Upload
mohd-najib-slyvester
View
2.391
Download
15
Embed Size (px)
Citation preview
KABEL DAN PENGALIR
APA ITU KABEL?
Ω Media penting dalam pemasangan elektrik
Ω Berfungsi sebagai penghubung atau laluan bekalan elektrik dari satu punca ke punca yang lain
Ω Terbahagi kepada 3 bahagian : pengalir, penebat dan perlindungan mekanikal
PENGALIR
Ω Berfungsi membawa arus elektrik
Ω Pengalir yang baik adalah daripada jenis logam yang mempunyai rintangan yang rendah kerana mudah membawa arus
Ω Jenis kuprum dan aluminium kerap digunakan
JENIS-JENIS PENGALIR YANG BIASA DIGUNAKAN
Bahan Sifat Kegunaan
Emas •Harganya mahal
•Tahan hakisan
•Pengalir yang baik
•Litar bersepadu (IC)
•Penyentuh suis
Tembaga •Boleh ditemui dalam2 bentuk : lembut dan keras
•Rintangan yang rendah
•Liat dan mudah dilentur, mudah dipateri
•Kabel pendawaian dan palang bas belitan motor
•Pengalir belitan auto pengubah
Aluminium •Ringan
•Harga murah
•Talian atas
•Kabel bawah tanah
sambungan……………
Bahan Sifat Kegunaan
Tungsen •Mudah menghasilkan kepanasan
•Tahap lebur yang tinggi
•Filamen lampu atau tiub elektronik
Nikel •Bersifat keras dan liat
•Tidak mudah haus atau lebur
•Elemen pemanas seperti seterika, pemanas air, pemateri dan sebagainya
Karbon •Lebih keras dan geserannya lebih kecil
•Berus-berus pada mesin dan motor
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI RINTANGAN
PENGALIR
Ω Luas keratan rentas pengalir
Ω Panjang sesuatu pengalir
Ω Jenis bahan yang digunakan oleh pengalir
Ω Suhu pada pengalir
LEMBAR
Ω Bilangan pengalir yang terdapat pada sesuatu kabel
Ω Kabel mudah lentur terdapat banyak lembar pengalir
Ω Kabel yang kecil terdapat satu lembar pengalir
Ω Contoh : kabel 3/0.53 mm
3 adalah bilangan lembar pengalir
0.53 mm adalah saiz diameter setiap lembar pengalir
SAIZ KABEL
Ω Pemilihan saiz kabel berpandukan kepada label (cth: 1.5mm2, 2.5mm2, 4mm2, 6mm2, 10mm2)
Ω Label ini menunjukkan luas keratan rentas pengalir bagi kabel tersebut
Ω Saiz kabel adalah luas kesemua keratan rentas setiap pengalir yang disatukan (tidak termasuk keluasan rentas penebat)
CONTOH-CONTOH SAIZ KABEL Saiz Bil. lembar/
saiz diameter
Penggunaan Kadaran voltan
Saiz diameter
keseluruhan
1.25 mm2 (7/0.53 mm) Litar lampu 300/500 volt
2.5 mm
1.5 mm2 (3/0.737 mm)
Litar lampu / Pemanas
300/500 volt
3.0 mm
2.5 mm2
(7/0.67 mm)
Litar kuasa pemanas air 5kW- 20A
400/750 volt
3.7 mm
4 mm2
(7/0.85 mm) Litar kuasa pemanas air 7kW- 30A
400/750 volt
4.2 mm
PENEBAT
Ω Bahan yang tidak boleh mengalirkan arus Ω Untuk mengelakkan terkena renjatan dan
berlaku litar pintas apabila tersentuh Ω Jenis-jenis penebat : - getah - polivinil klorid (pvk) - kertas terisitepu - tetaban mineral - urea formaldehyde
JENIS-JENIS PENEBAT
1) Getah asli
Ciri fizikal : daya tebatan yang baik, kalis air, mudah dilentur dan dibentuk, mudah cair jika terkena cahaya matahari
Kegunaan : penyalut pengalir, sesendal, kasut keselamatan
sambungan……….
