Embed Size (px)
Citation preview
Wykonawcy:
Monika Zając
Krzysztof Dulański
Robert Pędzimąż
Paweł Furgał
Położenie Ponic Wieś Ponice wcina się głęboko i długo na ok. 7 km w dolinę rzeki Poniczanki, która ma swoje źródła na polanie pod Starymi Wierchami. Ponice przylegają od północy do Rabki-Zdroju. Od wschodu graniczą z Maciejową oraz z Jaworzyną Ponicką.
Świadectwo historii
Poniczańskie kapliczki są tez niemymi świadkami przeszłości tej miejscowości. Przykładowo kapliczki na Zborkówce i Czuptówce w tradycji wsi kojarzone są z epidemią cholery w latach 1847 –1848. Jak wszędzie, tak i na Podhalu w odległych czasach, choroba pojmowana była jako dopust, kara za grzechy. Nawiedzające te tereny epidemie nazwano „grasującym powietrzem”.
Ilośd i lokalizacja (…) „Mimo powszechnej
obecności kapliczek na terenie niemal całego kraju, a zwłaszcza na południu Polski, ich liczba w Ponicach może wprawić w osłupienie. Oto na obszarze kilkukilometrowego łańcucha zabudowań wiejskich, od potoku Pocieszna Woda po źródła Poniczanki, występuje 39 kapliczek przydrożnych oraz 2 krzyże i stary kościółek”.
My przedstawimy najciekawsze kapliczki, które wydają się nam najbardziej reprezentatywne dla naszej miejscowości.
Najciekawsze kapliczki Ponic
Wiek i typologia (…) „Ponickie kapliczki
są niezwykle zróżnicowane wiekowo, a ich data dostarcza badaczowi wielu problemów. Tylko jedna z nich na Katrynówce, posiada dokładną datę fundacji, natomiast pozostałe datowane są z mniejszą lub większą precyzją. Można jednak pokusić się o podział wszystkich obiektów na 4 grupy wiekowe”.
Kapliczka na roli ZborówkaFundator:
Rodzina Czyszczoń. Ok. 1848r.
Intencja:
W podzięce za ocalenie po wielkiej epidemii tyfusu.
Opis:
Murowana, naziemna zbudowana z kamieni rzecznych na glinianej zaprawie , posiada cokół i trzy poziomową konstrukcję zwężającą się ku górze. Na każdym poziomie znajdują się figurki : Matki Bożej, Chrystusa i Świętej Rodziny. Kapliczkę przykrywa czterospadowy daszek kryty blachą, na szczycie żelazny krzyż. Obiekt był już dwukrotnie remontowany wysiłkiem mieszkańców roli. Od zawsze odprawiano w tym miejscu majówki, z krótką przerwą w latach 60-tych.
Kapliczka na roli Worwowo
Fundator:
Rodzina Zająców.
Intencja:
Położenie wskazywałoby na ochronę przed wylewami Ponicznki.
Opis:
Nadrzewna, drewniana, typ szafkowy, z przodu oszklona. Kryta dwuspadowym gontowym daszkiem. W środku gipsowa figurka Chrystusa. Regularnie przystrajana, w latach 60-70-tych śpiewano przy niej majówki. Opiekunem tej kapliczki jest rodzina Leśniaków.
Kapliczka na roli Bydłoniówka
Fundator:
Wojciech Czyszczoń ok. 1962r.
Intencja: niejasna.
Opis:
Nasłupna, drewniana typ szafkowy z przodu oszklona. Daszek dwuspadowy obity blachą. W środku mocno spłowiały obraz Matki Bożej. Podobno wichura zwaliła drzewo lecz w cudowny sposób konar z kapliczką ocalał. Obecnie wisi ona na drewnianym krzyżu kilka metrów od drogi głównej.
Kapliczka na roli Katrynówka
Fundator:
Anna Ponicka i Jan Kanty Filas, w 1885r.
Intencja:
Ku pamięci pierwszego męża Anny –Jana Ponickiego.
