41
KANCERI I TIROIDES KANCERI I TIROIDES

Kanceri i Tiroides

Embed Size (px)

DESCRIPTION

endokrino

Citation preview

KANCERI I TIROIDESKANCERI I TIROIDES

Kanceri i tiroides perben rreth Kanceri i tiroides perben rreth 1% te gjithe kancereve ne 1% te gjithe kancereve ne pergjithesi.pergjithesi.

KLASIFIKIMI I KANCERIT TE KLASIFIKIMI I KANCERIT TE TIROIDESTIROIDES

1 1 Kanceret e diferencuar te tiroides Kanceret e diferencuar te tiroidesa- Papilar 75%a- Papilar 75%

b- Folikularb- Folikular 16%16%

2 2 Kanceri i padiferencuar (anaplazik) 3 % Kanceri i padiferencuar (anaplazik) 3 %

3 3 Kanceri medular i tiroides Kanceri medular i tiroides 5 % 5 % 4 4 Tumore te rralla (limfoma, fibrosarkoma, Tumore te rralla (limfoma, fibrosarkoma,

metastaza,hemangiendotelioma) etj. 1%metastaza,hemangiendotelioma) etj. 1%

Kanceri papilarKanceri papilar Mund te jete papilare e paster ose papilo-Mund te jete papilare e paster ose papilo-

folikulare.folikulare. Mund te shfaqet ne cdo moshe por me Mund te shfaqet ne cdo moshe por me

shume rreth shume rreth 30-50 vjec30-50 vjec Grate preken me shpeshte (60-80%).Grate preken me shpeshte (60-80%). Eshte forma me e shpeshte.Eshte forma me e shpeshte. Me pak agresive.Me pak agresive. Rritet shume ngadale.Rritet shume ngadale. Perhapet me metastaza intratiroidiene dhe Perhapet me metastaza intratiroidiene dhe

ne limfonodulat regjionale.ne limfonodulat regjionale. Shumica e tyre sekretojne Shumica e tyre sekretojne Tiroglobuline (Tg)Tiroglobuline (Tg)

Ka prognozen me te mire Ka prognozen me te mire

Karcinoma folikulareKarcinoma folikulare Me agresiv se papilari.Me agresiv se papilari. Karakterizohet nga prezenca e folikujve te Karakterizohet nga prezenca e folikujve te

vegjel me pak koloid.vegjel me pak koloid. Metastazon me rruge kryesisht hematogjene Metastazon me rruge kryesisht hematogjene

por dhe me rruge limfatike.por dhe me rruge limfatike. Qelizat e ruajne aftesine per te sintetizuar Tg .Qelizat e ruajne aftesine per te sintetizuar Tg .

I pergjigjen mire terapise me I pergjigjen mire terapise me II¹³¹.¹³¹. Nje variant i ketij tipi eshte karcinoma me Nje variant i ketij tipi eshte karcinoma me

qeliza Hurthle pasi sillet si nje kancer folikular qeliza Hurthle pasi sillet si nje kancer folikular por ne dallim nga ai ky tip nuk kappor ne dallim nga ai ky tip nuk kap I I¹³¹.¹³¹.

Rrethanat e zbulimitRrethanat e zbulimit Mund te zbulohet :Mund te zbulohet :

1.1. rastesishtrastesisht gjate nje kontrolli per nje nodul gjate nje kontrolli per nje nodul te tiroides.te tiroides.

2.2. si pasoje e nje si pasoje e nje metastaze ne limfonodulatmetastaze ne limfonodulat regjionale ose ne distance (pulmone, regjionale ose ne distance (pulmone, kocka, melci).kocka, melci).

33 si pasoje e si pasoje e komprimimitkomprimimit te strukturave te strukturave fqinje me shenjat klasike 4D:fqinje me shenjat klasike 4D:

Dhimbje, dispne disfagi, disfoni. Dhimbje, dispne disfagi, disfoni.

