P R O D U K T T U R Y S T Y C Z N Y

Dodatek specjalnyKwiecień 2008

Dodatek do pisma branżowego pracowników turystyki „Wiadomości Turystyczne“www.eurosys.ple-mail: wt@wiadomosciturystyczne.pltel. (022) 822 20 16

Zachodniopomorskie

Bogactwonatury,dziedzictwai kultury

Ustro

nie

Mor

skie

. Fot

. Pio

tr Kr

ahl

RegionZachodniopomorski

Foto album

chodniopomorskiego. Warto zaznaczyç,˝e bogata oferta turystyczna gwarantujew∏aÊciwà obs∏ug´ wszystkich odwiedza-jàcych Zachodniopomorskie, bez wzgl´-du na wiek, narodowoÊç, czas pobytuczy zasobnoÊç portfela.

Zachodniopomorskie zaprasza Paƒ-stwa do miejsc, które na pewno pozy-tywnie zapiszà si´ w Paƒstwa pami´ci.Z pewnoÊcià b´dà Paƒstwo chcielido nich wracaç i sp´dzaç tu niezapo-mniane chwile.

Golf to tylko jedna z wielu mo˝liwoÊci rekreacyjnych regionu Zachodniopomorskie oferuje wiele mo˝liwoÊci turystyki aktywnej

Województwo zachodniopomorskie tojeden z najpi´kniejszych i najciekaw-szych regionów Polski.

Mo˝na d∏ugo wymieniaç atrakcje, ja-kie czekajà na goÊci odwiedzajàcych towojewództwo. Natura zadba∏a o to, abyten region Polski sta∏ si´ idealnym miej-scem do wypoczynku. Znajdà tu Paƒ-stwo wspania∏e pla˝e, czyste morze, je-ziora i rzeki. Lasy i Parki Narodoweoraz pi´kne pojezierza obfitujà w oazyspokoju oraz skupiska rzadkich gatun-

ków fauny i flory. Nie bez powodu ha-s∏em promujàcym region jest „MorzePrzygody”. Ka˝dy amator aktywnegowypoczynku znajdzie tu coÊ dla siebie,a wymagajàcy mi∏oÊnik historii i sztukib´dzie zachwycony skarbami kulturynaszego regionu. Magnesem, któryprzyciàga turystów, jest równie˝ niezli-czona iloÊç wydarzeƒ kulturalnychi sportowych. Wa˝nym punktem na ma-pie turystycznej i gospodarczej jest mia-sto Szczecin – stolica Województwa Za-

Miejsce dla wszystkichZachodniopomorskiezaprasza

3

Podziemna Trasa Turystycz-na ukazuje nieznane, pod-ziemne oblicze Szczecina.Spacer korytarzami przeciw-atomowego schronu to nietylko gratka dla mi∏oÊnikówbudowli obronnych, ale tak-˝e okazja do poznania naj-nowszej historii miasta

str. 6

Barlinek to jedno z naj∏ad-niej po∏o˝onych miast w Pol-sce. Oferuje jednak o wielewi´cej ni˝ tylko pi´kno kraj-obrazu – to tam znajdowaçsi´ b´dzie centrum nowej dys-cypliny sportowej – NordicWalking

str. 8

„Goci na kamiennych kr´-gach” to impreza, któraz pewnoÊcià mo˝e przyprawiço szybsze bicie serca. Zapew-niç to mogà chocia˝by emo-cjonujàce pokazy rytualnej„walki ognia”

str. 9

„Dolina Mi∏oÊci” powsta∏adzi´ki uczuciom i nadal sprzy-ja ich rozkwitaniu. Pi´kno nie-samowitej przyrody i przemy-Êlany uk∏ad parku, mieszajàsi´ w niesamowità ca∏oÊç

str. 11

Festiwal S∏owian i Wikingówto jedna z ciekawszych imprezodbywajàcych si´ w naszymkraju. Pozwala si´ przenieÊçw zamierzch∏e czasy i ujrzeç˝ycie dawnych wojowników

str. 12

Spis treÊci

4

Nie

mcy

Morze Ba∏tyckie

Wiatr w ˝aglach!

Niezapomnianechwile!

Wspania∏y relaksi wypoczynek!

Mnóstwo atrakcji!

Âwietna zabawai moc wra˝eƒ!

5

Warto wiedzieçZachodniopomorskie to nie tylko pla˝e – wspania∏a przyroda, ciekawe zabytki i inspirujàce wy-darzenia kulturalne mogà usatysfakcjonowaç ka˝dego goÊcia.

Województwo zachodniopomorskie towcià˝ jeden z najmniej odkrytych zakàt-ków naszego kraju. Wydaje mi si´, ˝e tostanowi jego si∏´. Przyje˝d˝ajàcy do nasturyÊci mogà czuç si´ niczym odkrywcy.O sile Zachodniopomorskiego Êwiadczyrównie˝ jego niesamowita przyroda. Nie-rzadko dzia∏ania kulturalne ∏àczà si´z walorami przyrodniczymi – tak w∏aÊniejest w przypadku mojego faworyta– Gryfiƒskiego Festiwalu Miejsc i Podró-˝y W∏óczykij. To pó∏toratygodniowa im-preza, w której uczestniczy kilkudziesi´-ciu globtroterów z ca∏ej Polski. Prezen-tujà oni swoje zdj´cia i filmy z ekstre-malnych podró˝y w odleg∏e i ma∏o znanezakàtki globu. Prelekcjom i spotkaniomtowarzyszà degustacje potraw kuchniÊwiata, rajd na orientacj´, koncerty i wy-stawy, a ca∏oÊç odbywa si´ w bardzoprzyjacielskiej, swobodnej atmosferzei jest szalenie inspirujàca.

Szczecin mo˝e si´ pochwaliç festiwa-lem muzyki improwizowanej i ekspery-mentalnej Musica Genera. To jednoz najwa˝niejszych wydarzeƒ w PolscepoÊwi´conych wspó∏czesnej muzyce.

Nie liczy si´ z obowiàzujàcymi modami– ho∏duje sztuce poszukujàcej i niepo-kornej. Imprezà, którà równie˝ wypadawyró˝niç, jest widowiskowy, adresowa-ny do szerokiej publicznoÊci FestiwalArtystów Ulicy. Mi∏oÊnikom dobrego ki-na polecam European Film Festival do-kumentART, a fanom sztuki wspó∏cze-snej – Performance Intermedia Festival.Mieszank´ ró˝nych form wspó∏czesnejsztuki proponuje równie˝ wrzeÊniowe,gryfiƒskie Sztukowanie.

Przemys∏aw Lewandowski,animator kultury

–– CCoo pprrzzyycciiààggaa ttuurryyssttóóww ddoo ZZaacchhooddnniioo--ppoommoorrsskkiieeggoo??

Województwo zachodniopomorskie nale-˝y do najbardziej atrakcyjnych rejonówkraju, mamy szeroki dost´p do morza,przepi´kne pla˝e i wspania∏à baz´ hotelo-wo-rekreacyjnà. Dla turystów lubiàcychaktywny wypoczynek sà przepi´kne poje-zierza: Drawskie i Wa∏eckie, liczne jezioraczy pi´kne kompleksy leÊne. Atrakcjà re-gionu sà zabytki architektury sakralnej,koÊcio∏y zbudowane w XIII w. z granito-wych g∏azów narzutowych oraz te niecom∏odsze czy przyk∏ady zabudowy rygloweji drewnianej. Zachodniopomorskie stwa-rza warunki dla wspania∏ego wypoczynkuzarówno dla tych, którzy szukajà spokoj-nego miejsca, jak i tych, którzy lubià wy-poczynek aktywny.

–– CCzzeeggoo nniiee ppoowwiinnnnoo ssii´́ ppoommiinnààçç,, pprrzzee--bbyywwaajjààcc nnaa tteerreenniiee wwoojjeewwóóddzzttwwaa??

TuryÊci, którzy lubià bliski kontaktz przyrodà, a odwiedzajà nasze woje-wództwo, nie powinni zapomnieç o wy-spie Wolin, gdzie znajduje si´ rezerwat ˝u-brów, ˝yje wiele gatunków dzikich zwie-rzàt, ptaków (or∏y bieliki) i rzadkie okazy

roÊlin. Kolejnà atrakcjà, której nie powin-no si´ pominàç, jest Ogród Dendrologicz-ny w Przelewicach, z licznymi roÊlinamiegzotycznymi i wspania∏ym ogrodem ja-poƒskim. Dla tych, którzy lubià turystyk´miejskà, proponujemy Szczecin, miastoportowe z zachowanymi do dzisiaj zabyt-kami gotyckimi, z czasów renesansu, baro-ku i klasycyzmu. Ciekawostkà naszego re-gionu sà kamienne kr´gi Gotów i Gepi-dów oraz kamienne groby megalitycznezwane grobami olbrzymów.

–– JJaakkiiee ssàà nnaajjwwii´́kksszzee ttuurryyssttyycczznnee aattuuttyywwoojjeewwóóddzzttwwaa??

Âwie˝e powietrze, zieleƒ, woda i to, ˝ejesteÊmy „na szlaku” od ponad tysiàca lat.Wa˝ne jest te˝ zy˝owaniu dwóch wielkicheuropejskich korytarzy ekologicznych: Od-ry i pomorskiego. Atutem jest te˝ fakt, ˝enie do koƒca „zagospodarowaliÊmy” tury-stycznie nasze rzeki, lasy i jeziora. NaszePomorze jest miejscem dla osób, które ce-nià spokój, a tak˝e dla „ryzykantów” upra-wiajàcych sporty ekstremalne, choçby nur-kowanie w najg∏´bszych polskich jezio-rach Morzycko, iƒskim, drawskim.

–– KKttóórree zz aattrraakkccjjii ttuurryyssttyycczznnyycchh wwyyddaajjààssii´́ PPaannuu sszzcczzeeggóóllnniiee ggooddnnee ppoolleecceenniiaa??

Wycieczk´ po regionie zaczà∏bymod Zielonej Wenecji Pó∏nocy, czyli Szcze-cina. Nikt by si´ nie nudzi∏ równie˝ wie-czorami – mamy znakomite kluby mu-zyczne. Polecam te˝ d∏u˝sze ˝eglowaniepo jeziorze drawskim. Dzieci zawióz∏bymkoniecznie do pani Marty Tracz, do „Klu-bu Poznawaczy” w pobli˝u jeziora Wy-gon. W Koszalinie – festiwal kabaretówLeszka Malinowskiego, koncerty organo-we. Wypad na dorsze w Ko∏obrzegu.

Sp∏yw kajakowy Drawà lub Pars´tà.–– NNaa ccoo mmooggàà lliicczzyyçç ttuurryyÊÊccii ggoosszzcczzààccyy

ww ZZaacchhooddnniiooppoommoorrsskkiimm??Na bardzo intensywne dni, i to przez

ca∏y rok. Mielno pokaza∏o, ˝e nawetz zimnego Ba∏tyku mo˝na zrobiç produktturystyczny. Dodajmy do tego pola golfo-we na Êwiatowym poziomie. Gwiazdyw Mi´dzyzdrojach. Fam´ w ÂwinoujÊciu,Hansa Jazz w Koszalinie czy Interfolkw Ko∏obrzegu. Pojawiajà si´ turyÊci, któ-rzy chcà tu u nas uprawiaç nordic wal-king, a my mamy 5000 km wytyczonychszlaków pieszych, chocia˝ mo˝emy wyty-czyç 10 razy tyle.

