khovd.mecs.gov.mnkhovd.mecs.gov.mn/storage/app/public/Angi_devshih/... · Web view0,5 8.3. Шим тэжээлийн бодисыг шимэгдүүлэх үүрэгтэй уялдан

Х ангийн Биологийн хичээлийн анги дэвших шалгалтын сэдэв -1

1. Мэдлэг ойлголт

Биологийн олон янз байдал

1. Зурагт үет хөлтөний хүрээнд хамаарагдах нэгэн амьтны зургийг харуулжээ.

Энэ амьтан үет хөлтөний хүрээний ямар ангид хамаарагдах вэ?

A. Шавьжийн анги . B. Хавч хэлбэртэний анги

C. Аалз хэлбэртэний анги D. Олон хөлтөний

анги

2.Зурагт харуулсан эс аль төрөлд багтах вэ?

A. Бактери B. Ургамлын эс

C. Амьтны эс D. Мөөгийн эс

Эсийн үйл ажиллагаа

3. Бодисын концентраци ихтэй хэсгээс концентраци багатай хэсэг рүү концентрацийн градентийн

дагуу молекулуудын эмх замбараагүй хөдлөх хөдөлгөөнийг ..................гэнэ.

А. диффуз B. ялгаруулалт C.осмос D. амьсгалалт

4. Уушгины цулцангийн зүслэгийг дүрсэлсэн зурагт тэмдэглэгдсэн Х цэгээс /цулцан/ Ү цэг рүү /цус /

нүүрсхүчлийн хий хэрхэн зөөвөрлөгдөх вэ?

А. осмос B. транспираци

C. диффуз D. шилжих хөдөлгөөн

Энзимийн ажиллах тохиромжтой үүсгэх Нянг устгах

A

B C D

Хооллолт

5. Ходоодны шүүсний найрлага дахь давсны хүчлийн үүрэг нь юу вэ?

Амьсгал ба ялгаруулах

6. Анаэроб амьсгалыг зөв илэрхийлсэн тэгшитгэлийг сонгоно уу?

A. Глюкоз+хүчилтөрөгч ------------нүүрсхүчлийн хий +ус

B. Глюкоз ------------спирт + нүүрсхүчлийн хий

C. Глюкоз-------------спирт +ус

D. Глюкоз + хүчилтөрөгч-------------сүүний

хүчил + ус

7. Зурагт амьсгалаар авсан ба гаргасан агаарын

найрлагыг дугуй диаграмаар үзүүлжээ.

Аль хэсэг ямар хийг төлөөлж байна вэ ?

8. Ургамал болон амьтны амьсгал хэзээ явагддаг вэ ?

Амьтан Ургамал

A Байнга

Байнга

B Байнга

Зөвхөн шөнө

C Зөвхөн өдөр

Зөвхөн өдөр

D Зөвхөн өдөр

Зөвхөн шөнө

Зохицуулга ба хяналт

9. Зурагт мэдрэлийн эсийг /нейрон/ үзүүлжээ. Нейроны их

биеийг заасан үсгийг сонгоно уу?

10. Мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоог төвийн, захын гэж хоёр хуваадаг. Зaхын мэдрэлд хамаарах

хэсгүүдийг нэрлэнэ үү?

1 2 3

A Азот Бусад хий ХүчилтөрөгчB Азот Хүчилтөрөгч Бусад хийC Хүчилтөрөгч Бусад хий АзотD Хүчилтөрөгч Бусад хий Нүүрс

хүчлийн хий

A. Тархи, нугас B. тархинаас гарсан 12 хос мэдрэл, нугас

C. нугаснаас гарсан 31 хос мэдрэл, нугас D. тархинаас гарсан 12 хос мэдрэл, нугаснаас гарсан

31 хос мэдрэл

11. Хүний биеийн зүрх судасны үйл ажиллагааг зохицуулдаг, бөөрний дээд булчирхайнаас ялгардаг

дааврыг нэрлэнэ үү?

A. адреналин B. инсулин C. прогестерон D. самоторопин

Генетик шинжилгээ

12. Генетикийн шинжлэх ухаан нь ....................судлана.

A. Амьд биеийн хөгжлийг судлана. B. Удамшлын зүй тогтлыг

C. Түүхэн хувьсах хөгжлийг D. амьд биед явагдах үйл ажиллагааг

Биотехнологи, Генетик инженерчлэл

13. Генийн инженерчлэл гэж юу вэ?

А. Генетикийн онолын салбар B. Генетикийн судалгааны орчин үеийн арга

C. Генотипэд өөрчлөлт оруулах арга D. А+С

2. Хэрэглээ Хооллолт

14. Хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцооны хэсгийг зурагт харуулжээ. Хүснэгтийн аль мөрөнд

эрхтн₮үүдийн үүргийг зөв тодорхойлсон байна вэ?

15. Хоол тэжээл задрах үйл явцын аль нь зөв бэ?

А. Өөх тос Протеза тосны хүчил+глицерин B. Уураг Липаза энгийн нүүрс ус

C. Цардуул Амилаза Амин хүчил D. Цардуул Амилаза энгийн нүүрс ус


16. Олон жилийн турш тамхи татсан архаг тамхчинд тохирсон шинж тэмдэгийг сонгоно уу?

Эрхтэн Үүрэг Эрхтэн Үүрэг

A 1 Уураг задлах 3 Боловсорсон хүнсийг шимэгдүүлэх

B 2 Өөх тосыг эмульсжүүлэх

3 Аминхүчил , глюкозыг шимэгдүүлэх

C 4 Цөс үйлдвэрлэх 5 Хоол боловсруулах энзим үйлдвэрлэх

D 4 Энзим хадгалах 2 Хоол боловсруулах энзим үйлдвэрлэх

A. Түүний мөгөөрсөн хоолойн сормууст эсүүд гэмтсэн

B. Тэр никотинд донтсон

C. Уушгины гадаргуугийн талбай нь багассан

D. Бүх хариулт зөв


1 7. Дотоод шүүрлийн булчирхайн байршилыг харуулсан зургаас В,

F үсгээр тэмдэглэсэн булчирхайг нэрлэнэ үү.

18. Хөдөлгөөний /мотор/ нейрон хаанаас хаашаа мэдээлэл

дамжуулах вэ?

A. Булчингаас нугас руу B. Хүлээн авуураас булчинд

C. Хүлээн авуураас нугасанд D. нугаснаас булчинд

Эсийн хуваагдал, Удамшил хувьсал

19. Митоз хуваагдлын үе шатуудыг зурагт харуулжээ. Аль хувилбарт анафазын үе шатыг дүрсэлсэн

байна вэ ?


20. Хэрвээ эцэг эхийн цусны бүлэг АО болон ВО бол хүүхдүүдийн цусны бүлэг ямар байх вэ?

А. АВ B. А, В C. А, В, АВ D. А, В, АВ, О

B FA бэлгийн булчирхай өнчин тархи B сэрээ булчирхай өнчин тархи C бамбай булчирхай бэлгийн булчирхай D өнчин тархи бэлгийн булчирхай

21. Нүдний бор өнгө нь цэнхэр өнгөө давамгайлна. Цэнхэр өнгийн нүдтэй эрэгтэй, нүдний бор

өнгөөрөө гетерозигот эмэгтэйтэй гэр бүл болжээ. Энэ гэр бүлд цэнхэр нүдтэй хүүхэд төрөх

боломжийг олно уу.

А. 75% цэнхэр нүдтэй B. 25% цэнхэр нүдтэй C. 0% цэнхэр нүдтэй D. 50% цэнхэр нүдтэй


22. Эдгээр бичил биетэний алийг нь пенциллины үйлдвэрлэлд ашигладаг вэ?