Ekzaminimi i gjendres tiroide dhe Ekzaminimi i gjendres tiroide dhe limfonodulave regjionalelimfonodulave regjionale

Behet te i semuri ne pozicionin ulurBehet te i semuri ne pozicionin ulur InspeksionInspeksion: verehet ndryshimi i volumit te : verehet ndryshimi i volumit te

qafes.qafes. PalpacionPalpacion: perceptohet prania e nodulit ose : perceptohet prania e nodulit ose

nodujve madhesia, kufijte, konsistenca, nodujve madhesia, kufijte, konsistenca, levizshmeria, madhesia, ndjeshmeria.levizshmeria, madhesia, ndjeshmeria.

Kerkohet prania e Kerkohet prania e adenopatise cervikaleadenopatise cervikale, , mundesia e prekjes se nervit laringeal mundesia e prekjes se nervit laringeal rekurent (ORL)rekurent (ORL)

Te dhenat radiologjikeTe dhenat radiologjike

Shintigrafia e tiroides mund te behet me :Shintigrafia e tiroides mund te behet me :

teknecium 99m, Iteknecium 99m, I¹³¹, ¹³¹, II¹²³.¹²³. Ne shumicen e rasteve paraqitet zone e Ne shumicen e rasteve paraqitet zone e

ftohte (pra qe nuk fikson lenden radioaktive)ftohte (pra qe nuk fikson lenden radioaktive) Ekografia konfirmon pranine e nodulit ose Ekografia konfirmon pranine e nodulit ose

nodujve dhe percakton karakteristikat e tyrenodujve dhe percakton karakteristikat e tyre Radiografi e trakese ne rast kanceri papilar Radiografi e trakese ne rast kanceri papilar

mund te vihen re kalcifikime te vogla.mund te vihen re kalcifikime te vogla.

Te dhenat biologjike Te dhenat biologjike

TSH, FT3, FT4 brenda kufijve te normesTSH, FT3, FT4 brenda kufijve te normes

Tg:Tg: eshte nje glukoproteine qe sintetizohet eshte nje glukoproteine qe sintetizohet vetem nga qelizat tiroidienevetem nga qelizat tiroidiene

Ajo rritet ne kanceret e tiroidesAjo rritet ne kanceret e tiroides Dozimi perpara tiroidektomise nuk ka vlereDozimi perpara tiroidektomise nuk ka vlere Pas tiroidektomise duhet te jete e Pas tiroidektomise duhet te jete e

padozueshmepadozueshme Sherben si nje markues i evolucionit te kanceritSherben si nje markues i evolucionit te kancerit

Te dhena histologjikeTe dhena histologjike

Citopunksion nen ekografi( FNA): Citopunksion nen ekografi( FNA): Duhet bere perpara cdo noduli te ftohte ne Duhet bere perpara cdo noduli te ftohte ne

shintigrafishintigrafi Kur vihet re ne ekografi prania e Kur vihet re ne ekografi prania e

mikrokalcifikimeve ne nodulmikrokalcifikimeve ne nodul ka vetem vlere pozitive ka vetem vlere pozitive Sensitiviteti dhe sensibiliteti ne kancerin Sensitiviteti dhe sensibiliteti ne kancerin

papilar arrin rreth 100%papilar arrin rreth 100%

MjekimiMjekimi

Hapi i pareHapi i pare eshte eshte kirurgjia:kirurgjia:

Nese tumori <1 cm jo invaziv dhe mosha <45 vjec Nese tumori <1 cm jo invaziv dhe mosha <45 vjec lobektomi totale dhe istmusektomilobektomi totale dhe istmusektomi

Nese tumori >1cm, ose <se nje 1cm por mosha Nese tumori >1cm, ose <se nje 1cm por mosha >45 vjec invazive ose jo behet >45 vjec invazive ose jo behet tiroidektomi tiroidektomi totale dhe pastrim i limfonodulave regjionaletotale dhe pastrim i limfonodulave regjionale

Trajtimi me ITrajtimi me I¹³¹¹³¹

Hapi i dyteHapi i dyte eshte eshte trajtimi me Itrajtimi me I¹³¹ ¹³¹ ne ne doza ablative qe doza ablative qe variojnevariojne