Wojciech Hawryszuk,dyrektor Zachodniopomorskiej ROT

Najwi´kszym atutem Pomorza Za-chodniego sà z pewnoÊcià walory wypo-czynkowe. Wielokilometrowe, szerokienadmorskie pla˝e z drobnoziarnistympiaskiem, niespotykanym nawet na naj-s∏ynniejszych kàpieliskach Êwiata ∏àczàsi´ z najbogatszym w Polsce zapleczemnoclegowo-gastronomicznym i bogatàofertà kulturalnà. Kolejnym walorem sàcztery uzdrowiska – Kamieƒ Pomorski,Ko∏obrzeg, Po∏czyn Zdrój i ÂwinoujÊcie.U ujÊcia Odry i jej dorzeczy le˝à 44 wy-spy, a ich przyrodnicze bogactwo znako-micie uzupe∏nia ofert´ wypoczynkowàregionu. Zachodniopomorskie posiada2 parki narodowe, 6 parków krajobrazo-wych, ponad 70 rezerwatów przyrodyi oko∏o 1200 pomników przyrody.W g∏´bi làdu jest wiele wód i lasów, a le-˝àce tam oÊrodki wypoczynkowe i boga-ta baza agroturystyczna zaspokojà po-trzeby turystów szukajàcych odpr´˝eniaw ciszy i spokoju. Mi∏oÊnicy aktywnegowypoczynku mogà znaleêç coÊ dla sie-bie dzi´ki istnieniu wielu szlaków rowe-rowych, kajakowych i stadnin koni. Do-brym uzupe∏nieniem tego rodzaju rekre-

acji sà istniejàce i planowane pola golfo-we. W naszym regionie mo˝na podzi-wiaç liczne dzie∏a architektury i sztuki– od romaƒskich po wspó∏czesne. Re-gion posiada równie˝ bogatà ofert´ kul-turalnà, która w sezonie letnim mo˝ezaspokoiç najbardziej wytrawnych mi∏o-Êników sztuki. Mo˝na tu wymieniç wy-darzenia, takie jak Festiwal Muzyki Or-ganowej i Kameralnej w Kamieniu Po-morskim, koncerty organowe w Koszali-nie, Festiwal Wikingów w Wolinie czylokalne imprezy na kanwie wydarzeƒz przesz∏oÊci, np. „Bitwa o krow´”w Âwidwinie i Bia∏ogardzie.

Ryszard Kotla,przewodnik turystyczny

˚aneta Krüger, wiceprezes ZIT w Szczecinie

6

PodziemnaTrasaTurystyczna

Szczecin to równie˝ miasto nieodkryte,które poza renesansowym zamkiem, se-cesyjnymi kamienicami i muzeami oferu-je przybyszom liczne atrakcje nigdzie in-dziej niespotykane, jak chocia˝by wizytaw najwi´kszym w Polsce cywilnymschronie z okresu drugiej wojny Êwiato-wej (wybudowanym przez Niemcóww 1941 roku). Schron móg∏ w tym czasiepomieÊciç do 5 tysi´cy ludzi. Po wojniezaadaptowano go na schron przeciwato-mowy. Spacerujàc z przewodnikiem aposchronie, w niepowtarzalny i niezapo-mniany sposób poznaje si´ histori´ mia-sta i jego mieszkaƒców. Trasy zwiedzaniazaaran˝owane sà w taki sposób, aby od-tworzyç wyglàd i ˝ycie w schronie, za-równo podczas horroru nalotów II wojnyÊwiatowej, jak i fobii atomowej.

Zwiedzanie schronu – Podziemna trasa tury-styczna Centrum Wynajmu i Turystyki

ul. Kolumba 1 lok. 6, (obok dworca kolejowego Szczecin G∏ówny)

tel./faks (091) 434 00 06, www.podziemnyszczecin.com

Najwi´kszy i najpi´kniejszy w Polscecmentarz, który ma bardziej charakterparku ni˝ miejsca wiecznego spoczyn-ku. Projekt wykona∏ architekt miejskiWilhelm Meyer-Schwartau, który za-dba∏ o estetyk´ cmentarza, wykorzystu-jàc naturalne walory krajobrazowe,ró˝nice wzniesieƒ, cieki wodne. Nekro-poli´ zaprojektowano na za∏o˝eniachparkowych, z du˝à iloÊcià ró˝norodnej,cz´sto egzotycznej roÊlinnoÊci, ˝ywo-p∏otami, interesujàcymi elementamima∏ej architektury, fontannami, ka-miennymi studniami i innymi elemen-tami rzeêbiarskimi. Na cmentarzudo dziÊ zachowa∏o si´ niewiele przed-

wojennych pomników. Sà wÊród nichpojedyncze nagrobki, ale równie˝ prze-pi´kne stelle czy oryginalne kolumna-dy, stanowiàce niezwykle wyjàtkowe

i interesujàce przyk∏ady sztuki kamie-niarskiej. Centralna nekropolia Szcze-cina jest miejscem cz´sto odwiedza-nym przez mieszkaƒców i turystów.Szczególna atmosfera ogarniajàca tenwyjàtkowy cmentarz powoduje, ˝e od-bywajà si´ tu równie˝ wydarzenia kul-turalne. Sta∏o si´ ju˝ szczeciƒskà trady-cjà, ˝e w czasie Dni Morza na Cmenta-rzu Centralnym wykonywane jest jed-no z arcydzie∏ muzyki wokalno-instru-mentalnej dedykowane tym, którzy niepowrócili z morza. Koncert odbywajàcysi´ w przejmujàcej oprawie gry Êwiate∏wprowadza w Êwi´to ˝eglarzy chwilerefleksji i zadumy.

Stolica Regionu

Cisza i zaduma – Cmentarz Centralny

Szczecin to miasto zieleni z licznymiparkami i lasami, owiane aromatem ma-gnolii, idealnie nadajàce si´ do wypo-czynku. Niepowtarzalne pi´kno po∏o˝e-nia Szczecina wÊród trzech puszczy,trzech wzniesieƒ i zajmujàcych bliskoczwartà cz´Êç powierzchni miasta wódczyni je absolutnie wyjàtkowym na tlewielu innych miast na Êwiecie. Szczecinw przesz∏oÊci znajdowa∏ si´ w r´kachpolskich, duƒskich, niemieckich,szwedzkich, pruskich, a w czasie wojennapoleoƒskich przez kilka lat by∏ rów-nie˝ twierdzà francuskà. Jako miastoz ró˝norodnà, bogatà historià posiadawiele ciekawych zabytków. DzisiejszySzczecin przyciàga turystów z krajui z zagranicy nie tylko ze wzgl´du na tenaspekt, ale równie˝ z uwagi na ró˝no-rodnoÊç organizowanych tutaj imprez

sportowych i kulturalnych. Na sta∏ew kalendarz wpisa∏y si´ organizowaneprzez miasto presti˝owe, mi´dzynarodo-we imprezy sportowe, takie jak turniejtenisowy PEKAO Open (13–21.09.08),Mityng Lekkoatletyczny Pedro’s Cup(17.09.08) czy turniej golfowy SzczecinOpen. W tych dniach znakomici spor-towcy dostarczajà emocji i niezapo-mnianych wra˝eƒ. Najwi´kszà imprezàmasowà o wieloletniej tradycji sà DniMorza (13–15.06.08), podczas którychodb´dzie si´ IV Zlot Oldtimerów na Od-rze. Setki m∏odych mi∏oÊników teatruprzyciàga Mi´dzynarodowy Festiwal Ar-tystów Ulicy (2–5.07.08) i sprawia, ˝eletnie ulice miasta zamieniajà si´ w nie-zwyk∏e przedstawienie.

Zwiedzanie miasta u∏atwia MiejskiSzlak Turystyczny – oznaczony na chod-

niku czerwonà przerywanà linià, li-czy 7 km i prowadzi do 42 zabytkówi obiektów wartych zwiedzania. Tylko w Szczecinie – w najstarszym kiniena Êwiecie mo˝na obejrzeç film przy sto-liku rozkoszujàc si´ fili˝ankà pysznej ka-wy. To szczeciƒskie kino zosta∏o wpisanedo Ksi´gi Rekordów Guinnessa. Dzia∏anieprzerwanie od 1909 roku. Atrakcjà dla smakoszy poszukujàcych lo-kalnych specja∏ów sà piwnice Starki.Starka to szlachetna staropolska wytraw-na wódka. Obecnie jest produkowana tyl-ko w Szczecinie, sta∏a si´ lokalna specjal-noÊcià. W udost´pnionej do zwiedzaniastarej fabryce spacer wÊród le˝akujàcychw olbrzymich drewnianych beczkachtrunków wieƒczy degustacja ró˝nych ro-dzajów Starki.

www.turystyka.szczecin.pl

Wyjàtkowy Szczecin

Eureka!

Najwi´ksza w Polsce wystawa interak-tywnych doÊwiadczeƒ. Zwraca uwag´na proste prawa przyrody i zjawiska, któ-rych nie zauwa˝amy, mimo ̋ e towarzyszàw ˝yciu codziennym, i przedstawia je tak,˝e wyglàdajà jak ze Êwiata magii. Magicz-ne miejsce, w którym mo˝na przypo-mnieç sobie, co znaczy dzieci´ca cieka-woÊç i uruchomiç zmys∏ odkrywcy. Mo˝-na tu m.in. badaç olbrzymich rozmiaróws∏onecznà kul´ i bawiç si´ kilkumetrowy-mi baƒkami mydlanymi. To tylko niektórez niewiarygodnych praw fizyki, którew tym miejscu si´ objawiajà.

Experymentarium Eurekaul. Malczewskiego 10, tel. (091) 422 85 78

7

Obliczawysp

Wyspykultury

Pobyt turystom, w szczególnoÊci w sezo-nie letnim, urozmaicajà liczne imprezykulturalne, wÊród których wymieniç na-le˝y doroczne obchody Dni Morza, Festi-wal Artystyczny M∏odzie˝y Akademic-kiej FAMA, odbywajàcy si´ nieustannieod 1966 roku, czy Festiwal PiosenkiMorskiej „Wiatrak”, na którym pos∏u-chaç mo˝na najlepszych polskich wyko-nawców muzyki szantowej. Du˝ym po-wodzeniem cieszà si´ koncerty organo-we, Festiwal Folkloru i Sztuki Ludowej„Lato nad Âwinà” czy polsko-niemieckiUznamski Festiwal Muzyki oraz spotka-nia jazzowe. Muszla koncertowa na pro-menadzie codziennie zaprasza na kon-certy i specjalne programy dla dzieci. Na nadchodzàcy sezon ÂwinoujÊcie szy-kuje niespodziank´ dla turystów. Po razpierwszy wyemituje we wspó∏pracyz Mennicà Polskà w∏asnego dukata lokal-nego. B´dzie dost´pny w specjalnie ozna-kowanych obiektach handlowych i us∏u-gowych na terenie miasta. Âwinoujski du-kat lokalny b´dzie pierwszym z serii „Pol-skie Latarnie Morskie”, która w przysz∏o-Êci ma objàç 15 latarni polskiego wybrze-˝a. Oprócz wersji stopowej o nominale 7Wyspiarzy (równowartoÊç 7 z∏otych) zo-stanie wybity równie˝ w srebrze i z∏ocie.B´dzie dost´pny od 5 lipca, a jego sprze-da˝ rozpocznie si´ podczas jednej z wi´k-szych imprez – VII Konkursu Kulinarne-go Fantazje Âledziowe.

