Upload
khairia-ulfah
View
212
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
1/70
KURIKULUM PENDIDIKAN KESETARAANKURIKULUM PENDIDIKAN KESETARAAN
PROGRAM PAKET BPROGRAM PAKET B
SANGGAR KEGIATAN BELAJAR (SKB) JAKARTA SELATAN
TAHUN PELAJARAN 2007-2008
PEMERINTAH PROVINSI DAERAH KHUSUS IBUKOTA JAKARTA
DINAS PENDIDIKAN MENENGAH DAN TINGGI
SANGGAR KEGIATAN BELAJAR (SKB)
JAKARTA SELATAN
Jl. Kruing Komple AL P!ng!l!n J!"i P# L!$u %il!n#! J!!r"! Sel!"!n
Ko#e Po&. '()*+ Telp. +('.,*'-+,),* /!0. +('.,*1+2'2(
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, +
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
2/70
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
3/70
KATA PENGANTAR
Pu4i &5uur e3!#ir!" All!3 S6T 5!ng "el!3 melimp!3!n r!3m!" #!n !runi!N7A
&e3ingg! !mi #!p!" men5ele&!i!n uriulum "ing!" &!"u!n pen#i#i!n 8KTSP9 Progr!m
P!e" B Se"!r! SMP:MT& #i SKB J!!r"! Sel!"!n un"u "!3un !4!r!n (++,:(++;.
Pen5u&un!n uriulum P!e" B SKB J!!r"! Sel!"!n #im!&u#!n &e$!g!i pe#om!n
pen5elengg!r!!n pem$el!4!r!n. Pen5u&un!n uriulum $erpe#om!n p!#! Per!"ur!n
Pemerin"!3 No.'1 T!3un (++* "en"!ng S"!n#!r N!&ion!l Pen#i#i!n< #!n Permen#in!&
No.(- "!3un (++2 "en"!ng S"!n#!r Kompe"en&i Lulu&!n 8SKL9 #!n No.') "!3un (++,
"en"!ng S"!n#!r I&i un"u Progr!m P!e" A< P!e" B< #!n P!e" %.
Terim! !&i3 ep!#! &emu! pi3! 5!ng "el!3 $erp!r"i&ip!&i #!l!m pen5u&un!n KTSP ini.
Kuriulum ini !!n $erm!n=!!" 4i! #i"er!p!n #eng!n &unggu3&unggu3< i3l!&< #!n
penu3 "!nggung 4!>!$.
H!r!p!n !mi &emog! $erm!n=!!" #!n &el!lu #!l!m pe"un4u #!n ri#3oN5!< !min...
J!!r"!< Sep"em$er (++,
Kep!l! SKB J!!r"! Sel!"!n
Dr!. H. H!r"!ning&i3
NIP. '-'2)*,1(
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, i
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
4/70
PENGESAHAN
KURIKULUM PROGRAM PAKET B SETARA SMP
SKB JAKARTA SELATAN
J!!r"!< Sep"em$er (++,
Menge"!3ui< Kep!l! SKB J!!r"! Sel!"!n
Komi"e PN/
............................ Dr!. H. H!r"!ning&i3
NIP. '-'2)*,1(
Di"e"!p!n<
Kep!l! Suu Din!& Pen#i#i!n Meneng!3 #!n Tinggi
J!!r"! Sel!"!n< Pro?in&i DKI J!!r"!
Dr&. H. Mur&i#
NIP. .....................
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ii
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
5/70
DAFTAR ISI
Kata Penanta! """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" #
Le$%a! Pene&a'an """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" ##
Data! I """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" ###
I" PENDAHULUAN '
A. R!&ion!l'
B. /ung&i #!n Tu4u!n (
%. L!n#!&!n *
D. Penger"i!n 2
II" STRUKTUR DAN MUATAN KURIKULUM ,
A. S"ru"ur Kuriulum ,
B. Mu!"!n Kuriulum ;
'. M!"! Pel!4!r!n ;
(. Ke"er!mpil!n /ung&ion!l ;
-. Mu!"!n Lo!l ;
). Pengem$!ng!n Kepri$!#i!n Pro=e&ion!l ;
*. M!"! Pel!4!r!n 5!ng Diu4i!n 1
2. Be$!n Bel!4!r 1
,. Ke"un"!&!n Bel!4!r ''
;. Ken!i!n Ting!" #!n Der!4!" '(
1. Kelulu&!n '(
'+. Penen"u!n Kelulu&!n '-%. K!len#er Pen#i#i!n '-
LAMPIRAN '. %on"o3 An!li&i& SK @ KD #!n J!m Bel!4!r ';
LAMPIRAN (. %on"o3 Sil!$u& #!n RPP '1
!. M!"! Pel!4!r!n Pen#. Ke>!rg!neg!r!!n 8PKn9 '1
$. M!"! Pel!4!r!n B!3!&! In#one&i! (2
. M!"! Pel!4!r!n B!3!&! Inggri& (1
#. M!"! Pel!4!r!n M!"em!"i! -,
e. M!"! Pel!4!r!n Ilmu Penge"!3u!n Al!m 8IPA9 )+
=. M!"! Pel!4!r!n Ilmu Penge"!3u!n So&i!l 8IPS9 )1
g. M!"! Pel!4!r!n Seni Bu#!5! *)3. M!"! Pel!4!r!n Pen#i#i!n J!&m!ni< Ol!3 r!g! #!n Ke&e3!"!n *;
i. M!"! Pel!4!r!n Ke"er!mpil!n T!"! Bog! 2+
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, iii
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
6/70
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, i?
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
7/70
BAB I
PENDAHULUAN
A" Rana*
Pen#i#i!n e&e"!r!!n !#!l!3 progr!m pen#i#i!n non=orm!l 5!ng men5elengg!r!!n
pen#i#i!n &e"!r! SD:MI< SMP:MT&< #!n SMA:MA 5!ng men!up progr!m p!e" A<
p!e" B< #!n p!e" %. Pen#i#i!n e&e"!r!!n $er=ung&i &e$!g!i l!5!n!n 4en4!ng pen#i#i!n
#!&!r #!n meneng!3 p!#! 4!lur pen#i#i!n non=orm!l.
H!&il pen#i#i!n non=orm!l #!p!" #i3!rg!i &e"!r! #eng!n 3!&il progr!m pen#i#i!n =orm!l
&e"el!3 mel!lui pro&e& penil!i!n pen5e"!r!!n 5!ng #il!u!n mel!lui &emu! u4i!n 5!ng
#iper&5!r!"!n #!l!m S"!n#!r N!&ion!l Pen#i#i!n un"u #!p!" #in5!"!!n lulu& #!ri &!"u!
pen#i#i!n. Un"u i"u perlu #i&u&un uriulum 5!ng #iem$!ng!n $er#!&!r!n &"!n#!r
n!&ion!l pen#i#i!n #eng!n memper3!"i!n !&pe #!er!3 #!n pe&er"! #i#i.
Kuriulum #iem$!ng!n &e$!g!i pe#om!n pen5elengg!r!!n egi!"!n pem$el!4!r!n
un"u men!p!i "u4u!n pen#i#i!n. Tu4u!n "er&e$u" melipu"i "u4u!n pen#i#i!n n!&ion!l
5!ng &e&u!i #eng!n e3!&!n< on#i&i #!n po"en&i #!er!3< &!"u!n pen#i#i!n #!n pe&er"!
#i#i. Ole3 &e$!$ i"u uriulum &e$!in5! #i&u&un ole3 &!"u!n pen#i#i!n un"u
memungin!n pen5e&u!i!n progr!m pen#i#i!n #eng!n e$u"u3!n #!n po"en&i 5!ng !#!
#i #!er!3.
Pengem$!ng!n Kuriulum Ting!" S!"u!n Pen#i#i!n 8KTSP9 meng!u p!#! &"!n#!r
n!&ion!l pen#i#i!n un"u men4!min pen!p!i!n "u4u!n pen#i#i!n n!&ion!l. S"!n#!r
n!&ion!l pen#i#i!n "er#iri !"!& &"!n#!r i&i< pro&e&< ompe"en&i lulu&!n< "en!g!
epen#i#i!n< &!r!n! #!n pr!&!r!n!< pengelol!!n< pem$i!5!!n #!n penil!i!n pen#i#i!n.
Du! #!ri e#el!p!n &"!n#!r n!&ion!l pen#i#i!n "er&e$u"< 5!i"u S"!n#!r I&i 8SI9 #!n
S"!n#!r Kompe"en&i Lulu&!n 8SKL9 merup!!n !u!n u"!m! $!gi &!"u!n pen#i#i!n
#!l!m mengem$!ng!n uriulum.
Kuriulum Ting!" S!"u!n Pen#i#i!n 8KTSP9 #i&u&un !n"!r! l!in !g!r #!p!" mem$eri
e&emp!"!n pe&er"! #i#i un"u
!9 Bel!4!r un"u $erim!n #!n $er"!>! ep!#! Tu3!n 7!ng M!3! E&!<
$9 Bel!4!r un"u mem!3!mi #!n meng3!5!"i<
9 Bel!4!r un"u m!mpu mel!&!n!!n #!n $er$u!" &e!r! e=e"i=<
#9 Bel!4!r un"u 3i#up $er&!m! #!n $ergun! un"u or!ng l!in< #!ne9 Bel!4!r un"u mem$!ngun #!n menemu!n 4!"i #iri mel!lui pro&e& $el!4!r 5!ng
!"i=< re!"i=< e=e"i= #!n men5en!ng!n.
Komponen KTSP "er#iri #!ri
Tu4u!n Pen#i#i!n Ke&e"!r!!n :Kelompo Bel!4!r P!e" B
S"ru"ur #!n Mu!"!n Kuriulum
K!len#er Pen#i#i!n
Sil!$u&
Ren!n! Pel!&!n!!n Pem$el!4!r!n 8RPP9
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, '
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
8/70
Kuriulum #i&u&un ole3 &!"u!n pen#i#i!n un"u memungin!n pen5e&u!i!n progr!m
pen#i#i!n #eng!n e$u"u3!n #!n po"en&i 5!ng !#! #i Kelompo Bel!4!r. Pengelol!
Kelompo $el!4!r &e$!g!i uni" pen5elengg!r! pen#i#i!n 4ug! 3!ru& memper3!"i!n
perem$!ng!n #!n "!n"!ng!n m!&! #ep!n. Perem$!ng!n #!n "!n"!ng!n i"u mi&!ln5!
men5!ngu" 8'9 perem$!ng!n ilmu penge"!3u!n #!n "enologi< 8(9 glo$!li&!&i 5!ng
memungin!n &!ng!" ep!"n5! !ru& peru$!3!n #!n mo$ili"!& !n"!r #!n lin"!& &e"or &er"!"emp!"< 8-9 er! in=orm!&i< 8)9 peng!ru3 glo$!li&!&i "er3!#!p peru$!3!n peril!u #!n mor!l
m!nu&i!< 8*9 $eru$!3n5! e&!#!r!n m!&5!r!!" #!n or!ng "u! "er3!#!p pen#i#i!n< 829 #!n
er! per#!g!ng!n $e$!&.
B" F+n ,an T++an Pen,#,#.an Ke&eta!aan
Pen#i#i!n e&e"!r!!n $er=ung&i mengem$!ng!n po"en&i pe&er"! #i#i #eng!n pene!n!n
p!#! pengu!&!!n penge"!3u!n !!#emi #!n e"er!mpil!n =ung&ion!l &er"! pengem$!ng!n
&i!p #!n epri$!#i!n pro=e&ion!l. Se#!ng!n "u4u!n #i&elengg!r!!nn5! pen#i#i!n
e&e"!r!!n !#!l!3 un"u
• Men4!min pen5ele&!i!n pen#i#i!n #!&!r 5!ng $ermu"u $!gi !n!
5!ng ur!ng $erun"ung 8pu"u& &eol!3< pu"u& l!n4u"< "i#! pern!3 &eol!39< 3u&u&n5!
perempu!n< minori"!& e"ni< #!n !n! 5!ng $ermuin #i #e&! "er$el!!ng< mi&in<
"erpenil !"!u &uli" #i!p!i !ren! le"! geogr!=i& #!n !"!u e"er$!"!&!n "r!n&por"!&i<
• Men4!min pemenu3!n e$u"u3!n $el!4!r $!gi &emu! m!nu&i!<
pemu#! #!n or!ng #e>!&! mel!lui !&e& 5!ng !#il p!#! progr!mprogr!m $el!4!r #!n
e!!p!n 3i#up<
• Meng3!pu& e"i#!!#il!n gen#er #!l!m pen#i#i!n #!&!r #!n
meneng!3<
• Mel!5!ni pe&er"! #i#i 5!ng memerlu!n pen#i#i!n !!#emi #!n
e!!p!n 3i#up &e!r! =le&i$el un"u meng!"u!li&!&i!n #iri &e!ligu&mening!"!n mu"u e3i#up!n.
Semen"!r! Progr!m P!e" B $er=ung&i un"u mengem$!ng!n penge"!3u!n< e"er!mpil!n<
&i!p #!n nil!i 5!ng &e"!r! #eng!n SMP< ep!#! pe&er"! #i#i 5!ng !ren! $er$!g!i 3!l
"i#! #!p!" $er&eol!3< &e3ingg! #!p!" mening!"!n p!r"i&ip!&i SMP $!gi elompo u&i!
'-'* "!3un< #!n mem$eri!n !&e& "er3!#!p pen#i#i!n &e"!r! SMP $!gi or!ng #e>!&!
&e&u!i #eng!n po"en&i #!n e$u"u3!nn5!. Progr!m P!e" B $er"u4u!n
mengem$!ng!n #!&!r#!&!r pem$en"u!n >!rg! neg!r! 5!ng $erim!n<
#!n $er"!C>! $er!r!"er #!n $erm!r"!$!"<
mening!"!n em!mpu!n mem$!!< menuli& #!n $er3i"ung< &e$!g!i !l!"
un"u mem!3!mi m!"! pel!4!r!n l!inn5!< mening!"!n peng!l!m!n $el!4!r 5!ng m!n#iri< re!"i=< #!n pro#u"i=<
mem$eri!n e!!p!n 3i#up un"u $eer4! #!n $eru&!3! m!n#iri< #!n
mem$eri!n $e!l penge"!3u!n< em!mpu!n< #!n &i!p 5!ng
memungi!n pe&er"! #i#i mengiu"i pen#i#i!n l!n4u"!n #i SMA:SMK !"!u P!e"
%.
