Zbornik Govor i jezik: interdisciplinarna istraživanja srpskog jezika I, S.Jovičić, M.Sovilj (eds), IEFPG, Beograd, 2004, u štampi

KVANTNE I KLASIČNE NEURONSKE MREŽE: IMPLIKACIJE ZA MODELIRANJE PSIHOSOMATSKIH I KOGNITIVNIH FUNKCIJA

Dejan Raković1,3 i Miroljub Dugić2,3

1 Elektrotehnički fakultet, Beograd rakovic@net.yu

2 Prirodnomatematički fakultet, Kragujevac

dugic@knez.uis.kg.ac.yu

3 Internacionalni anti-stres-centar (IASC), Beograd www.iasc-bg.org.yu

Rezime. Razmotrene su kvantne osnove svesti sa psihosomatskim implikacijama, kao i dva kognitivna modusa individualne svesti sa kognitivnim implikacijama (direktan religijsko/kreativni, karakterističan za kvantno-koherentna prelazna i izmenjena stanja individualne svesti, i indirektan čulno/racionalno posredovani, karakterističan za klasično-redukovana normalna stanja individualne svesti), uz uslove transformacije jednog modusa svesti u drugi. Dat je i tabelarni komparativni prikaz mogućnosti modeliranja kognitivnih i psihosomatskih funkcija (svest, percepcija, kreativnost, memorisanje, učenje, mišljenje, jezik, emocije, transpersonalne interakcije), korišćenjem klasično-elektrohemijskih hijerarhijskih moždanih neuronskih mreža i kvantno-holografskih mikrotalasnih Hopfildovih akupunkturnih neuronskih mreža modulisanih ultraniskofrekventnim elektromagnetnim poljima moždanih talasa, kombinovanih sa kvantnom teorijom dekoherencije. Ključne reči: Kvantne & klasične asocijativne neuronske mreže; dva kognitivna modusa individualne svesti: kvantni (izmenjena/prelazna stanja svesti) & klasični (normalna stanja svesti); kvantna holografija & kvantna dekoherencija; komparativno modeliranje kognitivnih i psihosomatskih funkcija (svest, percepcija, kreativnost, memorisanje, učenje, mišljenje, jezik, emocije, transpersonalne interakcije). 1. UVOD

Danas preovlađujuća naučna paradigma je da se procesiranje informacija na nivou centralnog nervnog sistema odigrava posredstvom hijerarhijski organizovanih i povezanih neuronskih mreža [1-3]. Pored razvoja eksperimentalnih tehnika koje su omogućile fiziološko ispitivanje interakcija hijerarhijski povezanih susednih nivoa bioloških neuronskih mreža, značajan doprinos ustoličenju paradigme neuronskih mreža predstavljali su teorijski prodori u ovoj oblasti u poslednjih dvadesetak godina [2]. Izgleda da se ova hijerarhija bioloških neuronskih mreža spušta sve do subćelijskog citoskeletalnog nivoa, za koji neki istraživači veruju da predstavlja interfejs između neuralnog i kvantnog nivoa [4], za koji se nedavno ispostavilo da u Fejnmanovoj propagatorskoj verziji Šredingerove jednačine ima matematički formalizam analogan Hopfildovoj asocijativnoj neuronskoj mreži [3].

Pomenuta analogija otvara i dodatno fundamentalno pitanje kako sa kvantnog paralelno procesirajućeg nivoa nastaje klasični paralelno procesirajući nivo, što je inače i generalni problem veze kvantnog i klasičnog nivoa u kvantnoj teoriji dekoherencije [5]; naravno, isto pitanje je blisko

povezano i sa fundamentalnom prirodom svesti, čija indeterministička svojstva slobodne volje [6-8] i druge holističke manifestacije poput izmenjenih stanja svesti [9] i prelaznih stanja svesti [8], prelaza svesno/nesvesno i prožimanja tela svešću [10] nužno ukazuju na njene kvantne osnove - sa značajnim psihosomatskim i kognitivnim implikacijama, o čemu će biti reči u ovom radu. 2. MAKROSKOPSKI KVANTNI EFEKTI U BIOFIZICI I KVANTNE OSNOVE SVESTI: PSIHOSOMATSKE IMPLIKACIJE

Kako pokazuju kvantno-koherentne karakteristike rusko-ukrajinske škole mikrotalasne rezonantne terapije (MRT) [11,12] (visoko rezonantni mikrotalasni senzorni odgovor obolelog organizma, biološki efikasno netermalno mikrotalasno zračenje ekstremno niskog intenziteta i energije, i zanemarljivi mikrotalasni energetski gubici duž akupunkturnih meridijana), akupunkturni sistem je jedini makroskopski kvantni sistem u našem telu (dok mozak izgleda ipak to nije [13]). A pošto nedavna teorijska istraživanja pokazuju da svaki kvantni sistem ima formalnu matematičku strukturu kvantno-holografske asocijativne neuronske mreže [3] - to se memorijski atraktori akupunkturne mreže mogu tretirati kao psihosomatski poremećaji koji predstavljaju elektromagnetni (EM) mikrotalasni (kvantno)holistički zapis (koji se otuda samo holistički može i izbrisati, na šta ukazuje izuzetno visoka efikasnost MRT terapije, koja uklanja i samu informaciju o psihosomatskim poremećajima, v. Sl. 1) - što predstavlja biofizičku osnovu (kvantno)holističke lokalne psihosomatike [8,14,15]! Dodatnu potvrdu da je akupunkturni sistem zaista povezan sa svešću i psihosomatikom, predstavljaju nove meridijanske (psihoenergetske) terapije (sa vrlo brzim uklanjanjem upornih fobija, alergija i drugih psihosomatskih poremećaja [16]), kod kojih se simultani efekti vizualizacije i tapkanja/dodirivanja akupunkturnih tačaka mogu teorijski interpretirati kao "rasplinjavanje" memorijskih atraktora psihosomatskih poremećaja, kroz sukcesivno postavljanje novih graničnih uslova u prostoru energija-stanje akupunkturnog sistema pri vizualizacijama psihosomatskih problema [15].

S druge strane, ako svest ima indeterminističke karakteristike (slobodne volje), ona mora ipak igrati suštinsku ulogu u kvantnom kolapsu talasne funkcije [6-8], jedinom indeterminističkom svojstvu kvantne mehanike, koji još ima manifestno otvorene probleme fizičke prirode nelinearnog kolapsa i relativistički nekonzistentnog trenutnog delovanja na daljinu nelokalnog kolapsa talasne funkcije [7,8]. Jedno od rešenja problema (nelinearnog) kolapsa predložio je Penrouz u gravitaciono-indukovanoj objektivnoj redukciji talasnog paketa [17]. Saglasno biofizičkom kvantno-relativističkom modelu svesti, slična objektivna redukcija talasnog paketa može imati kvantno-gravitaciono poreklo u minijaturnim prostorno-vremenskim ”wormhole” tunelima visoko neinercijalnih mikročestičnih interakcija u situacijama sličnim kvantnom merenju (potpuno ekvivalentnim, prema Ajnštajnovom principu ekvivalencije, snažnim gravitacionim poljima u kojima se otvaraju “wormhole” tuneli [18]) - implicirajući i da je fon Nojmanov ad hoc projekcioni postulat baziran na kvantno-gravitacionim fenomenima [8], koji su na dubljem nivou od nerelativističkih kvantno-mehaničkih. Osim toga, nelokalnost kolektivne svesti [8], kao džinovske prostorno-vremenske asocijativne neuronske mreže sa raspodeljenim individualnim svestima (koje su, saglasno biofizičkom kvantno-relativističkom modelu svesti vezane kod čoveka za telesne akupunkturne EM/jonske mikrotalasne ultraniskofrekventno-modulisane kvantno-holografske neuronske mreže [8,14,15], i koje međusobno interaguju kvantno-gravitaciono u prelaznim stanjima individualnih svesti [8]), može objasniti (prividno) trenutno delovanje na daljinu u (nelinearno) kvantno-gravitaciono indukovanom i (nelokalno) kanalisanom kolapsu posredstvom kolektivne svesti [8].

SLIKA 1. Šematska prezentacija memorijskih atraktora mikrotalasnog (MT/isprekidana linija) ultraniskofrekventno (UNF/puna linija) modulisanog EM/jonskog kvantno-holografskog

akupunkturnog sistema/svesti k-tog organizma u prostoru energija-stanje (k

k S

kSE φ, ) sistema Sk:

kSk0 - oblast atrakcije osnovnog (zdravog) MT stanja k

o

S

kφ ; kSk1 i

kSk2 - oblasti atrakcije dva

pobuđena (psihosomatski poremećena) MT stanja kS

k1φ i kS

k2φ (kakvih može biti i više stotina),

modulisanih mnoštvom niskoamplitudskih UNF stanja moždanih hijerarhijskih neuronskih mreža. Treba istaći da se energetske površine postupno menjaju tokom kvantno-holografskog MRT

tretmana, smanjujući potencijalne barijere 0,1kSk

E∆ i 0,2kSk

E∆ (i odgovarajuće MRT senzorne odgovore)

potencijalnih jama kSk1 ili

kSk2 , koje se moraju savladati pri prelasku na oblast atrakcije kSk0

osnovnog (zdravog) stanja, kada se organizam postepeno oporavlja daljim produbljivanjem zdravog

stanja k

o

S

kφ (sa slabim MRT senzornim odgovorom, pošto se već nalazi u osnovnom stanju), v.

Dodatak II. Takva slika je veoma bliska asocijativnim neuronskim mrežama u njihovim energetsko-konfiguracionim prostorima, i Hebovom modifikovanju dubine minimuma energetske hiperpovrši,

koji predstavljaju atraktore memorijskih oblika k

o

S

kφ , kS

k1φ , kS

k2φ u neuronskim mrežama, v.

Dodatak I. Gornji prikaz se može generalizovati i na kvantno-holografsku kolektivnu svest, sa religijsko/društvenim implikacijama o neophodnosti transpersonalnog spiritualnog kvantno-holografskog brisanja svih nepoželjnih bočnih memorijskih atraktora (koji će nereprogramirani molitvom inače vremenom dovesti do razvoja psihosomatskih bolesti ili međuljudskih sukoba u ovoj i/ili narednim generacijama kojima se transpersonalno i nesvesno prenose ova memorijska opterećenja na nivou kolektivne svesti).

