Konfekcijski tehnicar konacno - gov.me · PDF fileEkonomika i organizacija preduzeca 2 72 2 66 138 UKUPNO B 6 216 11 396 10 360 10 330 1302 C Praktična nastava 4 144 4 144 5 180 5

1

OBRAZOVNI PROGRAM

KONFEKCIJSKI TEHNIČAR

KONFEKCIJSKA TEHNIČARKA

- mail:

Republika Crna Gora CENTAR ZA STRUČNO OBRAZOVANJE

1

SADRŽAJ OBRAZOVNI PROGRAM....................................................................................................................... OPŠTI DIO ................................................................................................................................... 3 1. Naziv programa: KONFEKCIJSKI TEHNIČAR/KA ..................................................................................... 3 2. Nastavni plan............................................................................................................................ 3 POSEBNI DIO ................................................................................................................................ 6 1. PREDMETNI PROGRAMI .............................................................................................................. 6 1.1. OPŠTE- OBRAZOVNI PREDMETI .................................................................................................. 6 1.1.1.MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOSTI ................................................................................................. 6 1.1.2. MATEMATIKA........................................................................................................................ 6 1.1.3. STRANI JEZIK ....................................................................................................................... 6 1.1.4. INFORMATIKA....................................................................................................................... 6 1.1.5. FIZIČKO VASPITANJE............................................................................................................... 6 1.1.6. DRUŠTVENA GRUPA PREDMETA............................................................................................................................6 1.1.7. ISTORIJA.........................................................................................................................................................................6 1.1.8. GEOGRAFIJA.................................................................................................................................................................6 1.1.9. SOCIOLOGIJA...............................................................................................................................................................6 1.1.10. UMJETNOST................................................................................................................................................................6 1.1.11. PRIRODNA GRUPA PREDMETA..............................................................................................................................6 1.1.12. FIZIKA...........................................................................................................................................................................6 1.1.13. BIOLOGIJA...................................................................................................................................................................6 1.1.14. HEMIJA.........................................................................................................................................................................6 1.2. STRUČNO- TEORIJSKI PREDMETI.................................................................................................... 7 1.2.1. SIROVINE ............................................................................................................................ 7 1.2.2. OSNOVE MAŠINSTVA ..............................................................................................................................................21 1.2.3. TEHNOLOGIJA KONFEKCIJE......................................................................................................... 1.2.4. KONSTRUKCIJE I MODELOVANJE ................................................................................................ 58 1.2.5. ISPITIVANJE TEKSTILA KOŽE I KRZNA .......................................................................................... 59 1.2.6. ESTETIKA ODIJEVANJA ........................................................................................................... 69

2

1.2.7. OSNOVI TEHNOLOGIJE TEKSTILA, KOŽE I KRZNA ............................................................................. 88 1.2.8. EKONOMIKA I ORGANIZACIJA PREDUZECA ..................................................................................... 83 1.2. PRAKTIČNA NASTAVA ............................................................................................................... 93 1.2.1. PRAKTIČNA NASTAVA............................................................................................................. 93 1.3. IZBORNA NASTAVA ................................................................................................................ 118 1.3.1. POSLOVNA KOMUNIKACIJA..................................................................................................... 118 1.3.2. PRIRODNA VLAKNA.............................................................................................................. 127 1.3.3. HEMIJSKA VLAKNA .............................................................................................................. 136 1.3.4. KONSTRUKCIJA DJEČJE KONFEKCIJE ......................................................................................... 143 1.3.5. KONSTRUKCIJA LAKE KONFEKCIJE............................................................................................ 149 1.3.6. NETKANI MATERIJALI ........................................................................................................... 155 1.3.7. KOŽNA GALANTERIJA........................................................................................................... 162 1.3.8. ORGANIZACIJA PROIZVODNJE U KONFEKCIJI................................................................................ 167 1.3.9. KONSTRUKCIJA TEŠKE KONFEKCIJE .......................................................................................... 173 1.3.10. ODRŽAVANJE TEKSTILA, KOŽE I KRZNA..................................................................................... 186 2. ISPITNI KATALOZI .................................................................................................................... 193 2.1 USMENI ISPITI IZ STRUČNO- TEORIJSKIH PREDMETA........................................................................... 193 2.1.1. SIROVINE ......................................................................................................................... 193 2.1.2. ESTETIKA ODIJEVANJA ......................................................................................................... 198 2.2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNI RAD ............................................................................................. 199 2.2.1. TEHNOLOGIJA KONFEKCIJE.................................................................................................... 199 2.2.2. KONSTRUKCIJA I MODELOVANJE .............................................................................................. 205 3. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja učenika......................................................................... 213 4. Uslovi za napredovanje i završetak obrazovanja ............................................................................... 207 5. Način prilagođavanja programa ucenicima sa posebnim potrebama......................................................... 208 6. Način prilagođavanja programa obrazovanju odraslih ......................................................................... 208 7. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika ......................................................................... 208 8. Oblik organizacije izvođenja obrazovnog programa............................................................................ 211 9. Profesionalna praksa..................................................................................................................222 10. Slobodne aktivnosti..................................................................................................................223

3

OPŠTI DIO

1. Naziv programa: KONFEKCIJSKI TEHNIČAR/ KONFEKCIJSKA TEHNIČARKA 2. Nastavni plan

I II III IV Redni broj

Nastavni predmeti grupe predmeta sedm. god. sedm. god. sedm. god. sedm. god.

UKUPNO

A Opšteobrazovni predmeti 1. Maternji jeziki knjizevnostI 3 108 3 108 3 108 3 99 423 2. Matematika 3 108 3 108 3 108 3 99 423 3. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282 4. Informatika 1 36 36 5. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282 Drustvena grupa predmeta 1. Istorija 2 72 72 2. Geografija 2 72 72 3. Sociologija 2 66 66 4. Umjetnost 2 72 72

Prirodna grupa predmeta 1. Fizika 2 72 72 2. Biologija 2 72 72 3. Hemija 2 72 2 72 144

UKUPNO A 19 684 14 504 12 432 12 396 2016 B Stručno teorijski predmeti 1. Sirovine 2 72 2 72 144 2. Osnove mašinstva 2 72 2 72 144 3. Tehnologija konfekcije 2 72 2 72 2 72 2 66 282 4. Konstrukcije i modelovanje 2 72 4 144 226 5. Ispitivanje tekstila kože i

krzna 4 132 132

6. Estetika odijevanja 2 72 2 66 138 7. Osnove tehnologije tekstila

kože i krzna 3 108 108

8. Ekonomika i organizacija preduzeca

2 72 2 66 138

UKUPNO B 6 216 11 396 10 360 10 330 1302

C Praktična nastava 4 144 4 144 5 180 5 165 633

D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141

E Izborna nastava 2 72 2 72 4 144 4 132 420

F Profesionalna praksa 10 dana

15 dana

15 dana

G Broj časova 32 1152 32 1152 32 1152 32 1056 4512

H Broj radnihsedmica

36 36 36 33 141

Ukupno časova za obrazovni program (A + B + C + D + E) = 4512

E Izborna nastava 1. Poslovna komunikacija 2 72 72 2. Prirodna tekstilna vlakna 2 72 72 3. Hemijska tekstilna vlakna 2 72 72 4. Konstrukcija dječje konfekcije 2 72 72 5. Konstrukcija lake konfekcije 2 72 72 6. Netkani materijali 2 72 72 7. Kožna galanterija 2 72 72

8. Organizacija proizvodnje u konfekciji

2 66 66

9. Konstrukcija teške konfekcije 2 66 66

10. Održavanje tekstila, kože i krzna

2 66 66

5

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Osposobljavanje za planiranje, pripremu, izvođenje i kontrolu tehničko- tehnološkog procesa

proizvodnje u tekstilnoj i kožnoj konfekciji - Osposobljavanje za dizajn konfekcioniranja, tekstila, kože i krzna - Osposobljavanje za konstrukciju i izradu modela u konfekciji - Osposobljavanje za laboratorijska ispitivanja osnovnog pomoćnog materijala , poluproizvoda i

gotovih konfekcioniranih proizvoda - Osposobljavanje za korišćenje i pripremu jednostavnih programa i rukovanja CNC mašinama - Osposobljavanje za razvoj marketinških i preduzetničkih sposobnosti - Osposobljavanje za razvoj vještina poslovnog komuniciranja, rješavanja problema i motivisanje

saradnika - Poznaje princip rada, mašina, uređaja i opreme za konfekcioniranje - Osposobljavanje za usavršavanje i nastavak školovanja u svom zanimanju - Osposobljavanje za racionalno korišćenje vremena, materijala i energije - Osposobljavanje za zaštitu zdravlja, radne i životne sredine

4. Uslovi za upis u obrazovni program konfekcijski tehničar, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U prvi razred moze se upisati lice koje je završilo osnovnu školu i nije starije od 17 godina, kao i

lice do 18 godina života uz odobrenje nastavnickog vijeca škole. - U odgovarajući razred moze se upisati lice koje je završilo dvogodišnju stručnu školu, nakon

položenih odgovarajućih dopunskih i diferencijalnih ispita. - Uz dokumenta za upis lice je obavezno da dostavi uvjerenje medicine rada, kao dokaz da nema

psiho- fizičkih smetnji koje mogu biti prepreka obrazovanju za ovaj obrazovni program. - Ako se na konkurs za upis prijavi veci broj kandidata od broja utvrđenog konkursom, upis se vrši

prema Pravilniku o upisu učenika u stručnoj školi. - Lice koje je napunilo 18 godina života uključuje se u program za obrazovanje odraslih.

5. Tajanje obrazovanja

- Obrazovanje za obrazovni program konfekcijski tehničar/konfekcijska tehničarka traje četiri školske godine.

6. Prohodnost

- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih nastavnih predmeta na kraju tekuće školske godine postigli pozitivnu ocjenu i obavili profesionalnu praksu.

- Odrasli napreduju po programu u skladu sa Uputstvom o prilagođavanju programa obrazovanja odraslih.

7. Obrazovanje koje se stiče

- Završetkom obrazovnog programa konfekcijski tehničar – konfekcijska tehničarka učenik stiče srednje stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju.

6

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPŠTE- OBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATRENJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIČKO VASPITANJE Drustvena grupa predmeta Istorija Geografija Sociologija Umjetnost Prirodna grupa predmeta Fizika Biologija Hemija

7

1.2. STRUČNO- TEORIJSKI PREDMETI 1. Naziv predmeta 1.2.1. SIROVINE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

VRSTE NASTAVE UKUPNO RAZRED

T V I 63 9 72 II 56 16 72 III IV

UKUPNO 119 25 144 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V – vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opšti ciljevi nastave: - Upoznavanje sa sirovinama u tekstilnoj industriji i industriji kože i krzna - Sticanje znanja o osnovnim karakteristikama prirodnih i hemijskih vlakana, tekstila kože i krzna - Sticanje znanja o procjenjivanju kvaliteta sirovina (tekstilnih vlakana, kože i krzna) - Sticanje znanja o određivanju upotrebnih svojstava sirovina (tekstila, kože i krzna) - Osposobljavanje za razlikovanje sirovina i gotovih proizvoda tekstila, kože i krzna - Osposobljavanje za pravilno odabiranje sirovina za konkretnu namjenu - Razvijanje odgovornost prema radu - Ovladavanje stručnom terminologijom koja je neophodna za komuniciranje u struci - Sticanje znanja koja su neophodna za dalje učenje i praćenje tehnološkog razvoja u svom zanimanju

8

4. Sadržaji/standardi znanja/operativni ciljevi RAZRED PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja nastave

Učenik Učenik Uvod • Navodi pojam tekstilnog vlakna • Nabraja podjelu tekstilnih vlakana prema porijeklu i načinu dobijanja • Poznaje proizvodnju i potrošnju tekstilnih vlakana u svijetu i kod nas

• Razlikuje sirovine prema porijeklu i načinu dobijanja

Struktura tekstilnih vlakana • Objašnjava strukturu prirodnih tekstilnih vlakana, Objašnjava vezu između strukture i svojstava prirodnih vlakana

• Razlikuje monomere, makromolekule i polimere, razlikuje strukturu polimera za tekstilna vlakna i strukturu tekstilnih vlakana, oblike strukture molekulskog lanca, mikro i makro strukturu tekstilnih vlakana • Analizira nadmolekulsku strukturu tekstilnih vlakana

Svojstva tekstilnih vlakana

• Nabraja i opisuje svojstva tekstilnih vlakana

• Razlikuje svojstva tekstilnih vlakana: - geometrijska - mehanička i - fizičko- hemijska

- Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju - Razvija analitičnost i preciznost - Razvija tehničku kulturu, smisao za red i urednost

9


Učenik Učenik Prirodna vlakna biljnog porijekla • Nabraja vrste biljnih vlakana Vlakna iz sjemena Pamuk • Nabraja vrste biljaka i oblasti gajenja pamuka • Poznaje uslove za gajenje i oblasti gajenja pamuka • Opisuje dobijanje pamučnih vlakana postupkom egrenovanja, strukturu pamučnih vlakana • Navodi i objašnjava svojstva pamučnih vlakana i mogućnosti upotrebe

• Razlikuje biljna vlakna • Razlikuje svojstva pamučnih vlakana: - geometrijska - mehanička i - fizičko- hemijska • Određuje upotrebu pamučnih vlakana

• Prikazati slajd mašine za odvajanje vlakana od sjemena- egrenaljka • Prikazati slajd (crtež) građe pamučnog vlakna

Vlakna iz stabljike Lan • Nabraja vrste biljaka i oblasti gajenja lana • Poznaje uslove za gajenje i oblasti za gajenje lana • Objašnjava dobijanje lanenih vlakana • Opisuje strukturu i svojstva lanenih vlakana • Navodi upotrebu lanenih vlakana

• Razlikuje vrste lanenih biljki • Razlikuje svojstva lanenih vlakana: - geometrijska - mehanička i - fizičko- hemijska • Određuje upotrebu lanenih vlakana

- Stiče saznanja o važnosti očuvanja prirode - Uviđa ljepotu zanimanja

• Prikazati slajdove mašina za dobijanje vlakana • Prikazati slajd (crtež) strukture lanenog vlakna • Prikazati slajd (crtež) izgleda lanenog vlakna

10


Učenik Učenik Konoplja • Nabraja vrste konoplje Poznaje uslove za gajenje i oblasti gajenja konoplje • Objašnjava dobijanje konopljinih vlakana • Navodi i objašnjava svojstva konopljinih vlakana i upotrebu konopljinih vlakana • Navodi ostala biljna vlakna (tvrda vlakna) i područje upotrebe

• Razlikuje vrste konopljinih biljki • Razlikuje svojstva konopljinih vlakana: - geometrijska - mehanička i - fizičko- hemijska • Određuje upotrebu konopljinih vlakana

• Prikazati slajd (crtež) izgleda konopljinog vlakna

Prirodna vlakna životinjskog porijekla • Nabraja vrste životinjskih vlakana • Objašnjava strukturu i definiše svojstva životinjskih vlakana

• Razlikuje životinjska vlakna • Prepoznaje strukturu životinjskih vlakana

Vuna • Nabraja oblasti gajenja ovaca i rase ovaca • Upoznaje se sa oblastima gajenja ovaca i rasama ovaca • Navodi vrste vune u zavisnosti od načina dobijanja vune, porijekla i finoće • Objašnjava dobijanje vunenih vlakana, strukturu i svojstva vunenih vlakana, mogućnost upotrebe vunenih vlakna

• Razlikuje vrste vunenih vlakana • Identifikuje strukturu vunenog vlakna • Razlikuje svojstva vunenih vlakana: - geometrijska - mehanička i - fizičko- hemijska • Određuje upotrebu vunenih vlakana

- razvija ekološku svijest - razvija sposobnost analitičkog mišljenja

- Prikazati slajd (crtež) izgleda vunenog vlakna

11


Učenik Učenik Dlake • Navodi vrste dlaka koje se koriste u tekstilnoj industriji, objašnjava svojstva dlaka, mogućnost upotrebe dlaka u tekstilnoj industriji

• Razlikuje karakteristike dlake koje se koriste u tekstilnoj industriji: - moher

- kašmir - kamilju dlaku - dlaku lame - zečiju dlaku

Svila • Poznaje oblasti gajenja svilene bube uslove i uslove za gajenje, vrste svile i mogućnost upotrebe svilenih vlakna • Objašnjava dobijanje svilenih vlakana, strukturu i svojstva svilenih vlakana

• Razlikuje karakteristike pojedinih vrsta svile • Razlikuje svojstva svilenih vlakana: - geometrijska - mehanička i - fizičko- hemijska

• Prikazati slajd (crtež) svilenog vlakna

Prirodna vlakna neorganskog porijekla Azbest • Objašnjava strukturu i dobijanje azbesta • Navodi i objašnjava svojstva azbestnog vlakna, mogućnost upotrebe azbestnog vlakna

• Identifikuje strukturu azbestnih vlakana • Određuje područja upotrebe azbestnih vlakana

Sirova koža Navodi: • porijeklo, podjelu i vrstu sirove

kože, • hemijska svojstva sirove kože • kožarske sirovine

• Definiše porijeklo, podjelu i vrste sirovih koža

• Analizira građu sirove kože • Zna hemijska svojstva sirove kože • Obrazlaže karakteristike sirove

kože

- Razvija preciznost

- Razvija pozitivan odnos prema ekologiji

- Razvija tehničku kulturu • Video kasete

• Posjeta proizvodnom pogonu

12


Učenik Učenik Gotova koža • Navodi vrste, svojstva gotove

kože, migućnostima upotrebe i načine ispitivanja kvaliteta gotove kože

• Analizira svojstva gotove kože • Razlikuje karakteristike gotove od

sirove kože

• Uzorci gotove kože

Krzno • Navodi vrste i svojtva krzna • Poznaje faktore klaviteta krzna

• Razlikuje krzno divljači i domaćih

životinja

• Razvija pozitivan odnos

prema očuvanju materijalnih dobara

• Razvija kreativnost

• Uzorci krzna • Video kasete • Ekskurzija:

posjeta krznarskoj radionici

13

RAZRED DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja

nastave Učenik Učenik

Hemijska vlakna - Navodi vrste hemijskih

vlakana i karakteristike vještačkih i sintetičkih vlakana.

- Opisuje način dobijanja hemijskih vlakana.

- Definiše osobine monomera i polimera.

- Razumije hemijske reakcije:

- polimerizacija - polikondezacija - poliedicija

- Opisuje strukturu molekulskog lanca za dobijanje vlakana, nađumolekulsku strukturu makro molekula za dobijanje vlakana.

- Upoređuje sirovine za dobijanje vještačkih i sintetičkih vlakana.

- Pronalazi sličnosti i razlike u načinu dobijanja vještačkih i sintetičkih vlakana.

Vještačka vlakna - Opisuje način dobijanja

celuloze kao sirovine za vještačka vlakna.

- Nabraja vrste bjelančevina koje se koriste za dobijanje vještačkih vlakana.

- Obrazlaže tehnološki postupak dobijanja celuloze iz drveta i postupak dobijanja kazeina iz mlijeka.

- Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju - Uviđa važnost očuvanja zdrave životne sredine

Vještačka celulozna vlakna Viskoza

14



- Opisuje dobijanje viskožnih vlakana.

- Procjenjuje osobine

viskožnih vlakana i na osnovu toga određuje im upotrebnu vrijednost.

Acetatna vlakna - - Opisuje dobijanje

acetatnih vlakana.

- Procjenjuje osobine acetatnih vlakana i na osnovu toga im određuje upotrebnu vrijednost.

- Pronalazi sličnosti i razlike između viskožnih i acetatnih vlakana.

Bakrova vlakna - Opisuje dobijanje

bakrovih vlakana (bakrov rejon).

- Određuje područje upotrebe bakrovog rejona.

Vještačka proteinska vlakna - Nabraja vrste proteinskih

vlakana. - Opisuje proizvodnju

kazeinske vune.

- Uočava karakteristične osobine proteinskih vlakana i pronalazi primjere njihove upotrebe.

- Stiče sigurnost zbog novih saznanja Razvija ekološku svijest

Sintetička vlakna - Opisuje svojsta

sintetizovanih polimera koji se koriste za proizvodnju vlakana.

- Nabraja postupak dobijanja sintetičkih vlakana.

- Upoređuje postupke dobijanja sintetičkih vlakana sa postupcima dobijanja vještačkih vlakana.

Poliamidna vlakna

Razvija pozitivan odnos prema svojoj profesiji

15



- Opisuje postupak dobijanja poliamidnih vlakana.

- Nabraja karakteristične osobine poliamidnih vlakana

- određuje upotrebnu vrijednost poliamidnih vlakana.

Poliesterska vlanka - Opisuje sirovine za

dobijanje i dobijanje poliesterskih vlakana.

- Nabraja vrste i osobine poliesterskih vlakana.

- određuje upotrebnu vrijednost poliesterskih vlakana.

Poliakrilonitrilna vlakna - Opisuje način dobijanja

poliakrilonitrilnih vlakana - Pronalazi primjere

upotrebe poliakrilonitrilnih vlakana.

- Uviđa važnost očuvanja materijalnih dobara, energije i vremena

Polipropilenska vlakna - Opisuje postupak

dobijanja polipropilenskih vlakana.

- Analizira osobine upotrebu polipropilenskih vlakana

Polietilenska vlakna - Opisuje postupak

dobijanja polietilenskih vlakana.

- Pronalazi primjere upotrebe polietilenskih vlakana.

Elastomerna vlakna - Nabraja vrste

elastomernih vlakana. - Opisuje svojstva elastina. - Opisuje postupak

dobijanja poliuretana.

- Pronalazi primjere upotrebe elastomernih vlakana.

Staklena i metalna vlakna

-

- Razumije opasnosti po zagađenje zivotne sredine

16



- Opisuje postupak dobijanja staklenih i metalnih niti

- Pronalazi primjere upotrebe staklenih i metalnih niti.

Vlakna specijalne namjene - Nabraja najvažnija vlakna

iz grupe specijalnih vlakana, dobijanje i osobine termostabilnih vlakana.

- Pronalazi primjere upotrebe specijalnih vlakana.

Vlakna sekundarnog porijekla - Nabraja najvažnije

osobine hemijskih vlakana sekundarnog porijekla.

- Opisuje reciklažu hemijskih vlakana.

- Navodi značaj reciklirane sirovine.

- Pronalazi primjere upotrebe vlakana sekundarnog porijekla.

Vlakna izmjenjivači jona i elektrona

- Nabraja vlakna izmjenjivača jona i elektrona.

- Opisuje postupak dobijanja ovih vlakana.

- Pronalazi primjere upotrebe vlakana izmjenjivača jona i elektrona.

Biološki aktivna vlakna - Nabraja vlakna koja

spadaju u grupu biološko aktivnih vlakana.

- Pronalazi primjere upotrebe biološki aktivnih vlakana u medicinske svrhe.

- Izgrađuje osjećaj odgovornosti prema očuvanju zdrave životne i radne sredine

Hartija

17



Navodi: - sirovine za proizvodnju

hartije - svojstva hartije - vrste hartije - primjenu hartije u

kožarsko- prerađivačkoj industriji

- Definiše sirovine za proizvodnju hartije

- Analizira svojstva hartije - Razlikuje vrste hartije

prema upotrebi - Zna primijeniti hartiju

prema vrsti proizvoda

- Uzorci hartije - Video kasete

Guma - Navodi sirovine za

dobijanje gume i pomoćne materijale

- Obrazlaže pojmove emulzija i koloidni sistem

- Razumije pojam vulkanizacije kaučuka

- Zna razlikovati proizvode sintetizovanih kaučuka i elastomera

- Zna oblikovanje gumene trake, đonova, gumenih cijevi

- Zna upotrebu gume u kožarsko- prerađivačkoj industriji

- Razvija pozitivan odnos prema ekologiji - Uviđa važnost poštovanja propisa pri radu

- Uzorci kaučuka i gume - Video kasete

Plastične mase Navodi: - svojstva plastičnih masa - sirovine za proizvodnju

plastičnih masa - vrste plastičnih masa

- Razlikuje termoplastične i termostabilne plastične mase

- Zna oblikovanje plastične mase

• Uzorci plastičnih masa

Vještačka koža - Navodi vrste vještačkih

koža - Opisuje deziniranje

vještačke kože

- Obrazlaže namjenu vještačke kože u kožarsko- prerađivačkoj industriji

Vještačko krzno

Razvija pravilan odnos prema radu i zaštiti čovjekove okoline

18



- Opisuje vještačko krzno - Navodi vrste i svojstva

vještačkih krzna

- Razvlikuje svojstva vještačkih i prirodnih krzna

- Razlikuje kvalitet prirodnog i vještačkog krzna

- Opisuje primjenu vještačkog krzna u kožarsko- prerađivačkoj industriji

• Uzorci vještačkih krzna

Ljepkovi Navodi: - svojstva lijepka - karakteristike neopren

lijepak - prednost lijepka bez

rastvarača - vrste lijepka u kožarsko-

prerađivačkoj industriji

- uočava koja svojstva treba da posjeduje lijepak

- Razlikuje upotrebu jednokomponentnog i dvokomponentnog lijepka

- Zna prednosti neopren lijepka nad drugim vrstama lijepka

- Razlikuje vrste lijepka prema namjeni

- Kroz brigu o okolini razvija

spremnost i sposobnost za saradnju

• Uzorci lijepka • Video kasete • Posjeta proizvodnom

pogonu

19

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Tesic ; M. : Tekstilana vlakna ( za I razred četvorogodišnje tekstilne škole ). Zavod za udžbenike i nastavna sredstva , Beograd 2001.god. - Obradovic ; V. : Kozarski materijali ; Zavod za udžbenike i nastavna sredstva , Beograd 2001.god. - Čunko., R., Friščić, V.: Tekstilna vlakna, Školska knjiga Zagreb, 1998. 6. Materijalni uslovi za izvodjenje nastave - Za izvođenje nastave treba obezbijediti:

- grafoskop - Uzorke sirovina koji se koriste u konfekciji - Šeme za dobijanje sirovina - Tabele sa podacima za održavanje odjeće zavisno od vrste sirovine - Standarde oznaka sirovina na odjeći

7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz oblasti: - Tehnologije tekstila - Tehnologije kože i krzna 10. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima Znanja

Predmet Znanje i vještine

• Izrada odijevnih predmeta • Poznavanje svojstava sirovina i

gotovih materijala u proizvodnji tekstila, kože i krzna

• Tehnologija odjeće

• Parametri peglanja odjeće • Poznavanje konfekcioniranja

proizvoda od gotovoih proizvoda od gotovih materijala kože i krzna

• Izrada odijevnih predmeta • Hemija • Održavanje konfekcijskih proizvoda • Poznavanje materijala za

proizvodnju: hartije, gume, plastičnih • Galanterijska tehnologija • Poznavanje svojstava i značaj

materijala i sirovina

20

masa, vještačke kože, vještačkog krzna, lijepka, sirove kože, gotove kože, prirodnog krzna

• Poznavanje propisa za stavljanje u promet

• Poznavanje vrsta materijala u kožarsko prerađivačkoj industriji

• Poznavanje svojstava sirovina i gotovih materijala u proizvodnji tekstila, kože i krzna

• Ispitivanje tekstila, kože i krzna • Poznavanje svojstava sirovina i

gotovih materijala u određivanju kvaliteta

• Poznavanje svojstava sirovina i gotovih materijala u proizvodnji tekstila, kože i krzna

• Tehnologija konfekcije • Poznavanje konfekcioniranja

proizvoda od gotovih materijala od kože i krzna

21

1. Naziv predmeta 1.2.2. OSNOVE MAŠINSTVA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

VRSTE NASTAVE

RAZRED T V

UKUPNO

I 47 25 72 II 72 72 III IV

UKUPNO 119 25 144 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe. 3. Opšti ciljevi nastave

- Čitanje i razumijevanje tehničkih crteža, tabela, dijagrama, šema, tehničke dokumentacije, propisa, - Konstruisanje jednostavnih mašinskih proizvoda, - Poštovanje standarda tehničkog crtanja, - Crtanje jednostavnih tehničkih radioničkih i sklopnih crteža mašinskih elemenata i manjih sklopova, - Usvajanje osnovnih znanja o mašinskim materijalima i mašinskim elementima, - Osposobljavanje se za primjenu stručne terminologije radi lakšeg komuniciranja u struči, - Osposobljavanje za rad na održavanju, popravci i servisiranju mašina i uređaja u tekstilstvu i kožarstvu - Razvijanje osobina neophodnih za rad: tačnost, odgovornost, komunikativnost itd., - Usvajanje znanja o zaštiti radne i životne sredine.

22

4. SADRŽAJI I STANDARDI ZNANJA RAZRED I



Osnovi tehničkog crtanja - upoznaje pribor i

materijale za tehničko crtanje, pojam i značaj standarda, vrste i sadržaj tehničkog crteža i sa tehnikom izrade jednostavnih crteža.

- uvježbava upotrebu pribora i materijala u tehničkom crtanju,

- čita i analizira oznake standarda,

- analizira sadržaj tehničkog crteža: vrstu, format, linije, tehničko pismo razmjeru, zaglavlje, sastavnicu,...

- prostorno prikazuje skicom jednostavne elemente.

Vježbe Ispisuje: linije, tehničko pismo, kotira, šrafira (rad u olovci).

Geometrijske konstrukcije - navodi i upoznaje osnovne

geometrijske konstrukcije. - razlikuje geometrijske

konstrukcije: prave, duži, uglova, pravilnih mnogouglova, krivih linija.

Vježbe - crta: osnovne geometrijske konstrukcije,konture mašinskih djelova (rad u olovci)

Osnovi nacrtne geometrije i tehničkog crtanja

- razvija tehničku kulturu - razvija urednost

23



- upoznaje se sa pojmom i osnovnim elementima projektovanja, pojmom kvadranata, oktanata, aksonometrije.

- razlikuje centralno i paralelno projiciranje,

- razlikuje koso i ortogonalno projiciranje,

- crta projekcije tačke, duži na jednu, dvije i tri ravni,

- crta projekcije osnovnih geometrijskih likova u opštem i specijalnom položaju (trougao, kvadrat),

- crta projekcije geometrijskih tijela u opštem i specijalnom položaju,

- crta u izometriji jednostavne elemente na osnovu ortogonalnih projekcija,

- crta jednostavne elemente u ortogonalnoj projekciji i aksonometriji,

- razlikuje prednosti i nedostatke pojedinih načina prikazivanja tijela.

