Komitet Koordynujący

Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej

Przedstawienie działań realizowanych przez zespół projektowy

Priorytet I

Inżynierskie środki ochrony przed powodzią

Cele: 1. Zwiększenie przepustowości koryta i międzywala dla wód powodziowych2. Wzrost efektywności infrastruktury przeciwpowodziowej3. Techniczne działania ograniczające zagrożenie powodziami zatorowymi4. Zmniejszenie zagrożenia powodziowego związanego z niedostosowaniem

zagospodarowania terenu w stosunku do systemu melioracji5. Zmniejszenie zagrożenia powodziowego związanego z funkcjonowaniem

zbiorników wodnych

Rezultat:• Listy zadań inwestycyjnych• Wskazanie miejsc i częstotliwości prowadzenia prac pogłębiarskich• Zalecenia dotyczące prac utrzymaniowych w korytach rzek• Zalecenia dotyczące wprowadzenia rozwiązań zmniejszających zagrożenie

powodziami zatorowymi

I. 4 warsztaty• Terminy: styczeń –luty• Uczestnicy: Eksperci, Pełnomocnicy wojewodów, Przedstawiciele ZMiUW, RZGW w

Warszawie, WINB, GUNB, OTKZ, Pełnomocnicy Marszałków, organizacje pozarządowe, przedstawiciele zainteresowanych samorządów

• Rezultaty: nawiązanie współpracy z instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę przeciwpowodziową, ustalono kryteria wyboru zadań, zgromadzono wiedzę odnośnie materiałów i danych, określono oczekiwania w stosunku do kluczowych instytucji odpowiedzialnych za ochronę przeciwpowodziową.

II. Ustalono, że do opracowania dokumentu Programu konieczne będzie zlecenie sześciu ekspertyz, tj.:

1) Wskazanie możliwości zwiększenia rozstawu wałów z uwzględnieniem różnorodnych kryteriów.2) Opracowanie założeń modelu opisującego zjawisko przepływu wody i morfologii koryta wraz z

możliwością prognozowania zmian.3) Analiza wpływu roślinności na warunki przepływu wody w międzywalu. Określenie kryteriów

ustalania miejsc przeprowadzania wycinek i usuwania nadmiaru roślinności.4) Weryfikacja systemów melioracyjnych pod katem znaczenia dla bezpieczeństwa

powodziowego.5) Określenie zasad wyboru i wybór zadań inwestycyjnych zgłoszonych przez Wojewódzkie

Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych oraz RZGW w Warszawie oraz inne instytucje.6) Analiza wpływu akumulacji rumowiska w strefie oddziaływania zbiorników na bezpieczeństwo

powodziowe w regionie. Określenie kryteriów wyboru miejsc przeprowadzania prac pogłębiarskich.

Warsztaty i spotkania

Planowanedziałania

• Gromadzenie przez koordynatorów zlewni danych dotyczących urządzeń przeciwpowodziowych (zadania)

• 30 marca - przesłanie danych i raportów• Kwiecień – wstępne opracowywanie priorytetu I,

rozstrzygniecie przetargu na wykonanie ekspertyz• Czerwiec – odbiór ekspertyz• Lipiec – końcowe opracowanie priorytetu I.

Priorytet II

Proekologiczne działania dla ochrony przed powodzią

• Zwiększenie możliwości retencji w dorzeczu środkowej Wisły z zachowaniem dobrego stanu ekologicznego zlewni i rzek

• Poprawa zabezpieczenia hydrologiczno-meteorologicznego w dorzeczu Wisły środkowej

• Polepszenie metod ochrony dziedzictwa kulturowego przed skutkami powodzi

Cele

Prace warsztatowe

• Zwiększanie retencji na obszarach chronionych, leśnych i miejskich oraz retencji gruntowej

• Sposób postępowania ze zwierzętami w obrębie międzywala

• Zabezpieczenie hydrologiczno-meteorologicznego zbiorników wodnych w dorzeczu Wisły środkowej

