Laptop nieuwsbrief

juli 2016 - p. 1

Het is weer tijd voor de jaarlijkse schoonmaak! We willen immers eind augustus – bij de aanvang van het

Laptop nieuwsbrief

zomer 2016

verwacht

nieuwe schooljaar – weer kunnen beschikken over een optimaal functionerende laptop! Evenals vorig jaar volgen in deze nieuwsbrief een aantal tips en handelingen die je hiervoor kunt uitvoeren. Sommige delen van deze nieuwsbrief zijn – omdat er niets is gewijzigd – gebaseerd op oude afleveringen. Wat goed was en nog is hoef je immers niet aan te passen. Daarnaast staan er tips voor enkele nieuwe handige apps in.

De buitenkant: een visuele inspectie: Schakel de MacBook uit, koppel de lichtnetadapter los. Apple adviseert het gebruik van een vochtige, zachte, pluisvrije doek om de buitenzijde van de computer te reinigen. Zorg dat er geen vocht in de behuizing terechtkomt. Spuit nooit vloeistof rechtstreeks op de computer. Gebruik géén spuitbussen, oplosmiddelen of schuurmiddelen.

Het beeldscherm:

Maak een schone, zachte en pluisvrije doek of een stukje zacht keukenpapier met een heel klein beetje water wat vochtig (dus niet nat!) en wrijf het scherm schoon. Ook hier geldt: spuit nooit vloeistof rechtstreeks op het scherm.

Binnenkant: software bijwerken en opschonen:We beginnen met het controleren van het besturingssysteem dat op je laptop staat. Mocht je dat niet weten dan kun je er achter komen door in de menubalk op het “Apple symbooltje” te klikken. Kies “Over deze Mac”. In het kleine schermpje dat verschijnt staat bovenin de versie (= release) aanduiding van het besturingssysteem dat op jouw MacBook is geïnstalleerd. Alle MacBooks van het Alfrink zijn uitgeleverd met het besturingssysteem dat op het moment van uitlevering actueel was. De laatst uitgeleverde laptops van leerlingen en docenten zijn (bijna allemaal) standaard voorzien van El Capitan.

Updaten: waarom en wanneer?Het besturingssysteem van Apple wordt gemiddeld 1x per jaar ge-update naar een geheel nieuwe versie. Zo’n echt nieuwe versie (= release) heeft naast een nummer ook altijd een naam. Bij Apple waren dat lange tijd dierennamen, twee jaar geleden schakelde men over op namen van gebieden. De huidige release heet “El Capitan” (OS X 10.11) verscheen in oktober 2015. Voor deze release zijn er inmiddels 5 updates verschenen. De laatste 10.10.5 dateert van 16 mei 2016.

Laptop nieuwsbrief juli 2016 – p. 2

Waarom updaten? Updaten is zinvol omdat een nieuwe release meestal functies toevoegt aan je besturings -systeem. Wanneer updaten? Ons advies: nee, wacht altijd een of twee maanden. Een nieuwe release heeft bijna altijd kinderziektes. Meestal verschijnt er na een maand een eerste update van dé nieuwe release (bijv. 10.12.1). Dàt is het moment waarop je zonder risico kunt overschakelen. Updates die daarna volgen zijn ook zinvol omdat het meestal de werking van bepaalde onderdelen verbeterd en gelijk gevonden kwetsbaarheden (die zijn er altijd) oplost.

Wat te doen als je OS X 10.11.4 of een nog oudere release op je laptop hebt staan. Hang als eerste je MacBook Air aan de stroom. Koppel je externe harddisk aan en start “Time-Machine” op. Met “Time Machine” maak je een back-up van je harde schijf. Je vindt “Time machine” in systeemvoorkeuren. (bereikbaar via menubalk of het dock). Wil je weten hoe “Time Machine” werkt? Ga dan naar https://support.apple.com/nl-nl/HT201250. Er staat daar een uitvoerige beschrijving van het maken en terugzetten van een back-up.

