Montenegro Bonusa. U skladu sa vansudskim poravnanjem, Montenegro Bonus je platio EUR 325.000 krajem 2013. godine, dok će ostatak potraživanja biti kompletno izmiren do kraja 2014. godine, do kada se očekuje da će Montenegro Bonus platiti dodatnih EUR 550.000.


21

Kreditni kvalitet potraživanja Kreditni kvalitet potraživanja od kupaca koja nisu dospjela ni obezvrijedjena mogu se vrednovati i svrstati na bazi istorijske informacije u sledeće grupe:

2013 2012 Potraživanja od kupaca

Grupa 1 359.272 123,404

Grupa 2 11.181.218 14,032,054

Ukupno 11.540.490 14,155,458 U Grupu 1 svrstavaju se potraživanja od: prodaje preko kreditnih kartica u maloprodajnoj mreži, ne starija od jedne godine, nove privatne pumpe i kupci u inostranstvu. U Grupi 2 svrstavaju se sledeća potraživanja: potraživanja od privatnih benzinskih pumpi, potraživanja od Države i državnih i opštinskih firmi kao i inostranih kupaca (potraživanja starija od jedne godine), koja nemaju iza sebe većih kršenja odredbi ugovora. Starost potraživanja je kao što slijedi:

Potraživanj od kupaca 2013 2012 Do 3 mjeseca 10.487.260 9,445,568

Od 3 do 6 mjeseci 99.053 673,548

Preko 6 mjeseci 3.802.912 6,967,898

Ukupno 14.389.225 17,087,014

Struktura potraživanja preko 6 mjeseci je kao što slijedi:

Potraživanja od kupaca starija od 6 mjeseci 2013 2012 Državne Grupe 115.012 643,067

Opštine 19.499 53,544

Privatne pumpe 276.962 222,034

Ostalo 3.391.439 6,049,253

Ukupno 3.802.912 6,967,898

Društvo je piznalo obezvrijedjenje vrijednosti potraživanja od državnih i opštinskih firmi u iznosu od EUR 74,208. Cjelokupni iznos od EUR 276,962 koji se odnosi na privatne benzinske stanice je takodje obezvrijedjen. Od ukupnog iznosa ostalih potraživanja starijih od 6 mjeseci Društvo je priznalo ispravku vrijednosti u iznosu od EUR 2,497,565.

14 Kratkorocni finansijski plasmani 2013 2012 Kratkorocni finansijski plasmani Deo dugoročnih finansijskih sredstava koji dospeva za naplatu do jedne godine

224.701 237,631

Oročeni depozit kod Prve Banke 2.000.000 2,500,000 Potraživanja od kamate na oročeni deposit 9.761 27,515 Ukupno 2.234.462 2,765,146 Oročeni depozit kod Prve Banke, u iznosu od EUR 2,000,000 je oročen sa godišnjom kamatnom stopom od 5,9%.


22

15 Gotovina i gotovinski ekvivalenti

2013 2012 Blagajna i gotovinski pazari sa maloprodajnih objekata od 30.12. i 31.12. 2013. god. 385.498 428,059 Tekući računi 3.617.474 8,684,325 Ukupno 4.002.972 9,112,384

2013 2012

Gotovina kod banaka

Crnogorska Komercijalna banka 1.189.359 4,789,614

Prva banka Crne Gore 2.024.689 1,213,868

Podgorička banka 625 1,694,631

Hipotekarna banka 63.030 554,103

NLB 316.622 374,740 Erste banka 11.508

Unicredit Banka AD Banja Luka 11.641 57,369

Ukupno 3.617.474 8,684,325 Tekući računi kod poslovnih banaka donose kamatu koja se bazira na prosječnoj ponderisanoj pasivnoj kamatnoj stopi bankarskih depozita koja je u 2013.godine iznosila 1,5% na godišnjem nivou (2.78% na godišnjem nivou u 2012. godini).