Relikt pomenutih mikroskopskih procesa ostao je izgleda i na makroplanu u prelaznim stanjima individualne svesti (kao visoko neinercijalnim procesima vantelesnog prostorno-vremenskog kvantno-gravitacionog mentalno-kanalisanog tuneliranja dela akupunkturne EM/jonske kvantno-holografske neuronske mreže [8]), što može predstavljati biofizičku osnovu [8,15] za mnoge transpersonalne komunikacije bez prostorno-vremenskih barijera (prekognicija i druge ezoterijske pojave i vantelesna iskustva [19], eksperimenti sa molitvom [20] i drugim nelokalnim interakcijama [21-23]), i istovremeno objašnjava zašto su ti fenomeni kratkotrajni i slabo reproduktivni, kao i zašto se najlakše mentalno kontrolišu neposredno pred ulazak u izmenjeno stanje svesti, poput spavanja [8] - što je u skladu sa višemilenijumskim empirijskim iskustvima različitih religijsko/ezoterijskih tradicija Istoka i Zapada [24,25], ukazujući na istu biofizičku osnovu ovih fenomena u svim religijsko/ezoterijskim tradicijama, jer je i kognitivni aparat ljudi svih tradicija isti [26]. Istaknimo i da neophodnost mentalnog adresiranja na metu implicira i jednoznačni ontološki ličnosni aspekt individualne ljudske svesti, što je široko rasprostranjena teza hrišćanske religijske tradicije [24], sa dobro poznatim post-mortem implikacijama.

Ono što se zaista anticipira u prelaznim stanjima individulne svesti može biti vremenski evoluirano kvantno-holografsko stanje kosmičke kolektivne svesti

St)(Φ (kojem kvantno-

holografska stanja individualne svesti kS

k t)(φ imaju pristup, kao konstitutivni deo kosmičke

kolektivne svesti) - što se kvantnomehanički opisuje determinističkom unitarnom evolucijom upravljanom Šredingerovom (ili Fejnmanovom propagatorskom) jednačinom, bez kolapsa [27]! U tom pogledu, sasvim je moguće da postoje jake preferencije za individualnu i kolektivnu budućnost, upravljane interpersonalnim mentalnim opterećenjima, kako se široko tvrdi u tradicijama Istoka [24], što verovatno podržava i savremeno matematičko otkriće skrivenog "biblijskog koda" [28]. Međutim, anticipirano stanje može se redefinisati izmenom trenutnog stanja nekoliko kvantno-holografski mentalno/emocionalno međupovezanih individualnih svesti participirajućih u kolektivnoj svesti, tako menjajući anticipirane preferencije za individualnu i kolektivnu budućnost [8]. Ovo ostavlja prostor za slobodnu volju, implicirajući da je najefikasnija mogućnost za uticaj na budućnost praktikovanje molitve za druge sa kojima smo emocionalno povezani (rodbinu, neprijatelje, umrle), ne-Šredingerovski neunitarno kvantno-gravitaciono posredovane moćnim i pročišćenim EM/jonskim eksitiranim vakuumskim arhetipskim makrokvantnim spiritualnim strukturama iz religijskih tradicija (uklanjajući u tim interakcijama kao neto-efekat međusobne konflikte dve osobe interagujuće kroz posredovanu molitvu), u saglasnosti sa pravoslavnom tradicijom isihazma [25] i filozofijom slobode Berđajeva [29] - što predstavlja biofizičku osnovu (kvantno)holističke globalne psihosomatike [8,15]! Ovo implicira duhovnu obavezu svakoga da rastereti svoje mentalno okruženje i tako doprinese potpunom rasterećenju kolektivne svesti i "kraju istorije" sukoba, čime se daje puni smisao životu svakog pojedinca bez obzira na njegov socijalni status - što je svakako fundamentalno pitanje i mentalne higijene i građanske pristojnosti, odnosno i duhovnog i građanskog morala.

S druge strane, spontane transpersonalne komunikacije sa informacionom nesvesnom razmenom u prelaznim stanjima individualne svesti imaju evidentno negativne efekte, pošto nužno dovode do globalnog porasta psihosomatskih opterećenja na nivou makroskopske kvantno-holografske prostorno-vremenske mreže kolektivne svesti [30] - dok druge metode integracije ličnosti, poput meditacije [9] (kao izmenjenog stanja svesti, koje doprinosi ubrzanoj integraciji svesnih i nesvesnih nivoa ličnosti [8,15]), dubinskih psihoterapeutskih tehnika [31] (usmerenim na prepoznavanje nesvesnog konflikta i njegovo osvešćivanje), ili meridijanskih (psihoenergetskih) terapija [16] (sa ubrzanim uklanjanjem fobija, alergija i drugih psihosomatskih poremećaja, kroz "rasplinjavanje" memorijskih atraktora psihosomatskih poremećaja pri sukcesivnom dodirivanju odabranih akupunkturnih tačaka i uz vizualizaciju psihosomatskih problema [15]) - imaju holistički karakter lokalne psihosomatike i privremene efekte na nivou individualne svesti [8,15], pošto nereprogramirani međuljudski konflikti u drugim osobama uzrokuju njihovo (nesvesno) ponovno transpersonalno indukovanje u prvu osobu (koja je tako uzaludno individualno radila na integraciji

ličnosti!) u prelaznim stanjima svesti tih osoba, tako reindukujući prethodno opterećenje kolektivne svesti.

Istovremeno, analogija matematičkih formalizama Hopfildove asocijativne neuronske mreže i Fejnmanove propagatorske verzije Šredingerove jednačine [3] ukazuje na kolektivnu svest kao moguće ontološko svojstvo samog fizičkog polja [8,15] sa različitim mikrokvantnim i makrokvantnim (i nebiološkim i biološkim, i realnim i virtuelnim) eksitacijama, što je i široko rasprostranjena teza istočnjačkih ezoterijsko/religijskih tradicija [32].

Tako se čini da je ustvari čitava psihosomatika kvantni hologram, i da se to odnosi i na kolektivnu i na individualnu svest, što asocira na hinduistički odnos Braman/Atman, kao celine i dela u kome je sadržana informacija o celini [24]. Pomenuta kvantno-holografska slika implicira i da kvantno-holografski hijerarhijski delovi nose informaciju o celini, omogućavajući suptilnu kvantno-informacionu fraktalnu spregu između različitih hijerarhijskih nivoa, što izgleda podržava i neobično otkriće kvantno-holografskog uticaja jezičke komunikacije na ekspresiju genoma, kao i fraktalno-informacione sprege različitih hijerarhijskih nivoa u prirodi [33]. Ona implicira i kvantno-holografsku spregu akupunkturnog sistema i genoma uz uzajamnu kvantno-informacionu kontrolu ontogeneze i morfogeneze, i to počev od prve deobe oplođene jajne ćelije kojom započinje i diferenciranje akupunkturnog sistema (električno-sinaptičkih) “gap-junction” spojeva [34].

U tom kontekstu, moglo bi se reći da postoje tri linije fronta psihosomatske medicine: (a) prva je duhovnost, koja kroz molitvu za druge trajno uklanja uzajamne memorijske atraktore na nivou kolektivne svesti; (b) druga je tradicionalana istočnjačka holistička medicina i dubinska psihoterapija, koja privremeno uklanja memorijske atraktore na nivou akupunkturnog sistema/individualne svesti i sprečava ili ublažava njihovu somatizaciju, kao posledicu nemara na prvom nivou; (c) treća je konvencionalna zapadnjačka medicina, koja kroz imunologiju, farmakologiju, preventivnu dijagnostiku i hirurgiju sprečava ili ublažava somatizovane posledice nemara na prva dva nivoa. Posebno treba istaći, da nužne aktivnosti na drugom i trećem nivou, uz zanemarivanje prvog, imaju za posledicu dalje prenošenje memorijskih atraktora na nivou individualne i kolektivne svesti u ovoj i narednim generacijama, samo nagomilavajući kvantno-holografska opterećenja koja prouzrokuju potom ne samo bolesti, već i međuljudske sukobe, ratove i druga stradanja. 3. KVANTNE I KLASIČNE NEURONSKE MREŽE ZA MODELIRANJE DVA MODUSA SVESTI: KOGNITIVNE IMPLIKACIJE

U duhu prethodno navedenog, može se govoriti o dva kognitivna modusa individualne svesti [8,15]: kvantno-koherentnom direktnom (religijsko/kreativnom, u izmenjenim i prelaznim stanjima svesti) i klasično-redukovanom indirektnom (čulno/racionalno posredovanom, u normalnim stanjima svesti) - na koja se mogu primeniti teorijske metode asocijativnih neuronskih mreža i kvantne neuronske holografije [3] (v. Dodatak I) kombinovane sa kvantnom teorijom dekoherencije [35] (v. Dodatak II).

Direktni kognitivni modus individualne svesti mogao bi biti vezan za neposrednu i slabu komunikacionu spregu svest-okruženje kroz kvantno-gravitaciono mentalno kanalisano tuneliranje dislociranog dela kvantno-holografske Hopfildove elektromagnetno/jonske akupunkturne mreže individualne svesti na adresiranu metu unutar kvantno-holografske/kvantno-gravitacione prostorno-vremenske mreže kolektivne svesti (karakteristično za kvantno-koherentna prelazna i izmenjena stanja individualne svesti u religijsko/ezoterijskim transpersonalnim komunikacijama, uključujući anticipaciju u intuiciji, prekogniciji i dubokim kreativnim uvidima [8,15] - što se potom kvantnim kolapsiranjem u klasično/normalno stanje svesti, kroz ponovo uspostavljenu jaku spregu kvantno-holografskih sadržaja svesti sa telesnim okruženjem, dalje indirektno jezički/umetnički/naučno filtrira moždanim hijerarhijskim proširenim retikularno-talamičkim aktivirajućim sistemom, ERTAS [1], redukujući tako direktno dobijeni kvantno-informacioni sadržaj - objašnjavajući principijelno neadekvatnu informacionu racionalizaciju svakog kvantno-holografskog spiritualno/religioznog mističnog iskustva).

