Kompas 2018 Hoeksche Waard:

‘Dichtbij, in verbinding met de omgeving’ Werkgroep visie, 31 januari 2018

INHOUD

Voorwoord

1 Inleiding

2 Omgevingsbeeld

3 Kernkwaliteiten Hoeksche Waard

4 Droombeeld Hoeksche Waard

4.1 Opgaven, droombeeld en vliegwielen

5 Ons Kompas

5.1 Missie

5.2 Kernwaarden

5.3 Wat betekent dit voor ons als gemeente?

6 Uitwerking

6.1 Input voor de werkgroepen

6.2 Besturingsfilosofie

3

4

5

7

8

9

10

10

10

11

13

13

15

Op 16 oktober 2017 is het wetvoorstel ‘Samenvoeging van de gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Oud-Beijerland en Strijen’ ter behandeling aan de Tweede Kamer aangeboden. In dit wetsvoorstel wordt voorgesteld de vijf gemeenten samen te voegen tot één gemeente Hoeksche Waard. Eind 2017 gaven de gemeenteraden daarom de opdracht te starten met de voorbereidingen op de samenvoeging, waarbij de opbrengst ook zoveel als mogelijk bruikbaar is voor versterkte regionale samenwerking.

Dit document is in de eerste plaats bedoeld als richtinggevend ‘kompas’ voor de bouw van de nieuwe gemeentelijke organisatie. Het kompas geeft richting bij alle werkzaamheden die vanuit de projectorganisatie Hoeksche Waard het komende jaar plaatsvinden.

In de tweede plaats levert het kompas bouwstenen op voor een dialoog met raadsleden, bestuursleden, medewerkers en partijen om ons heen. Op basis van de opbrengst van deze dialoog en de lessen die we het komende jaar met elkaar leren, kan in 2019 een (meer uitgewerkte) toekomstvisie voor de Hoeksche Waard worden geformuleerd.

VOORWOORD

/ 3

Niemand weet, of kan voorspellen, wat de toekomst ons precies zal brengen. Dat alles steeds sneller verandert, is echter een zekerheid. In alle ideeën over ons eiland, onze inwoners en beelden van de toekomst, zien wij een heldere rode draad. We zullen meer dan ooit samen navigeren naar de toekomst met bestaande en nieuwe opgaven. Dit kompas navigeert de gemeenten in de Hoeksche Waard naar een nieuwe organisatie die hier optimaal aan kan bijdragen.

Voor dit kompas hebben we kort de tijd gehad, omdat het proces naar 1 januari 2019 een krappe planning kent. We hebben gewerkt aan de hand van bestaande documenten die al door de vijf gemeenten zijn opgesteld en omarmd, en die ook met het maatschappelijk middenveld en bedrijfsleven zijn afgestemd. Denk hierbij aan de Gebiedsagenda Hoeksche Waard en het rapport ‘Samenhang der

Direct grenzend aan de Rotterdamse regio en de Drechtsteden en omringd door het Haringvliet, het

Hollands Diep, het Spui en de Oude Maas, ligt het eiland Hoeksche Waard. Het eiland telt zestien

zelfbewuste kernen en een aantal buurtschappen, met allen een eigen identiteit.

Het oorspronkelijke karakter van het landschap met zijn openheid, dijken en kreken, is nog duidelijk zichtbaar. Hier hebben inwoners nog echt de ruimte

om te wonen, te werken en te recreëren. Tegelijkertijd zijn grote steden en bijbehorende

voorzieningen nabij.

Dingen’. Daarnaast heeft er op 20 december 2017 een interactieve sessie plaatsgevonden met raadsleden en bestuurders. Verder spraken we in januari 2018 tijdens focusbijeenkomsten met medewerkers van de vijf gemeenten en de verbonden partijen. Deze sessies hebben veel input opgeleverd voor dit kompas.

Dit kompas bevat uitgangspunten voor de bouw van een nieuwe organisatie in 2018. Het document heeft daarom de titel ‘Kompas 2018 Hoeksche Waard’ meegekregen. Tevens biedt het input voor dialoog. Samen – raadsleden, bestuurders, medewerkers van de gemeenten en verbonden partijen, de samenleving en maatschappelijke organisaties – leren van de ervaringen die we opdoen bij de bouw van de nieuwe organisatie. Op basis van dit kompas en de opbrengst van de dialoog kan in 2019 een toekomstvisie voor de Hoeksche Waard worden geformuleerd.

