Koncepcja budowy szerokopasmowej infrastruktury ... fileWrzesie ń 2009 Koncepcja budowy szerokopasmowej infrastruktury teleinformatycznej w mie ście Lesznie

Wrzesień 2009

Koncepcja budowy

szerokopasmowej infrastruktury

teleinformatycznej

w mie ście Lesznie

Koncepcja budowy szerokopasmowej infrastruktury teleinformatycznej w mieście Lesznie

2

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI .......................................................................................................................................... 2

SPIS ILUSTRACJI .................................... .............................................................................................. 7

SPIS TABEL ......................................... .................................................................................................. 8

1 ISTOTA I CELE PRZEDSIĘWZIĘCIA............................................................................................ 9

2 ODNIESIENIE DO STRATEGII I PLANÓW ROZWOJU REGIONU I KRAJU. ........................... 10

2.1 PLAN DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ROZWOJU SZEROKOPASMOWEJ INFRASTRUKTURY DOSTĘPOWEJ DLA

USŁUG SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO W POLSCE NA LATA 2007-2013 .......................................... 10

2.2 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. .............................. 11

2.3 PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA – PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU

CYFROWEMU – EINCLUSION.................................................................................................................. 14

3 ANALIZA OTOCZENIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO PROJEKTU ORAZ POTRZEB

MIASTA W ZAKRESIE INFRASTRUKTURY SZEROKOPASMOWEJ... ............................................ 17

3.1 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA DEMOGRAFICZNO-GOSPODARCZA MIASTA .................................... 17

3.2 STRUKTURA I ILOŚĆ POTENCJALNYCH ABONENTÓW W PODSTAWOWYCH JEDNOSTKACH

ADMINISTRACYJNYCH - ZESTAWIENIE DANYCH ....................................................................................... 17

4 ANALIZA LOKALNEGO RYNKU OPERATORÓW ISP............. ................................................. 18

4.1 WYKAZ DZIAŁAJĄCYCH OPERATORÓW ...................................................................................... 19

4.2 ANALIZA POD KĄTEM MOśLIWOŚCI I ZAKRESU WSPÓŁPRACY

PRZY BUDOWIE I EKSPLOATACJI SIECI.................................................................................................... 19

4.3 ZASIĘG GEOGRAFICZNY SIECI OPERATORÓW ............................................................................ 28

4.4 ANALIZA CEN HURTOWYCH I DETALICZNYCH W ZAKRESIE DOSTĘPU DO INTERNETU ..................... 29

4.4.1 Ceny hurtowe................................................................................................................... 29

4.4.2 Ceny detaliczne ............................................................................................................... 30

5 OPTYMALIZACJA I OPIS STRUKTURY FIZYCZNEJ SIECI W RE KOMENDOWANYM

ROZWIĄZANIU. .................................................................................................................................... 30

5.1 ANALIZA I WYBÓR TECHNOLOGII BUDOWY INFRASTRUKTURY FIZYCZNEJ SIECI. ............................ 31

5.2 RODZAJE INFRASTRUKTURY ŚWIATŁOWODOWEJ DLA POTRZEB SIECI TELEKOMUNIKACYJNEJ ....... 34

5.2.1 Sieć kablowa prowadzona w rurociągu kablowym własnym ........................................... 34

5.2.2 Sieć kablowa prowadzona w rurociągu wtórnym w kanalizacji obcej.............................. 38

5.3 PROPONOWANA STRUKTURA SIECI METRO – WARIANT 1. ......................................................... 38

5.3.1 Warstwa szkieletowa sieci ............................................................................................... 38

5.3.2 Warstwa dystrybucyjna sieci............................................................................................ 41

5.4 PROPONOWANA STRUKTURA SIECI METRO – WARIANT 2 .......................................................... 41

5.4.1 Warstwa szkieletowa sieci ............................................................................................... 41


3

5.4.2 Warstwa dystrybucyjna sieci............................................................................................ 42

5.5 WĘZŁY SIECI .......................................................................................................................... 43

5.5.1 Lokalizacja węzłów sieci warstwy dystrybucyjnej ............................................................ 43

5.5.2 Wymagania techniczne i technologiczne dla pomieszczeń węzłów sieci ....................... 46

5.5.2.1 Węzeł główny .......................................................................................................... 47

5.5.2.2 Węzły szkieletowo-agregacyjne.............................................................................. 50

5.5.2.3 Węzły dystrybucyjne ............................................................................................... 54

5.5.3 Wymagania dla realizacji funkcji kolokacji w węzłach sieci ............................................. 56

5.5.3.1 Węzeł główny .......................................................................................................... 57

5.5.3.2 Węzły szkieletowo-agregacyjne.............................................................................. 58

5.5.3.3 Węzły dystrybucyjne ............................................................................................... 59

5.6 FIZYCZNA INTEGRACJA PLANOWANEJ STRUKTURY Z OTOCZENIEM TELEINFORMATYCZNYM .......... 60

5.6.1 Operatorskie punkty styku z dostawcami usług w sieciach krajowych............................ 60

5.6.1.1 Sieć Internet ............................................................................................................ 61

5.6.1.2 Infrastruktura punktu styku z dostawcami hurtowego dostępu do Internetu........... 61

5.6.1.3 ZałoŜenia obsługi ruchu wymienianego z globalną siecią internetową .................. 61

5.6.1.4 Inne sieci telekomunikacyjne .................................................................................. 62

5.6.2 Punkty styku z operatorami lokalnymi ............................................................................. 62

5.6.3 Punkty styku dedykowane dla dostawców treści............................................................. 63

5.7 PLANOWANE POŁĄCZENIA MIĘDZY WĘZŁAMI SIECI MIEJSKIEJ...................................................... 65

5.7.1 Wariant I........................................................................................................................... 65

5.7.2 Wariant II.......................................................................................................................... 67

6 PROJEKT PAKIETU USŁUG MO śLIWYCH DO REALIZACJI W PLANOWANEJ SIECI......... 68

6.1 USŁUGI DLA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I ADMINISTRACJI .................................. 68

6.1.1 Centrum danych/zapasowe centrum danych .................................................................. 68

6.1.1.1 Centralna serwerownia systemów UM Leszno....................................................... 69

6.1.1.2 Archiwizacja i replikacja danych dla potrzeb UM Leszno ....................................... 72

6.1.2 Miejska sieć szkieletowa IP/Ethernet .............................................................................. 73

6.1.2.1 Wirtualne sieci LAN................................................................................................. 73

6.1.2.2 Telefonia pakietowa VoIP ....................................................................................... 74

6.1.2.3 Callcenter VoIP ....................................................................................................... 75

6.1.2.4 Komunikatory internetowe ...................................................................................... 76

6.1.2.5 Bezpieczna poczta elektroniczna............................................................................ 76

6.1.2.6 Wideopołączenia..................................................................................................... 77

6.1.2.7 Środowisko pracy grupowej .................................................................................... 78

6.1.2.8 Elektroniczny obieg dokumentów ........................................................................... 78

6.1.2.9 Podpis elektroniczny ............................................................................................... 79

6.1.2.10 Sieciowe systemy księgowo-finansowe .................................................................. 79

6.1.2.11 Elektroniczne systemy kadrowe i ewidencji czasu pracy........................................ 80

6.1.2.12 System Informacji o Terenie ................................................................................... 80


4

6.1.2.13 E-learning dla pracowników UM ............................................................................. 81

6.1.2.14 Scentralizowany dostęp do Internetu...................................................................... 82

6.1.2.15 Wideomonitoring miejski ......................................................................................... 83

6.1.2.16 Sterowanie sygnalizacją uliczną ............................................................................. 84

6.1.2.17 Zarządzanie oświetleniem ulicznym ....................................................................... 84

6.1.2.18 Sieci jednostek podległych...................................................................................... 85

6.1.2.19 Sieci innych jednostek administracyjnych i samorządowych.................................. 86

6.2 USŁUGI DLA MIESZKAŃCÓW ..................................................................................................... 86

6.2.1 Dostęp do sieci Internet i usługi internetowe ................................................................... 86

6.2.1.1 Socjalny dostęp do Internetu .................................................................................. 86

6.2.1.2 Publiczne punkty dostęp do Internetu..................................................................... 87

6.2.1.3 Podcasting .............................................................................................................. 87

6.2.1.4 E-biblioteka ............................................................................................................. 88

6.2.2 Edukacja .......................................................................................................................... 88

6.2.2.1 Scentralizowany i zunifikowany dostęp do Internetu dla placówek edukacyjnych . 88

6.2.2.2 Dostęp do zdalnego nauczania dla osób indywidualnych ...................................... 89

6.2.2.3 Punkty styku z sieciami akademickimi .................................................................... 89

6.2.2.4 Telekonferencje dla kadry nauczycielskiej i zarządzającej placówkami

edukacyjnymi............................................................................................................................ 89

6.2.3 Telemedycyna.................................................................................................................. 89

6.2.3.1 Systemy zdalnego odczytu urządzeń monitorujących ............................................ 89

6.2.3.2 Połączenia telekonferencyjne ................................................................................. 90

6.2.3.3 Dystrybucja i archiwizacja danych i obrazów związanych

z diagnostyką medyczną .......................................................................................................... 90

6.2.4 System informacji miejskiej w technologii Digital Signage .............................................. 91

6.2.5 Karta miejska i mikropłatności ......................................................................................... 92

6.3 USŁUGI DLA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH............................................................................. 93

6.3.1 Wirtualne centrum danych ............................................................................................... 93

6.3.2 Miejska pasywna optyczna sieć szkieletowa................................................................... 94

6.3.3 Usługi transmisji danych dla biznesu............................................................................... 95

6.3.3.1 Miejskie sieci korporacyjne ..................................................................................... 96

6.3.3.2 Punkty styku z sieciami krajowymi.......................................................................... 96

6.3.3.3 Hurtowy dostęp do Internetu................................................................................... 96

6.3.3.4 Systemy wideomonitoringu, zdalnego monitoringu

systemów alarmowych i ochrony obiektów .............................................................................. 96

6.3.3.5 Transmisja dla systemów telemetrycznych............................................................. 96

6.3.3.6 Miejska sieć szkieletowa dla telewizji cyfrowej ....................................................... 97

7 KONCEPCJA ROZWIĄZAŃ TECHNICZNYCH SIECI W WARSTWIE SZKIELETOWEJ I

DYSTRYBUCYJNEJ..................................... ........................................................................................ 97

7.1 KONCEPCJA SYSTEMU TELETRANSMISYJNEGO ......................................................................... 97


5

7.2 CHARAKTERYSTYKA I WYMAGANIA TECHNICZNE DLA URZĄDZEŃ AKTYWNYCH SIECI ................... 101

7.2.1 Wymagania dla urządzeń rdzenia sieci ......................................................................... 103

7.2.1.1 Wymagania ogólne dla urządzeń rdzenia sieci .................................................... 104

7.2.1.2 Wymagania szczegółowe dla urządzeń rdzenia sieci........................................... 107

7.2.1.3 Mechanizmy niezawodnościowe rdzenia sieci ..................................................... 109

7.2.2 Wymagania dla urządzeń agregujących........................................................................ 109

7.2.2.1 Wymagania ogólne dla urządzeń agregujących ................................................... 110

7.2.2.2 Wymagania szczegółowe dla urządzeń agregujących ......................................... 110

7.2.3 Wymagania dla urządzeń warstwy dystrybucyjnej ........................................................ 111

7.2.3.1 Ogólne wymagania techniczne dla urządzeń dystrybucyjnych ............................ 112

7.2.3.2 Mechanizmy niezawodnościowe i bezpieczeństwa warstwy dystrybucyjnej ........ 113

7.2.3.3 Wymagania szczegółowe dla urządzeń warstwy dystrybucyjnej.......................... 113

7.2.4 Wymagania ogólne dla urządzeń brzegowych sieci...................................................... 118

7.2.4.1 Wymagania ogólne dla routera brzegowego BGP................................................ 118

7.2.4.2 Wymagania ogólne dla urządzeń firewall ............................................................. 119

7.3 KONCEPCJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA SIECIĄ ........................................................................... 121

7.3.1 Wymagania dla sprzętu aktywnego i oprogramowania Centrum Zarządzania Siecią .. 121

7.3.1.1 Ogólne wymagania dla systemu zarządzającego siecią ...................................... 121

7.3.1.2 Wymagania dla oprogramowania zarządzającego urządzeniami w sieci............. 122

7.3.1.3 Wymagania na urządzenie systemu monitoringu i analizy zdarzeń w sieci ......... 123

7.3.1.4 Wymagania dla systemu autentykacji, autoryzacji oraz accoutingu..................... 124

7.3.2 System paszportyzacji sieci........................................................................................... 125

7.3.2.1 Wymagania dla systemu paszportyzacji ............................................................... 125

7.4 OPCJONALNE ROZWIĄZANIA NA POTRZEBY PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH................................. 126

7.4.1 Rozwiązania aktywne .................................................................................................... 126

7.4.2 Rozwiązania pasywne ................................................................................................... 126

7.5 ISTNIEJĄCE CENTRA DANYCH SIECI TRANSMISJI DANYCH ......................................................... 127

7.6 ISTNIEJĄCE STYKI Z SIECIAMI ZEWNĘTRZNYMI ......................................................................... 127

7.7 STANDARDY SPRZĘTOWE SIECI TRANSMISJI DANYCH .............................................................. 128

7.8 APLIKACJE SIECIOWE WDROśONE I PLANOWANE ..................................................................... 128

7.9 CENTRA DANYCH ................................................................................................................. 128

8 PUBLICZNE USŁUGI DOSTĘPU DO INTERNETU.................................................................. 129

8.1 PUBLICZNE PUNKTY DOSTĘPU DO INTERNETU......................................................................... 129

8.1.1 Lokalizacja ..................................................................................................................... 129

8.1.2 Zakres usług .................................................................................................................. 129

8.1.3 Rozwiązania techniczne ................................................................................................ 130

8.1.3.1 Publiczne Punkty Dostępu do Internetu w technologii radiowej – HotSpot .......... 130

8.1.3.2 Stacjonarne Publiczne Punkty Dostępu do Internetu - Infokiosk.......................... 131

8.1.3.3 Stacjonarne Publiczne Punkty Dostępu do Internetu - Komputer publiczny ........ 135

8.2 BEZPŁATNY DOSTĘP DO INTERNETU....................................................................................... 136


6

8.2.1 Analiza potrzeb na podstawie badań sondaŜowych...................................................... 137

8.2.2 Definicje „Internetu socjalnego” ..................................................................................... 138

8.2.3 Rozwiązania techniczne i organizacyjne ....................................................................... 139

8.2.3.1 Nakłady na budowę radiowej sieci transmisyjnej dla potrzeb

realizacji usługi „Internet socjalny” ......................................................................................... 140

8.2.3.2 Koszty eksploatacji staremu sieci radiowej dla usługi „Internet socjalny”............. 145

9 ZESTAWIENIE NAKŁADÓW NA BUDOW Ę SIECI W CZĘŚCI PASYWNEJ I AKTYWNEJ ... 147

9.1 ZESTAWIENIE NAKŁADÓW NA BUDOWĘ SIECI – WARIANT I ....................................................... 147

9.2 ZESTAWIENIE NAKŁADÓW NA BUDOWĘ SIECI – WARIANT II ...................................................... 148

10 PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ BUDOWY SIECI DOSTĘPOWEJ „OSTATNIEJ MILI” DLA

OPERATORÓW LOKALNYCH ............................... ........................................................................... 149

10.1 PASYWNA SIEĆ OPTYCZNA (PON) ......................................................................................... 150

10.1.1 Standard ITU-T G.984 GPON ................................................................................... 151

10.1.2 Standardy IEEE 802.3ah (GEPON) oraz 802.3av (10GEPON)................................ 151

10.2 ŚWIATŁOWÓD DO BUDYNKU (FTTB) W POŁĄCZENIU Z DYSTRYBUCJĄ

FAST ETHERNET 100BASE-T ............................................................................................................. 152

10.3 ŚWIATŁOWÓD DO DOMU (FTTH) – BEZPOŚREDNIA TRANSMISJA OPTYCZNA DO ABONENTÓW

(ACTIVE ETHERNET) .......................................................................................................................... 152

11 EKSPLOATACJA I UTRZYMANIE SIECI .................... ............................................................. 154

11.1 OPERATOR INFRASTRUKTURY – ROLA I ZAKRES CZYNNOŚCI.................................................... 155

11.2 OSZACOWANIE KOSZTÓW UTRZYMANIA I EKSPLOATACJI SIECI.................................................. 157

11.3 UWARUNKOWANIA PRAWNE DZIAŁALNOŚCI OPERATORSKIEJ.................................................... 158

12 ASPEKTY KOMERCJALIZACJI SIECI ...................... ............................................................... 159

12.1 USŁUGI MOśLIWE DO SPRZEDAśY W SIECI............................................................................... 160

12.1.1 Usługi dostępu do krajowej sieci Internet (dostęp hurtowy do Internetu).................. 161

12.1.2 Usługi transmisji sygnałów wizyjnych........................................................................ 161

12.1.3 Usługi transmisji punkt-punkt .................................................................................... 162

12.1.4 Usługi dzierŜawy zasobów pasywnych

(kanalizacji teletechnicznej, ciemnych włókien).......................................................................... 162

12.1.5 Usługi kolokacji.......................................................................................................... 162

12.2 OSZACOWANIE POTENCJALNYCH PRZYCHODÓW Z DZIAŁALNOŚCI KOMERCYJNEJ ...................... 162

13 REKOMENDACJE ....................................... .............................................................................. 163

14 PODSUMOWANIE I WNIOSKI ............................. ..................................................................... 163

ZAŁĄCZNIK 1 ..................................................................................................................................... 165


7

Spis ilustracji

RYSUNEK 4-1. ZASIĘG GEOGRAFICZNY OPERATORÓW ............................................................................... 28 RYSUNEK 5-1. KONSTRUKCJA MIKROKABLA............................................................................................... 40 RYSUNEK 5-2. PRZYKŁADOWE WYPOSAśENIE WĘZŁA GŁÓWNEGO............................................................... 48 RYSUNEK 5-3. PRZYKŁADOWE WYPOSAśENIE WĘZŁA SZKIELETOWEGO W2................................................. 52 RYSUNEK 5-4. PRZYKŁADOWE WYPOSAśENIE WĘZŁA SZKIELETOWEGO W3 I W4......................................... 53 RYSUNEK 5-5. PRZYKŁADOWE WYPOSAśENIE WĘZŁA DYSTRYBUCYJNEGO .................................................. 55 RYSUNEK 6-1. INSTALACJA KAMER MONITORINGU MIEJSKIEGO ZINTEGROWANYCH Z GŁOŚNIKAMI ................. 83 RYSUNEK 6-2. PRZYKŁADOWE ZASTOSOWANIE SYSTEMU DIGITAL SIGNAGE................................................. 91 RYSUNEK 6-3. PRZYKŁADOWE ZASTOSOWANIE DIGITAL SIGNAGE ............................................................... 92 RYSUNEK 6-4. OGÓLNY SCHEMAT SYSTEMU KARTY MIEJSKIEJ.................................................................... 93 RYSUNEK 7-1. SCHEMAT SIECI MIEJSKIEJ W PODSTAWOWEJ KONFIGURACJI ................................................ 98 RYSUNEK 7-2. SCHEMAT POŁĄCZEŃ LOGICZNYCH SIECI ............................................................................. 99 RYSUNEK 7-3.POTENCJALNY KIERUNEK EWOLUCJI SIECI MIEJSKIEJ W LESZNIE – SCHEMAT PRZYKŁADOWEJ

SIECI MPLS-TE............................................................................................................................. 101 RYSUNEK 7-4. SCHEMAT SIECI MIEJSKIEJ W WERSJI ROZSZERZONEJ DO 2X10GB/S W SZKIELECIE NA BAZIE

PODSTAWOWEJ KONFIGURACJI SIECI ............................................................................................... 103 RYSUNEK 7-5. SCHEMAT POŁĄCZEŃ LOGICZNYCH W WĘŹLE GŁÓWNYM .................................................... 105 RYSUNEK 7-6. SCHEMAT POŁĄCZEŃ LOGICZNYCH W WĘŹLE W2 .............................................................. 106 RYSUNEK 7-7. SCHEMAT POŁĄCZEŃ LOGICZNYCH W WĘŹLE W3 .............................................................. 106 RYSUNEK 7-8. SCHEMAT POŁĄCZEŃ LOGICZNYCH W WĘŹLE W4 .............................................................. 107 RYSUNEK 7-9. SCHEMAT POŁĄCZEŃ LOGICZNYCH W WĘŹLE DYSTRYBUCYJNYM ........................................ 112 RYSUNEK 8-1. PRZYKŁADOWA REALIZACJA INFOKIOSKU........................................................................... 132 RYSUNEK 8-2. PRZYKŁADOWA REALIZACJA INFOKIOSKU........................................................................... 132 RYSUNEK 8-3. PRZYKŁADOWA REALIZACJA KOMPUTERA PUBLICZNEGO..................................................... 135 RYSUNEK 10-1. STRUKTURA OGÓLNA SIECI GEPON............................................................................... 151


8

Spis tabel

TABELA 4-1. CENY HURTOWE DOSTĘPU DO INTERNETU ............................................................................. 29 TABELA 4-2. CENY DETALICZNE DOSTĘPU DO INTERNETU .......................................................................... 30 TABELA 5-1. BUDOWA MIKROKANALIZACJI TYPU DB 7X10 .......................................................................... 39 TABELA 5-2. WARTOŚCI PARAMETRÓW DLA WŁÓKIEN JEDNODOMOWYCH MIKROKABLI ŚWIATŁOWODOWYCH WG.

REKOMENDACJI ITU-T G.652D ........................................................................................................ 40 TABELA 5-3.TŁUMIENNOŚĆ WŁÓKIEN JEDNODOMOWYCH KABLI ŚWIATŁOWODOWYCH WG. REKOMENDACJI ITU-

T G.652D ....................................................................................................................................... 40 TABELA 5-4. LOKALIZACJA PROPONOWANYCH WĘZŁÓW SIECI SZKIELETOWEJ ............................................. 43 TABELA 5-5. POŁĄCZENIA MIĘDZY WĘZŁAMI SZKIELETOWYMI – WARIANT I................................................... 65 TABELA 5-6. ALOKACJA WĘZŁÓW DYSTRYBUCYJNYCH (W1, W2) – WARIANT I ............................................ 65 TABELA 5-7. ALOKACJA WĘZŁÓW DYSTRYBUCYJNYCH (W3, W4) – WARIANT I ............................................ 66 TABELA 5-8. POŁĄCZENIA MIĘDZY WĘZŁAMI SZKIELETOWYMI – WARIANT II.................................................. 67 TABELA 5-9. ALOKACJA WĘZŁÓW DYSTRYBUCYJNYCH (W1, W2) – WARIANT II ........................................... 67 TABELA 5-10. ALOKACJA WĘZŁÓW DYSTRYBUCYJNYCH (W3, W4) – WARIANT II ......................................... 68 TABELA 8-1. SZACUNKOWE NAKŁADY NA BUDOWĘ SYSTEMU RADIOWEGO O POJEMNOŚCI 2000 PORTÓW –

WERSJA OPERATORSKA .................................................................................................................. 141 TABELA 8-2. SZACUNKOWE NAKŁADY NA BUDOWĘ SYSTEMU RADIOWEGO O POJEMNOŚCI 6000 PORTÓW –

WERSJA OPERATORSKA .................................................................................................................. 142 TABELA 8-3. SZACUNKOWE NAKŁADY NA BUDOWĘ SYSTEMU RADIOWEGO O POJEMNOŚCI 6000 PORTÓW –

WERSJA OSZCZĘDNA ...................................................................................................................... 144 TABELA 8-4. MIESIĘCZNE KOSZTY EKSPLOATACJI SYSTEMU RADIOWEGO O POJEMNOŚCI 2000 PORTÓW..... 145 TABELA 8-5. MIESIĘCZNE KOSZTY EKSPLOATACJI SYSTEMU RADIOWEGO O POJEMNOŚCI 6000 PORTÓW..... 146 TABELA 9-1. ZESTAWIENIE NAKŁADÓW – WARIANT I ................................................................................ 147 TABELA 9-2. ZESTAWIENIE NAKŁADÓW – WARIANT II ............................................................................... 148 TABELA 9-3. ZESTAWIENIE KOSZTÓW DZIERśAWY INFRASTRUKTURY NA POTRZEBY ROZWIĄZAŃ WARIANTU II

..................................................................................................................................................... 149 TABELA 11-1. MIESIĘCZNE KOSZTY EKSPLOATACJI SIECI SZEROKOPASMOWEJ .......................................... 158 TABELA 12-1. ZESTAWIENIE MIESIĘCZNYCH SZACUNKOWYCH PRZYCHODÓW Z MIEJSKIEJ SIECI

SZEROKOPASMOWEJ ...................................................................................................................... 163


9

1 Istota i cele przedsi ęwzięcia

Społeczeństwo informacyjne to społeczeństwo, które nie tylko posiada rozwinięte

środki przetwarzania informacji i komunikowania, lecz przetwarzanie informacji jest

podstawą tworzenia dochodu narodowego i dostarczania źródła utrzymania

większości społeczeństwa.

Sieć przyszłości to wielka, zintegrowana szerokopasmowa sieć cyfrowa, mająca

potęŜny procesor, który działa jak centrala telefoniczna i zarazem komputer, sterując

wielkością informacji. Aby rozwijać wymianę informacji na wielką skalę, naleŜy

pokonać ograniczenia linii telefonicznych , zwiększyć przepustowość, wprowadzić

cyfrowość, zintegrowanie (multimedialność) oraz sterowanie siecią (inteligentność

sieci).

Kończy się epoka, gdy: telewizja, telefon i komputer rozwijały się osobno; dziś to

jedna sfera, która pochłania najwięcej środków kiedykolwiek zainwestowanych w

czasach pokoju. Techniczna fuzja tych trzech sfer daje dziś niesłychaną mnogość

narzędzi i kanałów komunikacyjnych. Poszerzają one moŜliwości percepcji,

zwiększają szanse wyraŜania opcji politycznych, kulturowych, filozoficznych,

interakcji z innymi, rozumienia procesów społecznych, reakcji na zmiany, itp.

Multiwizja zapewne zdominuje wykorzystanie sieci telekomunikacyjnej codziennego

uŜytku. Jednak nie tylko dom, ale przede wszystkim gospodarka i zarządzanie

społeczne, polityka, wymaga rozwoju sieci wszechstronnej i światowej łączności.

Dynamiczny, wręcz Ŝywiołowy rozwój informatyki niesie ze sobą jednak pewne

zagroŜenia. Jednym z najczęściej ostatnio podnoszonych jest tzw. "cyfrowe

wykluczenie" (ang. digital divide). Charakteryzuje się ono tym, Ŝe osoby o słabym

wykształceniu, niskich dochodach, bezrobotni czy osoby starsze mogą być

pozbawione moŜliwości korzystania z szans i udogodnień dostępnych dzięki nowym

technologiom, a zwłaszcza Internetowi.

Zadaniem niniejszego opracowania jest przedstawienie rozwiązań technicznych i

organizacyjnych dla budowy szerokopasmowej infrastruktury teleinformatycznej w

mieście Lesznie oraz analiza ekonomicznych aspektów inwestycji. Koncepcja ma

zostać wykorzystana dla przyszłych celów inwestycyjnych w ramach budowy

społeczeństwa informacyjnego, w tym przeciwdziałaniu tzw. "cyfrowemu

wykluczeniu". Ponadto Sieć usprawni kontakty między obywatelami, a urzędami i


10

pomiędzy urzędami, stanowiąc podstawowy nośnik informacji samorządowej i

komunikacji mieszkańców miasta z administracją samorządową i państwową

Dynamiczny rozwój nowoczesnych technologii i coraz większy wpływ technologii

teleinformatycznych na funkcjonowanie wszelkich organizacji zarówno publicznych

jak i prywatnych narzuca na administrację lokalną konieczność wprowadzenia zmian

w jej funkcjonowaniu i organizacji. Techniki informatyczne, w tym przede wszystkim

Internet, wprowadzają nowe standardy funkcjonowania administracji, dając przy tym

wiele nowych moŜliwości działania i rozwoju. Korzyści z wdraŜania tych technologii to

przede wszystkim skrócenie czasu uzyskania informacji i dostęp do ogromnych

zasobów wiedzy zgromadzonych w sieci, usprawnienie zarządzania i obniŜenie

kosztów działania. Umiejętne wykorzystanie tych zalet powoduje wzrost

konkurencyjności jednostek samorządu terytorialnego względem innych.

Opracowana koncepcja moŜe ponadto być wykorzystana w przyszłości do prac

projektowych dotyczących Sieci oraz wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia z

funduszy unijnych.

Zgodnie z przyjętymi załoŜeniami planowana Sieć zapewni mieszkańcom miasta

moŜliwość powszechnego, szybkiego i taniego dostępu do szerokopasmowych usług

teleinformatycznych, multimedialnych zasobów informacyjnych oraz innych usług

świadczonych elektronicznie. Sieć będzie ponadto stanowić platformę dla pracy

działających i planowanych aplikacji wspomagających pracę wszelkich podmiotów

związanych z wszechstronnym rozwojem miasta Leszna.

2 Odniesienie do strategii i planów rozwoju regionu i kraju.

Zamierzenia sformułowane w niniejszym opracowaniu, nadrzędne cele oraz przyjęte

rozwiązania są spójne z dokumentami określającymi działania w zakresie rozwoju

infrastruktury szerokopasmowej w skali kraju i regionu

2.1 Plan działa ń w zakresie rozwoju szerokopasmowej infrastruktury dost ępowej dla usług społecze ństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007-2013

Rada Ministrów zaakceptowała w czerwcu 2007r. „Plan działań w zakresie rozwoju

szerokopasmowej infrastruktury dostępowej do usług społeczeństwa informacyjnego

w Polsce na lata 2007-2013”, przedłoŜony przez Ministra Transportu.


11

Plan zakłada, Ŝe w ciągu trzech lat liczba linii szerokopasmowych przypadających na

100 mieszkańców wzrośnie z 6 do 15 proc., natomiast w ciągu trzech następnych lat

osiągnie co najmniej 50 proc. Oznacza to, Ŝe prawie kaŜdy mieszkaniec Polski

uzyska moŜliwość dostępu do sieci. Zminimalizowane zostaną róŜnice w dostępie do

Internetu na wsi i w miastach. Działania przewidziane w planie powinny spowodować

dalszą obniŜkę cen za dostęp do Internetu.

Do poprawy sytuacji przyczynią się m.in.: likwidacja barier prawnych utrudniających

rozwój inwestycji telekomunikacyjnych, pomoc państwa we współfinansowaniu

budowy nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, promowanie najnowszych

rozwiązań technicznych w dziedzinie transmisji danych.

Realizacja planu odbywać się będzie poprzez następujące działania:

• Zidentyfikowanie i zlikwidowanie prawnych barier inwestycyjnych i

regulacyjnych w telekomunikacji

• Pomoc finansowa państwa przeznaczona na współfinansowanie budowy

nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej zapewniającej dostęp

obywateli wykluczonych cyfrowo do szerokopasmowego Internetu, zgodnie z

działaniami Priorytetu VII Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka,

2007 -2013

• Poszukiwanie i realizacja rozwiązań finansowych wspierających budowę

infrastruktury telekomunikacyjnej związanej z dostępem do usług

społeczeństwa informacyjnego głównie na obszarach słabo zaludnionych.

• Przygotowanie, wdraŜanie i koordynowanie projektów inwestycyjnych w

zakresie infrastruktury dostępowej ze środków unijnych

• Promowanie najnowszych rozwiązań technicznych w dziedzinie transmisji

danych, w tym przeprowadzenie analizy wykorzystania światłowodów w

Polsce w dziedzinie telekomunikacji oraz podjęcie działań w celu ich

upowszechnienia

• Opracowanie formularzy statystycznych dotyczących dostępności do

korzystania z usług społeczeństwa informacyjnego.

2.2 Regionalny Program Operacyjny województwa wiel kopolskiego. Priorytet II, Działanie 2.7 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa

Wielkopolskiego zatytułowane „Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego”


12

zawiera podstawowe załoŜenia i wytyczne dotyczące rozwoju infrastruktury

umoŜliwiającej realizację celów społeczeństwa informacyjnego. PoniŜej

przedstawiono opis priorytetu będący wyjątkiem z RPO Województwa

Wielkopolskiego.

Głównym celem priorytetu jest Przekształcenie Wielkopolski w region kreujący swój

rozwój w oparciu o nowe zasoby wiedzy i rozwiązania innowacyjne w zakresie ICT

(Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych) oraz rozwój zintegrowanej

regionalnej infrastruktury teleinformatycznej sektora publicznego powiązanej z

centralnymi, dziedzinowymi oraz lokalnymi systemami informatycznymi.

Poprzez działania zapewniony zostanie dostęp do usług świadczonych drogą

elektroniczną, m.in. poprzez rozbudowę sieci Internetu szerokopasmowego. Sieci

szerokopasmowe stanowią fundament społeczeństwa informacyjnego XXI wieku i

uwaŜa się je za podstawę konkurencyjności gospodarek krajowych i regionalnych.

MoŜliwość dostępu, przetwarzania i przesyłania wszelkich informacji w postaci

cyfrowej, 24 godziny na dobę jest siłą napędową gospodarek. Wymiana i analiza

informacji w czasie rzeczywistym pozwalają na bardziej wydajną pracę administracji i

biznesu, stały się one niezbędnym warunkiem wzrostu konkurencyjności dla

większości przedsiębiorstw. Realizacja celów działania przyczyni się do intensyfikacji

rozwoju społecznego i gospodarczego województwa poprzez poprawę warunków

dostępu do Internetu, rozwoju komunikacji, a przez to poprawę warunków dostępu do

informacji publicznej, publicznych e-usług (w tym między innymi e-administracji, e-

edukacji, e-zdrowia,) świadczonych drogą elektroniczną oraz zapewnienie

powszechności edukacji (e-integracja). W ramach działania przewidziane do

realizacji są projekty, które przyczyniają się do zapewniania dobra publicznego lub

poprawy jakości istniejącego dobra publicznego, jak równieŜ zapobieganie

zróŜnicowania w publicznym dostępie do Internetu w układzie przestrzennym.

Wpłynie to na wyraźne zwiększenie szans rozwojowych regionu. WaŜną kwestią jest

upowszechnienie wykorzystania technologii społeczeństwa informacyjnego w pracy

administracji samorządowej i instytucji publicznych oraz rozwój elektronicznych usług

dla ludności.

• Budowa lub rozbudowa lokalnych lub regionalnych szerokopasmowych i

bezpiecznych sieci, współdziałających ze szkieletowymi sieciami regionalnymi

lub krajowymi przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii (urządzenia


13

sieciowe, np. teletransmisja, routery, firewalle, przełączniki, itp.; kanalizacja

teletechniczna, maszty, budynki, pomieszczenia, światłowody);

• Budowa i wdraŜanie platform elektronicznych dla zintegrowanego systemu

wspomagania zarządzania na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym

(oprogramowanie platformy elektronicznej, komputery i urządzenia sieciowe,

urządzenia do podpisu elektronicznego);

• Projekty infrastrukturalne związane z przygotowaniem instytucji publicznych

(np. lokalnej i regionalnej administracji samorządowej, ochrony zdrowia,

edukacji, oświaty, rynku pracy, gospodarki komunalnej), do elektronicznego

obiegu dokumentów, elektronicznej archiwizacji dokumentów (digitalizacja nie

stanowi kosztu kwalifikowanego) oraz rozwoju elektronicznych usług dla

ludności, w tym z wykorzystaniem podpisu elektronicznego; (oprogramowanie

obiegu dokumentów i archiwizacji, komputery i urządzenia sieciowe, serwery,

urządzenia peryferyjne, budynek/lokal – dostosowanie pomieszczeń dla

realizacji projektu);

• Tworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu (takŜe hot-spotów) oraz

infokiosków np. w obiektach publicznie dostępnych - na przykład: bibliotekach

publicznych, domach kultury, szkołach, szkołach wyŜszych, świetlicach

gminnych - z połączeniem szerokopasmowym; (oprogramowanie uŜytkowe,

komputery i urządzenia sieciowe oraz inny sprzęt niezbędny do realizacji

projektu, budynek/lokal wraz z wyposaŜeniem niezbędnym do realizacji

projektu);

• Budowa Systemów Informacji Przestrzennej dla gromadzenia, integracji i

udostępniania poprzez Internet aktualnych danych przestrzennych wraz z

usługami wspomagającymi zarządzanie na szczeblu jednostek

samorządowych (integracja i wspólna prezentacja warstw informacyjnych,

ortofotomapy, cyfrowych map roŜnej skali, planów miast);

• Projekty z zakresu telemedycyny:

o Dostarczenie szpitalom i innym placówkom medycznym połączeń

szerokopasmowych dla realizacji usług telemedycznych w

Wielkopolsce;


14

o WyposaŜenie placówek medycznych w niezbędną aparaturę i

oprogramowanie umoŜliwiające realizację zdalnych konsultacji

telemedycznych;

• Projekty infrastrukturalne z zakresu edukacji, tj.:

o Stworzenie i udostępnianie łączy do kształcenia na odległość i

doskonalenia zawodowego;

o Dotyczące rozszerzenia dostępu studentom do nowoczesnych narzędzi

i technik informacyjnych, w tym zwłaszcza Internetu

szerokopasmowego, z wyłączeniem projektów kwalifikujących się do

PO IiŚ;

o Dostarczenie szkołom i innym placówkom edukacyjnym połączeń

szerokopasmowych dla realizacji usług edukacyjnych w Wielkopolsce;

o Tworzenie pracowni komputerowych, (sieciowanie, oprogramowanie,

zakup komputerów).

• Projekty dotyczące regionalnych i lokalnych zasobów cyfrowych promujących

kulturę i turystykę regionu,:

o Stworzenie, udostępnienie systemu, wdroŜenie systemu, zakup

oprogramowania dotyczącego digitalizacji zasobów bibliotecznych,

archiwalnych, filmowych i muzealnych

o Tworzenie wirtualnych muzeów, galerii, fonotek, fototek, filmotek,

cyfrowych bibliotek (w tym zbiorów zabytkowych)

2.3 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka – Prz eciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – eInclusion

Działanie 8.3 – Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu eInclusion ma na celu

zapewnienie dostępu do Internetu dla osób zagroŜonych wykluczeniem cyfrowym z

powodu trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawności. Penetracja Internetu

szerokopasmowego w Polsce jest znacznie niŜsza od średniej europejskiej.

Szczególnie niekorzystnie sytuacja wygląda na obszarach wiejskich oraz wśród osób

o najniŜszych dochodach. W sposób znaczący zawęŜa to krąg potencjalnych

odbiorców usług i treści cyfrowych. Jego rozszerzenie – przy uwzględnieniu

konieczności prowadzenia szerokiego zakresu szkoleń i działalności promocyjnej -

powinno przyczynić się do znaczącego wzrostu popytu na te treści i usługi, a tym

samym – pozytywnie wpłynąć na rozwój rynku usług cyfrowych w Polsce. W


15

perspektywie długoterminowej spodziewany jest pozytywny wpływ działania na

rozwój ekonomiczny regionów i grup obecnie zagroŜonych wykluczeniem

społecznym poprzez stworzenie moŜliwości aktywnego udziału w nowoczesnym

Ŝyciu gospodarczym. Działanie polega na sfinansowaniu dostępu do Internetu

osobom o niskich dochodach, które są zagroŜone wykluczeniem cyfrowym. Ma ono

charakter dotacji przekazywanej jednostkom samorządu terytorialnego (JST) lub

konsorcjom JST i organizacji pozarządowych, które będą odpowiedzialne za

kompleksową realizację działań związanych z udzieleniem wsparcia uprawnionym

gospodarstwom domowym na terenie danej gminy. Grupy docelowe projektu

(mieszkańcy gminy spełniający warunki do udzielenia pomocy) zostaną

zidentyfikowane przez odpowiednią JST, przy moŜliwym wsparciu organizacji

pozarządowej. Wsparcie będzie przeznaczone na zapewnienie dostępu do Internetu

oraz serwisowanie urządzeń, a takŜe na przeprowadzenie niezbędnych szkoleń dla

osób zagroŜonych wykluczeniem cyfrowym – przy uwzględnieniu konieczności

zapewnienia odpowiednich warunków uŜytkowania przez grupy docelowe.

Wsparciem finansowym objęte zostaną równieŜ koszty związane z prowadzeniem

działań związanych z obsługą projektu ponoszone przez JST i organizacje

pozarządowe, zapewniające funkcjonowanie projektu. W celu zapewnienia

efektywnego wdraŜania instrumentu oraz koordynacji zadań realizowanych w ramach

niniejszego działania oraz działania 8.4 i regionalnych programów operacyjnych

realizowany będzie projekt polegający na prowadzeniu działań promocyjnych dla

działania 8.3 i informowaniu potencjalnych beneficjentów o moŜliwości uzyskania

wsparcia (organizowanie kampanii informacyjnych, promocji w mediach

elektronicznych i tradycyjnych, organizowanie seminariów i konferencji, prowadzenie

punktów konsultacyjnych w regionach etc.), prowadzeniu szkoleń dla beneficjentów,

ewentualnie na wykonaniu ekspertyz związanych z realizacją projektów, a takŜe

wsparcie doradcze i koordynację dla działania 8.4 i regionalnych programów

operacyjnych – projekt ten, ze względu na strategiczny i systemowy charakter,

realizowany będzie ze środków pomocy technicznej.

Środki wsparcia dla projektów przeznaczone są na:

• dotację całkowicie lub częściowo pokrywającą koszty dostępu do Internetu w

gospodarstwach domowych na obszarze objętym projektem (max. przez okres

3 lat);


16

• pokrycie kosztów dostarczenia, instalacji oraz serwisowania sprzętu

komputerowego i/lub niezbędnego oprogramowania w gospodarstwach

domowych wskazanych przez projektodawcę;

• zakup usługi przeprowadzenia szkoleń z zakresu obsługi komputera oraz

korzystania z Internetu dla uŜytkowników końcowych projektu;

• dofinansowanie kosztów operacyjnych oraz kosztów zatrudnienia i szkolenia

pracowników JST i/lub organizacji pozarządowej uczestniczącej w konsorcjum

z JST, którzy będą odpowiedzialni za realizację działania;

• dofinansowanie promocji projektu na obszarze objętym projektem.

Beneficjentami, do których kierowane jest dofinansowanie są jednostki samorządu

terytorialnego, konsorcja jednostek samorządu terytorialnego oraz konsorcja

jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi, natomiast

grupy docelowe działania, to jest osoby, instytucje, grupy społeczne bezpośrednio

korzystające z pomocy to:

• gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upowaŜniające do

otrzymania wsparcia w ramach systemu pomocy społecznej;

• gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upowaŜniające do

otrzymania wsparcia w ramach systemu świadczeń rodzinnych;

• dzieci i młodzieŜ ucząca się z rodzin w trudnej sytuacji materialnej i społecznej

uprawniającej do uzyskania stypendiów socjalnych, typowana do otrzymania

wsparcia we współpracy ze szkołą oraz/lub ośrodkami pomocy społecznej

• osoby niepełnosprawne ze znacznym lub umiarkowanym stopniem

niepełnosprawności lub z orzeczeniem równowaŜnym.

Przewidywana wielkość środków (alokacja finansowa) na realizację projektu w skali

kraju wynosi 364 411 765 euro, przy czym udział własny beneficjenta nie moŜe być

niŜszy niŜ 15%.


17

3 Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego projekt u oraz potrzeb miasta

w zakresie infrastruktury szerokopasmowej.

3.1 Ogólna charakterystyka demograficzno-gospodarc za miasta Leszno jest leŜącym w województwie Wielkopolskim miastem na prawach

samodzielnego powiatu grodzkiego. Według danych opublikowanych w oficjalnym

serwisie miasta Leszna na koniec 2007 roku miasto zamieszkiwane było przez

64 057 mieszkańców, a w promieniu 100 km od miasta zamieszkuje ok. 3,6 mln

ludzi. W mieście zlokalizowanych jest 21 978 mieszkań. W Lesznie według REGON

zarejestrowanych jest około 8600 podmiotów gospodarczych, około 180 fundacji,

stowarzyszeń i organizacji społecznych oraz około 100 jednostek i podmiotów

samorządu terytorialnego. Stopa bezrobocia wynosi w Lesznie ok. 6%.

3.2 Struktura i ilo ść potencjalnych abonentów w podstawowych jednostkach administracyjnych - zestawienie danych

Ilość potencjalnych uŜytkowników sieci szerokopasmowej jest podstawą

wymiarowania sieci pod względem jej przepustowości. Niemniej istotny wpływ na

parametry transmisyjne sieci ma struktura potencjalnych uŜytkowników. Dla potrzeb

niniejszego opracowania przyjęto, Ŝe minimalna szerokość pasma liczona na

jednego uŜytkownika nie moŜe być mniejsza niŜ 6Mbps przy załoŜeniu symetrii

transmisji. Granica 6Mbps wynika z przyjętego pakietu usług moŜliwych do realizacji

w planowanej sieci. Dla usług zawierających transmisję TV lub VoD optymalne

pasmo to 6Mbps. Takie pasmo transmisyjne naleŜy zarezerwować dla wszystkich

potencjalnych uŜytkowników indywidualnych, których ilość wyznaczona jest liczbą

mieszkań w Lesznie (ok. 22 000). Znacznie niŜsze (ok.2-3 Mbps) jest aktualnie

średnie zapotrzebowanie na pasmo przez abonentów instytucjonalnych (podmioty

gospodarcze, organizacje, instytucje itp.) poniewaŜ nie korzystają one z usług

generujących największe wykorzystanie pasma to jest z transmisji TV i VoD.

