KALP VE DAMAR SİSTEMİ MUAYENESİ

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD

Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı

Prof. Dr. Ayşe Güler EROĞLU

ÖYKÜ

Terleme Çabuk yorulma Sık solunum yolu enfeksiyonu Gelişememe Beslenme güçlüğü Çarpıntı Nefes darlığı Morarma Göğüs ağrısı Bayılma

ÖYKÜ Hastanın tıbbi öyküsü

Hastalıklar İlaçlar

Doğum öncesi öykü Annenin hastalıklar (şeker hastalığı, lupus) Annenin gebelikte kullandığı ilaçlar

Doğum öyküsü Erken doğum Doğum kilosu

Aile öyküsü Doğuştan kalp anomalisi Ani ölüm

FİZİK MUAYENE

İNSPEKSİYON

Genel görünüm Kromozom hastalıkları, kalıtsal ve kalıtsal

olmayan sendromlar Solukluk Siyanoz Çomaklaşma (clubbing) Venöz dolgunluk Prekordiyal kabarıklık

PALPASYON

Nabızlar Varlığı Hızı Ritmi Dolgunluğu

Göğüs Kalp tepe atımı

Yenidoğan ve süt çocuklarında 4. interkostal aralığın midklavikuler hattı kestiği yerde

Büyük çocuk ve erişkinlerde 5. interkostal aralığın midklavikuler hattı kestiği yerde

Prekordiyal aktivite artışı Tril

NABIZLARIN DOLGUNLUĞU

Nabız volümünde artma Ateş, anemi, ekzersiz, trotoksikoz

Nabız volümünde azalma Sol kalpte darlıkla giden hastalıklar (aort darlığı,

aort kapak atrezisi ve hipoplastik sol kalp) Sıçrayıcı nabız

PDA, aort yetersizliği Ekstremiteler arası nabız volüm farklılıkları

Aort koarktasyonu Pulsus paradoksus

Kalp tamponatı, konstriktif perikardit, kalp yetersizliği

OSKÜLTASYON

Kalbin hızı ve ritmi Kalp sesleri İlave kalp sesleri Üfürümler

KALP SESLERİ Birinci kalp sesi (S1): mitral ve triküspidin

kapanma sesi, sistolün başlangıcı Sağ dal blok ve Ebstein anomalisinde

geniş çift duyulurAteş, anemi, heyecan, trotoksikoz, kısa

PR aralığı, mitral darlığında artar Uzun PR aralığı ve mitral yetersizlikte

azalır İkinci kalp sesi (S2): aort ve pulmoner

kapakların kapanma sesi, diyastolün başlangıcı Sağlıklı çocuklarda inspiryumda çift;

ekspiryumda tek duyulur (fizyolojik çiftleşme)

KALP SESLERİ S2’nin geniş çift duyulduğu durumlar

Sağ ventrikül volüm yükü (ASD, parsiyel anormal pulmoner venöz dönüş vb)

Sağ ventrikül basınç yükü (pulmoner darlık vb) İleti gecikmesi (sağ dal blok vb)Aort kapağının erken kapandığı durumlar

(mitral yetersizlik vb) S2’nin dar çift duyulduğu durumlar

Pulmoner hipertansiyon Aort darlığı

S2’nin paradoksik çift duyulduğu durumlar

Ciddi aort darlığı Sol dal blok

KALP SESLERİ

S2’nin tek duyulduğu durumlar

Tek semilüner kapak (pulmoner atrezi, aort atrezisi, trunkus arteriyosus)

P2’nin duyulamadığı durumlar (büyük damarların transpozisyonu, Fallot tetralojisi, ciddi pulmoner darlık)

Ciddi aort darlığıPulmoner hipertansiyon

Pulmoner hipertansiyonda P2 artar, ciddi pulmoner darlık, Fallot tetralojisi ve triküspid darlığında azalır