1 / INLEIDING

/ 4

Excellente dienstverleningOp het gebied van (primaire) dienstverlening is de verhouding tussen samenleving en overheid al drastisch aan het veranderen. Met de intrede van de bedrijfsmatig georganiseerde overheid, gericht op efficiënt presteren, zijn inwoners zich meer gaan gedragen als consumenten. Daarbovenop is de samenleving meer divers geworden. Inwoners rekenen op het gebied van dienstverlening (denk aan paspoorten, vergunningen, voorzieningen enzovoort) meer en meer op een persoonlijke benadering (maatwerk) en willen geen ‘eenheidsworst’ meer ontvangen van de overheid. Ze verwachten van ons als gemeente dezelfde dienstverlening als van de beste bedrijven (denk aan Coolblue: ’Alles voor een glimlach’ en Bol.com: voor 23.00 uur besteld, morgen in huis).

Van diensteneconomie naar netwerksamenlevingEen andere duidelijke trend, is de overgang van de diensteneconomie naar de netwerk- en informatiesa-menleving. De vierde industriële revolutie (vervlechting van alles mede door technologische vooruitgang) is in volle gang en verandert de samenleving in rap tempo. Daarmee wijzigt ook de verhouding tussen gemeente, (groepen) inwoners en bedrijven. De netwerk- en informatiesamenleving wordt gebouwd op nieuwe ontwerpprincipes, andere (meer horizontale) manieren van (samen)werken en coproduceren wordt steeds nadrukkelijker ondersteund door digitale technologieën.

Van verzorgingsstaat naar participatiesamenlevingAls derde trend noemen we de overgang van de verzorgingsstaat naar de participatiesamenleving. Er ontstaan nieuwe netwerkverbanden (corporaties, buurtteams) die zelf initiatieven willen ontplooien en (op een andere manier) willen optrekken met de overheid. In de Hoeksche Waard zien we dit soort nieuwe netwerken al heel voorzichtig ontstaan: bijvoorbeeld bij het initiatief ‘buurt bestuurt’. Om als overheid goed te kunnen anticiperen op de participatiesamenleving is een open, adaptieve en flexibele houding noodzakelijk. Opvallend hierbij is dat de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (WRR) in 2017 concludeerde dat deze trend nog lang niet tot volwassenheid is gekomen en dat er voor gemeenten op dit punt nog veel werk aan de winkel is. Wij menen dat dit ook voor de Hoeksche Waard geldt.

Maatschappelijke polarisatieBij het benoemen van de trends willen we ook kort stilstaan bij de zogenaamde ‘maatschappelijke polarisatie’. Lange tijd leek Nederland een (relatief) egalitair land te worden waar de verschillen tussen bevolkingsgroepen klein waren. Het afgelopen decennium lijken echter nieuwe tweedelingen te ontstaan. De verschillende groepen houden sterk vast aan hun eigen mening en komen steeds meer tegenover elkaar te staan. Gemeenten krijgen te maken met gepolariseerde meningen en meer schuring tussen bevolkingsgroepen. De rol van verbinder wordt daarmee voor de gemeente groter.

Consumenten verwachten van ons als gemeente dezelfde dienstverlening als

van de beste bedrijven.

/ 5

2 / OMGEVINGSBEELD

(groepen) inwoners. Een overheid die dichtbij is en een bijdrage levert aan de binding tussen de vele horizontale netwerken in de samenleving. Maar ook een overheid die steeds nadrukkelijker inspeelt op de technologische ontwikkelingen.

Een belangrijke (nieuwe) opgave voor gemeenten is het werken aan een samenleving waar iedereen naar vermogen mee kan doen (de zogenaamde inclusieve samenleving). Een samenleving waar mensen tot hun recht komen. Het maakt daarbij niet uit welke culturele achtergrond, leeftijd, talenten of beperkingen iemand heeft. Thema’s als de participatiesamen-leving en maatschappelijke polarisatie spelen een belangrijke rol bij deze ontwikkeling. Maar het zegt ook iets over de wijze waarop het sociaal domein vormgeven moet worden. We helpen de inwoners die dat nodig hebben. Wij staan dicht bij hen en we spreken ze aan op hun mogelijkheden, niet op hun beperkingen. De inclusieve samenleving is ook voor de rijksoverheid een speerpunt. In het Regeerak-koord ‘Vertrouwen in de toekomst’ vraagt het kabinet gemeenten mensen levensbreed op weg te helpen op de gebieden maatschappelijke ondersteuning, zorg, inkomen en werk.

