Upload
peter
View
225
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
1/22
Wydawnictwo Helionul. Kociuszki 1c44-100 Gliwicetel. 032 230 98 63
e-mail:[email protected]
e-mail:[email protected]: [email protected]
do koszyka
D DO:Spis treciPrzykadowy rozdzia
KATALOG KSIEK:Katalog online
BestselleryNowe ksikiZapowiedzi
CENNIK I INFORMACJE:Zamw informacje
o nowociachZamw cennik
CZYTELNIA:Fragmenty ksiek
online
do przechowalni
do koszyka
NOWOBESTSELLER
Po raddo ksizki
Konie.
Poradnik bez kantw
Autor: Witold Wrotek
ISBN: 978-83-246-2369-3
Format: 180 235, stron: 304
Niech Ci ko nie robi w konia!
Jazda czyli jak dosi konia i nie da si zrzuci
Partnerstwo czyli jak najlepiej dogada si z koniem
Instrukcja obsugi czyli wszystko, co musisz wiedzie o koniach
Ko stworzon ku bieganiu jak ptak ku lataniu
Konie, dumne konie, w blasku wstajcego dnia, lekkie i swobodne, jak na czystym niebie ptak
piewa przed laty Seweryn Krajewski. W istocie nie ma chyba bardziej porywajcego widoni pdzcy rumak, peen gracji i wdziku. Tsknota za tym, by samemu go dosi i poczu
na twarzy powiew wiatru, towarzyszy ludziom ju od zarania dziejw. Niegdy najwierniejsi
towarzysze wszelkich podry, dzi konie stay si po prostu przyjacimi czowieka oraz obiekt
jego fascynacji, a jazda na nich to forma rekreacji lub nawet terapii.
Jeli chcesz pozna te intrygujce stworzenia, nauczy si jedzi na nich i porozumiewa z nim
bez kopotu, potrzebny Ci bdzie przewodnik. Ko to nie mechaniczna zabawka, a im wicej
dowiesz si o jego naturze, potrzebach i reakcjach, tym przyjemniejsza bdzie jazda ktrej
zreszt w ksice Konie dla bystrzakw powicono mnstwo miejsca. Pamitaj jednak,
e prawdziwy koniarz nie tylko jedzi, ale zajmuje si swoim zwierzciem, czyci je, karmi
i dba o jego zdrowie.Dlaczego warto wiedzie?
Umiejtno waciwego opiekowania si koniem i porozumiewania z nim, a take znajomo
technik jazdy pozwalaj czerpa pen przyjemno z obcowania z tym szlachetnym zwierzcie
Zmniejsza si take ryzyko nieszczliwego wypadku, a zwiksza prawdopodobiestwo
stworzenia doskonaego tandemu, w ktrym i ko, i jedziec bd chtnie ze sob
wsppracowa.
I w sto koni nie dogoni!
Przygotowania wybieranie orodka i sprztu do jazdy konnej.
Na ko! postawa jedca, kierowanie koniem, jazda w terenie i skoki. Ko z charakterem matematyk, artysta, ekstrawertyk i introwertyk.
Wasny rumak porady dla przyszych wacicieli.
R i i d i h k h l h
mailto:[email protected]/page4909.~/mailto:[email protected]/page4909.~/mailto:[email protected]/page4909.~/mailto:[email protected]/page4909.~/http://septem.pl/add4909.~konbyshttp://onepress.pl/page4909.~katalog.htmhttp://onepress.pl/page4909.~katalog.htmhttp://onepress.pl/page4909.~katalog.htmhttp://septem.pl/katalog/bestsellery,0,0,3,0,0,0.htmlhttp://septem.pl/katalog/bestsellery,0,0,3,0,0,0.htmlhttp://sensus.pl/katalog/nowosci,0,0,2%20.htmlhttp://sensus.pl/katalog/nowosci,0,0,2%20.htmlhttp://sensus.pl/page4909.~zapowiedzi.htmlhttp://sensus.pl/page4909.~zapowiedzi.htmlhttp://septem.pl/page4909.~emaile.cgihttp://septem.pl/page4909.~emaile.cgihttp://septem.pl/page4909.~emaile.cgihttp://septem.pl/page4909.~emaile.cgihttp://septem.pl/page4909.~cennik.htmhttp://septem.pl/page4909.~cennik.htmhttp://septem.pl/page4909.~cennik.htmhttp://septem.pl/page4909.~online.htmhttp://septem.pl/page4909.~online.htmhttp://septem.pl/page4909.~online.htmhttp://septem.pl/page4909.~online.htmhttp://septem.pl/zakupy/addp.cgi?id=konbyshttp://septem.pl/add4909.~konbyshttp://septem.pl/page4909.~/http://septem.pl/page4909.~/http://septem.pl/page4909.~/mailto:[email protected]/page4909.~/mailto:[email protected]/page4909.~/http://septem.pl/page4909.~/http://septem.pl/page4909.~emaile.cgihttp://septem.pl/page4909.~cennik.htmhttp://septem.pl/page4909.~online.htmhttp://onepress.pl/page4909.~katalog.htmhttp://sensus.pl/page4909.~zapowiedzi.htmlhttp://sensus.pl/katalog/nowosci,0,0,2%20.htmlhttp://septem.pl/katalog/bestsellery,0,0,3,0,0,0.htmlhttp://septem.pl/zakupy/addp.cgi?id=konbyshttp://septem.pl/add4909.~konbyshttp://septem.pl/view4909.~konbys7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
2/22
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
3/22
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
4/22
Spis treci
Rozdzia 4.