А. сүүн хүчлийн бактери B. гэдэсний савханцар C. хөгц мөөгөнцөр D. хөрөнгөний мөөг

3. Задлан шинжлэх


23. Дараах өгүүлбэрийг таарах үгтэй нь зөв тохируулна сонгоно уу?

Зүйлийн хос нэршлийн ...................нэрийг томоор эхэлж зүйлийн нэрийг .............бичих бөгөөд

аль аль нь ..............хэлбэрээр бичигддэг.

A. төрлийн жижиг дармал C. овгийн жижиг дармал

B. төрлийн жижиг бичмэл D. овгийн жижиг бичмэл

Эсийн

үйл

ажиллагаа

24. Зурагт үзүүлсэнээр энзимийн идэвхийг туршжээ. Аль хуруу шилэнд байгаа энзим идэвхгүй байх

вэ?

25. Зурагт осмосын үзэгдлийг туршихын тулд бэлтгэсэн хэрэгсэл, уусмалуудыг харуулжээ. Хэд гэсэн

дугаартай хуруу шилэнд осмосын үзэгдэл явагдах вэ?

А. 1 ба 2 B. 1 ба 4 C. 2 ба 3 D. 3 ба 4

Хооллолт

26. Эрдэс бодисын зохистой хэмжээ алдагдахад ургамалд тодорхой өөрчлөлт гардаг. Эрдэс бодис дутагдах

үед ургамалд гарах өөрчлөлтийг зөв илэрхийлсэн мөрийг сонгоно уу?

Эрдэс бодис Эрдэс бодис дутагдах үед ургамалд гарах өөрчлөлт

A Фосфоргүй Ургалт муудах B Төмөргүй Үндэсний систем жижигC Магнигүй Ургалт муу, улбар навч D Азотгүй Улбар навч


27. Дасгал хөдөлгөөн хийхэд ямар өөрчлөлт гарах вэ ?

Амьсгалын гүн Амьсгалын тоо

A Буурна Буурна

B Буурна ИхэснэC Ихэснэ БуурнаD Ихэснэ Ихэснэ

28. Зурагт эс рүү орж буй

болон гарч буй

бодисуудыг дүрсэлжээ.

Эсэд ямар үйл

явц явагдаж

байна вэ ?

A. Аэроб амьсгал

B. Анаэроб амьсгал

C. Агаарын солилцоо

D. Гэрэл нийлэгжил

29. Бөөрөнд шээс үүсэх зөв дарааллыг олно уу?

A. Нефрон --- шээс дамжуулах цорго--- бөөрний тэвш ---- шээс гадагшлуулах сүв

B. Бөөр --- шээс гадагшлуулах сүв --- нефрон ----- шээс дамжуулах цорго

C. Нефрон ---- бөөрний тэвш---шээс дамжуулах цорго --- шээс гадагшлуулах сүв

D. Бөөрний тэвш --- нефрон --- шээс гадагшлуулах сүв --- шээс дамжуулах цорго


30. Биений юмны мөчлөгийн өөрчлөлтийг графикаар дүрсэлжээ. Хэрэв 14 дэх өдөр овуляци / өндгөн

эс гадагшилах / явагдана гэж үзвэл овуляци явагдах үед цусан дахь бэлгийн даавруудын хэмжээ

хэрхэн өрчлөгдөх вэ?

А. Эстроген, прогестероны түвшин буурна B. Зөвхөн прогестероны түвшин буурна

C. Эстроген түвшин нэмэгдэнэ. D. Эстроген түвшин буурна, , прогестероны түвшин нэмэгдэнэ

31. Хурц гэрэлтэй өрөөнд байгаа хүний нүдийг зурагт харуулжээ. Энэ хүнийг бүдэг гэрэлтэй өрөөнд

оруулахад хүүхэн хараа болон болорын хэмжээ өөрчлөгдөх үү?

Эсийн хуваагдал, удамшил хувьсал

32. Зориудын шалгарлын үр ашиг нь:

A. Амьтаны шинэ үүлдэр үүснэ. B. хүний ашиг сонирхол нийцсэн шинж тэмдэг бүхий бодгаль

C. Ургамлын шинэ сорт үүснэ. D. Бичил биетэний шинэ омог үүснэ

33. Бэлгийн эс үүсгэдэг мейоз хуваагдлын үр дүнд ямар эс үүсэх вэ?

A. Генийн хувьд ялгаатай диплойд эс үүснэ. C. Генийн хувьд ижил диплойд эс үүснэ.

B. Генийн хувьд ижил гаплойд эс үүснэ D. Генийн хувьд ялгаатай гаплойд эс үүснэ


34. Хүснэгтэнд генетикийн нэр томёоны тодохойлолтуудыг өгчээ. Өгөдсөн тодорхойлолтуудыг нэр томёотой

нь зөв тохируулна уу.

Тодорхойлолт Нэр томьёо

1 Бие махбодын гадаад шинж тэмдгийн нийлбэр A гетерозигот

2 Гомолог хромосомуудын ижил хэсгүүд дээр байрлан нэг шинж

тэмдгийн хөгжлийг хариуцах генүүд

B фенотип

3 Аллель генүүд нь ялгаатай байх бодгаль C доминант

4 Нэг аллель генийн илрэл нөгөө аллелийнхаа илрэлийг давамгайлах D аллель ген

А. 1a, 2c, 3d, 4b B. 1c, 2d, 3b, 4a C. 1b, 2d, 3a, 4c D. 1c, 2b, 3a, 4d

35. Боловсорсон эр бэлгийн эсэд ямар бэлгийн хромосомууд байдаг вэ?

А. Х ба Ү хромосом хоёулаа B. Х юмуу, эсвэл Ү хромосом

C. Зөвхөн Х хромосом D. Зөвхөн Ү хромосом


Хүүхэн хараа Болор A Томорно БагаснаB Багасна ӨөрчлөгдөхгүйC Багасна ТоморноD Өөрчлөгдөхгүй Багасна

36. Яагаад талх барихад хөрөнгө мөөгийг хэрэглэдэг вэ?

А. Аэроб амьсгалаар спирт үүсгэхийн тулд B. Аэроб амьсгалаар нүүрсхүчлийн хий үүсгэхийн тулд

C. Анаэроб амьсгалаар спирт үүсгэхийн тулд D. Анаэроб амьсгалаар нүүрсхүчлийн хий үүсгэхийн

тулд

Байгаль дахь бодисын эргэлт

37..Байгаль дахь усны эргэлтийн энгийн бүдүүвчээр үзүүлжээ. Бүдүүвч дэх Y болон Z үсгээр ямар

үйл явцыг харуулсан бэ?

Популяци

38. Хязгаарлагдмал нөөцтэй орчинд өсөж буй

бактерийн популяцийн өсөлтийн муруйг харуулжээ. Бактерийн өсөлтийн муруй дээр мөхлийн үеийг

ямар үсгээр тэмдэглэсэн байна вэ ?

Задгай даалгавар

4.Үнэлэх


1. Зурагт шавьжийн ангид

хамаарагдах зургаан амьтанг

харуулжээ.

Y ZA Транспираци КонденсациB Конденсаци ТранспирациC Хур тунадас КонденсациD Конденсаци Хур тунадас

Таних түлхүүр ашиглан өгөгдсөн шавьжуудыг тодорхойлж, нэрийг нь 1.1 хүснэгтэнд бичнэ үү?

