Kimya Dönem Ödevi

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    1/50

    KimyaDnem

    devi

    K MYA B L M

    H A

    YAT

    IMIZDA

    KK M

    YA

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    2/50

    Kimya Dnem devi

    Kimya bilimi do ada mevcut olan btn maddeleri inceleyen bir bilimdal d r, tm madde-enerji ili ikleri baz al nd nda Kimya, en geneltan mda "kk cisimlerin hareketini inceleyen bir mekaniktir". Kimya'dabyk (y nla) maddenin makroskopik incelenmesi yaln zcaTermodinamik ve Ak kanlar Mekani i alt dallar nda sz konusudur;geriye kalan tm Kimya bir e it mikrofiziktir. Fizik ile Kimya aras ndaasla bir s n r yoktur, znde iki bilim da l ayn eydir; Fizik Kimya'ya ekolarak byk cisimlerin hareketleriyle de ilgilenir, rne in Dnya-Gne -

    Ay lsnn birbirine gre yapt ba l hareketin mekani i Kimyabiliminin d ndad r ve buda Fizik biliminden mevcuttek fark d r. Yakla k 3,5milyon organik, 2 milyonkadar da anorganik bile ikoldu u d nlrse, Kimyabilimi yakla k 6 milyonbile i in incelenmesinikapsar, bu konudaki bilgive etkinlikleri sistemli halegetirmek, bir sistematikgeli tirmek amac ylabirbiriyle ilgili bile ikleri,sistemleri, yntemleri veamalar n gruplayan birok alt dala ayr l r: Analitik kimya, Biyokimya,( norganik kimya) Anorganik kimya, Organikkimya, Fizikokimya, Kuantum Mekani i, statistik Mekanik, Kuantumkimyas , Nkleer kimya, Kat hal kimyas , S v hal kimyas , Plazmakimyas , Parac k kimyas (Yksek enerji kimyas ) ba l ca Kimyadallard r. Kimya denilince ilk nce akl m za btn maddeleri inceleyenbilim dal gelmelidir. zellikle maddelerin yap ta lar n inceler. KimyaMhendisli i (isminden yola k larak) Kimya sektr olarakde erlendirilmemelidir. Kimya'n n bir sektr yoktur, olamaz; KimyaMhendisli i kimyasal maddelerin sanayide retimi, kontrol ve retim

    emalar n n dizayn ile ilgilenir, Kimya mhendisinin kimyager ileyapt klar i baz nda hibir ilgisi yoktur. Kimya mhendisli i daha ziyadebir tr sanayi mhendisli i olarak de erlendirilmelidir.K MYANIN ALT DALLARI

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    3/50

    Kimya Dnem devi

    Fizikokimya: Kimyasal Kinetik, Termodinamik, Ak kanlar Mekani i,Yzey Kimyas , Fotokimya, Polimer Kimyas , Makromolekl Kimyas ,Elektrokimya, Magnetokimya

    Biyokimya

    Analitik kimya: Spektrokimya, Asit-baz-tuz Kimyas , Kromatografi,Gravimetri, Voltametri, Potansiyometri Organik kimya: Stereokimya'y ierir. Anorganik kimya: Koordinasyon Kimyas , Organometalik Kimya,

    Biyoanorganik Kimya, Periyodik izelgedeki tm elementlerin Kimyas . Kuantum Mekani i: Kuantum Kimyas , Nkleer Kimya, Parac k

    Kimyas , Kat -S v -Plazma Kimya'lar n n tredi i temel Kimyadzene i

    statistik Mekanik: zellikle statistik Termodinamik, kuantum kimyas

    ile termodinamik aras ndaki ba nt lar treten kprdr Nkleer kimya: ekirde in kuantum mekani idir. Radyokimya da bu

    dal n bir paras d r Kat hal kimyas S v hal kimyas Plazma kimyas Parac k kimyas : Atomalt parac klar n kuantum mekani i

    (Kimya'n n babas L. Pauling de bu ismi kullanm t r) Kuantum kimyas : Atom ve molekllerin kuantum mekani i

    Bu listeye ek olarak Kimya dallar n "saf (temel)" ve bunlardan treyen"uygulamal " Kimya dallar olarak da s n fland rabiliriz:

    Saf Kimya: Kuantum Mekani i, Termodinamik, statistik Mekanik, Ak kanlar Mekani i, Kimyasal Kinetik

    Uygulamal Kimya: Kuantum Kimyas , Nkleer Kimya, Parac kKimyas , Kat -S v -Plazma Kimya'lar

    Not: Anorganik Kimya, Organik Kimya ve Biyokimya da bir uygulamal

    Kimya dal olan Kuantum Kimyas 'n n s ras yla anorganik, organik vebiyomolekllere olan uygulamalar d r; bunlar da uygulamal kimyadallar d r.

    Dnem devi Hakk nd a

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    4/50

    Kimya Dnem devi

    K MYA DERS NDEN PROJE DEV ALMAMIN SEBEB BU DERS SEVMEM OLDU; NK B L YORUM K K MYA HAYATIMIZDA HER YERDE KEND NE YER BULMU BB L MD R. BU BA LAMDA SORUMLULU UNU STLEND M VE NCELED M KONU H AYATIMIZDAKK MYAOLDU.