Jazda dla zaawansowanych 79Jazda w terenie 80Skoki 86Hubertus 91
Cz II Partnerstwo
Rozdzia 5.
Metody naturalne 95
Kto by pierwszy ko czy czowiek? 96Czy metody naturalne to co nowego? 99Ko jaki jest, kady widzi 104
Rozdzia 6.
Charakter konia 111
Dlaczego konie maj tak rne charaktery? 112Ko matematyk typ lewopkulowy 114Ko artysta typ prawopkulowy 114
Co na sercu, to na widelcu ko ekstrawertyk 115Cicha woda brzegi rwie ko introwertyk 115
Rozdzia 7.
Siedem zabaw 119
Halo, tu Ziemia! 120Zabawa w zaprzyjanianie 125Zabawa w jea 126Zabawa w prowadzenie 127Zabawa w jo-jo 130Zabawa w okranie 131Zabawa w chody boczne 133Zabawa w przeciskanie 135
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
5/22
Spis treci
Cz III Ko
Rozdzia 8.
Wasny ko? 141
Gdy zaczynasz wszy, czujc zapach konia 142Jak przekona rodzin do zakupu konia? 143Co naley rozway przed kupnem konia? 144
Rozdzia 9.
Rasy, maci i odmiany 163
Trzy grupy koni 164Konie gorcokrwiste 167Konie zimnokrwiste 178Kuce 181Maci koni 185Odmiany 186Oznaczenia ras 188
Rozdzia 10.
Jak dziaa ko? 191
Dlaczego trzeba zna budow konia? 192Narzdy zmysw 193Budowa ciaa 195Budowa kopyta 199Ukad pokarmowy 200
Rozdzia 11.
Paskie oko konia tuczy 203
Potrzeba ruchu 204
Koskie apartamenty 205Konstrukcja pomieszcze 212Pojenie i karmienie 220
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
6/22
Spis treci
Rozdzia 12.
Gdy z jednym koniem kopotw za mao 225Po czym pozna hodowc? 226Na czym polega hodowla koni? 227Ile trwa wyhodowanie konia? 228Czy wiesz, na co si decydujesz? 230Przygotowanie do krycia 23211 miesicy z ycia koskiego podu 232Jak przygotowa si do porodu? 235Co wiadczy o zbliajcym si porodzie? 237Etapy porodu 238
Instrukcja obsugi rebaka 240
Rozdzia 13.
Koskie zdrowie 243
W zdrowym ciele zdrowy duch 244Mierniki zdrowia konia 246Jak by zdrowym i bogatym? 251Zdrowy jak ko 254Choroby skry 257Choroby kopyt 260
Ukad kostny 264cigna i wizada 268Minie 269Ukad pokarmowy 270Ukad oddechowy 272Narowy 274N a o g i 2 7 5Trujce roliny 277Pasoyty 278
Dodatki
Dodatek A Sownik terminw jedzieckich 283
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
7/22
Metody naturalneW tym rozdziale:
Co mwi konie?
Natura konia a natura czowieka.
Sukces w jedziectwie wymaga pracy jedca nad
koniem i nad sob.5
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
8/22
6
Konie. Poradnik bez kantw
Kto by pierwszy
ko czy czowiek?Historia konia rozpocza si wiele milionw lat przed rozwojem naj-starszych cywilizacji. Na podstawie odnalezionych skamienielin udao siprzeledzi dzieje konia a do okresu eoceskiego. Okres ten rozciga siod okoo 60 do 40 milionw lat temu. Daleki przodek konia, zwany Hy-racotherium lub Eohippus, mierzy od 25 do 50 cm wysokoci w kbie.Bardziej z wygldu przypomina wspczesnego psa ni konia. Konie takie,jakie znamy obecnie, yy ju okoo dwch milionw lat temu.
Jeli za podgatunek czowieka rozumnego uzna neandertalczyka,to mona przyj, e pojawi si na ziemi okoo 400 tysicy lat temu. Konieistniay wic na Ziemi duo wczeniej ni czowiek!
Dopiero 6 8 tysicy lat temu w Mezopotamii i Chinach ko zostaudomowiony.
