Kimya Öğretmenliği Değerlendirme Raporu, Soruları ve Çözümleri

KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI

2013 ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ

KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ

DEĞERLENDİRME RAPORU,

SORULARI VE ÇÖZÜMLERİ

Temmuz, 2013

KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ

Analitik kimya ana bilim dalından toplam 10 soru sorulmuştur. Bu sorulardan 7 tanesi temel kimya düzeyindedir. Kimya bölümü ve kimya öğretmenliği mezunlarının rahatlıkla çözebileceği türden sorulardır. Sorularda güçlü çeldiriciler göze çarpmamaktadır. Ancak 1.- 2. ve 6. sorular analitik kimya ana bilim dalıyla ilgili biraz daha detay sorulardır. 1. soru analitik kimya bilgisi gerektiren bir sorudur. 2. ve 6.sorular hem analitik kimya bilgisi hem de yorum gerektirmektedir. Ama çok zor sorular değildir. Soruların geneline bakıldığında sorular analitik kimya ile ilgili öğrenilmesi gereken temel bilgileri taramaktadır.

Anorganik kimya ana bilim dalından toplam 10 soru sorulmuştur. Bu sorulardan 8 tanesi temel kimya düzeyindedir ve bu sorularda çok fazla detay bilgi göze çarpmamaktadır. Ancak 18. ve 19. sorular detaylı anorganik kimya bilgisi gerektirmektedir. Özellikle 19. soru anorganik kimya kitabının içinden özenle seçilmiş bir sorudur. 19. soru için zor bir soru diyebiliriz. 18. soru ise koordinasyon kimyası bilgisi gerektiren güzel, aynı zamanda zor olmayan bir sorudur. Soruların geneline bakıldığında sorular anorganik kimya ile ilgili öğrenilmesi gereken temel bilgileri taramaktadır.

Organik kimya ana bilim dalından toplam 10 soru sorulmuştur. Soruların tamamı temel kimya düzeyinin üzerindedir. Organik kimya ana bilim dalına hakim olan adayların yapabileceği türden sorulardır. Organik kimya ile ilgili alan hakimiyetine sahip olmayan adaylar soruların pek çoğunu çözmekte zorlanabilirler. Sorulardan 7 tanesi orta zorluktadır. Ancak 25, 28 ve 29. sorular zor sorulardır. 25. soru güçlü çeldiriciler içeren bir sorudur. 28 ve 29. sorularda adayların organik kimya bilgileri detaylı olarak test edilmektedir. 30 soru zor bir soru olmamasına karşın oldukça detay bilgi içermektedir. Ayrıca 27. sorunun soru kökünde problem gözlemlenmektedir. Sorulmak istenen bilgi yeterince ifade edilememektedir. Soruların geneline bakıldığında sorular organik kimya ile ilgili öğrenilmesi gereken hem temel hem de detay bilgileri taramaktadır.

Fizikokimya ana bilim dalından toplam 10 soru sorulmuştur. Bu sorulardan 8 tanesi temel kimya düzeyindedir ve bu sorularda çok fazla ayrıntı ve detay bilgi göze çarpmamaktadır. Ancak 32. ve 33. sorular detaylı fizikokimya bilgisi gerektirmektedir. Özellikle 33. soru Carnot çevrimi ile ilgili orta zorlukta bir sorudur. 32. soru da termodinamikle ilgili bilgi gerektiren bir sorudur. 39. soru da Nernst eşitliğinin uygulanması ile ilgilidir. Soruların geneline bakıldığında fizikokimya ile ilgili öğrenilmesi gereken temel bilgileri taramaktadır.

2013 KPSS’de ilk kez uygulanmaya başlanan “Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi”nde (ÖABT) kimya öğretim programına ilişkin kimya kazanımlarıyla ilgili 1 soru, kavram öğretimine ilişkin zihinsel süreçlerle ilgili 1 soru, kavram yanılgılarıyla ilgili 2 soru, teori (kuram) ile ilgili 1 soru olmak üzere toplam 4 soru; kimya öğretim yöntemlerine ilişkin bilimsel süreç becerileriyle ilgili 1 soru, model kullanımı ile ilgili 1 soru, öğretim modeli ile ilgili 1 soru, laboratuvar uygulaması ile ilgili 2, bilimsel süreç becerileri ile ilgili 1 soru olmak üzere toplam 5 soru sorulmuştur.

Soru No: Soru No:1. Çözeltiler 26. Karboksilli Asit Türevleri2. Çözeltiler 27. Alkenlerin Elde Tepkimeleri3. Çözelti Stokiyometrisi 28. 13C-NMR Spektroskopisi4. Asitler- Bazlar (Nötürleşme) 29. Elektrofilik Aromatik Yer Değiştirme Tepkime-

lerine Sübstitüent Etkisi5. Asitler-Bazlar (pH Kavramı) 30. Aminlerden Diazonyum Tuzu Eldesi6. Çözünürlük Dengesi 31. Gazlar (Gaz Basıncı, İdeal Gaz Denklemi)

7. Asit-Baz Dengesi 32. Termodinamik8. Asit- Baz Titrasyonu 33. Carnot Çevrimi (Adyabatik Tersinmez Genleşme)9. Çözünürlük Dengesi (Çökelme Tepkimesi) 34. Tepkime Entalpisi (Bağ Enerjisi)

10. Redoks Tepkimesi Denkleştirilmesi 35. Sıvıların Yüzey Gerilimi11. Atomun Yapısı 36. Kimyasal Kinetik12. Tepkime Entalpisi (Hess Yasası) 37. Kimyasal Denge13. Kimyasal Bağlar (Lewis Elektron Nokta Yapısı) 38. Derişimler Türünden Denge Sabiti14. Lewis Asit-Baz Tanımı 39. Elektrokimyasal Pil (Nerst Eşitliği)15. Kuvvetli Asitlerle-Zayıf Asitlerin Karşılaştırılması 40. Elektrokimyasal Pil (Galvanik Hücre)16. Katılar 41. Kavram Öğretimi: Teori (Kuram)17. Periyodik Çizelge 42. Kimya Öğretim Programı: Kimya Kazanımları18. Koordinasyon Kimyası 43. Kimya Öğretim Yöntemleri: 5E Modeli19. Koordinasyon Kimyası (Ligandların Sınıflandırılması) 44. Kavram Öğretimi: Zihinsel Süreçler20. VSEPR Teorisi 45. Kimya Öğretim Yöntemleri: Model Kullanımı21. Organik Bileşiklerin Adlandırılması (Alkenlerde E-Z İzomeri) 46. Kavram Öğretimi: Kavram Yanılgıları22. Organik Bileşiklerin Asitliklerinin Karşılaştırılması (Re-

zonans Etkisi)47. Kavram Öğretimi: Kavram Yanılgıları

23. Alkanların Elde Tepkimeleri 48. Kimya Öğretim Yöntemleri: Bilimsel Süreç Becerileri

24. Organik Bileşiklerde İzomeri 49. Kimya Öğretim Yöntemleri: Laboratuvar Uygulamaları

25. Eliminasyon Tepkimesi (Alkil Halojenürlerin Dehidroha-lojenasyonu)

50. Kimya Öğretim Yöntemleri: Laboratuvar Uygulamaları

1 Diğer sayfaya geçiniz.

1. Bu testte 50 soru vardır.

0000000002013 - KPSS / ÖABT KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ TESTİ

1. Aşağıdakilerden hangisi çözeltilerin ayarlan-masında kullanılan primer standart maddelerde aranan özelliklerden değildir?