- Razvija sposobnost opažanja i analitičkog mišljenja

Vježbe - projekcije tijela, crtanje tijela u izometriji na osnovu projekcija, dopunjavanje pogleda, crtanje mašinskih elemenata uz upotrebu posebnih pogleda, presjeka i pojednostavljenog crtanja. (prvi grafički rad, izrada u olovci)

Kotiranje - upoznaje osnovna načela

kotiranja i elemente kotiranja, pravila prikazivanja djelova i njihovih detalja pri crtanju, pojam presjeka i njegov značaj pri crtanju.

- kotira i označava vrijednosti kota na crtežu,

- ispisuje tolerancije ikvalitat obrade površina,

- crta i označava presjeke.

Vježbe - kotiranje, crtanje presjeka.

Prikazivanje mašinskih elemenata

- razvija kreativnost i preciznost

24



- navodi osnovne mašinske elemente: klin, vijak, zupčanik, lančanik, oprugu...

- crta spojeve klinovima, - crta vijak i navrtku

(metrički i cijevni navoj), - crta opruge, - crta zupčanike i lančanike, - crta zavarene spojeve.

- podstiče motivaciju prema tačnosti pri radu

Vježba - prikazivanje mapinskih elemenata. (rad u olovci)

Tehnički crteži - upoznaje se sa

radionočkim crtežima i sklopnim crtežom, pojmom tolerancija, kvalitet obrade površina, nalijeganje mašinskih elemenata.

- definiše pojam tolerancije obrade površina, nalijeganja,

- crta radionički crtež jednostavnog mašinskog dijela sa svim potrebnim podacima neophonim za izradu mašinskog dijela,

- zna koristiti potrebne tabele pri izradi sklopnog crteža i koristiti potrebne podatke za izradu i montažu sklopova.

- Razvija tehničku kulturu

Vježba - označava stanje površina tolerancije iz tabela - kotira tolerisane dimenzije, - izrađuje rdionički crtež datog sklopa. (izrada drugog grafičkog rada, rad u olovci)

Mašinski materijali

25



- definiše i razlikuje konstrukcione materijale,

- navodi namjenu i osobine konstrukcionih materijala (čelik, obojeni metali, legure, plastične mase),

- objašnjava koroziju, uzroke nastanka i mjere zaštite,

- nabraja pogonske materijale:gorivo, mazivo, voda i navodi njihovu namjenu i osobine

- nabraja pomoćne materijale: koža, guma, tekstil i druge navodi njihovu namjenu i osobine

- raspoznaje uzorke pojedinih materijala,

- razlikuje mogućnosti primjene pojedinih materijala,

- razlikuje pogonske i pomoćne materijale,

- uzorci materijala

Mašinski elementi - definiše, nabraja i

razlikuje mašinske elemente

- raspoznaje uzorke pojedinih mašinskih elemenata

- Razvija sposobnost analitičkog mišljenja - Stiče samopouzdanje zbog razumijevanja procesa u svom zanimanju

26



Mašinski elementi za spajanje - Razumije i objašnjava:

namjenu i karakteristike elemenata razdvojive veze (klinovi, vijci), ulogu elemenata razdvojive veze na mašini, namjenu i karakteristike elemenata nerazdvojive veze (zakovice i zavari), ulogu elemenata nerazdvojive veze na mašini, namjenu i karakteristike elemenata elastične veze (opruge), ulogu elemenata elastične veze na mašini.

- Uočava elemente

razdvojive veze i njihovu ulogu na mašini,

- razlikuje elemente nerazdvojive veze na mašini,

- razlikuje elemente elestične veze ne mašini.

Zbirke (uzorci) mašinskih elemenata za spajanje

Elementi kružnog kretanja - nabraja elemente kružnog

kretanja (osovine, vratila, ležišta, rukavci, spojnice),

- navodi namjenu i karakteristike elemenata kružnog kretanja,

- poznaje osnove standarda za mašinske elemente kružnog kretanja.

- uočava karakteristike elemente kružnog kretanja, bitne za njihovu primjenu

- razlikuje ulogu elemenata kružnog kretanja.

Zbirke (uzorci) mašinskih elemenata za kružno krtetanje.

Elementi za prenos snage

- Podstiče odgovornost prema sredstvima rada - Stiče sposobnost analize pojava i procesa u okruženju

27



- nabraja elemente za prenos snage (frikcioni točkovi, zupčanici, remenice, lančanici, varijatori),

- navodi namjenu i karakteristike elemenata za prenos snage,

- poznaje pojam prenosnog odnosa i njegovu primjenu,

- poznaje osnove standarda elemenata za prenos snage.

- razlikuje karakteristike elemenata za prenos snage,

- izračunava prenosni odnos.

- razvija stručne sposobnosti i tako stiče samopouzdanje

28

RAZRED DRUGI



Mašinski elementi za sprovođenje fluida

- nabraja elemente za sprovođenje fluida (cijevi, cijevni elementi, cijevni zatvarači),

- navodi namjenu i karakteristike elemenata za sprovođenje fluida,

- poznaje osnove standarda za elemente za sprovođenje fluida.

- uočava ulogu elemenata za sprovođenje fluida.

- stiče pozitivnu orjentaciju prema zanimanju

Zbirke (uzorci) elemenata za sprovođenje fluida

Uređaji za proizvodnju sabijenog vazduha - poznaje pojam značaj i

namjenu uređaja za proizvodnju sabijenog vazduha,

- razumije princip rada kompresora,

- nabraja pneumatske elemenate i elemente cijevne mreže.

- zna mjere predostrožnosti i zaštite na radu,

- poznaje postupak održavanja sistema.

- razvija tehnčku kulturu

Katalozi proizvođača uređaja.

Energetska postrojenja u pogonima industrije tekstila, kože i krzna - razumije proces rada

kotlovskih uređaja i funkcije osnovnih cjelina (za dovod i sagorijevanje goriva, za dovod vazduha, odvod dimnih gasova i dr.).

- zna način upotrebe opreme za upravljanje i kontrolu energetskim postrojenjem (sigurnosni ventili, pumpe, manometar, vodomjerno staklo, ventili za pražnjenje instalacija i dr.),

- Razvija odgovornost za

pravilno korišćanje i održavanje sredstava rada

Katalozi proizvođača postrojenja.

29



- predviđa mogućnost opasnosti i preduzima mjere zaštite na radu.

Električne mašine - razumije pojmove

jednosmerna i naizmjenična struja, pojam strujnog kola, monofazne i trofazne struje.

- razlikuje primjenu sinhronih i asinhronih motora,

- zna opasnosti od električne struje (dejstvo na čovečji organizam),

- zna mjere predostrožnosti i zaštite i način primjene sredstava zaštite pri radu električnih mašina.

- stiče radne navike

Katalozi proizvođača električnih mašina.

Automatizacija mašina u proizvodnji tekstila, kože i krzna Pojam automatike - opisuje značaj, primjenu i razvoj automatizacije mašina.

- definiše automatizaciju mašina kao faktor povećanja proizvodnje i zamjene čovjekovog rada radom mašine.

- uviđa važnost praćenja

razvoja tehnike i tehnologije.

- Automatsko upravljanje mašinama

- opisuje pojam automatskog upravljanja i navodi sisteme upravljanja (otvoreni i zatvoreni),

- navodi elemente upravljanja (pojačivači, mjerni pretvarači, izvršni organi, prekidački elementi, signalni uređaji, programatori, regulatori),

- opisuje osnovne pojmove uloge elemenata upravljanja.

- - definiše automatsko

upravljanje i razlikuje zatvoreni i otvoreni sistem upravljanja mašinama i uređajima.

- razlikuje elemente upravljanja prema funkciji koju obavljaju na odgovarajućim mašinama i uređajima.

- - razvija tehničku kulturu

- razvija sposobnost opažanja i prepoznavanja,

- stiče samopouzdanje pri radu.

Katalozi proizvođača mašina.

30



Sredstva za transport - poznaje vrste transportnih

uređaja i njihov značaj, - navodi vrste i namjenu

uređaja za spolješnji i unutašnji transport,

- poznaje vrste bešinskih transportnih sredstava, transportna sredstva sa ograničenom transportnom linijom, osnove automatizacije transporta,

svojstva zaštite na radu i način primjene.

- razlikuje vrste transportnihsredstava po konstrukciji i namjeni,

- razlikuje konstruktivne sklopove transportnih sredstava,

- uočava i obrazlaže opasnosti pri radu.

- razvija pozitivan odnos prema ekologiji - preuzima odgovornost za korišćenje sredstava zaštite na radu

- katalozi proizvođača transportnih uređaja

- šeme transportnih uređaja

Primjena računara u tekstilstvu i kožarstvu

- Razumije mogućnost upotrebe računara u tekstilstvu i kožarstvu

- Upoznaje osnovne računske programe za crtanje (AUTO CAD ili druge)

- Upoznaje se sa mogućnostima Exela

- Izvodi osnovne manipulacije sa datotekama i prilagođava ih potrebama

- Oblikuje dopise i druge dokumente i štampa ih

- Izrađuje jednostavne tehničke crteže i đtampa ih

- Oblikuje jednostavne tabele i grafički predstavlja rezultate

- Stiče osjećaj sigurnosti u

radu

Rad sa softverskim paketima za obradu teksta, crtanje, tabele

Mašine sa numeričkim upravljanjem - -upoznaje se sa mašinama

za numeričko upravljanje u proizvodnji tekstila kože i krzna,

- upoznaje se sa alatima u proizvodnji tekstila, kože i krzna,

- obrazlaže pojmove ručnog i

- analizira funkcije pojedinih djelova mašine,

- analizira crtež radnog predmeta i vrši prilagođavanje zahtjevima programiranja,

- projektuje tehnološki proces (redoslijed

- Stiče pozitivnu orjentaciju

prema zanimanji

- katalozi proizvođača CNC mašina, - video film o obradi i tehnologiji na CNC mašinama.

31



mašinskog programiranje CNC mašina,

- opisuje strukturu programa,

- navodi ISO oznake elemeneta programa,

operacija). - Razvija urednost, tačnost i odgovornost

Održavanje i opravka - Razumije pojam

održavanja (servisiranja i opravke) mašine i uređaja

- Upoznaje alat za održavanje mašina i uređaja u tekstilstvu i kožarstvui zna način rada na njima

- Upoznaje alate i uređaje za mjerenje i kontrolu (pomično mjerilo, mikrometar) i zna način rada sa njima

- Objašnjava pojam trenja i navodi vrste trenja, značaj podmazivanja i navodi vrste sredstava za podmazivanje

Za zadate uslove: - radi plan održavanja

mašina i urećaja - vodi evidenciju održavanja

mašina i uređaja - određuje alat za

održavanja mašina i uređaja i rukuje sa njim

- određuje alate za mjerenje i kontrolu i rukuje sa njima

- za date uslove bira sredstva za podmazivanje

-

- Stiče radne navike - uviđa važnost poštovanja propisa u radu i svakodnevnom životu

Alat za rad, mjerenje i kontrolu Izrada plana za održavanje mašina i uređaja Uzorci sredstava za podmazivanje

32

5. Okvirni spisak udžbenika, literature i drugih izvora - Đoršević Dušan, Papić Željko: Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom, Zavod za udžbenike Beograd, - Drapić S., Teslić M., Gačić D., Nikolić J.: Osnovi mašinstva i elektrotehnike, Zavod za udžbenike Beograd, - Nikolić Srećko : Osnovi automatike, Zavod za udžbenike Beograd, - Stručni časopiši : Tekstilna industrija, Tekstil, 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti:

- Grafoskop, diaprojektor, računar sa odgovarajućom programskom opremom, A/V sredstva, zbirke mašinskih elemenata i materijala, zbirke proizvoda tekstila, kože i krzna, razne sklopove i mode mašina, hidrauličkih i pneumatskih sistema, mjerne instrumente, kataloge proizvođača svih vrsta mašina za proizvodnju tekstila, kože i krzna.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje pismeno (test) i usmeno 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visoka stručna sprema iz područja: - Mašinstva i obrade metala 10. Povezanost sa drugim predmetima

Povezanost sa predmetom Znanja

Predmet Znanja i vještine: - Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom, - Mašine za proizvodnju tekstila, kože i krzna, - Transportni uređaji, - Hidraulični i tehnički uređaji.

- Praktična nastava - Tehnologija konfekcije

- Pravilno skiciranje i crtanje mašinskih elemenata i sklopova, - Pravilno rukovanje mašinama i njihovo optemalno korišćenje pri izvođenju tehnoloških operacija, - Poštovanje propisa o zaštiti na radu i upotreba sredstava zaštite pri radu na mašinama.

- Mašine za proizvodnju tekstila, kože i krzna

- Osnovi tehnologije tekstila, kože i krzna

- Struktura tehnološkog procesa proizvodnje tekstila, kože i krzna

- Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom

- Konstrukcija i modelovanje, - Estetika odijevanja

- Pravilno skiciranje i crtanje.

33

1. Naziv predmeta: Tehnologija konfekcije 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave Razred T* V*

Ukupno

I 72 - 72 II 62 10 72 III 62 10 72 IV 58 8 66

Ukupno 254 28 282 T- Teorijska nastava i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V- Vježbe i drugi oblici nastave, odeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje značaja proizvodnje odjeće - Sticanje znanja o procesu rada u krojnici - Sticanje znanja o mašinskim ubodima i šavovima i njihovoj primjeni i načinu izrade konfekcijskih odjevnih predmeta - Sticanje znanja o mašinama za šivenje - Sticanje znanja o parametrima peglanja i njihovom pravilnom odabiranju za različite vrste odjevnih predmeta - Sticanje znanja o sredstvima transporta u konfekciji - Sticanje znanja o tehničkoj pripremi u proizvodnji odjeće - Sticanje znanja o osnovnim pojmovima o vremenu izrade - Osposoobljavanje za sprovođenje različitih metoda izračunavanja vremena izrade - Osposobljavanje za izradu normi za različite odjevne predmete - Osposobljavanje za izradu operacionog lista - Osposobljavanje za izradu tehnološkog lista na osnovu operacionog lista

34

4. Sadržaji i standardi znanja predmeta Tehnologija konfekcije I razred

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Specifični oblici izvodjenja

učenik učenik Uvod u tehnologiju konfekcije

- Upoznaje proizvodnju odjeće - Nabraja vrste odjeće - Objašnjava karakteristike

proizvodnje odjeće - Objašnjava tehnološke

procese proizvodnje odjeće

- Razlikuje zanatsku od industrijske proizvodnje odjeće Razlikuje tehnološke procese proizvodnje odjeće

Tehnologija krojenja

- Navodi postupke rada u krojnici

- Objašnjava način pripremanja materijala

- Navodi načine polaganja materijala

• Obašnjava:

- način polaganja materijala na mašinama za polaganje, - način nanošenja krojne slike na krojnu naslagu, - grubo i fino krojenje prema vrsti materijala i krojnih djelova, - označavanje ključnih tačaka, - način numerisanja iskrojenih djelova,

- Razvrstava materijal po boji, dezenu i količini - Razlikuje ručno od mašinskog polaganja - Analizira postuoke polaganja materijala na mašinama za polaganje - Razlikuje krojne slike i načine nanošenja na krojnu naslagu - Uočava ključne tačke i njihovo označavanje - Analizira mjesta na djelovima odjevnog predmeta gdje treba izvršiti numerisanje - Analizira svježnjeve za

- Razvija svijest o značaju preciznosti i i ekonomičnosti u radu - Razvija odgovornost - Razvija sposobnost saradnje i timskog rada

Obilazak tekstilne fabrike

35



učenik učenik - način formiranja svježnjeva za šivaonu

• Navodi značaj parametara i postupke termofiksiranja

šivaonu - Analizira parametre i načine termofiksiranja

Mašine i uređaji za pripremu i krojenje

- Navodi mašine i uređaje za

pripremu i krojenje (mašine za pregled, mašine za stabilizaciju, mašine za fiksiranje iskrojenih djelova, mašine za polaganje krojne naslage,mašine za krojenje, uređaje za obilježavanje i numerisanje)

- Obrazlaže primjenu mašina i

uređaja za pripremu i krojenje - Navodi osnovne sklopove

mašina i uređaja za rad - Navodi parametre za rad

mašina i uređaja

- Opisuje greške pri radu, uzroke nastajanja i njihovo otklanjanje

- Navodi opasnosti pri radu

- Navodi sredstva zaštite na radu i način upotrebe

- Razlikuje mašine i

uređaje prema vrsti, namjeni i karakteristikama

- Analizira greške, uzroke nastajanja i njihovo otklanjanje

- Definiše opasnosti na

radu i zaštitna sredstva

- - Razvija svijest o značaju preciznosti i i ekonomičnosti u radu - Razvija odgovornosti - Razvija sposobnost saradnje i timskog rada

-Katalozi proizvođača mašina -Posjeta proizvodnom pogonu -Karakteristični djelovi mašina (uzorci) -Skice i šeme

Tehnologija šivenja

36



učenik učenik - Navodi vrste šivenja - Nabraja:

- podjelu mašinskih uboda i objašnjava njihove karakteristike - načine formiranja mašinskih uboda - vrste šavova, vrste i karakteristike konca

- Prepoznaje vrste uboda

- Razlikuje načine formiranja mašinskih uboda, vrste šavova,vrste konca

-Uzorci i crteži raličitih mašinskih uboda -Uzorci i crteži različitih šavova -Uzorci konca

Mašine za šivenje

- Navodi podjelu šivaćih mašina prema tehničkim i radnim karakteristikama (vrsti uboda, broju igala, vrsti materijala, namjeni, konstrukciji i stepenu automatizacije)

- Objašnjava običnu šivaću

mašinu, navodeći osnovne sklopove,

- Navodi parametre za rad obične šivaće mašine


- Objašnjava integrisanu i kompjuterizovanu šivaću mašinu, navodeći osnovne sklopove

- Navodi parametre za rad integrisane i kompjuterizovane šivaće

- Razlikuje osnovne sklopove obične šivaće mašine i njenu namjenu

- Obrazlaže princip rada

obične šivaće mašine - Uočava parametre za

ispravan rad mašine - Analizira greške, uzroke

nastajanja i njihovo otklanjanje

- Definiše opasnosti na radu i zaštitna sredstva

- Razlikuje osnovne sklopove obične šivaće mašine i njenu namjenu

- Obrazlaže princip rada integrisane i kompjuterizovane šivaće mašine

- Uočava parametre za

- stiče sigurnost u radu - razvija sposobnost uočavanja i analitičkog mišljenja

-Katalozi proizvođača mašina -Posjeta proizvodnom pogonu -Karakteristični djelovi mašina (uzorci) -Skice i šeme -Katalozi proizvođača mašina -Posjeta proizvodnom pogonu -Karakteristični djelovi mašina (uzorci)

37



učenik učenik mašine


- Navodi opasnosti pri radu - Navodi sredstva zaštite na

radu i način upotrebe

ispravan rad mašina - Analizira greške, uzroke

nastajanja i njihovo otklanjanje

-Skice i šeme

II razred

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvodjenja učenik učenik

Specijalne šivaće mašine

- Nabraja vrste i podjelu specijalnih šivaćih mašina (po tehničkim karakteristikama i namjeni:dvoiglovke sa zrnastim ubodom, mačine sa cik-cak ubodom, mašina za ušivanje rukava, mašina sa jednostrukim lančanim ubodom, mašina za fircanje i podfircavanje, mašina sa rubnim ubodom, dvoiglovke i višeiglovke sa lančanim ubodom, mašine za zavarivanje, ultrazvučne šivaće mašine)

- Objašnjava i opisuje osnovne

sklopove specijalnih šivaćih mašina

- Navodi parametre za rad

- razlikuje osnovne sklopove specijalnih šivaćih mašina

- Obrazlaže princip rada specijalnih šivaćih mašina

- Definiše i razlikuje

- Razvija svijest o značaju preciznosti i i ekonomičnosti u radu - Razvija osjećanje odgovornosti

-Šeme i crteže cik-cak mašina i uboda -Uzorci i crteži različitih mašinskih uboda i šavova Organizovati stručne posjete

38


specijalnih šivaćih mašina - Opisuje greške pri radu,

uzroke nastajanja i njihovo otklanjanje



parametre za ispravan rad mašine


- Razvija pravilan odnos prema radu

odgovarajućim konfekcijama

Šivaći automati

- Opisuje šivaće automate

- Navodi grupe šivaćih automata prema tehničkim karakteristikama (konstrukciji) i namjeni (kratkošavni, dugošavni)

- Nabraja i opisuje osnovne sklopove šivaćih automata

- Navodi parametre za rad šivaćih automata




- razlikuje osnovne sklopove šivaćih automata

- Obrazlaže princip rada šivaćih automata

- Definiše i razlikuje parametre za ispravan rad mašine


-Prospekte šivaćih automata -Uzorci i crteži različitih dugošavnih automata Organizovati stručne posjete odgovarajućim konfekcijama

Šivaći agregati - Opisuje šivaće agregate

- Navodi grupe šivaćih agregata

prema tehničkim karakteristikama (konstrukciji) i namjeni

- Nabraja i opisuje osnovne sklopove šivaćih agregata

- Uočava parametre za rad šivaćih agregata

- Svjestan je značaja preciznosti i ekonomičnosti - Razvija pravilan odnos prema zahtjevu za korišćenje sredstava zaštite na radu

-Prospekt šivaćih agregata

39


- Navodi parametre za rad

šivaćih agregata - Opisuje greške pri radu,





Transfer staze za šivanje - Opisuje šivaće transfer staze

za šivanje - Navodi grupe transfer staza za

šivenje prema tehničkim karakteristikama (konstrukciji) i namjeni

- Nabraja i opisuje osnovne sklopove transfer staza za šivenje

- Navodi parametre za rad transfer staza za šivenje




- Razlikuje grupe transfer staza za šivanje

prema tehničkim karakteristikama (konstrukciji) i namjeni

- Uočava greške pri radu, uzroke nastajanja i njihovo otklanjanje

- Razvija sposobnost saradnje i timskog rada - navikava se na poštovanje radne discipline

-Prospekti šivaćih transfer staza- robota

Peglanje odjeće

- Navodi parametre peglanja - Navodi tehnološke operacije

peglanja - Opisuje međufazno i završno

peglanje

- Određuje parametre

-Tabela dozvoljenih temperatura za pojedine vrste sirovina

40


Mašine i uređaji za peglanje

- Opisuje mašine i uređaje za peglanje

- Navodi mašine i uređaje za peglanje prema tehničkim karakteristikama (konstrukciji) i namjeni (pegle, stolovi, prese, agregati)

- Nabraja i opisuje osnovne sklopove mašina i uređaja za peglanje

- Navodi parametre za rad mašina i uređaja za peglanje


- Navodi opasnosti pri radu i sredstva zaštite na radu i način upotrebe

peglanje - Analizira tehnološke

operacije peglanja - Razlikuje međufazno i

završno peglanje - Razumije namjenu

međufaznog i završnog peglanja




- preuzima odgovornost za zaštitu zdravlja saradnike - razvija pozitivan odnos prema potrebi sticanja novih saznanja

Organizovati stručne posjete odgovarajućim konfekcijama -Prospekti agregata za peglanje

Tehnička kontrola proizvodnje

- Navodi: - vrste i zadatke kontrole - kontrolu predmeta rada - zadatak međufazne kontrole - zadatak finalne kontrole

-Uočava značaj kontrole kontrole predmeta rada, međufazne kontrole , finalne kontrole

Organizovati stručne posjete odgovarajućim konfekcijama

Mašine za pakovanje

- Opisuje mašine za pakovanje

- Navodi grupe mašina za pakovanje prema tehničkim karakteristikama (konstrukciji)

- Opisuje mašine za pakovanje

- uočava parametre za rad

mašina za pakovanje

-Stiče radne navike - Razvija svijest o značaju preciznosti i i ekonomičnosti u radu - Razvija osjećanje odgovornosti

41


i namjeni - Nabraja i opisuje osnovne

sklopove mašina za pakovanje - Navodi parametre za rad

mašina za pakovanje - Opisuje greške pri radu,


- Navodi opasnosti pri radu i sredstva zaštite na radu i način upotrebe


- Razvija sposobnost saradnje

Organizovati stručne posjete odgovarajućim konfekcijama

III razred Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvodjenja

učenik učenik

Tehnička priprema proizvodnje

• Objašnjava oblike tehničke pripreme i radne zadatke konstrukcione pripreme

- Primjenjuje ideje pri izradi odjevnih predmeta

- Zna da odabere odjevni predmet prema estetskim, ekonomskim i tehničkim zahtjevima

- Odabira kolekciju odjevnih predmeta prema zahtjevima tržišta i tehničkim mogućnostima proizvodnje

- Opisuje i označava model za proizvodnju

- Predlaže konstrukciju osnovnog kroja

- Standardizuje nove dijelove kroja

- Predlaže način povećavanja i

• Razvija osjećaj za timski rad • Stiče samostalnost

u radu

• Šematski prikaz tehničke pripreme • Šematski prikaz sadržaja rada konstrukcione pripreme u odjevnoj industriji • Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama i sajmovima mode

42

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvodjenja

učenik učenik

umanjivanja krojeva - Odabira način izrade

krojnih slika - Zna da utvrdi utrošak

materijala

Studij rada i vremena

• Navodi ciljeve, zadatke i svrhu studija rada • Objašnjava procjenu zalaganja, načine mjerenja vremena hronometrom (štopericom), prprotočno hronometriranje, povratno hronometriranje s procjenom zalaganja • Navodi snimački list • objašnjava: - skicu radnog mjesta - list za analizu vremena - list za izračunavanje vremena - mjerenje gubitaka pri radu - sliku radnog dana - metodu trenutnih zapažanja

- Definiše ciljeve, zadatke i svrhu studija rada

- Primjenjuje procjenu zalaganja prilikom mjerenja vremena

- Razlikuje protočno i povratno hronometriranje

- Očitava vrijeme protočnom metodom

- Primjenjuje opremu za mjerenje vremena

- Objašnjava izradu snimačkog lista

- Skicira skicu radnog mjesta

- Objašnjava analizu normalnosti izvođenja rada i izračunavanja normalnih vremena

- Izračunava stvarno vrijeme, vrijeme izrade i vrijeme za jedinicu

- Poznaje skicu radnog dana i metodu trenutnih zapažanja

- Poznaje metodu i zna je sprovesti

- Sprovodi metodu

• Razvija odgovornost prema radnim zadacima • Razvija osjećaj za pravilan odnos prema radnicima

• Šema zadataka studija rada • Hronometar, snimačka daska i formular za snimanje • Skica slike radnog dana

43


učenik učenik

trenutnih zapažanja, pravilno izračuna gubitke pri radu, pronađe uska grla u procesu proizvodnje

Određivanje normi u industriji odeće • Navodi i objašnjava: - probleme normiranja - norme - sastavne elemente vremena izrade - pripremno završno vrijeme - tehnološko vrijeme - pomoćno vrijeme - dodatno vrijeme

- Definiše svrhu normiranja - Definiše norme, razlikuje

vrste normi, poznaje svrhu normi

- Razlikuje: pripremno-završno, tehnološko, pomoćno i dodatno vrijeme

- Analizira pripremno završno vrijeme, tehnološko vrijeme, pomoćno vrijeme, dodatno vrijeme

- Razvija odgovornost za pravilno određivanje normi i pravilan odnos prema radniku

Vježba: Normiranje u šivaoni

Tehnološka priprema • Objašnjava zadatke tehnološke

pripreme, analizu izrade odjevnih predmeta, način izrade plana operacija rada

- Razlikuje zadatke tehnološke pripreme

- Vrši analizu za postojeći ili novi sistem tehnološkog procesa i racionalno koristi nove metode i sredstva rada

- Razlikuje planove operacija rada za krojenje, šivenje i doradu. Poznaje sastavne elemente plana operacija rada prema tehnološkom redoslijedu izrađuje plan operacija rada

• Razvija osjećaj za

timski rad

Vježba: vrši analizu jednog odjevnog predmeta Vježba: izrađuje plan operacija rada za jedan odjevni predmet

44

IV razred Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici

izvodjenja učenik učenik

Sistemi tehnološkog procesa u industriji odjeće

• Navodi i objašnjava - sisteme tehnoloških procesa u

odjevnoj industriji - lančani sistem tehnološkog

procesa - fazni sistem tehnološkog procesa - kombinovani sistem tehnološkog

procesa

- Razlikuje lančani, fazni i kombinovani sistem tehnološkog procesa

- Zna primjeniti lančani sistem tehnološkog procesa pri izradi odjeće

- Zna primjeniti fazni sistem tehnološkog procesa

- Zna primjeniti kombinovani sistem tehnološkog procesa

• Skice sistema tehnoloških procesa

Sistem ugradnje radnih mjesta - Objašnjava sisteme ugradnje radnih mjesta

Vježba: skice ugradnje radnih mjesta

Izrada planova tehnološkog procesa - Navodi planove tehnološkog

procesa - Objašnjava način izrade plana

tehnološkog procesa

- Razlikuje planove tehnološkog procesa za krojenje, šivenje i doradu

- Vrši pravilno grupisanje tehnoloških postupaka po radnim mjestima iz plana operacija rada. Vrši izbor sredstava rada s važnijim karakteristikama istih. Analizira radna mjesta prema taktu grupe

Vježba: izrađuje plan tehnološkog procesa za krojenje, šivenje i doradu za jedan odjevni predmet

Operativna priprema

• Stiče radne navike • Razvija pravilan

odnos prema saradnicima i preuzima odgovornost za kvalitetan rad

45


učenik učenik

• Objašnjava: - djelokrug rada operativne

pripreme - utvrđivanje proizvodnih

kapaciteta - planiranje proizvodnje - praćenje proizvodnje

- Definiše djelokrug rada operativne pripreme

- Analizira i zna da izračuna dnevni, nedjeljni, mjesečni i godišnji kapacitet proizvodnje odjevnih predmeta

- Analizira dnevno, nedjeljno, mjesečno i godišnje planiranje proizvodnje odjevnih predmeta

- Vrši analizu dnevnih, nedjeljnih, mjesečnih i godišnjih planiranih kapaciteta sa stvarnim kapacitetima

Vježba: koristi računar za utvrđivanje proizvodnih kapaciteta i planiranje proizvodnje

Izrada tehničke dokumentacije

• Navodi tehničku dokumentaciju - Definiše radni nalog, trebovanje i ostalu tehničko- tehnološku dokumentaciju

• izgrađuje stav o važnosti poštovanja principa ekonomičnosti

• Spreman je da

preuzme odgovornost

Obrasci tehničko-tehnološke dokumentacije

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora Tehnologija odjeće – Mr Jasminka Petrović, dipl. inž.- Naučna knjiga, Novi Sad 1987. Tehnologija izrade odjeće – Blaž Knez, Zagreb 1979. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

Učionica opremljena sa grafoskopom, dijaprojektorom, zbirkama konca, tekstila, kože, potrebnim skicama i šemama

7. Obavezni način provjeravanja znanja U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje pismeno – test i usmeno.

46

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

Visoka stručna sprema iz područja: - tekstilne konfekcije - tehnologije tekstila - tehnologije kože i krzna

10. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima Znanja Predmet Znanja i vještine

Izrada odjevnih predmeta Praktična nastava Primjena mašinskih uboda, šavova i mašina pri izradi odjevnih predmeta

Konstrukcija i modelovanje odjevnih predmeta

Konstrukcija i modelovanje

Izrada šablona za odjevne predmete

47

1.Naziv predmeta : 1.2.4. KONSTRUKCIJE I MODELOVANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanjai vrstama nastave:

VRSTE NASTAVE RAZRED

T V UKUPNO

I II 62 46 108 III 102 42 144 IV

UKUPNO 164 88 252 T- teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V - vježbe, odjeljenje se dijeli na grupe, sa po 16 učenika 3. Opšti ciljevi nastave: - Upoznavanje teoretske osnove koje su potrebne za razumjevanje procesa konstrukcije odjeće i modelovanja; - Sticanje znanja o osnovnim karakteristikama mjera; - Razvijanje sposobnosti za pravilno korišćenje mjera; - Osposobljavanje učenika da koriste skice modela; - Savladavanje znanja o konstruisanju odijevnih predmeta; - Razvijanje smisla za tačnost i preciznost; - Upoznavanje sa modom; - Prilagođavanje modela uslovima i zahtjevu tržišta; - Razvijanje zapažanja pri identifikovanju krojnih dijelova; - Razvijanje smisla o pravilnom modelovanju; - Osposobljavanje učenika da iskažu kreativne sposobnosti; - Razvijanje pojma estetike, i sticane znanja i vještina iz tih oblasti, primjena u praksi; - Sticanje sposobnosti za primjenu računara; - Formiranje osnove za nastavak obrazovanja; - Osposobljavanje za uključivanje u neposrednu proizvodnju i razvijanje preduzetničkog duha.