Ko radzi sobie doskonale bez czowieka. y i komunikowa si w sta-dzie. Ustala hierarchi, okazywa emocje, ostrzega przed zagroeniami itp.Konie uywaj wasnego jzyka.
Czowiek wyprzedzi w rozwoju konie. Im nigdzie si nie spieszy.
Tak jak przed milionami lat spokojnie skubi traw. Pamitaj o tym,
gdy zechcesz konia czego nauczy. Nie niecierpliw si. Daj mu czas
na zrozumienie, czego od niego chcesz, a on bdzie Ci suy. Dla
niego czas pynie wolniej ni dla Ciebie.
A N E G D O T A
Jedziem na koniu na piaszczystej polanie. Na rodku rosa
sosna. Soce wieci, pachnie igliwie, pies si opala sielanka.
Nagle z trawy pod sosn wybieg zajc. Rzuci si w kierunku lasu.
Za nim ruszy pies, kierujc si zasad: Ucieka pewnie ma co
na sumieniu. Ko wyrwa pdem w przeciwnym kierunku, kierujc
si zasad: Ucieka tu moe by niebezpiecznie!.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
9/22
Rozdzia 5. Metody naturalne
A N E G D O T ACzy denerwuje Ci powolno komputera? Popatrz na konia. Ile
czasu upywa od pokazania mu czego do zamrugania oczami
i oblizania warg. Dla niego czas pynie duuuo wolniej.
Sowniczek koskiej mowy
Konie wyraaj swoje emocje caym ciaem.
Uszy i oczy:
Uszy pooone do tyu, przycinite bardzo mocno do gowy
odejd, bo zaatakuj.Uszy skierowane do przodu, spojrzenie spokojne interesuj si
tym, co jest z przodu.
Uszy skierowane do tyu interesuj si tym, co jest z tyu (np.
sapicym na moim grzbiecie jedcem).
Uszy skierowane na boki lekko do tyu, oczy nieco przymruone
chwila relaksu.
Uszy sterczce do gry i nieruchome, oczy wytrzeszczone,
gowa uniesiona do gry boj si (a Ty masz ostatni szans
na uspokojenie konia, zanim popdzicie w losowo wybranym
kierunku!).
Ko mruga oczami myl!
Gowa i szyja:
Ko opuszcza gow chce przyjrze si dokadniej temu,
co znajduje si na dole, przed nim (moesz sprowokowa takie
zachowanie, kucajc przed koniem).
Ko uderza gow dostae z dyki, i wszystko jasne. Jeli
nie przejmiesz inicjatywy, ko moe atakowa dalej. Przezprzejcie inicjatywy nie mam na myli oddanie koniowi uderzenia,
ale np. krzyknicie Nie wolno!.
Ko podnosi gow wysoko nie udaje yrafy (cho przez chwil
j przypomina), ale jest przestraszony. Mw spokojnym gosem,
jed, nie zmieniajc prdkoci chyba e chcesz si przekona,
dlaczego ko moe uciec przed drapienikiem.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
10/22
8
Konie. Poradnik bez kantw
Sowniczek koskiej mowy cig dalszy
Gowa i szyja:Ko odwraca gow w drug stron pamitasz, co robie, gdy
mama karmia Ci kaszk z mlekiem, brukselk lub szpinakiem?
Ko tak jak Ty pokazuje, e nie jest tym czym zainteresowany (np.
zakadaniem ogowia).
Ko kiwa gow w poziomie lub w pionie takie zajcie wybra
sobie dla zabicia czasu. Ten ko potrzebuje towarzystwa. Zajmij
si nim lub dostarcz mu rozrywki. Jeeli masz co do zrobienia (np.
czyszczenie ogowia), zrb to przed jego boksem. I Tobie, i jemu
bdzie weselej.
Pysk i chrapy:
Ko ma mocno zamknity pysk jest skoncentrowany na tym,
co si dzieje.
Ko szeroko otwiera pysk, szczerzy zby i krci wargami jeeli
co takiego zauwaye, to niestety oznacza to ziewanie.
Czy naprawd masz tak mao sposobw na zainteresowanie konia?
Ko otwiera pysk i podwija grn warg, tak e wida mu zby
tak ko wszy (hm moe zapomniae o dezodorancie?).Ko lie wargi zapamituje, przetrawia myl.
Nogi:
Ko stoi i unosi tyln nog moliwoci s trzy:
1) szykuje si do kopnicia (zrobie mu co?); 2) daje nog
do czyszczenia; 3) bdzie si opdza od much.
Ko odstawia tyln nog jest zrelaksowany.
Ko grzebie nog tu znw s trzy moliwoci:
1) prosi o przysmak; 2) szuka poywienia pod niegiem; 3) wybiera
miejsce do tarzania.
Ko tupie nog oznaka zoci. Jeeli nie zareagujesz, moe
prbowa gry, kopa itp. Postpowanie jest zalene od konia.