A) Renkli olması

B) Molekül kütlesinin büyük olması

C) Havada kararlı olması

D) Titrasyon ortamında çözünür olması

E) Saf olması

Çözüm: Primer standart maddelerde aranan özellikler in-celendiğinde A seçeneğindeki renkli olma özelliğine rastla-namamaktadır.

Renkli olma; primer standart maddelerde bulunması gere-ken özelliklerden biri değildir.

Cevap A

2. 0,1 M Na SO2 4 çözeltisinin iyonik şiddeti, aşağıda-kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4 E) 0,6

Çözüm: İyonik Şiddet = ...A Z B Z21

A B2 2

: :µ = + +a k6 6@ @ for-mülüyle bulunur.

[A] = A iyonunun molar derişimini

ZA = A iyonunun yükünü gösterir.

, , , ' .

, , ,

MNa SO i in Na M ve SO M dir

M M M

0 1 0 2 0 1

21

0 2 1 0 1 2 0 3

ç2 4 42

2 2: # #µ

= =

= + =

+ −

` j

6 9@ C

Cevap C

3. Kütlece % 90 Al ve % 10 Cu içeren bir alaşımın yo-ğunluğu , /g cm3 0 3 tür.

Bu alaşımın , cm1 0 3 lük bir parçasının tamamı derişik HCl çözeltisi ile tepkimeye sokulduğun-da elde edilen H2 gazının normal şartlar altında hacmi kaç litredir?

(Al, HCl ile tepkimeye girer; Cu ise tepkimeye girmez. Al = 27 g/mol, Cu = 63,5 g/mol)

A) 1,12 B) 2,24 C) 2,80 D) 3,36 E) 5,60

Çözüm: dvm m

m gram31

3= = =

Alaşımın %90'ı Al olduğuna göre; Alaşım

, gram310090

2 7# = Al içerir.

, ,3 2 7 0 3− = gramda Cu içermektedir.

,,n mol Al

272 7

0 1Al= =

Cu metali yarısoy metal olduğu için HCl ile tepkime vermez.

Al metali ile HCl'nin tepkimesi aşağıdaki gibidir.

Al HCl AlCl H3 3 2

,

( ),

,

mol Al

mol Al

gmolH

x molH

1

0 1

3 21 5

0 15( )

( )

g

g

2

2

$+ +

=

1 mol gaz NŞA'da 22,4 L hacim kaplarsa

0,15 mol H2 gazı NŞA'da x = 3,36 L hacim kaplar.

Cevap D

4. 100 mL 0,01 M KOH çözeltisine,

I. 100 mL saf su,

II. 100 mL 0,01 M KOH,

III. 100 mL 0,01 M HCl

çözeltileri ayrı ayrı eklendiğinde başlangıçtaki çözeltinin OH− derişiminde meydana gelen deği-şimler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II III

A) Değişmez Artar Azalır

B) Değişmez Azalır Artar

C) Artar Artar Azalır

D) Artar Değişmez Artar

E) Azalır Değişmez Azalır

Çözüm: 100 mL, 0,01 M KOH çözeltisine;

1. 100 mL saf su eklendiğinde KOH çözeltisinin derişimi;

,

, þ ý .

C V C V e itli ine g re

C

C M olur yani KOH çözeltisinin deri imi azal r

0 01 100 200

5 10

þ ð ö1 1 2 2

2

23

: :

: :

:

=

=

= −

2. 100 mL, 0,01 M KOH çözeltisi eklendiğinde molar derişim değişmez.

3. 100 mL, 0,01 M HCI çözeltisi eklendiğinde HCl'den gelen H O3

+ iyonları, OH− iyonlarını nötürleştirir.

H O OH H O2( ) ( ) ( )suda suda s3 2$++ −

Bu durumda OH− iyonları derişimi azalır.

Cevap E


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

5. Saf su ile ilgili,

I. pH’si sıcaklıkla değişir.

II. .H O OH dir3=+ −8 6B @

III. ' ' .C de pK pH pOH tür25 14osu

= + =

yargılarından hangileri doğrudur?

( ' ,C de K25 1 0 10osu

14#= − )

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm: C25o 'de saf suyun otoiyonizasyonu denklemi

ý ýH O s H O OH2 ( ) ( ) ( )s suda suda2 3?+ ++ − şeklindedir.

Tepkime endotermik olduğu için sıcaklık değiştikçe denge-nin yönü değişir. Buna bağlı olarak H O3

+ iyonları derişimi değişir.

pH og H O3,= − +8 B olduğu için pH'da değişir.

Saf su nötr olduğu için ' .H O OH dir3=+ −8 6B @

K H O OH 1 10su 314

: := =+ − −8 6B @Denkliğin her iki tarafının da −logaritması alınırsa

'

log logK H O OH

pK pH pOH t r14 ü

su

su

3 :− = −

= + =

+ −a k8 6B @

Bütün öncüller doğru olduğu için

Cevap E

6. 0,1 M Cd2+ içeren bir çözeltideki Cd2+ iyonunun % 0,01’i çözeltide kalacak şekilde S2− ile çöktürülmesi için ortamdaki H O3

+ derişimi kaç molar olmalıdır?

çö ç ,

,

DoygunH S zeltisi i in H S

CdS i in K

1 0 10

1 0 10ç( )k

22 2 22

27çç

#

#

=

=

+ − −

−

6 6@ @

A) 10,00 B) 1,00 C) 0,50 D) 0,10 E) 0,01

Çözüm: 0,1 M Cd2+ iyonlarının % 0,01'nin çözeltide kal-ması isteniyor. Öyleyse;

þ ,,

.Cd deri imi M olmal d r0 11000 01

1 10 ý ý2 5# :=+ −

CdS Cd S( ) ( ) ( )k ag ag2 2

5

? ++ −

− M x M1 10:

K Cd S

x

x M S

1 10 1 10

1 10

2 2

27 5

22 2

çç :

: : :

:

=

=

=

+ −

− −

− −^ h

6 6@ @

Doygun H S2 çözeltisinde

,

,

.

H S

H

H H M olur

1 0 10

1 10 1 0 10

1 1

2 2 22

2 22 22

2

: #

: : #

=

=

= =

+ − −

+ − −

+ +

6 666 6

@ @@@ @

Cevap B

7. 35 mL 0,2 M pridin ( )C H N5 5 çözeltisine 5 mL 0,2 M HCl çözeltisi eklendiğinde elde edilen çözeltide-ki OH− derişimi kaç molardır?

(pridin için ,K 1 5 10b9

#== − )

A) ,3 0 10 5#

− B) ,1 5 10 5#

− C) ,9 0 10 9#

−

D) ,1 5 10 10#

− E) ,3 0 10 10#

−

Çözüm: Piridin zayıf bir bazdır.

Asidin ve bazın derişimleri eşit, bazın hacmi fazladır. Tepkime sonucu piridinden artan madde olacaktır. Tampon çözelti oluşacaktır.

ý ý; ,Piridinin mol say s Mvn n

n milimol0 235

7= = =

' ý ý; ,HCl nin mol say s Mvn n

n milimol0 25

1= = =

C H N HCl C H N Cl

Piridinyum Klor r

mmol mmol

mmol mmol mmol

mmol mmol

7 1

1 1 1

6 1

ü

5 5 5 6$+

− − +

+ −

+ −

Elde edilen çözelti bazik bir tampon çözeltidir.