Opis:
Naziemna murowana, cokół trzysegmentowy, a na nim data i napis „Pod Twoją Obronę”. Na ścianie czołowej znajduje się wnęka a w niej kamienna figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem trzymające kulę w rękach. Z lewej strony – płaskorzeźba Św. Anny, z prawej - Św. Jana Chrzciciela. Całość wieńczy kamienny krzyż.
Kapliczka na roli Katrynówka
Legenda:
O przyszłości obiektu mówią 2 podania. Jedno opowiada o dziewczynie, która służyła w urodziny Traczyków i straciła dziecko. Pochowała je wyżej, na zboczu góry ale podczas długotrwałej ulewy woda wymyła kości dziecka i zniosła je w miejsce gdzie stoi obecnie kapliczka. Druga relacja mówi, że kapliczka jest pamiątką po wielkiej powodzi, która przeszła przez wieś w XIX wieku.
Kapliczka na roli Sołtysówka
Fundator:
Mieszkańcy roli z inicjatywy księdza Stanisława
Dąbrowskiego ok. 1975r.
Intencja:
Prawdopodobnie w podzięce za ukończenie remontu kościółka i wybudowanie drewnianego domku –mieszkania dla księdza.
Opis:
Murowana, naziemna. Konstrukcja główna wykonana z drobnych kamieni z Dunajca tworzących dwa filary. Dach zrobiony z drewnianych gontów ma kształt jaskółki. W centrum – figurka Matki Bożej z licznymi wotami. Kapliczka znajduje się z tyłu starego kościółka i wkomponowana jest w mur kościelny.
Kapliczka na roli Czuptówka Fundator: nieznany ok. 1848r.
Intencja:
W podzięce za ocalenie po wielkiej epidemii tyfusu.
Opis:
Murowana, naziemna, w kolorze białym. Stoi na kamiennym cokole, posiada dwie kondygnacje. Na pierwszej, obszerniejszej – składane, dwuczłonowe drzwiczki. Wewnątrz łukowatej niszy, na tylniej ścianie obraz główny modlącego się Chrystusa, z lewej strony – obraz św. Franciszka, z prawej Matki Bożej z Dzieciątkiem. Na drugim, mniejszym poziomie znajduje się mała wnęka, a w niej figura Matki Boskiej Częstochowskiej. Czterospadowy daszek kryty blachą, na szczycie żelazny krzyż. Odprawiano tutaj zawsze nabożeństwa czerwcowe.
Kapliczka na roli Świdrówka
Fundator: Kazimierz Skawski
( wykonano w lipcu i sierpniu 2002r.)
Intencja:
Na cześć IX pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w sierpniu 2002r. oraz ku pamięci zmarłej żony Anny.
Opis:
Drewniana, naziemna. Czteropiętrowa posiadająca daszek z blachy na którym widnieje drewniany krzyż.
Spłonęła nocą ( VIII 2008 r.) prawdopodobnie z powodu zapalonego znicza. Jednak drzewom rosnącym wokół kapliczki nic się nie stało.
Krzyż na roli Sołtysówka Fundator:
Prawdopodobnie ksiądz Henryk Nadrowski ok. 1970r.
Intencja:
Jedna wersja mówi, że jest to pamiątka misji, zaś druga, że postawiono go w intencji zlikwidowania melin pijackich w Ponicach.
Opis:
Drewniany, wysokość ok 5m ,zamocowany na metalowej szynie, przykryty daszkiem i obity blachą. Na skrzyżowaniu belek poprzecznych –drewniana figurka Chrystusa. Przy krzyżu odprawiane są często różne uroczystości, zwłaszcza podczas Bożego Ciała. Dawniej, a także droga krzyżowa.
Stary kościółek w Ponicach
Wywiad przeprowadzany z Panem Dyrektorem
1. Praca pana Stanisława Skawskiego „ Kapliczki przydrożne w Ponicach”
2. Praca ks. K . Kowalczyka „Rabczańskie Drzewiej”3. Strona internetowa szkoły w Ponicach.4. Wyszukiwarka Google.
