0

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER ................................................................................. i

GİRİŞ ................................................................................................ 1

I. SAĞLIK HĠZMETLERĠ ................................................................ 3

II. DEMOGRAFĠK YAPI................................................................ 15

III. EĞĠTĠM ..................................................................................... 24

IV. HUDUT KAPILARI ................................................................. 33

V. EKONOMĠ ................................................................................. 38

VI. TARIM ve MEYVECĠLĠK ....................................................... 56

VII. MOTORLU KARA TAġITLARI ........................................... 65

1

GİRİŞ

Karadeniz Bölgesi illeri genelinde hazırlanan “Karadeniz Bölgesi Sosyo-

Kültürel, Sosyo-Politik ve Sosyo-Ekonomik Yapı AraĢtırması”nda çalıĢmanın

evreni ağırlıkla temel hizmet alanları üzerinde yoğunlaĢtırılmıĢtır.

Bu bağlamda bölgedeki demografik yapı, eğitim, sağlık, ekonomik yapıya

iliĢkin veriler yıllar itibarı ile karĢılaĢtırmalı olarak ve kendi içlerinde alt konu

baĢlıklarına bölünerek değerlendirilmeye çalıĢılmıĢtır.

AraĢtırma çalıĢmasında değerlendirmelere kaynaklık eden veriler güvenilir ve

sağlıklı olması açısından TÜĠK ve YSK kurumlarının resmi web sayfalarından

derlenmiĢtir.

AraĢtırmada kullanılan grafik ve tabloların tümü, resmi verilere dayalı ancak

özgün olarak modellenmiĢtir.

Bölgenin Türkiye genelindeki yer ve durumunun belirlenmesine yönelik olarak

elde edilen ve ulaĢılan veriler ayrıca konularındaki genel Türkiye verileri ile

karĢılaĢtırmalı olarak ele alınmıĢtır.

BiliĢim çağının doğal ve kaçınılmaz bir sonucu olarak, birey ve toplumların

yönetenlerden beklentilerinin yükseldiği, bilgiye dayalı olmayan yaklaĢım ve

yöntemlerin kısa vadede baĢarılı görünüyor olmasına karĢın uzun vadede etki

gücünü kaybettiği gerçeğinden hareketle, (kısa vadeli aldatıcı çıkarla uzun

vadeli gerçek çıkarlar arasındaki farkın kaçınılmaz sonuçları bağlamında)

yaĢanan sorunların çözümü ve gelecek tasarımlarının inĢasında bilimselliği

onanmıĢ verilere dayalı politikalar üretme ve uygulama günümüzde bir

zorunluluğa dönüĢmüĢ bulunmaktadır.

2

Bu nedenle özellikle siyasi görüĢ/eğilimleri etkilenmek ve yönlendirilmek

istenilen birey ve toplumların mevcut durum ve konumlarından yola çıkılarak

beklentilerinin neler olabileceğinin gereksinimlerine göre saptanması

gerekmektedir.

Politik propagandanın bir tür pazarlama yöntemi olduğu düĢünüldüğünde, alıcı

kitlesinin değerler sistem ve algılaması ile satın alma güç ve eğilimini (siyasi

tercih ve oy kullanma) etkileyen etmenlerin bilinmesi, arz ve talep eğrilerinin

zaman içindeki değiĢimlerinin izlenmesi amaçlanan baĢarının temel koĢulları

arasında değerlendirilmektedir.

Etkilenmesi ve yönlendirilmesi amaçlanan birey ve toplumların bağımlı

değiĢkenler yerine (üst yapı- süperstructure / ahlak-din-hukuk-ideoloji, vb.)

bağımlı olduğu gerçek etmen olan altyapıya (infrastructure) yani sosyo-

ekonomik düzene dayalı olduğu anımsandığında iĢlevsel rasyonellik

doğrultusunda hareket edilebilmesi ancak gerekli verilere sahip olunup bunların

değerlendirilmeleri ile mümkün bulunmaktadır.

Bilgi ve değerlendirmelerine sunulan ancak „Alan ÇalıĢması‟ içermediği için

belirli bir örneklem doğrultusunda gerçekleĢtirilmeyen araĢtırmanın daha da

derinleĢtirilmesi ve baĢkaca verilerle desteklenmesi gereken yönlerinin

bulunduğu bilinci ile konuya ilgi duyanlar açısından yararlı olacağını ummak

istiyoruz.

3

I. SAĞLIK HİZMETLERİ

2007 yılı verilerine göre Türkiye genelindeki kamuya ait 911 hastanenin 169‟u

Karadeniz bölgesindeki 18 ilde (yüzde 19) bulunmaktadır. Yine 2007 verilerine

göre Türkiye genelindeki 911 kamu hastanesinde mevcut 166.988 yatağın

23.425‟i Karadeniz bölgesi illerinde bulunmaktadır. (yüzde 14)

4

5

6

Bu veriler değerlendirilirken 2008 yılında Türkiye nüfusunun 71.517.100, aynı

yıl Karadeniz bölgesindeki illerin toplam nüfusunun 7.482.491, 2009 yılında

Türkiye nüfusunun 72.561.312, Karadeniz bölgesi illerinin toplam nüfusunun

8.061.713 olduğu dikkate alınmalıdır.

7

Hastane ve yatak sayısı Türkiye nüfusuna korele edildiğinde Karadeniz

bölgesinde sayısal temelde herhangi bir geri kalmıĢlıktan söz edebilmek

mümkün değilse de vatandaĢa verilen sağlık hizmetleri, doktor sayısı açısından

irdelendiğinde bu defa baĢlangıçtaki olumlu tablo olumsuzluğa evrilmektedir.

ġöyle ki 2006 yılı verilerine göre Türkiye‟deki 57.882 uzman hekimden 4.100‟ü

Karadeniz bölgesi illerinde hizmet görmekte (yüzde 7) , pratisyen hekimlerden

ise bölgede hizmet verenlerin oranı yüzde 9‟la sınırlı bulunmaktadır. (56.701

pratisyen hekimden 5.269‟u)

8

9

10

Bu durumda Türkiye‟de bulunan uzman ve pratisyen doktorların yüzde 8‟i

Karadeniz bölgesi illerinde hizmet vermekte olup aynı bölgenin nüfusunun

Türkiye‟nin toplam nüfusuna oranı yüzde 11.5‟dur. (-yüzde 3.5)

11

Aynı veriler özel sağlık kurumları temelinde irdelendiğinde Türkiye genelinde

mevcut 365 özel sağlık kurumundan (hastane) yalnızca 15‟i (yüzde 4)

Karadeniz bölgesi illerinde bulunmaktadır. Türkiye genelinde özel hastanelerde

mevcut 17.995 yataktan Karadeniz bölgesindeki özel hastanelerde bulunan yatak

sayısı 772‟dir. (Türkiye genelinin yüzde 4‟ü)

Bölgede sağlık hizmetlerindeki iyileĢmenin derecesine bakıldığında;

I-1. 2004 yılında Türkiye genelinde kamu hastanelerinde mevcut 160.114 yatak

2007 yılında 166.988‟e (+ 6.874), özel hastanelerdeki 11.774 yatak 17.995‟e

(+6.221) çıkmıĢtır.

I-2. Aynı dönemde Karadeniz bölgesi illerindeki yatak sayısı artıĢı kamu

hastanelerinde 145, özel hastanelerde 474 olarak gerçekleĢmiĢtir. (Kamu

hastanelerindeki yatak sayısı artıĢ oranı Türkiye geneline oranla yüzde 2.2, özel

hastanelerdeki yatak sayısı artıĢ oranı Türkiye geneline oranla yüzde 8‟dir.)

12

I-3. Aynı dönemde bölgedeki kamu hastanelerinin sayısında 3 azalma olurken

özel hastane sayısındaki artıĢ 9‟dur. Yukarıdaki veriler Karadeniz bölgesinde,

özel sağlık hizmetleri verilmesinde bu sektöre bir artıĢ ve ilgiyi ifade etmektedir.

I-4. 2002-2007 yılları arasındaki dönem sağlık personeli sayısı temelinde

incelendiğinde 2002 yılında Karadeniz bölgesi illerinde görevli/hizmet veren

3.352 uzman doktor sayısının 2007 yılında 748 artıĢla 4.100‟e, pratisyen hekim

sayısının aynı dönemde 529 artıĢla 9.369‟a çıktığı görülmektedir.

13

I-5. Uzman ve pratisyen doktorlar dıĢındaki diğer sağlık personeline

bakıldığında (DiĢ hekimi, eczacı, sağlık memuru, hemĢire, ebe) ; 2007 yılı itibarı

ile Türkiye genelindeki diĢ hekimlerinin yüzde 7‟si, (1.319) eczacıların yüzde

010.00020.00030.00040.00050.00060.000

Uzman Hekim Pratisyen Hekim Uzman Hekim Pratisyen Hekim

Türkiye Karadeniz Bölgesi

2002 43.660 51.530 3.352 5.488

2003 46.563 51.200 3.302 5.531

2004 53.344 50.882 3.631 5.091

2005 53.103 53.595 3.956 5.187

2006 57.882 56.701 4.100 5.269

TÜRKİYE-KARADENİZ BÖLGESİ HEKİM SAYISI 2002-2006

14

9‟u, (2.150) sağlık memurlarının yüzde 14‟ü, (9.398) hemĢirelerin yüzde 13‟ü,

(11.283) ebelerin yüzde 13‟ü (5.784) Karadeniz bölgesi illerinde görev ve

hizmet vermektedirler. Alt sağlık personeli açısından değerlendirildiğinde

(sağlık memuru, hemĢire, ebe) Karadeniz bölgesinde görevli personel sayısı

bölge nüfusu ile artı oranlı uyum içindedir. (bölgenin Türkiye nüfusuna oranı

yüzde 11.5, alt sağlık personel oranı yüzde 13)

I-6. Sağlık hizmetleri bağlamında 2002 ve 2004 yılı itibarı ile yayınlanan en son

veriler (2007) karĢılaĢtırıldığında Karadeniz bölgesi illerinde bir yetersizlikten

söz edebilmek olanaklı görünmemekte ancak nüfus yoğunluğu ile uzman ve

pratisyen doktor sayısı arasında göreli bir dengesizlik göze çarpmaktadır. Bu

dengesizliğin en belirgin olduğu meslek dalı uzman hekimlikte ortaya çıkmakta,

bunun temelinde serbest çalıĢan uzman hekimlerin yoğun nüfuslu bölge ve illeri

tercih etmelerinin baĢat etmen olduğu değerlendirilmektedir.