1 (a) Шавьж нь далавчтай

(b) Шавьж нь далавчгүй

2 руу очих

3 руу очих

2 (a) Нэг хос далавчтай

(b) Хоёр хос далавчтай

4 руу очих

5 руу очих

3 (a) Сүүлний 2 салаа ургацалтай

(b) Сүүлний 3 салаа ургацалтай

Хаварч

Өдөрч

4 (a) Хэвлий нь шулуун

(b) Хэвлий нь дугуй хэлбэртэй

Хэдгэнэ

Ялаа

5 (a) Сахал нь бөөрөнхий төгсгөлтэй

(b) Сахал нь шулуун

Том алаг эрвээхэй

Шар эрвээхэй

Хүснэгт 1.1

Шавьж Шавьжийн нэр

A.

B

E.

F.


2. Зурагт нэгэн урвалыг дүрсэлжээ. Үсгээр илэрхийлэгдсэн хэсгүүдийг нэрлэж бичнэ үү?


3. Рефлексийн энгийн нумыг

дүрсэлжээ.

2.1. Үсгээр тэмдэглэгдсэн хэсгүүдийг нэрлэнэ үү.

H……………………………………………………

K…………………………………………………..

J……………………………………………………

2.2. Рефлексийн онцлог шинжээс дурдана уу.

A…………………………………………………….

B……………………………………………………..


4. Гадаад орчиноос хамаардаг шинж тэмдгийн илрэлийг статистик аргаар судалдаг. Шинж тэмдэгийн

илрэлд гадаад орчины төлөв байдал хэрхэн нөлөөлдгийг илрүүлэхийн тулд Содоо ургаж байгаа

навчит модноос 30 аас цөөнгүй тооны навч цуглуулж уртыг нь хэмжиж навчны уртын хувьслын эгнээг

байгуулжээ.

навчны уртын хувьслын эгнээ

Навчны урт (см) 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5

Давтамж (Навчны тоо) 1 3 6 8 7 3 2

4.1. Навчны уртын хувьслын эгнээ болон дараах томьёог ашиглан навчны дундаж уртыг тооцоолж

гаргана уу.

Хариу....................

Бодолт :

M

N

O Энзим

P

4.2. Байгуулсан навчны уртын вариацын эгнээгээ ашиглан шинж тэмдгийн хувьслын тахирмагийг

байгуулна уу.


5. Байгаль дахь нүүрстөрөгчийн эргэлтийг энгийн бүдүүвчийг харуулжээ. Бүдүүвч дээр үсгээр

тэмдэглэсэн үйл явцыг нэрлэж хүснэгтэнд бичнэ үү?

Экосистем

6. Байгаль хамгаалал, хүрээлэн буй орчныг хамгаалах асуудал хүн төрөлхтний өмнө тулгарч байгаа

нэн тулгамдсан асуудлын нэг болсны гол шалтгаан юу вэ?

a. Биологийн олон янз байдлын ядууралb. Амьдрах орчны доройтол, хуваагдалc. Байгалийн нөөц баялагийн хомсдолd. Хүрээлэн буй орчны бохирдолe. Дээрх бүгд

5. Бүтээх

Хариулт

A

B

C

D Агаарын нүүрсхүчлийн хий


7. Хүний цусны улаан эсийг гурван өөр концентрацитай уусмалд хийхэд дараах өөрчөлтүүд гарчээ

7.1. Осмосын тодорхойлолтыг бичнэ

үү. ..................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

......................................

7.2. Уусмалын концентраци болон улаан эсэд гарсан өөрчлөлтийг дараах хүснэгтэнд нөхөж бичнэ үү?

Уусмалын концентраци Улаан эсэд гарсан өөрчлөлт

a Гипотоник уусмал

b

c хорчийсон

Хооллолт

8. Зурагт хоол боловсруулах замын бүтцийн хэсгийг үзүүлжээ.

8.1. Хоол боловсруулах замын аль хэсэг ийм бүтэцтэй вэ ?

.........................................................................................................................

8.2. D, B үсгээр тэмдэглэсэн хэсгийг нэрлэж бичнэ үү.

D…..................................... B................................................................

8.3. Энэ бүтэц гүйцэтгэх үүрэгтэйгээ хэрхэн зохицсон бэ?

.............................................................................................................

............................................................................................................

……………………………………………………………………………

.9. Зурагт шээс ялгаруулах эрхтэн тогтолцоог дүрсэлжээ.

9.1. Бүдүүвчээс үсгээр тэмдэглэгдсэн бүтцийн хэсгүүдийн нэрийг хүснэгтэнд нөхөж бичнэ үү.

\

9.2. Хүний ялгаруулах эрхтэн тогтолцоонд элбэг тохиолддог өвчлөлүүдийг хүснэгтэнд өгчээ.

Өвчний нэр Шинж тэмдэг

Давсагны хавдар

Бөөрний чулуу

Бөөрний дутмагшил

Шээс задгайрах эмгэг

Бөөрний үрэвсэл

Давсагны үрэвсэл

Тухайн өвчины үед илрэх шинж тэмдгийг зөв сонгон, хүснэгтэнд нөхөж бичнэ үү.

цуснаас илүүдэл бодисыг ялгаж чадахгүй, нүд хавагнах, шээс урсах дусагнах,

шээсний хатуу бодисууд бөөрөнд хуримтлагдах , ойр, ойрхон шээс хүрэх атлаа бага хэмжээний

шээс ялгарах, ургацаг маягийн ургалт, томрох тусам шээхэд хүндрэл үүснэ

10. Орчин үед бактерийн оролцоотой ген инженерчлэл хийх болсон нь эдийн засаг, түүхий эдийн

хувьд хэмнэлтэт технологи болсон. Бактерийн эсийг эзэн эс болгон ашиглахдаа геномд нь хэрэгцээт

ДНХ шилжүүлэн оруулдаг. Инсулин тариаг чихрийн шижингийн эмчилгээнд хэрэглэх ба генетик

инженерчлэлийн аргаар бактериас ялган авч үйлдвэрлэдэг. Зурагт инсулины үйлдвэрлэлийн үе

шатыг харуулсан энгийн бүдүүвчийг үзүүлжээ.

Нэр

A

C

E

B

F Хураагур судас

Энэхүү технологийн үе шатыг зөв дараалалд оруулж хүснэгтэнд бичнэ үү.

1. Плазмидыг бактерийн эсээс ялгаж авна. 2. Хүний инсулиныг цэвэршүүлэн чихрийн

шижингийн эмчилгэээнд хэрэглэнэ. 3. Хүний инсулины ген бүхий плазмидуудыг

бактерт оруулна. 4. Бактерийг тэжээлт орчинд ургуулахад

инсулиныг нийлэгжүүлнэ. 5. Хүний инсулины генийг плазмидэд

холбож өгнө. 6. Хүний инсулины генийг тасдаж авна

инсулины үйлдвэрлэлийн үе шат

1 2 3 4 5 6

Хариулт 4

11. Хойд туйлын цасны шар шувуу нь туйлын оготноор хооллодог махчин шувуу. Хойд туйлын оготно туйлын ургамлаар хооллодог. Графикт туйлын оготно болон цасны шар шувууны популяцийн гурван жилийн хугацааны тооны өөрчлөлтийг үзүүлэв.

11.1.Анхны жилийн эхний 10 сард туйлын оготнын популяцийн тоо толгой аажим өсөж байгаад огцом хурдасчээ. Тоо толгойн өсөлт яагаад хурдассан талаар өөрийн бодлыг бичнэ үү.

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

11.2.График дахь мэдээллийг ашиглан туйлын оготнын популяцийн тоо толгой 2 жилийн турш яагаад буурсныг тайлбарлана уу.