ÂwinoujÊcie przez lata by∏o wa˝nympunktem na mapach wojskowychsztabowców. Od 1863 roku funkcjo-nowa∏o jako twierdza morska z czte-rema samodzielnymi fortami. W okre-sie I i II wojny Êwiatowej, a tak˝ew czasach póêniejszych powstawa∏ykolejne obiekty. Dzisiaj najwi´kszàatrakcjà dla turystów sà trzy forty:Fort Gerharda, Fort Zachodni i FortAnio∏a. W ostatnim z nich stworzonomuzeum architektury militarnej.Mo˝na w nim zapoznaç si´ z historiàtego obiektu, a warto wiedzieç, ˝e by∏on wykorzystywany przez si∏y zbroj-ne Prus, Niemiec oraz radzieckà flo-

t´. Jest to równie˝ placówka kultural-na – odbywajà si´ w nim wystawy ma-larstwa, rzeêby, fotografii, koncerty,

wieczory poetyckie czy pokazy walkrycerskich. W 2005 roku oznakowa-no pieszy szlak turystyczny – „Szlakfortyfikacji”, obejmujàcy najciekaw-sze zabytki architektury militarnejpo wschodniej stronie ujÊcia Âwiny.Szlak ma d∏ugoÊç 4 km z racji swoje-go historycznego i edukacyjnego za-razem charakteru otrzyma∏ formu∏´Êcie˝ki dydaktycznej. Âwinoujskiefortyfikacje wyró˝nione zosta∏y pre-sti˝owym Certyfikatem Polskiej Or-ganizacji Turystycznej w konkursiena najlepszy produkt turystycznypod nazwà „ÂwinoujÊcie – twierdzana wyspach”.

ÂwinoujÊcie – Kraina 44 wysp

Twierdza na wyspach

ÂwinoujÊcie to miasto unikat. Le˝yprzy ujÊciu rzeki Âwiny, a po∏o˝one jestna 44 wyspach oblewanych przez wodyBa∏tyku i Zalewu Szczeciƒskiego. Âwino-ujÊcie mo˝e poszczyciç si´ wieloma atu-tami. Posiada wyjàtkowà zabudow´dzielnicy nadmorskiej, Êwietne pla˝e, jestuznanym uzdrowiskiem, na wyspachznajduje si´ ciekawy zespó∏ fortyfikacjii jedna z najwy˝szych na Êwiecie latarnimorskich. Znakomite warunki do upra-wiania turystyki rowerowej i pieszej, ˝e-glarstwa, kajakarstwa czy w´dkarstwaczynià to miasto ulubieƒcem turystów. T́interesujàcà ofert´ dope∏niajà ciekaweimprezy kulturalne organizowane w mie-Êcie – trudno si´ tutaj nudziç.

Miastona wyspachÂwinoujÊcie to jeden z wa˝niejszych

nad Ba∏tykiem oÊrodków turystycz-no-uzdrowiskowych. Dzi´ki walo-rom naturalnym i atrakcjom tury-stycznym co roku tysiàce turystówi kuracjuszy zarówno z Polski, jaki zza granicy wybiera ÂwinoujÊciena miejsce swojego wypoczynku.Przyciàgajà ich doskona∏e warunkiklimatyczne, sprzyjajàce zarówno re-kreacji, jak i leczeniu (obecnoÊçmorskiego aerozolu w powietrzu, ∏a-godny morski klimat z krótkimi cie-p∏ymi zimami i umiarkowanym la-tem), wyspiarskie po∏o˝enie z dzikàprzyrodà. ÂwinoujÊcie kusi turystównajd∏u˝szà i najszerszà pla˝à w Pol-sce, ze z∏ocistym, drobnym piaskiem,najcieplejszà wodà nad polskim Ba∏-

tykiem osiàgajàcà 23ºC. B∏´kit-na Flaga – mi´dzynarodowy ekolo-giczny znak jakoÊci, którà dwa lataz rz´du mo˝e si´ pochwaliç Êwinouj-skie kàpielisko, gwarantuje turystomwysoki standard wypoczynku.Uzdrowisko od lat specjalizuje si´w leczeniu chorób narzàdu ruchu,z zakresu endokrynologii, kardiolo-gii, dermatologii. W szerokiej oferciezabiegów szczególnie polecane sà tewykorzystujàce naturalne z∏o˝a sola-nek i borowin. Coraz bogatsza jestoferta oÊrodków wypoczynkowych,hoteli posiadajàcych w swojej oferciepakiety zabiegów odnowy biologicz-nej z wykorzystaniem nowoczesnegosprz´tu i kosmetyków znanych firm.

Wyspy zdrowia i urody

Aktywnewyspy

Mi∏oÊników turystyki rowerowej, którzyprzyb´dà do ÂwinoujÊcia, zainteresujez pewnoÊcià ponad stukilometrowa, roz-budowana sieç szlaków rowerowych bie-gnàcych po polskiej i niemieckiej cz´Êci re-gionu. Na miejscu znajdujà si´ liczne wy-po˝yczalnie rowerów. Szlaki piesze i Êcie˝-ki edukacyjne zach´cajà do pieszych w´-drówek. Wymarzone warunki do uprawia-nia sportów wodnych, zarówno na wodachmorskich, jak i Êródlàdowych, znajdà mi∏o-Ênicy ̋ eglarstwa, kajakarstwa i windsurfin-gu. Port jachtowy w Basenie Pó∏nocnymprzyjàç mo˝e ponad 150 jednostek.

Pla˝a w ÂwinoujÊciu. Fot. D. Szysz.

Âwinoujska muszla koncertowa. Fot. S. Ryfczyƒski

Fort Anio∏o∏a. Fot. J. Arsoba.

8

W Barlinkukulturalnie

Poprawianie kondycji czy rozkoszo-wanie si´ przyrodà to nie jedyny typaktywnoÊci, który mo˝emy uprawiaçw Barlinku. Miasto jest znane z im-prez kulturalnych, o których s∏yszanonie tylko w regionie, ale nawet w ca-∏ym kraju. Od kilku lat wybiera si´Królowà Puszczy – w∏adczyni otrzy-muje insygnia w∏adzy nad PuszczàBarlineckà oraz nad wyobraênià m´˝-czyzn, a po koronacji ma miejscewielki festyn artystyczno-kulinarny.Barlineckie Lato Teatralne ma ju˝ kil-kunastoletnià tradycj´. Na czas tejimprezy miasto przeistacza si´ w jed-nà wielkà scen´ teatralnà – spektakleodbywajà si´ na deskach domu kultu-ry i na rynku. Profesjonalne zespo∏ypotrafià wciàgnàç wszystkich widzóww wir zabawy ze sztukà przez du˝e„S”. W M∏ynie Papierni mo˝emy zo-baczyç interesujàce urzàdzenia m∏yƒ-skie. W Muzeum Regionalnym mo˝e-my zapoznaç si´ z ciekawostkami ar-cheologicznymi czy etnograficznymibàdê te˝ zapoznaç si´ z pamiàtkamipo jednym z najwybitniejszych sza-chistów – Emanuelu Laskerze. Ten ar-cymistrz jest te˝ patronem festiwaluszachowego, który cyklicznie odbywasi´ w mieÊcie. Od lat wiele frajdy za-równo najm∏odszym mieszkaƒcomBarlinka, jak i turystom sprawia mo˝-liwoÊç kreowania bajecznych zwie-rzaków z gliny w Pracowni CeramikiUnikatowej.W Barlinku znajduje si´ równie˝ inte-resujàcy, zabytkowy koÊció∏ zbudowa-ny w miejscu s∏owiaƒskiego grodu.Wzniesiono go w XIII wieku, alepo tamtej Êwiàtyni pozosta∏y jedyniegranitowe ciosy wmurowane w dolnepartie wie˝y i w cokó∏. Dzisiejszykszta∏t koÊció∏ uzyska∏ w roku 1852.

Centrum Informacji Turystycznej74-320 Barlinek, ul. Paderewskiego 7

tel./faks (095) 746 28 74www.it.barlinek.pl

Od 1 maja 2008 roku w Barlinkurozpoczyna dzia∏alnoÊç CentrumNordic Walking – pierwsza tego typuinicjatywa w naszym kraju. Miastostaç ma si´ Europejskà Stolicà Nor-dic Walking.Na „kapita∏” centrum sk∏ada si´ oko-∏o 50 km tras wytyczonych przez spe-cjalistów w dziedzinie spaceru nor-dyckiego i krajoznawstwa. Jako ˝eten rodzaj aktywnoÊci jest zalecanydla ludzi w ka˝dym wieku i o ka˝dympoziomie sprawnoÊci fizycznej, totrasy równie˝ posiadajà ró˝ne stop-nie trudnoÊci. Szlaki wiodà przez

urokliwe tereny Puszczy Barlinec-kiej. Pionierski oÊrodek zatrudniacertyfikowanych instruktorów INWA

(International Nordic Walking Asso-ciation), pomagajàcych stawiaçpierwsze kroki w „spacerze nordyc-kim”. Posiada te˝ wypo˝yczalni´sprz´tu do uprawiania zarówno tej,jak i innych dyscyplin sportu. Cen-trum powstawa∏o przy wspó∏pracyPolskiej Federacji Nordic Walking,dzia∏ajàcej przy AWFiS w Gdaƒsku.Rusza równie˝ akcja Cztery Pory Ro-ku z Nordic Walking w Barlinku – maona zach´caç do uprawiania tej dys-cypliny przez ca∏y rok, a w jej ramachb´dà organizowane rajdy dla mi∏oÊni-ków nordic walking.

Wiele twarzy Barlinka

Nordyckie centrum

Barlinek, po∏o˝ony w po∏udniowejcz´Êci województwa zachodniopo-morskiego to jedna z najpi´kniej po-∏o˝onych miejscowoÊci w naszymkraju. Wokó∏ niej rozciàgajà si´ dzie-wicze, nieska˝one przez dzia∏alnoÊçcz∏owieka lasy – Puszcza Barlinecka.Le˝y nad wodami czystego i zachwy-cajàcego krajobrazem Jeziora Barli-neckiego. To w∏aÊnie ze wzgl´duna wyjàtkowe walory przyrodniczeponad 80 proc. gminy w∏àczonodo Barlinecko-Gorzowskiego ParkuKrajobrazowego. Tereny parku sà po-ci´te wàwozami, posiadajà wiele je-zior i jarów, a per∏à wÊród nich jestcenny rezerwatem Jar Libberta. Tow∏aÊnie dlatego Barlinek sta∏ si´ miej-scem ulubionym przez mi∏oÊnikówNordic Walking. Ta forma rekreacji,po polsku zwana spacerem nordyc-

kim, polega na pieszym w´drowaniuz kijami podobnymi do kijków nar-ciarskich. Dzi´ki ich wykorzystaniuspacer anga˝uje 90 proc. naszegouk∏adu mi´Êniowego, lecz jest mniejm´czàcy. Wszelakie szlaki sà bogatoi czytelnie oznakowane. TuryÊci niesà jednak skazani tylko na spacerz kijami. W Barlinku mo˝na uprawiaçwiele sportów wodnych – ˝eglarstwo,kajakarstwo czy p∏ywanie ∏ódkà. Mi-∏oÊnicy w´dkarstwa znajdà dla siebiewiele interesujàcych i obiecujàcychmiejsc na uprawianie tego hobby,a jesienna wyprawa na grzyby mo˝eokazaç si´ nie mniej owocna. Barli-nek posiada bogatà histori´, pocho-dzi z niego wiele interesujàcych po-staci. Chyba najwybitniejszà z nichby∏ Emanuel Lasker – znany szachi-sta, matematyk i filozof. By∏ mi-

strzem Êwiata w szachach, opracowa∏te˝ wyjàtkowà taktyk´, którà stoso-wa∏, gromiàc przeciwników w tej kró-lewskiej grze. Polega∏a na zastosowa-niu elementów psychologicznych– jego posuni´cia mia∏y na celu prze-straszenie przeciwnika. Wytyczonospecjalny szlak jego imienia, którypomo˝e turystom zarówno poznaçbli˝ej ˝ycie tego cz∏owieka, jak i dzie-je samego miasta.Dla wszystkich spragnionych tychatrakcji miejscowi przedsi´biorcyprzygotowali niemal 900 miejsc noc-legowych. Oferta gastronomicznajest równie bogata, a w cz´Êci miejscoferujàcych noclegi i wy˝ywienie mo-˝emy zakosztowaç równie˝ urokówspa – co pozwala znakomicie odpo-czàç po trudach zmagaƒ z w∏asnàkondycjà.