Indirektni kognitivni modus individualne svesti mogao bi biti vezan za jaku komunikacionu spregu svest-telo-okruženje posredstvom prostorno-vremenski ograničenih čulnih senzacija obrađivanih klasično/elektrohemijskim moždanim neuronskim mrežama i racionalno filtriranih u svesni sadržaj aproksimativnim empirijsko/umetničko/naučnim konceptima zavisnim od kulturno/naučne tradicije i obrazovanja pripadnika jedne društvene zajednice (karakteristično za klasično-redukovana normalna stanja individualne svesti u svakodnevnim komunikacijama, dodatno filtrirana moždanim hijerarhijskim ERTAS sistemom - što se potom prepisuje u svesni sadržaj kvantno-informacione akupunkturne mreže individualne svesti, posredstvom EM polja moždanih talasa na svakih ~ 0,1 s - generišući tako normalni "tok svesti" [8]).

Konkretnije, u aproksimaciji skoro ne-interagujućih individualnih svesti, stanje kolektivne

svesti je ∏Φk

S

k

Sk

φ~ . Ovde je kvantno-koherentno stanje k-te individualne svesti,

kS

kφ =∑i

S

kk

k

i

ic φ , opisano superpozicijom svih njenih mogućih stanja ( ikφ ), koje posle kvantnog

kolapsiranja u klasično-redukovano stanje dovodi do stohastičkog stanja opisanog matricom gustine

k

kSρ) =∑

i

|ikc |2 i

kk

i k

SS

k φφ , sa verovatnoćama |ikc |2 realizacije jednog od klasičnih dekoherentnih

stanja k

i

S

kφ - u procesu sličnom kvantnom merenju nad početnim kvantno-koherentnim stanjem

kS

kφ , v. Dodatak II. Vremenska evolucija kS

k t)(φ kvantno-koherentnog stanja k-te individualne

svesti može se opisati u Fejnmanovoj reprezentaciji kvantno-holografskom Hopfildovom neuronskom mrežom [3,15], dok se vremenska evolucija

k

kSρ) (t) klasično-redukovanog stohastičkog

stanja k-te individualne svesti može opisati klasičnom Hopfildovom neuronskom mrežom [2], v. Dodatak I, predstavljenim promenama oblika potencijalne hiperpovrši u prostoru energija-stanje

akupunkturnog sistema/svesti (k

k S

kSE φ, ), v. Sl. 1.

Ovi kognitivni modusi individualne svesti se verovatno smenjuju sa periodičnošću ~ 2-satnog ultradijalnog ritma, i u budnom stanju i snu [36], što prema biofizičkom kvantno-relativističkom modelu svesti [8] može biti uzrok veoma značajnih promena u subjektivnom osećaju pri smeni normalnih i izmenjenih stanja svesti (sa dramatičnim ubrzavanjem procesiranja informacija, uz osećaj proširene subjektivne "vremenske baze" i halucinantnog mešanja normalno svesnih i nesvesnih sadržaja). Prema ovom modelu, svest je suptilni unutrašnji displej u formi EM komponente akupunkturnog EM/jonskog sistema kao mikrotalasne/ultraniskofrekventno (MT/UNF) modulisane kvantno-holografske Hopfildove neuronske mreže, u kojem se neprekidno kodiraju sve informacije (i normalno svesne i nesvesne) iz moždanih neuronskih mreža (u kojima je brzina sinaptičkog elektrohemijskog kodiranja i dalje nepromenjena), posredstvom moždanih talasa kao interfejsa. Tada su izmenjena stanja svesti (REM faza sna, hipnoza, meditacija, halucinantna stanja, neka psihopatološka stanja, klinička smrt, ...) posledica vantelesnog odvajanja dela jonskog akupunkturnog sistema (kada se u njemu "zarobljena" EM komponenta ULF jonskih struja kreće kroz niskodielektričnu slabo nehomogenu blago jonizovanu vantelesnu gasovitu sredinu) sa isključenim proširenim retikularno-talamičkim aktivirajućim sistemom (ERTAS), dok su normalna stanja svesti (budno stanje, non-REM faza sna, ...) ostvarena kada nema tog odvajanja (kada se moždani talasi prostiru isključivo kroz visokodielektričnu jako nehomogenu telesnu moždanu sredinu) i kada je uključen ERTAS sistem koji poredi trenutno procesirane informacije sa onim već postojećim u memoriji moždane kore, dajući prioritet i pojačavajući jednu od procesirajućih informacija do svesnog nivoa [1], ostavljajući nesvesnim sve nepojačane informacije u normalnim stanjima svesti (što je u osnovi i mehanizam "emocionalnog bojenja" informacija, koje su pre toga u suštini bezlične). Treba posebno istaći da se u izmenjenim stanjima svesti EM komponenta jonskih struja prostire i kroz telo i kroz vantelesno dislocirani deo jonskog akupunkturnog sistema (povezane minijaturnim “wormhole” tunelom), ali je svesni doprinos prve komponente zanemarljiv zbog preklapanja nepojačanih sadržaja, dok druga komponenta dovodi do svesnog doprinosa zbog

dobre vremenske rezolucije istih sadržaja - pa se čini da je zato uslov za jaku manifestaciju izmenjenih stanja svesti istovremeno isključeni ERTAS sistem i generisanje vantelesnog dela akupunkturnog jonskog sistema [8]. Ovo je tipično ispunjeno u izmenjenim stanjima svesti, u kojima ovaj model predviđa i mešanje normalno svesnih i nesvesnih sadržaja, zbog relativističkog doplerovskog preslikavanja "objektivnog" frekventnog spektra moždanih talasa (kao superpozicije γ, β, α, θ i δ moždanih talasa) na "subjektivni" pik nulte frekvencije - što bi moglo ukazivati na ulogu REM-sanjanja (i meditacije) u integraciji (inače raslojenih moždanim funkcionisanjem u budnom stanju) normalno svesnih i nesvesnih sadržaja oko jednog dominantnog asocijativnog jezgra ("ego stanja"), odnosno u krajnjoj liniji rastu ličnosti i ublažavanju emocionalnih konflikata [8].

Gore pomenuta podela na dva kognitivna modusa individualne svesti, kvantno-koherentni direktni (u religijsko/kreativnim izmenjenim i prelaznim stanjima svesti) i klasično-redukovani indirektni (u čulno/racionalno posredovanim normalnim stanjima svesti) - ipak nije sasvim oštra.

Naime, u religijsko/kreativnim izmenjenim i prelaznim stanjima svesti, kvantno-koherentni direktni modus može se transformisati u klasično-redukovani indirektni modus, u slučaju jake vantelesne interakcije svest-okruženje, sa kvantno-redukovanim vantelesnim ekstrasenzornim opserviranjem mentalno adresiranog okruženja, koje prevodi vantelesno dislocirani deo individualne svesti iz nestacionarnog kvantno-koherentnog stanja kvantno-holografske Hopfildove neuronske mreže u gore opisano stacionarno klasično-redukovano stohastičko stanje klasične Hopfildove neuronske mreže. Po prestanku ove interakcije, sa povratkom vantelesno dislociranog dela individualne svesti u kvantno-gravitacionom mentalno kanalisanom tuneliranju dislociranog dela individualne svesti na sopstveno telo, ova informacija se dalje prepisuje kroz (MT/UNF) EM interakciju akupunkturni sistem/nervni sistem i potom jezički/umetnički/naučno filtrira moždanim hijerarhijskim neuronskim ERTAS sistemom (sa pratećim moždanotalasnim "frekventnim podizanjem" misli od nižefrekventne UNF (δ,θ) nesvesne forme subliminarne misli do višefrekventne UNF (α,β,γ) svesne forme, uz značajne nesvesno-kontekstualne kognitivno/lingvističke i psihoterapeutske implikacije [37], v. Tabelu 1). Pri tome, treba istaći da pomenuta (MT/UNF) EM interakcija akupunkturni sistem/nervni sistem ima svoj pragovni potencijal nervnih elektrohemijskih sinapsi (za razliku od nepostojećeg pragovnog potencijala akupunkturnih električnih ”gap-junction” sinapsi [8,14], što čini telesni akupunkturni sistem ekstremno osetljivim kvantnim senzorom) i zato filtrira sve ovako ekstrasenzorno dobijene informacije ispod nervnog pragovnog potencijala, sprečavajući ih da se dodatno jezički/umetnički/naučno artikulišu moždanim hijerarhijskim neuronskim ERTAS sistemom - omogućujući dalju obradu samo onim informacijama koje su dovoljno "emocionalno obojene", odnosno imaju potrebnu kritičnu dubinu MT/UNF EM akupunkturnih memorijskih atraktora (v. Sl. 1), ili imaju snažniji opšti akupunkturni energetski potencijal (urođeno ili stečeno kroz različite tradicionalne tehnike stimulacije, dubokog disanja, relaksacije, meditacije i molitve).

Za razliku od toga, obrnuta interakcija nervni sistem/akupunkturni sistem - kojom se jezički/umetnički/naučno artikulisana moždana informacija potom prepisuje u svesni sadržaj akupunkturne mreže individualne svesti, posredstvom UNF EM polja moždanih neuronskih aktivnosti na svakih ~ 0,1 s generišući tako normalni "tok svesti" i UNF-modulišući akupunkturne MT-memorijske atraktore - odvija se bez pragovnog ograničenja. U tom kontekstu, u čulno/racionalno posredovanim normalnim stanjima svesti, klasično-redukovani indirektni modus može se transformisati u kvantno-koherentni direktni modus individualne svesti posle UNF EM prepisivanja moždano artikulisane informacije u svesni sadržaj tokom interakcije nervni sistem/akupunkturni sistem, u slučaju kratkotrajnih nestacionarnih pobuđenja akupunkturnog sistema u interakcijama sa jako promenjenim okruženjem (v. Dodatak II) - tipa MRT ili druge vrste akupunkturne stimulacije, inhalacije aerojona dubokim joga disanjem i njihovom preraspodelom po akupunkturnom sistemu, različitih meditativnih i drugih psiho-mišićnih tehnika relaksacije, stresogenih situacija, prelaznih i izmenjenih stanja svesti [14] - koja prevode akupunkturni system iz stacionarnog klasično-redukovanog stohastičkog stanja klasične Hopfildove neuronske mreže u nestacionarno kvantno-koherentno stanje kvantno-holografske Hopfildove neuronske mreže, koje potom ponovo kolapsira u naredno stacionarno klasično-redukovano stanje. Ovo može biti model i

za (najčešće) čulno/racionalno indukovane jake intencionalne klasično/kvantno/klasične stacionarno/nestacionarno/stacionarne povratne hijerarhijske (inter)akcije nervni/akupunkturni/ nervni sistem – odnosno model za slobodnu volju! 4. DISKUSIJA I ZAKLJUČAK

U Tabeli 1 dat je komparativni prikaz mogućnosti modeliranja kognitivnih i psihosomatskih funkcija (svest, percepcija, kreativnost, memorisanje, učenje, mišljenje, jezik, emocije, transpersonalne interakcije), kombinovanim korišćenjem klasično-elektrohemijskih hijerarhijskih moždanih neuronskih mreža i kvantno-holografskih MT Hopfildovih akupunkturnih neuronskih mreža modulisanih UNF EM poljima moždanih talasa.