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.........................................................................................................................

11.3.Популяцийн тоо толгой буурахад өөр ямар хүчин зүйл нөлөөлж болох вэ? Өөрийн үзэл бодлоо бичнэ үү.

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

12. Далайд цутгаж буй голын газрын зургийг харуулжээ.

12.1. Гол цэвэрлээгүй бохир усаар бохирдсон. Усанд хүчилтөрөгчийн хэмжээ хамгийн бага байх цэгийг олно уу.

12.2. Цэвэрлээгүй бохир усыг гол руу нэмэхэд бактерийн тоо болон хүчилтөрөгчийн концентраци яаж өөрчлөгдөж байгааг графикаар харуулав. Р цэг дээр хүчилтөрөгчийн концентраци болон бактерийн тоонд гарах өөрчлөлтийг олно уу.

Хариулт..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

12.3. Далай тэнгисийн усыг бохирдуулж байгаа гол гурван хүчин зүйлийг нэрлэнэ үү.

Хариулт

A

B Цацрагийн бохирдол

C

1 дүгээр хэсэг / Зөвхөн нэг зөв хариулттай/

Хариултын хуудас

Даалгавар Зөв хариулт

Хэмжээст оноо





1 A 1 16 D 1 31 B 22 A 1 17 C 1 32 B 13 A 1 18 D 1 33 D 14 C 1 19 B 1 34 C 15 A 1 20 D 2 35 B 16 B 1 21 D 2 36 D 27 B 1 22 C 1 37 A 28 A 1 23 B 1 38 A 29 C 1 24 C 210 D 1 25 D 211 A 1 26 C 1 2912 B 1 27 B 1 1613 D 1 28 A 1 4514 A 1 29 C 115 D 1 30 D 2

2 дугаар хэсэг / Задгай даалгавар /

1.

Шавьж Шавьжийн нэр оноо

A. Зөгий 1

B Том алаг эрвээхэй 1

E. Шар эрвээхэй 1

F. Хаварч 1

Нийт 4 оноо

2. Хариулт оноо

M Субстрат, эх бодис 0,5

N Идэвхийн төв 0,5

O Энзим

P Бүтээгдэхүүн бодис 0,5

Нийт 1,5 оноо

3.

3.1.. Боломжит хариулт онооН мэдэрхүйн нейрон эсвэл төв рүү тэмүүлэх ширхэг , афферент ширхэг 1К. Завсрын нейрон 1J. хөдөлгөөний нейрон эсвэл төвөөс зугатах ширхэг, эфферент ширхэг 13.2. А. Автомат В. Бодох шаардлагагүй эсвэл шуурхай, хурдан

2Нийт 5 оноо

4.1. Навчны дундажийг олоод см илэрхийлсэн бол 1 оноо Дундажийг зөв олоод см илэрхийлээгүй бол 0,5 онооо Хариу 3.5 , эсвэл 3,6 см 3.2. Y X тэнхлэг зурсан. Y тэнхлэг дээр давтамжийг тэмдэглэсэн. Х тэнхлэг дээр навчны

уртын хэмжээг тэмдэглэж, график зөв байгуулсан бол 2 оноо

4.

5. Е 1 оноо 6.

Боломжит хариулт оноо

7.1. Бага С% уусмалаас их С% уусмал руу хагас нэвтрүүлэгч мембранаар уусгач буюу ус нэвчих үзэгдэл

1

7.2. Уусмалын концентраци Улаан эсэд гарсан өөрчлөлт

a Гипотоник уусмал Хөөсөн эсвэл хагарсан , хөөж хагарсан 1

b Изотоник уусмал эсвэл ижил

концентрацитай уусмал

Хэвийн эсвэл өөрчлөгдөхгүй 2

c Гипертоник эсвэл их

концентрацитай уусмал

хорчийсон 1

Нийт 5 оноо

7.


A Фотосинтез, гэрэл нийлэгжил, ургамлын хооллолт 0,5

B Шатах 0,5

C Амьсгал 0,5

D Агаарын нүүрсхүчлийн хий

Нийт 1,5 оноо


8.1. Нарийн гэдэс эсвэл өлөн гэдэс 18.2. D. цусны судас, эсвэл цусны судасуудыг нэрлэсэн бол /артери, вен, хялгасан

судас/В. хучуур эд

0,50,5

8.3. Шим тэжээлийн бодисыг шимэгдүүлэх үүрэгтэй уялдан олон тооны хөхлөгтэй энэ нь гадаргуун талбайг нэмэгдүүлнэ. гэсэн санаа гаргасан бол

1

Нийт 3 оноо

8. 9.1

9.2.

Өвчний нэр Шинж тэмдэг оноо

Давсагны хавдар ургацаг маягийн ургалт, томрох тусам шээхэд хүндрэл үүснэ 0,5

Бөөрний чулуу шээсний хатуу бодисууд бөөрөнд хуримтлагдах 0,5

Бөөрний дутмагшил цуснаас илүүдэл бодисыг ялгаж чадахгүй 0,5

Шээс задгайрах эмгэг шээс урсах дусагнах 0,5

Бөөрний үрэвсэл нүд хавагнах 0,5

Давсагны үрэвсэл ойр, ойрхон шээс хүрэх атлаа бага хэмжээний шээс ялгарах 0,5

Нийт 3 оноо

9.

10.


11.1. Шар шувуны тоо цөөрч туйлын оготно үржиж тоо толгой нь нэмэгдсэн . 111.2. Шар шувууны тоо толгой болон махчдын тоо толгой нэмэгдсэн учраас туйлын

оготно ихээр идэгдсэн. 1

11.3. Хоол тэжээлийн дутагдал, махчлал, өвчин, хүний үйл ажиллагаа, ган гачиг, 2


Нэр

A бөөр 0,5

С давсаг 0,5

E mараагуур судас 0,5

В Шээсний, бөөрний суваг, цорго 0,5

F хураагуур судас

Нийт 2 оноо

инсулины үйлдвэрлэлийн үе шат

1 2 3 4 5 6

Хариулт 6 1 5 3 4 2

Нийт оноо 30,5 0,5 0,5 0,5 0.5 0,5

үер ,агаар, хөрс бохирдох гэх мэт дээрх санаанаас 2-ийг гаргасан бол Нийт 3 оноо

12.


12.1. Голын В цэг дээр 112.2. Бактерийн тоо өссөн, хүчилтөрөгчийн концентраци буурсан. 2

12.3. А. Нефтийн бохирдол С. Хатуу хог хаягдал 1Нийт 4 оноо

Нийт задгай даалгавар 40 оноо

10-Р АНГИЙН БИОЛОГИ ХИЧЭЭЛИЙН ШАЛГАЛТЫН МАТЕРИАЛ №-2Сонгох хэлбэрийн даалгавар (даалгаварын тоо-36, даалгаварууд өөр оноотой, нийт оноо-62)

А. Мэдлэг ойлголт Биологийн олон янз байдал

1. Ангилал зүйн хамгийн бага нэгж нь юу вэ? 1 оноо

А. Хүрээ Б. Аймаг В. Овог Г. Зүйл

2. Үе хөлтний хүрээний ангийн төлөөлөгч аль нь вэ? 1 онооА. Гидра Б. Аалз В. Шумуул Г. Дун

Эсийн үйл ажиллагаа 3. Ууссан бодис уусгагчийн молекулд жигд тархан байршихад чиглэсэн процессийг нэвчилт буюу................гэнэ. 1 онооА. Осмос Б. Диффуз В. Энзим Г. Хурдасгуур 4. Энзим идэвхитэй ажиллах тохиромжтой температурыг ........................ температур гэнэ. 1 оноо

Хооллолт 5. Дараах хооллолтын хэлбэрийн жишээг бичнэ үү? 2 онооА. Гетеротроф ............................. 1 оноо Б. Автотроф................................ 1 оноо

Амьсгал ба ялгаруулах 6. Амьсгал авах үед уушгинд ямар өөрчлөлт гарах вэ? 1 онооА. Тэлнэ Б. АгшинаВ. Дээш өргөгдөнөГ. Агшин доошилно

7. Бидний амьсгалж буй агаарын хэдэн хувийг азот эзэлдэг вэ? 1 оноо А. 20.9% Б. 70% В. 0.03% Г. 16.3%

8. Бөөр ямар үүрэгтэй эрхтэн вэ? 1 оноо..........................................................