,/

/

.

OH KbC H N H

C H N

OH

OH Molar olur

1 5 101 40

6 40

9 10

5 5

5 5

9

9

:

:

:

=

=

=

−+

− −

− −

688

66

@BB

@@

Cevap C

8. 200 mL HCl, 0,2 M NaOH ile titre edilmektedir. Bu titrasyona ait titrasyon eğrisi aşağıdaki gibidir.

mL NaOHa0

1

7

pH

Buna göre, a noktasında kaç mL NaOH harcan-mıştır?

A) 50 B) 100 C) 150 D) 175 E) 200


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

Çözüm: Tam nötürleşme anındaý ý .n n olmal d rH O OH3

=+ −

Bu durumu bir eşitlikle ifade etmek gerekirse

M V TD M V TDasit asit asit baz baz baz: : : :=

yazılabilir.

Titrasyon grafiği incelendiğinde HCl çözeltisinin başlangıç

pH'ı = 1 olarak görülür. Buna göre H O3+ iyonlarının dola-

yısıyla HCl çözeltisinin başlangıç derişimi 0,1 Molardır.

, M0 1

HCl H O H O Cl( )

,

( ) ( ) ( )suda

M

s suda suda

0 1

2 3$+ ++ −

Değerler yerine yazıldığında;

, ,

.

a

a mL olarak bulunacakt r

0 1 200 1 0 2 1

100 ý

: : : :=

=

Cevap B

9. 10 mL 0,1 M AgNO3 çözeltisine 10 mL 0,1 M NaCl çözeltisi ekleniyor.

Buna göre,

I. AgCl çöker.

II. Q K>çç çç olur.

III. Karışımda ,NO M0 13=−8 B ’dir.


,K AgCI 1 8 10 10çç #= −^a h k

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

Çözüm: Eşit hacimli iki çözelti karıştırıldığında toplam ha-cim iki katına çıktığı için çözeltilerin derişimleri yarıya iner.

Yani AgNO3 ve NaCl çözeltilerinin derişimleri 0,05 Molar olur. Çözeltiler tepkime vermeden önce;AgNO Ag NO( ) ( ) ( )ag ag ag3 3" ++ −

, , ,M M M0 05 0 05 0 05

NaCl Na Cl( ) ( ) ( )ag ag ag" ++ −

, , ,M M M0 05 0 05 0 05

iyon derişimleri yukarıdaki gibi olur.

NO3− iyonu seyirci iyon olduğu için, derişimi çökelme tepki-

mesinden önce de sonra da değişmez.

, ' .NO M d r0 05 ý3=−8 B III. öncül yanlıştır.

Çökelme olup olmayacağını anlamak için Qçç hesaplanır.

, ,

, .

Q Ag Cl

Q

Q K oldu u i in kelme olur

0 05 0 05 25 10

1 8 10 ð ç çö>

4

10

çç

çç

çç çç

:

: :

:

=

= =

+ −

−

−` j

8 6B @

I. ve II. öncüller doğrudur.

Cevap D

10. ( ) ( ) ( ) ( )SO aq MnO aq SO aq Mn aq32

4 42 2

$+ +− − − +

tepkimesi asidik ortamda denkleştirildiğinde H O2 'nun stokiyometrik katsayısı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 5 D) 6 E) 7

Çözüm: Redox tepkimesini yarı tepkime yöntemiyle denk-leştirelim.

H O SO SO H e

e H MnO Mn H O

5 2 2

2 5 8 4

2 32

42

42

2

$

$

+ + +

+ + +

− − +

+ − +

H O SO SO H

H MnO Mn H O

5 5 5 10

16 2 2 8H H O

2 32

42

64

22

3 2

$

$

+ +

+ +

− − +

+ − +

+

H SO MnO SO Mn H O6 5 2 5 2 332

4 42 2

2$+ + + ++ − − − +

'H O nun2 stokiyometrik katsayısı 3'tür.

Cevap B

11. Atomun yapısıyla ilgili; küçük ve ağır bir çekir-değin, elektronların bulunduğu büyük hacimli bir boşluk tarafından çevrildiğini deneysel olarak ortaya koyan bilim insanı aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) J. Dalton B) R. Millikan C) E. Rutherford

D) J.J. Thomson E) L. De Broglie

Çözüm: Ernst Rutherford ince bir altın levhayı α ışınlarıyla bombardıman ederek kendi adıyla anılan atom modelini ge-liştirmiştir. α ışınlarının büyük çoğunluğunun altın levhadan sapmaya uğramadan geçmesi sonucu, atomun küçük ve ağır bir çekirdekten oluştuğunu ve bu çekirdeğin; elektron-ların bulunduğu büyük hacimli bir boşluk tarafından çevril-diğini ileri sürmüştür.

Cevap C

12. Aşağıda bazı tepkimelerin Ho∆ değerleri verilmiştir.

/

( ) /

( ) /

Ag Cl AgCl H kJ mol

Ag H O Ag aq H kJ mol

Cl H O Cl aq H kJ mol

917

475

369

( ) ( ) ( )

( ) ( )

( ) ( )

o

o

o

g g k

g s

g s

2

2

"

"

"

∆

∆

∆

+ =−

+ =−

+ =−

+ −

+ +

− −

Buna göre,

( ) ( )AgCl Ag aq Cl aq( )k E++ −

tepkimesinin entalpisi kaç kJ / mol'dür?

A) +73 B) −73 C) +146 D) −146 E) +442


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

Çözüm: Hess Yasası uygulanarak soru çözülebilir. Buna göre 1. tepkime ters çevrilirse soru çözülmüş oluyor.

/

/

/

AgCl Ag Cl H kj mol

Ag H O Ag H kj mol

Cl H O Cl H kj mol

917

475

369

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

k g go

g s ago

g s ago

k ag ago

2

2

$

$

$

∆

∆

∆

+ = +

+ = −

+ = −

+ −

+ +

− −

+ − /AgCl Ag Cl H kj mol73? ∆ + = +

Cevap A

13. H CNN2 molekülünün Lewis elektron nokta yapısı yazıldığında sigma (σ) ve pi (π) bağlarının sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiş-tir?

(Atomların dizilişi molekül formülünde verildiği gibidir. , ,H C N1 6 7 )

A) 4σ, 1π B) 2σ, 4π C) 6σ, 0π

D) 4σ, 0π E) 4σ, 2π

Çözüm: H CNN2 bileşiğinin Lewis elektron nokta yapısı-nı bulmak için önce merkezi atom belirlenmelidir. Merkezi atom karbondur. C 4A grubunda yer alır, 4 bağ yapar. H elementi 1A, N elementi ise 5A grubundadır.

H CNN2 bileşiğinin Lewis elektron nokta yapısı

.

H C N N

ya da

H C N N eklinde olabilirþ

H

H

| | | | |

h h

r

r r

|

|

r

r

r− +

+ −

Her iki durumda da bileşikte 4σ, 2π bağı bulunmaktadır.

Cevap E

14.

r

C H O C O C

O

O

O

O

H

H

OH OH

O

2 $ $+ −

| |

| |

| |

| | | |

r<

<

;

< <+

−

Yukarıda verilen tepkimeyle ilgili,

I. Lewis asit-baz tepkimesidir.

II. Tepkime sonunda çözeltinin pH’si 7 olur.

III. Katılma tepkimesidir.

yargılardan hangileri doğrudur?


