562

Kurowski Franz - Jednostka Specjalna Brandenburg

Embed Size (px)

Citation preview

  • Spis treci

    Podzikowania 11

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 13 Wydziay I, II, III 17

    Akcje Abwehry przed wojn 27 Przygotowania i ekspansja 27 Macki sigaj dalej 32

    Wojenna struktura Abwehry 36 Dowdztwo i acuch dowodzenia Abwehry 41 Wydzia I 42 Wydzia II 44 Wydzia III 44 Wydzia III F 45 Eskadra Rowehl 48

    Nadworne jednostki bojowe admiraa Canarisa 52 Od 800. Kompanii Szkolno-Budowlanej do Zada

    Specjalnych do 800. Batalionu Szkolno-Budowlanego do Zada Specjalnych Brandenburg 52

    Oglny zarys dziaa Batalionu Brandenburg w czasie walk na zachodzie Europy w 1940 roku 60

  • Spis treci

    Podzikowania 11

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 13 Wydziay I, II, III 17

    Akcje Abwehry przed wojn 27 Przygotowania i ekspansja 27 Macki sigaj dalej 32

    Wojenna struktura Abwehry 36 Dowdztwo i acuch dowodzenia Abwehry 41 Wydzia I 42 Wydzia II 44 Wydzia III 44 Wydzia III F 45 Eskadra Rowehl 48

    Nadworne jednostki bojowe admiraa Canarisa 52 Od 800. Kompanii Szkolno-Budowlanej do Zada

    Specjalnych do 800. Batalionu Szkolno-Budowlanego do Zada Specjalnych Brandenburg 52

    Oglny zarys dziaa Batalionu Brandenburg w czasie walk na zachodzie Europy w 1940 roku 60

  • 6 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Dziaania Abwehry podczas wojny 63 Pierwsza akcja bojowa Brandenburga przed wybuchem wojny . . 63 Dziaania wydzielonego oddziau rozpoznawczego Warszawa . . . 69 Wydzielone oddziay rozpoznawcze 72 Dziaania X wydzielonego oddziau rozpoznawczego

    w Jugosawii 75 Dziaania wydzielonych oddziaw rozpoznawczych w Grecji . . 76 Przygotowania do kampanii na zachodzie 77 Operacja Weseriibung" 81

    Brandenburg w kampanii na zachodzie 84 Zdobycie mostw 84 Ataki Branderburczykw na kolejne mosty 89 Mosty na kanale Moza-Waal 93 Operacje Abwehry na terenie Francji 96

    800. Puk Szkolno-Budowlany do Zada Specjalnych Brandenburg 100

    Geneza 100 800. Puk Szkolno-Budowlany do Zada Specjalnych 101 Operacja Skalne Gniazdo". Plan zajcia Gibraltaru 102 Udzia formacji Brandenburga operacji Lew Morski" 108

    Problemy w Afganistanie 116 Kompania Afgaska 116

    Od operacji Marita" do Rumunii 121 Rumuska ropa 121 Organizacja ochrony rumuskiego przemysu naftowego 125 Brandenburczycy i ich pomocnicy 127 Puk Brandenburga kampanii na Bakanach 133 Dziaania grup bojowych formacji Brandenburg 136

    Abwehra na froncie wschodnim 141

    Faza przygotowawcza 141 Wsppracownicy Abwehry 146

    Spis tres'ci 7

    Wstpne przygotowania do operacji Barbarossa" 148

    Operacje Abwehry podczas kampanii rosyjskiej 1941 roku. . 157 Mosty kolejowe w Augustowie, Siku, Hoynce i Lipsku 157 Operacja Bogdanw" w Brzeciu nad Bugiem 161 Inne operacje 164 Dziaania Grupy Bojowej Heinz 166 Operacje specjalne 174 W centrum dowodzenia Abwehry. Rosyjskie prby nawizania

    rozmw pokojowych 176 Abwehra wobec rosyjskich propozycji rozmw pokojowych . . . 178 Reforma i reorganizacja Puku Brandenburg 182 Dziaania jednostki Trommsdorfw ramach Armii Laponia 187

    Operacje II Wydziau Abwehry w Iraku 191 Pierwszy kontakt 191 Dziaania Luftwaffe w Iraku 196 Operacje 199 Podsumowanie 203 Dalsze operacje w Iraku 204 Walki w Iraku 211 Operacje w Mezopotamii 214 Decydujca bitwa 225 Ucieczka z Iraku 230

    Operacja w Iranie 233 Placwka Abwehry w Tebrizie 233 Udzia Puku Brandenburg w operacji Amina" 235 Odyseja misji wojskowej majora Schulzego-Holthusa 240 Ostatnie dziaania w Persji 251

    Dziaania Abwehry na odlegych obszarach operacyjnych . . . 256 Dziaania 200. wydzielonego oddziau rozpoznawczego

    w Afganistanie 256

    Operacje w Indiach 261

  • 6 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Dziaania Abwehry podczas wojny 63 Pierwsza akcja bojowa Brandenburga przed wybuchem wojny . . 63 Dziaania wydzielonego oddziau rozpoznawczego Warszawa . . . 69 Wydzielone oddziay rozpoznawcze 72 Dziaania X wydzielonego oddziau rozpoznawczego

    w Jugosawii 75 Dziaania wydzielonych oddziaw rozpoznawczych w Grecji . . 76 Przygotowania do kampanii na zachodzie 77 Operacja Weseriibung" 81

    Brandenburg w kampanii na zachodzie 84 Zdobycie mostw 84 Ataki Branderburczykw na kolejne mosty 89 Mosty na kanale Moza-Waal 93 Operacje Abwehry na terenie Francji 96

    800. Puk Szkolno-Budowlany do Zada Specjalnych Brandenburg 100

    Geneza 100 800. Puk Szkolno-Budowlany do Zada Specjalnych 101 Operacja Skalne Gniazdo". Plan zajcia Gibraltaru 102 Udzia formacji Brandenburga operacji Lew Morski" 108

    Problemy w Afganistanie 116 Kompania Afgaska 116

    Od operacji Marita" do Rumunii 121 Rumuska ropa 121 Organizacja ochrony rumuskiego przemysu naftowego 125 Brandenburczycy i ich pomocnicy 127 Puk Brandenburga kampanii na Bakanach 133 Dziaania grup bojowych formacji Brandenburg 136

    Abwehra na froncie wschodnim 141

    Faza przygotowawcza 141 Wsppracownicy Abwehry 146

    Spis tres'ci 7

    Wstpne przygotowania do operacji Barbarossa" 148

    Operacje Abwehry podczas kampanii rosyjskiej 1941 roku. . 157 Mosty kolejowe w Augustowie, Siku, Hoynce i Lipsku 157 Operacja Bogdanw" w Brzeciu nad Bugiem 161 Inne operacje 164 Dziaania Grupy Bojowej Heinz 166 Operacje specjalne 174 W centrum dowodzenia Abwehry. Rosyjskie prby nawizania

    rozmw pokojowych 176 Abwehra wobec rosyjskich propozycji rozmw pokojowych . . . 178 Reforma i reorganizacja Puku Brandenburg 182 Dziaania jednostki Trommsdorfw ramach Armii Laponia 187

    Operacje II Wydziau Abwehry w Iraku 191 Pierwszy kontakt 191 Dziaania Luftwaffe w Iraku 196 Operacje 199 Podsumowanie 203 Dalsze operacje w Iraku 204 Walki w Iraku 211 Operacje w Mezopotamii 214 Decydujca bitwa 225 Ucieczka z Iraku 230

    Operacja w Iranie 233 Placwka Abwehry w Tebrizie 233 Udzia Puku Brandenburg w operacji Amina" 235 Odyseja misji wojskowej majora Schulzego-Holthusa 240 Ostatnie dziaania w Persji 251

    Dziaania Abwehry na odlegych obszarach operacyjnych . . . 256 Dziaania 200. wydzielonego oddziau rozpoznawczego

    w Afganistanie 256

    Operacje w Indiach 261

  • 8 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Subhas Czandra Bose i Forward Bloc 261 Udzia jednostki Brandenburga operacji Tygrys" 265

    Brandenburczycy w Afryce 270 Przygotowania - pierwsze operacje 270 Operacja Salaam" 277

    Celem s Kair i Nil 279 Dziaania polityczne w Egipcie 279 Egipscy konspiratorzy 285 Do Asjutu i Kairu 294 Liban i Syria 298 Wolni Francuzi w Syrii 300 Puk Brandenburg w Tunezji 303 Rajd na Sidi Bou Zid 309

    Dalsze operacje Abwehry w Zwizku Radzieckim 313 Rajdy na Batajsk i Majkop 313 Na Kaukaz 318 Akcja w Leningradzie 320 Operacja Zeppelin". Etap przygotowa 322 Hitler, wojna partyzancka i operacja Zeppelin" 325 Faza selekcji 327 Operacja Druyna" 330 Stalin musi zosta wyeliminowany!", Od Justusa

    do Dyrygenta" 334 Zabjca i przygotowania do zamachu 335 Stalin zamiast Berii 339 Raport Ottona Skorzenego 340 Udzia Luftwaffe w operacji Zeppelin" 343 Major Sawrin i podporucznik Sonia Sawrin

    w Zwizku Radzieckim 347

    Wielka reorganizacja 353 Oglny zarys 353 Schemat organizacyjny dywizji Brandenburg 355

    Spis treci 9

    Dziaania Dywizji Specjalnej Brandenburg na wschodzie i poudniowym wschodzie 358

    Pierwsze akcje na froncie wschodnim 358 Atak 3. kompanii 360 Operacje na Bakanach 364 Batalion legionistw Alexander 377 Na Bakanach 381 Operacja Ziethen" 383 Dalsze walki w Jugosawii. Negocjacje z Titem 394

    Polowanie na Tit 398 Nowy Puk Szkolny Brandenburg 406 Dziaania ofensywne i obronne we Woszech 407 Gorzki odwrt 409 Korpus Patrolowy 419

    Batalion Strzelcw Morskich Brandenburg. Jednostki morskie Abwehry 423

    Utworzenie formacji i jej pocztkowe wykorzystanie 423 Batalion Tropikalny Brandenburg 431 Strzelcy morscy w akcji 435 Zajcie Kos 436 Leros Verdun Morza Egejskiego 442 Atak 449 Operacja powietrznodesantowa 455

    Strzelcy morscy formacji Brandenburg w dziaaniach na Morzu Egejskim 469

    Partyzanci i Anglicy 469 Trudne zadanie rozpoznawcze 471

    Kocowa faza. Dywizja Grenadierw Pancernych Brandenburg 475 Formowanie 475 Dywizja wkracza do akcji. Stycze 1945 480 Gorzki koniec Dywizji Grenadierw Pancernych Brandenburg . 491 Koniec Dywizji Grenadierw Pancernych Brandenburg 503

  • 8 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Subhas Czandra Bose i Forward Bloc 261 Udzia jednostki Brandenburga operacji Tygrys" 265

    Brandenburczycy w Afryce 270 Przygotowania - pierwsze operacje 270 Operacja Salaam" 277

    Celem s Kair i Nil 279 Dziaania polityczne w Egipcie 279 Egipscy konspiratorzy 285 Do Asjutu i Kairu 294 Liban i Syria 298 Wolni Francuzi w Syrii 300 Puk Brandenburg w Tunezji 303 Rajd na Sidi Bou Zid 309

    Dalsze operacje Abwehry w Zwizku Radzieckim 313 Rajdy na Batajsk i Majkop 313 Na Kaukaz 318 Akcja w Leningradzie 320 Operacja Zeppelin". Etap przygotowa 322 Hitler, wojna partyzancka i operacja Zeppelin" 325 Faza selekcji 327 Operacja Druyna" 330 Stalin musi zosta wyeliminowany!", Od Justusa

    do Dyrygenta" 334 Zabjca i przygotowania do zamachu 335 Stalin zamiast Berii 339 Raport Ottona Skorzenego 340 Udzia Luftwaffe w operacji Zeppelin" 343 Major Sawrin i podporucznik Sonia Sawrin

    w Zwizku Radzieckim 347

    Wielka reorganizacja 353 Oglny zarys 353 Schemat organizacyjny dywizji Brandenburg 355

    Spis treci 9

    Dziaania Dywizji Specjalnej Brandenburg na wschodzie i poudniowym wschodzie 358

    Pierwsze akcje na froncie wschodnim 358 Atak 3. kompanii 360 Operacje na Bakanach 364 Batalion legionistw Alexander 377 Na Bakanach 381 Operacja Ziethen" 383 Dalsze walki w Jugosawii. Negocjacje z Titem 394

    Polowanie na Tit 398 Nowy Puk Szkolny Brandenburg 406 Dziaania ofensywne i obronne we Woszech 407 Gorzki odwrt 409 Korpus Patrolowy 419

    Batalion Strzelcw Morskich Brandenburg. Jednostki morskie Abwehry 423

    Utworzenie formacji i jej pocztkowe wykorzystanie 423 Batalion Tropikalny Brandenburg 431 Strzelcy morscy w akcji 435 Zajcie Kos 436 Leros Verdun Morza Egejskiego 442 Atak 449 Operacja powietrznodesantowa 455

    Strzelcy morscy formacji Brandenburg w dziaaniach na Morzu Egejskim 469

    Partyzanci i Anglicy 469 Trudne zadanie rozpoznawcze 471

    Kocowa faza. Dywizja Grenadierw Pancernych Brandenburg 475 Formowanie 475 Dywizja wkracza do akcji. Stycze 1945 480 Gorzki koniec Dywizji Grenadierw Pancernych Brandenburg . 491 Koniec Dywizji Grenadierw Pancernych Brandenburg 503

  • 10 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Zacznik 1 509 Zacznik II 510 Zacznik III 511 Bibliografia 516

    Podzikowania

    Autor pragnie zoy podzikowania wszystkim byym czonkom jednostki Brandenburg oraz suby wywiadowczej z czasw wojny, ktrzy pomogli mu doprowadzi prac nad t ksik do koca, udzielajc rad i dostarczajc ilustracji.

