Embed Size (px)
Citation preview
Kulak Burun
Boğaz
Acilleri
Dönem V –
Acil Tıp Stajı
Dr. Cem
OKTAYAkdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi
Acil Tıp Anabilim Dalı
Sunum Hedefleri
•
Acil serviste sık görülen kulak, burun ve boğaza ait hastalıkları tanıma ve tedavi etme bilgisini kazanmak
Kulak Anatomisi
Sık karşılaşılan
sorunlar
•
Otalji
= Kulak ağrısı1.
primer ya
da
2.
sekonder
(yansıyan) olabilir
Otalji
nedenleriPrimer Yansıyan Nevralji
• Travma• Enfeksiyon• Otitis
eksterna• Otitis
media• Mastoidit• Büllöz
mirinjit
• Yabancı
cisim• Buşon• Kolesteotoma• Neoplazi
• Diş
kaynaklı• TM eklem
hastalığı• Diş
absesi• Maloklüzyon• Travma
• Retro ve
orofaringial• Tonsillit• Abse• Neoplazi
• Nazal
kavite• Sinüzit• Deviye
septum
• Boğaz
ve
boyun• Yabancı
cisim• Tiroid
hastalığı• Servikal
strain• Neoplazi
• Trigeminal•
Ramsay Hunt
sendromu
Ani İşitme Kaybı
•
3
gün
veya
daha
kısa
süreli
işitme
kaybına
denir•
Etiyoloji:–
İdiopatik
(en sık)
–
Enfeksiyon–
Vasküler
nedenler
–
Travma–
Metabolik
bozukluklar
–
Ototoksik
ilaçlar
Ani İşitme Kaybı
•
Hastanın
hikayesinin
ve
fizik
muayenesinin
tam olarak
yapılması
gerekir
•
İletim
tipi işitme
kaybında:–
Dış
kulak yolunda
obstrüksiyon
–
Timpan
membran
bütünlüğünde
bozulma
–
Kemikçik
zincirinde
sorun
olduğu düşünülür
Ani İşitme Kaybı
•
Ototoksik
ilaç
hikayesi
•
Travma
hikayesi
•
Sistemik
hastalık
sorgulanmalıdır
•
Fizik
muayene
ile
neden
ortaya konulamadığında
KBB konsültasyonu
istenmelidir.
Enfeksiyonlar
Otitis
Eksterna:
•
Tanım:–
Dış
kulak yolunun
kaşıntılı, ağrı
ve
ödemle
karakterize
enfeksiyonudur
–
Enfeksiyon
tragus ve
kulak kepçesine
yayılabilir
–
Kulaktan
akıntı
olabilir
Otitis Eksterna
•
Etiyoloji:–
Travma
–
Lokal
pH
değerinde
artma
–
Nemli
ortamda
bulunma
peridispozisyon
yaratır
–
P. Aeruginosa
ve
S. Aureus
–
1/3 hastada
polimikrobiyal
–
%10 vakada
Aspergillus
ve
Candida etken
(genelde immünkompremize
hastalarda)
Otitis EksternaTedavi:•
Ağrının
giderilmesi
•
Dış
kulak yolunun
temizlenmesi
––
Nazikce
irrigasyon
ve aspirasyon
–
İrrigasyon:•
Musluk suyu
•
SF
•
Burrow
solüsyonu
•
Asetik asit –
antifungal
ve antibakteriyal
özelliği ile avantajlı
•
Dış
kulak yolunun
asidifikasyonu–
Burrow
solüsyonu -
%2 asetik asit–
Domeboro
solüsyonu –
Asetik asit + aluminyum
asetat
•
Topikal
antibiyotik
–
steroid–
7 gün –3-4 damla X 3-4 kez/gün –
