25
Kibol-drukker dwa bratanki Jerzy Celichowski, Pécs 26 listopada 2014 Tatuaż kibicowski, źródło: Jeż Węgierski Wprowadzenie Polak-Węgier dwa bratanki – a także jego węgierski odpowiednik Magyar Lengyel két jó barát – to szeroko znane i bardzo oklepane powiedzenie. Dziś omówię w odniesieniu do kibiców. Skoncentruję się na kibicach piłki nożnej, choć zjawisko pojawia się i w innych dyscyplinach sportu, na przykład piłce ręcznej 1 . Teza Kibicowska przyjaźń polsko-węgierska wypełnia powiedzenie w całości: są “bratanki”, jest “szabla”, jest rzecz jasna i “szklanka”. Przyjaźń ta zawiera dużo odwołań do symboli, emocji, nawiązań do tradycji, historii, a zwłaszcza jej militarnych aspektów, na przeszłość zapatruje się bezkrytycznie. Kibice w zdecydowanej większości są zwolennikami skrajnej prawicy, i to nadaje tej ich przyjaźni szczególne zabarwienie. Mimo, że kibice węgierscy zwykle uznają wyższość swoich polskich odpowiedników jeśli chodzi o ich kibicowskie osiągnięcia, w drugą stronę nie ma patrzenia z góry, w relacjach nie ma starszych i młodszych braci. 1 Wywiad z kibicem Wisły Płock

Kibol-drukker dwa bratanki

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Przyjaźń polsko-węgierska wśród kibiców piłkarskich

Citation preview

Page 1: Kibol-drukker dwa bratanki

Kibol-drukker dwa bratanki

Jerzy Celichowski, Pécs 26 listopada 2014

Tatuaż kibicowski, źródło: Jeż Węgierski

Wprowadzenie

Polak-Węgier dwa bratanki – a także jego węgierski odpowiednik Magyar Lengyel két jó barát – to szeroko znane i bardzo oklepane powiedzenie. Dziś omówię w odniesieniu do kibiców. Skoncentruję się na kibicach piłki nożnej, choć zjawisko pojawia się i w innych dyscyplinach sportu, na przykład piłce ręcznej1.

Teza

Kibicowska przyjaźń polsko-węgierska wypełnia powiedzenie w całości: są “bratanki”, jest “szabla”, jest rzecz jasna i “szklanka”. Przyjaźń ta zawiera dużo odwołań do symboli, emocji, nawiązań do tradycji, historii, a zwłaszcza jej militarnych aspektów, na przeszłość zapatruje się bezkrytycznie. Kibice w zdecydowanej większości są zwolennikami skrajnej prawicy, i to nadaje tej ich przyjaźni szczególne zabarwienie.

Mimo, że kibice węgierscy zwykle uznają wyższość swoich polskich odpowiedników jeśli chodzi o ich kibicowskie osiągnięcia, w drugą stronę nie ma patrzenia z góry, w relacjach nie ma starszych i młodszych braci.

1 Wywiad z kibicem Wisły Płock

Page 2: Kibol-drukker dwa bratanki

Przyjaźń realizowana jest na szeregu płaszczyzn, które choć dają się oddzielić analitycznie to w rzeczywistości są jednak zwykle nierozewalnie zmieszane.

Bratanki

• kontakty czysto kibicowskie koncetrujące się na kibicowaniu (nie jest to oczywiste, jeśli poczytać fora kibicowskie to o grze piłkarzy czy samych piłkarzach informacji się tam nie znajdzie, w relacjach z meczu pojawia się zwykle jednoznaniowa informacja o rezultacie)

• przyjaźnie międzyklubowe

• celebrowanie przyjaźni polsko-węgierskiej

• subkultura kibicowska - ubrania, gadżety (szale, flagi), graffiti

Szabla

• podzielane poglądy polityczne

• wspólne akcje polityczne

• polityka kibicowska czyli sprawy dotyczące kibiców zwykle odnoszące się do kwestii bezpieczeństwa imprez masowych

• ustawki

Szklanka

• wspólne spożywanie alkoholu

Poniżej krótko omówię te płaszczyzny ilustrując je przykładami.