    Pomogli wyrobi Brandenburczykom dobre imi i dowie, e stawiane im oskarenia byy bezpodstawne.

    W subie dla kraju Brandenburczykom nie dorwnywaa adna inna jednostka i naley liczy na to, e ta ksika pomoe to zrozumie nawet laikowi.

    Franz Kurowski Dortmund, 30 marca 1995 roku

  • 10 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Zacznik 1 509 Zacznik II 510 Zacznik III 511 Bibliografia 516

    Podzikowania

    Autor pragnie zoy podzikowania wszystkim byym czonkom jednostki Brandenburg oraz suby wywiadowczej z czasw wojny, ktrzy pomogli mu doprowadzi prac nad t ksik do koca, udzielajc rad i dostarczajc ilustracji.

    Pomogli wyrobi Brandenburczykom dobre imi i dowie, e stawiane im oskarenia byy bezpodstawne.

    W subie dla kraju Brandenburczykom nie dorwnywaa adna inna jednostka i naley liczy na to, e ta ksika pomoe to zrozumie nawet laikowi.

    Franz Kurowski Dortmund, 30 marca 1995 roku

  • OKW-Amt Ausland-Abwehr

    1 stycznia 1935 roku dowdc niemieckiej suby wywiadowczej (Abwehry) zosta komandor Wilhelm Canaris. Abwehra powstaa w 1928 roku w wyniku poczenia istniejcej w Reichswerze Suby Wywiadu i Rozpoznania z tajnymi subami marynarki wojennej. Dowdztwo nad poczon sub wywiadowcz, pniej nazwan Abwehr, obj w 1932 roku komandor porucznik Conrad Patzig. W 1935 roku Abwehr podporzdkowano ministerstwu wojny, a w 1938 przesza ona pod komend Naczelnego Dowdztwa Si Zbrojnych - Oberkommando der Wehrmacht (OKW). W 1939 roku zmieniono jej oficjaln nazw, przemianowujc j na Departament Wywiadu i Kontrwywiadu O K W {OKW-Amt Ausland--Abwehr).

    Natychmiast po objciu nowego stanowiska Wilhelm Canaris skontaktowa si ze swoimi odpowiednikami w obcych subach wywiadowczych, z ktrymi poprzez porednikw ulokowanych w odpowiednich urzdach ju wczeniej zdy nawiza stosunki. W 1935 roku spotka si w Monachium z pukownikiem Ma-riem Roatt, szefem woskiej suby wywiadowczej Servicio Infor-mazioni Militari (SIM). Wczeniej Wosi bezskutecznie usiowali nawiza kontakty z poprzednikiem Canarisa, komandorem Pat-zigiem.

  • OKW-Amt Ausland-Abwehr

    1 stycznia 1935 roku dowdc niemieckiej suby wywiadowczej (Abwehry) zosta komandor Wilhelm Canaris. Abwehra powstaa w 1928 roku w wyniku poczenia istniejcej w Reichswerze Suby Wywiadu i Rozpoznania z tajnymi subami marynarki wojennej. Dowdztwo nad poczon sub wywiadowcz, pniej nazwan Abwehr, obj w 1932 roku komandor porucznik Conrad Patzig. W 1935 roku Abwehr podporzdkowano ministerstwu wojny, a w 1938 przesza ona pod komend Naczelnego Dowdztwa Si Zbrojnych - Oberkommando der Wehrmacht (OKW). W 1939 roku zmieniono jej oficjaln nazw, przemianowujc j na Departament Wywiadu i Kontrwywiadu O K W {OKW-Amt Ausland--Abwehr).

    Natychmiast po objciu nowego stanowiska Wilhelm Canaris skontaktowa si ze swoimi odpowiednikami w obcych subach wywiadowczych, z ktrymi poprzez porednikw ulokowanych w odpowiednich urzdach ju wczeniej zdy nawiza stosunki. W 1935 roku spotka si w Monachium z pukownikiem Ma-riem Roatt, szefem woskiej suby wywiadowczej Servicio Infor-mazioni Militari (SIM). Wczeniej Wosi bezskutecznie usiowali nawiza kontakty z poprzednikiem Canarisa, komandorem Pat-zigiem.

  • 14 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Patzig utraci stanowisko dowdcy Abwehry w zwizku z afer Rhma, gdy po serii morderstw popenionych w czasie Nocy Dugich Noy 30 czerwca 1934 roku zada usunicia Heydricha, wczesnego szefa Gestapo, poniewa ten znacznie wykroczy poza uprawnienia przyznane mu przez Hitlera i Gringa i przyczyni si do zabicia wielu niewinnych oficerw Reichswery, w aden sposb niezamieszanych w pucz Rhma". Patzig przekona ministra obrony, feldmarszaka von Blomberga, e naley dy do zdymisjonowania Heydricha.

    Minister obrony Blomberg zapewni sobie poparcie kilku ministrw, ale danie usunicia Heydricha Himmler kategorycznie odrzuci. Blomberg musia ustpi. Ten policzek wymierzony przez Himmlera powanie zaszkodzi jego pozycji i feldmarszaek nigdy tego Patzigowi nie wybaczy.

    Gdy Blomberg zaproponowa, aby Abwehra nawizaa kontakty z woskimi subami wywiadowczymi, Patzig odrzuci ten pomys, utrzymujc, i suby woskie nie s godne zaufania. Potem, gdy Patzig, realizujc inicjatyw Hitlera, wyda specjalnej eskadrze rozpoznawczej (pniejszej Grupie Specjalnej Rowehl) rozkaz rozpoczcia lotw wywiadowczych nad Polsk i Francj, Blomberg utrzymywa, i Hitler zakaza takich lotw. W padzierniku 1934 roku, gdy minister obrony dowiedzia si, e eskadra wysokociowego rozpoznania gwnodowodzcego Luftwaffe wykonaa fotografie caej linii Maginota, wezwa do siebie Patziga i owiadczy mu sucho: Nie mog korzysta z usug dowdcy wywiadu, ktry way si na tego rodzaju eskapady!"

    Patzig musia wskaza swojego nastpc admiraowi Erichowi Rae-derowi, dowdcy Kriegsmarine. Poda nazwisko Canarisa, ale Raeder szorstko odrzuci t propozycj. Gwnodowodzcy Reichsmarine nie lubi Canarisa i ju wczeniej skaza go na zapomnienie, powierzajc mu dowdztwo twierdzy w winoujciu. Zamierza posa go na emerytur w 1935 roku. Wwczas Patzig zrobi co, czego Raeder nie wzi pod uwag. Owiadczy, e w takiej sytuacji kontrol nad

    OKW-Amt AuslandAbwehr 15

    Geneza prusko-niemieckich sub specjalnych

  • 14 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Patzig utraci stanowisko dowdcy Abwehry w zwizku z afer Rhma, gdy po serii morderstw popenionych w czasie Nocy Dugich Noy 30 czerwca 1934 roku zada usunicia Heydricha, wczesnego szefa Gestapo, poniewa ten znacznie wykroczy poza uprawnienia przyznane mu przez Hitlera i Gringa i przyczyni si do zabicia wielu niewinnych oficerw Reichswery, w aden sposb niezamieszanych w pucz Rhma". Patzig przekona ministra obrony, feldmarszaka von Blomberga, e naley dy do zdymisjonowania Heydricha.

    Minister obrony Blomberg zapewni sobie poparcie kilku ministrw, ale danie usunicia Heydricha Himmler kategorycznie odrzuci. Blomberg musia ustpi. Ten policzek wymierzony przez Himmlera powanie zaszkodzi jego pozycji i feldmarszaek nigdy tego Patzigowi nie wybaczy.

    Gdy Blomberg zaproponowa, aby Abwehra nawizaa kontakty z woskimi subami wywiadowczymi, Patzig odrzuci ten pomys, utrzymujc, i suby woskie nie s godne zaufania. Potem, gdy Patzig, realizujc inicjatyw Hitlera, wyda specjalnej eskadrze rozpoznawczej (pniejszej Grupie Specjalnej Rowehl) rozkaz rozpoczcia lotw wywiadowczych nad Polsk i Francj, Blomberg utrzymywa, i Hitler zakaza takich lotw. W padzierniku 1934 roku, gdy minister obrony dowiedzia si, e eskadra wysokociowego rozpoznania gwnodowodzcego Luftwaffe wykonaa fotografie caej linii Maginota, wezwa do siebie Patziga i owiadczy mu sucho: Nie mog korzysta z usug dowdcy wywiadu, ktry way si na tego rodzaju eskapady!"

    Patzig musia wskaza swojego nastpc admiraowi Erichowi Rae-derowi, dowdcy Kriegsmarine. Poda nazwisko Canarisa, ale Raeder szorstko odrzuci t propozycj. Gwnodowodzcy Reichsmarine nie lubi Canarisa i ju wczeniej skaza go na zapomnienie, powierzajc mu dowdztwo twierdzy w winoujciu. Zamierza posa go na emerytur w 1935 roku. Wwczas Patzig zrobi co, czego Raeder nie wzi pod uwag. Owiadczy, e w takiej sytuacji kontrol nad

    OKW-Amt AuslandAbwehr 15

    Geneza prusko-niemieckich sub specjalnych

  • 16 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Abwehr przejmie armia. Raeder ustpi i zatwierdzi nominacj komandora Canarisa na stanowisko szefa niemieckich sub wywiadowczych. Siwowosy oficer marynarki wprowadzi si do domu o numerze 72-76 przy Tirpitziifer, ulicy pooonej nad kanaem Landwery w Berlinie.

    1 maja 1935 roku Canaris zosta awansowany do stopnia kontradmiraa. Na stanowiska dowdcze w podlegej mu subie mianowa wszystkich zdemobilizowanych oficerw, ktrzy dotychczas suyli na stanowiskach cywilnych. Jednym z takich oficerw by major Hans Oster. Canaris wcign do suby take starych towarzyszy z Freikorpsu, midzy innymi byego oficera kawalerii Friedricha Wilhelma Heinza i Heinza Schmalschagera. Byy oficer marynarki Leifiner przyby a z Nikaragui, a za jego przykadem podyo wielu innych. Jednym z pierwszych wsppracownikw Canarisa zosta major Hans Piekenbrock. Abwehra pod dowdztwem Canarisa przeksztacia si w rozbudowan organizacj, skadajc si z trzech gwnych departamentw. Wraz z rozbudow Wehrmachtu staa si Ausland-Abwehr, agencj, ktra wykonywaa zadania na rzecz wszystkich trzech rodzajw si zbrojnych.

    Na czele centralnego wydziau Abwehry sta podpukownik (pniej pukownik) Oster. Szefem I Wydziau by major (pniej podpukownik) Hans Piekenbrock. I Wydzia odpowiada za czno, wywiad radiowy i szyfry oraz zajmowa si aktywnym gromadzeniem danych wywiadowczych.

    II Wydziaem dowodzi pukownik (pniej genera major) von Lahousen-Vivremont. II Wydzia zajmowa si realizacj wszystkich podejmowanych przez Abwehr akcji sabotaowych i zada specjalnych. III Wydziaem, dowodzonym przez podpukownika (pniej generaa majora) von Bentivegniego, by kontrwywiad. Mimo takiego podziau kompetencji nierzadko podejmowano akcje interesujce wicej ni jeden departament. Zadania nalece do sfery odpowiedzialnoci tych trzech wydziaw realizowane byy z kolei przez trzy grupy, odpowiadajce za dziaania na rzecz kadego z trzech rodza-

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 17

    jw si zbrojnych - wojsk ldowych, si powietrznych i marynarki. Podziay i hierarchia struktury si zbrojnych oraz zwizane z tym rnorodne specjalne cele wywiadowcze wymagay kolejnych podziaw organizacyjnych, ktre zostan krtko scharakteryzowane poniej.

    Kade Dowdztwo Okrgu Wojskowego {Wehrkreiskomman-d) posiadao wasn delegatur Abwehry, ktr kierowali zastpca dowdcy jednostki do spraw wywiadu (Ic) i delegowany oficer Abwehry. Zastpc dowdcy do spraw wywiadu by oficer Sztabu Generalnego, ktrego zadaniem byo analizowanie danych wywiadowczych dotyczcych nieprzyjaciela. Podobnie jak sama struktura Abwehry, wszyscy oficerowie tej suby zakwalifikowani byli do grup I, II i III, ktre odpowiaday za wywiad, sabota i misje specjalne oraz kontrwywiad.

    Wydziay I, II i III

    Poszczeglne grupy I Wydziau Abwehry miay okrelone zadania. Zadanie referatu dowodzenia: Scentralizowane zarzdzanie sub przesyania tajnych informacji. Wychwytywanie wszystkich istotnych rde informacji wywiadowczych, wsppraca z II i III Wydziaem, Urzdem do spraw Niemcw Mieszkajcych za Granic (Aus-landamt), Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Gestapo i Urzdem do spraw Bada (Forschungsamt). Realizacja zada zbierania danych wywiadowczych, zlecanych przez naczelnego dowdc si zbrojnych i dowdcw trzech rodzajw si zbrojnych. Przekazywanie informacji niepoddanych ocenie wywiadowczej do Departamentu Wywiadu i Kontrwywiadu OK W (Abwehry) oraz do sekcji wykonujcych zadania na rzecz trzech rodzajw si zbrojnych.

    I Wydzia Abwehry skada si nastpujcych czci: Referatu Oficera Dowodzcego (Zachd), Przepustek, Archiwum, Oddziau I i Wojsk Ldowych. Abwehr I Hd odpowiedziana bya przesyanie tajnych informacji wojskowych, dotyczcych zachodniego

  • 16 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Abwehr przejmie armia. Raeder ustpi i zatwierdzi nominacj komandora Canarisa na stanowisko szefa niemieckich sub wywiadowczych. Siwowosy oficer marynarki wprowadzi si do domu o numerze 72-76 przy Tirpitziifer, ulicy pooonej nad kanaem Landwery w Berlinie.