• Ochrona obiektów i obszarów cennych kulturalnie

Planowane działania

• Realizacja zadań przez koordynatorów zlewni – marzec 2012

• Wstępna redakcja dokumentu priorytetu – kwiecień 2012

• Przeprowadzenie przetargu i opracowanie ekspertyz – czerwiec 2012

• Redakcja dokumentu Programu – lipiec 2012

Priorytet III

Gospodarka przestrzenna na terenach zagrożonych

powodzią

Cel: Dostosowanie zagospodarowania przestrzennego obszarów nadrzecznych do poziomu zagrożenia powodziowego

Wynik: STANDARDY URBANISTYCZNE – wytyczne do planów zagospodarowania przestrzennego województw, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

STANDARDY ARCHITEKTONICZNE - wytyczne do planów zagospodarowania przestrzennego województw, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

STANDARDY TECHNOLOGICZNE – wytyczne do realizacji zabudowy na terenach zagrożonych powodzią przez włączenie do Programu działań mających na celu podniesienie świadomości mieszkańców i władz gmin w zakresie zagrożeń związanych z powodzią

PROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH – mających na celu zwiększenie świadomości społecznej (mieszkańcy/władza) w zakresie zagrożeń związanych z gospodarką przestrzenną na terenach zagrożonych powodzią i wynikających z nich zasad planowania przestrzennego i budownictwa na tych terenach

Działania zrealizowane: Ekspertyza zawierająca kryteria opracowania typologii obszarów

zagrożonych powodzią oraz zakresu ustaleń w aktach planistycznych

I WARSZTAT – 23.01.2012Tematy:

- ocena ekspertyzy (kryteriów do opracowania typologii);- sformułowanie wytycznych do opracowania standardów (urbanistycznych, architektonicznych i technologicznych)

- określenie zakresu możliwych działań w ramach Programu mających na celu podniesienie świadomości społecznej z zakresu zagrożeń związanych z gospodarką przestrzenną na terenach zagrożonych powodzią

Uczestnicy:

przedstawiciele TUP, SARP, Izby Urbanistów, Izby Architektów, IGPiM, Urzędu m.st. Warszawy, MBPR

Działania zrealizowane c.d.:

II WARSZTAT – 01.03.2012

Temat:

Zasady i warunki kształtowania standardów urbanistycznych, sporządzanych w ramach prac nad Programem oraz ich włączenia do planów zagospodarowania przestrzennego województw

Uczestnicy:

Służby planistyczne Marszałków Województw – Biura Planowania Przestrzennego lub pracownicy Urzędu Marszałkowskiego (woj. Kujawsko – Pomorskie)

Priorytet IV

Zarządzanie kryzysowe i edukacja dla ochrony przed powodzią

• Edukacja• II linia• Zwierzęta• Szkolenia dla rolników• Zarządzanie kryzysowe

Warsztaty

1. marzec: • konsultowanie wewnątrz grup warsztatowych

2. kwiecień:• zatwierdzanie przez grupy warsztatowe• zamknięcie projektu priorytetu 4

Planowane działania

Przedstawienie działań realizowanych przez pełnomocników wojewodów

oraz m.st. Warszawy

Harmonogram prac

nad projektem

Harmonogram projektu

• Marzec - gromadzenie materiałów i danych• Kwiecień/ maj - wstępna redakcja dokumentu• Kwiecień/czerwiec - wykonanie ekspertyz• Kwiecień/czerwiec - wyłonienie wykonawcy prognozy• Czerwiec/sierpień - redakcja dokumentu• Sierpień - zatwierdzenie projektu dokumentu• Wrzesień - konsultacje wojewódzkie• Wrzesień - projekt dokumentu• do listopada - prognoza oddziaływania na środowisko

