1. KINH AI BAT NIET-BAN TAP I (QUYEN 1 - QUYEN 6) BAC LNG THIEN TRUC TAM TANG AM VO SAM PHUNG CHIEU DCH OAN TRUNG CON - NGUYEN MINH TIEN Viet dch va chu giai NGUYEN MINH HIEN hieu nh NHA XUAT BAN TON GIAO

2. LI NOI AU Kinh ai Bat Niet-ban la mot bo kinh o so trong kho tang kinh ien Phat giao, c mot cao tang mien Trung An o la ngai am-vo sam mang en Trung Hoa vao khoang the ky th 5, va cung c chnh v nay khi cong dch sang ch Han. Trong ai tang kinh (ban ai Chanh tan tu), kinh nay c xep vao quyen 12, kinh so 374 (40 quyen) va kinh so 377 (2 quyen Hau phan). Viec chuyen dch kinh nay sang tieng Viet a c rat nhieu bac tien boi ngh en t lau. Cong trnh muon mang nay cua chung toi ch hy vong gop them c phan nao du nho nhoi trong viec giup ngi oc co s tiep nhan de dang hn oi vi bo kinh nay. Ngoai ra, viec khao nh va gii thieu tron ven nguyen ban Han van se rat co y ngha trong viec gi gn va lu truyen kinh ien ai tha mot cach chuan xac hn, v ngoai viec tao ieu kien lu gi ban Han van, hnh thc in an nay se giup ngi oc co the oi chieu, tham khao khi co s nghi ngai hay khong ro trong ban dch. ieu nay cung se giup cac bac cao minh de dang nhan ra va ch day cho nhng cho sai sot, e ban dch nh o cang c hoan thien hn. Va d nhien, muc ch cuoi cung cua tat ca nhng ieu tren chnh la e giup cho s hoc hoi va tu tap theo li Phat day c ung hng hn. Bi v hn ai het, ngi Phat t luon hieu rang chnh nhng li day cua c Phat c lu gi trong kinh ien la cho y c quan trong va chac chan nhat cho con ng tu tap cua moi ngi. 5

3. Mac du cong trnh a c tien hanh vi s can trong toi a trong pham vi kha nang cua nhng ngi thc hien, t viec khao nh van ban Han van cho en viec tham khao, chuyen dch, chu giai... nhng e rang cung khong the tranh c t nhieu sai sot. V the, di ay chung toi se co gang trnh bay oi net ve qua trnh thc hien cong viec e quy oc gia co the co mot cai nhn tong quat ve nhng g chung toi a thc hien cung nh phng cach ma chung toi a van dung, qua o se de dang hn trong viec a ra nhng li ch day giup chung toi hoan thien hn na cong viec a lam. Chung toi xin chan thanh on nhan va biet n moi s gop y t quy oc gia gan xa ca ve noi dung lan hnh thc cua lan xuat ban nay. Ve mat van ban, chung toi chon s dung ban dch Han van cua ngai am-vo-sam (40 quyen) va c e cap tren. Rieng 2 quyen cuoi cung (Hau phan) la ban dch cua hai ngai Nha-na-bat- 6 a-la va Hoi Ninh. Tuy nhien, kinh ai Bat Niet-ban con co rat nhieu ban dch khac. Trong kinh tang Nguyen thuy c dch t tieng Pli (Nam Phan) cung co kinh nay, nhng ngan hn nhieu so vi ban dch trong Han tang c chung toi s dung. Tuy nhien, ve cac chi tiet, s kien c e cap en trong kinh th hai ban dch nay co rat nhieu iem tng ong. V the, chung toi a s dung ban Viet dch kinh nay cua Hoa thng Thch Minh Chau (Trng bo kinh, kinh so 16, Mahparinibbna sutta) e tham khao oi chieu nhng cho co lien quan. Trong Han tang con co mot so ban dch khac. Ban dch i ong Tan (317-420) cua ngai Phap Hien cung co ten la ai Bat Niet-ban kinh, gom 3 quyen, c xep vao ai Chanh tang thuoc quyen 1, kinh so 7; ban dch i Tay Tan cua ngai Bach Phap To la Phat Bat Ne-hoan kinh (2 quyen), c xep vao ai Chanh tang quyen 1, kinh so 5. Ngoai ra con co mot ban

4. dch ten Bat Ne-hoan kinh (2 quyen) a mat ten ngi dch, c xep vao ai Chanh tang quyen 1, kinh so 6. Nhng ban nay co le eu dch t Phan van Nam truyen thuoc kinh tang Nguyen thuy nen noi dung tng t vi ban trong Trng bo kinh do Hoa thng Thch Minh Chau Viet dch va noi tren. Noi dung cua cac ban nay ch c tham khao mot so chi tiet tng ong khi ke lai s kien c Phat nhap Niet-ban, con noi chung khong co s ghi chep ay u nhng li day cua Phat nh trong ban dch cua ngai am-vo-sam. Mot ban dch khac ac biet ang chu y la Phat thuyet ai Bat Ne-hoan kinh, cung do ngai Phap Hien i ong Tan dch, 6 quyen, c xep vao ai Chanh tang quyen 12, kinh so 376. Da vao noi dung th ban dch nay cung chnh la ban kinh ma ngai am-vo-sam a dch. T ien Phat Quang cho biet ngai Phap Hien sanh nam 340 va mat trong khoang nam 418 en 423. Nh vay, cung co the xem nh ong thi vi ngai am-vo-sam (385-433). Ngai c cha me cho vao chua t nam 3 tuoi, lam sa-di en nam 20 tuoi th tho gii Cu tuc. Vi sc hoc uyen tham, ngai thng than tiec vi moi ngi rang kinh luat lu hanh thi ay Trung Hoa co qua nhieu khiem khuyet. V the, ngai quyet tam sang tan An o e hoc hoi va thnh kinh ien ve. Nam 399, ngai chnh thc ri Trng An e thc hien y nh nay. Tuy ngai hng ve Trung An o, nhng trong suot cuoc hanh trnh keo dai nhieu nam ngai a ghe qua rat nhieu ni khac nhau tren ng i nh on Hoang, Vu ien... tham ch co en ao Tch Lan (Sri Lanka) trong 2 nam. en nam 413 ngai mi ve lai Trung Hoa, roi cung vi ngai Phat-a-bat-a-la (Buddhabhadra) (359-429) bat au chuyen dch kinh luat sang Han ng. Ngai a dch nhng kinh luat nh Ma-ha Tang-ky luat, Phat thuyet ai Bat Ne-hoan kinh, Tap A-t-am tam 7

5. luan, Tap tang kinh... C theo nhng chi tiet con c biet th rat co the thi iem ngai dch kinh ai Bat Ne-hoan cung gan vi thi iem ngai am-vo-sam dch kinh ai Bat Niet-ban. Chung toi tin rang hai v nay co the a khong biet en cong trnh cua nhau, va Phan ban ma ngai Phap Hien s dung co the la do chnh ngai a mang ve trong chuyen i An o. V the, viec tham khao them ban dch nay cua ngai Phap Hien c chung toi cho la cc ky quan trong trong viec giup lam ro nhng cho con kho hieu trong kinh van. Trong khi ngai am-vo- 8 sam la mot cao tang An o hoc tieng Trung Hoa e dch kinh, th ngc lai ngai Phap Hien lai la mot cao tang Trung Hoa sang An o hoc Phan ng. Ch rieng ieu nay cung u e chung ta co the tin chac rang hai ban dch nay se co rat nhieu yeu to bo sung cho nhau. Va s that ung la nh the. Chung toi xin neu mot vai v du cu the e quy v co the thay ro viec nay. Khi dch en mot cau noi cua v Bo Tat Ca-diep la: Nh Lai thng than do nh hoa thach. (Than Nh Lai thng con nh hnh khac tren a.) Chung toi xet thay da theo y kinh trong toan oan th ngha cau nay co phan khien cng, tham ch la mau thuan. Khi tham khao ban dch cua ngai Phap Hien th thay cau nay c dch la: , , (Nh Lai phap than chan that thng tru, phi ma diet phap, nga y e tn do nh hoa thach.) Ngha la: Phap than Nh Lai chan that thng tru, khong phai phap hoai diet, long con a tin chac ieu o nh khac sau vao a. Theo ay ma suy oan th co le ban dch cua ngai am-vo-sam v mot ly do nao o a mat i may ch, t nhat cung la phan tng ng vi 8 ch Han c chung toi gach chan trong cau tren. ay la s bo sung ve mat van ban, v nh a noi, rat co the hai v a dung 2 Phan ban khac nhau.

6. Trong mot trng hp khac, ban dch ngai am-vo-sam chep la: - Th nh ao s tac d hoan pha. (V nh ngi th lam o gom, lam ra roi pha bo.) Tat ca cac ban Viet dch a co va ca cac ban Anh ng eu dch vi y tng t nh vay, cho du mot cau nh the that het sc kho hieu! Ban dch cua ngai Phap Hien a giup chung toi giai toa kho khan nay. Trong v tr tng ng cua cau nay, ngai dch la: - Th nh ao gia duyen thc tac kh, hu tac hu hoai. Nh vay la qua ro rang! Khong phai lam ra roi pha bo (!), ma phai hieu la co lam ra at co ngay h hoai. ay c dung e v vi cac phap the gian c tao tac nen khong thng ton; khac vi s giai thoat cua Nh Lai la khong do tao tac ma thanh nen khong co s h hoai, thay oi. Tuy nhien, ieu vo cung ang tiec la ban dch ai Bat Ne-hoan cua ngai Phap Hien (6 quyen) ngan hn nhieu so vi ban dch cua ngai am-vo-sam, ch tng ng en het pham th 5 cua ban ai Bat Niet-ban, ngha la va het quyen 10 va bc sang quyen 11 mot phan ngan, con lai gan 30 quyen sau la khong co trong ban ai Bat Ne-hoan. Chung ta co the tam suy oan la phan Phan ban nay tng ng vi phan au ma ngai am-vo-sam a mang sang Trung Hoa lan au tien, va phan c thnh lan th hai co le ngai Phap Hien khong co. V nhieu ly do nen sau khi so sanh can nhac chung toi van quyet nh chon ban dch cua ngai am-vo-sam lam van ban chnh, va nhng s tham khao oi chieu nh tren ch c a vao phan chu giai e ngi oc hieu ro van e hn, hoan toan khong dam tuy tien sa oi trong chnh van. Nh tren a noi qua ve cac ban van c s dung e tham khao. Bay gi xin lc noi oi net ve van ban chnh. Ban dch cua ngai am-vo-sam c goi la Bac ban, thc hien vao trieu 9

7. ai Bac Lng (397-439). Ngoai ra con co Nam ban la ban ai Bat Niet-ban kinh (36 quyen) i Tong, do nhom cua ngai Hue Nghiem thc hien vao trieu Tong (960-1279), c xep vao ai Chanh tang quyen 12, kinh so 375. au ban kinh van nay cho biet nhom cua ngai Hue Nghiem a can c vao ban Ne-hoan kinh e bo sung vao. (Tong ai sa-mon Hue Nghiem ang y Ne-hoan kinh gia chi - ). (Ne-hoan kinh ay co le ch ban dch ai Bat Ne-hoan kinh cua ngai Phap Hien.) Nam ban that ra cung khong khac biet nhieu vi Bac ban, v nhom cua ngai Hue Nghiem a s dung chnh ban dch cua ngai am-vo-sam e khac in lai, vi mot so thay oi chnh nh oi ta e mot so pham va phan chia cac quyen khac hn. V the Nam ban ch co 36 quyen so vi Bac ban co en 40 quyen. Trong suot qua trnh chuyen dch, chung toi se co gang lu y oc gia nhng cho khac biet nay. Ngoai ra, v ay la mot bo kinh quan trong nen co rat nhieu ban s giai a c thc hien qua cac trieu ai. Chang han nh ai Bat Niet-ban Kinh tap giai (71 quyen, ai Chanh tang quyen 37, kinh so 1763) cua ngai Bao Lng (444 509) vao i Lng (502 557); ai Bat Niet-ban Kinh ngha ky (10 quyen, ai Chanh tang quyen 37, kinh so 1764) cua ngai Hue Vien vao i Tuy (581-618); ai Bat Niet-ban kinh huyen ngha (2 quyen, ai Chanh tang quyen 38, kinh so 1765) cung vao i Tuy... Trong qua trnh chuyen dch, chung toi co tham khao cac ban s giai nay e tm hieu y kinh ro hn. Rieng ve ban dch Han van cua ngai am-vo-sam, co le chung ta can tm hieu oi net ve cuoc i v cao tang nay noi chung, va ve cong trnh Han dch kinh nay noi rieng. Ngai la cao tang ngi mien Trung An o, xuat than t mot gia nh Ba-la-mon, ten Phan ng la Dharmaraka, Han dch am la am-vo-sam, cung con oc la am-ma-sam hay am-ma-la- 10