Očito je da tako široko modeliranje psiholoških funkcija zahteva primenu suptilnih biofizičkih hijerarhijskih klasičnih i kvantnih neuronskih mreža, primenom teorijskih metoda asocijativnih neuronskih mreža i kvantne neuronske holografije, kombinovanih sa kvantnom teorijom dekoherencije, kako je to istaknuto u ovom radu.

Tabela 1. Uporedni prikaz mogućnosti modelovanja kognitivnih i psihosomatskih funkcija kombinovanim korišćenjem klasično-elektrohemijskih hijerarhijskih moždanih neuronskih mreža i kvantno-holografskih mikrotalasnih (MT) Hopfildovih akupunkturnih neuronskih mreža modulisanih ultraniskofrekventnim (UNF) elektromagnetnim (EM) poljima moždanih talasa

FUNKCIJA KLASIČNO-ELEKTROHEMIJSKE

HIJERARHIJSKE MOŽDANE NEURONSKE MREŽE

KVANTNO-HOLOGRAFSKE MT HOPFILDOVE AKUPUNKTURNE NEURONSKE MREŽE

MODULISANE UNF EM POLJIMA MOŽDANIH TALASA

SVEST

• hijerarhijski prošireni retikularno-talamički aktivirajući sistem ERTAS (amplitudna i frekventna modulacija) [1,37]

• biofizička kvantno-holografska priroda individualne svesti, vezana za MT/UNF-modulisano EM polje akupunkturnog sistema [8,14,15]

• biofizička kvantno-holografska priroda kolektivne svesti, vezana za jedinstveno fizičko polje [8,15]

• kvantno-koherentna prelazna i izmenjena stanja svesti (REM san, meditacija, hipnoza, halucinogena stanja, vantelesna iskustva kliničke smrti, ...) [8,15]

• klasično-redukovana normalna stanja svesti [8,15]

• slobodna volja kao (najčešće) čulno/racionalno posredovana jaka intencionalna klasično/kvantno/klasična povratna hijerarhijska (inter)akcija nervni/akupunkturni/nervni system [8,15]

PERCEPCIJA

• indirektna (čulno-posredovana, selektovana i racionalno-filtrirana klasično-elektrohemijska) komunikacija hijerarhijskih moždanih neuronskih mreža sa bliskim okruženjem (slika, zvuk, miris, ukus, dodir) [1-3]

• direktna (ekstrasenzorna transpersonalna religijsko-kreativna kvantno-holografska) komunikacija akupunkturne mreže individualne svesti sa mentalno-adresiranom metom unutar kvantno-gravitacione mreže kolektivne svesti, u prelaznim i izmenjenim stanjima svesti – koja povratkom u normalno stanje svesti pod "pritiskom" telesnog makroskopskog okruženja "kolapsira" u jednu od kvantnih alternativa, time postajući klasična indirektno jezički/umetnički /naučno filtrirana informacija [8,15]

KREATIVNOST

- • anticipativna mentalno kontrolisana kvantno-holografska stanja, u prelaznim i izmenjenim stanjima svesti [8,15]

• intenzivno asocijativno sprezanje svesnih i nesvesnih sadržaja u izmenjenim stanjima svesti [8,15]

MEMORISANJE

• prostorna aktivacija sinapsi (kratkotrajno, dugotrajno) [1-3]

• UNF memorisanje za različite nižefrekventne (δ,θ) nesvesne nivoe i višefrekventne (α,β,γ) svesne nivoe [8,37]

• prostorno memorisanje u formi kvantno-holografskih atraktora akupunkturne mreže (kao osnove holističkih psihosomatskih poremećaja) - uz EM interakcije i sa hijerarhijskim neuronskim ERTAS mrežama [8,15]

UČENJE

• nelinearne klasično-elektrohemijske moždane neuronske mreže (generalizacija) [1-3]

• nelinearne kvantno-holografske akupunkturne mreže (generalizacija), uz distribuciju generalisanih informacija posredstvom EM interakcija akupunkturne mreže sa hijerarhijskim neuronskim ERTAS mrežama [8,15]

• nelokalna distribucija (lokalno naučenih) informacija u hijerarhijskim neuronskim ERTAS mrežama posredstvom UNF moždanih talasa (pre habituacije) [8,15,37]

MIŠLJENJE

• emocionalna i jezička modulacija informacije [1-3]

• procesiranje u asocijativnim sekundarnim i tercijarnim zonama, kao i u prefrontalnom području moždane kore [1-3]

• kreativni aspekti mišljenja u prelaznim i izmenjenim stanjima svesti [8,15]

• "frekventno podizanje" misli pod uticajem ERTAS-pojačanja od nižefrekventne UNF (δ,θ) nesvesne forme subliminarne misli do višefrekventne UNF (α,β,γ) svesne forme [8,37]

Tabela 1. (nastavak)

JEZIK

• hijerarhijske primarne, sekundarne i tercijarne zone moždane kore, za semantičko/pragmatično/ sintaktičku organizaciju [1-3,46]

• UNF nižefrekventno (δ,θ) nesvesno učenje maternjeg jezika i kontekstualno učenje stranog jezika, i višefrekventno (α,β,γ) svesno školsko-gramatičko učenje stranog jezika [8,37]

• jedinstvenost kvantno-holografskog koda genoma, akupunkturnog sistema, svesti i jezika [15,33,34,37]

EMOCIJE

• amplitudna i frekventna ERTAS modulacija [1,37]

• produbljeni kvantno-holografski atraktori akupunkturnog sistema, uz EM interakcije sa hijerarhijskim neuronskim ERTAS mrežama [8,15,37]

• holističke psihoterapijske implikacije [8,15,37]:

sanjanje i meditacija (integracija svesnih i nesvesnih slojeva ličnosti);

autogeni trening (podsvesno memorisanje autosugestivnih kontekstualnih anti-stres poruka);

dubinske psihoterapeutske tehnike (prepoznavanje i osvešćivanje nesvesnog konflikata, uz dalju integraciju ličnosti);

meridijanske (psiho)energetske terapije ("rasplinjavanje" memorijskih atraktora psihosomatskih poremećaja, kroz sukcesivno postavljanje novih graničnih uslova tapkanjem/dodirivanjem akupunkturnih tačaka pri vizualizacijama psihosomatskih problema);

transpersonalne hrišćansko-religijske tehnike (usmereno i istovremeno rasterećenje kvantno-holografskih akupunkturnih memorijskih atraktora osoba povezanih njihovim uzajamnim konfliktom, kroz spiritualno posredovanu isihastičku molitvu u prelaznim stanjima svesti molioca, kao jedini način za trajno pročišćenje kolektivne svesti/"motora istorije" i menjanje preferencija za individualnu i kolektivnu budućnost)

TRANSPERSONALNE INTERAKCIJE

- • kratkodometne interakcije mehanizmom MT/UNF EM indukcije (neverbalna hipnoza i "bioenergetska" dijagnostika) i/ili transferom jona ("bioenergetska" iscelenja), uz potonju kvantno-holografsku akupunkturno-genomsku kontrolu ontogeneze i morfogeneze [8]

• dugodometne globalne UNF EM interakcije na kraju izmenjenih stanja svesti ("kolektivno nesvesno" bioloških vrsta) [8]

• dugodometno usmereno mentalno-adresirano kvantno-gravitaciono tuneliranje akupunkturnog sistema individue, u kratkotrajnim prelaznim stanjima svesti ("astralne projekcije" svesti na organske i neorganske "mete", bez prostorno-vremenskih ograničenja; "spiritualne" dijagnostike i iscelenja, uz potonju kvantno-holografsku akupunkturno-genomsku kontrolu ontogeneze i morfogeneze) [8,15]

DODATAK I: O PARALELAMA KLASIČNIH I KVANTNIH HOPFILDOVIH NEURONSKIH MREŽA

Hopfildove klasične neuronske mreže intenzivno su proučavane i modelirane i za potrebe kognitivnih neuronauka [2]. Međutim, nedavno je pokazano i da je Hopfildov model klasične neuronske mreže analogan Fejnmanovoj propagatorskoj verziji kvantne teorije [38], o čemu će biti reči u ovom dodatku u kojem će biti uspostavljen formalni informacioni paralelizam između klasičnih i kvantnih Hopfildovih neuronskih mreža.

U modelu Hopfildove klasične neuronske mreže, kolektivno izračunavanje je regulisano minimizacijom Hamiltonove energetske funkcije [2]

2

1

2

1

1 1

−=−= ∑∑= =

k kN

l

N

j

kj

kl

klj qqJH ∑∑∑

= = =

k k k

ii

N

l

N

j

kj

kl

P

i

kj

kl qqqq

1 1 1

(I.1)

gde je qlk trenutna aktivnost l-tog neurona (od postojećih Nk neurona u k-toj mreži Kk), dok je ik

lq doprinos

aktivnosti l-tog neurona u paralelno-distribuiranoj memoriji neuronske mreže Kk koja odgovara ki-tom memorisanom vektoru stanja (od postojećih Pk memorisanih vektora stanja u mreži). Proces gradijentnog opadanja ove energetske funkcije rezultat je mrežne interakcije sistema neurona opisanih vektorom qk (sa elementima ql

k) i sistema interneuronskih sinaptičkih veza opisanih memorijskom matricom Jk (sa

elementima kljJ ), što se u prostoru energija-stanje neuronske mreže Kk manifestuje pojavom Pk minimuma

(memorijskih atraktora neuronske mreže) na energetskoj hiperpovrši (v. Sl. 1). Tako, u modelu Hopfildove klasične neuronske mreže, Hebova dinamička jednačina za neuronske

aktivnosti

∑=

=+=kN

j

kj

klj

kl tqJtttq

1112 )()( δ ili qk

out (t2) = Jkqkin (t1) (I.2)

i dinamička jednačina za sinaptičke veze (težine)

∑=

=k

ii

P

i

kj

kl

klj qqJ

1

ili Jk ∑=

=k

ii

P

i

Tkk qq1

(I.3)

čine povezani klasični paralelno-distribuirani informacioni procesirajući sistem. Ovo je jedan od najednostavnijih algoritama korišćenih za teorijsko modeliranje moždanih funkcija [2].