15

II. DEMOGRAFİK YAPI

2009 yılı itibarı ile Türkiye genel nüfusu 72.561.312, Karadeniz Bölgesi illerinin

nüfusu 8.061.713‟dür. (yüzde 11.5)

Karadeniz Bölgesi illerinin kentsel (Ģehir) ve kırsal (köy) nüfus dağılımına

bakıldığı ve Türkiye geneli ile karĢılaĢtırıldığında Ģehir nüfusunun daha fazla

olduğu görülmektedir. 2009 yılı verilerine göre Türkiye nüfusunun 54.807.219‟u

Ģehirlerde, 17.754.093‟ü köylerde yaĢamaktadır. Aynı rakamlar Karadeniz

bölgesinde 4.751.810 Ģehir, 3.309.903 köy nüfusu olarak ortaya çıkmakta, anılan

rakamlar bölgedeki ĢehirleĢmenin ya da kentlere göçün Türkiye ortalamalarının

çok altında olduğunu göstermektedir.

2008 2009

71.517.100 72.561.312

7.482.491 8.061.713

GENEL NÜFUS DURUMU

Türkiye Karadeniz Bölge

Şehir Köy Şehir Köy

Türkiye Karadeniz Bölge

75,0%

25,0%

56,0%44,0%

75,5%

24,5%

58,9%41,1%

ŞEHİR - KÖY NÜFUS ORANI

2008 2009

16

2008 2009

53.611.723 54.807.219

4.190.755 4.751.810

ŞEHİR NÜFUS DURUMU

Türkiye Karadeniz Bölge

2008 2009

75,0% 75,5%56,0% 58,9%

ŞEHİR NÜFUS ORANI

Türkiye Karadeniz Bölge

2008 2009

17.905.377 17.754.093

3.291.736 3.309.903

KÖY NÜFUS DURUMU

Türkiye Karadeniz Bölge

17

2009 yılı itibarı ile Türkiye nüfusunun yüzde 75.5‟i kentlerde yaĢarken aynı oran

Karadeniz bölgesi genelinde yüzde 58.9‟dur. Köy nüfusu 2009 yılı verilerine

göre Türkiye nüfusunun yüzde 24.5‟unu oluĢtururken aynı oran Karadeniz

bölgesi geneli için yüzde 41.1‟dir.

Karadeniz bölgesi genelinde 0-4/ 90+ yaĢ grupları temelinde kadın-erkek nüfus

dağılımına bakıldığında 35-39 yaĢ grubu dıĢındaki tüm yaĢ gruplarında erkek

nüfusu baskın görünmektedir.

2008 2009

25,0% 24,5%

44,0% 41,1%

KÖY NÜFUS ORANI

Türkiye Karadeniz Bölge

18

KARADENİZ İLLERİ ŞEHİR ve KÖY NÜFUSU 2008-2009

Şehir ve Köy Nüfusunun Toplam Nüfus İçindeki

Oranı (%)

İl Yıl Toplam Şehir Nüfusu Köy Nüfusu Şehir Köy

Türkiye 2008 71.517.100 53.611.723 17.905.377 75,0 25,0

2009 72.561.312 54.807.219 17.754.093 75,5 24,5

Amasya 2008 323.675 201.575 122.100 62,3 37,7

2009 324.268 205.310 118.958 63,3 36,7

Artvin 2008 166.584 89.614 76.970 53,8 46,2

2009 165.580 90.008 75.572 54,4 45,6

Bolu 2008 268.882 169.486 99.396 63,0 37,0

2009 271.545 170.071 101.474 62,6 37,4

Çorum 2008 545.444 345.352 200.092 63,3 36,7

2009 540.704 350.477 190.227 64,8 35,2

Giresun 2008 421.766 235.647 186.119 55,9 44,1

2009 421.860 242.584 179.276 57,5 42,5

Gümüşhane 2008 131.367 57.921 73.446 44,1 55,9

2009 130.976 58.535 72.441 44,7 55,3

Kastamonu 2008 360.424 184.228 176.196 51,1 48,9

2009 359.823 189.984 169.839 52,8 47,2

Ordu 2008 719.278 384.066 335.212 53,4 46,6

2009 723.507 399.035 324.472 55,2 44,8

Rize 2008 319.410 189.704 129.706 59,4 40,6

2009 319.569 195.569 124.000 61,2 38,8

Samsun 2008 1.233.677 776.385 457.292 62,9 37,1

2009 1.250.076 802.011 448.065 64,2 35,8

Sinop 2008 200.791 101.383 99.408 50,5 49,5

2009 201.134 102.678 98.456 51,1 48,9

Tokat 2008 617.158 346.058 271.100 56,1 43,9

2009 624.439 356.246 268.193 57,1 42,9

Trabzon 2008 748.982 390.797 358.185 52,2 47,8

2009 765.127 408.103 357.024 53,3 46,7

Zonguldak 2008 619.151 274.504 344.647 44,3 55,7

2009 619.812 280.316 339.496 45,2 54,8

Bayburt 2008 75.675 36.912 38.763 48,8 51,2

2009 74.710 36.941 37.769 49,5 50,5

Bartın 2008 185.368 59.736 125.632 32,2 67,8

2009 188.449 63.234 125.215 33,6 66,4

Karabük 2008 216.248 163.365 52.883 75,5 24,5

2009 218.564 167.550 51.014 76,7 23,3

Düzce 2008 328.611 184.022 144.589 56,0 44,0

2009 861.570 633.158 228.412 73,5 26,5

19

20

0-4 yaĢ grubundan baĢlayarak düzenli olarak süren erkek nüfus ağırlığının 35-39

yaĢ grubunda (269.055 kiĢi) kadınların arkasına düĢmesi (kadın sayısı 273.752)

aktif ve üretken nüfusu ifade eden bu dilimde bölgenin erkek nüfus temelinde

dıĢarıya göç verdiğini göstermektedir.

YaĢ grupları itibarı ile kadın/erkek nüfus dağılımına bakıldığında 40-44 yaĢ

grubuna kadar erkek ve kadın nüfus arasında erkekler lehine doğum oranından

kaynaklanan fark, 45/49 yaĢ grubundan baĢlayarak tersine bir seyir izlemeye

baĢlamakta ve kadın nüfus erkeklerin önüne geçmektedir. Bunun nedeni de

21

kadınların ortalama yaĢam sürelerinin erkeklere oranla daha fazla olmasından

kaynaklanmaktadır.

22

Nitekim cinsiyete göre doğum sayısı Karadeniz Bölgesi genelinde

irdelendiğinde 2004-2008 yıllarına ait verilerin tümünde doğumda erkek

doğumun kadın doğuma oranla daha fazla olduğu görülmektedir. (örneğin 2008

yılında erkek doğum 53.525, kadın doğum 50.799 gibi)

Aynı Ģekilde yaĢ grubuna göre ölüm sayılarına bakıldığında tüm yaĢ grubu

aralıklarında erkeklerin ölüm oranlarının kadınlara oranla daha fazla olduğu

görülmektedir. (Anılan veriler iller ve tüm yaĢ grupları itibarı ile tablolar halinde

verilmiĢtir.)

23

Karadeniz bölgesi genelinde tüm yaĢ gruplarında ölüm sayısı Türkiye geneline

oranlandığında arada kayda değer bir farklılık görülmemektedir.

Kadın-erkek nüfus dağılımında 45-49 yaĢ grubundan baĢlayarak 90+ yaĢ

grubuna kadar olan tüm dilimlerde kadın nüfusun erkek nüfusuna oranla

fazlalığı-ki bazı yaĢ gruplarında bu fark 20.000‟lerin üzerine çıkmaktadır- sosyal

güvence açısından bir sorun kimliğinde değerlendirilmektedir. 45-49 yaĢ

grubundan baĢlayarak 90+ yaĢ grubuna kadar olan dilimlerin tümünde kadın

nüfusun erkeklere oranla toplam fazlalığı yaklaĢık 140.000 olup, bu kiĢilerin her

ne kadar kapalı aile yaĢamı içinde yardımlaĢma geleneği ile yaĢamlarını

sürdürdükleri varsayılsa da sosyal güvenceye sahip olup olmadıklarının

araĢtırılması ve gerekli önlemlerin alınmasının yararlı olacağı düĢünülmektedir.

