Slayt 1

KRONK VENZ YETERSZLKTE CALF KAS POMPASININ NEM

Dr. Abdurrahim OLAKAtatrk niversitesi Tp Fakltesi AnatomiYZEYEL VENLER; derin fasyann zerinde subkutanz doku iinde yer alrDERN VENLER; arterlere elik eden venler olup fasyann ve kaslarn derininde uzanrlarPERFORAN VENLER; derin fasyay geerek yzeyel ve derin sistemleri birbirine balarlar

YZEYEL VENLER1Vena SaphenaMagna2Vena SaphenaParva Derin venlerliak VenlerFemoral VenlerPopliteal Venler

Kronik venz yetersizlik (KVY) bireylerin yaam kalitesini nemli lde etkileyebilen, epidemiyolojik ve sosyoekonomik sonularyla nemli bir klinik durumdur.Yksek prevalans, tan ve tedavi maliyeti, belirgin igc kayb ve hastann yaam kalitesi zerinde yapt etkilerle nem kazanr.KVYyi oluturan temel patoloji kapak yetersizlii veya venz tkanklk nedeniyle artan venz basn, dier deyile venz hipertansiyondur

Yaygn Kadnlarda %25-32 Erkeklerde %7-40 lser prevalans %0.3-1 Sakatlk ve igc kayb 14. Rapor alma nedeni 32. Erken emeklilik nedeni Yaam kalitesinde bozulma Pahal Salk Btesinin %1-3

Risk Faktrleri

Artan yaGenetik yatknlkKadn cinsiyet / doum yapmakUzun sre ayakta kalmakGeirilmi tromboflebitObesiteDk sosyoekonomik durumGeirilmi DVTRomatizmal hastalklarObstrksiyon, kapak yetmezlii, kas pompa fonksiyon bozukluu veya bunlarn kombinasyonu sonucunda geliflen KVY, primer ve sekonder olarak ikiye ayrlr

Primer valvler yetmezlik; -Etyolojik olarak neden yoksa kullanlr ve genelde ven duvarnn elastikiyetini kaybetmesinden kaynaklanr. nkompetan valvin ven duvarndaki defektten kaynakland dnlmektedir. Doumsal olarak hi fonksiyone valv olmamas ise valvler agenezidir. Sekonder valvler yetmezlik; - Etken sklkla derin ven trombozudur. Fibrinolitik tedavi uygulanmazsa vendeki trombusun tamamen kaybolmas ok enderdir. Ven duvarna ve valvlere yapan trombs zamanla fibrz dokuya dnr. Tam rekanalizasyon gereklese bile oluan hasar nedeniyle valvler inkompetan kalabilir. Bu deiikliklere postrombotik sendrom ad verilir.

KRONK VENZ YETMEZLKTE TEMEL PATOLOJ Venz ObstrksiyonValvuler yetmezlikMuskuler Pompa DisfonksiyonuKombine Patoloji

Alt ekstremite venz sistem fizyolojisi

Solunumla fazik olan venz sistem abdominal ve toraks basnlar ile ilikilidir.Ambulatuar venz basn (AVB) lm ile venz basn kaytlar alnabilir, ayn zamanda egzersizle ve istirahatteki deiiklikler izlenebilir.Sabit ayakta AVB = 90 mmHg dir ve bu damar iindeki kann hidrostatik basncna baldr.Egzersiz ile AVB ortalama %80 azalr.Egzersiz sonras ortalama 13-25 sn. de normal deerine ular.Geen bu sre derin venlerin tekrar dolmas iin gerekli sredir. Venz Recovery Time ( VRT) Eer derin venler salamsa yzeyel venlerdeki yetmezlik bu tabloyu deitirmez.

Arteryal sistemde pompa grevi olan kalbin yerini venz sistemde kas kontraksiyonu almtr.Uyluk ve ayak pompasnn yannda en nemlisi baldr kas pompa fonksiyonudur.Bunun en nemli nedenlerinden biri alt ekstremite venz kan deposunun soleal sinsler olmasdr.Kas kontraksiyonuyla oluan kuvvet, kompartmanlar arasndaki venlere basn uygulayarak, valvlerin ileri doru almasn ve venz kann proksimale doru ilerlemesini salar

Venz sistemde akm

Kaslar gevekken (relaksasyon faz) valvler kapanarak geri akm (refl) nler.Bu fazda basn azald iin derin venler geniler ve perforan venler aracl ile yzeyel venz sistemdeki kan emme eklinde alrlar.Bylece yzeyel venz sistemde basn der.

VENZ YETMEZLKTEEgzersiz sresinde AVB de d olmazVRT ksalr

Mskler-msklo venz pompa -Venz kann ejeksiyonunu salamak-Valv sistemine yardmc olmak

Msklo venz kontraksiyon( yrme)Proksimal venz kapaklar kapanr, distaller alrPerforan venz kapaklar kapanrProksimale doru kan atm, geri kan nlenmesiDistal derin ven ve yzeyel sisteme kan engellenmesi

Mskler pompa etkisi ve ayak bilei hareketlerinin etkisi ile plantar venz pleksus tibial venz sisteme dorudan gei salarKVYli hastalarda tehis yntemlerini basamakta snflandrabiliriz1. Basamak (poliklinik): Anamnez, fizik muayene, srekli dalga doppler2. Basamak (noninvaziv vaskler laboratuar): Renkli doppler ultrasonografi, pletismografi, venz basn lmleri3. Basamak (radyolojik grntleme): Assendan venografi, dessendan venografi Fizik muayenede