Het lijkt ons een illusie te veronderstellen dat deze ontwikkeling – in welke mate dan ook - aan de Hoeksche Waard voorbij gaat.

Invloed technologische ontwikkelingenIn dit overzicht van trends kan natuurlijk de grote invloed van de technologie niet ontbreken. Ontwikkelingen als big data, internet of things (waarbij er semi-intelligente apparaten worden gebruikt), robotisering en smart villages (waarbij informatietechnologie wordt gebruikt om dorpen te besturen en beheren) zullen een steeds grotere impact hebben op onze samenleving. Maar ook het werk van (de medewerkers van) onze gemeente zal drastisch veranderen door de technologische ontwikkelingen. Big data zal het werk van beleidsme-dewerkers sterk beïnvloeden. Door de robotisering kan een deel van de (primaire) dienstverlening in de toekomst wellicht worden overgenomen door machines. En de zogenaamde ‘smart homes’ (huisau-tomatisering) zullen het sociaal domein veranderen.

Veranderende rol gemeenteDe geschetste trends vragen een meer empathische en minder afstandelijke lokale overheid. Een gemeente die minder gericht is op procedures en regels, en beter inspeelt op de persoonlijke omstandigheden van

Ontwikkelingen als big data, internet of things, robotisering en smart villages zullen een steeds

grotere impact hebben op onze samenleving.

/ 6

Van oudsher kenmerkt de Hoeksche Waard zich door ondernemerszin. De bewoners van de Hoeksche Waard zien kansen en pakken zaken graag aan. Er heerst een sterke arbeidsethos en de volksaard is nuchter. Doordat de Hoeksche Waard letterlijk een eiland is, zijn mensen op elkaar aangewezen en staat zorg voor elkaar hoog in het vaandel. De Hoeksche Waard kent (mede daardoor) kleine, hechte gemeen-schappen met veelal een geheel eigen identiteit. De combinatie van ondernemerszin en de zorg voor elkaar maakt het eiland zeer aantrekkelijk voor gezinnen. Het is onze uitdaging deze twee kernkwaliteiten te koesteren en te ontwikkelen.

Hoewel de Hoeksche Waard gekenmerkt wordt door de kleine, hechte gemeenschappen, zijn de zestien dorpen en vele buurtschappen ook sterk met elkaar verbonden in samenleving en economie. De Hoeksche Waard vormt daarmee ook nadrukkelijk een eenheid.

De Hoeksche Waard bevindt zich in een bijzondere positie doordat het onderdeel uitmaakt van de nog steeds groeiende Zuidvleugel van de Randstad. Nu al, maar in de toekomst nog meer, zullen bewoners vanuit de Randstad naar de Hoeksche Waard komen voor de rust en de ruimte die zij in het stedelijk gebied steeds minder vinden. Hier liggen kansen voor recreatie en toerisme.

Hoewel de Hoeksche Waard een krachtige en gevarieerde economie kent, staat het eiland vooral bekend om de sterke, innovatieve landbouwsector. Veel innovaties op het gebied van landbouw, functionele agrobiodiversiteit en agrarisch natuurbeheer zijn doorontwikkeld in de Hoeksche Waard. Hierdoor is veel kennis en kunde aanwezig. De regio Hoeksche Waard heeft daarmee alle sleutels in handen om zowel nationaal als internationaal koploper te zijn in duurzame en innovatieve landbouw.

3 KERNKWALITEITEN VAN DE HOEKSCHE WAARD

Doordat de Hoeksche Waard letterlijk een eiland is, zijn mensen op elkaar aangewezen en staat zorg voor elkaar hoog in het vaandel.

/ 7

In 2017 is (inhoudelijk) bepaald wat nodig is om de kernkwaliteiten van de Hoeksche Waard te behouden en uit te bouwen (uitgewerkt in de Gebiedsagenda Hoeksche Waard, het Gebiedsprogramma Hoeksche Waard en het rapport ‘Samenhang der Dingen’). Hierin worden de volgende opgaven benoemd:• Vitale dorpen en een actieve samenleving.• Vitaal economische klimaat.• Duurzaam, energieneutraal en klimaatadaptief.• Bereikbaar, nabij en toegankelijk.• Sterke en aangename omgevingskwaliteit.• Duurzame innovatieve landbouw.