    1 maja 1935 roku Canaris zosta awansowany do stopnia kontradmiraa. Na stanowiska dowdcze w podlegej mu subie mianowa wszystkich zdemobilizowanych oficerw, ktrzy dotychczas suyli na stanowiskach cywilnych. Jednym z takich oficerw by major Hans Oster. Canaris wcign do suby take starych towarzyszy z Freikorpsu, midzy innymi byego oficera kawalerii Friedricha Wilhelma Heinza i Heinza Schmalschagera. Byy oficer marynarki Leifiner przyby a z Nikaragui, a za jego przykadem podyo wielu innych. Jednym z pierwszych wsppracownikw Canarisa zosta major Hans Piekenbrock. Abwehra pod dowdztwem Canarisa przeksztacia si w rozbudowan organizacj, skadajc si z trzech gwnych departamentw. Wraz z rozbudow Wehrmachtu staa si Ausland-Abwehr, agencj, ktra wykonywaa zadania na rzecz wszystkich trzech rodzajw si zbrojnych.

    Na czele centralnego wydziau Abwehry sta podpukownik (pniej pukownik) Oster. Szefem I Wydziau by major (pniej podpukownik) Hans Piekenbrock. I Wydzia odpowiada za czno, wywiad radiowy i szyfry oraz zajmowa si aktywnym gromadzeniem danych wywiadowczych.

    II Wydziaem dowodzi pukownik (pniej genera major) von Lahousen-Vivremont. II Wydzia zajmowa si realizacj wszystkich podejmowanych przez Abwehr akcji sabotaowych i zada specjalnych. III Wydziaem, dowodzonym przez podpukownika (pniej generaa majora) von Bentivegniego, by kontrwywiad. Mimo takiego podziau kompetencji nierzadko podejmowano akcje interesujce wicej ni jeden departament. Zadania nalece do sfery odpowiedzialnoci tych trzech wydziaw realizowane byy z kolei przez trzy grupy, odpowiadajce za dziaania na rzecz kadego z trzech rodza-

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 17

    jw si zbrojnych - wojsk ldowych, si powietrznych i marynarki. Podziay i hierarchia struktury si zbrojnych oraz zwizane z tym rnorodne specjalne cele wywiadowcze wymagay kolejnych podziaw organizacyjnych, ktre zostan krtko scharakteryzowane poniej.

    Kade Dowdztwo Okrgu Wojskowego {Wehrkreiskomman-d) posiadao wasn delegatur Abwehry, ktr kierowali zastpca dowdcy jednostki do spraw wywiadu (Ic) i delegowany oficer Abwehry. Zastpc dowdcy do spraw wywiadu by oficer Sztabu Generalnego, ktrego zadaniem byo analizowanie danych wywiadowczych dotyczcych nieprzyjaciela. Podobnie jak sama struktura Abwehry, wszyscy oficerowie tej suby zakwalifikowani byli do grup I, II i III, ktre odpowiaday za wywiad, sabota i misje specjalne oraz kontrwywiad.

    Wydziay I, II i III

    Poszczeglne grupy I Wydziau Abwehry miay okrelone zadania. Zadanie referatu dowodzenia: Scentralizowane zarzdzanie sub przesyania tajnych informacji. Wychwytywanie wszystkich istotnych rde informacji wywiadowczych, wsppraca z II i III Wydziaem, Urzdem do spraw Niemcw Mieszkajcych za Granic (Aus-landamt), Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Gestapo i Urzdem do spraw Bada (Forschungsamt). Realizacja zada zbierania danych wywiadowczych, zlecanych przez naczelnego dowdc si zbrojnych i dowdcw trzech rodzajw si zbrojnych. Przekazywanie informacji niepoddanych ocenie wywiadowczej do Departamentu Wywiadu i Kontrwywiadu OK W (Abwehry) oraz do sekcji wykonujcych zadania na rzecz trzech rodzajw si zbrojnych.

    I Wydzia Abwehry skada si nastpujcych czci: Referatu Oficera Dowodzcego (Zachd), Przepustek, Archiwum, Oddziau I i Wojsk Ldowych. Abwehr I Hd odpowiedziana bya przesyanie tajnych informacji wojskowych, dotyczcych zachodniego

  • 18 Jednostka Specjalna Brandenburg

    i poudniowego obszaru operacyjnego. Abwehr IH (Obce Armie Zachd/Pnoc) odpowiedzialna bya za nadzr nad przesyaniem tajnych informacji i wykorzystaniem tyche informacji przez III Departament Sztabu Generalnego Wojsk Ldowych, zbieraniem informacji osobowych oraz ocen agentw. Abwehr IH (Obce Armie Zachd/Poudnie) zajmowaa si zabezpieczeniem agentw, ktrzy wycofali si ze suby, jak rwnie obiektywn kontrol danych raportw finansowych, skadanych przez poszczeglne placwki Abwehry. Abwehr IH (Obce Armie Zachd/Pnoc) odpowiedzialna bya za prowadzenie dziaa wywiadowczych na obszarze Belgii, Holandii, Anglii, Danii i Luksemburga. Abwehr IH (Obce Armie Zachd/Poudnie) odpowiadaa za dziaania na terenie Francji, Portugalii, Hiszpanii, Szwajcarii, Woch oraz krajw zamorskich z wyjtkiem Japonii.

    W ramach Wydziau I znajdoway si rwnie grupy, ktrych zadaniem byy dziaania wywiadowcze na obszarach wschodnim i poudniowo-wschodnim. Abwehr IH {Obce Armie Wschd/Pnoc) odpowiadaa za dziaania na obszarze Polski, ochron granic pastwa, dziaania na obszarze Finlandii, ZSRR, krajw skandynawskich, Japonii i Chin. Do kompetencji Abwehr IH (Obce Armie Wschd/Poudnie) naleay dziaania podejmowane na terytorium Czechosowacji, Wgier, poudniowo-wschodniej Europy, Turcji, Iranu i Afganistanu. Gromadzenie informacji wywiadowczych dotyczcych uzbrojenia i technologii zbrojeniowych obcych pastw byo zadaniem Abwehr I Ht. Jej zadaniem byo pozyskiwanie za granic egzemplarzy uzbrojenia i wyposaenia wojskowego oraz badanie zdolnoci innych pastw do wytwarzania broni chemicznej.

    II Wydzia Abwehry wraz z grup dowodzenia odpowiada za zadania zlecone przez najwysze dowdztwo, reprezentowanie interesw departamentu wobec podmiotw zewntrznych oraz scentralizowane kierowanie podporzdkowanymi jednostkami organizacyjnymi i zarzdzanie funduszami.

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 19

    Oddzia la odpowiada za kalendarz mobilizacyjny oraz tajne materiay, znajdujce si w dyspozycji dowdztwa, zarzdza archiwum tajnych informacji, realizowa zadania suby wewntrznej, zajmowa si kwestiami finansowymi, wspdziaa z innymi subami na wyrany rozkaz, prowadzi dziennik wojenny Abwehry.

    Oddzia Ib zarzdza laboratorium odpowiedzialnym za badania techniczne oraz utrzymywa kontakty z referatem si zbrojnych, szkoami technicznymi i instytutami. Wydawa zlecenia zdobywania i gromadzenia materiaw oraz szkolenia agentw do realizacji misji specjalnych. Oddzia Ib odpowiada rwnie za wydawanie specjalnych dyrektyw, formuowanie wnioskw w oparciu o zdobyte dowiadczenie wojenne i ich wykorzystanie w realizacji kolejnych misji specjalnych.

    Do zada oddziaw Grupy I oraz jej dowdcy naleao zbieranie danych wywiadowczych, dotyczcych mniejszoci narodowych, oraz infiltrowanie organizacji wrogich wobec pastwa. Szczeglnie wanym zadaniem byo szerzenie propagandy wywrotowej w szeregach wrogich si zbrojnych. Grupa I bya rwnie odpowiedzialna za poszukiwanie moliwoci nawizania kontaktu, zarwno w warunkach pokoju, jak i wojny, z ugrupowaniami politycznymi funkcjonujcymi w potencjalnie wrogich pastwach. Do zada tej komrki naleaa rwnie wymiana danych wywiadowczych ze subami pastw sprzymierzonych oraz formuowanie memorandw dotyczcych celw dziaania, organizowanie struktur mniejszoci narodowych oraz grup wywrotowych.

    Grupa I stanowia w ramach II Wydziau najwaniejsz struktur organizacyjn, dysponujc licznymi sekcjami. Sekcja 1 ON odpowiadaa za stosunki z mniejszociami narodowymi i grupami wywrotowymi dziaajcymi na obszarze Zwizku Radzieckiego, Dalekiego Wschodu, Polski, Litwy, Estonii i Finlandii. Sekcja 1 OS speniaa identyczn rol w odniesieniu do Czechosowacji, Rumunii, Bugarii, Jugosawii, Grecji i Woch, a sekcja 1 W miaa w swej gestii obszar Francji, Belgii, Luksemburga, Szwajcarii, An-

  • 18 Jednostka Specjalna Brandenburg

    i poudniowego obszaru operacyjnego. Abwehr IH (Obce Armie Zachd/Pnoc) odpowiedzialna bya za nadzr nad przesyaniem tajnych informacji i wykorzystaniem tyche informacji przez III Departament Sztabu Generalnego Wojsk Ldowych, zbieraniem informacji osobowych oraz ocen agentw. Abwehr IH (Obce Armie Zachd/Poudnie) zajmowaa si zabezpieczeniem agentw, ktrzy wycofali si ze suby, jak rwnie obiektywn kontrol danych raportw finansowych, skadanych przez poszczeglne placwki Abwehry. Abwehr IH (Obce Armie Zachd/Pnoc) odpowiedzialna bya za prowadzenie dziaa wywiadowczych na obszarze Belgii, Holandii, Anglii, Danii i Luksemburga. Abwehr IH (Obce Armie Zachd/Poudnie) odpowiadaa za dziaania na terenie Francji, Portugalii, Hiszpanii, Szwajcarii, Woch oraz krajw zamorskich z wyjtkiem Japonii.

    W ramach Wydziau I znajdoway si rwnie grupy, ktrych zadaniem byy dziaania wywiadowcze na obszarach wschodnim i poudniowo-wschodnim. Abwehr IH {Obce Armie Wschd/Pnoc) odpowiadaa za dziaania na obszarze Polski, ochron granic pastwa, dziaania na obszarze Finlandii, ZSRR, krajw skandynawskich, Japonii i Chin. Do kompetencji Abwehr IH (Obce Armie Wschd/Poudnie) naleay dziaania podejmowane na terytorium Czechosowacji, Wgier, poudniowo-wschodniej Europy, Turcji, Iranu i Afganistanu. Gromadzenie informacji wywiadowczych dotyczcych uzbrojenia i technologii zbrojeniowych obcych pastw byo zadaniem Abwehr I Ht. Jej zadaniem byo pozyskiwanie za granic egzemplarzy uzbrojenia i wyposaenia wojskowego oraz badanie zdolnoci innych pastw do wytwarzania broni chemicznej.

    II Wydzia Abwehry wraz z grup dowodzenia odpowiada za zadania zlecone przez najwysze dowdztwo, reprezentowanie interesw departamentu wobec podmiotw zewntrznych oraz scentralizowane kierowanie podporzdkowanymi jednostkami organizacyjnymi i zarzdzanie funduszami.

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 19

    Oddzia la odpowiada za kalendarz mobilizacyjny oraz tajne materiay, znajdujce si w dyspozycji dowdztwa, zarzdza archiwum tajnych informacji, realizowa zadania suby wewntrznej, zajmowa si kwestiami finansowymi, wspdziaa z innymi subami na wyrany rozkaz, prowadzi dziennik wojenny Abwehry.

    Oddzia Ib zarzdza laboratorium odpowiedzialnym za badania techniczne oraz utrzymywa kontakty z referatem si zbrojnych, szkoami technicznymi i instytutami. Wydawa zlecenia zdobywania i gromadzenia materiaw oraz szkolenia agentw do realizacji misji specjalnych. Oddzia Ib odpowiada rwnie za wydawanie specjalnych dyrektyw, formuowanie wnioskw w oparciu o zdobyte dowiadczenie wojenne i ich wykorzystanie w realizacji kolejnych misji specjalnych.

    Do zada oddziaw Grupy I oraz jej dowdcy naleao zbieranie danych wywiadowczych, dotyczcych mniejszoci narodowych, oraz infiltrowanie organizacji wrogich wobec pastwa. Szczeglnie wanym zadaniem byo szerzenie propagandy wywrotowej w szeregach wrogich si zbrojnych. Grupa I bya rwnie odpowiedzialna za poszukiwanie moliwoci nawizania kontaktu, zarwno w warunkach pokoju, jak i wojny, z ugrupowaniami politycznymi funkcjonujcymi w potencjalnie wrogich pastwach. Do zada tej komrki naleaa rwnie wymiana danych wywiadowczych ze subami pastw sprzymierzonych oraz formuowanie memorandw dotyczcych celw dziaania, organizowanie struktur mniejszoci narodowych oraz grup wywrotowych.

    Grupa I stanowia w ramach II Wydziau najwaniejsz struktur organizacyjn, dysponujc licznymi sekcjami. Sekcja 1 ON odpowiadaa za stosunki z mniejszociami narodowymi i grupami wywrotowymi dziaajcymi na obszarze Zwizku Radzieckiego, Dalekiego Wschodu, Polski, Litwy, Estonii i Finlandii. Sekcja 1 OS speniaa identyczn rol w odniesieniu do Czechosowacji, Rumunii, Bugarii, Jugosawii, Grecji i Woch, a sekcja 1 W miaa w swej gestii obszar Francji, Belgii, Luksemburga, Szwajcarii, An-

  • 20 Jednostka Specjalna Brandenburg

    glii, Irlandii, Danii, Szwecji i Norwegii. Sekcja 1 Ub (kraje zamorskie) odpowiadaa za Ameryk Pnocn, rodkow i Poudniow oraz Maroko hiszpaskie. Sekcja 1 I odpowiadaa za obszar Afryki (z wyjtkiem hiszpaskiego Maroka), Azji i Ameryki Poudniowej. Zadaniem sekcji 1 J byo organizowanie na caym wiecie ruchw powstaczych (wspieranie grup powstaczych) oraz monitorowanie prasy i wydawnictw ksikowych.