Jednego trzeba pogaska, a na innego krzykn. Niewaciwy
wybr postpowania rwnie spowoduje eskalacj niepodanych
zachowa. Jeli nie znasz konia spytaj instruktora, co w takiej
sytuacji masz robi.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
11/22
Rozdzia 5. Metody naturalne
Sowniczek koskiej mowy cig dalszy
Ogon:Podniesiony do gry podniecenie w zabawie, walce.
Dwiki:
Ko ry gono daje sygna innym koniom, gdzie si znajduje.
Tak moe zachowywa si samotny ko, gdy na nim jedziesz
w teren.
Ko gono kwiczy podczas spotkania z innym koniem gono
i wyranie oznajmione Nie lubi ci!. Za t bezporednio
uwielbiam zwierzaki. Nie owijaj w bawen, nie umiechaj si
nieszczerze. Wyjaniaj sobie wszystko od razu.
Ko ry cicho wita si ze znajomym koniem, cieszy na widok
opiekuna nioscego jedzenie itp. Dwik ten przypomina nieco
rubaszny miech. Jeli chcesz go usysze, przyjd do stajni w porze
karmienia.
Ko parska jest on odprony i zadowolony. Jeli tak zrobi
w czasie jazdy, wiesz, e wszystko jest OK.
Czy metody naturalne
to co nowego?Metody naturalne w jedziectwie (ang. Natural Horsemanship) to nicnowego. Zostay one tylko spopularyzowane przez propagatorw tego stylu
w jedziectwie. Nale do nich np.Monty Roberts,Pat Parelli.Czy to le, e kto dorobi wasn lozo do tego, co w przyrodzieistniao od milionw lat? Uwaam, e nie! Dzieje si to z korzyci dla koni.Ich hodowcy i mionicy s edukowani. Lepiej rozumiej zwierzaki. Zmniej-sza si liczba przypadkw siowego amania charakteru koni, a coraz czciejludzie usiuj porozumie si z koniem, przekazujc mu takie sygnay, jakieon rozumie.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
12/22
00
Konie. Poradnik bez kantw
Metody naturalne kad nacisk na prac z koniem z ziemi. Na czym onapolega, dowiesz si z dalszej czci ksiki. Na razie zdradz, e w stosunkudo konia zachowujesz si troch tak hm jak inny ko. Jeli nie przeszka-
dza ci, e upodobnisz si do centaura czytaj dalej.Metody naturalne odrzucaj uywanie pomocy oraz metod przymusu
sprzecznych z natur konia. Za takowe uwaane s: wytok (pasek czcypoprg i wodze, a zapobiegajcy zadzieraniu przez konia gowy do gry),czarne wodze (rzemienie przypite do poprgu na wysokoci kolan jedca,przeoone przez kka wdzidowe i trzymane w rku przez jedca uy-wane w celu ganaszowania konia) itp.
Jeli:
widok konia skrpowanego przez system dziwnych rzemykw budziw Tobie odraz,
uwaasz, e w pracy z koniem nie jest najwaniejszy szybki efekt,ale dobry ko,
metody naturalne s czym, co przypadnie Ci do gustu.
Koska etykietaKonie yjce na wolnoci lub hodowane przez czowieka tworz stada.
Na wolnoci s to stada naturalne, w hodowli za tworzone przez czowie-ka. W drugim wypadku konie te maj wpyw na skad stada. Bywa bowiemtak, e jakie konie nie lubi si, walcz ze sob. Hodowca musi je rozdzieli,aby pasy si oddzielnie.
Do ustalenia relacji w stadzie konie uywaj:
Siy fzycznej odpychanie, gryzienie, kopanie Siy psychicznej straszenie, nkanie, odpdzanie od stada.
Konie stale prbuj osiga wysz pozycj. Rolinoerne przytulne mi-ki s bardzo ambitne. Hierarchia w stadzie nie jest staa. Zmienia si cigle.
Kryteria ustalania hierarchii w stadzie mog by rne: pe, sprawnozyczna, dowiadczenie. W stadzie waachw i klaczy moe rzdzi klacz.Korzyciami z pozycji dominujcej s np.:
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
13/22
Rozdzia 5. Metody naturalne
Pojenie i jedzenie w pierwszej kolejnoci. Przepdzanie innych czonkw stada z miejsc, ktre do pasienia upa-
trzy sobie przewodnik.
Wybieranie kierunku wdrwki.
Jak powstay metody naturalne?
Metody naturalne powstay na bazie obserwacji koskich zachowa.
Kad nacisk na:
dostrzeganie potrzeb koni,
komunikacj czowieka z koniem,
budowanie wizi.
Jeli wejdziesz midzy konieMetody naturalne powstay w wyniku podpatrzenia zachowa koni prze-bywajcych w stadzie. Jeeli wejdziesz midzy konie, musisz zachowywasi jak one.