8. sam, dch ngha la Phap Phong. Trc ngai hoc giao ly Tieu tha, tinh thong kinh luan, bien tai ng ap khong ai bang. Sau gap c thien s Bach au, c nghe kinh ai Bat Niet-ban nay lien t sanh long ho then, chuyen sang tu hoc giao phap ai tha. Nam 20 tuoi ngai a co the tung oc thong suot kinh ien ca ai tha lan Tieu tha. Ngai lai con gioi ve chu thuat, c vua knh trong va ngi ng thi ton xng la ai Chu S. Sau ngai en x Ke Tan, mang theo 5 pham au cua kinh ai Bat Niet-ban, cung vi kinh Bo Tat Gii va kinh Bo Tat Gii Ban. Tiep o, ngai sang x Quy T. Nhng ca hai x nay ngi dan a phan chuong theo Tieu tha, nen sau ngai lai sang en on Hoang la kinh o nha Tay Lng thi bay gi. Nien hieu Huyen Thuy th nhat i Bac Lng, tc nam 412, Ha Tay Vng la Th C Mong Ton thnh ngai en thanh Co Tang va lu lai o, tiep ai rat trong hau. Ngai nhan dp nay lien danh tron 3 nam e hoc ch Han. Sau o, ngai khi s phien dch phan au kinh ai Bat Niet-ban sang Han ng. Nh vay, sm nhat th ban dch kinh nay cung phai khi au t khoang nam 416. Chung ta nh lai, ngai Phap Hien tr ve Trung Hoa nam 413 va bat au dch kinh, roi vien tch trong khoang nam 418-423, vay ban dch kinh ai Bat Ne-hoan chac chan phai c thc hien trong khoang cung thi gian nay. V ban kinh ai Bat Niet-ban ngai mang theo cha u tron bo, ngai lien en x Vu ien,1 tm thnh c phan tiep theo, nhng van cha tron bo. Ngai lai tr ve Co Tang tiep tuc cong viec phien dch. Khi ay, Thai Vu e cua Bac Nguy nghe danh ngai la ngi tai gioi lien sai s en on ve. Mong Ton trong long lo lang, s e ngai ve vi Bac Nguy tat Nguy se co nhieu 1 Vu ien: ten nc thi co, Phan danh la Kustana (Khuat-an), nay la Khotan (huyen Hoa ien, tnh Tan Cng). Ngi Tay Tang thi co goi ten nc nay la Lih-yul (Ly-d). ay la mot a danh quan trong v phan ln kinh ien ai tha c mang sang Trung Hoa eu phai i qua vung at nay. 11

9. cho dung en, oi nghch vi mnh. V vay, nhan khi ngai len ng tr ve An o e thnh phan cuoi kinh ai Bat Niet-ban 12 sang dch, Mong Ton lien sai ngi chan gia ng ma hai chet. Phan cuoi cua kinh, c goi la Hau phan ai Bat- Niet-ban kinh, gom 2 quyen, v the phai i en ve sau mi c hai v sa-mon la Nha-na-bat-a-la va Hoi Ninh dch vao khoang i ng (618 907). Ngai am-vo-sam sanh nam 385 va mat vao nam ay la nam 433. Kinh ien do ngai dch, ngi sau ghi lai so lng khong giong nhau. Theo Xuat Tam Tang Ky Tap th ngai dch c 11 bo kinh, gom 117 quyen, nhng theo ai ng Noi ien Luc th so kinh ngai dch la 24 bo, gom 151 quyen. So lng that s con gi lai c en nay trong ai Chanh tang la 23 bo. Phan ln nhng kinh do ngai chuyen dch eu la kinh ien ai tha nh kinh Bi Hoa, kinh ai Phng ang ai Tap, kinh Kim Quang Minh... va mot so ban van trong Luat tang. Trong so nay, kinh Bi Hoa (10 quyen) a c chung toi Viet dch va xuat ban.1 Qua nhng chi tiet con c biet ve cuoc i ngai am-vo-sam va cong trnh Han dch kinh nay, chung ta co the thay ro moi quan tam ac biet cua ngai cung nh nhng gian nan vat va ma ngai a trai qua e co the hoan tat ban dch kinh nay. Tham ch v muon hoan tat bo kinh vi 2 quyen cuoi, ngai a khong ngai ng xa nguy hiem, quyet long lan loi tr ve An o thnh kinh, e roi cuoi cung phai bo mang gia ng i. C ngh en viec nay th se thay moi cau moi ch trong ban Han van ma ngay nay chung ta con co duyen may c oc that la quy gia biet bao nhieu! Mac du khong tranh khoi mot vai khiem khuyet, rat co the xuat phat t s sai lech ngay trong Phan ban, hoac do qua trnh khac ban qua nhieu lan a lam thay oi, nhng chung 1 Kinh Bi Hoa Nguyen Minh Tien Viet dch, Nguyen Minh Hien hieu nh, NXB Ton giao, Ha Noi, 2007.

10. toi van cho rang ban dch Han van cua ngai am-vo-sam la ban ay u va u viet nhat trong tat ca cac ban a c nhac en. Co rat nhieu oan kinh van het sc suc tch va khong kem phan dien cam, du cha u goi la van chng trac tuyet nhng cung u e the hien c hoc van uyen tham cua ngi viet. That kho co the tin rang ngi viet ra nhng oan van hay nh the lai la mot ngi An o ch mi hoc ch Han trong khoang 3 nam! Tr lai vi van e Viet dch kinh nay, nh a noi t au, co rat nhieu v tien boi trc chung toi a quan tam en viec chuyen dch kinh nay. V the, trong suot qua trnh thc hien cong viec, chung toi a may man co c hoi tham khao mot so nhng cong trnh a thc hien trc, xin neu cu the di ay. Trc het la ban Viet dch cua Co hoc gia oan Trung Con. Ban dch nay c dch gia t xuat ban trc nam 1975 t quyen 1 en quyen 11, chia lam 2 tap. Phan con lai, t quyen 12 en quyen 42 la ban thao viet tay, trc ay lu gi tai Vien Chuyen tu (Lang Van Hanh, BRVT), sau o c chuyen cho c s Chan Nguyen.1 Khi biet chung toi co s quan tam en cac cong trnh Phat hoc, c s Chan Nguyen a giao lai ban thao viet tay nay cho chung toi e xem xet viec xuat ban. Mac du ban dch nay co gia tr tham khao rat cao, v Hoc gia oan Trung Con khong ch thc hien ban Viet dch ma con tra khao nhieu t lieu e them vao cac chu giai cho ban dch cua mnh, nhng chung toi nhan thay la khong the xuat ban vao thi iem hien nay v cach dung t ng cung nh van phong dien at noi chung eu a qua xa cu, khong con phu hp va rat kho hieu oi vi oc gia ngay nay. Hn na, nhng chu giai cua ong cung can phai bien soan lai, do ieu kien thieu t lieu 1 C s Chan Nguyen tc o Quoc Bao, hien c tru tai c, la ngi bien soan quyen T ien Phat hoc thng c gii nghien cu goi la T ien Chan Nguyen. 13

11. trc ay, cung nh nhng han che nhat nh trong s tham khao oi chieu. Kem theo ban Viet dch nay con co phan viet tay toan bo ban Han van, ma theo suy oan cua chung toi la da vao ban khac go cung c lu gi tai Vien Chuyen tu. Ban khac go Han van nay thuoc Can Long tang, thng goi la ban ch Van; khi biet chung toi ang thc hien cong trnh nay, ai c Thch Thien Thuan Vien Chuyen tu a hoan hy cho chung toi mn dung. Tiep en la ban Viet dch cua Hoa thng Thch Tr Tnh. Chung toi hien co ban dch nay do Thanh hoi Phat giao TP. HCM an hanh nam 1991. Ngoai ra, no cung c lu hanh tren mang Internet tai Th vien Hoa sen (http://thuvienhoasen.org/ kinh-dbnb-00.htm), c ghi la do Tnh xa Minh ang Quang xuat ban tai Hoa Ky vao nam 1990. Ban nay khong in kem Han van va cung khong thay ghi ro la dch t ban Han van nao, nhng can c vao nhng ghi chu phan oan cua Hoa thng th biet la a dch t Bac ban ch khong phai Nam ban (40 quyen ch khong phai 36 quyen). Tuy vay, ta e cac pham co sa lai theo Nam ban, chang han nh pham au tien la pham Ta (T pham) thay v la pham Tho mang, phan th nhat (Tho mang pham e nhat) nh trong Bac ban. Hoa thng cung dch ca 2 quyen Hau phan cua cac ngai Nha-na-bat-a-la va Hoi Ninh. Mat khac, khi trnh bay ban Viet dch, Hoa thng a can c vao cac pham kinh e phan chia, khong da theo s phan chia cac quyen nh trong ban Han van. Trong qua trnh chuyen dch, chung toi co tham khao ban dch nay cua Hoa thng nhng ni can thiet. Ngoai ra con co ban Viet dch cua c s Tue Khai (Phan Rang), c thc hien vi s chng ngha cua Hoa thng Thch ong Minh. Chung toi khong biet ban dch nay a xuat ban hay cha, ch s dung ban lu hanh tren mang Internet tai 14

12. a ch: http://www.quangduc.com/kinhdien/81daibatnietban. html. Ban dch nay ghi ro la dch t Nam ban i Tong va khong dch 2 quyen Hau phan. Ngoai cac ban Viet dch ke tren, chung toi con s dung 2 ban dch Anh ng cua kinh nay. Ban th nhat c lu hanh tren mang Internet tai a ch: http://www.nirvanasutra. org.uk co ten la The Mahayana Mahaparinirvana Sutra, c Kosho Yamamoto dch sang Anh ng t ban Han van cua ngai am-vo-sam, vi s hieu nh cua Tien s Tony Page (Nirvana Publications, London, 1999-2000). Ban nay khong dch 2 quyen Hau phan. Theo s phan oan th ban dch nay c dch t Nam ban. Ban dch Anh ng th hai ma chung toi s dung co the tm thay tren mang Internet tai a ch http://www.zhaxizhuoma. net/DHARMA/Tripitaka/MahaparinirvanaMahayana.htm, do Charles Patton dch sang Anh ng t ban Han van cua ngai am-vo-sam, nhng ch gom mot so pham, khong tron bo. Cu the la chung toi a oc c cac pham th 1, 2, 3, 6, 10, 11 va 15. Cac pham khac cha thay cong bo. Ban nay c dch gia ghi ro la dch t Nam ban. Viec s dung cac ban dch Anh ng ac biet hu ch khi chuyen dch nhng oan van mo ta ma cach dung ch cua ban Han van tr nen kho hieu v t ng vi y ngha c dung hien nay khong con thong dung na. Chang han, khi ban Han van dung chan kim vi hng - th chung toi a khong khoi co phan lung tung. Ong oan Trung Con dch la vang rong lam hng, xem nh khong dch ch hng, va mo ta nh vay th khong ai co the hieu c g ca! Hoa thng Tr Tnh bo han chi tiet nay (va nhieu chi tiet khac) khong dch! Khi tham khao ca 2 ban Anh ng eu thay dch ch hng la windows. Sau o, chung toi lien tra khao lai cac t ien Han ng th thay qua that ch nay co mot ngha la ca so, 15

13. nhng ngay nay chang may ai dung en ngha nay. V the, cau tren phai c hieu la cac ca so eu bang vang rong... Tat ca cac ban dch ke tren eu ch c chung toi s dung vi muc ch tham khao thuan tuy, hoan toan khong co s trch dan hay s dung lai bat c phan nao trong o. Tuy nhien, chung toi van at ten Co hoc gia oan Trung Con nh ngi ong thc hien cong trnh nay v long ton knh chan thanh oi vi nhng no lc tien phong trong cong viec ma ong a thc hien trc ay mot cach khong met moi cho en tan cuoi i. Mac du vay, s tham khao cung luc nhieu ban dch oi hoi chung toi phai luon tnh tao trong cong viec, khong e b cuon hut hoan toan theo cach hieu cua nhng ngi i trc, v trong mot so trng hp th ieu o co the dan en s hieu sai van kinh. Chang han, trong mot oan kinh van dung cum t ngu thap that phien nao (), cac ban trc ay eu dch la 57 loai phien nao. Hoa thng Tr Tnh bo khong dch cum t nay, c s Tue Khai va Co hoc gia oan Trung Con eu dch la 57 phien nao. Tham khao ca 2 ban Anh ng cung eu dch la 57 illusions... Nh vay, trong so nam v i trc th a co bon v cung mot y, mot v khong dch. Nhng chung toi khong dam chap nhan ngay cach dch nay, v phan van vi con so 57 cha tng gap trong cac kinh van khac. V the a co gang than trong oc qua cac ban s giai va cuoi cung tm c mot cach giai thch hp ly hn. Theo o, cum t nay phai c hieu la ngu, thap, that phien nao, hay noi theo van s giai la: Ngu thap that gia, tam chung phien nao da. Nh vay th y ngha a tr nen ro rang. Ba loai phien nao c tuan t ke ra, bao gom ngu cai, thap trien va that s. e ch ba loai phien nao nay, van kinh a noi qua ngan gon, va cach viet xa kia khong co dau cham cau nen ngi oc rat de nham lan. Ngoai ra, nhng khac biet gia Bac ban va Nam ban cung c chung toi ac biet chu y, v Nam ban c thc hien da 16