Ciprofiloksasin
(>1 yaş) –
Hidrokortizon
•
Kanal tıkalı ise–
Meç koyup ilaçların verilmesi sağlanır
•
Sistemik antibiyotik–
Selülit
veya sistemik bulgular varsaPope
Oto-Wick
Merocel
®
Otitis Media
•
İlerleyen
yaşla
birlikte
sıklığı
azalır (değişen anatomi
nedeniyle)
•
Etken:–
S. pneumonia
–
H. İnfluenza
–
M. Catarrhalis
Otitis Media
•
Tanı:–
Ateş
(+/-)
–
Kulak ağrısı
–
Akıntı
(+/-)
–
Işitme
kaybı
(+/-)
–
Timpan
membran
kırmızı
ya
da
orta
kulaktaki
sıvı nedeniyle
beyaz
ya
da
sarı
–
TM’da
retraksiyon
ya
da
bombeleşme
Otitis Media
•
Tedavi:–
Antibiyotik:
•
Amoksisilin
500-875 mg BID
•
72 saat
içinde
cevap
yoksa:
•
Sefuroksim
veya
Amoksisilin-klavunat
–
Ağrı
için
asetominofen
ya
da
ibuprofen
Otitis Media
•
Komplikasyonlar:–
Ekstrakranial
komplikasyonlar
•
Akut
mastoidit
–
İntrakranial
komplikasyonlar•
Menenjit
•
Beyin
absesi
•
Lateral sinüs
trombüsü
•
Kolesteatoma
Kulak Travmaları
•
Nadiren
hayatı
tehdit
edici
•
Işitme
kaybı
ve
kozmetik
getirisi
düşük
•
Abrazyon:–
Perikondriuma
inmeyenlerde
serum izotonik
ile
yıkama
ve
AB’li
merhem
ile
basınçlı
olmayan
kapama
yeterlidir.
–
Laserasyon
durumunda
izotonik
ile
yıkayıp
yaranın
boyutu görülmelidir
Kulak Travmaları
•
Perikondrium
hasarı
varsa
bu
alan
5.0 veya
6.0 prolen ile
sütüre
edilmelidir
•
Perikondrium
hasarı
yoksa
yine
prolen
ile
sütürasyon işlemi
tamamlanmalıdır
•
Yaraya
AB’li
merhem
uygulanmalı
ve
basınçlı
olmayan sargı
ile
kapatılmalıdır
•
Doku
defekti
durumunda
KBB uzmanı
ile
konsülte
etmek uygundur
Kulak Travmaları
•
Kulakta Hematom:–
Yumuşak
doku
desteği az olduğu
için
künt
travma
sonrasında
meydana
gelir
–
Tedavi
edilmemesi
kulakta
deformasyona
neden olmakta
–
Eskiden
lokal
anestezi
sonrası, hematom, enjektör
ile boşaltılıyordu
ama
yetersiz
olduğu görülmüş
Kulak Travmaları
•
Kulağın
kontürüne
uygun
şekilde
lokal
anestezi
sonrası drene
etmeye
yardımcı
en küçük
kesi
uygulanmalıdır
•
Drenajdan
sonra
sütürasyon
ve
AB’li
sıkı
olmayan kapama
yeterlidir
•
Bağışıklık sistemi baskılanmış
olan
hastalarda
P.
Aeruginosa
ve
S. Aureus
için
sistemik
AB gereklidir
Kulakta Yabancı Cisim
•
Kulakta
organik, inorganik
ve
böcek
yabancı
cisim
olarak bulunabilir
•
Organik
cisimler
nemden
dolayı
kanalın
şeklini
alabilirler
•
Yabancı
cisim
çıkartılırken
timpan
membranın bütünlüğünün
tam olduğu
ve
perforasyon
olmadığı
teyit
edilmelidir.