Stel: je back-up is gemaakt. 1. Zorg dan eerst dat je je Apple ID en wachtwoord bij de hand hebt en ga na of er voldoende ruimte op je harddisk is! 2. Ga vervolgens naar het “Apple-symbooltje” in de menubalk en klik op de tweede keuze genaamd “Software-update”. Klik als eerste op de update van je OS X. Je moet updaten naar OS X 10.11.5. 3. Vul je Apple ID en wachtwoord in en laat je laptop updaten naar 10.11.5.

Dat kost enige tijd. Als dat klaar is zijn er misschien nog andere programma’s die een update behoeven. Ga die ook updaten. Als dat allemaal klaar is maak dan opnieuw met Time Machine een back-up. Zo je systeem is nu klaar voor het nieuwe schooljaar. Maar er moet nog iets worden gedaan….

Opschonen…….We hebben de software bijgewerkt. Dat is een eerste belangrijke stap. Nu gaan we kijken wat we nog wel en niet meer nodig hebben. Vooral de eerste generatie MacBook’s met 64GB kunnen vaak wel een afslank (opschoon-)beurt gebruiken!

In oktober 2016 komt OS X 10.12 uit dat overigens dan officieel door het leven zal gaan als MacOS “Sierra” . Updaten naar het nieuwe operating systeem is kosteloos. Enige voorwaarde is dat je Mac niet te oud is (dat wil zeggen ouder dan 2009). Apple spreekt over een “major update”. Dat zal ongetwijfeld in de strategische marketing zo zijn maar of alle gebruikers dat zullen vinden is de vraag. Feit is dat de digitale assistent “Siri” een prominentere rol krijgt en dat de uitwisseling tussen MacOS en IOS (iPhone/Ipad) bestanden op een aantal terreinen wordt vergemakkelijkt. Ook de Photo-applicatie wordt behoorlijk vernieuwd.

1. Weggooien: Veel leerlingen hebben – naast hun schoolwerk - veel foto’s, muziek en spellen op de harddisk staan. Via de menubalk Apple symbool over deze Mac meer info opslag kun je met behulp van kleurcodes ongeveer zien welk soort programma’s het grootste deel van je harddisk bezetten.

Wil je precies weten welke programma’s hoeveel ruimte in beslag nemen, dan kan je een programma als Disk Inventory X of Grandperpective

downloaden en installeren. Het programma maakt zichtbaar waar veel schijfruimte gebruikt wordt. Zo kun je bijv. snel ontdekken dat er bijv. nog een video van 2GB staat opgeslagen die je niet meer nodig hebt.

Laptop nieuwsbrief juli 2016 - p. 3Het besturingssysteem + alle noodzakelijke software vraagt ongeveer 15-18 GB. Heb je een MacBook met 64 GB dan heb je dus een kleine 45GB voor documenten, data, foto’s, muziek en andere programma’s over. Hoewel een SSD behoorlijk snel is, zal een (over-)volle schijf toch trager worden/zijn. Zorg dat je altijd minimaal 6GB aan vrije ruimte hebt. Ga dus na wat er af kan! Maar…..ga zorgvuldig te werk! Niet zo maar weggooien. Heb je bijvoorbeeld veel foto’s die je niet meer hoeft te zien maar toch niet wilt weggooien zet ze dan bijvoorbeeld op Dropbox.com, iCloud of Google Drive. (Wees kritisch niet alles hoef je te bewaren tot je 80e !). Verwijderen van programma’s of bestanden gaat overigens heel makkelijk. Ga in Finder naar de map waar het bestand of programma staat en sleep het naar de prullenmand.

Ook in iTunes kunnen bestanden staan die veel ruimte innemen en misschien niet meer nodig zijn. Open iTunes, kies “Muziek” en klik op “nummers”. Klik nu met de Ctrl-toets en kies uit de lijst die verschijnt “grootte”. Klik nu op de kolom “grootte” en de lijst met nummers wordt op grootte gesorteerd. (van groot naar klein of van klein naar groot). Bekijk of je de grootste files nog wel wilt en selecteer ze stuk voor stuk door steeds bij het klikken de ctrl.-toets ingedrukt te houden. Is de lijst compleet, druk dan op “delete” én als laatste stap maak je tot slot de prullenmand leeg.

Let op : iPhoto heeft een eigen prullenmand die veel ruimte kan innemen. Wil je die schoonmaken start dan iPhoto op en klik in de (linker-) zijbalk op prullenmand en vervolgens rechtsboven op “leeg Prullenmand.

