Kardiovaskularni sistem

Srce i krvni sudovi su potpuno zatvoren sistem , kroz koji neprestano cirkulise

krv koja vrsi transport kako hranljivih materija tako i otpadnih produkata

celiskog metbolizma .

Ritmicke kontrakcije srcanog misica ( Sistola i Dijastola ) omogucavaju

cirkulaciju krvi kroz vaskularni sistem.

Krv predaje kiseonik kao i hranljive materije tkivima ,a prima ugljen-dioksid i

druge otpatke njihovog metabolizma .

Srce kao suplji misicni organ, podeljen je ventikularnim septumom na levu i

desnu stranu. Svaka strana ima dve supljine koje su u medjusobnoj

komunikaciji .

Krvotok kod coveka delimo na veliki i mali krvotok .

Mali ili plucni krvotok obezbedjuje preko

alvelokapilarne mreze oksigenaciju

venske krvi i prevodi je u arterijsku kroz

proces Arterizacije .

Veliki ili sistemski krvotok iz leve komore

preko aorte i njenih grana odlazi do tkivnih

kapilara . Kroz tanke zidove

kapilara vrsi se razmena materija izmedju krvi i

tkiva .

Ukupna količina krvi u telu odraslog čoveka je

5 – 6 litara, što je oko 8% ukupne telesne mase.

CORGlavni organ pribora za krvotok . Lokalizovan u donjem delu prednjeg

medijastinuma , obavijen svojom opnom pericardium .

Srce ima oblik trostrane piramide na kojoj razlikujemo bazu (basis cordis) i vrh

( apex cordis ). Srce je celom svojom povrsinom obuhvaceno zavojnicom

Pericardium.

Razlikujemo i tri strane prednja ( facies sternocostalis ), zadnja ( facies

diaphragmatica ) i leva ( fac. Pulmunalis ) .

Perikard je serozno-fibrozna membarna (ovojnica) , koja sa spoljne strane obavija srce

i odvaja ga od ostalih organa središnjeg dela grudne duplje (medijastinum). Glavna

uloga perikarda je da pokrivajući srce, stiti od raznih unutrašnjih i spoljnih uticaja.

Anatomsku građu perikarda čine sledeći delovi;

Visceralni perikard (koji se naziva i unutrašnji perikard ili epikard)

Parijetalni perikard (spoljašnji parijetalni perikard ili perikardijum).

Perikardna šupljina (međuprostor) koji se nalazi između visceralnog i parijeltalnog

perikarda ispunjena je malom količinom tečnosti, koja omogućava da slojevi srčane

kese bez trenja klize jedan preko drugog za vreme srčane aktivnosti.

Između dva sloja perikarda obično se nalazi oko 20 do 50 ml serozne sveto ružičaste

tečnosti, ( naziva i likvor perikarda) i koja deluje kao mazivo.

Srcani zid se sastoji od debelog misicnog sloja Miokarda , koja je sa spoljne

strane prekrivena seroznom opnom Epicardium . Unutrasnju stranu oblaze

endotelna opna endokard ( endocardium ).

Epikard je visceralni list perikarda i poseduje epitel i sve serozne opne. Ispod

epitela nalazi se vezivno i masno tkivo, koje je najdeblje u srčanoj brazdi, koja

odvaja pretkomore od komora (sulcus coronaris). On obavija i velike arterije

koje izlaze iz srca. U subepitelnom masnom tkivu (koje se uvećava sa

starenjem) nalaze se arterije i vene srca, kao i živci i limfni sudovi.

Ovo tkivo ima zaštitnu funkciju srca. Epikard proizvodi perikardijalnu tečnost

koja olakšava kretanje srca u srčanoj kesi. Za vreme kontrakcije komora, talas

depolarizacije se kreće od endokarda ka epikardu.

Miokard (myocardium) srca sastoji se od posebnih građenih poprečno-

prugastih mišićnih vlakana, koja su deblja u području komora, a tanja u

području pretkomora, i od specifične sprovodne srčane muskulature. Poprečno

prugasta muskulatura srca naziva se i srčani skelet.

Mišići obe komore su dobro razvijeni s tim da su mišići leve komore jače

razvijena i najdeblji kada se gleda na poprečnom preseku. Razlog za to je što

leva komora pumpa krv u sistemski krvotok gde je pritisak mnogo veći, za

razliku od desne komore koja pumpa krv u plućni krvotok.

Endokard u visini Predkomorno-komornih otvora obrazuje duplikature ili ti

zaliske u vidu levka, koji sprecavaju vracanje krvi iz komora u predkomore u

period sistole.

Endokard i unutrasnja opna krvnog suda obrazuju tri polumesecasta zaliska

(semilunares) i sprecava vracanje krvi iz velikih arterija u srcane komore u

period njihove dijastole.

Desna predkomora atrium dexter oblika je nepravilne kocke koja je istegnuta u

pravcu supljih vena ( vena cava inferior et superior ).

Na zadnjem zidu se nazazi tuberculum intervenosum , koji odbija-usmerava

krv prema predkomorno-komornom otvoru.

Unutrasnji zid desne predkomore odgovara medjupredkomornoj pregradi i na

njemu se nalazi fossa ovalis .