Зохицуулга ба хяналт 9. Бамбай булчирхайнаас ямар нэртэй даавар ялгардаг вэ? 1 оноо

А. Инсулин Б. Адерналин В. Өнчин тархи Г.Тироксин 10. Мэдрэлийн эсийн 2 онооА. Урт сэртэнг.............................1 онооБ. Богино сэртэнг.................................. юу гэж нэрлэдэг. 1 оноо Генетик шинжилгээ

11.Генетик гэсэн нэр томёьог анх шинжлэх ухаанд оруулсан эрдэмтэн хэн вэ? 1 онооА. Ч. Дарвин Б. К. Линней В. Г. Мендель Г. Ж. Ламарк Биотехнологи 12. Инсулин хэмээх дааврын өөрчлөлтөөс болж үүсэх эмгэг аль нь вэ? 1 оноо А. Базед Б. Хэт өсөлт В. ДиабетБ. Чадвар Хооллолт

1. Ургамалд их хэмжээгээр шаардагдах эрдэс бодсыг........................элемент бага хэмжээгээр шаарлагатай элементийг...................... элемент гэнэ. 2 оноо

2. Элэгний үүргийг нэрлэж бичнэ үү? 2 оноо1............................... 3........................................2............................... 4.......................................

Амьсгал ба ялгаруулах3. Дараах амьсгалын хэлбэрийг тайлбарлан бичнэ үү? 2 оноо

А. Аэроб..................... …............. 1 оноо Б. Анаэроб................................. 1 оноо

Зохицуулга ба хяналт 4. И. Павлов рефлексийг ......................болон.....................рефлекс гэж 2 ангилсан. 2

оноо5. Төв мэдрэлийн систем нь ....................... болон ......................2-оос тогтоно.

2 онооЭсийн хуваагдал удамшил, хуваагдал

6. Эмэгтэй хүний 23 дэх хос хромосом нь .................байхад харин эрэгтэй хүнийх .................. байна. 2 оноо

Генетик шинжилгээ 7. Дараах тэмдэглэгээг тайлбарлан бичнэ үү? 3 оноо

А. АА................................ .. . 1 оноо Б. аа................................. .... 1 оноо В. Аа........................................ 1 оноо

Биотехнологи8. Пиницеллин хэмээх тариаг ямар ургамалаас анх гарган авсан вэ? 1 оноо А. Хаг Б. Замаг В. Мөөг Г. Хөвд

В. Хэрэглээ Биологийн олон янз байдал

1. Хөвчтөний хүрээний ангийн гол төлөөлөгчдийн зүрхний тасалгааг зөв харгалзуулна. уу? 2 оноо

А. Хоёр нутагтан 1. 4Б. Мөлхөгчид 2. 3В. Шувуу 3. 4Г. Сүүгээр бойжигчид 4. 3

А. А4 Б2 В3 Г1 Б. А4 Б3 В2 Г1 В. А4 Б3 В2 Г1 Г. А2 Б3 В4 Г1 Эсийн үйл ажиллагаа

2. Энзимийг идэвхижүүлэх үйлчилгээтэй бодисыг активатор буюу..........................., харин энзимийн идэвхийг дарангуйлж, зогсоох үйлчилгээтэй бодсыг ингибатор буюу..................... гэнэ. 2 оноо

3. Уураг задалдаг фермент 2 оноо А. Амилаза Б. Липаза В. Протеаза

Хооллолт4. Хүний биеийн хамгийн том булчирхай. 2 оноо

А. Нойр булчирхай Б. Бамбай булчирхай В. Элэг Амьсгал ба ялгаруулах

5. Амьсгал авахад өрц..................., харин амьсгал гаргахад өрц...................байна. 2 оноо

6. Ургамлын амьсгал өдөр хэрхэн явагддаг вэ? 2 онооА. Нүүрс хүчлийн хий авч хүчилтөрөгч ялгаруулнаБ. Хүчилтөрөгч авч нүүрсхүчлийн хий ялгаруулна. В. Нүүрстөрөгч авч нүүрстөрөгч ялгаруулна

7. Амьсгалаар гарч байгаа агаарт нүүрсхүчлийн хий хэдэн хувийг эзлэх вэ? А. 0,03% Б. 4% В. 16% Г. 20% Зохицуулга ба хяналт

8. Мэдрэлийн эсийг өөрөөр ................ нэрлэдэг. 2 оноо9. Аливаа цочролд төв мэдрэлийн системйн оролцоотойгоор бие махбодиос хариу

үйлдэл үзүүлэхийг ...........................гэнэ. 2 оноо Эсийн хуваагдал удамшил, хувьсал

10. Хромосомын диплойд бүрдлийг .............., харин гаплойд бүрдлийг ...........гэж тэмдэглэдэг. 2 оноо

11. Митоз хуваагдлын 4 үе шатыг нэрлэнэ үү ? 2 оноо 1.................................2.................................3................................4.................................

Генетик шинжилгээ 12. Удамшлыг .....................болон......................удамшил гэж 2 ангилдаг . 2 оноо

Биотехнологи13.Хүнд зайлшгүй шаардлагатай зүйлсийг амьд эс эсвэл түүний хэсгүүд, үйл

ажиллагааны үр дүнд бий болсон бүтээгдэхүүний оролцоотой үйлдвэрлэх технологийг ........................гэнэ. 2 оноо

Байгаль дахь бодисын эргэлт 14.Антропоген хүчин зүйлийн жишээ бичнэ үү? 2 оноо

1............................1 оноо2...............................1 оноо

Популяци 15.Нэгдмэл нэг газар нутагт хамт оршин амьдарч, бие биедээ байнга харилцан

нөлөөлдөг, хүрээлэн буй орчны нөхцлийн өөрчлөлтийг тэсвэрлэн, тоо толгойн байдлаа удаан хугацаанд тогтмол барих чадвар бүхий нэг зүйлийн бодгиалуудыг .....................гэнэ. 2 оноо

Экосистем16.Байгалийн нөөц баялагыг ................... ба ......................гэж ангилна. 2 оноо

Задгай хэлбэрийн даалгавар (даалгаварын тоо-12, нийт авах оноо- 35 )

А. Үнэлэх Биологийн олон янз байдал

1. Дараах үе хөлтний хүрээний гол төлөөлөгчдийн онцлог зөв харгалзуулна уу? 3 онооА. Хавч 1. 3 хос хөлтэйБ. Аалз 2. 5 хос хөлтэйВ. Шавж 3. 4 хос хөлтэй

