Kεφαλαιο 3_προταση Εσχασε

ΣΜΠΕ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ «ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ», Ιανουάριος 2014

ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-1

ECHMES Ltd.

3. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ

3.1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ

3.1.1. Γενική Περιγραφή Ακινήτου

Όπως έχει ήδη αναφερθεί το Σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ χωροθετείται στο ΒΑ Άκρο Κρήτης στη

χερσόνησο Σίδερο που ανήκει διοικητικά στο Δήμο Σητείας. Η περιοχή του Σχεδίου ανέρχεται σε

περίπου 25.000 στρέμματα και βρίσκεται πλησίον του Φοινικοδάσους Βάι και της Ιεράς Μονής

«Παναγίας Ακρωτηριανής και Αγίου Ιωάννου Θεολόγου» (Τοπλού).

Το επενδυτικό σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ της εταιρείας Loyalward Ltd., το οποίο όπως

προαναφέρθηκε έχει χαρακτηριστεί ως στρατηγική επένδυση, δυνάμει της υπ’ αριθμ. 17/20-09-

2012 απόφασης της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.) (ΦΕΚ

3294/Β’/2012), όπως τροποποιήθηκε από την υπ’ αριθμ. 23/13-11-2013 (ΦΕΚ 2931/Β’/20-11-

2013) αφορά στην κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και ειδικών τουριστικών

υποδομών που θα συνοδεύονται από διάφορες άλλες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις. Με βάση την

ως άνω απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε., η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση που δύναται να υλοποιηθεί είναι

108.000 τ.μ., ενώ ο αριθμός των κλινών ανέρχεται στις 1.936, έχοντας πάντα ως στόχο την

επίτευξη μικρού περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την αειφορική λειτουργία των τουριστικών

μονάδων.

Η Περιοχή του Σχεδίου αποτελεί μία ενιαία έκταση στο Βορειοανατολικό Άκρο Κρήτης,

εντάσσεται διοικητικά στο Δήμο Σητείας, Δημοτικό Διαμέρισμα Ιτάνου και εκτείνεται σε περιοχή

που καταλήγει στη χερσόνησο Σίδερο. Είναι παράκτια περιοχή, χαμηλού υψομέτρου και ανήκει

κατά κυριότητα στο κοινωφελές Εκκλησιαστικό Ίδρυμα Παναγία η Ακρωτηριανή που συστάθηκε

από την Ιερά Μονή Τοπλού και την Ιερά Μητρόπολη Ιεραπύτνης και Σητείας. Αποτελεί την

περιουσία του ως άνω Ιδρύματος, το οποίο ιδρύθηκε με το από 27.05.1992 Προεδρικό Διάταγμα

περί συστάσεως του Κοινωφελούς Εκκλησιαστικού Ιδρύματος με την επωνυμία «Παναγία

Ακρωτηριανή» και κύρωσης του Οργανισμού αυτού (ΦΕΚ Β’ 395/1992).

Το σύνολο της περιοχής του ιδιοκτησίας του Ιδρύματος που ανέρχεται σε περίπου 25.000

στρέμματα, εφεξής η Περιοχή του Σχεδίου, έχει παραχωρηθεί στο φορέα υλοποίησης του

Σχεδίου, τη βρετανική εταιρεία Loyalward Ltd., η οποία και ανέλαβε την τουριστική αξιοποίηση

της περιοχής αυτής κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, ο οποίος την ανέδειξε ως ανάδοχο του έργου.

Στη συνέχεια υπεγράφη η από 14.07.1998 Σύμβαση Παραχώρησης Χρήσεως Γης Τουριστικής

Αναπτύξεως και Εκμεταλλεύσεως μεταξύ του Ιδρύματος και του Φορέα Υλοποίησης

Η χερσόνησος Σίδερο ανήκει στη χαμηλή υψομετρική/παραθαλάσσια ζώνη της Κρήτης (υψόμετρα

μέχρι 250 m) και διαβρέχεται από το Κρητικό πέλαγος στα βόρεια και δυτικά και το στενό Κρήτης



ECHMES Ltd.

- Κάσου στα ανατολικά και νοτιοανατολικά. Αποτελεί τη σύνδεση της ευρύτερης περιοχής του

ακρωτηρίου Σίδερο με την ενδοχώρα, έχει συνολικό περιμετρικό μήκος περίπου 39,4 χλμ. και

χαρακτηρίζεται από δύο παράκτιες ασβεστολιθικές λοφοσειρές που συγκλίνουν στον Βορρά για να

σχηματίσουν τις ήπιες απογυμνωμένες λοφοσειρές με τις ονομασίες «Κεφάλας» βόρεια και με

ύψος μέχρι 208 m. και «Βερνεχόδι», νοτιότερα με ύψος μέχρι 92 m, βλ. Χάρτη 1, Παραρτήματος

Ι.

Η μορφολογία των δύο αυτών λόφων παρουσιάζει ιδιαιτερότητα στην επικοινωνία τόσο μεταξύ

τους όσο και με το υπόλοιπο τμήμα της Περιοχής του Σχεδίου αλλά και της ενδοχώρας γενικότερα.

Περιορίζεται στην ύπαρξη δύο (2) φυσικών ισθμών πολύ περιορισμένου μήκους και πλάτους

(μήκος φυσικών ισθμών 150-360 μ., πλάτος 100-230 μ.). Ένας στενός ισθμός ενώνει τη χερσόνησο

με την ενδοχώρα σχηματίζοντας τους όρμους Τέντα στα ανατολικά και Έλιγκα στα δυτικά.

Οι λοφοσειρές αυτές κατεβαίνουν απότομα στη θάλασσα, δημιουργώντας μία σειρά από κλειστούς

όρμους και ακρωτήρια. Περιλαμβάνουν ανάμεσά τους υψίπεδα και μία προσχωματική λεκάνη

καθώς και συνεχόμενες μικρότερες κορυφογραμμές και πτυχώσεις στην ενδοχώρα.

Στα νότια της Περιοχής του Σχεδίου, ο λόφος Βόρνας υψώνεται στα 230 μέτρα, δημιουργώντας

μια ήπια αλλά κυματιστή μετάβαση από τα υψίπεδα στη περικλειόμενη προσχωματική πεδιάδα. Οι

λόφοι που αναπτύσσονται περιμετρικά αυτού, ορίζουν ένα υπερυψωμένο επίπεδο το οποίο, με μία

πολύ ομαλή κατωφέρεια σε βορειοανατολική κατεύθυνση, καταλήγει στη μοναδική πεδινή

προσχωσιγενή έκταση της περιοχής. Η επιφανειακή απορροή αυτής διοχετεύεται στον Όρμο του

Βάι μέσω στενής κοιλάδας, εντός της οποίας αναπτύσσεται το γνωστό φοινικόδασος

(νοτιοανατολικά) και ο αρχαιολογικός χώρος της Ιτάνου (βορειανατολικά).

Γενικότερα, η Περιοχή του Σχεδίου χαρακτηρίζεται στο σύνολό της από λοφοειδή διαμόρφωση με

ομαλή μετάβαση από τα μικρότερα προς τα μεγαλύτερα υψόμετρα. Το μεγαλύτερο τμήμα της

περιοχής του Σχεδίου εξαπλώνεται μεταξύ του υψομέτρου 0 (ακτογραμμή) και της ισοϋψούς

καμπύλης των 120 μέτρων και χαρακτηρίζεται από την ήπια λοφώδη μορφολογία. Το ανάγλυφο

στην περιοχή του Σχεδίου εμφανίζεται κατά τόπους έντονο, και εκδηλώνεται με βαθιές

χαραδρώσεις και απόκρημνες ακτές τόσο στη δυτική όσο και στην ανατολική ακτογραμμή της

περιοχής του Σχεδίου η οποία διέρχεται το στάδιο νεότητας του γεωλογικού κύκλου διαβρώσεως.

Οι καλλιεργούμενες και οι εν δυνάμει καλλιεργήσιμες εκτάσεις της ευρύτερης περιοχής είναι,

εκτός από την κοιλάδα του Βάι, κυρίως οι λοφοειδείς εκτάσεις με ήπιο ανάγλυφο που καλύπτονται

από μανδύα αποσάθρωσης (εδάφους) ο οποίος αποτελείται τόσο από νεογενή όσο και από

φυλλίτες-χαλαζίτες. Οι εκτάσεις αυτές χωροθετούνται κυρίως εκτός της Περιοχής του Σχεδίου.

Ακόμη, στο νοτιοανατολικό τμήμα της Περιοχής του Σχεδίου αναπτύσσονται πρόσθετες στενές

καλλιεργήσιμες ζώνες.

Οι ακτές της χερσονήσου σχηματίζουν δεκάδες μικρούς και μεγαλύτερους όρμους. Το μεγαλύτερο

μέρος της παραλιακής ζώνης της χερσονήσου είναι βραχώδεις εκτάσεις, γυμνές από βλάστηση,



ECHMES Ltd.

ενώ οι αμμουδιές απαντώνται σε ένα μικρό τμήμα του Όρμου Ατζικιάρη, στους Όρμους Μαγατζές

και Κρύσταλλο, στον Όρμο Έλιγκα, στον Όρμο Ερημουπόλεως και στο Βάι.

Στις ανατολικές ακτές της περιοχής εκτείνεται ο κόλπος Γκράντες, σχεδόν σε όλο το μήκος της

ανατολική ακτής της Περιοχής του Σχεδίου. Στο εσωτερικό του κόλπου Γκράντες και προς τα

νοτιοδυτικά βρίσκεται ο όρμος Χονδρή Άμμος και βορειοδυτικά βρίσκεται ο όρμος της

Ερημουπόλεως που είναι ανοικτός προς τα ανατολικά. Τα βόρεια παράλιά του, τα οποία

εκτείνονται προς τα Βορειοανατολικά, σχηματίζουν το άκρο Κοτσαλιός. Στο νότιο τμήμα του

κόλπου βρίσκονται οι δύο νησίδες Γκράντες. Στο βορειότερο μέρος της ακτής που περιλαμβάνεται

στην Περιοχή του Σχεδίου σχηματίζεται ο όρμος Έλιγκα, και πέραν αυτής το ανατολικό μέρος του

όρμου Κυριαμάδι, εκτός της Περιοχής του Σχεδίου.

Το σύνολο του βορείου μέρους της χερσονήσου (πέραν του ισθμού στο Κυριαμάδι) βρίσκεται

εκτός της Περιοχής του Σχεδίου και ανήκει εν μέρει στο Ελληνικό Δημόσιο, όπου και υπάρχει

βάση του Πολεμικού Ναυτικού και εν μέρει υπόλοιπο μέρος (κυρίως βόρεια και βορειοανατολικά)

στην Ιερά Μονή Τοπλού.

Τα δυτικά παράλια της χερσονήσου Σίδερο μέχρι το άκρο Μαύρος (το οποίο απέχει 4,6 μίλια

περίπου από τον φάρο στα βόρεια της χερσονήσου), σχηματίζουν τους όρμους Κυριαμάδι και

Τέντα και εν συνεχεία εκτείνεται η υπόλοιπη παράκτια δυτική περιοχή. Ο όρμος Κυριαμάδι είναι

ανοικτός προς τα δυτικά και βρίσκεται στο βόρειο όριο των δυτικών παραλίων της χερσονήσου

Σίδερος, εκτός της Περιοχής του Σχεδίου. Ο όρμος Τέντας εντός της Περιοχής του Σχεδίου,

βρίσκεται αμέσως νοτιοδυτικά του όρμου Κυριαμάδι, ομοίως ανοικτός προς τα δυτικά. Τα παράλιά

του είναι απότομα ενώ στα νότια υπάρχουν βράχοι μέχρι απόσταση 50μ. από την ακτή.

Νοτιοδυτικά και σε απόσταση περίπου 1,6 μιλίων από το εσωτερικό του όρμου Τέντα

σχηματίζεται το άκρο Τραβούνι, με απότομη ακτή.

Στο νοτιότερο τμήμα των δυτικών ακτών της Περιοχής του Σχεδίου (νοτίως του ισθμού)

σχηματίζεται ο όρμος Χοχλακιάς και εν συνεχεία ο όρμος Μαγατζές και ο όρμος Αντζικιάρι.

Ο όρμος Χοχλακιάς είναι ανοικτός προς Βορρά και έχει άνοιγμα περίπου 0,4. Στη συνέχεια η ακτή

προχωρά προς νοτιοδυτική κατεύθυνση και σχηματίζει το άκρο Μαύρος, το ύψος της κορυφής του

οποίου φθάνει τα 187μ. (Τραπέζι). Στην περιοχή αυτή υπάρχει και δεύτερη ιδιοκτησία του

Πολεμικού Ναυτικού. Νότια του άκρου Μαύρος βρίσκεται ο όρμος Μαγατζές, ενώ τα βάθη του

είναι σχετικά μεγάλα (11-60m). Από τον Μαγατζέ η ακτή προχωρά προς Νότο όπου σε απόσταση

0,56 μιλίων από αυτή βρίσκεται το άκρο Αντζικιάρι. Μεταξύ των δύο αυτών άκρων και λίγο

εσωτερικά της ακτής υπάρχει λόφος ύψους 200m περίπου. Δυτικά του άκρου Αντζικιάρι

σχηματίζεται ο ανοικτός προς νοτιοδυτικά ορμίσκος Αντζικιάρι, εύρους 0,1 μιλίων. Από τον

ορμίσκο Αντζικιάρι και προς τα νοτιοδυτικά, η ακτή είναι βραχώδης μέχρι απόσταση 1,4 μιλίων

περίπου και σχηματίζει προς βορειοδυτικά προεξοχή της ξηράς, το νοτιοδυτικό άκρο της οποίας

ονομάζεται άκρο Ασπρομούρης, που αποτελεί σχεδόν το όριο της περιοχής του Σχεδίου.



ECHMES Ltd.

3.1.2. Περιγραφή Γηπέδων κατά ΓΟΚ

Η Περιοχή του Σχεδίου κατανέμεται σε επτά γήπεδα κατά ΓΟΚ, τα οποία στην υφιστάμενη

κατάσταση διέπονται από το Σχέδιο Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (πρώην)

Δήμου Ιτάνου (νυν Δ.Δ. Ιτάνου Δήμου Σητείας). Σύμφωνα με το εγκεκριμένο ΣΧΟΟΑΠ έκταση

4.983 στρεμμάτων της περιοχής ιδιοκτησίας του Ιδρύματος εντάσσεται στη Ζώνη ΙΙ Περιοχή

Προστασίας της Φύσης (Π.2.4.3.ΙΙ), ενώ έκταση 15.455 στρεμμάτων εντάσσεται στην «Ειδική

Ζώνη Ήπιας – Βιώσιμης Ανάπτυξης» (Π.2.4.3.ΙΙΙ). Το υπόλοιπο του ακινήτου εντάσσεται σε ζώνη

προστασίας ακτών, αρχαιοτήτων κλπ.

Εντός των γηπέδων αυτών υπάρχουν δασικές περιοχές, ζώνες αιγιαλού – παραλίας, οριοθετημένα

ρέματα καθώς και αρχαιολογικές περιοχές, όπως αναφέρεται αναλυτικά στις επόμενες ενότητες

του παρόντος Κεφαλαίου. Τα γήπεδα κατά ΓΟΚ, όπως οριοθετούνται από τις όμορες ιδιοκτησίες

και τους δρόμους φαίνονται στο Σχήμα 3.1-1.

Σχήμα 3.1-1: Περιοχή Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ με κατανομή γηπέδων κατά ΓΟΚ



ECHMES Ltd.

Ειδικότερα:

3.1.2.1. Γήπεδο Ι

Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ Ι χωροθετείται στην ενδοχώρα της χερσονήσου, ΒΑ της Ιεράς Μονής

Τοπλού (Σχήμα 3.1-1). Συνορεύει βόρεια εν μέρει με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Ιεράς Μονής

Τοπλού – Βάι και πέραν αυτού με το Γήπεδο ΙΙ και εν μέρει με έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς

Μονής Τοπλού, νότια με έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Τοπλού και τρίτες ιδιοκτησίες,

δυτικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Ιεράς Μονής Τοπλού – Βάι και πέραν αυτού με το Γήπεδο ΙΙ

και ανατολικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Παλαικάστρου – Βάι και πέραν αυτού με το Γήπεδο

ΙΙΙ και με τρίτες ιδιοκτησίες.

Το Γήπεδο έχει έκταση 5.039.258 τ.μ.

Η περιοχή του Γηπέδου Ι βορείως του λόφου Βόρνας συνεχίζει βόρεια μέχρι τον κύριο δρόμο από

Σητεία προς Βάι και Ίτανο. Η περιοχή αυτή χαρακτηρίζεται από εσωστρέφεια, με το εσωτερικό της

χερσονήσου να εμφανίζεται ως επικλινές οροπέδιο. Στο εσωτερικό της περιοχής οι κλίσεις είναι

σχετικά ήπιες. Συγκλίνουν από τις δύο βασικές παράκτιες λοφοσειρές προς το εσωτερικό και

εξελίσσονται, με κατεύθυνση το βόρειο τμήμα, σε μια σειρά από κυματιστούς σχηματισμούς,

δημιουργώντας τη μετάβαση μεταξύ του λόφου Βόρνας και τις πεδιάδες του Βάι και του

αρχαιολογικού χώρου Ιτάνου. Η περιοχή περιβάλλεται από τις παράκτιες λοφοσειρές και

απομονώνεται από τη θαλάσσια θέα. Πρόκειται για χορτολιβαδικές εκτάσεις (Άρθρο 3, Παρ 6.β

και 6.γ, Ν.998/79), και γεωργικές καλλιέργειες. Η μορφή και η κλίμακα της περιοχής είναι

ανοιχτές, μεγάλοι θαμνότοποι χωρίς εμφανή καθορισμό της δομής των χωραφιών, με ομοιογενή

μορφή, που προκύπτει την παρουσία περιοχών με βλάστηση και απογυμνωμένων εδαφών. Μέσα

στο ευρύτερο τοπίο, οι κυματισμοί που σχηματίζονται από τις δευτερεύουσες λοφοσειρές και τις

κοιλάδες δημιουργούν περιοχές κλειστής και περιορισμένης θέας.

3.1.2.2. Γήπεδο ΙΙ

Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ ΙΙ χωροθετείται βορειοδυτικά του γηπέδου ΓΟΚ Ι και εκτείνεται κατά

μήκος της δυτικής ακτής της Περιοχής του Σχεδίου (Σχήμα 3.1-1). Συνορεύει βόρεια με θάλασσα

και με το οδικό δίκτυο και πέραν αυτού με το Γήπεδο ΙV και εν μέρει με ιδιοκτησία του Ελληνικού

Δημοσίου, νότια με έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Τοπλού και τρίτες ιδιοκτησίες, δυτικά με

θάλασσα και ανατολικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας – Τοπλού – Βάι, εκτάσεις

ιδιοκτησίας της Ι. Μονής Τοπλού και το Γήπεδο Ι

Το Γήπεδο ΙΙ έχει έκταση 7.578.651 τ.μ.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε έκταση γήπεδο, το οποίο εκτείνεται από τον Ι. Ν. Προφήτη Ηλία,

προς τα νότια, μέχρι το Ακρωτήριο Μαύρος στα βόρεια, και περιλαμβάνει στα δυτικά τους όρμους

Αντζικιάρι, και Μαγατζές.



ECHMES Ltd.

Το τοπίο στη δυτική ακτή της χερσονήσου είναι επιβλητικό, με απότομες πλαγιές προς τη θάλασσα

και βραχώδεις ακτές. Οι κόλποι που δημιουργούνται είναι πιο ανοιχτοί και η θέα της περιοχής

πανοραμική. Μια σειρά από μικρούς κόλπους και ακρωτήρια με βραχώδεις προεξοχές σε πλαγιές

και ράχες, δημιουργεί στις ακτογραμμές ένα λεπτοδουλεμένο τοπίο, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο

της εκτεταμένης ακτής και των ανοικτών, μεγάλης κλίμακας, ορεινών βοσκότοπων. Η κύρια

δυτική λοφοσειρά απομονώνει την παράκτια περιοχή από το εσωτερικό της χερσονήσου.