D) I ve II E) I ve III

Çözüm: CO2 gazının suda çözünmesi kimyasal bir tepki-medir (Asit - baz tepkimesidir.).

H O2 molekülü elektron çifti sağladığı için Lewis bazı,

CO2 ise asididir.

Tepkime sonunda çözelti asidik olduğu için (Karbonik asit oluşuyor.) pH'sı 7'den küçüktür.

Tepkime aynı zamanda bir katılma tepkimesidir.

Bu durumda I. ve III. öncül doğru II. öncül yanlıştır.

Cevap E

15. Asit-bazlarla ilgili,

I. Aynı derişimdeki kuvvetli ve zayıf asitlerin sulu çözeltilerinin pH’si aynıdır.

II. Zayıf asitler, suda tamamen iyonlaşmayan asit-lerdir.

III. Suda zayıf olan bir asit, başka bir çözücüde kuvvetli asit olarak davranabilir.


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm: Eşit derişimli zayıf bir asit ile kuvvetli bir asidin iyonlaşma yüzdeleri farklı olduğu için H O3

+ iyon derişim-leri dolayısıyla pH değerleri birbirinden farklıdır.

Zayıf asitler suda kısmen iyonlaşabilen asitlerdir.

Suda zayıf olan bir asit, başka bir çözücüde kuvvetli asit olarak davranabilir.

Buna göre I. öncül yanlış, II. ve III. öncüller doğrudur.

Cevap D

16. Bir katı ile ilgili,

• Çok yüksek erime noktasına sahiptir.

• Erimiş hâlde iletken değildir.

bilgileri veriliyor.

Buna göre, bu katı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Sofra tuzu B) Toz şeker C) Elmas

D) Kurşun metali E) İyot

Çözüm: Bir katı madde çok yüksek erime noktasına sahip ise iyonik bağ veya metalik bağ ya da ağ örgülü kovalent bağ içermektedir.

Ancak iyonik bağlı ve metalik bağlı katılar, erimiş halde iken iletkendir.

Bu durumda soruda istenen madde ağ örgülü kovalent bir katıdır.

Elmas ağ örgülü kovalent bir katıdır.

Cevap C


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

17. Periyodik çizelgede, aynı periyot boyunca soldan sağa doğru gidildikçe atom yarıçapı genellikle küçü-lür.

Bu durumun başlıca nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Etkin çekirdek yükünün artması

B) Elektron ilgisinin artması

C) Elektronegatifliğin artması

D) İyonlaşma enerjisinin artması

E) Ametal karakterin artması

Çözüm: Periyodik çizelgede aynı periyot boyunca soldan sağa doğru gidildikçe atom yarıçapının küçülmesinin nedeni

"Etkin çekirdek yükünün artması"dır.

Etkin çekirdek yükü arttıkça elektronlara uygulanan çekim gücü artar, elektronlar çekirdeğe doğru yaklaşır, atom yarıçapı küçülür.

Cevap A

18. MnF64−6 @ kompleks iyonunda; merkez atomunun

yükseltgenme basamağı, kompleks iyonun man-yetik özelliği ve merkez atomunun d orbitallerin-deki eşleşmemiş elektron sayısı sırasıyla aşağıda-kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

(Flor bir zayıf alan ligantıdır. Mn25 )

Yükseltgenme basamağı

Manyetik özelliği

Eşleşmemiş elektron sayısı

A) +4 Diyamanyetik 5

B) +2 Paramanyetik 5

C) +2 Diyamanyetik 4

D) +2 Diyamanyetik 5

E) +4 Paramanyetik 1

Çözüm: MnF64−8 B iyonunda merkez atom mangandır (Mn).

Manganın yükseltgenme basamağı ise 2+'dir.

Mn F2

6

1 4+ − −

; EMn s s p s p s d

Mn s s p s p d

1 2 2 3 3 4 3

1 2 2 3 3 3

252 2 6 2 6 2 5

252 2 2 6 2 6 5

=

=+

d orbitalleri yarı dolu olduğu için Mn paramanyetiktir. d orbitallerindeki elektron sayısı 5'tir.

Cevap B

19. Aşağıda verilen spektrokimyasal seri 3 bölgeye ayrılmıştır.

Cl OH H O NH en NO CN CO< < < < < < <2 3 2− − − −

X Y Z

Buna göre,

I. X ligantları π-verici ligantlardır.

II. Z ligantları π-alıcı ligantlardır.

III. Y ligantları merkez atomu ile sadece σ bağı yapar.

IV. Bu sıralama, kristal alan teorisi (KAT) ile açıkla-nabilir.


A) Yalnız IV B) I ve IV C) II ve III

D) I, II ve III E) II, III ve IV

Çözüm: X ligantları Cl ve OH− − π verici ligantlardır. Çünkü p orbitalleri tam doludur. Aynı zamanda verici atomları en az üç yalın çift içermektedir.

Z ligantları π alıcı ligantlardır çünkü düşük enerjili orbitaller bulundurmaktadırlar. Aynı zamanda boş orbitalleri bulun-maktadır.

Soruda verilen sıralama moleküler orbital teori (MOT) ile açıklanabilir.

Y ligandları merkez atomu ile sadece σ bağı yapar. Çünkü verici atomları (N, O) sp3 hibrit orbitallerinde yalın çift bulundururlar.

Bu sıralama kristal alan teorisine göre açıklanamaz.

Buna göre, I, II ve III öncül doğru, IV. öncül yanlıştır.

Cevap D

20. Değerlik kabuğu elektron çifti itme kuramına (VSEPR) göre , ,SiCl H S ClF4 2 3 moleküllerinin molekül geometrileri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

( , , , ,H F Si S Cl1 9 14 16 17 )

SiCl4 H

2S ClF

3

A) Kare düzlem Açısal Üçgen düzlem

B) Kare piramit Doğrusal T-şekli

C) Düzgün dörtyüzlü Açısal T-şekli

D) Kare piramit Açısal Üçgen piramit

E) Kare düzlem Doğrusal T-şekli


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

Çözüm: SiCl4 bileşiğinin molekül geometrisi düzgün dört-yüzlüdür.

Si elementi periyodik çizelgede 4A grubundadır.

,Si s s p s p P A1 2 3 3 3 3 4142 2 6 2 2=

H S2 molekülünün geometrisi ise açısaldır.

S elementi 6A grubundadır.

,S s s p s p P A1 2 2 3 3 3 6162 2 6 2 4=

ClF3 bileşiğinin molekül geometrisi ise şöyle bulunur:

,Cl s s p s p P A grubu1 2 2 3 3 3 7172 2 6 2 5=

,F s s p P A grubu1 2 2 2 792 2 5=

ClF3 molekülündeki toplam değerlik elektron sayısı

elektron7 3 7 28#= + =

Bağ oluşumuna katılan ē sayısı = 3 × 2 = 6ē

Ortaklaşmamış elektron sayısı : 28 − 6 = 22ē

. ..

..

.

:

: :

:

: :::

:

:

:F

F

FCl ClF

F

F

ClF3 molekülünde Cl'nin sahip olduğu elektron çifti sayısı 5'tir. (elektron grubu sayısı)

Elektron grubu geometrisi üçgen bipiramittir.

Molekül geometrisi T şeklindedir.

Cevap C

21.