16 Porez na dodatu vrijednost i aktivna vremenska razgranicenja

2013 2012 Porez na dodatu vrednost i akciza 1.397.566 354,565 Unapred plaćeni troškovi 98.929 63,193 Ukupno 1.496.495 417,758

Na dan 31.12.2013. god. PDV kredit iznosi EUR 1.380.405.


23

17 Kapital i rezerve

Osnovni kapital

Rezerve Revalori-zacione rezerve

Neraspo-ređena dobit

Ukupno

Stanje na dan 01.01. 2012 godine

67,986,605

6,949,534 240,587

15,915,940

91,092,666

Promjene u fer vrijednosti finansijskih sredstava raspolozivih za prodaju (73,862)

(73,862)

Odlozeni porez 6,648 6,648

Dobit za godinu 5,663,995 5,663,995 Prenos u ostale rezerve (stambeni fond)

600,000 (600,000)

-

Isplacene dividende (3,000,000) (3,000,000) Stanje na dan 31.12.2012 godine po prethodnom izvjestaju

67.986.605

7.549.534

173.372

17.979.935

93.689.446

Efekti ispravke greske ranijih godine

(1.427.135)

(1.427.135)

Korigovano početno stanje na dan 01.01.2013 godine

67.986.605

7.549.534

173.372

(16.552.800)

92.262.312

Promjene u fer vrijednosti finansijskih sredstava raspolozivih za prodaju

(180.328)

(180.328)

Odlozeni porez 16.230 16.230 Ponovno odmjeravanje obaveze za naknade zaposlenima po odlasku u penziju

167.299

167.299

Aktuarski dobici/(gubici) 56.168 56.168 Dobit za godinu 4.732.425 4.732.425 Prenos u ostale rezerve 217.831 (217.831) - Isplacene dividende (6.001.208) (6.001.208) Stanje na dan 31.12.2013 godine

67.986.605

7.767.365

65.442 15.233.485 91.052.897


24

17.1 Akcijski kapital Struktura akcijskog kapitala matične Grupe i akcionara na dan 31. decembar 2013. je sljedeća:

Broj akcija Procenat vlasništva 31.dec.2013

Hellenic Petroleum Int'l S.A. 2.529.489 54,35% 36.951.534

Privatizacioni fond "MIG" 428.714 9,21% 6.262.783

Fond zajednickog ulaganja "TREND" 277.711 5,97% 4.056.886

HB Zbirni kastodi racun 3 242.696 5,21% 3.545.376 CK - Zbirni kastodi racun 1 137.626 2,95% 2.010.482

Fond zajednickog ulaganja "ATLAS MONT" 52.424 1,12% 765.826 Otvoreni investicioni fond Moneta 44.458 0,95% 649.456

Crna Gora 1 0,00% 15

Ostala pravna lica 181.138 3,92% 2.646.118

Fizička lica 759.714 16,32% 11.098.130

Ukupno 4,653,971 100.00% 67,986,605 Nominalna vrednost akcija iznosi EUR 14.6083 po akciji i jednaka glasačka prava.

17.2 Rezerve 2013 2012 Stambeni fond 5.297.386 5,079,555 Rezerve drustva 2.469.979 2,469,979 Rezerve 7.767.365 7,549,534

Rezerve drustva u iznosu od EUR 2,469,979 (2011: EUR 2,469,979) se formiraju izdvajanjem 5% iz dobiti za godinu, na osnovu odluke Upravnog odbora i Skupštine akcionara. Izdvajanje se vrši od 2001 godine (napomena 2.11.b) do 2003. Godine na osnovu prethodnog Zakona o preduzećima koji je propisivao obavezu izdvajanja dijela dobiti u obavezne rezerve. Novi Zakon o privrednim društvima ne predvidja obavezu izdvajanja dijela dobiti u obavezne rezerve. Stambeni fond Grupa, na osnovu odluke Skupštine akcionara, izdvaja, po potrebi, a po osnovu Kolektivnog Ugovora, dio iz dobiti za godinu u stambeni fond. Ovaj fond služi za finansiranje stambenih potreba zaposlenih i naknadu ostalih troškova nastalih u te svrhe. Promjena na računima su:

2013 2012 Na dan 1. januara Korekcija početnog stanja 5.079.555 4,479,555 Izdvajanja u stambeni fond 217.831 600,000 Na dan 31.decembra 5.297.386 5,079,555


25

18 Dugoročna rezervisanja Dugoročna rezervisanja uključuju:

2013 2012 Rezervisanje za naknade za otpremnine 562.605 804,288 Rezervisanje za jubilarne nagrade 135.121 159,261 Rezervisanje za sudske sporove (Napomena 32) - - Ukupno rezervisanja 697.726 963,549

Promjene na računima rezervisanja su kao što slijedi: Naknade za

druge beneficije zaposlenima

Rezervisanja za sudske sporove Ukupno

Stanje 1. januara 2012. 1,019,759 1,062,532 2,082,291 Na teret/u korist bilansa uspeha: 449,161 (13,616) 435,545 Iskorišćeno u toku godine (505,371) (1,048,916) (1,554,287) Stanje na dan 31. decembra 2012 963,549 - 963,549 Stanje 1. januara 2013. 963.549 - 963.549 Ponovno odmeravanje obaveze za naknade zaposlenima po odlasku u penziju (bez odloženog poreza) (183.859) - (183.859) Na teret/u korist bilansa uspeha: 407.281 - 407.281 Iskorišćeno u toku godine (433.076) - (433.076) Aktuarski dobici (56.169) - (56.169) Stanje na dan 31. decembra 2013 697.726 - 697.726

a) Rezervisanja za otpremine i jubilarne nagrade zaposlenima

Rezervisanja za naknade za beneficije zaposlenima uključuju naknade za otpremnine pri odlasku u penziju i jubilarne nagrade za 10, 20 i 30 godina radnog staža. U skladu sa kolektivnim ugovorom, Grupa se obavezuje da zaposlenima isplati navedene naknade. Promjena u definisanim obavezama za otpremnine i jubilarne nagrade je slijedeća:

Otpremnine Jubilarne nagrade 2013 2012 2013 2012

Tekući troškovi zarada i naknada 30.974 56,407 (4.199) 15,241 Trošak kamata 22.445 - 5.304 - Prošli troškovi zarada i naknada 352.757 377,513 - - Neto amortizacija (407.831) (489,872) (25.245) (15,499) Ukupno (1.655) (55,952) (24.140) (258)

Osnovne akturske pretpostavke koje su korišćene pri obračunu rezervisanja za naknade za otpremnine i rezervisanja za jubilarne nagrade su:

Finansijske pretpostavke 2013 2012

1 Diskontna stopa 4,20% 3.70% 2 Rast prosječne zarade 0,50% 0.50%


27

24 Ostali poslovni rashodi

2013 2012 COMO 2.770.736 2,846,761 Troskovi prevoza 487.057 434,153 Postanski I troskovi telekomunikacije 198.505 231,093 Troskovi odrzavanja 833.166 595,749 Troskovi zakupa 23.100 262,377 Troskovi marketinga 269.008 263,236 Usluge trecih lica 694.630 984,556 Troskovi strucnog usavrsavanja 16.640 15,480 Donacije I sponzorstva 24.574 175,317 Trosak reprezentacije 28.045 27,250 Troskovi osiguranja 36.089 36,295 Troskovi bankarskih provizija 328.577 345,638 Troskovi indirektnog poreza 545.955 549,988 Trosak skolarina 21.165 17,578 Trosak licenci 218.296 205,822 Ostali operativni troskovi 247.476 250,315 Ostali poslovni rashodi 6.743.019 7,241,607