2. Schoolmappen (voor leerlingen uit de huidige 1 e , 2 e en 3 e klas) Twee jaar geleden hebben we een standaard mappenstructuur aangemaakt om er voor te zorgen dat je alles geordend op je MacBook zou bewaren. Hopelijk is dat gelukt. Advies hernoem de map van “school” in “school 2015-2016.” Dat wordt je archiefmap. Ga naar Magister en log in. In de ELO staat een studiewijzer met de naam “ICT-klas-2-3-mappen”.

Er staan 4 “gezipte” bestanden: “school 2016-2017-klas2/3.zip”.en “school-2016-2017-year2/3TTO.zip”. Download het juiste bestand. Je zult dit zip-bestand in de map “downloads” aantreffen. Verplaats hem naar de map “documenten” en dubbelklik erop. Er wordt nu automatisch een nieuwe map “school 2015-2016” op je Mac aangemaakt. Je kunt de map én submappen zelf nog aanpassen.

3. SnelheidswinstOok nog even controleren of we de snelheid van de MacBook kunnen vergroten.

- Welke programma’s kosten veel rekenkracht en heb ik die ook nodig?

Eerst en vooral is het belangrijk om te zien welke programma’s de meeste CPU gebruiken op je Mac. Ga hiervoor naar de Activiteitenweergave (in Programma’s > Hulpprogramma’s). Hier vind je een lijst programma’s en processen. Je kunt makkelijk

sorteren op CPU en kijken welk programma de meeste CPU gebruikt.

Laptop nieuwsbrief juli 2016- p. 4Verder kan je ook kijken welke programma’s nog op de achtergrond draaien, is daar een programma bij dat je niet gebruikt dan schrijf je de naam van dat programma best op. (zie ook software tip 4: rommel verwijderen)

- Opstartprogramma’s die je niet meer nodig hebt Om te voorkomen dat programma’s die je niet gebruikt toch in je activiteitenweergave terechtkomen (vorige stap) kan je eens kijken welke programma’s automatisch mee opstarten bij het inloggen op je Mac. Ga hiervoor naar Systeemvoorkeuren > “Gebruikers en groepen” en klik op de “Inloggen” tab. Zorg ervoor dat de lijst zo kort mogelijk wordt en enkel de broodnodige programma’s opgestart worden. Heb je iets niet nodig dan kun je eenvoudig op de minus (-) knop drukken. (Laat programma’s als “iTunes-Helper” aangevinkt, deze is belangrijk, zoals bijvoorbeeld ook iTunes en

Growl). Weet je iets niet zeker, verwijder het dan niet en vraag eerst een deskundige! (systeembeheer of de AppleCrew etc.)

- Onderhoud je harde schijf

Nu is het tijd om ervoor te zorgen dat je harde schijf weer in topconditie komt. Maak eerst een back-up! Eigenlijk behoort dat een standaard handeling te zijn als je belangrijke dingen op je computer gaat doen!

Apple heeft een programma meegeleverd om je harde schijf the controleren. Start dit Schijfhulpprogramma (in Programma’s Hulpprogramma’s), selecteer je Macintosh HD en kies eerst: “controleer schijf” , vervolgens “ herstel schijf” en indien nodig “ controle schijfbevoegdheden” eventueel gevolgd door “ herstel schijfbevoegdheden”.Zie ook hieronder de app. DrCleaner.

4 Rommel verwijderen….

Een handige app. die zeer wordt gewaardeerd en nog recent is bijgewerkt is Dr.Cleaner. Dit gratis programma regelt een aantal zaken zoals opschonen van nutteloze bestanden, systeemcontrole, Geheugenoptimalisatie etc. Het staat in

de app. store bereikbaar via deze link https://itunes.apple.com/nl/app/dr.-cleaner-schijf-geheugen/id921458519?mt=12

Heb je alle rommel opgeruimd…. Vergeet dan niet oma). de prullenmand leegmaakt (en blijf dat het komende jaar ook met enige regelmaat doen!) b). De cookies en geschiedenis van de verschillende browsers te wissen

Bij Safari zit dat in de menubalk onder Safari voorkeuren privacy “verwijder alle website gegevens en in de menubalk bij “geschiedenis” “wis geschiedenis”. Bij Firefox ga je in de menubalk naar “geschiedenis” en kies je voor “Wis recente geschiedenis” en bij Chrome kies je in de menubalk onder Chrome voor “browsergegevens wissen” (cmd+shift+backspace).