14. tren Bac ban vi nhng chnh sa cua ngi i sau, nen rat co the se co nhng chnh sa hp ly, giup kinh van c ro rang va chuan xac hn. Tuy nhien, cung co mot so trng hp ma s chnh sa to ra khong hp ly, va nh the can phai ton trong Bac ban, von la ban c ra i trc. Chang han, trong mot oan kinh van Bac ban dung ch vng chung trung c Nam ban sa lai thanh ch t chung trung. Can c vao y kinh ang e cap en mot oi tng rong hn la t chung, chung toi tin rang Bac ban khong co sai lam ay. Nhng cac ban trc ay dch la gia cac v vua la khong chuan xac, can phai hieu la gia cac v vua va dan chung, ngha la ch vng, chung trung ch khong phai ch vng chung trung. Mot so oc gia van co the se at cau hoi: V sao phai thc hien mot ban dch mi, trong khi a co mot so ban dch hien ang lu hanh? e tra li cau hoi nay, ve phan mnh chung toi ch co the noi la a thc hien cong viec v mot s thoi thuc khong the cng lai khi may man c oc hieu ban kinh nay t Han tang. Co rat nhieu cam xuc chan thanh va manh me ma chung toi t thay khong the khong co gang chia se cung moi ngi, va chnh t o ma ban dch nay ra i. Tam nguyen chia se o cua chung toi co at c hay khong, ieu o xin tuy ni s anh gia khach quan cua oc gia. Ve phan mnh, chung toi ch biet co het sc mnh trong viec nay ma thoi. Moi ngi co the tiep can ban kinh nay theo mot cach khac nhau. Ve mat lch s, kinh nay thuat lai suot thi gian c Phat chuan b nhap Niet-ban cho en sau khi ngai nhap Niet-ban va ai chung phan chia xa-li Phat e xay thap th knh. V the, khong t ngi co the se co gang tm kiem trong kinh nay nhng chi tiet lien quan en s kien c Phat nhap Niet-ban, v ay la mot s kien cc ky quan trong trong cuoc i ngai, lien quan en s truyen tha tiep noi cua Tang oan 17

15. Phat giao thi bay gi tai An o, va do o cung lien quan ca en s truyen ba Phat giao ve sau ra khap ni tren the gii. Ve mat hoc thuat, ch rieng o dai cua mot van ban Han van a ra i va ton tai t hn 15 the ky qua cung a u la mot e tai hap dan cac nha nghien cu, v t no a la mot tai lieu bao lu rat nhieu yeu to co xa ma ngay nay kho long tm lai c. Ve mat t tng, kinh nay ham cha hau het nhng t tng quan trong trong Phat giao, t nhng van e n gian va gan gui nh quan iem va li day cua c Phat ve viec an chay, cho en nhng van e phc tap va tru tng nh tanh Phat, thng va vo thng, nga va vo nga... Ve mat giao ly, kinh nay ghi lai nhng li day cua c Phat trc luc nhap Niet-ban, nen co gia tr nh mot s uc ket cuoi cung tat ca nhng g ngai a giang day trong suot cuoc i. Trc mot thnh chung co the noi la ong ao nhat, khong ch bao gom hau nh tat ca cac e t xuat gia va tai gia cua Phat ma con co rat ong o chung cua cac giao phai ngoai ao ng thi, c Phat a tuan t giai toa tat ca nhng nghi van c at ra vao thi iem then chot cuoi cung nay. Nhieu v thay ngoai ao a quy phuc, va tat ca bon chung e t Phat eu khong con ai nghi ngai ieu g. c Phat cung a an can dan do ve tng lai ao phap, ve nhng nguyen tac ma ngi e t Phat can phai tuan theo tren con ng tu tap... Tat ca nhng ieu o a lam cho kinh nay tr thanh mot trong nhng bo kinh het sc thiet yeu oi vi nhng ngi hoc Phat. Tuy vay, thc te la cho en nay van con kha t ngi biet en kinh nay. Mot so ngi tuy cung a tng co c hoi oc qua nhng dng nh khong may lu tam tm hieu ky. Va so ngi thc s chuyen tam nghien ngam tron bo kinh nay dng nh rat hiem gap. ieu nay co the xuat phat t nguyen nhan trc 18

16. tien la kinh nay co so trang kha nhieu oi vi phan ln nhng ngi oc thong thng. So vi nhng kinh thong dung nh kinh A-di-a, kinh Kim cang, kinh a tang... th kinh nay day hn rat nhieu lan! Mat khac, nhng van e e cap en trong kinh oi hoi ngi oc phai co mot nen tang kha vng vang ve Phat hoc mi co the tiep nhan c. Chnh v the, rat nhieu ngi tuy a thnh c kinh nay nhng ch la e at vao mot ni ton nghiem, trang trong nhat va cat gi nh mot bau vat, thay v la thng xuyen mang ra nghien ngam e tu tap theo nhng li day trong kinh. Rao chan ngon ng cung la mot tr ngai quan trong. Co the noi so ngi thong thao Han van e oc c kinh nay trong Han tang ngay nay khong con bao nhieu. Nhng ngay ca oi vi nhng v nay th viec oc tron bo kinh cung khong phai de dang, v ch rieng viec van ban Han van nay a c viet ra t cach ay hn 15 the ky cung a u e chung ta hnh dung c s kho khan e nhan hieu no mot cach tron ven. V the, phan ln ngi oc phai da hoan toan vao ban Viet dch, va neu ngi dch khong luon luon tam niem ieu nay th viec oc hieu ban dch cung khong the la de dang va tron ven oi vi a so oc gia. Chang han, co rat nhieu thuat ng la rat quen thuoc oi vi ngi dch, nhng chung lai vo cung kho hieu oi vi nhng ai hoan toan khong biet Han van. Do o, neu trong ban Viet dch khong co s chu giai mot cach toan dien va he thong th ngi oc cung kho long nhan hieu. e giam nhe kho khan nay, ngoai viec co gang dien at kinh van theo cach ro rang va de hieu nhat, chung toi ong thi cung chu giai cho rat nhieu t ng, thuat ng kho hieu. Sau o, tat ca cac t ng a c chu giai thng la khi chung xuat hien lan au tien trong kinh van se c tap hp lai va sap xep theo van ABC trong mot Bang tra cu at 19

17. phan sau cung cua bo kinh. Nh vay, trong suot qua trnh oc kinh, neu gap phai mot t ng kho ma khong co chu giai tai cho, ngi oc co the s dung ngay bang tra cu nay va de dang tm c s giai thch can thiet. Mac du vay, v so trang in qua ln phai phan chia thanh nhieu tap nen oi khi chung toi cung at cac chu giai lap lai mot so ni khac nhau. ieu nay la e tao s thuan li hn cho ngi oc. Mat khac, bat c ai a tng hoc qua ch Han eu biet c tnh chat co ong, suc tch nhieu khi en mc rat kho dien at het y ngha cua nhng cau van Han co. e giup ngi oc de nhan hieu hn, trong mot so trng hp chung toi a them vao mot so t hoac cum t khong trc tiep xuat hien trong nguyen ban, nhng co the c hieu do ham y cua cau van hoac oan van o. Chang han nh trong cau sau ay: V la co nen tr bo [quan niem cho rang tanh Phat nh] sng tho; v la khong nen tr bo [quan niem cho rang tanh Phat nh] h khong. Nhng ch trong ngoac vuong la khong trc tiep xuat hien trong nguyen ban. Neu y theo t ng ma dch th cau van tren khong co nhng phan trong ngoac vuong nay. Tuy nhien, theo s nhan hieu cua chung toi t toan canh van kinh th viec them vao cac phan nay vao se lam ro y nen co the giup ngi oc de hieu hn. Nh vay, cac phan trong ngoac vuong la do chung toi can c vao s nhan hieu cua mnh khi dch e them vao, va c trnh bay nh vay e phan biet ro vi phan kinh van dch sat theo nguyen ban. Bang cach nay, ngi oc co the chap nhan hoac khong chap nhan cach hieu tam xem la chu quan cua 20

18. chung toi, e suy xet va nhan hieu theo cach rieng cua mnh. Tuy vay, chung toi cung van het sc than trong suy xet trc khi thc hien bat c s bo sung nao theo cach nay. Ngoai ra, pham vi e cap qua rong cua kinh nay cung la mot kho khan ln oi vi ngi oc. Khong giong nh phan ln cac bo kinh khac, thng ch xoay quanh mot so chu e chnh yeu, kinh nay e cap en rat nhieu van e, va moi mot van e eu co tam voc ln lao, quan trong, khong the xem nhe. V the, viec theo doi nam bat tat ca nhng van e c trnh bay trong kinh qua that khong phai chuyen de dang. Do o, e giam bt kho khan nay cho ngi oc, sau khi a trnh bay tron ven ban Viet dch chung toi se co mot phan Tong quan ve tat ca cac phan a neu trong kinh, tng t nh mot bang lc o e ngi oc co the can c vao o ma nam bat hoac quay lai nghien cu tng van e mot cach de dang hn. Tuy nhien, ngi oc can lu y rang ay hoan toan khong phai la s tom tat y ngha cua tng pham kinh hay toan bo kinh, v o la ieu gan nh khong the thc hien! Phan Tong quan nay ch phuc vu nh mot ban o ch dan e ngi oc co the de dang nhan ra van e mnh quan tam hoac con ang vng mac nam phan nao trong toan bo kinh, va nh the se co the tm en o e oc lai hoac nghien ngam ky hn. Tat ca nhng iem kho khan hoac tr ngai trong qua trnh oc kinh nh va neu tren eu co the vt qua neu ngi oc co c mot s say me va nhng xuc cam chan thanh khi oc kinh nay. Mac du vay, ieu o that khong de co c, va khong ch tuy thuoc hoan toan vao ngi dch. Mot ban dch du a no lc hoan thien va cung cap moi ieu kien thuan li cho ngi oc, nhng neu chnh ban than ngi oc khong co s no lc va chu tam khi oc th hau nh cung khong the gat hai c 21

19. ket qua g. V the, theo thien y cua chung toi th quy v can phai co s chuan b chu ao trc khi bat au oc kinh nay, sao cho co the toan tam toan y vi viec oc kinh ma khong b phan tan t tng bi bat c ngoai duyen nao. Neu thc hien c ieu nay, co the noi la quy v a nam chac c en mot na kha nang se c li lac trong viec oc kinh. Mot na kha nang con lai phu thuoc vao cac yeu to ma chung toi se trnh bay tiep theo sau ay. Neu quy v a tng nghe gii thieu ve bo kinh nay va a het sc mong muon c oc no, th khi quy v ang oc nhng dong nay, rat co the quy v a het sc non nong muon lt that nhanh qua nhng trang au e i thang vao noi dung kinh. Hn the na, rat co the trong long quy v con hnh thanh mot y nh la se oc ngay mot lan tron bo kinh nay, e xem trong o co ham cha nhng g a tng c nghe ngi khac xng tan, ca ngi hay khong. Tuy nhien, neu ieu o la s that, chung toi xin quy v hay dng ngay lai va kien nhan oc tiep nhng dong di ay. Viec oc kinh vi mot tam niem hoi ha, non nong chac chan se khong bao gi mang en cho quy v nhng ket qua tch cc. Cuoc song cua chung ta von a co qua nhieu thi gian phai chay ua, phai bon ba hoi ha va non nong... Nhng tat ca nhng quang thi gian o eu khong e lai c g lam thoa man nhu cau nuoi dng i song tam linh von luon ton tai trong moi chung ta. Chnh v the ma chung ta mi phai tm en vi ao Phat, vi kinh ien... Do o, that vo ly neu ta van tiep tuc hoi ha va non nong ngay ca khi oc kinh! Neu quy v la ngi ban ron ma trong thi ai ngay nay th co en 99% kha nang ieu o la ung va khong co nhieu thi gian danh cho viec oc kinh, quy v van nen s dung bat 22

20. c quang thi gian t oi nao co c e oc kinh mot cach that th tha, cham rai. Y toi muon noi la, thay v oc moi lan c 10 trang kinh vi toc o thong thng cua mnh chang han, quy v van co the dng lai that cham rai e ch oc mot vai trang thoi! Nhng mot vai trang kinh o se thc s co u ieu kien e tham sau vao long va giup khai m kho tang tr tue san co trong quy v. Co the quy v se at cau hoi: oc nh the th en bao gi mi xong bo kinh o so nay? Nhng ieu o that ra hoan toan khong quan trong! Cho du quy v thc s khong oc c het tron bo kinh, th moi mot dong kinh ma quy v oc qua cung a kp m mam tr tue trong tam thc quy v. Con neu hoi ha co oc cho xong tron bo kinh ma khong gat hai c g th co khac nao cha tng oc kinh? Chung toi khi s cong trnh nay t khoang trc nam 2000, va cho en khi quy v bat au oc c nhng dong nay th gan 10 nam a troi qua. Trong suot thi gian o, s that la chung toi khong co u may man e c danh tron thi gian cho viec dch kinh, v la ngi c s nen chung toi khong tranh khoi viec ban ron lo toan cho cuoc song cua ban than va gia nh. Tuy vay, chung toi a luon co gang e khong bao gi cam thay hoi ha, non nong moi khi tiep can vi kinh van, cho du ay la mot cong trnh tng chng nh vt qua nhng no lc cua chung toi va s keo dai thi gian trong cong viec tham ch a co nhng luc lam chung toi phai ban khoan t hoi ve kha nang hoan tat. V the, neu quy v cam thay viec oc het tron bo kinh nay la mot muc tieu khong de thc hien, th ieu o la hoan toan co the hieu c. Nhng chung toi mong rang quy v se khong v ly do o ma co oc lt nhanh qua nhng trang kinh, v chac 23