CH CH Cl

C C

Cl Br

3 2

=

bileşiğinin IUPAC sistemine göre adı aşağıdakiler-den hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) (E)-1-Bromo-1,2-dikloro-1-büten

B) (Z)-1-Bromo-1,2-dikloro-1-büten

C) (Z)-4-Bromo-3,4-dikloro-3-büten

D) (E)-4-Bromo-3,4-dikloro-3-büten

E) (Z)-1,2-Dikloro-1-Bromo-1-büten

Çözüm:

CH CH Cl

C C

Cl Br

3 2

=

öncelikliöncelikli

Cahn Ingold Prelog öncelik sistemine göre Br, Cl'den ön-celiklidir. Aynı şekilde Cl'da 'C H den2 5 önceliklidir.

Öncelikli olan gruplar düzlemin aynı tarafında olduğu için Z'dir.

Numaralandırmaya Br ve Cl'nin bağlı olduğu C'dan başlanılmalıdır. En uzun zincir 4 karbonludur. Bu durumda bileşiğin adı

CH CH Cl−

C C

Cl Br

3 2

=12

34

(Z) - 1 - Bromo - 1,2 - dikloro - 1 - bütendir.

Cevap B

22. Aşağıdaki bileşiklerin asitlik derecesine göre bü-yükten küçüğe doğru sıralanışı hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Benzil alkol > benzoik asit > fenol

B) Fenol > benzoik asit > benzil alkol

C) Fenol > benzil alkol > benzoik asit

D) Benzoik asit > benzil alkol > fenol

E) Benzoik asit > fenol > benzil alkol

Çözüm:

O HC

Benzoik asit

O

,

HO

Fenol ,

O HCH2

Benzil Alkol

Yukarıda verilen üç bileşiğin asitlik dereceleri rezonans kararlılığına bakılarak sıralanabilir. Her üç bileşikteki oksi-jen atomuna bağlı hidrojen atomu koparılırsa elde edilen anyonların rezonans kararlılıkları

I

OO

−C

O − −O

II III

CH2

şeklinde sıralanır. Anyon ne kadar kararlı ise asit o kadar kuvvetlidir. Anyonun kararlılığı ise oksijen atomu üzerin-deki negatif yükün yapıya ne kadar delokalize olabildiğine bağlıdır. I. anyonun rezonsans formülü vardır. II. anyonda (-) yük halkaya delokalize olabilir. Ancak III. anyonun ne rezonansı vardır ne de (-) yük halkaya delokalize olabilir.

Cevap E

23. Aşağıda verilen,

I. Alkenlerin hidrojenasyonu

II. Alkinlerin hidrojenasyonu

III. Alkil halojenürlerin asetik asit içerisinde metalik çinko (Zn) ile tepkimesi

IV. Alkenlerin önce O3 ile sonra Zn ve asetik asitle

olan tepkimeleri

yöntemlerden hangileri alkan sentezinde kullanı-lır?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV

D) I, II ve III E) I, II ve IV


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

25.

Br

CH CH3 2 CH3

bileşiğinin etanol içerisinde sodyum etoksit ile olan ayrılma tepkimesi sonucu oluşması beklenen alken yapısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) B) C)

D) E)

Çözüm: Bir alkil halojenür sodyum etoksit ile etkileştirilirse eliminasyon tepkimesi gerçekleşir. Sonuçta alken oluşur.

C H O Na2 5− + (Sodyum etoksit) güçlü bir bazdır. Yalnız

eliminasyonun gerçekleşebilmesi için Br atomunun bağlı olduğu karbon atomuna komşu karbon atomunda anti konumunda H atomu olması gerekir.

Soruda verilen sikloheksan bileşiğinin koltuk konformasyo-nu yazılırsa çözüm kolaylaşır.

HH

H

HBr

C H O2 5−

C H2 5

CH3

Tepkime sonucunda oluşan bileşik A seçeneğinde verilen bileşiktir.

CH3

Cevap A

26. Aşağıda verilen çıkış maddelerinden hangisi he-def molekülü elde etmek için uygun değildir?

Çıkış maddesi Hedef molekül

A) Karboksilik asit Açil klorür

B) Açil klorür Anhidrit

C) Amit Açil klorür

D) Anhidrit Ester

E) Karboksilik asit Ester

Çözüm: Alkan elde ederken

1. Alken hidrojenlenmesi,

2. Alkinlerin hidrojenlenmesi,

3. Alkil halojenürlerin asetik asit içerisinde metalik çinko (Zn) ile tepkimesi kullanılabilir.

Alkenlerin önce O3 ile sonra Zn ve asetik asit ile tepkime-sinden aldehit veya keton elde edilebilir.

Cevap D

24. Aşağıdakilerden hangisi 2-Metil-4-heksen-1-ol bileşiğinin yapı izomeridir?

A)

OH

B)

OH

C) OH

D)

OH

E) O

Çözüm: 2 - Metil - 4 - heksen - 1 - ol bileşiğinin açık yapısı aşağıdaki gibidir.

CH CH CH CH CH CH

OH

2 2 3

3

− − − = −

;

CH;

Bileşiğin kapalı formülü ' .C H O dur7 14

Bu kapalı formüle uyan bileşik A seçeneğinde verilmiştir. (Sikloalkanlar ile alkenler birbirinin yapı izomeridir.)

Cevap A


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

Çözüm: Karboksilik asit organik tepkimelerde aktif olma-dığı için önce açil klorüre dönüştürülür. Daha sonra ester, amit ve anhidrite dönüştürülebilir.

Ancak amitlerin açil klorürlere dönüştürülmesi pek kullanışlı değildir.

Cevap C

27. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi tek bir tepkime türüyle sikloheksene dönüştürülemez?

A)

OH

B)

Cl

C)

Br

D)

O

E)

Br

Br

Çözüm: Soruda sorulmak istenen doğrudan sikloheksen eldesidir. D seçeneğinde verilen bileşikten sikloheksen elde etmek için önce sikloheksanon indirgenmelidir. İndirgenme ürünü sikloheksanoldür. Sikloheksanolden sikloheksen elde edilebilir. Dolayısıyla alken iki basamakta elde edilmektedir.

Cevap D

28.

Yukarıda verilen bileşiğin C NMR13 spektrumun-da karbon atomlarına ait kaç farklı pikin gözlen-mesi beklenir?

A) 4 B) 5 C) 7 D) 9 E) 10

Çözüm: C NMR13 − spekturumda farklı kimyasal çevreye sahip karbonlar gözlemlenir.

Bileşiğin açık yapısı incelendiğinde 7 farklı kimyasal çevre-ye sahip karbon atomu gözlemlenmektedir.

H C3 C1 2

3 4

5 6

7

73 4

C

CH

CH

CH

CH

CH3

CH3CH

Cevap C

29. Aynı koşullarda (derişim, sıcaklık, vb.) aşağıdaki bileşiklerden hangisi en hızlı nitrolanma tepkimesi verir?

(Aromatik yapıya tek bir nitro grubun bağlandığı kabul edilecektir.)

A) Benzen B) Fenol C) Nitrobenzen

D) Toluen E) Klorobenzen

Çözüm: Aromatik bir bileşiğin nitrolanma tepkimesi elektro-filik aromatik yerdeğiştirme tepkimesidir. Aromatik halkaya elektron sağlayan gruplar yerdeğiştirme tepkimesinin hızını arttırır. OH ve CH3 grupları aromatik halkayı aktive eder. Ancak OH grubu halkayı, CH3 grubuna göre daha çok ak-tive eder.

Cevap B

30. Primer aromatik aminlerin NaNO2 ile asidik or-tamda 0 - 5°C ’deki tepkimeleri sonucu aşağıdaki bileşiklerden hangisi oluşur?