Miasto spacerów

9

„Goci na Kamiennych Kr´gach” to im-preza, która odbywa si´ na terenie unikal-nego Rezerwatu Archeologicznego „Ka-mienne Kr´gi” ko∏o Grzybnicy w gminieManowo. Znajdujà si´ tam kamienne kr´-gi liczàce sobie kilkanaÊcie wieków. S∏u-˝y∏y jako miejsce wieców rodowo-ple-miennych oraz jako miejsce pochówku.To niezapomniana lekcja historii ukazujà-ca ˝ycie, tradycje i zwyczaje Gotów za-mieszkujàcych onegdaj te ziemie.

W programie imprezy znajdujà si´ m.in.pokazy walk przy u˝yciu dawnej broni, po-kaz „mody barbarzyƒskiej”, czyli rekon-strukcja strojów m´skich i ˝eƒskich oraz bi-˝uterii Gotów kultury wielbarskiej, czy in-

scenizacja ukazujàca organizacj´ dru˝ynygermaƒskiej. Podczas imprezy odbywa si´pokaz produkcji grzebieni rogowych i ko-Êcianych, pokaz „walki ognia”, czyli starciastaczanego za pomocà p∏onàcych tarczi mieczy, inscenizacja obrz´du pogrzebowe-go. Zorganizowany jest warsztat bràzowni-ka oraz warsztat jubilera. Na miejscu mo˝-na tak˝e obejrzeç eksponaty muzealne wy-kopane na terenie rezerwatu oraz wys∏u-chaç pogadanek dotyczàcych historii tegomiejsca. Ka˝dy z uczestników mo˝e spró-bowaç swoich si∏ w licznych konkursachi zabawach historycznych – strzelaniu z ∏u-ku, rzutu oszczepem, rzutu g∏azem czy wy-próbowania uzbrojenia.

Ogrody Hortulus le˝à w Dobrzycy ko∏oKoszalina. To miejsce szczególne – ma do-starczaç doznaƒ natury zarówno estetycz-nej jak i duchowej. Ukazane sà tu ró˝nerodzaje uk∏adów roÊlin i ich wykorzysta-nie w kompozycjach ogrodowych. Sà onepodzielone tematycznie. WÊród nich znaj-dujà si´ zarówno uk∏ady klasyczne, (ja-poƒski, francuski czy Êródziemnomorski)jak i te zwiàzane ze Êrodowiskiem (ka-mienne, skalne czy wodne).

Du˝à grup´ stanowià ogrody zmy-s∏ów, zaprojektowane w stylu angiel-skim. WÊród nich sà te, które pobudza-jà g∏ównie wzrok – ogrody barw orazogrody zmys∏u powonienia. Majstersz-

tykiem w tej grupie jest ogród pachnà-cy, w którym zgromadzono roÊlinyo wonnych kwiatach, liÊciach, p´dacha nawet korzeniach. W tej grupie ogro-dów sà te˝ trzy ró˝ne ogrody zio∏oweoraz wspania∏e rosarium. Ciekawà gru-p´ stanowià ogrody dêwi´ku (zmys∏us∏uchu), w których gra cisza, szelest,szum. To ogród traw oraz ogród wodny.

Na terenie ogrodów znajduje si´ men-nica, gdzie wybija si´ pamiàtkowe mo-nety oraz centrum ogrodnicze z marke-tem. Wizyta w ogrodach mo˝e byç wy-jàtkowa o ka˝dej porze roku – ich wy-glàd zmienia si´ wraz z ca∏à przyrodà.

www.hortulus.com.pl

Mi´dzynarodowy Zlot Morsóww Mielnie to wielka i widowiskowa im-preza. To zdarzenie jest wyjàtkowe za-równo w Polsce, jak i na Êwiecie – gro-madzi setki mi∏oÊników kàpieli w morzuzimowà porà. Zlot Morsów to wydarze-nie cykliczne, organizowane na mieleƒ-skiej pla˝y od 2004 roku. Ideà tej impre-zy jest o˝ywienie sennej, o tej porze ro-ku, miejscowoÊci nadmorskiej. Z rokuna rok zwi´ksza si´ zainteresowanie,zarówno ze strony uczestników, jak i zestrony widzów podziwiajàcych hart du-cha i cia∏a kàpiàcych si´. W roku 2007w zlocie uczestniczy∏o 570 Morsów, alew tegorocznym, jubileuszowym ju˝ 872osoby. W tym roku po raz pierwszy zo-sta∏ zorganizowany korowód Morsów,którzy przeszli ulicami Mielna w kierun-ku pla˝y. Zloty Morsów obok propago-wania zimowych kàpieli to doskona∏apromocja regionu nadmorskiego Miel-na jako polskiej stolicy morsów.

Roweria to sieç szlaków rowerowychna terenie Pomorza Ârodkowego, obej-mujàca zasi´giem tereny powiatu kosza-liƒskiego. Zosta∏a stworzona z myÊlào mi∏oÊnikach aktywnego wypoczynku,których zainteresowania nie ograniczajàsi´ jednak do dwóch kó∏ek. Szlaki wiodàbowiem przez najwa˝niejsze oÊrodki kul-turalne, historyczne i przyrodnicze le˝à-ce w tym rejonie województwa. Podró˝u-jàc trasami proponowanymi przez auto-rów projektu, mo˝emy odwiedziç rezer-waty przyrody, zespo∏y pa∏acowe czy in-ne ciekawe miejsca, takie jak najwi´kszyna Êwiecie pomnik ziemniaka. Mapaszlaków jest dost´pna w RegionalnymCentrum Informacji Turystycznej w Ko-szalinie oraz w formie elektronicznejna stronie www.it-pomorze.pl.

www.it-pomorze.pl

Koszaliƒski Festiwal Debiutów Filmo-wych „M∏odzi i Film” to impreza cy-kliczna o zasi´gu ogólnopolskim, dzia-∏ajàca od wielu lat. Ten festiwal to pro-jekcje i prezentacje filmów pe∏no- i krót-kometra˝owych. Oprócz projekcji kon-kursowych odbywajà si´ pokazy specjal-ne, liczne koncerty oraz imprezy towa-rzyszàce np. wystawy fotograficzne.GoÊçmi specjalnymi festiwalu sà z regu-∏y gwiazdy polskiej sceny oraz ludziezwiàzani z produkcjà filmowà – w ubie-g∏ym roku Gra˝yna Torbicka, KrzysztofZanussi, Filip Bajon czy Andrzej Chyra.Na czas trwania festiwalu Koszalinzmienia si´ w miasto pe∏ne ró˝nychatrakcji trwajàcych od rana do wieczo-ra, dost´pnych dla wszystkich ch´tnychca∏kowicie bezp∏atnie. Imprezy towarzy-szàce gromadzà mieszkaƒców miastai turystów. Festiwal „M∏odzi i Film” jestte˝ okazjà do zaprezentowania atrakcjiturystycznych miasta i regionu. Markafestiwalu kojarzona jest z Koszalinemi jego atrakcjami, a przez swój silny, me-dialny wizerunek festiwal sta∏ si´ wizy-tówkà Koszalina.

Koszalin jest jednà z miejscowoÊciznajdujàcych si´ na Europejskim Szla-ku Gotyku Ceglanego. To trasa tury-styczna obejmujàca 31 miast z zabyt-kami gotyckiej architektury ceglanej.W Koszalinie przetrwa∏a mi´dzy inny-mi cz´Êç Êredniowiecznych murówobronnych , koÊc ió ∏ zamkowyz XIII wieku, katedra z XIV wieku orazkilka gotyckich kamienic.

Pomorze ÂrodkowezapraszaPowiew historii

Ogrody zmys∏ów

Zimnekàpiele

Rowerowamapa

Festiwaldebiutantów

Koszalinna szlaku

10

Szlak cysterski powsta∏ w roku 1990i wiedzie przez dawne i obecne oÊrodkicysterskie. Jedno z jego odga∏´zieƒznajduje si´ w Polsce – wiedzieprzez 11 województw.

Zachodniopomorska p´tla szlaku cy-sterskiego to jedna z bardziej atrakcyj-nych tras turystycznych tego wojewódz-twa. W´drówka szlakiem to okazjado spotkaƒ z dawnà architekturà sakral-nà, interesujàcymi miejscami, zabytkamiÊwieckimi – i z ˝ywà historià.

Podró˝ujàc nim i podziwiajàc dzie-dzictwo cystersów, mo˝na pog∏´biç wie-dz´ o naszych europejskich korzeniach,mo˝e byç to równie˝ okazja do g∏´bokiejrefleksji i zadumy. Przyglàdajàc si´, jak

˝yli i pracowali cystersi, zyskamy temati inspiracj´ do w∏asnych przemyÊleƒ.

Cystersi, zwani czasem „bia∏ymi mni-chami”, dali KoÊcio∏owi ponad osiemsetek Êwi´tych i b∏ogos∏awionych, a ichklasztory i opactwa by∏y w Êredniowie-czu wa˝nymi oÊrodkami kultury, naukii medycyny. Zakonnicy stali si´ te˝ pro-pagatorami post´pu, wprowadzajàcwiele innowacji w rzemioÊle i rolnic-twie. Malowniczy szlak prowadziprzez 11 miejscowoÊci zwiàzanych z za-konem. Sà to: Bierzwnik, Krz´cin, Pe∏-czyce, Recz, Marianowo, Ko∏bacz, Ce-dynia, Szczecin, Wolin, Koszalin orazBukowo Morskie.

www.szlakcysterski.org

MiejscowoÊç ta nazywa∏a si´ onegdajMera Vallis, co oznacza Czystà Dolin´.W roku 1174 cystersi przybyli tutaj z Da-nii i za∏o˝yli pierwszy klasztor pomorskina wschód od Odry. KoÊció∏, którywznieÊli by∏ pierwszym obiektem na Po-morzu Zachodnim zbudowanym ca∏ko-wicie z ceg∏y. Zakonnicy stale poszerzaliswój stan posiadania i w roku 1274 ichw∏asnoÊcià by∏o 18 wsi i dwa miasta.RównoczeÊnie zdobywali nowe upraw-nienia – opactwo otrzyma∏o immunitetekonomiczny i sàdowniczy, by∏o nieza-le˝ne od ksià˝´cych urz´dników. Zmie-niali równie˝ ziemi´, na której przysz∏oim bytowaç – budowali tamy, m∏yny,

warsztaty, prz´dzalnie, postawili nawetbrowar. Dysponowali siecià karczm, or-ganizowali targi, nabywali te˝ domyw miastach Pomorza. W centrali w Ko∏-baczu zatrudniano nawet 150 osób.