3.1.2.3. Γήπεδο ΙΙΙ

Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ ΙΙΙ χωροθετείται ανατολικά του γηπέδου ΓΟΚ Ι και εκτείνεται κατά μήκος

της ανατολικής ακτής της Περιοχής του Σχεδίου (Σχήμα 3.1-1) νοτίως του Φοινικοδάσους του

Βάι. Στα ανατολικά περιλαμβάνει τους όρμους Χονδρή Άμμος και Γκράντες, και εκτείνεται

βορείως του όρμου Μαριδάτη μέχρι την περιοχή του Βάι στα βόρεια. Συνορεύει βόρεια εν μέρει με

έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Τοπλού, νότια με έκταση ιδιοκτησίας της Μονής και τρίτες

ιδιοκτησίες, δυτικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Παλαικάστρου – Βάι και πέραν αυτού με το

Γήπεδο Ι και ανατολικά με θάλασσα.

Το Γήπεδο ΙΙΙ έχει έκταση 5.178.160 τ.μ.

Το νότιο τμήμα της ανατολικής ακτής (νοτίως του Βάι) αποτελείται από την κύρια ανατολική

παράκτια λοφοσειρά, με κατεύθυνση από βορρά προς νότο και μία σειρά δευτερευόντων κόλπων

και μικρών παραλιών, που δημιουργούν διασπασμένη και διαδοχική θέα της περιοχής. Οι παρυφές

των λόφων της περιοχής μορφοποιούν μικρές χερσονήσους που εμποδίζουν τη θέα του επόμενου

κόλπου και δημιουργούν μία αίσθηση διάσπασης αυτής της περιοχής σε επιμέρους τοπικές

ενότητες τοπίου. Αυτό το τμήμα της ακτής χαρακτηρίζεται από τη δαντελωτή μορφολογία των

κόλπων και των ορμίσκων, ακρωτηρίων με βραχώδεις προεξοχές σε πλαγιές και ράχες και

απομονώνεται γενικά από την ενδοχώρα, από τη βασική παράκτια λοφοσειρά.

3.1.2.4. Γήπεδο ΙV

Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ ΙV χωροθετείται βορειοανατολικά του γηπέδου ΓΟΚ IΙ (Σχήμα 3.1-1).

Συνορεύει βόρεια με θάλασσα, νότια με δρόμο και πέραν αυτού εν μέρει με το Γήπεδο ΙΙ και εν

μέρει με τρίτες ιδιοκτησίες, δυτικά με τρίτες ιδιοκτησίες και θάλασσα και ανατολικά με επαρχιακό

οδικό δίκτυο Σητείας – Κυριαμαδίου και πέραν αυτού εν μέρει με το γήπεδο V, εν μέρει με τρίτες

ιδιοκτησίες και εν μέρει με το Γήπεδο Ι. Στο βόρειο άκρο του, όπου και συνορεύει με το επαρχιακό

οδικό δίκτυο Σητείας – Κυριαμαδίου και πέραν αυτού με το γήπεδο V, χωρίζεται από το Γήπεδο

VI και το Γήπεδο VII από τον ισθμό και τους όρμους Τέντα και Έλιγκα.

Το Γήπεδο IVέχει έκταση 2.731.285 τ.μ.,



ECHMES Ltd.

Το τοπίο στη δυτική ακτή του γηπέδου χαρακτηρίζεται από απότομες πλαγιές προς τη θάλασσα και

βραχώδεις ακτές, με πανοραμική θέα. Στις ακτογραμμές διαμορφώνονται, μια σειρά από μικρούς

κόλπους και ακρωτήρια. Πέραν της ακτής, σχηματίζεται κορυφή υψηλότερης κορυφογραμμής από

τα πρανή της λοφοσειράς, με Α–Δ κατεύθυνση, και χαρακτηρίζεται από καμπύλους,

απογυμνωμένους ασβεστολιθικούς σχηματισμούς. Στα βόρεια, το έδαφος υψώνεται απότομα από

την ακτή.

3.1.2.5. Γήπεδο V

Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ V χωροθετείται ανατολικά του γηπέδου ΓΟΚ ΙV (Σχήμα 3.1-1). Συνορεύει

βόρεια και δυτικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας – Κυριαμαδίου και πέραν αυτού με το

γήπεδο ΙV και νότια με θάλασσα και τρίτες ιδιοκτησίες και ανατολικά με θάλασσα. Στο βόρειο

άκρο του, όπου και συνορεύει με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας – Κυριαμαδίου και πέραν

αυτού με το γήπεδο V, χωρίζεται από το Γήπεδο VI και το Γήπεδο VII από τον ισθμό και τους

εκατέρωθεν όρμους.

Το Γήπεδο Vέχει έκταση 595.647 τ.μ.

Το Γήπεδο V χαρακτηρίζεται από απότομες βραχώδεις ακτές νότιου προσανατολισμού, από ομαλά

εδάφη με ήπιες κλίσεις, οι οποίες γίνονται έντονες όταν πλησιάζουν τη θάλασσα, προς το νότο. Το

τμήμα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ιτάνου έως τον Ισθμό που χωρίζει τους όρμους Τέντα και

Έλιγκα, περιλαμβάνει τον βασικό, για τον επισκέπτη, παραθαλάσσιο δρόμο, του οποίου η άκρη

έχει κατά τόπους διαβρωθεί, με εμφανείς επιπτώσεις στο τοπίο. Η θάλασσα, καθώς και η θέα των

νοτιότερων ακτών της χερσονήσου του Κάβο Σίδερο συνιστούν ενδιαφέρονται τοπιολογικά

χαρακτηριστικά του γηπέδου αυτού.

Στις δυτικές ακτές μαζεύονται απορρίμματα φερμένα από τον αέρα, που προσδίδουν στην περιοχή

ύφος εγκατάλειψης και παραμέλησης.

3.1.2.6. Γήπεδο VΙ

Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ VI χωροθετείται βόρεια του γηπέδου ΓΟΚ ΙV. Συνορεύει βόρεια με

έκταση του Ελληνικού Δημοσίου (Πολεμικό Ναυτικό, Ναυτική Βάση Κυριαμαδίου), νότια και

δυτικά με θάλασσα και ανατολικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας – Κυριαμαδίου και πέραν

αυτού με το γήπεδο VΙΙ. Στα νότια χαρακτηρίζεται από τον Ισθμό που ενώνει τη χερσόνησο Σίδερο

με την ενδοχώρα. Βόρεια της περιοχής εκτείνεται η Ναυτική Βάση.

Έχει έκταση 484.478 τ.μ.

Οι ακτές είναι βραχώδεις και απότομες, νότιου και δυτικού προσανατολισμού και αποτελούν

περιοχές αξιόλογης θέας. Βορειότερα, η υφιστάμενη Ναυτική Βάση απαγορεύει την πρόσβαση σε



ECHMES Ltd.

αυτό το τμήμα της χερσονήσου, που βρίσκεται εκτός της Περιοχής του Σχεδίου. Στις δυτικές ακτές

συγκεντρώνονται επίσης απορρίμματα φερμένα από τον αέρα και τα θαλάσσια ρεύματα.

3.1.2.7. Γήπεδο VΙΙ

Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ VII χωροθετείται βόρεια του γηπέδου ΓΟΚ V και στα ανατολικά του

γηπέδου ΓΟΚ VΙ και βορείως του ισθμού. Συνορεύει βόρεια με έκταση του Ελληνικού Δημοσίου

(Ναυτική Βάση Κυριαμαδίου) και τρίτες ιδιοκτησίες, δυτικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας

– Κυριαμαδίου και πέραν αυτού με το γήπεδο VΙΙ, νότια με τον Ισθμό που ενώνει τη χερσόνησο

Σίδερο με την ενδοχώρα και ανατολικά με θάλασσα.

Έχει έκταση 564.768 τ.μ.

Χαρακτηρίζεται από μία χαμηλότερη παράκτια ζώνη και τον χαμηλό Ισθμό που χωρίζει το

βορειότερο τμήμα από το ηπειρωτικό τμήμα, καθώς και τους κόλπους Τέντας και Έλιγκας. Ο

ισθμός αποτελείται από μία λεπτή λωρίδα εδάφους που ενώνει και συγχρόνως χωρίζει δύο γήινους

όγκους, δημιουργώντας έτσι δύο μεγάλους κόλπους. Η αντιπαράθεση αυτών των όγκων με τη

θάλασσα, που εισέρχεται από δύο κατευθύνσεις, συνιστά το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του τοπίου.

Το κεντρικό στοιχείο του τοπίου είναι ο ίδιος ο Ισθμός που το διαχωρίζει από τα άλλα γήπεδα και

σε αντίθεση με τους λόφους, βόρεια και νότια, εμφανίζεται ιδιαίτερα επίπεδος και δημιουργεί ένα

ιδιαίτερο στοιχείο και τοπόσημο στη περιοχή.

3.1.3. Γενική Περιγραφή Δεσμεύσεων Ακινήτου

Εντός της Περιοχής του Σχεδίου έχουν καθοριστεί δασικές, χορτολιβαδικές και γεωργικές εκτάσεις

με βάση την κατηγοριοποίηση του Ν. 998/79, έχει οριοθετηθεί αιγιαλός και παραλία και έχει

καθοριστεί παράκτια ζώνη από το οικείο ΣΧΟΟΑΠ, έχουν οριοθετηθεί δύο ρέματα πλησίον των

περιοχών επέμβασης και απαντάται αριθμός περιοχών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ειδικότερα:

3.1.3.1. Δασικές περιοχές

Με βάση την απόφαση υπ’ αριθ. 14/99 της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Επίλυσης Δασικών

Αμφισβητήσεων Νομού Λασιθίου (που αφορά περιοχή πολύ μεγαλύτερη από την Περιοχή του

Σχεδίου) και κατόπιν της αποφάσεως υπ’ αριθ. 24/2001 της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Επίλυσης

Δασικών Αμφισβητήσεων Εφετείου Κρήτης, στη Χερσόνησο Σίδερο το Βάι (έκταση 250

στρεμμάτων όλη εκτός της περιοχής του Σχεδίου) έχει χαρακτηριστεί ως Δασική Έκταση της

παραγράφου 1 του άρθρου 3 Νόμου 998/79 (Βάι). Επίσης ένα τμήμα 3.437,5 στρεμμάτων στις

δυτικές ακτές της χερσονήσου Σίδερο έχει χαρακτηρισθεί ως δασική έκταση της παραγράφου 2

του άρθρου 3 του Ν.998/79, ενώ τέλος έκταση 26.422,5 στρεμμάτων έχει χαρακτηριστεί ως



ECHMES Ltd.

χορτολιβαδική της παραγράφου 6β και 6γ του άρθρου 3 του Ν.998/79. Τέλος, τμήμα της περιοχής

έχει χαρακτηριστεί ως γεωργική έκταση των παρ 6.β και 6.γ, Ν. 998/79.

3.1.3.2. Καταφύγιο Άγριας Ζωής

Με βάση την υπ’ αριθμ. 953/10-05-2001 (ΦΕΚ 800/Β’/26-06-2001) του Γενικού Γραμματέα

Περιφέρειας Κρήτης, έχει ιδρυθεί μόνιμο Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) στην περιοχή «Βάι»

Δήμου Ιτάνου, Νομού Λασιθίου Νήσου Κρήτης, σε έκταση εμβαδού 1.000 στρ. περίπου.

Η έκταση του ως άνω ΚΑΖ τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. πρωτ. 3441/17-09-2012 απόφαση της

Γενικής Δ/νσης Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων, Δ/νση Δασών Νομού Λασιθίου, σύμφωνα με

την οποία επεκτείνονται τα όρια του υπάρχοντος μονίμου ΚΑΖ στην περιοχή «Βάι» του Δήμου

Σητείας και αυξάνεται η έκταση στα 3.538,830 στρέμματα. Η όλη έκταση του νέου Καταφυγίου,

όπως αυτή ορίσθηκε κατ΄ επέκταση του προϋπάρχοντος, περικλείεται εντός της λεκάνης απορροής

του φοινικοδάσους Βάι καταλαμβάνοντας ολόκληρο το πεδινό τμήμα αυτής, όπως αναλυτικά

περιγράφεται στο Κεφάλαιο 5 της παρούσας μελέτης. Η ισχύς της εν λόγω απόφασης αρχίζει από

τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, που δεν έχει έως και σήμερα

πραγματοποιηθεί.

Όπως φαίνεται και στο Παράρτημα Ι, Χάρτης 2, το ως άνω ΚΑΖ χωροθετείται στην περιοχή

«Βάι» στο κέντρο της υδρολογικής λεκάνη του φοινικόδασους, η οποία βρίσκεται εκτός της

περιοχής του Σχεδίου. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την αρχική απόφαση, τα όρια του εν λόγω

ΚΑΖ ήταν εκτός των ορίων του ΕΣΧΑΣΕ. Με την τροποποίηση όμως της απόφασης και την

επέκταση των ορίων του ΚΑΖ, έκταση περίπου 112 στρ. από το σύνολο των 3.538,830 στρ.

βρίσκεται εντός της Υποζώνης Β1 «Υποζώνη Προστασίας λεκάνης απορροής φοινικόδασους Βάι»

του παρόντος ΕΣΧΑΣΕ.

3.1.3.3. Οριοθέτηση αιγιαλού

Για το σύνολο της Περιοχής του Σχεδίου και στις παράκτιες περιοχές, στις οποίες εύλογα

αναμένεται στα επόμενα στάδια σχεδιασμού να χωροθετηθούν τουριστικές εγκαταστάσεις, έχει

προηγηθεί καθορισμός των ορίων του αιγιαλού και δημιουργία ζώνης παραλίας δυνάμει της υπ’

αριθ. 1052067/4867 /Β0010/19.06.2001 Υπουργικής Αποφάσεως (ΦΕΚ 560/Δ/16.07.01). Οι

περιοχές αυτές ανέρχονται σε περίπου 707.968 τ.μ. για το σύνολο της Περιοχής του Σχεδίου.

Πέραν της ως άνω πράξης οριοθέτησης αναφέρεται επίσης ο περιορισμός από το εν ισχύι

ΣΧΟΟΑΠ, σύμφωνα με το οποίο έχει καθοριστεί ζώνη προστασίας των ακτών πλάτους 50 μέτρων

από τον αιγιαλό, η οποία ανέρχεται σε 370.256 τ.μ. και επικαλύπτει και την προαναφερθείσα

περιοχή οριοθετημένης ζώνης αιγιαλού και ζώνης παραλίας.



ECHMES Ltd.

3.1.3.4. Οριοθέτηση ρεμάτων

Στην Περιοχή του Σχεδίου και ειδικότερα στην κεντρική-νότια περιοχή και στην χερσαία περιοχή

πλησίον του όρμου Γκράντες υπάρχουν δύο ρέματα τα οποία έχουν οριοθετηθεί, σύμφωνα και με

την υπ’ αριθ. 2467/1836/15.11.2005 απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης (ΦΕΚ 1405/Δ/23.12.05).

3.1.3.5. Αρχαιολογικοί Χώροι

Στην περιοχή εντός της ζώνης του Σχεδίου «ΙΤΑΝΟΣ – ΓΑΙΑ καταγράφονται οι παρακάτω

τοποθεσίες σημαντικού Ιστορικού και Αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, που σημειώνονται στο

Χάρτη 2, Παράρτημα Ι.

Περιοχή ελέγχου αρμοδιότητας της 13ης

Ε.Β.Α που βρίσκεται εντός της περιοχής του

ΕΣΧΑΣΕ, όπως έχει οριοθετηθεί με επιστολή της (Αρ. Πρωτ. 2840/29.11.1999).

Ι.Ν. Προφήτη Ηλία (16ος

& 17ος

αιώνας, 700 μέτρα ΒΑ της Ι.Μ. Τοπλού, δίκλιτος), που

βρίσκεται εντός της περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ σε οριοθετημένη ζώνη αρχαιολογικού

ενδιαφέροντος, έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο

(ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/ΚΗΡ/43600/1774, ΦΕΚ1283/Β/ 23.12.1998).

Επίσης, η περιοχή της Ιεράς Μονής Τοπλού έχει χαρακτηριστεί ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού

κάλλους (ΥΑ 9597/12.09.1970, ΦΕΚ666/Β/23.09.1970 και συμπληρωματική ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α1/

Φ24/83606/2734, ΦΕΚ50/Β/10.02.1982), και μικρό τμήμα του ως άνω τόπου εμπίπτει εντός του

ακινήτου.

Τέλος, τα Μετόχια της Ιεράς Μονής Τοπλού έχουν κηρυχθεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία

(ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/22663/497/08.06.1983, ΦΕΚ401/Β/12.06.1983) και στη συνέχεια

αναφέρονται αυτά που εμπίπτουν εντός της Ζώνης ΕΣΧΑΣΕ:

α) Μετόχι Καλαμακίου, 3 χιλιόμετρα ΒΑ της Ι.Μ. Τοπλού, εντός της περιοχής του

ΕΣΧΑΣΕ.

β) Μετόχι Στεφαναίς (18ος

αιώνας), 5 χιλιόμετρα ΒΑ της Ι.Μ. Τοπλού, εντός της περιοχής

του ΕΣΧΑΣΕ.

Τέλος, σύμφωνα με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ24/43729/2215/9-6-2009, (ΦΕΚ

292/ΑΑΠ/23-6-2009): «Προσωρινή οριοθέτηση αρχαιολογικών χώρων Δήμου Ιτάνου, Νομού

Λασιθίου Κρήτης, στο πλαίσιο του Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης

(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του Δήμου Ιτάνου», στη Δημοτική Ενότητα Ιτάνου και την περιοχή του Σχεδίου

ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ, έχουν οριοθετηθεί προσωρινά οι αρχαιολογικοί χώροι, αρμοδιότητας της ΚΔ’

ΕΠΚΑ, που παρουσιάζονται στον Πίνακα 3.1-1:

Οι αρχαιολογικοί χώροι που καταγράφονται στην ευρύτερη περιοχή, πλησίον του εξεταζόμενου

ακινήτου συνοψίζονται στην ενότητα 5.3.4 της παρούσας Μελέτης.



ECHMES Ltd.

Πίνακας 3.1-1: Αρχαιολογικοί χώροι που έχουν οριοθετηθεί προσωρινά αρμοδιότητας της

ΚΔ’ ΕΠΚΑ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Ονομασία

Μνημείου Θέση

Είδος

Μνημείου

Χρονική

Περίοδος

Φορέας

Προστασίας

Έδρα

Φορέα

Προστασίας

Καθεστώς

Ιδιοκτησίας

1.

Αρχαιολογικός

Χώρος στη

θέση

«Τραβούνι» Ν.

Λασιθίου

«Τραβούνι»

Αρχαιολογικές

Θέσεις,

Τμήματα

Κτιρίου

Χαλκοκρατία

ΚΔ' ΕΠΚΑ Άγιος

Νικόλαος

Δημοσίου

2.


Χώρος στη

θέση

«Βερνεγάδι»,

Ν. Λασιθίου

«Βερνεγάδι»

Εγκαταστάσεις

Εξόρυξης,


Θέσεις

Αρχαιότητα,

Κλασική,

Ελληνιστική,

Ρωμαϊκή

Τοπικής

Αυτοδιοίκησης

3.