Зохицуулга ба хяналт 2. Зургийг ажиглан тархи нэрлэнэ үү? 4 оноо

Эсийн хуваагдал удамшил, хувьсал 3. Дараах ойлголтыг зөв харгалзуулна уу? 5 оноо

1. Хэмжээ хэлбэр, бүтцийн хувьд ижил байгаа хромосом А. Шалгарал 2. Эцэг, эхээс шинж тэмдэг үр удамдаа дамжих үзэгдлийг Б. Генотип3. Бие махбодын генүүдийн нийлбэр В. Удамшил4. Эцэг, эхийн шинж тэмдэг үр удамд хувьсан өөрчлөгдөх үзэгдэл Г. Хувьсал 5. Тухайн орчиндоо илүү сайн дасан зохицсон нь үлдэх Д. Гомолог

Байгаль дахь бодисын эргэлт 4. Дэлхийн далай тэнгисийн гадаргаас ууршсан ус зөөгдөн эх газарт хур тунадас

хэлбэрээр хэлбэрээр бууж улмаар гадаргын болон газрын доорх урсац болж далай тэнгис рүүгээ эргэж нийлэхийг ........................ эргэлт гэнэ. Харин эх газраас ууршсан ус хур тунадас болж эх газартаа буцаж буухыг ..............эргэлт гэнэ. 4 оноо

Экосистем 5. Шуугианы эх үүсвэрийн ДБ-ийг зөв харгалзуулна уу ? 5 оноо 1. Навчны сэржигнэх чимээ А. 120 ДБ 2. Хоёр хүний хэдийн харилцан яриа Б. 10 ДБ3. Авто машины чимээ В. 40 ДБ4. Чанга хөгжим Г. 80 ДБ5. Цагны сэрүүлэг Д. 60 ДБ

Б. Бүтээх Эсийн үйл ажиллагаа

1. Диффузийн 2 жишээ гарган бичнэ үү? 2 оноо 1................................................................1 оноо2................................................................1 оноо

2. Өндөр температур, орчны PH-ийн өөрчлөлт, зарим химийн бодисын нөлөөгөөр энзимийн бүтэц өөрчлөгдөхийг..................................................гэнэ. 2 онооХооллолт

3 Ургамал хэрхэн хооллодог вэ? 2 оноо..............................................................................................................

Амьсгал ба ялгаруулах 4. Нөхөж бичнэ үү ? 2 оноо

1. Уушгинд явагдах хийн солилцоог........................................амьсгал гэнэ. 1 оноо2. Хийн даралтын ялгавраар хүчилтөрөгч цуснаас эсэд, нүүрсхүчлийн хий эсээс

цусанд шилжихийг эсийн хийн солилцоо буюу..................амьсгал гэнэ. 1 онооБиотехнологи

5. Дараах өгөгдсөн үгний утгыг тайлбарлана уу? . 2 оноо 1. Микробиологи.........................................1 оноо2. Антибиотик.................................................1 оноо

Популяци 6. Ямар хэлбэрийн популяци болохыг тодорхойлно уу? 2 оноо

1. Нэг төрлийн эзэмшил нутгийн багахан хэсгийг эзэлдэг популяци 1 оноо...................................................................

2. Энгийн популяцийн нийлбэр байдлаар бүрэлдэх популяци 1 оноо

1

32

4

....................................................Экосистем

7. Нөхөн сэргэдэг болон нөхөн сэргэдэггүй нөөц баялагын 2 жишээ бичнэ үү? 2 оноо 1. Нөхөн сэргэдэг ...........................,...................................1оноо2. Нөхөн сэргэдэггүй........................,....................................1 оноо

СОНГОХ ХЭЛБЭРИЙН ДААЛГАВАР ХАРИУ

Агуулга Түвшин Дугаар Зөв хариу Оноо


Мэдлэг ойлголт

1 Г 1

2 В 1

Эсийн үйл ажиллагаа 3 Б 14 Оптималь 1

Хооллолт 5Гетеротроф- Хүн,

амьтан Автотроф- Ургамал

2


6 А 1

7 Б 1

8 Ялгаруулах 1

Зохицуулга ба хяналт 9 Г 3

10 Урт- Аксон Богино- Дендрит

Генетик шинжилгээ 11 В 1Биотехнологи 12 В 1

Хооллолт

Чадвар

1 Их хэмжээ макро, бага хамжээ микро

4

2

Хоргүйжүүлэх, задлах, хадгалах,

эрдэс бодис эргэлтэнд оруулах

Амьсгал ба ялгаруулах 3

Аэроб- Хүчилтөрөгчтэй

Анаэороб Хүчилтөрөгчгүй

2

Зохицуулга ба хяналт 4 Болзолт болон болзолт бус

4

5 Тархи, нугас Эсийн хуваагдал удамшил, хуваагдал 6 Эмэгтэй ХХ

Эргэтэй ХY

2

Генетик шинжилгээ 7 Гомозигот

доминант3

8 Гомозигот рецессив

9 Гетерозигот доминант

Биотехнологи 10 В 1

Биологийн олон янз байдал Хэрэглээ 1 А

2

Эсийн үйл ажиллагаа 2 Идэвхижүүлэгч , 4

саатуулагч 3 В

Хооллолт 4 В2

Амьсгал ба ялгаруулах 5

Амьсгал авахад өрц агшина

Амьсгал гаргахад өрц сулрах

2

6 Б 27 4 2

Зохицуулга ба хяналт 8 Нейрон 2

9 Рефлекс 2

Эсийн хуваагдал удамшил, хувьсал 10 Диплойд 2n,

гаплойд n

2

11 Профаз, Метафаз, Анафаз, Телофаз

2

Генетик шинжилгээ 12Удамшдаг мутаци,

удамшдаггүй модификаци

2

Биотехнологи 13 Биотехнологи 2

Байгаль дахь бодисын эргэлт 14 Мод тайрах , Усруу хог хаях

2

Популяци 15 Популяци 2

Экосистем 16 Шавхагддаг болон үл шавхагддаг

2

НИЙТ 62

ЗАДГАЙ ХЭЛБЭРИЙН ДААЛГАВАР Хариу

Агуулга Түвшин № Зөв хариу Оноо


Үнэлэх

1А. 2Б. 3В. 1

3


2

1. Завсрын тархи 2. Их тархи 3. Бага тархи 4. Уртавтар тархи

4

Эсийн хуваагдал удамшил, хувьсал

3

1. Д2. В3. Б4. Г5. А

5

Байгаль дахь бодисын эргэлт 4 Гадаад эргэлт Дотоод эргэлт 4

Экосистем

5

1. Б2. В3. Д4. А5. Г

5


Бүтээх

1

1. Цайнд давс уусах Хүж умалгах

2. Энзимийн денатураци

4

Хооллолт 2 Фотосинтез 2

Амьсгал ба ялгаруулах 3 1. Гадаад амьсгал 2. Дотоод амьсгал 2

Биотехнологи

4

1. Микробиологи- Бичил организм судлал

2. Антибиотик- Эсрэг бие

2

Популяци 5

1. Эгэл популяци2. Эколлгийн

популяци2

Экосистем

6

Нөхөн сэргэдэг: Хөрс, ургамал, амьтны аймаг Нөхөн сэргэдэггүй: Нефть, нүүрс, алт мөнгө

2

НИЙТ ОНОО 35

10 ангийн Биологийн хичээлийн анги дэвших шалгалтын сэдэв №-3

Мэдлэг ойлголт


1.Цагираг хорхой ба үет хөлтний нийтлэг шинж чанарыг сонгоно уу?

А. Нийлмэл нүд В. Үет хөл В. Сегмент бүхий бие D. Далавч

2. Дадлага ажлын үед сурагчдын цуглуулсан амьтны тоо хэмжээг харуулсан хүснэгтийг үзүүлэв. Сурагч үет хөлтний хэдэн төлөөлөгч цуглуулсан бэ?