21. chan ieu o se khong mang lai bat c ket qua tot ep nao. Xin hay tin chung toi, ch can quy v tiep can kinh van vi s chan thanh va an tnh, th moi mot trang kinh quy v oc qua eu co the tr thanh mot bai thuyet phap hoan chnh, co kha nang khai m tr tue Bat-nha san co ni quy v. Va neu co the oc kinh theo cach nh the th viec oc qua tron bo kinh nay cung se khong con la van e kho khan na. Tat ca kinh ien Phat giao eu ham cha t nhat hai tang ngha. Tang ngha th nhat c dien at bi ngon ng quy c, giup chung ta nam hieu c nhng s kien, chi tiet c mo ta trong kinh van. Nhng tang ngha nay ch la mot phan rat nho so vi nhng g kinh van muon chuyen tai. V nh mot nui bang troi tren mat ai dng, cai ma chung ta nhn thay c ch la phan chop nhon rat nho, trong khi phan chm sau ben di mat nc la ca mot khoi lng khong lo. Cung vay, tang ngha th nhat va noi tren ch la phan rat nho so vi tang ngha th hai la nhng g ham cha pha sau lp vo ngon ng. Tuy nhien, e tiep can c vi tang ngha th hai nay, quy v khong the s dung s phan oan, suy luan cua tr oc, ma phai nh en nang lc trc giac, tc la s rung ong hay cam nhan trc tiep cua tam thc, khong thong qua bat c qua trnh suy dien nao, v moi qua trnh suy dien tat yeu eu b gii han bi nhng khai niem ma chung ta ai ai cung san co. Noi cach khac, e co the tiep nhan c tang ngha th hai nay, ta khong the ch oc kinh n thuan bang tr oc, ma nhat thiet phai can en mot tam thc that an tnh, sang suot. ay chnh la ly do v sao ta khong the oc kinh vi s hoi ha va non nong. 24

22. Tat nhien, chung ta cung khong the phu nhan moi tng quan gia hai tang ngha cua kinh van. e co the cam nhan ngha kinh bang trc giac th trc het chung ta phai nam hieu c mot cach tron ven phan y ngha c dien at qua ngon ng. Cung nh e kham pha c nui bang khong lo ang troi tren ai dng kia, chung ta trc het phai nhn thay c phan chop nho noi len ben tren mat nc cua no. Tng t nh the, chnh nh nam hieu tron ven nhng y ngha tren be mat ngon ng cua kinh van ma chung ta mi co the lam sanh khi trong tam thc nhng hnh tng, cam xuc tng quan, va t o mi co kha nang at en s trc nhan nhng g kinh van muon noi. Qua trnh nay la ca mot s no lc toan tam toan y va co the se dien ra khong hoan toan giong nhau tuy theo tng trng hp cua moi ngi. Trong qua trnh thc hien cong trnh, chung toi luon danh thi gian e oc ky lai tng pham kinh sau khi chuyen dch xong, va e ra soat lai nhng loi do s sot, va la e nam hieu y kinh trc khi tiep tuc chuyen dch phan tiep theo. Moi lan oc lai kinh van nh the, chung toi eu co c nhng cam nhan mi me hn, sau sac hn oi vi tng oan kinh van. Lay v du nh ngay t pham au tien trong kinh nay, mac du a nghien ngam can nhac tng cau ch trong suot qua trnh chuyen dch, nhng en khi oc lai toan bo pham kinh chung toi van co c nhieu s cam nhan mi, va phai en lan oc lai th ba chung toi mi co c nhng cam xuc cuon hut, say me thc s oi vi tng cau ch, tng chi tiet c tuan t dien at trong kinh van. Khi bat au chuyen dch pham kinh au tien, chung toi co cam tng ay ch la phan kinh van mang tnh thu tuc, v khong dien at g nhieu ngoai viec mo ta va liet ke nhng oi 25

23. tng chung sanh lan lt keo nhau en xin cung dng Phat sau khi biet tin Phat sap nhap Niet-ban. Tham ch co nhieu chi tiet mo ta c lap i lap lai oi khi lam chung toi cam thay nh co phan nao te nhat, vo v. Tuy nhien, en khi oc ky lai toan van kinh chung toi mi nhan ra c dung y cua tng chi tiet mo ta, va trnh t xuat hien mot cach hp ly cua chung trong kinh khong ch n gian la e ke lai s viec, ma con co tac dung nh nhng net co dan dan ve len trong tam thc ngi oc nhng hnh anh tng quan nhat nh, gan nh tai hien toan bo khung canh va moi s kien a dien ra trc luc c Phat nhap Niet-ban. Va en lan oc lai th ba th chung toi bat cht dang tran mot nguon cam xuc hau nh khong the mo ta! Bc tranh hoanh trang cua rng Sa-la ni Phat nhap Niet-ban nh hien ra ro ret trong tam thc chung toi, vi tang tang lp lp cac loai chung sanh t khap mi phng vu tru cung quy tu ve, t nhng loai suc sanh ha ang cho en ch thien cac coi tri, roi en ca ch Bo Tat cac coi Phat phng xa... cho en trong the gii loai ngi la nhan dan, vua chua, quan binh, tang ni, c s... Tat ca eu tm ve vay quanh ang ai Giac The Ton trung trung bat tan, nhng khong co bat c mot s chen chuc, hon on nao... Ngc lai, khong kh trang nghiem va hung trang bao trum ca Phap hoi, khien cho moi mot ca the xuat hien trong o eu nh tan hoa vi toan the ai chung, va cam xuc chung cua toan ai chung chnh la s bi thng va ton knh oi vi ang Nh Lai ang sap th hien Niet-ban... S cam nhan c nhng hnh anh nh the khien chung toi nh nhat thi vt qua moi gii han cua cac nguyen ly vat ly thong thng, khong con chu bat c mot s han cuoc nao trong cac khai niem nh nhieu va t, ln va nho, gan va xa... 26

24. Hn the na, moi y niem ve thi gian va khong gian cung hau nh b xoa sach, vi vo so hnh anh trang nghiem diem le nh ong thi hien ra xen lan nhau trong s hoa hien vo bien cua ch v Bo Tat, khong the va cung khong can thiet phai phan biet gia tren va di, trong va ngoai, trc va sau, a qua va sap en... Chnh t ni nguon cam xuc nay ma chung toi luon co the thc hien cong viec mot cach khong met moi, luon say me va cuon hut vao cong viec vi mot s hng khi gan nh bat tan. Va cung chnh t kinh nghiem t than nay ma trong suot qua trnh chuyen dch chung toi luon tran trong tng cau ch, tng chi tiet nho trong kinh van, khong dam tuy tien bo qua hoac e sot bat c ieu g. Hn na, chung toi thiet ngh, co the co nhng chi tiet nao o ma khi oc thoang qua ta khong cam nhan c g, nhng lai co the la nguon khi day cam xuc cho chnh ta trong nhng lan oc lai sau nay, vi mot tam thc thanh tnh va sang suot hn; hoac cung co the la nguon khi day cam xuc oi vi nhng ngi oc khac... Tat ca nhng ai ch dng lai trong the gii duy ly se khong the nao hnh dung c nhng g ma ngi oc kinh nay co the cam nhan c. Va cung chnh v the ma s chu tam ong vai tro cc ky quan trong trong viec oc kinh. Khi tam thc khong b cuon hut va phan tan bi nhng yeu to tran canh t ben ngoai, chung ta mi co the co c s sang suot can thiet e trc nhan c nhng y ngha sau xa ham cha trong tng cau kinh. Hau het cac kinh ien ai tha eu mn viec mo ta cac hnh tng, s kien nh mot phng tien khi day trc giac, va chnh t s phat khi c tr tue trc giac ma ngi oc kinh mi co the tiep nhan c nhng li day thuoc ve 27

25. Chan e hay e nhat ngha e. o la nhng y ngha hoan toan khong the at en thong qua s suy dien. ieu tiep theo ma chung toi muon e cap en ni ay chnh la c tin. Theo suy ngh cua rieng chung toi, neu quy v cha co c mot long tin sau vng vao Tam bao th quy v cha nen voi oc kinh nay. Mot so hoc gia co the se phan oi ieu nay, v oi vi ho th viec oc kinh ch la e tm kiem trong o nhng t tng triet ly, nhng lap luan bien minh cho ieu nay hay ieu khac, hoac qua lam cung ch la nhng chuan mc ao c nao o... giong nh vo so nhng sach v the tuc khac. Mac du nhng ieu nay qua that cung co the tm thay trong kinh van, nhng o hoan toan khong phai la nhng gia tr chan that va rot rao ma ngi oc kinh can at en. Va v the, khi en vi kinh ien ai tha th cac v hoc gia nay chac chan se khong at c g khac hn la s hoang mang nghi ngai, hoac ch t cung la mot noi that vong tran tre. La nhng ngi Phat t, chung toi hoan toan khong mong muon quy v se vap phai s hoang mang nghi ngai hay that vong tran tre tng t nh the. Trong rat nhieu kinh ien, c Phat a tng khuyen cao rang giao phap ai tha v nh cn ma ln, ch co li cho nhng loai cay ln co goc re vng chac; con oi vi nhng cay co nho yeu, chac chan se phai b vui dap, nghieng nga, tham ch con co the b bat goc cuon troi i... Goc re vng chac ay chnh la c tin sau vng ni Tam bao, vao c Phat va giao phap do ngai truyen day, c ghi chep thanh kinh ien. c tin o hoan toan khong phai mot ban nang t nhien san co ni moi ngi hay mot so ngi, ma la mot thanh qua tat yeu cua qua trnh tu tap, hanh tr theo ung li Phat day. ay chnh la ly do v sao trong lan Chuyen Phap luan au tien tai vn Loc 28

26. Uyen c Phat a khong he e cap en tanh Phat cua chung sanh hay bat c mot phan giao phap nao khac thuoc pham vi ai tha. Nhng noi nh the cung khong co ngha la mot s loai tr bat c oi tng nao ra khoi pham vi giao hoa cua kinh nay, v s that la moi chung ta eu co the t nuoi dng cho mnh mot c tin sau vng bang cach khi s thc hanh t nhng ieu can ban nhat trong Phat phap. Neu quy v co the kien tr gi gn Nam gii, tien en viec no lc thc hanh Mi ieu thien va thanh tam le bai hnh tng ch Phat bat c khi nao co the, chac chan quy v se sm at c mot long tin sau vng. Long tin nay khong phai c ban cho quy v bi mot phep la nhiem mau nao, ma s that la no xuat phat t s an vui li ch tat yeu co c t s thc hanh nh tren. Va mot khi a co c long tin sau vng nh thc hanh giao phap, quy v se co the tiep nhan c nhng y ngha sau xa trong giao phap. Quy v se co the bat au nhan hieu c t nhng y ngha c ban nhat ve T dieu e, cho en Thap nh nhan duyen... va sau o dan dan tien en viec oc hieu c kinh nay. Mac du co nhng kho khan c neu ra nh tren, tam nguyen cua chung toi khi chuyen dch kinh nay van la mong sao no co the en c vi tat ca moi ngi, e ban hoai cua ch Phat mi phng c gi gam ni ay khong phai chu s mai mot bi thi gian. Tren tinh than o, chung toi xin thanh tam cau nguyen cho tat ca chung sanh eu co c c hoi tiep xuc va lanh tho kinh nay. Trong qua trnh thc hien cong trnh, chung toi a tham khao nhieu t lieu, cong trnh hien co, ke ca nhng thong tin lien quan trong cac t ien Phat hoc Han ng, Anh ng cung nh Viet ng. Chung toi xin ghi nhan ni ay nhng ong gop 29

27. quy bau cua tat ca cac tac gia, soan gia cua nhng cong trnh a c s dung va xin gi li tri an chan thanh en tat ca quy v. Cuoi cung, mac du ban Viet dch tron bo kinh nay a en tay quy v, nhng chung toi cha bao gi dam ngh rang cong viec chuyen dch kinh nay a c hoan tat. Moi sai sot se tiep tuc c loai bo hoac sa cha, hoan thien ngay khi phat hien. V the, xin nhac lai mot lan na la chung toi luon mong moi nhan c nhng y kien ong gop, ch day t tat ca quy v. Moi th t gop y xin gi ve a ch: 30 Nguyen Minh Tien ap 3, xa Song Xoai, huyen Tan Thanh, tnh BRVT Hoac gi ien th (email) ve: nguyenminh@rongmotamhon.net Ngoai ra, toan bo noi dung kinh nay cung se c gii thieu tren website Rong m tam hon (http://rongmotamhon.net) trong phan Kinh ien. Quy v co the vao xem va gop y thong qua kenh giao tiep cua website nay. Chung toi luon san long on nhan va chan thanh cam n quy v. Nhng g can lam va co the lam chung toi eu a co gang het sc mnh. Tuy vay, chung toi van luon t biet rang moi mot iem han che trong nang lc va trnh o cua chung toi eu tat yeu se dan en mot kho khan tng ng cho quy v trong qua trnh oc hieu kinh van. V vay, chung toi xin chan thanh nhan loi va mong rang quy v co the niem tnh tam nguyen v tha cua chung toi ma bo qua cho nhng s yeu kem o. Chung toi cung xin thanh tam sam hoi trc mi phng ch Phat v t ban than mnh a khong co u tr tue va bien tai vo ngai