48

4. Sadržaji /Standardi znanja/ Operativni ciljevi RAZRED DRUGI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja


Osnovi konstrukcije konfekcije - Objašnjava polazne

elemente za konstrukciju odjeće, pojam glavnih i pomoćnih mjera, standarde za konfekciju

- Navodi načine izrade konstrukcije odjeće

- Objašnjava pojam i način modelovanja prema anatomskoj građi ljudskog tijela

Konstrukcija ženske odjeće - Navodi vrste sukanja

- Uzima mjere sa tijela i koristi tabele sa razrađenim mjerama i veličinama (standardi) - Konstruiše krojeve na klasičan način i pomoću računara - Modeluje na različite načine prema građi ljudskog tijela

- stiče pozitivnu

orjentaciju prema zanimanju

- razvija interesovanje za praćenje razvoja tehnike i tehnologije

- Tabelarni prikaz mjera za žensku konfekciju - Tabelarni prikaz mjera za mušku konfekciju

49



Klasična ravna suknja - Objašnjava značaj skiciranja

za konstrukciju i glavne i pomoćne mjere, sistem rada na konstrukciji kroja, način i tehniku modelovanja i način kompletiranja dijelova

- Navodi sastavne konstrukcione dijelove, metode umnožavanja, vrste i način izrade krojnih slika

- Analizira skicu modela - Razlikuje sastavne dijelove - Razlikuje glavne od

pomoćnih mjera - Konstruiše kroj po

određenim mjerama - Razlikuje sastavne dijelove - Primjenjujući različite

načine modelovanja, modeluje sastavne dijelove

- Kompletira osnovni materijal i materijal za postavu

- Razlikuje metode povećavanja i umanjivanja

- Klasično i pomoću računara sprovodi postupak povećavanja i umanjivanja

- Razlikuje krojne slike - Radi krojne slike

Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim preduzećima - Vježba: Konstruiše, modeluje, kompletira, umnožava i radi krojnu sliku klasične ravne suknje u razmjeri 1:1 i umanjeno

Proširena ženska suknja - Objašnjava sistem rada

na konstrukciji, način i tehniku modelovanja i način kompletiranja dijelova

- Navodi metode umnožavanja, način izrade krojnih slika

- Konstruiše kroj po zadatim mjerama

- Primjenjuje različite vrste modela

- Kompletira osnovni materijal i materijal za postavu

- Klasično i pomoću računara sprovodi postupak umnožavanja

- Radi krojne slike

- Vježba: Kontruiše, modeluje, kompletira, umnozava i radi krojnu sliku proširene zenske suknje u razmjeri 1:1 i umanjeno

Ženska bluza - Objašnjava značaj

skiciranja i glavne i -

- Razvija preciznost - Razvija kreativne sposobnosti

50



pomoćne mjere, sastavne djelove bluze, sistem rada na konstrukciji, način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova

- Navodi metode umnožavanja i vrste i način izrade krojnih slika

- Analizira skicu modela - Razlikuje sastavne

dijelove - Razlikuje glavne mjere

od pomoćnih - Razrađuje pomoćne

mjere - Konstruiše kroj bluze

prema određenom modelu i mjerama

- Primjenjuje različite načine modelovanja, modeluje sastavne djelove

- Kompletira dijelove - Razlikuje metode

umnožavanja - Razlikuje krojne slike - Radi krojne slike

- Vježba: Konstruiše, modeluje, kompletira, umnožava i radi krojnu sliku u razmjeri 1:1 i umanjeno - Rad u grupama

Ženska haljina - Objašnjava sistem rada za

konstrukciju, način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova

- Navodi metode umnožavanja, vrste i način izrade krojnih slika


dijelove, razlikuje glavne i pomoćne mjere

- Razrađuje pomoćne mjere

- Razlikuje dijelove haljine

- Konstruiše kroj haljine prema određenom modelu i datim mjerama

- Modeluje sastavne dijelove

- Primjenjuje različite načine modelovanja

- Kompletira dijelove

- Stiče samopouzdanje i sigurnost u radu i svakodnevnom životu


- Tabelarni prikaz mjera za žensku konfekciju Vježba: Konstruiše, modeluje, kompletira, umnožava i radi krojnu sliku u razmjeri 1:1 i umanjeno

51



- Razlikuje metode umnožavanja

- Radi krojne slike

Ženske pantalone - Navodi glavne i pomoćne

mjere, sastavne djelove - Objašnjava sistem rada za




dijelove ženskih pantalona, glavne od pomoćnih mjera

- Razrađuje pomoćne mjere

- Razlikuje dijelove ženskih pantalona

- Konstruiše kroj prema modelu i određenim mjerama



- Kompletira dijelove ženskih pantalona

- Sprovodi metode umnožavanja klasično ili pomoću računara


- Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama (krojnica, modelarnica) i uz razgovore i demonstracije sa stručnim licima upoznati učenike. - Vježba: Konstruiše, modeluje, kompletira, umnožava i radi krojnu sliku u razmjeri 1:1 i umanjeno- rad u grupama

Ženski prsluk - Objašnjava sistem rada za

konstrukciju ženskog prsluka, način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova



dijelove prsluka - Razrađuje pomoćne

mjere - Razlikuje dijelove

ženskog prsluka - Konstruiše kroj ženskog

- izgrađuje osjećaj za lijepo

- Razvija sposobnost preciznog izražavanja

- Tabelarni prikaz mjera za žensku konfekciju

52



prsluka prema modelu i određenim mjerama



- Kompletira dijelove ž. prsluka

- Razlikuje metode umnožavanja prsluka

- Sprovodi metode umnožavanja klasično ili pomoću računara


- Vježba: Konstruiše, modeluje, kompletira, umnožava i radi krojnu sliku u razmjeri 1:1 i umanjeno

Ženski kostim - - Objašnjava sistem rada za




dijelove kostima - Razlikuje glavne i

pomoćne mjere - Razrađuje pomoćne

mjere - Razlikuje dijelove

ženskog kostima - Konstruiše kroj ženskog

kostima prema modelu i određenim mjerama

- Modeluje sastavne dijelove ž.kostima


- Kompletira dijelove - Razlikuje krojne slike - Radi krojne slike

- Razvija pozitivan odnos prema timskom radu i važnosti razmjene ideja i iskustava pri radu - Razvija svijest o potrebi očuvanja dobara

- Vježba: Konstruiše, modeluje, kompletira, umnožava i radi krojnu sliku u razmjeri 1:1 i umanjeno- rad u grupama

53

RAZRED TREĆI



Konstrukcija muške odjeće Muška košulja

- Objašnjava sistem rada za konstrukciju kroja, sastavne konstrukcione djelove, način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova



djelove - Razlikuje glavne i

pomoćne mjera - Konstruiše kroj košulje

prema modelu i određenim mjerama

- Razlikuje sastavne dijelove

- Modeluje sastavne dijelove primjenjujući različite načine modelovanja

- Kompletira dijelove košulje




- Tabelarni prikaz mjera za mušku košulju - Organizovati posjete odgovarajućim konfekcijama - Vježba Konstruiše,modeluje, kompletira,umnožava i radi krojnu sliku u razmjeri 1:1 ili umanjeno 1:4

Muški radni mantil - Objasnjava sistem rada

za konstrukciju kroja

- Navodi sastavne konstrukcione djelove


dijelove - Razlikuje glavne

- stiče pozitivnu orjentaciju

prema zanimanju - razvija interesovanje za

praćenje razvoja tehnike i tehnologije

- Tabelarni prikaz mjera za

54



- Objašnjava način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova

- Navodi metode

umnožavanja, vrste krojnih slika

- - Objašnjava način

izrade krojnih slika

ipomoćne mjera - Konstruiše kroj prema

određenim mjerama


- Primjenjujući različite načine modelovanja, modeluje sastavne dijelove muškog radnog mantila

- Kompletira dijelove - Razlikuje metode

povećavanja i umanjivanja

- Klasično i pomoću računara sprovodi postupak povećavanja i umanjivanja


radnu odjeću - Organizovati posjete odgovarajućim konfekcijama - Vježba Konstruiše,modeluje, kompletira,umnožava i radi krojne slike u razmjeri 1:1 ili umanjeno 1:4

Muško radno odijelo - Objašnjava značaj

skiciranja za konstrukciju

- Navodi glavne i pomoćne mjere, sistem rada za konstrukciju kroja, sastavne konstrukcione djelove muške radne odjeće

- Objašnjava način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova

- Navodi metode


dijelove - Razlikuje glavne i

pomoćne mjera - Konstruiše kroj prema

određenim mjerama - Razlikuje sastavne

dijelove - Modeluje sastavne

dijelove primjenjujući različite načine modelovanja

- Kompletira dijelove


- Razvija sposobnost preciznog izražavanja

- Tabelarni prikaz mjera za radnu odjeću - Organizovati posjete odgovarajućim konfekcijama - Vježba Konstruiše,modeluje, kompletira,umnožava i radi

55



umnožavanja, vrste krojnih slika

- Objašnjava način izrade krojnih slika



krojne slike u razmjeri 1:1 ili umanjeno 1:4

Muške pantalone - Navodi vrste pantalona - Objašnjava značaj


- Navodi glavne i pomoćne mjere, sistem rada za konstrukciju kroja, sastavne konstrukcione djelove

- Objašnjava način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova osnovnog materijala i materijala za džepove

- Navodi metode umnožavanja




ipomoćne mjera - Konstruiše kroj - Razlikuje sastavne

dijelove - Primjenjujući različite


- Kompletira dijelove za osnovni materijal i džepove


- Radi krojne slike

- Tabelarni prikaz mjera za muške pantalone - Organizovati posjete odgovarajućim konfekcijama - Vježba Konstruiše,modeluje, kompletira,umnožava i radi krojne slike u razmjeri 1:1 ili umanjeno 1:4

Muški prsluk Muški prsluk jednoredni - Objašnjava značaj


- Navodi glavne i pomoćne mjere, sistem rada za konstrukciju kroja



ipomoćne mjera - Konstruiše kroj

- Razvija pozitivan odnos prema timskom radu i važnosti razmjene ideja i iskustava pri radu

- Razvija svijest o potrebi očuvanja dobara

- Tabelarni prikaz mjera za muški prsluk

56



- Navodi sastavne konstrukcione djelove

- Objašnjava način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova muškog prsluka- osnovnog materijala i postave




- Primjenjujući različite načine modelovanja, modeluje sastavne dijelove

- Kompletira dijelove muškog prsluka


- Radi krojne slike

- Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama (konfekcijama) - Vježba Konstruiše,modeluje, kompletira,umnožava i radi krojne slike u razmjeri 1:1 ili umanjeno 1:4

Muški kaput - - Objašnjava značaj



- Objašnjava način i tehniku modelovanja

- Objašnjava način kompletiranja dijelova muškog kaputa,osnovnog, uložnogmaterijala i postave





ipomoćne mjera - Konstruiše kroj - Razlikuje sastavne



- Kompletira dijelove muškog kaputa



- Radi krojne slike

- Tabelarni prikaz mjera za muški kaput - Organizovati posjete odgovarajućim konfekcijama - Vježba Konstruiše,modeluje, kompletira,umnožava i radi krojne slike u razmjeri 1:1 ili umanjeno 1:4

Muški sako Muški sako klasični - Objašnjava značaj - Analizira skicu modela

- stiče samopouzdanje pri radu

- uviđa važnost kvalitetnog rada

57





- Objašnjava način i tehniku modelovanja, način kompletiranja dijelova muškog sakoa, osnovnog, uložnog materijala i postave




- Razlikuje glavne ipomoćne mjera

- Konstruiše kroj - Razlikuje sastavne



- Kompletira dijelove muškog kaputa



- Radi krojne slike

- razumije težnju za očuvanjem materijalnih dobara i ekonomičnom radu

- podiže sopstvene estetske kriterijume

- Tabelarni prikaz mjera muški sako - Organizovati posjete odgovarajućim konfekcijama - Vježba Konstruiše,modeluje, kompletira,umnožava i radi krojne slike u razmjeri 1:1 ili umanjeno 1:4

58

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Petrojić, J.: Konstrukcija odjeće, zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2002. god - Knez, B.: Konstrukcijska priprema u odijevnoj industriji, Savez inžinjera i tehničara tekstilaca Hrvatske, Zagreb 1994. - Hrastinski, M.: Konstrukcija odjeće I, udžbenik za sednje tehničke škole, Školska knjiga Zagreb, 2001. - Hrastinski, M.: Konstrukcija odjeće, udžbenik za III razred srednjih tekstilnih škola, Školska knjiga Zagreb, 1997. - Modni časopiši.: “Burda”, “Modni list” 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: - Kompjuter sa programom za konstrukciju odjeće - Projektor - Tabele mjera (standarde) za konfekciju odjeće - Lenjire, krivuljare, krojačke cm. 7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i vježbama (grafički radovi) 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja: - Tekstilne konfekcije - Tehnologije tekstila - Tehnologije kože i krzna 10. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima Znanje

Predmet Znanje

- Izrada odijevnih predmeta - Praktična nastava - Primjena šablona pri izradi odijevnih predmeta

- Proizvodnja odijevnih predmeta - Tehnologija konfekcije - Mašinski ubodi i šavovi, mašine i njihova primjena pri izradi odijevnih predmeta - Izrada plana operacija rada

- Konstrukcija odijevnih predmeta - Estetika odijevanja - Modni crtež - Projektovanje odjeće

59

1. Naziv predmeta 1.2.5. ISPITIVANJE TEKSTILA KOŽE I KRZNA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

VRSTE NASTAVE

RAZRED T V

UKUPNO

I II III IV 66 66 132

UKUPNO 66 66 132 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V - vježbe, odjeljenje se ne dijeli 3. Opšti ciljevi nastave

- Usvajanje osnovnog znanja o ispitivanju materijala tekstila, kože i krzna radi utvrđivanja njihovog kvaliteta,

- Sticanje znanja neophodnih za razumijevanje metoda ispitivanja materijala tekstila, kože i krzna, - Usvajanje znanja ispitivanja materijala tekstila, kože i krzna radi otkrivanja i otklanjanja grešaka u

procesu proizvodnje, - Savladavanje tehnika rukovanja aparatima, uređajima, instrumentima i drugom opremom za ispitivanje

tekstila, kože i krzna, - Razvijanje logičkog mišljenja za rasuđivanje i zaključivanje, - Izgrađivanje pozitivnih osobina ličnosti kao što su: upornost, sistematičnost, urednost, tačnost,

odgovornost, smisao za samostalan rad, komunikativnost, - Razvijanje radnog i tehničkog obrazovanja učenika i radnika, - Usvajanje znanja o zaštiti radne i životne sredine.

60

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED ČETVRTI

Informativni ciljevi i ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja


Osnovi ispitivanja - objašnjava

standardizaciju ispitivanja u industriji tekstila, kože i krzna i pojam mjerenja, uticaj klimatskih uslova na tekstil kožu i krzno, način formiranja uzoraka za ispitivanje tekstila, kože i krzna,

- nabraja vrste uzoraka za ispitivanje tekstila, kože i krzna.

- definiše elemente mjerenja i greške pri mjerenju,

- upoređuje apsolutnu i relativnu vlagu,

- nalizira i upoređuje uzorke za ispitivanje (vlakna, trake, pređe, tkanine, pletenine, kože, krzna,...).

- pri radu poštuje propise standarda u ispitivanju tekstila, kože i krzna,

- Vježbe: - izračunavanje brojčanih

karakteristika uzorka, - određivanje vlažnosti

vazduha uprostoriji, - određivanje kondicionirane

mase različitih materijala tekstila, kože i krzna,

- izbor uzoraka, izračunavanje greške i pouzdanosti uzorka.

Vjerovatnoća - objašnjava pojam

vjerovatnoće u ispitivanju tekstila, kože i krzna.

- definiše elemente vjerovatnoće.

- stiče pozitivnu orjentaciju prema zanimanju - razvija tehničku

kulturu

Statistika u ispitivanju tekstila, kože i krzna - navodi postupak

prikupljanja podataka i prikazivanja rezultata,

- opisuje učestanost vrijednosti obeležja,

- opisuje mjere rasijavanja,

- kazuje primjenu metoda

- definiše postupak prikupljanja podataka,

- analizira pustupak dobijanja rezultata (način obrade),

- definiše elemente učestanosti i rasijanja,

- definiše stistične

- razvija analitičko mšljenje

61



statistike u obradi rezultata ispitivanja.

metode u ispitivanju.

Primjena mikroskopa u ispitivanju tekstila, kože i krzna

- nabraja vrste mikroskopa,

- opisuje postupak rada na mikroskopu i način održavanja mikroskopa.

- analizira pojedinačne djelove mikroskopa,

- razlikuje vrste mikroskopa,

- obrazlaže postupak rada na različitim uzorcima za ispitivanje,

- definiše i razlaže elemente održavanja mikroskopa.

- stiče samopouzdanje u radu

Vježbe: - mikroskopiranje vlakana, - identifikacija vlakana.

Svojstva tekstilnih vlakana i kože - navodi svojstva

tekstilnih vlakana (sorpcija, desorpcija, bubrenje, vlažnost) i kože.

- analizira uticaj vlage na tekstilnom materijalu,

- analizira uticaj vlage na koži.

Vježba - određivanje stepena

bubrenja vlakana, - mercerizovanje pamuka.

Trgovačka masa - objašnjava pojam

trgovačke mase. - definiše elemente trgovačke mase.

Zrelost pamučnih vlakana - - opisuje različite stepene

zrelosti pamuka. - određuje uticaj stepena - zrelosti na kvalitet

pamuka, - skicira izgled pamučnog vlakna.

Vježba - određivanje stepena zrelosti

pamučnih vlakana.

Randman tekstilnih vlakana - - nabraja vrste primjesa u

prirodnim vlaknima.

- - analizira kvalitet pamuka i masne vune u odnosu na vrstu i količinu primjesa.

- razvija svijest o

važnosti kvalitetnog izvršavanja radnih zadataka

- razvija ekološku svijest

Vježbe - - odeđivanje randmana

vlakana

Geometrijska svojstva tekstilnih vlakana

62



- nabraja geometrijska svojstva tekstilnih vlakana (dužina, finoća, kovrdžavost),

- razlikuje geometrijska svojstva različitih vrsta vlakana,

- definiše geometrijska svojstva (dužinu, finoću, kovrdžavost).

Vježbe - određivanje dužine vlakana,

određivanje finoće vlakana, - određivanje kovrdžavosti

vlakana.

Prekidna jačina vlakana - - opisuje normalno

naprezanje i naprezanje na kadanje kod vlakana.

- definiše prekidnu jačinu kidanja,

- analizira jačini na kidanje kod različitih vlakana.

Vježba - određivanje jačine pri

kidanju vlakana.

Izduženje vlakana pri kidanju

- opisuje stanja elasičnosti i plastičnosti kod vlakana pri izduženju do kidanja.

- razlikuje pojam elastičnosti i plastičnosti vlakana,

- definiše elastičnost i plastičnost vlakana.

- razvija odgovornost

i preciznost u radu

Vježba - određivanje izduženja pri

kidanju vlakana

Otpornost vlakana na uvijanje i savijanje - opisuje otpornost

vlakana na uvijanje i savijanje.

- analizira dejstvo sila na uvijanje i savijanje vlakana,

- definiše promjene kod vlakana nakon dejstva sila na savijanje i uvijanje.

Trenje vlakana - opisuje pojam trenja

vlakana, uzroke naelektrisavanja vlakana.

- definiše električna svojstva vlakana pri trenju.

Termička svojstva vlakana - opisuje promjenu

svojstava vlakana pri - definiše elemente zapaljivosti različitih vrsta

- uočava vezu tehnike i prirode

Vježba - određivanje uticaja toplote

63



uticaju temperature. vlakana. na svojstva vlakana. Optička svojstva vlakana - opisuje optička svojstva

vlakana. - analizira fizičke i

hemijske promjene na vlaknima usled djelovanja svjetlosti, zračenja, kiseonika, hemijskih i mehaničkih uticaja,

- određuje stepen refleksije svjetlosti različitih vlakana.

- razvija moć zapažanja

-

Ispitivanje uređene mase vlakana - navodi vrste uređene

mase vlakana, - opisuje vrste grešaka na uređenoj masi vlakana.

- analizira kvalitet uređene mase vlakana (svitka, koprene, trake predpređe).

Vježbe - Određivanje finoće svitka,

koprene, trake, predpređe i pređe,

- određivanje kondicionirane finoće pređe.

Ispitivanje pređe i konca - opisuje vrste pređe

prema osobinama (svojstva vlakana, broj zavoja, smjer zavoja,...).

- analizira svojstva pređe u zavisnosti od vrste vlakana, vrste i namjene pređe.

Podužna masa pređe - opisuje i navodi

otpimalne vrijednisti i uslove koji utiču na svojstva pređe.

- analizira i upoređuje nominalnu i stvarnu podužnu masu.

Upredenost pređe - - opisuje upredenost

pređe, - navodi uticaj

upredenosti na vrstu i

- definiše koeficijent upredenosti,

- razlikuje smjer zavoja.

- preuzima

odgovornost za izvršavanje radnih zadataka po propisanim procedurama

Vježba - odeređivanje pravca i broja

zavoja pređe.

64



kvalitet pređe. Prekidna jačina i izduženje pređe pri kidanju

- nabraja faktore koji utiču na jačinu pređe,

- opisuje promjenu dužine pređe usled dejstva sile istezanja

- definiše apsolutnu jačinu pređe,

- analizira istezanje pređe pod dejstvom sile istezanja i funkciji vremena.

Vježba - određivanje jačine i

izduženja pri kidanju pređe.

Neravnomjernost pređe - opisuje spoljašnju i

unutrašnju neravnomjernost pređe.

- analizira uticaj broja vlakana i njihovu raspoređenost u pređi na neravnomjernos pređe.

Vježbe - određivanje ravnomjernosti

traka pređpređe i pređe, - određivanje broja vlakana u

poprečnom presjeku pređe. Otpornost pređe na trenje - navodi uzroke oštećenja

pređe pri trenju, - uočava uticaj

skrobljenja, bojenja i mehaničkih uticaja radnih organa pri tkanju na otpornost pređe na trenje

Vježba - određivanje otpornosti pređe

i konca na trenje

Maljavost pređe - opisuje pojam maljavosti

pređe. - analizira faktore koji

utiču na maljavost pređe.

- Naprezanje pređe pri premotavanju

- navodi faze rada na kojima je pređa izložena naprezanju, savijanju i trenju.

- analizira rad torziometra.

- razvija analitičko mišljenje

- razvija svijest o važnosti kvalitetnog izvršavanja radnih zadataka

- razvija tehničku pismenost

- Vježba - određivanje jačine u kanuri.

Gustina namotaja pređe - objašnjava pojam - analizira rad

Vježba

65



gustine namotaja pređe, - nabraja elemente

zavisnosti gustine namotaja pređe.

dinamometra - određivanje kvaliteta šivaćeg konca.

Ispitivanje finalnih proizvoda

- nabraja potrebna ispitivanja ravnih površina (tkanina, pletenina, netkanih materijala, kože i krzna), konstrukcijske karakteristike tekstilnih površina, kože i krzna

- upoređuje vrste ravnih površina (tkanina, pletenina, netkanih materijala, kože i krzna)

- uočava način povezivanja niti i vlakana, strukturu kalogenskih vlakana u koži

- definiše i analizira konstrukcijske karakteristike tekstilnih površina, kože i krzna

Vježbe - određivanje dimenzija, - određivanje mase proizvoda,

jedinice površine i dužine (dužnog i kvadratnog metra.

Prekidna jačina tkanine i kože

- nabraja elemente koji utiču na jačinu tkanine i kože.

- pronalazi primjere primjene dinamometra

stiče sigurnost zbog novih saznanja i razumijevanja procesa i pojava u svom okruženju

Vježbe - određivanje jačine tkanine u

pravcu osnove i potke, - određivanje jačine kože.

Organoleptičko ispitivanje kože i krzna - upoznaje

organoleptička ispitivanja kože i krzna.

- razlikuje materijale po boji, izgledu, kvalitetu.

Otpornost na habanje - - nabraja načine

utvrđivanja stepena promjene habanja na materijalu.

- definiše i analizira stepen promjene na materilalu usled habanja.

Vježba - određivanje otpornosti na

trenje.

Piling efekat

66



- opisuje piling efekat. - analizira uzroke nastajanja pilinga.

Vježba - određivanje uticaja strukture

na fizička svojstva i estetski izgled proizvoda.

Otpornost na gužvanje - nabraja tekstilne

materijale i raspoređuje ih prema stepenu otpornosti na gužvanje, vrste kože i krzna i raspoređuje ih prema stepenu otpornosti na gužvanje.

- analizira faktore koji utiču na gužvanje tekstila i kože i krzna

Vježba - određivanje ugla gužvanja.

Poroznost tkanine i kože - opisuje poroznost

tkanine i kože. - analizira elemente koji

utiču na poroznost tkanine i kože,

- Uviđa ljepotu svog

zanimanja

Vježba - određivanje propustljivosti

vode i vazduha tkanine i kože.

Stabilonst oblika i dimenzija tekstila kože i krzna - nabraja postupke

određivanja stabilnosti oblika i dimenzija proizvoda tekstila kože i krzna.

- analizira promjene dimenzija tekstilnih proizvoda,

- analizira promjene dimenzija kože i krzna

Vježbe - određivanje stabolnosti

dimenzija proizvoda tekstila kože i krzna,

- određivanje strukture ispunjenosti tkanine pletenine i kože

Propustljivost tkanina , pletenina i kože - nabraja osobine

tekstilnih materijala koje utiču na termofiziološku udobnost.

- definiše vodoodbojnost. - preuzima odgovornost za brigu o sopstvenom zdravlju i zdravlju svojih saradnika

Vježbe - određivanje propustljivosti

vazduha, - određivanje propustljivosti

vode.

Postojanost obojenja - nabraja vrste ispitivanja - analizira ,,sivu skalu“ Vježba

67



za postojanost obojenja tekstila, kože i krzna.

postojanosti obojenja, - definiše faktore koji

utiču na postojanost obojenja.

- određivanje postojanosti obojenja tekstila, kože ikrzna za mehanička i hemijska dejstva.

Primjena hemijskih metoda u ispitivanju tekstila kože i krzna

- navodi vrste hemijskih analiza,

- nabraja analize za kvalitativno određivanje.

- obrazlaže metode: gorenja, suve destilacije rastvorljivosti u rastvaračima

Vježba - karakteristična ispitivanja

proizvoda tekstila kože i krzna

Kvantitativna gravimetrijska analiza - navodi kvantitativne

gravimetrijske analize. - definiše taloženje

cijeđenje, ispiranje, sušenje i mjerenje, i analizira višekomponentne mješavine

Vježba - određivanje komponenata u

mješavini.

Kvantitativna volumetrijska analiza

- opisuje kvantitativno volumetrisku analizu.

- analizira tačnost mjerenja boja i pravilne upotrebe laboratorijskog pribora

Analiza pomoćnih sredstava - nabraja pomoćna

sredstva (ulja, masti, kiseline, baze, soli,...).

- razlikuje područje primjene pojedinih vrsta pomoćnih sredstava i metode analiza pomoćnih sredstava.

Biološko ispitivanje - opisuje značaj biološkog

ispitivanja, - navodi metode biološkog

ispitivanja.

- obrazlaže metode biološkog ispitivanja.

- Stiče osjećaj odgovornosti prema očuvanju dobara

-

68

5. Okvirni spisak udžbenika, literature i drugih izvora Simonović Vidosav : Ispitivanje tekstila, Naučna knjiga, Beograd Mr Jovanovski Dobre : Tehnologija kože i krzna , Centar za izdavačku djelatnost više tehničko- tehnološke škole,Vranje Obradović Vera : Kožarski materijali , Zavod za udžbenike Beograd

Miletić Vladimir: Ispitivanje tekstila, Zavod za udžbenike Beograd, 1996.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: Grafoskop ili dijaprojektor, zbirke proizvoda tekstila, kože i krzna Vježbe se izvode u laboratoriji koja treba da je opremljena aparatima, uređajima, instrumentima i opremom za mehanička i hemijska ispitivanja

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja Znanje se provjerava i ocjenjuje u svakom klasifikacionom periodu usmeno i vježbama

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju škol. godine. Kao uslov za dobijanje pozitivne ocjene učenik je obavezan da od 26 vježbi uradi najmanje 18.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visoka stručna sprema iz područja: Tehnologije tekstila Tehnologije kože i krzna

10. Povezanost sa drugim predmetima


Predmet Znanja i vještine: Metode ispitivanja tekstila, kože i krzna

Praktična nastava

Pravilno korišćenje materijala i proizvoda tekstila, kože i krzna.