JednakŜe przewidując szybki rozwój e-usług naleŜy zarezerwować dla abonentów

instytucjonalnych podobną minimalną przepływność jak dla odbiorców

indywidualnych to jest 6Mbps (symetrycznie). Ilość abonentów instytucjonalnych

szacuje się na poziomie ok. 9000. Przy projektowaniu sieci naleŜy uwzględnić

róŜnice w rozkładzie dobowym ruchu transmisyjnego. Abonenci instytucjonalni

generują maksymalny ruch w godzinach 8-16, abonenci indywidualni w godzinach


18

15-22. Taki rozkład jest korzystny dla wykorzystania sieci poniewaŜ pozwala na jej

wypełnienie i obciąŜenie punktów styku w miarę równomiernie przez większą część

doby. Dane powyŜsze zostały wykorzystane w niniejszym opracowaniu przy

wymiarowaniu części pasywnej i wyborze rozwiązań aktywnych sieci.

4 Analiza lokalnego rynku operatorów ISP

Na terenie miasta działa jeden wiodący operator stacjonarnej sieci telefonicznej: TP

S.A. posiadający infrastrukturę telekomunikacyjną. W oparciu o infrastrukturę TP

S.A. działają inni operatorzy stacjonarnej sieci telefonicznej (m.in. Dialog S.A.,

NETIA, UPC). Usługi dostępu do Internetu świadczy większa ilość podmiotów. Są to

wspomniani wyŜej TP, Dialog, NETIA , UPC a takŜe operatorzy telewizyjnych sieci

kablowych oraz lokalni dostawcy Internetu operujący na obszarach osiedli

mieszkaniowych.

Lokalni operatorzy telewizji kablowych świadczą swoje usługi na terenie osiedli dla

klientów indywidualnych za pomocą zmodernizowanego okablowania telewizyjnego

oraz urządzeń informatycznych (modemów kablowych). Jakość stosowanych przez

nich rozwiązań pozwala na udostępnienie pasma rzędu pojedynczych Mbps. Typowa

oferta obejmuje przepływność 1024 kbps down, 256 kbps up. Operatorzy telewizji

kablowych nie są w stanie wybudować infrastruktury sieci szerokopasmowej

przydatnej z punktu widzenia instytucji publicznych, gdyŜ ich zainteresowania

ograniczają się wyłącznie do duŜych skupisk ludzkich. Zadaniem sieci miejskiej

podmiotów publicznych jest dotrzeć do wszystkich jednostek bez dyskryminacji.

Na wielu miejskich osiedlach po roku 2000 pojawiły się blokowe sieci internetowe.

Najczęściej stosowanym modelem działalności były rozwiązania, polegające na

wykupieniu jednego łącza u któregoś z dostawców Internetu i samodzielnym

rozdzieleniu go w obrębie bloku. UŜytkownicy tego typu rozwiązań nie mieli

większego wyboru jakości usługi gdyŜ zastosowane rozwiązania nie pozwalały na

posługiwanie się publicznym adresem IP oraz współdzieliły pasmo metodą

rywalizacyjną. Podstawą takiego działania była potrzeba współdzielenia wysokich

kosztów usługi operatora publicznego.

W następnych latach zaczęły powstawać przedsiębiorstwa, których podstawowym

celem działania stało się zarobkowe dostarczanie Internetu do mieszkań.

Przedsiębiorstwa te charakteryzowały się róŜnym przygotowaniem do wykonywania


19

usług dostawcy Internetu stąd trudno mówić o standardzie jakości. Pierwszym celem

było odejście od usługi z naliczaniem za czas połączenia przy zachowaniu jakości

modemowej. Rozwój tego typu usług był hamowany wysokimi kosztami dzierŜawy

łączy pomiędzy blokami oraz relatywnie niską przepustowością takich łączy. Sytuacja

uległa znacznej poprawie od roku 2002, kiedy pojawiła się technologia WLAN oraz

zostało uwolnione pasmo radiowe 2,4GHz. Pozwoliło to na uniezaleŜnienie decyzji

rozbudowy sieci od decyzji (na ogół negatywnych) operatora publicznego. Dzięki tej

technologii zaistniało w miastach wiele duŜych sieci, które zbierając kilkuset klientów

uzyskały podstawy ekonomiczne do dalszego rozwoju. Ze względu na silną

konkurencję obserwuje się stały wzrost jakości usług i podnoszenie atrakcyjności

oferty udostępnianiem większego pasma oraz usługami dodatkowymi takimi jak

monitorowanie wizyjne oraz usługi głosowe. Głównym problemem dla lokalnych,

osiedlowych dostawców Internetu jest niedostępność infrastruktury szybkich

połączeń pomiędzy osiedlami oraz niewystarczająca podaŜ usług

szerokopasmowych w akceptowanej cenie.

4.1 Wykaz działaj ących operatorów

Dialog

(Telefonia Dialog S.A.)

Mactel Internet Provider PRONET Lancet eserwis24

Link-NET NETFALA OrNet

(OrNet Sp. z o.o.)

Lanzam

4.2 Analiza pod k ątem mo Ŝliwo ści i zakresu współpracy przy budowie i eksploatacji sieci

W chwili obecnej jednostki organizacyjne miasta komunikują się ze sobą przez sieć


20

publiczną (Internet). KaŜda z placówek posiada własne łącza od róŜnych operatorów

(głównie TP S.A., Dialog S.A, Netia). Rozwiązanie takie generuje znaczne koszty

operacyjne, nie wspiera polityki bezpieczeństwa informacji oraz jest mało wydajne ze

względu na niewielką przepustowość łączy. W związku z wprowadzaniem systemów

administracji elektronicznej, z których korzystać będzie większość jednostek

organizacyjnych Miasta w celu usprawnienia pracy oraz wymiany informacji, a takŜe

koniecznością wdroŜenia innych zintegrowanych systemów elektronicznej

administracji (m. in. system informacji przestrzennej), wymiana informacji pomiędzy

jednostkami organizacyjnymi miasta na terenie miejskim powinna się odbywać za

pomocą łączy o przepustowości zbliŜonej do przepustowości sieci lokalnej (tj.

100 Mbps). W chwili opracowywania koncepcji stan infrastruktury teleinformatycznej

wykorzystywanej przez urzędy jest niewystarczający i nieprzystający do postępującej

informatyzacji jednostek samorządowych.

W mieście funkcjonują miejskie przedsiębiorstwa, które z tytułu swojej podstawowej

działalności (dostarczanie wody, odprowadzanie ścieków, dostawa gazu, ciepła,

prądu) budują łącza związane ze sterowaniem i zarządzaniem w swoich sieciach.

Jest to dla nich o tyle łatwe, Ŝe dysponują tak zwanym „prawem drogi” niezbędnym

przy budowie telekomunikacyjnych łączy kablowych. Potencjalnie najbardziej

przydatną i powszechną infrastrukturę moŜe zbudować MPEC, gdyŜ posiada

ciepłownicze kanały technologiczne, w których stosunkowo niskim nakładem moŜna

wybudować infrastrukturę światłowodową do wszystkich odbiorców ciepła. Jest to

grupa skupiająca niemal wszystkie instytucje publiczne w mieście. Z uwagi na zły

stan techniczny sieci ciepłowniczej (brak droŜności), nieoptymalny przebieg trasowy

istniejących ciągów ciepłowniczych na potrzeby budowy sieci METRO, oraz zbyt

wysokie koszty kabli dedykowanych do montaŜu w kanałach ciepłowniczych

(wymagania wysoka odporność termiczna kabli oraz odporność na gryzonie),

koncepcja budowy w oparciu o infrastrukturę MPEC wydaje się niekorzystna

ekonomicznie.

Kolejnym przedsiębiorstwem posiadającym rozwiniętą infrastrukturę kanalizacyjną

jest Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK).

Obecnie dzięki nowoczesnym technologiom budowy i montaŜu kabli

światłowodowych, moŜliwa jest ich instalacja w istniejącej kanalizacji sanitarnej.

Szybki montaŜ w tej technologii w większości przypadków nie wymaga uzyskania

zgody właścicieli gruntów, pozwolenia na budowę, wykonywania ziemnych prac


21

budowlanych, ponoszenia kosztów administracyjnych - wymaga jedynie zgody

właściciela kanalizacji.

Najnowszą technologią projektowania rozwiązań i montaŜu kabli światłowodowych w

kanalizacji sanitarnej jest system FAST (STAR, FLEXIBLE).

System FAST (Fiber Access by Sewer Tubes) w miejsca ch niedost ępnych dla

człowieka

Dzięki zastosowaniu systemu FAST, kable

światłowodowe mogą być montowane w

niedostępnych dla człowieka rurach kanalizacji

ściekowej o nominalnej średnicy od 200 do

1000mm. Do tego celu słuŜy specjalnie

zaprojektowany robot instalacyjny, który ma 3

podstawowe zadania:

• dokonać inspekcji wideo kanalizacji,

• umieścić obręcze rozporowe,

• przymocować rurki ochronne do obręczy.

Podczas planowania połączenia sieciowego zostaje ustalona

trasa montaŜu światłowodu.

Jednak zanim projekt zostanie

rozpoczęty, dokonywana jest

inspekcja trasy przez robota z

zainstalowaną kamerą wideo. Pozwala to na

określenie, czy rury danej instalacji sanitarnej są

odpowiednio utrzymane i nie wymagają prac


22

naprawczych. W trakcie inspekcji zostają określone i zarejestrowane wszelkie

połączenia rur, co pozwala na optymalne zaplanowanie rozmieszczenia obręczy

rozporowych.

Zarówno obręcze rozporowe, jak i wszystkie inne elementy instalacji, wykonane są z

nierdzewnej stali V4A. Odległość pomiędzy kolejnymi punktami zaczepowymi wynosi

około 1,5m. W celu zamontowania obręczy zostaje zwolniona blokada, powodująca

jej rozpręŜenie i napieranie na ściany kanalizacji. Siła, z jaką obręcz utrzymuje się na

miejscu, uniemoŜliwia jej przesunięcie nawet podczas ciśnieniowego, czy

mechanicznego oczyszczania systemu ściekowego.

W kolejnym kroku do obręczy przymocowywane zostają

ochronne stalowe rurki. W zaleŜności od średnicy rury

kanalizacyjnej, moŜliwe jest zamocowanie do 3 rurek

ochronnych przy średnicy kanalizacji od 200 do 250mm oraz do 9 rurek przy średnicy

kanalizacji od 300 do 800mm. Na koniec do rurki ochronnej wprowadzany jest

specjalnej konstrukcji światłowód, odporny na działania mechaniczne jak i

chemiczne.

System FAST w kanalizacjach przełazowych

System FAST jest równieŜ przystosowany do montaŜu w kanalizacji przełazowej, za

którą uwaŜa się instalacje o średnicy powyŜej 1000mm. Zamiast obręczy

rozporowych stosuje się tutaj tak zwane taśmy mocujące przytwierdzane do ścian

kanalizacji. Same uchwyty rurek ochronnych wykonane są w ten sam sposób, co w

obręczach rozporowych i moŜe znajdować się do 4 uchwytów na jednej taśmie


23

mocującej. W celu montaŜu taśmy trzeba wykonać otwór w ścianie kanalizacji, co nie

stanowi Ŝadnego problemu w instalacjach o średnicy powyŜej 1000mm. Taśmy

mocujące rozmieszcza się równieŜ co 1,5m.

Wykonanie przył ącza budynkowego

Istnieje kilka metod wykonania przyłącza budynkowego, w zaleŜności od warunków

technicznych. W kanalizacjach przełazowych, w których moŜliwe jest podejście

poprzez rury ściekowe bezpośrednio do budynku stosuje się uszczelnienie

specjalnym tworzywem Ŝywicznym, które jednocześnie przytwierdza rurkę ochronną

do ścianek kanalizacji. Specjalnie przygotowany worek Ŝywiczny wprowadzany jest

do kanalizacji, a następnie napełniany powietrzem pod ciśnieniem, tak aby idealnie

przyległ do ścian. Po zastygnięciu tworzywo twardnieje i stanowi dodatkową izolację

światłowodu przed uszkodzeniami nie tylko chemicznymi, ale takŜe mechanicznymi.

W kanalizacjach nieprzełazowych czynności związane z wykonaniem podłączenia do

budynku wykonuje robot.

Inną metodą wykonania przyłącza budynkowego jest odwiert podgruntowy. Do tego

celu wykorzystywana jest miniaturowa maszyna wiertnicza, umoŜliwiająca pracę w

ciasnych studniach kanalizacyjnych.


24

Ostateczną metodą wykonania przyłącza budynkowego jest metoda odkrywkowa.

Wprawdzie wymaga ona wszelkich pozwoleń na prace budowlane, niemniej

odległość, jaka z reguły potrzebna jest do wykonania w ten sposób przyłącza stanowi

znikomy ułamek całej struktury sieci.

Najbardziej zaawansowany projekt w/w technologii jest obecnie w Łodzi, gdzie

Łódzka Spółka Infrastrukturalna, jako właściciel miejskiej sieci wodociągowo-

kanalizacyjnej przygotowuje się do realizowanego przez miasto projektu

Metropolitalna Sieć Szerokopasmowego Dostępu do Internetu. Ma zamiar do końca

2010 roku ułoŜyć w kanalizacji 200 km kabli światłowodach za około 50 mln złotych.

Jednak naleŜy przyznać, Ŝe specjalny zespół pracuje nad tym projektem od 2005

roku.

Podsumowując przy idealnych warunkach powyŜsza technologia wydaje się wręcz

idealna do zastosowania przy budowie miejskiej sieci szerokopasmowej METRO w

Lesznie, jednak biorąc pod uwagę rzeczywisty stan sieci sanitarnej, jej rozległość i

dostępność oraz złoŜoność problemów związanych z montaŜem kabli w kanalizacji,

czasochłonność i koszt sprawdzenia stanu kanalizacji, oraz kosztochłonność tego

rozwiązania w poniŜszej koncepcji zrezygnowano z tego rozwiązania.

Wykorzystanie dostawców gazu i energii elektrycznej do budowy infrastruktury

światłowodowej dla METRO jest trudniejsze ze względu na obostrzenia w przepisach

odnośnie projektowania tych sieci oraz brak stabilnej formy własności tych

podmiotów.

Sieci duŜych operatorów takich jak: TP S.A., operatorzy sieci komórkowych i

kablowych (CATV) będą rozwijać się na bazie istniejącej sieci teletechnicznej.

Obecnie nie prowadzi się inwestycji na terenie całych obszarów


25

telekomunikacyjnych, gdyŜ nowych klientów przyłącza się do istniejącej infrastruktury

budując jedynie odcinek ostatniej mili. Operatorzy sieci kablowych (CATV) mogą

wchodzić w obszary słabiej zaludnione, gdzie do tej pory nie posiadali sieci

(przewaŜnie budynki wielorodzinne, budynki jednorodzinne w zabudowie zwartej,

zwykłe budynki jednorodzinne na ogół rozmieszczone są zbyt rzadko Ŝeby

inwestycja w infrastrukturę CATV była opłacalna). Inwestycje takie są jednak bardzo

kosztowne i nie moŜna przewidzieć, jakie decyzje podejmą operatorzy zwłaszcza w

dobie degradacji taryf telekomunikacyjnych i wszechobecnego dostępu satelitarnego,

w przypadku usług dostępu do kanałów telewizyjnych. Realne jest przechodzenie

tych operatorów z kanalizacji TP, gdzie mają umieszczone swoje kable, do

operatorów alternatywnych, ze względu na niekorzystne zapisy dotychczasowych

umów. Powszechną praktyką jest lub będzie świadczenie usług na obcej

infrastrukturze (dzierŜawy), hurtowy dostęp do sieci operatora dominującego (LLU,

BSA), przejmowanie mniejszych operatorów na danym obszarze. Dodatkowo z

uwagi na dynamiczny rozwój technologia FTTB (Fiber-to-the-Building), wynikający z

rosnącego ruchu w sieci i coraz większych przepływności, jakich wymagają klienci,

większe znaczenie będzie miało wykonanie punktów styku pomiędzy sieciami

światłowodowych. Pozwoli to na zaoferowanie wysokiej jakości usług sieci

szerokopasmowej klientom podłączonym do tej sieci przez operatorów lokalnych.

Naturalnym sposobem wykonania fizycznych punktów styku będzie w takim wypadku

połączenie kanalizacji w jednym z wielu miejsc skrzyŜowań kanalizacji (połączenie

sąsiadujących studni rurami HDPE). Połączenia takie moŜna wykonać szybko i bez

duŜych nakładów inwestycyjnych, a połączenie sieci optycznych moŜe nastąpić w

przyszłości, gdy zaistnieje taka potrzeba. Warto teŜ przewidzieć dodatkowe

przepusty do budynków, w których będą zlokalizowane waŜne węzły sieci

szerokopasmowej (węzły rdzeniowe, węzły agregujące, Centrum Przetwarzania

Danych). PoniewaŜ węzły te w większości znajdują się w centrum miasta, istnieje

moŜliwość wprowadzania kabli optycznych innych operatorów ich własną siecią

teletechniczną do tychŜe węzłów. Więcej uwagi naleŜy poświęcić operatorom

lokalnym (tzw. sieci osiedlowe), które będą wymagały coraz szybszych połączeń z

siecią Internet. Planowana sieć szerokopasmowa moŜe być dla nich atrakcyjnym

rozwiązaniem, a czasami nawet jedynym w odległych dzielnicach miasta. Ze względu

na fakt, iŜ pętla abonencka w większości istnieje lub teŜ moŜe zostać wybudowana w

krótkim czasie przez prywatnych operatorów lokalnych, naleŜy załoŜyć, Ŝe sieć


26

miejska nie będzie zajmować się dostarczeniem usługi końcowej do abonenta. Sieć

szerokopasmowa dostarcza usługi do wytypowanych lokalizacji (węzłów

dostępowych). Budowa sieci szerokopasmowej moŜe przyczynić się zatem do tego,

aby operatorzy lokalni uwzględnili w swoich planach rozpoczęcie działalności na

obszarach, gdzie do tej pory nie istniała konkurencja ze względu na wysokie koszty

doprowadzenia sieci. W takich przypadkach punkty styku z powodzeniem będą

pełnić węzły agregujące na terenie osiedli. Fizycznie sieci moŜna połączyć na trasie

planowanej kanalizacji teletechnicznej i wykonując włączenie kabla optycznego

operatora do najbliŜszej mufy światłowodowej lub najbliŜszego punktu dostępowego.

Przyłącza powinni wykonać operatorzy zgodnie z warunkami technicznymi

uzgodnionymi na etapie powstawania szczegółowego projektu technicznego.

Podczas planowania sieci szerokopasmowej moŜna ułatwić wykonanie punktów

styku w przyszłości, poprzez zaplanowanie trasy kanalizacji w pobliŜu osiedli

mieszkaniowych. Wyjątek mogą stanowić osiedla domów jednorodzinnych, gdzie

budowa pętli abonenckiej jest mało opłacalna. W takich miejscach istnieje jednak

wiele sieci radiowych. Operatorzy tych sieci mogą takŜe korzystać z przyłączenia na

równych zasadach do miejskiej sieci szerokopasmowej. Niewątpliwie sprzyjającym

czynnikiem w zakresie rozwoju sieci szerokopasmowej miasta, w szczególności w

zakresie szerokopasmowego dostępu do sieci Internet są lokalni operatorzy

Internetowi, posiadający infrastrukturę dostępową na terenie osiedli miejskich.

Operatorzy tych sieci mogą być dobrymi uŜytkownikami planowanej sieci, gdyŜ

posiadają własnych klientów oraz infrastrukturę, a poprzez zbudowaną sieć będą

mogli mieć dostęp do globalnej sieci Internet po bardzo rozsądnych cenach w

miejscu punktów dostępowych. Operatorzy lokalni mogą wspólnie nabywać usługi o

większej przepustowości w miejscu, gdzie będą obecni róŜni dostawcy. Mogą

rozwijać się takie inicjatywy jak Internet eXchange (IX). SłuŜą one wymianie ruchu

lokalnego pomiędzy operatorami, co powoduje zmniejszenie ruchu na stykach

płatnych.

Wykorzystanie istniejącej infrastruktury na potrzeby budowy sieci szerokopasmowej

naleŜy rozpatrywać w dwóch obszarach: obszarze sieci magistralnej łączącej

dzielnice oraz obszarze przyłączy abonenckich. W obszarze miejskim granica ta

zaciera się, gdyŜ lokalizacje abonenckie występują na obszarze całego miasta. Sieć

miejska ma postać magistrali z duŜą liczbą wysp o strukturze drzewiastej. Taka

sytuacja powoduje, Ŝe dzierŜawa włókien optycznych nie moŜe być brana pod


27

uwagę, poniewaŜ nie jest moŜliwe wykonanie przyłączy do lokalizacji wzdłuŜ trasy

kabla. MoŜna jedynie brać pod uwagę dzierŜawę kanalizacji, pod warunkiem, Ŝe jej

przebieg jest zgodny z planowanym zasięgiem sieci szerokopasmowej. Niewątpliwie

wystąpi wiele przypadków, w których konieczne będzie wybudowanie odcinków

łącznikowych. Analiza takiego rozwiązania jest niezwykle skomplikowana, gdyŜ na

etapie koncepcji nie jest znany szczegółowy przebieg jak i stan zajętości kanalizacji

innych operatorów. MoŜna przypuszczać, Ŝe ze względu na zasięg sieci

szerokopasmowej obejmujący cały teren miasta, w większości przypadków jedynym

dostępnym operatorem będzie TP S.A. Warunki jaki musi spełnić operator

udostępniający swoje zasoby, zostaną określone w regulaminie korzystania z sieci,

który będzie przygotowany w ramach realizacji projektu. Zakres i warunki współpracy

z poszczególnymi konkretnymi operatorami naleŜałoby rozpatrywać bardziej

szczegółowo na etapie wykonania projektu technicznego sieci METRO.

W oparciu o istniejącą infrastrukturę Telekomunikacji Polskiej S.A. opracowano

wariant II koncepcji budowy Miejskiej Szerokopasmowej Sieci METRO.

Rozwiązaniem bardziej realnym i mogącym spełnić większość wymagań planowanej

sieci szerokopasmowej moŜe okazać się wspólna budowa infrastruktury z wybranym

operatorem, zainteresowanym poszerzeniem zasięgu własnej sieci. Takie działanie

jest jednak ograniczone wymaganiem wynikającym z finansowania przedsięwzięcia

częściowo ze środków unijnych, stanowiącym aby wybudowana z tych środków

infrastruktura była w całości własnością beneficjenta. Oznacza to, Ŝe powstała w

wyniku niniejszego przedsięwzięcia infrastruktura będzie udostępniana innym

operatorom, którzy mogą ewentualnie dobudować do niej własne przyłącza.

Koncepcja wskazuje dwa warianty budowy Miejskiej Szerokopasmowej Sieci

METRO:

• budowa optymalnej własnej infrastruktury

• moŜliwości wykorzystania infrastruktury TP S.A.


28

4.3 Zasięg geograficzny sieci operatorów

Rysunek 4-1. Zasięg geograficzny operatorów


29

4.4 Analiza cen hurtowych i detalicznych w zakresie dost ępu do Internetu

4.4.1 Ceny hurtowe Tabela 4-1. Ceny hurtowe dostępu do Internetu

Przepływno ść*** Nazwa dostawcy internetu 100 Mb/s 200 Mb/s 500 Mb/s 1 Gb/s 10 Gb/s

Inne opłaty*

TPNET 58,0 zł 55,0 zł 52,0 zł 50,0 zł 48,0 zł tak HAWE 44,0 zł 43,0 zł 42,0 zł 41,0 zł 40,0 zł tak

TISCALI ** 28,0 zł 27,0 zł 25,0 zł 23,0 zł 21,0 zł tak ATM 47,0 zł 45,0 zł 43,0 zł 42,0 zł 41,0 zł tak

LEWEL3** 36,0 zł 33,0 zł 30,0 zł 29,0 zł 28,0 zł tak T-SYSTEM** 37,0 zł 34,0 zł 31,0 zł 30,0 zł 29,0 zł tak

TATA** 30,0 zł 28,0 zł 24,0 zł 24,0 zł 24,0 zł tak PCSS 46,0 zł 43,0 zł 40,0 zł 39,0 zł 38,0 zł tak Exatel 65,0 zł 62,0 zł 60,0 zł 58,0 zł 56,0 zł tak Netia 50,0 zł 48,0 zł 46,0 zł 44,0 zł 42,0 zł tak

Dialog 48,0 zł 46,0 zł 43,0 zł 42,0 zł 40,0 zł tak TK 58,0 zł 57,0 zł 55,0 zł 52,0 zł 48,0 zł tak

* zaleŜne od indywidualnie wyliczonego projektu

** cena podawana w EURO; przeliczona na dzień 31.08.2009r

*** cena w przeliczeniu na 1 Mb/s transmisji do sieci Internet


30

4.4.2 Ceny detaliczne Tabela 4-2. Ceny detaliczne dostępu do Internetu

Przepływno ść Nazwa operatora 256

kb/s 512 kb/s 1Mb/s 2Mb/s 4Mb/s 6Mb/s 16Mb/s

Inne opłaty*

UPC 50,0 zł 75,0 zł 90,0 zł tak

NETIA 69,0 zł 84,0 zł 84,0 zł 119,0 zł 164,0 zł tak

TPSA 49,0 zł 54,0 zł 64,0 zł 79,0 zł 124,0 zł tak

DIALOG 47,0 zł 85,0 zł 114,0 zł tak

Link-Net 49,0 zł 89,0 zł tak

Mactel Internet Provider

90,0 zł 100,0 zł 110,0 zł tak

ProNet 39,0 zł 69,0 zł 75,0 zł 85,0 zł 120,0 zł tak

LanVet 10,0 zł 25,0 zł 40,0 zł 50,0 zł tak

Eserwis24 40,0 zł 52,0 zł 65,0 zł 98,0 zł tak

Lanzam 35,0 zł 40,0 zł 45,0 zł 80,0 zł tak

Netfala 69,0 zł 119,0 zł 159,0 zł tak

OrNet 42,0 zł 49,0 zł 79,0 zł 99,0 zł tak

* • aktywacja od 1 zł do 499 zł • przyłącze do budynku od 1 zł do 1000 zł • opłata za zawieszenie usługi • ponowne uruchomienie • aktywacja usługi po zmianie kontrahenta

5 Optymalizacja i opis struktury fizycznej sieci w rekomendowanym

rozwi ązaniu.

Na bazie wybudowanej lub dzierŜawionej sieci rurociągów kablowych i kanalizacji

przewiduje się stworzenie sieci kablowej o strukturze pierścień – gwiazda. Główny

szkielet sieci będą tworzyć cztery węzły sieci połączonych pierścieniem

światłowodowym. Od kaŜdego węzła planowane są nitki kablowe, które promieniście

będą grupować obiekty na trasie kanalizacji.

Sieć światłowodowa posiadać będzie 4 węzły główne połączone w topologii

pierścienia (rysunki 2, 2a Załącznik 1).

Zaplanowano takŜe ring miejski łączący waŜne obiekty miasta (rysunki 3, 3a

Załącznik 1) zapewniając im pełną protekcję.

Punkty dystrybucyjne przyłączone będą w układzie gwiazdy (rysunki 4-7;4a-7a

Załącznik 1).


31

W punkcie 5.5 niŜej zaproponowano lokalizacje węzłów głównych sieci i punktów

dystrybucyjnych. Pomieszczenia dla węzłów sieci zostaną określone na etapie

realizacji projektu. Koncepcja sieci METRO zakłada wybudowanie 51 km ciągów

rurociągu kablowego i kanalizacji kablowej (w wariancie II – 58 km), przy czym sieć

magistralna (pierścień główny sieci oraz ring miejski) będzie posiadać długość około

13 km.

Długości te oszacowane są kilkuprocentowym zapasem (na wypadek konieczności

dokonania zmian w przebiegu sieci na etapie projektu).

Zamawiający zakłada, Ŝe w ramach tej długości zostaną zrealizowane następujące

elementy sieci:

• zostanie zaprojektowana i wybudowana sieć łącząca wszystkie przewidziane

węzły dystrybucyjne – 82 szt.

• zostanie wybudowana część przyłączy do skrzyŜowań ulic z sygnalizacją (kamery

52 szt.)

W koncepcji sieci dystrybucyjnej przewiduje się szereg moŜliwości pozwalających w

przyszłości na dokonywanie wielu zmian poprawiających parametry jakościowe

sieci. Przy wyborze rozwiązań połoŜono szczególny nacisk na obniŜenie kosztów

eksploatacji i konserwacji sieci na etapie jej uŜytkowania.

W tym celu zredukowano do minimum liczbę złączy kablowych na kablach rdzenia

sieci oraz praktycznie wyeliminowano złącza kablowe na nitkach sieci dystrybucyjnej

montowane w studniach, zastępując je rozwiązaniem polegającym na tworzeniu nitek

kablowych łączących kaskadowo obiekty na trasie rurociągu.

Zmiana topologii w obrębie sieci dystrybucyjnej będzie praktycznie dokonywana na

włóknach światłowodowych za pomocą odpowiednich połączeń „patchcordami” na

przełącznicach zamontowanych w obiektach, praktycznie bez ingerencji w

infrastrukturę podziemną sieci.

5.1 Analiza i wybór technologii budowy infrastruktu ry fizycznej sieci. W ostatnich latach obserwowany jest dynamiczny wzrost zapotrzebowania na

cyfrową transmisję danych oraz wzrastająca ilość nowych klientów zainteresowanych

nowymi telekomunikacyjnymi usługami. Stawia to przed operatorami sieci

telekomunikacyjnych i teleinformatycznych konieczność stałego zwiększania

przepływności istniejących łączy teleinformatycznych lub budowy nowych.

Dzisiaj w sieciach dostępowych powszechnie wykorzystywana jest technologia


32

Ethernet oraz xDSL, bazująca na istniejących sieciach miedzianych. W związku z

prognozowanym dalszym wzrostem zapotrzebowania na przepływność łączy,

pojawiać się mogą ograniczenia wynikające z tej technologii. Rosnącym

wymaganiom, co do szybkości transmisji sprostać mogą tylko nowoczesne sieci

światłowodowe - NGN. Stosowana dotychczasowa technologia budowy sieci

światłowodowych sprawdza się przy realizacji sieci typu WAN, MAN – realizujących

połączenia między głównymi węzłami sieci światłowodowej. Natomiast powszechne

zastosowanie tradycyjnej technologii w sieci dostępowej typu FTTB (dla budynków)

oraz FTTH (dla mieszkań) posiada szereg wad i ograniczeń. Są one związane

przede wszystkim z trudnościami rozbudowy (przebudowy) istniejących sieci,

brakiem moŜliwości instalowania kolejnych linków światłowodowych. Rozbudowa

(przebudowa) ta jest wymuszana przez wprowadzanie nowych usług branŜy

telekomunikacyjnych i IT lub na skutek niedostatecznego rozpoznania potrzeb

abonenta.

Odpowiedzią na powyŜsze problemy jest system światłowodowych mikro-

kanalizacyjnych rur wraz z systemem światłowodowych mikro-kabli - MCS

(Mikro Cable System), będący doskonałym rozwiązaniem dla budowy

elastycznych sieci dostępowych.

MCS (Mikro Cable System) to system światłowodowego okablowania

składający się z czterech zasadniczych elementów:

• Wiązek włókien lub mikro-kabli światłowodowych,

• Systemu pustych tub umieszczonych w kablach – mikro-rury,

• Elementów do łączenia tub,

• Muf kablowych do systemu MCS.

Wiązki włókien światłowodowych, nazywane teŜ EPFU (Enhanced Performance

Fibre Unit), składają się z kilku światłowodów jednomodowych lub wielomodowych.

Światłowody te chronione są przez akrylową powłokę, będącą zabezpieczeniem

przed wilgocią. Powłoka ta posiada równieŜ bardzo niski współczynnik tarcia

ułatwiający wdmuchiwanie wiązek do tub.

Dla światłowodów jednomodowych dostępne są wiązki 2, 4, 8 i 12-włóknowe. UŜycie

róŜnych kolorów gwarantuje jednoznaczne rozpoznanie kolejnych włókien. Wiązki

włókien światłowodowych są dostępne w długościach do 4000 metrów, co redukuje

ilość połączeń spawanych.

Mikro-kable światłowodowe, to całkowicie dielektryczny kabel światłowodowy,


33

zabezpieczony przed wzdłuŜnym przenikaniem wody układ tub umieszczonych wokół

centralnego elementu wytrzymałościowego. Kabel zawierający od 12 do 72 włókien

posiada średnicę zewnętrzną 6,0 mm i moŜe być wdmuchiwany do mikro-

tuby o średnicach 10/8 mm (średnica zewnętrzna/wewnętrzna). Kabel

składający się z 96 do 144 włókien posiada średnicę zewnętrzną 7,0 mm, i

moŜe być wdmuchiwany do tub o średnicach 12/10 mm (średnica

zewnętrzna/wewnętrzna). Odległość wdmuchiwania do 3000 metrów.

System pustych tub umieszczonych w kablach – mikro-rury. Podstawą

systemu są kable 1-, 2-, 3-, 4-, 5- 7-, 13-, które moŜna umieszczać

bezpośrednio w ziemi (wersja DB) lub instalować w rurach HDPE Ø 32,

40mm (wersja DI). Kable słuŜące do bezpośredniego

zakopania posiadają powłokę zewnętrzną wykonaną

z HDPE. Kable umieszczane w kanalizacji posiadają

bardziej elastyczną powłokę, wykonaną z MDPE.

Opracowane zostały równieŜ kable do instalacji

wewnątrz budynków, które posiadają powłokę

bezhalogenową.

Oprócz samej ilości tub w danym kablu, kolejnym

parametrem jest średnica wewnętrzna zainstalowanej pustej tuby (w kablu) które

posiadają Ø 3,8; 5,5; 8,0; i 9,6mm. Te dwie pierwsze są wykorzystywane do instalacji

wiązek włókien, pozostałe do instalacji mikro-kabli.

Elementy do łączenia tub występują w postaci dwóch

rodzajów złączek: gazoszczelnych oraz standardowych.

Złączki gazoszczelne wykorzystuje się w punkcie

wprowadzenia tub do budynków, czyli w punkcie łączenia

tub kabli zewnętrznych z tubami bezhalogenowych kabli

instalacyjnych. Złączki gazoszczelne stanowią zaporę przed

moŜliwością przedostawania się niebezpiecznych gazów do

wnętrz budynków. Złączki gazoszczelne moŜna równieŜ stosować w mufach

łączących kable zewnętrzne. W tych punktach mogą teŜ być stosowane złączki

standardowe, które nie są wyposaŜone w uszczelkę. Do zakończenia tub, w które nie

zostały wprowadzone wiązki włókien mikro-kabli światłowodowych, stosuje się

końcówki zabezpieczające.

Zalety systemu MCS w sieciach światłowodowych.


34

Do podstawowych zalet zaliczamy:

• Uproszczony system okablowania.

• MoŜliwość szybkiej zmiany konfiguracji sieci dzięki prostej metodzie instalacji.

• MoŜliwość zwiększania pojemności sieci przy bardzo niskich kosztach.

• Połączenie „punkt - punkt” pomiędzy węzłem, a klientem i pomiędzy węzłami jest

wykonywane z mniejszą ilością połączeń spawanych.

• Znacznie niŜszy początkowy koszt instalacji w porównaniu z systemami

tradycyjnymi; koszty instalacyjne rozłoŜone są w czasie, w miarę zwiększania

pojemności systemu.

• Wykluczenie ryzyka uszkodzenia włókien podczas instalacji.

• MoŜliwość zainstalowania dowolnych włókien światłowodowych opartych na

najnowszych rozwiązaniach.

Koszt instalacji światłowodowego systemu MCS jest niŜszy w porównaniu do

tradycyjnych sieci światłowodowych. Wynika to z faktu, iŜ w pierwszym etapie

instaluje się tylko włókna, które będą uŜywane. Kolejne grupy włókien umieszcza się

w tubach w momencie podłączania kolejnych budynków, abonentów. Elastyczność,

dzięki której na pierwszym etapie jest instalowana tylko wymagana pojemność,

prowadzi do mniejszych kosztów inwestycyjnych. Prosta metoda instalacji włókien w

tubach powoduje równieŜ niskie koszty rekonfiguracji sieci.

5.2 Rodzaje infrastruktury światłowodowej dla potrzeb sieci telekomunikacyjnej

5.2.1 Sieć kablowa prowadzona w ruroci ągu kablowym własnym Głównym celem jest poprawa jakości infrastruktury teleinformatycznej w mieście i

zapewnienie sprawnej wymiany informacji pomiędzy jednostkami samorządu

terytorialnego oraz innych placówek uŜyteczności publicznej.

Obecny stan tej infrastruktury jest niewystarczający i niedostosowany do potrzeb

zarówno mieszkańców jak i firm oraz administracji. Hamuje to rozwój usług

świadczonych za pomocą sieci Internet (zarówno publicznych jak i prywatnych).

Budowa sieci miasta jest planowana w oparciu o jednostki organizacyjne i oświatowe

oraz obiekty uŜyteczności publicznej. Rozwiązanie to pozwoli na zintegrowanie

wszystkich jednostek we wspólnej sieci, a przez to lepszą jakość i efektywność oraz

wzrost ilości usług z zakresu administracji publicznej dostępnych drogą


35

elektroniczną. WaŜnym aspektem budowy sieci jest równieŜ moŜliwość jej

wykorzystania w przyszłości do poprawy bezpieczeństwa w mieście poprzez

rozbudowę systemu monitoringu wizyjnego miasta.

Wymagania dotycz ące budowy mikrokanalizacji

Projekt i wykonanie kanalizacji teletechnicznej w technologii mikrokanalizacji naleŜy

wykonać zgodnie z Polską Normą PN-76/E-05125 oraz rozporządzeniami Ministra

Infrastruktury. Podczas układania rur powinny zostać zachowane wszystkie

odległości od innych rodzajów kanalizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami. W

przypadku prowadzenia mikrokanalizacji pod drogami, rury mikrokanalizacji naleŜy

układać w rurach osłonowych przeznaczonych do tego celu. Prace ziemne w strefie

pasa drogowego naleŜy wykonywać z zachowaniem szczególnej ostroŜności ze

względu na znaczną ilość urządzeń podziemnych uzbrojenia terenu, w tym kabli SN,

nn, oraz kabli sygnalizacyjnych i telekomunikacyjnych róŜnych uŜytkowników. Na

odcinkach linii kablowych przebiegających wzdłuŜ tras istniejących kabli

znajdujących się pod napięciem, wykopy naleŜy wykonywać ręcznie pod nadzorem

właściwych słuŜb eksploatacyjnych. Zalecane studnie występujące w projektowanej

instalacji będą typu SK-1, SK-2 (tylko przelotowe) SKR-2 (studnie rozdzielcze).

Rozdział tras kabla światłowodowego dopuszcza się wykonywać równieŜ w

specjalnych szafach ulicznych. Dopuszcza się stosowanie studni w wersji lekkiej jak i

w wersji cięŜkiej (tj. rama i pokrywa cięŜka). Dla linii kablowych biegnących pod

nawierzchnią utwardzoną przewiduje się studzienki kablowe typ SKR-2 RC (z

włazem typu cięŜkiego) i studnie SKR-1 w pasach zieleni i w miejscach zmiany

kierunku trasy kablowej. Dopuszcza się równieŜ zastosowanie równowaŜnych

rozwiązań studni z tworzyw sztucznych. Wykonanie odgałęzień kanalizacji w

warstwach niŜszych, ze szczególnym uwzględnieniem warstwy dostępowej

dopuszcza się wykonywać jako stałe odgałęzienie zakopywane bezpośrednio w

ziemi w wykonaniu z specjalnymi odgałęźnikami typu Y lub mufami rozgałęźnymi

typu H lub T. Studnie kablowe naleŜy projektować max co 250 m. NaleŜy takŜe

przewidzieć studnie przy przejściach przez jezdnie. W przypadku wykonywania

przepustów lub osłon o długości przekraczającej długość handlową mikrorur lub rur

prefabrykowanych, odcinki rur naleŜy łączyć ze sobą za pomocą szczelnych złączek

typu ZP oraz mufy prostej o średnicy dobranej do średnicy rury prefabrykowanej.

Zalecane jest wykonanie takich połączeń w studzienkach, dopuszczalne jest równieŜ


36

umiejscowienie takiego połączenia bezpośrednio w ziemi przy pomocy tej samej

mufy prostej zabezpieczonej przed zamulaniem. Miejsce posadowienia mufy

powinno zostać odnotowane na projekcie. Grunt, którym wypełniany jest wykop z

ułoŜonymi kablami powinien być wprowadzany do wykopu kolejnymi warstwami o

grubości ok. 0,2 m, a kaŜda z warstw powinna być zagęszczana za pomocą

wibratora mechanicznego. Na powierzchni pierwszej, zagęszczonej warstwy gruntu

(lub na warstwie piasku) naleŜy ułoŜyć pas folii z tworzywa sztucznego, zachowując

wymagania określone w Polskiej Normie PN-76/E-05125.

Wprowadzanie do wykopu pierwszej warstwy gruntu naleŜy wykonywać moŜliwie

niezwłocznie, w ciągu tego samego dnia roboczego, w którym w danej części

wykopu zakończono układanie kabli. W przypadku braku moŜliwości ułoŜenia w

wykopie w ciągu jednego dnia roboczego wszystkich równolegle układanych kabli,

dopuszcza się pozostawienie w wykopie kabli niezasypanych gruntem przez czas

niezbędnej przerwy w robotach (np. przez noc) pod warunkiem zastosowania

środków ciągłego nadzoru, skutecznie zabezpieczających ułoŜone kable przed

uszkodzeniem lub przed kradzieŜą. Rury naleŜy układać w liniach. Głębokość

wykopu – 80cm dla terenów zielonych i chodników, 100 cm pod nawierzchniami

utwardzonymi. Głębokość układania rur miedzy studniami – 70cm dla terenów

zielonych i chodników, 90cm pod nawierzchniami utwardzonymi. Mikrokanalizacja

wprowadzana do studzienek oraz do budynków powinna być zabezpieczone przed

uszkodzeniem mechanicznym poprzez zastosowanie rur ochronnych. Otwory w

przepustach po wprowadzeniu kabli powinny być uszczelnione. W fundamencie

betonowym będą zastosowane zaślepione bloki szczelnych przepustów

dwustronnych typu HSI. System szczelnych przepustów typu HSI umoŜliwia:

• wodoszczelne i gazoszczelne (do 2 barów) wprowadzenie kabli do budynku;

• zabezpieczenie wnętrza stacji przed skutkami ewentualnego zawilgocenia i

zalania woda

• wskutek podciekania wód gruntowych lub przedostawania sie wód

opadowych;

• zabezpieczenie wnętrza przed penetracja przez substancje ropopochodne i

inne substancje

• agresywne, potencjalnie niebezpieczne dla kabli i urządzeń w budynku.


37

Uszczelnienie powinno zostać wykonane przy pomocy specjalnych elementów

uszczelniających dostępnych z Katalogu produktów systemu MetroJET.

Uszczelnieniu powinny podlegać przejścia pomiędzy rurą wtórną RHDPE a wiązką

mikrorurek, a takŜe pomiędzy samą mikrorurką a mikrokablem światłowodowym.

Wymagania dotycz ące przeł ącznic i światłowodowego okablowania

Wszystkie urządzenia stanowiące przedmiot zamówienia powinny być fabrycznie

nowe i pochodzić z bieŜącej produkcji.

Ze względu na niebezpieczeństwo związane z występującymi na rynku

niepełnowartościowymi kopiami podzespołów do budowy okablowania, komponenty

systemu zostaną zakupione u autoryzowanych dystrybutorów (autoryzacja

producenta systemu okablowania lub jego przedstawiciela), bądź bezpośrednio u

producenta systemu okablowaniu lub jego przedstawiciela. Fakt ten zostanie

potwierdzony kserokopiami odpowiednich faktur.

Gniazda przepustowe światłowodowe muszą mieć moŜliwość mocowania zarówno w

panelach rozdzielczych jak i gniazdach przyłączeniowych.

Sposób mocowania musi ułatwiać montaŜ i demontaŜ, w tym celu wpinanie i

wypinanie gniazda przepustowego powinno być realizowane części przedniej panela

rozdzielczego bez otwierania obudowy lub od czoła gniazda przepustowego.

Ze względu na łatwość modyfikacji połączenia (np. zmiana polaryzacji) wymagane

jest stosowanie połączeń światłowodowych w układzie wtyk/gniazdo przepustowe.

Panele rozdzielcze światłowodowe 19’’ powinny być wykonane z tworzywa

wykonane z otwieraną szufladą w celu łatwego dostępu do spawów i wtyków.

Panele światłowodowe muszą posiadać wytłoczone wewnątrz elementy do

zarządzania kablami (tzw. pierścienie i gwiazdy).

NaleŜy zapewnić mechaniczną blokadę przed przypadkowym otwarciem panela.

Panel powinien być podzielony na sekcje i pozwolić na realizację rozwiązań

hybrydowych (róŜne rodzaje wtyków) zarówno jedno- jak i wielomodowych.

Panel powinien posiadać otwory do mocowania uchwytów na spawy, kaset na spawy

oraz tzw. „fan out” niezbędnych do przejścia z luźnej tuby na ścisłą tubę.

Panel światłowodowy 19’’/1U z tworzywa powinien zapewnić obsługę 24 włókien

spawanych lub 48 włókien w przypadku złączy SFF.

Panel światłowodowy powinien umoŜliwić wprowadzenie co najmniej 4 kabli z

mocowaniem za pomocą dławików lub opasek zaciskowych.


38

Do zastosowań wewnętrznych naleŜy zainstalować kabel wewnętrzny w powłoce

LS0H (LSZH) – nie wydzielającej halogenków z włóknami chronionymi w ścisłych

tubach z włóknami aramidowymi.