Memper3!"i!n =ung&i #!n "u4u!n pen#i#!n e&e"!r!!n 3u&u&n5! progr!m P!e" B
merup!!n "!n"!ng!n &e!ligu& pelu!ng 5!ng 3!ru& #ire&pon ole3 S!ngg!r Kegi!"!n
Bel!4!r 8SKB9 J!!r"! Sel!"!n &e$!g!i uni" peron"o3!n pror!m pen#i#i!n non=orm!l< 3!l
ini &e&u!i #eng!n ?i&i #!n mi&i S!ngg!r Kegi!"!n Bel!4!r 8SKB9.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, (
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
9/70
Vi&i merup!!n i"r! mor!l 5!ng mengg!m$!r!n pro=il lem$!g! 5!ng #iingin!n #i m!&!
#!"!ng. N!mun #emii!n< ?i&i lem$!g! 3!ru& "e"!p #!l!m ori#or e$i4!!n pen#i#i!n
n!&ion!l. Vi&i 4ug! 3!ru& memper3!"i!n #!n memper"im$!ng!n 8'9 po"en&i 5!ng #imilii
lem$!g! &e$!g!i pen5elengg!r! Kelompo Bel!4!r< 8(9 3!r!p!n m!&5!r!!" 5!ng #il!5!ni
lem$!g!.
D!l!m merumu&!n ?i&i< pi3!pi3! 5!ng "er!i" 8&"!e3ol#er&9 $ermu&5!>!r!3<
&e3ingg! ?i&i lem$!g! me>!ili !&pir!&i $er$!g!i elompo 5!ng "er!i"< &e3ingg! &eluru3
elompo 5!ng "er!i" 8pen5elengg!r!< "u"or< pe&er"! #i#i< or!ng "u!< m!&5!r!!"<
pemerin"!39 $er&!m!&!m! $erper!n !"i= un"u me>u4u#!nn5!.
Vi&i p!#! umumn5! #irumu&!n #eng!n !lim!" 8'9 =ilo&o=i&< 8(9 3!&< 8-9 mu#!3
#iing!". Beriu" ini merup!!n ?i&i 5!ng #irumu&!n ole3 lem$!g! SKB 8S!ngg!r
Kegi!"!n Bel!4!r9 J!!r"! Sel!"!n.
/# SKB Ja.a!ta Se*atan
UNGGUL DALAM PELA7ANAN DAN PER%ONTOHAN PROGRAM PN/
SKB memili3 ?i&i ini un"u "u4u!n 4!ng! p!n4!ng< 4!ng! meneng!3 #!n 4!ng! pen#e.
Vi&i ini men4i>!i &eluru3 >!rg! #i S!ngg!r Kegi!"!n Bel!4!r 8SKB9 un"u &el!lu
me>u4u#!nn5! &e"i!p &!!" #!n $erel!n4u"!n #!l!m men!p!i "u4u!n lem$!g!.
Vi&i "er&e$u" menermin!n pro=il #!n i"!i"! lem$!g! 5!ng
Berorien"!&i e #ep!n #eng!n memper3!"i!n po"en&i eini!n
Se&u!i #eng!n norm! #!n 3!r!p!n m!&5!r!!"
Ingin men!p!i eunggul!n
Men#orong &em!ng!" #!n omi"men &eluru3 >!rg!
Men#orong !#!n5! peru$!3!n 5!ng le$i3 $!i Meng!r!3!n l!ng!3l!ng!3 &"r!"egi& 8mi&i9 lem$!g!
Un"u men!p!i ?i&i "er&e$u"< perlu #i&u&un &u!"u mi&i $erup! !r!3 4!ng! p!n4!ng 5!ng
4el!&. Beriu" ini merup!!n mi&i 5!ng #irumu&!n $er#!&!r!n ?i&i #i !"!&.
M# SKB Ja.a!ta Se*atan
'. Mem$eri!n l!5!n!n "er$!i &e&u!i e$u"u3!n
(. Men4!#i peron"o3!n pen#i#i!n non=orm!l
-. Men4!#i pu&!" pel!5!n!n in=orm!&i.
Di &e"i!p er4! omuni"!& pen#i#i!n< SKB &el!lu menum$u3!n #i&iplin &e&u!i !"ur!n
$i#!ng er4! m!&ingm!&ing< &!ling meng3orm!"i #!n &!ling per!5! #!n "e"!p men4!g!3u$ung!n er4! 5!ng 3!rmoni& #eng!n $er#!&!r!n pel!5!n!n prim!< er4!&!m!< #!n
&il!"ur!3mi. Pen4!$!r!n mi&i #i !"!& 3u&u& #!l!m egi!"!n pen#i#i!n e&e"!r!!n
melipu"i
'. Mel!&!n!!n pem$el!4!r!n #!n $im$ing!n &e!r! e=e"i= &e3ingg! &e"i!p pe&er"!
#i#i $erem$!ng &e!r! op"im!l< &e&u!i #eng!n po"en&i 5!ng #imilii.
(. Menum$u3!n &em!ng!" eunggul!n &e!r! in"en&i= ep!#! &eluru3.
-. Men#orong #!n mem$!n"u &e"i!p pe&er"! #i#i un"u mengen!li po"en&i #irin5!<
&e3ingg! #!p!" $erem$!ng &e!r! op"im!l.
). Menum$u3!n #!n men#orong eunggul!n #!l!m pener!p!n ilmu penge"!3u!n
#!n "enologi.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
10/70
*. Menum$u3!n #!n men#orong $erem$!ngn5! po"en&i em!n#iri!n pe&er"! #i#i
$!i #!l!m $eer4! m!upun $eru&!3! #!l!m memenu3i e$u"u3!n 3i#upn5!.
2. Menum$u3!n peng3!5!"!n "er3!#!p !4!r!n !g!m! 5!ng #i!nu" #!n $u#!5!
$!ng&! &e3ingg! "er$!ngun pe&er"! #i#i 5!ng ompe"en #!n $er!3l! muli!.
,. Men#orong lulu&!n 5!ng $eru!li"!&< $erpre&"!&i< $er!3l! "inggi< #!n $er"!C>!
p!#! Tu3!n 7!ng M!3! E&!.
Mi&i merup!!n egi!"!n 4!ng! p!n4!ng 5!ng m!&i3 perlu #iur!i!n men4!#i $e$er!p!
egi!"!n 5!ng memilii "u4u!n le$i3 #e"il #!n le$i3 4el!&. Beriu" ini 4!$!r!n "u4u!n
pen#i#i!n e&e"!r!!n P!e" B SKB J!!r"! Sel!"!n.
T++an P!!a$ Pa.et B SKB Ja.a!ta Se*atan
Tu4u!n #!ri Kelompo $el!4!r P!e" B S!ngg!r egi!"!n Bel!4!r 8SKB9 merup!!n
4!$!r!n =ung&i #!n "u4u!n pen#i#i!n e&e"!r!!n 3u&u&n5! progr!m P!e" B &er"! ?i&i #!n
mi&i lem$!g! &e3ingg! men4!#i le$i3 omuni!"i= #!n $i&! #iuur. Tu4u!n "er&e$u"
melipu"i
'. Unggul #!l!m egi!"!n pem$el!4!r!n !!#emi #eng!n pol! "!"!p mu!< "u"ori!l#!n m!n#iri "er&"ru"ur.
(. Unggul #!l!m perole3!n nil!i UN P!e" B.
-. Unggul #!l!m pener!p!n ilmu penge"!3u!n #!n "enologi< "eru"!m! ompu"er.
). Unggul #!l!m e"er!mpil!n =ung&ion!l< &e3ingg! #!p!" $eer4! !"!u $eru&!3!.
*. Unggul #!l!m e$er&i3!n #!n peng3i4!u!n lingung!n $el!4!r.
Tu4u!n "er&e$u" &e!r! $er"!3!p !!n #imoni"oring< #ie?!lu!&i< #!n #ien#!li!n &e"i!p
urun >!"u "er"en"u. H!l ini perlu #il!u!n gun! men!p!i ompe"en&i lulu&!n
&e$!g!im!n! 5!ng #i"e"!p!n p!#! S"!n#!r ompe"en&i Lulu&!n Pen#i#i!n Ke&e"!r!!n
P!e" B 8Permen#in!& No. (- T!3un (++29 &e$!g!i $eriu"
'. Meng!m!l!n !4!r!n !g!m! 5!ng #i!nu" &e&u!i #eng!n "!3!p perem$!ng!n rem!4!.(. Mem!3!mi eur!ng!n #!n ele$i3!n #iri &en#iri.
-. Menun4u!n &i!p per!5! #iri
). Mem!"u3i !"ur!n!"ur!n &o&i!l 5!ng $erl!u #!l!m lingung!n 5!ng le$i3 lu!&
*. Meng3!rg!i e$er!g!m!n !g!m!< $u#!5!< &uu< r!&< #!n golong!n &o&i!l eonomi
#!l!m lingup n!&ion!l
2. Men!ri #!n mener!p!n in=orm!&i #!ri lingung!n &ei"!r #!n &um$er&um$er l!in
&e!r! logi&< ri"i&< #!n re!"i=.
,. Menun4u!n em!mpu!n $erpiir logi&< ri"i&< re!"i=< #!n ino?!"i=.
;. Menun4u!n emm!pu!n $el!4!r &e!r! m!n#iri &e&u!i #eng!n po"en&i 5!ng #imilii.
1. Menun4u!n em!mpu!n meng!n!li&i& #!n meme!3!n m!&!l!3 #!l!m e3i#up!n
&e3!ri3!ri.'+. Men#e&rip&i!n ge4!l! !l!m #!n &o&i!l
''. Mem!n=!!"!n lingung!n &e!r! $er"!nggung 4!>!$
'(. mener!p!n nil!inil!i e$er&!m!!n #!l!m e3i#up!n $erm!&5!r!!"< $er$!ng&!< #!n
$erneg!r! #emi "er>u4u#n5! per&!"u!n #!l!m Neg!r! Ke&!"u!n Repu$li In#one&i!
'-. Meng3!rg!i !r5! &eni #!n $u#!5! n!&ion!l
'). Meng3!rg!i "ug!& peer4!!n #!n memilii em!mpu!n un"u $er!r5!
'*. Mener!p!n 3i#up $er&i3< &e3!"< $ug!r< !m!n< #!n mem!n=!!"!n >!"u lu!ng
'2. Beromuni!&i #!n $erin"er!&i &e!r! e=e"i= #!n &!n"un
',. Mem!3!mi 3! #!n e>!4i$!n #iri #!n or!ng l!in #!l!m perg!ul!n #i m!&5!r!!"
';. Meng3!rg!i !#!n5! per$e#!!n pen#!p!"
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
11/70
'1. Menun4u!n egem!r!n mem$!! #!n menuli& n!&!3 pen#e &e#er3!n!
(+. Menun4u!n e"er!mpil!n men5im!< $er$i!r!< mem$!!< #!n menuli& #!l!m
$!3!&! In#one&i! #!n $!3!&! Inggeri& &e#er3!n!
('. Memilii e"er!mpil!n un"u memenu3i "un"u"!n #uni! er4!.
Sel!n4u"n5! SKL "er&e$u" #i4!#i!n =ou& un"u me>u4u#!n pro=il pe&er"! #i#i P!e" B
SKB J!!r"! Sel!"!n &e$!g!i $eriu"
'. $eer4! !"!upun $eru&!3!.
(. M!mpu mengoper!&i!n ompu"er.
-. M!mpu menen"u!n M!mpu men!mpil!n e$i!&!!n &op!n &!n"un #!n $er$u#i
peer"i &e$!g!i ermin!n !3l! muli! #!n im!n "!C>!.
). M!mpu meng!"u!li&!&i!n #iri #!l!m $er$!g!i &eni #!n ol!3 r!g!< &e&u!i pili3!nn5!.
*. M!mpu men#!l!mi e"er!mpil!n =ung&ion!l 5!ng #ipili3< &e3ingg! mempun5!i $e!l
#!l!m pili3!n "er$!i !n"!r! mel!n4u"!n e SMA:SMK:P!e" % !"!u $eer4! &e&u!i
e$u"u3!n 3i#upn5!.
2. M!mpu $er&!ing #!l!m mengiu"i $er$!g!i ompe"i&i !!#emi #!n non !!#emi 5!ng #il!&!n!!n ole3 Pen#i#i!n Non /orm!l.
,. M!mpu memilii e!!p!n 3i#up per&on!l< &o&i!l< !!#emi #!n ?o!&ion!l.
" Lan,a&an
Kem!4u!n in=orm!&i< omuni!&i #!n "enologi< p!#! er! glo$!li&!&i "el!3
men5e$!$!n perem$!ng!n eonomi $er$!&i& penge"!3u!n 5!ng menun"u"
em!mpu!n in"ele"u!l< &o&i!l< penge"!3u!n #!n e!!p!n 3i#up &er"! re#i$ili"!&
&u!"u $!ng&! &e$!g!i mo#!l u"!m! $!gi e&e4!3"er!!n #!n em!4u!n.
Pen#i#i!n non=orm!l &e$!g!i &!"u !r! un"u mengem$!ng!n po"en&i pe&er"! #i#i #eng!n pene!n!n p!#! pengu!&!!n penge"!3u!n #!n e"er!mpil!n =ung&ion!l &er"!
pengem$!ng!n &i!p #!n epri$!#i!n pro=e&ion!l. Pen#i#i!n non=orm!l #i"un"u"
mem$eri!n e&emp!"!n ep!#! m!&5!r!!" #eng!n mem$er#!5!!n per!n &er"!
m!&5!r!!" #!l!m memenu3i e$u"u3!n $el!4!r &ep!n4!ng 3!5!" &e&u!i #eng!n
po"en&i< &i"u!&i #!n on#i&i lo!l 8on"e&"u!l9.
Deng!n #emii!n &!"u!n pen#i#i!n e&e"!r!!n 3!ru& mem$eri!n pelu!ng
$erem$!ngn5! po"en&i pe&er"! #i#i &e&u!i #eng!n on"e& lo!l #!n e$u"u3!n<
&e3ingg! perlu #i&u&un &u!"u uriulum 5!ng m!mpu meng!omo#!&i &emu! 3!l
"er&e$u"< #eng!n #i#!&!r!n p!#!
'. UU No. (+ "!3un (++- "en"!ng Si&"em Pen#i#i!n N!&ion!l< P!&!l * !5!" 8'9#!n 8-9.
(. UU No. -( "!3un (++) "en"!ng Pemerin"!3 5!ng $eren!!n #eng!n #emor!&i
#!l!m pel!&!n!!n pen#i#i!n
-. Per!"ur!n Pemerin"!3 No. (* "!3un (+++ "en"!ng Ke>en!ng!n Pemerin"!3
Pu&!" #!n Propin&i &e$!g!i D!er!3 O"onom.
). Per!"ur!n Pemerin"!3 No. ,- "!3un '11' "en"!ng Pen#i#i!n Lu!r Seol!3.