Χώρος στη

θέση

«Καλαμάκι»

(ύψωμα

Κεφάλα) στη

χερσόνησο του

Κάβο Σίδερο

«Καλαμάκι»

(ύψωμα

Κεφάλα)

στη

χερσόνησο

του Κάβο

Σίδερο


Θέσεις,

Τμήματα

Κτιρίου,

Αρχαία Ιερά

Χαλκοκρατία Δημοσίου

3.1.4. Ευρύτερη περιοχή ακινήτου

Για την εξέταση της χωρικής οργάνωσης της ευρύτερης περιοχής διακρίνονται τρείς επί μέρους

ενότητες (βλέπε Χάρτη 2α Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης Δ.Ε.

Ιτάνου, Δήμου Σητείας):

Α. περιοχή που περικλείεται στο κέντρο και εκτός της περιοχής Σχεδίου:

Φοινικόδασος, Αρχαιολογική ζώνη Ιτάνου και τμήμα της λεκάνης απορροής του

φοινικοδάσους.

Β. το βόρειο άκρο του ακρωτηρίου Σίδερο, εκτός της περιοχής του Σχεδίου.

Γ. η περιοχή νοτίως της περιοχής του σχεδίου, σε ακτίνα 2 χιλιομέτρων.


α) Περιοχή που περικλείεται στο κέντρο της περιοχής και εκτός του σχεδίου

Το σύνολο της έκτασης περιβάλλεται από τις περιοχές του προτεινόμενου Σχεδίου.

ΠΕΠ/ΖΩΝΗ Ι: ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ (Π.2.4.3.Ι)

Ταυτίζεται με το Αισθητικό Δάσος Βάι. Για τη Ζώνη Ι, ισχύει καθεστώς ειδικής προστασίας

σύμφωνα με το άρθρο 18 του ν. 1650/1986. Η Ζώνη Ι, περιλαμβάνει το Αισθητικό Δάσος Βάι, την

παραλιακή ζώνη και τις νησίδες Ελάσα και Γκράντες. Το φοινικόδασος έχει πολλαπλό καθεστώς

θεσμικής προστασίας, χαρακτηρισμένη δασική έκταση, αισθητικό δάσος. Η ίδια επίσης περιοχή

καθορίζεται και ως ζώνη (Π.2.4.7.) Υγρότοπος.



ECHMES Ltd.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ.

Βόρεια του φοινικοδάσους βρίσκεται ο θεσμοθετημένος Αρχαιολογικός χώρος (Ζώνη Α’) της

Ιτάνου ο οποίος συνοδεύεται από χαρακτηρισμό και της θαλάσσιας έκτασης μπροστά από τον

αρχαιολογικό χώρο αλλά και το φοινικόδασος. Κατά το ΣΧΟΟΑΠ έχει χαρακτηριστεί ως ζώνη

ΑΧ-1 προστασίας αρχαιολογικών χώρων. Επίσης έχει θεσμοθετηθεί η ζώνη ΑΧ-Ν-7 (Μινωική

Έπαυλη Βάι) δυτικά του Μοναστηριακού Μετοχίου Βάι.

ΖΩΝΗ ΙΙ: ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ (Π.2.4.3.ΙΙ)

Η Ζώνη ΙΙ περιλαμβάνει τη λεκάνη απορροής του Φοινικοδάσους που τροφοδοτεί τα ρέματα που

εκβάλλουν στην παραλία του Βάι, στην παραλία του αρχαιολογικού χώρους της Ερημούπολης και

στην παραλία Ψιλή Άμμος. Συνιστά ειδική ζώνη προστασίας και επιτρέπονται μόνο βιολογικές

καλλιέργειες, διελεύσεις δικτύων τεχνικής υποδομής. Οι επιτρεπόμενες χρήσεις στη Ζώνη ΙΙ

παρουσιάζονται αναλυτικά στην ενότητα 2.1.3.1 της παρούσης. Στην Ζώνη αυτή χωροθετούνται

επίσης και ειδικές εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών της περιοχής σε

καθορισμένες περιοχές.

Για τον σκοπό αυτό θεσμοθετούνται δύο υποπεριοχές: (α). Υποπεριοχή lΙa με επιφάνεια 7,2

στρεμμάτων, κοντά στην παραλιακή ζώνη όπου επιτρέπεται η χωροθέτηση υποδομών ενημέρωσης

και εξυπηρέτηση των επισκεπτών−χρηστών της περιοχής της παραλίας και του φοινικοδάσους

και(β). Υποπεριοχή lΙb με επιφάνεια 1,4 στρέμματος., όπου προβλέπεται η εγκατάσταση ελαφράς

υποδομής για την σήμανση και την περιβαλλοντική ενημέρωση των επισκεπτών.

ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΗΠΙΑΣ-ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Π.2.4.3.ΙΙΙ)

Τέλος, σε μικρό τμήμα ανατολικά του αρχαιολογικού χώρου Ιτάνου και του φοινικοδάσους έχει

θεσμοθετηθεί ως Ζώνη Π.2.4.3.ΙΙΙ.Ειδική Ζώνη Ήπιας –Βιώσιμης Ανάπτυξης Στην ζώνη αυτή

επιτρέπονται χρήσεις της εκτός σχεδίου δόμησης με εξαιρέσεις και περιορισμούς. Ειδικότερα για

τις τουριστικές χρήσεις επιβάλλεται κλιμακωτός συντελεστής μικρότερος από το ήμισυ του

επιτρεπόμενου και σημαντικός αριθμός ειδικών όρων και μορφολογικών περιορισμών.

Επίσης στο νότιο τμήμα αυτής της έκτασης, εκτός της περιοχής του σχεδίου, παρά την οδό που

οδηγεί στο φοινικόδασος και ανατολικά αυτής βρίσκεται. το Μοναστηριακό Μετόχι Βάι.

Aναφέρεται ότι στο χάρτη του ΣΧΟΟΑΠ το Μετόχι αυτό εμφανίζεται ανατολικότερα ως να

εμπίπτει της περιοχής του σχεδίου. Χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακός μη οριοθετημένος οικισμός,

και αποτελείται από μικρό σύνολο κτισμάτων που λειτουργεί ως αγροτουριστικό κατάλυμα.



ECHMES Ltd.

Β) το βόρειο άκρο του ακρωτηρίου Σίδερο.

Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνεται:

Ζώνη ΑΧ-Ν-8 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

Το σύνολο της απόληξης του ακρωτηρίου αποτελεί περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. H

Ζώνη ΑΧ-Ν-8. χωροθετείται στο νότιο τμήμα αυτής της έκτασης, βλ. Χάρτη 2α. Σε πρόσφατη

απόφαση του το ΥΠΠΟ (ΦΕΚ 292/ΑΑΠ/2009) οριοθέτησε προσωρινά ως αρχαιολογικό χώρο το

σύνολο της περιοχής βορείως της περιοχής του Σχεδίου.

Στην έκταση εντάσσεται επίσης Ναυτική Βάση (Όρμος Κυριαμάδι).

Γ) Περιοχή νοτίως της περιοχής του σχεδίου

Στο σύνολο της έκτασης νοτίως της περιοχής του σχεδίου και σε ακτίνα 2 χλμ από το νότιο άκρο

αυτής διακρίνονται τρείς επιμέρους γεωγραφικές ενότητες που περιλαμβάνουν τις παρακάτω

θεσμοθετημένες κατά ΣΧΟΟΑΠ ζώνες, βλ. Χάρτη 2α.

α) το δυτικό τμήμα όπου βρίσκεται η Ι.Μ. Τοπλού

ΖΩΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ: γύρω από αυτήν έχει

θεσμοθετηθεί ζώνη Πολιτιστικού Κεφαλαίου (ταυτίζεται με την περιοχής προστασίας

τοπίου της Ι. Μονής Τοπλού).

ΖΩΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΠΙΟΥ (Π.2.4.2 ): ανατολικά αυτής προς την ακτή

ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΑΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ (Π.2.5.1).:νότια της ζώνης πολιτιστικού κεφαλαίου

ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΗΠΙΑΣ-ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Π.2.4.3.ΙΙΙ): αποτελεί μικρό τμήμα

αυτής της ενότητας

β) το κεντρικό τμήμα

ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΗΠΙΑΣ-ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Π.2.4.3.ΙΙΙ): αποτελεί την

σημαντικότερη σε έκταση ζώνη του ως άνω τμήματος

ΖΩΝΗ ΑΙΟΛΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ, η βόρεια απόληξη του οποίου εισέρχεται στην περιοχή του

Σχεδίου

ΖΩΝΗ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ (Π.2.4.1.): θεσμοθετείται στο νότιο τμήμα,

στην πεδιάδα του Παλαικάστρου.

γ) το ανατολικό τμήμα του Παλαίκαστρου, οικιστικού κέντρου της Δ.Ε. Ιτάνου

Περιλαμβάνει τα παρακάτω:

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΩΝ ΠΑΛΑΙΚΑΣΤΡΟΥ: εντάσσονται δύο περιοχές επεκτάσεων

α) του Παλαικάστρου με χρήση Γενικής Κατοικίας και β) της Βίγλας με χρήση

παραθεριστικής κατοικίας.

ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΗΠΙΑΣ-ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Π.2.4.3.ΙΙΙ): καλύπτει μικρό μέρος

της ενότητας



ECHMES Ltd.

ΑΧ-1 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ: η αρχαιολογική ζώνη Α και Β

Παλαικάστρου καταλαμβάνει το σύνολο της παραλιακής ζώνης. Στην ζώνη Α εντάσσεται

η μινωική πόλη Παλαικάστρου,

ΖΩΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ (Π.2.4.7.-8.)

ΖΩΝΗ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ (Π.2.4.1.): θεσμοθετείται στο νότιο τμήμα,

στην πεδιάδα του Παλαικάστρου.

3.2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ – ΒΑΣΙΚΟΥ ΧΩΡΙΚΟΥ

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ

3.2.1. Γενικά

Στο πλαίσιο της ανάλυσης και αιτιολόγησης για την επιλογή του βέλτιστου σεναρίου ανάπτυξης

περιγράφεται παρακάτω ο βασικός χωρικός προορισμός του ακινήτου, οι επιμέρους ζώνες

επιτρεπόμενων χρήσεων γης και οι όροι δόμησης και περιορισμοί, που καθορίζουν την επενδυτική

ταυτότητα του ακινήτου.

Η επενδυτική ταυτότητα του ακινήτου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ προσδιορίζεται από τη σύνθεση

διαφορετικών περιοχών με διακεκριμένο προορισμό η καθεμία. Στις περιοχές αυτές έχουν ενταχθεί

δραστηριότητες που σχετίζονται τόσο με τον καθαρά ξενοδοχειακό / τουριστικό κλάδο, χρήση

τουρισμός-αναψυχή όσο και με την προστασία και ανάδειξη των τριών πυλώνων της αειφορικής

ανάπτυξης, περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία. Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του φυσικού

και πολιτιστικού περιβάλλοντος στην περιοχή που αναπτύσσεται το σχέδιο και της ανάγκης

διαφύλαξής τους μέσω της ανάπτυξης του Ακινήτου, στο σχέδιο περιλαμβάνονται συγκεκριμένες

ζώνες προστασίας που στοχεύουν στην ανάδειξη των στοιχείων αυτών και πλαισιώνουν μία

πρότυπη τουριστική ανάπτυξη, η οποία δημιουργεί αξιόλογες υποδομές τουρισμού

προστατεύοντας ενεργά και υποδειγματικά την περιοχή υποδοχής της.

Τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων αποτελούν οργανωμένους

υποδοχείς κατά το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 4179/2013, σύμφωνα με το οποίο ως «οργανωμένος

υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων» ορίζεται η περιοχή που αναπτύσσεται βάσει ενιαίου

σχεδιασμού, προκειμένου να λειτουργήσει κατά κύρια χρήση ως οργανωμένος χώρος ανάπτυξης

δραστηριοτήτων τουρισμού−αναψυχής και άλλων συνοδευτικών του τουρισμού, δραστηριοτήτων.

Σύμφωνα με το νέο ισχύον Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης

για τον Τουρισμό (ΚΥΑ ΕΠΧΣΑΑ 67659 ΦΕΚ 3155/Β/ 12.12.13), οι οργανωμένοι υποδοχείς

διακρίνονται σε:

α) «οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων», σύμφωνα και με τον ορισμό του

Ν. 4179/2013 ανωτέρω,

β) «οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων ήπιας ανάπτυξης» με ανώτατο

μικτό συντελεστή δόμησης 0,05 που συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και



ECHMES Ltd.

υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών,

αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι

οποίες είτε βρίσκονται στο γήπεδο εκμετάλλευσης είτε εντός της οικείας δημοτικής

ενότητας και

γ) «οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» που

συνδέονται υποχρεωτικά με τη δημιουργία και προβολή πρότυπων εγκαταστάσεων και

δράσεων οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα με ενσωμάτωση καινοτόμων

τεχνολογιών, με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης για την έκταση έως 2.000 στρέμματα

0,05, για την έκταση από 2.000 έως 4.000 στρέμματα 0,03 και για το υπόλοιπο της

έκτασης 0,01.

Για πρώτη φορά με το νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό θεσπίζεται μέγιστος συντελεστής

δόμησης για την περίπτωση των οργανωμένων υποδοχέων ή των σύνθετων τουριστικών

καταλυμάτων τα οποία εντάσσονται σε προστατευόμενες περιοχές. Για τις περιπτώσεις αυτές

μέγιστος συντελεστής δόμησης ορίζεται ο συντελεστής 0,05, δηλαδή ο συντελεστής δόμησης που

εφαρμόζεται στην περίπτωση ήπιας τουριστικής ανάπτυξης (Τουριστικοί Υποδοχείς Ήπιου

Χαρακτήρα και Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα Ήπιας Ανάπτυξης).

Εν προκειμένω, το προτεινόμενο ΕΣΧΑΣΕ αποτελεί «οργανωμένο υποδοχέα τουριστικών

δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» αφού εντάσσονται σε αυτό πρότυπες εγκαταστάσεις και

δράσεις οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα και ενσωματώνονται καινοτόμες τεχνολογίες (πχ

αφαλάτωση, παραγωγής ενέργειας κ.α.) και υλοποιείται περιορισμένη δόμηση.

Συνεπώς, για τη βιώσιμη και αειφορική αξιοποίηση του ακινήτου, δημιουργούνται δύο γενικές

ζώνες περιοχών οι οποίες προσδιορίζονται βάσει κριτηρίων που αφορούν στην υφιστάμενη

κατάσταση του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος, καθώς και των κύριων

αναπτυξιακών στόχων κάθε ζώνης.

Ο βασικός χωρικός προορισμός του ακινήτου, σύμφωνα και με τα άρθρα 11 και 12 του Ν. 3986/11

όπως ισχύει, καθορίζεται με την υπαγωγή του ακινήτου στη γενική κατηγορία χρήσεως γης

«Τουρισμός Αναψυχή».

Συνεπώς για το Ακίνητο προτείνεται «οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων

πρότυπου χαρακτήρα» με χρήση γης «Τουρισμό – Αναψυχή».

Ο καθορισμός της γενικής χρήσης γης τουρισμού – αναψυχής με τους περιορισμούς που

αναφέρονται παρακάτω αποτελεί την πρωτεύουσα επιλεγείσα επενδυτική χρήση που άλλωστε θα

αποφέρει και τους πόρους εκείνους που θα επιτρέψουν τη διαχείριση των λοιπών ζωνών και την

υλοποίηση των μέτρων που αναφέρονται στο Κεφάλαιο 7 της παρούσας μελέτης.

Δημιουργείται μία βασική ζώνη Τουρισμού Αναψυχής, εντός της οποίας θα γίνει η χωροθέτηση

των τουριστικών και λοιπών συνοδών εγκαταστάσεων (Ζώνη Α Τουρισμού – Αναψυχής).



ECHMES Ltd.

Γύρω από τη χρήση αυτή δημιουργείται Ειδική Ζώνη Προστασίας Φυσικού και Πολιτιστικού

Κεφαλαίου και Φυσιολατρικής Αναψυχής και προσδιορίζονται εκτάσεις όπου δεν υλοποιούνται

παρεμβάσεις, ενώ προωθούνται δράσεις που εξυπηρετούν τον περιηγητικό, πεζοπορικό και

πολιτιστικό τουρισμό, προωθούνται προγράμματα στήριξης αγροτικών δραστηριοτήτων φιλικών

προς το περιβάλλον, δημιουργούνται διαδρομές και δίκτυα μονοπατιών, παρατηρητήρια κλπ. και

κυρίως προστατεύεται και αναδεικνύεται το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον στο πλαίσιο της

περ. δ παρ. 1 του άρθρ. 12 του Ν. 3986/11, σύμφωνα με το οποίο με το ΕΣΧΑΣΕ μπορεί να

καθορίζονται και ειδικές ζώνες προστασίας και ελέγχου στα οριοθετούμενα κατά τα ανωτέρω

ακίνητα, εφόσον απαιτείται, στις οποίες μπορεί να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί στις

χρήσεις γης, στη δόμηση και στην εγκατάσταση και άσκηση δραστηριοτήτων και λειτουργιών.

Η Ζώνη Α Τουρισμού Αναψυχής, όπως φαίνεται και στο Χάρτη 4 (Π.01), Παράρτημα Ι, που

συνοδεύει το Σχέδιο περιλαμβάνει δύο υποζώνες:

o Υποζώνη Α1, Χωροθέτησης Τουριστικών Εγκαταστάσεων εντός της οποίας δύναται

να χωροθετηθεί το σύνολο των εγκαταστάσεων σύμφωνα με τις επιτρεπόμενες χρήσεις

που αναφέρονται στην επόμενη ενότητα.

o Υποζώνη Α2 Υποστηρικτικών Δραστηριοτήτων και Υποδομών, εντός της οποίας

χωροθετούνται κυρίως αφενός μεν χρήσεις με στόχο την προστασία και προβολή του

οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα της περιοχής και αφετέρου αθλητικές

εγκαταστάσεις, που θα είναι ανοικτές προς το κοινό. Στην Υποζώνη Α2 δεν μπορούν να

χωροθετηθούν εγκαταστάσεις διαμονής των τουριστικών καταλυμάτων.

Στη Ζώνη Β - « Ειδική Ζώνη Προστασίας του Φυσικού και Πολιτιστικού κεφαλαίου και

Φυσιολατρικής Αναψυχής», εντάσσονται πέντε υποζώνες:

o Προστασίας της Λεκάνης Απορροής του Βάι,

o Ειδικών Όρων Προστασίας Φυσικού Κεφαλαίου,

o Αρχαιολογικού Ενδιαφέροντος,

o Δασικές Εκτάσεις,

o Προστασίας Ακτών.

Εντός της Ζώνης αυτής εξυπηρετούνται μόνο δραστηριότητες φυσιολατρικής αναψυχής και

θεσπίζονται καθεστώτα προστασίας.

Ο σύνθετος και πολύπλευρος αυτός χαρακτήρας του Ακινήτου οδήγησε στην επιλογή ενός τίτλου

για την ανάπτυξη του που αντικατοπτρίζει τη συνολική του ταυτότητα, σημαντικό μέρος της

οποίας είναι η προστασία του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος: Σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ

ΓΑΙΑ «Πρότυπη Αειφορική Τουριστική Ανάπτυξη».



ECHMES Ltd.