    Zadaniem Grupy II oraz jej dowdcy byo nadzorowanie operacji si specjalnych, organizowanie jednostek specjalnych, okrelanie obszaru ich dziaania, ocena zdolnoci militarnej i ekonomicznej pastw wrogich. Odpowiadaa rwnie za ocen moliwoci uycia bojowego jednostek specjalnych, transport materiaw niezbdnych do dziaa dywersyjnych oraz ich przechowywanie w dowdztwach korpusw i na granicach pastwa. Jej zadaniem byo rwnie zapewnienie cznoci oraz przekazywanie informacji wywiadowczych innym zainteresowanym podmiotom.

    W celu umoliwienia realizacji tych rozlicznych zada oddzia dzieli si na nastpujce sekcje:

    Oddzia 2 (WS-1): Francja, Luksemburg, Belgia, Wochy i Szwajcaria.

    Oddzia 2 (WS-2): Hiszpania, Portugalia, Ameryka aciska. Oddzia 2 (WN): Anglia, Holandia, Skandynawia, Dania. Oddzia 2 (OS): Czechosowacja, Wgry, Rumunia, Jugosawia,

    kraje bakaskie. Oddzia 2 (ON): Rosja, Polska, kraje graniczce z Rzesz. Oddzia 2 (Ub): Ameryka Pnocna, organizacje specjalne. Oddzia 2 (Mar): akweny wodne wok Europy, Afryki i Azji. Oddzia 2 (Luft): realizacja zada specjalnych i utrzymywanie

    cznoci z Ministerstwem Lotnictwa. Oddzia 2 (Lab): eksperymenty techniczne, zarzdzanie materia

    ami. Cz II Wydziau Abwehry pniej posuya do utworzenia

    800. Puku Szkolno-Budowlanego do Zada Specjalnych Branden-

    OKW-Amt Ausland-Abwekr 21

    burg. W momencie wybuchu wojny jednostka ta znajdowaa si dopiero na etapie formowania. Jednake w pniejszym okresie miaa odegra decydujc rol w dziaaniach II Wydziau.

    Pomys utworzenia niemieckiej jednostki si specjalnych wyszed od kapitana dr. von Hippela, ktry we wczesnych rozwaaniach na temat takiej jednostki w nastpujcy sposb okreli jej zadania: zajmowanie mostw, tuneli, skrzyowa, fabryk uzbrojenia i utrzymanie ich do momentu przybycia czoowych oddziaw niemieckich si zbrojnych".

    15 wrzenia 1939 roku kapitan Putz nadzorowa formowanie 1. Kompanii Szkolno-Budowlanej do Zada Specjalnych w koszarach poligonu wojsk ldowych w Bruck. Dowdc kompanii zosta mianowany kapitan Verbeek. Do grupy podlegajcych mu instruktorw naleeli podporucznik dr Kniesche i podporucznik Grabert, a take wielu podoficerw i szeregowych.

    Kompania skadaa si z ochotnikw nalecych wczeniej do Freikorpsu, sudeckich Niemcw, byych onierzy armii czechosowackiej oraz innych modych ludzi. Kompania ta staa si pniej zalkiem puku Brandenburg, ktrego dziaania zajmuj poczesne miejsce w kolejnych rozdziaach niniejszej ksiki.

    Dowdztwo III Wydziau odpowiedzialne byo za oglny nadzr nad operacjami kontrwywiadowczymi niemieckich sub wywiadowczych, zapewnienie finansowania, sprawy personalne oraz prowadzenie dziennika wojennego. Departament podzielony by na nastpujce grupy i oddziay.

    Oficer administracyjny, ktrego zadaniem byo prowadzenie biura administracyjnego oraz rejestrowanie caej przychodzcej korespondencji. Nadzorowa on rwnie obieg tajnych dokumentw oraz zajmowa si sprawami personalnymi.

    Administracja finansowa zarzdzaa wszystkimi funduszami departamentu, kontrolowaa przesyane raporty finansowe. Podlegli tej komrce ludzie obsadzali rwnie stanowiska w biurze przepustek.

  • 20 Jednostka Specjalna Brandenburg

    glii, Irlandii, Danii, Szwecji i Norwegii. Sekcja 1 Ub (kraje zamorskie) odpowiadaa za Ameryk Pnocn, rodkow i Poudniow oraz Maroko hiszpaskie. Sekcja 1 I odpowiadaa za obszar Afryki (z wyjtkiem hiszpaskiego Maroka), Azji i Ameryki Poudniowej. Zadaniem sekcji 1 J byo organizowanie na caym wiecie ruchw powstaczych (wspieranie grup powstaczych) oraz monitorowanie prasy i wydawnictw ksikowych.

    Zadaniem Grupy II oraz jej dowdcy byo nadzorowanie operacji si specjalnych, organizowanie jednostek specjalnych, okrelanie obszaru ich dziaania, ocena zdolnoci militarnej i ekonomicznej pastw wrogich. Odpowiadaa rwnie za ocen moliwoci uycia bojowego jednostek specjalnych, transport materiaw niezbdnych do dziaa dywersyjnych oraz ich przechowywanie w dowdztwach korpusw i na granicach pastwa. Jej zadaniem byo rwnie zapewnienie cznoci oraz przekazywanie informacji wywiadowczych innym zainteresowanym podmiotom.

    W celu umoliwienia realizacji tych rozlicznych zada oddzia dzieli si na nastpujce sekcje:

    Oddzia 2 (WS-1): Francja, Luksemburg, Belgia, Wochy i Szwajcaria.

    Oddzia 2 (WS-2): Hiszpania, Portugalia, Ameryka aciska. Oddzia 2 (WN): Anglia, Holandia, Skandynawia, Dania. Oddzia 2 (OS): Czechosowacja, Wgry, Rumunia, Jugosawia,

    kraje bakaskie. Oddzia 2 (ON): Rosja, Polska, kraje graniczce z Rzesz. Oddzia 2 (Ub): Ameryka Pnocna, organizacje specjalne. Oddzia 2 (Mar): akweny wodne wok Europy, Afryki i Azji. Oddzia 2 (Luft): realizacja zada specjalnych i utrzymywanie

    cznoci z Ministerstwem Lotnictwa. Oddzia 2 (Lab): eksperymenty techniczne, zarzdzanie materia

    ami. Cz II Wydziau Abwehry pniej posuya do utworzenia

    800. Puku Szkolno-Budowlanego do Zada Specjalnych Branden-

    OKW-Amt Ausland-Abwekr 21

    burg. W momencie wybuchu wojny jednostka ta znajdowaa si dopiero na etapie formowania. Jednake w pniejszym okresie miaa odegra decydujc rol w dziaaniach II Wydziau.

    Pomys utworzenia niemieckiej jednostki si specjalnych wyszed od kapitana dr. von Hippela, ktry we wczesnych rozwaaniach na temat takiej jednostki w nastpujcy sposb okreli jej zadania: zajmowanie mostw, tuneli, skrzyowa, fabryk uzbrojenia i utrzymanie ich do momentu przybycia czoowych oddziaw niemieckich si zbrojnych".

    15 wrzenia 1939 roku kapitan Putz nadzorowa formowanie 1. Kompanii Szkolno-Budowlanej do Zada Specjalnych w koszarach poligonu wojsk ldowych w Bruck. Dowdc kompanii zosta mianowany kapitan Verbeek. Do grupy podlegajcych mu instruktorw naleeli podporucznik dr Kniesche i podporucznik Grabert, a take wielu podoficerw i szeregowych.

    Kompania skadaa si z ochotnikw nalecych wczeniej do Freikorpsu, sudeckich Niemcw, byych onierzy armii czechosowackiej oraz innych modych ludzi. Kompania ta staa si pniej zalkiem puku Brandenburg, ktrego dziaania zajmuj poczesne miejsce w kolejnych rozdziaach niniejszej ksiki.

    Dowdztwo III Wydziau odpowiedzialne byo za oglny nadzr nad operacjami kontrwywiadowczymi niemieckich sub wywiadowczych, zapewnienie finansowania, sprawy personalne oraz prowadzenie dziennika wojennego. Departament podzielony by na nastpujce grupy i oddziay.

    Oficer administracyjny, ktrego zadaniem byo prowadzenie biura administracyjnego oraz rejestrowanie caej przychodzcej korespondencji. Nadzorowa on rwnie obieg tajnych dokumentw oraz zajmowa si sprawami personalnymi.

    Administracja finansowa zarzdzaa wszystkimi funduszami departamentu, kontrolowaa przesyane raporty finansowe. Podlegli tej komrce ludzie obsadzali rwnie stanowiska w biurze przepustek.

  • 22 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Archiwum zajmowao si prowadzeniem spraw zwizanych z przechowaniem dokumentw, prowadzio rejestr korespondencji oraz archiwizowao zgromadzon korespondencj. Zarzdzao tajnymi i jawnymi aktami, streszczeniami dokumentw, zapewniao zaopatrzenie biura, dogldao spenienia wymogw przestrzennych przechowywania akt oraz prowadzio teczki spraw.

    Rol Grupy Dowodzenia III W (kontrwywiad wojskowy) byo skoordynowane prowadzenie dziaa kontrwywiadowczych w siach zbrojnych. Odpowiedzialno za realizacj tego zadania ponosi szef grupy dowodzenia. Jednym z gwnych zada Grupy III W byo strzeenie zachowania tajemnicy wojskowej. Jednostka ta sporzdzaa analizy eksperckie na potrzeby sdw, ze szczeglnym uwzgldnieniem sdu Rzeszy. Szef grupy dowodzenia peni zarazem funkcj zastpcy szefa caego wydziau.

    Grupa III H odpowiadaa za prowadzenie dziaa kontrwywiadowczych w wojskach ldowych oraz dokonywaa oceny ich wynikw. Jednostka ta zajmowaa si rwnie gromadzeniem materiaw na odprawy i prelekcje, prowadzia statystyki dotyczce przypadkw zdrady wystpujcych w szeregach wojsk ldowych oraz statystyki przypadkw dezercji. Zadaniem Grupy III H bya take wsppraca z Grup III S w zakresie podejmowanych dziaa kontrwywiadowczych.

    Oddzia III Kgf. peni nadzr nad dziaaniami kontrwywia-dowczymi prowadzonymi w obozach jecw wojennych. Realizujc zadania w tym zakresie, oddzia wspdziaa z Inspektorem Obozw Jecw Wojennych, z ktrym kontaktowa si poprzez oficerw kontrwywiadu, nalecych do III Wydziau Abwehry. Czonkowie tego oddziau zajmowali si przebywajcymi w niewoli u nieprzyjaciela niemieckimi jecami wojennymi oraz organizowali prby ucieczek z nieprzyjacielskich obozw jenieckich. Oddzia ten wykonywa misje w krajach neutralnych i by odpowiedzialny za wymian jecw. Podobnie jak pozostae oddziay, III Kgf. wsppracowa z Grup III S w zakresie zapobiegania sabotaowi.

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 23

    Oddzia III M prowadzi dziaania kontrwywiadowcze w marynarce wojennej, monitorowa wszelkie prby dziaa wywrotowych, podejmowanych w szeregach niemieckich si zbrojnych, a take zajmowa si kwestiami dziaa zapobiegawczych, ktre miay na celu ochron tajnych informacji. Prowadzi wszystkie operacje kontrwywiadowcze podejmowane w strukturach Kriegsmarine oraz w ufortyfikowanych strefach nadbrzenych. Odpowiedzialny by take za prowadzenie statystyk dotyczcych przypadkw zdrady i dezercji, do ktrych dochodzio w szeregach marynarki. Jednostka dostarczaa sdom analiz eksperckich w sprawach dotyczcych zdrady i dezercji oraz zajmowaa si wymian jecw. W zakresie dziaa antysabo-taowych wsppracowa z Grup III S.

    Grupa III Luft prowadzia dziaania kontrwywiadowcze w szeregach Luftwaffe. Jej zadaniem byo badanie wszystkich strat poniesionych przez Luftwaffe oraz zajmowanie si indywidualnymi przypadkami. W zakresie obowizkw oddziau znajdowao si badanie przypadkw zdrady i dezercji, do ktrych dochodzio w szeregach Luftwaffe, a take dostarczanie eksperckich analiz na potrzeby sdw.

    Dowdca Grupy III Wi (kontrwywiad przemysowy) odpowiedzialny by za jednolite kierowanie rodkami zapobiegawczymi skierowanymi przeciwko szpiegostwu i sabotaowi w przemyle oraz ocen dziaa podejmowanych na tym polu.

    Sfera dziaania oddziau III Wi 1 obejmowaa Okrgi Wojskowe I, II i X oraz delegatury Abwehry w Kilonii i Wilhelmshaven. Do zada tego oddziau naleay zagadnienia dotyczce uzbrojenia marynarki oraz oglne cele realizowane przez Abwehr, a take analizowanie planw budowlanych marynarki i wojsk ldowych. Oddzia by rwnie odpowiedzialny za kontrol wydawnictw prasowych i raportw policyjnych zwizanych z tymi zagadnieniami, wyraanie zgody na eksport wyposaenia i uzbrojenia marynarki, gromadzenie i ocen wynikw akcji szpiegowskiej prowadzonej w pastwach nordyckich, Rosji oraz dominiach brytyjskich.

  • 22 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Archiwum zajmowao si prowadzeniem spraw zwizanych z przechowaniem dokumentw, prowadzio rejestr korespondencji oraz archiwizowao zgromadzon korespondencj. Zarzdzao tajnymi i jawnymi aktami, streszczeniami dokumentw, zapewniao zaopatrzenie biura, dogldao spenienia wymogw przestrzennych przechowywania akt oraz prowadzio teczki spraw.