*. PP No. '1 "!3un (++* "en"!ng S"!n#!r N!&ion!l Pen#i#i!n< P!&! (2 !5!" 8'9
#!n 8(9.
2. Inpre& Nomor ' "!3un '11) "en"!ng 6!4i$ Bel!4!r Pen#i#i!n D!&!r 1 T!3un.
,. Kepu"u&!n Men#i$u# No. +'-':U:'11) "en"!ng P!e" A #!n P!e" B.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, *
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
12/70
;. Permen#in!& No. (- T!3un (++2 "en"!ng S"!n#!r Kompe"en&i Lulu&!n un"u
S!"u!n pen#i#i!n D!&!r #!n Meneng!3.
1. Permen#in!& No. ') T!3un (++, "en"!ng S"!n#!r I&i un"u Progr!m P!e" A<
Progr!m P!e" B< #!n Progr!m P!e" %.
D" Pene!t#an
'. Pen#i#i!n non=orm!l !#!l!3 pen#i#i!n 5!ng mene!n!n p!#! pengu!&!!n
penge"!3u!n #!n e"er!mpil!n =ung&ion!l &er"! pengem$!ng!n &i!p #!n
epri$!#i!n pro=e&ion!l.
(. Pen#i#i!n Ke&e"!r!!n !#!l!3 pen#i#i!n non=orm!l 5!ng men5elengg!r!!n
pen#i#i!n umum< melipu"i progr!m P!e" A Se"!r! SD:MI< P!e" B Se"!r!
SMP:MT&< #!n P!e" % Se"!r! SMA:MA.
-. Kuriulum !#!l!3 &eper!ng!" ren!n! #!n peng!"ur!n mengen!i "u4u!n< i&i< #!n
$!3!n pel!4!r!n &er"! !r! 5!ng #igun!!n &e$!g!i pe#om!n pen5elengg!r!!n
egi!"!n pem$el!4!r!n un"u men!p!i "u4u!n pen#i#i!n "er"en"u.
). Kuriulum Ting!" S!"u!n Pen#i#i!n 8KTSP9 !#!l!3 uriulum oper!&ion!l 5!ng
#i&u&un ole3 #!n #il!&!n!!n #i m!&ingm!&ing &!"u!n pen#i#i!n. KTSP "er#iri
#!ri "u4u!n pen#i#i!n "ing!" &!"u!n pen#i#i!n< &"ru"ur #!n mu!"!n uriulum
"ing!" &!"u!n pen#i#i!n< !len#er pen#i#i!n< #!n &il!$u&.
*. Sil!$u& !#!l!3 ren!n! pem$el!4!r!n p!#! &u!"u #!n:!"!u elompo m!"!
pel!4!r!n:"em! "er"en"u 5!ng men!up &"!n#!r ompe"en&i < ompe"en&i #!&!r<
m!"eri poo:pem$el!4!r!n< egi!"!n pem$el!4!r!n< in#i!"or< penil!i!n< !lo!&i
>!"u< #!n &um$er:$!3!n:!l!" $el!4!r. Sil!$u& merup!!n pen4!$!r!n &"!n#!r
ompe"en&i #!n ompe"en&i #!&!r e #!l!m m!"eri poo:pem$el!4!r!n< egi!"!n
pem$el!4!r!n< #!n in#i!"or pen!p!i!n ompe"en&i un"u penil!i!n.
2. Ren!n! Pel!&!n!!n Pem$el!4!r!n merup!!n $!gi!n #!ri peren!n!!n pro&e&
pem$el!4!r!n 5!ng memu!" &eur!ngur!ngn5! "u4u!n pem$el!4!r!n< m!"eri !4!r<
me"o#e peng!4!r!n< &um$er $el!4!r< #!n penil!i!n 3!&il $el!4!r.
,. S!"u!n Kre#i" Kompe"en&i 8SKK9 merup!!n peng3!rg!!n "er3!#!p pen!p!i!n
ompe"en&i &e$!g!i 3!&il $el!4!r pe&er"! #i#i #!l!m mengu!&!i &u!"u m!"!
pel!4!r!n. S!"u SKK !#!l!3 &!"u &!"u!n ompe"en&i 5!ng #i!p!i mel!lui
pem$el!4!r!n ' 4!m "!"!p mu! !"!u ( 4!m "u"ori!l !"!u - 4!m m!n#iri< !"!u
om$in!&i &e!r! propor&ion!l. S!"u 4!m pem$el!4!r!n &!m! #eng!n )+ meni".
;. Ting!"!n #!n Der!4!" Kompe"en&i merup!!n &i&"em pel!&!n!!n uriulum 5!ng&e"!r! #eng!n &i&"em el!& p!#! pen#i#i!n =orm!l. Ting!"!n #!n Der!4!" P!e" B
"er#iri #!ri Ting!"!n - #eng!n Der!4!" Kompe"en&i Ter!mpil ' &e"!r! #eng!n
Kel!& VIII SMP:MT&. Ting!"!n ) #eng!n Der!4!" Kompe"en&i Ter!mpil ( &e"!r!
#eng!n Kel!& IF SMP:MT&.
1. T!"!p mu! merup!!n egi!"!n pem$el!4!r!n #!l!m in"er!&i l!ng&ung !n"!r!
pe&er"! #i#i #eng!n pen#i#i &e$!g!i egi!"!n "u"ori!l un"u pen#!l!m!n m!"eri
5!ng &uli"< pengu!"!n mo"i?!&i< #!n pening!"!n e"un"!&!n $el!4!r< &er"! penil!i!n
3!&il $el!4!r.
'+. Bel!4!r m!n#iri merup!!n egi!"!n pem$el!4!r!n 5!ng #ir!n!ng #!n
#il!&!n!!n ole3 pe&er"! #i#i #eng!n $im$ing!n pen#i#i !"!u #i&e&u!i!n
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, 2
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
13/70
#eng!n e$u"u3!n< e&emp!"!n< pen5ele&!i!n #!n e"un"!&!n 5!ng #i!"ur ole3
pe&er"! #i#i.
BAB II
STRUKTUR DAN MUATAN KURIKULUM
A" St!+.t+! K+!#.+*+$
P!#! &"ru"ur uriulum pen#i#i!n e&e"!r!!n $eri&i &e4uml!3 m!"! pel!4!r!n 5!ng
3!ru& #i&!mp!i!n ep!#! pe&er"! #i#i. P!#! progr!m pen#i#i!n e&e"!r!!n P!e" B
&e"!r! SMP< 4uml!3 SKK &eur!ngur!ngn5! '+( SKK 8&!"u!n re#i" ompe"!n&i9.
S"ru"ur Kuriulum P!e" B SKB J!!r"! Sel!"!n
Mata Pe*aa!an
B%t SKK
Ting!"!n - :
Der!4!"
Ter!mpil '
Se"!r! Kel!&
VII VIII
Ting!"!n ) :
Der!4!"
Ter!mpil (
Se"!r! Kel!&
IF
JUMLAH
'.
(.
-.
).
*.
2.
,.
;.
1.
'+.
''.
'(.
Pen#i#i!n Ag!m! I&l!m
Pen#i#i!n Ke>!rg!neg!r!!nB!3!&! In#one&i!
B!3!&! Inggri&
M!"em!"i!
Ilmu Penge"!3u!n Al!m
Ilmu Penge"!3u!n So&i!l
Seni Bu#!5!
Pen#i#!n J!&m!ni< Ol!3r!g!
#!n e&e3!"!n
Ke"er!mpil!n /ung&ion!l 9
'+.' T!"! Bog!
'+.( T!"! Bu&!n!
'+.- T!"! Ri!&
'+.) Kompu"er
Mu!"!n Lo!l 9
''.' Pen#i#i!n &eni #!n
Lingung!n e3i#up!n
J!!r"!
Pengem$!ng!n Kepri$!#i!n
Pro=e&ion!l
'(.' L!5!n!n on&eling
)
)
;
;
;
;
;
)
)
)9
)9
)
(
(
)
)
)
)
)
(
(
(9
(9
(
2
2
'(
'(
'(
'(
'(
2
2
29
29
2
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ,
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
14/70
Mata Pe*aa!an
B%t SKK
Ting!"!n - :
Der!4!"
Ter!mpil '
Se"!r! Kel!&
VII VIII
Ting!"!n ) :
Der!4!"
Ter!mpil (
Se"!r! Kel!&
IF
JUMLAH
J+$*a' 18 3 402
Ke"er!ng!n9 Pili3!n m!"! pel!4!r!n9 Substansinya men4!#i $!gi!n #!ri m!"! pel!4!r!n &eni $u#!5!< #!n m!"!
pel!4!r!n e"er!mpil!n =ung&ion!l.
B" M+atan K+!#.+*+$
'. M!"! Pel!4!r!n
M!"! pel!4!r!n merup!!n m!"eri !4!r $er#!&!r!n l!n#!&!n eilmu!n 5!ng !!n
#i$el!4!r!n ep!#! pe&er"! #i#i &e$!g!i $e$!n $el!4!r mel!lui me"o#e #!n
pen#e!"!n 5!ng #i"en"u!n. Kelompo m!"! pel!4!r!n p!#! progr!m P!e" B
!#!l!3
!. Kelompo m!"! pel!4!r!n !g!m! #!n !3l! muli!
$. Kelompo m!"! pel!4!r!n e>!rg!neg!r!!n #!n epri$!#i!n
. Kelompo m!"! pel!4!r!n ilmu penge"!3u!n #!n "enologi
#. Kelompo m!"! pel!4!r!n e&"e"i!
e. Kelompo me"! pel!4!r!n 4!&m!ni< ol!3r!g! #!n e&e3!"!n.
M!"! pel!4!r!n #il!&!n!!n #eng!n pol! pem$el!4!r!n #!n pen#e!"!n "!"!p
mu!< "u"ori!l #!n m!n#iri. Un"u >!rg! $el!4!r u&i! &eol!3 #!n "i#! $eer4!
pem$el!4!r!n #il!&!n!!n #eng!n pen#e!"!n "!"!p mu! &e!r! l!&i!l< #!n
$!gi >!rg! $el!4!r u&i! #e>!&! pem$el!4!r!n #il!&!n!!n &e!r! m!n#iri #!n
"u"ori!l.
(. Ke"er!mpil!n =ung&ion!l
Ke"er!mpil!n =ung&ion!l merup!!n egi!"!n pem$el!4!r!n un"u mem$eri!n
$e!l em!mpu!n $eer4! !"!u $eru&!3! 5!ng men4!#i iri 3!& #!ri P!e" B<
&e3ingg! &"!n#!r ompe"en&i #!n ompen"en&i #!&!r 5!ng ingin #i!p!i perlu#i&u&un &en#iri ole3 &!"u!n pen#i#i!n.
M!"! pel!4!r!n e"er!mpil!n =ung&ion!l ini 3!ru& #iiu"i ole3 &e"i!p pe&er"! #i#i
5!ng #ipili3 $er#!&!r!n min!"< po"en&i #!n e$u"u3!n pe&er"! #i#i mel!lui
!n!li&i& min!" #!n e$u"u3!n $el!4!r 5!ng #il!u!n SKB. H!l ini #i4!#i!n
e&ep!!"!n $er&!m! !n"!r! pengelol! elompo $el!4!r< "u"or #!n pe&er"! #i#i.
S!"u!n pen#i#i!n #!p!" men5elengg!r!!n &!"u !"!u le$i3 m!"! pel!4!r!n
e"er!mpil!n =ung&ion!l #!l!m &!"u "!3un pel!4!r!n &e&u!i #eng!n e$u"u3!n #!n
po"en&i &!"u!n pen#i#i!n.
Ber#!&!r!n 3!&il !n!li&i& min!"< #!n e$u"u3!n $el!4!r &er"! po"en&i 5!ng !#! #i
SKB J!!r"! Sel!"!n< 4eni& e"er!mpil!n =ung&ion!l 5!ng #i$eri!n #!l!m &!"u
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ;
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
15/70
"!3un !4!r!n !#!l!3 ) 4eni& e"er!mpil!n =ung&ion!l 5!ng "er#iri #!ri e"er!mpil!n
"!"! $og!< "!"! $u&!n!< "!"! ri!& #!n e"er!mpil!n ompu"er.
-. Mu!"!n Lo!l
Mu!"!n lo!l merup!!n egi!"!n pem$el!4!r!n un"u mengem$!ng!n
ompe"en&i 5!ng #i&e&u!i!n #eng!n iri 3!& #!n po"en&i #!er!3< "erm!&u eunggul!n #!er!3< 5!ng &u$&"!n&i m!"erin5! #!p!" #i&e&u!i!n #!n men4!#i
$!gi!n #!ri m!"! pel!4!r!n l!in !"!u m!"! pel!4!r!n &en#iri.
Mu!"!n lo!l 5!ng men4!#i iri 3!& #!er!3 Pro?in&i DKI J!!r"! #!n #i$eri!n #i
elompo $el!4!r SKB !#!l!3 Pen#i#i!n Lingung!n Ke3i#up!n J!!r"! 8PLKJ9.
Su$&"!n&i m!"eri #!ri PLKJ #i$eri!n mel!lui m!"! pel!4!r!n &eni $u#!5! #!n
e"er!mpil!n =ung&ion!l.
). Kegi!"!n Pengem$!ng!n Kepri$!#i!n Pro=e&ion!l
Pengem$!ng!n epri$!#i!n pro=e&ion!l merup!!n em!mpu!n mengem$!ng!n
#iri un"u mening!"!n u!li"!& 3i#up #eng!n mengelol! po"en&i< $!!"< min!"
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
16/70
Progr!m pem$el!4!r!n P!e" B #i SKB J!!r"! Sel!"!n #il!u!n mel!lui &i&"em
pem$el!4!r!n "!"!p mu!< "u"ori!l #!n m!n#iri. A#!pun peng!"ur!n $e$!n $el!4!r
p!#! &i&"em "er&e$u" &e$!g!i $eriu"
!. S!"u!n Kre#i" Kompe"en&i 8SKK9 un"u &e"i!p m!"! pel!4!r!n #i!lo!&i!n
&e$!g!im!n! "er"er! #!l!m &"ru"ur uriulum. Peng!"ur!n !lo!&i >!"u un"u
men!p!i SKK &e"i!p m!"! pel!4!r!n #!l!m m!&ingm!&ing "ing!"!n #!p!"#il!u!n &e!r! =le&i$el #eng!n 4uml!3 $e$!n $el!4!r "er"en"u. S!"u!n
pen#i#i!n #imungin!n meng!"ur pen!p!i!n SKK &e&u!i pol! pem$el!4!r!n
5!ng #il!&!n!!n.
