4/27/2012

1

Kujdesi Dentar ne Moshen e Trete

Dorjan Hysi Fakulteti i Mjeksise

Departamenti i Stomatologjise Tirane

Ndryshimet demografike

• Pas gjysmes se dyte te shekullit te XX perberja e popullsise persa i perket moshes ndryshoi ndjeshem duke rritur jetegjatesine dhe numrin e individeve qe jetojne ne moshene e trete.

• Ky ndryshim ka nje impakt direkt ne sistemin shendetesor pjese e se ciles eshte edhe kujdesi I shendetit oral.

4/27/2012

2

Personeli dentar

• Duhet te jete i mireinformuar mbi shendetin e pergjithshem dhe statusin e shendetit oral te moshes se trete.

• Ndryshimet fizike dhe fiziologjike qe shoqerojne kete moshe.

• Si tu japi zgjidhje problematikes se kesaj moshe

Ndryshimet Fiziologjike te lidhura me moshen

• Ndryshime ndodhin tek te gjithe njerzit, indet dhe organet megjithate keto ndryshime ndodhin ne mase te ndryshme dhe me nje variacion individual.

• Nryshimet fiziologjike duhet te njihen per te bere te mundur diferencimin nga ato patologjike

4/27/2012

3

Ndryshimet Fiziologjike te lidhura me moshen

• Renje e funksionit respirator(frymemarrjes) dhe pamundesia per tu pershtatur me ndryshimet e temperatures.

Mbajtja e nje ambjenti te fresket, perceptohet si ftohte nga baroreceptoret e moshes se trete dhe kjo mund te nxise reflekse te postures(qendrimit) te cilat e bejne kete pacient me te prekshem ndaj hipotensionit ortostatik.

Ndryshimet Fiziologjike te lidhura me moshen

• Sistemi kardiovaskulare eshte me i prekshem nga ishemia, aritmia dhe infarktet vecanerisht kur pacienti vuan nga semundje kardiake.

- Sforcimi fizik I ketyre paceienteve do te ndikonte negativisht duke rritur funksionin kardiak.

- Presioni arterial duhet te jete <160(sistolik)/95 (diastolik) mm Hg.

- Kujdes hipertensionin sistoloik

4/27/2012

4

Ndryshimet Fiziologjike te lidhura me moshen

• Demtime te pamjes Kryesisht kane veshtiresi ne fokusimin e objekteve

afer, veshtiresi ne pershtatjen nga ndryshimi i menjehershem drite / erresire etj

• Demtime te degjimit Zakonisht mbi moshen 60 vjec, me e shpeshte eshte

humbja graduale e degjimit bilaterale. Komunikimi me keta paciente permiresohet ndjeshem nese flitet ngadale dhe me nivel te ulet. Bertitja mund te jete e dhimbshme me keta pacient dhe nuk permireson komunikimin.

Ndryshimet Fiziologjike te lidhura me moshen

• Ndryshimet kockore

Reflektojne nje prishje te balances ndermjet rezorbimit kockor nga osteoklastet dhe formimit te kockes nga osteoblastet.

Osteoporoza eshte nje poblem per moshen e trete qe shoqerohet me pakesimin e mases kockore e cila mund te kete ndikim si ne patologjine periodontale ashtu edhe ne osteointegrimin e implanteve.

Parandalimi : ushtrime fizike, vitamina, diete e ekujlibruar dhe suplemente kalciumi dhe hormonin estrogen

4/27/2012

5

Ndryshimet Fiziologjike te lidhura me moshen

• Ndryshime ne sistemin nervor

Shoqeruar me veshtiresi ne gjetjen e fjaleve dhe shpejtesine e lidhjes dhe shprehjes se tyre.

• Sistemi imunitar behet me pak aktiv me rritjen e moshes.

Problemet dentare kryesore

• Kariesi dentar

• Semundjet Periodontale

• Edentulizmi (mungesa e dhembeve)

• Kanceri oral

4/27/2012

6

Kariesi dentar

• Kariesi koronar

Me pak i shprehur

• Kariesi sekondar

Kariesi i vendosur ndermjet mbushjeve dhe struktures dhembore

• Kariesi Radikular

Karakteristike i kesaj grupmoshe

Kariesi Radikular

4/27/2012

7

Kariesi Radikular

Semundjet Periodontale

• Semundje qe prekin indet lidhese dhe mbeshtetese te dhembit. (Gingive, Ligament periodontal, Kocke dhe Cement)

4/27/2012

8

Gingiviti

Periodontiti

4/27/2012

9

Edentulizmi (mungesa e dhembeve)

• Parcial

• Total

Shkaktar:

• komplikacionet e kariesit dentar te pa mjekuar

• Semundjet periodontale te pa mjekuara

Kanceri oral

• Semundje e rende qe prek indet e forta dhe te buta te zgavres se gojes.

• Egzaminimi i shpeshte i pacientit nga mjeku

stomatolog per shenja te lezioneve prekanceroze

• Diagnostikimi ne faza te hershme permireson ndjeshem prognozen

• Shkaktaret kryesor: Alkooli dhe Duhani

4/27/2012

10

Faze prekanceroze e mukozes sublinguale

Kanceri i gjuhes

4/27/2012

11

Faktoret e riskut per moshen e trete

• Dentimi I aftesive fizike sjell nje neglizhence ne mbajtjen e higjenes orale.

• Djeta • Xerostomia • Patologjite e pergjithshme • Ekspozimi i cementit radikular nga tergeqja

gingivare • Duhani dhe alkooli • Niveli social, ekonomik dhe kulturor • Aksesi ne sherbimin dentar

Kujdesi per kete grupmoshe

• Larja e dhembeve

Larja e dhembeve duhet te behet me furce me qime te buta me levizje cirkulare dhe duke ushtruar nje presion te lehte.

Furcat elektrike me praktike se ato manuale vecanerisht ne individe me probleme …..

Pasta e dhembeve me fluar, Clorhexidin, Kunder ndjeshmerise ose kunder gurzaveqe permbajne pyrophosphates.

4/27/2012

12

Kujdesi per kete grupmoshe

• Filli dentar te perdoret minimumi nje here ne dite

• Shplaresit e gojes

Duhet te perdoren shplaresit terapeutik qe permbajne fluor dhe ne rastet e patologjive periodontale (chlorexidine) dhe jo alkoolike te cilet thajne dhe irritojne mukozen e gojes.

Kujdesi per kete grupmoshe

• Protezat duhet te pastrohen pas cdo vakti

- Nje here ne dite duhet te lahen me furce

- Te mbahen ne uje gjate nates nese nuk mbahen ne goje, dhe te shplahen para vendosjes se tyre.

• Rekomandohet vizitat cdo 6 muaj tek dentisti

- do te kryhet nje egzaminim i detajuar ekstra dhe intra oral dhe grafi dentare nese nevojitet. Perdorimi I preparatve lokale te fluorit etj

4/27/2012

13

FALEMINDERIT