2) Polivinil klorida (pvk)
Ciri fizikal : bahan tiruan campuran antara plastik dan getah, tahan tindakan kimia dan sinaran matahari, tidak mudah terbakar dan kalis air
Kegunaan : penebat kabel di tempat yang suhunya 0-70°C
sambungan……..
3) Urea formaldehyde Ciri fizikal : mempunyai rintangan yang
tinggi, tahan lama
Kegunaan : digunakan sebagai bahan alat tambah pemasangan elektrik seperti suis, soket alur keluar palam dan sebagainya
sambungan………
4) Kertas
ciri fizikal : kalis air
kegunaan : penebat pengalir bawah tanah
Contoh-contoh kabel
Kabel Terpiuh
Kabel Terpiuh Bersalut Logam
Kabel Sepaksi
Kabel Gentian Optik
CARA MENENTUKAN UKURAN SESUATU SAIZ KABEL: BILANGAN LEMBAR DAN GARIS PUSAT
SETIAP LEMBAR
CTH: 7/1.04mm
7 MENUNJUKKAN 7 LEMBAR
1.04 GARIS PUSAT SETIAP LEMBAR DENGAN MENYATAKAN SECARA LUAS
KERATAN RENTAS KESELURUHAN PENGALIR KABEL
CTH: 6mm2
FAKTOR UTAMA PEMILIHAN KABEL
PEMILIHAN KABEL ADALAH SEPERTI BERIKUT: JENIS KABEL DIGUNAKAN
KEMAMPUAN MEMBAWA ARUS
KAEDAH PEMASANGAN
FAKTOR KUMPULAN (PEMBETULAN)
SUHU AMBIEN
PENEBAT TERMA
SUSUTAN VOLTAN
ga
NZ
N
N
N
CC
II
AmpI
I
IV
PI
Anggap
IVP
44.2
85.04153
7462
cos3
85.0cos
cos3
Suhu ambient 35oC, dua kumpulan. Hitung
saiz kabel yang sesuai.
415 V 2H
P
9 m
Kaedah rujukan sesuatu
pemasangan (lihat jadual
4A)
Faktor pembetulan (Cg)
Bilangan litar atau kabel
pelbagai teras
2 3 4
Terkandung (kaedah 3 atau
4) atau dikumpulkan dan
dikip terus pada
permukaan bukan logam
(kaedah 1)
0.80 0.70 0.65
JADUAL 4B1
JADUAL 4C2
Suhu penebatan Suhu ambient (Ca)
25 30 35 40 45 50 55 60 65
Getah (kabel anjal saja 60oC 1.04 1.0 0.96 0.91 0.87 0.79 0.65 - -
PVC kegunaan am 70oC 1.03 1.0 0.97 0.94 0.91 0.87 0.84 0.69 0.48
AmpCC
II
ga
N
Z 14.38.097.0
44.2
KAPASITI MEMBAWA ARUS
Kawasan
rentas
lintang
kondukto
r
Kaedah Rujukan 4
(tertutup dalam conduit
pada dinding yang
bertebatkan terma)
Kaedah Rujukan 3
(terkandung dalam
conduit di dinding atau
dalam penyaluran)
Kaedah Rujukan 4
(diklip terus)
2 kabel a.u
atau a.t fasa
tunggal
3 atau 4
kabel, a.u
fasa tiga
2 kabel a.u
atau a.t
fasa
tunggal
3 atau 4
kabel,
a.u fasa
tiga
2 kabel a.u
atau a.t
fasa
tunggal
3 atau 4
kabel,
a.u fasa
tiga
1 2 3 4 5 6 7
Mm2 A A A A A A
1 11 10.5 13.5 12 15.5 14
1.5 14.5 13.5 17.5 15.5 20 18
2.5 19.5 18 24 21 27 25
Dengan rujukan jadual 4D1A, kabel 1mm2 boleh digunakan.