(30-200mCi)(30-200mCi) Trajtimi kryhet rreth 6 jave pas kirurgjiseTrajtimi kryhet rreth 6 jave pas kirurgjise Te semuret nuk marin trajtim me LT4 post-opTe semuret nuk marin trajtim me LT4 post-op Duhet qe TSH>30mU/ml,Duhet qe TSH>30mU/ml, Llogaritja e dozes se Llogaritja e dozes se II¹³¹¹³¹ behet ne baze te kapjes behet ne baze te kapjes

se tij nga indi mbetes tiroidien pasi behet se tij nga indi mbetes tiroidien pasi behet shintigrafia me Ishintigrafia me I¹³¹ me doze 2-4mci¹³¹ me doze 2-4mci

Arsyet e dhenies se IArsyet e dhenies se I¹³¹¹³¹

1.1. Shkateron indin mbetes normal tiroidien Shkateron indin mbetes normal tiroidien duke krijuar mundesine per ndjekjen e te duke krijuar mundesine per ndjekjen e te

semureve me ane te semureve me ane te TgTg2.2. Shkaterimin e carcinomes mikroskopike Shkaterimin e carcinomes mikroskopike

duke ulur mundesine e rekurences duke ulur mundesine e rekurences

3.3. Krijon mundesine per kryerjen e Krijon mundesine per kryerjen e shintigrafise se gjithe trupit shintigrafise se gjithe trupit

-(whole body scan)-(whole body scan)

Trajtimi medikamentozTrajtimi medikamentoz

Hapi i treteHapi i trete eshte trajtimi medikamentozeshte trajtimi medikamentoz

Qellimi kryesor i saj eshte te mbaje te Qellimi kryesor i saj eshte te mbaje te

frenuar maksimalisht TSHfrenuar maksimalisht TSH

Doza e LT4 varion nga 125-200mcg/diteDoza e LT4 varion nga 125-200mcg/dite

Ndjekja e te semuritNdjekja e te semurit Duhen matur:Duhen matur:

-TSH-TSH sa me i frenuar sa me i frenuar

- FT4,- FT4, FT3FT3 ne kufirin e siperm te ne kufirin e siperm te normes normes

-Tg,-Tg, AAc anti Tgc anti Tg per te vleresuar nje per te vleresuar nje recidive ose recidive ose

persistence persistence te te semundjessemundjes

Shintigrafia e tiroides dhe WBSShintigrafia e tiroides dhe WBS EKO, CT, MRIEKO, CT, MRI

Nqs Tg<1 dhe WBS negative rikontroll cdo 12 muaj Nqs Tg<1 dhe WBS negative rikontroll cdo 12 muaj nen LT4nen LT4

Nqs Tg 1-10 dhe WBS negative te ndiqet me WBS Nqs Tg 1-10 dhe WBS negative te ndiqet me WBS cdo 2 vjetcdo 2 vjet

Nqs Tg> 10 dhe WBS negative i jepet nje doze e Nqs Tg> 10 dhe WBS negative i jepet nje doze e dytedyteII¹³¹ 100mCi¹³¹ 100mCi

Nqs WBS eshte pozitiv 6-12 muaj pas kirurgjise jepet Nqs WBS eshte pozitiv 6-12 muaj pas kirurgjise jepet nje doze e dyte nje doze e dyte I I¹³¹ 100mCi¹³¹ 100mCi

Duhet te ndiqen dhe me EKO, CT, MRIDuhet te ndiqen dhe me EKO, CT, MRI

Kanceri medular i tiroides(KMTKanceri medular i tiroides(KMT))

E merr origjinen nga qelizatC (parafolikulare).E merr origjinen nga qelizatC (parafolikulare). Njihet ndryshe dhe si kanceri me strome amiloide.Njihet ndryshe dhe si kanceri me strome amiloide. Sekretojne Sekretojne TTirokalcitonineirokalcitonine e cila mund te e cila mund te

perdoret si nje markues tumoral.perdoret si nje markues tumoral. Me agresiv se papilari dhe folikulari.Me agresiv se papilari dhe folikulari. Perhapet lokalisht ne limfonodulat regjionale, Perhapet lokalisht ne limfonodulat regjionale,

muskujt pereth dhe ne trake.muskujt pereth dhe ne trake. Metastazojne me rruge limfatike dhe hematogjeneMetastazojne me rruge limfatike dhe hematogjene

Klasifikimi i kancerit medular te Klasifikimi i kancerit medular te tiroidestiroides