2009 yılı itibarı ile Karadeniz bölgesinde 15-19 yaĢ grubundaki toplam nüfus

639.754 olup bu grubun 325.960‟ı erkek, 313.794‟ü kadındır. Anılan grup içinde

19 yaĢında olanların kesin sayılarına iliĢkin bir veri elde edilememekle birlikte

bu grup içinde yer alanların en azından yüzde 20‟sinin (yaklaĢık 130.000 kiĢi)

2011 seçimlerinde seçmen kimliğine kavuĢacakları ve yürütülecek seçim

çalıĢmalarında bu kesimin beklentilerine yönelik öğelere yer verilmesinin yararlı

olacağı değerlendirilmektedir.

24

III. EĞİTİM

2009/2010 eğitim ve öğrenim yılı itibarı ile Karadeniz bölgesi genelinde Okul

Öncesi Eğitim Seviyesindeki okul sayısı 1.587‟si kentsel alanlarda, 2.083‟ü

kırsal alanlarda olmak üzere toplam 3.670 olup anılan okullarda eğitim

görmekte olan öğrenci sayısı 58.779 erkek ve 55.000 kız olmak üzere toplam

113.779‟dur.

0

20.000

40.000

60.000

Kamu Özel Kamu Özel

Örgün Eğitim Yaygın Eğitim Genel Toplam

2007/'08 42.186 3.785 1.856 10.008 57.835

2008/'09 42.071 3.896 2.077 10.936 58.980

2009/'10 42.007 4.091 2.165 11.274 59.537

TÜRKİYE GENELİ OKUL SAYISI 2007-2010

05.000

10.00015.00020.00025.00030.000

Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy

Türkiye Karadeniz Bölgesi

2007/'08 22.506 12.953 9.553 3.209 1.475 1.734

2008/'09 23.653 13.243 10.410 3.375 1.539 1.836

2009/'10 26.681 14.134 12.547 3.670 1.587 2.083

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM SEVİYESİNDE OKUL SAYISI 2007-2010

25

Karadeniz bölgesi genelinin Türkiye geneli ile karĢılaĢtırması yapıldığında aynı

eğitim döneminde Türkiye‟deki eĢdeğer okul sayısı 26.681, bu okullarda okuyan

öğrenci sayısı 511.127‟si erkek 469.527‟si kız olmak üzere toplam 980.654

öğrencidir. (Türkiye geneline oranla Karadeniz bölgesindeki okul oranı yüzde

13, öğrenci oranı yüzde 11. Karadeniz Bölgesi illeri nüfusunun Türkiye

nüfusuna oranı yüzde 11.5)

Bu verilere göre Okul Öncesi Eğitim konusunda Karadeniz bölgesinin Türkiye

geneli ile örtüĢtüğü söylenebilir.

26

Anılan okullardaki öğretmen sayısına bakıldığında Türkiye genelinde 2.069

erkek, 40.647 kadın toplam 42.716 öğretmen bulunmakta olup bunların 269‟u

erkek, 5.010‟u kadın olmak üzere 5.279‟u Karadeniz bölgesindedir. (Türkiye

geneline oranı yüzde 12.5)

Ġlköğretim seviyesinde Türkiye‟deki toplam okul sayısı 33.310 olup bunların

4.759‟u Karadeniz bölgesinde bulunmaktadır. (yüzde 14)

05.000

10.00015.00020.00025.00030.00035.000

Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy

Türkiye Karadeniz Bölgesi

2007/'08 34.093 11.255 22.838 5.248 1.376 3.872

2008/'09 33.769 11.503 22.266 5.052 1.374 3.678

2009/'10 33.310 11.840 21.470 4.759 1.380 3.379

İLKÖĞRETİM EĞİTİM SEVİYESİNDE OKUL SAYISI 2007-2010

27

Anılan okullarda Türkiye genelinde okuyan öğrenci sayısı 5.632.328 erkek,

5.284.315 kadın olmak üzere 10.916.643‟tür. Aynı rakamlar Karadeniz bölgesi

illerinde 510.249 erkek, 485.576 kadın olmak üzere 995.825‟dir. (yaklaĢık

yüzde 11-ki bölgenin Türkiye nüfusuna oranı ile örtüĢmektedir.)

Sayı ve öğrenci sayıları verilen okullardaki öğretmen sayılarına bakıldığında

Türkiye genelindeki öğretmen sayısı 485.677, Karadeniz bölgesinde görevli

öğretmen sayısı 57.028‟dir.

Öğretmen baĢına düĢen öğrenci sayısına bakıldığında Türkiye genelinde

ilköğretim seviyesindeki okullarda öğretmen baĢına 22.5 öğrenci, Karadeniz

Bölgesinde öğretmen baĢına 17.5 öğrencidir.

Yukarıda verilen rakamlar genel sayılar üzerinden varılan değerler olup kimi

bölgeler ve kentlerdeki yığılmaları yansıtmamaktadır. Anılan sayıların

veriliĢindeki temel amaç Karadeniz bölgesinin bu konuda Türkiye genelinden

bir farklılığı olup olmadığının belirlenmesine yöneliktir.

28

Genel lise eğitim seviyesindeki okullara gelindiğinde Türkiye genelinde 8.913

lise bulunmakta olup bunların 1.267‟si Karadeniz bölgesi illerindedir.

(Karadeniz bölgesi illerindeki genel liselerin Türkiye geneline oranı yaklaĢık

yüzde 14)

Türkiye genelinde genel liselerde okuyan öğrenci sayısı 2009/2010 eğitim ve

öğrenim yılı itibarı ile 4.240.139, Karadeniz bölgesi illerindeki öğrenci sayısı

450.423‟dür. (yaklaĢık yüzde 9.5)

01.0002.0003.0004.0005.0006.0007.0008.0009.000

Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy

Türkiye Karadeniz Bölgesi

2007/'08 8.280 7.416 864 1.204 1.083 121

2008/'09 8.675 7.831 844 1.243 1.123 120

2009/'10 8.913 8.119 794 1.267 1.152 115

GENEL LİSE EĞİTİM SEVİYESİNDE OKUL SAYISI 2007-2010

29

Anılan okullarda Türkiye genelindeki öğretmen sayısı 450.453, Karadeniz

bölgesi illerinde görevli öğretmen sayısı 26.406‟dır.

Öğretmen baĢına düĢen öğrenci sayısı incelendiğinde Türkiye genelinde 9.4

öğrenciye bir öğretmen, Karadeniz bölgesinde 17 öğrenciye bir öğretmendir.

Karadeniz bölgesi illerinde yüksek öğrenim yapmıĢ bulunan, yapmakta olan ve

yeni kayıtlı öğrenci ve mezun sayıları iller itibarı ile 2004/2009 yılları itibarı ile

karĢılaĢtırmalı olarak tablolar halinde verilmiĢtir.

Yüksek öğrenim görmüĢ ve görmekte olanların sayılarına bakıldığında

2004/2005 eğitim ve öğrenim yılı baz alınarak yapılan değerlendirmelerde yıllar

itibarı ile anılan sayının istikrarlı bir yükseliĢ içinde olduğu görülmektedir.