KALP SESLERİ

Üçüncü kalp sesi (S3): erken diyastolde duyulan düşük frekanslı bir sestir. Diyastol başlangıcında ventrikülün hızla dolması ile oluşan titreşimler ile meydana gelir. 2-8 yaş arası çocuklarda normal bir bulgu Bol soldan sağa şant olan KKY'nde duyulabilir

Dördüncü kalp sesi (S4): geç diyastolde (presistol) duyulan düşük frekanslı bir sestir. Süt çocuklarında ve çocuklarda nadir Duyulduğunda daima patolojik Ventrikül kompliyansının azaldığı durumlarda

duyulabilir

İLAVE KALP SESLERİ Ejeksiyon klik: S1’den hemen sonra işitilir. S1

çiftleşmesi ile karışabilir. Aort ve pulmoner kapak darlığı, aort ve

pulmoner arterde genişleme Midsistolik klik: geç sistolik üfürüm olabilir.

Mitral veya triküspid kapak prolapsusu Açılma sesi (opening snap): diyastolde üçüncü

kalp sesinden önce işitilir. Mitral ve triküspid kapak darlığı

Perikardiyal sürtünme sesi (frotman): Perikardit

Perikardiyal vuru (knock): Konstriktif perikardit

KALP ÜFÜRÜMLERİNİN ÖZELLİKLERİ

Yeri

Şiddeti Kalite

Yayılımı

Zamanı

Üfürüm

KALP ÜFÜRÜMLERİNİN ZAMANI

Üfürümler

Sistolik Devamlı Diyastolik

Ejeksiyon(Diamond Crescendo-

decrescendo)

ErkenRegürjitan

(HolosistolikPansistolik)

Geç Erken Orta Geç

Sistolik ejeksiyon üfürümler(Diamond shaped,

crescendo-decrescendo)

Aort darlığı Pulmoner darlık Aort akım artışı Pulmoner akım artışı

Sistolik regürjitan üfürümler(Holosistolik, pansistolik)

Ventriküler septal defekt Mitral yetersizliği Triküspid yetersizliği

Geç sistolik üfürümler

Mitral kapak prolapsusu Triküspit kapak prolapsusu

Erken diyastolik üfürümler(Decrescendo)

Aort yetersizliği Pulmoner yetersizlik

Orta diyastolik üfürümler(Akım üfürümü)

ASD, VSD, PDA ve mitral yetersizlikte AV kapaklardan akım artışı sonucu

Geç diyastolik üfürümler(Presistolik)

Mitral kapak darlığı Triküspit kapak darlığı

Devamlı üfürümler

Arterlerden kaynaklananlar PDA Koroner arter fistülü Pulmoner AV fistül Sistemik AV fistül

Venlerden kaynaklananlar Venöz ham

KALP ÜFÜRÜMLERİNİN YERLERİ

Aort alanı:sağ parasternal 2. interkostal aralık

Pulmoner alan:sol parasternal 2. interkostal aralık

Triküspid alanı: sol sternal kenar 4.-5. interkostal aralık

Mitral alanı (kalp apeksi): 5.-6.interkostal aralığın orta klavikular çizgiyi kestiği yer

Mezokardiyak odak (ikinci aort odağı, Erb odağı): sternum solu 3.-4. interkostal aralık

Aort Pulmoner

TriküspidMitral

KALP ÜFÜRÜMLERİNİN ŞİDDETİ

Üfürümlerin şiddeti 6 dereceye ayrılırlar. 1o : Ancak güçlükle duyulabilir. 2o : Zayıftır, ancak duyulabilir. 3o : Trille birlikte olmayan, orta dereceli üfürüm. 4o : Trille birlikte olan şiddetli üfürüm. 5o:Steteskop kenarının göğüs duvarına

dokundurulması duyulan üfürüm. 6o: Steteskop göğüs duvarından kaldırılsa bile

duyulabilen üfürüm.