5.2.2 Sieć kablowa prowadzona w ruroci ągu wtórnym w kanalizacji obcej Ze względu na zasięg sieci szerokopasmowej obejmujący cały teren miasta, w

większości przypadków jedynym dostępnym operatorem będzie TP S.A.(i tak nie w

100%). Warunki jaki musi spełnić operator udostępniający swoje zasoby, zostaną

określone w regulaminie korzystania z sieci, który będzie przygotowany w ramach

realizacji projektu zgodnie z Ramową Ofertą Telekomunikacji Polskiej o Dostępie

Telekomunikacyjnym w Części Infrastruktura Telekomunikacyjna w Zakresie

Kanalizacji Kablowej ( w oparciu o art. 139 Ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku – Prawo

Telekomunikacyjne (Dziennik Ustaw Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.)). Oferta określa

ramowe warunki zawierania umów o dostęp do Infrastruktury TP, w tym m.in.

procedury związane z zawieraniem, zmianą i rozwiązaniem umowy, wymagania

techniczno-eksploatacyjne oraz zasady ustalania wysokości opłat tytułem dostępu.

Oferta ta przeznaczona jest dla operatorów – podmiotów telekomunikacyjnych.

Opłaty za dzierŜawę kanalizacji są zaleŜne od długości dzierŜawionej kanalizacji,

średnicy umieszczonego kabla (rury) oraz od długości czasu dzierŜawy.

Zakres i warunki współpracy z TP S.A. naleŜałoby rozpatrywać bardziej szczegółowo

na etapie wykonania projektu sieci.

W oparciu o istniejącą infrastrukturę Telekomunikacji Polskiej S.A. opracowano

wariant II koncepcji budowy Miejskiej Szerokopasmowej Sieci METRO.

Planowaną sieć przedstawiono na rysunku 1a Załącznik 1.

5.3 Proponowana struktura sieci Metro – Wariant 1.

5.3.1 Warstwa szkieletowa sieci Są to najczęściej połączenia pomiędzy głównymi punktami dystrybucji oraz

połączenia z operatorami zapewniającymi styk do łączy szerokopasmowych w

operatorskich punktach styku. Z ich charakteru wynika, iŜ będą to trakty

światłowodowe prowadzone przez całe miasto, o duŜej liczbie włókien w celu

zapewnienia duŜej pojemności magistrali pod obecne i przyszłe potrzeby.

W warstwie magistralnej planuje się budowę mikrokanalizacji typu DB wykonaną w

postaci ścisłej tuby w otulinie dwupłaszczowej, warstwa wewnętrzna z PP oraz

zewnętrzna PEHD. Ze względu na optymalne parametry wdmuchiwania mikrokabla


39

do mikrokanalizacji typu DB o profilu 7x10, wymiary poszczególnych elementów mają

wynosić:

1. Mikrorura 2. Warstwa zewnętrzna 3. Warstwa wewnętrzna

Tabela 5-1. Budowa mikrokanalizacji typu DB 7x10

Element Średnica

zewnętrzna [mm]

Grubo ść ścianki

[mm]

Mikrorura 10 1

Warstwa

zewnętrzna 33.4 ± 1.1 1.7

Warstwa

wewnętrzna 38.4 ± 0.7 2.5

Ze względu uzyskanie optymalnych parametrów wytrzymałościowych wymaga się

aby mikrokanalizacja typu DB o profilu 7x10, przeznaczony do bezpośredniego

zakopania, miała wytrzymałość na ściskanie, wg. normy PN EN 50086-2-4, powyŜej

2kN oraz wytrzymałość na rozciąganie powyŜej 6,5 kN.

Kierunki tras kanalizacji powinny uwzględniać główne kierunki rozbudowy miejskich

sieci światłowodowych, w szczególności będą to trasy prowadzące głównymi ulicami

lub traktami, na kierunkach do duŜych zbiorowisk przyszłych uŜytkowników sieci.

Do budowy systemu mikrokanalizacji naleŜy zastosować mikrokable światłowodowe

jednomodowe.

Ze względu na optymalne parametry wdmuchiwania mikrokabli światłowodowych do

mikrorur średnica zewnętrzna mikrokabli będzie wynosić 6mm dla zakresu włókien

12-72. Mikrokabel do mikrokanalizacji ma być zgodny z normą IEC 60794-1-2.

Waga mikrokabla dla kaŜdego z pojemności nie moŜe przekraczać 30kg/km, a

wymagany zakres temperaturowy eksploatacji kabla wynosi -30 do 70ºC.

Zalecaną konstrukcją jest mikrokabel światłowodowy typu ACE TKF LTMC

przedstawiony na rysunku niŜej.


40

Rysunek 5-1. Konstrukcja mikrokabla

Mikrokabel światłowodowy jednomodowy ma spełniać następujące wymagania

odnośnie parametrów:

Tabela 5-2. Wartości parametrów dla włókien jednodomowych mikrokabli światłowodowych wg. rekomendacji ITU-T G.652D

1310 nm 9.2 ± 0.3 µm Średnica pola modu

1550 nm 10.4 ± 0.4 µm

1285 – 1330 nm ≤ 3.0 ps/nm/km

1550 nm ≤ 17.0 ps/nm/km Współczynnik

rozproszenia 1625 nm ≤ 21 ps/nm/km

Parametry tłumienność włókien światłowodowych mikrokabli jednomodowych wg.

rekomendacji ITU-T G.652 klasa D, mają spełniać następujące wymagania odnośnie

parametrów.

Tabela 5-3.Tłumienność włókien jednodomowych kabli światłowodowych wg. rekomendacji ITU-T G.652D

Okno transmisyjne Współczynnik

tłumienno ści

1310 nm ≤0.35 dB/km

1550 nm ≤0.22 dB/km

1625 nm ≤0.25 dB/km

Budowa i projektowanie trasy takiego traktu magistralnego musi uwzględniać

konieczność rekonfiguracji w przyszłości oraz musi zapewnić moŜliwość zwiększenia

pojemności sieci magistralnej.

Planowane ciągi magistralne przedstawiono na rysunkach 2 i 3 Załącznik 1.

1. Centralny element wytrzymałościowy FRP 2. Tuba z włóknami światłowodowymi (12 włókien w

tubie) wypełnione Ŝelem pochłaniającym wodę – maks 6 tub

3. Zabezpieczenie przeciw wzdłuŜnej penetracji wody.

4. Wypełniacz, zamiast tub w razie konieczności. 5. Wiązka wzmacniająca 6. Nitka do rozrywania powłoki (ripcord) 7. Powłoka zewnętrzna HDPE


41

5.3.2 Warstwa dystrybucyjna sieci Stanowić będzie rozgałęzienia głównej magistrali lub odejścia od głównego traktu

światłowodowego do lokalnych punktów dystrybucji PD usytuowanych najczęściej w

pobliŜu większych skupisk abonentów ( osiedla, specjalne strefy przemysłowe, etc).

Lokalne punkty dystrybucji słuŜyć równieŜ mogą do wydzielenia z przebiegu trasy

światłowodowej części sieci realizującej indywidualne zadania np. monitoringu lub

sterowania na obszarze wokół punktu pośredniego. Sieci w tej warstwie to sieci

rozdzielcze dzielące pojemność magistrali na poszczególne kierunki, w których

grupują się abonenci. Będą charakteryzowały się mniejszą pojemnością włókien

światłowodowych, lecz będą stawiać za to większe wymagania przed samym traktem

światłowodowym.

W warstwie dystrybucyjnej średnice mikrorurek będą mniejsze, a zalecanymi

średnicami będą 7/7 mm. Średnica projektowanych mikrorurek powinna uwzględniać

równieŜ przewidywaną maksymalną pojemność kabla oraz maksymalną odległość,

na jaką kabel będzie wdmuchiwany w mikrokanalizację.

W warstwie dystrybucyjnej zaleca się stosowanie mikrokabla o pojemności do 24

włókien.

Planowane rozpływ sieci dostępowej przedstawiono na rysunkach 4-7 Załącznik 1.

5.4 Proponowana struktura sieci Metro – Wariant 2

5.4.1 Warstwa szkieletowa sieci Budowa sieci w tym wariancie oparta jest na dzierŜawie istniejącej infrastruktury TP

S.A. W istniejącą kanalizację teletechniczną wprowadzana jest rura wtórna

wykonana w technologii mikrokanalizacji.

Wariant ten ma główną zaletę – krótki czas realizacji bez duŜego zakresu robót

ziemnych, natomiast wadą takiego rozwiązania jest brak optymalizacji tras pod

potrzeby METRO (dłuŜsza trasa, brak dojścia do wszystkich punktów

dystrybucyjnych, uboga infrastruktura na obrzeŜach miasta). Realizacja sieci w tym

wariancie jest moŜliwa jedynie wtedy gdy w istniejącej kanalizacji TPSA będą wolne

miejsca na rurociąg wtórny i właściciel zgodzi się na ich udostępnienie.

W przypadku wykorzystania istniejących rur wtórnych (dla rury ∅32mm) do

zaciągania wiązek mikrorur naleŜy uwzględnić, Ŝe przekrój projektowanej wiązki

mikrorurek powinien mieć owalny kształt, a jego średnica powinna być mniejsza o ok.


42

40% od przekroju rury RHDPE.

Warstwę magistralną stanowić będą kable modularne DI 7/10mm przeznaczone do

wciągania do kanalizacji wtórnej, róŜniące się od rurek DB powłoką zewnętrzną.

Trasy kablowe zostały zaplanowane z wykorzystaniem istniejących ciągów

kanalizacji TP a w miejscach braku takiej infrastruktury przewidziana jest budowa

nowej.

Na etapie koncepcji została zweryfikowana lokalizacja tras kablowych, natomiast

zajętość i moŜliwość wykorzystania tejŜe infrastruktury zostanie wykonana na etapie

projektu.

W wariancie II sieć magistralna, oprócz zmiany długości tras jest technicznie

identyczna jak w wariancie I.

Planowane ciągi magistralne przedstawiono na rysunkach 2a i 3a Załącznik 1.

5.4.2 Warstwa dystrybucyjna sieci Warstwa dystrybucyjna została zaplanowana na podstawie przebiegów istniejącej

infrastruktury. RóŜni się od wariantu I rodzajem kabla modularnego tj. DI 7/7mm

(kabel do kanalizacji wtórnej) oraz podłączeniem punktów dystrybucyjnych do

węzłów głównych (wymuszona istniejącą infrastrukturą TP S.A.).

Wariant ten wymusza większą ilość kabli światłowodowych oraz większą ilość złączy

kablowych.


43

5.5 Węzły sieci

Tabela 5-4. Lokalizacja proponowanych węzłów sieci szkieletowej

Nr Nazwa węzła Adres Jednostka Organizacyjna

1. W-1 ul. Wałowa 5

• Wydział Spraw Obywatelskich • Urząd Stanu Cywilnego • Wydział Gospodarki Komunalnej i

Ochrony Środowiska • Wydział Zarządzania Kryzysowego i

Ochrony Ludności • Wydział Komunikacji

2. W-2 ul. Karasia 15

• Kierownictwo Urzędu Miasta • Biuro Rady Miejskiej • Wydział Organizacyjny • Audytor Wewnętrzny • Kontrola Wewnętrzna • Wydział Finansowo-Księgowy • Wydział Dochodów i Windykacji • Wydział Promocji i Rozwoju • Miejski Zarząd Dróg i Inwestycji • Wydział BudŜetu

3. W-3 ul. Niepodległości 66 • Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

4. W-4 ul. 1 Maja 1 • Zespół Szkół Rolniczo-Budowlanych

5.5.1 Lokalizacja w ęzłów sieci warstwy dystrybucyjnej I. Obiekty UM

1. ul. Przemysłowa 10

2. Al. Jana Pawła II 21,21a i 23

3. ul. Lipowa 32

4. ul. Słowiańska 24 – Informacja Turystyczna

5. ul. Poniatowskiego 11 – Biuro Strefy Płatnego Parkowania

6. ul. Korczaka 5 – Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie

7. ul. Towarowa 10 – Noclegownia

8. ul. Niepodległości 27 – Środowiskowy Dom Samopomocy i Ośrodek Interwencji

Kryzysowej

9. ul. Korczaka 1 – Dom Pomocy Społecznej

10. ul. Chrobrego 25 – Ośrodek Adopcyjno–Opiekuńczy

11. ul. Śniadeckich 5 – Powiatowy Urząd Pracy

12. pl. Kościuszki 4 – Delegatura Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lesznie


44

II. Jednostki organizacyjne miasta

13. ul. Leśna 4 – Miejski Zakład Komunikacji

14. ul. Saperska 23 – Miejski Zakład Oczyszczania Sp. z o. o.

15. ul. Lipowa 20 a – Miejski Zakład Zieleni

16. ul. Dekana 10 – Miejski Zakład Budynków Komunalnych

17. ul. Spółdzielcza 12 – Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o. o.

18. ul. Lipowa 76 – Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów I Kanalizacji Sp. z o. o.

III. Powiatowe SłuŜby, Inspekcje I StraŜe

19. ul. OkręŜna 19 – Komenda Miejska Państwowej StraŜy PoŜarnej

20. ul. 17 Stycznia 8 – Komenda Miejska Policji

21. ul. Święciechowska 150 – Powiatowy Inspektorat Weterynarii

IV. Placówki Oświatowe I Kulturalne

22. ul. Chrobrego 15 – Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna

23. ul. Narutowicza 74 A – Centrum Kształcenia Praktycznego

24. ul. Chrobrego 3 – Miejska Biblioteka Publiczna

25. ul. Narutowicza 69 – Miejskie Biuro Wystaw Artystycznych

26. ul. Leszczyńskich 5 – Galeria Miejskiego Biura Wystaw Artystycznych

27. ul. Chrobrego 3a – Miejski Ośrodek Kultury

28. ul. Strzelecka 7 – Miejski Ośrodek Sportu I Rekreacji

V. Jednostki i SłuŜby działające na terenie miasta Leszna

29. pl. Kościuszki 4 – Starostwo Powiatowe

30. ul. Korcza 3 – Komenda Miejska Policji

31. ul. Kiepury 45 – Pogotowie Ratunkowe

32. ul. Grunwaldzka 128 – Pogotowie Energetyczne

33. ul. Przemysłowa 12 – Pogotowie Gazowe

VI. Placówki oświatowe miasta Leszna

34. Al. Krasińskiego 2 – Szkoła Podstawowa Nr 1

35. ul. Narutowicza 57 – Szkoła Podstawowa Nr 2

36. pl. Dr Metziga 14 – Szkoła Podstawowa Nr 3

37. Rynek Zaborowski 1 – Szkoła Podstawowa Nr 4


45

38. ul. Gronowska 45 – Szkoła Podstawowa Nr 5

39. Al. Jana Pawła II 10 – Szkoła Podstawowa Nr 7

40. ul. Ks. Kard. St. Wyszyńskiego 57 – Szkoła Podstawowa Nr 9

41. ul. Jagiellońska 7 – Szkoła Podstawowa Nr 10

42. ul. Rumuńska 6ab – Szkoła Podstawowa Nr 12

43. ul. Rejtana 1 – Szkoła Podstawowa Nr 13

44. pl. Komeńskiego 1 – Gimnazjum Nr 1

45. ul. Prusa 33 – Gimnazjum Nr 4

46. ul. Kurpińskiego 1 – Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1

47. pl. Kościuszki 5 – III Liceum Ogólnokształcące

48. ul. Poniatowskiego 2 – Zespół Szkół Ekonomicznych

49. pl. Dr Metziga 25 – Zespół Szkół Ochrony Środowiska

50. ul. Kilińskiego 2 – Zespół Szkół Elektroniczno-Telekomunikacyjnych

51. Al. Krasińskiego 2 – Międzyszkolny Ośrodek Sportu

VII. Przedszkola miejskie

52. ul. Wyspiańskiego 2 – Przedszkole Nr 3

53. ul. Poplińskiego 5 – Przedszkole Nr 4

54. pl. Komeńskiego 5 – Przedszkole Nr 5

55. ul. 17 stycznia 13 – Przedszkole Nr 6

56. ul. śeromskiego 20 – Przedszkole Nr 7

57. ul. Jagiellońska 6 – Przedszkole Nr 8

58. ul. B. Prusa 22c – Przedszkole Nr 10

59. ul. Prochownia 25B – Przedszkole Nr 11

60. ul. Czarnoleska 1 – Przedszkole Nr 12

61. ul. Jeziorkowskiej 3 – Przedszkole Nr 13

62. ul. Rumuńska 13 – Przedszkole Nr 15

63. ul. Włodarczaka 3 – Przedszkole Nr 18

64. ul. Osterwy 4 – Przedszkole Nr 19

65. ul. Karasia 11 – Przedszkole Nr 20

66. ul. Armii Krajowej 41 – Przedszkole Nr 21

VIII. Szkoły wyŜsze

67. ul. Mickiewicza 5 – Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa


46

68. ul. Królowej Jadwigi 10 – WyŜsza Szkoła Humanistyczna

69. ul. Ostroroga 9a – WyŜsza Szkoła Marketingu i Zarządzania

IX. Planowane PD

70. ul. Towarowa 1 (PKS)

71. ul. Dworcowa 1 (PKP)

72. ul. Podkowińskiego/ul. Okrzei

73. ul. Podgórna/ul.DoŜynkowa

74. Rynek - Ratusz

75. ul. Jana Kazimierza/ul. Zagłoby

76. ul. Francuska/ul. Belgijska

77. ul. Osiecka/ul. Grzybowa

78. ul. Portugalska

5.5.2 Wymagania techniczne i technologiczne dla pom ieszczeń węzłów sieci Wszystkie węzły sieci miejskiej muszą być skutecznie zabezpieczone przed

dostępem niepowołanych osób. Jednocześnie obiekty naleŜy wyposaŜyć w:

• elektroniczne systemy kontroli i rejestracji dostępu;

• czujniki otwarcia wejścia do pomieszczenia lub drzwi wolnostojącej szafy

telekomunikacyjnej;

• pomieszczenia naleŜy wyposaŜyć w czujniki zagroŜenia poŜarowego;

• czujniki temperatury otoczenia;

• czujniki wilgotności powietrza;

• sygnalizacje stanu systemu zasilania.

Realizacja systemu czujników moŜe być oparta na modułach zdalnego zarządzania i

sterowania klimatyzacją, wentylacją lub zasilaniem awaryjnym.

W węźle głównym i węzłach szkieletowych naleŜy rozwaŜyć instalację prostego

systemu gaśniczego.

We wszystkich lokalizacjach, do których zostanie doprowadzony kabel

światłowodowy projektuje się montaŜ metalowych szaf teleinformatycznych. W

szafach tych naleŜy zamontować przełącznice światłowodowe i urządzenia aktywne.

KaŜda szafa dystrybucyjna ma być dostarczona z dodatkowym wyposaŜeniem, takim

jak półki, listwy zasilające, wentylatory itp.


47

Okablowanie strukturalne naleŜy prowadzić w korytkach kablowych niepalnych (PCV

lub aluminiowe).

Dla potrzeb zasilania węzła głównego i węzłów szkieletowo-agregacyjnych sieci

naleŜy przygotować wydzieloną instalację zasilania elektrycznego. W kaŜdym

pomieszczeniu węzła sieci naleŜy zainstalować rozdzielnicę elektryczną.

5.5.2.1 Węzeł główny

Węzeł Główny sieci będzie zainstalowany w budynku przy ul. Wałowej. W tym

samym budynku jest realizowany projekt adaptacji pomieszczeń na potrzeby

centralnej serwerowni Urzędu Miasta Leszno, która powinna przekształcić się w

Centrum Danych połączone z szerokopasmową siecią miejską. Z przyczyn

technicznych i ekonomicznych celowe jest współdzielenie przez serwerownię

(Centrum Danych) i Węzeł Główny infrastruktury pomieszczeń technicznych, a w

szczególności infrastruktury zasilania, klimatyzacji i powierzchni instalacyjnej (podłogi

i sufity techniczne, drogi kablowe, kanały wentylacyjne, systemy zabezpieczenia

fizycznego). Współdzielenie pomieszczeń technicznych pozwoli znacząco ograniczyć

koszty doprowadzenia zasilania, jego podtrzymania oraz zapewnienia prawidłowych

warunków środowiskowych poprzez lepsze wykorzystanie większych i

efektywniejszych kosztowo instalacji.

Sposób instalacji

W ramach Węzła Głównego ujęto urządzenia przeznaczone do realizowania funkcji:

• Operatorskiego Punktu Styku z operatorami hurtowego dostępu do Internetu

(router, firewall);

• Głównego Węzła szkieletowego sieci miejskiej, który pełni jednocześnie funkcje

węzła agregacyjnego (przełącznik szkieletowy);

• Węzła Dystrybucyjnego (przełącznik dystrybucyjny).

Urządzenia zostaną zainstalowane w szafie teleinformatycznej o gabarytach

600x800 mm (szer. x gł.) i wysokości 42U. Wymagany jest swobodny dostęp do

szafy przez przednie i tylne drzwi.

NaleŜy przewidzieć miejsce na posadowienie dodatkowej szafy teleinformatycznej na

potrzeby ewentualnej rozbudowy infrastruktury Głównego Węzła Szkieletowego.


48

Rysunek 5-2. Przykładowe wyposaŜenie węzła głównego

Zasilanie

Urządzenia aktywne sieci miejskiej przewidziane do instalacji w węźle są zasilane

prądem przemiennym o napięciu 230V.

Przewidywana moc pobierana przez zainstalowane w Węźle Głównym urządzenia

nie przekroczy 1500W. W celu uwzględnienia ewentualnych przyszłych rozbudów

sprzętu zainstalowanego w Węźle Głównym naleŜy przewidzieć przyłącze

energetyczne o mocy zapewniającej na potrzeby urządzeń 5kW lub 10kW w

przypadku instalacji dedykowanego systemu klimatyzacji i systemu podtrzymania

zasilania w pomieszczeniu węzła.

Urządzenia zainstalowane w Węźle Głównym muszą posiadać system zasilania

awaryjnego, który zagwarantuje zasilanie sprzętu teleinformatycznego i klimatyzacji

przez minimum 8h.

Elementy systemu UPS powinny być zainstalowane w dedykowanej szafie, a

konfiguracja zespołów zasilania i baterii powinna:

• umoŜliwić zasilanie przewidywanej konfiguracji sprzętowej węzła;

• umoŜliwić zasilanie systemu klimatyzacji węzła obejmującej urządzenia aktywne i

system zasilający UPS;


49

• umoŜliwić rozbudowę pojemności systemu UPS do mocy 8kW i minimalnego

czasu podtrzymania zasilania przez 8h;

• umoŜliwiać zdalny monitoring warunków środowiska pracy urządzeń oraz

moŜliwość zdalnego sterowania, programowania, monitorowania pracy i

diagnostyki urządzeń systemu UPS.

W przypadku instalacji Węzła Głównego w ramach infrastruktury planowanej

serwerowni/Centrum Danych moŜna istotnie ograniczyć nakłady na dedykowany

system zasilania awaryjnego poprzez wykorzystanie wspólnego systemu UPS dla

całej infrastruktury Centrum, który moŜe mieć znacznie krótszy minimalny czas

podtrzymania zasilania urządzeń dzięki moŜliwości zastosowania stosowanego

agregatu prądotwórczego jako głównego źródła zasilania awaryjnego. W takim

przypadku minimalny czas podtrzymania zasilania przez system UPS wynosi 1h.

Klimatyzacja

Zapewnie właściwych warunków pracy urządzeń aktywnych sieci miejskiej wymaga

zastosowania rozwiązań umoŜliwiających obniŜenie temperatury otoczenia w

pomieszczeniach, w których pracują zainstalowane urządzenia. W zaleŜności od

przewidywanego poziomu emisji ciepła przez urządzenia aktywne oraz warunki

narzucane przez bezpośrednie sąsiedztwo pomieszczenia węzła istnieje moŜliwość

zastosowania systemu wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji pomieszczenia.

Przewidywany pobór prądu przez zainstalowane w Węźle Głównym urządzenia

pozwala wykorzystać dedykowany system wentylacji mechanicznej pomieszczenia

pod warunkiem:

• w pomieszczeniu objętym dedykowaną wentylacją mechaniczną łączny pobór

mocy nie przekracza 2000W;

• węzeł nie będzie rozbudowany o więcej niŜ jeden przełącznik szkieletowy lub inne

urządzenia elektryczne o łącznej mocy większej niŜ 400W;

• sąsiednia przestrzeń, do której wydmuchiwane będzie podgrzane powietrze z

pomieszczenia węzła, ma moŜliwość przyjęcia dodatkowej ilości ciepłego

powietrza bez istotnego pogorszenia warunków środowiskowych wymaganych w

tej przestrzeni;

• sąsiednia przestrzeń, z której będzie zasysane chłodniejsze powietrze, ma

moŜliwość dostarczenia dodatkowego schłodzonego powietrza bez istotnego


50

pogorszenia warunków środowiskowych wymaganych w tej przestrzeni;

• istnieje moŜliwość zainstalowania źródła hałasu o poziomie 60dBA;

• ściany i drzwi przewidziane do montaŜu wentylatorów i nawiewów nie są

elementami przegród ogniotrwałych.

Brak moŜliwości spełnienia powyŜszych kryteriów powoduje, Ŝe naleŜy zastosować

pełną klimatyzację pomieszczenia Węzła Głównego.

System dedykowanej wentylacji mechanicznej musi posiadać moŜliwość

programowania pracy systemu wentylacyjnego oraz zdalnego kontrolowania

warunków środowiskowych.

W przypadku umieszczenia infrastruktury Węzła Głównego w przestrzeni technicznej

zajmowanej przez serwerownię/Centrum Danych, naleŜy uwzględnić wydatek ciepła

generowany przez planowane urządzenia o łącznej mocy 1500W oraz uwzględnić

moŜliwość rozbudowy węzła o nowe urządzenia. Łączna maksymalna moc urządzeń

zainstalowanych w Węźle Głównym nie przekroczy 5000W po wszelkich moŜliwych

do przewidzenia obecnie rozbudowach.

W przypadku instalacji Węzła Głównego w samodzielnym pomieszczeniu

klimatyzowanym naleŜy uwzględnić wydatek ciepła systemu podtrzymania zasilania

UPS przewidzianego dla systemu instalowanego pierwotnie oraz ewentualne

przyszłe rozbudowy systemu UPS związane z rozbudową infrastruktury węzła.

5.5.2.2 Węzły szkieletowo-agregacyjne

Sposób instalacji

W ramach konfiguracji węzła szkieletowo-agregacyjnego ujęto urządzenia

przeznaczone do realizowania funkcji:

• Węzła szkieletowego sieci miejskiej, który pełni jednocześnie funkcje węzła

agregacyjnego (przełącznik szkieletowy);

• Węzła dystrybucyjnego (przełącznik dystrybucyjny).

Urządzenia zostaną zainstalowane w szafie teleinformatycznej o gabarytach

600x800 mm (szer. x gł.) i wysokości 42U. Wymagany jest swobodny dostęp do

szafy przez przednie i tylne drzwi.

Zasilanie



51


Przewidywana moc pobierana przez zainstalowane w węźle szkieletowo-

agregacyjnym urządzenia nie przekroczy 400W. W celu uwzględnienia ewentualnych

przyszłych rozbudów sprzętu zainstalowanego w Węźle Głównym naleŜy przewidzieć

przyłącze energetyczne o mocy zapewniającej na potrzeby urządzeń 2kW lub 5kW w

przypadku instalacji dedykowanego systemu klimatyzacji i systemu podtrzymania

zasilania w pomieszczeniu węzła.

Urządzenia zainstalowane w węźle szkieletowo-agregacyjnym muszą posiadać

system zasilania awaryjnego, który zagwarantuje zasilanie sprzętu

teleinformatycznego i klimatyzacji przez minimum 8h.

Elementu systemu UPS powinny być zainstalowane w dedykowanej szafie, a

konfiguracja zespołów zasilania i baterii powinna:


• umoŜliwić zasilanie systemu klimatyzacji węzła obejmującej urządzenia aktywne i

system zasilający UPS;

• umoŜliwić rozbudowę pojemności systemu UPS do mocy 4kW i minimalnego

czasu podtrzymania zasilania przez 8h;





52

Rysunek 5-3. Przykładowe wyposaŜenie węzła szkieletowego W2


53

Rysunek 5-4. Przykładowe wyposaŜenie węzła szkieletowego W3 i W4

Klimatyzacja

Zapewnie właściwych warunków pracy urządzeń aktywnych sieci miejskiej wymaga

zastosowania rozwiązań umoŜliwiających obniŜenie temperatury otoczenia w

pomieszczeniach, w których pracują zainstalowane urządzenia. W zaleŜności od

przewidywanego poziomu emisji ciepła przez urządzenia aktywne oraz warunki

narzucane przez bezpośrednie sąsiedztwo pomieszczenia węzła istnieje moŜliwość

zastosowania systemu wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji pomieszczenia.

Przewidywany pobór prądu przez zainstalowane w węzłach szkieletowo-

agregacyjnych urządzenia pozwala wykorzystać dedykowany system wentylacji

mechanicznej pomieszczenia pod warunkiem:

• w pomieszczeniu objętym dedykowaną wentylacją mechaniczną łączny pobór

mocy nie przekracza 2000W;

• węzeł nie będzie rozbudowany o urządzenia elektryczne o łącznej mocy większej

niŜ 1600W;


54

• sąsiednia przestrzeń, do której wydmuchiwane będzie podgrzane powietrze z

pomieszczenia węzła, ma moŜliwość przyjęcia dodatkowej ilości ciepłego

powietrza bez istotnego pogorszenia warunków środowiskowych wymaganych w

tej przestrzeni;

• sąsiednia przestrzeń, z której będzie zasysane chłodniejsze powietrze, ma

moŜliwość dostarczenia dodatkowego schłodzonego powietrza bez istotnego

pogorszenia warunków środowiskowych wymaganych w tej przestrzeni;

• istnieje moŜliwość zainstalowania źródła hałasu o poziomie 60dBA;

• ściany i drzwi przewidziane do montaŜu wentylatorów i nawiewów nie są

elementami przegród ogniotrwałych.

Brak moŜliwości spełnienia powyŜszych kryteriów powoduje, Ŝe naleŜy zastosować

pełną klimatyzację pomieszczenia węzła szkieletowo-agregacyjnego.

System dedykowanej wentylacji mechanicznej musi posiadać moŜliwość

programowania pracy systemu wentylacyjnego oraz zdalnego kontrolowania

warunków środowiskowych.

W przypadku zastosowania klimatyzacji pomieszczenia Węzła Szkieletowo-

Agregacyjnego naleŜy uwzględnić wydatek ciepła generowany przez planowane

urządzenia o łącznej mocy 400W oraz uwzględnić moŜliwość rozbudowy węzła o

nowe urządzenia. Łączna maksymalna moc urządzeń sieci miejskiej

zainstalowanych w Węźle Szkieletowo-Agregacyjnym nie przekroczy 2000W po

wszelkich moŜliwych do przewidzenia obecnie rozbudowach.

5.5.2.3 Węzły dystrybucyjne

Sposób instalacji

W ramach konfiguracji Węzła Dystrybucyjnego ujęto przełącznik przeznaczony do

realizowania funkcji przełącznika dystrybucyjnego.

Ze względu na swoje niewielkie rozmiary urządzenia mogą być instalowane w wielu

typach szaf telekomunikacyjnych lub w szafkach baterii systemu zasilania

awaryjnego UPS. Przełączniki przewidziane do instalacji w Punktach

Dystrybucyjnych mają wysokość 1U. Szerokość i głębokość pozwala instalować je w

standardowej pozycji w szafach 19” o głębokości 300 mm. Urządzenia nie wymagają

w trakcie eksploatacji dostępu do tylnego panelu. Producent nie nakłada

szczególnych wymagań co do pozycji w jakiej są zainstalowane urządzenia.


55

Wymagane jest jedynie zapewnienie moŜliwości odprowadzania ciepła.

Dzięki niewielkim rozmiarom i niskiemu zapotrzebowaniu na moc miejsce instalacji

urządzenia moŜe być elastycznie dopasowane do istniejących warunków w budynku

ograniczając potrzebę wykonania adaptacji budowlanych.

W związku z powyŜszym o sposobie i miejscu instalacji urządzeń w węzłach

dystrybucyjnych zadecydują:

• warunki zastane w obiekcie, w którym jest instalowany przełącznik;

• konieczność pozostawienia miejsca na drugi przełącznik na potrzeby przyszłej

ewentualnej rozbudowy węzła dystrybucyjnego;

• sposób i wymagania montaŜu elementów wybranego systemu zasilania

awaryjnego UPS;

• wybrany system montaŜu przełącznicy optycznej i dystrybucyjnego panelu

dystrybucyjnego.

Rysunek 5-5. Przykładowe wyposaŜenie węzła dystrybucyjnego

Zasilanie



Przewidywana moc pobierana przez zainstalowane w Węźle Dystrybucyjnym

urządzenia nie przekroczy 40W. W celu uwzględnienia ewentualnych przyszłych

rozbudów sprzętu zainstalowanego w Węźle Głównym naleŜy przewidzieć przyłącze

energetyczne o mocy zapewniającej na potrzeby urządzeń 200W.

Urządzenia zainstalowane w Węźle Szkieletowo-Agregacyjnym muszą posiadać

system zasilania awaryjnego, który zagwarantuje zasilanie sprzętu

teleinformatycznego przez minimum 1h.

W przypadku węzłów dystrybucyjnych, w których podłączone są sieci uŜytkowników

o szczególnym znaczeniu lub sieci operatorów i dostawców usług sieciowych naleŜy


56

rozwaŜyć wydłuŜenie minimalnego czasu podtrzymania zasilania awaryjnego i

dopasować do rzeczywistych potrzeb.

Elementy systemu UPS powinny być instalowane w szafach, które pozwalają

zminimalizować całkowitą przestrzeń zajmowaną przez aktywne i pasywne elementy

węzła dystrybucyjnego. Konfiguracja zespołów zasilania i baterii powinna:


• umoŜliwić zasilanie opcjonalne systemu wentylacji mechanicznej węzła

obejmującej urządzenia aktywne i system zasilający UPS;




Klimatyzacja

Przewidywany pobór mocy przez urządzenia montowane w Węzłach

Dystrybucyjnych pozwala w typowych warunkach instalacyjnych na rezygnację z

aktywnych metod wentylacji. W szczególnych przypadkach, gdy zestaw urządzeń

sieciowych i UPS zostaną zainstalowane w małej obudowie moŜe zachodzić

konieczność poprawienia wydajności chłodzenia poprzez zainstalowanie w obudowie

wentylatorów wymuszających obieg powietrza.

5.5.3 Wymagania dla realizacji funkcji kolokacji w węzłach sieci Zapewnienie moŜliwości kolokacji urządzeń w węzłach sieci pozwoli na wytworzenie

istotnej usługi dla operatorów lokalnych i innych instytucjonalnych uŜytkowników sieci

miejskiej. Ułatwi jednocześnie udostępnianie usług sieci miejskiej poprzez

operatorskie sieci dostępowe.

Typowa przestrzeń kolokacyjna musi zapewniać:

• optymalne środowisko funkcjonowania infrastruktury sprzętowej;

• spełnienie wymagań bezpieczeństwa fizycznego, zasilania, klimatyzacji oraz

zabezpieczenia przeciwpoŜarowego;

• całodobowy nadzór przez wyspecjalizowane jednostki techniczne, które reagują

w sytuacjach zagraŜających bezpieczeństwu pracy urządzeń;

• dostęp do urządzeń od frontu i tyłu szafy;

• antystatyczna podłoga technologiczna o wzmocnionej konstrukcji i duŜej


57

nośności;

• odseparowany dostęp do zasobów (kolokacja wygrodzona od innych

pomieszczeń technicznych);

• zestaw usług utrzymaniowo-serwisowych.

W szczególności przestrzeń kolokacyjna musi być wyposaŜona w:

• elektroniczny system kontroli dostępu do pomieszczeń technologicznych,

klimatyzacyjnych i pomieszczeń z urządzeniami zasilania;

• niezaleŜne okablowanie telekomunikacyjne od urządzeń kolokowanych do

przełącznicy oraz okablowanie pomiędzy urządzeniami kolokowanymi,

rozprowadzone w kanalizacji technicznej pod podłogą podniesioną; okablowanie

telekomunikacyjne musi być zabezpieczone przed dostępem osób

nieupowaŜnionych;

• systemy zabezpieczenia zasilania o duŜej niezawodności obejmujące systemy

dostarczenia energii do budynku, dystrybucji energii wewnątrz budynku,

zabezpieczenia sieci energetycznej przed przeciąŜeniami oraz systemy

awaryjnego zasilania.

• systemy chłodzenia umoŜliwiające utrzymanie temperatury powietrza na poziomie

20-25 st. C i wilgotności powietrza na poziomie 40-60%;

• redundantne urządzenia klimatyzacyjne.

5.5.3.1 Węzeł główny

W przypadku instalacji Węzła Głównego w ramach infrastruktury

serwerowni/Centrum Danych istnieje racjonalna ekonomicznie moŜliwość utworzenia

przestrzeni kolokacyjnej w oparciu o rozszerzenie wykorzystania infrastruktury

technicznej węzła.

W szczególności naleŜy wydzielić przestrzeń technologiczną, w której będą

instalowane szafy kolokacyjne. Wydzielona przestrzeń musi posiadać osobne

wejście z pełną elektroniczną kontrolą i rejestracją dostępu. Sposób wydzielenia

przestrzeni kolokacyjnej musi uniemoŜliwiać dostęp do części zajmowanej przez

sprzęt serwerowni/Centrum Danych i Węzeł Główny sieci miejskiej. Jednocześnie

naleŜy przewidzieć takie prowadzenie okablowania, aby z przestrzeni kolokacyjnej

nie było dostępu do okablowania części miejskiej i z części miejskiej do okablowania


58

części kolokacyjnej. Punkt styku okablowania obu części musi znajdować się w

wydzielonym miejscu zawierającym przełącznicę optyczną i panel dystrybucyjny

okablowania miedzianego. RównieŜ okablowanie części kolokacyjnej powinno być

zabezpieczone i udostępniane wyłącznie poprzez dedykowaną przełącznicę

optyczną i panel dystrybucyjny.

Jednocześnie sposób podziału przestrzeni technologicznej nie moŜe utrudniać

wykorzystania wspólnej instalacji zasilania, awaryjnego podtrzymania zasilania oraz

klimatyzacji.

NaleŜy przewidzieć instalację szaf teleinformatycznych o róŜnych typowych

gabarytach w taki sposób, aby optymalnie wykorzystać dostępną przestrzeń i

zapewnić swobodny dostęp do przednich i tylnych drzwi szaf.

NaleŜy przyjąć wskaźnik poboru mocy przez urządzenia w szafie kolokacyjnej na

poziomie 5000W.

Zastosowana w Centrum Danych klimatyzacja powinna umoŜliwiać modułową

rozbudowę wraz ze wzrostem wykorzystania przestrzeni kolokacyjnej.

Zastosowany w Centrum Danych system zasilania awaryjnego powinien umoŜliwiać

modułową rozbudowę wraz ze wzrostem wykorzystania przestrzeni kolokacyjnej.

Wymagane jest podtrzymanie minimum 1h przez UPS oraz odpowiedni zapas mocy

agregatu prądotwórczego.

W celu ujednolicenia systemów zasilania awaryjnego nie przewiduje się

infrastruktury dla zasilania stałoprądowego 48V.

5.5.3.2 Węzły szkieletowo-agregacyjne

Budowa infrastruktury na potrzeby kolokacji sprzętu w węzłach szkieletowo-

agregacyjnych jest kosztowna i dodatkowo zwiększa wymagania konieczne do

spełnienia dla posadowienia węzła w budynkach, które nie zostały pierwotnie

przewidziane do pełnienia roli duŜych węzłów telekomunikacyjnych. Dlatego teŜ nie

zaleca się tworzenia miejsc kolokacji sprzętu w węzłach szkieletowo-agregacyjnych.

Ze względu na zachowanie spójności organizacji sieci miejskiej w węzłach

szkieletowo-agregacyjnych nie będzie moŜliwości wykonywania połączeń sieci na

poziomie urządzeń szkieletowo-agregacyjnych.

W związku z tym, Ŝe w skład zestawu urządzeń montowanych w węzłach

szkieletowo-agregacyjnych znajdują się takŜe przełączniki tworzące punkt


59

dystrybucyjny jest moŜliwość dołączania sieci operatorów lokalnych na zasadach

identycznych jak w węzłach dystrybucyjnych.

5.5.3.3 Węzły dystrybucyjne

Konstrukcja i lokalizacja węzłów dystrybucyjnych zasadniczo nie umoŜliwia kolokacji

sprzętu w węzłach dystrybucyjnych sieci miejskiej. Systemowe tworzenie rozwiązań

umoŜliwiających kolokację urządzeń we wszystkich węzłach dystrybucyjnych nie jest

racjonalne technicznie i ekonomicznie. Jednocześnie zapotrzebowanie na przestrzeń

do zainstalowania stosownych rozwiązań moŜe utrudniać lokalizację węzłów

dystrybucyjnych sieci miejskiej w sytuacji, gdy nie jest znane rzeczywiste

zapotrzebowanie na kolokowanie sprzętu. Dlatego rekomendowane jest pasywne

łączenie sieci w węzłach dystrybucyjnych.

Zainstalowana infrastruktura pasywna będzie umoŜliwiać połączenia między sieciami

na identycznych zasadach jak będzie realizowane przyłączanie sieci LAN

uŜytkowników do sieci miejskiej.

Punkt przyłączeniowy będzie określony na panelu dystrybucyjnym lub przełącznicy

optycznej węzła dystrybucyjnego.

Typowe połączenia aktywne sieci będą wykonywane poprzez elektryczne porty Fast

Ethernet z maksymalną przepływnością 100 Mb/s lub jej wielokrotnością przy uŜyciu

protokołu LACP.

W przypadku połączeń na odległości większe niŜ oferowane przez Fast Ethernet

100Base-T (projektowana droga kablowa do 90m) moŜna będzie wykorzystać łącza

optyczne zestawione do wolnych portów Gigabit Ethernet.

Operatorzy lokalni mogą zainstalować swoje węzły w bezpośrednim sąsiedztwie

węzła dystrybucyjnego sieci miejskiej. W ogólnym przypadku moŜe być to

małogabarytowa szafka telekomunikacyjna, w której będzie instalowany:

• przełącznik do realizacji połączenia aktywnego sieci,

• przełącznica optyczna i panel dystrybucyjny do wykonania połączenia

pasywnego sieci,

• urządzenia dodatkowe, np. UPS, wentylatory.

Jednak instalacja wielu małych szaf telekomunikacyjnych nie zawsze jest

optymalnym rozwiązaniem. W celu optymalizacji montaŜu naleŜy na etapie

projektowania sieci uzgodnić miejsca i sposób połączenia sieci miejskiej i sieci


60

operatorów lokalnych oraz dobrać najkorzystniejsze moŜliwe do zainstalowania w

danej lokalizacji rozwiązanie. W szczególności mogą to być wspólne

wieloprzedziałowe szafy kolokacyjne z trwale wydzielonymi przestrzeniami dla

kaŜdego operatora i urządzeń sieci miejskiej.

Na etapie eksploatacji sieci, w szczególnych przypadkach (dostępność miejsca,

moŜliwość schłodzenia sprzętu i dostępność przyłącza energetycznego), moŜna

rozwaŜyć przekonfigurowanie węzła dystrybucyjnego w celu uzyskania moŜliwości

kolokowania sprzętu.

5.6 Fizyczna integracja planowanej struktury z otoc zeniem teleinformatycznym

5.6.1 Operatorskie punkty styku z dostawcami usług w sieciach krajowych W Operatorskim Punkcie Styku (OPS) z sieciami operatorów zewnętrznych

realizowany będzie styk sieci metropolitalnej z dostawcami usług szerokopasmowej

transmisji w sieciach krajowych. OPS umoŜliwia wymianę ruchu

telekomunikacyjnego pomiędzy projektowaną siecią a siecią Internet i innymi

sieciami telekomunikacyjnymi. OPS powinien posiadać odpowiednie zabezpieczenia

fizyczne i informatyczne.

Połączenia z OPS realizowane będą przez magistralę światłowodową w warstwie

szkieletowej w postaci minimum 6 włókien światłowodowych (2 podstawowe, 2

redundancja i 2 zapasu) i zbiegać się będą w pomieszczeniach Węzła Głównego

sieci.

Urządzenia OPS będą połączone z Węzłem Głównym sieci. NaleŜy równieŜ zestawić

zapasowe łącze do innego węzła szkieletowego sieci miejskiej.

W zaleŜności od wielkości całkowitego obsługiwanego ruchu w punkcie styku z

operatorami hurtowego dostępu do sieci Internet, łącza powinny mieć przepływność:

• 1 Gb/s w technologii Gigabit Ethernet w przypadku, gdy całkowity ruch nie

przekracza 1 Gb/s;

• wielokrotności 1 Gb/s w technologii Gigabit Ethernet z protokołem LACP;

• 10 Gb/s w technologii 10 Gigabit Ethernet, gdy całkowity ruch przekracza 5 Gb/s

lub nakłady na zapewnienie łącza 10GbE są porównywalne ze zwielokrotnianiem

łącza 1 GbE lub mniejsze.


61

5.6.1.1 Sieć Internet

5.6.1.2 Infrastruktura punktu styku z dostawcami hu rtowego dost ępu do

Internetu

Optymalna realizacja podłączenia sieci miejskiej do Internetu powinna opierać się na

połączeniu z sieciami dwóch całkowicie niezaleŜnych technicznie operatorów sieci

zewnętrznych lub naleŜy zapewnić moŜliwość redundancji łączy.

Protokołem routingowym wymaganym do uŜycia na styku z dostawcami łączy do

Internetu jest BGPv4. Infrastruktura OPS z dostawcą usług dostępu do Internetu

składa się z dwóch części:

• Dedykowanego routera brzegowego zapewniającego routing BGP;

• Systemów bezpieczeństwa sieci umoŜliwiających stałe i bieŜące aktualizowanie

definicji i sygnatur ataków:

o Firewall (filtracja ruchu, state full firewall, application proxy itp.)

o Opcjonalnych systemów wykrywania intruzów i prewencji (Intrusion

Detection System – IDS i Intrusion Prevention Systems – IPS)

przeciwko zagroŜeniom sieciowym typu robaki i wirusy internetowe oraz

róŜnego typu ataki internetowe.