Harmonogramprac

• Marzec - gromadzenie materiałów i danych

• Kwiecień/ maj - wstępna redakcja dokumentu

• 25.04.2012 - Spotkanie Komitetu Koordynującego

1. Podsumowanie zebranych materiałów i danych

2. Plan wykonania ekspertyz

3. Konsultacje prac redakcyjnych

Harmonogramprac

• Kwiecień/ maj - wstępna redakcja dokumentu

• Kwiecień/czerwiec - wykonanie ekspertyz

• Kwiecień/czerwiec - wyłonienie wykonawcy prognozy

• 16-17.05.2012 - Spotkanie Komitetu Sterującego we Włocławku

1. Wpływ stopnia wodnego we Włocławku na bezpieczeństwo powodziowe

2. Program Bezpieczeństwa Powodziowego w dorzeczu Wisły Środkowej

3. Bezpieczeństwo powodziowe w polityce państwa

Harmonogramprac

• Czerwiec/sierpień - redakcja dokumentu• Sierpień - zatwierdzenie projektu dokumentu• Wrzesień - konsultacje wojewódzkie• Wrzesień - projekt dokumentu

• 4.07.2012 - Spotkanie Komitetu Koordynującego

1. Prezentacja ekspertyz

2. Założenia konsultacji wojewódzkich

3. Prace redakcyjne nad projektem dokumentu

Harmonogramprac

• Czerwiec/sierpień - redakcja dokumentu• Sierpień - zatwierdzenie projektu dokumentu• Wrzesień - konsultacje wojewódzkie• Wrzesień - projekt dokumentu

• do 30.09.2012 - Spotkanie Komitetu Koordynującego

1. Podsumowanie konsultacji wojewódzkich2. Podsumowanie prac redakcyjnych nad projektem dokumentu3. Zatwierdzenie projektu dokumentu przez Komitet Koordynujący

Struktura dokumentu

końcowego

Struktura dokumentu

1. WSTĘP 1.1. Cel i uzasadnienie1.2. Zasięg terytorialny, czasowy, stopień szczegółowości1.3. Ramy prawne programu ramowego1.4. Zgodność ze strategiami UE, państwa, regionalnymi1.5. Metodologia1.6. Uczestnicy i ich role, plan komunikacji1.7. Harmonogram prac nad opracowaniem Programu 2012-20131.8. Wpływu zagrożenia powodziowego ze strony górnej Wisły na możliwości sterowania

falą powodziową i bezpieczeństwo powodziowe w dorzeczu Wisły środkowej. Wpływ realizacji Programu w dorzeczu środkowej Wisły na bezpieczeństwo powodziowe w dorzeczu dolnej Wisły

2. OPIS CECH CHARAKTERYSTYCZNYCH OBSZARU DORZECZA 2.1. Geologiczne i geomorfologiczne uwarunkowania zjawisk powodziowych2.2. Klimatyczne i pogodowe uwarunkowania zjawisk powodziowych w dorzeczu Wisły

Środkowej2.3. Charakterystyka hydrologiczna i obszary zalewowe 2.4. Walory przyrodniczo – kulturowe2.5. Użytkowanie terenu2.6. Prognoza rozwoju procesów urbanizacyjnych2.7. Gospodarka i infrastruktura 2.8. Zjawiska powodziowe – przegląd historyczny

Struktura dokumentu

3. DIAGNOZA STANU 3.1. Priorytet 1. Inżynierskie środki ochrony przed powodzią3.2. Priorytet 2. Proekologiczne działania ochrony przed powodzią3.3. Priorytet 3. Gospodarka przestrzenna na terenach zagrożonych powodzią3.4. Priorytet 4. Zarządzanie kryzysowe i edukacja dla ochrony przed powodzią