$. Alo!&i >!"u un"u egi!"!n m!n#iri #!l!m &i&"em pem$el!4!r!n P!e" B
un"u &e"i!p m!"! pel!4!r!n #ielol! ole3 pe&er"! #i#i.
. Alo!&i >!"u un"u "u"ori!l #i&e&u!i!n #eng!n e$u"u3!n< 3!l ini #il!u!n
un"u men#uung pen!p!i!n ompe"en&i &e"i!p m!"! pel!4!r!n.
Alo!&i >!"u pem$el!4!r!n "!"!p mu! &e!r! l!&i!l #i Kelompo Bel!4!r P!e"
B SKB J!!r"! Sel!"!n $er4uml!3 () J!m pel!4!r!n per minggu !"!u ) 3!ri e=e"i=
$el!4!r per minggu.Alo!&i 6!"u Pem$el!4!r!n T!"!p Mu!
P!e" B Ting!"!n - Der!4!" Ter!mpil ' Se"!r! Kel!& VIIVIII SMP
SKB J!!r"! Sel!"!n
N" Mata Pe*aa!an Ja$ Pe*aa!an5M#n+
'.
(.
-.
).
*.2.
,.
;.
1.
'+.
''.
'(.
Pen#i#i!n Ag!m! I&l!m
Pen#i#i!n Ke>!rg!neg!r!!n
B!3!&! In#one&i!
B!3!&! Inggri&
M!"em!"i!Ilmu Penge"!3u!n Al!m
Ilmu Penge"!3u!n So&i!l
Seni Bu#!5!
Pen#i#!n J!&m!ni< Ol!3r!g! #!n
e&e3!"!n
Ke"er!mpil!n /ung&ion!l
'+.' T!"! Bog!
'+.( T!"! Bu&!n!
'+.- T!"! Ri!&
'+.) Kompu"er
Mu!"!n Lo!l''. ' Pen#i#i!n &eni #!n lingung!n
e3i#up!n J!!r"!
Pengem$!ng!n Kepri$!#i!n
Pro=e&ion!l
'(.' L!5!n!n on&eling
(
(
-
-
-(
(
(
(
-
(
(
J+$*a' 23
Keterangan:
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, '+
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
17/70
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
18/70
''.' PLKJ
'(. Pengem$!ng!n Kepri$!#i!n
pro=e&ion!l
'(.' L!5!n!n on&eling
,. Ke"un"!&!n Bel!4!r
Ke"un"!&!n $el!4!r &e"i!p in#i!"or 5!ng #iem$!ng!n &e$!g!i &u!"u pen!p!i!n
3!&il $el!4!r #!ri &u!"u ompe"en&i #!&!r $eri&!r !n"!r! +'++. Pengelol!
Kelompo $el!4!r 3!ru& menen"u!n ri"eri! e"un"!&!n minim!l &e$!g!i "!rge"
pen!p!i!n ompe"en&i 8TPK9 #eng!n memper"im$!ng!n "ing!" em!mpu!n
r!"!r!"! pe&er"! #i#i &er"! em!mpu!n &um$er #!5! pen#uung #!l!m
pen5elengg!r!!n pem$el!4!r!n. Kelompo $el!4!r &e!r! $er"!3!p #!n
$erel!n4u"!n &el!lu mengu&!3!!n pening!"!n ri"eri! e"un"!&!n $el!4!r un"u
men!p!i ri"eri! e"un"!&!n i#e!l.
Beriu" ini "!$el nil!i e"un"!&!n $el!4!r minim!l 5!ng men4!#i "!rge" pen!p!i!n
ompe"en&i 8TPK9 #i P!e" B &e"!r! SMP SKB J!!r"! Sel!"!n.
N" Mata Pe*aa!an N#*a# TPK (6)
' Pen#i#i!n Ag!m! ,+
( Pen#i#i!n Ke>!rg!neg!r!!n ,*
- B!3!&! In#one&i! ,+
) B!3!&! Inggri& 2*
* M!"em!"i! 2*
2 IPA ,+
, IPS ,*
; Seni Bu#!5! ,+
1 Pen#i#i#!n J!&m!ni< Ol!3r!g! #!n e&e3!"!n ,*
'+ Ke"er!mpil!n =ung&ion!l ,*
'' Pen#i#i!n Lingung!n Ke3i#up!n J!!r"! ,*
'( Pengem$!ng!n Kepri$!#i!n Pro=e&ion!l ,+
;. Ken!i!n Ting!"!n #!n Der!4!"
Ken!i!n "ing!"!n #!n #er!4!" #il!&!n!!n p!#! &e"i!p !3ir pen!p!i!n
ompe"en&i. SKB mem$!gi &!"u "ing!"!n #!n #er!4!" #!l!m $e$er!p! &!"u!n
>!"u 5!ng p!#! !3ir &!"u!n >!"u "er&e$u" #i!#!!n penil!i!n 3!&il $el!4!r
&e$!g!i >u4u# #!ri pen!p!i!n S"!n#!r ompe"en&i. Se"el!3 &emu! &"!n#!r
ompe"en&i #!p!" #i!p!i #il!u!n en!i!n "ing!"!n #!n #er!4!" #eng!n ri"eri!
en!i!n 5!ng $erl!u #i elompo $el!4!r SKB !#!l!3 &e"el!3 pe&er"! #i#i
memenu3i per&5!r!"!n $eriu"< 5!i"u
!. Men5ele&!i!n &eluru3 progr!m pem$el!4!r!n &!"u "ing!"!n #!n #er!4!"
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, '(
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
19/70
$. Memperole3 nil!i minim!l $!i p!#! penil!i!n !3ir un"u &eluru3 elompo
m!"! pel!4!r!n !g!m! #!n !3l! muli!< elompo e>!rg!neg!r!!n #!n
epri$!#i!n< elompo m!"! pel!4!r!n e&"e"i!< #!n elompo m!"! pel!4!r!n
4!&m!ni< ol!3r!g!< #!n e&e3!"!n
c. Memper"im$!ng!n e3!#ir!n #!l!m "!"!p mu! men!p!i minim!l ,*.
1. Kelulu&!n
Deng!n meng!u ep!#! e"en"u!n PP '1:(++* P!&!l ,( A5!" 8'9< pe&er"! #i#i
#in5!"!!n "el!3 men5ele&!i!n P!e" B Se"!r! SMP SKB J!!r"! &e"el!3
memenu3i per&5!r!"!n $eriu"< 5!i"u
!. Men5ele&!i!n &eluru3 progr!m pem$el!4!r!n
$. Memperole3 nil!i minim!l $!i p!#! penil!i!n !3ir un"u &eluru3 m!"!
pel!4!r!n elompo m!"! pel!4!r!n !g!m! #!n !3l! muli!< elompo
e>!rg!neg!r!!n #!n epri$!#i!n< elompo m!"! pel!4!r!n e&"e"i!< #!n
elompo m!"! pel!4!r!n 4!&m!ni< ol!3r!g!< #!n e&e3!"!n
. Lulu& U4i!n N!&ion!l &emu! m!"! pel!4!r!n 5!ng #iu4i!n
'+. Penen"u!n Kelulu&!n
Penen"u!n elulu&!n #eng!n ri"eri! &e$!g!i $eriu"
'9 Memilii l!por!n em!4u!n $el!4!r 8r!por9 P!e" B.
(9 Tel!3 mengiu"i u4i!n p!#! SKB J!!r"! Sel!"!n #!n memilii nil!i
un"u &eluru3 m!"! pel!4!r!n 5!ng #iu4i!n< minim!l nil!i m!&ingm!&ing m!"!
pel!4!r!n 2!"u $el!4!r #i P!e" B
SKB J!!r"! Sel!"!n meng!u ep!#! S"!n#!r I&i #!n #i&e&u!i!n #eng!n e$u"u3!n
#!er!3< !r!"eri&"i Kelompo $el!4!r< e$u"u3!n pe&er"! #i#i #!n m!&5!r!!"< &er"!
e"en"u!n #!ri pemerin"!3:pemerin"!3 #!er!3.
K!len#er pen#i#i!n P!e" B 5!ng #i"e"!p!n ole3 SKB J!!r"! Sel!"!n melipu"i
&e$!g!i $eriu"
- Permul!!n "!3un pel!4!r!n (++, !#!l!3 $ul!n Juli (++,.
- H!ri li$ur Ke4!r #i"e"!p!n $er#!&!r!n Kepu"u&!n Men"eri Pen#i#i!n N!&ion!l<
#!n:!"!u Men"eri Ag!m! #!l!m 3!l 5!ng "er!i" #eng!n 3!ri r!5! e!g!m!!n<
Kep!l! D!er!3 "ing!" K!$up!"en:Ko"!< #!n:!"!u org!ni&!&i pen5elengg!r!
pen#i#i!n #!p!" mene"!p!n 3!ri li$ur 3u&u&.
- 6!"u li$ur 5!i"u li$ur !n"!r! &!"u!n >!"u pen!p!i!n ompe"en&i 8li$ur
&eme&"er9< li$ur !3ir "!3un pel!4!r!n< 3!ri li$ur n!&ion!l.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, '-
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
20/70
KALENDER PENDIDIKAN PAKET B SKB JAKARTA SELATAN
TAHUN PELAJARAN 200752008
JULI 2007 AGUSTUS 2007 SEPTEMBER 2007 OKTOBER 2007
M S S R K J S M S S R K J S M S S R K J S M S S R K J S
' ( - ) * 2 , . . . ' ( - ) . . . . . . ' . ' ( - ) * 2
; 1 '+ '' '( '- ') * 2 , ; 1 '+ '' ( - ) * 2 , ; , ; 1 '+ '' '( '-
'* '2 ', '; '1 (+ (' '( '- ') '* '2 ', '; 1 '+ '' '( '- ') '* ') '* '2 ', '; '1 (+
(( (- () (* (2 (, (; '1 (+ (' (( (- () (* '2 ', '; '1 (+ (' (( (' (( (- () (* (2 (,
'1 -+ -' . . . . (2 (, (; (1 -+ -' . (- () (* (2 (, (; (1 (; (1 -+ -' . . .
-+ . . . . . .
NOPEMBER 2007 DESEMBER 2007 JANUARI 2008 PEBRUARI 2008
M S S R K J S M S S R K J S M S S R K J S M S S R K J S
. . . . ' ( - . . . . . . ' . . ' ( - ) * . . . . . ' (
) * 2 , ; 1 '+ ( - ) * 2 , ; 2 , ; 1 '+ '' '( - ) * 2 , ; 1
'' '( '- ') '* '2 ', 1 '+ '' '( '- ') '* '- ') '* '2 ', '; '1 '+ '' '( '- ') '* '2
'; '1 (+ (' (( (- () '2 ', '; '1 (+ (' (( (+ (' (( (- () (* (2 ', '; '1 (+ (' (( (-
(* (2 (, (; (1 -+ . (- () (* (2 (, (; (1 (, (; (1 -+ -' . . () (* (2 (, (; (1 .
-+ -' . . . . .
MARET 2008 APRIL 2008 MEI 2008 JUNI 2008
M S S R K J S M S S R K J S M S S R K J S M S S R K J S
. . . . . . ' . . ' ( - ) * . . . . ' ( - ' ( - ) * 2 ,
( - ) * 2 , ; 2 , ; 1 '+ '' '( ) * 2 , ; 1 '+ ; 1 '+ '' '( '- ')
1 '+ '' '( '- ') '* '- ') '* '2 ', '; '1 '' '( '- ') '* '2 ', '* '2 ', '; '1 (+ ('
'2 ', '; '1 (+ (' (( (+ (' (( (- () (* (2 '; '1 (+ (' (( (- () (( (- () (* (2 (, (;
(- () (* (2 (, (; (1 (, (; (1 -+ . . . (* (2 (, (; (1 -+ -' (1 -+ . . . . .-+ -' . . . . .
Kete!anan
H!ri Per"!m! mul!i pem$el!4!r!n H!ri egi!"!n 6!rg! $el!4!r
H!ri Li$ur Le$!r!n Terim! r!por":3!&il $el!4!r
E?!lu!&i H!&il $el!4!r &eme&"er H!ri li$ur &eme&"er
H!ri pem$el!4!r!n
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ',
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
21/70
La$#!an 4"
ONTOH ANALISIS STANDAR KOMPETENSI - KOMPETENSI DASAR
DAN JAM BELAJAR
SATUAN PENDIDIKAN P!e" B Se"!r! SMPMATA PELAJARAN Ilmu Penge"!3u!n Al!m 8IPA)
TINGKATAN:DERAJAT - : Ter!mpil '
TAHUN PELAJARAN (++,:(++;
SMTR JML SK
KD
BOBOT
SKK
JML MINGGU
E/EKTI/
JML JAM BELAJAR
' ):'* ( '; KD F ME '* F '; 2;
JML SK )
( -:'' ( ............. ..................
- (:'+ ( .............. ...................) ):', ( .............. ..................
Ke"er!ng!n
J!m $el!4!r "er&e$u" #i#i&"ri$u&i!n #!l!m minggu $el!4!r e=e"i= #!n #i$!gi un"u
&e"i!p KD #!l!m ) SK p!#! &eme&"er '.
%on"o3
KEGIATAN PEMBELAJARAN
S"!n#!r Kompe"en&i '. Mem!3!mi pro&e#ur ilmi!3 un"u mempel!4!ri $en#!
$en#! !l!m #eng!n menggun!!n per!l!"!n.Kompe"en&i D!&!r '.' Men#e&rip&i!n $e&!r!n poo #!n $e&!r!n "urun!n
$e&er"! &!"u!nn5!
'.( Men#e&rip&i!n penger"i!n &u3u #!n penguur!n
'.- Mel!u!n penguur!n #!&!r &e!r! "eli"i #eng!n
menggun!!n !l!" uur 5!ng &e&u!i #!n &ering #igun!!n
#!l!m e3i#up!n &e3!ri3!ri.
SK KD T!"!p Mu! 8'
4!m9
Tu"ori!l 8(
4!m9
M!n#iri 8-
4!m9
' '.' ( ' '
'.( ' -'.- ( (
Ke"er!ng!n
Kegi!"!n pem$el!4!r!n #i"en"u!n $er#!&!r!n elu!&!n #!n e#!l!m!n m!"eri.
Se"i!p KD #!l!m &!"u &"!n#!r ompe"en&i "i#! 3!ru& mempun5!i >!"u 5!ng
&!m!.
An!li&i& &e$!in5! #il!u!n ole3 "u"or m!"! pel!4!r!n.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ';
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
22/70
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
23/70
N" Stan,a!
K$eten
K$eten
Da&a!
In,#.at! Mate!# P.. Ke#atan
Pe$%e*aa!an
A*.a
9a.t+
S+$%e!5
a*at %e*aa!
Pen#*a#an
Jen#&
ta#'an
Bent+.