Nie! Nie dosownie! Nie namawiam Ci do walki na kopniaki czy ugry-zienia z koniem.
Metody naturalne zakadaj partnerstwo midzy koniem a czowie-kiem z nieznaczn dominacj czowieka. To tak jak w spce, w ktrej je-den udziaowiec ma 49%, a drugi 51% akcji. Prawa ich s bardzo zblione,ale gdy drugi postanowi W sobot idziemy do pracy!, to pierwszy musito wykona.
Osiokowi w oby danoNie twierdz, e jedne metody naturalne s lepsze od innych.Nie twierdz, e metody naturalne s lepsze od klasycznych.Uwaam, e zarwno metody naturalne, jak i klasyczne maj wady i za-
lety. Moim zdaniem warto je pozna, a nastpnie wybra to, co parze: kon-kretny czowiek + konkretny ko odpowiada.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
14/22
02
Konie. Poradnik bez kantw
Jest to herezja z punktu widzenia kadej ze szk. Ale takie podejciezapewnia:
najwiksz wygod, najszybsze efekty szkoleniowe, najwiksze bezpieczestwo.
Naraziem si miertelnie wielu radykaom. Zanim pjd zrobi sobieoperacj plastyczn i zaczn ukrywa si w moczarach, dodam, e w powy-szy sposb postpuj do kilku lat i mnie oraz mojemu koniowi jest z tymbardzo dobrze. A o to w kocu chodzi! Czy nie?
Jak zosta przewodnikiem stada?
Na pocztku zapamitaj (pniej wejdzie Ci to w nawyk), e:
Ko, ustalajc pozycj w stosunku do czowieka, uywa
identycznych zachowa jak w stosunku do koni. Aby Ci sucha,
musisz odpowiedzie w zrozumiaym dla niego jzyku.
Uwanie obserwuj konia, gdy niektre gesty mog by bardzo
subtelne (np. wolne wysuwanie si przed Ciebie podczas
prowadzenia). Ustalanie hierarchii midzy Tob a koniem odbywa si cay czas.
Kade jego zachowanie i Twoja reakcja maj wpyw na wzajemne
relacje midzy wami.
Fast food z wynikamiWielu ludzi lekceway konie. S dla nich tylko zwierztami. Patrz na nie jak
na maszynki do zarabiania pienidzy, osigania wynikw. Stosuj przemyl-ne metody, ktre pozwalaj zmusi konia do zrobienia oczekiwanej przezczowieka rzeczy.
Ty rwnie bez namysu ruszysz do przodu, gdy zostaniesz uderzonyz tyu batem, ustawisz gow w jedynej pozycji, w ktrej nie bdzie Ci siwrzyna w skr rzemie.
Takie metody wymuszania posuszestwa zarwno w czowieku, jaki w zwierzciu wywouj bunt, ch obrony przed podobnym traktowaniem.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
15/22
Rozdzia 5. Metody naturalne
Z postpowaniem lekcewacym potrzeby konia jest jak z ywieniemw fast foodzie. Efekt mona uzyska szybko. Nie jest on trway ani nie suyzdrowiu.
Korzyci ze zrozumienia koniaKo gryzie, kopie, ucieka, zrzuca jedca itp., bo ma ku temu powd. Post-powanie moe wynika z jego natury lub zosta tak nauczony.
A N E G D O T A
W pewnej stajni z konia, ktrzy przestraszy si i uskoczy, spad
jedziec. Czowiek przestraszy si i nie mia ochoty na kontynuowanie
zaj. Ko zosta rozsiodany i mia wolne. Rumak skojarzy:uskoczyem mam spokj. Za zachowanie otrzyma nagrod.
Na kolejnych jazdach znw prbowa uskoczy, aby zaatwi sobie
wolne. Aby epizod nie przeksztaci si w niebezpieczny narw,
na konia powinien zaraz wsi inny jedziec.
Gdy bdziesz duej obserwowa konie, zauwaysz podobiestwoich zachowa do dziecicych. Jeeli uczniowie jednej klasy spaliliby
dzienniki i dziki temu nie mieliby lekcji, to w krtkim okresie
spalone zostayby wszystkie dzienniki w szkole. Jeli po zniszczeniu
dziennika powtrzono by wszystkie sprawdziany od pocztku roku
szkolnego, to w pozostaych klasach uczniowie strzegliby dziennika
jak oka w gowie.
Zwierzta posuguj si mow ciaa do sygnalizowania swych stanwemocjonalnych. Jest to odpowiednik jzyka. Bardzo prostego, ale koniomon wystarcza. W metodach naturalnych kadziony jest nacisk na:
poznanie koskiej mowy ciaa, zrozumienie koskiej psychiki, patrzenie na zdarzenia z punktu widzenia konia.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
16/22
04
Konie. Poradnik bez kantw
Wiedzie, co ko sygnalizuje, dlaczego postpuje w okrelony sposb,to poowa sukcesu. To tak jak ogldanie programu telewizyjnego, w ktrymwiemy, co i dlaczego aktor zrobi.