4. CELE STRATEGICZNE I SZCZEGÓŁOWE WRAZ ZE WSKAŹNIKAMI4.1. Wzrost efektywności infrastruktury przeciwpowodziowej4.2. Zwiększenie skuteczności zarządzania falą powodziową i naturalnej

retencji w dorzeczu środkowej Wisły z zachowaniem dobrego stanu ekologicznego zlewni i rzek

4.3. Dostosowanie zagospodarowania obszarów nadrzecznych do poziomu zagrożenia powodziowego

4.4. Zwiększenie świadomości bezpieczeństwa powodziowego wśród społeczności lokalnych oraz wzmocnienia działań instytucjonalnych

4.5. Delimitacja obszarów problemowych i ich typologia

Struktura dokumentu

5. GŁÓWNE KIERUNKI INTERWENCJI PAŃSTWA5.1. Inżynierskie środki ochrony przed powodzią

5.1.1. Zwiększanie przepustowości koryta i międzywala dla wód powodziowych

5.1.2. Wzrost efektywności infrastruktury przeciwpowodziowej

5.1.3. Działania ograniczające zagrożenie powodziami zatorowymi

5.1.4. Zmniejszanie zagrożenia powodziowego związanego z niedostosowaniem zagospodarowania terenu w stosunku do systemu melioracji

5.1.5. Zmniejszanie zagrożenia powodziowego związane z funkcjonowaniem zbiorników wodnych

5.2. Proekologiczne działania dla ochrony przed powodzią

5.2.1. Zwiększenie pojemności retencyjnych dolin rzecznych poprzez rozwój obszarów potencjalnej i istniejącej retencji dolinowej (suche zbiorniki, poldery).

5.2.2. Zwiększenie pojemności retencyjnych zlewni cząstkowych poprzez rozwój obiektów małej retencji.

5.2.3. Określenie możliwości i ograniczeń wykonania inwestycji w zakresie ochrony przeciwpowodziowej na obszarach chronionych.

5.2.4. Poprawa istniejącego zabezpieczenia hydrologiczno – meteorologicznego zbiorników wodnych.

5.2.5. Polepszenie metod ochrony dziedzictwa kulturowego przed skutkami powodzi.

Struktura dokumentu

5.3. Gospodarka Przestrzenna na obszarach zagrożonych powodzią

5.3.1. Rola gospodarki przestrzennej w zapobieganiu powodziom i skutkom powodzi;

5.3.2. Ograniczanie osadnictwa oraz stosowanie szczególnych warunków lokalizacji i budowy na terenach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi poprzez wprowadzenie standardów urbanistycznych, architektonicznych, technologicznych.

5.3.3. Podnoszenie świadomości społecznej w zakresie przeznaczania terenów pod budownictwo oraz zasad lokalizacji i budowy obiektów na terenach zagrożonych powodzią – Program działań;

5.3.4. Integracja działań w sferze gospodarki przestrzennej użytkowników obszarów zagrożonych powodzią.

5.4. Społeczeństwo i zarządzanie kryzysowe

5.4.1. Podniesienie poziomu świadomości zagrożeń powodziowych i umiejętności przeciwdziałania nim poprzez działania edukacyjne i informacyjne

5.4.2. Zwiększenie efektywności instytucjonalnej pomocy poszkodowanym

5.4.3. Podniesienie kompetencji struktur zarządzania kryzysowego w zakresie przygotowania, alarmowania i reagowania na zagrożenia powodziowe

Struktura dokumentu

5.5. Działania i zadania inwestycyjne w obszarach problemowych w wyznaczonych zlewniach

5.5.1. Zlewnia Wisły5.5.2. Zlewnia Bugu5.5.3. Zlewnia Wieprza5.5.4. Zlewnia Narwi5.5.5. Zlewnia Biebrzy5.5.6. Zlewnia Pisy5.5.7. Zlewnia Wkry5.5.8. Zlewnia Kamiennej5.5.9. Zlewnia Pilicy5.5.10. Zlewnia Bzury