Het droombeeld voor 2025 is een vitale Hoeksche Waard waar het goed wonen, werken en vertoeven is. Waar iedereen mee doet en tot zijn recht komt. Er zijn grote stappen gezet op het gebied van duurzaamheid. De interne en externe ontsluiting is verbeterd. De landschappelijke kwaliteit is behouden en doorontwikkeld.

Om de opgaven integraal te kunnen aanpakken, is het van belang om voor de omgeving een aantrekkelijke Hoeksche Waard te zijn.

Drie vliegwielen fungeren als motor voor het realiseren van ons droombeeld:

• Hoeksche Waard: een gezinseiland.• Hoeksche Waard: sociaal en verbonden.• Hoeksche Waard: voedingsbodem voor de Randstad.

De vliegwielen trekken de aandacht en leveren inspiratie en drive op voor bestuurders en ambtenaren. 4.1 Een gezinseilandDe Hoeksche Waard is een prachtige en veilige plek om te wonen. In het bijzonder voor (startende en jonge) gezinnen zijn we een aantrekkelijk eiland. Dat vertellen we nog niet vaak genoeg. Daarom is het nodig dat de Hoeksche Waard zich veel meer gaat profileren buiten de regio, waardoor meergezinnen ervoor kiezen om te wonen (en werken) in de Hoeksche Waard. Een toename van deze bevolkingsgroep heeft een positief effect op samenleving en economie.

4 / DROOMBEELD HOEKSCHE WAARD

8

4.2 Sociaal en verbondenDe Hoeksche Waard zet in op de inclusieve samenleving (iedereen doet mee). Uitgangspunt hierbij is dat onze inwoners zoveel mogelijk zelf de regie houden over hun leven en directe leefomgeving. We zorgen er daarnaast met elkaar voor dat de inwoners die (tijdelijk) hulp nodig hebben, dit ook zo adequaat mogelijk aangereikt krijgen. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt helpen we bij het vinden van een baan. Niemand valt tussen wal en schip. Iedereen doet mee in de Hoeksche Waard!

We staan voor een samenleving waarin inwoners daadwerkelijk iets voor anderen kunnen betekenen. Inwoners, verenigingen, maatschappelijke organisaties, onderwijs, bedrijfsleven en overheid zijn echt verbonden met elkaar. Men kent elkaar. Van daaruit wordt gewerkt aan de gezamenlijke opgaven in de wijken, kernen en de Hoeksche Waard. Een goede saamhorigheid zorgt ervoor dat de kernen vitaal blijven en men langer, tevreden en met minder zorg kan blijven wonen, werken én deelnemen in de samenleving.

4.3 Voedingsbodem voor de randstad.Dit vliegwiel appelleert aan de voor iedereen herkenbare kwaliteit van de Hoeksche Waard als voedselproducent. Deze kwaliteit wordt verbonden aan zeer aansprekende, actuele maatschappelijke thema’s (zoals consumentenvertrouwen in relatie tot voedselkwaliteit). Hiermee trekken we de landbouw uit een vaak als ouderwets ervaren context, naar een eigentijdse sfeer. Dat levert een spin-off naar andere terreinen (aantrekken bezoekers uit de stad, educatie, innovatie). De Hoeksche Waardse landbouw kan daarmee uitgroeien tot inspiratiebron voor iedere inwoner, jong en oud. Iets waarover met trots wordt verteld op verjaardagen.

Daarin zijn wij als gemeente altijd dichtbij. Niet voor niets willen we participatief en dorps- en wijkgericht werken.

Een tweede kernelement is de externe focus. Om de Hoeksche Waard te laten groeien en bloeien, moeten we als gemeente kunnen inspelen op kansen. En we moeten proactief zoeken naar samenwerkingen met voor onze gemeente interessante partners (netwerkend werken).

5.2 KernwaardenMet een set van gewenste kernwaarden geven we richting aan het handelen van alle medewerkers en bestuurders die in onze gemeente (komen te) werken. De kernwaarden zeggen zowel iets over het karakter als de ambities van de gemeente Hoeksche Waard. Uit de focussessies komt de volgende voorlopige set aan kernwaarden naar voren:• Vakmanschap• Persoonlijk• Ambitieus• Nieuwsgierig • Flexibel• Durf

Op deze plek komen de in hoofdstuk vier beschreven opgaven, dromen en vliegwielen samen in een missie. Deze missie is een kort en krachtig statement dat inspiratie en richting geeft aan onze medewerkers. Daarvan afgeleid formuleerden we enkele passende kernwaarden die richting geven aan ons handelen.