Druga poowa sukcesu to zdobycie zaufania konia i spowodowanie, abyuwaa czowieka za przewodnika. To ju wyszy stopie trudnoci cow rodzaju programu telewizyjnego, do ktrego moemy wej, przenikajcprzez ekran telewizora, i aktywnie uczestniczy w ksztatowaniu wydarze.
Zrozumienie koskiej mowy ciaa i psychiki umoliwia:
pozbycie si strachu przed nieznanym wiem, dlaczego ko post-pi w okrelony sposb, wiem, w jakiej sytuacji moe zachowa siidentycznie, a wic lepiej kontroluj sytuacj,
uspokojenie i lepsze postpy w szkoleniu konia ko rozumie,co przekazuje mu czowiek, czowiek rozumie, co przekazuje mu ko,
i reaguje na to (Ty zapewne te wolisz rozumie, czego wymaga od Cie-
bie nauczyciel, mie moliwo zapytania o to, co sprawio Ci trudno,
ni widzie tylko kolejne jedynki pojawiajce si w dzienniku).
Nikt nie rodzi si ze znajomoci jzykw obcych. Kady musi
si ich nauczy. Jzyk koski nie jest wyjtkiem. Poznaniego nie jest trudne. Znaj go wszystkie konie.
W pocztkowej fazie nauki jazdy konnej gwnym motorem
napdowym jest zapa. Wykorzystaj go do poznania sposobw
komunikowania si z koniem. Zrozumienie konia pozwoli Ci unikn
wielu niepowodze.
Ko jaki jest, kady widziZachowania koni uwarunkowane zostay przez dowiadczenia zdoby-te w cigu milionw lat. Okres kontaktw koni i ludzi jest tak krtki,e nie zdy wywrze wpywu na ich natur. Hodowcy uzyskuj nowe rasy.Okazuje si, e atwiej jest zmieni ciao konia ni jego dusz.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
17/22
Rozdzia 5. Metody naturalne
Skoro nie mona zmieni natury konia, naley go nauczy odwagi, za-trzymania, a nie ucieczki po dostrzeeniu zagroenia itp.
Podczas pracy z koniem naley stwarza takie sytuacje, eby zachowania,
ktrych chce si oduczy konia, byy trudne do wykonania, a podane proste. Po kilkukrotnym powtrzeniu wiczenia ko zacznie wybiera to,co sprawia mniejszy kopot.
Szkolenie nie powinno odbywa si przez zmuszanie do wykonania ocze-kiwanej czynnoci, ale przez pozwalanie na jej wykonanie. Stawia to wikszewymagania przed szkolcym ni posugiwanie si batem i patentami. Maon by przewodnikiem konia. Superfachowym majstrem, ktry dla pracow-nika zycznego konia stanie si autorytetem.
Jak nauczy konia,
aby zwraca na Ciebie uwag?
1. Przygotuj kijek i szeleszczc reklamwk. Przywi j
na kocu kijka.
2. Wyprowad konia na ogrodzony plac.
3. Zdejmij mu kantar i pu wolno.
4. Sta na rodku placu.5. Gdy odejdzie od Ciebie, zacznij rusza kijkiem. Szelest folii
zaniepokoi konia.
6. Gdy ko na Ciebie spojrzy, przesta rusza kijkiem. Stj nadal
na rodku placu.
7. Obserwuj konia. Zaczekaj, a przemyli i zaakceptuje sytuacj
(mruga wtedy oczami i oblizuje wargi).
8. Gdy tylko ko przestanie patrze na Ciebie, zacznij rusza
kijkiem.9. Gdy ko na Ciebie spojrzy, przesta rusza kijkiem. Po kilku
powtrzeniach ko nauczy si, e moe wyczy machanie,
spogldajc na Ciebie.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
18/22
06
Konie. Poradnik bez kantw
Na pewnym poziomie szkolenia konia metodami naturalnymi rozpo-czyna si rwnie szkolenie jedca. Po prostu trzeba samemu czego sinauczy, aby dla konia by partnerem. Jednym z wymagajcych wiele pracy
od jedca momentw szkolenia jest jazda, w ktrej sterowanie koniem od-bywa si samym dosiadem. Po pozbyciu si wodzy miaem wraenie, e jadsamochodem bez kierownicy. Trwao jakie 10 15 minut, zanim ja i kodogadalimy si co do nowego sposobu komunikowania. Na pocztku owe-go kwadransa poruszalimy si po torze tak chaotycznym jak trasa czsteczkigazu. Aby sterowa koniem dosiadem, musisz pokona ch do nierucho-mienia, wstrzymywania oddechu, gdy ko nie od razu reaguje na pomoce.