Znajdowa∏a si´ tam biblioteka, pro-wadzono „Rocznik Ko∏backi”. Cystersiz Ko∏bacza parali si´ tak˝e medycynà– w pobliskim Binowie znajdowa∏o si´êród∏o zdrojowe. Kiedy ksià˝´ta po-morscy uznali luteranizm jako religi´paƒstwowà, imperium cystersów upa-d∏o. Do dziÊ zachowa∏o si´ z niego kil-ka zabudowaƒ. Sà to m.in. dom kon-wersów, bogato zdobiony dom opataoraz koÊció∏ pocysterski.

Tutejszy klasztor cysterek by∏ praw-dopodobnie jednym z najstarszychoÊrodków kultu Bo˝ego Cia∏a w tejcz´Êci kontynentu. W Pe∏czycach cy-sterki pojawi∏y si´ w roku 1282 i roz-pocz´∏y budow´ klasztoru nad brze-giem Jeziora Panieƒskiego. W ro-ku 1290 wydano dokument, wed∏ugktórego ka˝dy, kto odwiedzi∏ tutejszykoÊció∏ klasztorny, otrzymywa∏ 40 dniodpustu. Zakonnice zamieszkujàceklasztor pochodzi∏y, w du˝ej mierze,z miejscowych rodów rycerskich, którekierujàc si´ wzgl´dami majàtkowymioddawa∏y swe córki cysterkom.

Na poczàtku XIV wieku przy klaszto-rze za∏o˝ono szpital. W roku 1539 kon-went zosta∏ zlikwidowany, a klasztornebudynki przebudowane na rezydencj´mieszkalnà. Do dziÊ zachowa∏ si´ jedenz budynków klasztoru z interesujàcymisklepieniami refektarza. Klasztor jestobecnie w∏asnoÊcià Agencji Rolnej,planuje si´ przekszta∏cenie go na oÊro-dek rekreacyjno-kulturalny.

Bierzwnik (dawniej Silva Sancte Ma-riae) by∏ siedzibà opactwa cystersówod koƒca XIII wieku. Klasztor zosta∏ufundowany w roku 1286, a zasiedlonyw 1294 przez mnichów z Ko∏bacza. BypodnieÊç wartoÊç tych ziem, cystersiosuszali miejscowe, bagniste tereny,budowali kana∏y i wznosili tamy. Seku-laryzacja opactwa nastàpi∏a najpewniejw roku 1539, a zabudowania klasztor-ne zamieniono na urzàdzenia gospo-darcze. Obecnie pomieszczenia klasz-toru zajmowane sà przez parafi´ rzym-skokatolickà i udost´pnione sà zwie-dzajàcym. Zachowa∏y si´ dolne kondy-gnacje skrzyde∏ po∏udniowegoi wschodniego oraz fragmenty piwnici kru˝ganka ze skrzyd∏a zachodniego.Obecnie prowadzi si´ prace nad rekon-strukcjà koÊcio∏a klasztornego.

Najlepiej zachowana siedziba cysterekna Pomorzu Zachodnim znajduje si´w Marianowie.

Klasztor, który si´ tu znajduje, zosta∏ufundowany w roku 1248, otrzyma∏wezwanie NajÊwi´tszej Marii Pannyi Wszystkich Âwi´tych. Osiedli∏y si´w nim cysterki, które w roku 1265wznios∏y koÊció∏ i zabudowania klasz-torne. Zajmowa∏y si´ uprawà zió∏, wa-rzyw i kwiatów, szy∏y te˝ szaty litur-giczne. Po kasacie z poczàt-ku XVI wieku w klasztorze utworzonozak∏ad dla samotnych panien. To w∏a-Ênie tutaj ˝y∏a s∏awna Sydonia von Bo-rek, którà w roku 1547 oskar˝onoo czary i spalono na stosie. Z zabudo-waƒ klasztornych zachowa∏o si´ za-chodnie skrzyd∏o i pewne pozosta∏oÊcipo skrzydle wschodnim.

W XIII-wiecznym koÊciele Niepoka-lanego Pocz´cia NajÊwi´tszej MaryiPanny mo˝na podziwiaç dwa gotyckieportale z pierwszej po∏owy XIV wieku– po∏udniowy z nich jest przyozdobio-ny fryzami z motywami zwierzàt, smo-ków i jeêdêców. Znajduje si´ tam rów-nie˝ tryptyk z XIV wieku oraz baroko-we epitafium.

Cedynia by∏a wa˝nym oÊrodkiem za-konnym – siedzibà opactwa cysterekod roku 1266.

Zakonnice pierwotnie (od roku 1248)dzia∏a∏y w Trzciƒsku Zdroju, ale prze-niesiono je, by zagospodarowaç obsza-ry zagro˝one ekspansjà margrabiówbrandenburskich. Zgromadzenie dzia-∏a∏o do roku 1555. Z koÊcio∏a i mona-steru pobudowanego na wynios∏ymwzgórzu nad miastem ocala∏o jedynieskrzyd∏o zachodnie klasztoru. Odbudo-wane i zrekonstruowane, pe∏ni obecniefunkcj´ hotelu.

Biali mnisiÂladami cystersów

Ko∏bacz

Pe∏czyce

Bierzwnik

Marianowo

Cedynia

Fot. zbiory - Ks. Jan Dziduch TChr.

Na wschodnim brzegu Odry le˝yszczególne miejsce, którego pi´kno jestnie tylko dzie∏em natury, lecz równie˝efektem pasji i pracy pokoleƒ mieszkaƒ-ców regionu. To oni ukszta∏towali nie-powtarzalny park o romantycznej na-zwie „Dolina Mi∏oÊci”.

Historia po∏o˝onego mi´dzy KrajnikiemDolnym, Krajnikiem Górnym i ZatoniàDolnà parku si´ga po∏owy XIX wieku.W 1827 roku majàtek w Krajniku Górnymkupi∏ niejaki Carl Philipp von Humbert,asesor sàdowy w Berlinie. Majàtek roz∏o-˝ony by∏ na wy˝ynie, która licznymi jara-mi i wàwozami opada∏a do Odry. Jako ˝eby∏ to cz∏owiek wielce zapracowany, ca∏y-mi dniami nie by∏o go w domu. Dlategote˝ jego ˝ona, Anna von Humbert, posta-nowi∏a uczyniç mu nie byle jakà niespo-dziank´ – urzàdzi∏a dla niego malowniczypark. Prawdziwymi twórcami “Doliny Mi-

∏oÊci” byli jednak jej syn i wnuk, którzyrozbudowali to miejsce, sprowadzajàc no-we gatunki roÊlin. Park by∏ zawsze otwar-ty dla goÊci. Po uregulowaniu Odry w ro-ku 1900 dop∏yni´cie rzekà do „Doliny Mi-∏oÊci” sta∏o si´ cenionà atrakcjà. Po ro-ku 1945 teren parku przekazano LasomPaƒstwowym i prowadzono tu zwyk∏à go-

spodark´ leÊnà. Dopiero w 1992 roku parkzosta∏ wpisany do rejestru zabytków i roz-pocz´to prace nad jego rewitalizacjà.

Obecnie prawie ca∏y teren parku jestusiany drzewami. Mo˝na tu odnaleêç nie-zwykle rzadkie okazy drzew, zió∏ leÊnych,kwiatów czy grzybów. PoÊród tej wyjàtko-wej roÊlinnoÊci przemykajà okazy dzikiejzwierzyny – dziki, sarny, daniele i borsuki.Spoglàdajàc w korony drzew, zauwa˝yçmo˝na natomiast wiele gatunków ptac-twa, chocia˝by bieliki, zimorodki czy czar-ne i Êrednie dzi´cio∏y. Chocia˝ parkowag´stwina na pierwszy rzut oka sprawiawra˝enie dzikiej i chaotycznej, to ju˝po krótkim spacerze mo˝na si´ zoriento-waç, ˝e uk∏ad parku zosta∏ specjalnieskomponowany. Obok Êcie˝ek le˝à grani-towe g∏azy, na których wyryte sà sentencjei nazwiska znanych niemieckich polity-ków, artystów i naukowców.

Ludzie odpowiedzialni za to miejscenieustannie pracujà nad tym, by przywró-ciç mu dawnà ÊwietnoÊç. Oczyszczonopozarastane Êcie˝ki i miejsca widokowe,wytyczono piesze trasy, zbudowano stani-c´ turystycznà. Plany sà jeszcze ambit-niejsze – w ich zakres wchodzi m.in. od-budowa stawu, otaczajàcych go rzeêboraz domku szwajcarskiego. Zadanie tonie jest jednak ∏atwe, najwa˝niejsze jestprzecie˝ zachowanie wspania∏ej przyrody.

„Dolina Mi∏oÊci” ciàgle si´ zmienia, takjak w raz z rytmem pór roku zmienia si´przyroda, b´dàca przecie˝ esencjà tegomiejsca. Wiosnà park osza∏amia feeriàbarw kwitnàcych kwiatów, a jesieniàuwodzi wszystkimi odcieniami z∏ota.Chyba warto wybraç si´ na spacerdo miejsca stworzonego dzi´ki najpi´k-niejszemu z ludzkich uczuç.

www.dolinamilosci.pl

Niezwyk∏e Pojezierze Wa∏eckieKraina o wielu obliczach

„Dolina Mi∏oÊci”

11

FortecaWa∏cz

Szko∏a olimpijczyków

Nad jeziorem Raduƒ, wÊród bukowe-go lasu znajduje si´ Centralny OÊro-dek Sportu – OÊrodek PrzygotowaƒOlimpijskich. Obiekt ten ma bardzo

interesujàcà histori´. Zbudowali goNiemcy jako jedno z miejsc przygoto-waƒ do Igrzysk Olimpijskich w Berli-nie w 1936 r. Po II wojnie Êwiatowejmaratoƒczyk, nadleÊniczy lasów miej-skich, Winand Osiƒski poleci∏ go swe-mu przyjacielowi, trenerowi polskichlekkoatletów – Janowi Mulakowi. Tow∏aÊnie tutaj narodzi∏ si´ s∏ynny, pol-ski Wunderteam. W latach 50. i 60. by-liÊmy jednà z czterech pot´g królowejsportu na Êwiecie. Tutaj trenowaliwszyscy najwi´ksi polscy sportowcy,a Zdzis∏aw Krzyszkowiak w sierp-niu 1961 roku ustanowi∏ rekord Êwiata

w biegu na 3 km z przeszkodami. Je˝e-li pochylimy si´ nad bie˝nià i murawàleÊnego stadionu to jeszcze dziÊ b´-dziemy mogli znaleêç Êlady JerzegoChromika, Kazimierza Zimnego, Zbi-gniewa Orywa∏a, Bronis∏awa Malinow-skiego i wielu innych polskich mi-strzów lekkoatletyki.

Na terenie oÊrodka znajduje si´ mostwiszàcy, spinajàcy brzegi jeziora Ra-duƒ. Klimat „Bukowiny” (bo tak zwa-no oÊrodek) posiada w∏aÊciwoÊci lecz-nicze. Do dziÊ trenujà tu sportowcy– kajakarze i przedstawiciele niektó-rych dyscyplin zespo∏owych.

„Wa∏ Pomorski” dla wielu jest tylko na-zwà kojarzàcà si´ z czasami II wojny Êwia-towej. W rzeczywistoÊci jest to 108 bun-krów i schronów bojowych, które zbudo-wali Niemcy na prze∏omie lat 20 – tychi 30 – tych XX wieku. Usytuowane sà tutrzy zespo∏y schronów specjalnego zna-czenia – Strzaliny, Wa∏cz („Cegielnia”i „Marianowo”) oraz Nadarzyce.