30

YÜKSEK EĞİTİM KURUMLARINDA ÖNLİSANS ve LİSANS DÜZEYİNDE ÖĞRENCİ SAYILARI

İl Yıl Mezun Okuyan Yeni Kayıtlı

Türk

iye

2004/'05 296.113 1.969.086 543.035

2005/'06 316.128 2.181.217 603.529

2006/'07 340.599 2.291.762 580.992

2007/'08 378.818 2.372.136 602.248

2008/'09 409.023 2.757.828 807.400

Am

asya

2004/'05 1.377 6.023 1.762

2005/'06 1.230 6.439 1.894

2006/'07 1.439 6.224 1.671

2007/'08 1.427 5.906 1.625

2008/'09 1.447 5.948 1.964

Art

vin

2004/'05 183 1.274 474

2005/'06 253 1.416 488

2006/'07 300 1.580 543

2007/'08 377 1.631 516

2008/'09 370 1.731 622

Bo

lu

2004/'05 2.330 13.910 3.994

2005/'06 2.383 15.187 4.178

2006/'07 2.752 15.952 4.052

2007/'08 2.941 15.433 3.747

2008/'09 2.952 15.864 4.285

Ço

rum

2004/'05 718 3.774 1.434

2005/'06 667 4.315 1.560

2006/'07 779 4.843 1.740

2007/'08 912 5.387 1.940

2008/'09 1.001 6.613 2.643

Gir

esu

n

2004/'05 1.412 6.604 2.300

2005/'06 1.348 7.474 2.661

2006/'07 1.490 8.161 2.508

2007/'08 2.028 8.613 2.727

2008/'09 1.855 10.876 5.177

Gü

mü

şhan

e 2004/'05 418 1.928 735

2005/'06 366 2.259 834

2006/'07 370 2.842 1.133

2007/'08 459 3.226 1.118

2008/'09 594 3.425 1.128

31

YÜKSEK EĞİTİM KURUMLARINDA ÖNLİSANS ve LİSANS DÜZEYİNDE ÖĞRENCİ SAYILARI

İl Yıl Mezun Okuyan Yeni Kayıtlı

Kas

tam

on

u 2004/'05 1.337 7.289 2.094

2005/'06 1.689 7.266 2.177

2006/'07 1.635 6.847 1.805

2007/'08 1.373 6.851 1.916

2008/'09 1.452 7.475 2.758

Ord

u

2004/'05 842 4.598 1.587

2005/'06 878 5.179 1.778

2006/'07 800 5.661 1.687

2007/'08 878 6.305 2.181

2008/'09 975 6.857 2.791

Riz

e

2004/'05 986 5.426 2.106

2005/'06 1.211 5.888 2.041

2006/'07 1.264 6.277 2.084

2007/'08 1.412 6.573 2.224

2008/'09 1.607 7.737 3.191

Sam

sun

2004/'05 3.882 18.919 4.997

2005/'06 3.519 20.458 5.138

2006/'07 4.343 20.572 4.919

2007/'08 4.557 20.993 5.365

2008/'09 4.738 22.360 6.714

Sin

op

2004/'05 528 2.091 663

2005/'06 484 2.306 742

2006/'07 547 2.312 640

2007/'08 537 2.397 732

2008/'09 568 2.592 870

Toka

t

2004/'05 1.815 9.394 3.321

2005/'06 2.198 10.407 3.512

2006/'07 2.361 11.127 3.636

2007/'08 2.279 12.281 4.194

2008/'09 2.708 14.469 5.474

Trab

zon

2004/'05 4.586 25.450 5.831

2005/'06 4.653 26.898 6.672

2006/'07 3.914 28.866 6.627

2007/'08 4.981 30.735 7.584

2008/'09 5.402 34.678 10.692

32

YÜKSEK EĞİTİM KURUMLARINDA ÖNLİSANS ve LİSANS DÜZEYİNDE ÖĞRENCİ SAYILARI

İl Yıl Mezun Okuyan Yeni Kayıtlı

Zon

guld

ak

2004/'05 1.895 11.701 3.588

2005/'06 2.099 13.091 3.877

2006/'07 2.331 13.888 4.000

2007/'08 2.803 14.331 4.215

2008/'09 2.900 15.082 4.763

Bay

bu

rt

2004/'05 167 993 606

2005/'06 255 1.332 667

2006/'07 335 1.592 716

2007/'08 451 1.585 657

2008/'09 472 1.777 795

Bar

tın

2004/'05 484 1.651 595

2005/'06 445 1.735 649

2006/'07 420 1.831 592

2007/'08 528 1.929 742

2008/'09 511 2.099 794

Kar

abü

k

2004/'05 657 4.021 1.358

2005/'06 886 4.506 1.537

2006/'07 965 4.742 1.429

2007/'08 964 4.929 1.464

2008/'09 1.152 5.739 2.247

Dü

zce

2004/'05 796 4.738 1.551

2005/'06 811 5.228 1.627

2006/'07 813 5.617 1.622

2007/'08 819 5.782 1.705

2008/'09 962 6.235 2.192

Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı

33

IV. HUDUT KAPILARI

Karadeniz bölgesi illerinden Artvin, Samsun, Sinop, Trabzon, Zonguldak,

Giresun, Kastamonu, Ordu, Rize, Bartın‟dan hava, kara, deniz yolu ile yurtiçi ve

yurtdıĢına giriĢ ve çıkıĢlar gerçekleĢmekte olup, yoğunlukları itibarı ile anılan

faaliyetlerin bölgenin sosyo-ekonomik yapısına etkileri aĢağıda irdelenmektedir.

IV-1. 2007 yılında havayolu ile Türkiye‟ye giriĢ yapanların (vatandaĢ) sayıları

6.160.021 kiĢi olup Karadeniz bölgesi illerinden havayolu ile (Samsun-Trabzon)

giriĢ yapanların sayısı (vatandaĢ) 66.491‟dir. (toplam havayolu giriĢlerinin

yüzde 11‟i) Aynı rakamlar 2008 yılı itibarı ile Türkiye genelinde 6.529.561,

Samsun ve Trabzon için 66.077‟dir. (yüzde 10.5)

IV-2. 2007 yılında karayolu ile Türkiye‟ye giriĢ yapanların (vatandaĢ) toplam

sayısı 2.139.114 olup Karadeniz bölgesi illerinden karayolu ile giriĢ yapanların

(vatandaĢ) sayısı ( Artvin) 180.236‟dır. (yüzde 8.8) Aynı rakamlar 2008 yılı için

Türkiye geneli 2.772.514, Artvin için 272.086‟dır. (yüzde 10)

Artvin ilinden 2005 yılında karayolu ile giriĢ-çıkıĢ yapan vatandaĢların sayısı

171.790, 2006 yılında 215.069, 2007 yılında 361.300, 2008 yılında 547.436‟dır.

34

Görüleceği üzere 4 yıl içinde (2005-2008) Artvin ilinden karayolu ile giriĢ-çıkıĢ

yapanların sayıları yaklaĢık yüzde 300 oranında bir artıĢ göstermiĢ olup bu artıĢ

hudut kapısındaki hizmet ve sağlanan olanakların da eĢ zamanlı olarak anılan

yoğunluğa yanıt verecek ölçüde iyileĢtirilmesini gerektirmektedir.

IV-3. Türkiye‟ye deniz yolu ile giriĢ yapan vatandaĢların sayıları 2007 yılında

362.577 olup Karadeniz bölgesi illerinden giriĢ yapanların ( Artvin, Samsun,

Sinop, Trabzon, Zonguldak, Giresun, Kastamonu, Ordu, Rize, Bartın) sayısı

59.439‟dur. (yüzde 16) Aynı rakamlar 208 yılı için Türkiye genelinde 368.254,

Karadeniz bölgesi illerinde 54.437‟dir. (yüzde 15)

Ancak havayolu ile giriĢlerin iki il, (Samsun-Trabzon) karayolu ile giriĢlerin bir

ilde (Artvin) yoğunlaĢmasına karĢın deniz yolu ile giriĢlerin 10 ile yayılmıĢ

olması gerek hizmet vermede gerek ekonomik hareketlilikte sıklet merkezleri

oluĢmasını engeller görünmektedir. Deniz yolu ile vatandaĢ giriĢ-çıkıĢlarının

sayılarına bakıldığında 10 ilin üçünde bir yoğunlaĢma görülmektedir. 2005

yılında 45.972 giriĢ-çıkıĢın yaĢandığı Samsun‟da aynı rakam 2008 yılında

35.589‟a, 2005 yılında 31.007 giriĢ-çıkıĢın yaĢandığı Zonguldak‟ta aynı rakam

2008 yılında 29.850‟le gerilerken, 2005 yılında 21.518 giriĢ-çıkıĢın yaĢandığı

Trabzon‟da aynı rakam 2008‟de 36.103‟e yükselmiĢtir. En dramatik düĢüĢ ise

35

2005 yılında 11.001 giriĢ-çıkıĢın yaĢandığı Rize‟de aynı rakamın 2008 yılında

360 kiĢiye inmiĢ oluĢudur.

Hava, kara ve deniz yolu ile giriĢ-çıkıĢlar bir arada değerlendirildiğinde

Karadeniz bölgesi illerinde Samsun, Trabzon ve Artvin ilk üç sırada yer

almaktadır.

IV-4. Aynı değerlendirmeler vatandaĢ çıkıĢları temelinde yapıldığında elde

edilen veriler giriĢlerle çok büyük farklılıklar içermemekte ancak karayolu ile

giriĢlerde 2005-2008 döneminde yaĢanan artıĢa karĢın (yüzde 3.5) hava ve deniz

yolu ile giriĢlerde yüzde 2-3 oranında bir azalma görülmektedir.

2007 yılında Türkiye‟den havayolu ile çıkıĢ yapan vatandaĢların sayısı

6.250.261, Karadeniz bölgesi illerinden çıkıĢ yapanların sayısı 62.801, 2008

yılında aynı rakamlar sırası ile 6.713.398 ve 60.345‟dir. ( 2007 yılında yaklaĢık

yüzde 10, 2008 yılında yüzde 9)

36

2005 yılında Samsun‟dan havayolu ile çıkıĢ yapanların sayısı 29.586 iken aynı

rakam 2008‟de 25.573‟e gerilemiĢtir. Samsun‟daki bu azalmaya karĢın aynı

rakamlar Trabzon için 2005 yılında 28.171 ve 2008 yılında 34.772 olarak

gerçekleĢmiĢtir.

Deniz yolu ile çıkıĢ gerçekleĢen illere bakıldığında 2005-2008 yılları arasındaki

değerlendirmede Samsun, Giresun, Ordu, Rize illerinde azalma, Sinop, Trabzon,

Zonguldak, Kastamonu, Bartın illerinde artıĢ olduğu gözlemlenmektedir.

ÇıkıĢlarda en büyük artıĢ Trabzon‟da (2005‟de 11.197, 2008‟de 18.090), en

büyük azalma Rize‟de (2005‟de 5.568, 2008‟de 289) görülmektedir. Deniz yolu

ile çıkıĢlarda en hareketli ilk üç il Samsun, Trabzon ve Zonguldak‟tır.

IV-5. 2008 yılı verilerine göre Karadeniz bölgesinde hudut kapısı kimliğini

taĢıyan illerimizden giriĢ yapan vatandaĢ sayısı 394.864, çıkıĢ yapanların sayısı

389.535 olmak üzere toplam 784.399‟dur. Bu rakam 2008 yılında hava-kara-

deniz ve demiryolu ile Türkiye‟ye giriĢ yapan 9.690.814 ve çıkıĢ yapan

9.869.521 olmak üzere toplam 19.560.335 vatandaĢımızın yaklaĢık yüzde 4‟ünü

oluĢturmaktadır.