•
Buşon
küreti
veya
alligator forceps kullanılabilir
Kulakta Yabancı Cisim
•
Böcek
varlığında
%2’lik lidokain
uygulaması
ile
böcek paralize
edilmelidir
•
Diğer
yabancı
cisimlerde
kelebek
seti
ile
oda sıcaklığındaki
su
dış
kulak yolunun
üst
duvarından
uygulanacak
şekilde
basınçlı
su
ile
çıkartılmalıdır
•
Dış
kulak yolundaki
deride hasarlanma
eğer
geniş
ise topikal
AB düşünümelidir
•
Yabancı
cisim
çıkarıldıktan
sonra
mutlaka
DKY tekrar değerlendirilmelidir
Buşon
•
Hastalar
sıklıkla
ilgisiz
şikayetlerle
gelirler
•
Kulakta
dolgunluk, işitme
kaybı, tinnitus ya
da
sersemlik hissi
ile
başvurabilir
•
Eğer
buşon
sert
ise
hidrojen
peroksit, Na Bikarbonat, mineral yağı
ya
da
ticari
gliserinli
damla
ile
yumuşatılabilir
•
Buşon
duruma
göre
buşon
küreti, aspiratör
ile temizlenebilir
Buşon
•
Yıkama
gerekli
ise
özel
şırınga, 18 G branülün
takılı olduğu
enjektör
ya
da
kelebek
setinden
hazırlanan
sistemle
yıkanabilir
•
Mutlaka
oda
sıcaklığında
su
kullanılmalıdır
•
Su basınçlı
ve
aralıklı
olacak
şekilde
DKY’nun
üst duvarına
doğru
uygulanır
(Timpan
membrana
doğru
değil)
Buşon
•
En önemli
komplikasyon
TM perforasyonudur
•
Ani
gelişen
ağrı
işitme
kaybı
durumunda
düşünülmelidir
•
Eğer
kemikçik
zincirde
hasar
düşünülmüyorsa
analjezik reçete
edip
1-2 hafta
sonra
KBB uzmanı
tarafından
görülmesi
sağlanmalıdır
•
Kemikçik
zincir
hasarı
düşünülen
durumda
acil konsültasyon
düşünülmelidir
Timpan Membran Perforasyonu•
Künt, penetran
veya
barotravma
sonrasında
meydana
gelir•
Hastada
ağrı, ani
işitme
kaybı, kanlı
dış
kulak yolu
akıntısı, vertigo ve
tinnitus olabilir•
Künt
travmalar
ve
baro
travmalar
izole
ise
genelde
kendi
kendine
iyileşir•
AB gereksinimi
yoktur
•
Penetran
travmalarda
kemikçik
zincirinde
hasarlanma ihtimali
yüksektir
•
Bir
gün
içinde
KBB uzmanı
tarafından
görülmesi gerekmektedir
Tükrük Bezleri•
Parotis, submandibular, sublingual
•
Enfeksiyöz, travmatik, neoplastik
ya
da
immünolojik
etkilenmesi olabilir
•
Patolojinin
ne
olduğunu
anlamada
bazı
sorular
önemlidir–
Hangi
bezler
etkilenmiştir? (Birden
fazla
durumda
enfeksiyöz
etiyoloji)
–
Ağrı
ve
duyarlılık var mı?
yoksa
ele
gelen
kitle
mi mevcut? (ele
gelen kitlede
tümör
düşünülür)
–
Semptomları
başlangıcı
hızlı
mı?
(obstrüksiyon
ve
süpüratif
parotid durumunda
hızlı)
–
Semptomlar
tekrar
mı
ediyor?