Po wojnie wiele z tych obiektów zosta-∏o wysadzonych – mia∏y strzelnice skie-rowane na wschód, wi´c Rosjanie posta-nowili je zniszczyç. Wraz z biegiem latniszcza∏y, ale niedawno pojawi∏y si´pewne inicjatywy majàce na celu zaha-mowanie tego procesu. Niektóre z nichoznaczono, wysprzàtano i oÊwietlono.Trasy dojÊcia do ciekawszych obiektówukrytych w lesie zosta∏y oznakowane,a grupy rekonstrukcyjne starajà si´ po-kazaç przebieg i rodzaj walk które mia∏ytu miejsce. Trzeba pami´taç ˝e tak na-prawd´ to na te bunkry trzeba patrzeçprzez pryzmat lutowych dni 1945 roku.To w∏aÊnie tu rozegra∏a si´ jedna z naj-wi´kszych bitew II wojny Êwiatowej, totutaj w dniu 5 lutego zosta∏ prze∏amanyWa∏ Pomorski i otworzona zosta∏a drogado Berlina. Na cmentarzu wojennymw Wa∏czu wieczny spoczynek znala-z∏o 4390 ˝o∏nierzy polskich i 1638 ˝o∏-nierzy radzieckich.

Województwo Zachodniopomorskiei poszczególne jego rejony tylko z pozo-ru sà jednorodne. Morze, jeziora i lasy– to typowy krajobraz Pomorza Zachod-niego. A jednak ka˝de miasto, ka˝dy po-wiat, ka˝da, nawet najmniejsza kraina

geograficzna ma w sobie to coÊ, co wy-ró˝nia jà spoÊród innych. W takich w∏a-Ênie kategoriach mo˝emy te˝ spojrzeçna Wa∏cz i Pojezierze Wa∏eckie. Istniejàtu rzeczy i zjawiska, których nie uÊwiad-czymy gdzie indziej.

Jest to kraina w po∏udniowo-wschod-niej cz´Êci województwa zachodniopo-morskiego. Posiada prawie 60 proc. zale-sienie, 166 jezior oraz ponad 500 kmszlaków turystycznych. W lasach ˝yjàzwierz´ta, których nie ma lub trudnoznaleêç w innych rejonach Pomorza Za-chodniego. W okolicach Miros∏awcawolno ˝yje stado ˝ubrów, 15 km na pó∏-noc od Wa∏cza osiedli∏a si´ wataha wil-ków, a w okolicach jeziora Bytyƒ Wielkispotkaç mo˝emy gniazda or∏a bielika.P∏ynàca przez pojezierze rzeka Rurzycazaliczona zosta∏a do jednego ze 100 naj-pi´kniejszych krajobrazów polskich.U jej êród∏a znajduje si´ rezerwat przy-rody „Diabli Skok”, gdzie wÊród dwu-stuletniego drzewostanu wyst´puje uni-kalna roÊlinnoÊç górska. Flora doliny tejrzeki obejmuje a˝ 471 gatunków roÊlin,z tego oko∏o 100 – to gatunki chronione,rzadkie i zagro˝one. W latach 60. i 70.p∏ywa∏ tu papie˝ – Polak Karol Wojty∏ai wraz ze studentami organizowa∏ wy-prawy kajakowe po rzekach Pomorza.

12

Festiwal S∏owian i Wikingów organizo-wany jest na wyspie Wolin od 1993 roku.Mi´dzynarodowa impreza przyciàga rok-rocznie ponad 30 tysi´cy zwiedzajàcych,a na liÊcie uczestników mo˝na zna-leêç 1500 nazwisk i 20 krajów Êwiata.Pasjonaci historii zje˝d˝ajà si´ do Woli-na, by toczyç prawdziwe bitwy, çwiczyçw rycerskim rzemioÊle, piç miód i bawiçsi´ przy ogniskach, handlowaç, lepiçgarnki, kuç miecze, oglàdaç rzemios∏oi r´kodzie∏o tamtych czasów.

Pomys∏odawcy Festiwalu Wikingów wy-

brali Wolin, wyspa bowiem by∏a – zgodniez kronikami i odkryciami archeologicznymi– wa˝nym grodem morskich wojowników.Liczy∏o si´ nie tylko nawiàzanie do tradycji,ale fakt, ˝e na Wolinie od blisko stu lat pra-cujà archeolodzy, którzy s∏u˝à pasjonatomfachowà pomocà. Dzi´ki ich wiedzy turyÊcimogà byç Êwiadkami bitwy wojów woliƒ-skich z wikingami, podglàdaç sekrety daw-nej sztuki kowalskiej czy wyrobu piecz´ci.

„Festiwal S∏owian i Wikingów”Wolin, 1–3 sierpnia 2008.

www.wolin.pl, www.jomsborg-vineta.com

Dotyk s∏oƒca i zabawy!Podró˝ w przesz∏oÊç

S∏oneczna uczelnia„Akademia S∏oƒca” to jedyna w Pol-

sce pla˝owa „uczelnia” aktywnego wy-poczynku. T́ oryginalnà alternatyw´ dlasp´dzajàcych urlop nad morzem propo-nujà w∏adze gminy Rewal. „AkademiaS∏oƒca” zarówno uczy – jak udzielaçpierwszej pomocy, jak zdrowo opalaçsi´ i jak bezpiecznie korzystaç z kàpie-lisk, jak i bawi – poprzez najró˝niejszegry, zabawy czy konkursy. Zasady „Aka-demii S∏oƒca” sà bardzo proste: ka˝dyuczestnik otrzymuje indeks, w którymwpisuje si´ zaliczenia udzia∏u w ró˝-nych konkurencjach sportowych. Zali-czenie szeÊciu konkurencji upowa˝niado wzi´cia udzia∏u w finale, w którymmo˝na zdobyç atrakcyjne nagrody.

Jak przysta∏o na prawdziwà uczelni´,„Akademia S∏oƒca” ciàgle si´ rozwija,pojawiajà si´ kolejne konkurencje i po-mys∏y. Atrakcji – i goÊci – przybywa tak

szybko, ˝e w 2005 roku powsta∏y swo-iste kampusy, czyli dwa stacjonarnemiasteczka „Akademii S∏oƒca” w Pobie-rowie i Pogorzelicy.

„Akademia S∏oƒca”, Gmina Rewal, Miejsco-woÊci Pobierowo i Pogorzelica, VII–VIII 2008

Wiele twarzy folkloruInterfolk to mi´dzynarodowa impre-

za odbywajàca si´ od blisko 20 latw Ko∏obrzegu, podczas której swojàtradycj´ muzycznà, histori´ i obyczajeprezentujà zespo∏y z ró˝nych krajówÊwiata. Przes∏aniem imprezy jest pre-zentacja i promocja kultur ró˝nych na-rodów. Pod tym powa˝nym has∏em

kryjà si´ ˝ywio∏owe koncerty, pokazytaƒca, warsztaty tkaniny artystyczneji rzeêby, lekcje muzyki, wystawy daw-nych instrumentów oraz warsztatydziennikarskie.

„XVII Mi´dzynarodowe Spotkania z Folklorem Interfolk 2008”

Ko∏obrzeg, 19–23 sierpnia 2008

Znani grajà w tenisaBa∏tycki Turniej Aktorów i Artystów

w tenisie ziemnym w Pogorzelicy – Bal-tic Cup” to impreza, w której co rokubierze udzia∏ plejada polskich gwiazd.PopularnoÊç kolejnych edycji turniejui ogromne zainteresowanie rozgrywany-mi na kortach pojedynkami najwi´k-szych nazwisk kina i estrady sprawi∏a,˝e turniej ten wpisa∏ si´ na sta∏e do ka-lendarza letnich imprez gminy Rewal.Baltic Cup jest dziÊ jednà z wizytówekWojewództwa Zachodniopomorskiego,a tysiàcom widzów przez kilka dni dajeokazj´ oglàdania w akcji i osobistegopoznania takich artystów, jak Jan En-glert, Marcin Daniec, Piotr Gàsowskiczy Robert Rozmus.

Ba∏tycki Turniej Aktorów i Artystów w tenisieziemnym w Pogorzelicy – Baltic Cup

Pogorzelica, Gmina Rewal,30 czerwca – 4 lipca 2008,

13

Mi´dzynarodowa impreza „Jazznad Zalewem” 1 maja 2008, Nowe Warpno

Bieg Transgraniczny „Dolinà Dol-nej Odry” 3 maja 2008, Gryfino

II Szczeciƒski Fletowy Konkurs Mu-zyki Dawnej5 maja 2008, Szczecin

Piknik Nad Odrà11–13 maja 2008, Szczecin

Mi´dzynarodowy Festiwal Muzycz-ny „Amber Baltic”22–25 maja 2008, Mi´dzyzdroje

Musica Genera Festival 2007 – Fe-stiwal Muzyki Improwizowanej25–27 maja 2008, Szczecin

XXIX Mi´dzynarodowe Spotkaniaz Folklorem 29 maja – 1 czerwca 2008, Pyrzyce

XVI Mi´dzynarodowy Festiwal Sza-chowy im. Emanuela Lascera 30 maja – 8 czerwca 2008, Barlinek

IX Ogólnopolski Rajd SzlakiemUmocnieƒ Wa∏u Pomorskiego5–8 czerwca 2008

Dni Morza i Zlot Oldtimerów13–15 czerwca 2008

Historyczny Turniej Miast Âwidwin -Bia∏ogard „Bitwa o Krow´”20 czerwca 2008, Âwidwin

XLIV Mi´dzynarodowy FestiwalMuzyki Organowej i Kameralnej 20 czerwca – 5 wrzeÊnia 2008, KamieƒPomorski

Zamkowe Lato Artystyczne21 czerwca – 31 sierpnia 2008, Szcze-cin – Zamek Ksià˝àt Pomorskich

43 Mi´dzynarodowy Festiwal PieÊni Chóralnej 22–27 czerwca 2008, Mi´dzyzdroje

X Mi´dzynarodowy Zlot Historycz-nych Pojazdów Wojskowych 23–29 czerwca 2008, Dar∏owo

Dni Morza – Dni ÂwinoujÊcia27–29 czerwca 2008, ÂwinoujÊcie

42 Mi´dzynarodowy Festiwal Organowy 27 czerwca – 22 sierpnia 2008, Kosza-lin

Festiwal Artystyczny M∏odzie˝yAkademickiej FAMA 2008lipiec 2008, ÂwinoujÊcie

Akademia S∏oƒca – Letnia Szko∏aAktywnego Wypoczynku1 lipca – 29 sierpnia 2008, gmina Rewal

Gala Gwiazd 1–4 lipca 2008, Mi´dzyzdroje

Mi´dzynarodowy Festiwal ArtystówUlicy2–5 lipca 2008, Szczecin

Mi´dzynarodowe Zawody w Ra-townictwie Nadmorskim,4 lipca 2008, Ustronie Morskie

XIII Mi´dzynarodowe SpotkaniaFolklorystyczne „Nad Inà”2–5 lipca 2008, Goleniów

Jarmark nad Jeziorem Ogórkowym 11–12 lipca 2008, Kalisz Pomorski

Turniej Cysterski 12 lipca 2008, Bukowo Morskie

Dzieƒ Rzeki Odry, uroczyste obcho-dy zakoƒczenia Flisu Odrzaƒskiego12 lipca 2008, Szczecin

Na Cysterskim Szlaku27–29 lipca 2008, Bierzwnik

Festiwal S∏owian i Wikingów1–3 sierpnia 2008, Wolin

XXXV Iƒskie Lato Filmowe1–10 sierpnia 2008, Iƒsko

Tydzieƒ Kultury Morskiej – XXIVP∏ywajàcy Festiwal Piosenki Mor-skiej „Wiatrak 2008”7–13 sierpnia 2008, ÂwinoujÊcie