#n&t!+$en
&e!r! $e$!& #!n
$er"!nggung
4!>!$
Mengur!i!n
pen"ingn5!
emer#e!!n
mengemu!!n pen#!p!" &e!r!
$e$!& #!n
$er"!nggung
4!>!$.
Menun4u!n
peril!u
emer#e!!nmengemu!!n
pen#!p!" &e!r!
$e$!& #!n
$er"!nggung
4!>!$
Men!ri
in=orm!&i
mengen!ion"o3
peri&"i>! 5!ng
"er4!#i #i
In#one&i!<5!ng
#il!&!n!!n
&e!r! $e$!&
#!n
$er"!nggung
4!>!$.
Men!ri
in=orm!&i
mengen!i
pen"ingn5!
emer#e!!n
mengemu!!
n pen#!p!"
&e!r! $e$!&
#!n $er"!nggung
4!>!$.
Men!ri
in=orm!&i
mengen!i
peril!u
emer#e!!n
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, (+
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
24/70
N" Stan,a!
K$eten
K$eten
Da&a!
In,#.at! Mate!# P.. Ke#atan
Pe$%e*aa!an
A*.a
9a.t+
S+$%e!5
a*at %e*aa!
Pen#*a#an
Jen#&
ta#'an
Bent+.
#n&t!+$en
mengemu!!
n pen#!p!"
5!ng $e$!&
#!n
$er"!nggung
4!>!$
Men#i&u&i!n peri&"i>!
#emon&"r!&i
5!ng "er4!#i
$!ru$!ru ini.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ('
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
25/70
RENANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
SATUAN PENDIDIKAN PAKET B SETARA SMP
MATA PELAJARAN PENDIDIKAN KE6ARGANEGARAAN
TINGKATAN:DERAJAT -:TERAMPIL '
ALOKASI 6AKTU ( F )+
A. S"!n#!r Kompe"en&i
Men!mpil!n peril!u emer#e!!n mengemu!!n pen#!p!".
B. Kompe"en&i D!&!r
Mengur!i!n pern"ingn5! emer#e!!n mengemu!!n pen#!p!" &e!r! $e$!& #!n
$er"!nggung 4!>!$.
%. In#i!"or
Men4el!&!n m!n! emer#e!!n mengemu!!n pen#!p!" 5!ng $e$e& #!n $er"!nggung 4!>!$.
Men4el!&!n !r! mengemu!!n pen#!p!" 5!ng $e$!& #!n $er"!nggung 4!>!$.
Mem$eri on"o3 peri&"i>! #emon&"r!&i 5!ng "er4!#i #i In#one&i!< 5!ng
#il!&!n!!n &e!r! $e$!& #!n $er"!nggung 4!>!$.
Mengur!i!n pen"ingn5! emer#e!!n mengemu!!n pen#!p!" &e!r! $e$!& #!n
$er"!nggung 4!>!$.
Menun4u!n peril!u emer#e!!n mengemu!!n pen#!p!" &e!r! $e$!& #!n
$er"!nggung 4!>!$.
D. Tu4u!n Pem$el!4!r!nPe&er"! #i#i #!p!" men!mpil!n peril!u emer#e!!n mengemu!!n pen#!p!"
&e!r! $e$!& #!n $er"!nggung 4!>!$.
E. M!"eri A4!r
Men!mpil!n peril!u emer#e!!n mengemu!!n pen#!p!".
/. Sum$er: Al!" Bel!4!r
Mo#ul P!e" B PPKn el!& (
UUD '1)* !m!n#emen e) p!&!l (; #!n p!&!l (;E !5!" -
UU no. 1 "!3un '11; "en"!ng emer#e!!n men5!mp!i!n pen#!p!" #i mu!
umum
Me#i! e"! or!n
G. Me"o#e Pem$el!4!r!n
In=orm!&i #!ri Tu"or
In=orm!&i #!ri me#i! e"!
Di&u&i elompo
H. L!ng!3 Pem$el!4!r!n
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ((
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
26/70
Ke#atan A:a*
'. Tu"or mem$u! pel!4!r!n #eng!n &!l!m.
(. Tu"or memo"i?!&i pe&er"! #i#i !g!r gi!" $el!4!r.
-. Tu"or men5!mp!i!n ompe"en&i #!&!r 5!ng 3en#! #i!p!i 5!i"u mengur!i!n
pen"ingn5! emer#e!!n mengemu!!n pen#!p!" &e!r! $e$!& #!n $er"!nggung 4!>!$.
). Tu"or men5!mp!i!n me"o#e pem$el!4!r!n 5!ng 3en#! #il!&!n!!n< 5!i"u
#i&u&i elompo &e"el!3 &e$elumn5! pe&er"! #i#i mengg!li in=orm!&i #!ri
$er$!g!i &um$er pem$el!4!r!n.
*. Tu"or mem$!gi pe&er"! #i#i #!l!m '+ elompo 5!ng "er#iri #!ri ) pe&er"! #i#i.
Ke#atan Int#
'. Pe&er"! #i#i mel!&!n!!n #i&u&i elompo 5!i"u mem$!3!& peri&"i>!
#emon&"r!&i elompo /PI 5!ng menen"!ng pener$i"!n m!4!l!3 Pl!5$o5.
(. Pe&er"! #i#i mengg!li in=orm!&i #!ri $uu p!e"< UUD '1)*< UU no.1 "!3un '11;
#!n me#i! e"!< emu#i!n meng!m$il e&impul!n.-. Pe&er"! #i#i mengumpul!n 3!&il #i&u&i elompo #!l!m $en"u l!por!n "er"uli&.
). Se!r! per>!il!n< pe&er"! #i#i men5!mp!i!n 3!&il #i&u&i elompo.
Ke#atan A.'#!
'. Ber&!m! Tu"or< pe&er"! #i#i mem$u!" e&impul!n #!ri #i&u&i elompo.
(. Tu"or mem$eri pengu!"!npengu!"!n $er#!&!r!n 3!&il #i&u&i elompo.
-. Pe&er"! #i#i mer!ngum m!"eri.
). Menu"up pel!4!r!n #eng!n &!l!m.
I. Penil!i!n
'. Jeni& "!gi3!n
Te& "er"uli&
- ul!ng!n 3!ri!n
- l!por!n #i&u&i
Peril!u pe&er"! #i#i
- peng!m!"!n #!l!m #i&u&i elompo
(. Ben"u In&"rumen
Pili3!n g!n#!
Ur!i!n
Lem$!r peng!m!"!n
Menge"!3ui< J!!r"!< ..................
K!. SKB J!!r"! Sel!"!n Tu"or PKn
...................................... ................................
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, (-
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
27/70
Le$%a! Pena$atan D#&.+ Ke*$.
N" Na$a
Pe&e!ta
,#,#.
Ke*$. Ke&e!#+&an Ke!a&a$a N#*a# Ha*
D#&.+
N#*a#
Rentanan N#*a#
Ke&eriu&!n #!n Ker4!&!m!
A Am!" B!i 8;' @ '++9
B B!i 8,' @ ;+9
% %uup 882' ,+9
D Kur!ng 8*' 2+9
E Kur!ng Se!li 8*+9
Nil!i H!&il Di&u&i !n"!r! *+ @ '++
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ()
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
28/70
U*anan Ha!#an
M!"! Pel!4!r!n Pen#i#i!n Ke>!rg!neg!r!!n
Ting!"!n:Der!4!" -:Ter!mpil '
M!"eri Poo Men!mpil!n peril!u
I. P#*#'an Gan,a
'. Kegi!"!n 5!ng #il!u!n ole3 &e&eor!ng !"!u le$i3 un"u mengelu!r!n piir!n
&e!r! #emon&"r!"i= #i mu! umum< #i&e$u" egi!"!n....
!. p!>!i $. r!p!" umum
. Un4u r!&!: #emon&"r!&i #. mim$!r $e$!&
(. Ke$e$!&!n 5!ng $er"!nggung 4!>!$ meng!n#ung m!n!.....
!. Ke$e$!&!n &e&u!i per!"ur!n perun#!ng!n.
$. Ke$e$!&!n "!np! !#! $!"!&.
. Neg!r! mem$!"!&i e$e$!&!n >!rg!n5!.
#. Be$!& mem$!"!&i e$e$!&!n >!rg!n5!.e. Be$!& $er$u!" "!pi $er"!nggung 4!>!$
-. P!r! !nggi"! /PI menen"!ng pener$i"!n m!4!l!3 Pl!5$o5 In#one&i! #eng!n !r!...
!. p!>!i $. r!p!" umum . Di&u&i #. #emon&"r!&i
). Pen5!mp!i!n pen#!p!" #!p!" #il!u!n mel!lui lem$!g! neg!r! &e$!g!i pen5!lur
!&pir!&i r!5!"< 5!i"u...
!. DPR $. Komn!& HAM . MA #. MK
*. Ke$e$!&!n mengemu!!n pen#!p!" #!l!m neg!r! In#one&i! $er&i=!"...
!. &elu!&lu!&n5! $. &emu
. "eri!" #. $er"!nggung 4!>!$
II. E&a#
'. Kemer#e!!n mengelu!r!n pen#!p!" $!i &e!r! li&!n #!n "uli&!n #i4!min #!l!m
UUD '1)* p!&!l ....
(. Tuli&l!3 #eng!n $en!r $un5i p!&!l (;E !5!" -
-. Se$u"!n UU 5!ng meng!"ur "en"!ng emer#e!!n men5!mp!i!n pen#!p!" #i
mu! umum.
). Se$er!p! pen"ing!3 men5!mp!i!n pen#!p!" i"u #il!&!n!!n &e!r! $e$!& #!n
$er"!nggung 4!>!$ Meng!p!*. Se$u"!n peril!uperil!u p!r! #emon&"r!n 5!ng #il!u!n p!#! pel!&!n!!n
#emon&"r!&i 5!ng "i#! $er"!nggung 4!>!$
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, (*
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
29/70
SILABUS
SATUAN PENDIDIKAN P!e" B Se"!r! SMP
MATA PELAJARAN B!3!&! In#one&i!
TINGKATAN:DERAJAT ) : Ter!mpil (
TAHUN PELAJARAN (++,:(++;
JENIS TEKS: MATERI Tun"u"!n Mor!l
S"!n#!r Kompe"en&i Mem!3!mi >!!n! &!&"r! mel!lui egi!"!n mem$!! $uu umpul!n eri"! pen#e 8erpen9
N" K$eten
Da&a!
Mate!#
P..
In,#.at! Ke#atan
Pe$%e*aa!an
A*.a
:a.t+
S+$%e!
%e*aa!
Pen#*a#an
Jen#&
ta#'an
Te.n#. Bent+.
#n&t!+$en
nt'
In&t!+$en
' Mem$!! #!n
men#i&u&i!n
erpen
Mem$!!
>!!n! "em!
"un"u"!n
mor!l
menen"u!n
!lur< i&i >!!n!
menen"u!n
nil!inil!i 5!ng
"er!n#ung#!l!m >!!n!.
Mem$!!
>!!n!
Men#i&u&i!n
"en"!ng !lur< i&i<
#!n nil!inil!i5!ng "er!n#ung
#!l!m >!!n!
#eng!n "em!
"un"u"!n mor!l.
( 0 )+ - Mo#ul
P!e" B
B.
In#one&i
! Kl& -
- Buu
B!3!&!
#!n
S!&"r!
In#one&i! un"u
SMP
"e&
non
"e&
"e&
3!ri!n
"ug!&
Un4u
er4!
Pili3!n
G!n#!
Ru$ri
Ru$ri
Penil!i!n
8"erl!mpir9
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, (2
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
30/70
RENANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
SATUAN PENDIDIKAN PAKET B SETARA SMP
MATA PELAJARAN B!3!&! In#one&i!
TINGKATAN:DERAJAT ) : Ter!mpil (
ALOKASI 6AKTU ( F )+
A. S"!n#!r Kompe"en&i Mem!3!mi >!!n! &!&"r! mel!lui egi!"!n mem$!! $uu
umpul!n eri"! pen#e 8erpen9.
B. Kompe"en&i D!&!r Mem$!! #!n men#i&u&i!n erpen
%. Tu4u!n Pem$el!4!r!n Pe&er"! #i#i m!mpu
'. Menen"u!n !lur erpen 5!ng #i$!!< #i&er"!i #eng!n
e4!#i!ne4!#i!n 5!ng merup!!n $u"i &e"i!p "!3!p !lur.
(. Men#e&rip&i!n nil!inil!i e3i#up!n 5!ng !#! #!l!m
erpen.-. Mere=le&i #!n meng!i"!n nil!inil!i 5!ng 5!ng "er#!p!"
#!l!m erpen #eng!n e3i#up!n n5!"!
D. In#i!"or
'. Menen"u!n !lur< i&i >!!n!
(. Menen"u!n nil!inil!i 5!ng "er!n#ung #!l!m >!!n!.
E. M!"eri Poo
Mem$!! >!!n! #eng!n "em!Tun"u"!n Mor!l
/. Me#i! #!n Sum$er Pem$el!4!r!n
'. Me#i! Pem$el!4!r!n !. %erpen rem!4! !>!l
$. LKS
(. Sum$er Pem$el!4!r!n Mo#ul B!3!&! In#one&i! PAe" B Kel!& -
Buu B!3!&! #!n S!&"r! un"u SMP
G. Me"o#e Pem$el!4!r!n
%er!m!3< "!n5! 4!>!$.
Di&u&i elompo
H. L!ng!3 Pem$el!4!r!nKegi!"!n A>!l
'. Tu"or meng!i"!n m!"eri pem$el!4!r!n #eng!n m!n=!!" mem$!! erpen #!l!m
e3i#up!n pe&er"! #i#i.
(. Pem$el!4!r!n #ir!ng&!ng #eng!n per"!n5!!n $!g!im!n!
menemu!n nil!i #!l!m mem$!! erpen.
Kegi!"!n In"i
'. Tu"or meng!i"!n m!"eri pem$el!4!r!n #eng!n m!n=!!" mem$!! erpen #!l!m
e3i#up!n pe&er"! #i#i.
(. Pe&er"! #i#i #i!4! mengen!li iriiri !lur #!n menemu!n !lur erpen #eng!n
$u"i pen#uungn5!.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, (,
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
31/70
-. Mel!lui #i&u&i< pe&er"! #i#i menemu!n i&i erpen #eng!n e3i#up!n &e3!ri3!ri.
). Pe&er"! #i#i< #eng!n #i$!n"u "u"or< men5impul!n nil!inil!i #!l!m erpen #eng!n
$u"i pen#uungn5!.
*. Pe&er"! #i#i men5impul!n nil!inil!i 5!ng #!p!" #i!m$il #!ri erpen #!n !r!
menemu!n nil!inil!i #!l!m erpen.