Bagaimanapun, jadual 4D1B perlu dirujuk untuk menentukan susut
voltan.
Kawasan
rentas
lintang
konduktor
3 atau 4 kabel – tiga fasa a.u
Kaedah rujukan 3
dan 4(terkandung
dalam conduit,dll
dalam atau pada
dinding)
Kaedah
rujukan 1,11
dan 12
(dalam
trefoil)
Kaedah
Rujukan 1
dan 11
(rata dan
bersentuh)
Kaedah
rujukan 12
(dijarakrata*)
1 6 7 8 9
Mm2 mV mV mV mV
1 38 38 38 38
voltV
V
LImVV
d
d
N
d
83.0
1000
944.238
1000
Oleh itu, kabel 1 mm2 boleh digunakan kerana
susut voltan kurang
daripada 4% (9.6 volt dari 240)
KAEDAH PENGIRAAN KABEL
TERDAPAT DUA CARA MEMBUAT PEMILIHAN KABEL : MENGGUNAKAN JADUAL PERATURAN
IEE (LEBIH TEPAT DAN SELALU DIGUNAKAN) PENGIRAAN
MEMBUAT PENGIRAAN MENGGUNAKAN HUKUM OHM. (BIASANYA DIGUNAKAN UNTUK MEMBUAT SESUATU ANGGARAN SAIZ KABEL)
SUSUTAN VOLTAN
APABILA VOLTAN DIBERIKAN KEPADA SESUATU BEBAN, SUSUT VOLTAN AKAN BERLAKU. PERKARA YANG SAMA JUGA BERLAKU DALAM KABEL KERANA KABEL MEMPUNYAI RINTANGAN.
SUSUT VOLTAN YANG DIBENARKAN DALAM ‘PERATURAN IEE’ HENDAKLAH TIDAK MELEBIHI 4% DARI VOLTAN BEKALAN.
sambungan
VOLTAN BEKALAN 240V
SUSUT VOLTAN MAKSIMUM DIBENARKAN
240 X 4% = 9.6V
VOLTAN BEKALAN 415V
SUSUT VOLTAN MAKSIMUM DIBENARKAN
415 X 4% = 16.6V
CONTOH PENGIRAAN
CONTOH PENGIRAAN:
Sebuah rumah kampung dibekalkan dengan 1 fasa 240V dipasang dengan beban seperti berikut:
Lampu 40W, 60W, 120W, 100W dan 20W mengikut urutan jarak antara lampu 12m dari lampu pertama, 10m kedua, 10m lampu ketiga dan 10m lampu keempat.
1 alat pemasak 2kw
2 soket alur keluar 13A
Cadangkan jenis pendawaian, jenis dan hitung saiz kabel yang sesuai
BEKALAN
10m 10m 10m 10m 12m
a) i. Arus lampu A = 40 = 0.16 Amp 240 ii. Arus lampu B = 60 = 0.25 Amp 240 iii. Arus lampu C = 120 = 0.5 Amp 240 iv. Arus lampu D = 100 = 0.41 Amp 240 v. Arus lampu E = 20 = 0.08 Amp 240 Jumlah arus (IN) = 1.4 Amp
Rujuk jadual 4D1A, kaedah rujukan 4 (diklip terus), 2 kabel a.u atau a.t fasa tunggal seperti yang terdapat di muka surat 7, kabel 1mm2 boleh membawa arus sehingga 15.5 Amp. Maka kabel tersebut boleh digunakan.