V Mi´dzynarodowy Zlot PojazdówMilitarnych 14–17 sierpnia 2008, Borne Sulinowo

Mi´dzynarodowy Festyn „Âwi´toLeszcza” 16 sierpnia 2008, Nowe Warpno

Mi´dzynarodowe Spotkaniaz Folklorem „Interfolk” 19–23 sierpnia 2008, Ko∏obrzeg

XXIX Mi´dzynarodowy MaratonÂwinoujÊcie – Wolgast6 wrzeÊnia 2008

Mi´dzynarodowy Turniej TenisowyAtp Pekao Open 200813–15 wrzeÊnia 2008, Szczecin

Mityng LekkoatletycznyPedro’s Cup17 wrzeÊnia 2008, Szczecin

Turniej Golfowy SzczecinOpen 20089–11 paêdziernika 2008, Szczecin

Mi´dzynarodowy Zlot Morsów– „Rozpocz´cie Sezonu KàpieliMorskich”listopad 2008, Jaros∏awiec

BarlinekCentrum Informacji Turystycznej 74-320 Barlinek, ul. Paderewskiego 7, tel. (095) 74 62 874, www.it.barlinek.pl

Bia∏y BórInformacja Turystyczna78-425 Bia∏y Bór, ul. Tamka 3, tel. (094) 37 39 466, 37 39 120,kontakt@mgokbialybor.pl

BoboliceCentrum Informacji Turystycznej76-020 Bobolice, pl. Zwyci´stwa 5, tel. (094) 316 71 55

Borne SulinowoPunkt Informacji Turystycznej 78-449 Borne Sulinowo, ul. B. Chrobrego 3,tel. (094) 373 37 44Informacja Turystyczna78-449 Borne Sulinowo, ul. B. Chrobrego 3a,tel. (094) 37 34 166, www.it.bornesulinowo.pl

CedyniaPunkt Informacji Turystycznej 74-520 Cedynia, pl. WolnoÊci 4,tel. 091/ 43 17 831

CzaplinekInformacja Turystyczna Stowarzyszenie Gmini Powiatów Pojezierza Drawskiego78-550 Czaplinek, ul. Rynek 1, tel. (094)375 52 37, biuro@pojezierzedrawskie.plCentrum Turystyki78-550 Czaplinek, ul. Rynek 1, tel. (094) 375 47 90, turystyka@czaplinek.pl

Cz∏opaCentrum Informacji Turystycznej – Dom Kul-tury w Cz∏opie78- 630 Cz∏opa, ul. Strzelecka 1, tel. (067) 259 11 44

Dar∏owoGminne Centrum Informacji Turystycznej76-150 Dar∏owo, pl. Tadeusza KoÊciuszki 9, tel. (094) 314 22 23, www.cit.dar∏owo.pl, funkcjonuje 1.05-30.09.Punkt Informacji Turystycznej – GminnyOÊrodek Sportu i Rekreacji76-156 Dàbki, ul. Dàbkowicka 7, tel. (094) 314 80 64, www.gzup.pl

DrawnoPunkt Informacji Turystycznej – Drawieƒskie-go Parku Narodowego – Przystaƒ Wodna73-220 Drawno, ul. Kolejowa 18, tel. (095) 768 23 95, www.dpn.pl

Drawsko PomorskieInformacja Turystyczna PTTK w Drawsku Pomorskim78-500 Drawsko Pomorskie, ul. Pi∏sudskie-go 29, tel. (094) 363 25 03, pttk.drawskopo-morskie@neostrada.pl

DziwnówCentrum Informacji Turystycznej 72-420 Dziwnów, ul. Szosowa 5, tel. (091) 381 35 62

GoleniówCentrum Informacji Turystycznej 72-100 Goleniów, pl. Bramy Woliƒskiej 1, tel. (091) 418 95 90, cit@turystyka.goleniow.pl

GryfinoCentrum Informacji Turystycznej 74-100 Gryfino, ul. B. Chrobrego 48, tel. (091) 852 31 83, turystyka@gryfino.plZespó∏ Parków Krajobrazowych Doliny DolnejOdry74-100 Gryfino, ul. Armii Krajowej 78, tel. (091) 415 01 39, www.pkddo.hg.pl

Jaros∏awiecPunkt Informacji Turystycznej 76-107 Jaros∏awiec, ul. Nadmorska 28, tel. (059) 810 94 40, funkcjonuje sezonowood 1.05. – 30.09.

Kalisz PomorskiBiuro Informacji Turystycznej 78-540 Kalisz Pomorski, ul. Toruƒska 3, tel. (094) 361 62 59, funkcjonuje sezonowo

Kamieƒ PomorskiInformacja turystyczna72-400 Kamieƒ Pomorski, ul. Stary Rynek 1,tel. (091) 38 23 963

Ko∏obrzegCentrum Promocji i Informacji Turystycznej 78-100 Ko∏obrzeg, pl. Ratuszowy 2/1, tel. (094) 35 513 20, cepit@post.plInformacja Turystyczna78-100 Ko∏obrzeg, ul. Dworcowa 1, tel. (094) 352 79 39, www.kolobrzeg.turystyka.pl

KoszalinRegionalne Centrum Informacji Turystycznej 75-201 Koszalin, ul. Dworcowa 11-15, tel. (094) 346 24 40, www.it-pomorze.pl Punkt Informacji Turystycznej 75-014 Koszalin, ul. Andersa 2, tel. (094)342 45 11, turysta.koszalin@interia.pl

MielnoBiuro Promocji i Informacji Turystycznej 76-032 Mielno, ul. Lechitów 23, tel. (094)316 61 52, cit@mosir.mielno.pl

MieszkowiceCentrum Informacji Turystycznej74-505 Mieszkowice, pl. WolnoÊci 7, tel. (091)414 54 78, cit@mieszkowice.pl

Mi´dzyzdrojePunkt Informacji Kulturalno–Turystycznej 72-500 Mi´dzyzdroje, ul. Boh. Warszawy 20, tel. (091) 328 27 78, www.mdkmiedzyzdroje.com Informacja Turystyczna w biurze „Viking Tour”72-500 Mi´dzyzdroje, ul. Niepodleg∏oÊci 2a,tel. (091) 32 80 209

MoryƒBiuro Informacji Turystycznej 74-503 Moryƒ, ul. Szeroka 12, tel. (091) 414 61 23, bit@moryn.pl

MyÊlibórzPunkt Informacji Kulturalno Turystycznej 74-300 MyÊlibórz, ul. Rynek im. Jana Paw-∏a II 15, tel. (95) 747 91 63, pikt@mysliborz.pl

PolanówInformacja Turystyczna Polanowski OÊrodek Kultury i Sportu 76-010 Polanów, ul. Polna 4, tel. (094) 318 83 74, pokis1@poczta.onet.pl

PoliceGminne Centrum Informacji 72-010 Police, ul. Piaskowa 97, tel. (091) 42 41 359, www.gci.police.pl

Po∏czyn ZdrójCentrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej 78-320 Po∏czyn Zdrój, ul. Zamkowa 2, tel. (094) 366 31 17, cikt-polczyn@poczta.wp.plPunkt Informacji Turystycznej PTTK 78-320 Po∏czyn Zdrój, ul. Grunwaldzka 31, tel. (94) 366 27 96

RewalCentrum Informacji PromocjiRekreacji Gminy 72-344 Rewal, ul. Szkolna 1, tel. (091) 386 26 29, cipr@rewal.pl

SianówGminna Organizacja Turystyczna76-004 Sianów, ul. Armii Polskiej 30, tel. (094) 31 86 735, promocja@sianow.pl

Stargard SzczeciƒskiCentrum Informacji Turystycznej 73-110 Stargard Szczeciƒski, ul. Rynek Staromiejski 4, tel. (091) 578 54 66, www.cit.stargard.com.pl

StepnicaCentrum Informacji Turystycznej 72-112 Stepnica, ul. Portowa 7, tel. (091) 418 86 28, gok.stepnica@op.pl

SzczecinCentrum Informacji Turystycznej i Agrotury-stycznej 70-412 Szczecin, al. Niepodleg∏oÊci 1, tel. (091) 43 40 440, (091) 43 38 420, www.turystyka.szczecin.plCentrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej(Zamek)70-540 Szczecin, ul. Korsarzy 34, tel. (091) 48 91 630, www.zamek.szczecin.pl

SzczecinekCentrum Informacji Turystycznej Urz´du Miasta i Powiatu Szczecineckiego78-400 Szczecinek, ul. Boh. Warszawy 6a, tel. (094) 372 37 00

ÂwidninCentrum Informacji Turystycznej i Gospodarczej78-300 Âwidnin, ul. Niedzia∏kowskiego 17, tel. (094) 365 47 18

ÂwinoujÊcieCentrum Informacji Turystycznej72-600 ÂwinoujÊcie, ul. Wybrze˝e W∏adys∏a-wa IV, tel. (091) 322 49 99

TrzebiatówBiuro Informacji Turystycznej „Tara – Tour” 72-320 Trzebiatów, ul. Witosa 9a, tel. (091) 387 24 45, trzebiatowska1@op.pl

TucznoGminne Centrum Informacji 78-640 Tuczno, ul. WolnoÊci 6, tel. (067) 259 32 17

Ustronie MorskieCentrum Informacji Turystycznej i Promocji 78-111 Ustronie Morskie, ul. Osiedlowa 2b, tel. (094) 351 41 75, (094) 35 14 89, turystyka@ustronie-morskie.plFunkcjonuje sezonowo 23.06–30.09

Wa∏czCentrum Informacji Turystycznej78-600 Wa∏cz, pl. Zes∏aƒców Sybiru 3, tel. (067) 381 95 60

Z∏ocieniecInformacja Turystyczna przy OÊrodku Sportu i Rekreacji 78-520 Z∏ocieniec, ul. Czaplinecka 3, tel.(094) 36 70 348, it.zlocieniec@op.pl

Punkty informacjiturystycznej

Kalendarz imprez 2008

14

Wczoraji dziÊ

Poligontajemnic

Mi∏oÊnicy historii dobrze znajà Mi´dzy-zdroje – Zalesie. W∏aÊnie tam znajdowa∏si´ tajny, niemiecki poligon doÊwiadczal-ny. Testowano na nim wojskowe wyna-lazki i tajne bronie – do dziÊ zachowa∏ysi´ resztki stanowisk i urzàdzeƒ in˝ynie-ryjnych. W najlepszym stanie jest bun-kier, w którym sk∏adowano pociski do gi-gantycznego dzia∏a V-3. Ten olbrzymmia∏ ostrzeliwaç Londyn; jego zasi´gprzekracza∏ 150 km. Próby z wersjamidoÊwiadczalnymi tej armaty odbywa∏ysi´ od 1943 roku. Monstrualne dzia∏osprawdzano mi´dzy innymi na poligoniew Mi´dzyzdrojach – Zalesiu. Co cieka-we, prace nad tego typu bronià nie skoƒ-czy∏y si´ wraz z kapitulacjà Niemiec– pomys∏ dzia∏a o zasi´gu porównywal-nym z rakietami podchwycili zarównoRosjanie, jak i Amerykanie. Nad podob-nà konstrukcjà pracowali nawet na roz-kaz Saddama Husajna iraccy naukowcy.Dzisiaj w bunkrze znajduje si´ muzeum,w którym turyÊci mogà poznaç cieka-wostki zwiàzane z supertajnymi, czasemfantastycznymi, niekiedy nowatorskimiprojektami, które mia∏y zmieniçbieg II wojny Êwiatowej. Niezwyk∏a eks-pozycja pokazuje, jakà pomys∏owoÊciàwykazywali si´ uczeni i konstruktorzy,którzy mieli ocaliç upadajàcà III Rzesz´.Muzeum jest czynne od 30 maja do 1wrzeÊnia. Poza tym okresem na zwiedza-nie mo˝na umówiç si´ telefonicznie.