28. e co the dien giang giao phap ai tha cua ch Phat theo mot cach hoan hao nhat. Nguyen cho trong i nay va vo so i sau na van se khong ngng tu tap theo Chanh phap e co c nang lc ho tr va rong truyen giao phap ai tha ra khap moi ni, lam li ch cho tat ca chung sanh. Cuoi cung, cho du chung toi a het sc no lc trong cong viec, nhng neu khong co s am ng ve mat tai chanh cua v chong anh Nguyen Hu C (Cong ty Van hoa Hng Trang, Nha sach Quang Minh - http://nhasachquangminh.net) th co le quy v a khong the co trong tay bo kinh ai tha vo gia nay. V the, nhan ay chung toi xin co li chan thanh tri an va tan than cong c ho tr viec lu hanh kinh ien cua v chong anh Nguyen Hu C. Nguyen em moi cong c co c trong viec lam nay hoi hng ve tat ca chung sanh trong phap gii. Nguyen cho tat ca eu sm khai m tue giac vo thng, ong thanh Phat ao. Nhng g can noi a noi xong. Xin cam n quy v a danh thi gian oc qua het nhng li dong dai nay. Bay gi, xin mi quy v lang long thanh tnh e bat au tiep nhan kinh van. Tran trong, NHNG NGI THC HIEN 31

29. NAM MO BON S THCH-CA MAU-NI PHAT Kinh Phat day rang: Thay kinh nh thay Phat. Kinh ien ai tha hien ni ay, tc mi phng ch Phat eu hien hu ni ay, ch Bo Tat ho phap cung tu hoi quanh ay. Ngi oc kinh nay neu muon hieu c y ngha nhiem mau sau xa trong van kinh, trc het phai co long tin sau nh vay, sau o nen ch thanh phat li nguyen rang: Chanh phap Nh Lai nhiem mau sau xa khong g hn c, du trai qua tram ngan muon kiep tm cau cung khong de gap. Nay con a nhan c Kinh ien ai tha ai Bat Niet-ban nay e tu tap hanh tr, nguyen khai m tr tue e thau hieu ngha ly sau xa chan that trong tng li thuyet giang cua c Nh Lai. Nam-mo Bon s Thch-ca Mau-ni Phat

30. 92 KINH AI BAT NIET-BAN QUYEN MOT PHAM THO MANG Pham th nhat Phan mot1 Chung toi c nghe ung nh the nay:2 Vao luc c Phat ang tai thanh Cau-thi-na, que hng cua 1 Trong Nam ban th pham nay c goi la pham Ta (T pham). 2 Tat ca cac ban Viet dch kinh ien t trc en nay eu mac nhien xem ay la li ngai A-nan thuat lai e xac tn rang kinh nay do Phat thuyet va chnh ngai c nghe. Tuy nhien, chung toi cho rang cach hieu nh the cha hoan toan chuan xac v may ly do sau ay. Th nhat, chnh trong kinh nay co thuat lai oan di ngon cua c Phat ve viec at cau nh th nga van au tat ca cac kinh ien, nhng o la s dan do chung cho tat ca e t Phat ch khong phai rieng ngai A-nan, mac du ngai la ngi tha hoi. V the, ai t toi ay phai c hieu la ngi noi lai hoac ghi chep lai kinh Phat, cho du ngi o la bat c ai trong so cac e t cua Phat. Th hai, tuy ngai A-nan la bac a van e nhat, nhng ai hoi ket tap kinh ien khong ch duy nhat co mnh ngai. Ngc lai, ngai Ca-diep mi la chu tr ai hoi va co s tham d cua 500 v A-la-han, trong o ngai A-nan la ngi chng qua sau cung. Nh vay, ngoai yeu to a van ra th tat ca cac v khac eu la nhng ngi co s tu tap va chng ngo trc ngai A-nan. Do o cac v khong en ai hoi ch e nghe ngai A-nan tuyen thuyet lai kinh ien, ma con gi vai tro xac nhan va bo sung nhng cho thieu sot. ieu nay co the c chng minh ngay trong kinh nay, v t au kinh a co oan noi ro la ngai A-nan va ngai Ca-diep eu khong co mat. Vay toi ay khong the la ngai A-nan. Trong kinh Lang nghiem cung co trng hp tng t, khi ngai A-nan gap nan Ma-ang-gia n, khong co mat tai Phap hoi, nhng moi chi tiet van c ke ro trong kinh, vay chac chan phai la do nhng v khac bo sung vao. Th ba, kinh ien sau khi Phat nhap diet ch c truyen lai bang cach trc tiep, ngi nay oc cho ngi kia nghe, v cha c ghi chep thanh van t. Nh vay, ai t toi buoc phai c dung bi tat ca nhng ai ng ra truyen lai kinh ien cho ngi khac, va ieu nay con trai qua nhieu the ky trc khi chnh thc co s ghi chep kinh ien. V nhng ly do o, chung toi cho rang ai t toi khong nhat thiet ch rieng ngai A-nan. Mat khac, khi kinh ien a chnh thc c ghi chep lai, th ay phai la ket qua viec lam cua nhieu ngi trong ai hoi ket tap ch khong phai cua rieng mot ngi, nen viec s dung ai t chung toi la thch hp hn. Ngoai ra, ch van can phai dch la c nghe e nhan manh viec

31. PHAM THO MANG toc ho Lc-s,1 ben b song A-l-la-bat-e,2 trong rng cay Sa-la Song tho.3 Bay gi, c The Ton va tam mi c tram ngan v ai ty-kheo cung tu hoi, cac v cung theo hau chung quanh c Phat. Vao ngay ram thang hai, luc Phat sap vao Niet-ban,4 lien dung than lc phat ra am thanh rat ln. Am thanh ay vang doi khap ni, len en tan coi tri Hu nh.5 Moi loai chung sanh eu nghe hieu c am thanh cua Phat bang ngon ng cua mnh, cung hieu nh nhau rang: Hom nay, c Nh Lai, bac xng ang nhan s cung dng cua muon loai; bac luon thng xot, che ch cho ngi nghe khong ch tnh c nghe c, ma la mot s tiep nhan chnh thc va ang tin cay; ch nh th phai dch la ung nh the nay mi hp vi y ngha cua no thng c dung trong kinh Phat. Chung ta eu biet, c Phat thng dung ch nh th moi khi xac nhan mot s viec hay mot cau noi nao o la hoan toan ung that. 1 Thanh Cau-thi-na (Kusinagara), goi tat la Cau-thi, Cau-na; dch ngha la Giac thanh, v thanh nay co ba goc. c Phat nhap Niet-ban tai thanh nay vao ngay ram thang hai. Lc-s (Liavi), cung oc la Le-xa, Ly-xa, la toc ho co quyen the nhat thanh Cau-thi-na va thanh Duy-da-ly vao thi bay gi. Xin lu y ay la t phien am nen khong co ngha lien quan en t lc s trong tieng Han Viet. 2 A-l-la-bat-e (Ajitavat, Hyranyavati): mot con song An o, gan thanh Cau-thi- 93 na, gan b song co moc rat nhieu cay sa-la. Cung goi la song Hy-lien. 3 Sa-la (sla), dch ngha la kien co, ben chac. Gan thanh Cau-thi-na co rng cay sa-la, moi cay eu co hai than song oi, nen goi la rng Sa-la Song tho. 4 Niet-ban (Sanskrit: Nirva, Pli: Nibbna) dch ngha la tch diet, an lac, giai thoat. ay la muc ch cuoi cung cua ngi tu hoc Phat. Tuy nhien, moi tong phai trong ao Phat hieu Niet-ban theo mot cach khong hoan toan giong nhau. Nhng noi chung eu nhn nhan ay la ket qua cao nhat cua viec tu tap. Khong nen hieu Niet-ban theo ngha h vo, trong rong nh nhieu ngi van thng lam tng. Cung khong nen hieu ay ch la t n gian thay cho cac t khac nh chet, vien tch... That ra, Niet-ban la mot canh gii rot rao c Phat mieu ta trong rat nhieu kinh ien ai tha, ma qua o co the hieu la canh gii giai thoat tuyet oi, dt sach moi trien phc va chng ac the tanh thng ton cua van hu. 5 Coi tri Hu dnh (Hu nh thien): Coi tri cao nhat, cung goi la Sac cu canh thien.

32. KINH AI BAT NIET BAN chung sanh nh con mot cua ngai la La-hau-la, bac lam cho nng nh, tru an cho tat ca chung sanh; bac ai Giac The Ton sap vao Niet-ban. Tat ca chung sanh, ai con co ieu nghi hoac, hom nay nen en tha hoi Ngai, la lan tha hoi cuoi cung. Luc ay va rang sang, c The Ton t ni khoang gia hai long may phong ra nhieu loai hao quang, co u cac mau xanh, vang, o, trang, pha le, ma nao. Hao quang ay chieu sang khap coi the gii tam thien ai thien1 cua c Phat Thch-ca, cho en khap ca mi phng cung eu c chieu sang nh vay. Trong khap cac coi the gii, nhng chung sanh trong sau ng,2 khi c hao quang ay chieu len than the th tat ca phien nao, toi loi eu c tieu tr. Het thay chung sanh nhn thay hao quang va nghe am thanh cua Phat, long rat au buon, cung nhau cat tieng bi ai than khoc: Than oi! ang cha lanh cua chung ta! au n thay! Kho nao thay! Het thay eu vo au am ngc ma khoc la; lai co nhng ke run ray ca than hnh, nghen ngao khoc khong thanh tieng. Luc ay, khap mat at, nui non, bien ca thay eu chan ong. Bay gi, tat ca chung sanh bao nhau rang: Chung ta nen co dan long, ng qua buon kho. Hay mau en cho 1 The gii Tam thien ai thien: Mot coi ai thien the gii do mot v Phat xuat the giao hoa. C mot ngan coi the gii hp thanh mot tieu thien the gii, mot ngan coi tieu thien the gii hp thanh mot trung thien the gii, lai mot ngan coi trung thien the gii hp thanh mot ai thien the gii. V tnh len en ba lan mot ngan, nen quen goi la tam thien, nhng ung ra ch nen goi la ai thien the gii. 2 Luc thu, cung goi la luc ao: sau ng luan hoi, bao trum tat ca moi loai chung sanh. o la: coi tri, coi ngi, coi a-tu-la, a nguc, nga quy va suc sanh. 94

33. PHAM THO MANG c Nh Lai thanh Cau-thi-na, que hng cua toc ho Lc-s, anh le ngai va knh bach rang: Chung con xin khuyen thnh Nh Lai ng nhap Niet-ban, ngai nen tru the cho tron mot kiep hoac mot kiep giam.1 Roi moi ngi lai nam tay nhau, cung noi rang: The gian sap trong rong! Phc cua chung sanh het roi! Cac nghiep bat thien se ngay cang nhieu hn the gian! Moi ngi hay nhanh chan len, nhanh len! Chang bao lau na c Nh Lai se nhap Niet-ban. Moi ngi lai than van rang: The gian sap trong rong! The gian sap trong rong! T nay chung ta khong con ai la ngi cu ho, khong con ai e knh ngng, chung ta se tr nen ban cung, coi cut, trong choc lat a phai xa la ang Vo thng The Ton! Nh co ieu chi nghi hoac, chung ta con biet tha hoi vi ai? Luc ay, co vo so cac v e t ln nh: Ton gia Ma-ha Ca-chien-dien, Ton gia Bac-cau-la, Ton gia u-ba-nan-a... Cac v ai ty-kheo nh vay, khi gap hao quang cua Phat chieu en th run ray ca than hnh, xuc ong manh me khong sao t kiem che c, tinh than ban loan, sau muon me muoi, ln tieng khoc than, sanh ra kho nao muon phan nh vay! Lai co tam tram van ty-kheo, thay eu la bac A-la-han, tam a c t tai, a lam xong viec can lam, la khoi 1 Kiep hay kiep-ba, phien am t Phan ng kalpa, ch mot quang thi gian rat dai, hau nh khong the tnh em. Trong kinh luan co nhieu cho giai thch khac nhau ve thi gian nay. Nh co lan Phat day: Nh co qua nui ln gan thanh ap, ngi dan o c mot tram nam lai en dung mot tam vai quat vao qua nui, cho en khi qua nui ay mon sach i van cha het mot kiep. Nh vay co the hnh dung thi gian mot kiep la rat lau. Kiep giam thng c giai thch la t khi tuoi tho con ngi c 84.000 nam, c qua mot tram nam th giam i mot tuoi, cho en luc ch con la 10 tuoi th goi la mot kiep giam. 95