Kawasan rentas
lintang konduktor
2 kabel a.t
2 Kabel – fasa tunggal a.u
Kaedah rujukan 3
dan 4 item ( dalam
conduit dll. Dalam
atau pada dinding)
Kaedah Rujukan
1 & 11 (klip terus
atau diatas
dulang
bersentuhan)
Kaedah Rujukan
12 (dijarakkan)
1 2 3 4 5
Mm2 Mv mV mV mV
1 44 44 44 44
1.5 29 29 29 29
2.5 18 18 18 18
JADUAL 4D1B
SUSUT VOLTAN (per ampere per
meter)
Susut voltan = Vd i. Arus lampu A = 44 x 0.16 x 12 = 0.08volt 1000 ii. Arus lampu B = 44 x 0.25 x 22 = 0.24volt 1000 iii. Arus lampu C = 44 x 0.5 x 32 = 0.7 volt 1000 iv. Arus lampu D = 44 x 0.41 x 42 = 0.75 volt
1000 v. Arus lampu E = 44 x 0.08 x 52 = 0.18 volt 1000 Jumlah arus (IN) = 1.95 volt Oleh itu kabel 1mm2 boleh digunakan bagi pemasangan ini kerana susut voltannya kurang daripada 9.6 volt ( 4% daripada 240)
52 meter
Alat pemasak 2kW pada jarak 52 meter dari bekalanBekalanUnit Kawalan Pemasak
Bekalan
Unit Kawalan
Pemasak
IN = 2000 = 8.3 Amp
240
*Iz = IN = 8.3 Amp
Merujuk jadual 4D1A (muka surat 4) kabel yang sesuai untuk pemasangan ini ialah 1mm2. Oleh kerana jarak diantara bekalan dan alat pemasak perlu diambil kira, maka jadual 4D1B perlu dirujuk.
SUSUT VOLTAN (per ampere per meter)
Kawasan
rentas
lintang
konduktor
2 kabel
a.t
2 Kabel – fasa tunggal a.u
Kaedah
rujukan 3 dan 4
item (
dalam
conduit dll.
Dalam atau
pada
dinding)
Kaedah
rujukan 1 &
11 (klip
terus atau
diatas
dulang
bersentuh
an)
Kaedah
Rujukan 12
(dijarakka
n)
1 2 3 4 5
Mm2 mV mV mV mV
1 44 44 44 44
1.5 29 29 29 29
2.5 18 18 18 18
4 11 11 11 11
Susut voltan = Vd
Susut voltan yang dibenarkan= 4%
= 4 x 240 = 9.6 volt (maksima)
100
voltLImV
V N
d 9.181000
523.844
1000
Oleh kerana susut voltan melebihi 9.6 volt,
maka kabel bersaiz 1 mm2 tidak sesuai
digunakan.
Kabel bersaiz 2.5 mm2 sesuai digunakan
kerana voltan susutnya kurang daripada
4% (9.6 volt dari 240V)
voltV
LImVV
d
Nd
7.71000
523.818
1000
2 soket alur keluar 13 Amp pada jarak 52 meter dari bekalan
Litar jejari menggunakan saiz kabel 2.5 mm2 dengan peranti pelindung arus 20 amp
IN = 13 x 2 = 26 amp
Bekalan
52 meter
Jadual 4D1A seperti yang dtunjukkan, didapati saiz kabel yang sesuai untuk pemasangan ini ialah 2.5mm2. Oleh kerana jarak pemasangan juga mempengaruhi saiz kabel, maka jadual 4D1B perlu dirujuk.
Berdasarkan jadual 4D1A, kabel 10mm2
sesuai digunakan untuk pemasangan ini.
voltV
LImVV
d
Nd
95.51000
52264.4
1000
PERINGATAN!
KADARAN SUSUT VOLTAN PADA KABEL HENDAKLAH DIAMBIL KIRA KERANA APABILA VOLTAN JATUH, ARUS AKAN MENINGKAT DAN KUASA (WATT) JUGA AKAN MENINGKAT
KUASA MENINGKAT AKAN MENYEBABKAN KABEL MENJADI PANAS DAN KEADAAN INI AKAN MENYEBABKAN KEROSAKAN PADA PENEBAT KABEL DAN MENDATANGKAN BAHAYA PADA PEPASANGAN.
PERKARA YANG BOLEH MENYEBABKAN SUSUT
VOLTAN LUAS KERATAN RENTAS PENGALIR
SAIZ KABEL YANG KECIL AKAN MENYEBABKAN SUSUT VOLTAN YANG BANYAK BERBANDING KABEL BERSAIZ BESAR.