3.2.2. Κριτήρια σχεδιασμού

Ο αναλυτικός σχεδιασμός και χωροθέτηση των ζωνών χρήσεων γης, των επί μέρους χρήσεων γης

και των περιορισμών που συνιστούν το παρόν ΕΣΧΑΣΕ έλαβαν υπόψη:

τα ειδικά χαρακτηριστικά των περιοχών με έμφαση σε αυτά που καταγράφηκαν στις ήδη

εκπονηθείσες ειδικές οικολογικές μελέτες,

το υφιστάμενο ειδικό θεσμικό καθεστώς του υπερκείμενου χωροταξικού σχεδιασμού όπως

και το ευρύτερο προγραμματικό πλαίσιο και το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον

Τουρισμό αλλά και την Περιφέρεια Κρήτης,

το ειδικό καθεστώς του Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης

(ΣΧΟΟΑΠ) Δημοτικής Ενότητας Ιτάνου,

τις ανάγκες που προκύπτουν ως προς την ένταξη των τουριστικών συγκροτημάτων και των

υποδομών του Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ και των κοινωνικών υποδομών στην ευρύτερη

ζώνη της ανατολικής Κρήτης,

τους στόχους προστασίας που πρόσθετα τέθηκαν με απώτερο σκοπό τη δέσμευση του

σχεδιασμού του επόμενου επιπέδου στην κατεύθυνση μιας πρότυπης τουριστικής

ανάπτυξης σε συνέργεια με την οικολογική και πολιτιστική αξία του τόπου,

την ύπαρξη της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα (GR432009) ως

προς την ειδική τουριστική υποδομή του Γκολφ.


Από τις εργασίες πεδίου (οικολογικές μελέτες βάσης, υδρογεωλογικές-υδρολογικές

μελέτες, μελέτες τοπίου) έχουν εντοπισθεί τα περιβαλλοντικά, τα πολιτιστικά

χαρακτηριστικά, αλλά και οι χωρικές συγκεντρώσεις στοιχείων της φύσης που χρήζουν

ιδιαίτερης θεσμικής και ουσιαστικής προστασίας αλλά και ανάδειξης.

ειδικότερα ως προς την χλωρίδα οι καταγραφές πεδίου και η χαρτογράφηση

οικοτόπων και στενοενδημικών ειδών χλωρίδας απετέλεσε βασικό κριτήριο ως προς

την ένταξη αυτών σε ζώνες που προβλέπεται ειδικό καθεστώς προστασίας φυσικού

κεφαλαίου,

ειδικότερα ως προς την πανίδα και ιδιαίτερα την ορνιθοπανίδα εντοπίστηκαν οι

περιοχές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και εντάχθηκαν σε ζώνες με ειδικό καθεστώς

προστασίας.

ειδικότερα ως προς το τοπίο, λαμβάνεται ειδική μέριμνα σε πολλαπλά επίπεδα, ώστε

να θεσπίζονται όροι και περιορισμοί δόμησης που να εξασφαλίζουν την ένταξη των

τουριστικών εγκαταστάσεων στο ανάγλυφο και τον χαρακτήρα της περιοχής και την

προστασία της θέας του Φοινικοδάσους του Βάι, της Αρχαίας Ιτάνου και της Ιεράς

Μονής Τοπλού.

Ως προς τις υφιστάμενες θεσμικές χωροταξικές κατευθύνσεις τονίζεται ότι ο υπερκείμενος

σχεδιασμός ορίζει ότι η πρότυπη τουριστική ανάπτυξη (και μάλιστα του τύπου του

προτεινόμενου Σχεδίου) είναι η επιθυμητή ως εθνική στρατηγική επιλογή για την

ανατολική Κρήτη (αναλυτικά ανωτέρω, Κεφάλαιο 2 της παρούσας).



ECHMES Ltd.

Όσον αφορά στις επιταγές που προκύπτουν από το δεύτερο, τοπικό επίπεδο σχεδιασμού

(ισχύον ΣΧΟΟΑΠ της Δημοτικής Ενότητας Ιτάνου), τονίζεται ότι έχει ληφθεί μέριμνα

ούτως ώστε τόσο οι χωρικές ενότητες όσο και οι ισχύοντες ειδικοί όροι του ΣΧΟΟΑΠ να

ληφθούν υπόψη, να υιοθετηθούν, και σε κρίσιμους τομείς τα μέτρα προστασίας και οι

περιορισμοί δόμησης να επεκταθούν. Σημειώνεται ότι οι βασικές αρχές του

περιβαλλοντικού σχεδιασμού της περιοχής του Σχεδίου συμβαδίζουν και συντάσσονται με

την ανάλυση του θεσμικού πλαισίου όπως έχει θεσμοθετηθεί στο ΣΧΟΟΑΠ (προστασία

λεκάνης απορροής Βάι και πλήθος ειδικών όρων) και συνεπώς ελήφθησαν υπ’ όψιν στην

σύνταξη του παρόντος ΕΣΧΑΣΕ.

Παράλληλα ως ειδικό κριτήριο σχεδιασμού, λαμβάνεται υπ’ όψιν ότι το επιχειρηματικό

σχέδιο προβάλλει έναν διπλό χαρακτήρα που αφορά α) στη χωροθέτηση των τουριστικών

δραστηριοτήτων σε θέσεις που να εξασφαλίζουν τον παραθαλάσσιο χαρακτήρα και β)

στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέσω του εμπλουτισμού του τουριστικού

προϊόντος με ειδικές τουριστικές υποδομές, πρότυπες εγκαταστάσεις και δράσεις

οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα με ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών.

Ο σχεδιασμός υλοποιήθηκε λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα ιδιαίτερα οικολογικά, μορφολογικά,

πολιτιστικά και οικονομικά στοιχεία που καθορίζουν την ανάπτυξη και προστασία της περιοχής.

Στα τουριστικά συγκροτήματα εντάσσονται δραστηριότητες που έχουν ως στόχο αφ’ ενός μεν τη

διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος μέσω της δημιουργίας ολοκληρωμένων εγκαταστάσεων

σύμφωνων με τα σύγχρονα πρότυπα της ξενοδοχίας και της προσέλκυσης ποιοτικού τουρισμού,

αφ’ ετέρου δε την επιμήκυνση της περιόδου λειτουργίας, αξιοποιώντας κατ’ αρχάς το εξαιρετικό

κλίμα και την ηλιοφάνεια της Κρήτης μαζί με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής και κατά

δεύτερον και κυριότερων τη δημιουργία και τη λειτουργία υποδομών ικανών να διαφοροποιήσουν

το σχεδιαζόμενο τουριστικό προϊόν. Εξ άλλου, η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου είναι μια

ιδιαίτερα κρίσιμη παράμετρος για την οικονομική επιτυχία του έργου, όπως και για τη

σταθερότητα των θέσεων εργασίας και τη διάχυση των ωφελειών στην τοπική κοινωνία, στην

τόνωση της επιχειρηματικότητας και στην προβολή της περιοχής, διεθνώς.

Όπως ήδη προαναφέρθηκε άρρηκτα συνδεδεμένες με το Σχέδιο Ίτανος Γαία και τους πιο πάνω

στόχους του σχεδίου, είναι οι δράσεις προστασίας των οικολογικών χαρακτηριστικών της

περιοχής, των φυσικών πόρων, του πολιτιστικού περιβάλλοντος και του κοινωνικοοικονομικού

περιβάλλοντος που εντάσσονται στο σχέδιο. Οι δράσεις αυτές περιγράφονται στον φάκελο έργου

που εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. αποφ. 17/20-09-2012 της Δ.Ε.Σ.Ε. (ΦΕΚ 3294/Β’/10-12-2012) και

αποτέλεσαν την βάση για το σχεδιασμό και τη δημιουργία Σχεδίου Αειφορικής Διαχείρισης που θα

περιλάβει την υλοποίηση περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και κοινωνικών έργων και την

παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων της περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ σε συνεργασία με

τους αρμόδιους δημόσιους φορείς, δράσεις για τη διαχείριση ροής επισκεπτών καθώς και την

ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, ενέργειας, υγρών και στερεών αποβλήτων με την

ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών και εν τέλει τη θέσπιση «οργανωμένου υποδοχέα

τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα».



ECHMES Ltd.


Ως προς το φυσικό περιβάλλον οι δράσεις αυτές, σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία

Κέντρου Ανάδειξης Φυσικού Πλούτου Χερσονήσου Σίδερο, Βοτανικού Κήπου με είδη της τοπικής

χλωρίδας της περιοχής και της Κρήτης γενικότερα, την κατασκευή και λειτουργία Κέντρου και

Περιπτέρων Ενημέρωσης, τη δημιουργία μονοπατιών και παρατηρητηρίων της φύσης που θα

λειτουργούν για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και ως μορφή ψυχαγωγίας ενημερωτικού

χαρακτήρα των επισκεπτών και των κατοίκων.

Προβλέπεται επίσης η λήψη ειδικότερων μέτρων για την παρακολούθηση και προστασία των

οικοτόπων, της χλωρίδας και της πανίδας με την εξασφάλιση ικανοποιητικής κατάστασης

διατήρησης των οικοτόπων της Οδηγίας 92/43/EEC. Παράλληλα, τα μέτρα αυτά θα εξειδικευθούν

περαιτέρω στο συνακόλουθο στάδιο εκπόνησης Μελέτης για την εκτίμηση των δυνητικών

περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των έργων που θα υλοποιηθούν εντός της περιοχής του σχεδίου.

Ως προς τους φυσικούς πόρους στη βάση της φιλοσοφίας του Σχεδίου, ενσωματώθηκαν η ορθή

διαχείριση υδάτινων πόρων, ενέργειας, στερεών και υγρών αποβλήτων με καινοτόμες τεχνολογίες

με έμφαση στον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, στην ανακύκλωση και την

επαναξιοποίηση και πρακτικές ορθής διαχείρισης γηπέδων γκολφ. Τέλος, στο πλαίσιο του

αειφορικού σχεδιασμού λαμβάνονται μέτρα ώστε να προστατεύεται και να ενισχύεται το τοπίο, η

αρχιτεκτονική των κτιρίων να εναρμονίζεται με τον περιβάλλοντα χώρο ακολουθώντας το

ανάγλυφο του εδάφους, με χρήση τοπικών υλικών και βιοκλιματικού σχεδιασμού.

Ως προς το πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής, ενσωματώθηκε στο θεμέλιο του σχεδίου η

ανάγκη ανάδειξης του πλούσιου τοπικού πολιτιστικού κεφαλαίου. Για το λόγο αυτό στο Σχέδιο

εντάσσονται δράσεις για τη δημιουργία δικτύων και πολιτιστικών διαδρομών. Οι δράσεις αυτές

στοχεύουν στην διασύνδεση του πολιτιστικού κεφαλαίου της γειτονικών περιοχών καθώς και του

συνόλου της Δ.Ε. Ιτάνου προβάλλοντας ιδιαίτερα τα σημαντικά μνημεία και αρχαιότητες της

περιοχής (Μινωικές, κλασικές, ελληνιστικές και βυζαντινές αρχαιότητες αρχαίο Παλαίκαστρο,

αρχαία Ίτανος, Μονή Τοπλού, ανάκτορο Μινωικής περιόδου Ζάκρου.

3.2.3. Βασικός χωρικός προορισμός ακινήτου

Από τη φύση του χώρου, το μέγεθος της περιοχής και το γεγονός ότι το εξεταζόμενο ακίνητο

αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού δικτύου NATURA, επιτάσσεται η διαμόρφωση ενός σύνθετου

χωρικού προσδιορισμού που θα αναφέρεται στις τρεις συνιστώσες της αειφορικής ανάπτυξης

(περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία).

Για το λόγο αυτό επελέγη ένας τίτλος για το Σχέδιο ο οποίος παραπέμπει όχι απλώς στην

πρωτεύουσα χρήση του τουρισμού – αναψυχής αλλά στην έννοια της υποδειγματικής ανάπτυξης



ECHMES Ltd.

και στην προώθηση της αρχής της αειφορίας, αφού το παρόν Σχέδιο ενσωματώνει και

ενστερνίζεται δράσεις προστασίας και ανάδειξης: «Πρότυπη, Αειφορική Τουριστική

Ανάπτυξη».

Υπογραμμίζεται ότι με το προτεινόμενο Σχέδιο οριοθετείται και θεσπίζεται στο Ακίνητο

«οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» με Βασικό Χωρικό

Προορισμό τη χρήση γης «Τουρισμός – Αναψυχή».

Η ένταξη της γενικής χρήσης «τουρισμού αναψυχής» επιτρέπει την υλοποίηση των ιδιαίτερα

σημαντικών αναπτυξιακών στόχων που έχουν χαρακτηρισθεί ως εθνικής σημασίας και

αναφέρονται στο Κεφάλαιο 2 της παρούσας.

Η χρήση αυτή δεν είναι ξένη προς την περιοχή αφού το ισχύον ΣΧΟΟΑΠ προβλέπει και επιτρέπει

την κατασκευή και λειτουργία τουριστικών εγκαταστάσεων στην περιοχή. Με το προτεινόμενο

όμως ΕΣΧΑΣΕ η γενική κατηγορία χρήσης γης «τουρισμός – αναψυχή», περιορίζεται, θεσπίζονται

ειδικοί όροι λειτουργίας και κυρίως προωθείται ένας ολοκληρωμένος τρόπος ανάπτυξης, με

πρόνοια και έμφαση στην προώθηση της αειφορικής ανάπτυξης. Ταυτόχρονα με αυτόν τον τρόπο

δημιουργούνται οι πόροι εκείνοι οι οποίοι θα μετουσιώσουν τη θεωρία σε πράξη και θα

επιτρέψουν την υλοποίηση ειδικών μέτρων προστασίας και προβολής των οικολογικών και

πολιτιστικών χαρακτηριστικών της περιοχής.

Η ανάπτυξη του ακινήτου επελέγη να υλοποιηθεί σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. γ της ΚΥΑ

67659/2013, του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον

Τουρισμό, ως «Οργανωμένος Υποδοχέας Τουριστικών Δραστηριοτήτων Πρότυπου Χαρακτήρα»

(εφεξής Πρότυπος Τουριστικός Υποδοχέας).

Ως εκ τούτου η όποια ανάπτυξη της έκτασης του ΕΣΧΑΣΕ συνδέεται υποχρεωτικά με τη

«δημιουργία και προβολή πρότυπων εγκαταστάσεων και δράσεων οικολογικού και πολιτιστικού

χαρακτήρα με ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών».

Πρόσθετα με την υπαγωγή του Ακινήτου στο καθεστώς του πρότυπου τουριστικού υποδοχέα

περιορίζονται τα περιθώρια δόμησης καθώς επιβάλλονται αυστηρότεροι συντελεστές δόμησης –

αξιοποίησης των εκτάσεων σε σχέση με άλλους υποδοχείς τουριστικής ανάπτυξης (ή εκτός

αυτών).

Ειδικότερα, στο πλαίσιο του χωρικού προσδιορισμού του Ακινήτου ορίζονται δύο ευρύτερες

ζώνες, λαμβάνοντας υπόψη την παραπάνω ανάλυση και αξιολόγηση και βάσει των

προβλεπόμενων στη σχετική νομοθεσία Ν.3896/11, και προτείνονται υποζώνες, όπου κρίθηκε

σκόπιμο από τους σκοπούς του σχεδίου και τα ειδικότερα καθεστώτα προστασίας. Οι ζώνες και οι

υποζώνες του προτεινόμενου ΕΣΧΑΣΕ συνοψίζονται στον Πίνακα 3.2-1 και στις ενότητες που

ακολουθούν.



ECHMES Ltd.

Πίνακας 3.2-1: Βασικός Χωρικός Προορισμός Ακινήτου (μεγέθη σε τ.μ.)

ΠΡΟΤΥΠΗ ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Α. ΖΩΝΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

Α.1. ΥΠΟΖΩΝΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

Α.2. ΥΠΟΖΩΝΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ &

ΥΠΟΔΟΜΩΝ

ΥΠΟ ΣΥΝΟΛΟ

7.534.881

1.761.051

9.295.932

30,16%

7,05%

37,21%

Β. ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΦΥΣΙΚΟΥ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

Β.1 Υποζώνη Προστασίας Λεκάνης απορροής Φοινικόδασους Βάι 4.983.308 19,95%

Β.2 Υποζώνη Ειδικών όρων προστασίας φυσικού κεφαλαίου 4.603.906 18,43%

Β.3. Υποζώνη Αρχαιολογικού ενδιαφέροντος 1.631.181 6,53%

Β.4. Υποζώνη Δασικών εκτάσεων 2.761.959 11,05%

Β.5. Υποζώνη Προστασίας ακτών 1.708.529 6,84%

ΥΠΟ ΣΥΝΟΛΟ 15.688.882 62,79%

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 24.984.814 100%

Α1. ΥΠΟΖΩΝΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

Περιλαμβάνει το σύνολο των περιοχών που αξιολογήθηκαν ως κατάλληλες για την υποδοχή

χρήσεων τουρισμού αναψυχής και ειδικότερα για τη χωροθέτηση των τουριστικών εγκαταστάσεων

(τουριστικά καταλύματα, ειδικές τουριστικές υποδομές και εγκαταστάσεις υποδομής). Στις

εκτάσεις αυτές καθορίζονται οι ειδικές χρήσεις γης που επιτρέπεται να αναπτυχθούν και

επιβάλλονται όροι δόμησης και περιορισμοί με στόχο την πρότυπη συνεκτική ανάπτυξη των

οικοδομήσιμων τμημάτων του Ακινήτου και την αειφορική διαχείριση του συνόλου των περιοχών

συμπεριλαμβανομένων των ενιαίων και σημαντικών σε έκταση τμημάτων που θα παραμείνουν

αδόμητα και άνευ παρεμβάσεων. Το συνολικό εμβαδό της υποζώνης αυτής ανέρχεται σε7.534.881

τ.μ. το οποίο αντιστοιχεί στο 30,16% του συνόλου της έκτασης.

Α2. ΥΠΟΖΩΝΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ & ΥΠΟΔΟΜΩΝ

Πρόκειται για περιοχή συνολικής έκτασης 1.761.051 τ.μ., (7,05% της συνολικής έκτασης ). Ισχύει

ό,τι και στην Υποζώνη Α1, δηλ. η υποζώνη αυτή λαμβάνει χρήση τουρισμού αναψυχής, αλλά δεν

επιτρέπονται εντός αυτής οι εγκαταστάσεις διαμονής των τουριστικών καταλυμάτων. Στην

υποζώνη αυτή προτείνεται να χωροθετηθούν κυρίως υποστηρικτικές εγκαταστάσεις που συνάδουν

με τον πρότυπο χαρακτήρα του προτεινόμενου τουριστικού υποδοχέα όπως κέντρο πολιτισμού,

κέντρο προστασίας και ανάδειξης φυσικού περιβάλλοντος, αθλητικές εγκαταστάσεις ανοικτές προς

το κοινό κλπ.

Στο σύνολο της Α Ζώνης εφαρμόζονται μέτρα για τη μείωση της επιτρεπόμενης δόμησης σε σχέση

με τον ισχύοντα Σ.Δ. σε αντίστοιχους υποδοχείς, περιορισμός αυτής στα 108.000 τ.μ., καθώς και

διατήρησης του αδόμητου σήμερα χαρακτήρα της έκτασης κατ’ ελάχιστο στο 75% αυτών,

σύμφωνα και με όσα αναφέρονται κατωτέρω και σύμφωνα με τα μεγέθη της επένδυσης όπως αυτή



ECHMES Ltd.

εντάχθηκε στο καθεστώς των στρατηγικών επενδύσεων με την απόφαση της ΔΕΣΕ και υπό την

αίρεση της εγκρίσεως και εκδόσεως όλων των απαραίτητων διοικητικών πράξεων.