    K MYANIN GNLK HAYATIMIZDAK YER N AIKLAMADAN NCE UNU HATIRLATMAKSTER M K; NSANLI IN, DAHA DO RUSU NSANLARIN ZEL OLMASINI SA LAYAN

    K MYADIR. BU YLE AIKLANAB L R:

    CANLILARIN ZEL OLMALARINI SA LAYAN EY B L ND G B ONLARIN ZEL PROTEYAPILARIDIR. PEK PROTE NLER N YAPISI NASILDIR? PROTE NLER N AM NOAS TLERDENOLU AN POL MERLER OLDUKLARI B L NMEKTED R. AM NOAS TLER SE ZEL OLARAK3

    KISIMDAN OLU URLAR. BUNLARDAN LK

    AM NO GRUBUDUR( ). D ER B R GRUPKARBOKS L GRUBUDUR(-COOH). BUNA EKOLARA K Z NC RE B R H DROJEN ATOMUBA LANMI TIR. VE SON OLARAK RAD KALGRUP(R) ADI VER LEN GRUPTANBAHSEDEB L R Z. RAD KAL GRUP YER NEGEEN HER ATOM-B LE K AM NOAS D N ZELOLMASINI SA LAR. SAYILAN LK K GRUP

    TM AM NOAS TLERDE AYNIDIR; FAKATRAD KAL GRUP BEL RLEY C D R. ZGNL SA LAR.

    YUKARIDAK RNEKTE K MYANIN YA AMIMIZIN NE KADAR NDE OLDU U BAS TEANLATILMI TIR. RNEKLER O ALTILDIKA K MYANIN NEM DAHA DA N PLANAIKMAKTADIR. TM BU RNEKLER VE K MYANIN NEM BU DEV N KONUSUNUOLU TURMAKTADIR.

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    5/50

    Ki i

    Hayat m zdaki Kimya

    TemizlikMadd eler i

    Yayg nMalz em eler

    Seramik ve Po rse lenler

    Boyala r ve Bile enler i

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    6/50

    Kimya Dnem devi

    1. Temizlik Maddele i

    AMA IR SUYU

    ama r, bula k, fayans, slak zemin, tuvalet, banyo temizli indekullan l r.

    ama r ve bula kta; 2 litre suya 1 yemek ka ama r suyu kat l r. Di er temizliklerde; saf olarak kullan labilir. ama r suyunun forml NaOCldir. Sodyum hipoklrr veya sodyum

    hipoklorit diye okunur. Saf (% 100lk) s v d r; zelti de ildir.

    TUZ RUHU RET M

    H2(g) + Cl2(g) HCl(g)

    HCl(g) + su HCl(suda)

    Temizlikte do rudan kullan lan % 36l k deri ik HCl (hidroklorik asit),tuz ruhudur; s v d r. Fayans, ta vb. slak zeminde, a r kirleritemizlemek iin kullan l r. Tuvaletlerde de kullan lmaktad r; fakatsa l a zararl d r.

    AMA IR SUYU VE TUZ RUHU B RLE NCE AI A IKAN KLOR GAZILDRR

    NaOCl + 2HCl NaCl + H2O + Cl2

    Tuvalet temizli inde ayn anda hem ama r suyu hem de tuz ruhukullan lmamal d r. A a kan Cl2 ldrc dozdad r.

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    7/50

    Kimya Dnem devi

    EH R SULARININ TEM ZLENMES

    Byk belediyeler Cl2 (klor) gaz katarak ehir suyunu temizliyorlar. Kk belediyeler NaOCl (sodyum hipoklorit) s v s katarak ehir

    suyunu temizliyorlar. Eczanelerde musluk suyunun dezenfekte edilmesi iin sat lan bile ik

    ise kire kayma diye bilinen Ca(OCl)2 (kalsiyum hipoklorit)tabletleridir.

    En zararl s Cl2 gaz yla yap lan klorlamad r. Cl2 gaz ye il renklidir. NaOCl (sodyum hipoklorit), renksiz ve saydam s v s Ca(OCl)2 (kalsiyum hipoklorit) ise beyaz tozdur.

    KLOR YER NE AM IRASI KULLANILAB L R M ?

    am ras n n sudaki dezenfektan etkisi, ispatlanm t r.

    Dezenfektan etki; mikrop remesini engelleyen ve mikrobu ldrenetkidir. Eskiden su depolar na am ras konurdu. am a ac ndan imal edilmi su testileri, gemi te ok yayg nd .

    AMONYAK RET M

    N2 + 3H2 + yksek s cakl k ve bas n 2NH3 + 22 kcal Amonyak, o u temizlik malzemesinin bile imine girer. % 25lik olanderi ik amonyak 5-10 misli seyreltildikten sonra do rudan temizlikmaddesi olarak koltuk, d eme, hal temizli inde ve kuma lekelerinin

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    8/50

    Kimya Dnem devi

    kar lmas nda kullan l r. Gm e yalar da amonyakla temizlenir.

    SODA (AMA IR SODASI)

    Van gl suyu, ama r sodas zeltisidir. Ancak, iinde her e itdeterjan da vard r.

    Soda saf hlde Beypazar nda bulunur. Do ada beyaz ms renksiz, effaf ve ta eklindedir. Piyasadaki sodalar, sodan n toz edilmi idir. ama r sodas na, trona da denir.