6. PODSUMOWANIE STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

7. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA SYSTEMU REALIZACJI PROGRAMU7.1. Zarządzanie programem 7.2. Sposób monitorowania i oceny postępów osiągania celów głównych i szczegółowych 7.3. Harmonogram wdrażania programu 7.4. Kryteria wyboru zadań na lata 2014 – 2020 – 2030 7.5. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie powołania Pełnomocnika Rządu

Struktura dokumentu

8. PLAN FINASOWY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU

9. LITERATURA I ŹRÓDŁA INFORMACJI

10. SŁOWNIK POJĘĆ

11. ZAŁĄCZNIKI

Załączniki1. Spis rysunków i tabel planowanych w tekście dokumentu

Programu 2. Spis załączników dokumentu Programu Załącznik nr 1. Obszar Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły

ŚrodkowejZałącznik nr 2. Organizacja pracZałącznik nr 3. Istniejąca infrastruktura przeciwpowodziowa na tle obszarów chronionychZałącznik nr 4. Systemy melioracji istotne dla ochrony przeciwpowodziowejZałącznik nr 5. Obszary problemowe i ich typologiaZałącznik nr 6. Inwestycje zmniejszające ryzyko powodziowe w obszarach problemowych, w

układzie zlewniowymZałącznik nr 7.Program edukacyjny dla przedszkoliZałącznik nr 8. Program edukacyjny dla szkół podstawowychZałącznik nr 9. Program edukacyjny dla gimnazjówZałącznik nr 10. Program edukacyjny dla szkół ponadgimnazjalnychZałącznik nr 11. Szkolenie dla rolników, liderów opinii (w tym „matryce ulotek”, materiały

edukacyjne)Załącznik nr 12. Procedura postępowania ze zwierzętami w trakcie zagrożenia

powodziowego, powodzi i po ustąpieniu wodyZałącznik nr 13. Model tworzenia spółek wodnych

3. Spis załączników planowanych do umieszczenia na płycie CD

Obszary

problemowe

Obszaryproblemowe

L.P. Typ kryterium Rodzaj danych Źródło danych

1. Kryzysowe – Mapa zasięgu występowania powodzi 1% i 0,5%, – WORP

– RZGW w Warszawie, – KZGW

2. Społeczne – Rodzaj zabudowy– Obiekty użyteczności publicznej (np. placówki oświatowe, szpitale (ZOZ), ZOL, placówki pomocy społecznej, baseny, urzędy gmin, starostwa)

- GUGIK

- Kuratoria oświaty, Centr. Zdrowia Publicznego, WPS,

3. Środowiskowe – Mapa obszarów chronionych szczególnie narażonych na zmiany stosunków wodnych,– Obiekty, których zalanie spowoduje straty w środowisku naturalnym (np. oczyszczalnie ścieków, cmentarze, składowiska niebezpiecznych substancji, stacje benzynowe, wysypiska śmieci, apteki)

– GDOŚ– WIOŚ, Urząd Marszałkowski, WIORIN, WIF

4. Kulturowe Obiekty cenne kulturowo Wojewódzki Konserwator Zabytków

Obszaryproblemowe

L.P. Typ kryterium Rodzaj danych Źródło danych

5. Gospodarcze Lista obiektów infrastruktury wrażliwej wraz lokalizacją np.:

- ujęcia wody

- drogi

- linie energetyczne

- elektrociepłownie

- stacje uzdatnianie wody

- lotniska ogólnokrajowe

- tory kolejowe-straże PSP i OSP w KSRG-stacje pogotowia – miejsca wyczekiwania-policja

WCZK, PKP, Wydział Zdrowia, KWP/KSP

6. Techniczne Lista urządzeń przeciwpowodziowych wraz z lokalizacją i określonym stanem technicznym i stanem bezpieczeństwa

ZMiUW, WINB

Dziękujemy za uwagę

Program Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej

wislasrodkowa@mazowieckie.pl

www.mazowieckie.pl