–
Eşlik
eden
sistemik
bulgu
var
mı? (kuru
göz, eklem
bulguları, diyabet)
Viral Parotit
•
Kabakulak, paramiksoviruslar
tarafından
meydana
getirilir
•
Damlacık
yoluyla
bulaşır
•
Üst
solunum
yolunda
1-2 hafta
inkübasyon
süreci
vardır
–
Bu dönemde
prodromal
belirtiler
olabilir
•
Sonrasında
parotis
bezinde
şişme
meydana
gelir
–
%75 bilateral tutulum
vardır
•
Parotis
bezi
gergin
ve
ağrılıdır
•
Bezde
ısı
artımı
ve
eritem
olmaz
–
Süpüratif
parotitten
ayırımında
yardımcıdır
Viral Parotit•
Tanı
klinikle
konur
–
Amilaz
düzeyinde
yükselme
–
Lenfositozun
olduğu
lökopeni
görülür
•
Bezlerdeki
şişlik
1-5 gün
sürer
•
Bulaştırıcılık
şişlikten
sonra
dokuz
gündür
(Hastanın
izole
edilme süresi)
•
Tedavi
destek
tedavisidir
•
Çocuklarda
benign seyretse
de yetişkinlerde
komplikasyonlar görülebilmektedir
(orşit, ooforit, mastit, pankreatit, aseptik
menejit,
sensorinöral
işitme
kaybı, myokardit, poliartrit, hemolitik
anemi)
Süpüratif Parotit
•
Kabakulakın aksine hızlı
başlangıçlıdır
•
Kızarıklık ve ısı
artımı
vardır
•
Stenon
kanalından
püy
gelebilir
•
Görüntüleme
(CT veya
USG) tedaviye
48 saat
içinde cevap
vermeyenlerde
gereklidir
•
Amilaz
değeri
normaldir
ve
nötrofilik
lökositoz
görülür
•
Etkenler
S. Aureus, S. Pneumonia, S. Pyogenes
ve
H. İnfluenza
ile
anaerob
bakterilerdir
Süpüratif Parotit
•
Tedavide
ilk seçenek
Amoksisilin-Klavunat
ya
da ampisilin
sulbaktamdır
•
Penisilin
allerjisi
olanlarda–
Klindamisin
–
Sefaleksin-metronidazol
–
Vankomisin-metronidazol
•
Hastaneye
yatırılan
hastalarda
Vankomisin- metronidazol
MRSA için
düşünülmelidir
Süpüratif Parotit
•
Sıvı
açığı
olan
hastalarda
sıvı
replasmanı
•
Etkilenen
beze
masaj
ve
sıcak
uygulaması
•
Siyalojenik
ajan
uygulaması
(limon
suyu damlatılması) yardımcıdır.
Sialolithiazis•
Sıklıkla
submandibular
bezde
olur
•
İkinci
sıklıkla
parotis
bezinde
görülür
•
Ağrı, şişlik
ve
duyarlılık vardır
•
Parotisten
ayırımı
güç
olabilir
•
Sıklıkla
yemeklerle
ilişkilidir
ve
dakikalar
içinde
şişlik
meydana
gelir
•
Tanı
sıklıkla
klinik
olarak
konulur
•
Taş
kanalda
palpe
edilebilir
•
İntraoral
grafiler, ekstraoral
grafilere
göre
daha
faydalıdır
•
Tanıda
USG, ince
kesit
BT ve
siaolografi
faydalıdır
(enfeksiyon varlığında
kontrendike)
Sialolithiazis
•
Tedavi:–
Analjezik
–
Antibiyotik
(eşlik
eden
enfeksiyon
varlığında)–
Masaj
uygulanması
–
Sialojenik
maddeler
(limon
suyu
damlatmak) faydalıdır
–
Palpe
edilen
taşlar
kanaldan
sağılarak
çıkartılabilir–
Kanalın ağzının
genişletilmesi
ya
da
insizyonla
alınması
diğer
yöntemlerdir
Mandibula Dislokasyonu
•
Mandibula
dislokasyonu
anterior, posterior, lateral ve
superior şeklinde
olabilmektedir
•
En sık
görülen
anterior dislokasyondur
•
Anterior dislokasyon
akut, kronik
ve
kronik rekürren
olabilir
•
Dislokasyon
sıklıkla
bilateral daha
az
sıklıkla
da unilateral olur.