Jednačina (I.1) je globalni (varijacioni) opis, dok je sistem jednačina (I.2-3) lokalni (interakcioni) opis

učenja ulaznih vektora stanja ikq , u Hopfildovoj klasičnoj neuronskoj mreži Kk. Odgovarajuće neuronske aktivnosti mogu se uneti u sistem neurona qk iterativno, ili se mogu istovremeno uvesti od samog početka u

Hebovu memorijsku matricu Jk koja sadrži sve sinaptičke težine kljJ .

Jednačine (I.2) i (I.3) mogu se prepisati u kontinualnoj formi, inkorporiranjem prostorno-vremenskog opisa neuronskih i sinaptičkih aktivnosti:

qk out (r2, t2) = ∫∫ Jk (r2, t2, r1, t1) qk in (r1, t1) dr1dt1 (I.4)

Jk (r2, t2, r1, t1) =∑=

k

i

P

i

kq1

(r2, t2) Tkiq (r1, t1) ili J

k (r2, r1) =∑=

k

i

P

i

kq1

(r2) Tkiq (r1) (I.5)

Memorijsko prepoznavanje u Hopfildovoj klasičnoj neuronskoj mreži vrši se ulazno-izlaznom

transformacijom qkout = Jkqk

in, ili u razvijenoj formi

qkout (r2, t2 = t1 + δt) = ∫ Jk (r2, r1) q

kin (r1, t1) dr1 = ∫ [∑

=

k

i

P

i

kq1

(r2) Tkiq (r1)] q

kin (r1, t1) dr1 (I.6)

Iz izraza (I.6) vidi se da ako je ulazni vektor qkin najsličniji nekom prethodno memorisanom

(naučenom) vektoru stanja, recimo 1kq (i istovremeno skoro ortonormalan na ostale memorisane vektore

stanja ikq , i ≠ 1), tada izlazni vektor qkout konvergira ka memorijskom atraktoru vektora stanja 1kq , odnosno

Hopfildova klasična neuronska mreža Kk asocijativno prepoznaje vektor 1kq . Haken je pokazao da uvođenje biološki plauzibilnijih neuronskih oscilatornih aktivnosti daje bogatiju

dinamiku neuronske mreže [39], pri čemu Hopfildove klasične neuronske varijable umesto realnih postaju kompleksne veličine (slično kvantnim veličinama, mada je za razliku od klasičnih kompleksnost kvantnih veličina suštinska). Korak dalje učinjen je sa kvantnom generalizacijom Hopfildove neuronske mreže, Saterlendovom holografskom neuronskom mrežom [40] i njoj ekvivalentnim Perušovim modelom Hopfildove kvantne neuronske mreže [3]. U ovom dodatku razmotrićemo Perušov model, baziran na direktnoj matematičkoj korespondenciji između klasičnih neuronskih (levo) i kvantnih varijabli (desno) i odgovarajućih Hopfildovih klasičnih i kvantnih jednačina, respektivno:

qk ⇔ φ k, ikq ikφ⇔ , Jk ⇔ Gk

(I.4) ⇔ (I.7), (I.5) ⇔ (I.8), (I.6) ⇔ (I.9)

Navedeni parovi jednačina su matematički ekvivalentni, ukazujući da je kolektivna dinamika neuronskih i kvantnih sistema slična, uprkos različitoj prirodi skupa neurona (qk) i njihovih memorijskih sinaptičkih veza (Jk) u neuronskoj mreži Kk, sa jedne strane, i talasnih funkcija (φ k) i njihovih propagatorskih veza (Gk) u kvantnom sistemu Sk, sa druge strane.

Tako, u Perušovom modelu Hopfildove kvantne neuronske mreže [3], dinamička jednačina za talasnu funkciju stanja k-tog kvantnog sistema Sk

φ kout (r2, t2) = ∫∫ Gk (r2, t2, r1, t1) φ k

in (r1, t1) dr1dt1 ili φ kout (t2) = Gk φ k

in (t1) (I.7)

i dinamička jednačina za propagator kvantnog sistema Sk

Gk(r2, t2, r1, t1) =∑=

k

i

P

i

k

1

φ (r2, t2) ikφ (r1, t1)* ili Gk(r2, r1) =∑=

k

i

P

i

k

1

φ (r2) ikφ (r1)* (I.8)

čine povezani kvantni paralelno-distribuirani informacioni procesirajući sistem, gde su ikφ svojstvene

talasne funkcije stanja kvantnog sistema Sk. Tako ikφ čini memorijsko stanje, a propagator Gk memoriju ovako informaciono interpretiranog kvantnog sistema Sk! (Inače, ovako definisan propagator Gk povezan je

sa uobičajenom kvantnomehaničkom Grinovom propagatorskom funkcijom __

G k, izrazom Gk = -i__

G k [38].) Memorijsko prepoznavanje u Hopfildovoj kvantnoj neuronskoj mreži Sk vrši se ulazno-izlaznom

transformacijom φ kout = Gk φ k

in , ili u razvijenoj formi

φ kout (r2, t2 = t1 + δt) = ∫ Gk (r2, r1) φ k

in (r1, t1) dr1 = ∫ [∑=

k

i

P

i

k

1

φ (r2) ikφ (r1)*] φ kin (r1, t1) dr1 (I.9)

odnosno u drugom obliku (u kome se prepoznaje kvantni princip superpozicije, odnosno razvoj talasne

funkcije φ kout po svojstvenim talasnim funkcijama ikφ )

φ kout (r, t) =∑

=

k

i

P

ikc

1

(t) ikφ (r) =∑=

kP

i 1∫ [ ikφ (r)* φ k

in (r, t) dr] ikφ (r) (I.9')

Iz izraza (I.9) i (I.9') vidi se da ako je ulazna talasna funkcija φ k

in najsličnija nekoj prethodno memorisanoj

(naučenoj) svojstvenoj talasnoj funkciji, recimo 1kφ (i istovremeno skoro ortonormalna na ostale

memorisane svojstvene talasne funkcije ikφ , i ≠ 1), tada izlazna talasna funkcija φ kout konvergira ka

memorijskom atraktoru svojstvene talasne funkcije 1kφ , odnosno Hopfildova kvantna neuronska mreža Sk

asocijativno prepoznaje svojstvenu talasnu funkciju 1kφ . Ili prevedeno na ortodoksni jezik kvantne fizike [38], u gornjem primeru propagator Gk predstavlja

projektor na svojstveni potprostor/stanje 1kφ , odnosno vrši redukciju (kolaps) talasne funkcije kvantnog

sistema φ kin u svojstveno stanje 1kφ . Naravno, kolaps talasne funkcije stanja kvantnog procesora Sk (ne

samo ovde razmotrene asocijativne kvantne memorije) jeste konačna faza i u očitavanju rezultata kvantnih računara kao mreže kvantnih neurona (qubita) [41] - kao i kvantne dekoherencije u k-toj svesti [13], verovatno kroz moždani frontolimbički [1] proces selekcije i pojačanja jedne od mnoštva (paralelno obrađivanih subliminarnih UNF nižefrekventnih) nesvesnih informacija do (UNF višefrekventne) svesne misli u normalnim stanjima svesti [8].

Hopfildove kvantne neuronske mreže imaju prednost u odnosu na klasične zbog kvantnih faznih razlika koje poboljšavaju klasično Hebovo amplitudno kodiranje [2]. Naime, zamenom svojstvenih talasnih

funkcija ikφ u formi modulisanih ravanskih talasa ili vejvleta [3],

ikφ (r, t) = ikA (r, t)

),( tri

ik

eαh (I.10)

propagator kvantnog sistema Sk (I.8) dobija oblik

Gk(r2, t2, r1, t1) =∑=

k

i

P

ikA

1

(r2, t2) ikA (r1, t1)

)),(),(( 1122 trtri

ikik

eαα −

h (I.11)

koji opisuje dvojako memorijsko kodiranje kvantnog sistema Sk: kroz amplitudne korelacije, slično Hebovom pravilu kod klasičnih asocijativnih neuronskih mreža [2],

∑=

k

i

P

ikA

1

(r2, t2) ikA (r1, t1) (I.11')

i kroz fazne razlike, slično holografiji [40],

ikδα = ikα (r2, t2) -

ikα (r1, t1) (I.11'')

U ovom dodatku navedena podudarnost informaciono-fizičkih zakona neuronske i kvantne fizike je

izgleda samo jedna od ilustracija duboke međupovezanosti zakona prirode na različitim nivoima. Nedavno je pokazano [42] i da su fizički zakoni koji opisuju proste časovnike, proste kompjutere, crne rupe, prostorno-vremensku penu, i holografski princip - međupovezani!

DODATAK II: KVANTNA TEORIJA DEKOHERENCIJE I STACIONARNA I NESTACIONARNA STANJA KVANTNOG SISTEMA

Pojednostavljeno rečeno, pod procesom (efektom) dekoherencije podrazumeva se fizički proces "indukovan" okruženjem Ek k-tog kvantnomehaničkog sistema, koji kroz neizbežnu interakciju okruženja i kvantnog sistema vodi efektivnom, približno klasično-fizičkom ponašanju kvantnog sistema Sk [5]. Kompozitni sistem Sk + Ek, kao zatvoreni kvantni sistem, podvrgava se Šredingerovoj jednačini (ali to ne važi pojedinačno ni za Sk ni za Ek, koji se nazivaju otvoreni kvantni sistemi), sa Hamiltonijanom intk kS EH H H H= + +

) ) ) ) koji figuriše u unitarnom operatoru

vremenske evolucije kompozitnog sistema: ( )( ) exp 2 /U t iHt hπ= −) ) ( )intexp 2 /iH t hπ≅ −

) (pošto je

obično interakcioni Hamiltonijan ( intH)

) mnogo veći od "samo-Hamiltonijana" međusobno

neinteragujućih sistema (kSH

)) i okruženja (

kEH)

)).