    Rol Grupy Dowodzenia III W (kontrwywiad wojskowy) byo skoordynowane prowadzenie dziaa kontrwywiadowczych w siach zbrojnych. Odpowiedzialno za realizacj tego zadania ponosi szef grupy dowodzenia. Jednym z gwnych zada Grupy III W byo strzeenie zachowania tajemnicy wojskowej. Jednostka ta sporzdzaa analizy eksperckie na potrzeby sdw, ze szczeglnym uwzgldnieniem sdu Rzeszy. Szef grupy dowodzenia peni zarazem funkcj zastpcy szefa caego wydziau.

    Grupa III H odpowiadaa za prowadzenie dziaa kontrwywiadowczych w wojskach ldowych oraz dokonywaa oceny ich wynikw. Jednostka ta zajmowaa si rwnie gromadzeniem materiaw na odprawy i prelekcje, prowadzia statystyki dotyczce przypadkw zdrady wystpujcych w szeregach wojsk ldowych oraz statystyki przypadkw dezercji. Zadaniem Grupy III H bya take wsppraca z Grup III S w zakresie podejmowanych dziaa kontrwywiadowczych.

    Oddzia III Kgf. peni nadzr nad dziaaniami kontrwywia-dowczymi prowadzonymi w obozach jecw wojennych. Realizujc zadania w tym zakresie, oddzia wspdziaa z Inspektorem Obozw Jecw Wojennych, z ktrym kontaktowa si poprzez oficerw kontrwywiadu, nalecych do III Wydziau Abwehry. Czonkowie tego oddziau zajmowali si przebywajcymi w niewoli u nieprzyjaciela niemieckimi jecami wojennymi oraz organizowali prby ucieczek z nieprzyjacielskich obozw jenieckich. Oddzia ten wykonywa misje w krajach neutralnych i by odpowiedzialny za wymian jecw. Podobnie jak pozostae oddziay, III Kgf. wsppracowa z Grup III S w zakresie zapobiegania sabotaowi.

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 23

    Oddzia III M prowadzi dziaania kontrwywiadowcze w marynarce wojennej, monitorowa wszelkie prby dziaa wywrotowych, podejmowanych w szeregach niemieckich si zbrojnych, a take zajmowa si kwestiami dziaa zapobiegawczych, ktre miay na celu ochron tajnych informacji. Prowadzi wszystkie operacje kontrwywiadowcze podejmowane w strukturach Kriegsmarine oraz w ufortyfikowanych strefach nadbrzenych. Odpowiedzialny by take za prowadzenie statystyk dotyczcych przypadkw zdrady i dezercji, do ktrych dochodzio w szeregach marynarki. Jednostka dostarczaa sdom analiz eksperckich w sprawach dotyczcych zdrady i dezercji oraz zajmowaa si wymian jecw. W zakresie dziaa antysabo-taowych wsppracowa z Grup III S.

    Grupa III Luft prowadzia dziaania kontrwywiadowcze w szeregach Luftwaffe. Jej zadaniem byo badanie wszystkich strat poniesionych przez Luftwaffe oraz zajmowanie si indywidualnymi przypadkami. W zakresie obowizkw oddziau znajdowao si badanie przypadkw zdrady i dezercji, do ktrych dochodzio w szeregach Luftwaffe, a take dostarczanie eksperckich analiz na potrzeby sdw.

    Dowdca Grupy III Wi (kontrwywiad przemysowy) odpowiedzialny by za jednolite kierowanie rodkami zapobiegawczymi skierowanymi przeciwko szpiegostwu i sabotaowi w przemyle oraz ocen dziaa podejmowanych na tym polu.

    Sfera dziaania oddziau III Wi 1 obejmowaa Okrgi Wojskowe I, II i X oraz delegatury Abwehry w Kilonii i Wilhelmshaven. Do zada tego oddziau naleay zagadnienia dotyczce uzbrojenia marynarki oraz oglne cele realizowane przez Abwehr, a take analizowanie planw budowlanych marynarki i wojsk ldowych. Oddzia by rwnie odpowiedzialny za kontrol wydawnictw prasowych i raportw policyjnych zwizanych z tymi zagadnieniami, wyraanie zgody na eksport wyposaenia i uzbrojenia marynarki, gromadzenie i ocen wynikw akcji szpiegowskiej prowadzonej w pastwach nordyckich, Rosji oraz dominiach brytyjskich.

  • 24 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Oddzia III Wi 2 odpowiedzialny by za wyraanie zgody na ek sport wyposaenia i uzbrojenia wojsk ldowych, wspprac ze sub bezpieczestwa (SD), ledzenie obcokrajowcw oraz prowadzenie szpiegostwa przemysowego na obszarze Europy poudniowo--wschodniej i Azji z wyjtkiem Rosji, Chin i Japonii.

    Oddzia III Wi 3 wsppracowa z instytucjami ekonomicznymi, przemysem oraz radami handlowymi, monitorowa zmiany na rynku pracy oraz funkcjonowanie sdw pracy. W sferze zada tego oddziau znajdowao si szpiegostwo przemysowe na obszarze zachodniej i poudniowo-zachodniej Europy z wyjtkiem Anglii.

    Oddzia III Wi 4 odpowiada za nadzorowanie wszelkich zagadnie zwizanych z uzbrojeniem LuftwafFe, monitorowanie obrony przeciwlotniczej zakadw przemysowych oraz planw konstrukcyjnych zwizanych z lotnictwem, a take nadzorowanie przedsibiorstw produkcji paliwowej. Do jego zada naleao rwnie wyraanie zgody na eksport lotniczego wyposaenia i uzbrojenia oraz szpiegostwo przemysowe na terenie Japonii, Chin i USA.

    Podzielona na pi oddziaw Grupa III C wykonywaa swe zadania na terytorium Niemiec. Jej komrki prowadziy skoordynowane dziaania, ktre miay na celu ledzenie przypadkw podejrze o szpiegostwo, realizoway zadania zwrcone przeciwko wrogiej propagandzie oraz monitoroway komunikacj radiow i ruch pasaerski.

    Gwnym zadaniem Zarzdu III F byo prowadzenie dziaa kontrwywiadowczych na terenie krajw zachodnich i wschodnich, a take kontrolowanie funkcjonowania biur paszportowych w krajach neutralnych. Zadania te wykonywao pi sekcji.

    Zadaniem skadajcej si z dwch oddziaw Grupy III D byo prowadzenie akcji dezinformacyjnej. Zarzd ten odpowiedzialny by za operacje, ktre miay na celu zmylenie potencjalnych przeciwnikw. Zadania te realizowane byy za pomoc rodkw kontrwywiadowczych. Jednostka monitorowaa take wychodzce z Abwehry

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 25

    kontrolowane przecieki, ktrych tre dotyczya sztabu generalnego, wojsk ldowych, marynarki i si powietrznych.

    Grupa III S realizowaa zadania o charakterze antysabotaowym. Podzielona bya na cztery oddziay, odpowiedzialne za zwalczanie wszelkich rodzajw sabotau oraz dziaalnoci szkodliwej dla Rzeszy, podejmowanej zarwno w kraju, jak i za granic. Prowadzia dziaania antysabotaowe w strukturach wojsk ldowych, marynarki i si powietrznych, a take w obozach jecw wojennych.

    Grupa III G skadaa si z dwch oddziaw, ktre zajmoway si dostarczaniem ekspertyz dotyczcych przypadkw zdrady popenianej na obszarze pastw zachodnich i wschodnich.

    Ostatni komrk bya Grupa III Z Arch. (Centralne Archiwum OKW). Sprawdzaa personel, ktry by zatrudniony w strukturach OKW, O K M (Naczelne Dowdztwo Marynarki Wojennej) i RLM (Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy). Zajmowaa si wyjanianiem wszystkich przypadkw zdrady oraz utraty ycia, do ktrych dochodzio w tych instytucjach. Jednym z najwaniejszych zada Grupy byo zapewnienie bezpieczestwa w kwaterze gwnej O K W oraz w kompleksach budynkw Bendler, Tiergarten i Lutzw. Zadanie to Grupa realizowaa we wsppracy z oficerami odpowiedzialnymi za bezpieczestwo wymienionych instytucji. Wszystkie osoby przychodzce do szefw O K W lub Ministerstwa Spraw Zagranicznych musiay by poddane procedurze sprawdzania, realizowanej przez Grup III Z Arch. Zadaniem Grupy byo rwnie uzyskiwanie wiz niezbdnych do podry urzdowych oraz zapewnienie bezpieczestwa urzdom III Wydziau Abwehry.

    Czci Departamentu Wywiadu i Kontrwywiadu O K W byy rwnie zlokalizowane w Berlinie Urzd Kontroli Korespondencji Zagranicznej oraz Urzd Kontroli Telegramw Zagranicznych. Zadaniem obu urzdw byo sprawdzanie korespondencji wszystkich rodzajw skierowanej do lub wychodzcej od osb uznanych za stanowice zagroenie dla bezpieczestwa pastwa. Odpowiaday one rwnie za zastosowanie chemicznych metod dochodzeniowych oraz

  • 24 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Oddzia III Wi 2 odpowiedzialny by za wyraanie zgody na ek sport wyposaenia i uzbrojenia wojsk ldowych, wspprac ze sub bezpieczestwa (SD), ledzenie obcokrajowcw oraz prowadzenie szpiegostwa przemysowego na obszarze Europy poudniowo--wschodniej i Azji z wyjtkiem Rosji, Chin i Japonii.

    Oddzia III Wi 3 wsppracowa z instytucjami ekonomicznymi, przemysem oraz radami handlowymi, monitorowa zmiany na rynku pracy oraz funkcjonowanie sdw pracy. W sferze zada tego oddziau znajdowao si szpiegostwo przemysowe na obszarze zachodniej i poudniowo-zachodniej Europy z wyjtkiem Anglii.

    Oddzia III Wi 4 odpowiada za nadzorowanie wszelkich zagadnie zwizanych z uzbrojeniem LuftwafFe, monitorowanie obrony przeciwlotniczej zakadw przemysowych oraz planw konstrukcyjnych zwizanych z lotnictwem, a take nadzorowanie przedsibiorstw produkcji paliwowej. Do jego zada naleao rwnie wyraanie zgody na eksport lotniczego wyposaenia i uzbrojenia oraz szpiegostwo przemysowe na terenie Japonii, Chin i USA.

    Podzielona na pi oddziaw Grupa III C wykonywaa swe zadania na terytorium Niemiec. Jej komrki prowadziy skoordynowane dziaania, ktre miay na celu ledzenie przypadkw podejrze o szpiegostwo, realizoway zadania zwrcone przeciwko wrogiej propagandzie oraz monitoroway komunikacj radiow i ruch pasaerski.

    Gwnym zadaniem Zarzdu III F byo prowadzenie dziaa kontrwywiadowczych na terenie krajw zachodnich i wschodnich, a take kontrolowanie funkcjonowania biur paszportowych w krajach neutralnych. Zadania te wykonywao pi sekcji.

    Zadaniem skadajcej si z dwch oddziaw Grupy III D byo prowadzenie akcji dezinformacyjnej. Zarzd ten odpowiedzialny by za operacje, ktre miay na celu zmylenie potencjalnych przeciwnikw. Zadania te realizowane byy za pomoc rodkw kontrwywiadowczych. Jednostka monitorowaa take wychodzce z Abwehry

    OKW-Amt Ausland-Abwehr 25

    kontrolowane przecieki, ktrych tre dotyczya sztabu generalnego, wojsk ldowych, marynarki i si powietrznych.

    Grupa III S realizowaa zadania o charakterze antysabotaowym. Podzielona bya na cztery oddziay, odpowiedzialne za zwalczanie wszelkich rodzajw sabotau oraz dziaalnoci szkodliwej dla Rzeszy, podejmowanej zarwno w kraju, jak i za granic. Prowadzia dziaania antysabotaowe w strukturach wojsk ldowych, marynarki i si powietrznych, a take w obozach jecw wojennych.

    Grupa III G skadaa si z dwch oddziaw, ktre zajmoway si dostarczaniem ekspertyz dotyczcych przypadkw zdrady popenianej na obszarze pastw zachodnich i wschodnich.

    Ostatni komrk bya Grupa III Z Arch. (Centralne Archiwum OKW). Sprawdzaa personel, ktry by zatrudniony w strukturach OKW, O K M (Naczelne Dowdztwo Marynarki Wojennej) i RLM (Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy). Zajmowaa si wyjanianiem wszystkich przypadkw zdrady oraz utraty ycia, do ktrych dochodzio w tych instytucjach. Jednym z najwaniejszych zada Grupy byo zapewnienie bezpieczestwa w kwaterze gwnej O K W oraz w kompleksach budynkw Bendler, Tiergarten i Lutzw. Zadanie to Grupa realizowaa we wsppracy z oficerami odpowiedzialnymi za bezpieczestwo wymienionych instytucji. Wszystkie osoby przychodzce do szefw O K W lub Ministerstwa Spraw Zagranicznych musiay by poddane procedurze sprawdzania, realizowanej przez Grup III Z Arch. Zadaniem Grupy byo rwnie uzyskiwanie wiz niezbdnych do podry urzdowych oraz zapewnienie bezpieczestwa urzdom III Wydziau Abwehry.

    Czci Departamentu Wywiadu i Kontrwywiadu O K W byy rwnie zlokalizowane w Berlinie Urzd Kontroli Korespondencji Zagranicznej oraz Urzd Kontroli Telegramw Zagranicznych. Zadaniem obu urzdw byo sprawdzanie korespondencji wszystkich rodzajw skierowanej do lub wychodzcej od osb uznanych za stanowice zagroenie dla bezpieczestwa pastwa. Odpowiaday one rwnie za zastosowanie chemicznych metod dochodzeniowych oraz

  • 26 Jednostka Specjalna Brandenburg

    analizowanie treci korespondencji prywatnej, gospodarczej i wojskowej, a zwaszcza listw wysyanych przez jecw wojennych. W kartotekach tych instytucji znajdoway si akta osb, ktre stay si podejrzane w wyniku prowadzonego monitoringu rodkw komunikacji, a take osb, ktre uznano za przypadki wymagajce zwrcenia bliszej uwagi.