34. KINH AI BAT NIET BAN cac phien nao, ieu phuc cac can, nh loai rong ln co oai c ln, thanh tu tr tue Khong,1 c s li ch cho ban than. Nh rng chien-an co nhieu cay chien-an vay quanh; nh chua s t co nhieu s t vay quanh, nhng v thanh tu c vo lng cong c nh vay eu la nhng e t chan chanh luon theo hau quanh Phat. Va luc tang sang, mat tri va moc, cac v ty-kheo ay ri khoi cho cua mnh. ang khi suc mieng, chai rang bang nhanh dng, cac v gap hao quang cua Phat chieu en lien bao nhau rang: Moi ngi nen suc mieng, ra tay nhanh nhanh len! Va noi xong th khap than the cac v eu sn oc, long tren ngi dng ngc, mau hien di da, o nh hoa ba-la-xa, nc mat m trong, buon au sau kho vo cung. Nhng v muon li ch va an lac cho chung sanh, v muon thanh tu hanh Khong2 bac nhat cua ai tha, lam ro bay giao phap phng tien sau kn cua Nh Lai; v muon cac mon thuyet phap khong b dt mat; v muon ieu phuc het thay chung sanh, nen cac v ay lien nhanh chong en cho Phat, cui au le sat chan Phat, i quanh Phat tram ngan vong,3 chap tay cung knh roi lui xuong ngoi sang mot ben. Luc ay, lai co ba Cau-a-la, ty-kheo ni Thien Hien, ty-kheo ni u-ba-nan-a, ty-kheo ni Hai Y, cung vi sau mi c cac v ty-kheo ni, tat ca eu la cac bac ai A-la- 1 Tr tue Khong (Khong hue): tr tue co c do tu tap phap quan Khong, thay c that tanh cua tat ca cac phap chnh la tanh Khong. 2Thanh tu hanh Khong: ch s tu chng Tanh Khong, tc that tanh cua cac phap, v tat ca cac phap eu do nhan duyen sanh, khong he co mot thc the nao ton tai oc lap. 3 Theo phong tuc thi co An o, ngi ta i vong quanh theo chieu ben phai e to long cung knh. i quanh Phat ca tram ngan vong la muon to y het sc cung knh. Khi vieng cac thap Phat, ngi ta cung i quanh nh vay, goi la nhieu thap. 96

35. PHAM THO MANG han, cac lau1 a dt, tam c t tai, a lam xong viec can lam, la khoi cac phien nao, ieu phuc cac can, nh nhng v ai long vng co oai c ln, thanh tu tr tue Khong. Cung vao luc tang sang, khi mat tri va moc, khap than the cac v eu sn oc, long tren ngi dng ngc, mau hien di da, o nh hoa ba-la-xa, nc mat m trong, buon au sau kho vo cung. Nhng cung v muon li ch va an lac cho chung sanh, v muon thanh tu hanh Khong bac nhat cua ai tha, lam ro bay giao phap phng tien sau kn cua Nh Lai; v muon cac mon thuyet phap khong b dt mat; v muon ieu phuc het thay chung sanh, nen cac v ay lien nhanh chong en cho Phat, cui au le sat chan Phat, i quanh Phat tram ngan vong, chap tay cung knh, roi lui xuong ngoi sang mot ben. Trong chung ty-kheo ni, lai co nhng v ty-kheo ni eu la bac Bo Tat, nh rong gia loai ngi,2 eu at ti a v th mi3 la a v rot rao cua Bo Tat, tru yen canh 1 Lau: dch t tieng Sanskrit la rava, (Pli: sava) ch s r chay lam cho o nhiem. Chnh do cac phien nao phat sanh t tham, san, si, khien sau can chay theo sau tran lam than tam o nhiem, giong nh vat cha b r chay. V the, ay cung c xem la ten khac cua phien nao. Khi chng ac qua A-la-han th cac lau (hay phien nao) eu dt sach nen goi la vo lau. 2 Rong gia loai ngi: (nhan trung chi long): ch nhng bac kiet xuat, phi thng, noi bat gia nhng ngi tam thng. V quan niem ngay xa cho rong la loai cao quy, linh dieu. 3 a v th mi, tc la Phap van a trong Thap a. Bo Tat tu tap, lan lt chng u 10 a v t thap en cao goi la Thap a (, Sanskrit: daabhmi), c ke nh sau: 1. Hoan hy a (, Sanskrit: pramudit-bhmi): at a v nay, Bo Tat hoan hy tren ng tu hoc, phat tam cu o tat ca chung sanh thoat khoi luan hoi (sasra), khong con ngh en ban than mnh na. Bo Tat v the thc hien hanh bo th (dna) khong cau phc c, chng c thc tnh vo nga (antman) cua tat ca cac phap (dharma). 2. Ly cau a (,Sanskrit: vimal-bhmi): at a v nay, Bo Tat nghiem tr gii luat (la) va thc hanh thien nh (dhyna, samdhi), la xa cau nhiem. 3. Phat quang a (,Sanskrit: prabhkr-bhmi): at a v nay, Bo Tat chng c luat vo thng (anitya), tu tr tam mnh, thc hanh nhan nhuc 97

36. KINH AI BAT NIET BAN gii bat ong,1 cac v v muon giao hoa chung sanh nen th hien than n, thng tu tap Bon tam vo lng,2 at c 98 (knti) khi gap chng ngai tren ng hoa o chung sanh. a v nay, Bo Tat tr c ba oc la tham, san, si va c bon cap nh an ch (dhyna) cua bon x, chng at nam phan trong luc thong (abhij). 4. Diem hue a (,Sanskrit: arcimat-bhmi): at a v nay, Bo Tat tr dt moi quan niem sai lam, tu tap tr tue (praj) va 37 phap Bo-e phan (bodhipkikadharma), cung goi la 37 pham tr ao. 5. Cc nan thang a (,Sanskrit: sudurjay-bhmi): at a v nay, Bo Tat nhap nh, at c tr tue, t o lieu ngo c T dieu e va chan nh, diet het cac moi nghi ng va phan biet, lai tiep tuc hanh tr 37 giac chi. 6. Hien tien a (,Sanskrit: abhimukh-bhmi): at a v nay, Bo Tat lieu ngo tat ca phap la vo nga, chng c ly Mi hai nhan duyen va chuyen hoa tr phan biet thanh tr bat-nha, nhan thc c tanh Khong. Bo Tat a v nay a at tr tue Bo-e (Sanskrit: bodhi), nh o co the nhap Niet-ban thng tru (Sanskrit: pratihita-nirva), v long t bi thng xot chung sanh ma tru lai the gian, nhng khong b sanh t rang buoc. Canh gii nay goi la Niet-ban vo tru (Sanskrit: apratihita). 7. Vien hanh a (,Sanskrit: ddragam-bhmi): at a v nay, Bo Tat co ay u moi kha nang, phng tien (Sanskrit: upya) e giao hoa chung sanh. a v nay, Bo Tat co the tuy nguyen lc hoa than bat ky hnh tng nao. 8. Bat ong a (,Sanskrit: acal-bhmi): at a v nay, Bo Tat khong con b dao ong bi bat ky mot canh ngo nao, va biet chac khi nao mnh se at qua v Phat. 9. Thien hue a (,Sanskrit: sdhumat-bhmi): at a v nay, Bo Tat at tr tue vien man, co u Thap lc (Sanskrit: daabala), Luc thong (Sanskrit: aabhij), Bon t tn va Tam giai thoat, thong at moi giao phap va giang day cho chung sanh. 10. Phap van a (,Sanskrit: dharmamegh-bhmi): at a v nay, Bo Tat chng at nhat thiet tr (Sanskrit: sarvajat), ai hanh. a v nay, Bo Tat co Phap than vien man, ng tren toa sen vi vo so Bo Tat chung quanh tren cung tri au-suat. Qua v Phat luc nay a c ch Phat an chng. Kinh ien co noi en cac v Bo Tat a at en a v nay la Bo Tat Di Lac (Sanskrit: Maitreya), Bo Tat Quan The Am (Sanskrit: Avalokitevara) va Bo Tat Van Thu S Li (Sanskrit: Majur). 1 Bat ong (, Sanskrit: acal): Khong con b lay ong, loi cuon bi cac tran canh: sac, thanh, hng, v, xuc, phap. 2 Bon tam vo lng (T vo lng tam, Sanskrit, Pli: catur-brahmavihra): la bon tam nguyen rong ln khong co gii han cua Phat va cac v Bo Tat. Bon tam nay oi tr bon phien nao la san han, ganh t, buon bc va tham muon, lai lam li ch cho vo lng vo so chung sanh, nen goi la bon tam vo lng, o la:

37. PHAM THO MANG sc t tai, co the hoa hien lam Phat. Luc ay, lai co ch ai Bo Tat nhieu nh so cat mot song Hang,1 nh rong gia loai ngi, eu at ti a v th mi la a v rot rao cua Bo Tat, tru yen canh tr bat ong, tuy phng tien ma hien than. Co cac ngai Bo Tat Hai c, Bo Tat Vo Tan Y... la nhng bac ng au. Cac ngai thay eu em long knh trong ai tha, tru yen ni ai tha, hieu sau ai tha, a thch ai tha, bao ve gn gi ai tha. Cac ngai kheo tuy thuan tat ca the gian, co phat nguyen rang: oi vi nhng chung sanh cha c cu o, se khien cho c cu o. Trong vo so kiep a qua, cac ngai tng tu tr gii hanh trong sach, kheo gi viec hanh tr, giai thoat cho nhng ngi cha c giai thoat, noi tiep hat giong Tam bao khong e dt tuyet. Trong i v lai, cac ngai se quay banh xe Phap, dung s trang nghiem tot ep e t trang nghiem mnh. Cac ngai eu thanh tu vo lng cong c nh vay, yeu thng tat ca chung sanh nh con mot cua mnh. Cung vao luc tang sang, khi mat tri va moc, khap than the cac ngai eu sn oc, long tren ngi dng ngc, mau hien di da, o nh hoa ba-la-xa, nc mat m trong, buon au sau kho vo cung. Nhng cung v muon li ch va an lac cho chung sanh, v muon thanh tu hanh Khong 99 1. T vo lng (Sanskrit: maitr). 2. Bi vo lng (Sanskrit, Pli: karu) 3. H vo lng (Sanskrit, Pli: mudit) 4. Xa vo lng (Sanskrit: upek) 1 So cat song Hang (Hang ha sa so): so lng rat ln, khong the tnh em, cung nh so cat cua con song Hang. Trong kinh Phat thng dung cach noi nay e dien at nhng so lng rat ln.

38. KINH AI BAT NIET BAN bac nhat cua ai tha, lam ro bay giao phap phng tien sau kn cua Nh Lai; v muon cac mon thuyet phap khong b dt mat; v muon ieu phuc het thay chung sanh, nen cac ngai lien nhanh chong en cho Phat, cui au le sat chan Phat, i quanh Phat tram ngan vong, chap tay cung knh, roi lui xuong ngoi sang mot ben. Luc ay, lai co nhng u-ba-tac,2 nhieu nh so cat hai song Hang, la nhng ngi tho tr Nam gii,3 tron ven oai nghi cua ngi tu tai gia. Trong so ay, co u-ba-tac Oai c Vo Cau Xng Vng, u-ba-tac Thien c la nhng v ng au. Cac v u-ba-tac nay thch quan sat sau xa cac phap mon oi tr nh la: kho oi vi vui, thng oi vi vo thng, tnh oi vi bat tnh, nga oi vi vo nga, that oi vi khong that, quy y oi vi khong quy y, chung sanh oi vi phi chung sanh, thng con oi vi khong thng con, an on oi vi khong an on, hu vi oi vi vo vi, oan oi vi bat oan, Niet-ban oi vi khong phai Niet-ban, tang thng oi vi phi tang thng... Cac v ay thng a thch quan sat cac phap mon oi tr nh vay. Lai cung thch nghe phap ai tha cao troi nhat. c nghe roi lien co the giang thuyet cho ke khac nghe. Cac v ay kheo gi gii hanh trong sach, khao khat ngng mo ai tha. Khi a c ay u, lai co the lam cho nhng ngi ang khao khat ngng mo cung c ay u nh mnh. Nhng v ay kheo thau nhiep va gi lay tr tue cao troi nhat, a thch ai tha, bao ve gn gi 2 u-ba-tac: c s nam, ngi Phat t tu tai gia thuoc phai nam. Ngi phai n goi la u-ba-di (c s n). 3 Nam gii (Ngu gii): la gii luat cua ngi Phat t tai gia, bao gom: khong giet hai, khong trom cap, khong ta dam, khong noi doi va khong uong ru. 100