BRATANKI

Istnieją kontakty czysto kibicowskie, przede wszystkim odwiedziny na meczach czy wspólnie rozgrywane mecze. Często mieszają się to z innymi formami, na przykład kibice Śląska Wrocław w trakcie swojego wyjazdu do Budapesztu wzięli udział w demontracji Jobbiku, koncercie narodowego rocka, popijawie z węgierskimi narodowcami oraz meczu Ferencvarosu2.

Istnieje wspólne kibicowanie, tu odpowiedni jest przykład wspólnego wyjazdu węgierskich fanów Juventusu z Drughi Polska3.

2 http://fanatik.ogicom.pl/?p=1873 19 mar 20143 http://juventusfc.hu/magyar-lengyel-ket-jo-baratavagy-gyere-velunk-veronaba/

Page 3: Kibol-drukker dwa bratanki

Logo wspólnego wyjazdu na mecz Juventusu, źródło: juventusfc.hu

Bywają zbiórki pieniędzy na godne przyjęcie kibiców z drugiego kraju. Kibice Diósgyőr w swoim czasie wystosowali taki apel

Chcielibyśmy ich (polskich kibiców) znów tu zobaczyć i dlatego prosimy was o pomoc. Organizujemy zbiórkę na pokrycie oczekiwanych kosztów. W trakcie meczu DVTK-Kaposvár w ten weekend będą wystawione pudełka przy wejściach i prosimy wszystkich, dla kogo ważna jest przyjaźń polsko-węgierska i którzy chcieliby nam pomóc w organizacji wizyty by wrzucili jakąś kwotę do pudełka4.

Niekiedy kibice rozgrywają ze sobą mecze jak to miało miejsce w przypadku grup z Rzeszowa i Nyíregyházy w marcu tego roku.

Wspólny mecz kibiców z Rzeszowa i Nyíregyházy, źródło: ultrasliberi.hu

Ważna jest solidarność międzyklubowa. Aczkolwiek na ile wiem nie ma specjalnych zgód między klubami polskimi i węgierskimi (zgoda to przyjaźń między kibicami poszczegółnych klubów, często łączy się to ze współpracą między klubami, np. wymianą młodych graczy czy akcjami promocyjnymi) to nie słychać też by któreś kluby miały ze sobą kosę (przeciwieństwo zgody) choć sympatie i antypatie krajowe przenoszą się niekiedy na grunt międzynarodowy: jeśli ci lubią moich wrogów to będę ich unikał, itd.

Przyjazne relacje między klubami prezentują się następująco (nie jest to wyczerpująca lista):

• Videoton Székesfehérvár-Raków Czestochowa

• Újpest-Legia i Pogoń Szczecin5

• Ferencváros-Śląsk Wrocław, Bałtyk Gdynia i Ruch Chorzów

• Diósgyőri VTK-GKS Bełchatów i Wisła Sandomierz.

• Nyíregyháza Spartacus FC-Resovia

4 http://amigeleken.hu/magyar-lengyel-baratsag/1/hozzaszolasok 5 http://ultrasliberi.hu/teli-szurkoloi-focitorna-ujpest-on-tour-szczecin/

Page 4: Kibol-drukker dwa bratanki

• Sopron-Odra Opole

• Debrecen-Stal Rzeszów6

• Spartacus Nyíregyháza-Resovia Rzeszów7

Transparent Stali Rzeszów na meczu Debreczyna, źródło: ultrasliberi.hu

Jak powstają takie zgody? Zwykle przez budowanie nieformalnych kontaktów, potem włącza się logika “wróg mego przyjaciela jest moim wrogiem” jak to widać na przykładzie klubów z Rzeszowa8. Przyjrzyjmy się przypadkowi Rakowa.