Mandibula Dislokasyonu
•
Sıklıkla
ağzı
aşırı
açmaktan
kaynaklanır
•
Hastalarda–
ciddi
ağrı
–
konuşmada
güçlük
–
maloklüzyon
görülür
–
tek
taraflı
ise
çene
sağlam
tarafa
kayar
Mandibula Dislokasyonu
•
Tanı
klinik
ile
konur
•
Panaromik
mandibula
grafisi
diğer
patolojileri ekarte
etmek
için
kullanılır
Mandibula Dislokasyonu
•
Tedavi:–
Girişim
öncesi
•
Benzodiyazepin
sedasyon
ve
kas
gevşetici
etkisi için
verilebilir
•
Narkotik
analjezik
ağrı
medikasyonu
için
•
Sedo-analjezi
uygulanabilir
•
Eklem
boşluğuna
lokal
anestetik
uygulaması yapılabilir
Mandibula Dislokasyonu
Epistaksis
•
Burun
mukozası
karotis
(eksternal
ve
internal) tarafından
kanlandırılır
•
Etiyolojik
ve
yaklaşım farklılığı
nedeniyle
anterior ve
posterior olmak
üzere
iki
kategoriye
ayrılır
•
Burun
mukozasının
posterior ve
inferior kısmı sphenopalatin
arter
tarafından
kanlandırılır
(maksiller
arterin
dalıdır)
Epistaksis
•
Anterior kısmı
internal karotis
arterinin, oftalmik dalının
uç
dalları
olan
ant.
ve
post.
ethmoidal
arter
tarafından
kanlandırılır
•
Anterior epistaksis
gençlerde
daha
sıkken, yaşlılarda
posterior epistaksis
daha
fazla
görülür
•
Anterior ve
posterior ethmoidal
arter
ve sphenopalatin
arterin
dalları
Kisselbach
(Little)
bölgesini
meydana
getirirler
Epistaksis
Epistaksis
•
Bazı
sorular
epistaksis
bölgesinin
ve
etiyolojisinin anlaşılmasına
katkıda
bulunur:
–
Kanama
tek
taralı
mı? (genellikle
anterior epistaksiste
tek
taraflı olur)
–
Boğazınıza
kan
geliyor
mu? (sıklıkla
posterior epistaksiste
geriye doğru
kan
gelir)
–
Daha
önceden
epistaksis, baş/boyun
cerrahisi, radyoterapi uygulama
hikayesi
var
mı? (konsültasyon
gerekli
olabilir)
–
Kanama
diyatezi
öyküsü
var
mı?
–
Antiagregan, antikoagulan, NSAİİ kullanım
öyküsü
var
mı?
Epistaksis
•
Anterior epistaksis
kanamaların
%90’ını oluşturmaktadır
•
Sıklıkla
Little bölgesinden
kanama
olur
•
Hastalar
hafif
öne
eğilmiş
durumda
oturtulmalıdır–
Kanama
bölgesinin
görülmesi
ve
kanın
geriye
kaçıp
bulantı,
kusma
ve
öğürmeye
neden
olması
engellenir
•
Hastanın
hikayesi
düşündürmediği
taktirde
herhangi
bir tetkike
gerek
yoktur
Epistaksis
•
Tedavi:–
Direkt
bası
–
Vazokonstriktör
ilaç
uygulanması
–
Anterior tampon
–
Koter
uygulaması
•
Direkt
bası
uygulaması
10-15 dakika
olacak şekilde, baş
parmak
ve
orta
parmak
ile
anterior
bölgedeki
kıkırdak
kısmına
uygulanmalıdır
Epistaksis•
Vazokonstriktör
ajan
bası
öncesi
ve
sonrasında
uygulanabilir
•
Uygulamadan
önce
(ilacın
etkili
olabilmesi
için) burun içindeki
pıhtının
sümkürülerek
çıkartılması
gerekir
•
Kanama
bölgesi
görülüyorsa
ve
kanama
durmuşsa gümüş
nitrat
ile
koterize
edilebilir
•
İki
taraflı
koterizasyon
septal
perforasyona
neden olabileceğinden
kontrendikedir
Epistaksis
•
Anterior tampon:–
Ticari
5 ve
10 cm’lik
tamponlar
vardır
–