U COMO sistemu, pružalac usluge koji upravlja benzinskom stanicom, koristi usluge benzinske stanice zajedno sa pripadajućom opremom koja je u vlasništvu Jugopetrola AD Kotor, pod imenom i zaštitnim znakom Jugopetrola AD Kotor, za plasman proizvoda i pružanje usluga kao nezavisno pravno lice. Pružalac usluga ima pravo na nadoknadu za svoje usluge i vrši mjesečno fakturisanje provizije po osnovu ostvarene realizacije u skladu sa ugovorom sklopljenim sa Jugopetrol AD Kotor. Ranijih godina se na troškove zakupa knjižio zakup objekata od fizickih lica. Kako je kontnim planom propisano da se isplate fizickim licima knjize u okviru grupe ostalih licnih rashoda, u toku godine je izvrseno preknjizavanje iznosa od EUR178.078 sa troskova zakupa na ostale licne rashode (pojašnjenje važi i za: tabela 29 Troskovi zarada i ostali lični rashodi). Usluge trećih lica uglavnom se odnose na konsultantske usluge (EUR 437,369) i advokatske usluge (EUR 83.048).

25 Finansijski prihodi 2013 2012 Prihodi kamata 262.756 294,590 Pozitivne kursne razlike 89.068 140,101 Prihodi od kamata po osnovu diskontovanja stambenih kredita 89.369 97,753 Finansijski prihodi 441.193 532,444 Kursne razlike nastaju od prodaje proizvoda u stranoj valuti. 26 Finansijski rashodi 2013 2012 Rashodi kamata 359.488 5,543 Negativne kursne razlike 111.435 154,664 Ostali finansijski rashodi 0 328 Finansijski rashodi 470.923 160,535

Smanjenje negativnih kursnih razlika rezultat je promjene valute fakturisanja od strane Hellenic Petroleuma. Od aprila 2010. fakturisanje se vrši u EUR, umjesto u USD što je bila dotadasnja praksa.

Postojeće kursne razlike nastaju od prodaje proizvoda u stranoj valuti.


29

30 Tekući i odloženi porezi

2013 2012 Tekući porez na dobit: Tekući porez na dobit poslovne godine 337.435 260.400 Tekući porez na dobit 337.435 260.400 Odloženi porez: Odloženi porez. (sredstvo)/obaveza 121.133 (1.990) Odloženi porez 121.133 (1.990) Trošak poreza. ukupno 458.568 258.410

Tekući porezi

Porez na dobit Grupe prije oporezivanja se razlikuje od teorijskog iznosa koji bi nastao primjenom prosječne ponderisane poreske stope i bio bi kao što slijedi:

2013

2012 korigovano

(Napomena 5) Dobit pre oporezivanja iz bilansa uspjeha 5.190.993 4.497.826 Porez obračunat po propisanoj poreskoj stopi – 9% 467.189 404.804 Troškovi koji se ne mogu odbiti u poreske svrhe 114.912 39.494

Korišćenje odloženog poreskog sredstva (123.533) -

Poreski efekat korekcije iz ranijeg perioda - (185.888)

Porez na dobit 458.568 (258.410)

Zbog korekcija iz prethodnih perioda (objašnjenih u Napomeni 5) korigovan je i rezultat za 2012. godinu. Efekat je razlika u iznosima izmedju obezvrijedjenja prvobitno knjiženog (EUR 3.492.556) i onog koje je trebalo da se knjiži (EUR 1.427.136). Odloženi porezi

Analiza odloženih poreskih sredstava i obaveza je kao što slijedi:

2013 2012 Odložena poreska sredstva:

- povrativa nakon perioda od 12 mjeseci - 123.533

- povrativa u okviru perioda od 12 mjeseci

Odložene poreske obaveze

- povrativa nakon perioda od 12 mjeseci 79.525 81.594

- povrativa u okviru perioda od 12 mjeseci

Odložena poreska sredstva. neto (79.525) 41.939 Grupa je u toku 2013 iskoristila odložena poreska sredstva u iznosu od EUR 122.533 koja su prenešena iz ranijih perioda. po osnovu prenesenih poreskih gubitaka iz ranijih perioda.