Penu"up
'. Tu"or $er&!m!&!m! #eng!n pe&er"! #i#i meng!#!!n re=le&i "er3!#!p pro&e&
#!n 3!&il $el!4!r.
(. Tu"or mem$eri!n "ug!& peng!5!!n un"u mem$!! erpen l!in #!n menemu!n
nil!inil!i 5!ng "er!n#ung #i #!l!mn5!.
I. Penil!i!n
Penil!i!n 3!&il menguur e"er!mpil!n pe&er"! #i#i #!l!m menemu!n !lur #!n
$u"in5! &er"! nil!i #!n !l!&!nn5!. H!&il "emu!n #inil!i #!ri &egi
1. Ke&e&u!i!n "!3!p!n !lur #eng!n $u"i #!l!m erpen.
2. Ke&e&u!i!n nil!inil!i #eng!n $u"i #!l!m erpen#!n !l!&!nn5!.
Penil!i!n 3!&il: pro&e& #i!r!3!n p!#! e"e"!p!n #!l!m mel!u!n pro&e& mem$!!<
em!mpu!n $eer4! &!m!< p!r"i&ip!&i #!l!m #i&u&i #!n e"eun!n #!l!m
men5ele&!i!n "ug!&.
R+%!#. Pen#*a#an
A&e. De&.!#t! ;a T#,a.
Ke"ep!"!n #!n
eleng!p!n i&i
'. Ap!!3 3!&il $!!!n pe&er"! #i#i $eri&i
uru"!n !lur erpen 5!ng "ep!"
(. Ap!!3 &emu! "!3!p!n !lur #i&er"!i #eng!n
e4!#i!ne4!#i!n 5!ng merup!!n $u"i
5!ng "ep!"
-. Ap!!3 4!>!$!n pe&er"! #i#i $eri&i
#e&rip&i nil!inil!i e3i#up!n 5!ng &e&u!i
#eng!n i&i erpen
). Ap!!3 4!>!$!n pe&er"! #i#i $eri&i re=le&i
#eng!n meng!i"!n nil!inil!i 5!ng "er#!p!"
#!l!m erpen #eng!n e3i#up!n
K!#te!#a Pen#*a#an
* "er!m!"i '+) "er!m!"i 1
- "er!m!"i ; 8$!"!& lulu&9
Di $!>!3 - $elum lulu&
Menge"!3ui< J!!r"!< ..................
K!. SKB J!!r"! Sel!"!n Tu"or B. In#one&i!
....................................... ............................
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, (;
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
32/70
SILABUS
SATUAN PENDIDIKAN P!e" B Se"!r! SMP
MATA PELAJARAN B!3!&! Inggri&
TINGKATAN:DERAJAT - : Ter!mpil '
TAHUN PELAJARAN (++,:(++;
JENIS TEKS: MATERI M5 /!mil5
Te$a
Stan,a!
K$etenK$eten Da&a!
S+%-Te$a In,#.at!Ke#atan
Pe$%e*aa!an Pen#*a#anA*.a
:a.t+ S+$%e!5Ba'an5A*at
M5
/!mil5
Listening-Speaking
Pe&er"! #i#i #!p!"
$erin"er!&i &e!r!
in"erper&on!l &!ng!"
&e#er3!n! #eng!n
lingung!n "er#e!"<
"eru"!m! #!l!m
- Peren!l!n
#iri:or!ng l!in
- &!p!!n
- u!p!n "erim!
!&i3
- permin"!!n
m!!=
/!mil5 li=e Pe&er"! #i#i
"er$i!&! men5!p!
or!ng l!in #eng!n
ung!p!n 5!ng
$en!r #!l!m $!3!&!
Inggri& &e&u!i
#eng!n >!"u #!n
or!ng 5!ng #i!4!
$i!r!.
Pe&er"! #i#i
mem$i!&!!n #iri
un"u $erin"er!&i
#!l!m 3!l
peren!l!n< &!p!!n<
u!p!n "erim! !&i3
#!n permin"!!n m!!=
#!l!m on"e&
e3i#up!n n5!"!<
"eru"!m! #ilingung!n &eol!3<
#eng!n "u"or #!n
"em!n.
Penil!i!n
o"en"i #eng!n
un4u er4!
8 performance9
2 0 )+ '. Mo#ul B!3!&!
Inggri& P!e" B Kel!&
'
%on"o3on"o3 "e&
5!ng &e&u!i 8li&!n #!n
"uli&9< "erm!&u 5!ng
#iu!p!n ole3 "u"or
&e!r! ru"in !"!u 5!ng
#i!m$il #!ri $uu
"e& !"!u &eum$er&um$er l!in.
I#en"i"5 Pe&er"! #i#i #!p!"
men5e$u"!n
!nggo"! elu!rg!
in"i #!n "er#e!".
Or!ng< #!n !l!" $!n"u
$el!4!r 5!ng &e&u!i
5!ng "er#!p!" #i
lingung!n 3i#up
pe&er"! #i#i
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, (1
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
33/70
Te$a
Stan,a!
K$eten
K$eten Da&a!
S+%-Te$a In,#.at!Ke#atan
Pe$%e*aa!anPen#*a#an
A*.a
:a.t+S+$%e!5Ba'an5A*at
8"erm!&u #i
rum!3n5!9. Ji! !#!<
"!5!ng!n !"!u
re!m!n ele"roni #i
TV< !&e"<
!u#io:?i&u!l< #&$.
Pe&er"! #i#i #!p!"
memin"! #!n
mem$eri in=orm!&i
"en"!ng n!m! $en#!
$en#! #i lingung!n
&ei"!r< &eper"i
- T3ing& in m5
$e#room
- T3ing& in m5
i"3en
Home
en?ironmen
"
Pe&er"! #i#i #!p!"
men5e$u"!n n!m!
$en#!$en#! 5!ng
!#! #i rum!3n5!.
Reading
Pe&er"! #i#i #!p!"
mem!3!mi 3u$ung!n
!nggo"! elu!rg! in"i#!n "er#e!" 5!ng
#i&e$u"!n #!l!m "e&
=ung&ion!l pen#e.
I#en"i"5 - Pe&er"!
#i#i #!p!"
mem$!! n5!ring
"e&"e& $!!!n pen#e #eng!n
u!p!n< in"on!&i<
#!n "!"! $!3!&!
5!ng $en!r.
- -
- Pe&er"!
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -+
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
34/70
Te$a
Stan,a!
K$eten
K$eten Da&a!
S+%-Te$a In,#.at!Ke#atan
Pe$%e*aa!anPen#*a#an
A*.a
:a.t+S+$%e!5Ba'an5A*at
#i#i #!p!"
men5e$u"!n
3u$ung!n elu!rg!
or!ngor!ng 5!ng
#i&e$u"!n #!l!m
"e& pen#e<
#eng!n $!n"u!n family tree< &eper"i
QRini i& m5 .
S3e& $e!u"i=ul.< QI
lie m5 unle. Hi&
n!me i& .
Pe&er"! #i#i #!p!"
mem!3!mi $en#! $en#! #i lingung!n
&ei"!r 5!ng
#i&e$u"!n #!l!m "e&
=ung&ion!l pen#e.
- Ho
me
en?iron
men"
- Pe&er"! #i#i
#!p!" mem$!!
n5!ring "e&"e&
$!!!n pen#e
#eng!n u!p!n<
in"on!&i< #!n "!"!
$!3!&! 5!ng $en!r.
- Pe&er"! #i#i
#!p!"
men5e$u"!n $en#!$en#! 5!ng
#i&e$u"!n #!l!m
"e& =ung&ion!l
pen#e.
- -
Writing - I#e - Menuli&!n
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -'
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
35/70
Te$a
Stan,a!
K$eten
K$eten Da&a!
S+%-Te$a In,#.at!Ke#atan
Pe$%e*aa!anPen#*a#an
A*.a
:a.t+S+$%e!5Ba'an5A*at
Pe&er"! #i#i #!p!"
meng3!&il!n "e&
=ung&ion!l pen#e
un"u
memperen!l!n
!nggo"! elu!rg! in"i
"er#e!"n5!.
n"i"5 !nggo"! elu!rg!
in"i #!n
"er#e!"n5!<
#eng!n "!"!
$!3!&!< e4!!n< #!n
"!n#! $!! 5!ng
$en!r.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -(
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
36/70
RENANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
Sat+an Pen,#,#.an Pa.et B Seta!a SMP
Mata Pe*aa!an Ba'a&a In!#&
T#n.at5De!aat 5Te!a$#* 4
A*.a :a.t+ 1 a$
SK ,an KD
Listening-Speaking
Pe&er"! #i#i #!p!" $erin"er!&i &e!r! in"erper&on!l &!ng!" &e#er3!n! #eng!n lingung!n
"er#e!"< "eru"!m! #!l!m
- Peren!l!n #iri:or!ng l!in
- &!p!!n
- u!p!n "erim! !&i3
- permin"!!n m!!=
In,#.at!'. Pe&er"! #i#i "er$i!&! men5!p! or!ng l!in #eng!n ung!p!n
5!ng $en!r #!l!m $!3!&! Inggri& &e&u!i #eng!n >!"u #!n or!ng 5!ng #i!4! $i!r!.
(. Pe&er"! #i#i #!p!" men5e$u"!n !nggo"! elu!rg! in"i #!n
"er#e!"< #eng!n ung!p!n &eper"i QT3i& i& m5 =!"3er. T3i& one i& m5 mo"3er.
-. Pe&er"! #i#i #!p!" men5e$u"!n n!m! $en#!$en#! 5!ng
!#! #i rum!3n5! #eng!n ung!p!n &eper"i QI 3!?e ! $ig $e#< m5 li?ing room i& &m!ll
$u" nie.< #eng!n u!p!n #!n "!"! $!3!&! 5!ng $en!r.
T++an Pe$%e*aa!an
Pe&er"! #i#i #!p!" $erin"er!&i &e!r! li&!n #!l!m $!3!&! Inggri& "eru"!m! #!l!m 3!l
peren!l!n #iri #!n or!ng l!in< &!p!!n< u!p!n "erim! !&i3 #!n permin"!!n m!!=.
Mate!# Aa!
Tem! M5 /!mil5
Su$Tem! '. /!mil5 Li=e
(. I#en"i"5
-. Home En?ironmen"
Met,e Pe$%e*aa!an
Family Life:
Tata M+.a T+a&
Meng!m!"i mo#el in"er!&i
in"erper&on!l 5!ng #iper!g!!n ole3
"u"or !"!u "em!n
PR meng3!=!l &e!r! li&!n mo#el per!!p!n
pen#e "er"uli& 5!ng #i$eri!n "u"or
Pe&er"! #i#i mem$i!&!!n #iri un"u men5!p!<
memin"! m!!=< $er"erim!!&i3 ep!#! "u"or #!n
"em!n #!l!m $!3!&! Inggri& &e"i!p !li !#!
e&emp!"!n 5!ng "ep!"< "eru"!m! #!l!m m!"!
pel!4!r!n B!3!&! Inggri&
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, --
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
37/70
Tata M+.a T+a&
Pe&er"! #i#i mem$i!&!!n #iri un"u men5!p!<
memin"! m!!=< $er"erim!!&i3 ep!#! "u"or #!n
"em!n #!l!m $!3!&! Inggri& &e"i!p !li !#!e&emp!"!n 5!ng "ep!"< "eru"!m! #!l!m m!"!
pel!4!r!n B!3!&! Inggri&
Identity
Tata M+.a T+a&
Meng!m!"i mo#el !r! men5e$u"!n
3u$ung!n elu!rg! #!l!m elu!rg!
in"i #!n elu!rg! "er#e!"
PR men5e$u"!n or!ngor!ng #!n 3u$ung!n
elu!rg! #!l!m elu!rg! in"i #!n elu!rg!
"er#e!" #iri &en#iri< "em!n< &!u#!r!< #&$.
Berl!"i3 &e!r! "eru& meneru& men5e$u"!n
3u$ung!n elu!rg! !n"!r or!ngor!ng 5!ng !#!
#i &ei"!rn5! !"!u &i!p! &!4! 5!ng #ie"!3ui.
Home Environment
Tata M+.a T+a&
Meng!m!"i mo#el !r! mengu!p!n
n!m!n!m! $en#!
PR meng3!=!l n!m! $en#!$en#! 5!ng &u#!3
#ipel!4!ri &e$elumn5! #eng!n u!p!n 5!ng
$en!r
Deng!n $eer4! &!m! #eng!n "em!n"em!nn5!
#!n $!n"u!n "u"or< or!ng "u! !"!u or!ng l!in #i
&ei"!rn5! 84i! !#!9< $eru&!3! men#!p!"!n
n!m!n!m! #!l!m $!3!&! Inggri& $er$!g!i
$en#! l!in 5!ng "er#!p!" #i rum!3n5! #!n
lingung!n &ei"!rn5!
A*at ,an S+$%e! Be*aa!
Family Life'. U!p!nu!p!n "u"or e"i! meng!4!r #eng!n $!3!&! Inggri&
(. %on"o3on"o3 "e& =ung&ion!l pen#e "er"uli& #!ri $uu
"e& !"!u &um$er&um$er l!in
Identity
'. G!m$!r
(. Or!ngor!ng #!l!m elu!rg! in"i #!n elu!rg! #e!" pe&er"!
#i#i
Home Environment
'. U!p!nu!p!n "u"or e"i! meng!4!r #eng!n $!3!&! Inggri&
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -)
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
38/70
(. %on"o3on"o3 "e& =ung&ion!l pen#e "er"uli& #!ri $uu
"e& !"!u &um$er&um$er l!in
Pen#*a#an
spek yang dinilai
Mendengarkan/Berbicara
- Ter!p!i "u4u!n 8"er3i$ur !"!u men#!p!"!n nil!i mor!l 5!ng #i&!mp!i!n9
- Penggun!!n ung!p!n
- Pengu!p!n< in"on!&i< "!"! $!3!&!< o&! !"!
- &i!p
Membaca Pemahaman
- Mengi#en"i=i!&i 3u$ung!n elu!rg! or!ngor!ng 5!ng !#! #!l!m "e&
Membaca nyaring
- Pengu!p!n< in"on!&i< "!"! $!3!&!< o&! !"!
- Si!p
Menulis
- Ke"ep!"!n penggun!!n &e$u"!n un"u 3u$ung!n elu!rg! &e&u!i #eng!n $!g!n &il&il!3
5!ng #i$eri!n.