Trendelenburg ve Pertes testleri ok nemli bir yer tutmakta Bu testlerde turnikeler kullanlarak derin, yzeyel veya perforan venlerdeki yetersizlik ve derin sistemdeki tkanklklarn tehisi konulmaya allr.Srekli dalga doppler ile Trendelenburg testiyle elde edilen bilgiler dorulanr. CEAP snflamasCEAP SnflamasC: Klinik grnmE: Etyolojik faktrlerA: Anatomik dalmP: Patofizyolojik durum

C: Klinik grnm

C1: Telenjiektazi,retikler venler

C2: Varikoz venler

C3: dem

C4: Deri deiiklikleri: pigmentasyon, egzema,lipodermatoskleroz, atrophie blanche

C5: yilemi venz lser

C6: Aktif venz lser

Doppler USG deVenz reflnn normal ve patolojik limitleri:Normal safen ven: 0,5 saniye Dilate, fakat kompetan safen ven: 0,5 saniyeden fazla, 1 saniyeden az nkompetan safen ven: 1 saniyeden fazlaneri C-2: Kronik venz yetersizlik tansnda klinik muayene standarttr.Ek radyolojik yntem olarak renkli doppler ultrasonografi yeterlidir (Kantdzeyi A). Yalnzca derin venz sistemde tamir yaplacak olgularda assendan ve/veya desendan venografi gereklidir (Kant dzeyi B). Dier testler genelde aratrma niteliinde deerlendirilmelidir (Kant dzeyi C).KVYnin tedavisi basit kompresyon oraplarndan balayp ok komplike venz rekonstrksiyonlara kadar deimektedir. En bata hasta eitimi gelmektedir.Kompresyon, medikal tedavi veya operatif teknikler uygulanabilmektedir.Tedavi seeneklerindeki bu eitlilik doru tany gerektirmektedir. Hangi tedavi ynteminin uygulanaca, KVYnin CEAP snflamasna, kiisel zelliklere ve ekonomik duruma gre deiebilmektedir.

Kas pompas fonksiyon bozukluklar KVY patofizyolojisinde nemli rol oynar. Kas pompas disfonksiyonuna ait sorunlar iin egzersiz tedavisi nerilmektedir. Padberg ve arkadalar ilerlemi KVY tans olan hastalarda tbbi veya cerrahi tedaviye ek olarak kas pompas fonksiyonunu rehabilite etme egzersizlerinin destekleyici tedavi olarak yararl olabileceini belirtmilerdir

Padberg FT Jr, Johnston MV, Sisto SA. Structured exercise improves calf muscle pump function in chronic venous insufficiency: a randomized triJ Vasc Surg. 2004 Jan;39(1):79-87.al

Birincil varis ya da post-trombotik sendromunun neden olduu kronik venz yetmezlii bulunan 33 hastaya tbbi gzetim altnda 6 ay fiziksel egzersiz eitimi verilmi. Eitim sresince, ar ve bacaklarda dem gibi subjektif ikayet bir iyileme grlm. st ayak bilei eklem hareketlilii, venz drenaj fonksiyonunun dzeldii tespit edilmi. Klinik olarak da,10 lserli hastann 7 sinde tamamen iyileme salanm dierlerinde de lser apnda azalma olduu tespit edilmi.

Thomas Klyscz, Michael Jnger, Irmgard Jnger, et all. Ambulation exercise training in patients with venous circulatory disturbancies of the legs: Diagnostic, therapeutic and prognostic aspects(1997) Hautarzt, 48 (6), pp. 384-390

Baldr pompa fonksiyonu ilikisini deerlendiren tek kollu bir almada ; Ev bazl 6 haftalk ayak parmak ularnda kalkma hareketinin baskn olduu snrl bir egzersiz programndan sonra hem ejeksiyon fraksiyonunda hem de rezidel volm fraksiyonunda anlaml farkllklar tespit etmilerdir.

Yang D., Vandongen Y.K., Stacey M.C Changes in calf muscle function in chronic venous diseas (1999) Cardiovascular Surgery, 7 (4), pp. 451-456.

Yine bir baka almada Kan ve Delis C6 lezyonu bulunan 10 hastay ayn ya grubundaki kontrol grubuyla beraber 8 gnlk baldr kas egzersiz program uyguluyor, sonu olarak baldr pompa fonksiyonunda art grlrken, tekrarlanan egzersizlerle bu fonksiyonun arttn gstermilerdir.

Kan Y.M., Delis K.T. Hemodynamic effects of supervised calf muscle exercise in patients with venous leg ulceration: A prospective controlled study (2001) Archives of Surgery, 136 (12), pp. 1364-1369

Saggini ve arkadalarnn dismorfik tabanl hastalarda yapt bir almada; flatfoot ve ped cavus mevcut, ayn zamanda venz yetmezlii bulunan iki hasta grubunda elastik tabanlk kullanarak veno mskler pompann etkinliini aratrm, sonu olarak birinci grupta pompa fonksiyonlarnn %38, 2. grupta ise %24 arttn gstermilerdir.

Saggini R, Bellomo RG, Iodice P, Lessiani G Venous insufficiency and foot dysmorphism: effectiveness of visco-elastic rehabilitation systems on veno-muscle system of the foot and of the calf Int J Immunopathol Pharmacol. 2009 Jul-Sep;22(3 Suppl):1-8.Sonu olarak Egzersiz zellikle EF ve RVF olmak zere baldr pompa hemodinamiklerini dzelttii bir ok almada gsterilmitir.Yry Ayak bileinde ve baldrda ritmik hareket Derin inspirasyon venz dn kolaylatrr Yzme Souk suda, Horizontal posture Yzeyel venler zerinde su basn uygular Souk suyun vazokonstrktr etkisi

Ayakkab alak topuklu (