Potrebno je, najpre, izračunati stanje otvorenog sistema Sk, tzv. "redukovani statistički operator"

kSρ) :

( )( ) ( ) ( 0) *( )k k kS E S Et tr U t t U tρ ρ += =

) )) ) (II.1)

gde je

k kS Eρ +)

(t = 0) je početno stanje kompozitnog sistema Sk + Ek, dok se " Etr " odnosi na

integraljenje po stepenima slobode okruženja Ek. Dalje, pod skupom specijalnih uslova [43], može se uočiti pojava efekta dekoherencije definisanog uprošćeno na sledeći način:

(i) u reprezentaciji specijalnog ortonormiranog bazisa {k

i

S

kφ } u Hilbertovom prostoru kvantnog

sistema Sk - tzv. "bazisa brojača" - dobija se isčezavanje vandijagonalnih elemenata redukovanog statističkog operatora

kSρ) :

0)(lim ´ =

∞→tmmS

t kρ , ´mm ≠ (II.2)

(ii) uz ispunjen zahtev stabilnosti ("robusnosti") elemenata bazisa brojača:

intH)

kk

i

ES

k ϕφ =k

ik

i

EkS

k ϕφ (II.3)

ili ekvivalentno

( ) i

kk

k

ESU t φ ϕ)

=k

ik

i

EkS

k t)(ϕφ (II.4)

Tako se, efektivno, pojavljuju superselekciona pravila indikovana okruženjem (dekoherencija), koja zabranjuju koherentne superpozicije određenih stanja sistema Sk. Drugim rečima, dekoherencija uspostavlja egzistenciju i robusnost preferentnog skupa stanja - "bazisa brojača" - otvorenog kvantnog sistema Sk. Ako je početno stanje Sk koherentna superpozicija,

kS

kφ =∑i

S

kk

k

i

ic φ , onda se proces dekoherencije može predstaviti kao:

kS

kφ =∑i

S

kk

k

i

ic φ ⎯→⎯ Dτ 2

i i

k ik K

k kkS k S S

i

cρ φ φ=∑) (II.5)

gde je Dτ , "vreme dekoherencije", reda veličine trajanja procesa dekoherencije. Izraz (II.5) prikazuje gubitak početne koherencije - što opravdava naziv dekoherencija [5].

Dalji zadatak je zadovoljavajuće modelovanje interakcionog Hamiltonijana, intH)

, kako bi se

realizovalo (i) i (ii), odnosno izraz (II.5) za kompozitni sistem Sk + Ek. Bez ulaženja u detalje, pokazuje se da skoro nezavisno od modela okruženja Ek, sledeći interakcioni Hamiltonijan ispunjava postavljene zahteve [43]:

intH)

kk ECS D= ⊗) )

(II.6)

gde je C konstanta interakcije, i i

k k

k kk i S S

i

S k φ φ=∑)

odgovarajuća opservabla kvantnog sistema

Sk, a kED

) je proizvoljna opservabla okruženja Ek.

Sve do sada rečeno odnosilo se na stacionarna stanja uspostavljena dekoherencijom, čiji prethodni uslov (ii) teži da zamrzne dinamiku otvorenog kvantnog sistema kada se sistem jednom nađe u stacionarnom stanju.

Međutim, u slučaju nestacionarnih stanja proisteklih spoljašnjim delovanjem na kompozitni sistem Sk + Ek, može doći prvo do razrušenja prethodnog stacionarnog stanja uz potonje ponovno uspostavljanje efekta dekoherencije usled interakcije (II.6). U tom kontekstu, mogu se uvesti sledeće fizički i fenomenološki plauzibilne pretpostavke, generalno primenljive na svaki kvantni sistem [44]: (i) spoljašnji uticaj je mnogo jači nego interakcija (II.6), i (ii) posle spoljašnjeg delovanja, kompozitni sistem relaksira u ravnotežu ("stacionarno stanje") usled interakcije (II.6).

Dakle, fizički imamo sledeću situaciju: inicijalno, kompozitni sistem Sk + Ek je u "stacionarnom stanju":

k

kSρ) =∑

i

|ikc |2 i

Kk

i k

SS

k φφ (II.7)

Potom, jako spoljašnje delovanje nekomutirajuće sa intH

) (II.6), tokom vremena extT redefiniše

sistemsko okruženje Ek', uvodeći sledeću nestacionarnu transformaciju sistema Sk:

k

kSρ) → ´

k

kSρ) (II.8)

tako da je generalno:

[k

kSρ) , ´

k

kSρ) ] 0≠ (II.9)

Zatim, posle prestanka spoljašnjeg delovanja kompozitni sistem Sk + Ek' podvrgnut je

nestacionarnom relaksirajućem procesu tokom vremena relT , koji generalno dovodi do naredne

promene stanja sistema Sk:

´

k

kSρ) → ´´

k

kSρ) (II.10)

Konačno, relaksacioni proces ponovo uspostavlja stacionarno stanje i interakciju (II.6), koja

garantuje egzistenciju i stabilnost stacionarnih stanja kvantnog sistema Sk, dovodeći do njegovog konačnog stanja [43,44]:

´´´

k

kSρ =) ∑

iiw i

Kk

i k

SS

k φφ (II.11)

tokom vremena dekoherencije Dτ , pri prelazu ´´

k

kSρ) → ´́ ´

k

kSρ) .

Treba uočiti razliku između incijalnog k

kSρ) i finalnog ´́ ´

k

kSρ) . Oba stanja se odnose na

stacionarna stanja k

i

S

kφ , garantujući njihovu egzistenciju i stabilnost. Međutim, relativni udeo

različitih stanja - tj. njihove "statističke težine" - jeste različit, ≠ikw |

ikc |2. Kao efekat, odigrala se

promena stanja kvantnog sistema Sk, odnosno promena oblika potencijalne hiperpovrši u prostoru energija-stanje sistema Sk, v. Sl. 1.

Totalno trajanje nestacionarnog efekta promene stanja kvantnog sistema Sk je:

ext rel DT T T τ= + + (II.12)

Pošto je proces kvantne dekoherencije enormno brz (za višečestične sisteme je recimo Dτ <<10-23 s [5])

relext TT + >> Dτ (II.13)

trajanje promene stanja kvantnog sistema Sk prema navedenom modelu je reda ext relT T+ , odnosno

određeno trajanjem klasičnih makroskopskih procesa spoljašnjeg delovanja i relaksacije sistema. Treba istaći da pomenuti model kvantne dekoherencije može biti generalno primenjen na bilo

koji kvantni sistem i njegova stacionarna stanja i eksitacije, od makromolekula i njegovih konformacija [44] do akupunkturnog sistema i njegovih psihosomatskih stanja (razmotrenih u Od. 3, u kontekstu dva kognitivna modusa svesti). Tako, na primer, pri primeni MRT terapije za

prevođenje obolelog akupunkturnog sistema Sk iz psihosomatski poremećenog stanja kS

k2φ u

osnovno zdravo stanje kS

k0φ (v. Sl. 1), potrebno je za vreme jakog spoljašnjeg delovanja (Text)

dovesti spoljašnju mikrotalasnu energiju za savlađivanje potencijalne barijere poremećenog stanja

( 0,2kSk

E∆ ), što posle vremena relaksacionog procesa (Trel) odvođenja viška energije ( 2,0kSk

E∆ ), dovodi

do uslova završetka kvantne promene stanja akupunkturnog sistema k

kSρ) → ´́ ´

k

kSρ) , uz dodatno vreme

dekoherencije (τD) i uz smanjenje jednog kvanta mikrotalasne energije u stanju kS

k2φ i povećanja

jednog kvanta energije u stanju kS

k0φ ! Višestrukim ponavljanjem ovog procesa, sve više se

smanjuje dubina memorijskog atraktora k2 a povećava dubina memorijskog atraktora k0, što

konačno dovodi do potpunog brisanja psihosomatskog poremećaja kS

k2φ uz produbljivanje

zdravog stanja kS

k0φ , odnosno do dinamičkog modifikovanja potencijalne hiperpovrši

akupunkturnog sistema, analogno situaciji obučavanja klasičnih Hopfildovih asocijativnih neuronskih mreža [2], v. Sl. 1.

Dodajmo, na kraju, i da je u kontekstu potrebnih uslova za ostvarenje dekoherencije [43] definisanje otvorenog kvantnog sistema i njegovog okruženja - simultani proces - tako da je u kontekstu univerzalnog važenja kvantne mehanike svest relativan koncept, nelokalno određen i udaljenim delovima postojećeg opserviranog svemira (mada važi i obrnuto!) [45], što je u skladu sa idejom o kolektivnoj svesti kao mogućem ontološkom svojstvu samog fizičkog polja, sa različitim mikrokvantnim i makrokvantnim (i nebiološkim i biološkim, i realnim i virtuelnim) eksitacijama (v. Od. 2) [27].

LITERATURA 1. K.R. Poper, J.C. Eccles; The Self and Its Brain; Springer, Berlin, 1977, Chs. E2,3; B.J. Baars;

A Cognitive Theory of Consciousness; Cambridge Univ. Press, Cambridge, MA, 1988; F. Crick; The Astonishing Hypothesis: The Scientific Search for the Soul; Charles Scribner's Sons, New York, 1994; D. Raković, Dj.Koruga (editors); Consciousness: Scientific Challenge of the 21st Century; ECPD, Belgrade, 1995; D. Raković; Osnovi biofizike; Grosknjiga, Beograd, 1995, Gl. 5-6.