Laptop nieuwsbrief juli 2016- p. 5

Tot slot nog wat tips die je MacBook sneller kunnen maken:1. Ruim je bureaublad eens op! Al die icoontjes op je bureaublad moet je Mac steeds laten zien en ook de status van bijhouden. Dat kost tijd en dus snelheid.2. Via systeemvoorkeuren kun je je berichtencentrum instellen. Het berichtencentrum (rechts naast het vergrootglas) maakt rechtsboven in je scherm melding van veranderingen in programma’s. Je kunt dat scherm aanpassen en de meldingen van programma’s die je zelden gebruikt eruit halen. Hoe? klik rechtsboven in de menubalk en dan in de geopende zwarte kolom onderaan op “wijzig”. Via – en + kun je onderdelen wissen of toevoegen. Zeker dingen die vaak worden

bijgewerkt kosten veel processortijd en dus snelheid.3. Installeer de laatste update. Nieuwe updates leveren vaak snelheidswinst op.4. Dock-effect: “geest uit de fles” kost veel meer tijd dan “glijdende schaal”. Je kunt dit

wijzigen via het Applesymbool in de menubalk systeemvoorkeuren dock 5. Transparantie: Transparante menubalken staan misschien mooi maar kosten tijd. Zet het uit via systeemvoorkeuren toegankelijkheid (4e regel) beeldscherm: kies rechts voor verminderde transparantie.6. Standaard opent “Finder” een nieuw venster met “alle bestanden”. Dat kan lang duren als je er veel bestanden hebt staan. Verander dat door - als “Finder” is geopend in de menubalk - onder Finder “voorkeuren” te kiezen. Maak je keuze in “Toon in nieuw Finder-venster”. Kies de map die standaard moet worden geopend. (en dus niet die van “alle bestanden”!)7. Installeer NOOIT het programma “MacKeeper”. Het belooft veel oplossingen

maar scheptnog veel meer problemen. Verwijderen is bovendien lastig (maar gelukkig niet onmogelijk!)

8. Gelukkig is “Clean my Mac” wel een goed programma. De Mac kan dat ook maar in “Clean my Mac” gebeurt dat in een overzichtelijke interface. Waar alles in één scherm is de regelen. Kosten € 39,95 http://macpa w .com/cleanmymac 9. Zorg dat er altijd voldoende lege ruimte op je harddisk is. Minimum is ongeveer 6 GB.

Tot slot nog enkele handige (gratis) apps. 1. Bestanden uitwisselen kan via “Airdrop”, via “WeTransfer” maar ook mbv de (gratis) app. “Jumpshare”. Je kunt er zelfs een commentaar en een screencast mee

meesturen. (screenscast is een video-opname van je schermbewegingen bijv. om uitleg te geven)

Downloaden uit de app-store of eerst meer lezen op https://jumpshare.com/

2. Cheatsheet: een gratis programma om alle (mogelijke) sneltoetsen snel zichtbaar te maken. Meer informatie staat hier

https://www.mediaatelier.com/CheatSheet/?lang=nl

3. Wie privacy hoog in het vaandel heeft staan kan een browser kiezen die je niet volgt: Duck Duck GO https://duckduckgo.com/

4. Tot slot: voor wie op reis wil maar geen geld heeft…Geoguessr (een virtueel reisspel). Je kunt het alleen of met een groep spelen.

https://geoguessr.com/Leuke virals zien?? Elke zaterdag op www.koreusity.com

Alfrink ICT en de AppleCrew wensen u / jullie een fijne vakantie toe!

Laptop nieuwsbrief juli 2016- p. 6

https://youtu.be/A09VN5ZB0lsSiri…nu alleen op de iphone of iPad vanaf oktober ook op de MacBook Air

een demonstratie van (Nederlandstalige) Siri commando’s

Medewerkers vanAlfrink ICT

en de AppleCrew

wensen je een geweldige vakantie

toe!