39. PHAM THO MANG ai tha, kheo tuy thuan tat ca the gian. Nhng v u-ba-tac ay hoa o nhng nhng ngi cha c hoa o, giai thoat nhng ngi cha c giai thoat, noi tiep hat giong Tam bao chang e cho dt tuyet. i v lai, cac v se quay banh xe Phap, se dung s trang nghiem tot ep ma t trang nghiem mnh, long thng vui thch sau xa ni gii hanh thanh tnh. Tat ca eu co the thanh tu nhng cong c nh vay. oi vi chung sanh eu sanh long ai bi, yeu thng tat ca nh con mot cua mnh, khong co s phan biet. Cung vao luc tang sang, khi mat tri va moc, v muon d le hoa tang c Nh Lai, ai nay eu mang theo ca muon bo cui thm nh chien-an, tram thuy, ngu au chien-an, thien moc hng... T ni moi cay go thm ay eu toa chieu anh sang that bao vi dieu, nh nhng bc hoa to iem nhieu mau. Nh sc than cua Phat nen co u nhng mau ep nh xanh, vang, o, trang... cac chung sanh eu thch nhn. Nhng cay ay lai c tam vao nhieu loai hng thm na nh hng co uat kim, hng tram thuy, hng keo... Ngi ta lai ray nhieu th hoa e them trang nghiem, nh hoa u-bat-la, hoa cau-vat-au, hoa ba-au-ma, hoa phan-a-l. tren au nhng cay go thm lai treo nhng la phan ngu sac mem mai, mn mang va tot ep, dng nh vai lua coi tri, nh vai kieu-xa-da, vai so-ma lua nhieu mau. Ngi ta lai dung xe bau ma ch nhng cay go thm ay. T nhng chiec xe bau toa chieu rat nhieu anh hao quang mau xanh, vang, o, trang... Gong xe, truc xe eu la bay bau lam thanh. Moi xe eu thang bon nga, moi 101

40. KINH AI BAT NIET BAN nga eu co sc chay nhanh nh gio. Trc moi au xe co treo 50 bc man that ep bang bay bau, co li bang vang che phu pha tren. Moi xe bau lai co 50 cai long quy tuyet ep. Tren moi xe con treo nhng day hoa nh hoa u-bat-la, hoa cau-vat-au, hoa ba-au-ma, hoa phan-a-l. Nhng hoa ay co canh hoa bang vang rong, ai hoa bang kim cng. Gia ai hoa co nhieu con ong mau en bay en tu tap vui thch, phat ra nhng am thanh vi dieu, dien giai nhng ly vo thng, kho, khong, vo nga. Trong am thanh ay cung ke lai s hanh ao cua Phat trc kia, khi con la Bo Tat. Lai co rat nhieu cac th ca mua ky nhac, an tranh, sao ch, khong hau, ong tieu, an sat, trong phach... Trong tieng nhac lai phat ra nhng li nay: Kho thay! Kho thay! The gian sap trong rong! Pha trc moi chiec xe co nhng v u-ba-tac nang hng an bang bon th bau.1 Tren nhng hng an ay co nhieu th hoa nh hoa u-bat-la, hoa cau-vat-au, hoa ba-au- 102 ma, hoa phan-a-l, lai co hng uat-kim va cac th hng xong khac co mui thm vi dieu nhat. V muon cung dng Phat va ch tang, cac v u-ba-tac cung bay bien ay u cac mon an, tat ca eu c nau bang cui thm chien-an, tram thuy, va bang nc tam cong c.2 Cac mon an ay eu thm ngon, u sau mui v: 1 Bon th bau la vang, bac, lu ly va pha le. 2 Bat cong c thuy: Nc co tam cong c. o la loai nc co u tam tnh chat nh sau: 1. Trng tnh: lang gan trong sach 2. Thanh lanh: trong treo mat lanh 3. Cam my: mui v ngon ngot 4. Khinh nhuyen: nhe nhang mem mai

41. PHAM THO MANG ang, chua, ngot, cay, man va lat. Lai co ba ac tnh la nhe mem, tinh khiet va ung theo phap.1 Sap at moi th trang nghiem nh vay roi, nhng v u-ba-tac ay lien i en que hng cua toc ho Lc-s, ni rng cay Sa-la Song tho. Nhng v ay lai dung cat vang ma rai khap tren mat at, dung vai ca-lang-gia, vai kham-ba- la va vai lua nhieu mau ma phu tren cat, bao trum mot vung rong 12 do-tuan,2 va cung v Phat va ch tang ma chuan b cac toa s t bang bay th bau.3 Toa ay cao ln nh nui Tu-di, tren cac cho ngoi eu co giang che trng bau, co treo nhng xau chuoi ngoc ru xuong. Tren nhng cay sa-la eu co treo nhieu la phn va long che cc ky ep e. Lai em hng tot boi len than cay va em nhieu th hoa quy ma rai trong khoang gia cac cay sa-la. Nhng v u-ba-tac ay, thay eu phat nguyen rang: Trong tat ca chung sanh, nh co ieu g thieu thon: can an ta se cho an, can uong ta se cho uong, cho en can au, can mat ta se bo th cho au, mat... Tuy y can vat chi, ta eu cung cap u ca. Trong khi lam viec bo th nh vay, ta la khoi long tham duc, gian hn, long oc a nh ban, khong con y ngh cau s phc lac i, ch mong c 103 5. Nhuan trach: tham nhuan ti mat 6. An hoa: yen on hoa nha 7. Tr c oi khat va vo so kho nao 8. Trng dng than t ai, tang trng cac thien can 1 ung theo phap (nh phap), ngha la mon an ma cac v ty-kheo co the tho dung ung nh gii luat che nh. 2 Do-tuan (yojana), cung oc la do-dien hay du-thien-na, la n v o chieu dai cua An o co xa. Co nhieu thuyet noi khac nhau, xa kia c dung ch quang ng trung bnh mot v vua co the dan quan i qua trong mot ngay. Theo cac nha nghien cu can ai nh J. Flect va Major Vost th mot do-tuan co chieu dai khoang t 7.300 en 8.500 met. ay noi rong 12 do-tuan co ngha la moi be ngang doc eu 12 do-tuan. 3 Bay th bau la vang, bac, lu ly, pha le, xa c, xch chau, ma nao.

42. KINH AI BAT NIET BAN qua bo-e trong sach va cao troi nhat ma thoi. Nhng v u-ba-tac ay a tru yen ni ao bo-e roi, lai phat khi y niem rang: Hom nay Nh Lai tho nhan ba cm cua chung ta roi se nhap Niet-ban. Niem tng nh vay roi, khap than the cac v eu sn oc, long tren ngi dng ngc, mau hien di da, o nh hoa ba-la-xa, nc mat m trong, buon au sau kho vo cung! Cac v ay em theo u cac mon cung dng, dung xe quy ma ch go thm, c phn, long quy, o an thc uong, nhanh chong i en cho Phat, cui au lam le sat chan Phat. Roi em cac mon ay ma cung dng c Nh Lai, i quanh cung knh ca tram ngan vong, cat tieng keu khoc, au xot cam ong ca tri at! Thay eu am ngc ma khoc than, le tuon nh ma! Ho lai bao nhau rang: Kho thay! Nay cac v! The gian se trong rong! The gian se trong rong! Lien o, cac v ay en phu phuc trc c Nh Lai va bach rang: Xin Nh Lai ru long thng xot nhan cho s cung dng lan cuoi cung cua chung con. c The Ton biet la cha phai luc nen lang thinh chang nhan. Cac v thnh cau nh vay en ba lan, nhng Phat van khong nhan. S nguyen khong thanh, cac v u-ba-tac 104 lay lam bi ai ao nao, lang lang ng yen mot cho. V nh ngi cha lanh ch co mot a con, bong mang benh mat i, khi em thi hai a con an tang roi tr ve nha, trong long ban than da di, u sau kho nao. Cac v u-ba- tac ay cung u sau kho nao nh vay. Cac v ay ben em nhng mon cung dng at tai mot cho, roi lui xuong lang lang ngoi sang mot ben.

43. PHAM THO MANG Luc ay, lai co cac v u-ba-di1 nhieu nh so cat ba song Hang. o la nhng ngi tho tr nam gii, tron ven oai nghi cua hang phu n tu tai gia. Co nhng v nh u-ba-di Tho c, u-ba-di c Man, u-ba-di Ty-xa-kh... tam van bon ngan v ng au nh vay. Tat ca eu u sc ganh vac, ung ho, gi gn Chanh phap. V cu o vo lng tram ngan chung sanh nen cac v th hien than n. Cac v thng che bo cuoc song gia nh, t quan tng than nh loai ran co bon th oc.2 Than nay thng b vo so con trung uc khoet. Than nay hoi thoi, nh nhp, long tham duc la nha lao giam ham, troi buoc no. Than nay ang chan ghet, khac nao nh con cho chet. Than nay chang trong sach, t ni chn lo3 thng chay ra nhng chat d nhp. Than nay nh mot thanh ap, pha ngoai la lp da, che phu nhng th mau, tht, gan, xng ben trong; tay va chan v nh lau canh, vong gac e ngan nga quan ch; mat nh ca thong ra ngoai; au nh cung ien, tam nh vua ng trong o. Cai than nh thanh ap ay, ch Phat The Ton eu dt bo. Ke pham ngu thng me am cai than nay. Tham dam, nong gian, ngu si la bon la-sat ngng ngh va tru ngu trong o. Than nay khong ben chac, ch nh lau say, nh hoa y-lan,4 nh bot nc, nh than chuoi. Than nay la vo 1 u-ba-di: c s n, ngi e t Phat tu tai gia thuoc phai n. 2 Loai ran co bon th oc (T oc xa) la loai ran oc hai nhat. Bon th oc cua chung la: 1. Ch nhn cung u hai ngi (kien oc) 2. Ch cham vao cung u hai ngi (xuc oc) 3. Can ngi co the hai ngi (khiet oc) 4. Hi gio phat ra cung co the hai ngi (h oc). 3 Chn lo (cu khong): hai tai, hai mui, hai mat, mot mieng va hai ng ai tieu tien. 4 Mot loai cay n hoa mau hong rat ep nhng co mui hoi lan xa en hang may chuc dam. ay dung hoa y-lan e so sanh vi nhng phien nao tu tap trong than. 105

44. KINH AI BAT NIET BAN thng, chang luc nao ngng bien oi, nh tia chp, nh thac nc, nh ngon la ma tri. Than nay lai nh lan vach xuong nc, va vach xong th mat nc a lien nh cu. Than nay rat de h hoai, nh cay cao ln moc sat ven song.1 Than nay chang lau dai, nh mieng moi ngon cua loai chon, soi, chim ch, chim kieu, dieu hau, o, qua, chim khach, cho oi... Ai la ngi co tr ma lai a thch than nay chang? V nh co the em het nc bien ca ma cha vao dau chan con bo, nhng cung khong the nao noi ra het c nhng noi vo thng, nh nhp, xau xa, hoi ham cua than nay! V nh co the vo nat trai at nay va bop nho lai bang trai tao, roi dan dan thu nho nh hat nh lch,2 cho en nh mot hat bui cc nho, nhng cung khong the noi het nhng loi lam, tai hai cua than nay! Bi vay, nen xa bo no i nh khac bo m dai. Bi nhan duyen ay, cac v u-ba-di thng tu tam mnh bang cac phap: Khong, Vo tng, Vo nguyen. Cac v rat thch tha hoi va vang lanh kinh ien ai tha. c nghe roi, cac v cung co the giang thuyet cho ke khac nghe. Cac v gi gn bon nguyen, che trach than n rat ang lo s va chan ngan, von tanh khong ben chac. Long thng tu tap phep quan tng chanh ang nh vay, pha dt c vong sanh t khong b ben. Cac v khao khat, ngng mo ai tha, khi a c ay u, cac v lai co the lam cho nhng ngi ang khao khat ngng mo cung c ay u nh mnh. Cac v rat a thch ai tha, bao 1 Cay ln moc sat ven song: ch s khong ben chac, v co the nga o bat c luc nao. Trong Quy Sn canh sach van co v du ngan tho, tnh ang (, cay ven b vc, day leo vach gieng) co le cung xuat phat t ay. 2 Mot loai hat rat nho mau vang en, dung lam v thuoc. Co ngi noi la hat cua cay rau ay. 106