2. J.J. Hopfield; Neural networks and physical systems with emergent collective computational abilities; Proc. Natl. Acad. Sci. USA, Vol. 79, pp. 2554-2558, 1982; T. Kohonen; Self-Organization and Associative Memory; Springer, Berlin, 1984; D. Amit; Modeling Brain Functions: The World of Attractor Neural Nets; Cambridge Univ. Press, Cambridge, MA, 1989; H. Haken; Synergetic Computers and Cognition (A top-Down Approach to Neural Nets); Springer, Berlin, 1991; and references therein.

3. M. Peruš; Neuro-quantum parallelism in mind-brain and computers; Informatica, Vol. 20, pp. 173-183, 1996; M. Peruš, S.K. Dey; Quantum systems can realize content-addressable associative memory; Appl. Math. Lett., Vol. 13, pp. 31-36, 2000; M. Peruš; Multi-level synergetic computation in brain; Nonlinear Phenomena in Complex Systems, Vol. 4, pp. 157-193, 2001; M. Peruš, H. Bischof; Quantum-wave pattern recognition: from simulations towards implementation; in K. Chen et al. (editors); Proc. 7th Joint Conf. Information Sciences; JCIS/Association for Intelligent Machinery, Durham, NC, 2003; M. Peruš, H. Bischof, L.C. Kiong; Quantum-implemented selective reconstructon of high-resolution images; http://www.arxiv.org/abs/quant-ph/0401016, 2004; and references therein.

4. S.R. Hameroff; Quantum coherence in microtubules: a neural basis for emergent consciousness?; J. Consciousn. Stud., Vol. 1, pp. 91-118, 1994; Dj. Koruga; Informaciona fizika: u potrazi za naučnim osnovama svesti; u knjizi D. Raković, Dj. Koruga (editori); Svest: naučni izazov 21. veka; ECPD & Čigoja, Beograd, 1996.

5. D. Giulini, E. Joos, C. Kiefer, J. Kupsch, I.-O. Stamatescu, H.D. Zeh, Decoherence and the Appearance of a Classical World in Quantum Theory; Springer, Berlin, 1996.

6. J. von Neumann; Mathematical Foundations of Quantum Mechanics; Princeton Univ. Press, Princeton, NJ, 1955.

7. H.P. Stapp; Quantum theory and the role of mind in nature, Found. Phys., 2001, preprint; H. Stapp; Mind, Matter, and Quantum Mechanics; Springer, New York & Berlin, 1993.

8. D. Raković; Brainwaves, neural networks, and ionic structures: Biophysical model for altered states of consciousness; in D.Raković, Dj.Koruga (editors); Consciousness: Scientific Challenge of the 21st Century; ECPD, Belgrade, 1995; D. Raković; Prospects for conscious brain-like computers: Biophysical arguments; Informatica (Special Issue on Consciousness as Informational Phenomenalism), Vol. 21, pp. 507-516, 1997; D. Raković; Transitional states of consciousness as a biophysical basis of transpersonal transcendental phenomena; Int. J. Appl. Sci. & Computat., Vol. 7, pp. 174-187, 2000; and references therein.

9. C. Tart (editor); Altered States of Consciousness; Academic, New York, 1972. 10. A. Shimony, in R. Penrose, A. Shimony, N. Cartwright, S. Hawking (editors); The Large, the

Small and the Human Mind; Cambridge Univ. Press, Cambridge, 1995. 11. N.P. Zalyubovskaya; An Estimation of Effects of Millimeter and Submillimeter Microwawaves

upon Various Biological Objects; M.S. Thesis in Biological Sciences; Kharkov State University, 1970, in Russian; N.D. Devyatkov; Influence of the millimeter wavelength range electromagnetic radiation upon biological objects; Soviet Physics - Uspekhi, Vol. 110, pp. 452-454, 1973; see also pp. 455-469 in this volume; N.D. Devyatkov, O. Betskii (editors); Biological Aspects of Low Intensity Millimeter Waves; Seven Plus, Moscow, 1994.

12. Ye.A. Andreyev, M.U. Bely, S.P. Sit'ko; Manifestation of characteristic eigenfrequencies of human organism; Application for the Discovery to the Committee of Inventions and Discovery at the Council of Ministers of the USSR, No. 32-OT-10609, 22 May 1982, in Russian; S.P. Sit'ko, Ye.A. Andreyev, I.S. Dobronravova; The whole as a result of self-

organization; J. Biol. Phys., Vol. 16, pp. 71-73, 1988; S.P. Sit'ko, V.V.Gizhko; Towards a quantum physics of the living state; J. Biol. Phys., Vol. 18, pp. 1-10, 1991; S.P. Sit'ko, L.N. Mkrtchian; Introduction to Quantum Medicine; Pattern, Kiev, 1994.

13. M. Tegmark; Importance of quantum decoherence in brain processes; Phys. Rev. E, Vol. 61, pp. 4194-4206, 2000.

14. Z. Jovanović-Ignjatić, D. Raković; A review of current research in microwave resonance therapy: Novel opportunities in medical treatment; Acup. & Electro-Therap. Res., The Int. J., Vol. 24, pp. 105-125, 1999; D. Raković, Z. Jovanović-Ignjatić, D. Radenović, M. Tomašević, E. Jovanov, V. Radivojević, Ž. Martinović, P. Šuković, M. Car, L. Škarić; An overview of microwave resonance therapy and EEG correlates of microwave resonance relaxation and other consciousness altering techniques; Electro- and Magnetobiology, Vol. 19, pp. 193-220, 2000; D. Raković; Biophysical bases of the acupuncture and microwave resonance stimulation; Physics of the Alive, Vol. 9, pp. 23-34, 2001; and references therein.

15. D. Raković, M. Dugić, M.M. Ćirković; Makroskopski kvantni efekti u biofizici; Nauka Tehnika Bezbednost, No. 1, str. 161-178, 2001, takođe objavljeno u Zborniku radova Satelitski simpozijum epoha kvanta: 100 godina od otkrića kvanta; ANU Republike Srpske, Banja Luka, 2001; D. Raković; Hopfield-like quantum associative neural networks and (quantum)holistic psychosomatic implications; in B. Reljin, S. Stanković (editors); Proc. NEUREL-2002; IEEE Yugoslavia Section, Belgrade, 2002; D. Raković; Biofizičke osnove i granice (kvantno)holističke psihosomatike; u knjizi V. Jerotić, Dj. Koruga, D. Raković (editori); Nauka - Religija - Društvo; Bogoslovski fakultet SPC & Ministarstvo vera Vlade Republike Srbije, Beograd, 2002; D. Raković, M. Dugić; Quantum and classical neural networks for modeling two cognitive modes of consciousness; in I. Kononenko, I. Jerman (editors); Proc. 6th Int. Multi-Conf. Information Society IS'2003, Mind-Body Studies; Information Society, Ljubljana, 2003.

16. R.J. Callahan, J. Callahan; Thought Field Therapy and Trauma: Treatment and Theory; Indian Wells, CA, 1996; R.J. Callahan; R. Trubo; Tapping the Healer Within; Contemporary Books, NY, 2001; R.J. Callahan; The impact of thought field therapy on heart rate variability (HRV); J. Clin. Psychol., Oct. 2001, see also http://www.interscience.Wiley.com; Ž. Mihajlović Slavinski; PEAT i neutralizacija praiskonskih polariteta; Beograd, 2000.

17. R. Penrose; The Emperor's New Mind; Oxford Univ. Press, New York, 1989; R. Penrose; Shadows of the Mind: A Search for the Missing Science of Consciousness; Oxford Univ. Press, Oxford, England, 1994; R. Penrose; in M. Longair (editor); The Large, the Small and the Human Mind; Cambridge Univ. Press, Cambridge, England, 1997.

18. M.S. Morris, K.S. Thorne, U. Yurtsever; Wormholes, time machines, and the weak energy condition; Phys. Rev. Lett., Vol. 61, pp. 1446-1449; 1988; M. Visser; Quantum wormholes; Phys. Rev. D, Vol. 43, pp. 402-409, 1991; K.S. Thorne; Black Holes and Time Warps: Einstein's Outrageous Legacy; Picador, London, 1994, and references therein.

19. R.G. Jahn, The persistent paradox of psychic phenomena: An engineering perspective, Proc. IEEE, Vol. 70, pp. 136-170, 1982, and references therein.

20. http://www.dukenews.duke.edu 1998, 9 Nov.; News; Medical Center News Office, Duke University, NC, USA; Rezultati ove dobro kontrolisane kliničke pilot studije na 150 pacijenata dva ugledna medicinska centra u Duramu - u kojoj je na eksperimentalnoj grupi pacijenata podvrgnutih koronarnoj angioplastiji primenjivana molitva za ubrzani oporavak od strane sedam različitih verskih zajednica po svetu, sa efektom 1,5-2 puta bržeg oporavka od kontrolne grupe pacijenata - bili su dovoljno intrigirajući da iniciraju i šire istraživanje u nekoliko američkih medicinskih centara; Pregled prethodnih sporadičnih sličnih studija može se naći u knjizi L. Dossey; Healing Words: The Power of Prayer and The Practice of Medicine; Harper Paperbacks, New York, 1993.

21. R.J. Jahn, B.J. Dunne; Margins of Reality; Harcourt Brace, New York, 1988; i mnoge arhivske publikacije i tehnička saopštenja PEAR (Princeton Engineering Anomalies Research), http://www.princeton.edu/~rdnelson/pear.html. Rezultati ovih eksperimenata mogu se interpretirati intencionalnim prelaznim transpersonalnim biološkim (ne-Šredingerovski

neunitarno upravljanim) kvantno-gravitacionim tuneliranjem operatorove individualne svesti sa mentalnim adresiranjem na mašinski sadržaj kolektivne svesti u operatorovim prelaznim stanjima svesti, tako intencionalno kanališući kompozitno stanje dela kolektivne svesti operator/mašina (

SiSΦ→Φ ), i automatski utičući na izlaz mašine i ostalog okruženja

(EiE

Ψ→Ψ ) u ne-Šredingerovski kvantno-gravitacionom upravljanju kolapsirajućeg

procesa ( ∑ ΨΦ→ΨΦ=ΨΦj

EiSiEjSjjESa ).

22. W.A. Tiller, W.E. Dibble, Jr., M.J. Kohane; Exploring robust interactions between human intention and inanimate/animate systems; Ditron Preprint; presented at Int. Conf. Toward a Science of Consciousness - Fundamental Approaches, May 1999, UN Univ., Tokyo, Japan, and references therein.