5.6.1.3 ZałoŜenia obsługi ruchu wymienianego z globaln ą sieci ą internetow ą

Podłączenie sieci MAN do kilku dostawców Internetu wymaga złoŜenia wniosku do

RIPE NCC (Reseaux IP Europeens Network Cordination Centre) o przydzielenie

unikalnego numeru systemu autonomicznego AS i puli adresów IP. Pomiędzy

routerem brzegowym MAN, a routerami brzegowymi dostawców naleŜy zestawić

połączenie z protokołem BGPv4. Szczegóły techniczne konfiguracji protokołu BGP

ustala się w oparciu o uzgodnienia z wybranymi operatorami hurtowego dostępu do

Internetu.

Pozyskaną przestrzeń adresową IP naleŜy wykorzystać wydzielając z niej zakresy

adresacji dla poszczególnych grup odbiorców. Organizacja adresacji musi być

precyzyjnie dostosowana do rzeczywistych potrzeb i wykorzystania adresów, gdyŜ

nieefektywna gospodarka adresacją moŜe utrudnić pozyskiwanie nowych zakresów

adresów w związku z globalną ochroną adresacji w protokole IPv4.

Łącze światłowodowe powinno wykorzystywać włókna jednomodowe, a transmisja


62

pomiędzy sieciami powinna opierać się na technologii Gigabit Ethernet. Mechanizmy

programowe zapewnią właściwe dopasowanie przepływności i konfigurację

szczegółową łączy zgodnie z bieŜącymi potrzebami sieci miejskiej. Dzięki

zastosowaniu technologii światłowodowej i standardu Gigabit Ethernet oraz

moŜliwości uruchamiania kolejnych łączy optycznych w ramach przewidzianych

urządzeń brzegowych, w najbliŜszej przyszłości nie istnieje ryzyko zablokowania

moŜliwości zwiększania przepływności OPS w ramach zastosowanej konfiguracji

sprzętowej. Jednocześnie rozwiązanie pozwala uruchomić OPS przy niewielkiej

przepływności dostosowanej do początkowych wymagań sieci miejskiej.

5.6.1.4 Inne sieci telekomunikacyjne

W przypadku konieczności połączenia z innymi sieciami niŜ sieci zapewniające

dostęp do Internetu, łącze w punkcie styku naleŜy zrealizować w technologii Gigabit

Ethernet lub 10 Gigabit Ethernet. W celu zestawienia połączeń z innymi operatorami

naleŜy zainstalować dodatkowy przełącznik z odpowiednimi interfejsami. Dodatkowy

przełącznik powinien być włączony redundantnie do Węzła Głównego sieci miejskiej i

innego węzła szkieletowego.

Ze względu na fakt, Ŝe stan obecny ani aktualnie znane plany rozwojowe sieci

miejskiej nie wymagają zestawienia punktu styku z innymi sieciami, dodatkowy

przełącznik nie został określony ani skalkulowany w niniejszej dokumentacji.

RównieŜ nie zostały przewidziane dodatkowe moduły optyczne w planowanych

urządzeniach szkieletowych.

5.6.2 Punkty styku z operatorami lokalnymi Połączenie z sieciami operatorów lokalnych moŜe być realizowane w Punktach

Dystrybucyjnych sieci miejskiej poprzez port elektryczny Ethernet 10/100/1000 Mb/s

lub poprzez port optyczny Gigabit Ethernet. Przepływność łącza będzie regulowana

programowo na poziomie interfejsu połączeniowego zgodnie z kontraktem

usługowym. W szczególności:

• Operatorzy lokalni posiadający własny zakres adresacji mogą być włączani do

sieci miejskiej w ramach usługi łączenia sieci o własnych numerach AS.

Wymagane jest zestawienie łącza z protokołem BGP tak jak w przypadku

dostawcy usług hurtowego dostępu do Internetu.


63

• Sieci operatorów lokalnych, którzy nie posiadają własnej adresacji IP, mogą być

włączone do sieci na ogólnych zasadach oferowania dostępu do Internetu w sieci

miejskiej w Punktach Dystrybucyjnych. Operatorzy muszą uzyskać odpowiedni

zakres numeracji z puli zarządzanej przez operatora sieci miejskiej.

• Operatorzy lokalni zainteresowani połączeniem do innych sieci krajowych

poprzez sieć miejską będą połączeni tranzytowo z sieciami zewnętrznymi do

węzła innej sieci dostępnego z sieci miejskiej. W szczególności moŜna będzie

wykorzystać fizyczne łącze z dostawcami hurtowego dostępu do Internetu przy

odpowiedniej konfiguracji.

5.6.3 Punkty styku dedykowane dla dostawców tre ści Usługi oferowane przez podmioty zewnętrzne będą dostępne w sieci miejskiej

poprzez dwa modele połączenia:

• Sieć Internet – usługi dostawców udostępniających swoje usługi poprzez

standardowe rozwiązania oferowane przez publiczną sieć Internet.

o Sieci usługodawców mogą być włączone do sieci na ogólnych zasadach

udostępniania dostępu do Internetu w sieci miejskiej w punktach

dystrybucyjnych. Usługodawcy muszą uzyskać odpowiedni zakres

numeracji z puli zarządzanej przez operatora sieci miejskiej. Podłączenie

do sieci moŜe odbywać się w Punktach Dystrybucyjnych sieci miejskiej

poprzez port elektryczny Ethernet 10/100/1000 Mb/s lub poprzez port

optyczny Gigabit Ethernet. Przepływność łącza będzie regulowana


usługowym. Usługi dla odbiorców będą dostępne w światowej sieci

Internet.

o Usługodawcy posiadający własny zakres adresacji mogą być włączani do

sieci miejskiej w ramach usługi łączenia sieci o własnych numerach AS.

Wymagane jest zestawienie łącza z protokołem BGP tak jak w przypadku

dostawcy usług hurtowego dostępu do Internetu. Podłączenie do sieci

moŜe odbywać się w Punktach Dystrybucyjnych sieci miejskiej poprzez

port elektryczny Ethernet 10/100/1000 Mb/s lub poprzez port optyczny

Gigabit Ethernet. Przepływność łącza będzie regulowana programowo na

poziomie interfejsu połączeniowego zgodnie z kontraktem usługowym.


64

o Tranzyt IP – dostawca treści będzie połączony tranzytowo z sieciami

zewnętrznymi do węzła innej sieci połączonego z siecią miejską. W

szczególności moŜna będzie wykorzystać fizyczne łącze z dostawcami

hurtowego dostępu do Internetu przy odpowiedniej konfiguracji.

Podłączenie do sieci moŜe odbywać się w Punktach Dystrybucyjnych sieci

miejskiej poprzez port elektryczny Ethernet 10/100/1000 Mb/s lub poprzez

port optyczny Gigabit Ethernet. Przepływność łącza będzie regulowana


usługowym. Usługi dla odbiorców będą dostępne w światowej sieci Internet

lub na warunkach niezaleŜnych od sieci miejskiej.

• Bezpośrednie podłączenie do sieci miejskiej – usługi dostawców, którzy oferują

swoje usługi odbiorcom włączonym do sieci miejskiej.

o W ramach sieci miejskiej zostanie zestawione połączenie oparte o

technologie VLAN/VPN w warstwie transmisyjnej Ethernet pomiędzy

sieciami dostawcy i odbiorców. Sieć dostawcy będzie włączona w Punkcie

Dystrybucyjnym sieci miejskiej poprzez port elektryczny Ethernet

10/100/1000 Mb/s lub poprzez port optyczny Gigabit Ethernet.

Przepływność łącza będzie regulowana programowo na poziomie

interfejsu połączeniowego zgodnie z kontraktem usługowym.

Ze względu na nakłady i ograniczenia techniczne naleŜy unikać stosowania

mediakonwerterów zarządzalnych i stosować łącza optyczne w technologii Gigabit

Ethernet w sytuacjach, gdy odległość pomiędzy urządzeniami Punktu

Dystrybucyjnego i sieci dostawcy usług jest zbyt duŜa do zestawienia łącza poprzez

kable miedziane. Ze względu na brak kontroli nad stanem łącza nie zaleca się

stosowania mediakonwerterów niezarządzalnych.


65

5.7 Planowane poł ączenia mi ędzy w ęzłami sieci miejskiej

5.7.1 Wariant I Tabela 5-5. Połączenia między węzłami szkieletowymi – Wariant I

Tabela 5-6. Alokacja węzłów dystrybucyjnych (W1, W2) – Wariant I

Lp.Nr węzła

szkieletowegoLokalizacja węzła dystrybucyjnego

Długość optyczna

[km]Ilość włókien Przepływność Uwagi

1 ul. Przemysłowa 12 0,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

Przewidywane połączenie

protekcyjne do W22 ul. Kurpińskiego 2 0,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

3 ul. Kurpińskiego 1 0,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

4 ul. Słowiańska 24 0,52 12(6 pustych)* 1 Gb/s

5 ul. Krasińskiego 2 0,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

6 ul. Metziga 14 0,82 12(6 pustych)* 1 Gb/s


8 ul. Towarowa 1 (PKS) 1,20 12(6 pustych)* 1 Gb/s

9 ul. Dworcowa 1 (PKP) 1,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

10 ul. Kilińskiego 2 2,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

11 ul. Podkowińskiego/ul. Okrzei 3,20 12(6 pustych)* 1 Gb/s

12 ul. Wyszyńskiego 57 2,00 12(6 pustych)* 1 Gb/s

13 ul. Wyspiańskiego 2 1,70 12(6 pustych)* 1 Gb/s

14 ul. śeromskiego 20 1,90 12(6 pustych)* 1 Gb/s

15 ul. Świętochłowicka 150 3,35 12(6 pustych)* 1 Gb/s

16 ul. Podgórna/ul.DoŜynkowa 2,90 12(6 pustych)* 1 Gb/s

1 Rynek 1,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

2 ul. Kościuszki 4 2,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s


4 ul. Śniadeckich 5 1,10 12(6 pustych)* 1 Gb/s





1 ul. Towarowa 10 0,51 12(6 pustych)* 1 Gb/s

2 ul. Poniatowskiego 11 0,52 12(6 pustych)* 1 Gb/s


protekcyjne do W13 ul. Poniatowskiego 2 0,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

4 ul. Karasia 11 0,45 12(6 pustych)* 1 Gb/s

5 ul. Narutowicza 57 0,85 12(6 pustych)* 1 Gb/s


7 ul. Chrobrego 3a 1,57 12(6 pustych)* 1 Gb/s

8 ul. Chrobrego 3 1,65 12(6 pustych)* 1 Gb/s

9 ul. Leszczyńskich 5 2,10 12(6 pustych)* 1 Gb/s


11 ul. Królowej Jadwigi 10 2,20 12(6 pustych)* 1 Gb/s



14 ul. Spółdzielcza 12 4,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

15 ul. Jeziorkowskiej 3 3,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s

16 ul. Jana Kazimierza/ul. Zagłoby 3,95 12(6 pustych)* 1 Gb/s

17 ul. Gronowska 45 4,00 12(6 pustych)* 1 Gb/s

W-1

W-1

W-2

Lokalizacje punktów dystrybucyjnych planuje

się podłączyć dwustronnie tzn. podłączone będą z W-1 oraz W-2(ring miejski) zapewniając protekcję

W-2

Lp.Nr węzła

szkieletowegoNr węzła

szkieletowegoDługość optyczna


1 W-1 W-2 0,5 72 10 Gb/s

Przewidywane jest niezaleŜne połączenie protekcyjne do W2 o

przepływności 10 Gb/s

2 W-2 W-3 2,8 72 10 Gb/s

3 W-3 W-4 5,6 72 10 Gb/s

4 W-4 W-1 4,6 72 10 Gb/s


66

Tabela 5-7. Alokacja węzłów dystrybucyjnych (W3, W4) – Wariant I

Lp.Nr węzła


Długość optyczna


1 ul. Grunwaldzka 128 0,54 12(6 pustych)* 1 Gb/s


protekcyjne do W22 ul. Prochownia 25b 0,66 12(6 pustych)* 1 Gb/s

3 ul. Jagielońska 7 0,95 12(6 pustych)* 1 Gb/s


5 ul. Ostroga 9a 0,95 12(6 pustych)* 1 Gb/s

6 ul. Niepodległości 27 1,20 12(6 pustych)* 1 Gb/s

7 ul. Mickiewicza 5 1,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

8 ul. Korczaka 5 1,70 12(6 pustych)* 1 Gb/s


10 ul. Rumuńska 6ab 1,70 12(6 pustych)* 1 Gb/s

11 ul. Rumuńska 13 1,75 12(6 pustych)* 1 Gb/s

12 ul. Armii Krajowej 41 1,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

13 ul. Francuska/ul. Belgijska 2,35 12(6 pustych)* 1 Gb/s

14 ul. Osiecka/ul. Grzybowa 3,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

15 ul. Dekana 10 1,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

16 ul. Prusa 22c 2,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

17 ul. Prusa 33 2,85 12(6 pustych)* 1 Gb/s

18 ul. Osterwy 4 2,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

19 ul. Kiepury 45 3,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s

20 ul. Portugalska 3,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

1 ul. Lipowa 76 0,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

2 ul. 17 stycznia 8 1,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

3 ul. Korcza 3 1,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

4 ul. Jana Pawła II 21,23 2,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

5 ul. Jana Pawła II 21a 2,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

6 ul. Leśna 4 1,10 12(6 pustych)* 1 Gb/s

7 ul. OkreŜna 9 2,00 12(6 pustych)* 1 Gb/s

8 ul. Saperska 23 1,70 12(6 pustych)* 1 Gb/s

9 ul. Strzelecka 7 1,00 12(6 pustych)* 1 Gb/s

10 ul. Rejtana 1 3,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

11 ul. Czarnoleska 1 2,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s

12 Rrynek Zborowski 1 2,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s


14 ul. Lipowa 20a 1,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

15 ul. Poplińskiego 5 1,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s


17 ul. Włodarczyka 3 2,70 12(6 pustych)* 1 Gb/s

18 ul. Jana Pawła II 10 2,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

19 ul. Komeńskiego 1 2,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s




protekcyjne do W3

W-4


protekcyjne do W1

W-3

* 6 włókien zakończyć na przełącznicy w punktach dystrybucyjnych, 6 włókien pozostawić bez

rozszycia;


67

5.7.2 Wariant II

Tabela 5-8. Połączenia między węzłami szkieletowymi – Wariant II

Tabela 5-9. Alokacja węzłów dystrybucyjnych (W1, W2) – Wariant II

Lp.Nr węzła

szkieletowegoNr węzła

szkieletowegoDługość optyczna


1 W-1 W-2 0,5 72 10 Gb/s

Przewidywane jest niezaleŜne połączenie protekcyjne do W2 o

przepływności 10 Gb/s2 W-2 W-3 2,9 72 10 Gb/s

3 W-3 W-4 6,8 72 10 Gb/s

4 W-4 W-1 3,3 72 10 Gb/s

Lp.Nr węzła


Długość optyczna




protekcyjne do W22 ul. Kurpińskiego 2 0,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

3 ul. Kurpińskiego 1 0,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

4 ul. Słowiańska 24 0,52 12(6 pustych)* 1 Gb/s

5 ul. Krasińskiego 2 0,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s



8 ul. Leszczyńskich 5 1,90 12(6 pustych)* 1 Gb/s

9 ul. Towarowa 1 (PKS) 1,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s

10 ul. Dworcowa 1 (PKP) 1,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

11 ul. Kilińskiego 2 2,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

12 ul. Podkowińskiego/ul. Okrzei 3,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s

13 ul. Wyszyńskiego 57 2,10 12(6 pustych)* 1 Gb/s

14 ul. Wyspiańskiego 2 1,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

15 ul. śeromskiego 20 1,90 12(6 pustych)* 1 Gb/s

16 ul. Świętochłowicka 150 3,45 12(6 pustych)* 1 Gb/s

17 ul. Podgórna/ul.DoŜynkowa 2,90 12(6 pustych)* 1 Gb/s









1 ul. Towarowa 10 0,51 12(6 pustych)* 1 Gb/s

2 ul. Poniatowskiego 11 0,52 12(6 pustych)* 1 Gb/s


protekcyjne do W13 ul. Poniatowskiego 2 0,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

4 ul. Karasia 11 0,45 12(6 pustych)* 1 Gb/s



7 ul. Chrobrego 3a 1,57 12(6 pustych)* 1 Gb/s


9 ul. Mickiewicza 5 1,10 12(6 pustych)* 1 Gb/s






15 ul. Spółdzielcza 12 4,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

16 ul. Jeziorkowskiej 3 4,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

17 ul. Jana Kazimierza/ul. Zagłoby 4,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

18 ul. Gronowska 45 4,00 12(6 pustych)* 1 Gb/s

W-1

W-1

W-2

Lokalizacje punktów dystrybucyjnych planuje

się podłączyć dwustronnie tzn. podłączone będą z W-1 oraz W-2(ring miejski) zapewniając protekcję

W-2


68

Tabela 5-10. Alokacja węzłów dystrybucyjnych (W3, W4) – Wariant II

Lp.Nr węzła


Długość optyczna


1 ul. Grunwaldzka 128 2,20 12(6 pustych)* 1 Gb/s


protekcyjne do W22 ul. Prochownia 25b 1,10 12(6 pustych)* 1 Gb/s



5 ul. Ostroga 9a 1,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

6 ul. Niepodległości 27 1,10 12(6 pustych)* 1 Gb/s

7 ul. Jana Pawła II 10 2,20 12(6 pustych)* 1 Gb/s

8 ul. Rejtana 1 4,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

9 ul. Rumuńska 6ab 2,65 12(6 pustych)* 1 Gb/s

10 ul. Rumuńska 13 2,85 12(6 pustych)* 1 Gb/s

11 ul. Armii Krajowej 41 2,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s

12 ul. Francuska/ul. Belgijska 2,35 12(6 pustych)* 1 Gb/s

13 ul. Osiecka/ul. Grzybowa 3,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

14 ul. Dekana 10 1,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

15 ul. Prusa 22c 2,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

16 ul. Prusa 33 4,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

17 ul. Osterwy 4 2,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

18 ul. Kiepury 45 3,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s

19 ul. Portugalska 4,20 12(6 pustych)* 1 Gb/s



3 ul. Korcza 3 2,30 12(6 pustych)* 1 Gb/s

4 ul. Jana Pawła II 21,23 1,80 12(6 pustych)* 1 Gb/s

5 ul. Jana Pawła II 21a 1,90 12(6 pustych)* 1 Gb/s6 ul. Strzelecka 7 1,00 12(6 pustych)* 1 Gb/s

7 ul. Leśna 4 2,20 12(6 pustych)* 1 Gb/s

8 ul. OkreŜna 9 2,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s

9 ul. Saperska 23 2,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s

10 ul. Królowej Jadwigi 10 2,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s

11 ul. Czarnoleska 1 2,10 12(6 pustych)* 1 Gb/s

12 Rrynek Zborowski 1 2,40 12(6 pustych)* 1 Gb/s


14 ul. Lipowa 20a 1,35 12(6 pustych)* 1 Gb/s

15 ul. Poplińskiego 5 1,60 12(6 pustych)* 1 Gb/s


17 ul. Włodarczyka 3 2,50 12(6 pustych)* 1 Gb/s




W-4


protekcyjne do W1


protekcyjne do W3

W-3

6 Projekt pakietu usług mo Ŝliwych do realizacji w planowanej sieci.

6.1 Usługi dla jednostek samorz ądu terytorialnego i administracji

6.1.1 Centrum danych/zapasowe centrum danych Centrum danych stanowi centralny węzeł usługowy wszystkich usług

zaimplementowanych w sieci metropolitalnej w Lesznie. Istnieje moŜliwość

uruchamiania serwerów usług w innych lokalizacjach niŜ Centrum danych jednak

naleŜy mieć na uwadze, Ŝe w innych lokalizacjach w większości wypadków trzeba

będzie zapewnić warunki techniczne zbliŜone do oferowanych przez Centrum, co

prowadzi do konieczności ponoszenia znacznych nakładów i kosztów przy słabym


69

wykorzystaniu inwestycji. W przypadku utworzenia zapasowego centrum danych

moŜna znacznie racjonalniej rozdzielić serwery usługowe pomiędzy lokalizacjami.

Jednocześnie sposób realizacji sieci transportowej preferuje instalację serwerów

usługowych w Centrach danych ze względu na fakt, Ŝe Centra są włączane do sieci

szkieletowej z maksymalną stosowaną w sieci przepływnością.

Centra danych są głównymi punktami archiwizowania i zabezpieczania danych

wykorzystywanych lub wprowadzanych do systemów usługowych.

6.1.1.1 Centralna serwerownia systemów UM Leszno

Serwerowni stanowi zoptymalizowane technicznie i ekonomicznie środowisko

technologiczne do instalacji i eksploatacji wysokowydajnych serwerów aplikacji.

Pomieszczenia teletechniczne z pełną klimatyzacją zapewniają prawidłowe warunki

eksploatacji kosztownych urządzeń – regulują temperaturę otoczenia, wilgotność,

stabilność zasilania. Rozwiązania techniczne zapewniają gwarantowane zasilanie

serwerów i klimatyzacji poprzez niezaleŜne przyłącza energetyczne, podtrzymanie

zasilania przy pomocy baterii akumulatorów lub UPS oraz agregat prądotwórczy.

Podtrzymanie zasilania to nie tylko zapewnienie moŜliwości pracy poszczególnych

serwerów i ochrona spójności danych, to równieŜ jeden ze sposobów ochrony

kosztownych urządzeń elektronicznych przed niszczącymi zaburzeniami pracy sieci

energetycznej, których liczba narasta w ostatnich latach ze względu na liczne

niekorzystne zjawiska klimatyczne oraz starzejącą się i niedoinwestowaną

infrastrukturę energetyczną.

Scentralizowane rozwiązanie zapewnia optymalizację nakładów na zapewnienie

ciągłości pracy systemów serwerowych. Nakłady na budowę kolejnych niezaleŜnych

przyłączy elektrycznych, agregat prądotwórczy i klimatyzację są lepiej wykorzystane,

jeśli w pojedynczej lokalizacji zostaną ulokowane wszystkie systemy, które powinny

być instalowane w pomieszczeniach o kontrolowanych warunkach środowiskowych

oraz systemy, które korzystają z podtrzymania zasilania.

Scentralizowane zarządzanie aplikacjami pozwala prowadzić zintegrowaną politykę

konfiguracji aplikacji. Jeden zespół nadzorujący pracę centrum serwerowego stosuje

wybraną i jednoznacznie zaimplementowaną politykę konfiguracji aplikacji,

uprawnień i zabezpieczeń – zapewnia to ciągłość funkcjonowania, łatwiejszą i

szybszą identyfikację błędów i luk. Scentralizowane systemy zapewniają łatwość


70

wprowadzania zmian, modyfikacji i konfiguracji. Rozwiązanie centralne ułatwia

wdroŜenie archiwizacji danych oraz działań i procedur odtwórczych łącznie z

moŜliwością efektywnego wdroŜenia automatycznych mechanizmów naprawczych i

odtwórczych. W tych warunkach istnieje moŜliwość efektywnego wykorzystania pracy

personelu technicznego, gdyŜ wszystkie serwery aplikacji znajdują się w jednym

miejscu, co eliminuje koniczność przemieszczania się personelu technicznego w celu

uzyskania fizycznego bezpośredniego dostępu do urządzeń, a w sytuacjach

awaryjnych szybkość reakcji na awarię ma szczególne znaczenie dla zapewnienia

ciągłości pracy wielu uŜytkowników systemów. Jeden wspólny zespół specjalistów

dla wszystkich uŜytkowników sieci miejskiej umoŜliwia efektywne budowanie

kompetencji personelu, równieŜ wysokospecjalistycznych, oraz zapewnia ciągłość

obsługi technicznej całej sieci w przypadkach losowych oraz planowych

nieobecności, np. urlopów i zmian kadrowych.

Scentralizowane zarządzenie bezpieczeństwem i dostępem do danych pozwala na

zintegrowaną politykę bezpieczeństwa sieciowego serwerów:

• wyeliminowanie systemowych zagroŜeń związanych z nieuprawnionym dostępem

do danych i aplikacji;

• moŜliwość prowadzenia spójnej polityki bezpieczeństwa sieci,

• optymalizacja nakładów i kosztów na zapewnienie bezpieczeństwa sieci;

• systemowa kontrola dostępu do pomieszczeń – zapewnienie ścisłej efektywnej

kontroli fizycznego dostępu do urządzeń i składowanych danych;

• systemowa ochrona przeciwpoŜarowa pomieszczeń Centrum Danych – właściwy

projekt, dobór materiałów i sprzętu oraz wykonanie gwarantuje uzyskanie

skutecznej ochrony sprzętu komputerowego i danych;

• moŜliwość realizacji szczególnych wymagań formalnych ochrony niektórych

danych (ochrona danych osobowych i danych niejawnych) – dane osobowe i

niejawne podlegają ochronie zgodnie z odpowiednimi regulacjami prawno-

technicznymi.

Połączenie z uŜytkownikami końcowymi poprzez sieć szerokopasmową zapewnia

optymalne warunki korzystania z aplikacji sieciowych – aplikacje sieciowe

zapewniają wysoki komfort pracy jedynie w sytuacji, gdy sieć umoŜliwia niezawodny i

szybki dostęp terminali roboczych do serwerów.

Istnieje moŜliwość zastosowania technologii klient-serwer wykorzystujących


71

cienkiego klienta (thin client), co pozwala ograniczyć nakłady na systemy

komputerowe na stanowiskach pracy poprzez wydłuŜenie czasu eksploatacji

terminali. Wszystkie zamiany zwiększające funkcjonalność i obciąŜenie systemów

komputerowych odbywają się wyłącznie na serwerach centralnych, co pozwala przez

wiele lat wykorzystywać ten sam sprzęt komputerowy o ograniczonych

moŜliwościach technicznych (relatywnie tani). Obecnie większość zmian

technologicznych wymuszanych jest przez producentów oprogramowania

stanowiskowego na komputery osobiste (system operacyjny, aplikacje) poprzez

wydawanie nowych wersji oprogramowania o zwiększonych wymaganiach

sprzętowych i jednoczesne zaprzestanie utrzymywania starszych wersji (brak

poprawek, brak pełnej kompatybilności z nowymi wersjami oprogramowania) bez

istotnych zmian funkcjonalnych dla uŜytkowników oprogramowania.

W systemach klient-serwer stanowisko pracy nie jest trwale powiązane z konkretnym

terminalem – uŜytkownicy mogą pracować na dowolnym terminalu, który ma

podstawowe oprogramowanie i stosowne uprawnienia do pracy z określonymi

aplikacjami. Pozwala to na:

• elastyczne wykorzystanie zasobów lokalowych UM poprzez moŜliwość

uruchamiania terminali w dowolnej lokalizacji przyłączonej do sieci.

• uproszczone zarządzenia personelem i zastępstwami – uproszczenie procedur

przekazywania i przejmowania obowiązków słuŜbowych poprzez udostępnienie

dokumentów i uprawnień w dowolnej lokalizacji w sieci, pełna dokumentacja jest

zawsze dostępna w systemie i chroniona przed przypadkową utratą dzięki

systemowi centralnej archiwizacji;

Rozwiązania klient-serwer to takŜe uproszczone procedury naprawcze i wymiana

uszkodzonego sprzętu – stosowany jest standardowy sprzęt o uproszczonej

konfiguracji oprogramowania podstawowego (system operacyjny i podstawowe

aplikacje lokalne). Niskie wymagania techniczne obniŜają koszty napraw i wymiany.

Centralne systemy komputerowe umoŜliwiają zabezpieczenie danych przed utratą

poprzez składowanie wszelkich danych na bezpiecznych serwerach centralnych –

skuteczna ochrona przed utratą danych pozwala terminowo i efektywnie realizować

zadania bez względu na zdarzenia losowe i uszkodzenia sprzętu. MoŜliwe jest takŜe

ograniczenie czasu i nakładu pracy na konfigurację terminali – proste terminale

uŜytkowników są łatwo konfigurowalne, a w zaleŜności od zastosowanych systemów

moŜna osiągnąć pełną funkcjonalności plug&play, gdzie wystarczy podłączyć


72

terminal do sieci, a przeinstalowane podstawowe oprogramowanie dokona pełnej

instalacji terminala w sieci w oparciu o dane zawarte w centralnie przechowywanym

profilu danego terminala lub uŜytkownika.

Uproszczona infrastruktura komputerowa to takŜe skrócenie i uproszczenie szkolenia

pracowników UM w zakresie korzystania ze sprzętu komputerowego – zainstalowane

lokalnie lub udostępniane jest tylko oprogramowanie niezbędne z punktu widzenia

realizowanych obowiązków. Zmniejsza się zakres lokalnej konfiguracji aplikacji przez

uŜytkowników.

6.1.1.2 Archiwizacja i replikacja danych dla potrze b UM Leszno

Centralizacja systemów bazodanowych pozwala na optymalizację kosztów

archiwizacji danych:

• wydajne i wysokopojemne metody archiwizacji:

o centralny punkt zarządzania harmonogramami archiwizacji gwarantuje

terminowe wykonanie kopii danych oraz generuje raport archiwizacji, który

pozwala zweryfikować kompletność procesu;

o automatyczne katalogowanie i narzędzia do zarządzania

zarchiwizowanymi danymi;

o optymalny dobór i wykorzystanie nośników oraz procedur archiwizacji;

• brak koniczności lokalnej archiwizacji danych wykorzystywanych w systemach

sieciowych:

o eliminacja ryzyka utraty danych, które do tej pory powinny być

archiwizowane na poszczególnych stanowiskach pracy, a z róŜnych

względów nie są archiwizowane;

o wyeliminowanie konieczności lokalnego przechowywania nośników (płyty

CD lub DVD) – koszty lokalnego przechowywania nośników optycznych

szybko rosną, a jednocześnie spada efektywność korzystania z kopii –

potrzebne dane są trudne do odnalezienia, a rzetelne ewidencjonowanie

kopii przysparza Ŝmudnej pracy uŜytkownikom;

o tanie metody archiwizacji nie pozwalają na efektywne zarządzanie

zarchiwizowanymi danymi – trudności w ręcznym przeszukiwaniu

nośników;

o moŜliwość uruchamiania procedur archiwizacyjnych poza godzinami


73

Urzędu poprawia wydajność pracy oraz spójność i systematyczność

archiwizowanych danych – zarchiwizowane dane reprezentują

jednoznacznie określony stan całego systemu,

• elastyczna konfiguracja archiwizacji danych:

o uproszczona reakcja na zmienne potrzeby archiwizacji – narzędzia do

konfigurowania harmonogramów archiwizacji upraszczają dostosowanie

procesów do rzeczywistych potrzeb i załoŜonych kosztów;

o optymalizacja czasu i kosztów dostępu do zarchiwizowanych danych –

prawidłowe automatyczne skatalogowanie kopii oraz jednolita polityka

składowania danych (precyzyjne określenie czasu i sposobu

przechowywania poszczególnych danych) pozwala szybko odtworzyć dane

oraz zapewnia bezpieczne przechowywanie danych przez wymagany

okres;

• optymalizacja kosztów utworzenia i eksploatacji zapasowego centrum danych:

o moŜliwość efektywnego wykorzystania sprzętu i oprogramowania do

budowy centrum zapasowego – w przypadku podjęcia decyzji o utworzeniu

zapasowego centrum danych uproszczeniu ulegają procedury pełnej

synchronizacji danych pomiędzy scentralizowanymi systemami

archiwizowania danych;

o szybka synchronizacja lub praca synchroniczna centrów danych daje

wysoką niezawodność przechowywania archiwizowania danych i zapewnia

moŜliwość szybkiego odtworzenia oczekiwanego stanu systemów

komputerowych sprzed awarii.

6.1.2 Miejska sie ć szkieletowa IP/Ethernet

6.1.2.1 Wirtualne sieci LAN

Sieci łączące placówki Urzędu Miejskiego są podstawową aplikacją sieci

szerokopasmowej dla potrzeb administracji miejskiej, gdyŜ obiekty zajmowane przez

róŜne komórki organizacyjne UM są rozrzucone na znacznym obszarze miasta.

Prawidłowe i efektywne wdroŜenie systemów wspierających pracę Urzędu wymaga

wykorzystania wysokowydajnej sieci miejskiej, która zapewni połączenia pomiędzy

poszczególnymi obiektami gwarantując wysoki standard pracy identyczny z

oferowanym przez sieć lokalną zainstalowaną w pojedynczym budynku.


74

6.1.2.2 Telefonia pakietowa VoIP

VoIP jest efektywnym rozwiązaniem technicznym sieci telefonicznej UM Leszno i

jednostek podległych. Współczesne zastosowania telefonii pakietowej nakazują

szerzej spojrzeć na systemy VoIP, które stają się integralnymi składnikami

multimedialnych systemów komunikacji korporacyjnej obejmującej nie tylko proste

połączenia głosowe, ale takŜe wideopołączenia, komunikatory oraz zdalną pracę nad

dokumentami tworząc elastyczne środowisko do pracy grupowej bez utraty

podstawowej funkcjonalności jaką jest prowadzenie zwykłych rozmów telefonicznych.

Implementacja systemu VoIP pozwoli na:

• bezpłatne połączenia wewnętrzne do wszystkich uŜytkowników końcowych sieci;

• ułatwione zarządzenie ruchem wychodzącym – moŜliwość korzystania z usług

wielu operatorów w tym takŜe operatorów usług VoIP i optymalizacji kosztów

rozmów telefonicznych;

• moŜliwość rozszerzenia o terminale mobilne (telefony komórkowe lub palmtop)

podłączone poprzez sieć bezprzewodową WiFi (moŜe być bezpłatne w zaleŜności

od charakteru punktu dystrybucyjnego – komercyjny/darmowy/własny) lub 3G

(wymaga stosownego abonamentu w sieci telefonii komórkowej na usługi

transmisji danych);

• zaawansowane usługi sieci VoIP:

o audiokonferencja – połączenie głosowe między więcej niŜ dwoma

uŜytkownikami końcowymi; standardowa usługa zastępująca zebrania i

ograniczająca konieczność przemieszczania się pracowników;

o centralna ksiąŜka telefoniczna z zaawansowanym wyszukiwaniem –

uproszczone wyszukiwanie abonentów po nazwach; ksiąŜka jest pobierana z

serwera centralnego i centralnie aktualizowana, co równieŜ zapewnia proste

rozpowszechnianie informacji o zmianach numeracji i abonentach;

o zarządzanie usługami dodatkowymi poprzez interfejs graficzny lub

alfanumeryczny – ułatwienie w korzystaniu ze standardowych funkcji

tradycyjnych systemów PABX dzięki wykorzystaniu ekranu graficznego

(telefon IP z zaawansowanym wyświetlaczem lub aplikacja komputerowa) lub

alfanumerycznego (telefon IP z prostym wyświetlaczem) interfejsu

uŜytkownika zamiast sekwencji kodów wybieranych na klawiaturze telefonu;


75

• wykorzystanie komputerów osobistych do zastąpienia aparatów telefonicznych

poprzez zastosowanie aplikacji współpracującej z serwerem VoIP:

o oszczędność miejsca – stanowiska pracy zazwyczaj są wyposaŜone w

terminale komputerowe;

o redukcja nakładów na sprzęt telefoniczny – licencja na oprogramowanie

komputerowe zazwyczaj jest tańsza niŜ cena aparatu IP, a jednocześnie moŜe

zapewnić funkcjonalność oferowaną wyłącznie przez najbardziej

zaawansowane aparaty;

• zdalną pracę i mobilność pracowników – aplikacja telefoniczna związana jest z

pracownikiem, a nie z miejscem, odpowiednie dobranie aplikacji zapewnia pełną

mobilność stanowiska pracy, a jednocześnie zapewnia pełną autoryzację

połączeń i ich kosztów.

6.1.2.3 Callcenter VoIP

WdroŜenie Callcenter VoIP umoŜliwi:

• utworzenie centralnego punktu informacyjnego dla petentów:

o wykorzystywanie IVR do udzielania całodobowo standardowych informacji

organizacyjnych lub automatyzacji kierowania ruchem telefonicznym –

ograniczenie obciąŜenia pracowników recepcji ruchem związanym ze

standardowymi zapytaniami i przekierowaniami;

o zintegrowane narzędzia do wsparcia pracowników recepcji w skutecznym i

efektywnym informowaniu klientów – elastyczne narzędzia do wprowadzania

zmian w schematach obsługi ruchu przychodzącego;

o zintegrowane narzędzia umoŜliwiające przejęcie przez recepcję spraw

związanych z podstawowym informowaniem o sprawie, np. informacja o

decyzji do odbioru, wysłaniu korespondencji do petenta itp., co pozwala

odciąŜyć pracowników merytorycznych od udzielania petentom podstawowych

informacji;

• dystrybucja połączeń do właściwych komórek organizacyjnych:

o elastyczne narzędzia do kierowania ruchem do właściwych pracowników UM

Leszno z uwzględnieniem okresowych zmian organizacyjnych związanych z

czasową nieobecnością pracowników (urlopy, zwolnienia chorobowe,

szkolenia);


76

o łatwość przekierowywania ruchu bez względu na fizyczną lokalizację

stanowiska pracownika, np. inne obiekty UM lub pracownicy zdalni (telepraca,

mobilne terminale) – tradycyjne systemy telefoniczne PABX lub Centrex

wymagają fizycznego podłączenia linii telefonicznej do właściwej centrali

obsługującej ruch.

6.1.2.4 Komunikatory internetowe

Komunikatory internetowe wdroŜone dla potrzeb Urzędu Miejskiego stanowią:

• dodatkowe narzędzie do komunikacji wewnętrznej – zapewniają szybką tekstową

komunikację wielostronną on-line lub offline między pracownikami UM w

sytuacjach, gdy połączenie telefoniczne jest zbyt angaŜujące lub wymagane jest

przesłanie tekstu, np. odnośnika do strony internetowej; komunikatory pozwalają

uniknąć zapełniania skrzynek poczty elektronicznej informacjami o znaczeniu

wyłącznie bieŜącym;

• informowanie innych pracowników o swoim statusie – on-line, zajęty,

niezalogowany do sieci, poza stanowiskiem pracy;

• moŜliwość rozszerzenia zastosowań o komunikację z petentami urzędu;

• zastosowanie w pracy grupowej i zdalnej – komunikatory zapewniają

jednoczesną komunikację tekstową pomiędzy wieloma jednoczesnymi

uczestnikami.

6.1.2.5 Bezpieczna poczta elektroniczna

Poczta elektroniczna jest podstawowym narzędziem komunikacji wewnętrznej, jak i

zewnętrznej:

• zaawansowana filtracja treści poczty wewnętrznej i zewnętrznej (wirusy, robaki,

spam):

• zastosowanie centralnych, efektywnych kosztowo systemów ochrony przed

szkodliwym oprogramowaniem rozpowszechniającym się poprzez pocztę

elektroniczną;

• szybka aktualizacja zabezpieczeń – centralizacja systemu ochrony poczty

elektronicznej zapewnia minimalizację nakładu pacy na aktualizację

zabezpieczeń i ułatwia automatyzację aktualizacji;


77

• ochrona przed wyciekiem danych – przechowywanie poczty na centralnym

bezpiecznym serwerze mnimalizuje ryzyko wycieku danych poprzez terminale

robocze;

• dodatkowe narzędzie nadzoru nad pracą pracowników UM – scentralizowanie

systemu poczty elektronicznej zapewnia łatwiejsze kontrolowanie przesyłanych

treści; naleŜy podkreślić, Ŝe legalne stosowanie monitoringu korespondencji przez

pracodawcę wymaga zachowania odpowiedniej formuły prawnej oraz

jednoznacznego informowania pracowników o podejmowanych działaniach;

• centralny system archiwizacji poczty – zapewnia efektywną kosztowo ochronę

przed utratą korespondencji;

• scentralizowane zarządzanie polityką przesyłania treści poprzez e-mail:

o optymalizacja eliminowania załączników powodujących zagroŜenie – istnieje

moŜliwość stosowania wysoce skutecznego oprogramowania chroniącego

przed dostarczaniem wiadomości z zainfekowanymi plikami;

o centralne zarządzanie wyjątkami – minimalizuje ryzyko odrzucenia

wiadomości fałszywie zidentyfikowanych jako niebezpieczne,

o centralna analiza podejrzanych wiadomości – dodatkowe narzędzia do

sprawdzania podejrzanych wiadomości oraz usuwania niebezpiecznego kodu.

6.1.2.6 Wideopoł ączenia

Połączenie wideo między wieloma uŜytkownikami końcowymi zapewnia przesłanie

głosu i obrazu z lokalizacji poszczególnych uŜytkowników.

• Wymagane jest wyposaŜenie stanowisk komputerowych w prostą kamerę wideo,

zainstalowanie odpowiedniego oprogramowania konferencyjnego na terminalu

oraz serwera wideokonferencyjnego.

• Istnieje moŜliwość wykorzystania samodzielnych zestawów

wideokonferencyjnych, np. w dedykowanych pomieszczeniach, co umoŜliwia

uczestniczenie wielu osobom w jednej lokalizacji oraz zapewnia wysoką jakość

dźwięku i obrazu.

• WdroŜenie narzędzi do wideokonferencji naleŜy skorelować z wdroŜeniem innych

narzędzi komunikacyjnych, które pozwalają na stworzenie zintegrowanego

środowiska pracy grupowej i zdalnej (telefonia VoIP, komunikator, współdzielenie

dokumentów).


78

6.1.2.7 Środowisko pracy grupowej

Sieć szerokopasmowa tworzy doskonałe środowisko dla funkcjonowania rozwiązań

teleinformatycznych wdroŜonych na potrzeby pracy grupowej:

• elastyczne i zunifikowane rozwiązania dla pracy zdalnej lub grupowej:

o bez względu na aktualne miejsce pobytu pracownika dostępne narzędzia

komunikacyjne umoŜliwiają korzystanie z sieci telefonicznej na warunkach

bardzo zbliŜonych lub identycznych do warunków oferowanych na

dedykowanym stanowisku pracy w obiekcie UM;

o połączenia głosowe mogą być jednym ze składników bardziej rozbudowanych

sesji komunikacyjnych, w których oprócz rozmowy jest przesyłany obraz

(wideokonferencja), krótkie wiadomości tekstowe (komunikator), prezentacja

dokumentów (prezentacja obrazu dokumentów, wspólna edycja);

o w sesji komunikacyjnej moŜe brać udział 2 lub więcej uŜytkowników

końcowych;

• współdzielenie kalendarzy i scentralizowane planowanie pracy grupowej –

wspólne narzędzia do planowania spotkań grup roboczych;

• współdzielenie dokumentów – moŜliwość pracy wielu osób bezpośrednio na

jednej kopii dokumentu; jednoczesna edycja dokumentu przez wielu

uŜytkowników wymaga dodatkowych narzędzi zapewniających bezpieczny i

bezkolizyjny dostęp do pliku;

• wdroŜenie narzędzi pracy grupowej powinno być skorelowane z wdroŜeniem

narzędzi komunikacyjnych (wideopołączenia, telefonia VoIP, komunikator, poczta

elektroniczna).

6.1.2.8 Elektroniczny obieg dokumentów

Sieć miejska tworzy zunifikowane środowisko dla scentralizowanych aplikacji

sieciowych, które stanowią bazę elektronicznego obiegu dokumentów:

• obsługa dokumentów elektronicznych – potwierdzanie przyjęcia, rejestracja,

dekretacja, kontrola stanu sprawy, potwierdzenie decyzji, wydruk decyzji,

archiwizacja dokumentacji;

• digitalizacja dokumentów papierowych – skanowanie, digitalizacja treści lub


79

wytworzenie dokumentu sprawy, dekretacja lub archiwizacja oryginałów;

• przyspieszenie obiegu sprawy poprzez eliminację konieczności przemieszczania

dokumentów papierowych, mechanizmy automatycznej hierarchizacji oraz

ułatwienie wewnętrznego przekazywania spraw, np. w przypadku zastępstwa;

• poprawa kontroli nad obiegiem sprawy – jednoznaczne określenie stanu sprawy,

precyzyjny nadzór nad terminowością rozpatrywania spraw i wydawania decyzji.

6.1.2.9 Podpis elektroniczny

Szerokie stosowanie elektronicznych systemów przetwarzania danych prowadzi z

jednej strony do umoŜliwienia stosowania, a drugiej – potrzeby wdroŜenia

wewnętrznego podpisu elektronicznego. Zastosowanie tego rozwiązania pozwoli na:

• szyfrowanie treści korespondencji elektronicznej – zapewnia dodatkowe

narzędzie do zachowania poufności korespondencji;

• weryfikację operacji i decyzji – jednoznaczne potwierdzenie wewnętrznych decyzji

i operacji pośrednich podejmowanych w trakcie obiegu sprawy;

• potwierdzanie dokumentów pracowniczych, ewidencji czasu pracy, ewidencji

wyjazdów słuŜbowych – zapewnia moŜliwość wyeliminowania obiegu

papierowego dokumentów wewnętrznych i konieczności przepisywania

dokumentów papierowych do systemów elektronicznej ewidencji zbiorczej.

Wewnętrzny podpis elektroniczny nie rozwiązuje kwestii posiadania

uwierzytelnionego podpisu elektronicznego zgodnie obowiązującym prawem,

natomiast stanowi doskonałe rozwiązanie do zastosowań wewnętrznych.