5.1 MissieOp basis van de gesprekken met raadsleden, bestuurders en medewerkers komen we tot de volgende (voorlopige) missie:

In deze missie zitten twee kernelementen van onze ambities verweven. Ten eerste onze intentie om de krachten en behoeften van onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties centraal te stellen. Als gemeente zijn we onderdeel van de Hoeksche Waardse samenleving en voegen we vanuit verschillende rollen waarde toe.

5 / ONS KOMPAS

Werken aan een gewenste identiteit werkt alleen als deze herkend en gedragen wordt. De missie en

kernwaarden zoals deze er nu liggen, zijn niet tot stand gekomen door een brede dialoog met onze

medewerkers, bestuurders en externe stakeholders. Dat zou natuurlijk wel het beste zijn. De reden

hiervoor is simpel: hier hadden we geen tijd voor. De werkgroepen moeten snel aan de slag met deze

visie en dat geeft weinig ruimte voor een uitgebreide dialoog met alle in- en externe betrokkenen.

Het is natuurlijk ook niet zo dat deze identiteit uit de lucht gegrepen is. Er zijn sessies geweest met de

werkgroep en twee bijeenkomsten met medewerkers en projectleiders. We willen benadrukken dat die

brede dialoog over onze identiteit er zeker nog gaat komen. Uitstel is dus geen afstel. De geformuleerde

missie en kernwaarden zijn een eerste voorzet, niet meer en niet minder

‘ Dichtbij, in verbinding met de omgeving’

/ 10

> 5.3.1 Wij zijn 100% dienstverlenendDeze pijler richt zich op de primaire producten en diensten (paspoorten, vergunningen, beheer openbaar gebied) van de gemeente. Onze inwoners verwachten 100% dienstverlening van ons. En terecht. Wij vinden dat onze inwoners hier ook op mogen rekenen. Wat ons betreft zijn wij dan ook 100% dienstverlenend, tot aan de keukentafel.

Dit betekent dat we onze dienstverlening (indien gewenst) dichtbij de mensen aanbieden. Met het thuisbezorgen van paspoorten is hiermee al een mooie eerste stap gezet in de Hoeksche Waard. We spreken verder bewust niet van 100% dienstverlening, maar van 100% dienstverlenend. Een subtiel verschil misschien: maar voor ons zijn houding en gedrag van onze medewerkers leidend bij de dienstverlening. Honderd procent dienstverlenend zijn, is voor onze medewerkers ‘way of living’.

Deze kernwaarden worden hier bewust niet verder uitgewerkt. Het vertalen en verinnerlijken van deze waarden naar de werkpraktijk doen we namelijk samen!

5.3 Wat betekent dit voor ons als gemeente?Of de droom waargemaakt kan worden, wordt slechts voor een deel bepaald door de gemeente. Zoals eerder geschetst, de gemeente gaat steeds nadrukkelijker onderdeel uitmaken van de meer en meer horizontaal georganiseerde netwerk-/participatiesamenleving. De gemeente heeft daarbij – als ze dat al zou willen - lang niet altijd doorzettings-macht meer. Maar als wij door onze oogharen kijken naar de trends, de kernkwaliteiten van de Hoeksche Waard en de geformuleerde opgaven, dan zien wij drie pijlers die passen bij de trends en optimaal kunnen bijdragen aan de realisatie van de geformuleerde droom. Ze vormen daarmee ons kompas!

De drie pijlers zijn:• We zijn 100% dienstverlenend.• We werken kerngericht.• Onze focus is extern gericht.

/ 11

> 5.3.2 Kerngericht WerkenKerngericht Werken staat voor het faciliteren van overheids- en burgerparticipatie, waardoor behoeften, energie, kennis en kracht in onze samenleving kunnen vrijkomen. Daarmee willen we prikkelen tot het nemen van initiatieven, breed toegankelijk zijn en eigenaarschap versterken. Soms zal het initiatief volledig uit de samenleving komen (overheidsparticipatie), soms zal het (eerste) initiatief nog (voor een deel) bij de gemeente liggen (burgerparticipatie). In de kern maakt dit ook niet uit: als de initiatieven en aanwezige energie maar tot wasdom komen.