А.33 В.97 С.120 D. 160


3. Осмос явагдахад зайлшгүй шаардлагатай эсийн эрхтэнцэрийг олно уу?

А. Вакуоль болон эсийн хана

В. Эсийн хана болон эсийн мембран

С. Хлоропласт болон цитоплазм

D. Цитоплазм болон эсийн мембран

4. Эсийн бүдүүвчийг үзүүлжээ. Ямар орчинд байгаа юуны эс вэ?

Хооллолт

5. Хоол боловсруулах замд цус, тунгалагт шимэгдсэн шим бодисууд элгэнд ямар судсаар дамжин орж ирэх вэ?

А. Үүдэн венээр В. Артерийн судсаар С. Хялгасан судсаар D. Элэгний артериар


6. Эсийн амьсгал гэж юу вэ?

А.Эсийн дотор тэжээлийн бодис хүчилтөрөгчийн оролцоогүй задрах

В. Амьд эсийн дотор тэжээлийн бодис хүчилтөрөгчийн оролцоотой исэлдэж аэроб болон анаэроб исэлдэж чөлөөлөгдсөн энерги ГФА-д хувирах химийн процесс

Амьтны бүлэг Дээжийн тооА Цагираг хорхой 8Аалз хэлбэртэн 10 Шавж 80Зөөлөн биетэн 40Олон хөлтөн 7Дугариг хорхой 15

А. Концентрацитай давсны уусмалд байгаа амьтны эс

В. Цэвэр усанд байгаа амьтны эс

С. Концентрацитай давсны уусмал байгаа ургамлын эс

D. Цэвэр усанд байгаа ургамлын эс

С. Зарим мөөгөнцөр, нян, эгэл биетнүүд амьдралынхаа үйл ажиллагааг энергээр хангах үйл явц

7.Дараах хүснэгтийг тохируулна уу?

1 Амьсгал А Эсийн дотор явагдах тэжээлийн зүйлсийг хүчилтөрөгч ашиглан задалж, энерги ялгаруулах урвал

2 Хийн солилцоо В Уушгины цулцанг хүчилтөрөгчөөр хангах булчингийн хөдөлгөөн

3 Амьсгалах С Уушгины цулцангаар биед хүчилтөрөгч орох, нүүрсхүчлийн гадагшлах хийн солилцоо. Мөн ургамлын үед фотосинтез ба амьсгалах үед хийн солилцоо явагдана.

А. 1а2в3с В. 1с2аЗв С. 1а2с3в

8. Харанхуйд ургамлын амьсгалаар ямар хий ялгарах вэ?

А. СО2 В. СО2,О2 С. Зөвхөн СО2 D. Зөвхөн О2


9. Мэдрэлийн эсийн богино сэртэнг нэрлэ.

10. Геотропизмын хариу үйлдлийг сонгоно уу.

А. Цэцэглэх В. Том навч ургах С. Үндэс хөрс рүү ургах D. Үр соёолох

11. Чийг бам өвчний шинжийг сонгоно уу?

А. Цус шүүрэх В. Амьсгаа давхцах С. Суулгах D. Үе мөч өвдөх


Генетикийн шинжлэх ухаан юуг судалдаг вэ?

12. А. Удамшил В. УДамшил хувьсал С. Байгалийн шалгарал D. Хувьсал түүний хэлбэрүүд

Хэрэглээ

Хооллолт

13. Амны хөндийд шүлсний амилаза цардуулыг яма

Шүлсний амилаза

Цардуул,ус, Мальтоз үг ашиглан загварчлал хийгээрэй.

14. Хоол хүнсний холимгийг ходоодны шүүстэй хольж, 370С температурт байлгав. Цагийн дараа дараах бодисуудын аль нь задарч эхлэх вэ?

А. Эрдэс В. Өөх тос С. Нүүрс ус D.Уураг


15. Ямар процессын үед хүчилтөрөгч хаягдал бодис болж ялгардаг вэ?

А. Идэвхитэй зөөвөрлөлт В. Аэроб амьсгал С.Анаэроб амьсгал D. Фотосинтез


16. Хүний нүдний хөндлөн огтлолын бүдүүвчийг үзүүлжээ.Нүдний бүтцийн торлог давхрааг олно уу? Пигмент агуулдаг учир хүний нүдний өнгийг үүсгэдэг давхраа аль нь вэ?

А. Эвэрлэг давхраа B. Солонгон давхраа C. Торлог давхраа D. Судаслаг давхраа

17. Бүх хүнд ижил байдаг, амьдралын турш үргэлжилдэг, өөрчлөгддөггүй, төрөлхийн рефлексийг юу гэдэг вэ?

А. Болзолт B. Нөхцөлт C. Болзолт бус D. Аль нь ч биш


18. Аливаа амьд биеийн хромосомын интерфазын шатанд ажиглах боломжгүй байдгийн учрыг тайлбарлана уу?

А. ДНХ-ийн репликаци болоогүй байдаг

В. ДНХ маш урт, нарийн утаслаг байдаг

С. Хромосом бөөмөөс гарч эсийн бусад хэсэгт тарсан байдаг

D. Гомолог хромосомууд хуваагдах хүртэл хослоогүй байдаг


19. .Моногибрид эвцэлдүүлэг гэж юу вэ? А.хоёр хос шинж тэмдэгээр хоорондоо ялгаатай удмуудыг эвцэлдүүлэх В.нэг хос шинж тэмдгээр хоорондоо ялгаатай удмуудыг эвцэлдүүлэх С.дурын удмуудыг эвцэлдүүлэх

D.нэг зүйлд хамаарах бодгалуудын хоорондох эвцэлдүүлэг E.хоёр өөр зүйлд хамаарах бодигалуудын хоорондох эвцэлдүүлэг 20.Шар үртэй вандуйг ногоон үртэй вандуутай эвцэлдүүлэхэд 1-р бүх эрлийз удмууд шар өнгөтэй байвал хэрхэн тайлбарлах вэ?А.шар өнгийн тодорхойлогч ген давамгайлж байна B.ногоон өнгийн тодорхойлогч ген гээгдсэн байна В.гадаад орчны нөлөө C.бүгд зөв D.бүгд буруу. 21.Шар үртэй 1-р үеийн вандуйн удмуудыг хооронд нь эвцэлдүүлэхэд 2-р үед шар болон ногоон өнгийн үртэй ургамлууд 3:1 гэсэн харьцаагаар гарсан бол үүнийг хэрхэн тайлбарлах вэ?

А. шар өнгийн тодорхойлогч ген гээгдсэнээр В. ногоон өнгийн тодорхойлогч ген фенотипд илэрсэнээр С.шинж тэмдгүүд тодорхой тоон харьцаагаар салсанаарD.ногоон өнгийн тодорхойлогч ген 1-р үед дарагдсанаар E.В+С+DБиотехнологи22. Плазмид гэдэг нь ихэнх бактерид байдаг цагираг хэлбэртэй ДНХ-ийн жижиг молекул юм. Плазмидууд ямар эсэд нэвтрэх чадвартай вэ? А. Бактерийн эсэд В. Хүний эсэд С. Ургамлын эсэд D. Вирус рууЗадлах Биологийн олон янз байдал23. Таних түлхүүр ашиглан дараах амьтныг тодорхойл.