Początkiem znajomości na linii Raków-Videoton był wyjazdowy mecz Videotonu w Pucharze Europy z Slovanem Bratysława na którym pojawiło się 17 fanów Rakowa. Kolejny mecz na którym byli obecni fani Rakowa w liczbie 7 osób został rozegrany na ziemi węgierskiej, rywalem był wówczas Trabzonspor. 14 osób z dwiema flagami uczestniczyło w eskapadzie do Belgii gdzie Videoton w Pucharze Europy podejmował Genk. Tydzień temu 33 osoby wspierały Videoton na ich własnym stadionie w meczu z Ferencvarosem. Fani Videotonu byli obecni na naszej wczorajszej wyjazdowej wyprawie do Sosnowca w 13 osób9.

6 http://ultrasliberi.hu/iden-sem-feledkeztek-meg-a-szurkolok-a-lengyel-magyar-baratsag-napjarol/

7 http://ultrasliberi.hu/iden-sem-feledkeztek-meg-a-szurkolok-a-lengyel-magyar-baratsag- napjarol/

8 Kluby te nie lubią się nawzajem, dobre stosunki na Węgrzech utrzymują z dwoma lokalnymi wrogami, Debreczynem I Nyíregyházą

9 http://www.rakow.com.pl/archives/5120

Page 5: Kibol-drukker dwa bratanki

Sympatia może dość banalne źródła takie jak podobne kolory klubowe10.

Kibice poszczególnych klubów często świetnie się orientują w sytuacji zaprzyjaźnionego klubu lub ich kibiców i wyrażają solidarność w wypadku kłopotów. Za przykład niech tu posłuży przyjaźń Legii Warszawa i Újpestu. Gdy w areszcie przebywał Piotr Staruchowicz ”Staruch”, przywódca kibiców Legii kibice Újpestu wywieszali popierające go transparenty a nawet organizowali zbiórki pieniędzy dla niego (jeden z kibiców zaoferował na aukcję koszulkę znanego piłkarza Lipcsei)11.

Transparent popierający Starucha wywieszony na meczu Újpestu, źródło: 2.bp.blogspot.com

Kibice Legii odwdzięczali się popierającymi transparentami gdy Újpest znalazł się w trudnej sytuacji finansowej. Fora kibicowskie często oferują zaskakująco szczegółowe informacje z życia kibiców w drugim kraju.

10 Kibic Ferencvárosu stwierdził w wywiadzie, że sympatyczna jest dla nego Legia Warszawa właśnie ze względu na kolory klubowe mimo, że z Legią przyjaźni się Újpest, który jest zaprzysIęgłym wrogiem Ferencvárosu

11 http://ultrasliberi.hu/lipcsei-mezzel-segitene-az-egyik-fradi-szurkolo-staruchot/

Page 6: Kibol-drukker dwa bratanki

„Újpest nie może zostać zamknięty! Liliowi, wytrwałości!” transparent na meczu Legii, źródło: ultrasliberi.hu

Ważnym elementem jest celebrowanie przyjaźni polsko-węgierskiej. Okazję do tego daje istniejący od 2007 roku dzień przyjaźni polsko-węgierskiej, który ma miejsce 23 marca. Na meczach pojawiają się specjalne oprawy lub transparenty, rozgrywane są niekiedy specjalne spotkania.

Page 7: Kibol-drukker dwa bratanki

Mecz Węgry-Norwegia w 2013 roku, źródło: grupa facebookowa Elita Tarnowa

Page 8: Kibol-drukker dwa bratanki

Mecz Ferencváros-VSC Debrecen 11 listopada 2012 roku, źródło: Z karnego

Page 9: Kibol-drukker dwa bratanki

Vlepki przygotowane przez kibiców z Győr dla odwiedzających ich kibiców z Krakowa w węgierskie święto narodowe 15 marca tego roku, źródło: Małopolscy Patrioci

W Tarnowie, w którym z racji urodzin tam Józefa Bema, przyjaźń polsko-węgierską celebruje się bardziej niż gdzie indziej, kibice biorą aktywny udział w obchodach. Przyjaźń polsko-węgierską celebruje się też na forach internetowych, pojawiają się tam wówczas okolicznościowe wpisy, głównie przypominające łączące zdarzenia z historii obu narodów, wrzucane są montaże, klipy wideo czy też piosenki.