Metode ispitivanj tekstila, kože i krzna

Osnove mašinstva Primjena aparata, uređaja i pribora u ispitivanju tekstila, kože i krzna

Metode ispitivanja tekstila kože i krzna

Tehnologija konfekcije Primjena rezultata ispitivanja tekstila, kože i krzna u tehološkom procesu konfekcioniranja proizvoda tekstila, kože i krzna

Agensi, preparati, hemikalije Hemija Primjena agenasa, preparata i hemikalija u ispitivanju tekstila

69

1. Naziv predmeta

1.2.6. ESTETIKA ODIJEVANJA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I II III 52 20 72 IV 26 40 66

UKUPNO 78 60 138

T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe , vježbe se izvode u učionici

3. Opšti ciljevi nastave o Usvajanje znanja o obliku ljudskog tijela o Usvajanje znanja definisanja srazmjernosti oblika odijevnih predmeta o Razvijanje osjećaja za estetiku, oblikovanje i harmoniju boje i prostora u odijevanju o Poznavanje razvoja odjeće kroz istoriju o Usvajanje osjećaja uticaja umjetnosti na oblačenje kroz istoriju i na trenutnu modu o Izrađivanje kolekcije od ideje do potrošača o Razvijanje smisla za stvaranje novih ideja oblika, kombinacija o Usvajanje znanja o prezentiranju modnih skica o Kreativno rješavanje modnih skica o Razvijanje osjećaja za tačnost, pravovremenost, osjećajnost o Razvijanje sposobnosti kombinovanja, predviđanja, odlučivanja.

70

4. Sadržaji i standardi znanja

RAZRED TREČI



Uvodni dio - opisuje pojam estetike u

odijevanju, - definiše estetiku kao

metodičku, filozofsku i naučnu refleksiju o lijepom,

Odjeća i moda - opisuje elemente od

uticaja mode ne odijevenje (čovjek, boja, javnost, moda, kič,...),

- razlikuje elemente na području moda i oblačenje,

- razlikuje funkcije odijevnih predmeta,

- definiše vizuelno ocjenjivanje odijevanja,

Pregled likovnog gradiva (časopiši, knjige, video kasete, diapozitivi, revije, ...),

Rasprava o oblicima i načinima odijevanja.

Likovni elementi Opisuje: - pojam boje, - osnovna saznanja o boji, - krug, trougao i slaganje

boja, - ulogu boje u odijevanju, - nabraja elemente

kompozicije tekstilnih proizvoda,

- opisuje liniju i površinu kao izražajni likovni element,

- opisuje volumen , teksturu i trasparentnost kao izražajni likovni element.

- analizira boju kao faktor estetskog i psihološkog djelovanja,

- analizira spektar boja, - kombinuje boje po

harmoničnim i kontrasnim odnosima,

- definiše boju kao uticaj na modu,

- razlikuje vrste boja i zna ih primijeniti.

- definiše pojedinačno

elementekompozicije tekstilnih proizvoda,

- razlikuje pojmove linije i površine,



Vježbe - crta paletu harmoničnih

boja, - crta valerijsku skalu

jedne boje.

71



- razlikuje volumen, strukturu i transparentnost.

Strukturni elementi Navodi: - ulogu strukturnih

elemenata u oblikovanju tekstila, primjenu strukturnih elemenata u oblikovanju tekstila,

- vrste mješavina, - karakteristike

mješavine: kaša, melanž, marengo, vigure,

- vrste končanih i efektnih pređa,

- opisuje: načine preplitanja potke i osnove, osnovne prepletaje tkanina, način stvaranja pletenina, osnovne prepletaje pletenina, karakteristike žakard tkanina i pletenina, štampane i vezene motive na tkaninama i pleteninama.

- nabraja različite efekte stvorene apretiranjem tekstilnih proizvoda.

- upoređuje karakteristike mješavine: kaše, melanža, marenga, vigurea,...

- upoređuje osobine i određuje upotrebu efektnih pređa (nopaste, čvoraste, muline, teksturirane, lame, banširane,...),

- analizira i razumije povezivanje i preplitanje potke i osnove, promjenu obojenja pri različitom preplitanju potke i osnove, povezivanje zamki pri formiranju pletenine,

- razlikuje osnovne prepletaje pletenine prema naćinu formiranja zamki,

- uočava: estetske efekte žakard tkanina i pletenina, efekte stvorene štampanjem i vezenjem na tkaninama i pleteninama, različite efekte dobijene apretiranjem, efekte glat, melton, štrih i druge,

- stiče osjećaj za lijepo

- uviđa ljepotu svog zanimanja

Vježbe - likovni prikaz i

uzorkovanje pređe, - izrada nijansi boje u

pređi, - promjenljivost boje s

promjenom smjera i broja zavoja pređe,

- crta prepletaje platno, keper, atlas, rips, panama, izvedene prepletaje,...

- jednobojne i vešebojne tkanine.

Vježbe - crta D- L, L- L, D- D,

poluzahvatnu, zahvatnu, triko i atlas pleteninu,

- daje likovni prikaz uzorkovanja pletenine,

- prikazuje jednobojne, višebojne, reljefne i štampane pletenine,

- mogući motivi u strukturi i boji pri apretiranju.

72



Modni crtež - opisuje pozitivne likovne

deformacije kod modnog skiciranja,

- opisuje stvaranje tehničke skice kod modnog skiciranja,

- uočava odnos odijevnih predmeta i vrsta materijala,

- crta zamišljene ideje modnih skica,

Vježbe • skiciranje proizvoljne modne skice (skica, krtež, kroki,...), • crta tehničke modne skice

Istorija kostima - Upoznaje se sa stilskim

pravcima kroz istoriju odijvenja (Egipat, Persija, Grčka, Rim), karakterističnim odijevnim predmetima (vrste tkanina iz doba praistorije), srednjovjekovnim kostimima: predromantički period, romantički period, gotički period,

- navodi karakteristike u odjeći i namještaju renesanse i baroka i odijevanja IXX vijeku

- nabraja karakteristike moderne umjetnosti (XX v.) koju prati funkcionalnost,

- nabraja elemente narodnog stvaralaštva u odijevanju s osvrtom na Crnu Goru

- pronalazi sličnosti i razlike između Antičkih kostoma, Egipta, Grčke i Rima, srednjeg vijeka

- pronalazi sličnosti i razlike odijevanja iz perioda renesanse i baroka,

- upoređuje vampir i bidermajer stil,

- Uočava detalje i ukrase narodnih nošnji

- razvija analitičnost i preciznost - stiče samopouzdanje i sugurnost u struci i svakodnevnom životu

Vježbe • skiciranje odijevnih predmeta kroz istoriju odijevanja - Posjeta muzejima

73

RAZRED ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođena


Projektovanje – oblikovanje odjeće

Ženska odjeća - navodi elemente odjeće

liniju, fazone, epolete, poklopce, ušitke prema vrsti odjeće i materijalu,

- umije odrediti odjeću prema vremenu (godišnja doba),

- zna pravovremeno uključiti dekorativne elemente na odjeći,

- definiše i analizira uticaj vodoravnih, vertikalnih linija i asimetrije na odjeći,

- prepoznaje vrste ženske odjeće prema namjeni, materijalu, modelu,...

Vježbe • kreacija ženskih odijevnih predmeta (svi pogledi), • kreacija odijevnih predmeta sa različitim oblicima elemenata (fazoni, epolete, poklopci, džepovi,...), • kreacija odjeće sa vodoravnim i vertikalnim linijama, • kreacija večernje odjeće s naglaskom na draperiji i asimetriji, • kreacija odjeće u tehničkom crtežu.

Muška odjeća

- razvoj odgovornost prema očuvanju dobara

74

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođena


- obrazlaže uticaj umjetnosti na razvoj odjeće,

- umije odrediti odjeću prema vremenu,

- zna uključiti dekorativne elemente na odjeći,

- uočava uticaj vodoravnih i vertikalnih linija i asimetrije na odjeći

- oblikuje kolekcije muške odjeće.

- razvija osjećaj za lijepo

Vježbe • kreacija različitih odijevnih predmeta muške odjeće (svi pogledi), • kreacija odijevnih predmeta sa različitim elementima, • opremanje skica sa opisom materijala i ostalim podacima, • kreacija kolekcije

- navodi vrste pojedine odjeće i elemente na odjeći (linije, epolete, poklopci, džepovi, šavovi,...),

Dječija odjeća - Opisuje razvoj dječije

odjeće kroz istoruju i uticaj umjetnosti na razvoj odjeće,

- navodi karakteristike dječije odjeće: dječija odjeća 110, dječiji kaput 110, dječije pantalone 110,...

- opisuje srazmjeru dječijeg tijela i odjeće prema starosti djeteta.

- razumije srazmjeru dječijeg tijela i odjeće gledajući na starost,

- posjeduje spretnost skiciranja dječije odjeće,

- posjeduje spsretnost i upotrebu znanja pri konstrukciji krojeva, modeliranju i praktičnom radu,

- navikava se na precizanost u radu

Vježbe • kreacija dječije odjeće, • tehnički crtež dječijeg kombinezona.

75

5. Okvirni spisak udžbenika, literature i drugih izvora - Stručni časopiši :TEKSTILNA INDUSTRIJA TEKSTIL, - DITT – Maribor : TEKSTILNI PRIRUČNIK, - Jevtić Gordana : BOJENJE I ŠTAMPANJE TEKSTILA , Leskovac, - Spaso Čanković: GOVOR ODJEĆE - Dr Milenko Misailović: DRAMATURGIJA KOSTIMOGRAFIJE 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: grafoskop, dijaprojektor, A/V sredstva, zbirke proizvoda tekstila, kože i krzna, potrebne šeme - Nastava se izvodi u specijalizovanoj učionici opremljenoj sa grafoskopom, dijaprojektor, A/V sredstvima, zbirkama proizvoda tekstila, kože i krzna, potrebnim i šemama 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i vježbama 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz oblasti: - Tekstilne konfekcije - Dizajn tekstila - Svi profili fakulteta likovne umjetnosti - Svi profili fakulteta primijenjene umjetnosti 10. Povezanost sa drugim predmetima

Povezanost sa perdmetom Znanja

Predmet Znanja i vještine: - projektovanje (oblikovanje) muških ženskih i djičjih odijevnih predmeta od tekstila, kože i krzna

Praktična nastava

- crtanje projekcija (u svim oblicima) odijevnih predmeta od tekstila, kože i krzna

- Moda i oblačenje, - Likovni elementi - Strukturni elementi, modni crtež, projektovanje odijevnih predmeta

Konstrukcija i modelovanje - Primjena mode, likovnih i strukturnih elemenata modnog crteža, projektovanja pri konstrukciji i modelovanju odijevnih predmeta

76

1. Naziv predmeta 1.2.7. OSNOVI TEHNOLOGIJE TEKSTILA, KOŽE I KRZNA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

VRSTE NASTAVE UKUPNO

RAZRED T V

I II 108 108 III IV

UKUPNO 108 108 T - Teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opšti ciljevi nastave

- Upoznavanje podjele i značaja tehnologije tekstila, kože i krzna, - Upoznavanje klasične i savremene tehnologije tekstila, kože i krzna, - Upoznavanje prednosti savremene tehnologije za proizvodnju tekstila, kože i krzna, - Upoznavanje postupaka izrade tekstila, kože i krzna od sirovine do gotovog proizvoda, - Upoznavanje upotrebe proizvoda tekstila, kože i krzna, - Izgrađivanje osjećaja za prepoznavanje različitih proizvoda tekstila, kože i krzna, - Navikavanje se na samostalan, tačan i precizan rad, - Izgrađivanje osjećaja za kvalitet tekstila, kože i krzna, - Čuvanje i unapređivanje radne i životne sredine.

77

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED DRUGI



Uvodni dio

- upoznaje se sa osnovama proizvodnje tekstila, kože i krzna, histologiju sirove kože, uslove rada u industriji tekstila, kože i krzna, standarde proizvodnje tekstila, kože i krzna

- nabraja proizvode tekstila, kože i krzna i nihove karakteristike,

- definiše ulogu standarda u proizvodnji tekstila, kože i krzna

- razlikuje proizvode

tekstila, kože i krzna (pređu, tkaninu, pleteninu, netkani tekstil, vrste sirove i gotove kože, vrste krzna,...),

- razvija tehničku kulturu

Vježbe: - raspoznavanje vrsta proizvoda tekstila, kože i krzna iz datih uzoraka.

Tehnološki procesi proizvodnje - nabraja sisteme (procese)

predenja po vrstama vlakana: predenje vune, predenje pamuka, predenje tvrdih vlakana, predenje mješavina i faze prerade kože i krzna.

- razlikuje sisteme predenja prema vrsti vlakana,

- definiše tehnološke faze rada prema vrsti sirovine,

- izrađuje šeme predenja prema vrsti vlakana,

- razlikuje postupke prerde kože i krzna po vrstama kože i krzna.

Vježba - izrada šema tehnološkog procesa proizvodnje za tačno određenu vrstu prediva, kože i krzna.

Priprema sirovina - navodi i opisuje pripremu

sirovina za pamuk, vunu i tvrda vlakna, pripremu sirove kože i krzna.

- razlikuje tekstilne sirovine i određuje njihove mogućnosti prerade prema osobinama,

- definiše postupak pripreme

- razvija osjećaj odgovornosti prema radu - razvija pozitivan odnos prema ekologiji.

Vježbe - izrada melanža od različitih vlakana.

78



prema vrsti sirovine, - razlikuje pripremu sirove

kože i krzna zavisno od postupka pripreme,

- definiše postupak pripreme zavisno od vrste kože i krzna.

Posjeta proizvodnom pogonu.

Priprema češljane trake - navodi i opisuje faze rada

pripreme češljane trake,

- razlikuje i određuje faze rada za određenu vrstu pređe prema šemi predenja,


Prerada sirove kože i krzna - upoznaje postupak i faze

prerade sirove kože i krzna,

- razlikuje i određuje faze rada za određenu vrstu kože i krzna,

Posjeta proizvodnom pogonu

Piklovanje kože i krzna - opisuje pojam piklovanja

kože i krzna,

- analizira uslove piklovanja i uticaj na dalji proces prerade, obrazlaže greške pri pilovanju.


Štavljenje kože - opisuje pojam štavljenja,

navodi štavna sredstva i postupke štavljenja.

- razlikuje štavna sredstva, - obrazlaže postupak

štavljenja prema vrsti kože.

Posjteta proizvodnom pogonu.

Priprema predpređe - navodi i opisuje faze rada

pripreme predpređe, - razlikuje i određuje faze

rada za određenu vrstu pređe prema šemi predenja

- uviđa važnost kvalitetnog rada

- preuzima odgovornost za izvršavanje radnih zadataka po propisanim procedurama


Formiranje pređe - navodi sisteme formiranja

pređe, - opisuje postupak

formiranja pređe zavisno

- razlikuje sisteme formiranja pređe i postupke formiranja pređe prema vrsti predilice.


79



od vrste pređe, - navodi vrste predilica

prema vrsti pređe i postupku formiranja pređe.

Prerada pređe - navodi i opisuje faze

prerade pređe. - određuje i upoređuje faze

rada za različite vrste prediva: osnovu, potku, trikotažu, konce, užad,...

Vježba - određivanje razlike uzoraka pređe (jednožične, višežične, efektne,...) i upotrebnih vrijednosti datih pređa. Posjeta proizvodnom pogonu.

Tkanine - navodi i opisuje postupak

pripreme osnove i potke za tkanje,

- opisuje formiranje tkanine na razboju.

- ocjenjuje kvalitet prediva za potku i osnovu,

- razlikuje vrste razboja, - definiše elemente tkanja, - analizira sinhronizaciju

rada na razboju.


Prepletaji tkanina - obrazlaže pojam pletenine, - nabraja vrste pletenina i

vrste pletećih mašina.

- upoređuje karakteristike

pletenina sa stanovišta namjene

Vježba - prepoznavanje pletenina iz uzoraka. Posjeta proizvodnom pogonu.

Netkani tekstil - opisuje pojam netkani

tekstil, - navodi postupke izrade

netkanog tekstila i primjere upotrebe netkanog tekstila.

- razlikuje netkani tekstil od tkanine i pletenine,

- određuje upotrebu netkanog tekstila na osnovu karakteristika.

- stiče sigurnost zbog novih saznanja i razumijevanja procesa i pojava u svom radnom okruženju - navikava se na poštovanje

standarde zaštite na radu - razvija analitičko mišljenje

Vježba - razlikovanje uzoraka po vrsti tehnologije izrade i namjeni. Posjeta proizvodnom pogonu.

Oplemenjivanje tekstila - objašnjava pojam i ulogu

oplemenjivanja (apletiranja) tekstila,

- razlikuje tehnološki postupak oplemenjivanja zavisno od vrste materijala,

Vježba - ocjenjuje organoleptički kvalitet uzoraka gotovih

80



- navodi faze oplemenjivanja: pripremni radovi, bojenje (bojenje i štampanje), dorada (mokra i suva).

- definiše faze oplemenjivanja prema sirovinskom sastavu i namjeni proizvoda,

- pronalazi sličnosti i razlike između bojenja i štampanja.

proizvoda.

Mokra dorada kože i krzna - opisuje pojam mokre

dorade, - navodi faze dorade prema

postupku štavljenja i namjeni kože.

- razlikuje faze mokre

dorade prema postupku štavljenja i namjeni gotove kože.


Suva dorada kože - opisuje pojam suve dorade, - navodi faze dorade i

njihove karakteristike.

- razlikuje faze dorade

prema vrsti gotove kože.


Dovršavanje krzna - opisuje pojam dovršavanja

krzna, - navodi faze dovršavanja

prema vrsti i namjeni krzna Mašine i uređaji za proizvodnju tekstila, kože i krzna

- razlikuje faze dovršavanja

prema namjeni krzna.

- razvija pozitivan odnos prema ekologiji i zaštite na radu. - uviđa važnost poštovanja principa ekonomičnosti

- stiče preciznosti u radu


- Upoznavanje sa vrstama, namjenom, osnovnim karakteristikama mašina, aparata i uređaja za:

1. Proizvodnju tekstila - Prediva (pripreme sirovina,

priprema koprene, pripreme trake, priprema prediva, pripreme predprediva, ispredanje

- Razlikuje mašine, aparate i

uređaje za proizvodnju tekstila, kože i krzna prema vrstam, namjeni i karakteristikama

- Definiše i razlikuje greške pri radu mašina, aparata i uređaja

- Definiše parametre za

- stiče osjećaj odgovornosti i

pravilan odnos prema mašinama

Katalozi proizvođača mašina Posjeta proizvodnom pogonu Uzorci karakterističnih dijelova mašinaSkice i šeme mašina

81



prediva, preradu prediva, netkanih tekstilnih materijala)

- Sirovih tkanina (pripreme potke, pripreme osnove, tkanje)

- Sirovih pletenina - Oplemenjivanje tekstila

(priprema za bojanje i oplemenjivanje, bojenje tekstila, mehaničko oplemenjivanje tekstila, hemijsko oplemenjivanje tekstila, završnu obradu)

2. Proizvodnju kože i krzna - Mehaničku preradu kože i

krzna - Hemijsku preradu kože i

krzna, - Nabraja glavne sklopove

mašina, aparata i uređaja, - Opisuje greške pri radu,


- Navodi parametre za rad mašina


radu i način upotrebe.

ispravan rad mašina - Definiše opasnosti na radu i

sredstva zaštite -

- razvija pozitivnu

orjentaciju prema zanimanju

- razvija pozitivan odnos prema ekologiji.

82

5. Okvirni spisak udžbenika, literature i drugih izvora - Grupa autora : TENOLOGIJA TEKSTILA , Zavod za udžbenike Beograd, - Mlađenović Branislav : TEHNOLOGIJA KOŽE I KRZNA , Naučna knjiga Beograd - Đokić Dimitrije : HEMIJSKA DORADA TEKSTILNOG MATERIJALA , Naučna knjiga Beograd, - DITT Maribor : TEKSTILNI PRIRUČNIK, - Kos Filip, Blagojević Jovan : TEHNOLOGIJA PREDENJA , DITT Leskovac. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: - Grafoskop, dijaprojektor, A/V sredstvo, zbirke proizvoda tekstila kože i krzna, potrebne skice i šeme 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje, usmeno 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja: - Tehnologije tekstila - Tehnologije kože i krzna 10. Povezanost sa drugim predmetima

Povezanost sa predmetom Znanje

Predmet Znanja i vještine TEHNOLOŠKI PROCES IZRADE: - Tekstilni proizvodi za lake odijevne predmete, - Tekstilni proizvodi za muška odijela i ženske kostime, - Tekstilni proizvodi za zimske kapurte, - Tekstilni proizvodi za domaćinstvo, - Tekstilni proizvodi za rublje, - Koža za galanteriju, - Koža za odijevne predmete, - Koža za sportsku odjeću, - Koža za obuću i ostale namjene, - Netkani tekstilni materijali.

- Praktična nastava - Konstrukcija i modelovanje - Tehnologija konfekcije - Estetika odijevanja

- Izrada jednistavnih tekstilnih proizvoda, - Krojenje i šivenje raznih konfekcioniranih proizvoda, - Konstrukcija odijevnih predmeta (muških, ženskih i dečjih), - Izbor tkanina, pletenina, kože, krzna u odnosu na sirovinski sastav i namjenu za konfekcioniranje, - Izbor vrste konca za šivenje, - Izbor postave i pomoćnog materijala prema vrsti i namjeni.

83

1. Naziv predmeta 1.2.8. EKONOMIKA I ORGANIZACIJA PREDUZECA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

VRSTE NASTAVE UKUPNO

RAZRED T V

I II III 47 25 72 IV 44 22 66

UKUPNO 91 47 138 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe. 3. Opšti ciljevi nastave

- Upoznavanje elementa proizvodnje i njihovu međusobnu zavisnost, - Usvajanje znanja iz oblasti privrednih događanja i ekonomskih zakonitosti na tržištu i državi i njihov

uticaj na poslovanje preduzeća, - Upoznavanje zakonskih propisa iz oblasti radnih odnosa, - Ovladavanje osnovnim znanjima iz oblasti trgovine tekstilnim proizvodima, - Sticanje znanja o preduztništvu - Upoznavanje organizacije vođenja i nadzora djelova proizvodnje ili grupe poslova, - Sticanje znanja o upotrebi računarskih programa, koji omogućavaju planiranje proizvodnje i praćenja

poslovanja, - Upoznavanje sa značenjem ovladavanja kvalitetom, estetikom proizvoda, čuvanja i zaštite okoline, - Shvatanje da radnu aktivnost obavlja na načelima zakonskih odredbi, - Shvatanje da treba dostići nivo znanja koje omogućava samostalni rad i nastavak stručnog usavršavanja.

84

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED TREĆI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja u

nastavi Učenik Učenik

Uvod u ekonomiku i organizaciju

- upoznaje osnovne pojmove i zadatke ekonomike i organizacije

- razumije ekonomiku i organizaciju preduzeća kao naučnu disciplinu

- analizira povezanost između ekonomike i organizacije.

Nosioci privređivanja - upoznaje privredno društvo

(pojam, vrste, način osnivanja) sa posebnim akcentom na privatno preduzetnistvo, glavne djelatnosti i funkcije preduzeća i njihov uticaj na tržište,

- poznaje i razumije:različite uredbe preduzeća koje utiču na stepen rizika pri poslovanju, pojam amortizacije, značaj obrta kapitala i konkurencije i tržišta, ulogu zakonskih propisa i značaj njihovog poštovanja.

- analizira pojedine vrste

privrednih društava, oblike poslovnog organizovanja, sagledava razlike među njima sa stanovišta aktuelne društvene problematike.

- uočava značaj uloge radne snage u preduzeću,

- razlikuje osnovna, obrtna i ostala sredstva preduzeća i uočava njihov značaj,

- analizira faktore koji utiču na poslovne rezultate

- radi knjigovostvenu evidenciju poslovanja.

- obračunava troškova poslovanja

- Razvija svijest o značaju

ekonomike i organizacije

85



Radni odnosi: (odnos radnika i preduzeća) - upoznaje osnovne pojmove iz

radnog zakonodavstva, - objašnjava postupak

zasnivanja radnog odnosa, dužnosti, prava i obaveze po osnovu rada, način formiranja i isplate zarade i način stimulisanja radnika

- poznaje prava iz oblasti socijalne i zdravstvene zaštite.

- - analizira izvršenje

obaveza iz ugovora o radu.

- uočava odnos zarade i rezultata rada

Primjer ugovora o radu

Uspješnost poslovanja - razumije pojamove utrošaka i troškova u proizvodnji, osnovnih i pomoćnih materija, la, pojam procenta iskorišćenja materijala i otpatka, pojam cijena materijala na tržišta, značaj biranja najpovoljnijeg dobavljača

- formira i popunjava obrazce.

- izračunava procenat iskorišćenja materijala i otpadka.

- izračunava utrošak osnovnih materijala kod jednostavnijih proizvoda. - izračunava utrošaka pomoćnih materijala kod jednoplan amortizacije. - izračunava utrošak amortizacije. - izračunava utrošak rada i izrađuje kalkulaciju za jednostavniji proizvod. - izrađuje troškove plata, režijskih troškova- rad uz pomoć računara.

- Shvata važnost dobrih odnosa u radu. - Razvija osjećaj za poštovanje principa koji vode uspješnom poslovanju.

Tržište i marketing - definiše i objašnjava pojmove ponuda, potražnja, konkurencija, tender, licitacija, tržište,

- analizira uticaj ponude, potražnje konkurencije, nakretanja na tržištu

- uviđa ulogu pravilne komunikacije u radu

86



kupoprodajni ugovor. - razumije pravila koja su značajna za tržišnu ravnoteže- objašnjava pojamove najpovoljnijeg ponuđača, propaganda, reklama, izložba, sajam, prezentacija, pojam marketinga i njegov značaj za tržište

- uočava značaj tržišnih veza i tržišne ravnoteže

- bira najpovoljnijeg ponuđača za zadate uslove

- uočava ulogu marketinga u tržišnoj konkurenciji

- analizira uticaj propagande reklame, izložbe, sajma na

ponudu i potražnju

- razvija komunikativnost i poslovnost

Ekonomski principi poslovanja - razumije principe ekonomičnosti, produktivnosti i rentabilnosti i njihov uticaj na poslovanje preduzeća.

- izračunava ekonomičnost. - izračunava produktivnost. - izračunava rentabilnost.

Načini plaćanja - objašnjava načine plaćanja (gotovinsko, polugotovinsko, bezgotovinsko) - upoznaje se sa žiro i tekućim računom, ko ih otvara i gdje, zašto se upotrebljavaju i u čemu se razlikuju

- analizira prednosti i nedostatke pojedinih načina plaćanja. - opredjeljuje se za najpovoljniji način plaćanja u datim uslovima. - izračuna kamatu na štedni ulog i kreditnu ratu na jednostavan način. - ispunjava dokumentaciju iz oblasti platnog prometa.

- razvija samostalnost - razvija sposobnost domaćinskog poslovanja

Činioci proizvodnje - razumije značaj činilaca proizvodnje, sredstava za rad i njihove oblike, pojam pojam trošenja sredstava za rad u procesu proizvodnje, značaj radne snage u proizvodnom procesu,mjesto i

- analizira uticaj trošenja sredstava za rad u procesu

- razvija osjećaj za oprimalno i racionalno trošenje sredstava za rad u proizvodnom procesu.

87



ulogu radnog vremena. - poznaje osnovne i prateće oblike predmeta rada i mogućnost njihove dalje prerade,

proizvodnje na poslovanje. - analizira uticaj pravilnog korišćenja radnog vremena na poslovanje

Osnovi knjigovodstva - razumije osnovne pojmove: inventura, poslovne knjige, dobit, poslovni uspjeh preduzeća i druge.

- vodi osnovnu knjigovodstvenu dokumentaciju. - vodi jednostavno knjigovodstvo. - razlikuje jednostavno i dvojno knjigovodstvo. - određuje okvirno poslovni uspjeh preduzeća i analizira faktore koji utiču na njega.

- razvija pravilan odnos prema savjesnom radu.

Osnovi nauke o radu Poznaje i razumije: - osnove iz psihologije rada (motivacija, stav, frustracije), - osnove iz fiziologije rada (razmjena materije, energije i funkcija pojedinih organa), - osnove iz prilagođavanje čovjeka radu i obrnuto, - profesionalnu orjentaciju i selekciju, - značaj proučavanja i mjerenja rada.

- određuje normalno vrijeme izrade. - vrši snimanje vremena različitim metodama.

- razvija odgovornost prema ekonomičnom korišćenju radnog vremena.

Radno mjesto - poznaje i razumije osnovne principe organizacije radnih mjesta, osnovne principe pokreta (makropokreti,

- razvija svijest o važnosti timskog rada

88



mikropokreti). Racionalizacija rada - Razumije principe racionalizacije radne snage, alata, naprava, i unutrašnjeg transporta, racionalizacije radnog mjesta, sirovina, materijala, mašina, sredine, uslova rada. - objašnjava racionalizaciju rada po metodi šest stepeni.

- analiza iskorišćenja kapaciteta mašina. - sprovodi proračune iz radnog vremena, norme po komadu, vremena za radni nalog, koeficijenata za dodatno vrijeme.

Kvalitet proizvoda - razumije pojam i značaj kvaliteta, standardizacije, osnovne metode za kontrolu kvaliteta.

- upoređuje različite metode kontrole kvaliteta

Proizvodni proces: - objašnjava osnovne karakteristike serijske i masovne proizvodnje, prednosti i nedostatke, osnovne karakteristike zanatske proizvodnje, karakteristike i kretanja moderne organizacije proizvodnje.

- razlikuje i upoređuje karakteristike pojedinih

tipova proizvodnih procesa.- uočava razliku između pojedinačne i serijske proizvodnje. - analizira prostornu i vremensku povezanost radnih mjesta. - usaglašava linije u proizvodnji. - analizira pojedinačne postupke i faze u razvoju proizvodnog procesa. - raščlanjuje tehnološki proces

Zaštita na radu: - razumuje pojam i značaj

- razvija sposobnost ocjenjivanja - navikava se na tačnost i doslednost - stiče radne navike - razvija osjećaj o nužnosti zaštite čovjekove okoline

89



zaštite na radu, - poznaje osnove propisa i standarda o zaštiti na radu, opšta sredstva zaštite na radu i njihovo korišćenje,

- analizira osnovne izvore opasnosti i mjere zaštite- - detaljno obrazlaže poznaje postupak pružanja prve pomoći pri radu. - detaljno obrazlaže osnove iz protivpožarne zaštite.