    Van glndeki ama r sodas , dnyan n ihtiyac n kar layacakkadar okluktad r. Forml Na2CO3tr. leride sabun ve deterjan n yerini alacak k ymette bir

    kayna m zd r. Soda denildi inde ama r sodas anla l r, yemek sodas

    anla lmaz.

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    9/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    10/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    11/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    12/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    13/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    14/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    15/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    16/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    17/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    18/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    19/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    20/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    21/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    22/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    23/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    24/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    25/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    26/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    27/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    28/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    29/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    30/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    31/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    32/50

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    33/50

    Kimya nem dev i

    Galaktoz

    Bozunan ka tamba la jl meyve su lar nda a a kan C0 2 gaz ndan do lay ka tamba la j n i mes i, e til a lko l n o lu tu unun g s ter ges idir .

    o a la zde meyve aromas ieren meyve su lar nda e til a lko l vard r .Bu e til a lko l zc ama l ilave ed ilen e til a lko ldr . Bu tr meyve su lar n n tad ve kokusu do a l de ildir . Ho olmayan kokusu vard r .Bo az yakar , gen izde g c k yapar .

    ME RUBATL AR VE ET L ALK OL

    e ruba tlardak i a lko l; do a la zde meyve aromas ndan kaynak lanmak tad r .

    azoz larda ta t ve koku ver ici esans lar ku llan lmak tad r . Bu esans lar suda znmez , e tila lko lde znr . Etila lko lden ba ka zc ler de ku llan lab ilir , ancak ma liye t ar tar . e ruba tlarda gene lde bu neden le a lko l vard r . azoz lardak i a lko l oran %0 ,05 ile % 0 ,15 aras ndad r . Sar

    iecek lerde ve ko la larda ise en f az la % 0 ,01 a lko l vard r . Sonu olarak ; gazoz , ko la , sar iecek g ibi me ruba tlardak i e til a lko l,

    or tama d ar dan ilave ed ilm i tir . Ke fir , k m z, boza , koruk ek is i ve bozu lmu meyve su lar ndak i e til a lko l ise or tamda tahammr sonucu olu mu tur .

    BAZI MEYVELERDE ET L ALK OL V AR MIDIR?

    Yed i im iz do a l hib ir bes in maddes inde e til a lko l yok tur . Bu konu ;ha lk aras nda yan l bilinen bir mevzudur .

    Alko ller , bir konu ba l d r . Ba ka bir if adey le , a lko l den ince yz lerce a lko l an la lr .

    k ilerde bu lunan a lko l, e tila lko l e tano l ad yla bilinen a lko ldr . Etila lko l ise yz lerce a lko lden sadece bir is idir . nsan lar a r tan husus ; meyve lerde e til a lko lden ba ka baz f ayda l

    a lko ller in bu lunmas d r . rne in; karbonh idra tlar , po lihidroks i a lko ldr . Baz a lko ller de f ayda l olmama lar n n yan s ra ok zarar l d r lar .

    rne in; me til a lko l, sarho luk vermez ama g zler i k r eder , insan

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    34/50

    Kimya nem dev i

    ldrr .

    AR APELDE ED LMES (FERM ANT ASYON)

    zmn posas ayr ld ktan sonra ka lan suyuna ra den ir . ra f lara ak tar lr . F n n t pas O 2 gaz n n g irmemes i gerek ti inden kapa lolma l d r . O 2 gaz g irerse s irke olur . Bunun la beraber t pa , karbon dioks it gaz n n da kmas iin s k kapa t lmama l d r . 3-5 ay sonra

    arap e lde ed ilir .

    C 6H12 O 6 2C 2H5OH 2CO 2

    FERM ANT ASYONL AE ANL AM AGELEND ERK EL MELER aya lanma , ek ime , tahammr e tme f erman tasyon la ayn manaya ge lir . Ferman tasyonun an lam ;g likozdan e til a lko ln o lu masi lem idir . Etila lko l, sarho luk veren a lko ldr .

    H ANG LK EDE H ANG K ENZAR ARLI OLMUTUR?

    Vo tka usyada

    Bira Almanyada arap ng ilterede ak rk iyede en zarar l olmu tur .

    SAHTE K

    k ilerde ya ln z e til a lko l vard r . e til a lko l e til a lko lden daha ucuzdur . e til a lko ll ik iler sah te ik idir . e til a lko l g z k r eder , insan ldrr . 200 4 y ln n Ye ilay ha ftas nda sah te ik i ima l ederek p iyasaya sren

    ik ilires toran sah ibi iki ki i sah te ik iden lm tr . 2005 y ln n Ye ilay ha ftas nda lke gene linde 5 m ilyon rak

    top lanm t r Ye ilay ha ftas 1- 7 ar t tar ihler i aras ndad r).

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    35/50

    Kimya nem dev i

    EK MEK TE ET L ALK OL YOK TUR

    Haz r maya larda % 1 ,5 e til a lko l vard r . Ekmek pi erken e til a lko l uar . Ek i maya larda e tila lko l yok tur . Ek i mayay la yap lan ekmek ler daha lezze tlidir . Haz r mayay la yap lan

    ekme in tad yar yar ya aza l r . 1 gn bek lem i hamur ek i mayad r ve do a ld r . Haz r maya ya ve kuru olmak zere ikiye ayr lr . Kuru maya bira

    mayas d r , ya maya ise pak maya ad yla yay g n olan mayad r . Haz r mayay la yap lan ekmek te e til a lko l yok tur . Etila lko l, ekmek

    pi erken buhar la r . Etila lko ln kaynama nok tas 76 Ct r ; bu neden le 76 Ctan sonrak i s cak l klarda , e til a lko ln zerres i ka lmaz .