A) Diazonyum tuzu B) İmin C) Hidrazin

D) Enamin E) Oksim

Çözüm: Primer aromatik aminlerin NaNO2 (Sodyum nitrit) ile asidik ortamda 0 - 5°C'deki tepkimesinden diazonyum tuzu oluşur.

NH2N2

Cl

Anilin

0 − 5°C

Diazonyum tuzu

+ −

/NaNO HCl2

Cevap A

31. 11,2 litrelik bir kaba 7 g N2 , 22 g CO2 ve 30 g Ne gazları konulmaktadır.

273 K’de kaptaki toplam basınç kaç atmosferdir?

/

/

/

N g mol

CO g mol

Ne g mol

28

44

20

2

2

=

=

=

A) 0,5 B) 1,0 C) 2,0 D) 3,0 E) 4,5


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

Çözüm: Önce gazların mol sayısı bulunur.

, , ,

,

n mol n mol

n mol

287

0 254422

0 5

2030

1 5

N CO

Ne

2 2= = = =

= =

Gazların toplam mol sayısı , , , ,0 25 0 5 1 5 2 25= + + =

Kaba yapılan toplam basınç;

P V nRT: = formülüyle bulunur.

, ,,

,

P

P atm

11 2 2 25273

22 4273

4 5

2

: : :=

=

Cevap E

32. Termodinamik büyüklüklerle ilgili,

I. Sabit hacimde sisteme verilen ısı, sistemin iç enerji değişimine eşittir.

II. Sabit basınçta sisteme verilen ısı, sistemin entalpi değişimine eşittir.

III. Gibbs serbest enerjisinin sıfırdan küçük olması, olayın istemli olduğunu gösterir.

IV. Yoğunlaşma ve donma olayında sistemin entro-pisi artar.


A) II ve IV B) III ve IV C) I, II ve III

D) I, III ve IV E) II, III ve IV

Çözüm: Sabit hacimli bir sistemde mekanik iş (W) sıfırdır.

' .

U Q W

U Q dirV

∆

∆

= +

=

O

Yani sisteme verilen ısı, sistemin iç enerji değişimine eşittir.

Sabit basınç altında sisteme verilen ısı, sistemin entalpi değişimine eşittir.

' ý .Q H d rp ∆ =

Gibbs serbest enerjisi G 0<∆ ise olay istemlidir.

Yoğunlaşma ve donma olaylarında sistemin entropisi azalır.

I, II ve III öncül doğru, IV. öncül yanlıştır.

Cevap C

33. 1 mol ideal gazın sıcaklığı 27°C’den 77°C’ye adyaba-tik tersinmez olarak artırılıyor.

Sisteme yapılan iş kaç kJ’dir?

(Cv = 25 J/K.mol)

A) +1,25 B) +25 C) +125 D) −1250 E) +1250

Çözüm: Adyabatik tersinmez genleşmede

' .

( ) ' .

( )

,

q U W dir

U W Cv T T dir

W

W J kj

0

25 77 27

25 50 1250 1 25

2 1:

:

:

∆

∆

= =

= = −

= −

= = =

Ortam sisteme iş yaptığından mekanik işin (W) işareti pozitiftir.

Cevap A

34. H N NH3 2( ) ( ) ( )g g g2 2 3"+

Yukarıda verilen tepkimenin entalpisi kaç kJ’dir?

:

: /

: /

: /

Ba enerjileri

H H kJ mol

N N kJ mol

N H kJ mol

436

946

389

ð

/

−

−

A) −80 B) +80 C) −993 D) −993 E) −1087

Çözüm: Bağ enerjileri yardımıyla tepkime entalpisi hesap-lanırken;

H K r lan ba lar n enerjisi Olu an ba lar n enerjisiý ý ð ý þ ð ý∆ = −

eşitliği kullanılır. Buna göre;

' .

H

H kJ dir

3 436 946 6 389

80

: :∆

∆

= + −

= −

^ ^h h

Cevap A

35. Sıvıların yüzey gerilimi ile ilgili olarak,

I. Genelde sıvıların yüzey gerilimi sıcaklık arttıkça azalır.

II. Sıvıların kılcal borularda yükselme eğilimi, yüzey geriliminin bir sonucudur.

III. Yağmur damlalarının küresel olmasının nedeni, yüzey gerilimidir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?


D) I ve II E) I, II ve III


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

Çözüm: Sıvıların yüzey gerilimi sıcaklıkla ters orantıdır. Sı-caklık arttıkça yüzey gerilimi azalır.

Kılcallık etkisi yüzey gerilimi ile açıklanır.

Sıvıların yüzey gerilimi nedeniyle yüzey alanlarını azalt-mak isterler, bu nedenle yağmur damlaları küreseldir.

Bütün öncüller doğrudur.

Cevap E

36. Bir madde birinci dereceden bir tepkimeyle bozun-maktadır.

Bu maddenin, 10 saniyede % 90’ı tepkimeye girdi-ğine göre, tepkimenin hız sabiti (k) kaç s 1− dir?

A) 0,016 B) 0,230 C) 0,444

D) 0,920 E) 2,602

Çözüm: Birinci dereceden tepkimeler için integrali alınmış hız eşitiği;

.lnAA

kt eklindedirþo

t= −6

6@@

,

,

,,

ln k

k

k

10 1

10

2 30 10

102 30

0 23

:

:

= −

− = −

= =

Tepkimenin hız sabiti , ' .s dir0 23 1−

Cevap B

37. Aşağıdaki grafikte bir tepkimede yer alan gaz halin-deki A, B ve C maddelerinin derişimlerinin belirli bir sıcaklıkta zamanla değişimi gösterilmektedir.

2,0

Derişim (M)

1,0

0,5C

B

A

0 Zaman

Buna göre, tepkimenin denklemi ve denge sabiti K’nin sayısal değeri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Tepkime denklemi K

A) A B C2( ) ( ) ( )g g gD+ 2,0

B) A B C2( ) ( ) ( )g g gD+ 2,0

C) A B C2( ) ( ) ( )g g gD+ 1,0

D) A B C2( ) ( ) ( )g g gD+ 0,5

E) A B C2 ( ) ( ) ( )g g gD+ 1,0

Çözüm: Grafik dikkatle incelendiğinde tepkime denkleminin;

.A B C oldu u anla l r2 ð þý ý?+

(A'dan 1 birim, B'den 21

birim harcanırken C'den 21

birim oluşmaktadır.)

Denge Sabiti K'nın değeri ise;

,

,' .K

A B

Cdir

1 0 5

0 512 2

: :

= = =6 66@ @@

Cevap E

38. 1,0 litrelik bir kaba 1,0 mol NO2 gazı konuluyor ve aşağıdaki denge tepkimesine göre denge kurulduğun-da ortamda 0,6 M NO(g) olduğu belirleniyor.

NO NO O2 2( ) ( ) ( )g g g2 2D +

Aynı sıcaklıkta tepkimenin Kc değeri kaçtır?

A) 0,200 B) 0,300 C) 0,450

D) 0,675 E) 0,975

Çözüm:

NO NO O2 2( ) ( ) ( )g g g2 2? +

Başlangıç: 1 mol − −

Değişim: -0,6 mol +0,6 mol +0,3 mol

Denge: 0,4 mol 0,6 mol 0,3 mol

Kabın hacmi 1 litre olduğu için, maddelerin dengedeki mol sayıları, aynı zamanda molar derişimleridir.