I. Далавчтай...................................II руу очих Далавчгүй.....................................III руу очих

II. Далавч нь хатуу ....................А..Цох Далавч хайрсан ..................Б. ЭрвээхэйЭсийн үйл ажиллагаа24.Ходоодонд явагддаг химийн урвал аль нь вэ?А. Протеза энзимийн нөлөөгөөр уураг задарнаВ. Уураг өөхний хүчил болж задарнаС. Цардуул амин хүчил болж задарна.D. Липаза энзимийн нөлөөгөөр цардуул задарна.25. Сурагчид өнгө оруулсан сахарыг усанд уусгах туршилт хийжээ. Туршилт юуг харуулж байна вэ? А. Осмос В. Диффуз С. Эндоцитоз D. Пиноцитоз

26. Энзимүүд нь хоол тэжээлийн химийн боловсролтонд оролцдог. Липаза энзимийн үүргийг дүрслэн бичнэ үү?.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................


27. Эрүүл хүн уураг ихтэй хоол иджээ. Энэ нь түүний шээсэнд ямар нөлөө үзүүлэх вэ?

А. Шээсэнд амин хүчил агуулагдана.

В. Шээсэнд глюкоз агуулагдана.

С. Шээг маш ихээр агуулагдана.

D. Ус маш ихээр агуулагдана.

28. 28, 29 асуулт хоорондоо холбоо хамааралтай болохыг анхаарна уу. Дөрвөн ширхэг үгэн тэгшитгэл өгөгджээ. Фотосинтезийг зөв илэрхийлсэн мөрийг олно уу?

Р. Нүүрс хүчлийн хий +Ус глюкоз+хүчилтөрөгч

Q. Глюкоз +хүчилтөрөгч Нүүрс хүчлийн хий+хүчилтөрөгч

R. Глюкоз Сүүний хүчил

S. Глюкоз спирт+нүүрс хүчлийн хий

29. Хүн ба хөрөнгө мөөгийн анаэроб амьсгалын үгэн тэгшитгэлийг зөв илэрхийлсэн мөрийг 28 асуултын үгэн тэгшитгэлийн ашиглан зөв сонгоно уу?

Хүний анаэроб амьсгал Хөрөнгө мөөгийн анаэроб амьсгалА Q PВ Q SС R PD R SЗохицуулга ба хяналт

30. Дараах ойлголтуудыг зөв харгалзуулна уу?

1. амин дэм а. бие махбодод энзим үүсгэхэд оролцоно

2. А амин дэм b. Хөл муруйж, толгой томорно

3. В амин дэм c. мэдрэлийн тогтолцоо хямрана

4. С витамин d. Өсөлтөнд нөлөөлнө

5. Д амин дэм e. Буйл хөхөрч хавдана

А. 1c2d3e4b5a b. 1d2c3a4e5b c. 1a2d3c4e5b d. 1c2d3e4b5ae. 1a2d3e4b5c

31. Хурц гэрлийг мэдэрдэг өнгө ялгадаг аль нь вэ?

А. Савханцар эс В. Лонхонцор эс С. Шар толбо D . Сохор толбо

Эсийн хуваагдал ба удамшил хувьсал

32. Ген бол бодит зүйл болохыг нотлох баримтюу вэ? А.шинж тэмдэг салах үед бие биеээс үл хамааран хоршил үүсгэх В.хувьсах шинж чанар С.хувьсамтгай бус шинж D .генүүдийн тусгаарлагдмал чанар D.А+B33.Мутацийн биологийн ач холбогдол нь: А.шалгарал явагдах материалыг баяжуулах Б.генийн бүтцэд өөрчлөлт оруулах В.шинж тэмдгийн илрэх боломжийг нэмэгдүүлэх С.амьдрах чадварыг дээшлүүлэх D.ашиг шимийг нь нэмэгдүүлэхГенетик шинжилгээ

34. Лооль нь бөөрөнхий ба лийр хэлбэрийн жимстэй байдаг ба бөөрөнхий шинж ноёлж удамшдаг. Хэрэв үр удамд бөөрөнхий ба лийр хэлбэрийн ургамал тэнцүү тоотой гарсан бол эцэг эхийн генотипийг тодорхойл.

Биотехнологи

35. Талх барих явцад хөрөнгө мөөгөнд явагдах анаэроб амьсгалын үүргийг тайлбарлах.


36. Усны эргэлтэнд хамаарахгүй ойлголтыг сонгоно уу ?

A. Нарны хортой туяа озоны давхраанд шүүгдэх B. Гол мөрний ус уурших

C. Навчны амсраар ус уурших D. Ургамал фотосинтез явуулах E. Агаар мандалд үүл хуралдах

Популяци

37. Нэгж хугацааны дотор тухайн популяцид шинээр төрсөн бодгалийн тоог юу гэж нэрлэдэг вэ? /1 оноо/

A. Популяцийн цэвэр өсөлт B. Популяцийн тоо толгой C. Популяцийн тоо толгойн хөдлөл зүй D. Популяцийн нягтшил E. Төрөлт

Экосистем

38. Хром түүний нэгдлүүд хний биед ямар сөрөг нөлөө үзүүлэх вэ?

А. Төв мэдрэлийн тогтолцоог гэмтээж, сонсгол, харааны эрхтнийг өвчлүүлэх

В. Хорт хавдар үүсгэх, элэг,бөөр өвчлүүлэх

С. Мэдрэлийн тогтолцоог гэмтээх, ясны эдийг өвчлүүлэх

D. Цусан дахь эритроцитийн хэмжээ өөрчлөгдөн эритроцитийн тоо цөөрөх

2-р хэсэг

Үнэлэх


39. Хос нэршлийн зарчмаар нэрлэгдсэн амьд биеийг олно уу.

А. Вavterium

B. Цэцэгт ургамал

С. ДОХ

D. Homo sapiens


40. Зурагт үзүүлсэн дотоод шүүрлийн булчирхайнуудыг ажиглаж хүснэгтийг бөглөнө үү?

№ Нэр Ялгаруулах даавар

1 Өнчин тархи Гонадтропин, Окситоцин

2 Төмсөг3 Өндгөвч4 Нойр булчирхай5 Бамбай булчирхай67 Бөөрний дээд

булчирхайАдерналин

Эсийн хуваагдал

41. Мейоз хуваагдпын онцлогийг нэрлэнэ үү?1.Хромосомын тоо диплойдоос гаплойдод шилжинэ 2.Шинэ шинж тэмдгийг агуулсан эсүүд үүснэ3.Гаплойд хромосомтой 4 эс үүснэ4. Бэлгийн эс үүснэ5 Бэлгийн үржпийг нөхцөлдүүлнэ А. 1.2.3.4.5 В. 1.2.3.5 С. 1.2.4.5 0.1.3.4.5 Е. 1.2. 3. 4.

Бүтээх


42. Протоплазм нь эсийн бүрхүүлээс салж хөндийрэх үзэгдлийг плазмолиз гэнэ.

Дараах 3-н зургийн алинд нь плазмолиз, деаплазмолиз, тургорын даралт бий болохыг тайлбарлан бичээрэй.

43.Дараах зургийг ажиглан өгүүлбэр гүйцээж бичээрэй.

Үндэсний үсэнцрийн эсээс дамжуулах гуурс хүртэл ус нэвчих нь ихэнхдээ ...............буюу.......... Замаар дамжина. Гэвч эндодермийн эд дундуур ус ........... гэдэг эсийн хананы нүх сүвээр дамжина.

Хооллолт

44. Ходоонд ажиллах пепсин Рн ямар орчинд ажиллахыг графикаас тоон өгөгдлийг тэмдэглэнэ үү?

Documents

khovd.mecs.gov.mnkhovd.mecs.gov.mn/storage/app/public/Angi_devshih/... · Web view0,5 8.3. Шим тэжээлийн бодисыг шимэгдүүлэх үүрэгтэй уялдан