6.1.2.10 Sieciowe systemy ksi ęgowo-finansowe

Sieciowe systemy księgowo-finansowe stanowią istotne narzędzie w optymalizacji

zarządzania miastem:

• scentralizowane zarządzanie budŜetem dzięki sieciowym aplikacjom dla

jednostek podległych – wszystkie jednostki UM mogą dysponować dostępem do

centralnego systemu finansowo księgowego; dzięki odpowiedniej konfiguracji

oprogramowania kaŜda jednostka pracuje na wydzielonej przestrzeni w systemie

w ramach przyznanego budŜetu cząstkowego z zachowaniem pełnej

funkcjonalności wymaganej przez daną jednostkę lub komórkę organizacyjną;


80

scentralizowany system zapewnia automatyczną integrację danych na poziomie

całkowitego budŜetu objętego rozwiązaniem;

• uproszczenie raportowania wykonania budŜetu – w oparciu o centralnie

przechowywane dane istnieje moŜliwość sporządzania raportów budŜetowych

zgodnie z potrzebami i zakresem objętym oprogramowaniem; wszelkie

modyfikacje oprogramowania mogą odbywać się tylko na oprogramowaniu

zainstalowanym na centralnym serwerze, co umoŜliwia szybkie wdroŜenie

zunifikowanych zmian zgodnie z bieŜącymi potrzebami zarządzania finansami;

• bieŜąca kontrola wydatków – zapewnia optymalizację wykorzystania budŜetu i

elastyczne reagowanie na bieŜące potrzeby i moŜliwości finansowe UM i

jednostek podległych;

• wykorzystanie scentralizowanych systemów finansowo-księgowych pozwala

zoptymalizować poziom zatrudnienia personelu administracyjnego w jednostkach

podległych UM poprzez centralizację obsługi wybranych funkcji, które obecnie są

realizowane osobno w kaŜdej jednostce.

6.1.2.11 Elektroniczne systemy kadrowe i ewidencji czasu pracy

• elektroniczny obieg podstawowych dokumentów ewidencji czasu pracy:

• karty urlopowe i ich zatwierdzanie, weryfikacja planu urlopów, zapewnienie

ciągłości pracy poprzez kontrolę zastępstw – bieŜąca elektroniczna ewidencja

czasu pracy i planów urlopów zapewnia zawsze aktualną informację nt.

obecności personelu;

• polecenia wyjazdów słuŜbowych – wystawianie, rozliczanie i integracja z

systemami księgowymi – elektroniczny obieg dokumentów przyspiesza

przekazywanie informacji związanej z obsługą wyjazdów słuŜbowych, a takŜe

upraszcza lub automatyzuje przekazywanie informacji o kosztach do systemów

księgowych; elektroniczna ewidencja poprawia kontrolę nad kosztami wyjazdów

słuŜbowych.

6.1.2.12 System Informacji o Terenie

• Serwery systemu SIT mogą być zlokalizowane w planowanym Centrum Danych;

• Szerokopasmowa sieć metropolitalna zapewni dostęp do systemu wszystkim


81

uprawnionym jednostkom zgodnie z posiadanym zakresem uprawnień i umoŜliwi

efektywną pracę z zasobami systemu;

• wybrane zasoby systemu mogą być udostępniane innym osobom i podmiotom z

zachowaniem ścisłej kontroli bezpieczeństwa i danych w oparciu o rozwiązania

zaimplementowane na potrzeby innych systemów informacji elektronicznej.

6.1.2.13 E-learning dla pracowników UM

• szkolenia wstępne i okresowe pracowników:

• system szkolenia wprowadzającego dla nowych pracowników urzędu lub

szkolenia uzupełniającego i rozszerzającego wiedzę pracowników

doświadczonych;

• programy szkoleń w systemie e-learning są łatwe do dostosowania do

indywidualnych potrzeb pracowników (czas, miejsce, tempo, poziom

szczegółowości);

• szybka weryfikacja nabytej wiedzy i moŜliwość powtarzania wybranych partii

materiału szkoleniowego – zautomatyzowane testy sprawdzające;

• ogranicza zaangaŜowanie innych osób w proces szkoleniowy poza osobą

szkolącą się – raz przygotowane materiały moŜna wykorzystywać wielokrotnie

bez angaŜowania osób szkolących, a w razie potrzeby moŜna je modyfikować

przy znacznym ograniczeniu nakładu pracy;

• łatwa dystrybucja komercyjnego oprogramowania i materiałów szkoleniowych

przy pełnym zachowaniu warunków licencyjnych – system sieciowy zapewnia

środowisko do efektywnego i zabezpieczonego przed kopiowaniem udostępniania

materiałów szkoleniowych.

• dystrybucja materiałów i informacji o zmianach wewnętrznych oraz zmianach

uregulowań zewnętrznych:

• moŜliwość szybkiego masowego przeszkolenia w przypadku materiału

dotyczącego duŜych grup pracowników, np. zmiany organizacyjne pracy Urzędu,

zamiany regulacji prawnych modyfikujące działanie i kompetencje Urzędu;

• łatwy dostęp do materiałów – materiały informacyjne „zawsze w tym samym

miejscu”;

• systematyczne archiwizowanie treści ułatwia powrócenie do materiału

szkoleniowego w razie potrzeby i gwarantuje dostępność materiału do końca


82

terminu waŜności (ochrona przed przypadkowym skasowaniem lub zagubieniem

nośników).

6.1.2.14 Scentralizowany dost ęp do Internetu

Szerokopasmowa sieć miejska umoŜliwi zorganizowanie scentralizowanego dostępu

do Internetu:

• centralny system zabezpieczeń i filtracji treści

• centralna polityka filtrowania treści dostępnych w sieci Internet dla pracowników

UM umoŜliwia efektywne zastosowanie komercyjnego lub bezpłatnego

oprogramowania filtrującego i blokującego wybrane treści;

• zautomatyzowane pobieranie nowych ustawień filtrów treści;

• eliminacja stron internetowych zainfekowanych niebezpiecznym kodem lub

podejrzanych o rozpowszechnianie niepoŜądanego kodu;

• raportowanie prób korzystania z filtrowanych treści;

• blokowanie działania niedozwolonego oprogramowania sieciowego – blokowanie

oprogramowania nielegalnie zainstalowanego lub uruchomionego przez

uŜytkowników na terminalach roboczych zapobiega naruszaniu bezpieczeństwa

sieci lub łamaniu prawa, którego skutki mogą dotyczyć pracodawcy;

• centralny punkt zarządzania uprawnieniami uŜytkowników – uproszczone

zarządzanie uprawnieniami do korzystania z treści dostępnych w Internecie;

• rejestracja działań pracowników UM w sieci – zapobieganie nadmiernemu

cyberslackingowi (wykorzystywaniu sieci do celów prywatnych w godzinach pracy

kosztem wykonywanych działań słuŜbowych) lub działaniom zabronionym

(naruszenie prawa przy korzystaniu z sieci przez pracownika w godzinach pracy

moŜe prawnie obciąŜać pracodawcę);

• scentralizowane systemy bezpieczeństwa sieciowego – spójna polityka

bezpieczeństwa sieciowego:

o IDS/IPS (Intrusion Detection Systems/Intrusion Prevention Systems) –

systemy wykrywania włamań/systemy zapobiegania włamaniom;

o firewall;

o proxy.


83

6.1.2.15 Wideomonitoring miejski

Jednym z podstawowych narzędzi zapewniania bezpieczeństwa i wspomagania

zarządzaniem działaniami interwencyjnymi jest wideomonitoring miejski.

Szerokopasmowa sieć miejska stanowi naturalne środowisko implementacji systemu

monitorowania:

• stały monitoring wybranych obszarów miasta – system kamer monitorujących

wybrane miejsca na terenie miasta umoŜliwia szybką reakcję odpowiednich słuŜb

na zdarzenia wymagające niezwłocznego podjęcia działań ratunkowych lub

interwencji w celu ochrony zdrowia lub mienia; jednocześnie system monitoringu

zapewnia dokumentację, która moŜe pomóc w ustaleniu okoliczności zdarzenia

lub zidentyfikować sprawców;

• „mówiące kamery” – w celu uzyskania efektu prewencji stosuje rozszerzenie

systemu monitoringu miejskiego w postaci instalacja dodatkowych głośników

zintegrowanych z systemem monitoringu na poziomie centrum monitoringu, które

pozwolą, uprawnionym operatorom systemu, na udzielanie słownych wskazówek

i pouczeń osobom łamiącym zasady porządku publicznego lub zaśmiecającym

ulice;

Rysunek 6-1. Instalacja kamer monitoringu miejskiego zintegrowanych z głośnikami

• mobilny/tymczasowy – obsługa imprez masowych – w popularnych miejscach

organizacji imprez masowych w oparciu o wcześniej przygotowane przyłącza


84

kablowe (światłowodowe) lub tymczasową łączność radiową moŜna uruchamiać

tymczasowe punkty monitorowania zgodne ze standardem systemu stałego

monitoringu;

• monitoring terenu szkół – stałe monitorowanie terenu szkół i miejsc bezpośrednio

przylegających do placówek edukacyjnych daje narzędzie do skutecznego

przeciwdziałania przemocy wśród nieletnich, handlowi narkotyków i innych

zagroŜeń, jakim podlegają uczniowie w czasie pobytu w szkole;

• centrum monitoringu – zintegrowane centrum nadzoru i powiadamiania jednostek

interwencyjnych – skuteczność systemu monitoringu jest bezpośrednio związana

z jakością pracy centrum. Tylko szybka reakcja na zdarzenia lub skuteczne

przeszukiwanie rejestrów monitoringu zapewnia pełną realizację prewencyjnych

zadań monitoringu.

6.1.2.16 Sterowanie sygnalizacj ą uliczn ą

Sterowanie sygnalizacją uliczną jest systemem dynamicznego dostosowywania

sterowania sygnalizacją uliczną do zmieniających się w czasie potrzeb zarówno w

warunkach normalnego ruchu, jak i w sytuacja nagłych:

• w oparciu o kilka typów czujników (kamery detekcyjne z oprogramowaniem

identyfikującym liczbę pojazdów, pętle indukcyjne w jezdniach) określane jest

natęŜenie i rozkład ruchu samochodowego, a centralny system sterujący w

oparciu wyniki pomiarów ze skrzyŜowań objętych systemem oraz

zaimplementowane algorytmy sterowania dokonuje przesterowania cykli

świetlnych tak, aby zapewnić optymalne warunki ruchu drogowego;

• na skrzyŜowaniach objętych systemem sterowania moŜna instalować ekrany

wyświetlające informacje dla kierowców ze wskazówkami dotyczącymi zalecanej

prędkości, objazdami i innymi wskazówkami przyczyniającymi się do upłynnienia

ruchu.

6.1.2.17 Zarządzanie o świetleniem ulicznym

System sterowania umoŜliwia optymalizację zuŜycia energii elektrycznej na

oświetlenie ulic poprzez precyzyjne wysterowanie lamp ulicznych za pomocą

scentralizowanego systemu pomiarowego. Precyzyjne sterowanie oświetleniem


85

ulicznym pozwala:

• ograniczyć zuŜycie energii elektrycznej przeznaczanej na zasilanie lamp

ulicznych przy jednoczesnym spełnieniu norm oświetlenia (wykorzystanie krzywej

starzenia lampy, dostosowanie poziomu oświetlenia w ciągu doby do

rzeczywistych potrzeb, precyzyjne sterowanie włączaniem i wyłączaniem

poszczególnych lamp);

• efektywnie i skutecznie monitorować funkcjonowanie poszczególnych lamp –

szybka informacja o awariach, brak konieczności prowadzenia stałej inspekcji,

proaktywne procedury serwisowe;

• wydłuŜyć czas eksploatacji poszczególnych źródeł światła.

6.1.2.18 Sieci jednostek podległych

• Sieci zakładów miejskich – w zaleŜności od potrzeb istnieje moŜliwość

skonfigurowania wirtualnych sieci LAN dopasowanych do potrzeb i specyfiki

poszczególnych zakładów miejskich, jednocześnie istnieje moŜliwość

udostępniania wszystkich podstawowych usług skonfigurowanych w sieci

miejskiej, np. dostęp do systemów księgowo-finansowych, Internetu, poczty

elektronicznej, VoIP, na zasadzie wirtualnych serwerów usługowych;

• Systemy telemetryczne – zapewniają optymalizację kosztów prowadzenia

odczytów mierników oraz umoŜliwiają stały monitoring zmian, jednocześnie

stanowią dodatkowe narzędzie wykrywania i raportowania awarii i usterek.

• Sieci placówek oświatowych:

o w zaleŜności od potrzeb istnieje moŜliwość skonfigurowania wirtualnych

sieci LAN dopasowanych do potrzeb i specyfiki poszczególnych typów

szkół;

o wydzielenie i zabezpieczenie zasobów sieciowych przeznaczonych do

realizacji elektronicznego dziennika szkolnego.

Wobec wprowadzenia prawnej moŜliwości prowadzenia elektronicznej

rejestracji ocen i frekwencji uczniów istnieje potrzeba wydzielenia

bezpiecznego środowiska sieciowego gwarantującego integralność i

oryginalność danych utrzymywanych w systemie. Większość zasobów i

rozwiązań wdroŜonych w elektronicznym obiegu dokumentów w UM

Leszno moŜna efektywnie wykorzystać w systemie elektronicznego


86

dziennika szkolnego (centrum danych, wewnętrzny podpis elektroniczny,

mechanizmy obiegu i archiwizacji dokumentów). Udostępnianie danych z

zachowaniem poufności i ochrony danych osobowych wymaga moŜliwości

profesjonalnego zorganizowania publicznego dostępu do wybranych

danych z zachowaniem rygorów bezpieczeństwa danych. Niezbędne

zasoby – infrastruktura i personel techniczny – w sposób naturalny mogą

być współdzielone z siecią metropolitalną.

o jednocześnie udostępniane są wszystkie podstawowe usługi

skonfigurowane w sieci miejskiej, np. dostęp do systemów księgowo-

finansowych, Internetu, poczty elektronicznej, VoIP;

o wydzielenie sieci wirtualnych obsługujących szkolne pracownie

komputerowe pozwala skutecznie wprowadzić niezbędne zabezpieczenia

sieciowe.

6.1.2.19 Sieci innych jednostek administracyjnych i samorz ądowych

W zaleŜności od potrzeb istnieje moŜliwość skonfigurowania wirtualnych sieci LAN

dopasowanych do potrzeb i specyfiki poszczególnych jednostek. Jednocześnie

istnieje moŜliwość udostępniania wszystkich podstawowych usług skonfigurowanych

w sieci miejskiej, np. dostęp do systemów księgowo-finansowych, Internetu, poczty

elektronicznej, VoIP, w postaci wirtualnych serwerów.

6.2 Usługi dla mieszka ńców

6.2.1 Dostęp do sieci Internet i usługi internetowe

6.2.1.1 Socjalny dost ęp do Internetu

W oparciu o bezprzewodowy dostęp do Internetu lub system przyłączy kablowych

istnieje moŜliwość udostępnienia wybranym uŜytkownikom, którzy spełniają

odpowiednie wymagania formalne, dostępu do sieci Internet na szczególnych

warunkach w celu zapobiegania wykluczeniu elektronicznemu. Alternatywnie, na

podstawie wyników odpowiednich procedur konkursowych, oferowanie usług

socjalnych moŜna powierzyć wybranemu operatorowi, który w oparciu o fizyczne

zasoby sieci metropolitalnej udostępnione na preferencyjnych warunkach zapewni

realizację usługi (w tym budowę przyłącza kablowego lub radiowego), a jednocześnie


87

będzie miał prawo wykorzystać zasoby w swojej działalności komercyjnej.

6.2.1.2 Publiczne punkty dost ęp do Internetu

• Hotspoty – w wybranych punktach miasta w oparciu o zasoby sieci miejskiej

zostaną zainstalowane urządzenia zapewniające bezprzewodowy dostęp do

Internetu w technologii WLAN/Wi-Fi. UŜytkownicy we własnym zakresie

zapewniają sobie terminal komputerowy, ewentualnie smartfon lub palmtop, i

urządzenia do przyłączenia do sieci (kartę WLAN). W celu zapewniania

równowagi rynkowej, usługa dostępowa powinna charakteryzować się

parametrami znacząco niŜszymi od oferowanych przez komercyjnych operatorów

(ograniczenie czasu sesji i maksymalnej przepływności). Zakres dostępnych

treści i usług winien być istotnie ograniczony.

• Infokioski są to wandaloodporne terminale udostępniane w miejscach publicznych

do prezentowania podstawowych informacji lokalnych lub ograniczonych treści

internetowych. Terminale mogą wykorzystywać dedykowane treści przygotowane

na zlecenie UM i udostępnione z centralnych serwerów za pomocą sieci miejskiej.

Infokioski powinny umoŜliwiać skorzystanie z bardzo ograniczonych zasobów

sieci Internet (wymagane jest zastosowanie ścisłej filtracji ruchu internetowego) w

celu uniemoŜliwienia dostępu i publicznej prezentacji treści niedozwolonych.

• Publiczne terminale komputerowe. W oparciu o rozwiązania techniczne zbliŜone

do infokiosków, w bibliotekach lub placówkach Urzędu Miejskiego mogą być

instalowane terminale komputerowe, które będzie moŜna wykorzystać do

przeglądania wybranych klas stron internetowych lub wykonywania podręcznych

notatek w czytelni. Wymagane jest ścisłe filtrowanie i blokowanie niepoŜądanych

treści. Terminale mogą być wyposaŜone w czytniki do mikropłatności za płatne

usługi, np. wydruk na wbudowanej drukarce laserowej wybranych materiałów.

6.2.1.3 Podcasting

Narzędzia i zasoby do udostępniania własnych treści audio lub wideo w z

wykorzystaniem technologii RSS, która pozwala na dogodne upowszechnianie

materiałów multimedialnych w sieci Internet.

• Materiały UM Leszno – bieŜące wiadomości oraz materiały okolicznościowe


88

przygotowane przez lub na zlecenie UM;

• Materiały jednostek edukacyjnych – wykłady lub inne formy edukacyjne;

• Materiały innych podmiotów gospodarczych lub osób prywatnych – materiały

reklamowe, informacyjne, edukacyjne, wybrane materiały lokalnych rozgłośni

radiowych lub telewizji, audycje hobbistyczne przygotowywane przez osoby

prywatne.

6.2.1.4 E-biblioteka

Elektroniczny system prezentacji zasobów bibliotek miejskich wraz z systemem

rezerwacji i zarządzania wypoŜyczeniami:

• zadaniem systemu jest ułatwienie czytelnikom zapoznania się z zasobami sieci

bibliotek publicznych, promowanie czytelnictwa oraz optymalizację wykorzystania

zgromadzonych zasobów;

• system umoŜliwia rezerwację wybranych pozycji ksiąŜkowych w wybranej

bibliotece;

• w oparciu o sieciową elektroniczną ewidencję wypoŜyczeń zyskuje się dodatkowe

narzędzie do skutecznego dyscyplinowania uŜytkowników bibliotek oraz

ogranicza się liczbę ksiąŜek traconych przez biblioteki.

6.2.2 Edukacja

6.2.2.1 Scentralizowany i zunifikowany dost ęp do Internetu dla placówek

edukacyjnych

• Zestandaryzowana i centralnie zarządzana polityka bezpieczeństwa dostępu do

Internetu na terenie placówek oświatowych ułatwia tworzenie i eksploatację

szkolnych pracowni komputerowych.

• Dostęp do zdalnego nauczania dla jednostek edukacyjnych:

o szkoły podstawowe, gimnazja, licea, szkoły zawodowe i technika – szkoły

poprzez sieć szerokopasmową mogą korzystać z materiałów zgromadzonych

lokalnie w zasięgu sieci miejskiej lub poprzez sieci krajowe – na oddalonych

serwerach;

o uczelnie wyŜsze i wyŜsze zawodowe – uczelnie mogą korzystać z materiałów

edukacyjnych udostępnianych poprzez sieci krajowe przez inne ośrodki


89

akademickie; istnieje równieŜ moŜliwość wykorzystania materiałów

gromadzonych lokalnie w zasięgu sieci metropolitalnej.

6.2.2.2 Dostęp do zdalnego nauczania dla osób indywidualnych

• Kształcenie ustawiczne – kursy i programy rozszerzające wiedzę i umiejętności.

Kursy mogą być prowadzone przez podmioty włączone bezpośrednio do sieci

miejskiej lub przez Internet.

• Lokalne programy edukacyjne dla róŜnych grup ludności:

o wsparcie przekwalifikowania i nabywania nowych umiejętności;

o programy oświatowe i akcje społeczne;

o platforma do wspierania zdalnego kształcenia policealnego i wyŜszego.

6.2.2.3 Punkty styku z sieciami akademickimi

• połączenie sieci uczelni leszczyńskich z krajowymi sieciami akademickimi – za

pomocą pojedynczej sieci i przyłącza do sieci krajowej – uczelnie mogą uzyskać

dostęp do krajowych sieci i zasobów akademickich;

• umoŜliwienie lokalnym szkołom i uczelniom efektywnego udostępniania

materiałów do zdalnego nauczania dla uŜytkowników sieci metropolitalnej.

6.2.2.4 Telekonferencje dla kadry nauczycielskiej i zarządzającej placówkami

edukacyjnymi

Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi komunikacyjnych do szkolenia kadry

nauczycielskiej i osób zarządzających placówkami edukacyjnymi pozwala

przyspieszyć upowszechnianie informacji oraz wdraŜanie nowych metod i narzędzi

edukacyjnych.

6.2.3 Telemedycyna

6.2.3.1 Systemy zdalnego odczytu urz ądzeń monitoruj ących

• Uproszczenie i ograniczenie kosztów rozszerzonej diagnostyki medycznej, np.

wymagającej monitorowania stanu pacjenta w warunkach normalnej aktywności


90

lub długotrwałego monitorowania stany pacjenta, który nie musi podlegać

hospitalizacji;

• Zdalny nadzór nad pacjentem – zapewnia pacjentom normalne funkcjonowanie

przy jednoczesnym zapewnieniu moŜliwości szybkiego podjęcia działań

ratunkowych w przypadku pogorszenia stanu pacjenta; takie rozwiązanie pozwala

ograniczyć koszty hospitalizacji bez pogorszenia skuteczności procedur

medycznych;

• Wsparcie szybkiej diagnostyki dla potrzeb ratownictwa medycznego – przesłanie

do centrum medycznego odczytu z urządzeń monitorujących lub prostych

narzędzi diagnostycznych, w które mogą być wyposaŜone zespoły ratunkowe,

umoŜliwia prawidłowe kierowanie chorych oraz podejmowanie działań

przygotowawczych przed dowiezieniem pacjenta do placówki medycznej.

6.2.3.2 Połączenia telekonferencyjne

• Szkolenie personelu medycznego – moŜliwość zdalnego szkolenia personelu

medycznego z wykorzystaniem technik multimedialnych w oparciu o moŜliwości

transmisyjne sieci szerokopasmowej. Na terenie jednostek przyłączonych do sieci

moŜna zainstalować terminale (komputery) lub urządzenia wideokonferencyjne,

które pozwolą na zdalne uczestnictwo w szkoleniach i konferencjach

specjalistycznych. Szkolenia moŜna organizować lokalnie (centrum szkoleniowe

przyłączone do sieci miejskiej) lub połączyć się z innymi centrami szkoleniowymi

poprzez efektywne wykorzystanie połączenia z innymi krajowymi sieciami

telekomunikacyjnymi.

• Zdalne konsultacje medyczne – narzędzie do zdalnego konsultowania ze

specjalistami poszczególnych przypadków w sytuacji, gdy lokalne szpitale i

placówki medyczne nie dysponują wysokospecjalizowaną kadrą medyczną.

6.2.3.3 Dystrybucja i archiwizacja danych i obrazów związanych z diagnostyk ą

medyczn ą

• Rozszerzenie dostępu do danych medycznych pacjentów we wszystkich

placówkach medycznych przyłączonych do sieci – w oparciu o sieć

szerokopasmową łączącą placówki medyczne i zasoby serwerowe, które moŜna


91

wydzielić w Centrum Danych, moŜna zrealizować system cyfrowej informacji

medycznej; system będzie pozwalał na:

o digitalizację wyników badań medycznych, w tym równieŜ zdjęć i innych

zapisów uzyskiwanych drogą diagnostyki obrazowej;

o przesyłanie wyników do centralnego repozytorium;

o pobieranie danych w kaŜdej podłączonej do sieci i uprawnionej placówce

medycznej.

• Przyspieszenie procedur diagnostycznych – specjaliści mają łatwiejszy dostęp do

całej zgromadzonej dokumentacji medycznej pacjenta.

• Optymalizacja przechowywania danych medycznych – dane pacjenta są

zabezpieczone przed utratą i dostępne on-line w ramach dostępu do cyfrowej

informacji medycznej.

6.2.4 System informacji miejskiej w technologii Dig ital Signage

Rysunek 6-2. Przykładowe zastosowanie systemu digital signage

Pojęcie digital signage obejmuje zintegrowaną formę zarządzania systemem, w skład

którego wchodzą wyświetlacze elektroniczne (cyfrowe znaki, infokioski), które

prezentują informacje, reklamy i inne wiadomości (uŜywane nośniki to LCD, LED,


92

display plazma, obrazy z projektorów multimedialnych). Nośniki informacji (ekrany)

określane są jako public displays (PD). Systemy digital signage, wykorzystywane są

na lotniskach, punktach sprzedaŜy, sieciach usługowych (np. firmy turystyczne,

nieruchomości, informacja miejska, dworce, centra handlowe itp.). Systemy digital

signage zapewniają elastyczną platformę do prezentowania róŜnorodnych treści

związanych z informacją lokalną lub reklamą. Wysoka elastyczność zarządzania

treścią zapewnia szybkie dopasowanie treści do oczekiwań nadawców i potrzeb

odbiorców. W połączeniu z miejską siecią szerokopasmową istnieje moŜliwość

efektywnego wykorzystywania rozbudowanych archiwów zawierających materiały w

postaci cyfrowej. Połączenie systemu informacji miejskiej z platformą reklamową daje

moŜliwość uzyskania przez UM dodatkowego źródła finansowania. System informacji

miejskiej moŜe być skierowany zarówno do mieszkańców miasta, jak i do

przyjezdnych. W warunkach pracy UM system moŜna wykorzystać do efektywnego,

opartego o system graficzny, informowania petentów o sposobie funkcjonowania

urzędu, procedurach i innych kwestiach organizacyjnych. Osobom przyjezdnym

moŜna podawać informacje, które ułatwiają poruszanie się po mieście. Dodatkowo

wysoka elastyczność systemu pozwala szybko udostępnić informacje okazjonalne,

np. związane z pojedynczymi wydarzeniami sportowymi lub kulturalnymi.

Rysunek 6-3. Przykładowe zastosowanie digital signage

6.2.5 Karta miejska i mikropłatno ści System karty miejskiej z funkcjonalnością portmonetki elektronicznej pozwala

uprościć wnoszenie i rozliczanie drobnych płatności, np. parkowanie, bilety

komunikacji miejskiej, opłaty targowiskowe. Podstawowym nośnikiem jest


93

wielofunkcyjna karta zbliŜeniowa, która w zaleŜności od zastosowania moŜe być

personalizowana lub nie. Karta miejska moŜe posiadać wiele funkcjonalności, np.

bilety komunikacji miejskiej, identyfikatory, nośniki podpisu cyfrowego, elektroniczna

portmonetka, które wymagają róŜnego poziomu interakcji z systemami centralnymi.

Część funkcji wymaga wyłącznie lokalnego odczytu. Efektywne wprowadzenie

mikropłatności wymaga zapewniania powszechnego dostępu do moŜliwości zakupu

karty, opłacenia konta karty oraz szybkiej i taniej aktualizacji stanu konta po

wniesieniu opłaty za poszczególne usługi lub płatności. Sieć metropolitalna stanowi

podstawę systemu łączności zapewniającego komunikację centrum rozliczeniowego i

terminali płatniczych. Uczestnikami systemu mikropłatności mogą być równieŜ inne

podmioty, np. operatorzy automatów vendingowych sprzedających napoje, słodycze,

gazety itp.

Rysunek 6-4. Ogólny schemat systemu karty miejskiej

6.3 Usługi dla podmiotów gospodarczych

6.3.1 Wirtualne centrum danych Usługi przetwarzania, replikacji i archiwizacji danych dla podmiotów zewnętrznych:

• wykorzystanie zasobów do wytworzenia usługi dla innych jednostek administracji i


94

samorządu – utworzenie centrum danych wymaga stosunkowo duŜych nakładów

i ponoszenia istotnych kosztów stałych na eksploatację, a jednocześnie

nieznaczne zwiększenie pojemności pozwala dodatkowym podmiotom skorzystać

z centrum;

• podmioty zewnętrzne mogą lokować swoje serwery w centrum danych UM lub

wykorzystywać zasoby serwerów przeznaczonych przez UM do oferowania usług

podmiotom zewnętrznym;

• zdalny kontrolowany dostęp do danych – zastosowanie dodatkowych rozwiązań

ograniczających dostęp (pomieszczenie lub wydzielona przestrzeń kolokacyjna)

pozwala na udostępnienie przestrzeni serwerowni innym jednostkom; istnieją

standardowe rozwiązania gwarantujące uŜytkownikom fizyczny dostęp do swoich

urządzeń w pomieszczeniach kolokacyjnych;

• szerokopasmowa sieć doprowadzona do centrum danych pozwala dowolnym

podmiotom dołączonym do sieci metropolitalnej na szybkie dostarczanie i

odbieranie danych porównywalne z szybkościami osiągalnymi w sieci lokalnej;

• zastosowanie nowoczesnych rozwiązań typu KVM poprzez sieci transmisji

danych zapewnia w pełni kontrolowany dostęp przy pomocy zdalnego ekranu do

konsoli administracyjnej serwerów – wysokowydajna infrastruktura sieciowa

pozwala pracować zdalnie administratorom serwerów w warunkach niemal

identycznych z pracą lokalną (zakres interakcji, czas reakcji).

6.3.2 Miejska pasywna optyczna sie ć szkieletowa Ze względu na technologię budowy kanalizacji teletechnicznej, zostaną wybudowane

nadmiarowe zasoby w postaci otworów kanalizacji pierwotnej lub mikrokanalizacji

oraz włókiem światłowodowych, które moŜna będzie wydzierŜawić innym podmiotom

gospodarczym. Przy dzierŜawie zasobów innym podmiotom moŜna rozwaŜyć

preferencyjne warunki dla operatorów realizujących program socjalnego dostępu do

Internetu lub inne programy społeczne zlecane przez UM Leszno przy wykorzystaniu

sieci transmisji danych. Komercyjne udostępnianie elementów pasywnych sieci nie

wymaga szczególnych zasobów i dodatkowego personelu. Podstawą skutecznego

zarządzania zasobami jest wdroŜenie systemu paszportyzacji na etapie

sporządzania dokumentacji powykonawczej oraz rzetelne prowadzenie rejestrów

zmian. Usługi oparte o dzierŜawę zasobów pasywnych sieci obejmują:

• dzierŜawa otworów w kanalizacji telekomunikacyjnej – pozwala na wprowadzenie


95

własnych kabli światłowodowych do istniejącej kanalizacji teletechnicznej i

utworzenie własnej sieci telekomunikacyjnej w oparciu dzierŜawione zasoby; w

zaleŜności od profilu instalowanego kable jest moŜliwe tworzenie róŜnych warstw

sieci od szkieletu miejskiego o najmniejszym zapotrzebowaniu na włókna poprzez

sieć rozdzielczą po sieć dostępową o największym zapotrzebowaniu na zasoby

(włókna są prowadzone bezpośrednio do klientów końcowych;

• dzierŜawa włókien światłowodowych – dzierŜawie podlegają pojedyncze pary

włókien światłowodowych (rzadziej pojedyncze włókna); zasoby są

wykorzystywane głownie do budowy miejskiej sieci szkieletowej lub dostępu do

duŜych klientów końcowych.

W przeciwieństwie do usług transmisji danych, usługi związane z dzierŜawą zasobów

pasywnych (włókna, odcinki kanalizacji teletechnicznej) nie wymagają istotnego

wzrostu kosztów i nakładów, które musi ponieść UM. Jednocześnie podmioty

komercyjne mogą samodzielnie kształtować systemy transmisyjne i usługi

korzystające z pasywnych elementów sieci miejskiej. Przemyślana polityka dzierŜawy

zasobów pasywny umoŜliwia realizację wybranych celów społecznych, np. realizacja

socjalnego dostępu do Internetu dla wskazanych obywateli w zamian za szczególne

warunki dzierŜawy.

Poprzez wymianę barterową z posiadaczami infrastruktury moŜna uzyskać

optymalizację nakładów na budowę sieci.

6.3.3 Usługi transmisji danych dla biznesu Budowa i eksploatacja sieci metropolitalnej pozwala na uruchomienie komercyjnych

usług transmisji danych przy względnie niskim wzroście nakładów na sprzęt

sieciowy, jednak naleŜy mieć na uwadze, Ŝe komercyjna działalność

telekomunikacyjna leŜy poza kompetencjami samorządów. Dodatkowo, świadczenie

usług komercyjnych wymaga zgromadzenia dedykowanych zasobów i personelu, a w

praktyce – utworzenia operatora lub przekazania sieci do eksploatacji

wyspecjalizowanym podmiotom komercyjnym w oparciu precyzyjne umowy, które

zagwarantują swobodne realizowanie zadań na rzecz UM Leszno oraz zapewnią

neutralność rynkową.

W oparciu o rozwiązania zastosowane w sieci metropolitalnej moŜna wydzielić

zasoby transmisyjne, które pozwolą zrealizować usługi wymagające sieci urządzeń


96

aktywnych.

6.3.3.1 Miejskie sieci korporacyjne

• Sieci LAN dla podmiotów wielodziałowych – moŜliwość realizacji wszystkich

funkcji sieci LAN pomiędzy lokalizacjami włączonymi do sieci.

• Wirtualizacja miejskich sieci szkieletowych dla operatorów lokalnych – sieć

szkieletowa umoŜliwia operatorom dostarczenie usług do punktów

dystrybucyjnych w poszczególnych częściach miasta, stamtąd za pomocą sieci

rozdzielczej lub dystrybucyjnej zrealizowanej w dowolnej technologii.

6.3.3.2 Punkty styku z sieciami krajowymi

Wobec braku punktu międzyoperatorskiej wymiany ruchu w Lesznie, lokalni

operatorzy sieci Internet mają utrudniony dostęp do innych sieci krajowych. Sieć

metropolitalna bez zaburzania równowagi rynkowej moŜe ułatwić mniejszym

operatorom wykorzystanie zasobów zgromadzonych na potrzeby sieci.

6.3.3.3 Hurtowy dost ęp do Internetu

Realizacja szeregu usług internetowych w sieci metropolitalnej wymaga budowy

punktu styku z krajowymi operatorami sieci Internet. Korzystając z efektu skali

zasoby dostępne w punkcie styku mogą być sprzedane mniejszym operatorom

działającym na terenie Leszna.

6.3.3.4 Systemy wideomonitoringu, zdalnego monitori ngu systemów

alarmowych i ochrony obiektów

W oparciu o zasoby transmisyjne, specjalizowane firmy zajmujące się ochroną

mienia mogą stworzyć własne sieci monitorowania i wideomonitorowania

chronionych przez siebie obiektów.

6.3.3.5 Transmisja dla systemów telemetrycznych

Podmioty komercyjne w oparciu o zasoby sieci miejskiej mogą zorganizować własną

sieć telemetryczną zapewniającą zdalny odczyt mierników oraz rozwiązania do

zdalnego sterowania urządzeniami (dostawcy mediów, spółdzielnie mieszkaniowe,

zarządcy nieruchomości – wodomierze, gazomierze, liczniki energii elektrycznej i

cieplnej).


97

6.3.3.6 Miejska sie ć szkieletowa dla telewizji cyfrowej

System telewizji cyfrowej potrzebuje znacznego pasma transmisyjnego w celu

realizacji oczekiwanego zakresu usług, szczególnie w sytuacji, gdy popularność

zdobywa telewizja wysokiej rozdzielczości, a kolejne nowe technologie zwiększające

zapotrzebowanie na pasmo, np. telewizja HD 3D, próbują znaleźć swoje miejsce na

rynku.

• Cyfrowa sieć kablowa (DTV)

Miejska sieć umoŜliwia dystrybucję sygnału cyfrowego w części szkieletowej. Do

sieci miejskiej muszą być przyłączone urządzenia, które pozwolą na

przetransformowanie sygnału do postaci właściwej dla sieci zbudowanej na kablu

koncentrycznym (brama QAM).

• Telewizja z protokołem IP (IPTV)

Sieć miejska moŜe zapewnić transport sygnału dla sieci IPTV w części szkieletowej

lub do abonentów końcowych. Efektywne przenoszenie sygnałów IPTV do

uŜytkowników końcowych wymaga zastosowania protokołów multicast, co istotnie

komplikuje konfigurację i eksploatację sieci miejskiej, nakłada szczególne

wymagania na urządzenia oraz wprowadza znaczące ich obciąŜenie obsługą ruchu.

• Wideo na Ŝądanie (VoD).

7 Koncepcja rozwi ązań technicznych sieci w warstwie szkieletowej i

dystrybucyjnej

7.1 Koncepcja systemu teletransmisyjnego Podstawowym rozwiązaniem technicznym miejskiej sieci transmisyjnej spełniającej

współczesne wymagania jest wysokowydajna sieć rdzeniowa i agregacyjna

wykonana w oparciu zestaw technologii zazwyczaj określanych jako Metro Ethernet.

Technologią wiodącą wspomnianego zestawu jest Ethernet wraz z rozszerzeniami i

protokołami umoŜliwiającymi stosowanie tej techniki w sieciach rozległych.

Obecnie standardem jest wykonanie połączeń między węzłami głównymi o

przepustowości 10Gb/s na bazie infrastruktury światłowodowej i technologii

10 Gigabit Ethernet. Minimalne wymagania zabezpieczenia ciągłości i niezawodności

połączeń między węzłami szkieletowymi i agregacyjnymi realizowane są w oparciu o

struktury pierścieniowe. Pełną protekcję tras przesyłu danych zapewnia topologia


98

kraty (full mash). Jednak ze względu na koszty budowy infrastruktury światłowodowej

w sposób zapewniający moŜliwość pełnej implementacji topologii kraty, rzadko się

stosuje rozwiązania tej klasy w sieciach o relatywnie małej przepustowości.

Propozycja konfiguracji sieci miejskiej nie przewiduje korzystania ze struktury kraty.

Węzły dystrybucyjne podłączone są łączami 1Gb/s w technologii Gigabit Ethernet do

węzłów agregacyjnych w topologii gwiazdy. Punkty dystrybucyjne o szczególnym

znaczeniu, co moŜe wynikać z profilu klientów podłączonych w danym punkcie

dystrybucyjnym lub poziomu ruchu, mogą posiadać dodatkowe łącza zapasowe,

które łączą je z zapasowym węzłem agregacyjnym. Punkty dystrybucyjne

wymagające zastosowania wyŜszej przepływności będą wykorzystywać wiele łączy o

przepływności 1 Gb/s pracujących z protokołem LACP.

Rysunek 7-1. Schemat sieci miejskiej w podstawowej konfiguracji

W węzłach dystrybucyjnych będą dołączane do sieci miejskiej sieci uŜytkowników

końcowych, operatorów lokalnych, dostawców usług. Nie przewiduje się obsługi

uŜytkowników końcowych dołączanych bezpośrednio do urządzeń sieci miejskiej w

punktach dystrybucyjnych.


99

Rysunek 7-2. Schemat połączeń logicznych sieci

W zaleŜności od zapotrzebowania na pasmo uŜytkowników sieci dołączanych do

sieci miejskiej w punktach dystrybucyjnych, stosuje się ograniczenie pasma

przypadającego na punkt dystrybucyjny i kaŜdego uŜytkownika do wartości

wynikającej z przyjętej metody klasyfikowania uŜytkowników.

Siec transmisyjna zapewni:

• łączenie sieci uŜytkowników końcowych,

• łączenie sieci uŜytkowników końcowych z centrami usługowymi, w tym

planowanym Centrum Danych,

• łączenie sieci uŜytkowników końcowych poprzez Operatorski Punkt Styku z

sieciami o zasięgu krajowym, w tym z globalną siecią Internet.

Zarządzenie ruchem w sieci miejskiej będzie oparte na wirtualizacji i separacji wielu

sieci LAN na współdzielonej infrastrukturze zgodnie z istniejącymi standardami i

protokołami. Konfiguracja urządzeń sieciowych zapewni odpowiedni poziomu

bezpieczeństwa w oparciu o techniki tworzenia wirtualnych sieci prywatnych (VPN).

Opcjonalnie istnieje moŜliwość zastosowania rozwiązań szyfrowania transmisji

realizowanej w sieci miejskiej. Ze względu na zróŜnicowane wymagania

uŜytkowników końcowych zaleca się opcjonalne szyfrowanie transmisji poza siecią

miejską przez sieci uŜytkowników końcowych.


100

Wraz z oczekiwanym rozwojem sieci miejskiej wystąpi konieczność poprawienia

efektywności i bezpieczeństwa transferu w sieci. Naturalnym etapem ewolucji

technologicznej będzie wprowadzenie grupy rozwiązań technologicznych

określanych jako MPLS lub alternatywnie rozwiązań typu Carrier Ethernet. W

związku z tym, Ŝe rozpoznany zakres funkcjonalny wymagany obecnie od sieci

miejskiej nie wymusza zastosowania wspomnianych technologii, a ich prawidłowe

wdroŜenie wymaga zastosowania zazwyczaj znacznie droŜszych rozwiązań

sprzętowo-programowych o istotnie wyŜszych kosztach eksploatacji niŜ realnie

konieczne, zaleca się opóźnienie wdroŜenia funkcjonalności MPLS, o ile wiązałoby

się to z poniesieniem istotnych dodatkowych nakładów. Dodatkowo naleŜy

racjonalnie wyskalować konfigurację planowanej sieci transmisyjnej, gdyŜ

ewentualne wdroŜenie rozwiązań klasy MPLS lub Carrier Ethernet moŜe wymagać

wprowadzenia nowych klas sprzętu transmisyjnego i reorganizacji sieci, która

spowoduje zmianę przeznaczenia urządzeń zastosowanych w pierwotnej konfiguracji

sieci. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze szybki rozwój technologii i sprzętu

stosowanego w systemach transmisji danych, który wymusza stosunkowo szybką

rotację dostępnych rozwiązań technicznych, co moŜe prowadzić do sytuacji, w której

nie jest moŜliwe lub opłacalne rozbudowywanie starszego sprzętu sieciowego.


101

Rysunek 7-3.Potencjalny kierunek ewolucji sieci miejskiej w Lesznie – schemat przykładowej sieci MPLS-TE

7.2 Charakterystyka i wymagania techniczne dla urz ądzeń aktywnych sieci Architektura proponowanego rozwiązania bazuje na czytelnym podzieleniu sieci na

części funkcjonalne. Zastosowanie podziału pozwala w prosty sposób zorganizować

ruch w sieci oraz sprawnie i skutecznie monitorować jej działania oraz nią zarządzać.

W planowanej sieci wydzielone zostaną:

• Węzły rdzeniowe – realizują wydajny, niezawodny i zapewniający właściwą

jakość usług transport danych między kluczowymi punktami sieci miejskiej z

wykorzystaniem technologii VPN.

• Węzły agregujące – realizują szybki i niezawodny przesył danych przy


102

zachowaniu odpowiednich parametrów jakości usług oraz agregację ruchu z

mniejszych węzłów końcowych. Węzły agregujące pracują w oparciu technologię

VPN.

• Węzły dystrybucyjne – instalowane są w budynkach JST oraz innych obiektach

przewidzianych do włączenia do sieci miejskiej; ich zadaniem jest podłączanie

budynkowych sieci LAN lub innych sieci lokalnych przewidzianych do podłączenia

do sieci miejskiej. Kierują ruch do węzłów agregujących.

• Centrum Danych – centralny węzeł usługowy zawierający infrastrukturę

serwerową niezbędną dla realizacji usług przewidzianych do świadczenia w

ramach sieci miejskiej (systemy księgowe, strona WWW, serwery e-mail,

wirtualny urząd, telefonia IP).

• Centrum Zarządzania Siecią – centralny węzeł usługowy zawierający

infrastrukturę techniczną niezbędną do efektywnego monitorowania stanu sieci i

urządzeń sieciowych oraz zarządzania elementami sieciowymi.

• Operatorski Punkt Styku – realizuje bezpieczny i niezawodny dostęp do sieci

światowej Internet oraz wymianę ruchu z innymi operatorami zewnętrznymi.

Przy doborze urządzeń naleŜy kierować się następującymi wskazówkami techniczno-

inwestycyjnymi:

• Unifikacja urządzeń - naleŜy ograniczyć liczbę rodzajów (rodzin) produktów do

niezbędnego minimum w celu ograniczenia kosztów szkolenia kadr i utrzymania

sieci.

• Rozwiązania techniczne węzłów rdzeniowych, agregacyjnych i dystrybucyjnych

powinny być zrealizowane w oparciu o jedną rodzinę produktów. W przypadku

węzłów końcowych, ze względu na specyfikę sieci miejskich i róŜnorodność

potrzeb zazwyczaj są to dwa lub trzy typy urządzeń.

• Skalowanie urządzeń - urządzenia powinny umoŜliwić zwiększenie przepływności

na kaŜdym poziomie hierarchii sieci poprzez dołoŜenie kolejnych interfejsów lub

wymianę interfejsów na szybsze.

• W urządzeniach rdzeniowych, agregacyjnych oraz na styku z operatorami i w

centrum Danych powinny być wolne sloty na rozbudowę i wdraŜanie nowych

usług.

PowyŜsze zalecenia są krytyczne dla uzyskania optymalnych kosztów eksploatacji


103

sieci (niŜsze koszty serwisowania, rekonfiguracji, zarządzania, wdraŜania nowych

usług etc.).

Rysunek 7-4. Schemat sieci miejskiej w wersji rozszerzonej do 2x10Gb/s w szkielecie na bazie podstawowej konfiguracji sieci

7.2.1 Wymagania dla urz ądzeń rdzenia sieci Zadaniem węzłów rdzeniowych jest niezawodne i wydajne przełączanie duŜych ilości

ruchu przy zapewnieniu odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa i jakości usług.