JENIS BAHAN PENGALIR
BAHAN PENGALIR KUPRUM MEMBERIKAN SUSUT VOLTAN LEBIH RENDAH DARI ALUMINIUM (FAKTOR KERINTANGAN)
sambungan
PANJANG PENGALIR
APABILA PENGALIR DIPANJANGKAN SUSUT VOLTAN MENINGKATKAN DISEBABKAN PENAMBAHAN RINTANGAN.
DALAM BUKU PERATURAN IEE (LAMPIRAN 4) MENUNJUKKAN SUSUT VOLTAN SETIAP JENIS KABEL BAGI SETIAP METER PANJANG KABEL ITU.
sambungan
ARUS YANG DIBEKALKAN / ARUS BIASA. ARUS YANG BESAR AKAN MENYEBABKAN SUSUT VOLTAN YANG BESAR
CONTOH: KABEL YANG MEMPUNYAI RINTANGAN
10Ω DIBEKALKAN ARUS 5 AMP, SUSUT VOLTANNYA 50V. TETAPI JIKA ARUS DITAMBAHKAN KEPADA 10 AMP SUSUT VOLTANNYA MENJADI 100V
PERLINDUNGAN MEKANIKAL
IA BERTUJUAN UNTUK MELINDUNGI KABEL DARI TERCACAT AKIBAT BAHAYA MEKANIK YANG WUJUD SEPERTI HENTAKAN, TERLANGGAR, TERHIMPIT ATAU SEBARANG PERKARA YANG BOLEH MENYEBABKAN MELUKAKAN ATAU MEMECAHKAN KABEL
sambungan
TIDAK MEMBERI KESAN SAMPINGAN KE ATAS PENEBAT KABEL DENGAN MENGELUARKAN KARAT ATAU KESAN TINDAK BALAS KIMIA.
SALUTAN KABEL JUGA TERMASUK DALAM KATEGORI PERLINDUNGAN MEKANIK.
PERLINDUNGAN MEKANIKAL TERBAHAGI KEPADA DUA BAHAGIAN:
1. JENIS TIDAK BERPERISAI
2. JENIS BERPERISAI
JENIS TIDAK BERPERISAI
TIDAK MEMPUNYAI LOGAM YANG MENJADI PERISAI UNTUK MELINDUNGINYA.
PERLINDUNGAN MEKANIKNYA HANYA BERGANTUNG PADA SALUTAN KABEL YANG BERUPA BALUTAN JUT MAJMUK ATAU BALUTAN BENANG PITA HESSIAN DI LUAR SALUTAN KABEL.
sambungan
SALUTAN KABEL YANG SELALU DIGUNAKAN IALAH:
PLUMBUM
ALUMINIUM
KUPRUM
PERLINDUNGAN MEKANIK JENIS TIDAK BERPERISAI
JUT / PITA HESSIAN
PENGALIR
PENEBAT SEKATAN
JENIS BERPERISAI
KABEL YANG MEMPUNYAI DAWAI-DAWAI ATAU PITA LOGAM BAGI MELINDUNGI KABEL DARIPADA TERCATAT OLEH BAHAYA MEKANIK.
PERISAI INI DIBUAT SELAPIS ATAU DUA LAPIS PADA SESUATU KABEL MENGIKUT KEPERLUAN KETAHANAN MEKANIK YANG DIKEHENDAKI.
sambungan LOGAM YANG LAZIM DIGUNAKAN
IALAH BESI GALVANI DAN KELULI. DIBUAT DALAM BENTUK DAWAI
GALVANI ATAU PITA KELULI. MEMBALUTI SALUTAN JUT MAJMUK
ATAU PITA HESSIAN SESUATU KABEL.
PERLINDUNGAN JENIS MEKANIK
JUT/PITA HESSIAN
PERISAI DAWAI
SALUTAN
PENGALIR
PENEBAT
JUT/PITA HESSIAN
JUT/PITA HESSIAN
PERISAI DAWAI