,

, ,, ' .

KNO

NO O

K dir0 4

0 6 0 30 675

c

c

22

22

2

2:

=

= =

:

86 8

B@ B

Cevap D

39. Zn2+ derişiminin 0,1 M ve Cu2+ derişiminin 0,01 M olduğu bir galvanik hücrenin 25°C’deki potansiye-li kaç volttur?

,

,

E V

E V

0 76

0 34

/

/

o

o

Zn Zn

Cu Cu

2

2

=−

=+

+

+

A) 0,059 B) 0,340 C) 1,070

D) 1,100 E) 1,159


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

Çözüm: 'Cu e Cu a2 o2 $++ indirgenme eğilimi daha

büyük olduğu için katotta Cu2+ indirgenir. Öyleyse anotta

Zn Zn e2o 2$+ yükseltgenme tepkimesi gerçekleşir.

: ,

: ,

Anot Zn Zn e E V

Katot Cu e Cu E V

2 0 76

2 0 34

( ) ( )

( ) ( )

ko

sudao

suda ko o

2

2

$

$

+ = +

+ +

+

+

Pil tepkimesi ,Zn Cu Zn Cu E V1 1( ) ( )

,( ),

( )ko

sudaM

sudaM

ko

pilo2

0 01

2

0 1

?+ + =+ +

,

,

,,

,,

,

log

log

log

E En

Q

E En Cu

Zn

E

E Volt

0 0592

0 0592

1 12

0 05920 010 1

1 07

pil pilo

pil pilo

pil

pil

2

2

: :

: :

: :

= −

= −

= −

=

+

+

66

@@

Cevap C

40. Aşağıdaki hücrelerden hangisinin galvanik hücre olarak çalışması beklenir?

(Çözelti derişimlerinin 1 M olduğu düşünülecektir.)

+

+

+

+

,

,

,

,

E V

E V

E V

E V

0 34

0 23

0 13

0 76

/

/

/

/

Cu Cuo

Ni Nio

Pb Pbo

Zn Zno

2

2

2

2

=+

=−

=−

=−

A) ( ) ( )Zn Zn aq Cu aq Cu( ) ( )k k2 2+ +

B) ( ) ( )Cu Cu aq Ni aq Ni( ) ( )k k2 2+ +

C) ( ) ( )Pb Pb aq Zn aq Zn( ) ( )k k2 2+ +

D) ( ) ( )Ni Ni aq Zn aq Zn( ) ( )k k2 2+ +

E) ( ) ( )Cu Cu aq Pb aq Pb( ) ( )k k2 2+ +

Çözüm: Galvanik hücrenin çalışabilmesi için yükseltgenme potansiyeli büyük olan madde anotta, indirgenme potansi-yeli büyük olan madde katotta yer almalıdır.Seçeneklerde hücre diyagramları verilmiştir.

AnotTuz

Köprüsü

Hücre diyagramı

Katot

A seçeneğinde verilen elektrokimyasal hücre, galvanik hücre olarak çalışır.Zn'nin indirgenme potansiyeli, Cu'dan küçük olduğu için Zn yükseltgenir, Cu ise indirgenir.

Zn Zn Cu Cu( ) ( ) ( ) ( )k aq aq k2 2 0+ +

Cevap A

41. Aşağıdakilerden hangisi, teori (kuram) türünden bir ifadedir?

A) Grafit elektriği iletir.

B) İyonik katılar sert ve kırılgandır.

C) O2 molekülü paramanyetiktir O8` j.D) Gaz tanecikleri her yönde hareket ederler.

E) Metaller tel ve levha hâline getirilebilirler.

Çözüm: Teori (kuram), evreni ve evrendeki bazı olgular grubunu açıklamak üzere insan zihni tarafından kurulur. Ku-ram, hipotez gibi yeterince doğrulanmamış ama olgusal ve doğrulanabilir hükümlerdir.

Olgu, bilimsel verilere dayalı, kanıtlanabilir özellikteki bilgidir.

Suyun deniz seviyesinde 100°C’de kaynaması, ışığın hızının boşlukta 3x108 m/s olması, yer çekimi, canlıların üremeleri birer olgudur.

Buna göre;

Grafit elektriği iletir. (Olgudur.)

İyonik katılar sert ve kırılgandır. (Olgudur.)

O2 molekülü paramanyetiktir. (Olgudur)

Gaz tanecikleri her yönde hareket ederler. (Teori /kuram)

Metaller tel ve levha hâline getirilebilirler. (Olgudur.)

Cevap D

42. Kazanım 1: Bilim ve teknolojideki gelişmelerin insanlar ve doğa üzerine olumlu/olumsuz etkilerine örnekler verir.

Kazanım 2: Kimya dersinde öğrendiklerini günlük hayatta karşılaştığı sorunları çözmede kullanır.

Yukarıda verilen kazanımlar Kimya Öğretim Prog-ramı’ndaki hangi kazanım alanıyla ilgilidir?

A) İçerik Kazanımları

B) Bilimsel Süreç Becerileri

C) Teknik Beceriler

D) İletişim, Tutum ve Değer Kazanımları

E) Kimya-Teknoloji-Toplum-Çevre Kazanımları

Çözüm: Bilim, teknoloji, toplum, çevre kazanımları şöyledir:

1. Kimyanın topluma sosyal, ekonomik ve teknolojik etkile-rinin farkına varır.

2. Bilim ve teknolojideki gelişmelerin insanlar ve doğa üze-rine olumlu/olumsuz etkilerini analitik olarak betimler.

3. Günlük hayatta kullanılan teknolojik ürünlerin çalışma pren-siplerini ve/veya işlevini bilimsel bilgiyi kullanarak açıklar.

Cevap E


2013 - KPSS / ÖABT 000000000

43. Kimyasal denge konusunu, 5E modelinin aşama-larını takip ederek işlemeyi planlayan bir öğret-menin aşağıdakilerden hangisini yapması doğru değildir?

A) Girme aşamasında; ilgi, merak uyandırması

B) Açıklama aşamasında, öğrencilere konuyu ayrıntılı bir şekilde anlatması

C) Keşfetme aşamasında, öğrencilerin birbiriyle etkileşimli biçimde çalışmalarını teşvik etmesi

D) Derinleştirme aşamasında, öğrencilerin yeni kav-ramları yeni durumlara uygulamasını teşvik etmesi

E) Değerlendirme aşamasında, öğrencilerin düşün-celerini değiştirip değiştirmediğini kontrol edecek ortamlar oluşturması

Çözüm: 5E modeli aşamaları şöyledir:

1) Giriş: Ön bilgilerin değerlendirilmesi, merak uyandırıl-ması, hazırbulunuşluk düzeyinin ortaya çıkartılmasıdır.

2) Keşfetme: Problem durumu verilir, bu problemin öğren-ci tarafından çözülmesi istenir.

3) Açıklama: Problemin nasıl çözüldüğü, problemin nasıl formüle edildiği, problem çözüm yolları istenir.

4) Derinleştirme: Yeni bir problem durumu verilir. Öğrenci, bu problemi çözerken kavramlara ilişkin alt kavramlara dair yeni formüller elde eder.

5) Değerlendirme: Değerlendirme süreci öğrenci ve öğret-men tarafından birlikte gerçekleştirilir.

Açıklama aşamasında öğrenciye konuyu ayrıntılı anlatma-sı değil, problemi nasıl çözdüğünü açıklaması beklenir.