Dodatkowo rdzeń sieci będzie takŜe kierował ruch do Operatorskiego Punktu Styku

oraz Centrum Danych.

Przewiduje się zastosowanie 4 urządzeń rdzeniowych.

Rozbudowa systemu powinna przebiegać poprzez rozbudowę kart urządzeń

rdzeniowych (z kontrolą wydajności urządzenia), zwiększenie liczby urządzeń

agregujących i dystrybucyjnych. Lokalizacja urządzeń w najwaŜniejszych częściach

miasta, pojemna kanalizacja światłowodowa oraz zasięg do 10km moŜliwy do

osiągnięcia przy standardowo stosowanych modułach światłowodowych typu SFP

lub XFP pozwala objąć siecią całe miasto.

Urządzenia rdzeniowe sieci będą połączone ze sobą łączami 10 Gb/s


104

zrealizowanymi w oparciu o światłowód jednomodowy. Urządzenia rdzeniowe sieci

będą połączone w topologii pierścienia.

Warstwa szkieletowa będzie odpowiadać za transport całości ruchu pomiędzy

poszczególnymi fragmentami sieci. W tej warstwie znajdują się równieŜ urządzenia

zapewniające punkty styku z sieciami zewnętrznymi. Kluczowym parametrem, jakim

muszą charakteryzować się urządzenia w tej warstwie jest wydajność. Nie mniej

waŜne są równieŜ niezawodność urządzeń oraz moŜliwość realizacji funkcji QoS.

7.2.1.1 Wymagania ogólne dla urz ądzeń rdzenia sieci

Wymagania ogólne stawiane węzłom rdzeniowym:

• Wysoka wydajność zapewniająca pełną przepływność na wszystkich portach

(10 GbE i 1 GbE).

• Sprzętowe wspomaganie Quality of Service

• Implementacja w urządzeniach nowoczesnych rozwiązań w zakresie

bezpieczeństwa.

• Wydajność urządzenia rdzeniowego nie moŜe być mniejsza aniŜeli sumaryczna

prędkość transmisji ze wszystkich węzłów rdzeniowych i dystrybucyjnych.

• Wysoka niezawodność i pełna redundancja na poziomie modułów

zarządzających, zasilania i kart liniowych.

• Ciągłość działania (dostarczania usług sieciowych) poprzez moŜliwość wymiany

oprogramowania oraz wymiany modułów/interfejsów w czasie pracy urządzenia

(zasilacze, moduły zarządzające, karty liniowe, panele wentylatorów).

• Stosowane rozwiązania powinny w znaczący sposób zmniejszać czas

konwergencji (odbudowy połączeń logicznych) w przypadku przerwy w transmisji.

• Zapewnienie moŜliwość rozbudowy urządzenia o nowe interfejsy i moduły

serwisowe w przyszłości.

• Sieć na poziomie węzłów rdzeniowych powinna umoŜliwiać wprowadzenie

centralnego, jednolitego systemu monitoringu w czasie rzeczywistym i

zarządzania.

• Konfiguracja off-line (edycja pliku konfiguracyjnego) celem skrócenia przerw w

sieci w wypadku wykonywania czynności serwisowych,

• MoŜliwość analizy ruchu sieciowego i parametrów mechanicznych urządzenia.


105

• Urządzenia muszą mieć moŜliwość montaŜu w szafie 19".

Rysunek 7-5. Schemat połączeń logicznych w węźle głównym


106

Rysunek 7-6. Schemat połączeń logicznych w węźle W2



107


7.2.1.2 Wymagania szczegółowe dla urz ądzeń rdzenia sieci

Wymagania szczegółowe stawiane węzłom rdzeniowym:

• Urządzenie modularne umoŜliwiające zmianę obsady interfejsów urządzenia wraz

ze zwiększającymi się potrzebami w sieci.

• Minimum 3 sloty dla modułów liniowych z wyprowadzonymi interfejsami.

• Wydajność przełączania nie mniejsza niŜ 250 Gb/s.

• MoŜliwość obsadzenia urządzenia minimum 8 portami 10 Gigabit Ethernet

pracującymi z prędkością line rate full duplex kaŜdy.

• Redundancja modułów zarządzających - czynności serwisowe wymuszające

wyłączenie podstawowego modułu nie mogą powodować przerwy dłuŜszej niŜ 2

sekundy. Wyłączenie jednego z modułów nie moŜe powodować degradacji

wydajności urządzenia.

• Redundantne zasilacze o mocy pozwalającej kaŜdemu z nich na obsługę

urządzenia i działanie wszystkich zainstalowanych kart i portów.

• Obsługa minimum 16 000 wpisów do tablicy MAC.

• Obsługa minimum 128 000 wpisów do tablicy routingu IPv4.


108

• Routing w oparciu o RIP, RIPv2, OSPF, BGPv4, ISIS oraz routing statyczny.

• Wsparcie mechanizmów zapewnienia ciągłości pracy sieci:

o Automatyczne przełączanie się na zapasowy (redundantny) moduł

zarządzający bez przerwy w routingu pakietów;

o MoŜliwość instalacji "na gorąco" zasilaczy, kart liniowych, redundantnych

modułów zarządzania/routingu;

o Protokół VRRP.

• Urządzenie musi wspierać obsługę ruchu multicast z wykorzystaniem:

o obsługa protokołów w zakresie: IGMP v1/v2/v3, IGMP Snooping, Multicast

VPN, IPv6 Multicast, Static Multicast Routing, PIM-DM/SM/SSM, MSDP,

MBGP,

o Urządzenie musi zapewniać moŜliwość kontroli ruchu typu

broadcast/multicast/unicast na interfejsach.

• Urządzenie musi wspierać następujące mechanizmy związane z zapewnieniem

bezpieczeństwa sieci:

o Blokowanie ruchu w oparciu o adresy MAC;

o MoŜliwość autoryzacji prób logowania do urządzenia (dostęp

administracyjny) do serwerów RADIUS;

o Zarządzanie przez SSH.


zarządzania:

o SNMP, SNMP2c i SNMPv3;

o RMON;

o MoŜliwość komunikacji z serwerami uwierzytelnienia i autoryzacji za

pośrednictwem protokołów RADIUS;

o Konfiguracja przez CLI;

o Dostęp do urządzenia przez SSH;

o Plik konfiguracyjny urządzenia musi być moŜliwy do edycji w trybie off-line.

Po zapisaniu konfiguracji w pamięci nieulotnej powinno być moŜliwe

uruchomienie urządzenia z nową konfiguracją. W pamięci nieulotnej musi

być moŜliwość przechowywania wielu plików konfiguracyjnych. Zmiana

aktywnej konfiguracji urządzenia musi być realizowana jednorazowo - nie

dopuszcza się częściowych restartów urządzenia po dokonaniu zmian.


109

• WyposaŜenie w karty liniowe:

o Urządzenie powinno być wyposaŜone w 2 moduły liniowe, kaŜdy z

minimum 2 interfejsami 10GigabitEthernet typu XFP lub równowaŜne;

o 2 sloty interfejsów 10 Gigabit Ethernet na kaŜdej karcie powinny być

wyposaŜone we wkładki typu XFP 10GBASE-LR kaŜdy lub równowaŜne

umoŜliwiające transmisję na dystansie 10 km;

o Urządzenie powinno być wyposaŜone w moduły liniowe z portami 1GE

wyposaŜonymi we wkładki SFP lub równowaŜne umoŜliwiające transmisję

na dystansie 10 km. Liczba portów 1GE będzie zaleŜna od liczby

interfejsów niezbędnych do realizacji konfiguracji sieci przyjętej do

realizacji powiększonej o 8 portów i nie mniejsza niŜ 24 porty.

7.2.1.3 Mechanizmy niezawodno ściowe rdzenia sieci

Zapewnienie niezawodności połączeń urządzeń rdzenia sieci zostanie wykonane

dzięki topologii pierścienia w oparciu o połączenie 10Gb/s. Porty będą znajdować się

na róŜnych kartach liniowych w celu uniknięcia tworzenia pojedynczego punktu

awarii w postaci karty liniowej.

Podstawowym mechanizmem pozwalającym na wykrycie awarii i przełączenie ruchu

na łącza alternatywne w warstwie L2 jest protokół Spinning Tree (IEEE 802.1D) lub

Rapid Spanning Tree (IEEE 802.1w). W szczególności moŜna równieŜ wykorzystać

funkcjonalność własnościowych protokołów zapewniających protekcję dla sieci

Ethernet w topologii pierścienia z szybkim odtworzeniem transmisji, zazwyczaj

poniŜej 50 ms. Rozwiązania chronią sieć przed powstawaniem pętli w warstwie

Ethernet.

7.2.2 Wymagania dla urz ądzeń agreguj ących Warstwa ta realizuje agregację ruchu pochodzącego od uŜytkowników końcowych

skierowanego do rdzenia sieci. Podstawowym zadaniem urządzeń agregujących jest

podłączenie urządzeń punktów końcowych do szkieletu sieci.

Przewidziano zastosowanie 4 urządzeń agregacji. Funkcja agregacji moŜe być

realizowana przez urządzenia szkieletowe. Urządzenia agregujące będą połączone

w topologii pierścienia z urządzeniami szkieletowymi przy pomocy światłowodowego

łącza o przepustowości 10Gb/s.


110

7.2.2.1 Wymagania ogólne dla urz ądzeń agreguj ących

• Wysoka niezawodność i redundancja na poziomie modułów zarządzających, kart

liniowych oraz zasilania.

• Krótki czas konwergencji (odbudowy połączeń logicznych) w przypadku przerwy

w transmisji.

• Urządzenia agregacyjne muszą posiadać odpowiednią ilość pamięci w buforach

pozwalającą na realną implementację mechanizmów Quality of Service.

• Sprzętowe wspomaganie Quality of Service oraz implementacja nowoczesnych

rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa.

• MoŜliwość konfiguracji off-line (edycja pliku konfiguracyjnego) celem skrócenia

przerw w sieci w wypadku wykonywania czynności serwisowych.

• Wsparcie dla IPV6.

• Sieć na poziomie węzłów agregacyjnych powinna umoŜliwiać wprowadzenie

centralnego, jednolitego systemu monitoringu w czasie rzeczywistym i

zarządzania.

7.2.2.2 Wymagania szczegółowe dla urz ądzeń agreguj ących

• Minimum 24 porty SFP, wszystkie porty powinno pracować z pełną

przepływnością niezaleŜnie od ilości obsadzonych portów.

• Przepustowość nie mniejsza niŜ 64 Gb/s.

• Wydajność routingu nie mniejsza niŜ 32Mpps.

• Minimum 30 000 wpisów do tablicy MAC.

• Routing w oparciu o RIP, RIPv2, OSPF, BGPv4, ISIS oraz routing statyczny.

• Obsługa ruchu multicast z wykorzystaniem IGMP, PIM (tryby sparse, dense i

SSM), IGMP Snooping.

• Blokowanie ruchu w oparciu o adresy MAC.

• Minimum dwa zasilacze w układzie redundantnym o mocy pozwalającej na

obsługę urządzenia i działanie wszystkich zainstalowanych kart i portów.

• Mechanizmy związane z zapewnieniem ciągłości pracy sieci:

o MoŜliwość instalacji "na gorąco" zasilaczy, kart liniowych, redundantnych

modułów zarządzania/routingu;


111

o Protokół VRRP.

• Mechanizmy związane z zapewnieniem zarządzania urządzeniami:

o zarządzanie przez SNMP, SNMP2c i SNMPv3;

o obsługa RMON;

o komunikacja z serwerami uwierzytelnienia i autoryzacji za pośrednictwem

protokołów RADIUS;

o moŜliwość konfiguracji przez CLI;

o dostęp do urządzenia powinien przez SSH.

• Plik konfiguracyjny urządzenia musi być moŜliwy do edycji w trybie off-line. Po

zapisaniu konfiguracji w pamięci nieulotnej powinno być moŜliwe uruchomienie

urządzenia z nową konfiguracją. W pamięci nieulotnej musi być moŜliwość

przechowywania wielu plików konfiguracyjnych. Zmiana aktywnej konfiguracji

urządzenia musi być realizowana jednorazowo - nie dopuszcza się częściowych

restartów urządzenia po dokonaniu zmian.

• MoŜliwość montaŜu w szafie 19".

7.2.3 Wymagania dla urz ądzeń warstwy dystrybucyjnej Podstawowym zadaniem węzłów dystrybucyjnych jest podłączenie istniejących w

budynkach i bezpośrednim sąsiedztwie sieci LAN do sieci metropolitalnej. Zakłada

się, Ŝe we wszystkich obiektach dostępne będzie okablowanie, które zapewnia

moŜliwość dostarczenia uŜytkownikom końcowym interfejsu sieciowego w

standardzie Fast Ethernet o przepływności 100 Mb/s. Zakłada się równieŜ, Ŝe w

przyłączanych obiektach będzie istniała infrastruktura aktywna tworząca sieć LAN.

Urządzenia będą lokalizowane w Punktach Dystrybucyjnych przyłączanych do

urządzeń agregujących znajdujących się w Punktach Agregacji lub Węzłach

Szkieletowych. Dopuszcza się terminowanie przyłączy Punktów Dystrybucyjnych

bezpośrednio na portach optycznych 1GbE w urządzeniu rdzeniowym.

Pasmo udostępniane poszczególnym uŜytkownikom będzie limitowane w zaleŜności

od zapotrzebowania uŜytkownika punktu dystrybucyjnego oraz charakteru placówki

uŜytkownika.

Urządzenia warstwy dystrybucyjnej będą połączone z urządzeniami warstwy

dystrybucyjnej lub rdzeniowej, w oparciu o topologię gwiazdy łączami 1 Gb/s

realizowanymi na włóknach jednomodowych kabli światłowodowych. W


112

szczególnych przypadkach urządzenia dystrybucyjne będą posiadać redundantne

łącza do niezaleŜnych Punktów Agregacji lub Węzłów Szkieletowych.

Ze względu na zróŜnicowanie potrzeb odbiorców końcowych zarówno pod względem

liczby uŜytkowników końcowych jak i niezbędnej funkcjonalności przewidywać naleŜy

dwa warianty urządzeń:

• dla punktów dystrybucyjnych o małym ruchu sieciowym,

• dla punktów dystrybucyjnych o duŜym ruchu sieciowym.

Rysunek 7-9. Schemat połączeń logicznych w węźle dystrybucyjnym

W Punktach Dystrybucyjnych o spodziewanym małym ruchu sieciowym zastosować

naleŜy zarządzalne przełączniki wyposaŜone w minimum 24 porty 10/100Mbps i w 2

porty optyczne 1 Gb/s (model I). W przypadku Punktów Dystrybucyjnych, w których

nie przewiduje się zwiększenia ruchu naleŜy rozwaŜyć zastosowanie urządzeń o

mniejszej liczbie portów w standardzie Fast Ethernet i jednym optycznym porcie

Gigabit Ethernet.

Dla urządzeń (model II) przewidzianych dla punktów o spodziewanym duŜym ruchu

sieciowym, naleŜy zastosować przełącznik wyposaŜony w minimum 24 porty 10/100

Mb/s i 4 porty optyczne 1 Gb/s.

7.2.3.1 Ogólne wymagania techniczne dla urz ądzeń dystrybucyjnych

• Centralne zarządzanie;


113

• Obsługa QinQ;

• MoŜliwość tworzenia wirtualnych LAN rozległych;

• Wsparcie protokołów multicast;

• Implementacja protokołu Link Aggregation (LCAP);

• Implementacja zaawansowanych funkcji QoS (hierachiczny QoS, złoŜone

kolejkowanie, traffic shaping i policing).

7.2.3.2 Mechanizmy niezawodno ściowe i bezpiecze ństwa warstwy

dystrybucyjnej

W przypadku urządzeń dystrybucyjnych obsługujących uŜytkowników o

szczególnych wymaganiach niezawodnościowych wymagane jest zapewnienie łączy

zapasowych do innego sąsiedniego węzła agregującego. Przełączenie ruchu w

przypadku awarii będzie oparte o mechanizmy protokołu Spanning-Tree (IEEE

802.1D) lub Rapid Spanning-Tree (IEEE 802.1w).

Węzły dystrybucyjne będą zarządzane przez zespół utrzymania sieci miejskiej.

Zarządzanie przełącznikami warstwy dystrybucyjnej będzie odseparowane od ruchu

sieciowego urządzeń dystrybucyjnych.

Wszystkie porty uŜytkowników muszą być standardowo wyłączone i nie powinny

mieć dostępu do warstwy zarządzania urządzenia dystrybucyjnego. Przełączniki

powinny blokować moŜliwość lokalnego dostępu urządzeń klienckich do siebie

nawzajem. Dodatkowo oprogramowanie przełącznika powinno wspierać wiele

technologii zwiększających bezpieczeństwo: DHCP Snooping, Dynamic ARP

Inspection, IP Source, Storm Control, Port Security, ACLs, 802.1x i inne.

7.2.3.3 Wymagania szczegółowe dla urz ądzeń warstwy dystrybucyjnej

Wymagania dla modelu I urządzenia dystrybucyjnego:

• Przełącznik o zamkniętej konfiguracji, posiadający 24 porty Fast Ethernet 10/100

Base-T oraz 2 gniazda typu SFP pozwalające na instalację wkładek z portami

Gigabit Ethernet 1000BASE-T, 1000BASE-SX, 1000BASE-ZX, 1000BASE LX/LH

lub wkładek z portami FastEthernet.

• KaŜde z urządzeń musi być wyposaŜone w jedną wkładkę SPF 1000BaseLX/LH.

• Dostępne w przełączniku porty 10/100 powinny spełniać funkcję Auto-MDIX oraz


114

zapewniać diagnostykę kabli sieciowych (TDR).

• Przełącznik musi posiadać wydajność przesyłania pakietów minimum 6 Mpps.

• Przełącznik musi zapewniać obsługę 8,000 adresów MAC i 4000 sieci VLAN.

• MoŜliwość konfigurację portu UNI:

o Port UNI powinien być zawsze nieaktywny do czasu manualnego

uaktywnienia go przez administratora;

o Port UNI powinien być skonfigurowany w sposób uniemoŜliwiający mu

komunikację z uŜytkownikiem tego samego VLAN, a jedynie ze

wskazanym portem - funkcja Private VLAN.

• Funkcje w warstwie drugiej w zakresie standardów IEEE.

• Obsługa tzw. Jumbo Frames (9000 bajtów) na portach GigabitEthernet.

• Obsługa IPv6.

• Wsparcie funkcji DHCP Snooping i DHCP Option 82.


o IEEE 802.1s Rapid Spanning Tree;

o IEEE 802.1w Multi-Instance Spanning Tree;

o moŜliwość grupowania portów zgodnie ze specyfikacją IEEE 802.3ad

(LACP).

• Wsparcie zaawansowanych mechanizmów zapewnienia jakości usług w sieci:

o Klasyfikacja ruchu do klas róŜnej jakości obsługi (QoS) poprzez

wykorzystanie następujących parametrów: źródłowy/docelowy adres MAC,

źródłowy/docelowy adres IP, źródłowy/docelowy port TCP;

o Implementacja co najmniej czterech kolejek sprzętowych na kaŜdym porcie

wyjściowym dla obsługi ruchu o róŜnej klasie obsługi. Implementacja

algorytmu Round Robin lub podobnego dla obsługi tych kolejek;

o MoŜliwość obsługi jednej z powyŜej wspomnianych kolejek z

bezwzględnym priorytetem w stosunku do innych (Strict Priority);

o MoŜliwość zmiany przez urządzenie kodu wartości QoS zawartego w

ramce Ethernet lub pakiecie IP - poprzez zmianę pola 802.1p (CoS) oraz

IP ToS/DSCP;

o MoŜliwość ograniczania pasma wejściowego dostępnego na danym porcie

dla ruchu o danej klasie obsługi z dokładnością do 8 Kbps (policing, rate

limiting). Dla portu FastEthernet i GigabitEthernet wymagana moŜliwość


115

skonfigurowania co najmniej 48 róŜnych ograniczeń, kaŜde odpowiednio

dla róŜnej klasy obsługi ruchu.

• Wsparcie mechanizmów zapewnienia bezpieczeństwa sieci:

o Ograniczenie ilości obsługiwanych adresów MAC per port przełącznika;

o Wiele poziomów dostępu administracyjnego poprzez konsolę;

o Autoryzacja uŜytkowników/portów w oparciu o IEEE 802.1x z opcją

przypisania VLANu i funkcją bilingu (802.1x accounting);

o MoŜliwość uzyskania dostępu do urządzenia przez SNMPv3;

o MoŜliwość uzyskania dostępu do urządzenia przez SSH1.5, SSHv2;

o Obsługa protokołu RADIUS lub TACACS+;

o MoŜliwość ochrony drzewa Spanning-Tree przez filtrowanie BPDU;

o MoŜliwość zapobiegania sztormom broadcastów i multicastów;

o MoŜliwość tworzenia list kontroli dostępu waŜnych w określonych okresach

czasu (Time-based ACL);

o MoŜliwość tworzenia list kontroli dostępu filtrujących ruch o podanym

wzorcu w całym VLAN na przełączniku;

o MoŜliwość tworzenia list kontroli dostępu filtrujących ruch o podanym

wzorcu na portach L2 przełącznika.

• Podstawowa obsługa ruchu IP Multicast.

• Wsparcie mechanizmów usług Metro Ethernet:

o 802.1Q tunnelling (Q-in-Q tunnelling);

o per-VLAN MAC learning;

o ochrona uŜytkowników przed atakami związanymi z protokołami ARP i

DHCP.

• Lokalna obserwacja ruchu na określonym porcie, polegającą na kopiowaniu

pojawiających się na nim ramek i przesyłaniu ich do urządzenia monitorującego

przyłączonego do innego portu - funkcja SPAN.

• Zdalna obserwacja ruchu na określonym porcie, polegającą na kopiowaniu

pojawiających się na nim ramek i przesyłaniu ich do zdalnego urządzenia

monitorującego, poprzez dedykowaną sieć VLAN - Remote SPAN.

• Wsparcie mechanizmów zapewnienia narzędzi zarządzania:

o zarządzanie poprzez interfejs CLI (konsolę);

o zarządzanie poprzez SNMP v1, SNMP v2, SNMP v3.


116







• Plik konfiguracyjny urządzenia powinien być zabezpieczony przed niepowołanym

dostępem oraz zmianami - tylko osoby uwierzytelnione powinny posiadać dostęp

do pliku konfiguracyjnego.

• Przełącznik musi mieć moŜliwość montaŜu w szafie 19".

Wymagania dla modelu II urządzenia dystrybucyjnego:

• Przełącznik o zamkniętej konfiguracji, posiadający 24 porty Fast Ethernet

10/100 Base-T oraz 4 gniazda typu SFP pozwalające na instalację wkładek z

portami Gigabit Ethernet 1000BASE-T, 1000BASE-SX, 1000BASE-ZX,

1000BASE LX/LH.

• Wydajność przesyłania pakietów minimum 10 Mpps.

• Matryca przełączająca o przepustowości 32 Gbps.

• Obsługa co najmniej 8000 adresów MAC.

• Podstawowa obsługa ruchu IP Multicast, w tym funkcjonalność IGMP oraz

mechanizmu IGMP Snooping w wersjach 1 i 2.


o IEEE 802.1s Rapid Spanning Tree;

o IEEE 802.1w Multi-Instance Spanning Tree;

o MoŜliwość grupowania portów zgodnie ze specyfikacją IEEE 802.3ad

(LACP).

• Wsparcie mechanizmów zapewnienia jakości usług w sieci:

o Klasyfikacja ruchu do klas róŜnej jakości obsługi (QoS) poprzez

wykorzystanie następujących parametrów: źródłowy/docelowy adres MAC,

źródłowy/docelowy adres IP, źródłowy/docelowy port TCP;

o Implementacja kolejek sprzętowych na kaŜdym porcie wyjściowym dla

obsługi ruchu o róŜnej klasie obsługi. Implementacja algorytmu Round

Robin lub podobnego dla obsługi tych kolejek;


117

o MoŜliwość obsługi jednej z powyŜej wspomnianych kolejek z

bezwzględnym priorytetem w stosunku do innych (Strict Priority);

o MoŜliwość zmiany przez urządzenie kodu wartości QoS zawartego w

ramce Ethernet lub pakiecie IP - poprzez zmianę pola 802.1p (CoS) oraz

IP ToS/DSCP.

• Wsparcie mechanizmów zapewnienia bezpieczeństwa sieci:

o Wiele poziomów dostępu administracyjnego poprzez konsolę;

o Autoryzacja uŜytkowników/portów w oparciu o IEEE 802.1x oraz EAP;

o MoŜliwość uzyskania dostępu do urządzenia przez SNMPv3 i SSHv2;

o MoŜliwość monitorowania zapytań i odpowiedzi protokołu DHCP oraz

blokowania prób przyznawania za pomocą tego protokołu adresów IP

przez stacje przyłączone do nieautoryzowanych do tego celu portów

przełącznika;

o Poprzez wymianę oprogramowania uzupełnienie o funkcjonalność

prywatnego VLAN, czyli moŜliwość blokowania ruchu pomiędzy portami w

obrębie jednego VLAN (tzw. porty izolowane) z pozostawieniem

moŜliwości komunikacji z portem nadrzędnym;

o Poprzez wymianę oprogramowania uzupełnienie o funkcjonalność

dynamicznej inspekcji protokołu ARP, czyli moŜliwość zablokowania

przesyłania przez dołączone stacje pakietów tzw. gratitious ARP,

umoŜliwiających przejęcie.

• Lokalna obserwacja ruchu na określonym porcie polegająca na kopiowaniu

pojawiających się na nim ramek i przesyłaniu ich do urządzenia monitorującego

przyłączonego do innego portu - funkcja SPAN.

• Zdalna obserwacja ruchu na określonym porcie polegająca na kopiowaniu

pojawiających się na nim ramek i przesyłaniu ich do zdalnego urządzenia

monitorującego, poprzez dedykowaną sieć VLAN - Remote SPAN.

• Zarządzanie poprzez interfejs CLI (konsolę).







118



7.2.4 Wymagania ogólne dla urz ądzeń brzegowych sieci

7.2.4.1 Wymagania ogólne dla routera brzegowego BGP

Wymagania techniczne dla routera brzegowego BGP:

• Maksymalna wydajność urządzenia:

o wydajność przesyłania pakietów – minimum 120Mpps;

o wydajność przełączania – minimum 200 Gb/s

o łączna przepływność portów – minimum 100 Gb/s

• Obsługa mechanizmów L2: IEEE802.1q, IEEE802.1p, IEEE 802.3ad , IEEE

802.1ab, STP/RSTP/MSTP, DHCP, VLAN Switch, MAC-in-MAC (PBB-TE).

• MoŜliwość tunelowania przesyłanych danych - minimum obsługa protokołu GRE.

• Wsparcie mechanizmów:

o protokoły IPv4 i IPv6;

o protokoły dynamicznego routingu OSPF, IS-IS, BGP, RIP;

o protokół VRRP,

o QoS z wykorzystaniem mechanizmów kolejkowania – minimum

zastosowanie algorytmu WRED;

o obsługa protokołów w zakresie: IGMP v1/v2/v3, IGMP Snooping, Multicast

VPN, IPv6 Multicast, Static Multicast Routing, PIM-DM/SM/SSM, MSDP,

MBGP, Multicast CAC;

o SNMPv3, RMON2.







• Urządzenie modularne posiadające moŜliwość instalacji co najmniej trzech

modułów rozszerzeń kart liniowych.

• Interfejsy Gigabit Ethernet z moŜliwością wyboru styku miedzianego 10/100/1000


119

Mbit/s lub światłowodowego.

• Konstrukcja zapewniająca instalację redundantnego zasilacza.


7.2.4.2 Wymagania ogólne dla urz ądzeń firewall

Wymagania dla urządzeń firewall obsługujących ruch do sieci miejskiej:

• Urządzenie powinno identyfikować, klasyfikować i powstrzymywać ruch

zagraŜający bezpieczeństwu organizacji w tym:

o robaki sieciowe;

o wirusy sieciowe;

o naduŜycia aplikacyjne.

• Urządzenie powinno umoŜliwiać wykrywanie i powstrzymywanie działań

wskazujących na przekroczenie polityk bezpieczeństwa w tym:

o Działania z wykorzystaniem komunikatorów internetowych;

o Działania z wykorzystaniem aplikacji peer-to-peer.

• Urządzenie powinno umoŜliwiać monitoring ruchu IPv6.

• Inspekcja aplikacyjna protokołów:

o File Transfer Protocol (FTP);

o H.323 Protocol (H.323), Media Gateway Control Protocol (MGCP), Session

Initiation Protocol (SIP);

o Hyper Text Transport Protocol (HTTP);

o MSN Protocol (MSN);

o Network Basic Input/Output System (NetBIOS);

o Point to Point Tunneling Protocol (PPTP);

o Remote Procedure Call (RPC);

o Real-Time Streaming Protocol (RTSP).

• Wykrywanie ataków związane z działaniami w L2 modelu OSI w szczególności

ataki ARP.

• MoŜliwość wskazania limitów na pasmo dla określonych aplikacji celem

zapobiegania wykorzystaniu całego pasma przez atakującego.

• Urządzenie powinno umoŜliwiać integrację z modułem IDS/IPS.

• Urządzenie powinno zapewniać wydajność:

o obsługa ruchu o przepływności minimum 2 Gbps;


120

o minimum 1 000 000 jednoczesnych połączeń;

o minimum 50 000 nowych połączeń na sekundę;

o minimum 250 000 jednoczesnych translacji NAT/PAT.

• MoŜliwość uruchomienia wirtualnych instancji firewalla z moŜliwością rozbudowy

do minimum 100 instancji.

• Wsparcie funkcji:

o IPv4 NAT;

o VPN: IPSec, L2TP, GRE;

o Listy dostępowe ACL;

o QoS;

o Ochrona przez atakami denial of service (DoS);

o Blokowanie ruchu w oparciu o adresy MAC.

• Urządzenie musi zapewniać moŜliwość kontroli ruchu typu

broadcast/multicast/unicast.

• MoŜliwość zdefiniowania wielu stref bezpieczeństwa:

o firewall główny – minimum 5 stref bezpieczeństwa;

o firewall wirtualny – minimum 3 strefy bezpieczeństwa.


zarządzania urządzeniami:

o SNMPv3;

o RMON;

o moŜliwość komunikacji z serwerami uwierzytelnienia i autoryzacji za

pośrednictwem protokołów RADIUS;

o konfiguracja przez CLI oraz interfejs graficzny;

o dostęp do urządzenia przez SSH;

o logowanie zdarzeń.

• Rozwiązanie modularne umoŜliwiającym zmianę obsady interfejsów urządzenia

wraz ze zwiększającymi się potrzebami w sieci.

• Zainstalowane co najmniej dwa zasilacze o mocy pozwalającej na obsługę

urządzenia i działanie wszystkich zainstalowanych kart i portów.



121

7.3 Koncepcja systemu zarz ądzania sieci ą

7.3.1 Wymagania dla sprz ętu aktywnego i oprogramowania Centrum Zarządzania Sieci ą

Efektywne zarządzenie siecią wymaga wdroŜenia platformy monitorowania sieci,

która jednocześnie wspomaga zarządzanie konfiguracją urządzeń sieciowych.

Rozwiązanie powinno automatycznie zapewniać administratorowi informacje o

zaistniałych problemach lub zdarzeniach, które mogą bezpośrednio poprzedzać

wystąpienie problemu w najbliŜszym czasie.

Architektura sieci LAN w CZS powinna opierać się na urządzeniach aktywnych

gwarantujących bezpieczne połączenie z rdzeniem sieci miejskiej. Sieć LAN CSZ

będzie włączona do rdzenia sieci poprzez przełączniki Gigabit Ethernet z

zapewnieniem prawidłowej ochrony sieci przez firewall oraz inne dodatkowe systemy

ochrony typu IDS/IPS. Dodatkowe narzędzia ochrony mogą korzystać takŜe z

szyfrowania i autoryzacji danych. Urządzenia stykowe z rdzeniem powinny posiadać

światłowodowe porty SFP.

7.3.1.1 Ogólne wymagania dla systemu zarz ądzającego sieci ą

• Integracja zarządzania i prezentacji wyników monitoringu w urządzeniach

zgrupowanych w Centrum Zarządzania Siecią, z moŜliwością prezentacji i

zdalnego zarządzania niektórymi parametrami;

• Zapewnienie bezpieczeństwa informatycznego jak i fizycznego systemu

zarządzania zarówno w samym Centrum jak i w całej sieci;

• MoŜliwość jednoczesnego monitorowania wielu parametrów sieci w róŜnych

punktach obserwacyjnych, zalecana jest implementacja automatycznego

wykrywania zagroŜeń i przeciąŜonych miejsc w sieci;

• Obsługa wielu róŜnych urządzeń sieciowych pochodzących od róŜnych

dostawców w ramach przyjętego, jednolitego ogólnego standardu mechanizmów

sieciowych SNMP MIB-2 lub wyŜszego;

• Jednolity system graficzny prezentacji wyników monitoringu parametrów sieci i

stanu poszczególnych urządzeń;

• MoŜliwość zarządzania plikami konfiguracyjnymi urządzeń sieciowych, w

szczególności zalecane jest dąŜenie do obsługi przez taki system mechanizmów

sterowania ustawieniami urządzeń sieciowych na zasadzie auto-provisioningu.


122

• Bezpieczny dostęp administracyjny z podziałem na grupy uŜytkowników z

określonymi poziomami dostępu i zakresami uprawnień (monitoring zdarzeń,

administracja wybraną usługą, administracja urządzeniami, pełny dostęp, etc).

• Dostęp do urządzeń w wydzielonej, bezpiecznej podsieci VLAN z moŜliwością

zastosowania mocnych metod uwierzytelnienia oraz wprowadzeniem polityki

bezpieczeństwa dla dostępu administracyjnego;

• Raportowanie stanów alarmowych z natychmiastowym powiadamianiem

wskazanych osób lub systemów;

• Archiwizacja stanów urządzeń, raportów i stanów alarmowych w bezpiecznym

miejscach bez dostępu osób nieupowaŜnionych.

7.3.1.2 Wymagania dla oprogramowania zarz ądzającego urz ądzeniami w sieci

Oprogramowanie umoŜliwiające zarządzanie minimum 300 urządzeniami w sieci

lokalnej oraz sieci WAN oraz spełniające poniŜsze wymagania:

• Zbieranie statystyk z wykorzystaniem SNMP, RMON.

• Narzędzia automatycznej identyfikacji urządzeń instalowanych w sieci.

• Narzędzia graficznej prezentacji urządzeń sieciowych wraz z dynamiczną

prezentacją zmiany stanu urządzenia (stan portu, etc.).

• Narzędzia pozwalające na identyfikację "wąskich gardeł" sieci, określanie czasów

odpowiedzi urządzeń oraz czasu opóźnienia (latency).

• Narzędzia pozwalające na dokonywanie inwentaryzacji sprzętu i oprogramowania

wykorzystywanego w sieci oraz kontrolę zmian dokonywanych w konfiguracji

urządzeń.

• Narzędzie umoŜliwiające zbieranie informacji o nieprawidłowych parametrach

pracy zainstalowanego sprzętu:

o Chassis - wykorzystanie matrycy (backplane);

o Wentylatory - nieprawidłowa praca;

o Pamięć - wykorzystanie buforów, ilość wolnej pamięci;

o Moduły sieciowe: aktywacja do matrycy, wolumen broadcastów,

obciąŜenie/wykorzystanie modułów, ilość pakietów usuwanych z kolejek;

o Zasilacze - odstępstwa napięcia poza dopuszczalną tolerancję;

o Procesory – obciąŜenie;

o Temperatura - odstępstwa poza dopuszczalną tolerancję.


123

• Narzędzie monitoringu RMON pozwalające na analizę parametrów urządzenia,

łącza, portu urządzenia.

• Praca w trybie zdalnego dostępu umoŜliwiająca administratorowi dostęp do

systemu z dowolnego miejsca w sieci (po uzyskaniu odpowiednich uprawnień).

7.3.1.3 Wymagania na urz ądzenie systemu monitoringu i analizy zdarze ń w

sieci

• Minimum dwa interfejsy Ethernet 10/100/1000.

• Zabezpieczoną przestrzeń dyskową w układzie macierzy RAID o pojemności co

najmniej 1 TB dla przechowywania informacji ze zbieranych logów.

• Obsługa dynamicznej korelację zdarzeń w oparciu o informacje o sesjach:

o Konsolidacja zdarzeń na podstawie informacji pochodzących z róŜnych

źródeł;

o Wykrywanie anomalii;

o Korelacja zdarzeń w oparciu o zadaną regułę oraz w oparciu o

zachowania;

o MoŜliwość definiowania reguł własnych oraz korzystania z

predefiniowanych;

• Mechanizmy analizy incydentów oraz reakcji na nie:

o Spersonalizowane centrum dla zarządzania zdarzeniami;

o Graficzna wizualizacja ścieŜki ataku.

• Generowanie dokładnej informacji dotyczącej ataku:

o Naruszona reguła;

o Informacja o zdarzeniu;

o Informacja o podjętej akcji;

o Generowanie dokładnej informacji dotyczącej atakującego;

o Adres MAC;

o Nazwa stacji roboczej (jeŜeli dostępna);

o Nazwa uŜytkownika VPN (jeŜeli dostępna).

• Mechanizmy bezpiecznego zarządzania:

o MoŜliwość zarządzania przez HTTPS;

o Administracja systemem oparta o konta administracyjne wraz z

wbudowanymi rolami (uprawnieniami);


124

o Pełna notyfikacja i logowanie działań administratorów;

o MoŜliwość notyfikacji administratorów o zdarzeniach z wykorzystaniem

e-mail, syslog i SNMP.

• Mechanizmy zbierania informacji, analizy i alarmowania w zakresie opisanym

powyŜej z urządzeń sieciowych i związanego z nimi oprogramowania.

7.3.1.4 Wymagania dla systemu autentykacji, autoryz acji oraz accoutingu

• Urządzenie wraz z oprogramowaniem powinno działać jako serwer

RADIUS/TACACS+

• Urządzenie wraz z oprogramowaniem powinno być wspierane przez wszystkie

urządzenia sieciowe rdzenia sieci, warstwy agregacji, warstwy dystrybucyjnej a

takŜe styku z Internetem (routery, przełączniki, firewall).

• Urządzenie wraz z oprogramowaniem powinno umoŜliwiać integrację z

zewnętrznymi bazami danych uŜytkowników (LDAP, Windows Active Directory).

• MoŜliwość wykorzystania Web-based GUI pozwalającego na konfigurację grup

uŜytkowników, określania poziomu dostępu dla grup uŜytkowników lub

pojedynczego uŜytkownika.

• MoŜliwość zastosowania róŜnych poziomów uprawnień dla administratorów sieci

a takŜe umoŜliwiać zmianę polityk bezpieczeństwa dla wszystkich urządzeń

wykorzystywanych w sieci.

• Oprogramowanie powinno umoŜliwiać integrację z systemami autentykacji

zgodnymi z RFC dla RADIUS (CryptoCart, RSA, Active Card).

• Oprogramowanie powinno umoŜliwiać dostęp do statystyk obejmujących m.in.

uŜytkowania sieci i liczby zalogowanych sesji.

Realizacja Centrum Zarządzania Siecią moŜe być powiązana z realizacją wielu

innych elementów współpracujących z siecią miejską, np. Centrum Danych lub

systemów zarządzania usługami i systemami usługowymi pracującymi w oparciu o

sieć miejską. W związku z tym część zasobów niezbędnych do utworzenia CZS

moŜe być współdzielona z innymi systemami, np. serwery autoryzacji, terminale

administracyjne, zabezpieczenia sieci LAN. Dodatkowe wymagania na funkcje CZS

mogą narzucić takŜe przyjęte do realizacji rozwiązania sprzętowo-programowe sieci

miejskiej. Dlatego nie jest moŜliwe opracowanie szczegółowej konfiguracji


125

infrastruktury CZS. Przedstawiona kalkulacja zawiera wycenę podstawowych

systemów monitoringu sieci oraz urządzeń pozwalających na włączenie CZS do sieci

szkieletowej.

7.3.2 System paszportyzacji sieci System paszportyzacji sieci jest nieodzownym narzędziem do sprawnego i

efektywnego zarządzania zasobami sieciowymi, które zostaną wytworzone w

procesie budowy i eksploatacji miejskiej sieci szerokopasmowej. Przewidywane do

zastosowania technologie budowy sieci pasywnej i aktywnej spowodują

wygenerowanie bardzo duŜej liczby zasobów o zróŜnicowanej charakterystyce i

rozmieszczonych na obszarze całego miasta. Tylko elektroniczne systemy ewidencji

i wsparcia zarządzania siecią, a do tej klasy systemów naleŜy system paszportyzacji

sieci, pozwolą poprawnie identyfikować poszczególne elementy oraz efektywnie

eksploatować sieć.

7.3.2.1 Wymagania dla systemu paszportyzacji

Minimalne wymagania dla funkcjonalności realizowanych przez system

paszportyzacji sieci metropolitalnej:

1. Ewidencja i szczegółowa identyfikacja zasobów sieci pasywnej:

a. kanalizacja teletechniczna,

b. kable światłowodowe,

c. włókna światłowodowe,

d. elementy połączeniowe (studnie, mufy, przełącznice itp.).

2. Informacja geograficzna o lokalizacji i przebiegu elementów sieci pasywnej.

3. Informacja o połączeniach pomiędzy elementami sieci pasywnej.

4. Szczegółowa informacja o sposobie wykorzystania portów połączeniowych lub

połączeń stałych sieci pasywnej.

5. Ewidencja elementów aktywnych sieci.

6. Ewidencja i informacja o połączeniach pomiędzy urządzeniami aktywnymi

a. fizyczne połączenia;

b. połączenia logiczne.

7. Ewidencja uŜytkowników sieci wraz z pełną identyfikacją zasobów aktywnych i

pasywnych wykorzystywanych do zestawienia połączenia.


126

8. Elastyczny system identyfikatorów umoŜliwiający prawidłową i jednoznaczną

identyfikację zarówno nowych zasobów tworzonych na istniejącej

infrastrukturze, jak i zasobów związanych z nową infrastruktura sieciową.

9. Narzędzia do importu informacji z dokumentacji projektowej i innych systemów

elektronicznych.

10. Ujednolicony interfejs do współpracy z innymi aplikacjami, np. ewidencja i

zarządzanie środkami trwałymi, biuro obsługi klienta, wsparcie obsługi

napraw.

7.4 Opcjonalne rozwi ązania na potrzeby podmiotów zewn ętrznych

7.4.1 Rozwi ązania aktywne Sieć metropolitalna opracowana w ramach koncepcji umoŜliwia udostępnienie

podmiotom zewnętrznym usług transmisyjnych w technologii Ethernet pomiędzy

węzłami sieci lub do punktów styku z innymi sieciami. Istnieje moŜliwości zestawiania

połączeń punkt-punk lub wirtualnych sieci. Dostępne standardowo rozwiązania

zapewniają wirtualizację sieci i zestawienie sieci prywatnej VPN w standardowych

technologiach tunelowania. Za uruchomienie odpowiednich mechanizmów

tunelowania i szyfrowania transmisji odpowiada uŜytkownik usługi. Opcjonalność

rozwiązania wynika z konieczności dostosowania organizacji zarządzania i

eksploatacji sieci w celu wytworzenia elementów organizacji występujących w

profesjonalnych organizacjach operatorów telekomunikacyjnych. Tylko

specjalizowana organizacja moŜe świadczyć usługi komercyjnie w oparciu o

planowaną sieć przy zachowaniu racjonalnego poziomu ryzyka prowadzenia

działalności gospodarczej.

7.4.2 Rozwi ązania pasywne Sieć światłowodowa w proponowanej koncepcji posiada duŜą liczbę włókien oraz

zapasowych otworów kanalizacji teletechnicznej przewidzianych do wprowadzenia

nowych mikrokabli. Istnieje jednak moŜliwość, Ŝe w niektórych relacjach zabraknie

fizycznych zasobów – szczególnie w przypadku udostępniania rozbudowanych

struktur sieciowych. W sytuacji braku zasobów fizycznych lub zidentyfikowanego

ryzyka wyczerpania zasobów pasywnych sieci miejskiej naleŜy rozwaŜyć

zastosowanie rozwiązań pasywnego zwielokrotnienia falowego CWDM.

Rozwiązania pasywne zwielokrotnienia falowego CWDM pozwalają poprzez system


127

filtrów pasywnych na wprowadzanie i wyprowadzanie sygnałów optycznych z sieci

światłowodowej. Istniejące rozwiązania pozwalają na tworzenie prostych relacji

punkt-punkt lub konfiguracji sieciowych w oparciu o modularne rozwiązania

standardowych filtrów CWDM. Pojedyncza para światłowodów moŜe w technologii

CWDM przenosić typowo do 16 sygnałów optycznych o przepływności 2,5 Gb/s lub

do 6 sygnałów optycznych o przepływności 10 Gb/s. Rozwiązanie oparte o pasywne

filtry CWDM moŜe być szczególnie przydatne w relacjach dystrybucyjnych sieci

miejskiej, gdzie planowana ilość włókien jest mniejsza niŜ w szkielecie, a potencjalni

uŜytkownicy infrastruktury mogą preferować, z przyczyn kosztowych, wielokrotne

zastosowanie przepływności 1 Gb/s, co standardowo wymaga uŜycia pary włókien

na kaŜde łącze optyczne. W przypadku zastosowania systemu CWDM, uŜytkownik

musi zastosować w swoim sprzęcie aktywnym wkładki optyczne CWDM o

odpowiedniej długości (kolorze) fali optycznej oraz dokonać multipleksacji lub

demultipleksacji sygnałów podstawowych i translacji sygnału złoŜonego do

odpowiedniej długości fali w systemie CWDM.