- zakon o zaštiti na radu. - slike zaštitnih sredstava. - standardni znaci za siguran rad.

Osiguranje - Objašnjava pojam osiguranja i imovine i lica - Navodi vrste osiguranja i pojašnjava ih, objašnjava pojam rizika

- Predlaže vrste osiguravanja imovine i lica zavisno od vrste rizika - Vrši lično osiguranje

- razvija osjećaj o vašnosti pridržavanja propisa o zaštiti na radu - Stiče sposobnost rješavanja problema u različitim situacijama

90

RAZRED ČETVRTI



Organizaciona proizvodnja u preduzeća u tekstilnoj industriji:

- upoznaje organizacionu - šemu preduzeća u

tekstilnoj - industriji u društvenom i - privatnom sektoru,

osnovne zadatke i pravce naučne organizacije rada (ekonomski, psihofiziološki i socijalni).

- izrađuje organizacionu - šemu preduzaća za zadate uslove

- razvija pravilan odnos prema savjesnom radu

Pojednostavljanje rada (racionalizacija) - poznaje pojam i razumije svrhu uvođenja racionalizacije. - shvata suštinu uticaja higijenskih faktora na radnom mjestu (osvjetljenje, temperatura, buka, šumovi, vibracije, boja, muzika) kao element racionalizacije.

- primjenjuje simbole koji se koriste kod snimanja postojećeg stanja. - primjenjuje metodologiji zasamostalnu izrdu hodograma. - snima radno mjesto. - izrađuje hodogram. - primjenjuje metodologiju zasamostalno snimanje radnog mjesta (rad čovjeka, rad čovjek- mašina, rad grupe ljudi). - pravi analizu stanja i - pronalazi rješenja za bolji način rada. - predlaže postupak sprovođenja predloženih mjera u radu, poslije analize stanja i standardizacije.

- Identifikuje se sa preduzećem, uspješan rad preduzeće smatra i svojim uspjehom

91



Analitička procjena radnih mjesta Poznaje i pojašnjava:

- zahtjeve znanja i - sposobnosti, - zahtjeve odgovornosti, - zahtjeve napora - - zahtjeve uslova rada.

- analizira tabele sa grupamazahtjeva

Obračunavanje zarade Poznaje i pojašnjava: - elemente za obračun zarada, - osnovne metodologije za

obračun zarada.

- obračunava zarade radnikana bazi zadatih podataka.

Vođenje (rukovođenje) - navodi elemente upravljanjapreduzećem - navodi hijerarhiju rukovođenjai sisteme rukovođenja - opisuje odnos funkcije upravljanja i funkcije rukovođenja

- razlikuje pojam upravljanja irukovođenja - analizira savremene metode rukovođenja - analizira tradicionalne sisteme rukovođenja

Magacinsko poslovanje - opisuje pojam magacinskog poslovanja - Poznaje vrste skladišta i postupak skladištenja - navodi propise skladištenja, skladišnu evidenciju i dokumemtaciju, sistem prijema i otpremesirovina i gotovih proizvoda

- izrađuje organizacionu šemuskladišta - vodi dokumentaciju prijema iotpreme robe - racionalizuje skladišni prostor - analizira transport u skladištu

- razvijanje osjećaja za poštovanje principa koji vode uspješnom poslovanju. - razvija pravilan odnos prema imovini - navikava se na tačnost

92

5. Okvirni spisak udžbenika, literature i drugih izvora - Medjugorac, N.: Organizacija proizvodnje 4, udžbenik, Zavod za udžbenike Slovenije, - Milošević, D,: Ekonomika i organizacija proizvodnje, Zavod za udžbenike Beograd, - Simić, D.: Ekonomika i organizacija proizvodnje, Zavod za udžbenike Beograd, 4.Kosar Ljiljana: Ekonomika i organizacija preduzeća, Zavod za udžbenike i nastavna sredsva Beograd, 2002, - Lovreta Stipe, Hamić Hasan, Adžić Jelena: Marketing, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002, - Miletić Vladimir: Organizacija proizvodnje, Zavod za udžbenike i nastavna Sredstva Beograd, 1999. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti:

- Odgovarajuću programsku opremu, i dostup internetu, softver za vođenje knjigovodstvenih i računovodstvenih poslova, kamere i druge potrebne instrumente.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz: - Ekonomije - Tehnologije tekstila 10. Povezanost sa drugim predmetima


Predmet Znanja i vještine

- Proizvodi od tekstila kože i krzna - Praktična nastava

- Izbor tehnološke opreme za izvođenje radnih operacija radi realizovanja određenih konstrukcionih rješenja

- Konstrukciona itehnološka priprema proizvodnje - Proizvodni proces - Planiranje proizvodnje - Analiza vremena

- Tehnologija konfekcije

- Izrada konstrukcionih rješenja na mašinama - Za proizvodnju konfekcioniranih prpizvoda od tekstila, kože i krzna - Konstruktivna i detaljistička razrada proizvoda - Tehnološka priprema rada - Operativna priprema rada

93

1.2. PRAKTIČNA NASTAVA 1. Naziv predmeta 1.2.1. PRAKTIČNA NASTAVA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T P UKUPNO

I 16 128 144 II 24 120 144 III 26 154 180 IV 22 143 165

UKUPNO 88 545 633 T - teorijska nastava za sve učenike u odjeljenju P - praktična nastava, odjeljenje se dijeli u dvije grupe, po 16 učenika ako se praktična nastava obavlja u objektu škole 3. Opšti ciljevi nastave: - Sticanje znanja o osnovnim karakteristikama šivaćih mašina i različitih materijala; - Razvijanje kritičkog procjenjivanja sopštvenog rada i rada drugih; - Osposobljavanje za krojenje, šivenje i doradu; - Sticanje navika preuzimanja odgovornosti; - Sticanje navika dobre vlastite prezentacije; - Razvijanje preduzetničkih sposobnosti - Razvijanje osjećanja odgovornosti i racionalnog korišćenja osnovnog i pomoćnog materijala i sredstava za rad; - Uočavanje grešaka u procesu izrade odjeće, otklanjanje njihovih uzroka i načina otklanjanja - Osposobljavanje za samostalno kreiranje, konstruisanje, modelovanje i izradu odjevnog predmeta - Sticanje sposobnosti da teoretska znanja iz predmeta konstrukcija i modelovanje, tehnologija konfekcije primjenjuje u praktičnoj nastavi

94

4. Sadržaji/standardi znanja/operativni ciljevi RAZRED PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Učenik Učenik

Uvod - Pojam i elementi radnog

mjesta - Priprema radnog mjesta - Uzroci nezgoda na radnom

mjestu,njihovo spriječavanje i zaštita

Ručni rad Upoznaje: - pribor za ručno šivenje - vrste ručnih uboda - vrste šavova - različite vrste poruba - različite vrste rupica - različite načine prišivanja

dugmadi

- Odabira vrstu konca prema materijalu

- Ispravno koristi pribor za šivenje

- Radi različite ručne ubode - Radi različite šavove - Radi različite porube - Radi različite rupice - Prišiva dugmad na

različite načine

Uzorci raznih vrsta konca

Uzimanje mjera Razumije: - pojam glavnih i pomoćnih - mjera - tabele mjera za različite

stasove, uzraste i polove

- Uzima mijere sa tijela i

iste razrađuje - Iz tabele za određenu

veličinu uzima odgovarajuće mjere

Prikazati crteže figura za uzimanje mjera

Krojenje odijevnih predmeta Objašnjava: - tehniku ručnog i mašinskog

polaganja tkanine - način nanošenja krojne slike

(šablona) na krojnu naslagu - princip rada mašina za

krojenje - princip rada aparata za

- Polaže tkaninu u krojnu

naslagu - Nanosi (polaže) krojnu

sliku na naslagu za krojenje

Razvija preciznost Poštuje propise zaštite na radu

95


označavanje ključnih mjesta- princip rada aparata za

numerisanje - način kompletiranja

svežnjeva za šivaonu - princip radapresa za

termofiksiranje

- Radi na mašinama za krojenje

- Radi aparatima za označavanje ključnih mjesta

- Radi aparatom za numerisanje

- Kompletira svježnjeve za šivaonu

- Radi na presi za termofiksiranje

Šivenje odjeće Upoznaje: - osnovne dijelove šivaćih mašina- pravilno rukovanje šivaćim mašinama - način održavanja šivaćih mašina

- Razlikuje osnovne dijelove

šivaćih mašina - Radi na mašini za šivenje - Radi tehnološke operacije

šivenja - Održava šivaće mašine

Uzorci različitih vrsta materijala

Dorada odjeće Navodi: - parametre za peglanje - način rukovanja na mašini

za peglanje - način kontrolisanja gotovih

proizvoda

- - Određuje parametre

peglanja prema vrsti materijala

- Radi na mašini za peglanje - Uočava eventualne greške

na odijevnom predmetu

Uzorci različitih vrsta materijala

Izrada djelova odjeće Upoznaje: - vrste i način izrade

poklopaca za džepove - vrste džepova i objašnjava - način izrade - princip šivenja manžetni - vrste kragni

- Šije različite poklopce za

džepove - Šije različite džepove - Šije različite manžetne - Šije različite kragne

Uzorci poklopaca za džepove, raznih džepova, manžetni i kragni

Ženska odjeća

- Poštuje propise zaštite na

radu - Razvija preciznost u radu

96


Klasična ravna suknja Objašnjava: - potrebne mjere za klasičnu

ravnu suknju - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole

- Uzima mjere sa tijela ili iz tabela standarda

- Razlikuje lice i naličje materajala

- Polaže šablone na materijal u smjeru osnove

- Kroji sastavne dijelove klasične ravne suknje

- Odabira konac za šivenje konkretnog materijala

- Vrši šivenje prema tehnološkom redoslijedu

- Određuje parametre peglanja konkretnog materijala

- Pegla gotovu klasičnu ravnu suknju

- Uočava eventualne greške nastale prilikom krojenja, šivenja i dorade

Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista)

Suknja- pantalone Objašnjava - potrebne mjere za suknju-

pantalone - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole

- Uzima mjere sa tijela ili iz

tabela standarda - Razlikuje lice i naličje

materijala - Polaže šablone na

materijal u smjeru osnove - Kroji sastavne dijelove

suknje pantalona - Odabira konac za šivenje

konkretnog materijala - Vrši šivenje prema

tehnološkom redoslijedu - Određuje parametre

peglanja konkretnog materijala

- Pegla gotovu suknju-

- Stiče naviku preuzimanja

odgovornosti

Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista) Koristi šablone iz modnih časopisa

97


pantalone - Uočava eventualne greške

nastale prilikom krojenja, šivenja i dorade

RAZRED DRUGI Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja

Učenik Učenik

Sportska suknja Objašnjava: - potrebne mjere za sportsku

suknju - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole





sportske suknje - Odabira konac za šivenje




- Pegla gotovu sportsku suknju



Svečana suknja Objašnjava: - potrebne mjere za svečanu

suknju - način krojenja - način šivenja - način peglanja




materijal u smjeru osnove

Razvija kreativne sposobnosti - Stiče naviku preuzimanja odgovornosti

Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja

98

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Učenik Učenik

- način kontrole - Kroji sastavne dijelove svečane suknje




- Pegla gotovu svečanu suknju


- Poštuje propise zaštite na

radu

Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista) Koristi šablone iz modnih časopisa

Klasična bluza Objašnjava: - potrebne mjere za klasičnu

bluzu - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole





klasične bluze - Odabira konac za šivenje




- Pegla gotovu klasičnu bluzu



Sportska bluza Objašnjava:


- Razvija kreativne sposobnosti - Stiče naviku preuzimanja odgovornosti

Organizovati posjete

99


- potrebne mjere za sportsku bluzu

- način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole

- Razlikuje lice i naličje materijala


- Kroji sastavne dijelove sportske bluze




- Pegla gotovu sportsku bluzu


odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista) Koristi šablone iz modnih časopisa

Svečana bluza Objašnjava: - potrebne mjere za svečanu

bluzu - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole





svečane bluze - Odabira konac za šivenje




- Pegla gotovu svečanu bluzu

- Uočava eventualne greške

- Razvija kreativne sposobnosti - Razvija samopouzdanje i efikasnost


100



Haljina iz jednog dijela Objašnjava: - potrebne mjereza haljinu iz

jednog dijela - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole



materijla - Polaže šablone na

materijalu u smjeru osnove

- Kroji sastavne dijelove haljine iz jednog dijela




- Pegla gotovu haljinu iz jednog dijela



Haljina sječena u struku Objašnjava: - potrebne mjere za haljinu

sječenu u struku - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole





haljine sječene u struku - Odabira konac za šivenje


- Razvija motivisanost prema kvalitetnom radu i ispunjavanju obaveza


101




- Pegla gotovu haljinu sječenu u struku


Haljina sa ranglan rukavom Objašnjava: - potrebne mjere za haljinu

sa ranglan rukavom - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole

- Uzima mjere sa tijela ili iz tabela standarda - Razlikuje lice i naličje materijala - Polaže šablone na materijal u smjeru osnove - Kroji sastavne dijelove haljine sa ranglan rukavom - Odabira konac za šivenje konkretnog materijala - Vrši šivenje prema tehnološkom redoslijedu - Određuje parametre peglanja konkretnog materijala - Pegla gotovu haljinu sa ranglan rukavom - Uočava eventualne greške nastale prilikom krojenja, šivenja i dorade


Spavaćica Objašnjava - potrebne mjere za

spavaćicu - način krojenja - način šivenja - način peglanja





- Navikava se na ekonomičan rad - Razvija sposobnost za

saradnju

Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja

102


- način kontrole - Kroji sastavne dijelove spavaćice




- Pegla gotovu spavaćicu - Uočava eventualne greške


- razvija kreativne sposobnosti

Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista) Koristi šablone iz modnih časopisa

Radni mantil Objašnjava: - potrebne mjere za radni

mantil - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole





spavaćice - Odabira konac za šivenje




- Pegla gotovu spavaćicu - Uočava eventualne greške



Pidžama Objašnjava: - potrebne mjereza pidžamu


tabela standarda

- Razvija efikasnost u radu - Stiče samopouzdanje

Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim

103





- Kroji sastavne dijelove pidžame




- Pegla gotovu pidžamu - Uočava eventualne greške


- navikava se na red i urednost

fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista) Koristi šablone iz modnih časopisa

Klasične pantalone Objašnjava: - potrebne mjere za klasične

pantalone - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole





klasičnih pantalona - Odabira konac za šivenje




- Pegla gotove klasične pantalone

- Uočava eventualne greške nastale prilikom krojenja,

- Razvija kreativne sposobnosti - Stiče preduzetničke sposobnosti


104


šivenja i dorade RAZRED TREĆI



Klasične pantalone sa faltnama Objašnjava: - potrebne mjere za klasične pantalone sa faltnama

- Način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole

- Uzima mjere sa tijela

ili iz tabela standarda



- Kroji sastavne dijelove klasičnih pantalona sa faltnama




- Pegla gotove klasične pantalone sa faltnama


- stiče radne navike - stiče pravilan odnos prema ekonomičnom radu


Prsluk Objašnjava: - potrebne mjere



Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim

105



- Način krojenja - Način šivenja - način peglanja - način kontrole



- Kroji sastavne dijelove prsluka




- Pegla gotov prsluk - Uočava eventualne

greške nastale prilikom krojenja, šivenja i dorade

- uviđa ljepotu svog zanimanja

fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista)

Klasični ženski kostim Objašnjava

- potrebne mjere za klasični ženski kostim



ili iz tabela standarda - Razlikuje lice i naličje



- Kroji sastavne dijelove klasičnog ženskog kostima


- Vrši šivenje prema

- stiče osjećaj za lijepo


106



tehnološkom redoslijedu


- Pegla gotov klasični ženski kostim


Ženska jakna Objašnjava

- potrebne mjere za žensku jaknu






- Kroji sastavne dijelove ženske jakne




- Pegla gotovu žensku jaknu


- Razvija kreativne sposobnosti

- Razvija sigurnost u radu i svakodnevnom životu


107



Ženski kaput Objašnjava

- potrebne mjere za ženski kaput






- Kroji sastavne dijelove ženskog kaputa




- Pegla gotov ženski kaput - Uočava eventualne


- Stiče naviku preuzimanja odgovornosti


Muška odjeća Muška košulja- klasičan kroj Objašnjava:

- potrebne mjere za mušku košulju- klasičan kroj






- Kroji sastavne dijelove muške košulje- klasičan kroj

- Razvija samopouzdanje


108






- Pegla gotovu mušku košulju- klasičan kroj


- Razvija stvaralačke sposobnosti

Muška košulja- sportski kroj Objašnjava

- potrebne mjere za mušku košulju- sportski kroj





- Kroji sastavne dijelove muške košulje- sportski kroj




- Pegla gotovu mušku

- Stiče naviku preuzimanja odgovornosti u radu i svakodnevnom životu


109



košulju- sportski kroj - Uočava eventualne


Muški radni mantil Objašnjava

- potrebne mjere za muški radni mantil






- Kroji sastavne dijelove muškog radnog mantila




- Pegla gotov muški radni mantil


- razvija smisao za produktivnost

- razvija preciznost i tačnost u radu


Muška pidžama Objašnjava:

- potrebne mjere za mušku pidžamu

- način krojenja - način šivenja

- - Uzima mjere sa tijela



Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu

110



- način peglanja - način kontrole


- Kroji sastavne dijelove muške pidžame




- Pegla gotovu mušku pidžamu


- preuzima odgovornost za izvršeni rad

učenja Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista) Koristi šablone iz modnih časopisa

Muško radno odijelo Objašnjava:

- potrebne mjere za muško radno odijelo,





- Kroji sastavne dijelove muškog radnog odijela



- Određuje parametre peglanja konkretnog

- razvija samopouzdanje pri radu


111



materijala - Pegla gotovo muško

radno odijelo - Uočava eventualne


RAZRED ČETVRTI



Muške klasične pantalone Objašnjava:

- potrebne mjere za muške klasične pantalone





- Kroji sastavne dijelove muških klasičnih pantalona




- Pegla gotove muške klasične pantalone

- stiče radne navike - razvija pozitivan odnos prema zanimanju


112




Muške pantalone Objašnjava:

- potrebne mjere za muške pantalone sa manžetnama





- Kroji sastavne dijelove muških pantalona sa manžetnama




- Pegla gotove muške pantalone sa manžetnama


- Stiče naviku preuzimanja odgovornosti


Muški prsluk- jednoredni Objašnjava:

- mjere za muški prsluk- jednoredni



Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i

113






- Kroji sastavne dijelove muškog prsluka- jednorednog




- Pegla gotov muški prsluk-jednoredni


- razvija pozitivan odnos prema kvalitetu rada i ispunjavanju radnih obaveza

demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista)

Muški prsluk- dvoredni Objašnjava:

- potrebne mjere za muški prsluk- dvooredni






- Kroji sastavne dijelove muškog prsluka- dvorednog

- Odabira konac za šivenje konkretnog



114



materijala - Vrši šivenje prema

tehnološkom redoslijedu


- Pegla gotov muški prsluk-dvoredni


- uviđa potrebu očuvanja materijala, energije, vremena

Muški sako Objašnjava:

- potrebne mjere za muški sako - način krojenja - način šivenja - način peglanja - način kontrole





- Kroji sastavne dijelove muškog sakoa




- Pegla gotov muški sako - Uočava eventualne

greške nastale prilikom krojenja, šivenja i

- razvija osjećaj za timski rad


115



dorade Muški kaput Objašnjava:

- potrebne mjereza muški kaput






- Kroji sastavne dijelove muškog kaputa




- Pegla gotov muški kaput - Uočava eventualne


- razvija sposobnost logičkog razmišljanja


116

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Vujic, B.: Praktikum za krojače, naucna knjiga, Beograd, 1989.god. - Ilic, M. : Praksa konfekcije tekstilni centar za obrazovanje "Milica Pavlovic" Leskovac, 1983.god. 6. Materijalni uslovi za izvodjenje nastave - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti:

- Sto za krojenje 2x5 m. - 1kom. - Obična mašina za šivenje - 10kom. - Specijalna mašina sa rubnim ubodom - 1kom. - Sto za peglanje - 2kom. - Elektroparna pegla - 2kom. - Ručne makaze - 15kom. - Potreban materijal za realizaciju programa - Osnovni materijal ( tkanina, pletenina, netkani materijal, kože i krzne) - Pomoćni materijal (konac, dugmad, naramenice i dr )

7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje: - Praktično (izrada praktičnih radova) - Usmeno - Dnevnik praktične nastave (urednost i redovnost vođenja) 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Nastavnik praktične nastave može biti lice sa završenom visokom ili višom školskom spremom ili lice sa položenim majstorskim ispitom iz područja tekstilne konfekcije. Traženo lice treba da ima položen pedagoško- andragoški ispit: - Instruktor praktične nastave može biti lice sa završenom visokom ili višom stručnom ili lice sa položenim majstorskim ispitom iz područja tekstilne konfekcije i konfekcije kože i krzna. - Instruktor treba da ima položen pedagoško- andragoški ispit

117



Predmet Znanja i vještine - Konstrukcija i modelovanje odijevnih predmeta

- Konstrukcija i modelovanje - Procjena kvaliteta rada na šablonima

- Proizvodnja odijevnih predmeta - Tehnologija konfekcije - Mašinski ubodi i šavovi i njihova primjena pri izradi odijevnih predmeta - Izrada plana operacija rada

- Rukovanje mašinama aparatima i uređajima i njihovo optimalno iskorišćenje

- Osnove mašinstva - Poznavanje mašina, aparata i uređaja za konfekcioniranje tekstila, kože i krzna

118

1.3. IZBORNA NASTAVA 1. Naziv predmeta 1.3.1. POSLOVNA KOMUNIKACIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I 60 12 72 II III IV

UKUPNO 60 12 72 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V – vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe

3. Opšti ciljevi nastave - Shvatanje pojma komunikacije u širem smislu riječi; - Upoznavanje različitih kultura, običaja i tradicijakoje opredjeljuju razlike u poslovnom ponašanju; - Usvajanje osnovnih pravila poslovnog ponašanja i pravila poslovnog bontona; - Shvatanje značaja različitih vrsta i oblika poslovne komunikacije; - Usvajanje pozitivnih stavova pri vodjenju i učestvovanju u poslovnoj komunikaciji; - Shvatanje značaja profesionalnog ponašanja.

119

4. Sadržaji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED PRVI


nastave učenik učenik

Pojam i definicija komunikacije

- Zna pojam i definiciju komunikacije uopšte i upoznaje se sa sadržajem predmeta poslovna komunikacija.

- stiče sposobnost za saradnju

120



Funkcija i vrste komunikacije - Upoznaje istorijske

izvore i shvata funkcijukomunikacije za čovjeka

- Upoznaje različite vrste neverbalne komunikacije

- Opisuje tipove komunikacije s obzirom na daljinu među učesnicima (intrapersonalna, komunikacija u grupama, javna komunikacija, masovna komunikacija).

- navodi karakteristike društvene, privatne i poslovne komunikacije

- Opisuje način pozdravljanja, predstavljanja, upoznavanja i kulturnog vođenja razgovora.

- Upoznaje se sa vrstama poslovnih sastanaka.

- Razumije ulogu i značaj osoba sa različitim poslovnim zadacima u toku poslovnog sastanka.

- Razumije tok poslovnog razgovora.

- Navodi istorijske izvore i

obrazlaže funkciju komunikacije za čovjeka

- Demonstrira različite vrste neverbalne komunikacije

- Razlikuje tipove komunikacije s obzirom na daljinu među učesnicima (intrapersonalna, interpersonalna, komunikacija u grupama, javna komunikacija, masovna komunikacija).

- uočava važnost poslovne komunikacije

- Obrazlaže na novim primjerima razliku između društvene, privatne i poslovne komunikacije.

- Demonstrira način pozdravljanja, predstavljanja, upoznavanja i kulturnog vodjenja razgovora.

- Imitira poslovni sastanak sa različitim ulogama i zadacima na poslovnom sastanku.

- Imitira vodjenje poslovnog razgovora.

- Razvija ličnu

kulturu koja olakšava poslovnu komunikaciju

- Razvija ličnu

odgovornost u komunikaciji sa drugim ljudima

- Razvija spontanost i

opuštenost u komunikaciji.

- Razvija vještinu pregovaranja.

Vježba: rad u grupama; jedna grupa demonstrira različite oblike neverbalne komunikacije, a druga komentariše poruke i značenje različitih oblika neverbalne komunikacije. Uloge grupa se mijenjaju Vježba: komunikacija sa nastavnikom, komunikacija sa pojedincima u radnoj grupi i komunikacija sa cijelim razredom Vježba: poslovno predstavljanje, pozdravljanje, upoznavanje i kulturno vodjenje razgovora Vježbe: poslovni sastanaksa različitim ulogama i poslovnim zadacima Vježba: poslovni razgovor

121



Konfliktne situacije u komunikaciji

- Opisuje konfliktne situacije u komunikaciji. osnovne pristupe za rješavanje konfliktnih situacija.

- Obrazlaže na novim primjerima konfliktne situacije u komunikaciji koristeći osnovne pristupe za rješavanje istih.

- Razvija strpljenje i tolerantni pristup za rješavanje poteškoća u poslovnoj komunikaciji.

Vježba: Demonstracija u okviru psihološke radionice – komunikacionog procesagdje učenici na licu mjesta uočavaju i vježbaju kroz imitaciju i slične tehnike, tok procesa u komunikaciji. Vježba: Psihološka radionica sa temom "kako nas drugi vide". Demonstrirati na primjeru različite vidove verbalne komunikacije. Vježba: Psihološka radionica sa isceniranim nesporazumom

- Interpersonalna komunikacija

- Definiše i razumije pojam komunikacije i znaka, elemente komunikacionog procesa, pojam socijalne percepcije

- Nabraja podatke za ocjenjivanje drugih osoba (izraz lica, pokreti tijela, crte oko usta i očiju, gestovi, rukopis)

- Navodi po značaju činioce koje određuje tačnost opažanja osoba.

- Shvata značaj i simbole neverbalne i verbalne komunikacije

- Objašnjava osnovne principe verbalne komunikacije

- Opisuje izvore nesporazuma.

- Definiše denotatno i konotatno značenje

- Razlikuje elemente komunikacionog procesa (pošiljalac poruke, primalac poruke, poruka, sadržaj)

- Adekvatno reaguje na znak komunikacije, tumači ih i koristi ustvaranju što pozitivnije klime na radnom mjestu i u kontaktu sa klijentima.

- Povezuje podatke za ocjenjivanje drugih osoba (izraz lica, pokreti tijela, crte oko usta i očiju, gestovi, rukopis).

- Određuje po značaju činioce koji određuju tačnost opažanja osoba.

- Prepoznaje razna osjećanja na osnovu facijalne ekspresije i tako na osnovu dobijene informacije adekvatno reaguje.

- Identifikujući ove podatke osnažuje svoju kreativnu percepciju i tako ostvaruje kvalitetniji odnos sa

- Jača samopouzdanje i osjećaje sigurnosti u kontaktu sa saradnicima.

- Uviđa važnost i ljepotu timskog rada

Vježba: Posjeta nekom krojačkom salonu i posmatranje fukcionisanja u toku rada (rukovođenja, subordinacija, hijerarhija u poslu i sl.)

122



jezika. - Definiše pojam grupe i navodi osobine između formalnih i neformalnih grupa - Opisuje strukturu grupe. - Opisuje rukovođenje grupe. - Definiše autokratsko i demokratsko rukovođenje kroz davanje individualnih sloboda.

kolegamai svojim saradnicima.

- Stiče vještinu reagovanja u zavisnosti od situacije i ličnosti klijenta prateći njegove neverbalne pokrete i shvatajući ih.

- Pravi razliku i navodi na primjeru kinetičke i proksemičke znakove.

- Koristi osnovne principe i

zakonitosti verbalne komunikacije

- Pravi razliku između denotatnog i konotatnog značaja jezika.

- Prepoznaje izvore mogućih nesporazuma i izbjegava ih ili riješava na kostruktivan način.

- Razlikuje karaktristikeformalnih i neformalnih grupa.

- Analizira strukturu grupe. - Razlikuje karakteristike

autokratskog, demokratskog i rukovođenja.

- Razvija smisao za

grupni rad

- Formira pravilan odnos prema pretpostavljenom,

123



Poslovna korespodencija - Opisuje faze poslovne

korespodencije. - Zamišlja pismeno

protokolarno obraćanje.

- Opisuje različite oblike poslovne korespodencije.

- Opisuje pravila za uspješno vodjenje poslovnog razgovora.

- Shvata pravila poslovnog komuniciranja i razlikuje privatni od poslovog razgovora.

- Pojašnjava aktivnosti koje podstičnu poslovnu komunikaciju.

- Navodi oblike i značaj telefonske korespodencije i opisuje načine vođenja elektronske kortespodencije (telefaks, e-mail, internet(

- Obrazlaže faze poslovne korespodencije.

- Primjenjuje na pismenim primjerimaposlovno protokolarno obraćanje.

- Primjenjuje različite oblike poslovne korespodencije.

- Demonstrira poslovni razgovor i uporedo komentariše pravila za pravilno vođenje razgovora.

- Obrazlaže razliku izmedju privatnog i poslovnog telefonskog razgovora.

- Na novim primjerima obrazlaže aktivnosti koji podstiču poslovnu komunikaciju.

- obrazlaže oblike elektronske korespodencije

- na primjerima primjenjuje oblike elektronske korespodencije

- Razvija svijest o

značaju poslovnog komuniciranja

- Izgrađuje pozitivan

stav u poslovnoj komunikaciji.

Vježba: rad na pismenim primjerima Vježba: poslovni telefonski razgovor Vježba: rad na primjerima

124



Poslovno predstavljanje - Opisuje načela

ponašanjai organizacije koja važe na javnim nastupima i predstavljanjima, izložbama sajamskim priredbamama, konferencijama za štampu i kulturnim priredbama.

- Opisuje značaj reklame kao jednog od načina poslovne komunikacije.

- Razumije načela ponašanja i organizacije koja važe na radnom mjestu.

- Usvaja pravila discipline na radnom mjestu

- Opisuje značaj spoljnih efekata (izgled i pojava) u poslovnoj komunikaciji.

- Usvaja pravila organizacije i ponašanja za vrijeme poslovnog ručka (mjesto sjedjenja, korišćenje pribora, izbor jela i pića, započinjanje poslovnog razgovora).

- Vlada načelima ponašanja i organizacije na javnim nastupima i javnim predstavljanjima.

- Razlikuje dobru od loše urađene reklame.