30

Kretanje na računu odloženog poreza je kao što slijedi:

2013 2012 Na 1. Januar 41.939 33.301

Trošak poreza kroz bilans uspjeha (121.133) 1.990

Trošak poreza kroz kapital (330) 6.648

Na 31. Decembar (79.524) 41.939

Odložene poreske obaveze

Ubrzana poreska

amortizacija

Dobit na osnovu fer vrijednosti Ukupno

Na 1. januar 2012 66.438 23.794 90.232 Uticaj na bilans uspjeha (1.990) (1.990)

Direktan uticaj na kapital (6.648) (6.648)

At 31 December 2012 64.448 17.146 81.594 Uticaj na bilans uspjeha (2.400) (2.400)

Direktan uticaj na kapital 330 330

Stanja ne 31.12.2013. 62.048 17.476 79.524

Poreske vlasti mogu bilo kada ispitati knjige i podatke u roku od pet godina nakon poreske godine iz izvještaja i mogu nametnuti dodatne poreske procjene i penale. Rukovodstvo ne zna ni za kakve okolnosti koje bi mogle dati povoda nastanku potencijalno materijalne obaveze ove vrste.

31 Zarada po akciji

Osnovna zarada po akciji izračunava se tako što se dobit/(gubitak) koji pripada akcionarima Grupe podeli ponderisanim prosečnim brojem običnih akcija u opticaju za period isključujući obične akcije koje je Grupa otkupila i koje se drže kao otkupljene sopstvene akcije. Dividende po akciji izračunava se tako što se iznos isplaćene dividende u toku godine podijeli sa ponderisanim prosječnim brojem običnih akcija

2013

2012 korigovano

(Napomena 5)

Dobitak koji pripada akcionarima 4.732.425 4.172.201 Ponderisani prosečni broj običnih akcija u opticaju 4.653.971 4.653.971

Osnovna zarada po akciji (EUR po akciji) 1,02 0,90 Isplaćene dividende 6.001.208 3.000.000

Ponderisani prosečni broj običnih akcija u opticaju 4.653.971 4.653.971

Dividenda po akciji 1,29 0,64 Zbog korekcija iz prethodnih perioda (objašnjenih u Napomeni 5) korigovan je i rezultat za 2012. godinu. Efekat je razlika u iznosima izmedju obezvrijedjenja prvobitno knjiženog (EUR 3.492.556) i onog koje je trebalo da se knjiži (EUR 1.427.136).

32 Transakcije sa povezanim pravnim licima Grupa je potpuno kontrolisana od strane Hellenic Petroleum S.A.. grčke Grupe koja posjeduje 54.4% njenog akcionarskog kapitala kroz Hellenic Petroleum International S.A.. Grupe sa sjedištem u Austriji. Od akvizicije. Hellenic Petroleum S.A. je ekskluzivni dobavljač Grupe naftnim proizvodima. EKO ELDA ABEE. ćerka-Grupa. koja je u cijelokupnom vlasništvu Hellenic Petroleum-a. snabdijeva Grupu uljem i mazivima. Još dvije ćerke Grupe Asprofos i ELPE Services Limited. snabdijevaju Grupu različitim tehničkim i menadžment uslugama.


31

Obavljene su sljedeće transakcije sa povezanim licima: a) Prodaja proizvoda i usluga

Priroda Prodaja povezanim pravnim licima Odnos transakcija 2013 2012 Eko Srbija. Beograd Dio grupe Prodaja naftnih proizvoda - -

Ukupno - - b) Kupovina proizvoda i usluga Priroda Kupovina od povezanih pravnih lica Odnos Transakcija 2013 2012 Hellenic Petroleum S.A. MajkaGrupa Kupovina naftnih proizvoda 148.627.672 162.728.864 EKO ELDA ABEE Dio grupe Kupovina ulja 270.909 354.097 Helpe International Consulting Dio grupe Usluge konsaltinga 300.000 300.000 Asprofos Engineering S.A. Dio grupe Usluge održavanja 10.000 80.000 EKO Serbia Dio grupe Usluge konsaltinga 59.120 139.133 Ukupno 149.267.701 163.602.094

b) Balansi na kraju godine. nastali na osnovu prodaje i kupovine roba i usluga. su:

Potraživanja od povezanih pravnih lica Odnos 2013 2012 Eko Srbija. Beograd Dio grupe - - Ukupno - -

Obaveze prema povezanim pravnim licima Odnos Hellenic Petroleum S.A. Majka Grupa (18.498.552) (6.237.865) EKO ELDA ABEE Dio grupe - 112.522 Asprofos Engineering S.A. Dio grupe - 30.000 EKO Serbia Dio grupe 3.620 10.618 Ukupno (18.494.932) (6.084.725)

Potraživanja i obaveze od povezanih lica su većim dijelom nastala uglavnom u prodaji i dospijevaju po normalnim uslovima prodaje. Potraživanja nisu osigurana i ne nose nikakvu kamatu.

d) Naknade ključnom rukovodstvu

2013 2012 Zarade i ostala kratkoročna primanja zaposlenih ključnog rukovodstva 798.234 784.296

Ukupno 798.234 784.296

Naknade ključnom rukovodstvu uključuju zarade i ostala lična primanja. Ključno rukovodstvo čine izvršni direktor i direktori sektora. Naknade ključnom rukovodstvu podliježu istim zakonskim propisima (Zakon o radu. Zakon o porezu na dohodah fizičkih lica. Opšti i Pojedinačni Kolektivni Ugovor. ostali propisi). kojima podliježu zarade ostalih zaposlenih radnika.


32

33 Potencijalne i preuzete obaveze

Sudski sporovi od posebne važnosti

1. Država Crna Gora Po Tužbi Države CG u toku su sudski sporovi pred Osnovnim sudom Bar,Kotor i Bijelo Polje. Država potražuje vlasništvo na dijelu skladišnih kapaciteta na petrolejskim instalacijama Bar i Lipci i cjelokupno vlasništvo na svim nepokretnostima na petrolejskoj instalaciji Bijelo Polje jer su po mišljenju tužioca sporni skladišni kapaiteti navodno pripadali Saveznoj direkciji za robne rezerve Beograd te da s toga Država CG ima pravo vlasništva jer je pravni sledbenik imovine saveznih organa. Ukupna knjigovodstvena vrijednost spornih sredstava iznosi EUR 2.262 hiljada na datum 31 decembar 2013. 2. Tužilac Montenegro Bonus DOO Cetinje Tužilac je pred Osnovnim sudom Kotor pokrenuo dva spora u kojima potražuje : - U prvom sporu potražuje iznos od EUR 11.024.960 iz razloga što Jugopetrol navodno nije dozvolio korišćenje skladišnih kapaciteta na petrolejskim instalacijama a na to je bio u obavezi prema privremenoj mjeri Privrednog suda Podgorica iz 2004.godine. Rješenjem Osnovnog suda Kotor od 6.11.2009.godine. određen je pekid postupka sve dok se ne okončaju sudski postupci iz prethodne tačke u kojima se treba utvrditi pitanje vlasništva spornih nepokretnosti na gorepomenutim petrolejskim instalacijama; - U drugom sporu tužilac potražuje iznos od EUR 7.560.000 koliko bi kako navode ostvarili da su bili u mogućnosti da sporne skladišne kapacitete izdaju u zakup nekom drugom pravnom licu. I ovaj spor je rješenjem Osnovnog suda Kotor P 439/09 od 4.10.2010.godine prekinut sve do okončanja takođe sudskih postupaka iz prethodne tačke radi razrješenja spornog pitanja - pravo vlasništva na spornim nepokretnostima. U vezi sa tačkama 1. i 2. navedenim iznad, rezervisanja nisu napravljena stoga što menadžment Kompanije veruje da krajnji ishod ovih sporova neće dovesti do značajnijih gubitaka za kompaniju.

Documents

JUGOPETROL AD KOTOR KONSOLIDOVANI · PDF fileJugopetrol AD Kotor (u daljem tekstu “Matično Društvo”) osnovan je 1947. kao državno preduzeće na ... (Službeni list RCG 44/07