Kembimi_i_valutave_te_huaja,_2011

8/2/2019 Kembimi_i_valutave_te_huaja,_2011

1/20

Dr. Jetmir Likaj


2/20

.

N mesin e faktorve q e bjn ekonominndrkombtare nj lnd t veant sht edhe ekzistenca enjsive t ndryshme kombtare monetare t llogaris.

Nj transaksion tipik ndrkombtar krkon dy blerje tndryshme.

S pari blihet valuta e huaj, s t dyti, valuta e huaj prdoretpr t mundsuar transaksionin ndrkombtar.

Pr shembull, para se importuesit francez t mund t

blejn mallra nga eksportuesit amerikan, t themi, ata s pariduhet t blejn dollar pr t prmbushur detyrimet e tyrendrkombtare.


3/20

Tregjet e kmbimit t valutave t huaja

Tregu i kmbimit t valutave t huaja i referohet mjedisitorganizativ n kuadr t t cilit individt, bizneset, qeverit

dhe bankat blejn dhe shesin valuta t huaja dheinstrumente t tjera t borxheve.

N fakt,vetm nj pjes e vogl e transaksioneve t

prditshme t kmbimit valutor t huaj prfshijnvalutntregtare.

Shumica e transaksioneve t kmbimit valutor prfshijntransferimin e depozitave bankare.

Bankat e mdha amerikane, si Citibank, mbajn inventar tkmbimit valutor n form t depozitave n vlera t huaja tmbajtura n degt e bankave apo n bankat korresponduese

n qytete t huaja.


4/20


Tregu i kmbimit valutor sht tregu m i madh dhe mlikuid n bot.

Shuma e vlersuar e transaksioneve t kmbimit valutor nmbar botn sht rreth 2 trilion $ n dit.

mimet e caktuara ndryshojn deri n 20 her n minut.

sht vlersuar se normat m aktive t kmbimit n botmund t ndryshojn deri n 18,000 her brenda nj dite t

vetme.


5/20


Jo t gjitha valutat tregtohen n tregjet e kmbimitvalutor.

Valutat t cilat nuk tregtohen shmangen pr arsye t

ndryshme, duke filluar nga mungesa e stabilitetit politikderi tek pasiguria ekonomike.

Ndonjher valuta e nj vendi nuk kmbehet pr arsyen e

thjesht se vendi prodhon shum pak produkte meinteres pr vendet e tjera.

Tre nga tregjet m t mdha n bot t kmbimit valutor

jan t vendosura n Londr, Nju Jork dhe Tokio


6/20


Tregu i kmbimitvalutor hapet t hnn n mngjesn Hong Kong, q n Nju Jork sht ende e dielambrma.

Ndrsa dita ecn, tregjet hapen n Tokio, Frankfurt,Londr, Nju Jork, ikago, San Francisko dhe gjetiu.

Ndrsa tregjet n Bregun Perndimor t Shteteve tBashkuara mbyllen,Hong Kongu sht vetm nj or

prej hapjes s biznesit t s marts.

N t vrtet, tregu i kmbimit valutor sht nj punnjzetekatrorshe.


7/20

Tregu tipik i kmbimit valutor funksionin n tri

nivele:

1. N transaksione midis bankave tregtare dhe klientvet tyre tregtar, t cilt jan krkuesit dhe furnizuesitthemelor t kmbimit valutor;

2. N tregun e brendshm ndr-bankar t br ngandrmjetsi; dhe

3. N tregtimin aktiv t valutave t huaja me bankat jasht

shtetit.

Eksportuesit, importuesit, investitort dhe turisttblejn dhe shesin valuta t huaja bankave

komerciale dhe nga to, e jo njri-tjetrit


8/20

Llojet e transaksioneve t kmbimit valutor Bankat zakonisht aplikojn tri lloje t transaksioneve t

kmbimit valutor, q jan t

astit,

paraprake dhe ato me

kundrkmbim.


9/20

Transaksion i astit Transaksion i astit sht nj blerje dhe shitje e plot e

valuts s huaj.

Marrveshja e astit do t zbatohet (me fjal t tjera,kmbimi fizik i valutave ndodh) pas dy ditve tpuns nga arritja e marrveshjes. Periudha dyditore njihetsi drgesa e menjhershme.

Tradicionalisht, data e zbatimit sht dita e dyt e punspas dats n t ciln dy ujdissit kan rn dakord mbitransaksionin.


10/20

Transaksion paraprak

Pr shembull, n gusht, nj importues amerikan mund t

organizoj nj drges t veant pr sezonin eKrishtlindjeve t radiove japoneze q ato t mbrrijn ntetor.