Kerngericht Werken is van toepassing op alle beleidsterreinen (sociaal domein, omgevingstaken enzovoort). Het vraagt van zowel bestuurders als ambtenaren om flexibiliteit, waarbij we afhankelijk van de situatie en context wisselende rollen vervullen (verbinden, faciliteren, adviseren en inspireren).

> 5.3.3 Externe focusDe nieuwe economische, maatschappelijke en bestuurlijke realiteit manifesteert zich op alle schaalniveaus (kernen, Hoeksche Waard en bovenregionaal). Naast de focus op de Hoeksche Waard richten we ons in toenemende mate op bovenregionaal niveau, zoals bijvoorbeeld de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH)en de Zuid-Hollandse Delta. Daarnaast is de samenwerking met West-Brabant van belang. Wij kennen onze omgeving en weten wat de Hoeksche Waard de omgeving te bieden heeft.

/ 12

MENS & ORGANISATIE

De toekomstige organisatie is voldoende flexibel ingericht om (integraal) te kunnen inspelen op wat er buiten speelt (in de kernen, maar ook (boven)regionaal). Dit betekent een organisatie die: opgavegericht en netwerkend werkt, creatief is, samenwerkt, zelforganiserend vermogen heeft, strategisch opereert, loslaat en vertrouwt, communicatief is en leert (door te doen). De organisatie geeft ruimte aan talentontwikkeling en de gemeente is een inspirerende en aantrekkelijke werkgever. Er is ruimte om te evalueren en leren.

Door de schaalsprong naar 85.000 inwoners wordt de gemeente Hoeksche Waard een grote werkgever in dit gebied. De gemeente kan zich daarmee nadrukkelijker als een aantrekkelijke werkgever positioneren.

COMMUNICATIE

Communicatie speelt een cruciale rol bij het realiseren van de ambities. Communicatie draagt bij aan de externe oriëntatie door invulling te geven aan thema’s als positionering, regiobranding, stakeholdermanagement, doelgroepenanalyse en online monitoring en analyse. Ook speelt communicatie een belangrijke rol bij het informeren en betrekken van medewerkers en inwoners. Centrale begrippen hierbij zijn bijvoorbeeld (online en offline) participatie, verinnerlijken van de missie en waarden en programma- en projectcommunicatie.

Wat betekent dit voor onze manier van werken? Wat betekent dit voor onze manier van werken? In deze paragraaf doen we enkele richtinggevende suggesties die de werkgroepen moeten benutten. We doen dit zeer beknopt, om de werkgroepen optimaal ruimte te bieden bij hun uitwerking. Ook geven we enkele aandachtspunten mee voor de besturingsfilosofie.

Dit jaar wordt de nieuwe organisatie van de gemeente vormgegeven. Op 1 januari 2019 gaat deze van start. Het is niet alleen de schaalsprong die voor veel verandering gaat zorgen. Zoals in dit kompas beschreven, gaat het zeker ook om de verandering in houding en gedrag die bestuurders en medewerkers zich eigen zullen moeten maken. Dit gebeurt niet van de een op de andere dag. Voor cultuurverandering is langere tijd nodig. Een aantal zaken zullen moeten worden geregeld voor 1 januari 2019. Andere zaken kunnen later in gang gezet worden. Belangrijk is dat we een lerende organisatie zijn. De cultuur groeit. 6.1 Input voor de werkgroepenDIENSTVERLENING

Persoonlijk, dichtbij, ‘ontmoeten en verbinden’ en gastvrij, zijn termen die wat ons betreft passen bij het begrip 100% dienstverlenend. Midden in de samenleving, snel, oplossingsgericht, regel-arm en betrouwbaar. Altijd op zoek naar de vraag achter de vraag.

6 / UITWERKING

/ 13

Voor cultuurverandering is langere tijd nodig.

FINANCIËN

De aanpak van de maatschappelijke opgaven van de toekomst vragen een andere manier van handelen van gemeenten en zodoende ook een ander financieringssysteem. Meer flexibiliteit binnen de opgaven betekent ook een andere manier van sturen vanuit het college en gemeenteraad. De financiële huishouding dient daarbij voldoende flexibel te zijn. Wij realiseren ons daarbij dat het financiële systeem te allen tijde moet blijven voldoen aan wet- en regelgeving.

