Kronik böbrek % GFR ml/dk 1. Evre > 90 Böbrek hast .

2. Evre 60-89 Böbrek hast. 3. Evre 30-59 Semptom başlar

4. Evre 15-29 K BY 5. Evre < 15 Diyaliz

Potasyum

• İnsan vücudunda en fazla bulunan KATYON

• Hücre içi Enzim Fonksiyonu

• Kardiyo-vasküler ve Nöro-müsküler doku uyarılabilirliğini DÜZENLER.

3.5-4.5 mEq/l

• Hipokalemi < 3.5 meq/l

• Hiperkalemi > 5 meq/l

KBY

• HİPERKALEMİ > 5.5 meq/l

Hipo -Hiperkalemi

Flasid Quadripleji

Ventriküler ritim bozukluğu Paralitik İleus

K Dengesi

• Oral olarak 50-120 mEq / gün• % 90 İnce Barsaklardan emilir.• % 5 Kolondan atılır

• 70 kg %60 = 42 lt su – Hücre Dışı Sıvı 14 lt. ( 4 meq /lt) 56 mEq

– Hücre İçi Sıvı 28 lt % 98 4144 mEq

– Total vucut K 4200 mEq

Bu asimetrik dağılım Na -K- ATP ase pompası ile

K hücre içine itilerek temin edilir.

4mEq/l

K Dengesi

• GFR ile ort. 700-800 mEq filtre edilir GFR 180 l/gün x 4 mEq /l

– Tübüler reabsorbsiyon bozuk ise K kaçırılır.

• Filtre edilen K + % 90 Proksimal tübülden geri emilir.

• Distal nefron ve Toplayıcı kanalda lokalize olan ayrı ayrı hücreler K + emilimi ve atılımında rol alır.

Potasyum Fizyolojisi

• Böbrek ile K atılımı saatlere ihtiyaç gösterir• Diyet ile alınan K serum K arttırmaması için

Hücreler arası K Hareketi • Asit –Baz : K hücre içinden hücre dışına çıkışına

• İnsulin : K hücre içine girmesini kolaylaştırır.

• Katekolaminler: B2 Adrenoreseptörlerin aktivasyonu hücreye K girişini

arttırır. • Aldosteron :Kasların K alımını arttırır.

• Osmolarite : Hiperglisemi –Mannitol K hücre dışına çıkar .

HİPOPOTASEMİ

İdrar K < 20mEq/ lt Diyet: normal Na

Böbrek dışı kayıp

Serum bikarbonat

Normal

Diyare Alt gastrointestinal fistuller

•Azalmış alım•Villöz adenom •Laksatif

Diüretik kesilmesi Devamlı kusma Gastrik fistül

MET. ASİDOZ MET. ALKALOZ

HİPOPOTASEMİ

Idrar Potasyum >20 mEq/lt Diet: Normal Na U NaV:>100mEq/day

RENAL KAYIP

Normal

Malign HT Renovasküler HT Renin-sekrete eden TmPrimer Aldosteronism

plasma aldosterone

Yüksek kortisol

Cushing’s send.

Düşük

•Mineralo-kortikoid alınması •Konjenital adrenal hiperplasi

Hipertansiyon

Yüksek

K BirikmesiGFR < 5 ml /dk

•Oligo –Anuri –K yüklenmesi

•Eksojen alım

•Endojen

ENDOGEN Potasyum KAYNAKLARI

Rabdomiyolisisİntravasküler hemolizUzun süre ciddi egzersizHematomKanama (GIS)Katabolizmada artma YanıklarKanser kemoterapisini takiben

DIŞ KAYNAKLAR

Yemekle almak Suni tuz ilavesi İV-Oral Potasyum verilmesi Yüksek dozda K penisilin Bekletilmiş kan nakli

İlaçlar

Hiperkalemi

• KBY : GFR < 5ml /dk altında ise • Renal tübüler fonksiyon bozukluğu olanlarda

• Renal tübüler K sekresyon bozukluğuna bağlı olarak

– SLE – DM –Hiporeninemik hipoaldosteronizm – MM – Sickle cell nefropati – Üriner tıkanma – KKY ileri evresi– İleri yaş– Dehidratasyon– ADDİSON hast.

Hiperkalemi riski yüksek olanlar

– Heparin - Heparinoid– ACE İ / ARB – Baktrim ( distal nefrona etki ile )

– Tacrolimus – CyA (distal nefrona minerolokortikoid etkisinin azalması )

– Beta-blokörler –Somatostatin –Pentamidine

– NSAID kullanımı – Amiloride. Distal tübüler Na emilimini azaltarak

K sekresyonunu azaltır– Aldakton( K tutan diüretikler )

Belirti ve Bulguları

• Kalp QRS ve P dalgası değişiklikleri – Bradikardi – Sine wave patern görünümü K > 8 mEq/l– Ventriküler fibrilasyon –Kalp durması

• Noromüsküler Bulgular– Karıncalanma – Uyuşukluk – Kuvvetsizlik– Flasid paralizi

Ayırıcı TANI

• Yalancı hiperkalemi ( Test tübü Hiperkalemisi )

– Hemolizli kan– Trombositoz > 10 6 /ml, Pıhtılaşma esnasında K salınır.

