Kınayı getir aney

Parmağın batır aney

Bu gece misafirem

Koynunda yatır aney

Mani,dört dizeden oluşan bir nazım şeklidir.

Genellikle hece ölçeğinin 7 li kalıbıyla olur.

Maniler, divan edebiyatındaki “tuyuğ “un karşılığıdır.

Anonim halk edebiyatını en yaygın şeklidir.

Özellikle yüzük oyunları ve mangal sohbetlerinde söylenirler.

Ay doğar batar şimdi

Işığı tutar şimdi

Ben yarimin kuluyum

Dilerse satar şimdi

o Manilerde ilk iki dize ile son iki dize arasında anlam bakımından bağlantı yoktur.

o Manici çevre ile ilgili gözlemlerini anlatır.

o Dörtlüklerle söylense dahi diğer dörtlükle söylenen nazım biçimlerindenfarklılık gösterir. Bu da anlam bakımından dörtlükleri bağımsızdır.

o Arap ve Fars edebiyatının nazım yapısına uygundur.

o Mani sözcüğünün Arapça mana sözcüğünden gelme olduğu söylenir.

o Bir folklor ürünür.

o Sanatçısı belli değildir.

o Mani söyleyene manici adı verilir.

o Manicilik mesleğinde de pir olmak durumu vardır.

o Maniler, konularına ve kullanım yerlerine göre karşı-beri,kesik,artık

deyiş,tam,sevda,mektup,davulcu vb.çeşitlere ayrılır.

KAŞGARLI MAHMUT , İslamiyetten önceki şiir örneklerini

topladığı sözlüğünde, mani biçimiyle yazılmış bir tek dörtlük

vardır; o da gerek konusu ,gerek bütün dizeleri arasında

anlam birliği bulunması bakımından mani

özelliği göstermeyen didaktik bir şiirdir.

AĞLADIM GÜLENİM YOK

GÖZYAŞIM SİLENİM YOK

İŞTE BEN GİDİYORUM

GEL GİTME DİYENİM YOK

KARŞI-BERİ

ERKEKLERAtımi otlatırım Kayadan atlatırım Senin gibin kızlari Türkilan çatlatırım

KIZLARBahçelerde beklerimÇift oldi köpeklerimÇok afkurma karşimdaBen kendimi beklerim

Gelin-kaynana atışmaları kadın düğünlerinin ve kadın imecelerinin vazgeçilmez eğlencesidir.

Türkücü kadınlar kendi aralarında gelin-kaynana rolüne girerek karşılıklı türkü atışlarına girişirler.

KAYNANA

Sular serin akayi Doldursana kufayi Ormanda mi beyittın Hağu kalın kafayi

GELİN

Yüzum beyaz ay gibiKaşlarım da yay gibiOğlun bağa ev aldiKoskoca saray gibi

Atışmalarda kızmaca-darılmaca yoktur.

Sövgüye dönüşmeyen her türlü deyiş hoşgörüyle karşılanır.

ÇALIŞMA YAPRAĞI S.1 Le beni eyle beniElekten ele beniAlacaksan al artıkDüşürme dile beniYukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A)Ağıt            B)Koşma         C) Varsağı       D) Mani   E) İlahi

S.2 Maniler tek dörtlükten oluşurİlk iki dize uyağı doldurmak  ya da düşünceye giriş yapmak için söylenir. Temel düşünce son dizededir. Uyak düzeni aaxa’dır.Yalnızca bu bilgilerden yola çıkılarak,I. Hey birince birinceII. Bir incecik ter bürürIII. Kaşık saldım pirinceIV. Yar kapıdan girincedizeleriyle mani oluşturulmak istenirse dizelerin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olabilir?A) II-I-III-IV   B) IV-III-II-I  C) I-II-III-IV  D) I-III-II-IV    E) III-II-I-IV

S.3-Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.

Maniler genellikle,…………………………konularını işlerler. Mani yakan kişiye………denir. Maniler………nazım birimiyle yazılır. Maniler………….halk şiiri nazım şeklidir. Maniler…………..gibi çeşitlere ayrılır.lar.