    Powyej przedstawiono zarys struktury organizacyjnej caej OKW--Amt AuslandAbwehr. Instytucja ta zarzucia sw pajcz sie agen-turaln obejmujc cay wiat. wiadomo rozlegoci jej dziaa jest niezbdna do zrozumienia skali planistycznej i realizacyjnej rnorodnych dziaa, ktre Abwehra podejmowaa na terenie Niemiec i poza granicami przed wojn i po jej wybuchu.

    Rozbudowa sieci agenturalnej i werbowanie agentw wszelkich moliwych rodzajw stay si priorytetem od chwili objcia przez Canarisa stanowiska. Udao mu si stworzy tak szerok i gbok siatk, e nigdy nie zostaa w peni odkryta ani zinfiltrowana przez wrogw.

    Akcje Abwehry przed wojn

    Przygotowania i ekspansja

    W 1936 roku Canaris odwiedzi Estoni. Podczas wizyty odby prywatn rozmow z szefem sztabu armii estoskiej oraz dyrektorem 2 Departamentu (estoska tajna suba). W rezultacie tych rozmw osignito porozumienie co do wymiany danych wywiadowczych, uzyskanych w wyniku akcji szpiegowskich prowadzonych przeciwko ZSRR.

    Gwnym oficerem cznikowym midzy tajnymi subami Niemiec i Estonii mianowano barona Andreia von Uexkiilla. Abwehra utworzya w Estonii swoj ekspozytur, ktr nazwano Grup 6513. Do Estonii wysano grup technikw, ktrych zadaniem byo podjcie przeciw ZSRR dziaa w zakresie szpiegostwa radiowego.

    We wrzeniu 1935 roku w Monachium Canaris spotka si z pukownikiem Mariem Roatt, szefem Servicio Informazioni Milita-ri. Celem spotkania byo przedyskutowanie moliwoci wsppracy wywiadu niemieckiego i woskiego w zakresie realizacji zada kontr-wywiadowczych. Kolejne spotkanie szefw wywiadw niemieckiego i woskiego odbyo si w Rzymie w czerwcu 1936 roku. Tematem drugiego spotkania bya wsppraca niemieckich i woskich sub w zakresie realizacji zada zwizanych z toczc si w Hiszpanii

  • 26 Jednostka Specjalna Brandenburg

    analizowanie treci korespondencji prywatnej, gospodarczej i wojskowej, a zwaszcza listw wysyanych przez jecw wojennych. W kartotekach tych instytucji znajdoway si akta osb, ktre stay si podejrzane w wyniku prowadzonego monitoringu rodkw komunikacji, a take osb, ktre uznano za przypadki wymagajce zwrcenia bliszej uwagi.

    Powyej przedstawiono zarys struktury organizacyjnej caej OKW--Amt AuslandAbwehr. Instytucja ta zarzucia sw pajcz sie agen-turaln obejmujc cay wiat. wiadomo rozlegoci jej dziaa jest niezbdna do zrozumienia skali planistycznej i realizacyjnej rnorodnych dziaa, ktre Abwehra podejmowaa na terenie Niemiec i poza granicami przed wojn i po jej wybuchu.

    Rozbudowa sieci agenturalnej i werbowanie agentw wszelkich moliwych rodzajw stay si priorytetem od chwili objcia przez Canarisa stanowiska. Udao mu si stworzy tak szerok i gbok siatk, e nigdy nie zostaa w peni odkryta ani zinfiltrowana przez wrogw.

    Akcje Abwehry przed wojn

    Przygotowania i ekspansja

    W 1936 roku Canaris odwiedzi Estoni. Podczas wizyty odby prywatn rozmow z szefem sztabu armii estoskiej oraz dyrektorem 2 Departamentu (estoska tajna suba). W rezultacie tych rozmw osignito porozumienie co do wymiany danych wywiadowczych, uzyskanych w wyniku akcji szpiegowskich prowadzonych przeciwko ZSRR.

    Gwnym oficerem cznikowym midzy tajnymi subami Niemiec i Estonii mianowano barona Andreia von Uexkiilla. Abwehra utworzya w Estonii swoj ekspozytur, ktr nazwano Grup 6513. Do Estonii wysano grup technikw, ktrych zadaniem byo podjcie przeciw ZSRR dziaa w zakresie szpiegostwa radiowego.

    We wrzeniu 1935 roku w Monachium Canaris spotka si z pukownikiem Mariem Roatt, szefem Servicio Informazioni Milita-ri. Celem spotkania byo przedyskutowanie moliwoci wsppracy wywiadu niemieckiego i woskiego w zakresie realizacji zada kontr-wywiadowczych. Kolejne spotkanie szefw wywiadw niemieckiego i woskiego odbyo si w Rzymie w czerwcu 1936 roku. Tematem drugiego spotkania bya wsppraca niemieckich i woskich sub w zakresie realizacji zada zwizanych z toczc si w Hiszpanii

  • 28 Jednostka Specjalna Brandenburg

    wojn domow, w ktrej Niemcy i Wochy popary generaa Franco, przywdc si nacjonalistycznych.

    We wrzeniu tego samego roku niemiecki attache wojskowy w Ankarze, podpukownik Rohde, donis, e z zaprzyjanionych rde otrzyma raporty o przepywajcych przez cienin Bosfor transportach morskich z ZSRR, ktre przewoziy zaopatrzenie wojskowe dla hiszpaskich Czerwonych Brygad.

    W 1937 roku Canaris i jego zastpca, pukownik Piekenbrock, ponownie odwiedzili Estoni, eby zachci Estoczykw do wsplnego nasilenia dziaa wywiadowczych podejmowanych przeciwko ZSRR. Wkrtce potem Canaris pozyska do wsppracy z Abweh-r dziaajc na emigracji organizacj ukraiskich nacjonalistw.

    Jesieni 1937 roku w Szanghaju zorganizowano niemieck ekspozytur wywiadowcz, ktrej zadaniem byo monitorowanie przybywajcego do tego wanego portu importowanego zaopatrzenia wojskowego oraz redystrybucji uzbrojenia obejmujcej cay obszar wschodniej Azji.

    Inynier Hermann Lang, agent Abwehry pracujcy w USA, przekazywa do centrali niemieckiego wywiadu informacje dotyczce nowych, niezwykle skutecznych celownikw bombowych, ktre zwrciy jego uwag podczas wykonywania obowizkw nadzorcy linii w fabryce jednego z wielkich koncernw produkujcych uzbrojenie lotnicze. Zainteresowanie wywiadu niemieckiego wzroso jeszcze bardziej, gdy Lang uzyska peny dostp do planw nowego celownika. Ostatecznie caa dokumentacja techniczna urzdzenia dotara do Niemiec.

    W padzierniku 1937 roku do USA uda si Nikolaus Ritter, ekspert dziaajcy w hamburskiej delegaturze grupy Ausland-Abwehr 1 Luft. Mia on rozkaz zbadania moliwoci stworzenia szerokiej siatki wywiadowczej i prowadzenia akcji zbierania danych w zakresie wywiadu przemysowego".

    W 1937 roku amerykaska Secret Service wykrya szpiega nalecego do AuslandAbwehr I Luft. Dziki pomocy przyjaci zdo-

    Akcje Abwehry przed wojn 29

    Rozmieszczenie delegatur Abwehry na wschodzie w latach 19231936.

    a on jednak zbiec samochodem do Kanady, skd powrci do Niemiec.

    Po tych wydarzeniach dziaania antyszpiegowskie podjo Federalne Biuro ledcze (FBI), obejmujc obserwacj Lig Przyjaci Nowych Niemiec, do ktrej nalea wykryty agent. W ramach akcji infiltracyjnej wytropiono kuriera Abwehry, sudeckiego Niemca o nazwisku Rumrich, ktry zgodzi si na przeprowadzenie wikszej

  • 28 Jednostka Specjalna Brandenburg

    wojn domow, w ktrej Niemcy i Wochy popary generaa Franco, przywdc si nacjonalistycznych.

    We wrzeniu tego samego roku niemiecki attache wojskowy w Ankarze, podpukownik Rohde, donis, e z zaprzyjanionych rde otrzyma raporty o przepywajcych przez cienin Bosfor transportach morskich z ZSRR, ktre przewoziy zaopatrzenie wojskowe dla hiszpaskich Czerwonych Brygad.

    W 1937 roku Canaris i jego zastpca, pukownik Piekenbrock, ponownie odwiedzili Estoni, eby zachci Estoczykw do wsplnego nasilenia dziaa wywiadowczych podejmowanych przeciwko ZSRR. Wkrtce potem Canaris pozyska do wsppracy z Abweh-r dziaajc na emigracji organizacj ukraiskich nacjonalistw.

    Jesieni 1937 roku w Szanghaju zorganizowano niemieck ekspozytur wywiadowcz, ktrej zadaniem byo monitorowanie przybywajcego do tego wanego portu importowanego zaopatrzenia wojskowego oraz redystrybucji uzbrojenia obejmujcej cay obszar wschodniej Azji.

    Inynier Hermann Lang, agent Abwehry pracujcy w USA, przekazywa do centrali niemieckiego wywiadu informacje dotyczce nowych, niezwykle skutecznych celownikw bombowych, ktre zwrciy jego uwag podczas wykonywania obowizkw nadzorcy linii w fabryce jednego z wielkich koncernw produkujcych uzbrojenie lotnicze. Zainteresowanie wywiadu niemieckiego wzroso jeszcze bardziej, gdy Lang uzyska peny dostp do planw nowego celownika. Ostatecznie caa dokumentacja techniczna urzdzenia dotara do Niemiec.

    W padzierniku 1937 roku do USA uda si Nikolaus Ritter, ekspert dziaajcy w hamburskiej delegaturze grupy Ausland-Abwehr 1 Luft. Mia on rozkaz zbadania moliwoci stworzenia szerokiej siatki wywiadowczej i prowadzenia akcji zbierania danych w zakresie wywiadu przemysowego".

    W 1937 roku amerykaska Secret Service wykrya szpiega nalecego do AuslandAbwehr I Luft. Dziki pomocy przyjaci zdo-

    Akcje Abwehry przed wojn 29

    Rozmieszczenie delegatur Abwehry na wschodzie w latach 19231936.

    a on jednak zbiec samochodem do Kanady, skd powrci do Niemiec.

    Po tych wydarzeniach dziaania antyszpiegowskie podjo Federalne Biuro ledcze (FBI), obejmujc obserwacj Lig Przyjaci Nowych Niemiec, do ktrej nalea wykryty agent. W ramach akcji infiltracyjnej wytropiono kuriera Abwehry, sudeckiego Niemca o nazwisku Rumrich, ktry zgodzi si na przeprowadzenie wikszej

  • 30 Jednostka Specjalna Brandenburg

    akcji. Chodzio o porwanie amerykaskiego oficera, ktrego zamierzano nakoni do przyniesienia w wyznaczone miejsce planw mobilizacyjnych dowodzonej przeze jednostki.

    Rumrich wysa do rzeczonego pukownika list z prob o dostarczenie dokumentw mobilizacyjnych na oznaczone miejsce, gdzie miay by one przekazane przedstawicielowi Departamentu Wojny. List napisany zosta na papierze uywanym przez Departament Wojny i zapakowany by w urzdow kopert, opatrzon sfaszowan pieczci. Jednake pukownik, w ktrym caa sprawa wzbudzia podejrzenia, przyby na spotkanie z Rumrichem w towarzystwie agentw FBI, a ci aresztowali niemieckiego agenta. Podczas ledztwa szpieg wyjawi nazwiska wszystkich znanych mu agentw Abwehry oraz osoby, ktre mu pomagay.

    Na pokadzie statku pasaerskiego Europa pracowaa fryzjerka Johanna Hoffmann, zastpujca niemieckiego agenta przebywajcego na urlopie w Niemczech. Zdemaskowana agentka zostaa aresztowana po powrocie liniowca do Nowego Jorku. Rwnie i Hoffmann wydaa nazwiska wszystkich znanych jej wsppracownikw, czego efektem bya kolejna seria aresztowa. Ogem zarzut zdrady postawiono osiemnastu osobom. Zarzut dziaa szpiegowskich postawiono rwnie wielu niemieckim oficerom zatrudnionym w misji wojskowej ambasady niemieckiej w USA. Wrd osb, ktrym zarzucono dziaalno szpiegowsk, znaleli si pukownik Busch, komandor porucznik Menzel, komandor podporucznik von Bonin oraz komandor podporucznik Pfeiffer.

    W 1938 roku nastpia intensyfikacja dziaa Abwehry na terenie Estonii. Canaris doskonale zdawa sobie spraw z tego, e najbardziej skuteczne dziaania wywiadowcze przeciwko ZSRR podejmowa mona z terytorium pastw z nim graniczcych. Kontaktem Canarisa oraz innych wysokich oficerw Abwehry w Estonii by pukownik Maasing, ktry w 1936 roku przyby do Berlina w celu podpisania omwionej wczeniej z Canarisem umowy dotyczcej wsppracy w organizowaniu wsplnych niemiecko-estoriskich

    Akcje Abwehry przed wojn 31

    operacji wywiadowczych przeciwko ZSRR. Po przejciu do rezerwy w 1938 roku Maasing ponownie uda si do Rzeszy, aby przekaza Niemcom ca swoj wiedz na temat 2 Departamentu estoskiego Sztabu Generalnego. Nastpca Maasinga, pukownik Willem Saarsen, zosta zwerbowany przez Abwehr jeszcze przed objciem funkcji szefa wywiadu estoskiego, gdy suy jako szef wydziau. Oficer ten przeksztaci suby wywiadowcze Estonii w zagraniczn ekspozytur niemieckiej Abwehry".

    Przed 1938 rokiem pozostajcy w subie Abwehry attache wojskowy Rohde odby szereg podry z Ankary do Syrii, Palestyny, Iranu, Iraku oraz Afganistanu. Jego zadaniem byo zdobywanie wszelkich informacji uytecznych dla Abwehry oraz nawizanie kontaktw z dziaajcymi w tych krajach grupami rebeliantw i nacjonalistw.