Cevap B

44. Aşağıdakilerden hangisi, asit-baz kavramını geliş-tirmede kullanılan zihinsel süreçlerden değildir?

A) Genelleme yapma

B) Ayırım yapma

C) pH metre kullanma

D) Tümevarım

E) Tümdengelim

Çözüm: Kavram geliştirme süreçleri:

Genelleme: Kişi kavramları çoğu halde sınırlı sayıda göz-lem ve deneyimlerden genellemelere giderek geliştirir.

Ayırım: Birbirine benzer iki uyarıcıyı ayırt edip her birine farklı tepkide bulunmadır.

Tümevarım: Özel halleri inceleyerek onlardan genel hale gitme veya sınırlı sayıda deneyimden genelleme yoluyla sonuç çıkarma sürecidir.

Tümdengelim: Genel halden özel hallere inme sürecidir.

pH metre kullanma bir kavram geliştirme süreci değildir.

Cevap C

45. Modeller; karmaşık olayları, durumları ve nesneleri temsil eden basit gösterim veya ifade şekilleridir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi, kimya öğreti-minde kullanılan modellerden değildir?

A) İdeal gaz denklemi

B) Elementlerin sembolleri

C) Ders kitaplarında yer alan atom, molekül resim-leri

D) Asitler bazlar konusunu öğretirken kullanılan sabun, limon gibi maddeler

E) Kavramların veya konuların öğretiminde kullanı-lan analojiler

Çözüm: Modeller; gerçek eşyaları üç boyutlu temsil eden, öğretim amaçlı kullanılan araç ve gereçlerdir.

Modeller eşyalardan büyük olabileceği gibi eşyalardan küçük de olabilir.

Element sembolleri, atom ve molekül resim ve modelleri, asit için limon, baz için sabun ve analojiler birer modeldir.

İdeal gaz denklemi bir model değildir.

Cevap A

46. Öğrencilerinin çoğunda “Buharlaşma sadece belirli sıcaklıkta olur. Her sıcaklıkta buharlaşma olmaz.” şeklinde bir yanılgının olduğunu belirleyen kimya öğretmeni, bu yanılgıyı düzeltmek istiyor.

Bu amaçla kavramsal değişim stratejisine/mode-line uygun bir öğretim süreci tasarlayan kimya öğretmeninin, öncelikle yapması gereken aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Yanlış kavramların farkına varmalarını sağlamak

B) Konuyla ilgili daha fazla deney yapmak

C) Konuyu, bilgisayar destekli olarak işlemek

D) Doğru bilgiyi sunuş yoluyla vermek

E) Konuyla ilgili daha fazla soru çözmek

Çözüm: Kavram yanılgılarının giderilmesi, kavramların yanlış ya da eksik öğrenilmesinin önlenmesi için kavramsal değişim metinleri, kavram haritaları, zihin haritaları, kavram karikatürleri, analojiler, modeller vb. kullanılabilir.

Kavramsal değişim stratejilerine dayalı öğretimde aşa-malar şöyledir: i. öğrencinin kendi bilgisinin yetersizliğinin farkına varması, ii. öğrencinin kendine verilen yeni bilgiyi anlaşılabilir bulması, iii. öğrencinin kendine verilen yeni bilgiyi mantıklı bulması, iv. öğrencinin kendine verilen yeni bilgiyi karşılaştığı yeni problemlerin çözümünde kullanması

Cevap A

13

2013 - KPSS / ÖABT 000000000

47. Öğrencilerde kavram yanılgısı oluşmasının birçok ne-deni vardır. Bunlardan biri makroskobik dünya hakkın-daki bilgilerin mikroskobik dünyaya taşınmasıdır.

Aşağıdakilerden hangisi bu durumu açıklayabilen bir yanılgı değildir?

A) Kömürden alınan bir karbon atomu siyah renklidir.

B) Bütün maddeler ısıtıldığında genleşir.

C) Metallerin genleşmesinin nedeni atomlarının büyümesidir.

D) Demir atomları alüminyum atomlarına göre daha serttir.

E) Demir levhanın kesildiği bölgede bazı atomlar parçalanır.

Çözüm: Kömür atomlarının siyah olması, metallerin gen-leşmesinde atomların büyümesi, demir atomlarının alü-minyumdan daha sert olması, demir levhanın kesildiği bölgelerde atomların parçalanması gibi kavram yanılgıları makroskopik dünyadaki bilgilerin mikroskobik dünyaya ta-şınması ile ilgilidir. Ancak bütün maddelerin ısıtılması halin-de genleşmesi yalnızca suyun +4°C’ye kadar ısıtılmasında hacminin küçülmesiyle ilgili bir durumdur. Bunda bilginin makroskopik dünyadan mikroskopik dünyaya taşınması durumu yoktur.

Cevap B

48. Bir kimya öğretmeni; öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin her bir basamağını kullanmasını, özgün yaratıcılıklarının gelişmesini ve öğrenmenin kalıcı olmasını sağlayacak deneyler yaptırmak istiyor.

Buna göre, öğrencilerine aşağıdaki deneylerden hangisini yaptırmalıdır?

A) Kapalı uçlu deneyler

B) Konu sonrası deneyler

C) Hipotez test deneyleri

D) Gösteri deneyleri

E) Grup deneyleri

Çözüm: Bilişsel süreç becerileri; gözlem yapma, sınıflan-dırma, yer ve zaman ilişkilerini kullanma, sayıları kullanma, ölçme, sonuç çıkarma, kestirimde bulunma, işlevsel tanımlar yapma, değişkenleri saptama ve kontrol etme, verileri yo-rumlama, deneyleri planlayıp gerçekleştirme gibi becerileri kapsar ve bu becerilerin öğrencilere kazandırılması ancak laboratuvarda deney yapmakla gerçekleşir. Bu becerilerin kazandırılması için kapalı uçlu deneyler en uygun olanıdır.

Kapalı uçlu deneyler sınıfta öğretilen bilgilerin ispatlanması amacıyla gerçekleştirilen deneylerdir. Bu tür deneylerde öğrencilerin elinde deneyle ilgili amaçlar ve işlem basa-makları bulunur ve öğrenciler işlem basamaklarını takip ederek deneyleri yürütürler.

Cevap A

49. Laboratuvarda kullanılan bir kimyasal madde şişesinin üzerinde olan

sembolünün anlamı, aşağıdakilerin hangisidir?

A) Öldürücüdür.

B) Suları kirletici etkisi vardır.

C) Zehirlenme tehlikesi vardır.

D) Oksitleyicidir.

E) Çevre için zararlıdır.

Çözüm: sembolü oksitleyici kimyasal maddeler için kullanılır.

Cevap D

50. Kimyasal maddeleri depolamayla ilgili olarak aşa-ğıda verilen kurallardan hangisi yanlıştır?

A) Kilitlenebilir depolar kullanılmalıdır.

B) Depolardaki raflar demirden yapılmalıdır.

C) Depolar, yangına karşı dayanıklı olmalıdır.

D) Maddelerin saklandıkları kaplar, tahriş olabilecek türden olmamalıdır.

E) Maddelerin organizasyonu basit ve açık olma-lıdır.

Çözüm: Demir, asitlerden ve diğer birçok kimyasallardan etkilendiği için depolardaki rafların demirden yapılması uy-gun değildir.

Cevap B

Documents

Kimya Öğretmenliği Değerlendirme Raporu, Soruları ve Çözümleri