    FERM ANT ASYON AU R AM AY AN TEK EK ER: L AK TOZv

    S t eker i lak toz) ze l ar tlarda ve ok zor f ermen te olur . Bu bize s tn nem ini g s ter ir .

    rne in; s tten yap lan ve e til a lko l ieren ke fir in yap m ile ilgili u bilg iler bize bu zor lu u g s ter ir .

    K EF R

    Ke fir kuru iken kir li beyaz renk li, k k rdak g rn nded ir . aze h ldeyken ise par lak beyaz renk li, nohu t byk l nde krems itane lerd ir .

    Ke fir yumrusu iinde birok m ikroor gan izma bu lunur . S tn f ermen te olmas iin ke fir yumrusuna ihtiya vard r . ak toz

    d ndak i f ermen te olan eker lerde hib ir d e tkene gerek olmaks z n do a l olarak maya olu ur .

    D SAKKAR TLERDENK EF R VEK IMIZ M AL

    Ke fir ve k m z ima linde ; s tte bu lunan s t eker i ad ver ilen lak toz f ermen te olarak e til a lko le dn r .

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    36/50

    Kimya nem dev i

    C 12 H22 O 11 H2O C 6H12 O 6 C 6H12 O 6 ak toz likoz a lak toz

    St eker i)

    C 6H12O 6 2C 2H5OH 2CO 2

    D SAKKAR TLERDEN MUTL AK ET L ALK OL ELDE ED LMES NE A TRE AKS YONDENK LEMLER

    eker pancar ndan mu tlak e tano l e lde ed ilir .

    C 12 H22 O 11 H2O C 6H12 O 6 C6H12 O 6 Sukroz likoz Fruk toz ay eker i)

    C 6H12 O 6 2C 2H5OH 2CO 2

    ZMDEN ET L ALK OL ELDE ED LMES NE A T RE AKS YONDENK LEM

    C 6H12O 6 2C 2H5OH 2CO 2 likoz

    POL SAKKAR TLERDEN MUTL AK ET L ALK OL ELDE ED LMES NE A TRE AKS YONDENK LEMLER

    (C6H10 O 5)n nH 2O nC 6H12 O 6 i as ta likoz

    C 6H12O 6 2C 2H5OH 2CO 2

    ARPADANB R AELDE ED LMES NE A TRE AKS YONDENK LEMLER

    (C 6H10O 5)n nH 2O nC 6H12 O 6 Arpa ni as tas likoz

    C 6H12O 6 2C 2H5OH 2CO 2

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    37/50

    Kimya nem dev i

    DNY A SA LIK TE K L ATININ AR A TIRM ASI

    C inaye tler in % 85inin idde t olay lar n n % 50s inin ra fik kaza lar n n % 60 n n E ler in maruz ka ld idde tin % 70inin Ak lhas ta l klar n n % 40 n n sebeb inin e til a lko l oldu u bu ara t rma ile g s ter ilm i tir .

    ET L ALK OLN TEDAV DE K ULL ANILM ASI

    ezen f ek te ed ici olarak ku llan lr . la lardak i e tken maddey i zmek iin ku llan lr . Yz lerce ila ta yard mc madde olarak bu lunur . la larda ad ;e tano l, e thano l, e til a lko l veya a lko l olarak geer . Sadece

    a lko l den ildi inde e til a lko l kas ted ilm i tir . la larda bu lunan izoprop il a lko l, dikloro benz il a lko l, se tila lko l g ibi

    zc ler sarho luk veren a lko l de ildir . Etila lko l d ndak i a lko ller iin ya ln zca a lko l ism i ku llan lmaz .

    Alko l en ok ; urup , a z gar garas ,sprey , bu u , en jek tab l prepara t,losyon ve dam la larda bu lunur .

    ET L ALK OLK OM ASINDAN LM

    Alko l komas ,a lko l yzdes i % 40 - % 50 olan ik iler i bir kerede f az la m iktarda ien lerde g r lr .

    Etila lko l do a l olarak en f az la % 16l k olur . Bundan f az la yzde lerde maya bile lr , f erman tasyon sona erer .

    % 16dan daha f az la e til a lko l ieren ik iler , d tan do a l veya sen te tik e til a lko l ilave ed ilerek re tilm i lerd ir . Etila lko l oran %16dan f az la olan ik iler i ien ler a lko lik olmasa lar dah i, a lko l komas sonucu an i lm r isk i ile kar kar yad r lar .

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    38/50

    Kimya nem dev i

    MUTL AK ET L ALK OL

    Etila lko l su ek icidir . Bu sebep le % 100lk e lde ed ilemez . Ancak %95 ,5 sa fl kta olab ilir . Buna mu tlak e til a lko l den ir .

    Etila lko lde , havadan nem kaparak kend ini seyre ltme e ilimi vard r . utlak e til a lko l, do a l yo lla e lde ed ilen i ve yapay yo lla e lde ed ilen i

    olmak zere iki e ittir .