Sierakowo S∏awieƒskie, wieÊ le˝àcaw gminie Sianów, to niezwyk∏a miejsco-woÊç. Odwiedzajàcy jà turyÊci przenio-sà si´ do Shire – fantastycznej krainy,wymyÊlonej przez J.R.R. Tolkiena i opi-sanej w jego wspania∏ej trylogii „W∏adcaPierÊcieni”. Bajkowe budowle, takie jak„Domek Hobbitów” czy „Wie˝a Elfów”tworzà niepowtarzalnà atmosfer´. Naj-wa˝niejszym elementem tego baÊnio-wego klimatu sà jednak ludzie ze Sto-warzyszenia Hobbiton. Przeobra˝ajàsi´ w hobbitów, krasnoludy i elfy, orga-nizujà zabawy, gry terenowe i inneatrakcje. Krajobraz wokó∏ wsi przypo-mina krain´ hobbitów – miejscowoÊç

jest oddalona od g∏ównych dróg,a w pobli˝u nie ma wi´kszych miast.Istniejà za to miejsca, takie jak „Las El-

fów”, „Smocza Jama” czy „Kuênia Kra-snoludów”. GoÊcie przybywajàcydo wsi, mogà rozpoczàç swojà przygod´– powinni si´ przebraç, zdobyç mapylub pozyskaç przewodnika i ruszaçw drog´. Napotkajà postacie rodemz prozy Tolkiena, b´dà musieli stawiçczo∏a przeszkodom (np. przeprawa tra-twà), wykonaç wiele zadaƒ, a czasemnawet ratowaç si´ ucieczkà. Po tak wy-czerpujàcych doznaniach mo˝na odpo-czàç w miejscowej, hobbickiej gospo-dzie. Terminy imprez i inne przydatneinformacje znajdujà si´ na stronie inter-netowej Stowarzyszenia Hobbiton.

www.sianow.pl/hobbiton/hobbiton.htm

Or∏y i Hobbici

Wioska Hobbitów

Jednà z najpopularniejszych atrakcjigminy Rewal jest podró˝ kolejkà wà-skotorowà, zwanà tutaj „Ciuchcià Re-tro”. Niewiele brakowa∏o, ˝ebywàskotorówka istnia∏a tylko we wspo-mnieniach – PKP uzna∏o, ˝e eksploata-cja linii jest nieop∏acalna i przesta∏o jàobs∏ugiwaç. Na szcz´Êcie dla mi∏oÊni-ków pamiàtek lokalnej historii w∏adzegminy porozumia∏y si´ z kolejà i zabyt-kowy parowozik wcià˝ kursuje pomi´-dzy Gryficami, Trz´saczem, Rewalemi Niechorzem. Tym nieco ju˝ antycz-nym taborem jedzie si´ z osza∏amiajàcàpr´dkoÊcià 25 km/h. Po drodze wartozrobiç przerw´ na zwiedzanie po∏o˝o-nych na trasie zabytków.

Ciuchciànad morzeMuzeum Przyrodnicze Woliƒskiego

Parku Narodowego w Mi´dzyzdro-jach pozwala poznaç bli˝ej pi´knoi wyjàtkowoÊç przyrody znajdujàcymsi´ w parku. W placówce znajdujesi´ 5 g∏ównych sal wystawienni-czych, w których eksponowane sàwypchane okazy ptaków i innychzwierzàt spotykanych w WoliƒskimParku Narodowym, czy dioramyprzedstawiajàce przyrod´ w ró˝nychjej formach. Muzeum posiada bogatàkolekcj´ bursztynu oraz wystaw´ukazujàcà budow´ geologicznà wy-spy. Du˝a cz´Êç ekspozycji poÊwi´-cona jest sztuce zwiàzanej z przyro-dà – prezentowane sà dzie∏a fotogra-fów, malarzy czy rzeêbiarzy. Wytwo-ry ich pracy majà wzbogaciç przyrod-

nicze aspekty ekspozycji o dzie∏a ràkludzkich. Obok muzeum znajdujà si´dwa woliery, w których mo˝na oglà-daç ptaki. Jednà z g∏ównych atrakcji Mi´dzy-zdrojów jest para or∏ów bielików,która zamieszkuje jednà z wolier.Placówka regularnie wzbogaca zbio-ry dzi´ki wspó∏pracy z oÊrodkamiw kraju i za granicà. Muzeum mo˝-na nie tylko zwiedzaç – mo˝na te˝zamówiç specjalne projekcje filmo-we, zorganizowaç konferencj´ czyseminarium.

Woliƒski Park Narodowyul. Niepodleg∏oÊci 3

72-500 Mi´dzyzdrojewolinskipn@wolinpn.pl

tel. (091) 328 07 37

Parkowe muzeum

Promenadanad jeziorem

Jezioro Miedwie dotychczas s∏yn´∏omi´dzy innymi z w∏asnego gatunku ryby(sieja miedwiaƒska) oraz dobrych wa-runków do wypoczynku. W∏adze gminyzdecydowa∏y si´ jednak na inwestycjei obecnie turyÊci zyskali mo˝liwoÊç spa-ceru nowà promenadà zbudowanànad jeziorem. To swego rodzaju Êcie˝kaedukacyjna, z tablicami opisujàcymimiejscowà faun´ i flor´, z parkiem przy-rody zbudowanym na pomostachnad dawnym bagniskiem oraz z lunetà,przez którà mo˝na obserwowaç otocze-nie. Promenada koƒczy si´ muszlà kon-certowà zdolnà pomieÊciç 800 osób.

Zachodniopomorskie – wydanie specjalne, Wiadomości Turystyczne – pismo branżowe pracowników turystyki; Dwutygodnik dostępny w PRENUMERACIE: Zamówienia przyjmujemy pod numerem tel. (22) 822 20 16, e-mail: eurosys@pro.onet.pl,www.eurosys.pl. Wydawnictwo: Eurosystem – Jarosław Śleszyński, ul. Wawelska 78, ap. 30 (wejście od ul. Glogera 1), 02-034 Warszawa, tel. (22) 822 20 16, faks (22) 823 78 83, e-mail: wt@wiadomosciturystyczne.pl. Autor: Jan Ślifierz. Marketing:Joanna Markowska, Jagoda Walczak (dyrektor). Skład i łamanie: ArtMad Studio. Przygotowano we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego. ISSN 1641-2451

Turystyka kojarzy si´ z beztroskim pla-˝owaniem i podró˝ami, ale jej organizacjato dziedzina wymagajàca akademickiejwiedzy. Dlatego we wrzeÊniu 2007 rokumarsza∏ek województwa zachodniopo-morskiego postanowi∏ si´gnàç po pomocekspertów i powo∏a∏ nowe cia∏o doradcze– Rad´ Ekspertów ds. Turystyki. Przewod-niczàcym rady zosta∏ prof. dr hab. JanKarwowski, dziekan Wydzia∏u Ekonomiii Informatyki w szczeciƒskiej Zachodnio-pomorskiej Szkole Biznesu.

Wybitni specjaliÊci – praktycy i profe-

sorowie zajmujàcy si´ tà dziedzinà– b´dà pomagaç w∏adzom regionu, kon-sultujàc kierunki rozwoju turystyki,wymyÊlajàc nowe strategie oraz planu-jàc promocj´ regionu. Do zadaƒ tegocia∏a nale˝eç ma równie˝ podejmowa-nie inicjatyw i inspirowanie dzia∏aƒs∏u˝àcych rozwojowi turystyki. Radab´dzie jednoczeÊnie poÊrednikiem mi´-dzy samorzàdem a bran˝à turystycznà– doradcy majà sygnalizowaç marsza∏-kowi problemy n´kajàce firmy i przed-si´biorców zwiàzanych z turystykà.

Samorzàd dla turystykiTurystyczni m´drcy

Kulinarna sieç tradycjiW dniu 7 marca 2008 roku woje-

wództwo zachodniopomorskie zosta∏oprzyj´te do Sieci Europejskiego Dzie-dzictwa Kulinarnego, w charakterze re-gionu kandydujàcego.

Europejska Sieç Dziedzictwa Kulinar-nego jest formà wspó∏pracy pomi´dzyregionami i przedsi´biorcami (restaura-torami, producentami, w∏aÊcicielamihoteli, rolnikami itp.). Celem takiej ko-operacji jest promocja regionalnej ˝yw-noÊci, produktów, us∏ug czy potrawna terenie ca∏ej Europy. Wa˝ne jest te˝zachowywanie regionalnych tradycji ku-linarnych. Taki rodzaj wspó∏pracy maumo˝liwiç wykorzystanie regionalnej˝ywnoÊci jako drogi rozwoju turystykioraz innych rodzajów przedsi´biorczo-Êci na poziomie lokalnym. Ma te˝ u∏a-twiaç dost´p konsumentów do daƒ re-gionalnych i lokalnych. Koncepcja tej˝esieci powsta∏a w 1995 roku, na baziewspó∏pracy transgranicznej pomi´dzypo∏udniowo-wschodnià Skanià w Szwe-cji i duƒskà wyspà Bornholm. W ciàgulat sieç poszerzy∏a si´ i obejmuje terazrównie˝ niektóre kraje basenu po∏u-dniowego Ba∏tyku, a ∏àcznie w jej sk∏adwchodzi 20 regionów z ca∏ej Europy(z Danii, Niemiec, ¸otwy, Litwy, Nor-wegii, Polski, Hiszpanii i Szwecji). Cre-do tej sieci mo˝na opisaç jako „rozwój

biznesu, spe∏nianie potrzeb konsumen-tów, wzmacnianie to˝samoÊci regionupoprzez wspólnà promocj´ ˝ywnoÊci re-gionalnej w ca∏ej Europie”.

Sieç sk∏ada si´ z trzech poziomów: eu-ropejskiego, regionalnego i biznesowego.

Poziom europejski to koordynatorzy eu-ropejscy – przyznajà licencje regionomstarajàcym si´ o przystàpienie do sieci,organizujà szkolenia, dbajà o zasoby stro-ny internetowej. Poziom regionalny to or-ganizacja regionalna – tak jak obecniewojewództwo zachodniopomorskie – b´-dàca oficjalnym w∏aÊcicielem licencjiw regionie. Poziom biznesowy natomiastzostaje zaktywizowany w momencie, gdyregion stanie si´ oficjalnie cz∏onkiem sie-ci (przejdzie z poziomu regionu kandydu-jàcego na poziom regionu cz∏onkowskie-go). Od tego momentu restauracje, pro-ducenci, firmy cateringowe, dystrybuto-rzy itp., którzy uzyskali w regionie licen-cj´, mogà m.in. u˝ywaç logo sieci, otrzy-mujà dost´p do strony internetowej.

Samorzàd województwa zachodnio-pomorskiego b´dzie pe∏ni∏ rol´ punktukontaktowego dla koordynatorów euro-pejskich oraz dla biznesowych cz∏on-ków sieci, a tak˝e b´dzie podejmowa∏dzia∏ania promocyjne na terenie regionuoraz decydowa∏ o przyj´ciu cz∏onkówdo sieci.

16