80 % e kancerit medular eshte sporadik80 % e kancerit medular eshte sporadik 20 % eshte familiar.20 % eshte familiar. Ka 3 forma te shfaqies familjare :Ka 3 forma te shfaqies familjare : MEN 2A ku hyjne KMT, feokromocitoma, dhe MEN 2A ku hyjne KMT, feokromocitoma, dhe

hiperparatiroidizmi.hiperparatiroidizmi. MEN 2B si MEN 2A por kane edhe neuroma MEN 2B si MEN 2A por kane edhe neuroma

mukozale multiple.mukozale multiple. Forma familjare e KMT por e pa shoqeruar me Forma familjare e KMT por e pa shoqeruar me

semundje te tjera endokrine.semundje te tjera endokrine.

Prek femrat dhe meshkujt njellojPrek femrat dhe meshkujt njelloj Shfaqet ne cfare do mosheShfaqet ne cfare do moshe Ne ekzaminim shfaqet si nje nodul i forte, i Ne ekzaminim shfaqet si nje nodul i forte, i

izoluar ne pjesen e siperme te tiroidesizoluar ne pjesen e siperme te tiroides Zbulohet shpesh ne kuadrine nje depistimi Zbulohet shpesh ne kuadrine nje depistimi

familiarfamiliar Ose si rezultat i pranise se adenopatise ose Ose si rezultat i pranise se adenopatise ose

metastaze ne distancemetastaze ne distance Shenja ekstratiroidiene jane diarrea dhe Shenja ekstratiroidiene jane diarrea dhe

skuqet vazo-motorre pas marjes se disa skuqet vazo-motorre pas marjes se disa ushqimeveushqimeve

Diagnostikimi Diagnostikimi

Ekografi vertetohet prania e nodulit dhe Ekografi vertetohet prania e nodulit dhe karateristikat e tij, prania ose jo e adenopatise.karateristikat e tij, prania ose jo e adenopatise.

Shintigrafi paraqet nodul te ftohteShintigrafi paraqet nodul te ftohte TSH FT4, FT3 normalTSH FT4, FT3 normal Tirokalcitonina e rriturTirokalcitonina e rritur: si ne nivel bazal: si ne nivel bazal

dhe pas stimulimit me pentagastrine(PG)dhe pas stimulimit me pentagastrine(PG) Tirokalcitonina Tirokalcitonina eshte nje horrmon qe sintetizohet eshte nje horrmon qe sintetizohet

nga qelizatnga qelizat C C te tiroides dhe sherben si nje te tiroides dhe sherben si nje markues tumoral i KMTmarkues tumoral i KMT

Prova me PGProva me PG PG stimulon sekretimin e TC ne rast PG stimulon sekretimin e TC ne rast

hiperplazie te gjendres tiroide dhe ne KMThiperplazie te gjendres tiroide dhe ne KMT Injektohet 0,5 mcg/kg PG per 3min dhe Injektohet 0,5 mcg/kg PG per 3min dhe

dozohet TC: 15min para stimulimit, dozohet TC: 15min para stimulimit, 3,5,10min pas stimulimit.3,5,10min pas stimulimit.

Pergjigje normalePergjigje normale: TC<10pg/ml ne nivelin : TC<10pg/ml ne nivelin bazal dhe nuk stimulohetbazal dhe nuk stimulohet

KMT KMT TC<30 ne nivelin bazal dhe pas TC<30 ne nivelin bazal dhe pas stimulimit >100.stimulimit >100.

Ne Ne hiperplazinehiperplazine dalin rezultate te ndermjetme dalin rezultate te ndermjetme

Diagnoza Diagnoza FNAFNA nuk ka ate sensibilitet si ne kancerin papilarnuk ka ate sensibilitet si ne kancerin papilar

CEA CEA nuk eshte specifik por eshte e rritur ne KMTnuk eshte specifik por eshte e rritur ne KMT

Vleresimi i perhapjes lokaleVleresimi i perhapjes lokale

adenopatise, prekjen e nervit laringeal rekurentadenopatise, prekjen e nervit laringeal rekurent