Okazję do podkreślania więzów polsko-węgierskich dają też rocznice historyczne i różne obchody. Szczególną rolę odgrywają tu nawiązania do 1956, kiedy to miało miejsce powstanie na Węgrzech i zamieszki w Poznaniu. Widowiskową oprawę przygotowali kibice Śląska Wrocław na meczu z Lechem Poznań w maju 2013 roku. Hasło wydarzenia to „Braterstwo narodów zobowiązuje – razem stanęli przeciw komunie”, skandowano także „Precz z komuną”, „Cześć i chwała bohaterom”, „Bóg, Honor i Ojczyzna” oraz „A na drzewach zamiast liści będą wisieć komuniści”. Relacje o niej pojawiły się zarówno w polskiej prasie kibicowskiej12 i prawicowej13 jak i węgierskim portalu skrajnej prawicy kuruc.info14. Filmik z oprawy robił furorę w internecie.

Oprawa meczu Śląsk Wrocław - Lech Poznań, źródło: Narodowy Jawor

Popularny wśród kibiców był pomysł przerobienia, spalonej po raz kolejny, tęczy na placu

12 Np. http://fanatyczny.wordpress.com/2012/05/31/z-wizyta-na-wegrzech/13 Np. http://niezalezna.pl/41886-kibice-solidarni-z-wegrami-w-walce-z-komuna 14 https://kuruc.info/r/21/112984/

Page 10: Kibol-drukker dwa bratanki

Zbawiciela w Warszawie na symbol przyjaźni polsko-węgierskiej15. Ilustruje to dobrze prowęgierskie sympatie kibiców a także ich niechęć do gejów. Złośliwi zauważyli, że kolory flagi węgierskiej do złudzenia przypominają kolory Legii16.

Projekt tęczy w kolorach polsko-węgierskich, źródło: grupa facebookowa Tęcza przyjaźni polsko-węgierskiej

Istotny jest materialny aspekt subkultury kibicowskiej. Należą do niego odzież, szaliki i flagi, vlepki a także graffiti uliczne.

15 https://www.facebook.com/Tecza.przyjazni.Polsko.Wegierskiej 16 http://wyborcza.pl/1,75478,14944816,Kolorowa__bialo_czerwona____a_moze_w_barwach_Legii_.

html

Page 11: Kibol-drukker dwa bratanki

Szalik przyjaźni polsko-węgierskiej, źródło: Jeż Węgierski

Page 12: Kibol-drukker dwa bratanki

Polsko-węgierska flaga, źródło: Surge Polonia

Vlepki z Tarnowa, miejsca urodzin Józefa Bema, źródło: Vlepki Wisły

Page 13: Kibol-drukker dwa bratanki

Graffiti, źródło: 1.bp.blogspot.com

Ciekawą inicjatywą był Sklep kibola, który pod taką właśnie polską nazwą funkcjonował przez parę miesięcy w Budapeszcie (obecnie zamknięty). Sprzedawano tam polską odzież kibicowską, szaliki, flagi, płyty.

Page 14: Kibol-drukker dwa bratanki

Tablica przed Sklepem kibola, źródło: Jeż Węgierski

SZABLA

Kibiców obu krajów łączy nie tylko sympatia między narodami ale także wspólne poglądy polityczne. Kibice to prawica – skrajna prawica. Największą popularnością cieszą się wśród nich, odpowiednio, Ruch Narodowy oraz Kongres Nowej Prawicy w Polsce i Jobbik na Węgrzech. Choć kibice nie angażują się raczej w działalność partyjną to jednak chętnie biorą udział w skrajnie prawicowych demonstracjach, często w innych krajach, a także demonstrują swoje poglądy na stadionach.

Page 15: Kibol-drukker dwa bratanki

Transparent upamiętniający László Csatáryego, który umarł oskarżony o zbrodnie wojenne popełnione w czasie Holocaustu, wywieszono go na meczu Ferencvárosu po śmierci Csatáryego, źródło: Vasárnapi Hírek

Page 16: Kibol-drukker dwa bratanki

Antysemicki transparent wywieszony na meczu Resovii Rzeszów w 2012 roku, źródło: Polscott24

Oglądanie meczu Węgry-Rumunia w marcu zeszłego roku (mecz był rozgrywany przy pustych trybunach) poprzedził koncert zespołów grających narodowego rocka, a organizatorzy zachęcali do przynoszenia transparentów z wielkimi Węgrami, flag z pasami Árpádów lub też flag seklerskich17.