37

Bu oran toplam rakamlara bakıldığında minimal bir değeri ifade ediyor olsa da,

yukarıda belirtilen toplam yüzde 4‟ün Karadeniz bölgesi illeri arasında özellikle

dört ilde yoğunlaĢtığı dikkate alındığında anılan iller temelinde (Trabzon,

Artvin, Samsun, Zonguldak) sosyo-ekonomik bir artı değer sağlamakta olduğu

ortaya çıkmaktadır. Bu verilerin Türkiye-Ermenistan ve Azerbaycan‟ı birbirine

bağlayan ve Orta Asya ülkelerine uzanacak demiryolu projesi hayata geçtiğinde

olumlu yönde değiĢeceği ve bölgedeki sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel yapı

üzerinde de aynı olumlulukta değiĢimler sağlayacağı dikkatlerden uzak

tutulmamalıdır.

38

V. EKONOMİ

Karadeniz Bölgesi genelinde ekonomik verilere değiĢik bir bakıĢ açısı ile

yaklaĢıldığında olumlu ve olumsuz hareketliliklerin eĢ zamanlı olarak

gerçekleĢtiği görülmektedir.

Bu bağlamda „ĠĢ Demografisi‟ne iliĢkin veriler irdelendiğinde elde edilen

sonuçlar aĢağıda verilmektedir.

2008 yılında Türkiye genelinde 4.903 Ģirket kurulurken Karadeniz bölgesinde

faaliyete geçen Ģirket sayısı 2.510 olarak gerçekleĢmiĢtir. (Türkiye genelinin

yaklaĢık yüzde 50‟si) Aynı yıl Türkiye genelinde 9.578 Ģirket faaliyetini tatil

ederken Karadeniz bölgesinde kapanan Ģirket sayısı 345 olmuĢtur. 2008 yılında

Ģirket kurulması açısından büyük bir canlılığın yaĢandığı Karadeniz bölgesinde

kapanan Ģirket sayısı da son derece az olmuĢtur. 2009 yılında Türkiye genelinde

44.472 yeni Ģirket kurulmuĢ, bunların 2.258‟i yine Karadeniz bölgesinde

faaliyete geçmiĢtir. Kurulan Ģirket sayısında 2008 ve 2009 yılları arasında

Karadeniz bölgesinde büyük bir farklılık görülmemekle birlikte Türkiye‟de 2009

yılında faaliyete geçen Ģirket sayısındaki artıĢ Karadeniz bölgesinde sayısal

39

anlamda önemli bir değiĢiklik olmamasına karĢın yüzdeyi aĢağıya çekmiĢtir.

(YaklaĢık yüzde 5)

2009 yılında Karadeniz bölgesinde kurulan 2.258 Ģirkete karĢın 393 Ģirketin

kapanmıĢ oluĢu aynı yıl Türkiye genelinde 10.395 Ģirketin kapanmıĢ olması ile

birlikte dikkate alındığında 2008 ve 2009 yıllarında Ģirket faaliyetleri

bağlamında istikrarlı bir yapının varlığını akla getirmektedir.

Ancak iĢ demografisi ticarethane temelinde değerlendirildiğinde aynı olumlu

tablo tekrarlanmamaktadır. ġöyle ki 2008 yılında Karadeniz bölgesinde toplam

2.557 ticarethane kurulurken daha önceki yıllarda kurulanlarla birlikte 5.321

ticarethane kapanmıĢ, 2009 yılında 2.731 ticarethanenin kuruluĢuna karĢın bu

defa kapanan ticarethane sayısı 2.356 olmuĢtur.

Bu veriler ĢirketleĢme konusunda Karadeniz bölgesinde kayda değer olumlu bir

hareketlenmeyi iĢaret ederken küçük iĢletmeler tarzında algılanması olası

ticarethanelerde aynı olumluluğu görebilmek mümkün değildir.

Kurulan Şirket Sayısı

Kapanan Şirket Sayısı

Kurulan Ticarethane

Sayısı

Kapanan Ticarethane

Sayısı

Karadeniz Bölgesi

2.510

345

2.557

5.321

2.258

393

2.7312.356

KARADENİZ BÖLGESİ İŞ DEMOGRAFİSİ

2008 2009

40

AraĢtırmamız alan çalıĢmalarını içermediği için ĢirketleĢmedeki artıĢ ve

ticarethanelerin faaliyetlerindeki azalmanın köken alanlarına inerek nedenlerinin

saptanması mümkün olamamıĢtır.

Ancak bu olumlu ve olumsuz tabloların aynı zaman dilimlerinde ortaya çıkmıĢ

olması, sermayenin daha profesyonel yönetimi ve giriĢim gücünün

profesyonellikle desteklenmesi olarak yorumlanabileceği gibi küçük iĢletmelerin

ciddi darboğazlar yaĢamakta olduğu tarzında da değerlendirilebilir.

Bu konuda kesin bulgulara ancak alanda yapılacak incelemelerle varılabileceği

ise ayrıca not edilmelidir. Bu verilerin değerlendirilmesinde dikkate alınması

gereken bir ayrı nokta tescil edilen Ģirketlerin sermaye yapıları, iĢtigal alanları,

tescil iĢlemleri sonrası faaliyete geçip geçmedikleri, yarattıkları istihdam ve

katma değerlerin ölçülmesidir.

Karadeniz bölgesi illerine 2009 yılı itibarı ile açılan ve kapanan ticaret ünvanlı

iĢyerleri genelinde bakıldığında Amasya, Çorum, Giresun, Samsun, Tokat,

Trabzon, Zonguldak, Bayburt, Bartın, Düzce‟de kapanan ticarethanelerin

sayılarının açılanlardan fazla, Bolu, Kastamonu, Ordu, Karabük‟te kapananların

açılanlardan az, Artvin, GümüĢhane, Rize, Sinop‟ta yaklaĢık değerlerle eĢit

olduğu görülmektedir.

Açılanlara oranla en fazla ticarethanenin kapandığı iki il Ordu ve Karabük

olarak ortaya çıkmaktadır. (Ordu‟da açılan ticarethane sayısı 377, kapanan 551,

Karabük‟te açılan ticarethane sayısı 80, kapanan 222‟dir. Sayısal olarak

Ordu‟nun birinci sırada yer alıĢına karĢın oransal olarak Karabük birinci

sıradadır.)

41

İl Bazında İşgücü Göstergeleri 2009

İl Adı

İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI

İŞSİZLİK ORANI İSTİHDAM ORANI

Oran (%)

Bölge Sırası

Oran (%)

Bölge Sırası

Oran (%)

Bölge Sırası

Amasya 56,2 10 6,9 10 52,4 11

Artvin 64,0 2 5,6 4 60,4 2

Bolu 50,2 17 11,5 14 44,5 17

Çorum 56,1 11 6,3 6 52,5 10

Giresun 59,3 6 6,5 8 55,4 7

Gümüşhane 62,4 3 4,4 1 59,6 3

Kastamonu 51,7 15 7,3 11 47,9 15

Ordu 59,4 5 5,9 5 55,9 5

Rize 65,8 1 4,6 3 62,8 1

Samsun 55,6 12 7,3 11 51,6 12

Sinop 52,5 14 10,4 13 47,0 16

Tokat 53,5 13 5,9 5 50,4 13

Trabzon 59,7 4 6,6 9 55,8 6

Zonguldak 57,3 8 7,3 11 53,1 9

Bayburt 59,2 7 4,5 2 56,5 4

Bartın 57,2 9 6,4 7 53,6 8

Karabük 53,5 13 8,4 12 49,0 14

Düzce 51,2 16 14,6 15 43,8 18

Ġl bazında ĠĢgücü Göstergeleri 2009 yılı verilerine göre irdelendiğinde,

bölgedeki iĢsizlik oranı yüzde 7.2‟dür. Ġstihdamda bölge ortalaması yüzde 52.9,

iĢgücüne katılmada bölge ortalaması yüzde 56.9‟dür.

Bölge iĢsizlik ortalaması olan yüzde 7.24, iĢsizliğin en fazla olduğu ilk üç il

özelinde irdelendiğinde bu iller sırası ile Düzce, (yüzde 14.6) Bolu, (yüzde 11.5)

ve Sinop‟tur.(yüzde 10.4)

42

ĠĢsizliğin en düĢük olduğu Karadeniz bölgesi ilk üç ili ise sırası ile GümüĢhane,

(yüzde 4.4) Bayburt, (yüzde 4.5) ve Rize‟dir. (yüzde 4.6)

Ekonomik faaliyetlere göre ihracat ve ithalat rakam ve kalemlerine bakıldığında

bölgenin sanayileĢmemiĢ yapısı açık biçimde ortaya çıkmaktadır.

