KORKAK ADAM VE DEVLER*
Derleyen: Salim DALKIRAN Evvel zaman iinde, kalbur saman iinde,
deve telll iken, pire berber iken ben babamn
beiini tngr mngr sallar iken bir adam varm. Bu adam o kadar
korkakm ki ayakyoluna dahi kars gtrrm. Bir gn akam bu adam yine skm
ve karsna yalvarm yakarm adamn bu hali kadnn canna tak demi.
Nihayet kadn adam ayakyoluna gtrm ve adam ieriye kapatm, kapy da
kilitlemi gitmi, adam da tabii ayakyolunda kalm. Adam,
yalvarmalarnn para etmeyeceini anlaynca, oradaki bir pencereden
darya kmay becermi. Fakat eve gidemeyecei iin baka bir yere gitmi.
Az gitmi, uz gitmi, dere tepe dz gitmi, alt ay bir gz gitmi ve
nihayet byk bir saraya varm. Sarayn kapsn ap ieriye girmi. Bir de
ne grsn? Byk bir oda, ortada krk tane kazan kaynyor ve etrafnda da
krk tane dev sohbet ediyor. Bunun geldiini gren devler hayret
etmiler ve devlerin en by, herkes bizim izimizi, tozumuzu grnce
kaar. Sen nasl korkmadan bizim evimize girebildin, demi. Adam da
demi ki: Hay yavrularm senelerdir sizi aryorum ve nihayet ok kr
bulabildim. nk ben sizin dedenizim, siz bu halime bakmayn, artk
ihtiyarladm. Gemi, ba keye oturmu. Devler de inanarak dedelerine ho
geldin demiler. Adam artk orada yerlemi kalm. Bir gn yatmaya
gittiinde devler toplanarak dedemiz artk gitmiyecek gelin biz gece
yars gidip onu baltalarmzla ldrelim, demiler. Bunu da bizimki duymu
ve onlarn haberi yokken yatann iine koca bir ktk koymu, baln da kte
giydirmi ve kendisi de ykln iine saklanm. Gece yars olmu, devler
gelmiler, karanlkta kte dedelerine vuruyoruz zannyla vurmaya
balamlar ve iyice yorulunca artk lmtr diye odalarna ekilmiler.
Onlar gidince adam hemen yerinden km, odun gamgalarn, btn kllkleri
toplam ve darya bir yere atm, sonra gelmi yerine yatm. Sabah da her
zamanki gibi kalkm ve bu gece beni pireler de bir trl uyutmad,
demi. Devler onun bu szlerini duyup lmediini grnce, mthi korkmaya
balamlar. Yine bir gn yatmaya gidince devler toplanmlar. Yarn bir
yar tertip edelim, bu bir yrme yar olsun, kim yrrken daha ok toz
karrsa ona bir uval altn verelim. Eer dedemiz kazanmazsa buradan
gitsin demiler. Bunu da duymu ve onlar grmeden, giyecei kendi
izmelerine toz doldurmu. Ertesi gn devlerin en by dedelerine yar
yaplacan sylemi ve yar balam. Devler hem hzl yryor hem de toz
karyorlarm, dedeleri ise izmelerine toz doldurduu iin onlardan daha
ok toz karyormu. Bunun zerine Oullarm grdnz m ben ihtiyarm ama
sizden daha kuvvetliyim demi. Yar da kazanm. Devler demi ki: Dede
yar kazandn, sana bir uval altn verelim, sen de buradan git. O da,
yok yavrularm, ben sizi zor g buldum, artk bir daha brakmam
demi.
Devler dedelerinden kurtulabilmek iin bir are dnmler. Bu da
uymu: Ertesi gn bir yar daha yapacaklarm, bu yarta kim ta skp un
yapabilirse ona bir uval altn verilecekmi, dedeleri bunu da
konuurlarken duymu ve gizlice mutfaktan bir peynir bulmu ve cebine
saklam. Ertesi gn buna yar sylemiler ve yar balam. Dedeleri kendine
iki yass ta bulmu ve kimse grmeden peyniri de arasna koymu ve bakn
evltlarm, ta un etmek deil, tan suyunu bile karyorum demi. Tabii bu
yar da kazanm. Devler buna demiler ki, Geen seferki altnlarn da
verelim imdikini de verelim. ki uval altnn olur, seni de altnlarn
da evine kadar dalmzda gtrelim. Biraz nazlanm, fakat sonra raz
olmu. Devler de bunu altnlaryla birlikte dallarnda evine gtrmler.
Kapsnn nne koyup dnmler. Adam evinin kapsn alm, kim o diyen karsna
ben geldim, demi. Kars da mendilini gster, kocam olduunu bileyim,
demi, Bu da gstermi, kars kocasnn geldiini anlayp ieriye alm, adam
altnlar da ieriye getirmi ve karsna Sen beni
* Trk Folklor Aratrmalar Dergisi, 1960, say: 130