    Eskadra rozpoznawcza dalekiego zasigu naczelnego dowdcy Luftwaffe, ktra bya przyczyn upadku poprzednika Canarisa, od 1937 roku realizowaa dziaania rozpoznawcze, wykonujc midzy innymi pierwsze loty nad Zwizkiem Radzieckim. Dowodzona przez majora Rowehla jednostka, stacjonujca w Berlin-Staaken, otrzymywaa coraz wicej samolotw zdolnych do wykonywania lotw na duej wysokoci i ostatecznie przeksztacona zostaa w grup lotnicz.

    Od 1940 roku, korzystajc z pomocy 2 Departamentu estoskiego Sztabu Generalnego, Abwehra rozpocza infiltracj ZSRR i organizacj na jego terytorium grup szpiegowskich i sabotaowych. Jednym ze zwerbowanych wtedy agentw by Gawriow, znany pniej przywdca grupy szpiegowskiej. Do Abwehry zwerbowano rwnie licznych emigrantw ukraiskich, a take nacjonalistw estoskich, otewskich i litewskich. Ludzie ci przygotowywani byli do dziaa na terenie Polski i ZSRR w specjalnym orodku w Chiemsee, pooonym w pobliu zlokalizowanego w Berlin-Tegel laboratorium Abwehry, oraz w Quenzgut w Brandenburgii.

  • 30 Jednostka Specjalna Brandenburg

    akcji. Chodzio o porwanie amerykaskiego oficera, ktrego zamierzano nakoni do przyniesienia w wyznaczone miejsce planw mobilizacyjnych dowodzonej przeze jednostki.

    Rumrich wysa do rzeczonego pukownika list z prob o dostarczenie dokumentw mobilizacyjnych na oznaczone miejsce, gdzie miay by one przekazane przedstawicielowi Departamentu Wojny. List napisany zosta na papierze uywanym przez Departament Wojny i zapakowany by w urzdow kopert, opatrzon sfaszowan pieczci. Jednake pukownik, w ktrym caa sprawa wzbudzia podejrzenia, przyby na spotkanie z Rumrichem w towarzystwie agentw FBI, a ci aresztowali niemieckiego agenta. Podczas ledztwa szpieg wyjawi nazwiska wszystkich znanych mu agentw Abwehry oraz osoby, ktre mu pomagay.

    Na pokadzie statku pasaerskiego Europa pracowaa fryzjerka Johanna Hoffmann, zastpujca niemieckiego agenta przebywajcego na urlopie w Niemczech. Zdemaskowana agentka zostaa aresztowana po powrocie liniowca do Nowego Jorku. Rwnie i Hoffmann wydaa nazwiska wszystkich znanych jej wsppracownikw, czego efektem bya kolejna seria aresztowa. Ogem zarzut zdrady postawiono osiemnastu osobom. Zarzut dziaa szpiegowskich postawiono rwnie wielu niemieckim oficerom zatrudnionym w misji wojskowej ambasady niemieckiej w USA. Wrd osb, ktrym zarzucono dziaalno szpiegowsk, znaleli si pukownik Busch, komandor porucznik Menzel, komandor podporucznik von Bonin oraz komandor podporucznik Pfeiffer.

    W 1938 roku nastpia intensyfikacja dziaa Abwehry na terenie Estonii. Canaris doskonale zdawa sobie spraw z tego, e najbardziej skuteczne dziaania wywiadowcze przeciwko ZSRR podejmowa mona z terytorium pastw z nim graniczcych. Kontaktem Canarisa oraz innych wysokich oficerw Abwehry w Estonii by pukownik Maasing, ktry w 1936 roku przyby do Berlina w celu podpisania omwionej wczeniej z Canarisem umowy dotyczcej wsppracy w organizowaniu wsplnych niemiecko-estoriskich

    Akcje Abwehry przed wojn 31

    operacji wywiadowczych przeciwko ZSRR. Po przejciu do rezerwy w 1938 roku Maasing ponownie uda si do Rzeszy, aby przekaza Niemcom ca swoj wiedz na temat 2 Departamentu estoskiego Sztabu Generalnego. Nastpca Maasinga, pukownik Willem Saarsen, zosta zwerbowany przez Abwehr jeszcze przed objciem funkcji szefa wywiadu estoskiego, gdy suy jako szef wydziau. Oficer ten przeksztaci suby wywiadowcze Estonii w zagraniczn ekspozytur niemieckiej Abwehry".

    Przed 1938 rokiem pozostajcy w subie Abwehry attache wojskowy Rohde odby szereg podry z Ankary do Syrii, Palestyny, Iranu, Iraku oraz Afganistanu. Jego zadaniem byo zdobywanie wszelkich informacji uytecznych dla Abwehry oraz nawizanie kontaktw z dziaajcymi w tych krajach grupami rebeliantw i nacjonalistw.

    Eskadra rozpoznawcza dalekiego zasigu naczelnego dowdcy Luftwaffe, ktra bya przyczyn upadku poprzednika Canarisa, od 1937 roku realizowaa dziaania rozpoznawcze, wykonujc midzy innymi pierwsze loty nad Zwizkiem Radzieckim. Dowodzona przez majora Rowehla jednostka, stacjonujca w Berlin-Staaken, otrzymywaa coraz wicej samolotw zdolnych do wykonywania lotw na duej wysokoci i ostatecznie przeksztacona zostaa w grup lotnicz.

    Od 1940 roku, korzystajc z pomocy 2 Departamentu estoskiego Sztabu Generalnego, Abwehra rozpocza infiltracj ZSRR i organizacj na jego terytorium grup szpiegowskich i sabotaowych. Jednym ze zwerbowanych wtedy agentw by Gawriow, znany pniej przywdca grupy szpiegowskiej. Do Abwehry zwerbowano rwnie licznych emigrantw ukraiskich, a take nacjonalistw estoskich, otewskich i litewskich. Ludzie ci przygotowywani byli do dziaa na terenie Polski i ZSRR w specjalnym orodku w Chiemsee, pooonym w pobliu zlokalizowanego w Berlin-Tegel laboratorium Abwehry, oraz w Quenzgut w Brandenburgii.

  • 32 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Macki sigaj dalej Wizyta Canarisa i pukownika Groscurtha w Bagdadzie stanowia pierwsz prb rozszerzenia zasigu macek Abwehry na Bliskim Wschodzie. Niemcy prowadzili rozmowy z przedstawicielami dziaajcych w podziemiu antyangielskich ugrupowa arabskich.

    Po wykryciu obecnoci agentw niemieckich na obszarze ZSRR wadze radzieckie natychmiast zamkny konsulaty niemieckie w Charkowie, Kijowie, Leningradzie, Nowosybirsku, Odessie, Tbilisi i Wadywostoku.

    W maju 1938 roku powrci do Niemiec ze Stanw Zjednoczonych Hermann Lang, agent Abwehry, ktry pracowa w amerykaskim przemyle lotniczym. Lang przekaza niemieckim technikom informacje dotyczce produkowanego dla amerykaskich si powietrznych, nowoczesnego celownika bombowego. W efekcie jego zabiegw w krtkim czasie w Niemczech wyprodukowano kopi amerykaskiego celownika. Lang wkrtce potem powrci do USA, gdzie zorganizowa siatk agentw w przemyle zbrojeniowym.

    W 1938 roku w rnych czciach wiata doszo do niezwykle dla Abwehry burzliwych wydarze. Wiosn 1938 roku w USA wykryto osiemnastu agentw, wrd ktrych znaleli si E. Graser, J. Hoffmann, Gunter-Gustav Rumrich i Werner Voss. Pomimo to niemiecki wywiad w dalszym cigu by w stanie rozszerza swoje dziaania na obszarze USA. W por ostrzeono czternastu kolejnych zdemaskowanych agentw. Wikszoci z nich udao si uciec do Meksyku, skd po pewnym czasie powrcili oni do USA i ponownie podjli dziaalno szpiegowsk.

    W czerwcu 1938 roku Abwehra zawara porozumienie z japoskim attache wojskowym, generaem majorem Hiroshim Oshim. Porozumienie to okrelao warunki oficjalnej wymiany danych wywiadowczych dotyczcych ZSRR i Armii Czerwonej. Oshima by szefem dziaajcej na terenie Europy ekspozytury japoskiego wywiadu oraz synem japoskiego ministra wojny. Zarwno syn, jak

  • 32 Jednostka Specjalna Brandenburg

    Macki sigaj dalej Wizyta Canarisa i pukownika Groscurtha w Bagdadzie stanowia pierwsz prb rozszerzenia zasigu macek Abwehry na Bliskim Wschodzie. Niemcy prowadzili rozmowy z przedstawicielami dziaajcych w podziemiu antyangielskich ugrupowa arabskich.

    Po wykryciu obecnoci agentw niemieckich na obszarze ZSRR wadze radzieckie natychmiast zamkny konsulaty niemieckie w Charkowie, Kijowie, Leningradzie, Nowosybirsku, Odessie, Tbilisi i Wadywostoku.

    W maju 1938 roku powrci do Niemiec ze Stanw Zjednoczonych Hermann Lang, agent Abwehry, ktry pracowa w amerykaskim przemyle lotniczym. Lang przekaza niemieckim technikom informacje dotyczce produkowanego dla amerykaskich si powietrznych, nowoczesnego celownika bombowego. W efekcie jego zabiegw w krtkim czasie w Niemczech wyprodukowano kopi amerykaskiego celownika. Lang wkrtce potem powrci do USA, gdzie zorganizowa siatk agentw w przemyle zbrojeniowym.

    W 1938 roku w rnych czciach wiata doszo do niezwykle dla Abwehry burzliwych wydarze. Wiosn 1938 roku w USA wykryto osiemnastu agentw, wrd ktrych znaleli si E. Graser, J. Hoffmann, Gunter-Gustav Rumrich i Werner Voss. Pomimo to niemiecki wywiad w dalszym cigu by w stanie rozszerza swoje dziaania na obszarze USA. W por ostrzeono czternastu kolejnych zdemaskowanych agentw. Wikszoci z nich udao si uciec do Meksyku, skd po pewnym czasie powrcili oni do USA i ponownie podjli dziaalno szpiegowsk.

    W czerwcu 1938 roku Abwehra zawara porozumienie z japoskim attache wojskowym, generaem majorem Hiroshim Oshim. Porozumienie to okrelao warunki oficjalnej wymiany danych wywiadowczych dotyczcych ZSRR i Armii Czerwonej. Oshima by szefem dziaajcej na terenie Europy ekspozytury japoskiego wywiadu oraz synem japoskiego ministra wojny. Zarwno syn, jak

  • Szef francuskich sub specjalnych, genera Pierre Louis River.

    Wykonane przed wojn zdjcie przedstawiajce admiraa Canarisa oraz szefa Gestapo i SD, Gruppenfuhrera SS Reinharda Heydricha.

    Szef amerykaskich sub specjalnych w Bernie, Allen D. Dulles.

    Admira Canaris wizytuje oddziay stacjonujce w Brandenburgu.

  • Szef francuskich sub specjalnych, genera Pierre Louis River.

    Wykonane przed wojn zdjcie przedstawiajce admiraa Canarisa oraz szefa Gestapo i SD, Gruppenfuhrera SS Reinharda Heydricha.

    Szef amerykaskich sub specjalnych w Bernie, Allen D. Dulles.

    Admira Canaris wizytuje oddziay stacjonujce w Brandenburgu.

  • Szef III Wydziau Abwehry, genera po- Wieloletni szef Abwehry, genera porucznik von Benivegni. rucznik Piekenbrock.

    Szef II Wydziau Abwehry, genera major von Lahousen, w rozmowie z ochotnikami hinduskimi.

    Dowdca jednostki Brandenburg, E dr von Hippel.

    Szef II Wydziau Abwehry (sabota), Erwin von Lahousen.

  • Szef III Wydziau Abwehry, genera po- Wieloletni szef Abwehry, genera porucznik von Benivegni. rucznik Piekenbrock.

    Szef II Wydziau Abwehry, genera major von Lahousen, w rozmowie z ochotnikami hinduskimi.

    Dowdca jednostki Brandenburg, E dr von Hippel.

    Szef II Wydziau Abwehry (sabota), Erwin von Lahousen.

  • Szef Rozpoznania Iii/West, podpukownik Oskar Reile.

    Szef Abwehr IH (Obce Armie Wschd), pukownik Reinhard Gehlen.

    Szef biura Abwehry KO Daleki Wschd", podpukownik Eisentrager.

    Zastpca pukownika Gehlena, podpukownik Gerhard Wessel.

    Dowdca SD Walter Schellenberg w towarzystwie dowdcy Gestapo, Heinricha Mullera, i Reinharda Heydricha (z przodu, od lewej).

  • Szef Rozpoznania Iii/West, podpukownik Oskar Reile.

    Szef Abwehr IH (Obce Armie Wschd), pukownik Reinhard Gehlen.

    Szef biura Abwehry KO Daleki Wschd", podpukownik Eisentrager.

    Zastpca pukownika Gehlena, podpukownik Gerhard Wessel.

    Dowdca SD Walter Schellenberg w towarzystwie dowdcy Gestapo, Heinricha Mullera, i Reinharda Heydricha (z przodu, od lewej).

  • Przedstawicielki pomocniczej suby lotniczej w Abwehr IH (Obce Armie Wschd).

    Zbyt pno wykryty agent radziecki Martin Bormann.

    Akcje Abwehry przed wojn 33

    i ojciec pragnli mie moliwie najlepszy dostp do danych wywiadowczych dotyczcych Zwizku Radzieckiego. Ich celem byo jak najlepsze przygotowanie Japonii do wojny z ZSRR, podczas ktrej cesarstwo japoskie miao opanowa olbrzymie azjatyckie terytorium i w ten sposb zapewni swojemu narodowi niezbdn przestrze yciow. Obszar ten mia by dostatecznie duy, aby umoliwi cesarstwu realizacj ukrytego celu, ktrym byo zapewnienie wiecznej dominacji Japonii we wschodniej Azji. Tak wic modszy Osh ima mia zadba w Niemczech o to, eby Rosji grozio niebezpieczestwo nie tylko ze wschodu, ale i z zachodu.