43

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İHRACAT (BİN ABD DOLARI)

Balıkçılık

Diğer Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet

Faaliyetleri

Elektrik, Gaz ve Su Gayrimenkul

Kiralama ve İş Faaliyetleri

İl Yıl Toplam

000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Türk

iye

2004 63.167.153 103.118 0,2% 1.619 0,0% 60.173 0,1% 1.354 0,0%

2005 73.476.408 139.500 0,2% 926 0,0% 103.449 0,1% 258 0,0%

2006 85.534.676 130.858 0,2% 1.390 0,0% 123.593 0,1% 425 0,0%

2007 107.271.750 158.252 0,1% 1.356 0,0% 168.839 0,2% 1.399 0,0%

2008 132.027.196 240.330 0,2% 1.675 0,0% 73.324 0,1% 1.882 0,0%

Am

asya

2004 12.136 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 17.758 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 8.947 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 22.235 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 26.062 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Art

vin

2004 13.092 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 24.590 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 27.477 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 60.063 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 91.620 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Bo

lu

2004 14.064 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 22.635 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 25.155 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 33.877 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 47.013 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Ço

rum

2004 34.385 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 54.992 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 61.395 0 0,0% 1 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 80.551 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 112.353 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Gir

esu

n

2004 69.115 0 0,0% 5 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 117.225 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 102.885 19 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 100.306 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 113.248 13 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Gü

mü

şhan

e 2004 119 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 42 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 9 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 140 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 8 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

44

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İHRACAT (BİN ABD DOLARI)

Balıkçılık

Diğer Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet

Faaliyetleri

Elektrik, Gaz ve Su Gayrimenkul

Kiralama ve İş Faaliyetleri İl Yıl Toplam

000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Kas

tam

on

u 2004 28.877 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 53.887 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 59.381 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 114.482 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 260.437 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Ord

u

2004 268.999 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 353.286 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 280.561 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 284.870 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 316.564 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Riz

e

2004 126.200 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 159.172 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 273.647 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 371.585 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 345.150 27 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Sam

sun

2004 108.817 275 0,3% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 118.872 54 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 158.329 111 0,1% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 218.370 9 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 459.818 35 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Sin

op

2004 8.355 28 0,3% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 11.293 451 4,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 12.288 87 0,7% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 17.899 368 2,1% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 16.444 270 1,6% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Toka

t

2004 7.158 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 8.209 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 10.984 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 16.487 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 21.153 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Trab

zon

2004 560.096 231 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 965.882 96 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 728.710 45 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 890.900 171 0,0% 2 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 910.995 71 0,0% 12 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

45

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İHRACAT (BİN ABD DOLARI)

Balıkçılık

Diğer Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet

Faaliyetleri

Elektrik, Gaz ve Su

Gayrimenkul Kiralama ve İş

Faaliyetleri İl Yıl Toplam

000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Zon

guld

ak 2004 89.939 280 0,3% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 116.856 412 0,4% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 166.255 336 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 224.971 371 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 485.983 838 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Bay

bu

rt

2004 1.076 0 0,0% 0 0,0% 14 1,3% 1.062 98,7%

2005 895 0 0,0% 0 0,0% 5 0,6% 891 99,6%

2006 610 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 610 100,0%

2007 1.119 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 1.119 100,0%

2008 267 0 0,0% 0 0,0% 6 2,2% 261 97,8%

Bar

tın

2004 3.064 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 2.553 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 2.915 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 4.055 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 9.632 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Kar

abü

k

2004 13.022 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 9.187 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 13.915 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 17.567 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 30.299 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Dü

zce

2004 55.869 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 41.759 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 37.258 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 54.682 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 90.254 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

46

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İHRACAT (BİN ABD DOLARI)

İmalat Madencilik ve Taşocakçılığı

Tarım ve Ormancılık

Toptan ve Perakende

Ticaret İl Yıl Toplam 000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Türk

iye

2004 63.167.153 59.579.116 94,3% 649.237 1,0% 2.541.777 4,0% 230.758 0,4%

2005 73.476.408 68.813.408 93,7% 810.241 1,1% 3.328.814 4,5% 279.812 0,4%

2006 85.534.676 80.246.109 93,8% 1.146.326 1,3% 3.480.539 4,1% 405.435 0,5%

2007 107.271.750 101.081.873 94,2% 1.660.895 1,5% 3.725.213 3,5% 473.923 0,4%

2008 132.027.196 125.187.659 94,8% 2.155.150 1,6% 3.936.711 3,0% 430.465 0,3%

Am

asya

2004 12.136 11.041 91,0% 308 2,5% 788 6,5% 0 0,0%

2005 17.758 17.087 96,2% 367 2,1% 304 1,7% 0 0,0%

2006 8.947 8.037 89,8% 110 1,2% 800 8,9% 0 0,0%

2007 22.235 18.276 82,2% 120 0,5% 3.839 17,3% 0 0,0%

2008 26.062 25.830 99,1% 188 0,7% 43 0,2% 0 0,0%

Art

vin

2004 13.092 12.817 97,9% 2 0,0% 274 2,1% 0 0,0%

2005 24.590 24.353 99,0% 51 0,2% 171 0,7% 15 0,1%

2006 27.477 27.348 99,5% 48 0,2% 76 0,3% 5 0,0%

2007 60.063 59.756 99,5% 121 0,2% 184 0,3% 2 0,0%

2008 91.620 78.739 85,9% 12.638 13,8% 243 0,3% 0 0,0%

Bo

lu

2004 14.064 14.045 99,9% 18 0,1% 0 0,0% 0 0,0%

2005 22.635 22.583 99,8% 52 0,2% 0 0,0% 0 0,0%

2006 25.155 25.106 99,8% 40 0,2% 0 0,0% 8 0,0%

2007 33.877 33.838 99,9% 22 0,1% 17 0,1% 0 0,0%

2008 47.013 45.435 96,6% 51 0,1% 1.527 3,2% 0 0,0%

Ço

rum

2004 34.385 31.711 92,2% 1 0,0% 2.674 7,8% 0 0,0%

2005 54.992 51.759 94,1% 5 0,0% 3.228 5,9% 0 0,0%

2006 61.395 56.762 92,5% 4 0,0% 4.628 7,5% 0 0,0%

2007 80.551 74.723 92,8% 1 0,0% 5.817 7,2% 11 0,0%

2008 112.353 105.341 93,8% 2 0,0% 6.999 6,2% 11 0,0%

Gir

esu

n

2004 69.115 46.652 67,5% 97 0,1% 22.361 32,4% 0 0,0%

2005 117.225 83.910 71,6% 0 0,0% 33.315 28,4% 0 0,0%

2006 102.885 65.184 63,4% 0 0,0% 37.682 36,6% 0 0,0%

2007 100.306 71.784 71,6% 0 0,0% 28.521 28,4% 0 0,0%

2008 113.248 82.791 73,1% 0 0,0% 30.445 26,9% 0 0,0%

Gü

mü

şhan

e 2004 120 119 99,2% 0 0,0% 1 0,8% 0 0,0%

2005 43 41 95,3% 0 0,0% 2 4,7% 0 0,0%

2006 9 9 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 140 140 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 8 1 12,5% 0 0,0% 7 87,5% 0 0,0%

47

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İHRACAT (BİN ABD DOLARI)

İmalat Madencilik ve Taşocakçılığı

Tarım ve Ormancılık

Toptan ve Perakende

Ticaret İl Yıl Toplam 000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Kas

tam

on

u 2004 28.877 15.950 55,2% 12.927 44,8% 0 0,0% 0 0,0%

2005 53.887 53.869 100,0% 0 0,0% 17 0,0% 0 0,0%

2006 59.381 59.381 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 114.482 63.253 55,3% 31.265 27,3% 0 0,0% 19.964 17,4%

2008 260.437 258.486 99,3% 1.894 0,7% 57 0,0% 0 0,0%

Ord

u

2004 268.999 123.750 46,0% 1.458 0,5% 143.791 53,5% 0 0,0%

2005 353.286 145.862 41,3% 2.266 0,6% 205.158 58,1% 0 0,0%

2006 280.561 136.824 48,8% 3.552 1,3% 140.184 50,0% 0 0,0%

2007 284.870 155.368 54,5% 1.827 0,6% 127.674 44,8% 0 0,0%

2008 316.564 186.336 58,9% 1.288 0,4% 128.939 40,7% 0 0,0%

Riz

e

2004 126.200 41.664 33,0% 78.007 61,8% 6.529 5,2% 0 0,0%

2005 159.172 49.194 30,9% 103.399 65,0% 6.579 4,1% 0 0,0%

2006 273.647 46.101 16,8% 221.673 81,0% 5.873 2,1% 0 0,0%

2007 371.585 60.243 16,2% 306.165 82,4% 5.170 1,4% 8 0,0%

2008 345.150 79.809 23,1% 258.588 74,9% 6.725 1,9% 0 0,0%

Sam

sun

2004 108.817 92.362 84,9% 6 0,0% 16.174 14,9% 0 0,0%

2005 118.872 88.355 74,3% 15 0,0% 30.286 25,5% 161 0,1%

2006 158.329 142.532 90,0% 14 0,0% 15.673 9,9% 0 0,0%

2007 218.370 205.449 94,1% 148 0,1% 12.640 5,8% 124 0,1%

2008 459.818 428.785 93,3% 3 0,0% 30.806 6,7% 189 0,0%

Sin

op

2004 8.355 3.773 45,2% 0 0,0% 4.554 54,5% 0 0,0%

2005 11.293 4.864 43,1% 0 0,0% 5.978 52,9% 0 0,0%

2006 12.288 5.416 44,1% 0 0,0% 6.786 55,2% 0 0,0%

2007 17.899 7.995 44,7% 0 0,0% 9.536 53,3% 0 0,0%

2008 16.444 4.221 25,7% 0 0,0% 11.953 72,7% 0 0,0%

Toka

t

2004 7.158 6.913 96,6% 4 0,1% 241 3,4% 0 0,0%

2005 8.209 8.063 98,2% 73 0,9% 72 0,9% 0 0,0%

2006 10.984 10.571 96,2% 365 3,3% 47 0,4% 0 0,0%

2007 16.487 16.037 97,3% 364 2,2% 87 0,5% 0 0,0%

2008 21.153 20.841 98,5% 178 0,8% 135 0,6% 0 0,0%

Trab

zon

2004 560.096 162.474 29,0% 200 0,0% 397.136 70,9% 55 0,0%

2005 965.882 267.471 27,7% 106 0,0% 698.209 72,3% 0 0,0%

2006 728.710 216.950 29,8% 571 0,1% 511.072 70,1% 72 0,0%

2007 890.900 268.953 30,2% 1.527 0,2% 620.364 69,6% 78 0,0%

2008 910.995 309.286 34,0% 2.241 0,2% 599.352 65,8% 33 0,0%

48

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İHRACAT (BİN ABD DOLARI)