Kibice wspomagają się w akcjach politycznych. Wspomnianą flagę seklerską, będącą symbolem walki o autonomię Seklerszczyzny, kibice polscy wywiesili na tegorocznym meczu Zagłębie Lubiń – Sandecja Nowy Sącz.

17 http://www.nemzetisport.hu/magyar_valogatott/magyar-roman-a-stadion-mellett-fokozodik-a- szurkoloi-hangulat-2228857

Page 17: Kibol-drukker dwa bratanki

Flaga seklerska na polskim meczu, źródło: ultrasliberi.hu

A na meczu Polska-Rumunia w 2009 roku pojawiła się flaga z kształtem wielkich Węgier.

Page 18: Kibol-drukker dwa bratanki

Wielkie Węgry na meczu Polski z Rumunią, źródło: Kuruc.info

Kibice biorą też udział w skrajnie prawicowych demonstracjach często się przy tym odwiedzając. Wielkie Wyjazdy na Węgry organizowane przez kluby Gazety Polskiej w celu poparcia Orbába były obficie relacjonowane w prasie, w zasadzie nie mówiło się jednak o rewizytach składanych przez Węgrów, wśród nich i kibiców, w celu uczestnictwa w Marszach Niepodległości w Warszawie. Oto fragment relacji kibica z zeszłego roku:

(…) po zakwaterowaniu udaliśmy się do ambasady węgierskiej. (…) Przed ambasadą spotkaliśmy się z kolegami z Újpestu, którzy podobnie byli w “nieświeżym” stanie jak kilku z nas. (…) słowacką ambasadę, która wypadała po drodze zaszczyciliśmy paroma dobranymi wyrażeniami, wtedy jeszcze nie wiedzieliśmy, że tu inaczej się te sprawy załatwia.

Na placu zbierał się tłum. Zbierały się ładnie brygady chuliganów z różnych miast. (…) Wielu twardo, zdyscyplinowanie, w jednakowych maskach i strojach.

(…) Mieliśmy szczęście oglądać na żywo, z kilku metrów, podpalenie budki strażniczej przed ambasadą rosyjską. Wszyscy pomyśleliśmy o jednym: Budapszt, czwarty czerwca, ambasada Rumunii18.

Popularne wśród kibiców obu krajów są zespoły grające narodowego – nacjonalistycznego – rocka.

18 4 czerwca to rocznica traktatu Trianon, na mocy którego Węgry utraciły 2/3 terytorium między innymi na rzecz Rumunii http://ultrasliberi.hu/huliganfoldon-a-kartya-masik-oldalan/

Page 19: Kibol-drukker dwa bratanki

Koncert węgierskiego nacjonalistycznego zespołu Kárpátia w Warszawie w 2012 roku, źródło: grupa facebookowa Elita Tarnowa

Polityka dla kibiców to nie tylko “wielkie idee” ale także konkretne sprawy ich dotyczące, przede wszystkim regulacje dotyczące bezpieczeństwa imprez masowych a także egzekwowanie zakazów mowy nienawiści, które oni postrzegają jako próby rządu ograniczenia ich swobody wypowiedzi19. Na Węgrzech trwa w tej chwili bojkot nowych stadionów przez kibicowskie twarde jądro niechętnie nastawione do nowego systemu identyfikacji kibiców.