Zwierz uciekajceUciekajca panna moda,Forrest Gump gdy autor wpadnie na pomystekstu, w ktrym motywem przewodnim jest uciekanie gwnego bohatera,jest to tak niebywae, e staje si on wiatowym hitem.
Czowiek jest istot siedzc. Siedzi, gdzie tylko moe: przed kompute-rem, w samochodzie, przed telewizorem
Jeli jeste typowym przedstawicielem rodu ludzkiego, trudno Ci zapew-ne zrozumie, e mog istnie istoty uciekajce.
S nimi konie!
Ko stara si wypatrywa niebezpieczestw. Gdy tylko co go zaniepo-koi, rzuca si do ucieczki.
Zwierz towarzyskieKo jest zwierzciem stadnym. Kar dla konia jest odpdzanie od stada.
Sam skazany by na zagad. Mia mniejsze szanse na wypatrzenie zagro-enia, podczas ucieczki prawdopodobiestwo, e drapienik rzuci si za nim,a nie kim ze stada, byo stuprocentowe.
Rne s charaktery koni. Jedne s dzielniejsze, inne tchrzliwsze. Jednemaj natur przewodnika, inne wol by kierowane. Problemy przy odcza-niu od stada wystpuj wic w rnym nasileniu. Mog by niezauwaalnelub przybiera form histerycznego trzymania si stada, stajni.
Jedziec moe si z nimi spotka przy jedeniu na koniu w miejscu,w ktrym nie widzi on reszty stada, wracaniu z terenu do stajni.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
19/22
Rozdzia 5. Metody naturalne
A N E G D O T A
Jesiennym, mglistym przedpoudniem pojechaem w teren. Wok
cisza. Przejechalimy zagajnik i zblialimy si stpem do koca ki.
Za ni by las.
Nagle cisz zburzy gony dwik amanych gazi.
Ko rzuci si do ucieczki w kierunku lasu.
Przemkno mi przez myl (ruszenie pdem konia jest szybsze
od myli!) Ruszy czog ukryty w zagajniku. Taki omot mg zrobi
tylko czog!
Dystans dzielcy nas od lasu mala bardzo szybko.
Zwolniem wodze, przyoyem ydki i odchyliem si do tyu (wiedz,
e nie wciskam Ci kitu, i sam zatrzymuj konia tak, jak i Tobie radz).Haas ucich, hamowanie powtrzyem dwa, moe trzy razy
i przeszlimy do kusa.
Ktem oka zobaczyem sprawc zamieszania. Bya to sarna,
ktra spaa na gaziach w zagajniku, i obudzona czapaniem konia
postanowia zmieni miejsce noclegowe.
Dziki oczom na bokach gowy ko widzi prawie dokoa siebie.
Miaem okazj przekona si o tym, gdy jechalimy len drog.
Wok spokj, ptaki piewaj.Nagle ko wyrwa galopem przed siebie.
Zadar gow do gry, co znaczy, e czego si przestraszy.
Hamowaem go i spogldaem na boki. Nie widziaem niczego
niezwykego.
Gdy ko przeszed do kusa, obejrzaem si do tyu.
Zblia si jedziec na nieznanym nam obu koniu. Wyjecha on
cicho z bocznej drki.
Ko zauway go, a ja nie.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
20/22
08
Konie. Poradnik bez kantw
Bardzo niebezpieczne jest wracanie do stajni galopem. Ko
ucieszony powrotem do stada i szybkim biegiem moe ponie.
Mionik przestrzeniKo na wolnoci y na wielkich przestrzeniach. Moliwo ucieczki ozna-czaa szans na ocalenie ycia. Ograniczenie moliwoci przemieszczaniaoznaczao puapk.
Dawania ng do czyszczenia naley konia nauczy. Musi on przeama
sw niech do unieruchomienia.Ko wpada w panik, gdy nogi zaplcz mu si w linki, sznurki, druty.Jeli nie jest nauczony, e ma sta i czeka na pomoc, bdzie si szarpa, asi pokaleczy.
Kolejnym zagroeniem z punktu widzenia konia jest wprowadzaniego do przyczepy, czy choby midzy dwie blisko ustawione beczki.
Ko na ograniczenie swobody ruchu reaguje jak chory na klaustrofo-bi na zamknicie w maym pomieszczeniu. Broni si przed tym, co uwaaza grone.
Zwierz spostrzegawczeNie tylko Ty moesz dowiedzie si wiele o koniu, obserwujc jego jzykciaa. On rwnie obserwuje Ciebie i w gowie mu si nie mieci, dlaczego:
idziesz do niego na pastwisko z marchewk, a za chwil przy zaka-daniu kantara oznajmiasz mu, e chcesz z nim walczy (to w jzykuciaa oznacza stanicie naprzeciwko zwierzcia),
podczas czyszczenia oznajmiasz, e chcesz go zje (tak on rozumiepatrzenie w oczy).