Uygulama
öncesi
vazokonstriktör
ve
topikal
ajan uygulaması
faydalıdır
–
Tampon su
geçirgen
AB’li
merhem
ile
kaplanacak olursa, yerleştirilmesi
kolaylaşır
ve
tamponun
şişmesine
kadar
geçen
sürede
yeleştirilmesi kolaylaşır
–
Tampon şişmeyecek
olursa
bu
durumda
10 cc SF uygulanması
sorunu
çözecektir
Anterior Tampon
Epistaksis
•
Kanama
durmazsa
tampon değiştirilmelidir
•
Kanama
halen
devam
ediyorsa
posterior epistaksis
olasılığı
düşünülmeli
ve
posterior
tampon uygulanmalıdır
Epistaksis
Epistaksis
•
Anterior tampon komplikasyonları:–
Tamponun
yer
değiştirmesi
–
Sinüzit
–
Devam
eden
kanama
–
Septum nekrozu
–
Toksik
şok
sendromu
Epistaksis
•
Hastalar taburcu edilirken–
Burun
mukozasını
nemli
tutmak
için
merhem
önerilebilir
–
Vazkonstriktör
damlalar
kullanabilirler
–
Kanama
tekrarlarsa
bu
durumda
üç
kez
10-15 dakika
bası uyguladıktan
sonra
kanama
varsa
müracaat
etmeleri
önerilir
–
Nazal
tampon uygulanan
hastalarda
toksik
şok
sendromu
ve sinüzit
gelişmesini
engellemek
için
stafilokok
ve
streptokoklara
yönelik
AB önerilmelidir
•
sefaleksin, amoksisilin-klavunat
Epistaksis
•
Posterior epistaksis–
Daha
sık yaşlılarda
–
Ateroskleroz
ve
HT suçlanmaktadır
–
En sık
inferior turbinateten
kanama
–
Anterior kanamaya
göre
daha
fazla
kanama
olur
–
Konkaya
yakın olduğu
için
her iki
burun
deliğinden kanama
olabilir
Epistaksis
•
Bu hastalarda
damar
yolu
açılmalıdır–
Tam kan
–
Koagulasyon
profili
–
Kan grubu
için
örnek
alınmalıdır
•
Bu hastalarda
posterior nazal
tampon yerleştirmek
gerekir
•
10 cm’lik
nazal
tampon, nasostat
epistaksis balonu, Storz
epistaksis
balonu®
kullanılabilir
Epistaksis
•
Ticari
nazal
kateterin
uygulanması
•
Burun
mukozası
vazokonstriktör
ve
anestetik ajanla
işleme
uygun
hale getirilir
•
Anerior
ve
posterior balon
kaçak
ihtimaine
karşı su
ile
doldurulup
kontrol
edilir
•
%4’lik lidokain
jel
ile
kayganlaştırıldıktan
sonra kateterin
ucu
posterior farinksten
görülünceye
kadar
ilerletilir
Epistaksis
Epistaksis
•
Posterior balon
4-8 ml sıvı
ile
şişirilir
ve
kateter
geriye doğru
çekilir
ve
kanama
bölgesine
direkt
bası
yapması
sağlanır
•
Sonra
anterior tampon şişirilir
(10-25 ml)
•
İki
taraflı
kateter
uygulamak
gerekebilir
•
Sıklıkla
hastaları
analjezik
ihtiyacı
olur
•
Uygulama
foley
kateter
ile
de yapılabilir
•
Posterior epistaksisi
olan
hastalarda
sıklıkla
yatış gereklidir
Epistaksis
Sinüzit
Sinüzit
•
Sinüsün
normal drenaj
mekanizmaları bozulduğunda
meydana
gelir
•
Normal drenaj
mekanizasında
üç
faktör
vardır–
Ostiumun
açık olması
–
Silier
aparatın çalışması
–
Nazal
sekresyonların
viskositesi
Sinüzit•
Sinüzit:
akut, kronik
ve
nazokomiyal
olabilir
•
Akut sinüzit üç haftadan daha kısa süren paranasal sinüs inflamasyonudur
•
Viral
ÜSYE ve allerjik
rinit
sinüziti başlatan en sık sebeplerdir.