• Heparinlikan alınması buna engel olur.

– Lokositoz > 10 5 /ml . Bekleme esnasında K salınır.

• BK kan alındıktan sonra hemen ayrılırsa

– Fazla uzun süreli Turnike uygulaması

– Kan alırken zorla enjektöre kan çekilmesi

Hiperpotasemide ACİL TEDAVİ

• Serum Potasyum > 6.5 mEq/l ise • EKG değişiklikleri olmasa bile TEDAVİ BAŞLANMALIDIR.Potasyuma duyarlılıkta

Kişisel farklılıklar Serum Kalsiyum düzeyi

Asit –baz dengesi etkili

HİPERKALEMİ

• >8,0 meq /lt ANİ ÖLÜM

Yıkık altından çıkarıldıktan sonraki 1-2 saatte • Zedelenmiş adele dokusundan seruma K çıkması

sonucu kardiak toksisite

Hipokalsemi & Hipotansiyon bulunması olayı çabuklaştırır

HİPERKALEMİ

• Hafif artma < 6 mmol/l – Td . Diyetteki kaynakların azaltılması – İlaç düzeni– Laboratuvar olarak yakın takip

Potasyum > 6.5 mmol/l ve EKG değişiklikleri Aktif tedavi başlanmalı .

Hiperkalemi ACİL tedavi

• %10 Kalsiyum kloride Sol. 10-30ml IV yavaş bolus

etki başlaması 1- 2dk içinde • Na Bikarbonat 50-150 mEq etki başlaması15-30 dk içinde • Glikoz +reguler insulin IV –30 dk. 5gr glukoza 1 Ü kristalize etki başlaması 5-10dk • Albuterol 20 mg 4 ml SF içinde inhale edilerek veya IV

verilebilir. etkinin başlaması 15-30 dk

Hiperkalemi Acil olmayan Tedavi

• Potasyum bağlayan iyon değiştiren resin ( Sodyum polisiterene sulfonate –K ‘u Na ile değiştiriyor.Her gr 1 meq K bağladığı zaman 2-3 meq Na veriyor. )

Antipotasyum

• Oral her 3 - 4 saatte bir

• 25-50 gr + 100ml 20 % sorbitol ile kabızlıktan kaçınmak için

• Bu işlem ile 1-2 saatte0.5-1 meq /l potasyum değerinde azalma ,etkisi 4-6 saat kadar devam eder.

• Retansiyon Lavmanları

• 50gr resin ve 50 ml % 70 Sorbitol + 150 ml Su ile karıştırılarak , her 1-2 saat ara ile

•

Hiperkalemi tedavisi

• Diyaliz

• PD Yavaş etkir . HD göre %15-20 kadar etkili. (saatte 6 meq kadar uzaklaştırır)

• HD – Saatte 25-30 meq K uzaklaştırır.

Nedir?

Porları olan sebze

ve meyvelerin

Bazı peynir türleri

ve etin

Sodyum

Potasyum

Fosfor

ARITILMASIARITILMASI

BİR NEVİ BESİNLERİN DİYALİZİ

BAŞLANGIÇ ( 0 ZAMANI )

•

• Tüm taze sebzeler ve meyveler temizlenip yıkandı. • Soyulup veya yaprakları koparılıp,küçük parçalara( 0.6 cm ) ayrılır.

• Portakalgiller dilimlere ayrılıp, zarları soyulur.

• Kıyma ve etin kanı , soluk renk alana kadar kağıt havlulara emdirildi.

• Konserveler süzgeçten geçirildikten sonra (hamburger ve ton balığı hariç) 0.6 cm. kalınlığında dilimlenir.

Adım olarak uygulama

• Tüm besin maddeleri 30 saniye akan su altında durulandı

• Besinlerin her bir türü daha önce belirlenen değişik sürelerde ve ısıdaki su banyolarına (en az 2 litre ) konur.

A , C , ve E grupları besinler : 15 -20 dakika boyunca 37 - 43 derecelik suda

karıştırılıp belirlenmiş süreler bırakıldı

• Grup C

– Peynir

• Çedar (dilimlenmiş

– Etler

• Kıyma, ton konserve

• Grup A

– Sebzeler

• Kuşkonmaz, taze fasulye, brokoli, lahana, havuç, mısır, sarımsak mantar, bezelye, patates, kabak, domates

– Etler

• Sığır ciğeri, sığır eti, somon

– Baklagiller

• Yer fıstığı

– Meyveler

• Elma, kivi, ananas, mandalin, greyfut, kavun

– Tahıllar

• Buğday, soya unu

Grup EGrup ESebzelerSebzeler

Lahana konserveLahana konserve

B Gurubu besinler kaynamakta olan suya konulup 15-20 dakika karıştırıldı ve kap

ocaktan alınıp 1 saat dinlenmeye bırakıldı

• Grup B– Tahıllar

• Pirinç– Baklagiller

• Kuru fasulye ,Barbunya, Soya fasulyesi

D gurubu besinler : Kaynar su banyolarında sürekli karıştırılarak 3 dakika kaynatıldı