Marrveshja me prodhuesin japonez mund t krkoj qpagesa n jen t bhet m 20 tetor. Pr tu mbrojtur ngamundsia q jeni t bhet m i shtrenjt n krahasim medollarin, importuesi mund t kontraktoj nj bank prt bler jenin me nj mim t caktuar, por n fakt t mosi merr ato deri m 20 tetor, n kohn kur ato nevojiten.

Kur kontrata t maturohet, importuesi amerikan paguan prjenin shumn tanim t njohur t dollarve. Kjo njihet sitransaksion paraprak.


11/20

Transaksionet me kundrkmbim.

Tregtimi i valutave t huaja mes bankave gjithashtu prfshin

edhe transaksionet me kundrkmbim.

Kundrkmbimi i valuts sht kmbimi i njvalute n njtjetr valut n nj koht t caktuar, me marrveshjen prta rikmbyer at prsri n valutn e mparshme n nj koht caktuar n t ardhmen.

Pr shembull, banka Bank of America mund t ket njbilanc t teprt t dollarve por ka nevoj pr funta pr t

plotsuar krkesat e klientve t saj.

N t njjtn koh, banka Royal Bank of Scotland mund tket nj bilanc t teprt t funtave dhe nj sasi tpamjaftueshme t dollarve.


12/20

Tregtimi ndrbankar


13/20

Tregtimi ndrbankar

Si munden bankat si Bank of America t prfitojn ngatransaksionet e kmbimit valutor n tregun ndrbankar?

Ato i kuotojn normn e blerjes si dhe t shitjesbankave t tjera.

Norma e blerjes i referohet mimit q banka sht e

gatshme t paguaj pr nj njsi t valuts s huaj,

Norma e shitjes sht mimi me t cilin banka sht egatshm t shes nj njsi t valuts s huaj.


14/20

Leximi i kuotimeve t kmbimeve valutore

Norma e kmbimit sht mimi i nj valute n krahasimme nj tjetr, pr shembull, numri i krkuar i dollarve pr tbler 1 funt ().

N simbole stenografike, ER = $/, ku ER sht norma ekmbimit. Pr shembull, n qoft se ER = 2, ather blerja e1 do t krkoj 2$ (2/1=2).

Gjithashtu sht e mundur q t prcaktohet norma ekmbimit si numri i njsive t huaja t nevojshme pr blerjen e1 njsie t valuts vendase, ose ER = 0.5 (1/2 = 0.5), qnnkupton se nevojiten 0,5 pr t bler 1$.


15/20

Norma e kmbimit N normn e kmbimit t prcaktuar nga forcat e tregut t

lir, shprehjet mundem dhe bj ndryshojn shpesh.

Kur mimi i dollarit pr funt rritet, pr shembull, prej2$=1 n 2.10$ n 1, dollari sht zhvlersuarnkrahasim me funtin.

Zhvlersimi i valuts do t thot se nevojiten m shumnjsi t valuts s nj vendi pr t bler nj njsi t njvalute t huaj.

Si dhe anasjelltas, rritja e vlers do t thot se nevojitenm pak njsi t valuts s nj vendi pr t bler nj njsit valutave t huaja


16/20

Prcaktimi i norms s kmbimit far e prcakton normn ekuilibr t kmbimit n

nj treg t lir?

Le t marrim parasysh normn e kmbimit ngaperspektiva e Shteteve t Bashkuara t Ameriks ndollar pr njsi t valuts s huaj.

Sikurse mimet e tjera, norma e kmbimit n nj treg t lirprcaktohet nga kushtet e oferts dhe krkess


17/20


18/20

Pr sa koh q autoritetet monetare nuk bjnprpjekje pr t stabilizuar normat e kmbimit apo pr

t zbutur lvizjet e tyre, norma ekuilibr e kmbimit prcaktohet nga forcat e tregut t krkess dhe oferts

N Figurn 12.1, ekuilibri i tregut t kmbimit ndodh n

pikn E, ku kryqzohen So dhe Do.

Tre miliard funta do t tregtohen n mimin prej 2$ prfunt.

Tregu i kmbimit valutor sht pastruar me prpikri, dukemos ln oferta e as krkesa t teprta pr funta.


19/20

1. Nse krkesa pr funta lviz n t djatht(rritje e

krkess), dollari do t zhvlersohet kundrejt funts.

2. Lvizjet n t majtt krkess pr funta (rnie ekrkess) bjn q dollarit ti rritet vlera.

3. lvizje n t djathte oferts/furnizimit pr funta(rritje e oferts) bn q dollarit ti rritet vlerakundrejt funts,

4. lvizja n t majte oferts pr funta (rnie eoferts), rezulton n zhvlersim t dollarit


20/20

Documents

Kembimi_i_valutave_te_huaja,_2011