Konturlama Konturlama

Doç. Dr. Binnaz SARPERKocaeli Üniversitesi

Tıp FakültesiRadyasyon Onkolojisi

1918 2011 1918 2011

Hangi Radyolojik Teknik Hangi Radyolojik Teknik Tercih Edilmeli ?Tercih Edilmeli ?

KONVANSKONVANSİİYONEL YONEL GGÖÖRRÜÜNTNTÜÜLEMELEME

İnternel organlar ek yöntem uygulanmadıkça görüntülenemez

Sadece applikatörler görülür

180 derece film her zaman bu kadar net değildir

HAYIR

USUS

Ovulatuar siklusa göre organ boyut ve kalınlıklarındaki farklılıklar direk görüntülemeyi etkilemekte

Organ ve dokuların net sınırlarını

belirlemek

güçUygulamalar arasında

yüksek farklılıkHAYIR

CTCT

Organlar görüntülenebiliyorKişiler arası

farklılık

daha azTümör dokusunu normal dokulardan ayırmak daha güç

EVET ???

MRMR

Organların yanı

sıra tümör volümünü

de

ayrıntılı

görüntülemek mümkün

Riskli organların duvarlarını

konturlamak mümkün

ALTIN STANDART

Radyolojik anatomi:Radyolojik anatomi:

MR>CT > US>CR UTERUS CERVİX PARAMETRİUMTÜMÖR

MR=CT>US>CR LENF NODU

BABAŞŞLANGILANGIÇÇ

1. FR 2. FR 3. 1. FR 2. FR 3. FRFR

Altın standart

Ne zaman CT kabul edilebilir?Ne zaman CT kabul edilebilir?

Tedavi öncesi ve eksternal radyoterapi sonrası

çekilmiş

MR’

da kitle net

olarak görüntülenebiliyor,

Klinik muayene bulguları

ile MR

bulguları

uyumlu,

Rezidüel tümör cervixe sınırlı.

Ne zaman CT kabul Ne zaman CT kabul edilemez?edilemez?

Tedavi öncesi ya da eksternal radyoterapi sonrası

MR lardan birinin

eksik olması,

MR bulguları

ile klinik muayene

bulgularının uyumsuz olması,

Tümörün cervix dışına taşmış

olması.

MR NasMR Nasııl l ÇÇekilmeli?ekilmeli?

GEC ESTRO MR gGEC ESTRO MR göörrüüntntüüleme leme protokolprotokolüü

Sagital gSagital göörrüüntntüülemeleme

Axial gAxial göörrüüntntüülemeleme

Radyolojik AnatomiRadyolojik Anatomi

mesane içi balon

intravaginal

applikatör

Brakiterapide MR kullanBrakiterapide MR kullanıımmıı

Uterin perforasyon var mı?

Komşu organ perforasyonu var mı?

Batında serbest sıvı

var mı?

Optimal aplikasyon yapılabilmiş

mi?

ERT yanıt oranı?

Radyolojik DeRadyolojik Değğerlendirmeerlendirme

GTVGTV

URETRA URETRA ANANÜÜSS

Vajinanın görüntülenmesi

50 cc kontrast

50 cc us jeli

Rektal kanül

Parametrium Parametrium

Ön: Mesane Yan: İnternal obturator kasArka: Utero-sakral ligamanÜst: PeritonAlt: Vajinal duvar

Hangi Konturlar Girilmeli?Hangi Konturlar Girilmeli?

GEC ESTRO GEC ESTRO ÖÖNERNERİİLERLERİİ

II--IIII 20052005--20062006

EMBRACEEMBRACE

A European study on MRI-guided brachytherapy in locally advanced cervical cancer

EMBRACE Çalışma koordinatörleri:Richard Pötter (Viyana), Jacob Chr. Lindegaard (Aarhus), Kari Tanderup, (Aarhus) Christian Kirisits (Viyana).

GTVD Gross Tumor Volum Diagnosis: Tanı anında genel anestezi altında muayene ve MR

görüntüleme ile saptanan makroskobik tümör yayılımı

GTVB Gross Tumor Volum Brakiterapi: Brakiterapi öncesi genel anestezi altında muayene ve MR görüntüleme ile saptanan makroskobik tümör yayılımını

ifade eder.

Hedef volHedef volüümlermler

HR-CTV

IR-CTV

A noktası

HR (High Risk) CTV: Eksternal radyoterapi sonrası

saptanan rezidüel

tümör volümü. Lokal yineleme açısından en yüksek riskli volüm

HR-CTV=BT öncesi makroskobik tm+cx

IR (Intermediate Risk) CTV: Eksternal radyoterapiye başlamadan önceki tümör volümü. Aynı

zamanda

brakiterapi öncesi mikroskobik tümör volümünü

ifade eder.

IR-CTV=HR-CTV+ERT öncesi tm volümü

(rezidü

tümörü

en az 10 mm kapsayacak şekilde-anatomik bariyeri aşmadan)

SSıınnıırlrlıı

cx cacx ca

Lokal ileri cx ca

ERT uygulanmayan olgularda ERT uygulanmayan olgularda IRIR--CTV:CTV:

Ön -

Arka: 5mm yeterli

Üst: Korpusu içerecek şekilde 10 mm

Alt: Servikal osu içerecek şekilde vajen üst

Yan: Parametrium 1/3 içerecek şekilde 10 mm

Endoservikal ya da parametrial yayılımı olanlarda potansiyel yayılım yönünde

+5mm

ERT uygulanan olgularda ERT uygulanan olgularda IRIR--CTV:CTV:

GTVB

ve GTVD

ayrı

ayrı

girilir

Rektum/mesane invazyonu olmadığı

sürece

rektum/mesane alan dışında bırakılır

Rektum/mesane invazyonu varsa sadece organın duvarı

alana dahil edilir

ERT Tam yanıt: Emniyet marjı

gerekmezKısmi yanıt: 10 mm potansiyel yayılım yönünde eklenir

Yanıtsız: tümör volümüne 10 mm eklenir

HR-CTV D90 dozu

75-96 Gy

IR CTV D90 dozu

60-75 Gy

OAROARSİGMOİD REKTUMİNCE BAĞIRSAKLARMESANE

vajen???

Sigmoid: sigmoid dış

duvarı, rektosigmoid flexuradan en az 2 cm üstü

Rektum: rektum dış

duvarı, anal sfinkterden sigmoide kadar

Mesane: mesane dış

duvarıICRU mesane ve rektum noktaları

Rektum D2cc < 70-75 Gy

Sigmoid D2cc < 75 Gy

Mesane D2cc < 90 Gy

DIDIŞŞ KONTUR YETERLKONTUR YETERLİİ MMİİ??

ÖÖZETZET

Planlamada MR

altın standart

A , B noktası, rektum mesane referans noktaları

yanında mutlaka GTV, HR-

CTV ve IR-CTV, rektum, mesane sigmoid

volümleri her fraksiyon için

ayrı

ayrı

girilmeli

TETEŞŞEKKEKKÜÜR EDERR EDERİİMM