    DO AL MUTL AK ET L ALK OL ELDE ED LMES

    o a l mu tlak e til a lko l e lde ed ilmes inde ; e til a lko l % 16l k olunca maya ld nden do lay bu yzdeye ge lmeden nce e til a lko l or tamdan des tilasyon la ek ilir . Ka lan k s mda f erman tasyon devam eder . Bu i lem srek li tekrar ed ilir . Bylece % 95 ,5 e til a lko l ieren mu tlak e tila lko l e lde ed ilm i olur .

    o a l mu tlak e til a lko l eker pancar ,zm ve po lisakkar itlerden e lde ed ilir .

    ET L ALK OL OR ANI YKSEK K LERDEK DO AL ET L ALK OL N ASILELDE ED L R? (SUM A FABR KASI)

    Etila lko l oran %16n n zer inde olan ik iler rak ,vo tka , visk i, cin,kanyak ve lik rdr .

    Bu ik ilerde bu lunan be lir li yzde lerdek i do a l e til a lko l, sumad r . ak ima la t nda gene lde do a l e til a lko l ku llan lr . Etila lko l oran

    yksek di er ik ilerde sen te tik e til a lko l olab ilir . Bu neden le suma ke limes i rak yla zde le m i tir .

    ak re tim inde iine henz anason konu lmam ve dam t larak e lde ed ilen % 40 ila % 50lik e til a lko le suma ad ver ilir .

    Suma da mu tlak e til a lko ln e lde ed ilmes inde oldu u g ibi dam tmay la

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    39/50

    Kimya nem dev i

    e lde ed ilir . Suma , ilk dam t land r ve e tila lko l yzdes i daha d k tr . Suma ke limes i Osman l ca lga tte g izli r iyakar l k an lam n da ta r . Bu

    be lki de , d n lmes i gereken bir denk ge li tir . k ilerdek i e til a lko l gene lde zmden e lde ed ilir . Bildi im iz e til a lko l,

    bu f abr ika larda , f erman tasyon ve dam tma yo luy la re tildi i h lde ad na , e til a lko l f abr ikas den ilmem i tir . ze llikle Anado luda suma f abr ikas den ilm i tir!..

    Suma f abr ikas ,rak n n esas maddes ini e lde e tmek iin a lr . pta ku llan lan do a l e til a lko ln e lde ed ildi i f abr ikaya mu tlak e til

    a lko l f abr ikas den ir , suma f abr ikas den ilmez . Za ten 2005 Bask K rke Szlkte , suma ke limes inin

    kar l nda lk dam t lan ve iinde anason bu lunmayan rak .den ilmek ted ir . olay s yla ak f abr ikas a yoruz . deme lidir . Ha lk i in do rusunu bilmek ted ir .

    Y A AMIMIZDAK Y APAYKARBOKS LL AS TLER

    Ase tik as it, yapay s irkede bu lunur . Sa lis ilik as it, nas r ila lar nda bu lunur . Askorb ik as it, C vitam inidir . Ase til sa lis ilik as it, asp ir ind ir .

    Sitr ik as it (limon tuzu) , koruyucu ka tk maddes id ir .

    H AY ATIMIZDAK DO AL NORG AN K AS TLER

    HC l: Hidrok lor ik as it - ide as idi H2CO 3: Karbon ik as it - aden sodas

    H AY ATIMIZDAK Y APAY NORG AN K AS TLER

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    40/50

    Kimya nem dev i

    HC l: Hidrok lor ik as it - uz ruhu ad yla b ilinen madded ir . H2CO 3: Karbon ik as it e ruba tlarda ku llan lr . H2PO 4: Fos f or ik as it - Kola larda ku llan lr . H2SO 4: Slf r ik as it - Akde ku llan lan s v d r . HNO 3: Nitr ik as it - Kezzap - bre ve pa tlay c e lde ed ilmes inde

    ku llan lr . HBO 3: Bor ik as it: ze ltis i a ler jik g z ka nt lar nda ku llan lr .

    H AY ATIMIZDAK BAZL AR

    Ca(OH)p (sspansiyon) : Badana yap mnda kullan lan kiretir.

    Ca(OH)p (k) :Snm kire veya kire ad yla biline maddedir.

    Ca(OH)p (suda) :Kire suyu olarak bilinen CO2 nin ay rac olan zeltidir. KOH (Po tas kos tik): bre ve arap sabunu yap m nda ku llan lr .

    g(OH) 2: Antias it m ide pas tiller idir . Al(OH) 3: Antias it m ide pas tiller idir . NaOH : Kos tik ad yla bilinir . Sabun ima linde ve ye il zey tinler i 5-6 gnde sarar t p piyasaya srmek iin ka tk maddes i olarak ku llan lr . NH 3: bre yap m nda , Ag e ya lar n tem izlenmes inde , kuma leke ler inin kar t lmas nda ku llan lr .

    K LERDEK ET ANOL YZDELER

    Birada % 6 e til a lko l vard r .arap ta % 16 e til a lko l vard r .ak da % 40 - % 50 e tila lko l vard r .

    Vo tkada % 65 - % 70 e til a lko l vard r .Visk ide % 65 - % 70 e til a lko l vard r .

    ET ANOL YZDES YKSEK OL AN ECEK LER

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    41/50

    Kimya nem dev i

    K m z: i i a t (K srak) s tnn f erman tasyonu ile e lde ed ilir . % 2 e tila lko l vard r .Boza: s r n (D ar n n) f erman tasyonu ile e lde ed ilir . % 0 ,3 (Mevzua tlim iti en f az la % 2dir .) e til a lko l vard r .Kef ir : nek , koyun veya ke i s tnn f erman tasyonu ile e lde ed ilir . %0 ,5 e til a lko l vard r .