•
Etyoloji:
•
S. Pneumonia %37, •
H. influenza. %35
•
Moroxella
kataralis
•
S. Pyogenes,
•
Gr (-) basiller ve anaeroblar
Sinüzit
•
Kronik
sinüzit
üç
haftadan uzun süren, tedavi edilmeyen akut sinüzit sonucu oluşur
•
Vakaların %50’sinde polimikrobiyal
anaerobik türler bulunur
Sinüzit
•
Akut
bakteriyel
sinüzit
diyebilmek
için–
Semptomların
7
gün
ve
daha
fazla
sürmesi
–
Sinüs
ağrısı
veya
yüzde, dişte
ağrı
olması
•
Pürülan
postnazal
akıntı
varlığı
•
Semptomlar
etkilenen
sinüsün
bulunduğu
yere
göre değişiklik
gösterir
•
Sinüzite
bağlı
başağrısı
olan
hastalarda
öne
eğilmekle, öksürmek
ve
hapşırmakla
ağrı
artabilir
Sinüzit
•
Tanı:–
Radyografik
tetkik
rutinde
gerekli
değildir
–
Altın
standart
sinüsten
yapılan
kültürdür
–
Tomografi
tanısı
net olmayan, cerrahi
planlanan
ya
da komplikasyon
gelişmiş
hastalarda
gereklidir
–
Postnazal
akıntıdan
kültür
rutinde
önerilmemektedir
Sinüzit
•
Komplikasyonlar–
Periorbital
selülit
–
Beyin absesi
–
Subdural
ampiyem
–
Epidural
abse
–
Menenjit
–
Kavernöz
sinüs trombozu
–
Frontal
ve maksiller
osteomyelit
Sinüzit
•
Tedavi:–
7
günden
kısa
hafif
semptomların olduğu
sinüzitte
semptomatik
tedavi
yeterlidir
–
7
günden
uzun
şikayetleri
olan
ya
da
süreye bakılmaksızın ciddi şikayeti
olan
hastalarda
AB
başlanmalıdır•
tek
taraflı
yüz
ağrısı, pürülan
postnazal
akıntı
–
AB seçiminde
mümkün
olan
en dar
spektrum kullanılmalıdır
Sinüzit
•
Tedavi:–
Amoksisilin-klavunat
–
Levofloksasin, gatifloksasin, moksifloksasin, gemifloksasin kullanılabilir
–
Kronik
sinüzit
durumunda
yukarıdaki
ilaçlara
ek
sefuroksim
ve klindamisin
kullanılabilir
–
Nazal
dekonjestanlar
ve
antihistaminikler
sempromatik rahatlama
sağlayabilir
fakat
sekresyonların
koyulaşmasına
neden
olabilir
–
Steroid nazal
spreyler
günde
iki
kez
uygulandığında semptomların
rahatlamasına
katkıda
bulunur
Farenjit / tonsillit•
En sık
farenjit
nedeni
viral farenjittir
•
Grup
A ß-hemolitik
streptokok
(GAßHS) en sık
bakteriyel
nedendir
•
Farenjit
hastaların çoğunda
kendi
kendine
semptomatik
tedavi
ile sonlanır
–
Gargara
uygulaması
–
Ilık sıvı
tüketimi
–
İstirahat
–
Antipiretik
–
Analjezik
–
4 mg deksametazon
semptomatik
rahatlama
sağlar
Farenjit / Tonsillit
•
Viral farenjit–
Sıklıkla
uvula ve
tonsil üzerinde
veziküler
ve
peteşial
döküntüler
vardır
–
Tonsil üzerinde
eksüda
görülmesi
ve
LAP tespit edilmez
–
İstisnaları:•
İnflüenza
•
Enfeksiyöz
mononükleoz
•
Akut
retroviral sendrom
Farenjit / Tonsillit
•
GAßHS
enfeksiyonu–