Ovalna jama predstavlja zaostatak Botall-ovog otvora .

Botall-ovim otvorom je krv kod fetusa prelazila iz desne u levu predkomoru .

Leva predkomora ( atrium sinistrum ) oblika je kocke i manja je od desne.

Izduzena je u poprecnom smeru u pravcu vv.pulmunales . Na njenom zadnjem

zidu nalaze se otvori plucnih vena ,a na unutrasnjem zidu zakrzljali Botall-ov

zalisak.

Na prednjem zidu nalazi se

predkomorno–komorni otvor .

Desna komora ( ventriculus dexter ) ima oblik trostrane piramide kojoj je baza

okrenuta prema pretkomori, a vrh prema vrhu srca. Poprečni presek ove

šupljine je trouglast. Levi zid se izbočuje u šupljinu, i obrazuje međukomornu

pregradu. Na bazi desne komore nalaze se dva otvora: desno pretkomorno-

komorno ili atrioventrikularno ušće, koje leži desno i ušće plućnog stabla koji

leži levo.

Deo komore koji je ispod pretkomorno-komorno ili atrioventrikularnog ušća

označen je kao ulazni deo, jer u njega krv ulazi iz pretkomore. Na zidu ulaznog

dela nalaze se trabekule ( trabeculae carneae). Deo komora ispod plućnog ušća

naziva se izlazni deo, jer kroz njega krv odlazi u truncus pulmonalis.

U desnoj komori prisutna su tri papilarna mišića, od kojih je najrazvijeniji

prednji papilarni mišić ( m. papillaris anterior).

Krv iz desne komore potiskuje se tokom sistole kroz desno arterijsko ušće

(ostium trunci pulmonalis) u plućnu arteriju, ( truncus pulmonalis).

Desno arterijsko ušće, (valva trunci pulmonalis) obrazuju tri polumesečasta

zalistka.

Leva komora ( ventriculus sinister) ima oblik spljostene kupe i u celini gradi

apex srca. Baza komore je okrenuta prema pretkomori, a vrh se podudara sa

vrhom srca. Poprečni presek leve komore je okrugao. Mišići leve komora su

izraženo debeli, i deblji su od zida desne komore. Desni zid obrazuje srčanu

međukomorsku pregradu koja pretežno obrazuje muskulaturu leve komore i

ima veću debljinu ( pars muscularis). Manji deo međukomorne pregrade je

tanak i ne sadrži mišićna vlakna, (pars membranacea).

Na bazi leve komore nalaze se levo atrioventrikularno ušće koje leži levo i

aortno ušće koje leži desno. Na levoj komori takođe se razlikuje ulazni deo koji

nosi naziv trabeculae carneae i izlazni deo koji je glatkih zidova.

Mitralni zalisci

Systema conducens cordis

Sprovodni sistem cor

Jedna je od anatomskih struktura i fizioloških mehanizam pomoću koga se

impulsi provode kroz srčani mišić od određenih centara do srčanog mišića koje

se kontrahuju.Prvo se kontrahuju oba atrium ,a potom obe ventrikule. On radi

samostalno tj. automatski jer ima sopstveni sistem za stvaranje akcionog

potencijala i sprovođenje impulsa, koji srcu omogućava ritmičke kontrakcije.

Srovodni sistem srca sačinjavaju SA-čvor, AV-čvor, Hisov snop, grane Hisovog

snopa i Purkinjeove vlakna. Svi delovi sprovodnog sistema mogu da stvaraju

impulse (nezavisno), ali kako je frekvenca stvaranja impulsa najveća u SA-

čvoru, on je predvodnik srčanog ritma .

Srce je mišićna pumpa koja svojom ritmičkom kontraktilnom aktivnošću omogućava

stalni protok krvi kroz cirkulatorni sistem i sve organe i tkiva. Taj sistem radi samostalno

(automatski) jer poseduje ćelije koje imaju posebnu ulogu u stvaranju i prenosu impulse.

On se sastoji od dva sistema ; sinus-atrijalnog ( predkomorskog sistema ) i

atrioventikularni sistem ( komorskog sistema )koji su u medjusobnoj vezi.

Električni impulsi u srcu dovode do grčenja (kontrakcije) srčanog mišića (miokarda).

Stvaranje impulsa počinje u desnoj pretkomori u tzv. SA-čvoru koji se naziva i „prirodni

pejsmejker srca”. SA čvor šalje impulse određenom brzinom koji potom „putuju” kroz

sprovodni sistem srca i izazivaju grčenje (kontrakciju) srca preko mišićnih vlakana

pretkomora i komora.

Normalna frekvenca srca u stanju mirovanja je od 60—100 otkucaja/min, ali se ona melja

u toku telesnog opterećenja, spavanja, stresa ili hormonalnih faktora. U toku spavanja

frekvenca može pasti do 40 otkucaja/min, a u toku fizičkog opterećenja narasti i do 160

otkucaja/min.

Sprovodni sistem stca: 1. SA-čvor. 2. AV-čvor. 3. Hisov snop. 6. i 10. Grane Hisovog snopa 9. Purkinjejeva vlakna. 8. Srčana pregrada 7. ventrikula

sinister.

HVALA NA PAZNJI