    3. Ser

    amikve

    Porse

    le

    nler

    P o rs elen , sadece do a l kaynak l hammadde lerden re tilen , beyaz l nku llan lan boya lardan de il, ku llan lan hammadde lerden a lan , 1400 C civar nda pi ir ilerek pek i en , k ge ir gen li ine sah ip , sa l kl bir rn olarak tar if ed ilmek ted ir .

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    42/50

    Kimya Dnem devi

    Porseleni Avrupaya tan tanlar, ba ta Marco Polo olmak zere, e itlideniz yollar n ke feden Portekizli tccarlar olmu tur. Porselen szc ,etimolojik a dan Ortaa talyancas ndaki porcellanadan gelir.Kabu undan sedef elde edilen, parlak beyaz deniz kabuklusuna

    talyanlar, bu midyenin eklini di i domuz yavrusunun cinsel organ nabenzettikleri iinPorcella demi lerdir {{Latincede kk di i domuz;kad nl k organ manas ndad r}}. Porselen'e de ayn ismin verilmesininnedeni, onun olsa olsa sedeften imal edilmi olabilece inisanmalar ndand r. Kelime bizeFrans zca porcelaine szc ndengemi tir.Porselen; tm killi topraktan yap lm veya daha a k bir deyimle kil ihtiva eden ham maddelerden retilmi rnlerin olu turdu ubyk seramik grubunun bir eleman d r. Seramik grubunun ilk ve en ilkel

    rnleri bal k tu la veya kerpi tu lad r. Bu a amada sz konusu olanbasit, kaba seramiktir. Daha sonra ise retim a amalar s ralamas nagre s ras yla toprak anak mlekler, majorka inisi (elvan ini), fayans,ta e ya ,ta tan oyma kap, seramik gelmekte ve porselenle bu grup enstn ve en mkemmel formuna ula m olmaktad r. mlek, killitopraktan elde edilen hamurun birka yz derece s da f r nlanarakeldesidir. Kronolojik olarak bir sonraki a ama inde VII.yydan sonrageli tirilmeye ba lanan porselendir. Geleneksel manada porselen, iki tr kilin, in kili (kaolin) ve in ta n n 1300 C zerindeki s da f r nlanmas

    ile yap l r. mleklerin aksine vitrifiye (cams ) ve effaft r. En bilinenporselen e itlerine rnek olarak dekoratif in i leri, di kuronlar veelektrik izolatrleri verilebilir.Bugn ev ve otel grubu olarak retilen iki tip porselenden bahsedilebilir.Ev porselenleri, gn na tutuldu unda geiren porselenlerdir.Otel grubu ise, dnya standartlar na uygun olarak, daha kal nretilmektedir. Bir lambaya tutulduklar nda, geirdikleri grlebilir.Gnmzde restaurantlar, iine konulan yeme in s cakl n muhafazaetmesi iin taba nceden s tarak servise almaktad rlar. E er tabakkal n olursa, s cakl n daha uzun sre muhafaza edecek ve yeme inlezzetine keyif katacakt r.Porselen, ierdi i hammaddelere oranlar na ve s cakl k derecelerinegre de, sert ve yumu ak porselen olmak zere ikiye ayr l r. Sertporselenin en nemli zelli i, bnyesinde yer alan yksek kaolen oranve 1 00 C gibi yksek bir s cakl kta olu an feldispat s rr d r. Bu da, s rda

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    43/50

    Kimya Dnem devi

    yzey sertli i ve dayan kl l yaratmaktad r. Yumu ak porselenin kaolenoran ise az olup, s r olu um s cakl da daha d ktr. Bu nedenle, sertporselene oranla daha az mekanik sertli i ve darbe dayan kl l nasahiptir.

    Birle ik bir btn gibi grnmesine ra men, i yap s nda bile ik bir gvdeolu turmas nedeniyle "porselen" deyiminin kesin bilimsel bir tan m nyapmak zordur. Porselenler fiziksel olarak floresans, tranlusent veopelasans gsteren seramiklerdir. Di er bir de i le seramikler grubuiersinde ultraviole alt nda grlebilen k yayan; effaf; yans yan kalt nda mavi renk veren, iletilen k alt nda ise turuncu-sar renk verenmalzemelere porselen ad verilmektedir.

    Hamma dde ler i

    Porselenler kaolin, kuvars ve feldispat maddelerinden retilir. Kaolin,porselen hamurunun kolay yo urulmas n , ekil almas n ve renginisa layan hammaddedir. Kuvars ise, iskelet yap c hammadde olup,cams faz olu umunu sa layan feldispat iinde nemli bir orandaznerek, porselen hamurunun sert, cams , s ya ve kimyasal etkileredayan kl olmas n sa lar.

    Porse len in d i h ek im li inde ku lla n m

    Porselen, di hekimli inde protez yap m amal kullan l r.Porselenin a z dokular na mkemmel biyolojik uyumu, a zdaznmemesi, renkde i tirmemesi, a nmamas en nemli avantajlar d r.