Β. ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΦΥΣΙΚΟΥ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ

ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

Αποτελεί την ευρύτερη κατηγορία ζωνών προστασίας στην οποία επιτρέπονται και αναπτύσσονται

δράσεις φυσιολατρικής αναψυχής (περιηγητικός, πεζοπορικός τουρισμός κλπ), προωθούνται

προγράμματα στήριξης αγροτικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον, δημιουργούνται

δίκτυα μονοπατιών, παρατηρητήρια κλπ. εξασφαλίζονται διαδρομές και οργανωμένη

προσβασιμότητα σε αρχαιολογικούς χώρους και κυρίως προστατεύεται και αναδεικνύεται το

φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον στο πλαίσιο της περ. δ παρ. 1 του άρθρ. 12 του Ν. 3986/11. Η

Ζώνη αυτή αποτελείται από επιμέρους υποζώνες με διαφοροποίηση κατά περίπτωση των επί

μέρους στόχων και κριτηρίων προστασίας:

Β.1 Υποζώνη προστασίας λεκάνη απορροής του φοινικόδασους Βάι

Περιλαμβάνει τα τμήματα της λεκάνης απορροής του Βάι που βρίσκονται εντός της περιοχής

του Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ, συνολικής έκτασης. 4.983.308τ.μ. (20,0% της συνολικής

έκτασης). Ο καθορισμός της υποζώνης αυτής και τα εφαρμοζόμενα μέτρα προστασίας,

διατηρούν το υφιστάμενο από το εγκεκριμένο ΣΧΟΑΑΠ καθεστώς και έχουν ως στόχο την

προστασία του φοινικοδάσους.

Β.2. Υποζώνη Ειδικών όρων Προστασίας Φυσικού Κεφαλαίου

Περιλαμβάνει εκτάσεις κυρίως στο νότιο όριο και στην δυτική πλευρά της έκτασης μεταξύ

αρχαίας Ιτάνου και όρμων Έλιγκας και Τέντας καθώς και επιμέρους τμήματα περιφερειακά της

ζώνης τουρισμού αναψυχής. Αφορά περιοχή συνολικής επιφάνειας 4.603.906 τ.μ. (18,43% της

συνολικής έκτασης) που παρουσιάζει ένα σύνθετο περιβαλλοντικό ενδιαφέρον που αφορά

μεταξύ άλλων στην στενοενδημική χλωρίδα, βιότοπους προστατευόμενων ειδών πανίδας,

τοπίο, κ.α.

Β.3. Υποζώνη Αρχαιολογικού Ενδιαφέροντος

Αφορά σε θεσμοθετημένες και άλλες περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος εντός της

περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ που αποτελούν τμήμα του πολιτιστικού κεφαλαίου της περιοχής. Η

υποζώνη αυτή συνολικής επιφάνειας 1.631.181τ.μ. (6,53% της συνολικής έκτασης) αφορά σε

διαφορετικές περιοχές, όπως προκύπτει από τις προσωρινές οριοθετήσεις σύμφωνα με την υπ’

αριθ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ24/43729/2215/09-06-2009 (ΦΕΚ 292/ΑΑΠ/23-06-2009).

Διευκρινίζεται ότι στο Ακίνητο υπάρχουν και άλλες θέσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος εντός

των ζωνών Α και Β, οι οποίες προστατεύονται αυτοτελώς με ειδικά μέτρα προστασίας.



ECHMES Ltd.

Β.4. Υποζώνη Δασικών Εκτάσεων

Περιλαμβάνει έκταση στην νοτιοδυτική πλευρά του Σχεδίου η οποία έχει χαρακτηρισθεί ως

δασική, συνολικής έκτασης 2.761.959 τ.μ. (11,05% της συνολικής έκτασης). Εντάσσεται στο

σχέδιο ως ειδική υποζώνη η οποία διατηρεί στο ακέραιο το υφιστάμενο καθεστώς προστασίας

και διατήρησης της δασικής χρήσης.

Β.5. Υποζώνη Προστασίας Ακτών

Η υποζώνη προστασίας ακτών εκτείνεται στο σύνολο του ΕΣΧΑΣΕ και καταλαμβάνει έκταση

1.708.529 τ.μ., (6,84% της συνολικής έκτασης) στοχεύει δε στην προστασία του ευαίσθητου

οικοσυστήματος της παράκτιας ζώνης.

3.2.4. Ζώνες Χρήσεων Γης – Ειδικές χρήσεις

Στην ενότητα που ακολουθεί αναφέρονται οι ειδικές χρήσεις γης ανά ζώνη καθώς και οι

προτεινόμενοι κατά περίπτωση περιορισμοί.

Ζώνη Α: Ζώνη Τουρισμού Αναψυχής

Στη Ζώνη Α καθορίζεται γενική κατηγορία χρήσεως γης Τουρισμός Αναψυχή του άρθρου 11 παρ.

Β σημείο 1 του νόμου 3986/Α/2011 στην οποία επιτρέπονται:

α) Τουριστικά Καταλύματα (κύρια και μη κύρια, σύνθετα τουριστικά καταλύματα κλπ).

β) Ειδικές τουριστικές υποδομές και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις (συνεδριακά κέντρα,

γήπεδα γκολφ, υδροθεραπευτήρια κ.λπ.)

γ) Ήπιες λιμενικές υποδομές (ενδεικτικά μόνιμα αγκυροβόλια)

δ) Εμπορικά καταστήματα και καταστήματα παροχής υπηρεσιών που εντάσσονται στα

τουριστικά καταλύματα ή στις υποδομές,

ε) Αθλητικές εγκαταστάσεις που εντάσσονται στα τουριστικά καταλύματα ή στις υποδομές,

στ) Πολιτιστικές εγκαταστάσεις που εντάσσονται στα τουριστικά καταλύματα ή στις

υποδομές,

ζ) Θρησκευτικοί χώροι που εντάσσονται στα τουριστικά καταλύματα ή στις υποδομές,

η) Χώροι συνάθροισης κοινού - υπηρεσιών που εντάσσονται στα τουριστικά καταλύματα ή

στις υποδομές,

θ) Εστίαση που εντάσσεται στα τουριστικά καταλύματα ή στις υποδομές,

ι) Αναψυκτήρια που εντάσσονται στα τουριστικά καταλύματα ή στις υποδομές,

ια) Στάθμευση (κτίρια γήπεδα) που εντάσσονται στα τουριστικά καταλύματα ή στις

υποδομές,

ιβ) Εγκαταστάσεις εκθεσιακών χώρων για την προώθηση τοπικών και βιολογικών

προϊόντων

ιγ) Κάθε άλλη συναφής χρήση η οποία δεν μεταβάλλει τον γενικό προορισμό του ακινήτου



ECHMES Ltd.

Το σύνολο της Ζώνης Τουρισμού Αναψυχής ανέρχεται σε 9.295.932 τ.μ. εντός της οποίας

υπάρχουν δύο υποζώνες:

η υποζώνη Α1 επιφανείας 7.534.881 τμ, αποτελείται από επιμέρους περιοχές, όπως

σημειώνεται στο Χάρτη Π.01. εντός της οποίας επιτρέπεται οποιαδήποτε από τις ως άνω

χρήσεις και

η υποζώνη Α2 επιφανείας 1.761.051 τ.μ. που ομοίως αποτελείται από πέντε επιμέρους

περιοχές, που εμφαίνονται στο Χάρτη 4 (Π.01.), Παράρτημα Ι, με τους περιορισμούς που

αναφέρονται κατωτέρω.

Για τον καθορισμό της ζώνης αυτής και τον επιμέρους καθορισμό σε υποζώνες Α1 και Α2 ελήφθη

υπόψη το περιβαλλοντικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της περιοχής, καθώς όπως προαναφέρθηκε

περιοχές με ιδιαίτερα οικολογικά χαρακτηριστικά, και αρχαιολογικό ενδιαφέρον εξαιρέθηκαν και

εντάχθηκαν σε περιοχές της Ειδικής Ζώνης Προστασίας Πολιτιστικού και Φυσικού Κεφαλαίου και

Φυσιολατρικής Αναψυχής.

Στο πλαίσιο λειτουργίας των τουριστικών καταλυμάτων δύνανται να υπάρχουν υποστηρικτικές

δραστηριότητες (αθλητικές, πολιτιστικές, εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, κλπ) που

εντάσσονται στις τουριστικές εγκαταστάσεις ή τις τουριστικές υποδομές.

Στο πλαίσιο των συναφών χρήσεων που προαναφέρθηκαν νοείται κάθε χρήση που συνδέεται και

λειτουργεί υποστηρικτικά με την κύρια χρήση ανάπτυξης των τουριστικών εγκαταστάσεων και

δραστηριοτήτων όπως:

βιολογικές καλλιέργειες,

μικρής κλίμακας επαγγελματικά εργαστήρια σε συνέργεια με παραδοσιακές ασχολίες της

περιοχής,

εγκαταστάσεις τεχνικής υποδομής (αφαλάτωσης, φωτοβολταϊκών, ανεμογεννητριών για

την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των εγκαταστάσεων, βιολογικού καθαρισμού

λυμάτων και εν γένει κάθε εγκατάσταση τεχνικής υποδομής με ενσωμάτωση καινοτόμων

τεχνολογιών) που αποτελούν σημαντικές συνιστώσες του συστήματος για την αειφορική

διαχείριση των ενεργειακών και υδάτινων πόρων,

σταθμός παροχής πρώτων βοηθειών για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών

πεδίο προσγείωσης ελικοπτέρων για χρήση των τουριστικών καταλυμάτων,

εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης εντός του κελύφους των ξενοδοχείων που σχετίζονται με τη

λειτουργία τους.

Επίσης, στις συναφείς χρήσεις εντάσσονται όλες εκείνες οι δράσεις οι οποίες συνδέονται με τον

πρότυπο χαρακτήρα του οργανωμένου υποδοχέα όπως Μικρό Περιβαλλοντικό Κέντρο, Βοτανικός

κήπος ενδημικών ειδών, κέντρα πληροφόρησης επισκεπτών, επαγγελματικά παραδοσιακά

εργαστήρια, χώροι πολιτιστικών εκδηλώσεων, υπαίθρια θέατρα κλπ.

Σύμφωνα με τον παρόντα σχεδιασμό, όπως έχει ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις του Ν.

3894/2010 και σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 17/20-09-2012 (ΦΕΚ 3294/Β’/10-12-2012) απόφαση



ECHMES Ltd.

της ΔΕΣΕ όπως τροποποιήθηκε από την υπ’ αριθμ. 23/13-11-2013 (ΦΕΚ 2931/Β’/20-11-2013)

απόφαση, στις επιτρεπόμενες χρήσεις δεν συμπεριλαμβάνονται άλλες ειδικές κατηγορίες που

αναφέρονται στη χρήση του «Τουρισμού – Αναψυχής» της περ. Β του άρθρου 11 του Ν. 3986/11.

Δεν επιτρέπονται οι ειδικές χρήσεις της χρήσης Τουρισμός-Αναψυχή:

Καζίνο

Κοινωνική πρόνοια

Περίθαλψη (εκτός εάν εντάσσεται στα τουριστικά καταλύματα ή τις υποδομές τους)

Κέντρα διασκέδασης, αναψυχής

Ελικοδρόμιο (εκτός εάν πρόκειται για μικρής κλίμακας πεδίο προσγείωσης ελικοπτέρων

για χρήση των τουριστικών καταλυμάτων)

Εντός της Υποζώνης Α2 χωροθετούνται δραστηριότητες υποστηρικτικές ή δευτερεύουσες ή

βοηθητικές σε σχέση με την κύρια χρήση ανάπτυξης των τουριστικών εγκαταστάσεων και

δραστηριοτήτων όπως:

Βιολογικές καλλιέργειες,

Μικρό Περιβαλλοντικό Κέντρο

Βοτανικός κήπος ενδημικών ειδών

Κέντρα πληροφόρησης επισκεπτών

Επαγγελματικά παραδοσιακά εργαστήρια (πχ για την προώθηση τοπικών προϊόντων),

Σταθμός παροχής πρώτων βοηθειών για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών

Υπαίθριο Θέατρο.

Εντός της Υποζώνης Α2 δεν επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις διαμονής των τουριστικών

καταλυμάτων (δωμάτια ξενοδοχείων, επιπλωμένα διαμερίσματα κλπ).

Κατά τα λοιπά ισχύει ό,τι και στην Υποζώνη Α1.

Ζώνη Β. Ειδική Ζώνη Προστασίας Φυσικού και Πολιτιστικού Κεφαλαίου και

Φυσιολατρικής Αναψυχής

Βασικός στόχος της ζώνης αυτής είναι η ένταξη δράσεων φυσιολατρικής αναψυχής και η

προστασία και η ανάδειξη του φυσικού και του πολιτιστικού κεφαλαίου της έκτασης. Όπως

προαναφέρθηκε, ο χαρακτηρισμός της ζώνης αυτής υπαγορεύτηκε από τα ειδικά οικολογικά και

πολιτιστικά χαρακτηριστικά όπως αυτά προέκυψαν από εργασίες πεδίου (Κεφάλαιο 5 της

παρούσης) και θεσπίζεται στο πλαίσιο του άρθρου 12 παρ. 1 περ. δ του Ν.3986/2011, σύμφωνα με

το οποίο κατά την έγκριση του ΕΣΧΑΣΕ μπορούν να καθορίζονται και να εγκρίνονται «ειδικές

ζώνες προστασίας και ελέγχου …, εφόσον απαιτείται, στις οποίες μπορεί να επιβάλλονται ειδικοί

όροι και περιορισμοί στις χρήσεις γης, στη δόμηση και στην εγκατάσταση και άσκηση

δραστηριοτήτων και λειτουργιών».



ECHMES Ltd.

Στην γενική αυτή ζώνη και με στόχο τη διατήρηση του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου

προβλέπεται η διατήρηση ιστορικά παραδοσιακών χρήσεων και λειτουργιών των εκτάσεων

(βιολογικές καλλιέργειες ελεγχόμενη κτηνοτροφία, μελισσοκομία).

Επίσης στην ίδια κατεύθυνση επιτρέπεται παρεμβάσεις με στόχο την προστασία και προβολή του

φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου με την ένταξη των δράσεων φυσιολατρικής αναψυχής που

συμβάλλουν στην προώθηση του περιηγητικού και του πεζοπορικού τουρισμού και δράσεις

ανάδειξης των προστατευόμενων περιοχών, την καθιέρωση τοπικών δικτύων και διαδρομών

πολυθεματικού χαρακτήρα με σήμανση σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα, τη δημιουργία

υποδομών παρατήρησης και ερμηνείας της φύσης, την προώθηση προγραμμάτων στήριξης

αγροτικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον, καθώς και την εξασφάλιση οργανωμένης

προσβασιμότητας σε αρχαιολογικούς χώρους. Οι ανωτέρω δράσεις ισχύουν στο σύνολο των

υποζωνών της Β Ζώνης υπό τους περιορισμούς που τυχόν ισχύουν και το πλαίσιο που

διαμορφώνεται από τα ειδικότερα καθεστώτα προστασίας κάθε υποζώνης.

Κοινό χαρακτηριστικό των υποζωνών αυτών είναι η μηδενική ή ελάχιστη δόμηση ανάλογα με τον

σκοπό προστασίας για την εξυπηρέτηση των παραπάνω λειτουργιών.

Οι επιμέρους υποζώνες συνοψίζονται ως ακολούθως:

Β.1. Υποζώνη προστασίας λεκάνης απορροής φοινικοδάσους Βάι,

Β.2. Υποζώνη ειδικών όρων προστασίας φυσικού κεφαλαίου,

Β.3. Υποζώνη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος,

Β.4. Υποζώνη δασικών εκτάσεων,

Β.5. Υποζώνη προστασίας ακτών.

Οι επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες παρουσιάζονται στην ενότητα 3.2.7.

3.2.5. Ειδικοί Όροι και Περιορισμοί δόμησης

Σύμφωνα με τον επιλεγέντα σχεδιασμό στο σύνολο της έκτασης του εξεταζόμενου ακινήτου

συνολικής επιφάνειας 24.985 στρεμμάτων επιτρέπεται δόμηση τουριστικών εγκαταστάσεων και

συνοδών υποδομών 108.000 τμ στη Ζώνη Α και με τις ειδικές διατάξεις και περιορισμούς που

διατυπώνονται για τη Ζώνη Β.

Α ΖΩΝΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

Στο σύνολο της έκτασης Α1 και Α2 περίπου 9.296 στρεμμάτων τίθενται ειδικοί όροι και

περιορισμοί δόμησης στην ανάπτυξη των τουριστικών εγκαταστάσεων με συνολικά επιτρεπόμενη

δόμηση 108.000 τ.μ. με στόχο

τη διατήρηση ως ενιαίας και αδόμητης του μεγαλύτερου μέρους των Υποζωνών Α1 και Α2

(εφαρμογή συνεκτικής δόμηση αντί διάχυτης)



ECHMES Ltd.

τον περιορισμό της επιτρεπόμενης δόμησης κατά ΣΧΟΟΑΠ αλλά και των δυνατοτήτων

που επιτρέπονται από την υπαγωγή της περιοχής στο καθεστώς του «Οργανωμένου

Υποδοχέα Τουριστικών Δραστηριοτήτων Πρότυπου Χαρακτήρα».

επίσης ορίζονται πρόσθετοι γενικοί και μορφολογικοί περιορισμοί με στόχο την ένταξή

των εγκαταστάσεων στη γεωμορφολογία και το τοπίο της περιοχής.

Συνεκτική δόμηση

Επιβάλλεται η εφαρμογή της συνεκτικής δόμησης στις περιοχές όπου αναπτύσσονται οι

τουριστικές εγκαταστάσεις ή σε κάθε πυρήνα ανάπτυξης που δημιουργείται (ενδεικτικά γύρω από

μία ειδική εγκατάσταση). Οι περιοχές επέμβασης / πυρήνες οφείλουν να σχεδιασθούν με τρόπο

ώστε η κατάληψη του εδάφους και το οικολογικό αποτύπωμα τους να είναι περιορισμένο ως προς

συνολική έκταση του ΕΣΧΑΣΕ και ειδικότερα ως προς το σύνολο της έκτασης της Ζώνης

Τουρισμού Αναψυχής. Για τον σκοπό αυτό επιβάλλεται ο καθορισμός ειδικών ζωνών υποδοχής

δόμησης τουριστικών εγκαταστάσεων στην φάση σχεδιασμού και περιβαλλοντικής αδειοδότησης

του έργου εκτός των οποίων δεν επιτρέπεται η δόμηση. Το σύνολο της έκτασης των εκάστοτε

ζωνών υποδοχής δόμησης των εγκαταστάσεων (πυρήνες) δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 25%

της συνολικής έκτασης της Ζώνης Τουρισμού Αναψυχής όπως αυτή καθορίζεται στο παρόν

ΕΣΧΑΣΕ, όπως κάθε ζώνη δόμησης εκτείνεται γύρω από τον εκάστοτε πυρήνα ανάπτυξης

(τουριστική εγκατάσταση, ειδική υποδομή, υποστηρικτική υποδομή κλπ.).

Όροι δόμησης και περιορισμοί:

Προτείνεται η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 3 παρ. γ της ΚΥΑ 67659/2013 (Ειδικό

Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό) με τον καθορισμό

«Οργανωμένου Υποδοχέα Τουριστικών Δραστηριοτήτων Πρότυπου Χαρακτήρα» για τον οποίο

προβλέπεται κλιμακωτός μικτός συντελεστής δόμησης για έκταση έως 2.000 στρ. 0,05, για την

έκταση από 2.000 έως 4.000 στρ, 0,03 και για το υπόλοιπο της έκτασης 0,01 ενιαία στη Ζώνη Α

του Ακινήτου (όχι ανά γήπεδο) με περιορισμό της δόμησης σε 108.000 τ.μ. σύμφωνα με τα μεγέθη

της επενδυτικής πρότασης του Σχεδίου, όπως εγκρίθηκε από την υπ’ αριθμ. 17/20-09-2012 (ΦΕΚ

3294/Β’/10-12-2012) απόφαση της ΔΕΣΕ όπως τροποποιήθηκε από την υπ’ αριθμ. 23/13-11-2013

(ΦΕΚ 2931/Β’/20-11-2013), μέγεθος το οποίο θα πρέπει και να θεωρείται και το ελάχιστο για την

βιωσιμότητα του επιχειρηματικού σχεδίου καθώς και για την βιώσιμη αειφορική διαχείριση του

συνόλου της έκτασης του ΕΣΧΑΣΕ και το οποίο εγκρίθηκε από τη ΔΕΣΕ υπό την προϋπόθεση της

εκτίμησης των σχετικών δυνητικών επιπτώσεων και της εκδόσεως των αναγκαίων διοικητικών

πράξεων.