- Vlada načelima ponašanja i organizacije koja važe na radnom mjestu.

- Obrazlaže i pravi paralelu izmedju dobre i loše discipline na radnom mjesu i u vezi sa njim.

- Navodi primjere iz sopštvenog ili tudjeg iskustva i ističući značaj spoljnih efekata (izgled i pojava).

- - Demonstrira organizaciju poslovnog ručka i ponašanje za vrijeme poslovnog ručka.

- Razvija odgovornost

o značaju pravilnog javnog nastupa i javnog predstavljanja

- Razvija svijest o značaju profesionalnog ponašanja u odnosu prema saradnicima i korisnicima usluga

Vježba na primjeru Vježba: reklama (samostalni radovi učenika) Vježba: poslovni ručak u ugostiteljskom objektu

Svjetske kulture i običaji u poslovnoj komunikaciji

- Obrazlaže razliku među najznačajnijim svjetskim

- Razvija svijest o poštovanju

125



- Upoznaje se sa različitim svjetskim kulturama i običajima koji vladaju u poslovnoj komunikaciji.

kulturama i običajima koji vladaju u poslovnoj komunikaciji.

različitih kultura naroda.

126

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Komunikacija- T. Mandic - Poslovna komunikacija- V. Cvetanović - Kultura poslovnog komuniciranja- V. Cvetanović - Poslovna komunikavija- M. Novaković 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - Kompjuter povezan sa internetom, telefon, telefax 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja - Znanje se u svakom klasifikacionom periodu provjerava i ocjenjuje usmeno 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnihsaradnika - Visoka stručna sprema iz područja: - Psihologije - Pedagogije - Sociologije 10. Povezanost predmeta



- Načela ponašanja na radnom mjestu - Disciplina na radnom mjestu - Praktična nastava

- Primjena načela ponašanja na radnom mjestu - Primjena pravila discipline na radnom mjestu

127

1. Naziv predmeta 1.3.2. PRIRODNA TEKSTILNA VLAKNA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I 52 20 72 II III IV

UKUPNO 52 20 72 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje znanja o osnovnim karakteristikama tekstilnih vlakana prorodnog porijekla; - Uočavanje razlika između pojedinih vrsta prirodnih vlakana; - Sticanje znanja o upotrebi prirodnih vlakana u tekstilnoj industriji; - Određivanje svojstava prirodnih vlakana; - Sticanje znanja o kvalitetu prirodnih tekstilnih vlakana; - Razvijanje radne i tehničke kulture; - Razvijanje sposobnosti za razlikovanje sirovina (vlakana) - Izgrađivanje pozitivnih osobina ličnosti: upornosti, urednost, tačnosti, odgovornosti, komunikativnosti.

128

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED PRVI



Definicija prirodnih vlakana - Navodi strukturna

svojstva vlakana. - Definiše prirodna

vlakna na osnovu fizičko hemijskih svojstava,

- Razlikuje fizička od hemijskih svojstava.

Podjela prirodnih vlakana - Navodi metode podjele

prirodnih vlakana, - Razlikuje vlakna po

fizičkom izgledu, hemijskom sastavu, namjeni,

• Razvija tehničku kulturu

• Uzorci prirodnih vlakana

Proizvodnja i upotreba vlakana - Opisuje proizvodnju i

potrošnju prirodnih vlakana kod nas i u svijetu,

- Navodi upotrebu prirodnih vlakana prema vrsti proizvoda.

- Razlikuje vrstu

proizvoda prema vrsti vlakana,

- Razlikuje upotrebu vrste vlakna u odnosu na namjenu proizvoda,

• Video kasete

Biljna vlakna - Navodi vrste biljnih

vlakana, poznaje fizičku i hemijsku strukturu vlakana.

- Razlikuje biljna vlakna prema fizičkoj i hamijskoj strukturi,

- Uočava vazu između fizičke i hemijske strukture i svojstava vlakana.

• Uzorci biljnih vlakana, • Video kasete, • Posjeta proizvodnom pogonu,

Pamučno vlakno - Opisuje pamučno

vlakno, upoznaje fizičko hemijsku strukturu pamučnog

- Razlikuje vrste pamuka prema upotrebnoj vrijednosti,

- Razlikuje pamučne

• Stiče osjećaj preciznosti i analitičkog mišljenja

• Uzorci pamučnih vlakana, • Video kasete

129



vlakna, - Opisuje dobijanje

pamuka egreniranjem, - Nabraja vrste pamuka i

primjenu pamučnih vlakana.

- zna trgovačke nazive pamučnih proizvoda

proizvode prema vrsti proizvoda, vrsti pamuka.

Laneno vlakno - Opisuje laneno vlakno,

dobijanje, svojstva, primjenu i fizičko hemijsku strukturu lanenog vlakna,

- Zna standard pravila u primjeni lanenih vlakana i trgovačke nazive lanenih proizvoda.

- Identifikuje lanano vlakno pomoću strukture,

- Razlikuje proizvode od lanenih vlakana,

• Uzorci lanenih vlakana, • Video kasete

Konoplja - Opisuje vlakno

konoplje, strukturu, svojstva i primjenu, faktore gajenja konoplje i načine berbe,

- zna standard pavila u primjeni vlakana konoplje, trgovačke nazive proizvoda od vlakana konoplje

- Zna pravilnu upotrebu konopljanih vlakana,

- Razlikuje proizvode od lana i konoplje,

- Razvija svijest o

kvalitetu proizvoda

• Uzorci vlakana konoplje, • Video kasete

Juta, ramija, kanaf - Opisuje svojstva, način

dobijanja i primjenu jute, ramije i kanafa.

- Razlikuje vlakna na osnovu svojstava,

- Razlikuje proizvode

• Uzorci vlakana i proizvoda vlakana • Video kasete

130



- znaje standard pravila u primjeni jute, ramije i kanafa i trgovačke nazive nazive

prema vrsti i namjeni,

Vlakna lista - Opisuje dobijanje

vlakana lista, strukturu, vlakana, primjenu

- zna standard pravila u primjeni vlakana, trgovačke nazive proizvoda.

- Razlikuje svojstva vlakana u odnosu na druga biljna vlakna,

- Razlikuje proizvode prema vrsti i namjeni,


• Uzorci vlakana i proizvoda vlakana • Video kasete

Životinjska vlakna - Opisuje životinjska

vlakna, - Navodi podjelu

životinjskih vlakana, - poznaje fizičko-

hemijsku strukturu vlakana

- Razlikuje životinjska vlakna po hemijskom sastavu (komponenti)

• Uzorci životinjskih vlakana, • Video kasete

Vuna - Opisuje vuneno vlakno

i njegovu primjenu - Opisuje svojstva

vunenog vlakna i načine identifikaciju vunenog vlakna

- poznaje fizičko- hemijsku strukturu vunenog vlakna i vunene regenerate

- Poznaje trgovačke nazive vunenih

- Definiše faktore dobijanja vunenih vlakana,

- Identifikuje vuneno vlakno metodom gorenja,

- Razlikuje vunu prema upotrebnoj vrijednosti.

- Razlikuje vunene proizvode prema vrsti vune i namjeni proizvoda,

• Uviđa važnost očuvanja materijalnih dobara

• Uzorci vlakana vune i proizvoda vunenih vlakana, • Video kasete, • Posjeta proizvodnom pogonu

131



proizvoda i standard pravila u primjeni vunenog vlakna.

Svila - Opisuje svileno vlakno,

primjenu, svojstva i dobijanje svilenog vlakna,

- Poznaje fizičko hemijsku strukturu svilenog vlakna, faktore gajenja svilene bube i dobijanja vlakana,

- Poznaje trgovačke nazive svilenih proizvoda i standard pravila u primjeni svilenih vlakana,

- Razlikuje sirovo svileno vlakno, sericin i fibroin, svileno vlakno od sintetičkog filamenta,

- Razlikuje proizvode prirodne svile od proizvoda vještačke svile,

• Uzorci sirove i oplemenjene svile i proizvoda od svile, • Vidoe kasete

Fina vlakna - Opisuje i navodi fina

vlakna: moher, kašmir, lama, alpaka, angora,

- Navodi organo leptička svojstva vlakana,

- Navodi primjenu finih vlakana.

- Poznaje standard pravila u primjeni finih vlakana i tehnologiju proizvodnje proizvoda finih vlakana,

-

- Razlikuje fina vlakna organoleptičkom metodom,

- Razlikuje proizvode od finih vlakana,

• Uzorci finih vlakana i njihovih proizvoda, • Video kasete

Ostala životinjska vlakna - Navodi i opsuje ostala - Razlikuje vlakna prema

• Stiče osjećaj odgovornosti i preciznosti, • Razvija svijest o kvalitetu proizvoda,

132



životinjska vlakna (kamelja, konjska, svinjska,...),

- Navodi osobine i primjenu vlakana,

osobinama, - Obrazlaže primjenu

vlakana kamile, konja, svinje,...

Morfologija i histologija vlakana - Opisuje pojam

morfologije i histologije,

- Razlikuje vlakna mikroskopskim izgledom,

- Razlikuje vlakna mikrohemijskim i bojenim reakcijama.

Pamuk - Obrazlaže rast,

poprečni presjek, zrelost, oštećenost, čistoća, oplemenjivnje itd.

- Obrazlaže stepen zrelosti pamuka,

- Definiše čistoću vlakna,

- Opisuje i crta poprečni presjek vlakana,

- Razlikuje zreli od nezrelog pamuka,

- Definiše oštećenost na pamučnim vlaknima (fizičko- hemijsku),

- Razlikuje mehaničko hemijske primjese zavisno od vrste i zrelosti vlakna,

- Razlikuje mercerizirani od nemerceriziranog pamuka.

- razvija analitičko mišljenje - uviđa ljepotu svog zanimanja

• Uzorci vrsta pamuka i proizvoda od pamuka • Vježba: crta mikroskopski izgledozrelog i nezrelog pamuka, stepene zrelosti pamuka, poprečni presjek vlakna, spoljašnji izgled vlakna, mercerizovano pamučno vlakno, oštećeno vlakno - analizira ostatak sagorijevanja

Vlakna stabla - Obrazlaže rast,

raspored na stablu, poprečni presjek, uzdužni izgled (lan, konoplja, juta, ramija, kopriva),

- Opisuje i crta poprečni presjek vlakana,

- Opisuje i crta uzdužni izgled vlakana,

- Razlikuje vlakna mikroskopskim izgledom,

- navikava se na red

• Uzorci vlakana stabla i proizvodi od vlakana • Vježba: crta mikroskopski izgled poprečnog presjeka i uzdužni izgled.

133



- Razlikuje vlakna po količini hemijskih prijijesa.

Vlakna lista - Obrazlaže rast, izgled,

poprečni presjek, uzdužni izgled, ostatak sagorijevanja (novozelandski lan, manilska konoplja, sizal konoplja,...),

- Razlikuje vlakna od drugih biljnih vlakana po poprečnom presjeku, obliku ćelija i boji pepela pri sagorijevanju,

- razvija svijest o kvalitetu proizvoda

• Uzorci vlakana • Vježba: crtanje mikroskopskog izgled poprečnog presjeka i spoljašnjeg izgleda - analiziranje ostatka sagorijevanja

Svila - Obrazlaže rast

(formiranje) kokona vlakna, poprečni presjek sirovog i oplemenjenog vlakna, uzdužni izgled.

- Crta poprečni presjek i uzdužni izgled sirovog i oplemenjenog vlakna,

- Razlikuje slojeve sirove svile.

- Stiče osjećaj odgovornosti i preciznosti,

• Uzorci sirove i oplemenjene svile i proizvoda svilenih vlakana, • Vježba: crtanje mikroskopskog izgleda poprečnog presjeka sirove i oplemenjene svile.

Vuneno vlakno - Obrazlaže rast,

poprečni presjek, spoljašnji izgled, oštećenja

- Poznaje pojam štapela vlakana,

- Razlikuje štapel od runa,

- Razlikuje pokožicu, korteks i srž,

- Pojašnjava oštećenja na vlaknu

• Uzorci vunenih vlakana i proizvoda od vunenih vlakana, • Vježba: crta mikroskopski izgled poprečnog presjeka, spoljašnjeg izgleda, oštećenosti vlakana, - analizira ostatak sagorijevanja vlakna,

Fina vlakna - Obrazlaže rast,

spoljašnji izgled i poprečni presjek finih vlakana (moherm kašmir, alpaka, lama, angora).

- Organoleptički razlikuje fina vlakna,

- Razlikuje fina vlakna mikroskopskim ispitivanjem spoljašnjeg izgleda i

• Razvija svijest o kvalitetu proizvoda, • Stiče osjećaj odgovornosti prema očuvanju sredstava rada

• Uzorci finih vlakana i proizvoda finih vlakana. • Vježba: crta mikroskopski izgled poprečnog presjeka i spoljašnjeg izgleda

134



izgleda poprečnog presjeka,

Fibrilna struktura - Opisuje pojam fibrilne

strukture vlakana, - Opisuje elektronski

mikroskop, - Opisuje fibrilnu

strukturu prirodnih vlakana,

- Opisuje rad elektronskog mikroskopa,

- Razlikuje fibrilnu strukturu pojedinih prirodnih vlakana

- razvija osjećaj za lijepo • Video kasete

135

5. Okvirni spisak udžbenika, literature i drugih izvora Tešić, M.: Tekstilna vlakna, udžbenik za tekstilne škole, Zavod za udžbenike Beograd, 2001 Obradović, V.: Kožarski materijali, Zavod za udžbenike Beograd, 2001 STRUČNI ČASOPIŠI: TEKSTILNAJA PROMIŠLJENOST, TEKSTIL, TEKSTILNA INDUSTRIJA

Materijalni uslovi za izvođenje nastave Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: Grafoskop, dijaprojektor, računar, A/V sredstvima, zbirke uzoraka vlakana i proizvoda od vlakna, gorionice i osnovnu aparaturu (pipete, epruvete, birete,...)

Obavezni načini provjeravanja i ocjanjivanja znanja U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno

Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine.

Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visoka stručna sprema iz područja tehnologije tekstila Tehnologije tekstila

Povezanost sa drugim predmetima


Predmet Znanja i vještine - Poznavanje vrsta prirodnih vlakana vlakana, dobijanje, fizičko- hemijske strukture svojstava, kvaliteta - Sirovine

Prepoznavanje prirodnih vlakana i proizvoda prirodnih vlakana, Poznavanje dobijanja prirodnih vlakana, - Poznavanje fizičko- hemijske strukture svojstava i kvaliteta.

Poznavanje vrsta prirodnih vlakana vlakana, dobijanje, fizičko - hemijske strukture svojstava, kvaliteta, Crtanje mikroskopskih ispitivanja prirodnih vlakana

- Ispitivanje tekstila

- Metode ispitivanja vlakana (vrste, kvalitet, svojstva)

136

1. Naziv predmeta 1.3.3. HEMIJSKA TEKSTILNA VLAKNA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I II 64 6 72 III IV

UKUPNO 64 6 72 T – teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opšti ciljevi nastave:

- Sticanje znanja o razlikovanju različitih vrsta proizvoda iz hemijskih vlakana; - Sticanje znanja o osobinama hemijskih vlakana i proizvoda i njihovoj međusobnoj zavisnosti; - Razvijanje sposobnosti uočavanja razlika među vlaknima; - Razvijanje osjećaja za primjenu hemijskih vlakana; - Razvijanje osjećaja za zaštitu životne sredine; - Osposobljavanje da se stečeno znanje primjeni u praksi; - Razvijanje samostalnosti u radu; - Razvijanje misaonih sposobnosti i osposobljavanje da vrši kontrolu kvaliteta proizvoda od hemijskih vlakana.

137

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED DRUGI



Uvodni dio - Nabraja vrste tekstila

iz hemijskih vlakana i nazive hemijskih vlakana.

- Analizira sirovinski sastav na etiketamatekstilnih proizvoda.

- Pronalazi sličnosti i razlike u osobinama roizvoda od hemijskih vlakana

Vježba: Rzličite uzorke tekstila od hemijskih vlakana uporediti i opisati.

Vještačka vlakna viskožna vlakna Nabraja:

- vlakna iz celuloze i e podjelu vlakana iz celuloze

- različite tipove viskožnih vlakana.

- Opsuje i razumije postupak dobijanja talasavih vkakana, modalna viskožna vlakna, tekstil koji nosi oznaku- peri- nosi, promjene kod tekstila od viskožnih vlakana

- Analizira celulozu različitog

stepena polimerizacije. - Definiše osobine celuloze koja se

koristi za dobijanje viskože. - Upoređuje stepen polimerizacije

kod vlakana pamuka i viskože. - Uočava sličnosti talasavih vlakana

sa vunom. - Analizira razliku između

polinoznih i vlakana visokog mokrog modula.

- Određuje osobine i nabraja primjenu modalnih vlakana.

Razvija ekološku svijest

Vježba: Različite uzorke tkanina i pletenica od viskožnih vlakana upoređuje i analizira

Nabraja: - proizvode od viskoznog

filamenta. - tekstilne proizvode od

viskožnih vlakana u obliku vlaska.

- tekstilne proizvode od mješavina viskože sa drugim vlaknima.

- Analizira uticaj toplotne propustljivosti kod proizvoda od viskožnih vlakana u zavisnosti da li su tkanine ili pletenine.

- Uviđa prednosti odjeće napravljene od mješavine viskožnih vlakana i pamuka.

- Upoređuje svojstva viskožnih vlakana koja se koriste za izradu odjeće za kišu, kišobrane i zavoja

Razvija moć zapažanja

138



- Opisuje promjene koje nastaju na tekstilnim proizvodima proizvedenim od konvencionalnog viskožnog vlakna nakon pranja u mašini za pranje.

u medicini.

Acetatna vlakna - Nabraja razlike u

načinu dobijanja viskožnog iacetatnog filamenta.

- Opisuje razlike u

svojstvima vlakana viskožnih iacetatnih.

- Definiše osobine acetatnih vlakana zbog kojih se koriste za izradu rublja.

- razvija pozitivan odnos prema tehnološkom razvoju

Vježba: Uporediti acetatna i plastična vlakna

- Nabraja upotrebne vrijednosti acetatnih vlakana, tekstile proizvode proizvedene od acetatne svile.

- Opisuje bojene efekte u mješavini aceratnih i viskožnih vlakana.

- uočava osobine acetatnih vlakana zbog kojih se ona koriste za izradu: odijela, postava, spavaćica, haljina bluza,donjeg rublja, kupaćih kostima…

Hemijska vještačka vlakna na bazi proteina - Nabraja vrste

vještačkih vlakana dobijenih iz bjelančevina biljnog i životinjskog porijekla.

- Analizira uticaj svojstva vlakana kazeinske vune u njihovom učešču u mješavini sa vunom.

Sintetička vlakna Nabraja i objašnjava :

- vrste sintetičkih vlakana.

- Obrazlaže na primjeru značaj bojenja u masi sintetičkih vlakana.

Navikava se na red i urednost

Uporediti i analizirati različite vrste vlakana

139



- trgovačke nazive sintetičkih vlakana.

Poliamidna vlakna Nabraja i objašnjava:

- tipove poliamidnih vlakana.

- vrste poliamidnih vlakana koja se izrađuju kao vlasak.

- teksturirane poliamidne filamente

- tehncke proizvode izradjenen od poloamidnih vlakana.

- vrste poliamidnih vlakana u obliku vlaska koji se koristi za izradu odijevnih predmeta i tepiha.

- razlicite finoce poliamidnogi filamenta koji se koristi za izradu carapa.

- trgovacke nazive poliamidnih vlakana.

- uočava zašto se multifilament

manje finoće koristi za izradu odijevnih predmeta, a multifilament veće finoće za izradu osnovo- prepletećeg pletiva.

- Pronalazi vezu između

karakteristika poliamidnih vlakana i predmeta koji se od njih rade



Uporediti i analizirati različite vrste vlakana

Poliesterna vlakna Nabraja i opisuje:

karakteristične osobine vlakana poliestera.

- vrste proizvoda od poliesterskih vlakana

- vrste poliestra koji se koristi za izradu vještačke kože.

- tehničke proizvode od poliestra.

- Analizira proizvode od poliesterskih vlakana koji imaju pamučni, vuneni i svileni karakter.

- uočava osobine poliesterskih vlakana koji se upotrebljavaju za izradu:

- ženske odjeće i džempera, - šivaćeg konca i zavjesa, - kanapa, ribarskih mreža,

140



- vrste poliesterskih filamenata prema sjaju i jačini.

beskrajnih traka, vatrogasnih rukavica i filtera .

- Definiše karakteristike teksturiranog filamenta.

Nabraja i opisuje: - različite finoće

ojačanog poliesterskog filamenta

- vrste poliesterskih (flis) vlakana koja se koriste za netkani tekstil,

- osobine poliesterskih vlakana koja se koriste za izradu ispuna,

- finoću i jačinu monofilamentne pređe od poliestera.

- Uočava svojstva vlakana poliestera koja se koriste za izradu:

- transportnih traka kaišnika i za ojačavanje korda za auto gume.

- netkanog tekstila. - tekstilnih proizvoda ispunjenih

poliamidnim vlaknima (jastuci, prekrivači, vjetrovke, vreće za spavanje…).

- sita pri izradi papira, rajsferšlusa…


- Nabraja specijalne vrste poliesternih PET vlakana.

- Razlaže karakteristike poliestra: visokog stepena skupljanja, povećanog afiniteta do boja, visoke kovrdžavosti, antistatičkih vlakana i vlakana smanjenog pilinga.

Poliakrilonitrilna vlakna - Nabraja osobine

poliakrilonitrilnih vlakana

- Opisuje ″panoteks″ oksidirana poliakrilonitrilna vlakna

Uočava i razumije: - karakteristike poliakrilonitrila koji

se koristi za odijevne predmete. - postojanost poliakrilonitrilnih

vlakana prema svjetlosti, atmosferilijama i nuklearnom zračenju.

- osobine poliakrilonitrilnih vlakana koja se koriste za proizvodnju ugljeničnih vlakana i kao zamjena za azbest.

- stiče sigurnost u radu i svakodnevnom životu

Uporediti i analizirati razne vrste vlakana

141



Polipropilenska vlakna - Nabraja opšte osobine

polipropilenskih vlakana, primjenu polipropilena u tehničkom i tekstilnom sektoru, vrste proizvoda od polipropilena.

- Uočava osobine polipropilena koji

se koristi za izradu tepiha, gurtni, tkanina za plivajuće prsluke…

- Pronalazi primjere primjene polipropilenskih vlakana kao zamjenu za jutu i konoplju kod izrade ambalaže.

Elastomerna vlakna - Nabraja primjenu

elastomernih vlakana u automobilskoj industriji.

- Uočava primjenu gumenih niti u različitim sferama života.

Polivinilhloridna vlakna - Nabraja grane hemijske

industrije gdje se polivinilhloridna vlakna koriste kao zaštitna odijela.

- Uviđa važnost termičke stabilnosti polivinilhloridnih vlakana.

Biološki aktivna vlakna - Nabraja vrste vlakana

koja se koriste u medicinske svrhe.

- Pronalazi primjere primjene bioloških vlakana

Specijalna vlakna - Nabraja vrste

specijalnih vlakana. - upoređuje osobine specijalnih

vlakana sa ostalim vrstama vlakana

Vlakna sekundarnog porijekla - Nabraja izvor vlakana

sekundarnog porijekla. - Analizira pozitivne strane

korišćenja otpadnih vlakana u proizvodnji.

Stiče naviku pravilnog odlaganja štetnih materija Navikava se na red i urednost

142

Okvirni spisak literature i drugih izvora Tesic ; M. : Tekstilna vlakna ( za I razred četvorogodišnje tekstilne škole ). Zavod za udžbenike, Beograd 2001.god. Obradovic ; V. : Kozarski materijali ; Zavod za udžbenike, Beograd 2001.god.

Materijalni uslovi za izvodjenje nastave Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: Dijaprojektor odnosno grafoskop Uzorke razlicitih sirovina, koje se koriste u konfekciji Seme mašina koje se primjenjuju pri proizvodnji sirovina Tabele održavanja odjeće u zavisnosti od sirovine

Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja Znanje se provjerava i ocjenjuje u svakom klasifikacionom periodu usmeno

Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine

Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visoka stručna sprema iz područja tehnologije tekstila



Predmet Znanje i vještine - Izrada odijevnih predmeta - Tehnologija odjeće - Parametri peglanja odjeće - Izrada odijevnih predmeta - Hemija - Održavanje konfekcijskih proizvoda

143

1. Naziv programa 1.3.4. KONSTRUKCIJA DJEČJE KONFEKCIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I II 44 28 72 III IV

UKUPNO 44 28 72 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V – vježbe, odjeljenje se dijeli na dvije grupe sa po 16 učenika u grupi 3. Opšti ciljevi nastave : - Poznavanje teoretske osnove koje su potrebne za razumijevanje konstrukcije odjeće i modelovanja; - Razvijanje smisla za tacnost i preciznost; - Prilagođavanje modela uslovima i zahtjevu trzista; - Osposobljavanje učenika za iskazivanje kreativne sposobnosti; - Sticanje sposobnosto za primjenu kompjutera; - Formiranje osnova za nastavak obrazovanja; - Osposobljavanje učenika za uključivanje i neposrednu proizvodnju i razvijanje preduzetničkog duha.

144

4. Sadrzaji/ standardi znanja/operativni ciljevi RAZRED DRUGI



Dječija benkica

Objašnjava:

- glavne i pomoćne mjere

- sastavne dijelove benkice

- sistem rada na konstrukciji

- modelovanje - način kompletiranja

djelova Navodi metode umnožavanja i vrste krojnih slika Objašnjava način izrade krojnih slika

- Analizira skicu modela

benkica; razlikuje sastavne dijelove

- Razlikuje glavne mjere od pomoćnih, razrađuje pomoćne mjere

- Razlikuje dijelove - Konstruiše kroj prema

određenom modelu i mjerama

- Modeluje prema zadanom modelu

- Kompletira djelove - Radi krojne slike

Vježba: konstruiše, modeluje, kompletira, umnožava i radi krojnu sliku u razmjeri 1:1 i umanjeno Rad u grupama

Dječiji bodi

Objašnjava: - glavne i pomoćne

mjere - sastavne dijelove

benkice - sistem rada na

konstrukciji - modelovanje - način kompletiranja



dječijih bodija; razlikuje sastavne dijelove





Stiče radne navike Razvija preciznost


145




Dječija pidžama







pidžama; razlikuje sastavne dijelove







Dječija trenerka







dječijih trenerki i razlikuje sastavne dijelove






Razvija kreativne sposobnosti Osposobljava se za timski rad kroz razmjenu ideja sa drugim


146



Dječiji prsluk







dječijih prsluka i razlikuje sastavne dijelove







Dječije pantalone







dječijih pantolona i razlikuje sastavne dijelove







Dječija haljina

Uviđa ljepotu svog zanimanja Izgrađuje osjećaj za lijepo

147









dječije haljine i razlikuje sastavne dijelove






Navikava se na ekonomisanje pri radu Čuva svoju okolinu na propisan način odlažući višak materijala


148

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: Petrović ; J. : Konstrukcija odjeće, zavod za udžbenike Beograd, 2002. Knez, B. : Konstrukcija priprema u odijevnoj industriji, savez inžinjera i tehničara tekstilaca, Zagreb 1990.god. Modni časopisi :"Burda ; "Modni list" 6. Materijalni uslovi za izvodjenje nastave : Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti - Kompjuter sa programskom opremom za konstrukciju - Projektor - Tabele mjera (standarde) za dječju konfekciju - Lenjire, krivuljare , krojačke cm. 7. Obavezan način provjeravanja i ocjenjivanja znanja Znanje se provjerava i ocjenjuje u svakom klasifikacionom periodu usmeno i vježbama (grafički radovi) 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visoka stručna sprema iz područja tekstilne konfekcije 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja i vještine Izrada odijevnih predmeta Praktična nastava Primjena šablona pri izradi odijevnih

predmeta Proizvodnja odijevnih predmeta Tehnologija konfekcije - Mašinski ubodi i šavovi, mašine i njihova

primjena pri izradi odijevnih predmeta - Izrada plana operacija rada

149

1. Naziv predmeta 1.3.5. KONSTRUKCIJA LAKE KONFEKCIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave:


T V UKUPNO

I II III 44 28 72 IV

UKUPNO 44 28 72 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V – vježbe, nastava se izvodi u grupama sa 16 učenika u grupi 3. Opšti ciljevi nastave : - Upoznavanje teoretske osnove koje su potrebene za razumjevanje procesa konstrukcije odjeće i modelovanja; - Sticanje znanja o osnovnim karakteristikama mjera; - Razvijanje sposobnosti za pravilno korišćenje mjera; - Osposobljavanje učenika da znaju da koriste skicu modela; - Razvijanje smisla za tačnost i preciznost; - Razvijanje smisla o pravilnom modelovanju; - Razvijanje pojma estetike, i sticanje znanja i vještina iz tih oblasti, i primjenjivanje u praksi; - Formiranje osnove za nastavak školovanja; - Osposobljavanje učenike za uključivanje u neposrednu proizvodnju i razvijanje preduzetničkog duha.

150

4.Sadržaji / standardi znanja / operativni ciljevi RAZRED TREĆI


učenik učenik Trik majica muška i ženska






- Analizira skicu modela i

razlikuje sastavne dijelove







Donji veš muški i ženski












- Kompletira djelove

Stiče radne navike Razvija ekonomičnost i produktivnost u radu Razvija preciznost


151


učenik učenik - Radi krojne slike

Kombinezon






- Analizira skicu modela i razlikuje sastavne dijelove







Grudnjak

Navodi vrste grudnjaka Objašnjava:













Muški i ženski kupaći kostim




Vježba: konstruiše, modeluje, kompletira, umnožava i radi

152


učenik učenik mjere











krojnu sliku u razmjeri 1:1 i umanjeno Rad u grupama

Ženske kratke pantalone






- AAnalizira skicu modela

i razlikuje sastavne dijelove





- Kompletira djelove - Radi krojne slikee


Haljina sječena u struku



benkice



- Razlikuje glavne mjere

Uviđa ljepotu svog zanimanja Razvija osjećaj za ekonomičnost i produktivnost


153


učenik učenik - sistem rada na



od pomoćnih, razrađuje pomoćne mjere





Navikava se na timski rad

154

5. Okvirni spisak literature - Petrović ; J. : Konstrukcija odjeće, Zavod za udžbenike Beograd 2002. - Slavicek, J. : Konstrukcija odjeće za haljine, bluze, suknje, zensko i musko rublje, Zajednica odgoja i uobrazovanja za tekstilnu industriju, Zagreb 1992.god. - Knez, B. : Konstrukcija priprema u odijevnoj industriji, savez inžinjera i tehničara tekstilaca, Zagreb 1990.god. - Modni časopiši :"Burda ; "Modni list" 6. Materijalni uslovi za izvodjenje nastave : - Za izvođenje nastave je obezbijediti: - Kompjuter sa programskom opremom za konstrukciju - Projektor - Tabele mjera (standarde) za dječju konfekciju - Lenjir, krivuljare , krojačke cm. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i vježbama (grafički radovi) 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja: - Tehnologije konfekcije 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja i vještine - Izrada odijevnih predmeta - Praktična nastava - Primjena šablona pri izradi odijevnih

predmeta - Proizvodnja odijevnih predmeta - Tehnologija konfekcije - Mašinski ubodi i šavovi, mašine i njihova

primjena pri izradi odijevnih predmeta - Izrada plana operacija rada

155

1. Naziv predmeta 1.3.6. NETKANI MATERIJALI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I II III 72 72 IV

UKUPNO 72 72 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V - vježbe, 3. Opšti ciljevi nastave U okviru predmeta učenik: - Usvaja teoretska znanja proizvodnje netkanih materijala; - Proširuje znanja o osobinama i upotrebi netkanih materijala; - Usvaja nove postupke proizvodnje netkanih materijala; - Upoznaje sredstva rada u proizvodnji netkanih materijala; - Poznaje standarde netkanih materijala; - Poznaje standarde i propise zaštite lične, radne i životne sredine; - Stiče sposobnost udruživanja znanja sa praktičnim radom.