    W osobie admiraa Canarisa Oshima znalaz partnera, ktry w peni popar plany Japonii wobec Rosji. W zwizku z tym obie strony mogy osign porozumienie, na ktrego mocy japoskie i niemieckie suby wywiadowcze zobowizyway si do wymiany informacji dotyczcych ZSRR. Wstpne ustne porozumienie w tej sprawie osignite zostao jeszcze w padzierniku 1935 roku. Musiao ono jednak czeka na oficjalne zatwierdzenie, gdy rzd japoski nie by jeszcze zdecydowany na otwarte zwizanie si sojuszem z Niemcami. Jednake po dugich negocjacjach, w ktrych uczestniczy rwnie niemiecki minister spraw zagranicznych von Ribben-trop, 25 listopada 1936 roku Japonia i Niemcy ostatecznie zawary Pakt Antykominternowski.

    Genera Oshima, wracajc do Niemiec w 1937 roku, przywiz ze sob projekt porozumienia dotyczcego wsppracy si zbrojnych obu narodw, obejmujcego rwnie wspprac si powietrznych. Hitler odmwi zawarcia tej umowy, poniewa Japonia w lipcu tego roku zaatakowaa pnocne Chiny i obawia si wcignicia Niemiec w konflikt na Dalekim Wschodzie. Podczas negocjacji genera Keitel stwierdzi jedynie, i moe Japoczykom zagwarantowa wspprac, ale bez pisemnego zobowizania ze strony Niemiec.

    We wrzeniu 1937 roku pukownik Rohde ponownie wyprawi si w podr po Bliskim i rodkowym Wschodzie, wcznie z Afganistanem. Celem wyprawy byo zdobycie wiarygodnych materiaw

  • Przedstawicielki pomocniczej suby lotniczej w Abwehr IH (Obce Armie Wschd).

    Zbyt pno wykryty agent radziecki Martin Bormann.

    Akcje Abwehry przed wojn 33

    i ojciec pragnli mie moliwie najlepszy dostp do danych wywiadowczych dotyczcych Zwizku Radzieckiego. Ich celem byo jak najlepsze przygotowanie Japonii do wojny z ZSRR, podczas ktrej cesarstwo japoskie miao opanowa olbrzymie azjatyckie terytorium i w ten sposb zapewni swojemu narodowi niezbdn przestrze yciow. Obszar ten mia by dostatecznie duy, aby umoliwi cesarstwu realizacj ukrytego celu, ktrym byo zapewnienie wiecznej dominacji Japonii we wschodniej Azji. Tak wic modszy Osh ima mia zadba w Niemczech o to, eby Rosji grozio niebezpieczestwo nie tylko ze wschodu, ale i z zachodu.

    W osobie admiraa Canarisa Oshima znalaz partnera, ktry w peni popar plany Japonii wobec Rosji. W zwizku z tym obie strony mogy osign porozumienie, na ktrego mocy japoskie i niemieckie suby wywiadowcze zobowizyway si do wymiany informacji dotyczcych ZSRR. Wstpne ustne porozumienie w tej sprawie osignite zostao jeszcze w padzierniku 1935 roku. Musiao ono jednak czeka na oficjalne zatwierdzenie, gdy rzd japoski nie by jeszcze zdecydowany na otwarte zwizanie si sojuszem z Niemcami. Jednake po dugich negocjacjach, w ktrych uczestniczy rwnie niemiecki minister spraw zagranicznych von Ribben-trop, 25 listopada 1936 roku Japonia i Niemcy ostatecznie zawary Pakt Antykominternowski.

    Genera Oshima, wracajc do Niemiec w 1937 roku, przywiz ze sob projekt porozumienia dotyczcego wsppracy si zbrojnych obu narodw, obejmujcego rwnie wspprac si powietrznych. Hitler odmwi zawarcia tej umowy, poniewa Japonia w lipcu tego roku zaatakowaa pnocne Chiny i obawia si wcignicia Niemiec w konflikt na Dalekim Wschodzie. Podczas negocjacji genera Keitel stwierdzi jedynie, i moe Japoczykom zagwarantowa wspprac, ale bez pisemnego zobowizania ze strony Niemiec.

    We wrzeniu 1937 roku pukownik Rohde ponownie wyprawi si w podr po Bliskim i rodkowym Wschodzie, wcznie z Afganistanem. Celem wyprawy byo zdobycie wiarygodnych materiaw

  • 34 Jednostka Specjalna Brandenburg

    przydatnych dla realizacji zada Abwehry. Po powrocie Rohde po raz pierwszy przedstawi mocodawcom moliwo wykorzystania rebeliantw i si nieprzyjaznych Wielkiej Brytanii w planowanych i realizowanych ju na tym obszarze dziaaniach Abwehry. W celu utwierdzenia tego obiecujcego stanu rzeczy do Teheranu wysany zosta starannie wybrany przez Abwehr specjalista do spraw regionu bliskowschodniego, starszy radca stanu dr Woehrl. Canaris rozkaza Woehrlowi oceni moliwoci przywrcenia na tron przebywajcego na wygnaniu w Rzymie byego krla Afganistanu Amanullaha oraz umocnienia w kraju pozycji zwolennikw krla.

    Dr Woehrl pracowa uprzednio przez jaki czas w Kabulu jako agent Abwehry, w zwizku z czym dobrze zna stosunki panujce w tym kraju oraz mentalno ludzi stojcych na czele grup opozycyjnych. Canaris podczas rozmowy z Woehrlem odnis wraenie, i moliwe jest przywrcenie w drodze zamachu stanu wadzy obalonemu krlowi i ustanowienie w ten sposb w Afganistanie rzdu sprzyjajcego Niemcom w ich walce z Angli.

    Podczas rozmw z dowdztwem Abwehry specjalista od spraw afgaskich Woehrl zdoa przekona admiraa, i plan przywrcenia tronu Amanullahowi jest wykonalny. W zwizku z tym Canaris wysa Woehrla do Rzymu na spotkanie ze zdetronizowanym krlem Afganistanu. Monarcha przychylnie odnis si do planw przedstawionych mu przez Woehrla, ktry po spotkaniu w Rzymie, na rozkaz szefa Abwehry, pody w dalsz podr do Afganistanu.

    Emir Amanullah obj wadz w Afganistanie, odziedziczywszy w 1919 roku tron po swym bracie emirze Habibullahu. W 1929 roku Amanullah przyj tytu krlewski. W tym samym roku zosta on jednake obalony przez rewolt islamsk, ktr wywoay pospiesznie wprowadzone reformy. Przywdc rewolucji by Tadyk, Bacza-je Saghao - syn nosiciela wody.

    Dziki jego poparciu nastpc Amanullaha zosta jego kuzyn Nader, ktry wstpi na tron w padzierniku 1929 roku. Nader, ktry jako wadca okrelany by mianem Nader Szacha, zosta zamordo-

    Akcje Abwehry przed wojn 35

    wany w 1933 roku. Po nim wadz obj jego syn Zaher. To wanie Zahera Abwehra zamierzaa pozbawi tronu, aby osadzi na nim sprzyjajcego Niemcom Amanullaha.

    Starszy radca stanu dr Woehrl po powrocie ze swych wojay donis, i zamieszkujce granic afgasko-indyjsk dzikie" plemiona grskie gotowe s do podjcia rewolty. W tej sytuacji Canaris dopilnowa, aby plany zamachu stanu w Afganistanie dotary do samego Hitlera. Zleci wsppracownikowi, pukownikowi Edlerowi von Lahousen-Vivremontowi, sporzdzenie roboczej wersji raportu przeznaczonego dla Fiihrera, w ktrym oprcz informacji dotyczcych midzy innymi planowanych dziaa Abwehry na zachodzie, opisu sytuacji wywiadowczej na Ukrainie oraz operacji planowanych w Tybecie, znalazy si rwnie plany operacji w Afganistanie.

    Hitler wyrazi zgod na przystpienie do realizacji sprawy af-gaskiej".

  • 34 Jednostka Specjalna Brandenburg

    przydatnych dla realizacji zada Abwehry. Po powrocie Rohde po raz pierwszy przedstawi mocodawcom moliwo wykorzystania rebeliantw i si nieprzyjaznych Wielkiej Brytanii w planowanych i realizowanych ju na tym obszarze dziaaniach Abwehry. W celu utwierdzenia tego obiecujcego stanu rzeczy do Teheranu wysany zosta starannie wybrany przez Abwehr specjalista do spraw regionu bliskowschodniego, starszy radca stanu dr Woehrl. Canaris rozkaza Woehrlowi oceni moliwoci przywrcenia na tron przebywajcego na wygnaniu w Rzymie byego krla Afganistanu Amanullaha oraz umocnienia w kraju pozycji zwolennikw krla.

    Dr Woehrl pracowa uprzednio przez jaki czas w Kabulu jako agent Abwehry, w zwizku z czym dobrze zna stosunki panujce w tym kraju oraz mentalno ludzi stojcych na czele grup opozycyjnych. Canaris podczas rozmowy z Woehrlem odnis wraenie, i moliwe jest przywrcenie w drodze zamachu stanu wadzy obalonemu krlowi i ustanowienie w ten sposb w Afganistanie rzdu sprzyjajcego Niemcom w ich walce z Angli.

    Podczas rozmw z dowdztwem Abwehry specjalista od spraw afgaskich Woehrl zdoa przekona admiraa, i plan przywrcenia tronu Amanullahowi jest wykonalny. W zwizku z tym Canaris wysa Woehrla do Rzymu na spotkanie ze zdetronizowanym krlem Afganistanu. Monarcha przychylnie odnis si do planw przedstawionych mu przez Woehrla, ktry po spotkaniu w Rzymie, na rozkaz szefa Abwehry, pody w dalsz podr do Afganistanu.

    Emir Amanullah obj wadz w Afganistanie, odziedziczywszy w 1919 roku tron po swym bracie emirze Habibullahu. W 1929 roku Amanullah przyj tytu krlewski. W tym samym roku zosta on jednake obalony przez rewolt islamsk, ktr wywoay pospiesznie wprowadzone reformy. Przywdc rewolucji by Tadyk, Bacza-je Saghao - syn nosiciela wody.

    Dziki jego poparciu nastpc Amanullaha zosta jego kuzyn Nader, ktry wstpi na tron w padzierniku 1929 roku. Nader, ktry jako wadca okrelany by mianem Nader Szacha, zosta zamordo-

    Akcje Abwehry przed wojn 35

    wany w 1933 roku. Po nim wadz obj jego syn Zaher. To wanie Zahera Abwehra zamierzaa pozbawi tronu, aby osadzi na nim sprzyjajcego Niemcom Amanullaha.

    Starszy radca stanu dr Woehrl po powrocie ze swych wojay donis, i zamieszkujce granic afgasko-indyjsk dzikie" plemiona grskie gotowe s do podjcia rewolty. W tej sytuacji Canaris dopilnowa, aby plany zamachu stanu w Afganistanie dotary do samego Hitlera. Zleci wsppracownikowi, pukownikowi Edlerowi von Lahousen-Vivremontowi, sporzdzenie roboczej wersji raportu przeznaczonego dla Fiihrera, w ktrym oprcz informacji dotyczcych midzy innymi planowanych dziaa Abwehry na zachodzie, opisu sytuacji wywiadowczej na Ukrainie oraz operacji planowanych w Tybecie, znalazy si rwnie plany operacji w Afganistanie.

    Hitler wyrazi zgod na przystpienie do realizacji sprawy af-gaskiej".

  • Wojenna struktura Abwehry

    Funkcjonujcy w ramach Naczelnego Dowdztwa Si Zbrojnych Departament Wywiadu i Kontrwywiadu, zwany potocznie Abwehra, ju w 1936 roku rozpocz tworzenie w wikszoci europejskich krajw neutralnych wywiadowczych siatek i struktur organizacyjnych na czas wojny. Proces ten uleg dalszej intensyfikacji w trakcie II wojny wiatowej. Komrki wywiadowcze dziaay przy niemieckich misjach dyplomatycznych, a ich czonkowie byli zakamuflowani jako pracownicy tych instytucji. Przydzieleni do ambasad oficerowie Abwehry wykonywali zadania na rzecz jej trzech wydziaw (I, II, III), zalenie od tego, do ktrego z nich naleeli delegowani rezydenci. Nadmieni jednak naley, i III Wydzia a do wybuchu wojny nie rozpocz umieszczania przedstawicieli w placwkach dyplomatycznych.

    W strefach dziaa wojennych zespoy czonkw Abwehry rekrutoway agentw spord populacji obszarw objtych dziaaniami partyzanckimi. Kiedy uznano to za podane, Abwehra, realizujc swe zadania, wsppracowaa z komendantami miast oraz dowdcami oddziaw polowych. Z powyszych wzgldw jeszcze przed wybuchem wojny Abwehra zbudowaa szerok siatk wywiadowcz na obszarze pastw, ktre znajdoway si w sferze jej zainteresowania. Siatka ta ulega dalszej, gwatownej rozbudowie w toku wojny.

    Wojenna struktura Abwehry 37

    Wszystkie jej nici zbiegay si w sztabie Abwehry, dziaajcym w strukturze O K W Wkrtce po wybuchu wojny Abwehra nawizaa wspprac z VI Urzdem Gwnego Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy {Reichssicherheitshauptamt - RSHA) oraz z zagranicznymi strukturami partii narodowosocjalistycznej, na ktrych czele sta gauleiter Bohle. Wsppraca ta ulegaa stopniowemu zacienianiu wraz z upywem wojny. Abwehra wsppracowaa rwnie z Volks-deustchen Mittelstelle*.

    Wsppraca z przedstawicielami trzech wydziaw Abwehry, pracujcych na rzecz odrbnych rodzajw si zbrojnych, zwaszcza z wydziaem przydzielonym do si ldowych