    Porse len ve S er ami k Ar a s nd a k i Fa rk la r

    ki rn grubunun da, gerek hammaddeleri ve gerekse retim ekilleritamamen farkl d r. Bu farkl l klar, rn zelliklerine yans maktad r.Seramik rnlerin pi irim s cakl klar porselen rnlerden daha d koldu u iin, poroz (su geirgen)rnlerdir. Bunun sonucunda, seramikrnlerde uzun sreli kullan mlarda, su emmesinden kaynaklanan s r atlaklar ortaya kar. Ayr ca, pi irim s cakl n n d k olmas ndandolay , s r sert bir darbeyle atlayabilir. Bir di er fark ise, seramik rnler

    geirmezken, porselen rnler k geirgenli i zelli ine sahiptirler.

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    44/50

    Kimya Dnem devi

    S er ami k bir veya birden fazla metalin, metal olmayan element ilebirle mesi ve sinterlenmesi sonucu olu an inorganik bile ik.

    ret imi

    Genellikle kayalar n d etkiler alt nda paralanmas ileolu an kil, kaolen ve benzeri maddelerin yksek s cakl kta pi irilmesi ilemeydana gelirler. Bu a dan halk aras nda pi mi toprak esasl malzemeolarak bilinir. rne in, cam, tu la, kiremit, ta , beton, imento, a nd r ctozlar porselen ve refrakter malzemeler bu gruba girer.Kil belirli bir retim srecini geirdikten sonra, sert ve deforme olmayan,baz zel etkenler d nda hibir d etkiden kolayca etkilenmeyen bir malzeme haline gelir. Seramik malzeme retiminde, kil hamuruna belirlimaddeler katarak, de i ik ekillendirme yntemleriyle, kullan lanhamurun bnyesine uygun bir pi irme ile, seramik malzemeye istenilenniteli i kazand rma imkn vard r.

    Bile en i

    Bile iminde de i ik trde silikatlar, alminatlar ve bir miktar metaloksitler ile alkali ve toprak alkali bile ikler bulunan bir malzemedir.Seramik grubuna oksitler, nitritler, boridler, karbitler, silikatlar ve slfidler girmektedir. Baz seramiklerde iyonsal, k smen kovalent ba bulunabilir.

    Baz lar amorf, baz lar da kristal yap l d rlar. ok sert vegevrektirler. Erime s cakl klar yksek(silis 1 50C'de alminat 2050C'de erir), s ve elektriksel yndenyal tkand rlar. Silise %6 alminat kat l rsa erime s cakl 1550C'ed er. Demir oksit ve alkali bile ikler erime s cakl n daha da azaltarak00Cye kadar d rebilir.

    4 . Boyala ve Hammadele i

    Bo ya , herhangi bir nesnenin renk vermek iin veya koruma amalolarak uygulanan kaplamaya denir. Boya hemen hemen tmmalzemelere uygulanabilir. En ok kullan ld alanlar sanat, tasar m,endstriyel kaplamalar, ula m ( erit izgileri) ve korumad r (su veyahava temas n kesme amac yla).

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    45/50

    Kimya Dnem devi

    Bile en ler

    Boyalar temel olarak drt bile enolu turur: Ba lay c , inceltici, pigmentler vedi er katk maddeleri. Ba lay c n nkullan m zorunludur nk ierisindeki katdolgu maddelerini ba layarak kurumuboya filminin olu mas n sa layan veyzeye yap t ran, ba lay c maddedir.Ba lay c n n cinsi ve miktar boyan ny kanabilirlik, sertlik, yap ma, renkdayan kl l gibi zelliklerini belirler.

    nceltici, boyan n viskozitesini ayarlamakiin kullan l r. Uucu olup film tabakas n nolu umuna katk da bulunmaz.Pigmentler boyaya renk ve rtclk zelli i verir.

    Bunun d nda kat lan her madde film tabakas yla birle erek boyayafiziksel ve kimyasal zellik verir. Boyalar ba lay c n n cinsine ba l olaraksu bazl ve solvent bazl olarak ikiye ayr l rlar.

    Bo ya n n Ta n m

    Uyguland yzeyde film tabakas olu turarak fiziksel ve kimyasal

    etkilere kar koruyan,ayn zamanda dekoratif bir grnt sa layankimyasal bile enlerdir.Bu malzeme belli prensipler dahilinde, formle edilen ve bnyesinde drtesas unsur bulunan kimyev bir kar md r.

    Ba lay c la r

    Solvent umas ve reaksiyon sonucu s v halden kat hale dn en, boyafilmini meydana getiren likitlerdir. Boyaya katk s , sertlik, sa laml k, veparlakl k, yap ma, hava ko ullar na ve kimyasallara direntir. Ba lay c ,boyan n temel dire i olup, tipine gre, boyaya ismini verir.P igm ent ler

    Do adan safla t r larak veya sentetik yollarla elde edilen, ba lay c vezcler iinde zlmeyen toz halindeki kat taneciklerdir. Boyaya

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    46/50

    Kimya Dnem devi

    sa lad zellikler: Renk vermesi, rtclk, parlakl k, fiziki ve kimyasalyap lara dayan kl d r.

    Pigment e itleri

    1. Organik Pigmentler 2. norganik Pigmentler 3. Metalli Pigmentler . Sedefimsi Pigmentler

    Korozyon nleyici Pigmentler

    inko kromat inko fosfat Metalik Pigmentler

    Dolgu maddeleriKalsit, barit, talk, kil

    Kimya s a l ka tk la r

    Bu grupta yer alan maddeler ok de i ik zelliklerde olan ve boyaya okaz miktarda giren kimyasallard r. Katk maddeleri boyan n zellikleriniiyile tirmek, istenmeyen, olumsuz de i imleri engellemek iin kullan l r.