Boğaz
ağrısı
–
Yutkunmada
güçlük
–
Ateş, üşüme-titreme
–
Bulantı, kusma
–
Başağrısı
ile
başlar
–
Tonsiller
hiperemik, büyümüş
ve
üzerinde
eksüda vardır
Farenjit / Tonsillit
•
Ön
servikal
zincirde
LAP palpe
edilir
•
Uvula ödemi
görülebilir
•
Hastalarda
ateş, myalji
vardır
•
Rinore
görülmez
•
GAßHS için CDC kriterleri:
(Centor
kriterleri)–
Tonsiller
eksüda
–
Anterior servikal
zincirde
LAP
–
Ateş
hikayesi
–
Öksürük
olmaması
Farenjit / Tonsillit
•
CDC, bu
kriterlerin
olmadığı
ya
da
bir
tane
olduğu
hastalara
AB
önermemektedir
•
İki
ya
da
daha
fazla
kriterin
olduğu
durumda
üç
farklı
yaklaşım vardır:
–
1. iki, üç, dört
kriteri
olan
hastalara
hızlı
antijen
testi
yap ve
pozitif
test
sonuçlarına
tedavi
ver
–
2.
iki
ya
da
üç
kriteri
olan
hastalara
hızlı
antijen
testi
uygula
ve
test
sonucu
pozitif
olanlara
ya
da
dört
kriterlerinde
bulunduğu
hastalara tedavi
başla
–
3. Test yapmadan
üç
–dört
kriteri
olan
hastalara
tedavi
verilebilir
Farenjit / Tonsillit
•
GAßHS
penisiline
duyarlıdır.
•
1.2 milyon
ünite
benzatin
penisilin
tek
doz
IM
•
Penisilin
V 500 mg 2
X 1 veya
3
X 1 10 gün
•
Penisilin
allerjik
hastalarda
makrolidler
(örn., eritromisin)
kullanılabilir
Peritonsiller Abse
•
Klinik:–
Ateş
–
Boğaz
ağrısı
–
‘Hot potato voice’
–
Yutkunmada
güçlük
Peritonsiller Abse
Peritonsiller Abse
•
Fizik
Muayene:–
Büyümüş
tonsil
–
Şişmiş
olan
uvula etkilenmemiş
tarafa
doğru
yer
değiştirir
–
Hassas
LAP
–
Palatal ödem
görülür
•
Tanı:–
Abseden
aspirasyon
–
USG
–
BT
Peritonsiller Abse
•
Tedavi–
İğne
ile
absenin
aspirasyonu
–
Aspirasyon
sonrasında
10 gün
yüksek
doz penisilin
veya
klindamisin
uygulanmalıdır.
–
24 saat
içinde
kontrol
Epiglotit
•
Akut epiglottit:–
H. İnfluenza
en sık neden
–
2 -
6 yaş grubunda görülür
–
Yutma güçlüğü ve ağrısı
–
Dispne
–
Kalın ses ve yüksek ateş
–
Inspiratuar
stridor
–
Lateral
nazofarinks
grafisi
(başparmak bulgusu)
Epiglotit
Epiglotit
•
Tedavi:–
Nemlendirilmiş
oksijen
–
Hidrasyon
–
IV antibiyotik•
sefuroksim, ampisilin-sulbaktam, seftrikason, sefotaksim
–
Havayolu
obstrüksiyonu
durumunda
ilk olarak endotrakeal
entübasyon
denenmeli, başarısızlık
durumunda
krikotiroidotomi
uygulanmalıdır
Epiglotit
Retrofaringial Abse
•
Retrofaringial abse:–
Retrofaringial
prevertebral
alanda abse
–
Lateral
nazofarinks
grafisinde
hava sıvı seviyesi görülür
–
Solunum güçlüğü, stridor
görülür
–
Hastanın başı öne doğru ve ekstansiyondadır
–
Drenaj ameliyethanede
trendelenburg
pozisyonunda yapılmalıdır