7.5 Istniej ące centra danych sieci transmisji danych Obecnie Urząd Miejski nie posiada infrastruktury, którą moŜna by określić jako

Centrum Danych. Istnieje jeden specjalizowany obiekt (pomieszczenie), w którym

zostały zainstalowane serwery głównych systemów teleinformatycznych oraz główny

węzeł łączności radiowej pomiędzy placówkami Urzędu Miejskiego. Trwają prace

nad adaptacją pomieszczeń nowej serwerowni w obiekcie, który został przewidziany

w koncepcji do instalacji Węzła Głównego. Do nowego obiektu zostanie przeniesiona

istniejąca infrastruktura serwerowa.

7.6 Istniej ące styki z sieciami zewn ętrznymi Przegląd bieŜących rozwiązań sieciowych wykazał, Ŝe sieć teleinformatyczna

zarządzana przez Urząd Miejski oraz inne placówki podległe nie posiada styków z

sieciami zewnętrznymi. W uŜytku znajdują się wyłącznie rozproszone łącza

abonenckie do sieci telefonicznej i Internetu. W przypadku łączy do sieci Internet

dostawcami są róŜne podmioty w tym operatorzy dedykowanych rozwiązań

krajowych dobierani przez odpowiednie jednostki nadrzędne administracji

państwowej.


128

7.7 Standardy sprz ętowe sieci transmisji danych Obecnie sieć transmisji danych eksploatowana przez Urząd Miejski i jednostki

podległe nie posiada zdefiniowanych i zunifikowanych standardów stosowanego

sprzętu teleinformatycznego. W uŜyciu znajdują się proste urządzenia (przełączniki i

routery) firmy D-Link i Linksys przeznaczone do tworzenia małych sieci biurowych.

Wykorzystywane są takŜe: firewall ASA firmy Cisco oraz urządzenia radiowe niskiej

przepływności do łączenia obiektów naleŜących do Urzędu Miejskiego.

7.8 Aplikacje sieciowe wdro Ŝone i planowane W sieci Urzędu Miejskiego działają aplikacje sieciowe oparte na protokole TCP/IP i

usłudze katalogowej Active Directory. Funkcjonuje baza danych MS SQL i system

obiegu dokumentów. Dodatkowo utrzymywana jest sieć bazująca na Novell Netware.

Jej zadaniem jest utrzymanie dostępu do zasobów archiwalnych.

7.9 Centra Danych Planowane Centrum Danych będzie połączone z siecią miejską poprzez optyczne

redundantne łącze o przepływności 10 Gb/s w technologii 10 Gigabit Ethernet. Łącze

główne będzie włączone bezpośrednio do przełącznika szkieletowego

zainstalowanego w Węźle Głównym sieci szkieletowej. Łącze zapasowe zostanie

zestawione z przełącznikiem szkieletowym zainstalowanym w węźle sieci

szkieletowej w budynku przy ul. Karasia.

W Centrum Danych zostanie zainstalowany przełącznik agregujący łączący serwery i

pozostałą infrastrukturę Centrum z siecią szkieletową. Przełącznik musi

charakteryzować się wysoką niezawodnością i dostępnością. Zasadniczo przełącznik

powinien być zbliŜony pod względem parametrów technicznych do przełączników

zainstalowanych jako przełączniki szkieletowo-agregacyjne w szkielecie sieci

miejskiej. Jednak ze względu na fakt, Ŝe przełącznik stanowi integralną część

Centrum Danych, które nie jest objęte niniejszym dokumentem, nie jest moŜliwe

precyzyjne określenie jego parametrów technicznych, ani ujęcie w szacunku budŜetu

na budowę sieci miejskiej.

Jednocześnie zaleca się opracowanie planu utworzenia Zapasowego Centrum


129

Danych. Warunki techniczne włączenia Zapasowego Centrum Danych są identyczne

jak dla głównego Centrum Danych. Dodatkowo naleŜy przewidzieć uruchomienie

łączy przeznaczonych do obsługi ruchu pomiędzy Centrami Danych. Techniczne

wymagania dla infrastruktury łączącej Centra Danych są zaleŜne od przyjętych

rozwiązań technicznej i funkcjonalnej realizacji Centrów. Opracowanie planu budowy

Zapasowego Centrum Danych pozwoli zoptymalizować konfigurację rozwiązań

technicznych sieci miejskiej.

8 Publiczne usługi dost ępu do Internetu

8.1 Publiczne punkty dost ępu do Internetu

8.1.1 Lokalizacja Publiczne punktu dostępu do Internetu (PPDI) będą instalowane w miejscach, w

których naleŜy oczekiwać osób zainteresowanych incydentalnym, krótkotrwałym

dostępem do sieci Internet. Jako miejsca warte rozwaŜenia zainstalowania PPDI

naleŜy wskazać dworzec kolejowy, dworzec autobusowy, rynek miejski, budynki

administracji lokalnej.

8.1.2 Zakres usług PPDI będą oferować do zasobów sieci Internet poprzez system filtracji treści.

Przewiduje się równieŜ prezentowanie zintegrowanej informacji lokalnej, a w

przypadku infokiosków udostępnianie profilowanych pakietów informacyjnych, np.

informacje Urzędu Pracy, przewodniki po procedurach urzędowych, itp.

W przypadku infokiosków istnieje moŜliwość uruchamiania dodatkowych usług

związanych z poszukiwaniem i drukowaniem informacji, pobieraniem opłat,

prezentowaniem nowoczesnych bloków reklamowych w technologii digital signage.


130

8.1.3 Rozwi ązania techniczne

8.1.3.1 Publiczne Punkty Dost ępu do Internetu w technologii radiowej –

HotSpot

Do realizacji bezprzewodowych Publicznych Punktów Dostępu do Internetu (PPDI)

typu HotSpot we wskazanych obiektach uŜyteczności publicznej oraz w obszarach

zewnętrznych powinny być zainstalowane urządzenia radiowe umoŜliwiające

transmisję radiową w pasmach ogólnodostępnych w standardach 802.11 a/b/g/n.

Obszar pokrywany powinien gwarantować dostęp radiowy do HotSpota z pasmem

minimum 11 Mbps w odległości do 100 metrów od punktu centralnego. W

szczególności dla rozległych obszarów naleŜy zaprojektować kilka punktów

radiowych pokrywających zasięgiem zadany obszar.

Urządzenia te powinny równieŜ posiadać minimum następujące funkcjonalności:

• praca w pasmach nielicencjonowanych 2,4GHz i 5,4 GHz;

• Bandwidth Management, QoS;

• obsługę protokoły routingu: RIPv1/2;

• obsługę grup VLAN w standardzie 802.1q;

• funkcjonalność DHCP klient/relay;

• podstawowe procesy kontroli dostępu: autentykację i autoryzację aktywności

uŜytkowników w sieci w oparciu o protokół RADIUS i współpracę z zewnętrznym

serwerem RADIUS;

• moŜliwość implementowania systemu rozliczania uŜytkowników korzystających z

HotSpota;

• bezpieczeństwo i szyfrowanie transmisji w łączu radiowym: WEP, WPA, WPA-

PSK, WPA2, 802.11x, TKIP;

• sprzętowe rozwiązanie powodujące powtórne uruchomienie urządzenia i powrót

do ustawień domyślnych w przypadku niestabilnej pracy;

• zdalne zarządzanie i konfiguracji z obsługą protokołów SNMP - przez

administratora sieci.

Urządzenia powinny umoŜliwiać uŜytkownikom HotSpota korzystanie wyłącznie z

zasobów sieci Internet w określonym zakresie bez dostępu do zasobów sieciowych

komputerów innych uŜytkowników podłączonych do urządzenia radiowego.


131

Wszystkie urządzenia typu HotSpot, a takŜe klienci podłączeni do tych punktów

powinni zostać odseparowani od ogólnego ruchu sieciowego poprzez wydzielenia

odrębnej grupy VLAN i odrębnej adresacji IP. Radiowe urządzenia dystrybucyjne

powinny być zarządzane wyłącznie od strony portu WAN lub przez port konsoli

lokalnej, dostęp administracyjny od strony radiowej powinien zostać zablokowany.

Układ sprzętowy realizujący powtórne uruchomienie urządzenia w przypadku

niestabilnej pracy i powrót do ustawień domyślnych gwarantujących poprawną pracę

urządzenia z pełnym zakresem zabezpieczeń dostępu.

Radiowe punkty dystrybucyjne typu HotSpot są dołączane do Punktów

Dystrybucyjnych.

Urządzenia zewnętrzne powinny być montowane w obudowach gwarantujących

odporność na czynniki zewnętrzne oraz pracę urządzenia w odpowiednim zakresie

temperatury. Obudowy, anteny i instalacje antenowe powinny być wykonane w

sposób zapewniający właściwą ochronę odgromową, wysoką niezawodność oraz

zachowanie estetyki miejsca montaŜu.

Strona logowania oraz strona domyślna wyświetlana jako pierwsza po zalogowaniu

powinny posiadać czytelne oznaczenia identyfikujące sieć i ewentualnie operatora,

objaśniać sposób korzystania z HotSpota oraz zapewniać jednolity wygląd graficzny

z systemem przyjętym dla innych punktów dystrybucyjnych typu PPDI w mieście.

Obszar zasięgu HotSpot powinien zostać wyraźnie oznaczony materiałami

marketingowymi (naklejki, tablice).

8.1.3.2 Stacjonarne Publiczne Punkty Dost ępu do Internetu - Infokiosk

Do realizacji stacjonarnych Publicznych Punktów Dostępu do Internetu w postaci

infokiosków naleŜy zastosować rozwiązania sprzętowe dostosowane do miejsca i

warunków instalacji. W szczególności naleŜy zadbać o dobranie rozwiązań

odpornych na dewastację i działanie czynników środowiskowych oraz dostosować

wyposaŜenie dodatkowe i pakiet oprogramowania zgodnie z zakresem funkcji

przewidzianych dla danego urządzenia.

Infokioski powinny posiadać zainstalowane oprogramowanie umoŜliwiający zdalny


132

monitoring urządzenia oraz zarządzanie.

Rysunek 8-1. Przykładowa realizacja infokiosku

Dostęp do Internetu powinien podlegać identycznym ograniczeniom jak w przypadku

bezprzewodowych PPDI i korzystać z tej samej centralnej infrastruktury sieciowej

(autoryzacja, filtracja treści, zarządzanie połączeniami i sesjami). W przypadku

dedykowanych funkcji i oprogramowania, naleŜy wykorzystać rozwiązania sieciowe z

centralnym repozytorium danych udostępniane przez przeglądarkę internetową.

Rysunek 8-2. Przykładowa realizacja infokiosku


133

Ogólne cechy konstrukcji terminali typu infokiosk:

• odpowiednia obudowa zewnętrzna,

• dodatkowe elementy konstrukcyjne (zadaszenia, półki, kabiny, stojaki);

• specjalizowana jednostka centralna (komputer) wraz z pozostałymi

komponentami (dysk twardy, karta graficzna, pamięć, karta LAN);

• klawiatura wandaloodporna.

• dodatkowe akcesoria opcjonalne (czytniki kart, wrzutniki monet, czytniki kodów

kreskowych, drukarki termosublimacyjne, etc);

• specjalny płaski ekran dotykowy;

• system operacyjny kiosku oraz specjalne oprogramowanie zarządzające

systemem nawigacji i kontrolą dostępu do treści.

Infokiosk umieszczane w sieci miejskiej powinny być projektowane w miejscach

uŜyteczności publicznej w obudowach odpornych na uszkodzenia (wandaloodpornej)

w postaci wolnostojącej lub montowanej w ścianie budynku. Estetyczna oraz

wytrzymała obudowa stojąca powinna zapewnić moŜliwość przymocowania kiosku

do podłogi, a w wykonaniu mobilnym powinna charakteryzować się duŜa waga

podstawy (zapewniającą wystarczającą stabilność i zabezpieczenie przed

kradzieŜą). Kioski montowane na zewnątrz powinny posiadać elementy zabudowy

chroniące przed warunkami pogodowymi (zadaszenia, kabiny, etc). Obudowy kiosku

powinny być wykonywane z stali nierdzewnej lub kompozytów z zabezpieczeniem

dostępu serwisowego do obudowy za pomocą zamków.

Obudowa kiosku powinna zapewniać odpowiednią wentylację urządzeń w niej

zamieszczonych, a w przypadku urządzeń montowanych na zewnątrz kiosk powinien

dodatkowo zawierać moduł kontrolny zarządzający stanem urządzenia (układ kontroli

stanu pracy i temperatury). Obudowy powinny posiadać równieŜ wygodną półkę

umoŜliwiająca wykonywanie odręcznych notatek.

WyposaŜeniem infokiosku powinny równieŜ być kamera internetowa, głośniki oraz

miejsce na czytnik kart magnetycznych lub chipowych, np. na potrzeby implementacji

systemu Miejskiej Karty Elektronicznej. WyposaŜeniem opcjonalnym moŜe być

Access Point oraz system wrzutowy monet w przypadku Infokiosku pełniącego rolę

odpłatnego punktu dystrybucyjnego lub punktu sprzedaŜy usług, np. bilety, opłaty

parkingowe.


134

Nawigacja po menu i funkcjach takiego punktu powinna odbywać się przez monitor

dotykowy o przekątnej minimum 17", odporny na zarysowanie, a w przypadku

punktów zewnętrznych odporny równieŜ na warunki atmosferyczne. Prosta,

intuicyjna obsługa polegająca na dotykaniu ekranu i w ten sposób porozumiewaniu

się z komputerem umieszczonym w kiosku powinna zapewniać, łatwy dostęp nawet

dla osób bez doświadczenia w pracy na komputerze. Infokiosk powinien równieŜ

umoŜliwić zamontowanie klawiatury wandaloodpornej.

Oprogramowanie infokiosku powinno zapewniać:

• całkowicie polskie menu uŜytkownika z moŜliwością przełączenia interfejsu na

inną wersję językową,

• prosty i intuicyjny interfejs uŜytkownika,

• automatyczne przywracanie domyślnej konfiguracji pulpitu kiosku po określonym

czasie bezczynności systemu;

• zabezpieczenie przed nieuprawnioną ingerencją uŜytkownika w system

operacyjny,

• szybki dostęp do Internetu;

• elastyczna, łatwa do aktualizacji przeglądarka internetowa z pełną obsługą

standardów i rozwiązań wykorzystywanych przy tworzeniu stron internetowych;

• funkcja powiększania przeglądanych stron WWW;

• prezentacja treści w oparciu o transmisję danych z centralnego systemu

serwowania lokalnych treści dedykowanych;

• zunifikowany system prezentacji treści lokalnych poprzez przeglądarkę

internetową z wykorzystaniem standardowych technologii tworzenia stron

internetowych;

• wysyłanie wiadomości pocztą elektroniczną za pomocą wbudowanego

formularza;

• obsługa drukarki oraz drukowania wybranych informacji;

• wirtualna klawiatura współpracująca z dowolną aplikacją (przeglądarka

internetowa, edytory tekstów, klient poczty itd.), z moŜliwością przemieszczania

po ekranie, regulowany stopień przezroczystości podczas przemieszczania;

• generowanie plików statystyk, monitoring i administracja zdalna - ustawianie

parametrów pracy przeglądarki, filtrów, wygaszacza ekranu, wirtualnej klawiatury,

poczty elektronicznej, odtwarzania dźwięków, sposobu monitorowania pracy


135

programu, restartów, parametrów logowania akcji programu i generowania

statystyk, zdalne monitorowanie akcji wykonywanych przez uŜytkownika.

W wybranych lokalizacjach naleŜy przewidzieć zastosowanie Infokiosków o

konstrukcji umoŜliwiającej ergonomiczny dostęp dla osób niepełnosprawnych

poruszających się na wózkach inwalidzkich. Dotyczy to takŜe infokiosków

umieszczanych w szpitalach i jednostkach słuŜby zdrowia.

8.1.3.3 Stacjonarne Publiczne Punkty Dost ępu do Internetu - Komputer

publiczny

Aktywne punkty PIAP powinny być projektowane w postaci stanowiska

komputerowego ze stałym i szybkim łączem Internetowym. Tego typu punkty naleŜy

instalować w miejscach, w których moŜe w dogodny sposób skorzystać lokalna

społeczność: biblioteki publiczne, świetlice, ośrodki kultury, szkoły, urzędy i punkty

informacyjne.

Rysunek 8-3. Przykładowa realizacja komputera publicznego

Projektowane wyposaŜenie takiego punktu powinno obejmować:

• doprowadzone łącze szerokopasmowe do Punktu Dystrybucyjnego sieci

miejskiej;


136

• aktywna usługa dostępu do sieci Internet;

• stanowisko komputerowe zrealizowane w oparciu o rozwiązania stosowane w

Infokioskach rozszerzone o klawiaturę, drukarkę laserową i głośniki;

• dodatkowe akcesoria opcjonalne (czytniki kart, wrzutniki monet, czytniki kodów

kreskowych, etc);

• wszystkie elementy i urządzenia stanowiska komputerowego muszą być

zabudowane w wykonaniu wandaloodpornym;

• systemem operacyjny i oprogramowanie umoŜliwiające bezpieczne i łatwe

korzystanie z zasobów sieci bez moŜliwości ingerencji uŜytkownika w zasoby

systemu.

Stanowiska komputerowe oraz pomieszczenia powinny umoŜliwiać dostęp ludzi

niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich.

8.2 Bezpłatny dost ęp do Internetu Najbardziej rozpowszechnioną formą publicznego bezpłatnego dostępu do Internetu

jest usługa realizowana przez HotSpot. Jest to dostępny do publicznego uŜytku

punkt, w którym moŜna uzyskać dostęp do Internetu za pośrednictwem sieci

bezprzewodowej WiFi. Bezprzewodowy dostęp do Internetu spotykany jest

najczęściej na lotniskach, dworcach, uczelniach, centrach handlowych i coraz częstej

w uczęszczanych miejscach miast (rynek, parki, deptak itp.). Właścicielami i

administratorami HotSpotów są zazwyczaj podmioty komercyjne lub instytucje

będące zarządcami obiektów, na terenie których instalowane są publiczne punkty

dostępu takie jak publiczni przewoźnicy, restauratorzy, zarządcy centrów

handlowych, uczelnie ale takŜe samorządy miast. Usługa jest adresowana przede

wszystkim do uŜytkowników chwilowo znajdujących się w zasięgu HotSpota

(kilkadziesiąt metrów) wyposaŜonych w mobilne urządzenia umoŜliwiające

nawiązanie transmisji i połączenia z Internetem w standardzie 802.11-b/g (WiFi).

Przy korzystaniu z usługi uŜytkownik sieci nie jest identyfikowany. Sesje transmisji są

przez operatora ograniczane, najczęściej poprzez zmniejszenia pasma dostępu

(najczęściej wynosi ono nie więcej niŜ 256kbps), ograniczenia czasu trwania sesji

(kilkadziesiąt minut), wprowadzenie czasu karencji między kolejnymi sesjami,

ograniczenie dostępu do niektórych usług (np. P2P) i treści. Celem podmiotów

udostępniających tę usługę jest zapewnienie wygody swoim klientom, uatrakcyjnienie


137

miejsca gdzie zainstalowany jest punkt dostępowy, a takŜe moŜliwość transmisji

reklam. Koszty utrzymania punktów dostępowych ponoszą w całości ich właściciele i

administratorzy.

Inną formą usługi bezpłatnego Internetu jest dostęp quasi stacjonarny przeznaczony

dla uŜytkowników korzystających z Internetu we własnych mieszkaniach. Usługa ta

moŜe być realizowana z wykorzystaniem technologii kablowych i radiowych.

Odbiorcami usługi są mieszkańcy znajdujący się w zasięgu sieci radiowych lub

przyłączeni do sieci kablowych (telewizji kablowej, sieci telekomunikacyjnej lub

dedykowanej sieci transmisyjnej). Usługa jest najczęściej finansowana przez

samorządy lokalne lub organizacje non profit. W najbliŜszym czasie przewidywane

jest takŜe uruchomienie takiej usługi w skali kraju. Ma to nastąpić po wybudowaniu

radiowej sieci transmisyjnej o zasięgu krajowym z wykorzystaniem częstotliwości

radiowej w paśmie chronionym 2570-2620 MHz przydzielonym przez Urząd

Komunikacji Elektronicznej w drodze przetargu. Jednym z warunków udostępnienia

pasma radiowego jest przeznaczenie ok. 20% uzyskanych zasobów na usługę

bezpłatnego Internetu i pokrycie kosztów jej świadczenia. W przetargu zostały

zgłoszone dwie oferty, na dzień opracowania niniejszej dokumentacji przetarg nie

został jeszcze rozstrzygnięty.

Usługa, podobnie jak w przypadku dostępu realizowanego przez HotSpot jest

ograniczona w paśmie, czasie transmisji , dostępie do treści oraz jest nieciągła (czas

karencji międzysesyjnej). Usługa jest jednak dostępna na znacznie większym

obszarze, sieć jest tak skonstruowana by moŜna było korzystać z niej w

mieszkaniach, ponadto uŜytkownik jest identyfikowany (operator udostępnia

uŜytkownikom indywidualne hasła). Bezpłatny Internet dedykowany jest dla osób

będących w obszarze wykluczenia cyfrowego, w celach edukacyjnych i oswajających

z moŜliwościami sieci. Koszty budowy sieci i jej utrzymania ponosi w całości

świadczący usługę z wyjątkiem kosztów zakupu urządzeń końcowych niezbędnych

do korzystania (komputer, modem kablowy, modem radiowy, antena odbiorcza itp.)

8.2.1 Analiza potrzeb na podstawie bada ń sonda Ŝowych Przed podjęciem decyzji o budowie systemu umoŜliwiającego dostarczenie

bezpłatnego Internetu mieszkańcom naleŜy przeprowadzić analizę zapotrzebowania

na tego rodzaju usługę biorąc pod uwagę lokalne potrzeby mieszkańców,

powszechność dostępu do Internetu dostarczanego przez działających komercyjnie


138

operatorów, ceny usług, zasobność społeczeństwa. Dla potrzeb niniejszego

opracowania przeprowadzono wśród mieszkańców sondaŜ mający na celu ustalenie

poziomu zainteresowania usługą bezpłatnego Internetu. Usługa ta została

zdefiniowana jako dostęp o szerokości pasma do 256kbps, bez dodatkowych

ograniczeń, przy czym koszt zakupu urządzeń niezbędnych do korzystania z usługi

określony na poziomie ok. 150 zł jest po stronie uŜytkownika. W wyniku sondaŜu, na

400 uzyskanych odpowiedzi na pytanie o chęć korzystania z bezpłatnego dostępu do

Internetu, 42% zapytanych odpowiedziało „nie”, 47% - „tak” , 11% było

niezdecydowanych. Wyniki sondaŜu naleŜy traktować orientacyjnie, jednakŜe dają

one pogląd na zapotrzebowanie na tego rodzaju usługę. Wyniki sondaŜu naleŜy

analizować w kontekście wyników badań na temat jakości Ŝycia w Lesznie jakie

zostały przeprowadzone w mieście w czerwcu 2009, które wykazały, Ŝe ponad 65%

mieszkańców Leszna korzysta z dostępu do Internetu, a ponad 77% posiada w domu

komputer. Z sondaŜu wynika, Ŝe część mieszkańców jest zainteresowanych

bezpłatnym dostępem do Internetu lecz przed rozpoczęciem inwestycji naleŜy

przeprowadzić szczegółowe badania lub uruchomić usługę na zasadzie projektu

pilotaŜowego na ograniczonym, wybranym obszarze miasta.

8.2.2 Definicje „Internetu socjalnego” Bezpłatny dostęp do Internetu z racji roli, które powinien pełnić nazywany jest często

„Internetem socjalnym”. Dostęp do Internetu jest coraz częściej uwaŜany jako dobro

cywilizacyjne, do którego dostęp powinien mieć kaŜdy obywatel podobnie jak do

innych dóbr jak drogi, energia elektryczna czy edukacja. Nie sformułowano jednak

jednoznacznej definicji co do kształtu i formy tej usługi ani co do tego, czy powinna

być ona bezpłatna, zwłaszcza, Ŝe ustawa o samorządzie gminnym nie zalicza

działalności w zakresie usług dostępu do Internetu do zakresu działania samorządu.

W tej sytuacji niektóre samorządy decydują się jednak na finansowanie takich

projektów w miarę swoich moŜliwości budŜetowych. Podobnie jak nazwanie

świadczenia „Internetem socjalnym” nie ma umocowania w Ŝadnych regulacjach

prawnych tak nie istnieje formalna definicja tej usługi. Wspólnymi jej cechami jest to,

Ŝe jest bezpłatnie dostępna dla mieszkańców na wybranym przez samorząd

obszarze, ma ograniczoną w stosunku do usług komercyjnych funkcjonalność i

moŜliwości oraz jest finansowana ze środków samorządu. Wydaje się, Ŝe najczęściej

przyjmowaną definicją jest określenie sformułowane przez Urząd Komunikacji


139

Elektronicznej pełniący w Polsce rolę regulatora rynku telekomunikacyjnego.

Określenie to zostało sformułowane dla potrzeb planu uruchomienia ogólnopolskiej

usługi bezpłatnego dostępu do sieci Internet przy postępowaniu przetargowym na

rezerwację częstotliwości w paśmie 2570-2620 MHz prowadzonym przez UKE.

Według tego określenia bezpłatny dostęp do sieci Internet powinien się cechować:

• ograniczonym pasmem do szerokości 256 kbps

• obowiązkową identyfikacją uŜytkowników.

• miesięcznym limitem pobieranych danych rzędu 500MB.

• obowiązkiem przerywania sesji co określony czas, na przykład co 30 minut

przez operatora

W praktyce, samorządy, które wprowadziły lub zamierzają wprowadzić socjalny

Internet uzupełniają tę definicję o:

• konieczność zakupu przez uŜytkownika urządzeń umoŜliwiających korzystanie

z sieci

• zablokowany dostęp do niektórych stron i treści w Internecie

• wyłączoną moŜliwość z korzystania z niektórych usług (np. P2P)

• prawo do korzystania tylko dla osób fizycznych z wyłączeniem podmiotów

gospodarczych

8.2.3 Rozwi ązania techniczne i organizacyjne Dla realizacji zamiaru dostarczenia Internetu socjalnego dla mieszkańców

samorządy mogą przyjąć następujące rozwiązania:

• wybudować sieć dostępową dedykowaną do tej usługi i świadczyć za jej

pomocą usługi bezpośrednio lub poprzez wybrany podmiot

• zakupić usługę na określonym obszarze od działających tam operatorów –

dostawców Internetu, krajowych lub lokalnych

• wybrać rozwiązanie mieszane: zakupić usługi od operatorów na terenie, na

którym istnieje ich sieć i wybudować na obszarze, na którym zakup usług jest

niemoŜliwy

Przy zamiarze budowy sieci mogą być wybrane technologie zarówno kablowe jak i

radiowe. JednakŜe dla pasma transmisyjnego przeznaczonego dla tej usługi i

ograniczonego budŜetu zasadny będzie wybór technologii radiowych. W tych

technologiach moŜna takŜe wybrać pomiędzy rozwiązaniami wykorzystującymi

częstotliwości koncesjonowane (WiMax, LMDS) lub ogólnie dostępne i bezpłatne


140

(WiFi w standardzie 802.11a lub 802.11b/g). Z uwagi na to, Ŝe rozwiązania typu

WiMax i LMDS są rozwiązaniami kosztownymi zwłaszcza dla uŜytkownika sieci

(drogie są urządzenia instalowane u klientów) oraz wymagają przydziału

częstotliwości w pasmach, które w Lesznie są juŜ niedostępne, dla potrzeb

niniejszego rozwiązania zostaną przeanalizowane systemy w standardzie WiFi.

Najprostszym sposobem budowy sieci byłaby sieci oparta o urządzenia WiFi

pracujące na częstotliwości 2,4 GHz w standardzie 802.11b/g. Zaletami tego

rozwiązania są:

• niska cena urządzeń, zarówno stacji bazowych jak i urządzeń abonenckich

• dostępność i prostota instalacji urządzeń abonenckich (niektóre komputery

przenośne i telefony komórkowe są fabrycznie wyposaŜone w karty WiFi)

Wadą rozwiązania jest powszechne wykorzystanie częstotliwości 2,4 GHz przez

urządzenia instalowane przez lokalnych małych operatorów, instalowane w

mieszkaniach i biurach. Ilość dostępnych kanałów radiowych dostępnych w tym

systemie wynosi 13. Pomiary przeprowadzone w Lesznie w losowo wybranych

punktach miasta wskazują, Ŝe do kaŜdego z nich dociera sygnał z kilkudziesięciu

źródeł – Access Pointów pracujących w tym paśmie. Przy wykorzystaniu tego

systemu gęstość lokalizacji instalowanych urządzeń musiała by być bardzo duŜa

(mniej niŜ 100 m między stacją bazową a antena klienta).

Nieco mniej wykorzystane jest pasmo o częstotliwości 5,6 GHz. JednakŜe

urządzenia pracujące w tym paśmie są droŜsze i rzadziej instalowane fabrycznie w

komputerach przenośnych. PoniŜej przedstawiono oszacowanie nakładów na

budowę sieci opartej o urządzenia WiFi pracujące w standardzie 5,6 GHz.

8.2.3.1 Nakłady na budow ę radiowej sieci transmisyjnej dla potrzeb realizacj i

usługi „Internet socjalny”

Przy analizie nakładów przyjęto załoŜenie, Ŝe radiowe stacje bazowe przyłączone

będą do światłowodowej sieci szkieletowej planowanej zgodnie z niniejszym

opracowaniem. Na załączonym schemacie (rys. nr 8 Załącznik 1) przedstawiono

przykładowe rozmieszczenie stacji bazowych przy zasięgu przyjętym na poziomie

300 m kaŜda umoŜliwiające pokrycie powierzchni miasta. Dla potrzeb analizy

nakładów naleŜy przyjąć, Ŝe oszacowana liczba stacji bazowych (31) zostanie

powiększona o co najmniej 25 % po przeprowadzeniu pomiarów radiowych w terenie

(konieczna jest wzajemna widzialność stacji bazowej i urządzenia instalowanego u


141

uŜytkowników). W tabeli niŜej zestawiono szacunkowe nakłady na budowę systemu.

Przy szacowaniu nakładów przyjęto, Ŝe zostaną zastosowane profesjonalne

urządzenia klasy operatorskiej. ZałoŜono, Ŝe radiowa stacja bazowa składa się z

punktu dostępowego AP oraz anteny dookólnej i pracuje w paśmie 5,6 GHz. W

załoŜonej konfiguracji (50 portów) do stacji moŜna przypisać ok. 50 klientów. Stacja

przystosowana jest do rozbudowy o kolejne dwa AP oraz do instalacji anten

sektorowych. Łączna pojemność stacji bazowej po rozbudowie wyniesie 150 portów.

Urządzenia zainstalowane są na lekkim maszcie o konstrukcji kratowej

przystosowanym takŜe do instalacji urządzeń linii radiowej (urządzenia w wersji

zintegrowanej) łączącej stację bazową ze szkieletem sieci. Stacja zasilana jest z

sieci energetycznej poprzez urządzenia zasilające gwarantujące ciągłość zasilania

przy zaniku napięcia przynajmniej przez 8 godzin.

Tabela 8-1. Szacunkowe nakłady na budowę systemu radiowego o pojemności 2000 portów – wersja operatorska

Lp. Pozycja nakładów jednostka nakład na jednostk ę

ilo ść jednostek

warto ść nakładów

1 Projekt techniczny budowlany i wykonawczy sieci radiowej

szt. 60 000,00 zł 1 60 000,00 zł

2 Budowa stacji radiowych wraz z masztami, konstrukcjami wsporczymi

szt. 7500,00 zł 39 292 500,00 zł

3 Połączenia stacja bazowa – szkielet sieci

szt. 4000,00 zł 39 156 000,00 zł

4

Pozostałe urządzenia aktywne IT (przełączniki, moduły optyczne) stacji bazowych sieci w punktach styku z siecią szkieletową)

szt. 500,00 zł 39 19 500,00 zł

5 Kontroler sieci bezprzewodowej szt. 30 000,00 zł 1 30 000,00 zł

6 Oprogramowanie wspomagające zarządzanie siecią radiową

szt. 20 000,00 zł 1 20 000,00 zł

7 Uruchomienie systemu system 30 000,00 zł 1 30 000,00 zł

8 RAZEM 607 500,00 zł

Przy przedstawionej powyŜej konfiguracji systemu będzie on w stanie obsłuŜyć ok.

2000 zarejestrowanych i wpisanych do systemu odbiorców usługi „socjalny Internet”

o wcześniej opisanych parametrach. Jest to całkowita pojemność systemu w tej

konfiguracji. Jej zwiększenie jest technicznie moŜliwe i wymaga dodatkowych


142

urządzeń w stacjach bazowych oraz zwiększenia szerokości pasma na punkcie styku

z siecią krajową. Wzrost pojemności systemu o kolejne 2000 portów wymaga

rozbudowy kaŜdej ze stacji o dodatkowy moduł radiowy AP wraz z anteną sektorową.

Koszt takiej rozbudowy moŜna oszacować na kwotę ok. 1000 zł netto na kaŜdą

stację bazową. Przy 39 stacjach nakłady na rozbudowę wyniosą więc ok. 39 000 zł.

W podobny sposób moŜna rozbudować system do pojemności ok. 6000 portów

rozbudowując kaŜdą ze stacji bazowych o kolejny AP z anteną sektorową. Dla

zwiększenia pojemności powyŜej 6000 portów konieczna jest instalacja kolejnych

stacji bazowych. Nakłady na kaŜdą dodatkową stację będą identyczne jak w

załączonych tabelach – poz. 2 i 3 łącznie - przy dodatkowej stacji o pojemności 50

portów wyniosą 11 500 zł, (Tabela 8-1), natomiast przy stacji o pojemności 150

portów wyniosą 13 500 zł (Tabela 8-2). Szacunkowe nakłady na system radiowy o

pojemności 6000 portów przedstawia Tabela 8-2.

Tabela 8-2. Szacunkowe nakłady na budowę systemu radiowego o pojemności 6000 portów – wersja operatorska


ilo ść jednostek


1 Projekt techniczny budowlany i wykonawczy sieci radiowej szt. 60 000,00 zł 1 60 000,00 zł


szt. 9500,00 zł 39 370 500,00 zł


szt. 4000,00 zł 39 156 000,00 zł

4


szt. 500,00 zł 39 19 500,00 zł

5 Kontroler sieci bezprzewodowej szt. 30 000,00 zł 1 30 000,00 zł


szt. 20 000,00 zł 1 20 000,00 zł


8 RAZEM 686 000,00 zł

Istotnym wydatkiem przy uruchomieniu systemu jest koszt zakupu urządzeń

klienckich. Dla tego rozwiązania koszt zakończenia sieci dla kaŜdego abonenta

wynosi ok. 350 zł. Dla 2000 uŜytkowników urządzenia klienckie kosztować będą


143

zatem ok. 700 000 zł, dla 6000 uŜytkowników – ok. 2 100 000zł. Wydatek ten moŜe

być poniesiony zarówno przez dostawcę usługi jak i odbiorcę.

Rozwiązanie opisane powyŜej oparte jest o profesjonalne urządzenia radiowe i

systemy zarządzania klasy operatorskiej. W zaleŜności od wysokości budŜetu

przeznaczonego na realizację inwestycji moŜliwa jest takŜe budowa systemu w

wersji oszczędnej przy wykorzystaniu urządzeń niŜszej klasy. Tabela 8-3

przedstawia zestawienie szacunkowych nakładów na budowę systemu o pojemności

ok. 6200 portów opartego o urządzenia klasy popularnej. Przyjęto, Ŝe w systemie

zostanie zainstalowanych, podobnie jak w rozwiązaniu poprzednim, 39 stacji

bazowych. KaŜda stacja wyposaŜona będzie w 2 AP pracujące w paśmie 5,6 GHz

(standard 802.11a) oraz 2 AP pracujące w paśmie 2,4 GHz (standard 802.11b).

KaŜda z tak skonfigurowanych stacji będzie miała moŜliwość obsłuŜyć 160 klientów:

100 w standardzie 802.11a i 60 w standardzie 802.11b. NaleŜy załoŜyć, Ŝe

urządzenia pracujące w paśmie 2,4 GHz obsługiwać będą klientów połoŜonych bliŜej

stacji i Ŝe poziom jakości usługi nie będzie gwarantowany. Urządzenia stacji

bazowych będą instalowane na masztach rurowych i konstrukcjach wsporczych z

wykorzystaniem wyłącznie istniejących obiektów, stacja będzie wyposaŜona w

urządzenia podtrzymujące zasilanie na czas nie krótszy niŜ 3 godziny.

Dla tego rozwiązania koszt zakończenia sieci dla kaŜdego abonenta przyłączonego

do sieci z wykorzystaniem standardu 802.11a wynosi ok. 290 zł - do sieci moŜe być

przyłączonych ok. 3900 klientów w tym standardzie, natomiast dla uŜytkowników

korzystających z sieci w standardzie 802.11b koszt urządzeń zakończenia sieci

wyniesie ok. 150 zł – do sieci moŜe być przyłączonych ok. 2300 abonentów w tym

standardzie. Dla 3900 uŜytkowników urządzenia klienckie kosztować będą zatem ok.

1 131 000 zł - dla standardu 802.11a i dla 2300 uŜytkowników ok. 345 000zł - dla

standardu 802.11b. Łącznie dla 6200 uŜytkowników korzystających z systemu w

takiej konfiguracji koszt urządzeń abonenckich wyniesie ok. 1 476 000 zł. Wydatek

ten moŜe być poniesiony zarówno przez dostawcę usługi jak i odbiorcę.


144

Tabela 8-3. Szacunkowe nakłady na budowę systemu radiowego o pojemności 6000 portów – wersja oszczędna


ilo ść jednostek


1 Projekt techniczny budowlany i wykonawczy sieci radiowej

szt. 40 000,00 zł 1 40 000,00 zł


szt. 3000,00 zł 39 117 500,00 zł


szt. 1500,00 zł 39 58 500,00 zł

4


szt. 500,00 zł 39 19 500,00 zł

5 Serwer, rutery brzegowe szt. 15 000,00 zł 1 15 000,00 zł


szt. 10 000,00 zł 1 10 000,00 zł


8 RAZEM 280 500,00 zł


145

8.2.3.2 Koszty eksploatacji staremu sieci radiowej dla usługi „Internet

socjalny”

W tabeli niŜej zestawiono szacunkowe miesięczne koszty utrzymania i serwisu sieci

szerokopasmowej, dostarczenia usługi i obsługi uŜytkowników:

Tabela 8-4. Miesięczne koszty eksploatacji systemu radiowego o pojemności 2000 portów

Miesięczne koszty eksploatacji systemu przy jego rozbudowie do pojemności 6000

portów będą wzrastały o koszty związane z transmisją ruchu internetowego do sieci

krajowej (poz. 2 tabeli kosztów). Zakłada się, Ŝe na kaŜdy 1000 klientów szerokość

pasma do sieci krajowej naleŜy zwiększyć o 25Mb/s, a zatem koszty zwiększą się o

1500 zł miesięcznie. Miesięczne koszty eksploatacji systemu dla pojemności 6000

portów przedstawia Tabela 8-5. Koszty te nie są zaleŜne od wybranego wariantu

(operatorski, oszczędny) rozwiązania.

Lp. Wyszczególnienie jednostka rozliczeniowa kosztów

koszt na jednostk ę

ilo ść jednostek

koszt całkowity

1 Koszt materiałów serwisowych i eksploatacyjnych

system 1000,00 zł 1 1000,00 zł

2 Transmisja ruchu internetowego do sieci krajowej

przepływność 1Mb/s 60,00 zł 50 3000,00 zł

3 Techniczne administrowanie siecią, serwis stacji bazowych

płaca informatyka-administratora sieci z narzutami

4 800,00 zł 2 9 600,00 zł

4 Obsługa abonentów. Wsparcie techniczne abonentów

płaca pracownika obsługi z narzutami

3000,00 zł 2 6 000,00 zł

5 Utrzymanie pomieszczeń biurowych i technicznych

biuro pracowników obsługi sieci

1 000,00 zł 1 1 000,00 zł

6 Najem powierzchni dla stacji bazowych sieci radiowej

Stacja bazowa 150,00 zł 39 5 850,00 zł

7 Energia elektryczna dla stacji bazowych sieci szkieletowej


8 Koszty transportu 1km 1,00zł 600 600,00 zł

9 Opłaty telekomunikacyjne telefon 100,00zł 6 600,00 zł

RAZEM 28 820,00 zł


146

Tabela 8-5. Miesięczne koszty eksploatacji systemu radiowego o pojemności 6000 portów

Lp. Wyszczególnienie jednostka rozliczeniowa kosztów


ilo ść jednostek

koszt całkowity

1 Koszt materiałów serwisowych i eksploatacyjnych system 1000,00 zł 1 1000,00 zł

2 Transmisja ruchu internetowego do sieci krajowej przepływność 1Mb/s 60,00 zł 150 9000,00 zł

3 Techniczne administrowanie siecią, serwis stacji bazowych

płaca informatyka-administratora sieci z narzutami

4 800,00 zł 2 9 600,00 zł

4 Obsługa abonentów. Wsparcie techniczne abonentów

płaca pracownika obsługi z narzutami

3000,00 zł 2 6 000,00 zł


biuro pracowników obsługi sieci

1 000,00 zł 1 1 000,00 zł

6 Najem powierzchni dla stacji bazowych sieci radiowej


7 Energia elektryczna dla stacji bazowych sieci szkieletowej


8 Koszty transportu 1km 1,00zł 600 600,00 zł

9 Opłaty telekomunikacyjne telefon 100,00zł 6 600,00 zł

RAZEM 34 820,00 zł


147

9 Zestawienie nakładów na budow ę sieci w cz ęści pasywnej i aktywnej

9.1 Zestawienie nakładów na budow ę sieci – Wariant I Tabela 9-1. Zestawienie nakładów – Wariant I

LP Nazwa elementuSzacunkowa

cena jednostkowa

Przewidywana ilo ść

Wartość netto Sumy cz ęściowe

1 Projekt magistrali światłowodowej [km] 12 000,00 zł 13 156 000,00 zł2 Projekt sieci dystrybucyjnej [km] 12 000,00 zł 41,5 498 000,00 zł3 Projekt adaptacji pomieszczeń pod węzły szkieletowe [szt.] 5 000,00 zł 4 20 000,00 zł4 Projekt adaptacji pomieszczeń pod węzły dystrybycyjne [szt.] 1 500,00 zł 78 117 000,00 zł

5Budowa kanalizacji kablowej magistralnej do 4 węzłów głównych + około 35 studni [km]

170 000,00 zł 13 2 210 000,00 zł

6Budowa kanalizacji kablowej dystrybucyjnej do 78 węzłów dystrybucyjnych + około 115 studni [km]

125 000,00 zł 38 4 750 000,00 zł

7Budowa kanalizacji kablowej dystrybucyjnej do 52 kamer + około 52 studnie [km]

125 000,00 zł 3,5 437 500,00 zł

Budowa kanalizacji

8Budowa kabli magistralnych + złącza + przełącznice + pomiary końcowe [km]

15 000,00 zł 13,5 202 500,00 zł

9Budowa kabli dystrybucyjnych+złącza+przełącznice+pomiary końcowe [km]

7 500,00 zł 142 1 065 000,00 zł

10 Budowa kabli do kamer+złącza+przełącznice+pomiary końcowe [km] 7 500,00 zł 4,5 33 750,00 zł

11 Adaptacja pomieszczeń pod węzły główne [szt.] 10 000,00 zł 4 40 000,00 zł12 Adaptacja pomieszczeń pod węzły dystrybycyjne [szt.] 1 000,00 zł 78 78 000,00 zł

8 816 750,00 zł

9 607 750,00 zł13 Projekty sieci urządzeń aktywnych 32 000,00 zł14 Projekt Centrum Zarządzania Siecią 11 000,00 zł15 Projekty infrastruktury pomocniczej węzłów 11 000,00 zł

16 Router brzegowy [szt.] 219 000,00 zł 1 219 000,00 zł17 Przełączniki szkieletowe [szt.] 144 750,00 zł 4 579 000,00 zł18 Przełączniki dystrybucyjne [szt.] 2 600,00 zł 82 213 200,00 zł19 Firewall [szt.] 25 000,00 zł 2 50 000,00 zł20 Części zamienne do sprzętu sieciowego 237 000,00 zł21 Instalacja sprzętu sieciowego 128 000,00 zł22 Usługi gwarancyjne dla sprzętu sieciowego 128 000,00 zł

23PrzedłuŜenie gwarancji i usługi serwisowe dla sprzętu sieciowego, 1 rok [szt.]

181 000,00 zł 4 724 000,00 zł

24 Serwery autentykacji (AAA) [szt.] 5 000,00 zł 2 10 000,00 zł25 Serwery monitoringu i zarządzania siecią [szt.] 5 000,00 zł 2 10 000,00 zł26 Przełącznik KVM (LCD 19", klawiatura, mysz) [szt.] 1 000,00 zł 1 1 000,00 zł27 Przełączniki LAN Centrum Zarządzania Siecią [szt.] 5 000,00 zł 2 10 000,00 zł

28 Stacje robocze Centrum Zarządzania Siecią (LCD 30", PC) [szt.] 7 000,00 zł 2 14 000,00 zł

29 Notebooki serwisowe [szt.] 4 500,00 zł 2 9 000,00 zł30 Instalacja sprzętu 4 000,00 zł31 Usługi gwarancyjne dla sprzętu CZS 2 000,00 zł

32System monitoringu (oprogramowanie opensource - licencja GNU GPL, instalacja, konfiguracja) [szt.]

25 000,00 zł 1 25 000,00 zł

33 System paszportyzacji sieci [szt.] 270 000,00 zł 1 270 000,00 zł

34PrzedłuŜenie gwarancji i usługi serwisowe dla sprzętu CZS, 1 rok [szt.]