Η επιτρεπόμενη και προσμετρούμενη στον Σ.Δ. δόμηση στο σύνολο της Ζώνης Α δεν δύναται να

υπερβεί τα 108.000 τμ., σύμφωνα με την ως άνω επενδυτική πρόταση του Σχεδίου Ίτανος Γαία.

Επιτρεπόμενη κάλυψη κτιρίων

Το μέγιστο ποσοστό κάλυψης κτιρίων στο σύνολο της Ζώνης Α ισούται με τη δόμηση, δηλαδή

108.000 τ.μ.



ECHMES Ltd.

Ύψος κτιρίων

Ο καθορισμός του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους λαμβάνει υπόψη την ευαισθησία του τοπίου,

καθώς και τις λειτουργικές απαιτήσεις τουριστικών εγκαταστάσεων υψηλής ποιότητας.

Λαμβάνεται μέριμνα ώστε να είναι εφικτός ο σχεδιασμός των χώρων κεντρικής εξυπηρέτησης

(όπως είσοδοι, χώροι εστίασης, αίθουσες πολλαπλών λειτουργιών, γυμναστηρίων, κλπ) που

απαιτούν μεγαλύτερα ύψη από αυτά των καταλυμάτων.

Διαβαθμίζεται ο χώρος από τις γενικές διατάξεις δόμησης ανά ζώνες απόστασης από τον αιγιαλό

και επιβάλλονται περιορισμοί ως προς το μέγιστο ύψος ως εξής:

Ζώνη 1. Στην ζώνη των 200 μ. από την γραμμή αιγιαλού και όπου δεν έχει καθοριστεί γραμμή

αιγιαλού σε απόσταση 250 μ. από την ακτή (χειμέριο κύμα), το επιτρεπόμενο ύψος

κτιρίων ανέρχεται στα 4 μέτρα και έως 7,5 μέτρα σε ποσοστό έως 50% της

υλοποιούμενης δόμησης.

Ζώνη 2. μεταξύ 200 από την γραμμή αιγιαλού και όπου δεν έχει καθοριστεί γραμμή αιγιαλού σε

απόσταση 250 μ. και έως 500 μ. το επιτρεπόμενο ύψος κτιρίων ανέρχεται στα 7,5 μέτρα

και έως 10,5 μέτρα σε ποσοστό 30% της υλοποιούμενης δόμησης.

Ζώνη 3. πέραν των 500 μ. από την γραμμή αιγιαλού το επιτρεπόμενο ύψος κτιρίων ανέρχεται

στα 7,5 μέτρα και έως 10,5 μέτρα σε ποσοστό 30% της υλοποιούμενης δόμησης και

άνω αυτού και έως 13,0 μέτρα σε ποσοστό 5% της υλοποιούμενης δόμησης

αποκλειστικά ως στοιχεία ενδιαφέροντος της αρχιτεκτονικής σύνθεσης.

Γκολφ

Η ειδική τουριστική υποδομή του Γκολφ θα σχεδιασθεί εκτός της Ζώνης Ειδικής Προστασίας

(ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα (GR432009).

3.2.6. Γενικές Διατάξεις

Οι γενικές διατάξεις που αναπτύσσονται στην συνέχεια αφορούν στο σύνολο του ακινήτου, εκτός

των περιπτώσεων για τις οποίες ισχύουν ειδικές, αυστηρότερες διατάξεις που συνοψίστηκαν στις

προηγούμενες ενότητες.

Η ογκοπλαστική διαμόρφωση των κτιρίων, η διάταξη τους μέσα στο χώρο και τα μορφολογικά

τους χαρακτηριστικά επιβάλλεται να προσαρμόζονται στο ανάγλυφο και στα παραδοσιακά

πρότυπα των οικισμών της περιοχής και της αρχιτεκτονικής της Κρήτης.

Σε περίπτωση κατασκευής κτιρίου με πρόσοψη μεγαλύτερη των 10,00μ. αυτή διασπάται

μορφολογικά σε επιμέρους προσόψεις που να εκφράζουν τον κάνναβο, τις διαστάσεις και την

αρχιτεκτονική ποικιλία των παραδοσιακών οικισμών της περιοχής. Για κτίρια χρήσης κεντρικών

εξυπηρετήσεων των τουριστικών εγκαταστάσεων το μέγιστο ενιαίο μήκος πρόσοψης ανέρχεται σε

15,00 μ.

Σε περίπτωση κατασκευής κεκλιμένης στέγης η κλίση της στέγης να μην υπερβαίνει τις 25 μοίρες.



ECHMES Ltd.

Επιβάλλεται η αρχιτεκτονική εναρμόνιση των συστημάτων τεχνικής υποδομής που εγκαθίστανται

στις στέγες ή στα δώματα των κτιρίων.

Τα υφιστάμενα μονοπάτια θα παραμένουν προσβάσιμα στους περιπατητές, και θα διατηρούνται

και επισκευάζονται με παραδοσιακό τρόπο. Σε περίπτωση διανοίξεων νέων δρόμων κλπ.

αποκαθίσταται η συνέχεια των μονοπατιών Οι διαμορφώσεις μονοπατιών, οι αναβαθμοί και οι

συμπαγείς περιφράξεις θα κατασκευάζονται από ανεπίχριστη τοπική πέτρα, και οι πρόχειρες

περιφράξεις από πλέγμα με πασσάλους.

Οι υφιστάμενες λιθόκτιστες περιφράξεις διατηρούνται και συντηρούνται. Οι νέες περιφράξεις να

κατασκευάζονται με ανεπίχριστη λιθοδομή ή με φυτεύσεις.

Οι υφιστάμενες παλαιές λιθόκτιστες δεξαμενές νερού και τα λιθόκτιστα κτίσματα που

εξυπηρετούσαν την κτηνοτροφία και την γεωργία (μητάτα, καταφύγια, βίγλες κλπ.) διατηρούνται

και συντηρούνται.

Ενισχύονται οι φυτεύσεις τοπικών ενδημικών φυτών. Ειδικά για τη φύτευση φοινικόδενδρων

επιτρέπεται αποκλειστικά το ενδημικό είδος «φοίνικας του Θεόφραστου (Phoenix theophrasti)».

Η διαμόρφωση των ακαλύπτων χώρων των οικοπέδων να συντείνει στην προστασία του φυσικού

περιβάλλοντος και γεωανάγλυφου του ιδίου οικοπέδου καθώς και των ομόρων αυτού, με την

ελαχιστοποίηση των εκσκαφών και τη διατήρηση φυσικών στοιχείων (φυτικά είδη, βράχια, κ.λπ.).

Οι επιτρεπόμενες περιφράξεις υλοποιούνται με τρόπο ώστε να μην εμποδίζουν την ελεύθερη

διέλευση των μικρών ζώων της άγριας ενδημικής πανίδας.

Τυχόν διαμορφώσεις για δημιουργία γηπέδων γκολφ δεν επιτρέπεται να μεταβάλλουν ουσιωδώς το

ανάγλυφο του εδάφους. Επιτρέπεται η φύτευση μη ενδημικού είδους για την δημιουργία

χλοοτάπητα στα γήπεδα γκολφ με εξαίρεση τα γενετικά τροποποιημένα είδη.

Για την προστασία των υδατορρεμάτων καθορίζονται οι ακόλουθοι ειδικοί περιορισμοί:

Δεν επιτρέπεται η δόμηση, οι περιφράξεις και οι διαμορφώσεις εδάφους που εμποδίζουν

την ελεύθερη απορροή του νερού.

Τα έργα υποδομής (δρόμοι, γέφυρες) μελετώνται λαμβάνοντας υπόψη τη μέγιστη

πλημμυρική παροχή 50ετίας.

Για το σύνολο των μη οριοθετημένων ρεμάτων της περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ όπως αυτά

υποδεικνύονται στο ΕΣΧΑΣΕ στο Χάρτη 4 (Π-01), Παράρτημα Ι (και αντιστοιχούν σε

αυτά του χάρτη Π.2 ΣΧΟΟΑΠ Δ.Ε. Ιτάνου) καθορίζεται ζώνη προστασίας πλάτους 30 μ.

εκατέρωθεν της κοίτης.



ECHMES Ltd.

Για την προστασία των παρακάτω σημειακών πολιτιστικών και αρχαιολογικών θέσεων:

Ιερό κορυφής που βρίσκεται στην κορυφή Κεφάλα (υψόμετρο 183m) προς τον Όρμο

Ατζικιάρη.

Αρχαία λατομεία: ένα ανάμεσα στο Βάι και τον Όρμο Γκράντες, και το άλλο βορείως από

το Μετόχι Καλαμακίου.

Το Μετόχι Στεφαναίς της Ιεράς Μονής Τοπλού που έχει κηρυχθεί ως ιστορικό

διατηρητέο μνημείο (18ος

αιώνας), (ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/22663/497/08.06.1983,

ΦΕΚ401/Β/12.06.1983).

ορίζεται περιμετρική ζώνη προστασίας ακτίνας 150 μέτρων. Εντός αυτής της ζώνης δεν

επιτρέπεται η δόμηση και απαιτείται έγκριση της αρμόδια εφορείας για όποια παρέμβαση.

Εφόσον από τις ειδικές ρυθμίσεις ανά ζώνη δεν καθορίζεται διαφορετικά, για τους λοιπούς όρους

και περιορισμούς δόμησης εφαρμόζονται οι διατάξεις του από 6.10.1978 π.δ. «Περί καθορισμού

των όρων και περιορισμών δομήσεως των γηπέδων των κειμένων εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων

των πόλεων και εκτός των ορίων των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών» (ΦΕΚ

538 Δ΄) και του από 24.5.1985 π.δ. (ΦΕΚ 270 Δ΄) και οι διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμησης

τουριστικών εγκαταστάσεων.

Για τον υπολογισμό των επιφανειών που προσμετρώνται στη μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση των

108.000 τ.μ. εφαρμόζεται ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός Ν.4067/2012.

3.2.7. Ζώνη Β - Ειδική Ζώνη Προστασίας Φυσικού και Πολιτιστικού Κεφαλαίου και

Φυσιολατρικής Αναψυχής

Παρακάτω παρουσιάζεται η γενική περιγραφή των υποζωνών της Ζώνης Β. Προστασίας Φυσικού

και Πολιτιστικού Κεφαλαίου, τα κριτήρια προστασίας που ελήφθησαν υπόψη καθώς και οι

επιτρεπόμενες ειδικές χρήσεις γης ανά ζώνη. Στο σύνολο της Ζώνης Β αναπτύσσονται δράσεις

φυσιολατρικής αναψυχής (περιηγητικός, πεζοπορικός τουρισμός κλπ) =που συμβάλλουν στην

προώθηση του περιηγητικού και του πεζοπορικού τουρισμού, δράσεις ανάδειξης των

προστατευόμενων περιοχών, δράσεις για την καθιέρωση τοπικών δικτύων και διαδρομών

πολυθεματικού χαρακτήρα με σήμανση σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα, τη δημιουργία

υποδομών παρατήρησης και ερμηνείας της φύσης, την προώθηση προγραμμάτων στήριξης

αγροτικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον (συναφώς με τα αναφερόμενα στη Ζώνη

Α), καθώς και την εξασφάλιση οργανωμένης προσβασιμότητας σε αρχαιολογικούς χώρους.

Οι ανωτέρω δράσεις ισχύουν στο σύνολο των υποζωνών της Β Ζώνης υπό τους περιορισμούς που

τυχόν ισχύουν και το πλαίσιο που διαμορφώνεται από τα ειδικότερα καθεστώτα προστασίας κάθε

υποζώνης.

Τα ειδικά μέτρα προστασίας παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 7 της παρούσας μελέτης.



ECHMES Ltd.

Β1. Υποζώνη προστασίας λεκάνης απορροής φοινικοδάσους Βάι

Περιλαμβάνει το τμήμα της υδρολογικής λεκάνης που τροφοδοτεί τα ρέματα που εκβάλλουν στην

παραλία του Βάι, στην παραλία του αρχαιολογικού χώρου Ερημούπολης και στην παραλία

«Χονδρή Άμμος» που περικλείεται στην περιοχή του εξεταζόμενου ακινήτου. Οι περιορισμοί και

τα μέτρα που ισχύουν για την ως άνω ζώνη αποσκοπούν στην προστασία του υδροφόρου ορίζοντα

και γενικότερα του φοινικοδάσους και της ευρύτερης περιοχής.

Τα όρια της ζώνης ταυτίζονται με τα όρια της ζώνης Π.2.4.3 ΙΙ του ΣΧΟΟΑΠ. καθώς και το

καθεστώς προστασίας που θεσπίζονται από αυτό.

Για την προστασία της περιοχής επιτρέπεται μόνο η εγκατάσταση ελαφριάς υποδομής για την

σήμανση και την περιβαλλοντική ενημέρωση των επισκεπτών, διαμόρφωση διαδρομών και

σημείων στάσης. Η υποζώνη εντοπίζεται κεντρικά και ανατολικά επί της περιοχής του Ακινήτου

και περιλαμβάνει μικρή παράκτια έκταση κοντά στην παραλία του Βάι. Στο σύνολο της η υποζώνη

ανέρχεται σε4.983.308 τ.μ.

Στην υποζώνη Β.1. επιτρεπόμενες χρήσεις γης είναι:

Η βιολογική υπαίθρια καλλιέργεια, η ελεγχόμενη βόσκηση ζώων σε εκτατική μορφή και οι

αναγκαίες σχετικές εγκαταστάσεις (αποθήκες, στέγαστρα)

η συντήρηση και βελτίωση του υφισταμένου οδικού δικτύου και η διάνοιξη νέου με την

προϋπόθεση να μην επηρεάζεται δυσμενώς η υδρογεωλογία της περιοχής και η αισθητική

του τοπίου,

η κατασκευή και διέλευση δικτύων τεχνικής υποδομής εφόσον δεν επηρεάζεται η

υδρολογία της περιοχής και γενικώς οι στόχοι προστασίας της περιοχής

η εγκατάσταση ελαφράς υποδομής για την σήμανση και την περιβαλλοντική ενημέρωση

των επισκεπτών,

η εκτέλεση έργων και δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στη διατήρηση και προστασία

των οικοσυστημάτων της περιοχής,

η διενέργεια αρχαιολογικών ανασκαφών και ερευνών,

η επισκευή και συντήρηση υφισταμένων κτισμάτων

Για την εξυπηρέτηση των παραπάνω χρήσεων και δραστηριοτήτων η δόμηση περιορίζεται σε

σχέση με την επιτρεπόμενη από το τοπικό ΣΧΟΟΑΠ και ορίζεται:

Μέγιστη συνολική επιτρεπόμενη δόμηση για το σύνολο της Β.1. υποζώνης: 800 τμ

Ειδικά για τις εγκαταστάσεις (π.χ. αποθήκες, στέγαστρα) που σχετίζονται με την επιτρεπόμενη

χρήση βιολογικής καλλιέργειας και βόσκησης ζώων τίθεται περιορισμός εμβαδού20 τμ και μέγιστο

ύψος 2,5 μέτρων.



ECHMES Ltd.

Οι παραπάνω εγκαταστάσεις επιτρέπονται αποκλειστικά σε απόσταση μεγαλύτερη των 500μ από

τα όρια της ζώνης του αισθητικού δάσους Φοινικοδάσους Βάι (ζώνη Π.2.4.3.Ι. κατά ΣΧΟΟΑΠ

Δ.Ε Ιτάνου ).

Β2. Υποζώνη ειδικών όρων προστασίας φυσικού κεφαλαίου

Η υποζώνη ειδικών όρων προστασίας φυσικού κεφαλαίου συνολικής έκτασης 4.603.906 τ.μ.,

σημειώνεται στο Χάρτη Π.01 και περιλαμβάνει τις περιοχές εκείνες όπου καταγράφηκαν

προστατευόμενα, στενοενδημικά είδη χλωρίδας, βιότοποι προστατευομένων ειδών ορνιθοπανίδας,

περιοχές με έντονες κλίσεις και γενικότερα περιοχές όπου εκτιμήθηκε ότι χρήζουν ιδιαίτερης

περιβαλλοντικής διαχείρισης, ή ακόμα και περιοχές που πρέπει να αποτελέσουν ζώνη μετάβασης

από μία ζώνη οικολογικής προτεραιότητας και προστασίας σε μία ζώνη χωροθέτησης τουριστικών

εγκαταστάσεων.

Όπως εμφανίζεται στον χάρτη πρότασης ΕΣΧΑΣΕ καθορίζονται ειδικές εκτάσεις εντός της

υποζώνης Β2. ως παρακάτω:

Ειδικότερα η υποζώνη περιλαμβάνει:

Εκτάσεις όπου συναντώνται πυκνώσεις οικοτόπων στενοενδημικών ειδών χλωρίδας όπως

στα βορειοδυτικά πρανή (περιοχή Αγκιναροκέφαλο, κλπ).

Εκτάσεις μεταξύ λεκάνης απορροής Βάι και δασικών εκτάσεων με σκοπό τη δημιουργία

ενός ευρύτερου αδόμητου συνόλου.

Εκτάσεις προστασίας τοπίου κατά μήκος της οδού που περιβάλλει την κεντρική ενότητα

της ζώνης χωροθέτησης τουριστικών εγκαταστάσεων.

Κοιλάδες (2) στην νοτιοανατολική πλευρά με ιδιαίτερη αξία για την ορνιθοπανίδα όπως

και το σύνολο των πρανών που οδηγούν στον όρμο Μαριδάτη.

Εκτάσεις στο νότιο όριο της περιοχής, ζώνη μετάβασης μεταξύ τρίτων ιδιοκτησιών και

τουριστικών εγκαταστάσεων.

Εντός της υποζώνης Β.2. προτείνονται ως επιτρεπόμενες οι παρακάτω χρήσεις:

Η βιολογική υπαίθρια καλλιέργεια, η ελεγχόμενη βόσκηση ζώων σε εκτατική μορφή


προϋπόθεση να μην επηρεάζεται δυσμενώς η υδρογεωλογία της περιοχής και η αισθητική

του τοπίου,

η κατασκευή και διέλευση δικτύων τεχνικής υποδομής εφόσον δεν επηρεάζεται η

υδρολογία της περιοχής,


των επισκεπτών,




η επισκευή και συντήρηση υφισταμένων κτισμάτων.



ECHMES Ltd.

Επίσης στην υποζώνη Β.2. οριοθετούνται οι παρακάτω ειδικές περιοχές για τις οποίες υφίσταται

θεσμοθετημένο καθεστώς προστασίας:

Β2α. Ειδική περιοχή πολιτιστικής κληρονομιάς Ι.Μ. Τοπλού (ΣΧΟΟΑΠ Δ.Ε. Ιτάνου).

Ο καθορισμός της ειδικής περιοχής προκύπτει από την θεσμοθέτηση της έκτασης ως Τοπίο

Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους με την υπ’ αριθμ. αποφ. 9597/1970 (ΦΕΚ 666/Β’/23-09-1970),

όπως συμπληρώθηκε με την υπ’ αριθμ. αποφ. ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α1/Φ24/83606/2734/28-12-1981

(ΦΕΚ 50/Β’/10-02-1982) καθώς και τη συμπληρωματική κήρυξη ως Ιστορικό Διατηρητέο

Μνημείο σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. αποφ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/ΚΗΡ/43600/1774/25-11-

1998 (ΦΕΚ 1283/Β’/1998). Η Ι.Μ. Τοπλού βρίσκεται εκτός περιοχής ΕΣΧΑΣΕ και σε

απόσταση 700 μέτρων από το νότιο νοτιοδυτικό όριο του. Το ως άνω Τμήμα της προστασίας

της Ι.Μ. Τοπλού εισέρχεται εντός της περιοχής ΕΣΧΑΣΕ και σε σύνολο 68.862 τ.μ. εντός της

υποζώνης Β.2. Η περιοχή οριοθετείται και διατηρείται το υφιστάμενο καθεστώς προστασίας

Β2β. Ειδική περιοχή προστασίας υγροτόπου Μαριδάτη.