Czy teraz ju wiesz, dlaczego ko czasami reaguje agresj na Twoje po-czynania?
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
21/22
Rozdzia 5. Metody naturalne
Czowiek i koCzy zdajesz sobie spraw, jak wiele dzieli czowieka i konia?
Rnice staj si widoczne w chwili zagroenia.Ko, gdy si przestraszy, ucieka.Czowiek, gdy si przestraszy, usztywnia si. Jeli przestraszy si na ko-
niu, zaciska rce na wodzach, a nogi na bokach konia.Wyobra sobie, e ko si przestraszy i ponis. Czowiek siedzcy
na jego grzbiecie przesta by partnerem, ale cignie go za pysk i wbija ydkiw boki. Ko odbiera to jako atak i, zamiast si uspokoi, odpala jeszczebardziej. Jedziec traci coraz bardziej kontrol nad rumakiem, zaczyna tracirwnowag, z ust wyrywa mu si okrzyk. Ko jeszcze bardziej przeraony
zachowuje si w sposb cakowicie niekontrolowany.Znasz to?To teraz dowiedz si, jak trzeba postpowa, aby rnice natur Twojej
i konia nie tworzyy dodatniego sprzenia zwrotnego:
Ty kierujesz koniem i bardziej od niego chcesz porusza si w wybra-nym kierunku i z wybran prdkoci (moesz powiczy, uywajc
do tego celu koni na karuzeli).
Gdy ko si przestraszy, musisz pozosta rozluniony i pozwoli
chwil wie si na jego grzbiecie (obejrzyj kilka razy scen z flmuNadciga totalny kataklizm, w ktrej Rowan Atkinson jedzie ko-
lejk w wesoym miasteczku. Wszyscy s przeraeni, a on zasypia.
Powiniene dy do takiego stanu).
Jeeli nie zapiesz za wodze, ko szybciej si zatrzyma. Czy aby za-trzyma rower z hamulcem w tylniej piacie, cigniesz za kierownic
czy krcisz pedaami do tyu? Czy aby zatrzyma samochd, cigniesz
za kierownic czy naciskasz hamulec? Dlaczego oczekujesz, e ko
si zatrzyma, jeli zawiniesz caym ciarem na jego kierownicy? W sytuacji stresujcej wcignij gboko powietrze i rozlunij si.Powtarzaj wiczenie w kadej sytuacji, a nie tylko podczas jazdy
na koniu.
7/31/2019 Konie Dla Bystrzakow Konbys
22/22
10
Konie. Poradnik bez kantw
Uywaj MocyWiem, e nic tak nie rozprasza jedca jak ko i to, co on robi, ale skup
si! Jeeli chcesz kierowa koniem dosiadem, cae Twoje ciao musi przeka-zywa mu jednakowe komunikaty.Najpierw musisz zapanowa nad swoimi ruchami, a nastpnie wymaga
poprawnego interpretowania polece przez konia.Nie patrz w grzyw konia. Skieruj wzrok w punkt, do ktrego chcesz
dojecha. Jeli chcesz przeskoczy przeszkod patrz na jej rodek. Jelichcesz jecha prosto patrz na lini horyzontu.
Wyobra sobie, e na kadej czci Twojego ciaa znajduj si oczy. Mu-sz one patrze w to samo miejsce, w ktre skierowany jest Twj wzrok.
Tylko wtedy caym swoim ciaem bdziesz przesya koniowi zgodne sygnay.W przeciwnym razie Twj tuw bdzie mwi Jed prosto!, Twoje ramio-na bd mwiy Jed w lewo!, Twoje ydki bd mwiy Jed w prawo!.Biedny ko podejmie jak decyzj. Niekoniecznie musi by ona zgodnaz Twoim zamysem.
Nie uywaj wodzy. Trzymaj je luno. Jadc stpa, staraj si kierowakoniem dosiadem. Skup si i wicz, a bdziesz w stanie prowadzi koniapo semce, spirali i zatrzyma go bez uycia wodzy. Nagrod za wysiek
bdzie wraenie, e ko odgaduje Twoje myli. Ko pozwoli Ci, aby kiero-wa jego moc. Dopki tak si nie stanie, Twojej sztuce jedzieckiej czegobrakuje.
ZAPAMI TAJ
Bd dla swojego konia koniem alfa.
Wymylaj koniowi zrnicowane zabawy i wiczenia, aby unikn
jego znuenia.
Podczas szkolenia konia powoduj jego dyskomfort, gdy nie zrobi
tego, czego chcesz. Gdy zachowa si w sposb oczekiwany przez
Ciebie, natychmiast stwrz mu warunki komfortowe.
Dyskomfort oznacza niewygod bez powodowania blu.
Podczas nauki zaczekaj, a przemyli i zaakceptuje sytuacj
(mruga wtedy oczami i oblizuje wargi).