    Islat c lar Kurutucular Matla t r c lar Kaymak kesici kme engelleyici Kpk kesiciler UV nlar ndan koruyucular Optik beyazla t r c

    z c ler

    Boyan n uucu k sm n olu turan kimyasal maddelerdir. Boyan n imalatve tatbikat safhas nda(uygulama kolayl iin), kullan lan boyan nzelliklerinde de i iklik yapmadan incelten s v lard r.Toluen, Ksilen, hite sprit, Aseton, Su Benzin ve Tiner'dir

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    47/50

    Kimya Dnem devi

    Bo ya e it ler i

    Boyalar genel olarak drt ayr e itte s n fland r labilir.

    Kurutma Methoduna Gre

    1. Fiziksel kurumal boyalar (r:F r n kurumal boyalar)2. Kimyasal kurumal boyalar (r:Serle tirici girilerek kurutulan

    boyalar)

    zelliklerine Gre

    1. n aat boyalar 2. Uak boyalar

    3. Ah ap boyalar . emin boyalar 5. Gemi boyalar 6. Sanat boyalar . G da boyalar . Oto boyalar . aretleme boyalar (r:trafik levhalar )

    evreye Olan Etkisine Gre

    1. Su bazl boyalar 2. Solvent bazl boyalar

    Reinesine Gre

    1. Sellozik boyalar 2. Akrilik boyalar 3. Epo y Boyalar . Sentetik Boyalar

    5. Alkid Boyalar

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    48/50

    Kimya Dnem devi

    6. Poliretan Boyalar . Is ya Dayan kl Boyalar . F r n Kurumal Boyalar .Nem Krlenmeli Boyalar

    .

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    49/50

    Kimya Dnem devi

    Buraya kadar olan k s mda

    MEB in 9. S n f mfredat na

    koydu u konular inceledik

    imdi ise devin as l konusu olan

    kimyan n ya ant m z iindekendine buldu u yeri

    a klayaca z.

    Kimyan n yeq ini yine basite bi q biyolojik q eaksiyonla anlatacak olu q sakyine r q lecekti q ki: Kimya ok nemlidiq .

    Solunum nedi q ? Temel ola q ak solunumald m z besinleq de bulunan kimyasal ene q jinin a a kaq lmas dq . Bu ene q ji vcudumuzdayapabildi imiz heq ha q ekette kendini a a kaq q . Bunun iin mutlaka canl laq bi q ekilde ene q ji q etmelile q di q . nsanlaq ise oksijenli solunum ile ene q ji q eti q le q . Oksijenli solunumda k saca oksidatif fosfo q ilasyon ad veq ilen bi q i lemle besinle q den elde edilen ykl koenzimle q (NADH, FADH2) elekt q onla q n biq sistem ze q inde ta yaq ak ene q ji eldesine katk da bulunu q . Peki nas l al q busistemle q ? Asl nda ok da kaq ma k olmayan biq mant vaq d q temelinde bu sistemle q in:elekt q one r ativite. Elekt q one r ativite bi q kimya te q imidi q . Anlam elektq on ekme r c d q . Solunum

    q eaksiyonla q incelendi inde ve biq az temele inildi inde ba q ol oyuncusunun Elekt q one r ativiteoldu u anla lacaktq . Biq atom ne kada q elekt q one r atif ise elekt q onla q n ondan ayq mak o kada q r olu q . q ne in bi q yoku d nelim. Bu yoku un biq tepesinde bi q de alt nda biq e q top olsun. Alttakitopu yuka q ya do q u yuva q lamak ok zo q du q ; fakat stteki topu a a do q u yuva q lamak ocukoyunca bile olamaz. Heq topun bi q elekt q onu temsil etti i bu sistemde r q lecekti q ki stteki top (az

    elektq

    oner

    atif blr

    e) alttaki topa (ok elektq

    oner

    atif ) doq

    u yol alq

    ken potansiyel eneq

    jisini kaybedeq

    .Oq tama ene q ji veq iliq . te solunum q eaksiyonla q da aynen byle i leq . Elektq on ta ma sistemielemanla q zeq inde yol alan elekt q on he q sefe q inde daha elekt q one r atif bi q molekle akta q laq akene q ji k r zleni q . Sistemin sonunda oksijen va q d q . Elektq onla q oksijene akta q lq . Hidq ojen iyonla q da tepkimeye kat la q ak q n ola q ak su olu tu q ulu q (ve bol mikta q da ene q ji).

    Do ada bu i lem (ya da laboq atua q la q da) bi q az fa q kl i leq . Hidq ojenin oksijene di q ekt akta q m biq patlama ile r e q ekle iq . nsan vcudunun he q tepkime iin iddetli patlamala q a ev sahipli i yapt nd nmek bile do an n denr esine ayk q dq . te byle nemli biq bilimdiq kimya. Kelimeleq yetmezanlatmaya ama ben bi q az olsun anlatmaya al t m.

    devin r e q i kalan nda kimya biliminde yap lan aq a t q mala q ve r nlk ya am m za olan etkileq i eleal nacakt q .

  • 8/9/2019 Kimya Dnem devi

    50/50

    Kimya Dnem devi