Η εκβολή του ρέματος στον όρμο Μαριδάτη χαρακτηρίζεται ως υγρότοπος και κατά το

ΣΧΟΟΑΠ Δ.Ε. Ιτάνου η ζώνη προστασίας καθορίζεται πέριξ του υγροτόπου σε ακτίνα 150

μέτρων με κέντρο το σημείο εκβολής του ρέματος στην θάλασσα. Μικρό τμήμα αυτής της

ζώνης εμπίπτει στο ΕΣΧΑΣΕ (7.892 τ.μ). Ο καθορισμός της ειδικής περιοχής Β.2.β.

αποτυπώνει τα ως άνω όρια προστασίας.

Για την προστασία της ειδικής περιοχής Β2β. του υγροτόπου Μαριδάτη, οποιαδήποτε

επέμβαση γίνεται μετά από περιβαλλοντική μελέτη και έχει σκοπό την προστασία και

ανάδειξη του υγροτόπου. Οι επιτρεπόμενες χρήσεις περιλαμβάνουν την επιστημονική έρευνα

των χαρακτηριστικών του οικοσυστήματος και την συστηματική παρακολούθηση

οικολογικών παραμέτρων σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της περιβαλλοντικής

νομοθεσίας, με την προϋπόθεση ότι δεν προκαλούνται προβλήματα υποβάθμισης στο

οικοσύστημα και μετά την σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας υπηρεσίας. Επιτρέπεται επίσης η

εγκατάσταση συστήματος πυρασφάλειας.

Παράλληλα σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις στην ίδια ειδική περιοχή δεν επιτρέπεται η

δόμηση και η κατασκευή έργων μόνιμης ή εποχιακής τουριστικής υποδομής ως και κάθε άλλη

συναφής δραστηριότητα ή επέμβαση, ο εμπλουτισμός της ενδημικής πανίδας και χλωρίδας, το

κυνήγι, η βόσκηση, η κατασκήνωση, η χρήση φωτιάς, η υλοτομία, η κοπή, εκρίζωση,

καταστροφή, συλλογή και η μεταφορά φυτικών ειδών.

Β2γ Υφιστάμενο αιολικό πάρκο

Η ζώνη του υφιστάμενου αιολικού πάρκου υφίσταται ως θεσμοθετημένη χρήση

(ΣΧΟΟΑΠ)στο νότιο όριο της περιοχής του Ακινήτου και σε έκταση 94.757 τμ., η οποία

διατηρεί το χαρακτήρα της. Νέες ανεμογεννήτριες που τυχόν απαιτηθούν για την κάλυψη των

ενεργειακών αναγκών των εγκαταστάσεων του Σχεδίου θα χωροθετηθούν κατά

προτεραιότητα εντός της Ζώνης Β2γ.



ECHMES Ltd.

Σημειώνεται ότι στις ως άνω ειδικές περιοχές της ζώνης Β.2. απαγορεύεται η δόμηση και

επιτρέπεται μόνο η διατήρηση και συντήρηση τυχόν παλαιών κτισμάτων πολιτιστικού και

αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος.

Β3. Υποζώνη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος

Το σύνολο της υποζώνης Β3., βλ. Χάρτη 4 (Π.01), Παράρτημα Ι ανέρχεται 1.631.181 τ.μ.

Στην υποζώνη Β3. εντάσσονται: μία ευρύτερη περιοχή στο βόριο όριο της έκτασης στον όρμο της

Τέντας και σε επαφή με την ναυτική βάση Κυριαμάδι καθώς μία δεύτερη νοτιότερα στην περιοχή

Τραβούνι.

Πρόκειται για προσωρινά οριοθετημένες περιοχές από το ΥΥΠΟ όπως φαίνεται στην ΥΑ

ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ24/43729/2215/9-6-2009, (ΦΕΚ 292/ΑΑΠ/23-6-2009): «Προσωρινή

οριοθέτηση αρχαιολογικών χώρων Δήμου Ιτάνου, Νομού Λασιθίου Κρήτης, στο πλαίσιο του

Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του Δήμου

Ιτάνου», στη ΔΕ Ιτάνου.

Οι παραπάνω περιοχές και θέσεις προστατεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3028/2002

(ΦΕΚ 153Α).

Στο σύνολο της Β3. υποζώνης δεν επιτρέπεται η δόμηση. Κατ΄ εξαίρεση επιτρέπονται μικρής

κλίμακας κτίσματα για την πολιτιστική ενημέρωση των επισκεπτών που υλοποιούνται με έγκριση

της οικείας εφορείας για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων. Σημειώνεται ότι τα παραπάνω θα

ορισθούν κατά τον τελικό προσδιορισμό των ζωνών προστασίας από την οικεία εφορεία

Αρχαιοτήτων. Για τον σκοπό αυτό και κατόπιν σχετικής έγκρισης των αρμοδίων υπηρεσιών στην

ως άνω υποζώνη προβλέπεται μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση 200 τμ.

Β4. Υποζώνη δασικών εκτάσεων

Η υποζώνη Β4. των δασικών εκτάσεων, συνολικής έκτασης 2.761.959 τ.μ., σημειώνεται στο

Χάρτη 4 (Π.01), Παράρτημα Ι και περιλαμβάνει την περιοχή στα Δυτικά του ακινήτου, η οποία

έχει χαρακτηρισθεί ως ιδιωτική δασική έκταση.

Για τις εκτάσεις με αυτόν τον χαρακτηρισμό ισχύουν τα προβλεπόμενα από την κείμενη

νομοθεσία.

Β5. Υποζώνη προστασίας ακτών

Στο πλαίσιο του ΕΣΧΑΣΕ καθορίζεται ζώνη προστασίας των ακτών με πλάτος πενήντα (50,00 μ.)

μέτρα από τη γραμμή αιγιαλού. Ειδικότερα, η γραμμή δόμησης των τουριστικών εγκαταστάσεων

καθορίζεται σε απόσταση πενήντα (50,00μ.) μέτρα από τη γραμμή αιγιαλού και όπου δεν έχει

καθοριστεί γραμμή αιγιαλού, σε απόσταση μεγαλύτερη των εκατό (100.00 μ.) μέτρα από την ακτή

(χειμέριο κύμα – προσωρινός καθορισμός).



ECHMES Ltd.

Στις δυτικές ακτές υφίστανται τμήματα χαρακτηρισμένων δασικών εκτάσεων. Στις περιοχές αυτές

υπερισχύει το καθεστώς προστασίας που προβλέπεται από τις δασικές περιοχές (υποζώνη Β4). Το

ίδιο ισχύει και για παράκτιες περιοχές που εμπίπτουν στην υποζώνηΒ3. (Υποζώνη αρχαιολογικού

ενδιαφέροντος) για τις οποίες ισχύει το καθεστώς που προβλέπεται στην υποζώνη Β3.

Πρόσθετα της παραπάνω οριοθέτησης επιβάλλονται ζώνες περιορισμού ύψους των κτιρίων σε

σχέση με την απόσταση του αιγιαλού (έως 200 και 200 έως 500) όπως καθορίζεται στην Ενότητα

3.2.5 του παρόντος κεφαλαίου.

Στην υποζώνη Β5. σύνολο έκτασης 1.708.529 τ.μ. επιτρέπεται:


των επισκεπτών


προϋπόθεση να μην επηρεάζεται δυσμενώς η αισθητική του τοπίου και οι στόχοι

προστασίας της περιοχής

η κατασκευή και διέλευση δικτύων τεχνικής υποδομής

η ένταξη των απαραίτητων συνοδευτικών έργων και δικτύων για την λειτουργία των

εγκαταστάσεων αφαλάτωσης σε θέση που θα οριοθετηθεί κατά την συνακόλουθη

χωροθέτηση των εγκαταστάσεων του επενδυτικού σχεδίου και βάσει της προβλεπόμενης

περιβαλλοντικής αδειοδότησης και των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας,

οι κατασκευές πρόσβασης προς τις ήπιες λιμενικές υποδομές,




Όροι δόμησης και περιορισμοί

Δεν επιτρέπεται η δόμηση εντός της ζώνης ακτών.

Ο συντελεστής δόμησης της ζώνης είναι μηδενικός. Πέραν της απαγόρευσης ανέγερσης

κτιρίων το σύνολο της έκτασης δεν λαμβάνεται υπόψη ως προς τον υπολογισμό

συντελεστή όμορων ζωνών.

Τα κτίρια τοποθετούνται κατ΄ ελάχιστο στο όριο της ζώνης εκτός εάν από τις κείμενες

διατάξεις ορίζεται μεγαλύτερη απόσταση.

Κατ’ εξαίρεση επιτρέπονται διαμορφώσεις για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών σε

περιοχές σε άμεση χωρική εξάρτηση με τις ζώνες υποδοχής τουριστικών εγκαταστάσεων.

Οι παραπάνω ζώνες θα προσδιορισθούν σε επόμενο στάδιο κατά τον λεπτομερή σχεδιασμό

των τουριστικών έργων και των συνοδών εγκαταστάσεων που χωροθετούνται εντός της

Ζώνης Τουρισμού και αναψυχής.

Επίσης επιβάλλονται περιορισμοί ύψους ως προς την ανάπτυξη κτιρίων σε όμορες ζώνες

(τουρισμού αναψυχής ) όπως καθορίζονται στο αντίστοιχο κεφάλαιο των Ειδικών Όρων

και Περιορισμών Δόμησης



ECHMES Ltd.

3.2.8. Τεχνικές υποδομές

3.2.8.1. Εγκαταστάσεις και δίκτυα Τεχνικών Υποδομών

Για την ασφαλή λειτουργία και συντήρηση των εγκαταστάσεων εντός των ζωνών του συνόλου του

ΕΣΧΣΕ επιτρέπεται η ένταξη δικτύων και εγκαταστάσεων υποδομών δημόσιου ενδιαφέροντος.

Εγκαταστάσεις τεχνικών υποδομών εξυπηρέτησης των τουριστικών εγκαταστάσεων με

ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών (σταθμοί βιολογικού καθαρισμού λυμάτων, σταθμός

αφαλάτωσης κλπ ) επιτρέπονται αποκλειστικά εντός της Ζώνης Α.1. Χωροθέτησης Τουριστικών

Εγκαταστάσεων.

Στο σύνολο των ζωνών επιτρέπεται η διέλευση υπόγειων δικτύων τεχνικής υποδομής.

3.2.8.2. Οδικό δίκτυο

Το υφιστάμενο σήμερα εντός του εξεταζόμενου ακινήτου δημόσιο δίκτυο κυκλοφορίας οχημάτων

είναι περιορισμένο σε σχέση με την συνολική του έκταση και εξυπηρετεί αποκλειστικά τα κύρια

σημεία ενδιαφέροντος της περιοχής καθώς και τις δύο ναυτικές βάσεις που γειτνιάζουν με το

δυτικό και βόρειο άκρο του.

Κατά την ανάπτυξη του σχεδίου προβλέπεται η διατήρηση αυτού του χαρακτήρα του δικτύου και

ως γενική κατεύθυνση προτείνεται η αποφυγή της διάχυσης της κυκλοφορίας ιδιωτικών οχημάτων

στην έκταση.

Παράλληλα το σύνολο της έκτασης επιβάλλει την διατήρηση ενός καθεστώτος ελεύθερης

κυκλοφορίας επισκεπτών οπότε και προβλέπεται ο καθορισμός των απαραίτητων οδών (όχι

αποκλειστικά για την κυκλοφορία οχημάτων ) για την εξυπηρέτηση σκοπών όπως η πρόσβαση σε

ακτές.

Στο πλαίσιο των παραπάνω γενικών κατευθύνσεων προτείνεται ο καθορισμός ως δημόσιου οδικού

δικτύου καταρχήν των υφιστάμενων ασφαλτοστρωμένων :

Ι.Μ. Τοπλού – Βάι – Ερημούπολη – Ναυτική Βάση Κυριαμάδη

Ερημούπολη – Ναυτική Βάση Ακρ. Μαύρος

Παλαίκαστρο – διασταύρωση οδού Ι.Μ. Τοπλού – Βάι – Ερημούπολη

μικρό τμήμα δημοτικής οδού στην θέση Καλαμάκι προς εγκαταστάσεις ΟΤΕ

όπως επίσης και ενός δημόσιου δικτύου επί υφιστάμενων χωμάτινων οδών:

Καλαμάκι προς Όρμο Αντζικιάρι,

Βάι προς Όρμο Μαγατζές,



ECHMES Ltd.

Από οδό Παλαικάστρου – Βάι προς Όρμο Χονδρή Άμμο,

τμήμα οδού από οδό Ερημούπολη – Ναυτική Βάση Ακρωτήρι Μαύρος προς Όρμο

Μαγατζές.

Σημειώνεται ότι το σύνολο των παραπάνω οδών που προτείνονται να λάβουν δημόσιο χαρακτήρα

προβλέπονται από το ΣΧΟΟΑΠ Δ.Ε. Ιτάνου.

Επίσης διατηρείται η πρόβλεψη του ΣΧΟΟΑΠ ως προς την εκτροπή τμήματος της οδού

Ερημούπολη – Ναυτική Βάση Κυριαμάδη.

Για τις νέες δημόσιες οδούς είναι δυνατή η εκτροπή τους από το υφιστάμενο ίχνος τους εφόσον

αυτό απαιτηθεί από τον σχεδιασμό των τουριστικών εγκαταστάσεων ή τα τεχνικά χαρακτηριστικά

χάραξης τους.

Τέλος σημειώνεται ότι στην φάση λεπτομερούς σχεδιασμού του έργου εντός της περιοχής του

Σχεδίου προβλέπεται ο καθορισμός των δημόσιων μονοπατιών.

3.3. ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ - ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ

Όπως έχει ήδη αναφερθεί το προτεινόμενο Σχέδιο αποτελεί «οργανωμένο υποδοχέα τουριστικών

δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» αφού εντάσσονται σε αυτό πρότυπες εγκαταστάσεις και

δράσεις οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα, ενσωματώνονται καινοτόμες τεχνολογίες (πχ

αφαλάτωση, παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ κ.α.) και υλοποιείται εξαιρετικά περιορισμένη

δόμηση. Ο τίτλος που επελέγη για την ανάπτυξη του Ακινήτου, Σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ « Πρότυπη

Αειφορική Τουριστική Ανάπτυξη», αντικατοπτρίζει τη συνολική του ταυτότητα, αναπόσπαστο

τμήμα της οποίας συνιστούν μέτρα για την προστασία του Φυσικού και Πολιτιστικού

Περιβάλλοντος.

Στις ενότητες που ακολουθούν συνοψίζονται οι στρατηγικές αρχές του Σχεδίου όσον αφορά τη

Αειφορική Διαχείριση Υδάτινων και Ενεργειακών πόρων με βασικό στόχο τη μείωση της

κατανάλωσης, την προώθηση της ανακύκλωσης, την αξιοποίηση ΑΠΕ και εν γένει την μείωση του

περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εγκαταστάσεων του Σχεδίου με την εφαρμογή καινοτόμων

τεχνολογιών. Αναφορά επίσης γίνεται στην προστασία φυσικών πόρων μέσω της αειφορικής

διαχείρισης Στερεών αποβλήτων, με έμφαση στην πρόληψη σχηματισμού, ανακύκλωση και

περιορισμό της ποσότητας των προς τελική διάθεση παραγομένων στερεών απορριμμάτων.

Τα ειδικότερα, αναλυτικά μέτρα και δράσεις που αφορούν στην προστασία και προβολή των επί

μέρους παραμέτρων του Φυσικού, (βιοτικού, και αβιοτικού), Κοινωνικοοικονομικού και



ECHMES Ltd.

Πολιτιστικού Περιβάλλοντος της άμεσης και ευρύτερης περιοχής του Σχεδίου παρουσιάζονται στο

Κεφάλαιο 7 της παρούσης Μελέτης.

Σύμφωνα με τα ως άνω Μέτρα και Δράσεις, που αποτελούν τις συνιστώσες του Σχεδίου

Αειφορικής Διαχείρισης το Σχέδιο Ίτανος Γαία χαρακτηρίζεται ως «Πρότυπη Αειφορική

Τουριστική Ανάπτυξη» όχι μόνο λόγω της προτεινόμενης εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών που

επιτρέπουν την ελαχιστοποίηση του ενεργειακού αποτυπώματος και πλήρη αυτονομία/επάρκεια

υδάτινων πόρων, αλλά και από την αντιμετώπιση ενός σημαντικού τουριστικού έργου, ως μοχλού

ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής NATURA 2000, εξασφαλίζοντας έτσι την ακεραιότητα και

προστασία των οικολογικών χαρακτηριστικών της περιοχής την αειφορική οικονομική ανάπτυξη

και την κοινωνική ευημερία.

3.3.1. Αειφορική διαχείριση υδατικών πόρων Σχεδίου «Ίτανος Γαία»

Στρατηγικός στόχος για τη διαχείριση των υδατικών πόρων στο Σχέδιο Ίτανος Γαία είναι η

εφαρμογή ενός επιστημονικά τεκμηριωμένου συστήματος για τον περιορισμό και την αειφορική

κάλυψη των αναγκών του Σχεδίου σε νερό, με παράλληλη συνεχή παρακολούθηση και βελτίωση

των εφαρμοζόμενων μεθόδων και δράσεων για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Το Σχέδιο Αειφορικής Διαχείρισης αποτελεί το μέσο για την ενσωμάτωση των πλέον δόκιμων

μέτρων εξοικονόμησης ύδατος και καινοτόμων μεθόδων επεξεργασίας λυμάτων καθώς και

εφαρμογών για την παραγωγή ύδατος υψηλής ποιότητας από Μονάδες Αφαλάτωσης, σύμφωνα με

την κείμενη νομοθεσία και τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές.

Κύριοι Στόχοι Αειφορικής Διαχείρισης Υδατικών Πόρων για το εξεταζόμενο Σχέδιο είναι:

Η μείωση της συνολικής ζήτησης νερού των εγκαταστάσεων του Σχεδίου με

υποδειγματικό αειφορικό σχεδιασμό και διαχείριση.

Παροχή ύδατος σε κατάλληλη ποιότητα για την κάλυψη των αναγκών του Σχεδίου, σε

νερό αστικής κατανάλωσης.

Ορθολογικός σχεδιασμός για την μείωση της απαιτούμενης ποσότητας νερού αστικής

κατανάλωσης με σημείο αναφοράς πρότυπες τουριστικές μονάδες.

Άντληση νερού αστικής κατανάλωσης από τους υδάτινους πόρους της περιοχής, σε

ποσότητες σημαντικά χαμηλότερες από την ικανότητα αναπλήρωσης τους.

Εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών στις εγκαταστάσεις Τεχνικής Υποδομής για την

κατεργασία αστικών λυμάτων και παραγωγή επεξεργασμένων υδάτων με ποιοτικά

χαρακτηριστικά κατάλληλα για επαναχρησιμοποίηση ως νερού άρδευσης.

Εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών στις εγκαταστάσεις Τεχνικής Υποδομής για την

παραγωγή γλυκού νερού με ποιοτικά χαρακτηριστικά κατάλληλα για αστική κατανάλωση,

και/η νερό άρδευσης από Μονάδες Αφαλάτωσης.



ECHMES Ltd.