19 Wywiady z kibicem Legii i kibicem Ferencvárosu

Page 20: Kibol-drukker dwa bratanki

Transparent kibiców Ferencvárosu „Kubatov won!”. Kubatov, zresztą w młodości kibic Ferencvárosu, obecnie prezes klubu, na gniew kibiców zasłużył surowszym systemem rejestracji kibiców wprowadzonym na nowym stadionie klubowym, źródło: Krisztián Belkovics

Ciekawe w tym konteście jest przemówienie posła Jobbiku Ádáma Mirkoczkiego w parlamencie węgierskim, który występując przeciwko proponowanemu zaostrzeniu ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych pożytkował się przykładem Polski, gdzie „środki pirotechniczne są dozwolone [tu racji nie ma, przyp. autora], na stadionach jest bezpiecznie a atmosfera jest wspaniała”. Oto jak mówił:

W Sosnowcu mecz odbywał się na starym stadionie, który nie jest tak nowoczesny jak obiekt Legii. Było na nim obecnych 15 tysięcy kibiców, w tym setki fanów gości w osobnym sektorze. Jakby odnieść to do Węgier, to był mecz w stylu Putnok kontra Jaszapati. (...) Uwierzcie mi, poziom piłkarski był tragiczny. Niesamowicie nudny mecz zakończył się remisem 0-0. Naprawdę, na boisku nie działo się nic ciekawego. Jak to możliwe, że mimo wszystko było to niezapomniane widowisko? Tylko dzięki tym kilkunastu tysiącom kibiców, którzy stworzyli świetną atmosferę. (...) Fani Zagłębia zaprezentowali sektorówkę, która przykryła jedną z trybun. Na fladze był namalowany orzeł w barwach Zagłębia, próbujący udusić ptaka w barwach Polonii. Całość dopełniał transparent o treści: Na tej ziemi tolerancja jest słabością20.

Kibicom polskim zawdzięczamy nowe słowo w języku węgierskim: ustawka.

20 http://legionisci.com/news/58472_Fani_Legii_stawiani_za_wzor_w_wegierskim_parlamencie.html

Page 21: Kibol-drukker dwa bratanki

Nowe węgierskie słowo w użyciu, źródło: Krisztián Belkovics

Zwyczaj organizowanych masowych bójek przeniósł się tutaj właśnie z Polski, mimo, że nie stąd pochodzi. Polscy kibice cieszą się na Węgrzech dużym szacunkiem z powodu swojej waleczności przejawianej w ustawkach. Lech Poznań Hooligans (LPH) wygrali nawet ustawkowy turniej halowy zorganizowany na Łotwie w kwietniu tego roku (Team Fighting Championship21).

Węgrzy przyswoili sobie termin i obecnie organizują własne ustawki, z których relacje można znaleźć w internecie (także po angielsku!22) a nawet przeprowadzili losowanie “spotkań” nieformalnej ligii ustawkowej. Brak informacji ile z nich miało miejsce. Rezultaty losowania dwóch rund są następujące23:

Pierwsza runda, w nawiasach minimalna liczba uczestników:Győr-Haladás (15-15),Békéscsaba-Szeged (15-15),Pécs-Nyíregyháza (15-15),Diósgyőr-Újpest (30-30),Makó/Szentes-Zalaegerszeg (15-15),Debrecen-Ferencváros (30-30),Sopron-Kispest (15-15),Vasas-Videoton (15-15).

21 www.teamsfight.com22 Relacja po węgiersku i angielsku http://fradimob.hu/index.php/ferencvaros-

hooligans/ustawka/item/3192-ustawka23 http://ultrasliberi.hu/ustawka-sorsolasime-a-parositas/

Page 22: Kibol-drukker dwa bratanki

Druga runda:Diósgyőr-Haladás (30-30),Ferencváros-Békéscsaba (15-15),Makó/Szentes-Pécs (15-15),Kispest-Nyíregyháza (15-15),Zalaegerszeg-Videoton (15-15),Szeged-Újpest (15-15),Vasas-Sopron (15-15),Debrecen-Győr (15-15).

Poza ustawkami odbywają się niekiedy tradycyjne starcia uliczne. Wiadomo, że kibice węgierscy wykorzystują w nich zaprzyjaźnionych kibiców polskich24.

“Ustawka” posłużyła za nazwę niestniejącej już węgierskiej firmie produkującej odzież kibicowską25.