156

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED TREĆI



Uvod Objašnjava:

- pojam netkanih tekstilnih materijala,

- osobine netkanih tekstilnih materijala,

- podjelu netkanih tekstilnih materijala.

- Razlikuje netkane materijale od tkanih materijala,

- Razlikuje netkane materijale prema tehnologiji izrade i namjeni,

- Stiče pozitivnu orjentaciju prema zanimanju

Netkani materijali prema tehnologiji izrade

- Navodi podjelu netkanih materijala,

- Opisuje netkani tekstil na bazi flora (koprene),

- Opisuje netkani materijal na bazi sistema niti,

- Opisuje netkani materijal na bazi lijepljenja tekstilnih elemenata na podlogu,

- Opisuje netkani materijal na bazi polimera,

- Opisuje netkani materijal na bazi papira.

- Razlikuje netkane materijale prema tehnologiji izrade,

- Razlikuje mehaničke i hemijske postupke izrade,

- Definiše pojedinačne postupke izrade.

- Uviđa važnost

poštovanja principa ekonomičnosti,

- Video kasete.

Izrada flora (koprene) - Opisuje pojam flora, - Navodi načine izrade

flora (suvi, mokri),

- Razlikuje suvi od mokrog načina izarde flora,

- Video kasete.

157



- Navodi načine uređenosti vlakana u floru,

- Opisuje postupke pripreme flora: na kardi, aerodinamički, na mašini za šešire, vazdušnom strujom, turbulentnom komorom, pneumatskim uređajem,...

- Navodi mašine za izradu flora.

- Analizira uređenost vlakana u floru,

- Razlikuje postuke izrade flora,

- Stiče radne navike

Vezivanje vlakana u floru - Navodi načine

vezivanja vlakana u floru,

- Opisuje mehaničko vezivanje vlakana u floru, malimo, malivat i malipol, formiranje filca (skeletno, iglano), hemijsko vezivanje vlakana u floru,

- Navodi materijale za hemijsko vezivanje vlakana u floru,

- Navodi osobine lepila za vezivanje vlakana u floru, vrste lepila,

- Opisuje postupak vezivanja niti u floru vezivnim sredstvima.

- Navodi mašine i uređaje za vezivanje

- Razlikuje mehaničko i hemijsko vezivanje vlakana u floru,

- Razlikuje nastanak malimo, malivat i malipol proizvoda,

- razlikuje postupke formiranja filca (skeletno, iglano),

- Definiše ulogu lepila kao vezivnog sredstva vlakana u floru,

- Analizira načine nanošenja vezivnog sredstva,

- Definiše sušenje i komdezovanje vezivnih sredstava,

- Razlikuje hladni i tpopli postupak presovanja.

- Uviđa važnost

pridržavanja propisa zaštite na radu

- Navikava se na ekonomičan rad

- Uzorci na bazi vezivanja vlakana u floru,

- Video kasete, - Uzorci lepila.

158



vlakana u floru, - Opisuje sušenje i

kondezovanje vezivnih sredstava, osobine flizelina i njegovu namjenu,

- Opisuje hladno i toplo presovanje.

Netkani materijali dobijeni lijepljenjem više sistema žica

- Navodi načine uređenosti žica,

- Navodi načine uređenosti trake vlakana i sistema žica,

- Razlikuje uređeni i neuređeni sistem žica,

- Razlikuje uređenost sistema žica od uređenosti sistema trake i žica

- Uzorci na bazi lijepljenja ssistema žica,

- Video kasete.

Netkani materijali u kombinaciji tekstilnih elemenata

- Navodi postupak izrade netkanih materijala u kombinaciji tekstilnih elemenata,

- Navodi vrste proizvoda, - Opisuje termoplastičnu

foliju, nastanak tafting proizvoda, nastanak flok proizvoda, ulogu termoplastične folije

- Definiše faze izrade netkanih materijala iz sistema tekstilnih elemenata,

- Razlikuje tafting i flok proizvode,

- stiče sigurnost i samopouzdanje

- Razvija moć zapažanja

- Uzorci na bazi kombinacije tekstilnih elemenata,

- Video kasete.

Netkani tekstilni materijali iz rastvora i rastvora polimera

- Navodi netkane - upoređuje netkane - Uzorci netkanih

159



materijale na bazi rastvora i rastvora polimera,

- Opisuje izradu iz jednog i dva polimera,

- Opisuje mrežaste materijale iz jednog polimera,

- Opisuje mrežaste materijale iz dva polimera,

- Navodi mašine u uređaje.

tekstilne materijale na bazi rastvora i rastvora polimera,

- Razlikuje mrežaste netkane materijale iz jednog i dva polimera,

-

materijala na bazi rastvora i rastvora polimera,

- Video kasete.

Netkani tekstilni materijali na bazi papira

- Opisuje netkane materijale na bazi papira,

- Navodi faze rada, - Opisuje fibride i

tekstrile, papirnati netkani materijal, rotoformer uređaj

- Zna postupak izradena rotoformeru,

- Uočava faze rada, - Razlikuje fibride i

tekstrile materijale na bazi papira,

- Definiše osobine papirnatog netkanog materijala,

- Uzorci netkanih materijala na bazi papira,

- Video kasete.

Upotreba netkanog tekstilnog materijala

- Opisuje upotrebnu vrijednost netkanog tekstilnog materijala,

- Navodi upotrebu netkanih tekstilnih materijala.

- Analizira mogućnost upotrebe netkanog tekstilnog materijala prema namjeni proizvoda,

Stiče pozitivnu orjentaciju prema zanimanju Razvija ekološku svijest

- Uzorci netkanih materijala

Kompjuterska izrada netkanog tekstila

160



- Opisuje kompjutersku izradu netkanog tekstila,

- Navodi prednosti kompjuterske izrade,

- Navodi proizvode dobijene kompjuterskom tehnikom.

- Uočava prednosti kompjuterske izrade netkanog tekstila,

- Zna izradu jednostavnih programa netkanih materijala,

- razvija analitičko

mišljenje - stiče samopouzdanje

- Izarda jednostavnih programa u izradi netkanih materijala.

161

5. Okvirni spisak udžbenika, literature i drugih izvora - Alojz Gregorič : NETKANI MATERIJALI – NONWOVEN, Ljubljana, - S. Milošević : MALI – TEHNOLOGIJA, - H. Kemter : MALIPOL, - DITT , Maribor : TEKSTILNI PRIRUČNIK, - STRUČNI ČASOPIS TEKSTILNA INDUSTRIJA. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: - Grafoskop, diaprojektor, računar, A/V sredstva, zbirke uzoraka netkanih materijala. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje i usmeno. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjna na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja - Tehnologije tekstila 10. Povezanost sa drugim predmetima


Predmet Znanja i vještine - Netkani tekstilni materijali - Praktična nastava - Primjena netkanih tekstilnih materijala

u odijevanju - Netkani tekstilni materijali - Estetika odijevanja - Primjena netkanih tekstilnih materijala

u savremenom odijevanju - Netkani tekstilni materijali - Konstrukcija i modelovanje - Konstrukcija odijevnih i drugih predmeta

od netkanih tekstilnih materijala - Netkani tekstilni materijali

- Hemija - Primjena rastvora i polimera rastvora, vezivnih sredstava (lepila) u proizvodnji netkanih materijala.

162

1. Naziv predmeta: 1.3.7. KOŽNA GALANTERIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I II III 26 46 72 IV

UKUPNO 26 46 72 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V – vježbe, nastava se izvodi u grupe sa 16 učenika 3. Opšti ciljevi nastave: - Upoznavanje teorijskih osnova koje su potrebne za razumijevanje procesa izrade kožne galanterije; - Sticanje znanja o osnovnim karakteristikama mjera; - Osposobljavanje učenika da znaju da koriste skicu modela; - Razvijanje smisla za tačnost i preciznost; - Razvijanje smisla o pravilnom modelovanju; - Razvijanje pojma estetike i sticanje znanja i vještina iz tih oblasti, i njihovo primjenjivanje u praksi; - Naučiti proces rada u krojnici, šivaonici i završnim fazama i i njihovo primjenjivanje; - Savladavanje parametara peglanja; - Formiranje osnova za nastavak školovanja; - Osposobljavanje učenika za uključivanje u neposrednu proizvodnju i razvijanje preduzetničkog duha.

163

4. Sadržaji i standardi znanja predmeta kožna galanterija RAZRED TREĆI



Rukavice - Navodi vrste rukavica Objašnjava:

- značaj skiciranja - sastavne dijelove - modelovanje - način kompletiranja

dijelova

- Analizira skicu modela - Razlikuje sastavne dijelove - Modeluje prema zadanom

modelu - Kompletira djelove

- Vježba: konstruiše, modeluje, kompletira i radi u razmjeri 1:1 - Rad u grupama

Futrola za naočare - Navodi vrste futrola Objašnjava:

- značaj skiciranja - sastavne dijelove - modelovanje - način kompletiranja dijelova




Novčanik - Navodi vrste novčanika Objašnjava:

- značaj skiciranja - sastavne dijelove - modelovanje - način kompletiranja dijelova




Muška tašna - Navodi vrste muških tašni Objašnjava:

- značaj skiciranja - sastavne dijelove - modelovanje

- način kompletiranja dijelova




Ženska tašna

Stiče radne navike Razvija preciznost Razvija kreativne sposobnosti

164



- Navodi vrste ženskih tašni Objašnjava:

- značaj skiciranja - sastavne dijelove - modelovanje

- način kompletiranja dijelova




Rukavice Objašnjava:


- Kroji sastavne dijelove - Odabira konac za šivenje

konkretnog materijala, vrši šivenje prema tehnološkom redoslijedu

- Određuje parametre peglanja konkretnog materijala, pegla rukavice


- Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja - Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista)

Futrola za naočare Objašnjava:

- način krojenja - način šivenja - način peglanja

- način kontrole


konkretnog materijala, vrši šivenje prema tehnološkom redosljedu

- Određuje parametre peglanja konkretnog materijala, pegla futrole



Novčanik Objašnjava:

- način krojenja - način šivenja


konkretnog materijala, vrši

Osposobljava se za timski rad kroz razmjenu ideja sa drugim Uviđa ljepotu svog zanimanja

- Organizovati posjete odgovarajućim tekstilnim fabrikama uz konsultacije i

165



- način peglanja - način kontrole

šivenje prema tehnološkom redoslijedu

- Određuje parametre peglanja konkretnog materijala, pegla novčanike

- - Uočava eventualne greške nastale prilikom krojenja, šivenja i dorade

demonstracije koje bi kasnije pomogle u daljem procesu učenja - Vodi dnevnik o praćenju tehnološkog procesa izrade (izrada operacionog lista)

Muška tašna - Objašnjava:


- način kontrole



- Određuje parametre peglanja konkretnog materijala, pegla muške tašne



Ženska tašna - Objašnjava:


- način kontrole



- Određuje parametre peglanja konkretnog materijala, pegla ženske tašne


Izgrađuje osjećaj za lijepo Navikava se na ekonomisanje pri radu


166

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: Velimirac, M.: Tehnologija kožne galanterije, viša politehnička škola, Beograd 1995. g. Radonjić, M.: Modelarstvo kožne galanterije, Zavod za udžbenika, Beograd¸1992. g. Pilipović, B.: Tehnologija kožne galanterije, Zavod za udžbenika, Beograd¸1997. g 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: - Sto za krojenje 3 x 1.5m 1 kom - Običnu šivaću mašinu 10 kom - Specijalnu mašinu sa rubnim ubodom 1 kom - Makaze 10 kom - Specijalne noževe 10 kom - Osnovne i pomoćne materijale (kožu, vještačku kožu, postavu, konac, drikere, ljepila) - Aparat za kopče 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja: U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i praktično 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: Teorijska nastava Visoka stručna sprema iz područja: - Tehnologije kožne konfekcije - Tehnologije kože i krzna Praktična nastava - Završena visoka, viša stručna sprema ili položeni majstorski ispit iz područja: tehnologije kože i krzna ili tehnologije kožne konfekcije 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanje i vještine - Izrada kožne galanterije - Praktična nastava - Primjena šablona pri izradi kožne galanterije

- Proizvodnja odijevnih predmeta - Tehnologija konfekcije - Mašinski ubodi i šavovi - Mašine i njihova primjena - Izrada plana operacija rada

167

1. Naziv predmeta 1.3.8. ORGANIZACIJA PROIZVODNJE U KONFEKCIJI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I II III IV 36 30 66

UKUPNO 36 30 66 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli u grupe V - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opšti ciljevi nastave : - Poznavanje tehnološkog procesa proizvodnje odjeće; - Poznavanje mašina za korojenje; - Poznavanje mašina za šivenje; - Poznavanje mašina za peglanje; - Postizanje sposobnosti određivanje vremena izrade za faze krojenja , šivenja i peglanja; - Postizanje sposobnosti za izradu operacionog lista; - Postizanje produktivnosti rada, pravilnom izradom tehnološkog lista.

168

4. Sadržaji/standardi znanja/operativni ciljevi RAZRED ČETVRTI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijiski ciljevi Specifični oblici izvođenja


Klasična suknja - Navodi planove

tehnološkog procesa izrade klasične suknje

- Objašnjava način izrade

plana tehnološkog procesa

- Navodi sisteme

ugradnje radnih mjesta


- Vrši pravilno grupisanje tehnoloških postupaka po radnim mjestima iz plana operacija rada.

- Vrši izbor sredstava - Opterećuje radna mjesta

prema taktu grupe - Razlikuje sistemeradnih

mjesta, pravilno ih primjenjuje i pravi skice

Vježba: izrađuje plan tehnološkog procesa za krojenje, šivenje i doradu za jedan odijevni predmet Skica ugradnje radnih mjesta

Haljina - Navodi planove

tehnološkog procesa izrade haljine



- Navodi sisteme




- Vrši izbor sredstava rada - Opterećuje radna mjesta




Radni mantil


169



- Navodi planove tehnološkog procesa izrade radnog mantila



- Navodi sisteme





prema taktu grupe - Razlikuje sisteme radnih



Prsluk - Navodi planove

tehnološkog procesa izrade prsluka



- Navodi sisteme ugradnje radnih mjesta







Muške pantalone - Navodi planove

tehnološkog procesa izrade muških pantolona


plana tehnološkog




Vježba: izrađuje plan tehnološkog procesa za krojenje, šivenje i doradu za jedan odijevni predmet

170



procesa





Skica ugradnje radnih mjesta

Ženska jakna - Navodi planove

tehnološkog procesa izrade ženske jakne



- Navodi sisteme








Muški sako - Navodi planove

tehnološkog procesa muškog sakoa



- Navodi sisteme








Ženski kaput

Uviđa ljepotu svog zanimanja Izgrađuje osjećaj za lijepo Navikava se na ekonomisanje pri radu

171



- Navodi planove tehnološkog procesa izrade ženskog kaputa



- Navodi sisteme








Muški kaput - Navodi planove

tehnološkog procesa izrade muškog kaputa






- Vrši izbor sredstava rada. - Opterećuje radna mjesta



Stiče radne navike Razvija kreativne sposobnosti


172

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: Petrović ; J. : Konstrukcija odjeće, zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd 2003.god. Knez, B. : Tehnološki procesi proizvodnje odjeće, udžbenici sveucilista u Zagrebu ,1990.god. 6. Materijalni uslovi za izvodjenje nastave : Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: - Grafoskop - Skice za ugradnju radnih mjesta. 7. Obavezan način provjeravanja i ocjenjivanja znanja U svakom klasifikacionom periodu znanje se ocjenjuje i provjerava usmeno i vježbama 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visoka stručna sprema iz područja: Tehnologije tekstilne konfekcije, tekstilne tehnologije ili tehnologije kože i krzna 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja i vještine Izrada odijevnih predmeta Praktična nastava Primjena mašinskih uboda, šavova i

mašina pri izradi odijevnih predmeta Konstrukcija i modelovanje odijevnih predmeta

Tehnologija konfekcije Izrada šablona za odijevne predmete

173

1. Naziv predmeta 1.3.9. KONSTRUKCIJA TEŠKE KONFEKCIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I II III IV 36 30 66

UKUPNO 36 30 66 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V – vježbe i nastava se izvodi u grupama do 16 učenika 3. Opšti ciljevi nastave : - Poznavanje teoretskih osnova koje su potrebne za razumijevanje konstrukcije odjeće i modelovanja; - Razvijanje smisla za tacnost i preciznost; - Prilagođavanje modela uslovima i zahtjevu trzista; - Osposobljavanje učenika da iskažu kreativne sposobnosti; - Sticanje sposobnosti za primjenu kompjutera; - Formiranje osnova za nastavak obrazovanja; - Osposobljavanje učenika za uključivanje i neposrednu proizvodnju i razvijanje preduzetničkog duha.

174

4. Sadržaji/standardi znanja/operativni ciljevi RAZRED ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijiski ciljevi Specifični oblici izvođenja


Ženska pelerina



ženske pelerine - sistem rada na











Muška pelerina



muške pelerine - sistem rada na









- Kompletira djelove



175



- Radi krojne slike Ženski kaput sa ranglan rukavom



ženskog kaputa sa ranglan rukavom












Muški kaput sa ranglan rukavom



muškog kaputa sa ranglan rukavom













176



Ženski mantil



ženskog mantila - sistem rada na











Muški mantil



muškog mantila - sistem rada na











Muški sako sa dvorednim kopčanjem

Objašnjava:

Uviđa ljepotu svog zanimanja Razvija kreativnost Vježba: konstruiše, modeluje,

177




- sastavne dijelove muškog sakoa sa dvorednim kopčanjem










Navikava se na ekonomisanje pri radu

kompletira, umnožava i radi krojnu sliku u razmjeri 1:1 i umanjeno Rad u grupama

178

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Petrović ; J. : Konstrukcija odjeće, zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd 2002. - Knez, B. : Konstrukcija priprema u odijevnoj industriji, savez inžinjera i tehničara tekstilaca, Zagreb 1990.god. - Modni časopiši :"Burda ; "Modni list" 6. Materijalni uslovi za izvodjenje nastave : - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti: - Kompjuter sa programskom opremom za konstrukciju - Projektor - Tabele mjera (standardi) za dječju konfekciju ¸ - Lenjir krivuljar , krojački cm. 7. Obavezan način provjeravanja i ocjenjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i vježbama 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja: - Tehnologije tekstilne konfekcije 10. Povezanost predmeta



- Izrada odijevnih predmeta - Praktična nastava - Primjena šablona pri izradi odijevnih predmeta

- Proizvodnja odijevnih predmeta - Tehnologija konfekcije - Mašinski ubodi i šavovi, mašine i njihova primjena pri izradi odijevnih predmeta - Izrada plana operacija rada

179

1. Naziv predmeta 1.3.10. ODRŽAVANJE TEKSTILA, KOŽE I KRZNA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V UKUPNO

I II III IV 66 66

UKUPNO 66 66 T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje teoretskih znanja o održavanju tekstila, kože i krzna; - Proširivanje znanja o osobinama i upotrebi tekstila, kože i krzna; - Upoznavanje tehnološkog postupka održavanja; - Upoznavanje sredstava za održavanje tekstila, kože i krzna; - Sticanje znanja o upotrebi tehničke i tehnološke dokumentacije; - Poznavanje standarda i propisa zaštite lične, radne i životne sredine; - Sticanje sposobnosti udruživanja znanja sa praktičnim radom.

180

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED ČETVRTI



Značaj održavanja tekstila, kože i krzna - Upoznaje se sa

značajem održavanja, - Navodi karakteristike

proizvoda tekstila, kože i krzna i potupke održavanja

- Definiše održavanje proizvoda tekstila, kože i krzna,

- Upoređuje karakteristike proizvoda tekstila, kože i krzna,

- Razlikuje pojam pranja od pojma hemijskog čišćenja.

-

Standardi održavanja - Navodi standarde

održavanja i oznake standarda za održavanje,

- Obrazlaže oznake standarda za određene proizvode u održavanju tekstila, kože i krzna

Praonica i hemijska čistionica - Upoznaje se sa

prostorom i opremljenosti praonice i hemijske čistionice i radnom dokumentacijom

- Navodi opasnosti za ličnu, radnu i životnu sredinu, propise za siguran rad i mjere zaštite lične, radne i životna sredine,

- Analizira negativan uticaj pranja i hemijskog čišćenja na ličnu, radnu i životnu sredinu,

- Rješava mjere zaštite liče, radne i životne sredine,

- Uočava primjere štetnog djelovanja uticaja fizičke i hemijske prirode na životnu i radnu sredinu,

- Razlikuje fizičko i hemijsko djelovanje

- Uviđa važnost

poštovanja principa o očuvanju okoline

- Razvija sistematičnost

u svakodnevnom životu i radu

Katalozi proizvođača opreme za pranje i hemijsko čišćenje

181



pranja i hemijskog čišćenja,

Postupak rada u održavanju tektila, kože i krzna - Navodi faze rada u

održavanju tekstila, kože i krzna.

- Razlikuje karakteristike faza rada (pranja i hemijskog čišćenja).

Prijem i razvrstavanje proizvoda Upoznaje se sa:

- pojmom prijema i razvrstavanja proizvoda,

- kriterijumima za pravilno održavanje proizvoda,

- kontakt sa strankom pri prijemu proizvoda,

- postupkom izdavanje naloga o prijemu i sortiranju proizvoda.

- Definiše kriterijum razvrstavanja proizvoda z pranje i hemijsko čišćenje,

- Razlikuje ulogu pranje i hemijskog čišćenja,

- Uočava i razlikuje nečistoće,

Lokalno odstranjivanje nečistoća - Navodi vrste nečistoća,

nihove karakteristike po hemijskom sastavu, sredstva za detaširanje i njihovo djelovanje, postupak detaširanja, uticaj vlage pri detaširanju.

- Razlikuje nečistoće po hemijskom sastavu,

- Obrazlaže kriterijume prepoznavanja nečistoća

- Razlikuje sredstva za detaširanje,

- Obrazlaže postupak detaširanja,

- Analizira prisustvo vlage pri detaširanju,

- Uočava i otklanja greške detaširanja.

- Navikava se na red i urednost


• Uzorci karakterističnih nečistoća, • Uzorci sredstava za detaširanje, • Katalozi sredstava za detaširanje.

Sredstva za pranje - Upoznaje se sa - Razlikuje vrste i oblike • Katalozi proizvođača

182



sredstvima za pranje i njihovom ulogom,

- Navodi sastav sredstava za pranje,

- Opisuje pojedinačno ulogu supstanci sredstava za pranje,

sredstava za pranje, - Razlikuje ulogu

supstanci sredstava za pranje,

- Obrazlaže ulogu površinsko aktivnih sredstava,

- Obrazlaže polifosfate i njihov ekološki uticaj,

- Analizira djelovanje enzima.

sredstava za pranje, • Uzorci sredstava za pranje

Ručno i mašinsko pranje - Opisuje ručno i

mašinsko pranje, - Navodi vrste i

porijeklo nečistoća, vrste mašina za pranje i sušenje, parametre pranja, greške pranja.

- Razlikuje ručni od mašinskog postupka pranja,

- Analizira vrste i porijeklo nečistoća, ulogu parametara pranja, postupak odstranjivanja nečistoća, greške pranja, uzroke i otklanjanje

- Obrazlaže uticaj rastvora na čovjeka i okolinu

• Katalozi mašina za pranje i sušenje, • Video kasete.

Sredstva za hemijsko čišćenje

- Upoznaje se sa sredstvima za hemijsko čišćenje i njihovom ulogom, hemijskim sastavom sredstava PER, OVT i pomoćnih sredstava i

- Upoređuje karakteristike i ulogu sredstva za hemijsko čišćenje od srdstava za pranje,

- Razlikuje fizičke od hemijskih osobina

- preuzima odgovornost za zdravlje drugih - Razvija osjećaj odgovornosti i preciznosti u radu

• Katalozi proizvođača sredstava za hemijsko čišćenje, • Uzorci sredstava

183



sredstava za hemijsko čišćenje,

- Zna ulogu pomoćnih sredstava

- Navodi fizičko- hemijske osobine organskih rastvarača u procesu hemijskog čišćenja,

organskih rastvarača, - Rješava zaštitu lične,

radne i životne sredine.

Hemijsko čišćenje sa tetra hlor etenom (per)

- Opisuje rastvor i pomoćna sredstva, postupke čišćenja i navodi parametre postupka čišćenja.

- Razlikuje ostupke čišćenja (regeneracijski, destilacijski, frontalni),

- Definiše parametre čišćenja.

• Katalozi proizvođača hemikalija i opreme.

Hemijsko čišćenje sa ugljovodoničnim rastvaračima (ovt) - Opisuje sisteme

čišćenja sa OVT, objašnjava upotrebu OVTrastvarača u postupcima čišćenja,

- Definiše djelovanje OVT sredstava na nečistoće,

- Razlikuje OVT od PER sredstava, jednofazni od dvofatnog sistema čišćenja sa OVT,

- Obrazlaže ekološku opravdanost upotrebe OVT sredstava.

- Određuje metode zaštite, radne i životne sredine.

• Katalozi proizvođača hemikalija i opreme.

Čišćenje podnih obloga - Navodi vrste podnih

obloga, postupke - Razlikuje suvi od

mokrog postupka,

- razvija pozitivan odnos prema ekologiji.

• demonstracija

184



čišćenja, hemikalije i pomoćna sredstva, aparate i uređaje za čišćenje.

- Odabira aparate i uređaje prema vrsti podne obloge.

Oplemenjivanje proizvoda tekstila, kože i krzna pri pranju i hemijskom čišćenju

- Navodi hemijska sredstva za oplemenjivanje (doradu) tekstila, kože i krzna,

- Opisuje postupak impregniranja i djelovanje sredstava impregniranja.

- Uočava ulogu pranja i hemijskog čišćenja u procesu oplemenjivanja,

- Razlikuje sredstva i postupke impregniranja prema vrsti proizvoda.

• Video kasete • Katalozi sredstava za oplemenjivanje.

Peglanje - Opisuje postupke

peglanja, - Navodi parametre

peglanja, opremu za peglanje.

- Poznaje pravila za siguran rad,

- Razlikuje ručno od mašinskog peglanja,

- Razlikuje postupak peglanja od parenja

- Definiše parametre peglanja,

- Razlikue opremu za peglanje prema vrsti proizvoda.

Uviđa važnost upotrebe sredstava zaštite na radu

• Video kasete.

Uticaj pranja i hemijskog čišćenja na obojenje • Opisuje uticaj pranja i hemijskog čišćenja na postojanost obojenja, • Navodi faktore postojanosti obojenja. • Poznaje sivu skalu ocjenjivanja.

• Razlikuje faktore postojanosti obojenja, • Ocjenjuje postojanost obojenja poslije pranja i hemijskog čišćenja,

• Ocenjivanje postojanosti obojenja pomoću sive skale na različitim uzorcima.

Ekološki uticaj pranja i hemijskog čišćenja • Obrazlaže uticaj rastvarača • Rješava metode zaštite

• stiče osjećaj preciznosti, preciznosti i ekonomičnosti

• Prpisi i znanja za

185



na organizam čovjeka, • Obrazlaže način rukovanja sa hemikalijama, • Navodi razvrstavanje hemikalija.

lične, radne i životne sredine, • Razlikuje sredstva zaštite, • Poznaje postupak zaštite.

održavanje tekstila, kože i krzna, • Hemijski priručnici.

Trend razvoja održavanja tekstila, kože i krzna • Navodi savremene postupke čišćenja, • Opisuj mokro čišćenje, • Navodi opremu za mokro čišćenje, • Navodi vrste proizvoda za mokro čišćenje.

• Definiše mokri postupak čišćenja, • Ocjenjuje prednost mokrog postupka nad klasičnim postupcima čišćenja.

• Razvija samostalnost i stručnost

• Video kasete,

186

5. Okvirni spisak udžbenika, literature i drugih izvora Lindtner Viktor :TEHNOLOGIJA APRETUREI,II dio, DZS, Ljubljana, Stojković Lazar, Ilić Branko : TEHNOLOGIJA APRETURE , Leskovac, Gnam Helmut : PRIRUČNIK ZA KOZARSTVO , Oton Jurko : TEHNOLOGIJA KOŽARSTVA (SKRIPTA), STRUČNI ČASOPIŠI : TEKSTIL, TEKSTIL- PRAXIS, TEKSTILNA INDUSTRIJA, TEKSTILNAJA PROMIŠLJENOST, TEHNIČKE INFORMACIJE PROIZVOĐAČA. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Za izvođenje nastave potrebno je obezbijediti:

- Grafoskop, diaprojektor, računar, A/V sredstva, zbirke uzoraka tekstila kože i krzna, katalozi i šeme pranja i hemijskog čišćenja. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjanjivanja znanja - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja: - Tehnologije tekstila - Tehnologije kože i krzna 10. Povezanost sa drugim predmetima

Povezanost sa predmetom Znanje

Predmet Znanja i vještine - Praonica i hemijska čistionica, - Postupak rada u održavanju tekstila, kože i krzna, - Ručno i mašinsko pranje, - Hemijsko čišćenje, - Čišćenje podnih obloga.