Χωροθέτηση των ως άνω Εγκαταστάσεων Τεχνικής υποδομής, (Βιολογικός Καθαρισμός,

Μονάδα Αφαλάτωσης) στην Υποζώνη Α1του προτεινόμενου ΕΣΧΑΣΕ.

Ενίσχυση της συλλογής και αξιοποίησης όμβριων υδάτων.

Ενίσχυση της ανακύκλωσης και επαναξιοποίησης κατεργασμένων υδάτων.

Ελεγχόμενη απόληψη υπόγειων υδάτινων πόρων ώστε να διασφαλίζεται η προστασία

φυσικών οικοσυστημάτων της περιοχής.

Κάλυψη των αναγκών του Σχεδίου σε νερό άρδευσης, συμπεριλαμβανομένου του γηπέδου

γκολφ, από (α) την συλλογή και αξιοποίηση ομβρίων υδάτων, (β) την

επαναχρησιμοποίηση κατεργασμένων υδάτων από τις εγκαταστάσεις Τεχνικής Υποδομής

του Σχεδίου (Βιολογικός Καθαρισμός) (γ) το γλυκό νερό το παραγόμενο σε Σταθμό

Αφαλάτωσης.

Μακροπρόθεσμα, συνεχής μείωση της ζήτησης ύδατος ανεξαρτήτως πηγής, για τον

περιορισμό της κατανάλωσης φυσικών πόρων στις ελάχιστες απαιτούμενες.

Στο πλαίσιο των καινοτόμων τεχνολογιών που δεσμεύεται να εφαρμόσει το Σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ

ΓΑΙΑ, όσον αφορά την κάλυψη των αναγκών σε υδάτινους πόρους, προβλέπεται η κατασκευή και

λειτουργία σύγχρονης μονάδας αφαλάτωσης, σε θέση κατάλληλη για την συγκεκριμένη λειτουργία

και την τροφοδοσία της με θαλασσινό νερό, και τεχνολογία που επιτρέπει την παραγωγή

αφαλατωμένου νερού με ποιοτικά χαρακτηριστικά κατάλληλα για νερό αστικής κατανάλωσης και

άρδευσης. Στο προτεινόμενο Σχέδιο, η τεχνολογία της Αφαλάτωσης θα συμβάλλει καθοριστικά

στην κατεύθυνση της διασφάλισης των φυσικών πόρων της περιοχής και της ελαχιστοποίησης των

περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ιδιαίτερα περιορισμένη, έως μηδενική χρήση υπόγειου νερού), και

περιορισμένη κατανάλωση ενεργειακών πόρων με την αξιοποίηση ΑΠΕ για την λειτουργία της

Μονάδας.

Σύμφωνα με προγενέστερο σχεδιασμό, ο οποίος αναμένεται να επικαιροποιηθεί στο συνακόλουθο

στάδιο του λεπτομερούς σχεδιασμού των εγκαταστάσεων του Σχεδίου, ο σταθμός αφαλάτωσης θα

τροφοδοτείται με θαλασσινό νερό από περιορισμένο αριθμό παράκτιων γεωτρήσεων προσαγωγής,

η θέση των οποίων αρχικά καθορίσθηκε με βάση έρευνα διαπερατότητας των γεωλογικών

σχηματισμών της περιοχής στους καρστικούς ασβεστόλιθους του όρμου Τέντα. Η διάθεση του

αλμολοίπου θα γίνεται στη θάλασσα, μέσω υποθαλάσσιου αγωγού, σε κατάλληλη απόσταση από

την ακτογραμμή αλλά και βάθος, σε περιοχή που χαρακτηρίζεται από πολύ έντονα οριζόντια και

κατακόρυφα ρεύματα, τα οποία σε συνεργασία με την ανεμογεννή κυματική δράση, εξασφαλίζουν

γρήγορη διάχυση του αλμολοίπου στον υδάτινο όγκο χωρίς καμία επίπτωση στο θαλάσσιο

περιβάλλον. Υπογραμμίζεται ότι για την ως άνω περιοχή, για τη θαλάσσια δηλαδή περιοχή στο

δίαυλο μεταξύ της χερσονήσου Σίδερο και της νήσου Ελάσσας, έχει εκδοθεί από την τότε

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λασιθίου η υπ’ αριθμ.20924/28-06-2006 (ΦΕΚ 1223/Β’/05-09-2006)

απόφαση «Καθορισμού αποδέκτη για τη διάθεση αλμολοίπου μονάδας αφαλάτωσης της εταιρείας

LOYALWARD LTD.».

Όσον αφορά τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνολογίες Αφαλάτωσης σημειώνεται ότι σε παγκόσμια

κλίμακα οι εγκαταστάσεις αφαλάτωσης εφαρμόζουν σε ποσοστό 60% τεχνολογίες αντίστροφης



ECHMES Ltd.

ώσμωσης (RO), 27% πολυβάθμιας εκτόνωσης (MSF), 8% πολυβάθμιας εξάτμισης (MED), 3,8%

ηλεκτροδιάλυσης (ED), 0,8% υβριδικού τύπου κλπ, βλ. Σχήμα 3.3-1. Η ευρεία εφαρμογή της

τεχνολογίας αντίστροφης ώσμωσης οφείλεται μεταξύ άλλων στην αξιοπιστία των εγκαταστάσεων,

στην υψηλή ενεργειακή απόδοση της μεθόδου σε σχέση με τις υπόλοιπες καθώς και στο ευρύ

φάσμα δυναμικότητας των εγκαταστάσεων, την επεκτασιμότητα και εύκολη κατασκευή των

μονάδων από συμπαγή ενιαία στοιχεία, τη σχετικά μικρή κατασκευαστική περίοδο κ.α. Στην

περιορισμένη ενεργειακή κατανάλωση των μονάδων αντίστροφης ώσμωσης έχει συμβάλει

καθοριστικά η τεχνολογική βελτίωση των μεμβρανών και των αντλιών, η ενσωμάτωση

συστημάτων ανάκτησης ενέργειας, ο ορθολογικός σχεδιασμός των μονάδων και η επίτευξη

οικονομιών κλίμακας.

Σχήμα 3.3-1: Τεχνολογίες μονάδων αφαλάτωσης ανά τεχνολογία (Πηγή: GWI

DesalData/IDA)

Από το 2001 έως το 2011 η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα των μονάδων αφαλάτωσης σε

παγκόσμιο επίπεδο αυξήθηκε κατά 276% 1.

Παρά το γεγονός ότι μόλις 1% επί του συνόλου της

παγκόσμιας παραγωγής νερού από μονάδες αφαλάτωσης τροφοδοτείται από ΑΠΕ, εκτιμάται ότι η

αυξανόμενη εμπορική διάθεση, η μείωση του κόστους κεφαλαίου και η τεχνολογική εξέλιξη των

καθαρών τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας θα οδηγήσει στην αύξηση της διείσδυσής τους στον

τομέα αυτόν.

1 Πολυτεχνείο Κρήτης, Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος, Ενεργειακά ζητήματα της ΣΜΠΕ του Σχεδίου

Ίτανος Γαία, Χανιά, Νοέμβριος 2013.



ECHMES Ltd.

Όσον αφορά την κάλυψη των αναγκών των Μονάδων Αφαλάτωσης σε ενέργεια από ανανεώσιμες

πηγές υπερτερεί η αντίστροφη ώσμωση (RO) σε ποσοστό 62% επί του συνόλου και ακολουθεί η

πολυβάθμια εκτόνωση (MSF) και η πολυβάθμια εξάτμιση (MED). H τεχνολογία ΑΠΕ που

εφαρμόζεται κυρίως όσον αφορά τις εγκαταστάσεις αφαλάτωσης είναι τα φωτοβολταϊκά σε

ποσοστό 43% ενώ ακολουθούν οι εγκαταστάσεις αφαλάτωσης σε συνδυασμό με ηλιοθερμικούς

σταθμούς παραγωγής ενέργειας και αιολικά πάρκα. Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται

οι δυνατότητες αξιοποίησης των ΑΠΕ για τις επί μέρους τεχνολογία αφαλάτωσης.

Πίνακας 3.3-1: Συνδυασμός ΑΠΕ – τεχνολογιών αφαλάτωσης, (Πηγή: Πολυτεχνείο Κρήτης,

Χανιά 2013)

ΑΠΕ Θερμικές μέθοδοι Μέθοδοι με χρήση

μεμβρανών

MSF MED VC RO ED

Ηλιοθερμικά • •

Φωτοβολταϊκά • •

Αιολική • • •

Γεωθερμική • • • • •

Συνοψίζοντας, σύμφωνα με τους στόχους της Αειφορικής Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων οι

εγκαταστάσεις του Σχεδίου Ίτανος Γαία θα έχουν ουσιαστικά αμελητέες έως μηδενικές επιπτώσεις

στα χαρακτηριστικά των υδάτινων πόρων της περιοχής. Σύγχρονες Τεχνικές Εγκαταστάσεις

Αφαλάτωσης, και Βιολογικών καθαρισμών θα σχεδιασθούν ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες σε

νερό αστικής κατανάλωσης και άρδευσης. Παράλληλα, το αφαλατωμένο νερό θα ικανοποιεί τις

προδιαγραφές του πόσιμου νερού, διασφαλίζοντας έτσι την προστασία των ποιοτικών

χαρακτηριστικών των υδάτινων πόρων της περιοχής κατά τη χρήση του ως νερό άρδευσης.

Επιπλέον, στην περίπτωση που η δυναμικότητα της μονάδας αφαλάτωσης υπερκαλύπτει τις

απαιτήσεις του Σχεδίου, η περίσσεια σε πόσιμο νερό και νερό άρδευσης που θα προκύπτει θα

μπορεί να αξιοποιηθεί σε γειτονικές περιοχές που εμφανίζουν έλλειμμα εάν απαιτείται.

Επίσης, προβλέπεται μέσω κατάλληλων καναλιών και δεξαμενών η συλλογή του όμβριου ύδατος,

για την μετέπειτα αξιοποίησή του για άρδευση.

Επομένως, το προτεινόμενο Σχέδιο όχι μόνο θα είναι υδατικά αυτόνομο αλλά δυνητικά θα

συνεισφέρει στην προσφορά ύδατος σε ελλειμματικές υδατικά περιοχές, συμβάλλοντας έτσι στην

ευρύτερη προστασία των υδάτινων πόρων και των οικολογικών χαρακτηριστικών της περιοχής.



ECHMES Ltd.

3.3.2. Ενεργειακός Σχεδιασμός Σχεδίου «Ίτανος Γαία»

Βασικός Στόχος του Ενεργειακού Σχεδιασμού του Σχεδίου Ίτανος Γαία συνιστά η μείωση του

Ενεργειακού του Αποτυπώματος, και του αποτυπώματος άνθρακα μέσω του περιορισμού των

ενεργειακών απαιτήσεων και της μέγιστης αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Στο πλαίσιο αυτό, η βιοκλιματική αντιμετώπιση αποτελεί ένα από τα βασικά κριτήρια της

χωροθέτησης των εγκαταστάσεων Τουρισμού-Αναψυχής, ενώ επιδιώκεται η χρήση ΑΠΕ

διακριτικά προσαρμοσμένων στην αισθητική του τοπίου, καθιστώντας τις επιμέρους τουριστικές

εγκαταστάσεις σε μεγάλο βαθμό ενεργειακά αυτόνομες.

Η περιοχή της χωροθέτησης του Σχεδίου χαρακτηρίζεται από πλούσιο ηλιακό και αιολικό

δυναμικό. Λόγω γεωγραφικής θέσης, κλίματος και γεωμορφολογίας η ηλιοφάνεια είναι ιδιαίτερα

έντονη και οι άνεμοι μεγάλης έντασης κατά τη διάρκεια του χρόνου, με συνέπεια την υφιστάμενη

εγκατάσταση πληθώρας μονάδων ΑΠΕ στην ευρύτερη περιοχή (Πηγή: Πολυτεχνείο Κρήτης,

Χανιά 2013).

Με βάση τους υπολογισμούς και τους στόχους που τέθηκαν, οι εγκαταστάσεις του υπό μελέτη

Σχεδίου δύνανται να σχεδιασθούν ως «Εγκαταστάσεις Μηδενικού Ενεργειακού Ισοζυγίου». Μέτρα

για την υλοποίηση του παραπάνω στόχου περιλαμβάνουν αρχικά τη λεπτομερή ενεργειακή μελέτη

των τουριστικών εγκαταστάσεων ώστε να γίνεται εκμετάλλευση των αρχών παθητικού

ενεργειακού σχεδιασμού για το Μεσογειακό κλίμα της περιοχής. Αφού εξασφαλιστεί η όσο το

δυνατόν μικρότερη απαίτηση ενέργειας και φυσικών πόρων, η απαιτούμενη ενέργεια θα καλυφθεί

κυρίως από φωτοβολταϊκά τα οποία θα είναι πλήρως ενταγμένα στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των

κτιρίων. Συμπληρωματικές ποσότητες ενέργειας μπορούν να καλυφθούν από μικρές

ανεμογεννήτριες. Σε κάθε περίπτωση η παραγωγή ενέργειες από φωτοβολταϊκά συστήματα ή και

ανεμογεννήτριες θα γίνεται για τους σκοπούς των ενεργειακών καταναλώσεων των

εγκαταστάσεων του Σχεδίου (αυτοπαραγωγή).

Παρά το γεγονός της υπερσυγκέντρωσης εγκαταστημένων μονάδων ΑΠΕ στο Νομό Λασιθίου,

(Πηγή: Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά 2013) η προτεινόμενη επένδυση δεν θα επιβαρύνει το

συνολικό δίκτυο μονάδων παραγωγής ενέργειας του νησιού για τους λόγους που αναπτύσσονται

στην συνέχεια.

Το ενεργειακό όραμα του προτεινόμενου Σχεδίου είναι η κατασκευή και λειτουργία τουριστικών

εγκαταστάσεων (σχεδόν) Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης (Near Zero Energy Ηotels). Τα

συστήματα ΑΠΕ θα καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των τουριστικών εγκαταστάσεων.

Τις ώρες που η παραγωγή των φωτοβολταϊκών συστημάτων είναι μεγάλη, τις ίδιες ώρες (πρωί-

μεσημέρι) είναι αυξημένες και οι ανάγκες των κτηρίων σε ψύξη, έτσι θα αποφεύγεται η

υπερφόρτωση του δικτύου από το πλεόνασμα της παραγόμενης ενέργειας. Επίσης την χειμερινή



ECHMES Ltd.

περίοδο, η παραγόμενη ενέργεια που τυχόν πλεονάζει θα οδηγείται στο δίκτυο και θα καλύπτει

ενεργειακές ανάγκες της περιοχής από ΑΠΕ.

Γενικά το ενεργειακό πρόγραμμα διαχείρισης του έργου με την εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων

στοχεύει στην μέγιστη χρήση των ΑΠΕ με ταυτόχρονη εξασφάλιση της ευστάθειας του δικτύου

παραγωγής ενέργειας του νησιού.

Οι γενικές αρχές ενεργειακού σχεδιασμού του Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ είναι:

Βιοκλιματικός σχεδιασμός των τουριστικών εγκαταστάσεων για τον περιορισμό των

ενεργειακών απαιτήσεων

Χρήση καινοτόμων, αποδοτικών τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας

Αξιοποίηση βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών που πληρούν τις αυστηρότερες

προδιαγραφές ενεργειακής κατανάλωσης και απόδοσης

Εφαρμογή ΑΠΕ ή οποιασδήποτε άλλης διάταξης πράσινης τεχνολογίας είναι εμπορικά

διαθέσιμη

Ελαχιστοποίηση του ενεργειακού αποτυπώματος της επένδυσης

Ειδικότερα, τα μέτρα βιοκλιματικού σχεδιασμού που προτείνονται στο σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ

είναι:

Βιοκλιματική χωροθέτηση καταλυμάτων με προτεραιότητα στην επιλογή νότιου

προσανατολισμού, χρήση παθητικών συστημάτων, δημιουργία ελευθέρων ζωνών για την

άμβλυνση των θερμοκρασιακών διαφορών, κλπ.

Φυτεύσεις για δημιουργία σκίασης των κτηρίων και χώρων ή αυλών όπου υπάρχει έντονη

πρόσπτωση ηλιακής ακτινοβολίας.

Χρήση βιοκλιματικών τεχνολογιών και υλικών για μόνωση των κτηρίων και εξοικονόμηση

ενέργειας.

Εγκατάσταση προσαρμοσμένων στην αρχιτεκτονική των καταλυμάτων ΦΒ συστημάτων

(σε οροφές και άλλες επιφάνειες των κτισμάτων) καθιστώντας τα σε μεγάλο βαθμό

ενεργειακά αυτόνομα.

Οι ενεργειακές καταναλώσεις του Σχεδίου προβλέπεται ότι θα καλυφθούν σε μεγάλο ποσοστό από

τη χρήση ΑΠΕ και συγκεκριμένα προβλέπεται:

Αξιοποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας σε σημαντικό ποσοστό των συνολικών ενεργειακών

απαιτήσεων του Σχεδίου.

Χρήση ΑΠΕ για την ενεργειακή τροφοδοσία του σταθμού αφαλάτωσης του Σχεδίου.

Εκμετάλλευση της σταθερής θερμότητας του εδάφους και δημιουργία συστήματος

θέρμανσης και ψύξης μέσω της συλλογής των όμβριων υδάτων σε ειδικά διαμορφωμένες

δεξαμενές αποθήκευσης κάτω από το επίπεδο των κτηρίων.



ECHMES Ltd.

3.3.3. Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Σχεδίου «Ίτανος Γαία»

Στο πλαίσιο του Σχεδίου Αειφορικής Διαχείρισης προβλέπεται η ολοκληρωμένη διαχείριση

στερεών αποβλήτων από την έναρξη της κατασκευαστικής περιόδου και κατά τη φάση λειτουργίας

των τουριστικών εγκαταστάσεων που χωροθετούνται στην περιοχή του ΕΣΧΑΣΕ. Με αυτόν τον

τρόπο θα διαχειρίζονται αποτελεσματικά οι βασικές πηγές στερεών αποβλήτων και θα

αποφεύγεται με κάθε τρόπο η συσσώρευση και ανεξέλεγκτη διάθεσή τους.

Εφαρμογή Σχεδίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων.

Πρόληψη και μείωση των αποβλήτων συσκευασίας και μεγιστοποίηση της

επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης.

Ξεχωριστή συλλογή και διάθεση σε αδειοδοτημένες και πιστοποιημένες μονάδες

επεξεργασίας των ειδικών αποβλήτων (πχ έλαια από τις κουζίνες, μπαταρίες, λαμπτήρες,

λιπαντικά έλαια, κλπ).

Πλήρης αξιοποίηση, μέσω κομποστοποίησης και με το τελικό προϊόν να χρησιμεύει ως

εδαφοβελτιωτικό, των οργανικών υλικών που προέρχονται από τα οικιακά απόβλητα, τα

υπολείμματα από τη συντήρηση των κήπων και των γηπέδων γκολφ, κλπ.

Μεταφορά της περιορισμένης προς διάθεσης ποσότητας αποβλήτων σε εγκεκριμένο Χώρο

Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων στη Σητεία.

Η πλήρως εξουδετερωμένη και αφυδατωμένη λυματολάσπη που θα προκύπτει από τις

Μονάδες Επεξεργασίας Λυμάτων που θα προκύπτουν από τις Τουριστικές εγκαταστάσεις

κατά την υλοποίηση του Σχεδίου είτε θα οδηγείται και αυτή στις μονάδες

κομποστοποίησης για την τελική παραγωγή εδαφοβελτιωτικού προς διάθεση στην Περιοχή

του Σχεδίου και στις καλλιέργειες της Μονής Τοπλού, είτε θα παρέχεται στον ΧΥΤΑ

Σητείας για την κάλυψη των απορριμμάτων.

Documents

Kεφαλαιο 3_προταση Εσχασε