Vleresimi i perhapjes ne distance:Vleresimi i perhapjes ne distance:

radiografi pulmoni dhe ekografi abdomonaleradiografi pulmoni dhe ekografi abdomonale

Vazhdon Vazhdon Kerkimi i nje: Kerkimi i nje: neoplazie endokrine multiple:neoplazie endokrine multiple:

Pranine e Pranine e feokromocitomes feokromocitomes

matjen e TA matjen ne urine e derivateve te matjen e TA matjen ne urine e derivateve te metoksiluara te katekolaminavemetoksiluara te katekolaminave

Pranine e Pranine e hiperparatiroidizmihiperparatiroidizmitt matjen e Ca, PTH matjen e Ca, PTH

Analiza ne Analiza ne nivel DNAnivel DNA per te pare nje mutacione per te pare nje mutacione ne nivel te protonkogjenevene nivel te protonkogjeneve

Duhen Duhen depistuar te afermitdepistuar te afermit e grades se pare te te e grades se pare te te semuritsemurit

Mjekimi Mjekimi

Kirurgjia Kirurgjia tiroidektomi totale me pastrim tiroidektomi totale me pastrim ganglionar regjionalganglionar regjional

Eshte e vetmja altenativeEshte e vetmja altenative II¹³¹ dhe kimioterapia jane inefikase¹³¹ dhe kimioterapia jane inefikase Terapia me LT4 ka per qellim te trajtoje Terapia me LT4 ka per qellim te trajtoje

hypotiroidizmin jo te mbaje te frenuar TSH hypotiroidizmin jo te mbaje te frenuar TSH qe te mos rritet ind tiroidien pasi ai eshte i qe te mos rritet ind tiroidien pasi ai eshte i pavarur nga TSHpavarur nga TSH

Ndjekja Ndjekja

Cdo 6 muaj nen LT4Cdo 6 muaj nen LT4 Duhen ndjekur gjithe jetenDuhen ndjekur gjithe jeten VleresimVleresim klinik klinik dhe matjen e dhe matjen e TC TC Incidenca e vdekjes ne 30 vjet eshte 6.5% Incidenca e vdekjes ne 30 vjet eshte 6.5% 73 % e te semureve vdesin ne 73 % e te semureve vdesin ne

dhjetevjecarin e paredhjetevjecarin e pare

Kanceri i padiferencuar(anaplazikKanceri i padiferencuar(anaplazik))

Karakterizohet nga nje mungese e qelizave Karakterizohet nga nje mungese e qelizave epiteliale.epiteliale.

Jane difuze.Jane difuze. Jo te kapsuluar.Jo te kapsuluar. Me kufi jo te qarte.Me kufi jo te qarte. Jane te rralle.Jane te rralle. Jane shume rezistent ndaj mjekimitJane shume rezistent ndaj mjekimit Vdekja vjen nga shtrirja masive lokalisht brenda 3-Vdekja vjen nga shtrirja masive lokalisht brenda 3-

36 muaj36 muaj

Tumore te rralla te tiroidesTumore te rralla te tiroides

1 Limfomat1 Limfomat 2 Kanceri metastazik ne tiroide2 Kanceri metastazik ne tiroide 3 Fibrosarkoma3 Fibrosarkoma 4 Karcinoma me qeliza skuamoze4 Karcinoma me qeliza skuamoze 5 Hemangioepitelioma malinje 5 Hemangioepitelioma malinje 6 Teratomat etj.6 Teratomat etj.

FUNDFUND

Ablacion total i tiroides+ Ablacion total i tiroides+ WBS, LT4 2.5mcg/kg WBS, LT4 2.5mcg/kg

↓↓

Cdo 3 muaj mat TSH, Tg nen LT4Cdo 3 muaj mat TSH, Tg nen LT4

↓↓

Cdo 6-12 muaj mat Tg TSH LT4 OffCdo 6-12 muaj mat Tg TSH LT4 Off

WBS 2-5mciWBS 2-5mci⁄ ⁄ \\

WBS neg WBS pozWBS neg WBS poz

↓ ↓ ↓ ↓

Tg LT4 Off Tg LT4 Off I I¹³¹ 100 ¹³¹ 100 mCimCi

⁄ ⁄ | \| \

Tg < 1ng-ml Tg 1-10 Tg >10