Grup DGrup D

EtlerEtler

Jambon, sosis, salamJambon, sosis, salam

F gurubu besinler : Soğuk suda 5 – 10 saniye nazikçe karıştırılıp

kendi haline bırakıldı

• Grup FMeyveler

Avakado, muz

Demineralize Edilmiş Peynir Meyvelerin Mineral İçeriği

Besin Örneğinin Her 100 gr. da Bulunan Potasyum, Fosfor, Sodyum (Mg.)

0 ZAMAN 30 DAKİKA 1 SAAT TOPLAM AZALMA %

K P Na K P Na K P Na K P Na

Peynir

İnce dlim çedar

60 400 511 9 368 56 Çok az

325 14 >99 19 >97

Meyveler

Elma 86 - - 57 - - 45 - 48 - -

Avakado 197 - - 178 - - 116 - - 41 - -

Muz 351 - - 223 - - 186 - - 46 - -

Greyfurt 140 - - 77 - - 72 - - 49 - -

Kivi 246 - - 141 - - 127 - - 48 - -

Ananas 125 - - 58 - - 50 - - 59 - -

Mandalin 215 - - 160 - - 157 - - 27 - -

Besin Örneğinin Her 100 gr. da Bulunan Potasyum, Fosfor, Sodyum (mg.)

0 ZAMAN 30 DAKİKA 1 SAAT TOPLAM AZALMA %

K P Na K P Na K P Na K P Na

Tahıllar

Buğday 343 350 - 73 165 - 30 150 - 91 57 -

Soya 1705 533 - 169 140 - 42 90 - 97 84 -

Pankek mıks

125 577 - 14 179 - 5 230 - 96 60 -

Demineralize Edilmiş Tahıllaın Mineral İçeriğiDemineralize Edilmiş Tahıllaın Mineral İçeriği

Demineralize Edilmiş Baklagillerin Mineral İçeriği

Besin Örneğinin Her 100 gr. da Bulunan Potasyum, Fosfor, Sodyum (mg.)

0 Zaman 1 SAAT 4 SAAT 8 SAAT TOPLAM AZALMA %

K P Na K P Na K P Na

K P Na

K P Na

Fasulye 214 84 - 38 51 - 16 48 - 2 48 - 99 43 -

Bakla 215 104 - 95 98 - 62 91 - 22 80 - 90 23 -

Nohut 306 70 - 84 51 - 29 40 - 6 39 - 98 44 -

Fıstık 549 310 - 364 257 - 353 227 - 229 216 - 58 30 -

Demineralize Edilmiş Çiğ ve İşlenmemiş Etlerin Mineral İçeriği

Besin Örneğinin Her 100 gr. da Bulunan Potasyum, Fosfor, Sodyum (mg.)

0 Zaman 1 SAAT 4 SAAT TOPLAM AZALMA %

K P Na K P Na K P Na K P

Ciğer 249 284 - 109 194 - 109 125 - 92 56

Sığır eti

232 131 - 19 67 - 4 61 - 98 53

Köfte 216 123 44 36 70 9 11 65 4 95 47

Somon (kon.)

259 158 26 112 112 16 105 98 4 95 61

Demineralize Edilmiş İşlenmiş Etlerin Mineral İçeriği

Besin Örneğinin Her 100 gr. da Bulunan Potasyum, Fosfor, Sodyum (Mg.)

0 ZAMAN 30 DAKİKA KAYNADIKTAN SONRA

TOPLAM AZALMA %

K P Na K P Na K P Na K P Na

Salam 292 250 1104 ayni ayni ayni 55 121 221 81 50 80

Sosis 155 222 1379 ayni ayni ayni 88 187 840 43 16 39

Ton (kons.)

136 92 219 5 51 9 ayni ayni ayni 96 45 96

SONUÇ

1- Besinlerin demineralizasyon işlemine değişik cevap verme nedenleri :

1. Hücre yoğunluğu her besinde farklıdır

2. Hayvan ve bitki hücreleri yapısal farkılıdır

3. Konserveleme işleminde hücrelerin geçirgenliğinde değişiklikler meydana gelir

( örnek taze domateste işlemin ilk saatinde

K düşmesi %7 iken kutu domateste % 80 )

Tamamen demineralize edilmiş besinlerle 4 ay süre ile beslenen hastaların diğerlerine göre hedeflenen minerallerin kan düzeylerinin aşikar düştüğü görülmüştür

(1998-1999 Wendy Lou Jones)

Uzun süre demineralize edilmiş besinlerle beslenenlerde suda çözünen vitamin eksikliği yapacağı varsayılabilir ve desteklenmelidir