- Praktična nastava

- Opremljenost praonice i čistionice, - Upotreba aparata, uređaja i druge opreme, - Postupak ručnog i mšinskog pranja, - Postupak hemijskog čišćenja, - Čišćenje podnih obloga.

- Čišćenje podnih obloga, - Netkani tekstil - Vrste odnih obloga. - Apretiranje – oplemenjivanje tekstila, kože i krzna,

- Tehnologija konfekcije - Postupci apretiranja tekstila, kože i krzna,

- Sredstva za pranje, - Sredastva za hemijsko čišćenje,

- Hemija - Primjena sredstava za prsanje i hemijsko čišćenje i pomoćnih sredstava u održavanju tekstila, kože i krzna.

187

2. ISPITNI KATALOZI 2.1 USMENI ISPITI IZ STRUČNO- TEORIJSKIH PREDMETA 2.1.1. SIROVINE A. Prirodna tekstilna vlakna 1. Definisati pojam tekstilnog vlakna 2. Objasniti podjelu tekstilnih vlakana 3. Navesti upotrebu tekstilnih vlakana u svijetu i kod nas 4. Objasniti pojmove monomer, mikromolekul i polimer 5. Objasniti međusobni raspored molekula u vlaknu 6. Navesti svojstva tekstilnih vlakana: geometrijska, mehanička i fizičko- hemijska 7. Objasniti vrste pamuka i oblasti gajenja 8. Objasniti faze rasta i berbu pamuka 9. Opisati mikroskopski izgled pamučnog vlakna 10. Navesti najvažnija svojstva pamučnih vlakana 11. Nabrojati upotrebu pamučnih vlakana 12. Navesti vrste lana i oblasti gajenja 13. Nabrojati i opisati faze dobijanja vlakana iz lana 14. Opisati mikroskopski izgled lanenih vlakana 15. Navesti najvažnija svojstva lanenih vlakana 16. Nabrojati upotrebu lanenih vlakana 17. Navesti vrste konoplje i oblasti gajenja 18. Nabrojati i opisati faze dobijanja vlakana iz konoplje 19. Opisati mikroskopski izgled konopljinih vlakana 20. Navesti vrste svojstva konopljinih vlakana 21. Nabrojati upotrebu konopljinih vlakana 22. Navesti vrste životinjskih vlakana 23. Navesti rase ovaca i oblasti gajenja ovaca 24. Navesti vrste vune u zavisnosti od načina dobijanja vune, porijekla i finoće 25. Objasniti dobijanje vunenih vlakana 26. Objasniti strukturu vunenih vlakana 27. Objasniti najvažnija svojstva vunenih vlakana

188

28. Opisati mikroskopski izgled vunenih vlakana 29. Nabrojati upotrebu vunenih vlakana 30. Nabrojati vrste dlaka koje se koriste u tekstilnoj industriji 31. Navesti osobine i upotrebu dlaka koje se koriste u tekstilnoj industriji 32. Nabrojati vrste svile i oblasti gajenja svilene bube 33. Objasniti dobijanje svilenih vlakana 34. Opisati mikroskopski izgled svilenog vlakna 35. Objasniti najvažnija svojstva svilenih vlakana 36. Nabrojati upotrebu svilenih vlakana 37. Objasniti što je azbest po hemijskom sastavu 38. Opisati dobijanje azbestnih vlakana 39. Navesti najvažnija svojstva azbesta 40. Objasniti zašto se azbest sve više izbacuje iz upotrebe B. HEMIJSKA TEKSTILNA VLAKNA 1. Objasniti kako se dijele hemijska vlakna prema porijeklu 2. Nabrojati grupe vlakana koji se dobijaju iz prirodnih polimera. 3. Opisati razliku između vještačkihsintetičkih vlakana.. 4. Nabrojati vlakna iz grupe vještačkih vlakana na bazi celuloze i opisati njihove zajedničke osobine. 5. Nabrajati vlakna i opisati zajedničke osobine vlakana iz bjelančevina biljnog i životinjskog porijekla 6. Nabrajati i opisati sirovine iz kolih se dobijaju polimerna jedinjenja za dobijanje vlakana. 7. Definisati polimerizaciju, polikondezaciju i poliadiciju ina primjeru objašnjava stvaranje polimera. 8. Opisati molekulsku i nadmolekulsku građu makromolekula. 9. Opisati tehnološki postupak dobijanja celuloze iz drveta. 10. Analizirati kvalitet dobijene celuloze.opisuje tehnološki postupak dobijanja viskožnih vlakana iz celuloze. 11. Opisati osobine viskožnih vlakana i nabraja njihovu upotrebnu vrijednost. 12. Opisati kvalitet celuloze dobijene iz lintersa. 13. Opisati tehnološki postupak dobijanja acetatnih vlakana. 14. Opisati osobine viskožnih vlakana i kazuje njihove upotrebne vtijedosti. 15. Opisati sličnosti i razlike u sirovinama, dobijanju i osobinama između acetatnih i viskožnih vlakana. 16. Opisati postupak dobijanja kazeina iz mlijeka. 17. Opisati postupak dobijanja vlakana kazeinske vuna iz polimera kazeina 18. Opisati osobine i uporebne vrijednosti vlakana kazeinske vune.

189

19. Opisati postupak sintetizovanja poliamida. 20. Opisati postupak formiranja vlakana iz polimera. 21. Opisati osobine vlakana poliamida i njihove upotrebne vrijednosti. 22. Opisati sirovine za dobijanje polimera. 23. Opisati postupak sintetizovanja polimera. 24. Opisati postupak oblikovanja vlakana iz dobijenih polimera. 25. Objasniti vrste poliesterskih vlakana, njihove osobine i odrediti upotrebne vrijednosti. 26. Opisati sirovine za dobijanje poliakrilonitrila. 27. Opisati postupak sintetizovanja polimera. 28. Opisati postupak oblikovanja vlakana iz polimera. 29. Opisati osobine poliakrilonitrilnih vlakana i njihove upotrebne vrijednosti. 30. Opisati postupak dobijanja polipropilena. 31. Opisati postupak oblikovanja vlakana iz polimera. 32. Opisati osobine vlakana polipropilena i upotrebne vrijednosti tih vlakana. 33. Opisati postupak dobijanja polietilena. 34. Opisati postupak oblikovanja vlakana iz polimera. 35. Opisati osobine vlakana polietilena i njihove upotrebne vrijednosti. 36. Opisati postupak dobijanja elastomera. 37. Opisati postupak dobijanja vlakana iz polimera. 38. Opisati osobine elastomernih vlakana i njihove upotrebne vrijednosti. 39.Opisati postupak dobijanja staklenih i metalnih niti i njihove upotrebne vrijednosti 40.Nabrojiti najvažnija vlakna iz grupe specijalnih vlakana i opisati po čemu se ova vlakna razlikuju od vlakana za masovnu upotrebu. 41. Opisati svojstva termostabilnih vlakana i odrediti njihove upotrebne vrilednosti. 42. Opisati posrupak dobijanja ovih vlakana. kazuje osobine vlakana izmjenjivača jona i elektrona i određuje njihove upotrebne vrijednosti. 43. Analizirati upotrebubiološki aktivnih vlakana u medicinske svrhe C. KOŽA I KRZNO 1. Obrazloziti primjenu hartije u kozarsko prerađivackoj industriji 2. Opisati proizvodnju hartije 3. Navesti vrste hartije i njena svojstva 4. Uporediti svojstva hartije i kože na kvalitet proizvoda u odijevanju

190

5. Obrazloziti primjenu gume u kozarsko- prerađivackoj indistriji 6. Opisati proizvodnju gume 7. Opisati proces vulkaniziranja gume 8. Navesti proizvode od gume i njihova svojstva 9. Definisati gumu kao zamjenu za kozu(navesti primjerak) 10. Uporediti svojstva gume i kože na kvalitet proizvoda 11. Obrazloziti plasticne mase i njihovu primjenu u kozarsko- prerađivackoj industriji 12. Navesti materijale za proizvodnju plasticnih masa 13. Navesti vrste plasticnih masa i njihovu namjenu 14. Uporedi svojstva plasticnih masa i kože na kvalitet proizvoda 15. opisati pojam plasticnosti i termo plasticnosti 16. Navesti i opisati pomoćne materijale u proizvodnji plasticnih masa 17. Opisati vrste i proizvodnju vještackog krzna 18. Opisuje razlike tkanog, trikotazno i lijepljenog vještackog krzna 19. Opisati upotrebu vještackog krzna kao za mjenu za prirodno krzno 20. Analizirati svojstva vještackog krzna i uporediti ga sa svojstvima prirodnog krzna 21. Opisati znacaj vještacke kože u kozarsko- prerađivackoj industriji 22. Objasniti pojam vještacke kože 23. Analizirati svosjtva vještacke kože i uporediti ih sa svojstvima prrodne kože 24. Objasniti ulogu dezeniranja kože 25. Odrediti vrste vještacke kože prema vrsti proizvoda 26. Navedi po čemu se skaj razlikuje od drugih vrsta vještackih koza 27. Navedi i opiši pomoćne materijale u kozarsko- prerađivackoj industriji 28. Opiši pojam i karakteristike lijepljenog spoja 29. Navedi razlike za lijepljeni spoj od sivenog i kovanog 30. Navedi vrste biljnih i sintetickih ljekova 31. Ocjijeni kvalitet lijepka i lijepljenih spojeva 32. Opiši pojam sirove kože 33. Navedi porijeklo i podjelu sirove kože 34. Analiziraj građu sirove kože 35. Opiši hemijski sastav sirove kože 36. Definisi svojstva sirove kože 37. uporedi svosjstava sirove kože sa drugim materijalima 38. Navedi vrste gotovih koza 39. Navedi vrste prerade sirove kože prema vrsti i namjeni

191

40. Opiši uticaj sredstava za štavljenje i završnu obradu na kvalitet gotove kože 41. Opiši pojam prirodnog krzna 42. Navedi svojstva sirove kože koja se prerađuje kao krznarska sirovina 43. Navedi i pojasni faktore koji uticu na svojstva i kvalitet krzna 44. Navedi razliku kvaliteta krzna divljači i domaćih životinja 45. Opiši preradu krzna

192

2.1.2. ESTETIKA ODIJEVANJA 1. Opiši cilj i znacaj estetike odijevanja 2. Navedi i objasni stilske pravce u istoriji odijevanja : praistorija, srednji vijek, renesansa, barok, XIX i XX vijek 3. Opiši kostime i elemente kostima 4. Odrediti sličnosti i razlike stilskih pravaca kroz istoriju odijevanja 5. Obrazlozi pojam kostima narodne nosnje 6. Navedi i objasni dekorativne elemente na narodnoj nosnji 7. Objasni pojam odjeće i mode 8. Obrazlozi uticaj mode na odijevne predmete 9. Opiši pojam i znacaj modnog crteza 10. Objasni modno skiciranje 11. objasni modnu skicu 12. Navedi i opiši likovne elemente od uticaja na modu 13. Analiziraj spektar boja 14. kombinuj boje po harmoniji i kontrastu 15. Definisi boju i njen uticaj na modu 16. Razlikuj liniju površinu i prostor 17. Definisi pojam strukturnih elemenata u odijevanju 18. Analiziraj i uporedi uticaj strukturnih elementata na odijevne predmete 19. Opiši melanz 20. Opiši uticaj prirode vlakana i proizvoda od vlakana na upotrebnu vrijednost odijevnih predmeta 21. Opiši uticaj prepletaja na vrstu i izgled tkanine,pletenine i konfekcioniranih proizvoda 22. Opiši uticaj zavoja na izgled tkanine, pletenine i konfekcioniranih proizvoda 23. Opiši estetski izgled zakard prepletaj 24. Opiši efekte apretiranja i uticaj na estetiku odijevnih predmeta 25. Nabroji vrste odjeće kroz istoriju 26. Navedi vrste materijala prema modi, izgledu i psihologiji ličnosti i izvrši njihov izbor 27. Odredi vrste vlakana prema vrsti odjeće 28. Odredi uticaj bojena vrstu i namjenu odijevnog predmeta 29. Analiziraj uticaj rasta i stasa covjeka na izbor modela odijevnih predmeta 30. Analiziraj deformaciju na tijelu covjeka i uticaj na estetiku odjeće 31. Analiziraj uticaj dekorativnih elelemenata na estetiku odijevnih predmeta

193

2.2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNI RAD 2.2.1. TEHNOLOGIJA KONFEKCIJE

1. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za ženske pantalone za šivaonu uz sledeće

podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 30 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 2. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za žensku suknju za šivaonu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 20 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 3. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muške pantalone za šivaonu uz sledeće

podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 24 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 4. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muški sako za šivaonu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 32 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 5. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za ženski kaput za šivaonu uz sledeće podatke:

194

Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 35 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 6. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za žensku bluzu za šivaonu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7sati R- broj radnika = 15 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 7. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muški prsluk za šivaonu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 10 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 8. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za ženske pantalone za krojnicu uz sledeće

podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 7 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacite (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 9. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za žensku suknju za krojnicu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 5 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks)

195

10. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muške pantalone za krojnicu uz sledeće podatke:

Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 8 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 11. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muški sako za krojnicu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 12 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 12. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za ženski kaput za krojnicu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 10 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 13. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za žensku bluzu za krojnicu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 6 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 14. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muški prsluk za krojnicu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 5 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks)

196

15. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za ženske pantalone za doradu uz sledeće podatke:

Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 8 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 16. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za žensku suknju za doradu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 6 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 17. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muške pantalone za doradu uz sledeće

podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 7 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 18. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muški sako za doradu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 12 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 19. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za ženski kaput za doradu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 14 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1)

197

- izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 20. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za žensku bluzu za doradu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 5 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 21. Na osnovu plana operacija rada izraditi plan tehnološkog procesa za muški prsluk za doradu uz sledeće podatke: Tr- dnevno radno vrijeme = 7 sati R- broj radnika = 4 - iz plana operacija rada izračunati vrijeme za jedinicu (t1) - izračunati kapacitet po radniku i dnevni kapacitet (Cdr ; Cd) - izračunati količinu sredstava za rad sa osnovnim karakteristikama mašina (Ks) 22. Izraditi plan operacija rada za žensku haljinu - snimiti i izračunati vrijeme za sve operacije - izračunati norme za dnevno radno vrijeme od 7 sati - izračunati cijenu u eurima za sve operacije i komplet odijevni predmet - kategorisati operacije po složenosti poslova - označiti sredstva rada 23. Izraditi plan operacija rada za muške pantalone - snimiti i izračunati vrijeme za sve operacije - izračunati norme za dnevno radno vrijeme od 7 sati - izračunati cijenu u eurima za sve operacije i komplet odijevni predmet - kategorisati operacije po složenosti poslova - označiti sredstva rada 24. Izraditi plan operacija rada za muški prsluk - snimiti i izračunati vrijeme za sve operacije - izračunati norme za dnevno radno vrijeme od 7 sati - izračunati cijenu u eurima za sve operacije i komplet odijevni predmet - kategorisati operacije po složenosti poslova

198

- označiti sredstva rada 25. Izraditi plan operacija rada za žensku jaknu - snimiti i izračunati vrijeme za sve operacije - izračunati norme za dnevno radno vrijeme od 7 sati - izračunati cijenu u eurima za sve operacije i komplet odijevni predmet - kategorisati operacije po složenosti poslova - označiti sredstva rada 26. Izraditi plan operacija rada za žensku suknju - snimiti i izračunati vrijeme za sve operacije - izračunati norme za dnevno radno vrijeme od 7 sati - izračunati cijenu u eurima za sve operacije i komplet odijevni predmet - kategorisati operacije po složenosti poslova - označiti sredstva rada 27. Izraditi plan operacija rada za mušku košulju - snimiti i izračunati vrijeme za sve operacije - izračunati norme za dnevno radno vrijeme od 7 sati - izračunati cijenu u eurima za sve operacije i komplet odijevni predmet - kategorisati operacije po složenosti poslova - označiti sredstva rada 28. Izraditi plan operacija rada za muški sako - snimiti i izračunati vrijeme za sve operacije - izračunati norme za dnevno radno vrijeme od 7 sati - izračunati cijenu u eurima za sve operacije i komplet odijevni predmet - kategorisati operacije po složenosti poslova - označiti sredstva rada 29. Izraditi plan operacija rada za ženski kaput - snimiti i izračunati vrijeme za sve operacije - izračunati norme za dnevno radno vrijeme od 7 sati - izračunati cijenu u eurima za sve operacije i komplet odijevni predmet - kategorisati operacije po složenosti poslova - označiti sredstva rada

199

2.2.2. KONSTRUKCIJA I MODELOVANJE Okvirni spisak tema 1. Klasična ravna suknja

• skicirati i opisati ravnu suknju • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti suknju • izraditi krojnu sliku

2. Proširenasuknja

• skicirati i opisati proširenusuknju • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti suknju • izraditi krojnu sliku

3. Sportska suknja

• skicirati i opisati sportsku suknju • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti suknju • izraditi krojnu sliku

4. Svečana suknja

• skicirati i opisati svečanu suknju • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti suknju

200

• izraditi krojnu sliku 5. Bluza

• skicirati i opisati bluzu • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti bluzu • izraditi krojnu sliku

6. Sportska bluza

• skicirati i opisati bluzu • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti bluzu • izraditi krojnu sliku

7. Svečana bluza

• skicirati i opisati bluza • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti bluza • izraditi krojnu sliku

8. Haljina

• skicirati i opisati haljinu • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti haljinu • izraditi krojnu sliku

201

9. Haljina sječena u struku • skicirati i opisati haljinu • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti haljinu • izraditi krojnu sliku

10. Haljina sa raglan rukavima

• skicirati i opisati haljinu • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti haljinu • izraditi krojnu sliku

11. Ženske kratke pantalone

• skicirati i opisati pantalone • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti pantalone • izraditi krojnu sliku

12. Ženske pantalone


13. Ženska trenerka

• skicirati i opisati trenerku

202

• razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti trenerku • izraditi krojnu sliku

14. Ženski prsluk

• skicirati i opisati prsluk • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti prsluk • izraditi krojnu sliku

15. Ženski kostim

• skicirati i opisati kostim • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti kostim • izraditi krojnu sliku

16. Ženski kaput

• skicirati i opisati kaput • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti kaput • izraditi krojnu sliku

17. Ženski radni mantil

• skicirati i opisati mantil • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4

203

• modelovati • povećati i umanjiti mantil • izraditi krojnu sliku

18. Ženska spavaćica

• skicirati i opisati spavaćicu • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti spavaćicu • izraditi krojnu sliku

19. Ženska pidžama

• skicirati i opisati pidžamu • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 42 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti pidžamu • izraditi krojnu sliku

20. Muška klasična košulja

• skicirati i opisati košulju • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti košulju • izraditi krojnu sliku

21. Muška košulja sportski kroj

• skicirati i opisati košulju • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti košulju

204

• izraditi krojnu sliku 22. Muške pantalone


23. Muške pantalone sa manžetnom


24. Muška trenerka

• skicirati i opisati trenerku • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti trenerku • izraditi krojnu sliku

25. Muški prsluk sa jednorednim kopčanjem

• skicirati i opisati prsluk • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti prsluk • izraditi krojnu sliku

205

26. Muški prsluk sa dvorednim kopčanjem • skicirati i opisati prsluk • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti prsluk • izraditi krojnu sliku

27. Muški sako

• skicirati i opisati sako • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti sako • izraditi krojnu sliku

28. Muški kaput • skicirati i opisati kaput • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti kaput • izraditi krojnu sliku

29. Muški mantil

• skicirati i opisati mantil • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti mantil • izraditi krojnu sliku

30. Muško radno odijelo

• skicirati i opisati radno odijelo • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50

206

• izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti radno odijelo • izraditi krojnu sliku

31. Muški radni mantil

• skicirati i opisati radni mantil • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti radni mantil • izraditi krojnu sliku

32. Muška pidžama

• skicirati i opisati pidžamu • razraditi glavne i pomoćne mjere za veličinu 50 • izvršiti konstrukciju u razmjeri 1:4 • modelovati • povećati i umanjiti pidžamu • izraditi krojnu sliku

207

3. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja učenika

Redni broj Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja

1. Sirovine Usmeno 2. Osnove mašinstva Usmeno i pismeno (test) 3. Tehnologija konfekcije Pismeno i usmeno 4. Konstrukcije i modelovanje Usmeno i vježbe (grafički radovi) 5. Ispitivanje tekstila kože i krzna Usmeno i vježbe 6. Estetika odijevanja Usmeno i vježbe 7. Osnove tehnologije tekstila kože i krzna Usmeno 8. Ekonomika i organizacija preduzeca Usmeno

9. Praktična nastava Usmeno, praktično (praktični radovi) i dnevnik

praktične nastave 10. Poslovna komunikacija Usmeno 11. Prirodna tekstilna vlakna Usmeno 12. Hemijska tekstilna vlakna Usmeno 13. Konstrukcija dječje konfekcije Usmeno i vježbe (grafički radovi) 14. Konstrukcija lake konfekcije Usmeno i vježbe(grafički radovi) 15. Netkani materijali Usmeno 16. Kožna galanterija Usmeno i praktično 17. Organizacija proizvodnje u konfekciji Usmeno i vježbe 18. Konstrukcija teške konfekcije Usmeno i vježbe 19. Održavanje tekstila, kože i krzna Usmeno

4. Uslovi za napredovanje i završetak obrazovanja - U sledeci razred napreduju ucenici koji su na kraju školske godine pozitivno ocjenjeni iz svih nastavnih predmeta koji se izucavaju u tom razredu,obavili profesionalnu praksu i obavili slobodne aktivnosti. - Stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju za obrazovni program konfekcijski tehničar završava se polaganje stručnog ispita koji se sastoji iz : - Pismenog ispita iz maternjeg jezika i knjizevnosti; - Pismenog ispita iz matematike; - Usmenog ispita iz nastavnog predmeta sirovine ili estetike odijevanja i - Stručnog rada iz nastavnog predmeta tehnologija konfekcije ili konstrukcija i modelovanje.

208

5. Način prilagođavanja programa ucenicima sa posebnim potrebama - U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama, škola je obavezna da na osnovu vazeceg programa, izradi posebni program. Posebni program omogucava prilagođeno izvodjenje nastave kako bi ucenici dostigli propisani stručni standard u svim predmetima, a time i stručne kompetencije. 6. Način prilagođavanja programa obrazovanju odraslih - Za prilagođavanje obrazovnog programa, kojise odnosi na stručno obrazovanje ucesnika potrebno je da se : - Iz nastavnog plana izostavi predmet fizičko vaspitanje kao i slobodne aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je obavezna da odraslima ponudi sportske aktivnosti za koje se odrasli mogu dobrovoljno odlučiti. - Uradi prilagođeni program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i zadatke koje obavlja polaznik stručnog obrazovanja. - Provjeravanje i ocjenjivanje znanja izvodi putem ispita pri čemu se uzimaju u obzir sledeci načini : usmeno, pismeno, vježbe i praktični radovi, koji su određeni obrazovnim programom. 7. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

Nastavni predmet Izvođac Stručna sprema Područje

A. stručno- teorijski predmet

1. Sirovine nastavnik visoka

- Tehnologija tekstila - Tehnologija kože i krzna

nastavnik visoka - Mašinstvo i obrada metala 2. Osnove mašinstva

3. Tehnologija konfekcije nastavnik visoka - Tekstilna konfekcija - Tehnologija tekstila - Tehnologija kože i krzna

209


4. Konstrukcija i modelovanje nastavnik visoka - Tekstilna konfekcija - Tehnologija tekstila - Tehnologija kože i krzna

5. Ispitivanje tekstila kože i krzna natavnik visoka - Tehnologija tekstila - Tehnologija kože i krzna

6. Estetika odijevanja natavnik visoka

- Tekstilna konfekcija - Dizajn tekstila - Svi profile fakulteta likovne umjetnosti - Svi profili fakulteta primijenjene umjetnosti

7. Osnove tehnologije tekstila kože i krzna

nastavnik visoka - Tehnologija tekstila - Tehnologija kože i krzna

8. Ekonomika i organizacija preduzeca

nastavnik visoka - Ekonomija - Tehnologija tekstila

nastavnik praktične nastave

- visoka - viša - srednja (majstorski ispit)

- Tekstilna konfekcija - Konfekcija kože i krzna

9. Praktična nastava

instruktor praktične nastave

- visoka - viša

- srednja (majstorski ispit)

-

- Tekstilna konfekcija - Konfekcija kože i krzna

B. Izborna nastava

10. Poslovna komunikacija nastavnik visoka - Psihologija - Pedagogija - Sociologija

11. Prirodna tekstilna vlakna nastavnik visoka - Tehnologija tekstila 12. Hemijska tekstilna vlakna nastavnik visoka - Tehnologija tekstila 13. Konstrukcija dječje konfekcije nastavnik visoka - Tekstilna konfekcija 14. Konstrukcija lake konfekcije nastavnik visoka - Tekstilna konfekcija 15. Netkani materijali nastavnik visoka - Tehnologija tekstila

210


nastavnik - visoka - Tehnologija kožne konfekcije - Tehnologija kože i krzna

16.Kožna galanterija Teorijska nastava Praktična nastava

nastavnik praktične nastave

- visoka - viša - srednja (majstorski ispit) i položen pedagoško andragoški ispit

- Tehnologija kožne konfekcije - Tehnologija kože i krzna

16. Organizacija proizvodnje u konfekciji nastavnik visoka

- Tehnologija tekstila - Tekstilna konfekcije - Tehnologija kože i krzna

17. Konstrukcija teške konfekcije nastavnik visoka - Tekstilna konfekcija

18. Održavanje tekstila nastavnik visoka - Tehnologija tekstila - Tehnologija kože i krzna

211

8. Organizacija izvođenja obrazovnog programa Obrazovni program se izvodi u školskom obliku

Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se odjeljenje dijeli na

grupe Redni broj Naziv predmeta Razred

Ukupno časova

T V P T V P I 72 63 9

1. Sirovine II 72 56 16 I 72 47 25

2. Osnove mašinstva II 72 72 I 72 72 II 72 62 10 III 72 62 10

3. Tehnologija konfekcije

IV 66 58 8 II 108 62 46 46

4. Konstrukcije i modelovanje III 144 102 42 42

5. Ispitivanje tekstila kože i krzna

IV 132 66 66

III 72 52 20 6. Estetika odijevanja

IV 66 26 40

7. Osnove tehnologije tekstila kože i krzna

II 108 108

III 72 47 25 8.

Ekonomika i organizacija preduzeca IV 66 44 22

I 144 16 128 128 II 144 24 120 120 III 180 26 154 154

9. Praktična nastava

IV 165 22 143 143 10. Poslovna komunikacija I 72 60 12 11. Prirodna tekstilna vlakna I 72 52 20 12. Hemijska tekstilna vlakna II 72 64 6 13. Konstrukcija dječje II 72 44 28 28

212

Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se odjeljenje dijeli na

grupe Redni broj Naziv predmeta Razred

Ukupno časova

T V P T V P konfekcije

14. Konstrukcija lake konfekcije

III 72 44 28 28

15. Netkani materijali III 72 72 16. Kožna galanterija III 72 26 46 46

17. Organizacija proizvodnje u konfekciji IV 66 36 30

18. Konstrukcija teške konfekcije IV 66 36 30 30

19. Održavanje tekstila kože i krzna IV 66 66

213

9. Profesionalna praksa

Razred Broj radnih dana

-godišnje- Broj radnih časova

-godišnje-

I 10 80

II 15 120

III 15 120

Svega: 40 320

Opšti ciljevi nastave

• Sticanje praktičnih znanja i vještina neophodnih za rad u radnom procesu; • Povezivanje znanja stečenih u teoretskim predmetima sa praktičnim zadacima; • Uvježbavanje učenika za rad sa mjernim instrumentima i drugim uredjajima; • Priprema za prihvatanje novih tehnlogija i inovacija; • Obučavanje učenika mjerama higijensko–tehničke zaštite na radu.

Učenici I, II, i III razreda nakon završetka nastavne godine obavljaju profesionalnu praksu u skladu s nastavnim planom. Profesionalna praksa se izvodi u odgovarajućim preduzećima ili objektima škole. Za izradu programa profesionalne prase i njenu realizaciju zadužena je škola. Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom stručno–teorijskih predmeta i praktičnom nastavom. O realizaciji programa profesionalne prakse učenik je obavezan da vodi dnevnik profesionalne prakse. U dnevnik učenik po danima upisuje sadržaje rada, a potrebno je da proloži skice, šeme ili neke druge elemente tehnološko – tehničke dokumentacije. Dnevnik profesionalne prakse potpisuje lice zaduženo za realizaciju programa. Podatke o profesionalnoj praksi (ime i prezime učenika, mjesto i vrijeme izvodjenje) evidentiraju se u posebnim rubrikama u odjeljenskim knjigama. Ako učenik nije obavio profesionalnu praksu smatra se da nije završio razred.

214

10. Slobodne aktivnosti Slobodne aktivnosti učenika su sastani dio nastavnog plana i obrazovnog programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti učenika zasniva se na tome, da sa jedne strane doprinese rekreaciji i opštekulturnom uzdizanju učenika, a sa druge strane da upotpuni njihova stručna znanja. Slobodne aktivnosti sadrže obavezne sadržaje i sadržaje po izboru učenika. Program slobodnih aktivnosti radi škola, polazeći od utvrdjenog broja časova u nastavnom planu (u I, II, III razredu po 36 časova, a u IV – 33 časa godišnje). Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole a sastoji se iz tri cjeline:

• obavezni sadržaji vezani za opšteobrazovno područje: - dan sporta, - ekološke aktivnosti, - filmske, pozorišne, muzičke predstave i likovne izložbe, - posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr.;

• obavezni sadržaji vezani za stručno teorijsko područje: - posjeta institucijama i preduzećima koji su stručno vezani sa obrazovnim programom koji se realizuje, - posjeta sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije, - učešće na stručnim predavanjima i takmičenjima u poznavanju odredjenih oblasti;

• i sadržaji po izboru učenika: - učešće u raznim sekcijama (prve pomoći, saobraćajnih propisa, sportske, dramske, literarne, muzičke,

likovne, informatičke, tehnički i Internet klub i dr.), - socijalni rad učenika, - organizovanje dopunske i dodatne nastave i dr.

Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti jer je to uslov za napredovanje iz jednog u sledeći razred kao i za završetak obrazovnog programa.

Documents

Konfekcijski tehnicar konacno - gov.me · PDF fileEkonomika i organizacija preduzeca 2 72 2 66 138 UKUPNO B 6 216 11 396 10 360 10 330 1302 C Praktična nastava 4 144 4 144 5 180 5