45. PHAM THO MANG ve, gi gn ai tha. Tuy th hien than n nhng that ra cac v eu la Bo Tat. Cac v kheo tuy thuan tat ca the gian, cu o nhng ngi cha c cu o, giai thoat nhng ngi cha c giai thoat, noi tiep hat giong Tam bao chang e cho dt tuyet. i v lai, cac v se quay banh xe Phap, dung s trang nghiem rat tot ep ma t trang nghiem mnh, gi gn gii cam mot cach kien co. Cac v thanh tu c nhng cong c nh vay. oi vi chung sanh, cac v sanh long ai bi, bnh ang yeu thng tat ca ong nh con mot cua mnh. Cung vao luc tang sang, khi mat tri va moc, cac v u-ba-di ay bao nhau rang: Hom nay chung ta phai en rng cay Song tho. Cac v em theo nhng thc cung dng nhieu hn ca cac v u-ba-tac nh a ke tren. i en cho Phat, cac v anh le sat chan Phat, i quanh cung knh ca tram ngan vong roi bach rang: The Ton! Nay v Phat va ch tang, chung con a sam sa cac mon cung dng. Xin Nh Lai thng xot, nhan cho s cung dng cua chung con. c Nh Lai lang thinh chang nhan. S nguyen khong thanh, cac v u-ba-di lay lam buon ba, ben lui xuong ng sang mot ben. Luc ay, lai co nhng ngi thuoc toc ho Ly-xa1 thanh Ty-da-li,2 ke nam ngi n, ke ln ngi nho, cung vi v con, quyen thuoc, cung quyen thuoc cua cac vua trong 1 Ly-xa (Sanskrit: Liavi) toc ho co quyen the nhat thanh Ty-da-li, cung la ho Lc-s a noi trc. 2 Ty-da-li (Sanskrit: Vail) Cung viet la Ty-xa-li, Di-da-li, mot o thanh ln mien Trung An o, dch ngha la Quang Nghiem. ay la ni c tru cua Bo Tat Duy-ma-cat, v c s hien than thuyet phap trong kinh Duy-ma-cat. 107

46. KINH AI BAT NIET BAN coi Diem-phu-e, tat ca nhieu nh so cat bon song Hang. V cau phap, ho kheo tu gii hanh, ay u cac oai nghi, thang phuc c nhng ke theo ta phai huy hoai Chanh phap. Ho thng bao nhau rang: Chung ta nen em vang bac, tai san the gian ma lam cho cam lo, kho bau sau kn cua Chanh phap vo tan c ton tai lau dai i. Nguyen cho chung ta thng c tu hoc. Neu co ke ph bang Chanh phap cua Phat, ta nen chan dt ngay nhng li le cua ho. Ho lai co nguyen rang: Neu co nhng ngi xuat gia huy pha gii cam, chung toi se buoc ho phai tr lai the tuc ma lam hang toi t. Con nh nhng v co the gang sc ho tr Chanh phap, chung toi se knh trong, hau ha nh cha me. Neu co chung tang thng tu theo Chanh phap, chung toi se vui ve tan tr, giup cho ch tang ay c them sc manh. Cac v ay thng thch nghe kinh ien ai tha. c nghe roi, cung co the noi rong ra cho ngi khac nghe. Cac v eu thanh tu cong c nh vay. Ten cua cac v la: Ly-xa Tnh Vo Cau Tang, Ly-xa Tnh Bat Phong Dat, Ly-xa Hang Thuy Vo Cau Tnh c... Cac v ay bao nhau rang: Hom nay, chung ta nen nhanh chan en cho c Phat. Roi cac v lien chuan b ay u cac thc cung dng. Moi ngi trong ho Ly-xa eu chuan b tam mi bon ngan tht voi ln, tam mi bon ngan co xe bau thang bang bon nga, tam mi bon ngan hat bao chau minh nguyet. Con co nhng bo cui bang cay thien moc, chien-an, tram thuy, moi th cung u so tam mi bon ngan. Pha trc moi tht voi eu co c bau, phn, long. Nhng cai long nho nhat chu vi ngang doc cung choan tron mot do-tuan. Nhng la phn ngan nhat, be dai cung en ba mi hai 108

47. PHAM THO MANG do-tuan. Nhng cay c thap nhat cung cao en tram do-tuan. Mang theo nhng thc cung dng nh vay, cac v ay en cho Phat, anh le sat chan Phat, i quanh Phat ca tram ngan vong cung knh roi bach rang: The Ton! Hom nay, v Phat va ch tang, chung con chuan b cac mon cung dng. Xin Nh Lai em long thng xot, tho nhan s cung dng cua chung con. Nh Lai lang thinh khong nhan. S nguyen khong thanh, nhng ngi ho Ly-xa lay lam sau nao. Nh sc than cua Phat, ho ri khoi mat at, bay len cao en bay cay a-la1 va ng lang gia h khong. Luc ay, lai co nhng v ai than, trng gia, nhieu nh so cat nam song Hang, eu la nhng ngi knh trong ai tha. Neu co nhng ke hoc theo thuyet khac ph bang Chanh phap, nhng v ay eu u sc thang phuc nh ma a lam h gay cay co. Trong so cac v ay, Trng gia Nhat Quang, Trng gia Ho The, Trng gia Ho Phap la nhng v ng au. Cac v ay chuan b nhng thc cung dng nhieu gap nam lan so vi nhng th va noi tren, roi cung nhau i en rng Sa-la Song tho, cui au lay sat chan Phat, i quanh Phat ca tram ngan vong cung knh, roi bach rang: The Ton! Hom nay v Phat va ch tang, 1 a-la: ten cay phien am t Phan ng la tla,ten khoa hoc la borassus flabelliformis, moc pho bien An o, Myanma, r Lanka va mot so vung nhiet i thuoc chau Phi. Cay cao to, moc thang, hoa trang ln, trai chn mau o, an c. La cay co phien ln, rong, xa dung e viet ch len va lu gi c, goi la la boi-a-la, hay la boi, ac biet la giai oan au tien cua viec ghi chep kinh ien chu yeu dung loai la boi nay, nen goi la boi diep kinh. Chieu cao cay trung bnh khoang bay, tam mi thc co (moi thc co khoang 0,33 met), nhng trong Hue uyen am ngha noi rang ngi xa c le chieu cao cay nay la 10 trng (tc 100 thc co) e lam n v o chieu cao. Neu vay th ngang tam mot cay a-la tc la khoang hn 30 met, bay cay la khoang hn 200 met. 109

48. KINH AI BAT NIET BAN chung con sa soan cac mon o cung. Xin Nh Lai thng xot, tho nhan s cung dng cua chung con. Nh Lai lang thinh chang nhan. S nguyen khong thanh, cac v trng gia lay lam sau nao. Nh sc than cua Phat, ho eu ri khoi mat at, len cao en bay cay a-la va ng lang gia h khong. Luc ay lai co vua thanh Ty-xa-ly vi phu nhan, hau cung va quyen thuoc, cung vi cac vua trong coi Diem-phu-e nh vua Nguyet Vo Cau... va nhan dan cac thanh ap, lang mac, nhieu nh so cat sau song Hang, tr ra vua A-xa-the la vang mat. Moi v vua eu co quan oi uy nghiem u bon hang quan,1 sap en cho Phat. Moi vua co mot tram tam mi muon c nhan dan va quyen thuoc. Cac chien xa eu thang bang voi hoac nga. Voi co sau nga, nga co the chay nhanh nh gio. Nhng thc cung dng bay ra nhieu gap sau lan so vi nhng th va noi tren. Trong so long quy, nhng cai nho nhat chu vi ngang doc cung chiem tron 8 do-tuan. Nhng la phn ngan nhat cung dai en 16 do-tuan. Nhng c quy, nho thap nhat cung en 36 do-tuan. Cac vua ay eu a vng vang trong Chanh phap. Cac v khinh ghet ta phap, knh trong ai tha, het sc a thch ai tha. Cac v thng yeu chung sanh ong nh con mot cua mnh. Nhng thc an uong ma cac v em theo toa hng thm ra quanh o en 4 do-tuan. Cung va luc tang sang, khi mat tri va moc, cac vua ay mang theo rat nhieu thc an ngon ngot bac nhat, en cho Phat ni 1 Bon hang quan (T binh) khac nhau hp thanh quan oi, o la: 1. Tng binh (quan ci voi), 2. K binh (quan ci nga), 3. Xa binh (quan i xe) va 4. Bo binh (quan i bo). 110

49. PHAM THO MANG rng Sa-la Song tho, bach rang: The Ton! Nay v Phat va ch ty-kheo tang, chung con a chuan b moi thc cung dng. Xin Nh Lai ru long thng xot, nhan cho s cung dng lan cuoi cung cua chung con. c Nh Lai biet la cha phai luc nen cung khong nhan. S nguyen khong thanh, cac vua ay lay lam sau nao, ben lui xuong ng sang mot ben. Luc ay lai co nhng v phu nhan cua cac vua, nhieu nh so cat bay song Hang, ch tr phu nhan cua vua A-xa-the. V o chung sanh, cac v ay th hien mang than n, nhng thng quan xet cac hanh cua than. Cac v tu tam bang nhng phap: Khong, Vo tng, Vo nguyen. Trong so cac v ay, Phu nhan Tam Gii Dieu, Phu nhan Ai c la nhng v ng au. Cac v phu nhan ay, thay eu a vng vang trong Chanh phap, tho tr gii cam, ay u oai nghi, thng yeu chung sanh ong nh con mot cua mnh. Cac v noi vi nhau rang: Hom nay phai nhanh chong en cho c The Ton. Cac v phu nhan ay chuan b nhng thc cung dng nhieu gap bay lan so vi nhng th va noi tren, nh: hng, hoa, c bau, hang lua, long, phn, nhng thc an uong ngon bac nhat. Nhng long bau nho nhat, chu vi ngang doc cung en 16 do-tuan. Nhng la phn ngan nhat cung en 36 do-tuan. Nhng cay c bau nho, thap nhat cung en 68 do-tuan. Hng thm t thc an thc uong toa ra quanh o en 8 do-tuan. Cac v em theo moi thc cung dng nh vay, en cho Nh Lai, cui lay sat chan Phat, i quanh Phat ca tram ngan vong cung knh, roi bach rang: The Ton! Chung con chuan b moi thc cung dng nay e dang len Phat va ch ty-kheo tang. 111

50. KINH AI BAT NIET BAN Xin Nh Lai ru long thng xot, nhan cho s cung dng lan cuoi cung nay cua chung con. c Nh Lai biet la cha phai luc nen lang thinh chang nhan. Bay gi, s nguyen khong thanh nen cac v phu nhan trong long sau nao, vo au bt toc, am ngc keu khoc ln tieng nh co a con yeu va chet. Roi cac v lui xuong ng yen mot ben. Luc ay lai co cac v thien n, nhieu nh so cat tam song Hang. Trong so ay, thien n Quang Muc la bac ng au, len tieng noi rang: Nay cac ch! Hay nhn cho ky! Hay nhn cho ky! Cac hang ai chung kia a chuan b u moi thc cung dng tot ep e cung dng c Nh Lai va ch ty-kheo tang. Chung ta cung nen lam nh vay, chuan b nghiem trang nhng thc cung dng that tot ep e cung dng Nh Lai. c Nh Lai sau khi tho nhan se nhap Niet-ban. Tha cac ch! Rat kho ma gap Phat ra i. c cung dng c Phat lan cuoi cung lai cang kho hn! Neu Phat nhap Niet-ban, the gian se trong rong! Cac v thien n ay a thch ai tha, muon nghe phap ai tha. c nghe roi, cac v cung co the giang thuyet rong cho ngi khac nghe. Cac v khao khat ngng mo ai tha. Khi a c ay u lai co the lam cho nhng ngi ang khao khat ngng mo cung c ay u nh mnh. Cac v bao ve, gn gi ai tha. Neu co ke hoc theo cac phap khac roi em long ganh ghet ai tha, cac v u sc a pha va tieu diet ta kien cua ho, nh ma a lam h hai cay co. Cac v ho tr gii hanh, ay u oai nghi. Cac v kheo tuy thuan tat ca the gian, cu o nhng ke cha c cu o, giai thoat nhng ke cha c giai thoat. 112

51. PHAM THO MANG i v lai, cac v se quay banh xe Phap, noi tiep hat giong Tam bao chang e cho dt tuyet. Cac v tu hoc ai tha, dung s trang nghiem tot ep ma t trang nghiem mnh. Cac v thanh tu vo lng cong c nh vay. Co long t bnh ang, oi vi tat ca chung sanh eu xem nh con mot cua mnh. Cung vao luc tang sang, mat tri va moc, cac v thien n ay em theo nhieu th go thm coi tri, vt xa cac loai go thm co coi ngi. Hng thm t nhng go thm ay bay ra co the lam mat i moi th xau xa, hoi ham coi ngi. Cac v cung em theo nhng co xe trang co che long trang, keo bang bon con nga bach, tren xe co giang man trng mau trang, bon ben moi bc trng eu co treo nhng chuong vang. Lai co u cac loai hng, hoa, c bau, long, phn, nhng thc an ngon bac nhat, cac th ky nhac, eu bay giang ni toa s t. Bon chan cua toa s t toan bang ngoc lu ly xanh. Pha sau moi toa eu co ging nam bang bay mon bau, pha trc lai co mot an nho bang vang. Lai dung bay mon bau ma lam thanh nhng cay en, va dung moi th chau bau ma lam anh sang en. Nhng oa hoa tri vi dieu rai khap tren mat at ni ay. Cac v thien n chuan b moi thc cung dng roi, trong long xuc cam au n, nc mat chan hoa, kho nao vo cung. Nhng cung v muon li ch va an lac cho chung sanh, v muon thanh tu hanh Khong bac nhat cua ai tha, lam ro bay giao phap phng tien sau kn cua Nh Lai; v muon cac mon thuyet phap khong b dt mat, nen cac v ay lien en cho Phat, cui au lam le sat chan Phat, 113

52. KINH AI BAT NIET BAN i quanh Phat tram ngan vong cung knh, roi bac