23. V.P. Kaznacheev, A.V. Trofimov; Cosmic Consciousness of Humanity; Elendis-Progress, Tomsk, 1992, and references therein.

24. K. Wilber; The Atman Project; Quest, Wheaton, IL, 1980; P. Vujičin; Stanja svesti u ezoterijskoj praksi; u knjizi D. Raković, Dj. Koruga (editori); Svest: naučni izazov 21. veka; ECPD & Čigoja, Beograd, 1996; i tamošnje reference.

25. J. Vlahos; Pravoslavna psihoterapija: svetootačka nauka; Pravoslavna misionarska škola pri hramu Sv. Aleksandra Nevskog, Beograd, 1998.

26. M. Elijade; Vodič kroz svetske religije; Narodna knjiga-Alfa, Beograd, 1996.

27. U aproksimaciji skoro ne-interagujućih individualnih svesti kS

kφ , stanje kolektivne svesti je

∏Φk

S

k

Sk

φ~ , a pošto kosmička kolektivna svest, koincidentna sa samim Kosmosom,

nema (van)kosmičko interakciono okruženje E

Ψ koje bi u interakciji sa kosmičkim S

Φ

dovelo do procesa dekoherencije - to nema ni kolapsa talasne funkcije kosmičke kolektivne svesti, odnosno Kosmosa, kao celine! Podvucimo i da je u kontekstu potrebnih uslova za ostvarenje dekoherencije [43] definisanje otvorenog kvantnog sistema i njegovog okruženja - simultani proces - tako da je u kontekstu univerzalnog važenja kvantne mehanike svest relativan koncept, nelokalno određen i udaljenim delovima postojećeg opserviranog svemira (i obrnuto!) [45], istovremeno stvarajući uslove i za proces dekoherencije u kontekstu postojanja relativne granice: |(parcijalna) individualna ili kolektivna svest S⟩ |(komplementarno)

kosmičko okruženje E⟩ . 28. D. Witztum, E. Rips, Y. Rosenberg; Equidistant letter sequences in The Book of Genesis;

Statistical Science, Vol. 9, pp. 429-438, 1994; Popularan prikaz "biblijskog koda" dat je u knjizi M. Drosnin; The Bible Code; Simon & Schuster, New York, 1997, prevedenoj i kod nas. Fascinantna mogućnost da je istorija civilizacije preferentno kodirana Starim Zavetom otkrivenim Mojsiju na planini Sinaju pre 3000 godina, mogla bi se interpretirati kao posledica kvantno-holografske prirode kosmičke kolektivne svesti (Boga!?) i svake njene izvorne manifestacije (uključujući Stari Zavet i svaku individualnu svest) - što ipak ne znači striktnu determinisanost Istorije postojećim stanjem kolektivne svesti, čiji memorijski atraktori se mogu reprogramirati milosrdnom molitvom za druge kroz uklanjanje međuljudskih opterećenja kvantno-holografske Hopfildove mreže kolektivne svesti - ostavljajući tako prostor za slobodnu volju i utičući na izmenu budućih preferencija [8,15].

29. N. Berđajev; Filosofija slobode; Logos Ant, Beograd, 1996. 30. O tome svedoči tzv. puls dijagnostika u tibetanskoj medicini, posredstvom koje je moguće na

osnovu stanja 20 pulseva dijagnostikovati psihosomatske poremećaje kod članova porodice, prijatelja i neprijatelja, v. S.Petrović; Tibetanska medicina; Narodna knjiga - Alfa, Beograd, 2000. O globalnim granicama holističke psihosomatike svedoče i iskustva tibetanske medicine da u terminalnim fazama kada ne pomažu ni meditacije sa molitvama, život umirućeg se može eventualno produžiti, na primer, vraćanjem uhvaćene ribe u reku (verovatno kao deo preraspodele mentalnih opterećenja na nivou kolektivne svesti). O savremenim globalnim

holističkim iskustvima sličnog tipa, v. knjigu S.N. Lazarev; Dijagnostika karme (knjiga prva). Sistem samoregulacije polja; DI Konstanta, Beograd, 1995, prema kojoj karmu treba pre tumačiti kao psihosomatska opterećenja koja se prenose transpersonalno između bližnjih i neprijatelja, slično hrišćanskom konceptu greha.

31. S. Milenković; Vrednosti savremene psihoterapije; Narodna knjiga-Alfa, Beograd, 1997. 32. J.S. Hagelin; Is consciousness the unified field? A field theorist's perspective; Modern Sci. &

Vedic Sci., Vol. 1, pp. 29-88, 1987, and references therein. 33. Popularan pregled pomenutih ruskih istraživanja dat je u knjizi G. von Fosar, F. Bludorf;

Vernetzte Intelligenz; ISBN 3930243237; V. takođe prikaz DNA’s hyper communication: The “Living Internet” inside of us; http://www.fosar-bludorf.com. O fraktalno-informacionoj sprezi različitih hijerarhijskih nivoa u prirodi, v. takođe i radove: M. Rakočević; Univerzalna svest i univerzalni kod, Dj. Koruga; Informaciona fizika: u potrazi za naučnim osnovama svesti, u knjizi D. Raković, Dj. Koruga (editori); Svest: naučni izazov 21. veka; ECPD & Čigoja, Beograd, 1996, kao i knjigu P. Plichta; God’s Secret Formula; Element Books, Shaftesbury, 1997.

34. D. Đorđević; Elektrofiziološka istraživanja mehanizama refleksoterapije; Magistarska teza; Medicinski fakultet, Beograd, 1995, Gl. 1.2 i tamošnje reference.

35. D. Raković, M. Dugić; A critical note on the role of the quantum mechanical "collapse" in quantum modelling of consciousness; Informatica, Vol. 26, pp. 85-90, 2002.

36. R. Broughton; Human consciousness and sleep/waking rhythms; in B.B. Wolman and M. Ulman (editors); Handbook of States of Consciousness; Van Nostrand Reinhold, New York, 1986.

37. D. Raković; Hierarchical neural networks and brainwaves: Towards a theory of consciousness; in Lj. Rakić, G. Kostopoulos, D. Raković, Dj. Koruga (editors); Proc. ECPD Workshop, Brain and Consciousness; ECPD, Belgrade, 1997; D. Raković; On brain's neural networks and brainwaves modeling: Contextual learning and psychotherapeutic implications; in B. Lithgow, I. Cosic (editors); Proc. 2nd IEEE/EMBS (Vic), Biomedical Research in 2001; IEEE/EMBS Victorian Chapter, Melbourne, Australia, 2001; D. Raković; Mišljenje i jezik: maturacija EEG i model kontekstualnog učenja jezika; u knjizi M. Sovilj, P. Marković, S. Jovičić, A. Kostić, D. Raković (editori); Govor i jezik; IEFPG, Beograd, 2003.

38. J.D. Bjorken, S.D.Drell; Relativistic Quantum Mechanics (Vol. I)/ Relativistic Quantum Fields (Vol. II); McGraw-Hill, New York, 1964/1965; R.P. Feynman, A.R. Hibbs; Quantum Mechanics and Path Integrals; McGraw-Hill, New York, 1965.

39. H. Haken; Synergetic Computers and Cognition: A Top-Down Approach to Neural Nets; Springer, Berlin, 1991.

40. J.G. Sutherland; Holographic model of memory, learning and expression, Int. J. Neural Sys., Vol. 1, pp. 256-267, 1990.

41. D. Deutch; Quantum theory, the Church-Turing principle and the universal quantum computer; Proc. Roy. Soc. A, Vol. 400, pp. 97-117, 1985.

42. Y.J. Ng; From computation to black holes and space-time foam; Phys. Rev. Lett., Vol. 86, pp. 2946-2949, 2001.

43. M. Dugić; On diagonalization of the composite-system observable separability; Phys. Scripta, Vol. 56, pp. 560-565, 1997; M. Dugić; Doprinos zasnivanju teorije dekoherencije u nerelativističkoj kvantnoj mehanici; Doktorska disertacija; Prirodnomatematički fakultet, Kragujevac, 1997.

44. D. Raković, M. Dugić, M. Plavšić; The polymer conformational transitions: A quantum decoherence theory approach; Materials Science Forum, Vols. 453-454, pp. 521-528, 2004.

45. M. Dugić, D. Raković, M.M. Ćirković; On a physical metatheory of consciousness; in I. Kononenko (editor); Proc. 3rd Int. Multi-Conf. Information Society IS'2000, New Science of Consciousness; Information Society, Ljubljana, Slovenia, 2000; M. Dugić, M.M. Ćirković, D. Raković; On a possible physical metatheory of consciousness; Open Systems and Information Dynamics, Vol. 9, pp. 153-166, 2002.

46. K.H. Pribram; Languages of the Brain; Brooks/Cole, Monterey, CA, 1977, 2nd ed.

QUANTUM AND CLASSICAL NEURAL NETWORKS:

IMPLICATIONS FOR MODELING PSYCHOSOMATIC AND COGNITIVE FUNCTIONS

Dejan Raković and Miroljub Dugić

Abstract. Quantum fundamentals of consciousness are considered with psychosomatic as well as cognitive implications of two cognitive modes of individual consciousness (direct religious/creative, characteristic of quantum-coherent transitional and altered states of individual consciousness, and indirect perceptually/rationally mediated, characteristic of classically-reduced normal states of individual consciousness), alongside with conditionas of transformations of one mode into another. Tabelar comparative presentation of the possibilities in modelling cognitive and psychosomatic functions (consciousness, perception, creativity, memorizing, learning, thinking, language, emotions, transpersonal interactions) is given as well, by using classical-electrochemical hierarchical brain neural networks and quantum-holographic microwave Hopfield-like acupuncture neural networks modulated by ultralowfrequency electromagnetic fields of brainwaves, combined with quantum decoherence theory. Keywords: Quantum & Classical Associative Neural Networks; Two Cognitive Modes of Individual Consciousness: Quantum (Altered/Transitional States of Consciousness) & Classical (Normal States of Consciousness); Quantum Holography & Quantum Decoherence; Comparative Modeling of Cognitive and Psychosomatic Functions (Consciousness, Perception, Creativity, Memorizing, Learning, Thinking, Language, Emotions, Transpersonal Interactions).