- E4!!n< "!n#! $!!< "uli&!n "!ng!n
!ara penilaian:- Te& li&!n:"er"uli&
- O$&er?!&i el!&
- Penil!i!n "u"or
- Penil!i!n "em!n
- Penil!i!n #iri
- Por"o=olio.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -*
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
39/70
!onto" Rubrik #enilaian
F!$at Pen#*a#an
(Men+na.an S.a*a Pen#*a#an)
N!m! Pe&er"! #i#i Ting!"!n:Der!4!"
N" A&e. ;an D#n#*a#
N#*a#
4 2 3
'. %on"en"
(. /luen5
-. L!ngu!ge
!. Pronuni!"ion !n# in"on!"ion
$. Gr!mm!r
. Vo!$ul!r5
). Per=orm!ne ( eye contact, facial expression,
gesture9
Juml!3
Sor M!&imum (+
Keterangan penilaian:
' "i#! ompe"en
( uup ompe"en
- ompe"en
) &!ng!" ompe"enJi! &eor!ng pe&er"! #i#i memperole3 &or (+ #!p!" #i"e"!p!n &!ng!" ompe"en. D!n
&e"eru&n5! &e&u!i #eng!n 4uml!3 &or perole3!n"
Menge"!3ui< J!!r"!< ...............
K!. SKB J!!r"! Sel!"!n Tu"or B.Inggri&
....................................... ............................
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -2
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
40/70
SILABUS
N!m! Seol!3 P!e" B Se"!r! SMP
M!"! Pel!4!r!n M!"em!"i!
Ting!"!n:Der!4!" - : Ter!mpil '
T!3un Pel!4!r!n (++,:(++;
A&pe Bil!ng!n
S"!n#!r ompe"en&i Mem!3!mi #!n #!p!" mel!u!n oper!&i 3i"ung $il!ng!n #!l!m peme!3!n m!&!l!3
Kompe"en&iD!&!r M!"eriPoo Kegi!"!nPem$el!4!r!n In#i!"or Alo!&i
6!"u
Sum$er:!l!" Penil!i!nTeni Ben"u
in&"rume
n
%on"o3
in&"rumen
'.'. Mel!u!n
oper!&i
$il!ng!n
$ul!" #!n
pe!3!n
'.(. Menggun!
!n &i=!"
&i=!" $il!ng!n
$ul!"
#!l!m
peme!3!n
m!&!l!3
- Be&!r!n 5!ng
menggun!!n
$il!ng!n $ul!"
- Ben"u pe!3!n
- Mengu$!3
$en"u pe!3!n
- Mengu$!3
$en"u pe!3!n
- Le"! $il!ng!n
$ul!" p!#! g!ri&
$il!ng!n- Peng3i"ung!n
$il!ng!n $ul!"
#!l!m &u!"u
oper!&i
!mpur!n
• Men5e$u"
!n $e$er!p! $il!ng!n $ul!"
#!n pe!3!n
• Mengi#en"
i=i!&i $e&!r!n
&e3!ri3!ri 5!ng
menggun!!n
$il!ng!n $ul!"
#!n pe!3!n
• Mem$u!"
g!ri& $il!ng!n#!n menen"u!n
le"! $il!ng!n
p!#! g!ri&
$il!ng!n
• Mem$eri!n
on"o3 $il!ng!n $ul!"#!n pe!3!n
• Men5!"!!n
&e$u!3 $e&!r!n
&e3!ri3!ri 5!ng
menggun!!n
$il!ng!n $ul!" #!n
pe!3!n
• Menen"u!n le"!
$il!ng!n $ul!"
• Men5ele&!i!noper!&i < < 0 < #!n
p!ng!" $il!ng!n.
• Menen"u!n
&i=!"&i=!" per!li!n
#!n pem$!gi!n
( 0
)+
( 0
)+
Mo#ul
M!"em!"
i! P!e"
B el!& '
Ter"uli&
Ter"uli&
Ter"uli&
Ter"uli&
Ter"uli&
Ur!i!n
Ur!i!n
Ur!i!n
Ur!i!n
Ur!i!n
'. Se$u"!n:
"uli& !nggo"!
$il!ng!n $ul!".
(. Ap!!3 !r"i
(*° -+°
-. I&i!n
l!m$!ng
!. ; ..(
$. ) .'+
). Ten"u!n
#eng!n g!ri&
$il!ng!n !. ) (
$. , @ ) . * @ 829
*.!. (- 0 8'-9
$. ';+ 829
. ;+ 0 8() @ 19
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -,
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
41/70
Kompe"en&i
D!&!r
M!"eri
Poo
Kegi!"!n
Pem$el!4!r!n
In#i!"or Alo!
&i
6!"u
Sum$er:
!l!"
Penil!i!n
Teni Ben"u
in&"rume
n
%on"o3
in&"rumen
$il!ng!n $ul!"
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -;
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
42/70
RENANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
M!"! pel!4!r!n M!"em!"i!
Ting!"!n:Der!4!" - : Ter!mpil '
Alo!&i >!"u ( 0 )+
S"!n#!r ompe"en&i Mem!3!mi #!n #!p!" mel!u!n oper!&i 3i"ung!n $il!ng!n #!l!m
peme!3!n m!&!l!3
Kompe"en&i #!&!r mel!u!n oper!&i $il!ng!n $ul!" #!n pe!3!n
In#i!"or
'. Mem$eri!n on"o3 $er$!g!i $en"u #!n 4eni& $il!ng!n $ul!"< pe!3!n< $i!&!<
!mpur!n.
(. Mengu$!3 $en"u pe!3!n $i!&! e pe!3!n !mpur!n #!n &e$!lin5!.
-. Menen"u!n pe!3!n
A. TUJUAN PEMBELAJARAN
1. Mem$u!" mo#el #!ri &u!"u pe!3!n
2. Mengu$!3 &u!"u $en"u pe!3!n e $en"u pe!3!n l!inn5!
3. Mem$!n#ing!n #u! pe!3!n #eng!n memper3!"i!n mo#eln5!.
B. MATERI AJAR
Bil!ng!n pe!3!n Ben"u pe!3!n
Mengu$!3 $en"u pe!3!n
Menen"u!n pe!3!n
%. METODE PEMBELAJARAN'. Mo#el pem$el!4!r!n pem$el!4!r!n l!ng&ung
(. Me"o#e Kom$in!&i me"o#e "!n5! 4!>!$ #!n #i&u&i
D. LANGKAH PEMBELAJARAN
'. Pen#!3ulu!n
!. Men#i&u&i!n &o!l PR "erpili3
$. Tu"or men5!mp!i!n "u4u!n pem$el!4!r!n
. Tu"or men5!mp!i!n m!n=!!" mempel!4!ri pe!3!n.
(. Kegi!"!n in"i
!. Deng!n me"o#e "!n5! 4!>!$< "u"or men4el!&!n penger"i!n pe!3!n #!n $en"u&e#er3!n! #!ri &u!"u pe!3!n &er"! mem$eri!n on"o3.
$. Tu"or men4el!&!n !r! mengu$!3 pe!3!n !mpur!n e pe!3!n $i!&!.
. Pe&er"! #i#i menger4!!n l!"i3!n< "u"or mem$im$ing pe&er"! #i#i 5!ng
e&uli"!n.
#. Be$er!p! pe&er"! #i#i mempre&en"!&i!n 3!&il peer4!!nn5!.
e. Tu"or men4el!&!n !r! mengu$!3 pe!3!n $i!&! e $en"u !mpur!n.
=. Pe&er"! #i#i menger4!!n l!"i3!n< "u"or mem$im$ing elompo 5!ng meng!l!mi
e&uli"!n.
g. Tu"or men4el!&!n !r! mem$!n#ing!n #u! pe!3!n #eng!n mem$eri!n
on"o3.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, -1
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
43/70
3. Pe&er"! #i#i menger4!!n l!"i3!n< #!n "u"or mem$im$ing pe&er"! #i#i 5!ng
meng!l!mi e&uli"!n.
i. Be$er!p! pe&er"! #i#i menuli&!n 4!>!$!nn5! #i p!p!n "uli&< 5!ng l!in
men!ngg!pi !"!& 4!>!$!n i"u.
-. Kegi!"!n penu"up!. Tu"or mem$im$ing pe&er"! #i#i un"u mer!ngum pel!4!r!n
$. Tu"or mem$eri!n &o!l PR
. Tu"or menging!"!n pe&er"! #i#i un"u mem$!! m!"eri 5!ng !!n #i$!3!& p!#!
per"emu!n $eriu"n5!
E. ALAT DAN SUMBER BELAJAR
A. Sum$er Mo#ul P!e" B M!"em!"i! el!& '
/. PENILAIAN
Jeni& "!gi3!n "e& =orm!"i=
Ben"u "!gi3!n 4!>!$!n li&!n< "er"uli&
Menge"!3ui J!!r"!< .....................
Kep!l! SKB J!!r"! Sel!"!n Tu"or M!"em!"i!
............................................ ...................................
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )+
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
44/70
SILABUS
SATUAN PENDIDIKAN P!e" B Se"!r! SMP
MATA PELAJARAN Ilmu Penge"!3u!n Al!m 8IPA)
TINGKATAN:DERAJAT - : Ter!mpil '
TAHUN PELAJARAN (++,:(++;
Stan,a! K$eten '. Mem!3!mi pro&e#ur ilmi!3 un"u mempel!4!ri $en#!$en#! !l!m #eng!n menggun!!n per!l!"!n
N
"
K$eten
Da&a!
In,#.at! Mate!#
P..
Ke#atan
Pe$%e*aa!an
A*.a
9a.t
+
S+$%e!5
a*at %e*aa!
Pen#*a#an
Jen#&
ta#'an
Te.n#. Bent+.
#n&t!+$en
Sa*
'. Mel!u!n
penguur!n#!&!r &e!r!
"eli"i #eng!n
menggun!!n
!l!" uur 5!ng
&e&u!i #!n
&ering
#igun!!n
#!l!m
e3i#up!n
&e3!ri3!ri
Mel!u!n
penguur!n
m!&&!<
p!n4!ng<
>!"u<
#eng!n
menggun!!n !l!" uur
5!ng &e&u!i.
Memper3!"i!n
e&el!m!"!n
er4! #!l!m
penguur!n
Penguur!n Menguur
p!n4!ng me4!
#eng!n
menggun!!n
mi&"!r.
Menguur
m!&&! $uu
#eng!n
menggun!!n
ner!!. Menguur
l!m!n5! >!"u
$erl!ri &e4!u3
(+ m.
Menguur
( 0 )+ Mo#ul P!e"
B /i&i!
el!& '
Ki" IPA P!e"
B
- non
"e&
- "e&
- Pr!"i
- Kui&
- L!por!n
3!&il
pr!"i
- So!l
ui&
8"erl!mpir9
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )+
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
45/70
#i!me"er
lu$!ng pip!
#eng!n
menggun!!n
4!ng! &orong
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )'
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
46/70
RENANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
SATUAN PENDIDIKAN PAKET B SETARA SMP
MATA PELAJARAN Ilmu Penge"!3u!n Al!m 8IPA9
TINGKATAN:DERAJAT - : Ter!mpil '
ALOKASI 6AKTU ( F )+
A. S"!n#!r Kompe"en&i
Mem!3!mi pro&e#ur ilmi!3 un"u mempel!4!ri $en#!$en#! !l!m #eng!n
menggun!!n per!l!"!n.
B. Kompe"en&i D!&!r
Mel!u!n penguur!n #!&!r &e!r! "eli"i #eng!n menggun!!n !l!" uur 5!ng &e&u!i
#!n &ering #igun!!n #!l!m e3i#up!n &e3!ri3!ri.
%. Tu4u!n Pem$el!4!r!n
Pe&er"! #i#i #i3!r!p!n #!p!" mel!u!n penguur!n #eng!n menggun! !n !l!"uur.
D. In#i!"or
Mel!u!n penguur!n m!&&!< p!n4!ng< >!"u< #eng!n menggun!!n !l!" uur
5!ng &e&u!i< &eper"i ner!!< mi&"!r< 4!ng! &orong< #!n &"op>!"3.
Memper3!"i!n e&el!m!"!n er4! #!l!m penguur!n.
E. M!"eri A4!r
Be&!r!n Poo
S!"u!n
Penguur!n
/. Sum$er #!n Me#i! Pem$el!4!r!n
Mo#ul P!e" B /i&i! el!& '
Ki" IPA P!e" B
Sil!$u&
LK
G. S"r!"egi Pem$el!4!r!n 8%!r! Meng!4!r!n9
Per"emu!n ' 8 ' 4!m pel!4!r!n 9
- %er!m!3 #!n T!n5! 4!>!$
- Demon&"r!&i
Pen,a'+*+an
Ke#atan 9a.t+
Tu"or mem$u! pel!4!r!n #eng!n meneri"!!n
$!3>! &eluru3 $en#!$en#! #i #uni! #!p!" #iuur
!"!u !#! uur!nn5!.
'+ meni"
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )(
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
47/70
Ke#atan Int#
Ke#atan 9a.t+
Tu"or men4el!&!n !r!!r! menggun!!n !l!"!l!"uur #eng!n menggun!!n !l!" per!g! 8i" IPA
PAe" B9. Pe&er"! #i#i meno$! menggun!!n !l!"
!l!" uur 5!ng !#!.
(* meni"
Pen+t+
Ke#atan 9a.t+
Tu"or men5impul!n !r!!r! menggun!!n !l!"
&e!r! $en!r #!n "eni e&el!m!"!n er4! #i
l!$or!"orium.
* meni"
Per"emu!n ( 8 ' 4!m pel!4!r!n9
- Pr!"e
- Ker4! elompo
Kegi!"!n Pr!"i
- Pe&er"! #i#i #i$!gi #!l!m elompoelompo eil< emu#i!n mel!u!n
pr!"e penguur!n p!#! $!3!n!$!3!n 5!ng "el!3 #i&e#i!!n &e$elumn5!.
- Tu"or meng!m!"i &!m$il mel!u!n penil!i!n iner4!.
- Se"el!3 &ele&!i m!&ingm!&ing elompo mem$u!" l!por!n pr!"e< &e$!g!i
per"!nggung 4!>!$!n #!ri egi!"!n.
Menge"!3ui< J!!r"!<
K!. SKB J!!r"! Sel!"!n Tu"or IPA
........................................ ..............................
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )-
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
48/70
F!$at Pen#*a#an K#ne!a P!a.te.
H!ri: "!ngg!l
Ting!"!n:Der!4!"