51 000,00 zł 4 204 000,00 zł

35 UPS Węzeł Główny [szt.] 116 500,00 zł 1 116 500,00 zł36 UPS węzły szkieletowe [szt.] 58 000,00 zł 3 174 000,00 zł37 UPS węzły dystrybucyjne [szt.] 600,00 zł 78 46 800,00 zł38 Wentylacja [szt.] 6 500,00 zł 4 26 000,00 zł39 Instalacja UPS i wentylacji 38 000,00 zł40 Serwis gwarancyjny UPS i wentylacji, 1 rok [szt.] 7 500,00 zł 2 15 000,00 zł

41 Serwis pogwarancyjny UPS i wentylacji, 1 rok 24 500,00 zł 3 73 500,00 zł

3 381 000,00 zł

12 988 750,00 zł

Infrastruktura pomocnicza węzłów 416 300,00 zł

73 500,00 zł

204 000,00 zł

60 000,00 zł

Razem sieć metropolitalna

Sprzęt sieciowy, instalacja, konfiguracja, usługi gwarancyjne 1 rok

Usługi pogwarancyjne 4 lata

Sprzęt, instalacja i usługi gwarancyjne Centrum Zarządzania Siecią

Oprogramowanie Centrum Zarządzania Siecią

Usługi pogwrancyjne oprogramowania Centrum Zarządzania Siecią 4 lata

Razem sieć aktywnaUsługi pogwarancyjne infrastruktury pomocniczej 3 lata

Projekty sieci światłowodowej i adaptacji pomieszczeń pod węzły sieci

1 554 200,00 zł

724 000,00 zł

295 000,00 zł

Budowa kabli

Projekty sieci urządeń aktywnych, Centrum Zarządzania Siecią i aktywnej infrastruktury pomocniczej węzłów

791 000,00 zł

7 397 500,00 zł

1 301 250,00 zł

118 000,00 zł

54 000,00 zł

Adaptacja pomieszczeń

Razem budowa i adaptacja

Razem sieć pasywna (projekty, budowa, adaptacja)


148

9.2 Zestawienie nakładów na budow ę sieci – Wariant II

Tabela 9-2. Zestawienie nakładów – Wariant II

LP Nazwa elementuSzacunkowa

cena jednostkowa

Przewidywana ilo ść

Warto ść netto Sumy cz ęściowe

1 Projekt techniczny dzierŜawy kanalizacji TP S.A. (sieć magstralna) [km] 2 000,00 zł 13,5 27 000,00 zł

2Projekt techniczny montaŜu kabli światłowodowych (sieć magistralna) [km]

1 500,00 zł 13,5 20 250,00 zł

3 Projekt techniczny dzierŜawy kanalizacji TP S.A. (sieć dystrybucyjna) [km] 2 000,00 zł 44,5 89 000,00 zł

4Projekt techniczny montaŜu kabli światłowodowych (sieć dystrybucyjna) [km]

1 500,00 zł 44,5 66 750,00 zł

5 Projekt adaptacji pomieszczeń pod węzły szkieletowe [szt.] 5 000,00 zł 4 20 000,00 zł6 Projekt adaptacji pomieszczeń pod węzły dystrybycyjne [szt.] 1 500,00 zł 78 117 000,00 zł

7Wciąganie kanalizacji kablowej magistralnej do 4 węzłów szkieletowych [km]

60 000,00 zł 13,5 810 000,00 zł

8Wciąganie kanalizacji kablowej dystrybucyjnej do 78 węzłów dystrybucyjnych [km]

40 000,00 zł 41 1 640 000,00 zł

9 Wciąganie kanalizacji kablowej dystrybucyjnej do 52 kamer [km] 40 000,00 zł 3,5 140 000,00 złWciąganie kanalizacji kablowej

10 Budowa kabli magistralnych + złącza + przełącznice + pomiary końcowe 10 000,00 zł 14 140 000,00 zł

11Budowa kabli dystrybucyjnych+złącza+przełącznice+pomiary końcowe [km]

7 500,00 zł 151 1 132 500,00 zł

12 Budowa kabli do kamer+złącza+przełącznice+pomiary końcowe [km] 7 500,00 zł 6 45 000,00 zł

Budowa kabli13 Adaptacja pomieszczeń pod węzły główne [szt.] 10 000,00 zł 4 40 000,00 zł14 Adaptacja pomieszczeń pod węzły dystrybycyjne [szt.] 1 000,00 zł 78 78 000,00 zł

4 025 500,00 zł

4 365 500,00 zł15 Projekty sieci urządzeń aktywnych 32 000,00 zł16 Projekt Centrum Zarządzania Siecią 11 000,00 zł17 Projekty infrastruktury pomocniczej węzłów 11 000,00 zł

18 Router brzegowy [szt.] 219 000,00 zł 1 219 000,00 zł19 Przełączniki szkieletowe [szt.] 144 750,00 zł 4 579 000,00 zł20 Przełączniki dystrybucyjne [szt.] 2 600,00 zł 82 213 200,00 zł21 Firewall [szt.] 25 000,00 zł 2 50 000,00 zł22 Części zamienne do sprzętu sieciowego 237 000,00 zł23 Instalacja sprzętu sieciowego 128 000,00 zł24 Usługi gwarancyjne dla sprzętu sieciowego 128 000,00 zł

25PrzedłuŜenie gwarancji i usługi serwisowe dla sprzętu sieciowego, 1 rok [szt.]

181 000,00 zł 4 724 000,00 zł

26 Serwery autentykacji (AAA) [szt.] 5 000,00 zł 2 10 000,00 zł27 Serwery monitoringu i zarządzania siecią [szt.] 5 000,00 zł 2 10 000,00 zł28 Przełącznik KVM (LCD 19", klawiatura, mysz) [szt.] 1 000,00 zł 1 1 000,00 zł29 Przełączniki LAN Centrum Zarządzania Siecią [szt.] 5 000,00 zł 2 10 000,00 zł30 Stacje robocze Centrum Zarządzania Siecią (LCD 30", PC) [szt.] 7 000,00 zł 2 14 000,00 zł31 Notebooki serwisowe [szt.] 4 500,00 zł 2 9 000,00 zł32 Instalacja sprzętu 4 000,00 zł33 Usługi gwarancyjne dla sprzętu CZS 2 000,00 zł

34System monitoringu (oprogramowanie opensource - licencja GNU GPL, instalacja, konfiguracja) [szt.]

25 000,00 zł 1 25 000,00 zł

35 System paszportyzacji sieci [szt.] 270 000,00 zł 1 270 000,00 zł

36 PrzedłuŜenie gwarancji i usługi serwisowe dla sprzętu CZS, 1 rok [szt.] 51 000,00 zł 4 204 000,00 zł

37 UPS Węzeł Główny [szt.] 116 500,00 zł 1 116 500,00 zł38 UPS węzły szkieletowe [szt.] 58 000,00 zł 3 174 000,00 zł39 UPS węzły dystrybucyjne [szt.] 600,00 zł 78 46 800,00 zł40 Wentylacja [szt.] 6 500,00 zł 4 26 000,00 zł41 Instalacja UPS i wentylacji 38 000,00 zł42 Serwis gwarancyjny UPS i wentylacji, 1 rok [szt.] 7 500,00 zł 2 15 000,00 zł

43 Serwis pogwarancyjny UPS i wentylacji, 1 rok 24 500,00 zł 3 73 500,00 zł

3 381 000,00 zł

7 746 500,00 złRazem sieć aktywna

Razem sie ć metropolitalna

340 000,00 zł

2 590 000,00 zł

1 317 500,00 zł

416 300,00 złInfrastruktura pomocnicza węzłów

73 500,00 złUsługi pogwarancyjne infrastruktury pomocniczej 3 lata

295 000,00 złOprogramowanie Centrum Zarządzania Siecią

204 000,00 złUsługi pogwrancyjne oprogramowania Centrum Zarządzania Siecią 4 lata

724 000,00 złUsługi pogwarancyjne 4 lata

60 000,00 złSprzęt, instalacja i usługi gwarancyjne Centrum Zarządzania Siecią

Razem sieć pasywna (projekty, budowa, adaptacja)

54 000,00 złProjekty sieci urządeń aktywnych, Centrum Zarządzania Siecią i aktywnej infrastruktury pomocniczej węzłów

1 554 200,00 złSprzęt sieciowy, instalacja, konfiguracja, usługi gwarancyjne 1 rok

Projekty sieci światłowodowej i adaptacji pomieszczeń pod węzły sieci

118 000,00 złAdaptacja pomieszczeń

Razem budowa i adaptacja


149

Tabela 9-3. Zestawienie kosztów dzierŜawy infrastruktury na potrzeby rozwiązań Wariantu II

LP Nazwa elementuCena

jednostkowa [zł/km]

Przewidywana ilo ść[km]

Łączne koszty

1 Opłaty za dzierŜawę kanalizacji pod sieć magistralną 440,00 zł 13,5 5 940,00 zł2 Opłaty za dzierŜawę kanalizacji pod sieć dystrybucyjną 440,00 zł 41 18 040,00 zł3 Opłaty za dzierŜawę kanalizacji pod sieć dla kamer 440,00 zł 3,5 1 540,00 zł

25 520,00 zł306 240,00 zł

3 062 400,00 zł6 124 800,00 zł

Suma Łącznie zł netto miesięcznieSuma Łącznie zł netto rocznieSuma Łącznie zł netto za 10 latSuma Łącznie zł netto za 20 lat

10 Propozycje rozwi ązań budowy sieci dost ępowej „ostatniej mili” dla

operatorów lokalnych

Efektywne wykorzystanie moŜliwości oferowanych przez planowaną sieć miejską

wymaga zastosowania technologii światłowodowych w sieci dystrybucyjnej

realizowanej przez operatorów lokalnych. Sieć dostępowa połączy szkielet sieci

miejskiej z uŜytkownikami końcowymi, którzy nie są przewidywani do

bezpośredniego podłączenia do punktów dystrybucyjnych szerokopasmowej sieci

miejskiej. W tej grupie klientów znajdują się klienci indywidualni oraz

przedsiębiorstwa, które chcą korzystać wyłącznie z prostych usług końcowych, np.

dostępu do Internetu.

W związku z szybkim wzrostem zapotrzebowania na usługi transmisji danych, które

nie moŜe być zaspokojone przez systemy łączności radiowej ani łącza oparte na

kablach miedzianych, intensywnie rozwijane są światłowodowe technologie

dystrybucyjne. Technologie transmisji optycznej pozwalają operatorom uzyskać

pewność spełnienia nie tylko bieŜących potrzeb abonentów, ale równieŜ potrzeb,

które pojawią się w przyszłości.

Obecnie dostępne technologie optyczne dla sieci dystrybucyjnych posiadają takŜe

swoje ograniczenia, które mogą dopiero w dalszej przyszłości zacząć odgrywać

istotną rolę. Ze względu na ciągle stosunkowo wysokie nakłady na budowę sieci

optycznej przy duŜym ryzyku inwestycyjnym, o wyborze technologii zazwyczaj

decydują koszty wyposaŜeń optycznych. Nakłady na budowę róŜnych wariantów

samej optycznej sieci pasywnej nie są juŜ istotnie róŜne, ale równieŜ je naleŜy

uwzględnić w ocenie budŜetu inwestycji.

Dodatkowo szybko rozwijające się konkurencyjne standardy technologiczne w

przypadku sieci PON wnoszą takŜe pewien stopień niepewności technologicznej.


150

Technologie optyczne mają niepodwaŜalne zalety w czasie eksploatacji, gdyŜ sieć

optyczna, która moŜe w skali sieci miejskiej być realizowana jako całkowicie pasywny

system łączy przewodowych, jest obecnie najtańszym w eksploatacji, wysoce

niezawodnym i bezpiecznym rozwiązaniem sieciowym.

10.1 Pasywna sie ć optyczna (PON) Technologie określane jako pasywna sieć optyczna (PON) bazują na pasywnym

podziale i sprzęganiu mocy sygnału optycznego nadawanego w światłowodzie

jednomodowym. Pozwala to na połączenie wielu optycznych odbiorników i

nadajników abonenckich z pojedynczym układem nadawczo-odbiorczym w

centralnym węźle telekomunikacyjnym.

Oba istotne obecnie standardy systemów PON, GPON i GEPON, pracują na 3,

uzgodnionych przez obie organizacje standaryzacyjne, długościach fali optycznej

prowadzonej w pojedynczym włóknie:

• 1310 nm – kierunek transmisji do abonenta (downstream)

• 1490 nm – kierunek do sieci (upstream)

• 1550 nm – broadcast dla potrzeb analogowej telewizji kablowej (równieŜ cyfrowej

DTVK, gdyŜ metoda nadawania sygnałów cyfrowych powoduje, Ŝe na poziomie

PON systemowo nie ma róŜnicy między technologiami – realizowana jest

transmisja cyfrowa sygnału radiowego RF). Rozwiązanie jest wykorzystywane do

odtworzenia usługi standardowej telewizji kablowej, w tym moŜliwości

instalowania wielu odbiorników telewizji analogowej, które są bezpośrednio i

niezaleŜnie włączone do sieci w lokalizacji abonenta. Telewizja cyfrowa wymaga

STB dla kaŜdego odbiornika telewizyjnego.

Dostępne systemy GEPON nie umoŜliwiają zazwyczaj transmisji RF w pasmie

1550nm.

Typowo stosuje się podział łącza na 32 lub 64 uŜytkowników. Istnieją równieŜ

rozwiązania podziału na 16 sygnałów abonenckich, a teoretycznie przewiduje się

dzielenie sygnału na 128 uŜytkowników w przypadku systemów GPON.

W zaleŜności od organizacji punktów podziału sygnału (splitterów) zasięg uŜyteczny

systemów PON wynosi 10 do 20 km od węzła centralnego systemu do uŜytkowa

końcowego.


151

10.1.1 Standard ITU-T G.984 GPON Standard opracowany i propagowany przez ITU-T. Urządzenia pracujące w tym

standardzie oferują transmisję do abonentów o przepływności 2,488 Gb/s, natomiast

w górę sieci dostępne jest 1,244 Gb/s. Standard zapewnia przenoszenie zarówno

protokołu ATM, jak i protokołu Ethernet (poprzez enkapsulację GEM, która

dodatkowo zapewnia mechanizmy QoS dla Ethernet).

Szacuje się, ze obecnie na świecie zainstalowano ok. 2mln portów abonenckich w

standardzie GPON, głównie w USA i Europie. Testy technologii odbywają się takŜe

na Bliskim Wschodzie.

10.1.2 Standardy IEEE 802.3ah (GEPON) oraz 802.3av (10GEPON) Standardy opracowane przez IEEE są zorientowane na przesyłanie danych w

protokole Ethernet. Standard GEPON, często określany równieŜ jako EPON, oferuje

symetryczny transfer o przepływności 1 Gb/s.

We wrześniu 2009 roku IEEE ostateczne zatwierdziło standard 10GEPON. Nowy

standard umoŜliwia przesyłanie 10Gb/s w trybie symetrycznym lub 10/1 Gb/s w trybie

asymetrycznym.

Sieci GEPON tworzone są głównie na Dalekim Wschodzie. Szacuje się, Ŝe do tej

pory zainstalowano ok. 30 mln portów abonenckich w tym standardzie.

Rysunek 10-1. Struktura ogólna sieci GEPON

Słabością rozwiązań PON jest konieczność uzyskiwania duŜego wypełnienia sieci


152

przy istotnym ograniczeniu penetracji medium (organizacja splitterów ogranicza

elastyczne modelowanie sieci), aby uzyskać niską średnią cenę na port abonencki.

W przypadku niskiego wypełnienia sieci cena portu abonenckiego zbliŜa się do ceny

uzyskiwanej w rozwiązaniu Active Ethernet, a jednocześnie pozostaje ograniczenie

funkcjonalne wynikające ze współdzielenia medium transmisyjnego.

10.2 Światłowód do budynku (FTTB) w poł ączeniu z dystrybucj ą Fast Ethernet 100Base-T

Technologia opiera się na doprowadzeniu łącza światłowodowego z węzła sieci

operatora do budynku, w którym łące optyczne jest terminowane na zainstalowanym

tam przełączniku pracującym w standardzie Ethernet. Przełącznik budynkowy

zapewnia dystrybucję sygnału do odbiorców w budynku i najbliŜszym sąsiedztwie w

promieniu 90m od przełącznika. Łącze jest udostępniane w postaci gniazda

sieciowego, a uŜytkownik we własnym zakresie nabywa sprzęt końcowy. W ogólnym

przypadku jest to komputerowa karta sieciowa.

O ile łącza światłowodowe nie mają w skali sieci miejskiej praktycznie ograniczeń w

zasięgu, to w przypadku dystrybucji sygnału, która odbywa się poprzez łącza

miedziane, pojawia się istotne ograniczenie zasięgu działania. Technologia jest

powszechnie wykorzystywana w sieciach osiedlowych i przez lokalnych operatorów

ISP. Jest to obecnie najefektywniejsza nakładowo metoda dostarczenia usług

szerokopasmowych w budynkach wielorodzinnych lub budynkach biurowych. Nakład

na sprzęt do zestawienia łącza abonenckiego moŜe wahać się od 120 do 450 PLN w

zaleŜności od gęstości sieci i klasy sprzętu.

Technologia nie nadaje się do świadczenia usług dla odbiorców zlokalizowanych na

obszarach o rozproszonej zabudowie, np. w dzielnicach domów jednorodzinnych.

10.3 Światłowód do domu (FTTH) – bezpo średnia transmisja optyczna do abonentów (Active Ethernet)

WyŜej opisane metody budowy optycznej sieci dystrybucyjnej zakładały, Ŝe

pomiędzy urządzeniem operatorskim, a abonenckim występuje punkt, w którym

zachodzi dystrybucja nadawanego sygnału, czy to przez podział mocy w sieciach

PON, czy poprzez konwersję sygnału do sieci elektrycznej w przypadku FTTB.

Dystrybucja sygnału i konstrukcja sieci powoduje, Ŝe pojawia się ograniczenie

przepływności sygnału dostarczanego do uŜytkownika końcowego. Obecne


153

ograniczenie to ma wymiar teoretyczny, naleŜy jednak pamiętać, Ŝe zainstalowanie

sieci w technologii PON przesądza definitywnie o istnieniu ograniczenia

konstrukcyjnego sieci dystrybucyjnej, które moŜe być pokonywane tylko wzrostem

przepływności systemowej o kolejny rząd wielkości w stosunku do potrzeb

uŜytkownika końcowego.

Jedną z metod rozwiązania tego problemu jest zastosowanie bezpośredniej

transmisji optycznej pomiędzy centralnym urządzeniem operatorskim i urządzeniem

abonenckim, którą niektóre źródła określają jako Active Ethernet. W ogólnym

przypadku mogą to być przełączniki gigabitowe z portami optycznymi. Jako, Ŝe

rozwiązania oparte na standardowych przełącznikach są stosunkowo drogie to

powstały rozwiązania dedykowane, których celem jest za cenę redukcji

przepływności i funkcjonalności zapewnienie szybkiej transmisji optycznej w niŜszej

cenie. W przypadku rozwiązania opartego o przełączniki gigabitowe markowego

producenta, nakład na sprzęt do zestawienia łącza optycznego o przepływności

1 Gb/s przekracza 3000 PLN.

Technologia nie ma w praktyce ograniczeń zasięgu i oferuje maksymalną

przepustowość realizowaną w sieci dystrybucyjnej. Organizacja sieci pasywnej

sprawia, Ŝe nie ma fizycznych ograniczeń pasma, jakie moŜna dostarczyć do

abonenta w przyszłości. Jednocześnie istnieje szansa uzyskania rozwiązań, które

pozwolą znacznie obniŜyć koszt portu dla tej klasy rozwiązań, gdyŜ technologia jest

dostatecznie dojrzała, aby następował dalszy szybki spadek cen osprzętu

optycznego.

PowyŜszy krótki przegląd technologii światłowodowych sieci dostępowych wskazuje

na dynamiczny rozwój techniczny rozwiązań warstwy dostępowej. Wzrasta dostępne

pasmo dla uŜytkownika i spadają ceny sprzętu optycznego.

Nie jest obecnie wiadome, czy zostanie wyłoniony wiodący standard technologiczny.

Widoczne jest współzawodnictwo pomiędzy technologiami PON, a takŜe pomiędzy

PON a Active Ethernet.

Na obecnym etapie moŜna zarekomendować do wykorzystania w warunkach sieci w

Lesznie technologię FTTB z przełącznikami dostępowymi do stosowania w

budynkach o odpowiedniej gęstości potencjalnych odbiorców. W przypadku

konieczności skorzystania z technologii FTTH naleŜy szczegółowo rozpoznać

warunki budowy sieci w pozostałych standardach, a w szczególności zweryfikować


154

nakłady uwzględniając realnie przewidywany wolumen instalacji.

W zakresie budowy dostępowej sieci pasywnej naleŜy zarekomendować moŜliwie

szerokie wykorzystanie dzierŜawionych fragmentów istniejącej kanalizacji

teletechnicznej naleŜącej do Telekomunikacji Polskiej. Warunki korzystania z

kanalizacji TPSA zostały opisane wyŜej w opracowaniu w części na temat wariantów

budowy sieci szkieletowej. Natomiast własne odcinki sieci naleŜy wybudować w

technologii mikrokanalizacji i mikrokabli, co zapewni właściwą elastyczność i trwałość

inwestycji.

11 Eksploatacja i utrzymanie sieci

JuŜ na etapie opracowywania koncepcji sieci szerokopasmowej naleŜy zaplanować

organizację i zasady eksploatacji i utrzymania sieci. Przyjęta forma eksploatacji ma

istotny wpływ na późniejsze koszty utrzymania sieci, a na etapie opracowywania

projektu powinna być uwzględniona przy konfiguracjach systemu zarządzania siecią i

abonentami.

Po zakończeniu realizacji inwestycji właścicielem wybudowanej sieci pozostanie

podmiot publiczny – jednostka samorządowa. Na niej teŜ będzie ciąŜyć obowiązek

zorganizowania eksploatacji i utrzymania wybudowanej sieci. Zakres działalności

zgodny z wskazywanymi zadaniami charakterystycznymi dla działalności

telekomunikacyjnej zawęŜa krąg podmiotów mogących pełnić funkcję instytucji

eksploatującej i zarządzającej siecią do przedsiębiorców telekomunikacyjnych

poniewaŜ samorząd terytorialny ze względu na zadania stawiane ustawowo przed

tym organem administracyjnym ma ograniczony zakres moŜliwości podejmowania

działalności gospodarczej. Zakres obowiązków operatora infrastruktury nie moŜe

zostać powierzony do realizacji jednostce organizacyjnej samorządu ani spółce z

udziałem własnościowym samorządu. Eksploatacja sieci i działalność związana ze

świadczeniem usług z jej wykorzystaniem powinna zatem zostać powierzona

przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu Operatorowi Infrastruktury (OI) działającemu w

obszarze projektu – wybranemu w trybie zamówienia publicznego.

W takim rozwiązaniu naleŜy załoŜyć, Ŝe eksploatacja sieci zostanie powierzona

Operatorowi Infrastruktury na określony czas, a wśród kryteriów wyboru powinna

znaleźć się wysokość opłat za dzierŜawę sieci wnoszonych na rzecz jej właściciela, a


155

takŜe wysokość cen za usługi świadczone dla korzystających z usług. W zasadach

określających wymagania co do sposobu wykorzystania sieci naleŜy załoŜyć, Ŝe

wybudowana infrastruktura będzie podlegać wymogom otwartości dla wszystkich

operatorów świadczących usługi komunikacji elektronicznej. Oznacza to, Ŝe w

ustaleniu zasad eksploatacji naleŜy uwzględnić moŜliwość korzystania z sieci

kaŜdemu innemu operatorowi niŜ wybrany, niezaleŜnie od tego czy usługi

świadczone w sieci kończą się w jej węzłach (usługi hurtowe) czy docierają do

klientów końcowych.

Przy szacowaniu kosztów związanych z utrzymaniem sieci przewidzieć środki

niezbędne do właściwej eksploatacji sieci:

• podręczny magazyn materiałów i części zamiennych;

• środki transportu dla ekip serwisowych;

• wyposaŜenie ekip serwisowych w narzędzia, przyrządy pomiarowe, środki

łączności;

• pomieszczenia dla pracowników serwisu.

• Przed przystąpieniem do eksploatacji sieci niezaleŜnie od wybranego sposobu

naleŜy określić wymagania serwisowe takie jak:

• maksymalny czas trwania uszkodzenia lub awarii elementów sieci;

• czas obsługi zgłoszenia nowego zamówienia usługi (w tym wykonania

instalacji i uruchomienia nowego zakończenia łącza dla operatorów ostatniej

mili);

• czas obsługi reklamacji uŜytkownika;

• wraŜliwość systemu na zanik zasilania elektrycznego (czas podtrzymania

zasilania);

• czas realizacji zlecenia wyłączenia usługi lub likwidacji łącza;

• dni i godziny przyjęć i obsługi zgłoszeń serwisowych.

11.1 Operator Infrastruktury – rola i zakres czynno ści Operator infrastruktury odpowiedzialny za eksploatację i utrzymanie sieci, a takŜe

sprzedaŜ usług prowadzić będzie działalność telekomunikacyjną. Będzie zatem

przedsiębiorcą telekomunikacyjnym występującym zarówno w roli operatora, jak i

dostawcy usług. Przedsiębiorca telekomunikacyjny zdefiniowany został jako

przedsiębiorca lub inny podmiot uprawniony do wykonywania działalności


156

gospodarczej na podstawie odrębnych przepisów, który wykonuje działalność

gospodarczą polegającą na dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych, udogodnień

towarzyszących lub świadczeniu usług telekomunikacyjnych.

Przy załoŜeniu wprowadzenia przejrzystości relacji ze wszystkimi usługobiorcami

korzystającymi z sieci szerokopasmowej OI nie powinien dostarczać usług

(detalicznych) uŜytkownikom końcowym. To ograniczy moŜliwość preferencyjnego

traktowania niektórych z nich. Zakres współdziałania pomiędzy OI, a samorządem

dla osiągnięcia wspólnego celu jakim jest zapewnienie dostępu do usług

szerokopasmowych dla mieszkańców Leszna i instytucji powinien być przedmiotem

szczegółowych regulacji.

Czynności eksploatacyjne związane z utrzymaniem sieci składają się z

następujących działań:

• administrowanie siecią:

• monitorowanie działania elementów sieci, automatyczna detekcja zagroŜeń i

przeciąŜeń w sieci;

• zarządzanie ruchem teletransmisyjnym;

• zarządzanie zasobami;

• zarządzanie usługami;

• archiwizacja stanów urządzeń i raportów;

• serwis sieci

• lokalizacja i usuwanie uszkodzeń i awarii elementów sieci (kable

światłowodowe i miedziane, urządzenia aktywne sieci, urządzenia radiowe);

• paszportyzacja sieci (ewidencja zasobów sieci, utrzymanie dokumentacji

technicznej i eksploatacyjnej sieci);

• systematyczne przeglądy i prewencyjne prace konserwacyjne;

• aktywacja i dezaktywacja zakończeń sieci (przyłączanie i odłączanie klientów

sieci);

• sporządzanie raportów stanu sieci i usług;

• rekonfiguracje sieci

• rozbudowa sieci o nowe elementy aktywne i pasywne;

• zmiany konfiguracji struktury sieci (zmiany przebiegów tras kablowych, zmiana

pojemności kabli, zmiana funkcjonalności urządzeń);

• likwidacja elementów sieci.


157

Czynności utrzymaniowe, związane z zarządzaniem klientami, składają się z

następujących działań:

• obsługa zgłoszeń klientów sieci istniejących i potencjalnych (telefoniczna,

mailowa, faksowa);

• prowadzenie bazy danych klientów (kartoteki i system elektroniczny klasy

CRM);

• generowanie i nadzór nad obiegiem dokumentów aktywacyjnych (umowa o

świadczenie usług, zlecenie wykonania usługi, dokumentacja zmian usług);

• fakturowanie;

• windykacja naleŜności;

• obsługa reklamacji klientów;

• przygotowywanie i emisja raportów;

• archiwizacja baz danych i raportów.

Wielkość zasobów (personel, łącza telefoniczne, system CRM, stanowiska

komputerowe itp.) niezbędna do realizacji zadań związanych z utrzymaniem klientów

zaleŜy od planowanej ilości przyłączonych do sieci uŜytkowników, typu klientów (ISP,

administracja, biznes), a takŜe od rodzaju i gamy świadczonych usług.

11.2 Oszacowanie kosztów utrzymania i eksploatacji sieci Koszty utrzymania i eksploatacji sieci wynikają z konieczności wykonania czynności

przez Operatora Infrastruktury, o których mowa wyŜej i są powiększone o koszty

mediów, odtworzenia majątku, transportu itp. Szacując koszty przyjmuje się, Ŝe sieć

jest drogą transportową dla usług operatorów oraz obsługuje w sensie transportu

usług jednostki administracji samorządowej. Oznacza to, Ŝe w kosztach eksploatacji

nie uwzględniono kosztów zakupu treści takich jak programy TV, treści wideotek dla

usług VoD, hurtowego dostępu do zasobów krajowych Internetu itp. Koszty te

zostaną pokryte przez Operatora Infrastruktury świadczącego usługi komercyjne z

wykorzystaniem sieci.


158

W poniŜszej tabeli przedstawiono szacunkowe miesięczne koszty eksploatacji sieci

jakie powinien ponieść operator infrastruktury.

Tabela 11-1. Miesięczne koszty eksploatacji sieci szerokopasmowej

Lp. Wyszczególnienie jednostka

rozliczeniowa kosztów


ilo ść jednostek

koszt całkowity Uwagi

1 Serwis kabli światłowodowych

km 20,00 zł 54

1 080,00zł

serwis sieci jako

outsourcing

2 Techniczne administrowanie siecią

płaca informatyka-administratora

sieci z narzutami 4 800,00 zł 2 9600,00 zł

3 Obsługa i rozliczenie abonentów

Płaca pracownika obsługi z narzutami

3 000,00 zł 2 6 000,00 zł

4 Utrzymanie urządzeń węzłowych

Płaca pracownika obsługi z narzutami

4000,00 2 8 000,00 zł


biuro siedziby operatora

2 000,00 zł 1,0 2 000,00 zł

6 Najem powierzchni dla węzłów sieci szkieletowej węzeł 700,00 zł 4,0 2 800,00 zł

7 Najem powierzchni dla węzłów sieci dystrybucyjnej

węzeł 300,00 zł 78 23 400,00 zł

8 Energia elektryczna dla węzłów sieci szkieletowej

węzeł 700,00 zł 4,0 2 800,00 zł

9 Energia elektryczna dla węzłów sieci dystrybucyjnej

węzeł 50,00 zł 78,0 3 900,00 zł

10 Materiały eksploatacyjne i części zamienne

węzeł 50,00 zł 82 4 100,00 zł

11 transport 1 km 1,00 zł 1200 1 200,00zł

12 telekomunikacja telefon 100,00 zł 7 700,00 zł

RAZEM 65 580,00 zł

11.3 Uwarunkowania prawne działalno ści operatorskiej Ustawa z dnia 16 lipca 2004r. (Dz. U. Nr 181, poz. 1800 z późń. zm.) nakłada na

przedsiębiorcę telekomunikacyjnego szereg obowiązków związanych z działalnością

operatora telekomunikacyjnego, lub dostawcy usług. Brak wypełniania obowiązków

moŜe skutkować nałoŜeniem przez Prezesa UKE kary pienięŜnej w wysokości 3%

przychodów za rok poprzedni operatora.

W zaleŜności od zakresu działalności na Przedsiębiorcy telekomunikacyjnym ciąŜą

róŜne obowiązki:


159

• Obowiązki informacyjne w stosunku do Prezesa urzędu Komunikacji

Elektronicznej (informacje o realizowaniu przez niego obowiązków lub decyzji

prezesa UKE, przedkładanie Prezesowi UKE rocznego sprawozdania

finansowego, danych dotyczących rodzaju i zakresu wykonywanej działalności

telekomunikacyjnej oraz wielkości sprzedaŜy usług telekomunikacyjnych)

• Obowiązki na rzecz obronności bezpieczeństwa państwa oraz

bezpieczeństwa i porządku publicznego (uwzględnianie przy planowaniu,

budowie, rozbudowie, eksploatacji lub łączeniu sieci telekomunikacyjnych

moŜliwości wystąpienia sytuacji szczególnych zagroŜeń, a w szczególności

wprowadzenia stanu nadzwyczajnego, opracowanie i posiadanie aktualnego

planu działań w sytuacjach szczególnych zagroŜeń, którego zakres określa

rozporządzenie MI z dnia 16 czerwca 2005 r. w sprawie planu działań

przedsiębiorcy telekomunikacyjnego w sytuacjach szczególnych zagroŜeń,

niezwłoczne podejmowanie działań w sytuacjach szczególnych zagroŜeń

określonych w planie, utrzymując lub odtwarzając świadczenie usług

telekomunikacyjnych, przede wszystkim organom koordynującym działania

ratownicze i słuŜbom ustawowo powołanym do niesienia pomocy oraz innym

podmiotom realizującym zadania na rzecz obronności, bezpieczeństwa

państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, a w następnej

kolejności pozostałym uŜytkownikom

• Ochrona danych uŜytkowników końcowych i tajemnicy telekomunikacyjnej

• uiszczanie rocznych opłat telekomunikacyjnych związaną z realizacją zadań w

zakresie telekomunikacji przez organy administracji, o których mowa w art.

189 PT

12 Aspekty komercjalizacji sieci

Operator Infrastruktury wyłoniony w postępowaniu publicznym oprócz wykonywania

zadań związanych z technicznym i organizacyjnym utrzymaniem sieci prowadził

będzie sprzedaŜ i świadczył następujące usługi:

• dzierŜawa elementów warstwy pasywnej sieci (kanalizacji teletechnicznej,

okablowania, w ciemnych włókien);


160

• usługi transmisyjne warstwy aktywnej sieci (dostęp do publicznej sieci Internet,

usługi sieci prywatnych VPN, tranzyt pomiędzy siecią operatora sieci

dostępowej, a siecią szkieletową operatorów telekomunikacyjnych, transmisja

między węzłami operatorów lub sieciami LAN);

• usługi kolokacji polegające na udostępnieniu miejsca w węzłach lub szafach

transmisyjnych na urządzenia pasywne i aktywne innych podmiotów;

• usługi hostingowe.

Operator Infrastruktury będzie działał na zastanym rynku o uregulowanych relacjach

dostawcy-odbiorcy. Przewagą rynkową nowego operatora będzie nowoczesność i

szerokie spektrum pakietu usług. Atrybutem moŜe być takŜe ich cena jako, Ŝe w

kosztach jej wytworzenia nie będzie uwzględniony zwrot nakładów na realizację

inwestycji z uwagi na finansowanie ze środków publicznych. Z punktu widzenia

rynku, zasady udostępniania sieci i rozliczeń z operatorami będą kluczowe dla

funkcjonowania infrastruktury publicznej. Ogólne zasady wymagają otwartości sieci

i niedyskryminacji podmiotów, tak więc oferta operatora infrastruktury musi być

skonstruowana w taki sposób, aby skutecznie obejmować przypadki zarówno małych

jak i duŜych operatorów. Istotnym elementem oszacowania przychodów OI jest

analiza rynku i popytu na oferowane usługi. Oszacowanie popytu jest zawsze

obarczone duŜym stopniem ryzyka, a szczególnie wtedy gdy pojawiają się na nim

nowe usługi lub popyt na nie jest w duŜej części zaspokojony. Mechanizm

konstruowania systemu cen musi zawierać moŜliwości dynamicznej reakcji na

rzeczywistą odpowiedź rynku. Wymagać to będzie śledzenia poziomu sprzedaŜy

usług i porównywanie z przyjętymi załoŜeniami. Oznacza to w praktyce konieczność

posiadania przez OI wyspecjalizowanych słuŜb sprzedaŜowych i marketingowych

12.1 Usługi mo Ŝliwe do sprzeda Ŝy w sieci Koszty utrzymania i eksploatacji oszacowane w rozdziale poświęconym

zagadnieniom ekonomicznej strony utrzymania struktury są w duŜej części stałe i

niezaleŜne od wielkości ruchu transmitowanego przez sieć i ilości uŜytkowników

którzy z niej korzystają. Dlatego teŜ sprzedaŜ usług w sieci nie pociągnie wzrostu

kosztów innych niŜ operacyjnych kosztów zakup półproduktów do usług. Szacując

przychody moŜna zatem szacować marŜę na sprzedaŜy poszczególnych produktów

pozostawiając koszty stałe na niezmienionym poziomie określone w niniejszy


161

opracowaniu w rozdziale pt. „Oszacowanie kosztów utrzymania i eksploatacji sieci”.

Usługi, które z wykorzystaniem zasobów sieci mogą być świadczone dla podmiotów

gospodarczych zostały omówione w rozdziale 6.3 niniejszego opracowania. PoniŜej

zostanie przedstawiona analiza dotycząca moŜliwych do uzyskania przychodów.

Przy ocenie posłuŜono się średnimi krajowymi cenami na poszczególne usługi oraz

przyjęto ostroŜne załoŜenia co do zapotrzebowania na nie.

12.1.1 Usługi dost ępu do krajowej sieci Internet (dost ęp hurtowy do Internetu) Ta grupa usług w pierwszym etapie funkcjonowania sieci moŜe przynieść największe

dochody pod warunkiem właściwej konstrukcji cen. Wielkość sprzedaŜy moŜna

oszacować przyjmując załoŜenie, Ŝe połowa ruchu do krajowej sieci Internet od

wszystkich uŜytkowników w mieście będzie dostarczana przez sieć miejską. Z uwagi

na rozległość sieci, a co za tym idzie moŜliwość dostarczenia sygnału bardzo blisko

klienta końcowego, wysoką jakość usługi wynikającą z nowoczesności rozwiązań a

takŜe z moŜliwości przyjęcia stosunkowo niskiej ceny przyjęte załoŜenie moŜna

uznać za ostroŜne. Przyjmując załoŜenia, Ŝe do sieci miejskiej poprzez operatorów

lokalnych przyłączonych będzie ok. 14 tys. uŜytkowników korzystających z dostępu

do Internetu (połowa potencjalnych uŜytkowników w mieście) o szerokości pasma

2Mbps, operatorzy przyłączając ich do sieci przyjmują wartość overbookingu na

poziomie 10 zapotrzebowanie na pasmo do sieci krajowej wyniesie 2,8 Gbps.

Przyjmując bezwzględną wartość marŜy na hurtowej sprzedaŜy 1Mbps na poziomie

15 zł przychody z tej usługi wyniosą miesięcznie 42 000 zł. Cena zakupu dostępu od

operatora krajowego na poziomie 50 zł za 1Mbps pozwoli oferować te usługę dla

operatorów lokalnych za kwotę 65zł.

12.1.2 Usługi transmisji sygnałów wizyjnych Do tej grupy usług naleŜy zaliczyć usługi transmisji sygnałów dla systemów wideo

monitoringu oraz transmisji sygnałów dla telewizji cyfrowej. Zakładając, Ŝe

transmisja ta będzie odbywała się przede wszystkim z węzłów szkieletowych do

wybranych punktów miasta moŜna załoŜyć, Ŝe dla 4 węzłów szkieletowych

nabywców znajdzie usługa transmisji w 16 relacjach, po 4 z kaŜdego węzła. Przy

obecnej polityce cenowej operatorów długość relacji, dla której świadczona jest

usługa transmisji nie ma znaczenia. MoŜna zatem przyjąć, Ŝe przy aktualnych

cenach rynkowych dla tej usługi miesięczne przychody wyniosą ok. 8000 zł.


162

12.1.3 Usługi transmisji punkt-punkt Usługi dedykowane są dla wielooddziałowych podmiotów i realizują funkcje sieci LAN

pomiędzy lokalizacjami. Przyjmując, Ŝe z usługi skorzysta kilka podmiotów

zestawiając 20 pojedynczych traktów transmisyjnych o przepustowości 2-10 Mbps,

przy załoŜeniu średnich cen rynkowych moŜna przyjąć , ze przychody z tej grupy

usług wyniosą ok. 5000 zł miesięcznie.

12.1.4 Usługi dzier Ŝawy zasobów pasywnych (kanalizacji teletechnicznej, ciemnych włókien)

Dla oszacowania przychodów moŜna przyjąć, Ŝe z posiadanych zasobów pasywnych

to jest 58 km rurociągu teletechnicznego z umieszczonym w nim kablem

światłowodowym zostanie wydzierŜawionych 30% ogólnej długości światłowodu, w

postaci 2 par włókien co przyniesie przychody ok. 8600 zł, oraz 20% łącznej

długości rurociągu w postaci 2 mikrorurkek, co przyniesie przychody ok.9600 zł

miesięcznie.

12.1.5 Usługi kolokacji Kolokacja, czyli umieszczenie obcych urządzeń transmisyjnych w pomieszczeniach

lub szafach własnych węzłów, udostępnienie zasilania, zapewnienie klimatyzacji i

ochrony będzie moŜliwa w głównych węzłach szkieletu. Skorzystać z tej usługi mogą

operatorzy lub inni nabywcy usług transmisyjnych. Przyjmując, Ŝe w kaŜdym z

węzłów głównych usługa kolokacji będzie świadczona tylko dla czterech podmiotów

przychody z tej usługi wyniosą ok. 8000 zł miesięcznie.

12.2 Oszacowanie potencjalnych przychodów z działal ności komercyjnej Zestawienie moŜliwych do uzyskania przychodów z poszczególnych usług

przedstawione jest w tabeli poniŜej. Podane wartości dotyczą wyłącznie

szacowanych przychodów ze sprzedaŜy usług komercyjnych z wykorzystaniem sieci,

nie obejmują oszczędności w kosztach ponoszonych przez Samorząd obecnie takich

jak koszty usług telekomunikacyjnych (Internet, opłaty za rozmowy telefoniczne) a

takŜe korzyści niewymiernych takich jak poprawa bezpieczeństwa (monitoring)

usprawnienie obsługi mieszkańców, usprawnienie pracy urzędu itp.

Analizując wyniki przedstawione w zestawieniu moŜna stwierdzić, Ŝe przy ostroŜnych

załoŜeniach wielkości przychodów koszty eksploatacji sieci zostaną z nadwyŜką

pokryte.


163

Tabela 12-1. Zestawienie miesięcznych szacunkowych przychodów z miejskiej sieci szerokopasmowej

Lp. Wyszczególnienie Szacunkowa

warto ść przychodów

ZałoŜenia

1 Hurtowy dostęp do Internetu 42 000,00zł Pasmo dla połowy potencjalnych odbiorców, marŜa na sprzedaŜy 1Mps wynosi 15zł

2 Usługi transmisji sygnałów wizyjnych 8 000,00zł Usługi realizowane w 16 relacjach, po 4 z kaŜdego węzła głównego

3 Usługi transmisji punkt-punkt 5 000,00zł Usługi w postaci 20 traktów transmisyjnych

4 Usługi dzierŜawy mikrokanalizacji teletechnicznej 9 600,00zł

DzierŜawa 2 mikrorurek na 20%zasobów

5 Usługi dzierŜawy ciemnych włókien 8 600,00zł DzierŜawa 2 par włókien na 30% długości światłowodu

6 Usługi kolokacji 8 000,00zł Kolokacja w węzłach głównych po 4 usługi w kaŜdym

7 RAZEM 73 200,00zł

13 Rekomendacje

Sieć telewizji kablowej

Analiza dokumentacji technicznej istniejącej sieci telewizji kablowej wykazała, Ŝe sieć

nie kwalifikuje do wykorzystania w projekcie sieci miejskiej. Sieć telewizji kablowej

nie tworzy zasobów technicznych, które mogłyby być wykorzystane do budowy

nowoczesnej sieci transmisji danych.

Przedstawiony w dokumentacji stan techniczny sieci TVK, dyskwalifikuje ją takŜe

jako rozwiązanie sieci dostępowej współpracującej z miejską siecią

szerokopasmową.

14 Podsumowanie i wnioski

Infrastruktura szerokopasmowa słuŜąca do transmisji sygnałów jako nośników

nowoczesnych usług staje się w świadomości społecznej i w rzeczywistości

gospodarczej dobrem cywilizacyjnym porównywanym do dróg, wodociągów czy

energetycznych linii przesyłowych. Zaledwie kilkanaście lat funkcjonowania Internetu

zmieniło diametralnie poglądy o moŜliwości i potrzebie komunikowania się ludzi i

maszyn. Budowa dróg komunikacyjnych dla przesyłu informacji (bo tym są sieci

szerokopasmowe) jest konieczne i nieuniknione. Im szybciej się to stanie tym łatwiej i


164

szybciej będzie rozwijała się gospodarka i wzmacniały więzi społeczne. WaŜne jest

by podejmują decyzje wyboru drogi takiego rozwoju wykorzystać najnowsze

rozwiązania i technologie. Niniejsze opracowanie określa szczegółowo wymogi i

pokazuje rozwiązania dla nowoczesnej sieci szerokopasmowej. Wskazuje na

najnowsze produkty i urządzenia do nowoczesnej sieci, przedstawia kompozycję

elastyczną podatna na rozwój, identyfikuje potrzeby i przedstawia sposoby na ich

zaspokojenie.


165

.

Załącznik 1

Spis rysunków

Rysunek nr 1 – Mapa poglądowa (wariant I)

Rysunek nr 2 – Magistrala (wariant I)

Rysunek nr 3 – Ring miejski (wariant I)

Rysunek nr 4 – Węzeł 1 (wariant I)




Rysunek nr 1a – Mapa poglądowa (wariant II)

Rysunek nr 2A – Magistrala (wariant II)

Rysunek nr 3A – Ring miejski (wariant II)

Rysunek nr 4A – Węzeł 1 (wariant II)


Rysunek nr 6A– Węzeł 3 (wariant II)


Rysunek nr 8 – Przykładowe rozmieszczenie stacji bazowych WiFi

Documents

Koncepcja budowy szerokopasmowej infrastruktury ... fileWrzesie ń 2009 Koncepcja budowy szerokopasmowej infrastruktury teleinformatycznej w mie ście Lesznie