İmalat Madencilik ve Taşocakçılığı

Tarım ve Ormancılık

Toptan ve Perakende

Ticaret İl Yıl Toplam 000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Zon

guld

ak 2004 89.939 87.945 97,8% 56 0,1% 949 1,1% 708 0,8%

2005 116.856 94.670 81,0% 0 0,0% 21.281 18,2% 493 0,4%

2006 166.255 138.088 83,1% 9 0,0% 27.021 16,3% 803 0,5%

2007 224.971 210.919 93,8% 225 0,1% 13.457 6,0% 0 0,0%

2008 485.983 459.312 94,5% 18.780 3,9% 7.053 1,5% 0 0,0%

Bay

bu

rt

2004 1.076 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 895 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 610 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 1.119 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 267 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Bar

tın

2004 3.064 3.036 99,1% 3 0,1% 25 0,8% 0 0,0%

2005 2.553 2.553 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 2.915 2.915 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 4.055 4.055 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 9.632 9.630 100,0% 2 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Kar

abü

k

2004 13.022 11.244 86,3% 1.777 13,6% 0 0,0% 0 0,0%

2005 9.187 8.414 91,6% 774 8,4% 0 0,0% 0 0,0%

2006 13.915 12.805 92,0% 1.110 8,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 17.567 17.036 97,0% 531 3,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 30.299 30.243 99,8% 56 0,2% 0 0,0% 0 0,0%

Dü

zce

2004 55.869 22.440 40,2% 0 0,0% 33.430 59,8% 0 0,0%

2005 41.759 24.591 58,9% 1 0,0% 17.167 41,1% 0 0,0%

2006 37.258 30.545 82,0% 23 0,1% 6.691 18,0% 0 0,0%

2007 54.682 49.383 90,3% 1 0,0% 5.298 9,7% 0 0,0%

2008 90.254 83.356 92,4% 66 0,1% 6.829 7,6% 4 0,0%

49

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İTHALAT (BİN ABD DOLARI)

Balıkçılık

Diğer Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet

Faaliyetleri

Elektrik, Gaz ve Su Gayrimenkul

Kiralama ve İş Faaliyetleri İl Yıl Toplam

000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Türk

iye

2004 97.539.766 7.868 0,0% 9.923 0,0% 15.683 0,0% 867 0,0%

2005 116.774.151 24.233 0,0% 15.465 0,0% 18.208 0,0% 5.985 0,0%

2006 139.576.174 32.627 0,0% 14.551 0,0% 18.208 0,0% 1.073 0,0%

2007 170.062.715 30.935 0,0% 28.265 0,0% 21.528 0,0% 2.395 0,0%

2008 201.963.574 41.125 0,0% 32.320 0,0% 15.492 0,0% 1.696 0,0%

Am

asya

2004 10.899 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 10.007 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 11.861 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 13.197 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 27.669 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Art

vin

2004 56.557 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 47.752 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 48.589 13 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 50.496 27 0,1% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 55.968 4 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Bo

lu

2004 61.590 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 68.129 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 69.828 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 91.208 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 137.935 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Ço

rum

2004 31.247 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 22.434 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 29.716 0 0,0% 2 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 35.964 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 72.155 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Gir

esu

n

2004 14.098 93 0,7% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 12.734 39 0,3% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 10.622 144 1,4% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 8.493 111 1,3% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 19.485 42 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Gü

mü

şhan

e 2004 214 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 1.298 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 413 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 612 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 131 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

50

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İTHALAT (BİN ABD DOLARI)

Balıkçılık

Diğer Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet

Faaliyetleri

Elektrik, Gaz ve Su

Gayrimenkul Kiralama ve İş

Faaliyetleri İl Yıl Toplam

000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Kas

tam

on

u 2004 29.040 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 68.040 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 60.764 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 55.744 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 77.911 0 0,0% 4 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Ord

u

2004 64.577 14 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 50.800 23 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 91.015 68 0,1% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 88.399 52 0,1% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 106.190 915 0,9% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Riz

e

2004 14.908 116 0,8% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 18.028 286 1,6% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 12.467 291 2,3% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 13.880 90 0,6% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 35.759 685 1,9% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Sam

sun

2004 265.569 25 0,0% 2 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 263.925 40 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 346.857 26 0,0% 1 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 521.955 26 0,0% 1 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 784.032 0 0,0% 1 0,0% 0 0,0% 1 0,0%

Sin

op

2004 2.361 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 2.898 24 0,8% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 2.882 14 0,5% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 1.918 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 4.857 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Toka

t

2004 12.766 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 15.439 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 14.138 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 19.416 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 18.347 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Trab

zon

2004 78.337 29 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 1 0,0%

2005 100.496 154 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 74.454 205 0,3% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 94.100 192 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 114.028 2.366 2,1% 6 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

51

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İTHALAT (BİN ABD DOLARI)

Balıkçılık

Diğer Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet

Faaliyetleri

Elektrik, Gaz ve Su

Gayrimenkul Kiralama ve İş

Faaliyetleri İl Yıl Toplam

000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Zon

guld

ak 2004 89.939 280 0,3% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 116.856 412 0,4% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 166.255 336 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 224.971 371 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 485.983 838 0,2% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Bay

bu

rt

2004 1.138 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 1.122 98,6%

2005 1.146 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 1.146 100,0%

2006 2.841 31 1,1% 0 0,0% 0 0,0% 2.810 98,9%

2007 2.311 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 2.259 97,7%

2008 1.129 0 0,0% 0 0,0% 26 2,3% 1.022 90,5%

Bar

tın

2004 7.154 0 0,0% 4 0,1% 0 0,0% 0 0,0%

2005 9.820 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 15.989 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 16.692 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 8.143 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Kar

abü

k

2004 61.740 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 118.664 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 189.361 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 143.695 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 270.110 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

Dü

zce

2004 41.277 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 63.251 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 62.541 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 58.349 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 67.120 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

52

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İTHALAT (BİN ABD DOLARI)

İmalat Madencilik ve Taşocakçılığı

Tarım ve Ormancılık

Toptan ve Perakende

Ticaret İl Yıl Toplam 000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Türk

iye

2004 97.539.766 80.447.302 82,5% 10.980.937 11,3% 2.757.392 2,8% 3.319.794 3,4%

2005 116.774.151 94.208.255 80,7% 16.321.199 14,0% 2.801.365 2,4% 3.379.441 2,9%

2006 139.576.174 110.378.826 79,1% 22.033.762 15,8% 2.902.369 2,1% 4.194.758 3,0%

2007 170.062.715 133.938.136 78,8% 25.314.075 14,9% 4.640.577 2,7% 6.086.804 3,6%

2008 201.963.574 150.252.335 74,4% 35.649.704 17,7% 6.391.914 3,2% 9.578.987 4,7%

Am

asya

2004 10.899 7.858 72,1% 0 0,0% 2.403 22,0% 638 5,9%

2005 10.007 8.781 87,7% 0 0,0% 1.141 11,4% 85 0,8%

2006 11.861 11.469 96,7% 0 0,0% 392 3,3% 0 0,0%

2007 13.197 8.816 66,8% 3 0,0% 4.379 33,2% 0 0,0%

2008 27.669 13.433 48,5% 3 0,0% 14.233 51,4% 0 0,0%

Art

vin

2004 56.557 20.347 36,0% 22.846 40,4% 628 1,1% 12.736 22,5%

2005 47.752 19.768 41,4% 25.473 53,3% 761 1,6% 1.751 3,7%

2006 48.589 25.331 52,1% 22.599 46,5% 645 1,3% 0 0,0%

2007 50.496 12.348 24,5% 37.961 75,2% 159 0,3% 1 0,0%

2008 55.968 9.739 17,4% 46.172 82,5% 53 0,1% 0 0,0%

Bo

lu

2004 61.590 48.838 79,3% 0 0,0% 12.699 20,6% 52 0,1%

2005 68.129 59.534 87,4% 3 0,0% 8.592 12,6% 0 0,0%

2006 69.828 63.320 90,7% 16 0,0% 6.479 9,3% 12 0,0%

2007 91.208 79.734 87,4% 0 0,0% 11.436 12,5% 38 0,0%

2008 137.935 114.595 83,1% 6 0,0% 16.993 12,3% 6.342 4,6%

Ço

rum

2004 31.247 17.425 55,8% 0 0,0% 12.262 39,2% 1.560 5,0%

2005 22.434 14.146 63,1% 0 0,0% 7.749 34,5% 539 2,4%

2006 29.716 18.297 61,6% 26 0,1% 11.198 37,7% 192 0,6%

2007 35.964 19.013 52,9% 439 1,2% 13.569 37,7% 2.943 8,2%

2008 72.155 51.267 71,1% 89 0,1% 18.106 25,1% 2.693 3,7%

Gir

esu

n

2004 14.098 2.173 15,4% 190 1,3% 9.221 65,4% 2.420 17,2%

2005 12.734 5.895 46,3% 0 0,0% 4.562 35,8% 2.237 17,6%

2006 10.622 4.411 41,5% 0 0,0% 5.374 50,6% 693 6,5%

2007 8.493 4.753 56,0% 0 0,0% 3.543 41,7% 85 1,0%

2008 19.845 4.651 23,4% 6.337 31,9% 8.456 42,6% 0 0,0%

Gü

mü

şhan

e 2004 214 214 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2005 1.298 579 44,6% 0 0,0% 719 55,4% 0 0,0%