N" Na$aA&e. Pen#*a#an
J+$*a'
a!a
Pen+naan
A*at (0 ? 0)
Kete*#t#an
(0 ? 0)
F!$at
La!an
(0 ? 30)
'
(
-
)
*2
,
;
1
'+
''
'(
'-
')
'*
'2',
';
'1
(+
('
((
(-
()
(*
(2(,
(;
(1
-+
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ))
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
49/70
SILABUS @)
SATUAN PENDIDIKAN P!e" B Se"!r! SMP
MATA PELAJARAN Ilmu Penge"!3u!n Al!m 8IPA)
TINGKATAN:DERAJAT - : Ter!mpil '
TAHUN PELAJARAN (++,:(++;
Stan,a! K$eten '. Mem!3!mi pro&e#ur ilmi!3 un"u mempel!4!ri $en#!$en#! !l!m #eng!n menggun!!n per!l!"!n9
N" K$eten
Da&a!
In,#.at! Mate!# P.. Ke#atan
Pe$%e*aa!an
A*.a
9a.t+
S+$%e!5
a*at
%e*aa!
Pen#*a#anJen#&
ta#'an
Te.n#. Bent+.
#n&t!+$en
Sa*
'.' Men#e&rip&i!n
$e&!r!n poo
#!n $e&!r!n
"urun!n $e&er"!
&!"u!nn5!
o Me
m$!n#ing!n
$e&!r!n poo
#!n $e&!r!n
"urun!n &er"!
#!p!"
mem$eri!n
on"o3n5!
#!l!m
e3i#up!n&e3!ri3!ri.
o Mener!p!n
&!"u!n $e&!r!n poo#!l!m
&i&"em
in"ern!&ion!l.
Be&!r!n poo
#!n $e&!r!n
"urun!n
#eng!n
&!"u!nn5!.
Pe&er"!
#i#i
#imin"!
mempel!4!r
i &emu!
m!"eri p!#!
egi!"!n
$el!4!r
pro&e#ur
ilmi!3&e&u!i SK.
Pe&er"!#i#i
#imin"!
menger4!!
n &emu!
"ug!& $!i
Bel!4!
r
m!n#ir
i'( 0 )+
Kegi!"
!n
"ur"ori
!l- 0 )+
Mo#ul
P!e" B
/i&i!
el!& '
Al!"!l!"
penguu
r!n
- "e& - Kui& - L!por!n
3!&il
"ug!&
- So!l
ui&
8"erl!mpir9
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )*
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
50/70
'.(
'.-
Men#e&rip&i!n
penger"i!n &u3u
#!n
penguur!nn5!
Mel!u!n
penguur!n
#!&!r &e!r!"eli"i #eng!n
menggun!!n
!l!" uur 5!ng
&e&u!i #!n &ering
#igun!!n #!l!m
e3i#up!n
&e3!ri3!ri
o Me
ng!n!li&i&
peng!ru3 &u3u
"er3!#!p >u4u#
$en#!.
o
Mengi#en"i=i!&i
$e&!r pemu!i!n
8p!n4!ng< lu!&<
#!n ?olum9
p!#! $er$!g!i
!" &e!r!
u!n"i"!"i=9.
o Mel
!u!n
penguur!nm!&&!< p!n4!ng<
>!"u< #eng!n
menggun!!n
!l!" uur 5!ng&e&u!i.
o Me
mper3!"i!n
e&el!m!"!n
er4! #!l!m
penguur!n
Su3u #!n
penguur!nn5!
Penguur!n
&o!l
m!upun
pr!"e 5!ng
"er#!p!"
p!#! mo#ul
#eng!n
egi!"!n ini.
Pe&er"!
#i#i
#imin"!
men!"!"&emu!
e&uli"!n
#!n
perm!&!l!3
5!ng
#i"emui
#!l!m
$el!4!r
un"u
#i#i&u&i!
n p!#!
egi!"!n"u"ori!l.
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )2
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
51/70
9 Un"u egi!"!n pem$el!4!r!n "u"ori!l #!l!m r!ng! mem$!n"u e&uli"!n $el!4!r pe&er"! #i#i.
9 Se&u!i e$u"u3!n #!n >!"u 5!ng "er&e#i! un"u "u"ori!l 5!ng "el!3 #i&ep!!"i !n"!r! "u"or #!n 6B
8#!l!m 3!l ini &!"u S"!n#!r ompe"en&i #i$!3!& #!l!m &!"u !li egi!"!n "u"ori!l9
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, ),
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
52/70
RENANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) @)
SATUAN PENDIDIKAN PAKET B SETARA SMP
MATA PELAJARAN Ilmu Penge"!3u!n Al!m 8IPA9
TINGKATAN:DERAJAT - : Ter!mpil '
ALOKASI 6AKTU - F )+
A. S"!n#!r Kompe"en&i
Mem!3!mi pro&e#ur ilmi!3 un"u mempel!4!ri $en#!$en#! !l!m #eng!n
menggun!!n per!l!"!n.
B. Kompe"en&i D!&!r
'. Mel!u!n penguur!n #!&!r &e!r! "eli"i #eng!n menggun!!n
!l!" uur 5!ng &e&u!i #!n &ering #igun!!n #!l!m e3i#up!n &e3!ri3!ri.
(. Men#e&rip&i!n $e&!r!n poo #!n $e&!r!n "urun!n $e&er"!
&!"u!nn5!
-. Men#e&rip&i!n penger"i!n &u3u #!n penguur!nn5!
%. Tu4u!n Pem$el!4!r!n
Pe&er"! #i#i #i3!r!p!n #!p!" mel!u!n penguur!n &e!r! "eli"i< men#e&rip!n
$e&!r!n #!n &!"u!n
D. In#i!"or
• Mem$!n#ing!n $e&!r!n poo #!n $e&!r!n "urun!n &er"! #!p!" mem$eri!n
on"o3n5! #!l!m e3i#up!n &e3!ri3!ri.
• Mener!p!n &!"u!n $e&!r!n poo #!l!m &i&"em in"ern!&ion!l.
•Meng!n!li&i& peng!ru3 &u3u "er3!#!p >u4u# $en#!.
• Mem$e#!!n $e&!r pemu!i!n 8p!n4!ng< lu!&< #!n ?olum9 p!#! $er$!g!i !" &e!r!
u!n"i"!"i=.
• Mel!u!n penguur!n m!&&!< p!n4!ng< >!"u< #eng!n menggun!!n !l!" uur
5!ng &e&u!i< &eper"i ner!!< mi&"!r< 4!ng! &orong< #!n &"op>!"3.
• Memper3!"i!n e&el!m!"!n er4! #!l!m penguur!n.
E. M!"eri A4!r
Be&!r!n Poo
S!"u!n
Penguur!n
/. Sum$er #!n Me#i! Pem$el!4!r!n
Mo#ul P!e" B /i&i! el!& '
Ki" IPA P!e" B
Lem$!r Ker4!
G. Me"o#e Pem$el!4!r!n
- %er!m!3 #!n T!n5! 4!>!$
- Demon&"r!&i
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, );
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
53/70
H. L!ng!3 Pem$el!4!r!n
Pen#!3ulu!n
Kegi!"!n 6!"u
Tu"or mem$u! pel!4!r!n #eng!n mem$eri &!l!m #!n
men!n5!!n !$!r pe&er"! #i#i &e$!g!i >u4u# pem$eri!n
mo"i?!&i.
Tu"or memin"! "!ngg!p!n pe&er"! #i#i mengen!i "opi
"u"ori!l pro&e#ur ilmi!3 #!n mengemu!n e&uli"!n #!l!m
mempel!4!ri m!"eri "er&e$u".
'* meni"
Kegi!"!n In"i
Kegi!"!n 6!"u
- Tu"or mengelompo!n e&uli"!n $el!4!r "er&e$u" men4!#i
poo m!"eri 5!ng !!n #i$!3!& #!l!m egi!"!n "u"ori!l
"er&e$u".
- Tu"or mengemu!!n e&uli"!ne&uli"!n $el!4!r "er&e$u"
un"u #i"!ngg!pi ole3 pe&er"! #i#i l!inn5!.
- Se"el!3 i"u "u"or mem$eri peneg!&!n !"!u mengul!& #!n
meng3u$ung!n #eng!n m!"eri poo pem$el!4!r!n.
- Tu"or men4el!&!n !r!!r! menggun!!n !l!"!l!" uur
#eng!n menggun!!n !l!" per!g! 8i" IPA PAe" B9 5!ng
&u#!3 #i&i!p!n< &e&u!i #eng!n e&uli"!n 5!ng #i"emui
pe&er"! #i#i p!#! >!"u $el!4!r m!n#iri.
- Tu"or 3!ru& meme!3!n &emu! e&uli"!n 5!ng #i&!mp!i!n
pe&er"! #i#i.
,* meni"
Penu"up
Kegi!"!n 6!"u
Tu"or men5impul!n egi!"!n "u"ori!l.
Tu"or mem$eri!n e?!lu!&i 3!&il pen!p!i!n ompen"en&i.
-+ meni"
Menge"!3ui< J!!r"!<
K!. SKB J!!r"! Sel!"!n Tu"or IPA
.......................................... ..............................
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, )1
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
54/70
SILABUS
SATUAN PENDIDIKAN PAKET B SETARA SMP
MATA PELAJARAN Ilmu Penge"!3u!n So&i!l 8IPS9
TINGKATAN:DERAJAT - : Ter!mpil '
TAHUN PELAJARAN (++,:(++;
Stan,a! K$eten '. Mem!3!mi u&!3! m!nu&i! memenu3i e$u"u3!n
N" K$etenDa&a! In,#.at! Mate!# P.. Ke#atan Pe$%e*aa!an Pen#*a#an A*.aa.t+ S+$%e!5a*at %e*aa!
4"4 Men#e&rip&i!n
m!nu&i! &e$!g!i
m!3lu &o&i!l
#!n eonomi 5!ng
$ermor!l #!l!m
memenu3ie$u"u3!n
- Men#e=ini&i!n
m!nu&i! &e$!g!i
m!3lu in#i?i#u<
m!3lu &o&i!l< #!n
m!3lu eonomi.
M!nu&i! &e$!g!i
m!3lu &o&i!l
#!n eonomi
5!ng $ermor!l
- Mengin=orm!&i!n
$er$!g!i egi!"!n m!nu&i!
#!l!m u&!3!n5! memenu3i
e$u"u3!n.
- Men4el!&!n "en"!ng
m!nu&i! &e$!g!i m!3lu
in#i?i#u< m!3lu &o&i!l<
#!n m!3lu eonomi.
- Men#i&u&i!n mengen!i
m!nu&i! &e$!g!i m!3lu
in#i?i#u< m!43lu &o&i!l<
#!n m!3lu eonomi.
- Te&
li&!n
- Te&
"er"uli&
( 0
)+
- Mo#ul P!e"
B Eonomi
el!& '
- Buu p!e"
Eonomi
un"u SMP
el!& VII<
Tim
Eonomi
SMP<
Pener$i" PT.
G!l!05
Pu&p! Meg!.- Me#i! M!&&!
#!n
Ele"roni!.
- Lingung!n
&ei"!r
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, *+
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
55/70
N" K$eten
Da&a!
In,#.at! Mate!# P.. Ke#atan Pe$%e*aa!an Pen#*a#an A*.a
9a.t+
S+$%e!5
a*at %e*aa!
- Meng!m!"i on"o3
on"o3 peril!u
m!nu&i! &e$!g!i
m!3lu in#i?i#u<
m!3lu &o&i!l< #!n
m!3lu eonomi.
- Menun4u!n g!m$!r 5!ng
$er3u$ung!n #eng!n
m!nu&i! &e$!g!i m!3lu
&o&i!l #!n m!3lu
eonomi
- Te&
"er"uli&
- Pro#u:
3!&il
-
- Mengi#en"i=i!&i
=!"or=!"or 5!ng
men#orong m!nu&i!
&e$!g!i m!3lu
&o&i!l #!n m!3lu
eonomi.
- T!n5!4!>!$ mengen!i
=!"or=!"or 5!ng
men#orong m!nu&i! &e$!g!i
m!3u &o&i!l #!n m!3lu
eonomi.
- Men4el!&!n =!"or=!"or
5!ng men#orong m!nu&i!
&e$!g!i m!3lu &o&i!l #!n
m!3lu eonomi.
- Te&
li&!n
- Te&
"er"uli&
-
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, *'
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
56/70
RENANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
SATUAN PENDIDIKAN PAKET B SETARA SMP
MATA PELAJARAN Ilmu Penge"!3u!n So&i!l 8IPS9
TINGKATAN:DERAJAT - : Ter!mpil '
TAHUN PELAJARAN (++,:(++;
Stan,a! K$eten
Mem!3!mi u&!3! m!nu&i! memenu3i e$u"u3!n
K$eten Da&a!
Men#e&rip&i!n m!nu&i! &e$!g!i m!3lu &o&i!l #!n eonomi 5!ng $ermor!l #!l!m
memenu3i e$u"u3!n
T++an Pe$%e*aa!an
Pe&er"! #i#i #i3!r!p!n m!mpu '. Mengi#en"i=i!&i m!nu&i! &e$!g!i m!3lu in#i?i#u< &o&i!l< #!n
eonomi<
(. Mem$e#!!n peril!u m!nu&i! &e$!g!i m!3lu in#i?i#u< m!3lu
&o&i!l< #!n m!3lu eonomi<
-. Men4el!&!n =!"or=!"or 5!ng men#orong m!nu&i! &e$!g!i m!3lu
&o&i!l #!n m!3lu eonomi.
Mate!# Aa!
M!nu&i! &e$!g!i m!3lu &o&i!l #!n eonomi 5!ng $ermor!l
S+$%e!5 a*at %e*aa!- Mo#ul P!e" B Eonomi el!& '
- Buu p!e" Eonomi un"u SMP el!& VII< Tim Eonomi SMP< Pener$i" PT. G!l!05
Pu&p! Meg!.
- Me#i! M!&&! #!n Ele"roni!.
- Lingung!n &ei"!r
In,#.at! Met,e
Pen#*a#an
Jen#&
ta#'an
Te.n#. Bent+.
#n&t!+$en• Mengi#en"i=i!&i
#e=ini&i m!nu&i!
&e$!g!i m!3lu
in#i?i#u< m!3lu
&o&i!l< #!n m!3lu
eonomi.
- %er!m!3
- T!n5!
4!>!$
- Di&u&i
- "e& - li&!n
- "er"uli&
- per"!n5!!n
li&!n
- pili3!n g!n#!
- e&&!5
%on"o3 Kuriulum P!e" B(++, *(
8/18/2019 KTSPPaketBSKBJakartaSelatan.doc
57/70
In,#.at! Met,e
Pen#*a#an
Jen#&
ta#'an
Te.n#. Bent+.
#n&t!+$en
• Meng!m!"i on"o3on"o3 peril!u
m!nu&i! &e$!g!i
m!3lu in#i?i#u<
m!3lu &o&i!l< #!n
m!3lu eonomi.
- T!n5! 4!>!$
- O$&er?!&i
- Di&u&i
- "e&
- non "e&
- "er"uli&
- pr