HUISVESTING

De missie is om dichtbij de samenleving te zijn. Een belangrijke pijler daarbij is het kerngericht werken. Ontmoeten is daarvoor een randvoorwaarde (gepland en ongepland). Het huisvestingsconcept moet dit faciliteren. Termen die daarbij horen zijn: flexibel, uitnodigend en multifunctioneel. Omdat we als gemeente Hoeksche Waard duurzaam en energieneutraal willen zijn, geldt dit ook voor de huisvesting.

ICT

Informatiemanagement krijgt binnen het ICT-beleid een steeds prominentere rol. Het maakt het bijvoorbeeld mogelijk big data te benutten voor beleidsontwikkeling. De inrichting van ICT moet dit volwaardig mogelijk maken. ICT dient verder de flexibiliteit van de organisatie te ondersteunen. De werkprocessen worden optimaal (digitaal) ondersteund, ook op gebied van kerngericht werken. Op locatie werken, wordt vanzelfsprekend mogelijk gemaakt. ICT versterkt de dienstverlening optimaal (onder andere met een klantvolgsysteem). Het beheer en de beveiliging zijn op orde.

IN- EN UITBESTEDING

De gemeente voert de taken zelf uit, wanneer dit ons dichter bij onze inwoners brengt. In onze missie is niet voor niets opgenomen dat we nabij willen zijn als gemeente. Dit is echter geen wet van Meden en Perzen. Uitbesteden kan overwogen worden als een partner over meer expertise beschikt, waardoor de kwaliteit toeneemt (zo mogelijk tegen lagere kosten) en dit de missie van de gemeente ondersteunt.

/ 14

6.2 BesturingsfilosofieHet werk van de gemeente Hoeksche Waard krijgt een (nog) grotere diversiteit dan nu het geval is (mede door het Kerngericht Werken). Deze diversiteit vraagt om een organisatie-inrichting en aansturing die past bij de aard van deze verschillende activiteiten. We onderscheiden grofweg twee typen activiteiten: die waarbij klantgerichtheid (dienstverlening) voorop staat en die waarbij de maatschappelijke opgave (Kerngericht Werken en externe focus) leidend is. Hierbij spreken we wel van opgavegericht werken. We benadrukken hierbij dat beide type activiteiten voor ons even waardevol en belangrijk zijn voor het goed functioneren van een gemeente. Maar ze verschillen wel qua rollen, competenties en houding en gedrag.

Bij de werkprocessen van dienstverlening staan de klant, het product (de dienst) en het permanent verbeteren van de dienstverlening centraal. We leveren diensten en producten die de inwoner niet zelf kan of mag regelen of produceren. Bij dit type werk is standaardiseren en digitaliseren juist nodig om maatwerk te kunnen leveren en de doelstellingen persoonlijk, dichtbij, ‘ontmoeten en verbinden’ en gastvrij te kunnen bereiken.

Opgavegericht werken is vaak niet zomaar te standaardiseren en vraagt veel eerder om maatwerk. De maatschappelijke context en onze rol en

werkwijze kan per opgave sterk verschillen. Wij zien hierbij ook een nadrukkelijk verschil tussen taken die passen bij het Kerngericht Werken en taken de passen bij de externe focus.

Bij het Kerngericht Werken zijn (groepen) inwoners leidend en heeft onze organisatie vaak een meer afwachtende of faciliterende rol. Het gaat er daarbij om de vraag achter de vraag te vinden, te luisteren, het goede gesprek te voeren en te faciliteren.

Bij taken die passen bij de externe focus heeft de gemeente veelal een regisserende en/of actieve trekkende rol. We kiezen telkens de werk- en aansturingsvormen die hierop aansluiten. Hierbij hoort een meer ‘horizontale sturing’, gericht op het behalen van een doel, een resultaat op ons eiland. Onze professie staat niet centraal, maar slechts daar ten dienste van.

Wij hopen dat de te ontwikkelen besturingsfilosofie en organisatiestructuur helpen om vorm te geven aan onze missie ‘Dichtbij, in verbinding met de omgeving’. Een filosofie en structuur die niet be-perkend zijn in het realiseren van onze (integrale) opgaven, maar de geschetste grote diversiteit juist optimaal ondersteunen.

/ 15

Het werk van de gemeente Hoeksche Waard krijgt een (nog)

grotere diversiteit dan nu het geval is (mede door het Kerngericht Werken).

Deze diversiteit vraagt om een organisatie-inrichting en aansturing

die past bij de aard van deze verschillende activiteiten.