2006 413 413 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 612 612 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 131 131 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

53

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İTHALAT (BİN ABD DOLARI)

İmalat

Madencilik ve Taşocakçılığı

Tarım ve Ormancılık

Toptan ve Perakende Ticaret

İl Yıl Toplam 000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Kas

tam

on

u 2004 29.040 22.220 76,5% 260 0,9% 6.560 22,6% 0 0,0%

2005 68.040 26.601 39,1% 37.110 54,5% 4.329 6,4% 0 0,0%

2006 60.764 28.467 46,8% 27.194 44,8% 5.103 8,4% 0 0,0%

2007 55.744 45.908 82,4% 0 0,0% 9.837 17,6% 0 0,0%

2008 77.911 62.701 80,5% 6.016 7,7% 9.190 11,8% 0 0,0%

Ord

u

2004 64.577 46.170 71,5% 5.381 8,3% 12.719 19,7% 293 0,5%

2005 50.800 32.269 63,5% 4.435 8,7% 13.906 27,4% 168 0,3%

2006 91.015 61.712 67,8% 9.881 10,9% 18.104 19,9% 1.250 1,4%

2007 88.399 48.729 55,1% 14.200 16,1% 23.769 26,9% 1.649 1,9%

2008 106.190 75.506 71,1% 14.862 14,0% 14.547 13,7% 360 0,3%

Riz

e

2004 14.908 14.106 94,6% 0 0,0% 686 4,6% 0 0,0%

2005 18.028 17.727 98,3% 0 0,0% 15 0,1% 0 0,0%

2006 12.467 12.160 97,5% 0 0,0% 15 0,1% 0 0,0%

2007 13.880 13.651 98,4% 8 0,1% 132 1,0% 0 0,0%

2008 35.759 34.894 97,6% 0 0,0% 179 0,5% 0 0,0%

Sam

sun

2004 265.569 91.378 34,4% 48.556 18,3% 56.765 21,4% 68.843 25,9%

2005 263.925 95.715 36,3% 55.030 20,9% 34.142 12,9% 78.998 29,9%

2006 346.857 97.787 28,2% 71.795 20,7% 25.038 7,2% 152.210 43,9%

2007 521.955 130.641 25,0% 129.355 24,8% 76.833 14,7% 185.100 35,5%

2008 784.032 180.243 23,0% 158.723 20,2% 145.886 18,6% 299.178 38,2%

Sin

op

2004 2.361 1.060 44,9% 0 0,0% 1.300 55,1% 0 0,0%

2005 2.898 2.312 79,8% 0 0,0% 562 19,4% 0 0,0%

2006 2.882 2.478 86,0% 0 0,0% 391 13,6% 0 0,0%

2007 1.918 1.918 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2008 4.857 4.565 94,0% 0 0,0% 292 6,0% 0 0,0%

Toka

t

2004 12.766 10.337 81,0% 5 0,0% 2.385 18,7% 40 0,3%

2005 15.439 13.721 88,9% 20 0,1% 1.699 11,0% 0 0,0%

2006 14.138 11.775 83,3% 10 0,1% 2.352 16,6% 0 0,0%

2007 19.416 15.216 78,4% 0 0,0% 4.199 21,6% 0 0,0%

2008 18.347 15.079 82,2% 0 0,0% 3.268 17,8% 0 0,0%

Trab

zon

2004 78.337 40.179 51,3% 28.285 36,1% 8.757 11,2% 1.086 1,4%

2005 100.469 71.306 71,0% 17.359 17,3% 10.394 10,3% 1.283 1,3%

2006 74.454 39.316 52,8% 16.406 22,0% 17.051 22,9% 1.475 2,0%

2007 94.100 56.792 60,4% 28.548 30,3% 8.066 8,6% 502 0,5%

2008 114.028 65.158 57,1% 38.147 33,5% 7.093 6,2% 1.258 1,1%

54

EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İTHALAT (BİN ABD DOLARI)

İmalat Madencilik ve Taşocakçılığı

Tarım ve Ormancılık

Toptan ve Perakende

Ticaret İl Yıl Toplam 000 $ % 000 $ % 000 $ % 000 $ %

Zon

guld

ak 2004 935.916 644.371 68,8% 269.798 28,8% 319 0,0% 21.427 2,3%

2005 1.441.075 954.392 66,2% 428.634 29,7% 726 0,1% 57.323 4,0%

2006 1.680.897 979.220 58,3% 649.669 38,7% 1.168 0,1% 50.828 3,0%

2007 1.600.043 904.696 56,5% 651.226 40,7% 660 0,0% 43.461 2,7%

2008 2.191.787 1.107.312 50,5% 977.658 44,6% 631 0,0% 106.121 4,8%

Bay

bu

rt

2004 1.138 0 0,0% 15 1,3% 0 0,0% 0 0,0%

2005 1.146 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2006 2.841 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0%

2007 2.311 0 0,0% 52 2,3% 0 0,0% 0 0,0%

2008 1.129 0 0,0% 82 7,3% 0 0,0% 0 0,0%

Bar

tın

2004 7.154 3.423 47,8% 182 2,5% 3.544 49,5% 0 0,0%

2005 9.820 4.794 48,8% 89 0,9% 4.936 50,3% 0 0,0%

2006 15.989 6.802 42,5% 3.053 19,1% 6.134 38,4% 0 0,0%

2007 16.692 9.781 58,6% 4.331 25,9% 2.580 15,5% 0 0,0%

2008 8.143 6.949 85,3% 273 3,4% 921 11,3% 0 0,0%

Kar

abü

k

2004 61.740 26.222 42,5% 34.848 56,4% 10 0,0% 659 1,1%

2005 118.664 26.268 22,1% 91.594 77,2% 317 0,3% 485 0,4%

2006 189.361 93.308 49,3% 95.936 50,7% 117 0,1% 0 0,0%

2007 143.695 66.504 46,3% 77.188 53,7% 0 0,0% 3 0,0%

2008 270.110 133.837 49,5% 133.787 49,5% 0 0,0% 2.486 0,9%

Dü

zce

2004 41.277 27.121 65,7% 0 0,0% 14.156 34,3% 0 0,0%

2005 63.251 47.617 75,3% 0 0,0% 15.600 24,7% 34 0,1%

2006 62.541 51.048 81,6% 99 0,2% 11.395 18,2% 0 0,0%

2007 58.349 41.029 70,3% 69 0,1% 17.180 29,4% 71 0,1%

2008 67.120 51.616 76,9% 2 0,0% 15.502 23,1% 0 0,0%

Ġhracat gruplarına bakıldığında denize kıyısı olan Karadeniz bölgesi illeri

genelinde balıkçılık alanında ihracat yapabilen üç ile rastlanmaktadır. (Samsun,

Sinop, Zonguldak)

Samsun ve Zonguldak‟tan yapılan balıkçılık ürünleri ihracatı binde oranlarla

ifade edilmekte, Sinop‟ta ise maksimal değer olarak 2005 yılında yüzde 4‟e

ulaĢmıĢ olsa da sonraki yıllarda yüzde 1‟lere inmiĢ görünmektedir. (2008 yılı

yüzde 1.6)

55

Bölgenin ihracat kalemlerini daha çok imalat, madencilik ve taĢocakçılığı, tarım

ve ormancılık ürünleri oluĢturmaktadır. Anılan gruplar ve değerlere iliĢkin

tablolar bölge ve il özelinde Türkiye geneli ile karĢılaĢtırmalı olarak verilmiĢtir.

56

VI. TARIM ve MEYVECİLİK

Karadeniz bölgesinde iĢlenen tarım alanları, alan kullanımı, üretilen tahıllar ve

diğer bitkisel ürünler, kök ve yumru sebzeler ile meyvesi için yetiĢtirilen

sebzeler, örtülü sebze ve meyve üretimi (seracılık) cins ve miktarları itibarı ile

tablolar ve grafikler halinde ayrıntıları ile verilmektedir.

57

58

59

60

61

62

63

64

Tüm verilerin ortak değerlendirmesinden ulaĢılan sonuç tarım ve meyveciliğin

Karadeniz bölgesi illerinde bir gerileme içinde olduğu, bu nedenle destekleme

çalıĢmalarına ihtiyaç duyulduğu noktasında yoğunlaĢmaktadır. Bölgenin temel

ve en önemli girdisi ile istihdam olanağını sağlayan fındık ve çay üretimi ile

elde edilen ürünlerin taban fiyat ve satın alma politikalarının bölge halkı için

yaĢamsal öneme haiz olduğu gerçeği kurulacak iletiĢim ve konusundaki

planlama ve iyileĢtirme çalıĢmalarını Karadeniz bölgesinde ayrı bir önem

derecesine yükseltmektedir.

65

VII. MOTORLU KARA TAŞITLARI

Karadeniz bölgesi illeri genelinde tescilli motorlu kara taĢıtları cins ve adetlerine

göre iller ve 2005-2009 yılları itibarı ile tablolar ve grafiklerle verilmektedir.

AMASYA

ARTVİN

BARTIN

BAYBURT

BOLU

ÇORUM

DÜZCE

GİRESUN

GÜMÜŞHANE

KARABÜK

KASTAMONU

ORDU

RİZE

SAMSUN

SİNOP

TOKAT

TRABZON

ZONGULDAK