Ustawkowa koszulka, źródło: strona na facebooku firmy Ustawka „Outdoor Gear/Sporting Goods”

Obok odzieży sprzedawała ona również takie artykuły niezbędne do kibicowania jak

24 Magazyn To My Kibice Plus, Nr 2 (44) lato 201425 http://www.ustawka.com/

Page 23: Kibol-drukker dwa bratanki

ochraniacze na zęby. Jej autoprezentacja brzmiała tak:

Walka mężczyzn, zawody honorowych i odważnych wojowników. Symbol wartości coraz bardziej znikających z dzisiejszego świata, słowa honoru i braterstwa broni. Na bazie tych wartości stworzyliśmy w pełnej mierze węgierską markę USTAWKA. Markę dla tych, którzy chcą nosić w czasie treningu,pracy czy też odpoczynku ubrania wygodne a przy tym wysokiej jakości. (...) Nasze produkty są dla tych, którzy chcą się wybić z tłumu i być czymś więcej niż przeciętnymi26.

SZKLANKA

Nie można zapomnieć o wspólnym piciu.

Polsko-węgierskie szkło, źródło: grupa facebookowa Elita Tarnowa

Wszelkie relacje z kontaktów dwustronnych zawierają nawiązania do tej jednoczącej czynności. Weźmy dwa przykłady. Polacy w Budapeszcie:

Na miejscu sympatyczna atmosfera, młodzi ludzie, flagi, piwo, mocniejsze napitki i

26 http://jezwegierski.blox.pl/2013/09/nowa-twarz-przyjazni-polsko-wegierskiej.html

Page 24: Kibol-drukker dwa bratanki

chleb ze smalcem i cebulą. Wieszamy braterską flagę i wyciągamy polską wódkę. Śpiewamy „ria, ria, Hungaria” (wielkie, wielkie Węgry) za co otrzymujemy potężne brawa, później Węgrzy śpiewają „Wielka Polska” i nie tylko.

Polska wódka zrobiła wśród Węgrów furorę, zresztą G też. Nasz zawodnik został okrzyknięty przez Węgrów mistrzem świata w pewnej konkurencji, którą namiętnie trenuje. (...) Ogólnie spokój, poza chwilowym nerwem jednego z uczestników wyprawy – cóż: palinka, paprykówka, piwo…27

Węgrzy w Polsce:

Po przekazaniu prezentów w piciu następuje dramatyczny zwrot. Nasi polscy przyjaciele o palince zapamiętali tyle, że robi się ją w domu. Zatem i oni poczęstowali nas czymś domowym. To bimber. Przygotowanie i picie odbywa się w zasadzie tak samo jak w przypadku powitalnego picia naszej palinki, czyli nalewanie, trącanie się, “na zdarowie”, “egessegedre”, i …

Posłuchajcie według jakiego przepisu powstaje bimber! Woda, cukier, zmieszać, sfermentować, zdestylować na 65-70 procent. Za czerwonego w Polsce trudno było zdobyć alkohol, jak widaś naród polski jest co najmniej na tyle zaradny jak i Węgrzy28.

27 http://fanatik.ogicom.pl/?p=187328 http://ultrasliberi.hu/huliganfoldon-a-kartya-masik-oldalan/

Page 25: Kibol-drukker dwa bratanki

Impresje z Polski, obok szalików, koszulek, flag, czapek i płyt także piwo i wódka, źródło: ultrasliberi.hu

Podsumowanie

Tak więc można realizować powiedzenie “Polak-Węgier dwa bratanki i do szabli i do szklanki” również na sposób kibicowski: bratanki, szabla i szklanka nabierają tu niekiedy znaczeń, do których nie jesteśmy przywykli.

Ten temat zaledwie naszkicowałem. Uważam, że warto go kontynuować, proponuję trzy kierunki badań

1. Osadzenie kibicowskich kontaktów polsko-węgierskich w szerszym kontekście: na ile są typowe, na ile są wyjątkowe.

2. Lepsza mapa kontaktów kibicowskich polsko-węgierskich i ich historia.

3. Analiza potencjalnego ich przełożenia na politykę, zwłaszcza w kontekście wzrostu popularności skrajnej prawicy.

DZIĘKUJĘ

Graffiti na elewacji stadionu Újpestu, źródło: myfootballmoments.blogspot.com